11. อปสงคการถอเงน อปทานของเงน และดลยภาพของตลาดเงน

อปทานของเงน (The Supply of Money)

อปทานของเงนในทนนน ถอวาเปนตวแปรแบบสถตย (stock) ไมมอทธพลของเวลาหรอกระแสตอชวงเวลา (flow) เขามาเกยวของแตอยางใด เราไดกลาวมาแลววาเงนฝากถกสรางขนโดยระบบธนาคาร แตตองอยภายในขดจ ากดทก าหนดโดยการส ารองของธนาคาร แตเนองจากส ารองของระบบธนาคารอยภายใตการ ควบคมของธนาคารกลาง การควบคมสงสดของอปทานเงนจงอยในมอของธนาคารกลาง

เสนอปทานของเงน (The Supply Curve for Money)

ดงทเราทราบไปแลววาธนาคารกลางสามารถทควบคมปรมาณเงนในระบบเศรษฐกจไดโดยเครองมอทเปนนโยบายการเงน (จะไดกลาวถงรายละเอยดในบทตอไป) อนไดแก การเปลยนแปลงอตราเงนสดส ารองทางการ (reserve ratio) อตราสวนลด (discount rate) หรอการกระท าผานตลาด (open market operations) ในกรณเชนนปรมาณเงนจะถกก าหนดจากธนาคารกลาง และจะท าใหเสนปรมาณเงนเปนเสนตงฉากดงรปท 11.1 ซงการทเสนปรมาณเงนมลกษณะทตงฉากกบ แกนตง (อตราดอกเบย) แสดงวาธนาคารกลางสามารถทจะเปลยนแปลงปรมาณเงนไดอยางเปนอสระจากอตราดอกเบยนนเอง

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 295

รปท 11.1 ปรมาณเงน

อปสงคของการถอเงน (The Demand for Money)

จ านวนของความมงคงททกๆคนในระบบเศรษฐกจตองการถอครองเอาไวในรปของเงนเรยกวา อปสงคของเงน (demand for money) เนองจากครวเรอนเลอกวาจะแบงปรมาณความมงคงทมอยของพวกเขาออกเปนเงน (money) และพนธบตร (bond) อยางไร ดงนน ถาเรารถงอปสงคของเงนเรากจะรถงอปสงคของพนธบตรดวย การก าหนดระดบของความมงคงใหคงท การเพมในอปสงคของเงน หมายถงการลดลงในอปสงคของพนธบตร และถาครวเรอนอยในดลยภาพในสวนของการ ถอครองเงนของพวกเขา กจะอยในดลยภาพในสวนของการถอครองพนธะบตรดวย ทงน การถอครองเงนมตนทนคาเสยโอกาสในการน าเงนนนไปซอพนธบตรทสามารถใหผลตอบแทนในรปของดอกเบยไดอกดวย

ในเทอมของความแตกตางระหวางอตราดอกเบยทแทจรงและทเปนตวเงน อตราดอกเบยทเปนตวเงนเปนตนทนคาเสยโอกาสของการถอครองเงน อยางไร กตามเนองจากในตอนนเราสมมตวาไมมเงนเฟอเกดขน ดงนนจงถอวาอตรา ดอกเบยทงสองเปนตวเดยวกน และวดดวยอตราดอกเบยตลาด

0

MS2

ปรมาณเงน

อตราดอกเบย (%)

MS0

MS1

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 296

เปนทแนชดวา เงนจะถกถอครองเฉพาะเมอมนใหบรการทมมลคาอยางนอยสงเทากบตนทนคาเสยโอกาสในการถอครอง บรการทส าคญสามประการทเสนอใหโดยเงนกอใหเกดแรงจงใจเพอการใชจายในชวตประจ าวน (transactions) การใชจายในยามฉกเฉน (precautionary) และเพอการเกงก าไร (speculative) ส าหรบการถอครองเงน

จากหนงสอทตพมพในป ค.ศ. 1936 ชอ ทฤษฎทวไปวาดวยความตองการถอเงน (‘The general Theory of Employment, Interest and Money) โดย J.M. Keynes ไดพฒนาทฤษฎวาดวยความตองการถอเงนทเรยกวา “ทฤษฎความพงพอใจสภาพคลอง“ หรอ “Liquidity preference theory” โดยตงค าถามขนวา ท าไมประชาชนตองการถอเงนโดยเคนสเหนวาแรงจงใจในการถอเงนของคนนน ขนอยกบ 1. แรงจงใจเพอไวใชจายในชวตประจ าวน (The Transactions Motive)

การตดตอซอขายสวนใหญตองการเงน เงนจะผานจากครวเรอนไปสหนวยธรกจเพอจายส าหรบสนคาและบรการทผลตโดยหนวยธรกจ และเงนจะผานจากหนวยธรกจไปสครวเรอนเพอจายส าหรบบรการปจจยการผลตทสนองโดยครวเรอนใหกบหนวยธรกจ ยอดของเงนทถอครองเพอใชจายดงกลาวเรยกวา transaction balances เนองจากการจายของทงสองฝายไมไดเกดขนในเวลาเดยวกน จงจ าเปนตองมการถอครองเงนเพอการตดตอซอขาย

อะไรเปนตวก าหนดขนาดของยอดเงนเพอการตดตอซอขายทจะถอครอง เราคงตอบไดวา ขนาดของยอดเงนทถอครองมความสมพนธเปนบวกกบมลคาของการตดตอซอขาย และถาเราถามตอไปวา มลคารวมของการตดตอซอขายมความสมพนธอยางไรกบรายไดประชาชาต เนองจากมปญหาการนบซ าทเราเคยกลาวไวแลว มลคาของการตดตอซอขายทงหมดจะเกนกวามลคาของผลผลตขนสดทายของระบบเศรษฐกจ ดงนน ในตอนนเราจะเพมขอสมมตขนประการหนงคอ การถอเงนเพอการใชจายในชวตประจ าวนนนมความสมพนธทคงทและแปรผนตามระดบ รายไดประชาชาต การเพมขนของรายไดประชาชาตจะน าไปสการเพมขนในมลคารวมของการใชจายทงหมดดวย และจงมการเพมขนควบคกนในอปสงคการ

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 297

ถอเงนเพอเอาไวใชจายในชวตประจ าวน ดวยเหตน เราจงสามารถเชอมอปสงคความตองการถอเงนทใชจายในชวตประจ าวนกบรายไดประชาชาตไดดงน

)(YfM dT

2. แรงจงใจเพอเกบไวใชจายฉกเฉน (The Precautionary Motive)

เคนสเหนวาคนเราไมวาหนวยธรกจและครวเรอน อาจมความจ าเปนทไมสามารถจะคาดการณได (Unexpected need) สนคาและบรการสวนใหญขายในรปของเครดต ผขายไมเคยแนใจเตมทวาเมอไหรจะมการจายเกดขน และผซอไมเคยแนใจเตมทวาเมอไหรจะไดรบสนคาและถงเวลาจายเงน เพอปองกนวกฤตการณเงนสด เมอรายรบทไดต าผดปรกตหรอรายจายสงผดปรกต หนวยธรกจและครวเรอนจะถอครองยอดเงนซงเราเรยกวา อปสงคความตองการถอเงนเพอเอาไวใชในชวตประจ าวน (precautionary balances) เพอปองกนความไมแนนอนของการ หมนเวยนของกระแสเงนสด (Cash flows)

ความรนแรงของความเสยงในวกฤตการณเงนสดทเกดจากยอดเงนสดทเพยงพอ หนวยธรกจทขาดเงนสดอาจตองกยมเงนดวยดอกเบ ยสงเพอแกไขวกฤตการณเงนสดชวคราว

ความตองการถอเงนเพอเอาไวใชจายในยามฉกเฉนนนเกดจากครวเรอนและธรกจไมมนใจเกยวกบระดบของรายไดและรายจายในเวลาเดยวกน

ความตองการถอเงนเพอเอาไวใชจายในยามฉกเฉน ขนอยกบปรมาณของรายรบและรายจาย ยงยอดรายรบรายจายสงเทาใด ยอดการถอครองเพอการปองกนยงตองสงขนเทานน ซงกเหมอนกบอปสงคการถอเงนเพอใชจายในชวตประจ าวน คอมความสมพนธทางตรงกบรายไดประชาชาต

)(YfM dP

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 298

ความตองการถอเงนเพอการใชจายและเกบไวในยามฉกเฉนสามารถเขยนไดดงน

รปท 11.2 อปทานของเงนเพอการใชจายในชวตประจ าวนและยามฉกเฉน

3. แรงจงใจเพอการเกงก าไร (The Speculative Motive)

ครวเรอนและหนวยธรกจถอครองเงนเพอเสยง (hedge) ตอความไมแนนอนทอยเบองหลงความผนผวนของราคาของสนทรพยทางการเงนอนๆ ยอดเงนทถอครองส าหรบจดประสงคเรยกวา speculative balances แรงจงใจนไดรบการวเคราะหเปนครงแรกโดย Keynes และตามดวยการวเคราะหสมยใหมของศาสตราจารย James Tobin ผไดรางวลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตรในป ค.ศ.1981

เมอครวเรอนหรอธรกจถอครองเงนสด พวกเขายอมทงดอกเบยทจะไดจากการถอครองพนธบตรอยางไรกตาม ดอกเบยในตลาดมความผนผวน และท าให มลคาของพนธบตรในตลาดผนผวน (เนองจากมลคาปจจบนขนอยกบดอกเบย) ท าใหพนธบตรเปนสนทรพยทมความเสยง ครวเรอนหรอธรกจทตองการหลกเลยงความเสยง จงตองเลอกทจะถอครองเงนหรอพนธบตรในสดสวนทเขามความมนใจทสดวาจะปลอดภยทสด โดยขนอยกบความมงคงของเขา ถาความมงคงสงขนการ

0 ปรมาณเงน

อตราดอกเบย (%)

)(, YfMM dP

dT

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 299

ถอครองเงนจะสงขนเปนสดสวนทคอนขางแนนอนหนง และขนอยกบอตราดอกเบย ถาอตราดอกเบยต าลง ตนทนคาเสยโอกาสของการถอครองเงนลดลง นจะน าไปสการถอครองเงนทมากขนทงส าหรบการปองกน (เพอลดความเสยงทเกดจากความไมแนนอนในกระแสของรายจายกบรายรบ) และส าหรบการเกงก าไร (เพอลดความเสยงทควบคกบการผนผวนของราคาตลาดของพนธบตร) ในทางกลบกน ถาอตราดอกเบยสงขน ตนทนการถอครองเงนจะสงขน และมการถอครองเงนเพอวตถประสงคทงสองลดลง

แรงจงใจเพอเกบเงนไวเพอการเกงก าไรนนจะมความสมพนธทตรงกนขามกบอตราดอกเบย

รปท 11.3 อปสงคการถอเงนเพอเกงก าไร

อปสงคการถอเงนรวม (Total Demand for money)

0

อตราดอกเบย (%)

ปรมาณเงน

0

)(ifM dS

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 300

รปท 11.4 อปสงคการถอเงนรวม (ค)

0

อตราดอกเบย (%)

ปรมาณเงน

)(, YfMM dP

dT

อตราดอกเบย (%)

ปรมาณเงน

)(ifM dS

0

i2

i1

0

อตราดอกเบย (%)

ปรมาณเงน

)(, YfMM dP

dT

)(ifM dS

dP

dT

dS MMM

(ก)

(ข)

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 301

โดยมรปแบบของความสมพนธดงน คอ

11.4 (ก)

)(, YfMM dP

dT

11.4 (ข)

)(ifM dS

11.4 (ค) ),(

iYfM d

อปสงคการถอเงนทเปนตวเงนและอปสงคการถอเงนทแทจรง (Real and Nominal Money Balances)

ในการกลาวถงอปสงคส าหรบเงน เราจ าเปนตองแยกความแตกตางระหวางมลคาทแทจรงออกจากมลคาทเปนตวเงน มลคาทแทจรงวดเปนหนวยของอ านาจการซอมลคาทเปนตวเงนวดเปนหนวยเงน

อปสงคการถอเงนทแทจรง (Real demand for money) หาไดจากการน าเอาอปสงคการถอเงนทเปนตวเงน (Nominal quantity demanded) หารดวย ดชนราคา การวเคราะหของเราเปนการระบถง ตวก าหนดอปสงคส าหรบยอดเงนท แทจรง กบ รายไดประชาชาตทแทจรง ความมงคงทแทจรง และอตราดอกเบย ขอใหสงเกตวาอปสงคทแทจรงของเงนขนอยกบรายไดประชาชาตทแทจรง ซงไมอย ภายใตอทธพลของระดบราคา ในตอนนสมมตวาอตราดอกเบย ความมงคงทแทจรง และรายไดประชาชาตทแทจรงถกก าหนดใหคงท ถาระดบราคาสงขนเทาตว เนองจากอปสงคส าหรบยอดเงนทแทจรงไมมการเปลยนแปลง ดงนนอปสงคส าหรบยอดเงนทเปนตวเงนตองเพมขนเทาตว

ดงนนหากปจจยอนๆ คงท อปสงคการถอเงนทเปนตวเงนจะเปลยนแปลงอยางเปนสดสวนกบระดบราคา โดยเมอระดบราคาเพมขนสองเทา ความปรารถนาทจะตองการถอเงนกจะเพมขนสองเทาดวยเชนกน นเปนหลกเกณฑทส าคญของทฤษฎปรมาณเงน รปท 11.5 สรปอทธพลของรายไดประชาชาต อตราดอกเบย และระดบราคา ตวแปรทงสามมสวนมากทสดตอการผนผวนระยะสนของปรมาณอปสงคของเงนทเปนตวเงน ฟงกชนทเชอมเงนทตองการกบอตราดอกเบยมกเรยกวา liquidity preference (LP) function

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 302

(ค)

รปท 11.5 อปสงคการถอเงน ซงเปนฟงกชนของดอกเบย (interrest), รายไดประชาชาต (Y) และระดบราคา (Price Level)

M1

M0

Y0

Y1

0

Y

ปรมาณเงน

Md

M1

M0

P0

P1

0

Prive level (P)

ปรมาณเงน

Md

M1

M0

i1

i0

0

อตราดอกเบย (%)

ปรมาณเงน

Md

(ก)

(ข)

(ค)

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 303

พลงทางการเงนและรายไดประชาชาต (Monetary Forces and National Income)

ในตอนนเราอยในฐานะทจะพจารณาความสมพนธระหวางพลงทางการเงน

กบ มลคาดลยภาพของรายไดประชาชาตและระดบราคา ขนตอนแรกในการอธบายคอ การเชอมโยงระหวางดลยภาพทางการเงนกบอปสงครวม ขนตอนทสองคอ ผลกระทบของการเปลยนแปลงของอปสงครวมตอมลคาดลยภาพของรายไดประชาชาตและระดบราคา ดลยภาพทางการเงนและอปสงคมวลรวม (Monetary Equilibrium and Aggregate Demand)

ดลยภาพทางการเงน (Monetary equilibrium) เกดขนเมออปสงคของเงนเทากบอปทานของเงน ในตลาดทมการแขงขนสมบรณส าหรบสนคาหนงๆ ราคาจะปรบตวเขาสราคาดลยภาพ เชนเดยวกบในตลาดเงนท จะท าใหเกดอตราดอกเบยดลยภาพหรออตราดอกเบยตลาดขน

รปท 11.6 The Liquidity Preference Theory of Interest

M1

M2

M0

E0

i2

i*

i1

0

อตราดอกเบย (%)

ปรมาณเงน

MS

Md

อปทานของเงนสวนเกน

อปสงคของเงนสวนเกน

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 304

ทฤษฎดอกเบยวาดวยความพงพอใจสภาพคลอง (The Liquidity Preference Theory of Interest)

รปท 11.6 แสดงใหเหนวา อตราดอกเบยจะเปลยนแปลงอยางไร เพอทจะท าใหอปสงคของเงนเทากบอปทานของเงน เมอบคคลหนงรสกวาถอครองเงนนอยกวาทตองการ กอาจขายพนธบตรเพอใหมเงนถอครองมากขน ซงจะไมกระทบตอปรมาณอปทานของเงนและพนธบตรของระบบ แตถาหนวยธรกจและครวเรอนทงหมดในระบบมความตองการสวนเกนส าหรบยอดเงน พวกเขาจะพยายามขาย พนธบตรเพอเพมยอดเงน แตไมสามารถท าได เพราะในขณะใดขณะหนง อปทานรวมของเงนและพนธบตรของระบบคงท ถาทกคนพยายามขายพนธบตร จะไมมใครซอ ราคาของพนธบตรจะตองลดลง ซงหมายถงการเพมขนของอตราดอกเบย ผลทตามมาคอผคนจะถอเงนสดนอยลงเนองจากตนทนคาเสยโอกาศสงขน ซงเราจะเหนไดจากสวนท (i) ในรปท 11.5 ทปรมาณอปสงครวมของเงนลดลงตามเสน liquidity preference (LP) เพอตอบสนองตอการเพมขนของอตราดอกเบย ผลสดทาย อตราดอกเบยจะเพมขนเพยงพอใหผคนไมพยายามทจะเพมยอดเงนถอครองดวยการขายพนธบตร ทจดดงกลาว จะไมมอปทานสวนเกนในพนธบตรอกตอไป และอตรา ดอกเบยหยดการเพม อปสงคของเงนจะเทากบอปทานของเงนอกครงหนง

ดลยภาพทางการเงนจะเกดขน ณ ระดบอตราดอกเบยทท าใหอปสงคของเงนเทากบอปทานของเงน

การก าหนดอตราดอกเบยทแสดงโดยรปท 11.6 มกเรยกวาทฤษฎความพงพอใจสภาพคลองของของดอกเบย และบางครงเรยกวาทฤษฎการถอครองสนทรพย (the portfolio balance theory) ดงทเราจะเหนวา การเปลยนแปลงของอปสงคส าหรบเงนหรออปทานของเงนจะน าไปสการเปลยนแปลงของอตราดอกเบย อยางไรกตามดงทไดกลาวมาแลวในบทท 5 วาความตองการใชจายมวลรวม (Aggregate Expenditure) มความออนไหวกบการเปลยนแปลงในอตราดอกเบย ดงนนในทนจงมการเชอมโยงระหวางปจจยทางการเงนกบกระแสการใชจายทเปนจรง

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 305

กลไกการสงผาน (The Transmission Mechanism)

กลไกทซงการเปลยนแปลงในอปสงคและอปทานของเงนกระทบตออปสงครวมเรยกวา กลไกการสงผาน (transmission machanism) กลไกการสงผานท างานเปนสามขนตอน ขนตอนแรกคอ การเชอมโยงระหวางดลยภาพทางการเงนกบอตราดอกเบย ขนตอนทสองคอ การเชอมโยงระหวางอตราดอกเบยกบการใชจายเพอการลงทน และขนตอนทสามเปน การเชอมโยงระหวางการใชจายเพอการ ลงทนกบอปสงครวม 1. จากการเปลยนแปลงทางการเงนน าไปสการเปลยนแปลงของอตราดอกเบย (From monetary disturbances to changes in the interest rate)

อตราดอกเบยจะเปลยนแปลงถาอปทานของเงนเปลยนแปลง หรอมการเลอนของอปสงคส าหรบเงน ตวอยางเชน ดงทแสดงในรปท 11.5 (i) การเพมขนของอปทานเงนโดยฟงกชนความพอใจในสภาพคลองไมเปลยนแปลง จะท าใหมการเพมของอปทานเงนสวนเกนทอตราดอกเบยแรกเรม สวนเกนในอปทานของเงนจะท าใหอตราดอกเบยลดลง และในทางกลบกน การลดลงของอปทานเงนจะท าใหอตรา ดอกเบยสงขน

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 306

รปท 11.7 ผลของการเปลยนแปลงทางการเงนตอการเปลยนแปลงของอตราดอกเบย (Monetary Disturbances and Interest Rate Changes)

E0

E1

M0 M

1

E0

i1

i0

0

อตราดอกเบย (%)

ปรมาณเงน

MS1

Md

M0

E1

i0

i1

0

อตราดอกเบย (%)

ปรมาณเงน

MS

Md0

MS0

Md1

(ก) การเปลยนแปลงของอปทานของเงน

(ข) การเปลยนแปลงของอปสงคของเงน

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 307

จากรปท 11.7(ก) การเพมของอปสงคของเงน โดยอปทานเงนไมเปลยนแปลง จะกอใหเกดอปสงคสวนเกนส าหรบเงนทอตราดอกเบยแรกเรม ณ ระดบ i0 และจะท าใหอตราดอกเบยสงขน และในทางกลบกนการลดลงในอปสงคของเงนจะท าใหอตราดอกเบยลดลง

ผลกระทบใดๆกตามทางการเงน (Monetary disturbances) สงผลท าใหการเปลยนแปลงของอปสงคหรออปทานของเงน อนจะเปนเหตท าใหอตราดอกเบยเปลยนแปลงไป

2. การเปลยนแปลงของอตราดอกเบยตอการเคลอนทของเสนความตองการใชจายมวลรวม (From changes in the interest rate to shifts in aggregate expenditure)

การเชอมโยงทสองในกลไกการสงผานเชอมโยงอตราดอกเบยกบการใชจายมวลรวม เราไดกลาวมาแลวในบทท 4 วา การลงทน ซงครอบคลมคาใชจายในการสะสมสนคาคงคลง การสรางทอยอาศย และการลงทนทคงทของธรกจ ตอบสนองตอการเปลยนแปลงในอตราดอกเบย โดยอยางอนๆคงท การลดลงของอตราดอกเบยจะท าใหการกยมถกลง และกอใหเกดการใชจายเพอการลงทนใหม ความสมพนธเชงลบระหวางการลงทนกบอตราดอกเบยเรยกวา Marginal efficiency of investment (MEI) function

รปท 11.8 ผลกระทบของการเปลยนแปลงในปรมาณเงนตอการใชจายในการลงทน (The Effects of Changes in the Money Supply on Investment Expenditure)

Bi1

Ai0

E1

M0 M

1

E0

i1

i0

0ปรมาณเงน

อตราดอกเบย (%)

MS1

Md

MS0

I0

I1

0

อตราดอกเบย (%)

ปรมาณเงน

MEI

(ก) อปสงคและอปทานของเงน (ข) Marginal Efficiency of Invest ment

I

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 308

การเชอมโยงสองอนแรกในกลไกการสงผานดงแสดงในรปท 11.10 ในตอนนเราจะใหความสนใจทการเปลยนแปลงในอปทานเงน แมวา กระบวนการอาจเกดไดเหมอนกนดวยการเปลยนแปลงในอปสงคของเงน ในรปท 11.8(ก) เราเหนวา การเปลยนแปลงในอปทานเงนจะท าใหอตราดอกเบยเปลยนแปลงไปในทศทางตรงกนขามในรปท 11.8(ข) เราจะเหนวาการเปลยนแปลงในอตราดอกเบยจะท าใหระดบการใชจายเพอการลงทนเปลยนแปลงไปในทศทางทตรงกนขาม ดงนน การเปลยนแปลงในอปทานของเงนจะท าใหการใชจายเพอการลงทนเปลยนแปลงไปในทศทางเดยวกน ดงนนการเปลยนแปลงของปรมาณเงนจะท าใหอตราดอกเบยลดลงและท าใหการใชจายในการลงทนเพมขน สวนการลดลงของปรมาณเงนจะท าใหอตรา ดอกเบยเพมขน น าไปสการลดลงของคาใชจายในการลงทน 3. จากการเคลอนทของความตองการใชจายมวลรวมไปสการเคลอนทของเสนอปสงคมวลรวม (From shifts in aggregate expenditure to shifts in aggregate demand)

ในตอนนเรากลบมาสงทเราไดกลาวแลวในบทท 8 การเลอนของเสนการใชจายรวมสามารถน าไปสการเลอนของเสนอปสงคมวลรวม (AD) ซงแสดงอกครงหนงในรปท 11.9

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 309

รปท 11.9 ผลของการเปลยนแปลงของปรมาณเงนตอเสนอปสงคมวลรวม

E1

E0

E1

E0

0

AE

YY0

AS

45

AE1

AE0

Y1

I

(ก) การเคลอนทของเสน AE

Y0

P0

0

Price level

Y

AD1

Y1

AD0

(ข) การเคลอนทของเสน AD

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 310

จากรปท 11.9 การเปลยนแปลงในอปทานเงนดวยการท าใหมการเปลยนแปลงของการใชจายเพอการลงทนทตองการ และจงเลอนเสน AE ท าใหเสน AD เลอน การเพมของอปทานเงนท าใหมการเพมขนของการใชจายเพอการลงทน และดงนนจงมการเพมขนของอปสงครวม การลดลงในอปทานเงนท าใหมการลดลงในการใชจายเพอลงทน และดงนนจงมการลดลงในอปสงครวม กลไกการสงผานจะเชอมโยงพลงทางการเงน (monetary forces) และกระแสการใชจายทแทจรง (real expenditure flows) เขาดวยกน โดยเรมตนจากการเปลยนแปลงในอปสงคหรออปทานของเงนไปสการเปลยนแปลงของราคาพนธบตรและอตราดอกเบย หลงจากน นจงสงผานไปสการเปลยนแปลงในการใชจายในการลงทน (investment expenditure) สการเคลอนทของเสนอปสงคมวลรวม (aggregate demand curve)

ในรปท 11.9 เราไดแสดงใหเหนถงกรณของการเปลยนแปลงขนานใหญแบบขยายตวทางการเงน ซงคอ การเลอนของอปสงคเงนหรออปทานเงนทม แนวโนมเพมอปสงครวม

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 311

รปท 11.10 กลไกการสงผาน (Transmission Mechanism) ส าหรบการใชนโยบายการเงนแบบขยายตว (Expansionary Money Shock)

การเพมขนของปรมาณเงน (money supply)

การลดลงของอปสงคการถอเงน (demand for money)

อปทานสวนเกนของปรมาณเงน (Excess supply of money)

การลดลงของอตราดอกเบย

อปทานสวนเกนของปรมาณเงน (Excess supply of money)

ความตองการลงทนเพมขน

เสน AE เลอนไปทางดานบนของเสนเดม

เสน AD เลอนไปทางดานขวามอของเสนเดม

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 312

อปสงคมวลรวมและอปทานมวลรวม

(Aggregate Demand and Aggregate Supply)

เราเพงไดเหนวา การเปลยนแปลงในอปทานเงนจะเลอนเสนอปสงครวม ถาเราตองการรวา จะมผลอยางไรตอรายไดประชาชาตทแทจรงและตอระดบราคา เราตองรความลาดชนของเสนอปทานรวม ซงแสดงในรปท 11.11 โดยผลทเกดขนจะเหนวาการเพมขนในรายไดประชาชาตทแทจรงนอยกวาการเคลอนทในแนวนอนของเสน AD เนองจากสวนหนงของเสน AD ถกดดกลนหายไปจากการการเพมขนของระดบราคา ท าใหเสน SRAS มการเลอนขนไปทางดานบนของเสนเดมดงแสดงในรปท 11.11 โดยเมอระดบราคาเพมระบบเศรษฐกจมการเคลอนทข นไปตามเสน AD ท าใหรายไดประชาชาตแทจรงลดลง

รปท 11.11 ผลกระทบของการเปลยนแปลงในอปทานของเงน

จากรปท 11.11 ผลลพธทส าคญคอ การเพมขนของรายไดทแทจรง ดลยภาพจะนอยกวาการเพมขนทางแนวตงของเสน AD นเปนเพราะสวนหนงของการเปลยนแปลงนกระจายไปเปนการเพมของระดบราคา เนองจากเสน AD มความลาดชนเปนลบ การเพมขนของระดบราคาหมายถงวา การเพมของผลผลตทแทจรงนอยกวาการเลอนขนในแนวตงของเสน AD

E'1

Y1

Y0

P1

E1

P0

E0

0

Price level (P)

Y

AD0

AD1

SRAS

Y'0

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 313

ความชนของเสนอปสงคมวลรวม (The slope of the AD curve)

ในตอนนเราสามารถใชกลไกการสงผานเพออธบายความลาดชนทเปนลบของเสน AD นนคอ เพออธบายวา ท าไมรายไดประชาชาตดลยภาพจงมความสมพนธเปนลบกบระดบราคา ในบทท 8 เมอเราอธบายความลาดชนทเปนลบของเสน AD เรากลาวถงเหตผลสามประการคอ ผลกระทบความมงคง (หรอยอดทแทจรง) การทดแทนสนคาน าเขาดวยสนคาในประเทศ และผลกระทบทางออมทกระท าผานอตราดอกเบย ซงในตอนนเราก าลงจะท าความเขาใจกบผลกระทบทางออมทท างานผานกลไกการสงผาน

ลกษณะทส าคญของผลกระทบทางออมนคอ การเพมขนของระดบราคาเพมมลคาตวเงนของการตดตอซอขายนจะน าไปสอปสงคทเพมขนของเงน ซงน าไปสการท างานของกลไกการสงผาน ประชาชนพยายามขายพนธบตรเพอเพมยอดการถอเงนสดของตน แตเมอท าพรอม ๆ กน ทงหมดทเกดขนคอผลกดนใหอตรา ดอกเบยสงขน การเพมขนของอตราดอกเบยลดการใชจายเพอลงทน และดงนนจงลดรายไดประชาชาตดลยภาพ

ผลกระทบนมความส าคญเพราะในความเปนจรงอตราดอกเบยเปนการ เชอมโยงทส าคญทสดระหวางปจจยทางการเงนกบกระแสการใชจายทแทจรง กลไกการปรบตวทางการเงน (The Monetary Adjustment Mechanism)

ในท นสมมตใหมระบบเศรษฐกจหนงทอยในดลยภาพ โดยมรายไดประชาชาตทแทจรงเทากบระดบศกยภาพของมน ถกกระทบจากการเพมขนของอปทานเงน เนองจากรายไดประชาชาตทแทจรงจะเพมขน จงมชองวางแบบเงนเฟอเกดขน ดงทแสดงในรปท 9.3 (ii) กลไกจะท างานจากการเพมขนในราคา (เนองจากการเคลอนทไปทางดานซายมอของเสน SRAS) เพมขนและไปทางดานซายตามเสน AD ดงนนจงท าใหผลผลตกบไปสระดบศกยภาพและขจดชองหางเงนเฟอหมดไป ในบทนเราเผชญกบอกเหตผลหนงทท าใหเสน AD มความชนเปนลบ กลไกการสงผาน หมายความวา การทระดบราคาเพมสงขนจะท าใหอปสงคของเงนเพม และตามดวยอตราดอกเบยเพมขนและทายสดการใชจายในการลงทนจะลดลง ผลกระทบทเพมขนมานท าใหพลงการปรบตวแขงแกรงขน การเพมขนของระดบราคา ตดตามมา

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 314

ดวยการเปลยนแปลงทางดานอปสงคยงคงเปนตวการทท าใหเกดการเคลอนทไปขางบนและทางดานซายของเสน AD โดยการอธบายตอไปนจะท าใหเราทราบเพมเตมวา ในตอนนมการลดลงของการใชจายมวลรวมซงเปนผลมาจากการลดลงของการ ลงทน

การปรบตวนท าผานกลไกการสงผานทเชอมโยงเงนเขากบระดบราคา กลไกแบบนนเองทเปนเหตผลทวาท าไมระดบราคาและปรมาณเงนจงเชอมโยงกนมาเปนระยะเวลานานในการศกษาเศรษฐศาสตร และยงเปนอกเหตผลหนงทวาท าไมปรมาณเงนจงมคณสมบตทคงท อาจมหลายสงทท าใหราคาสนคาเปลยนแปลงไปบาง แตไมวาอะไรกตามทท าใหราคาเพมขน ถาการขยายตวของปรมาณเงนไมท าใหระดบราคาเพมขนจะกอใหเกดพลงทจะขจดชองหางเงนเฟอทเกดขนใน ตอนแรกหมดไปและดงนนเงนเฟอจะเกดขนมาจากอปสงคมวลรวมสวนเกนกจะยงคงอย (halt)

รปท 11.12 ความเหนอยลาของกลไกการปรบตว (The Frustration of the adjustment Mechanism)

E2

SRAS0

P2

P0

Y0

0

Y*

P1 E

1

E0

0

Price level (P)

Y

AD0

AD1

SRAS1

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 315

ความออนลาของกลไกการปรบตว (The Frustration of the Adjustment Mechanism)

กลไกการแกไขดวยตวเอง (Self-correcting mechanism) ในการขจด ชองหางเงนเฟอจะยงคงเกดขนตอไปเรอย ๆ ถายงคงมการเพมขนของปรมาณเงนในอตราเดยวกนกบราคาทเพมขน ตวอยางเชน สมมตวาระดบราคาเพมขนรอยละ 10 ตอปภายใตความกดดนของชองหางเงนเฟอขนาดใหญ อปสงคส าหรบการถอเงนกจะเพมขนเทากบ รอยละ 10 ตอปดวย ตอนนสมมตวาธนาคารกลางเพมปรมาณเงนรอยละ 10 ตอป อปสงคสวนเกนของความตองการถอเงนกจะไมเกดขน เพราะเงนพเศษทจ าเปนส าหรบการการเพมขนของอปสงคก าลงจะมา อตราดอกเบยจะไมเพมขน และชองหางเงนเฟอ

เนองจากมนท าใหเกดอปสงคสวนเกนในตลาดปจจยการผลต ชองวางแบบเงนเฟอจะท าใหราคาปจจยการผลตสงขน นจะเลอนเสน SRAS ขนและยกระดบราคาขนไปดวย ซงจะเพมมลคาการตดตอซอขายทเปนตวเงน และผลคออปสงคเงนทสงขนจะเพมอตราดอกเบยขน ดงนน ทระดบรายไดทเปนจรงใด ๆ การใชจายจรงทตองการจะลดลง การลดลงในการใชจายจรงในขณะทระดบราคาสงขน แสดงออกโดยการเคลอนขนไปทางซายตามเสน AD นจะลดชองวางแบบเงนเฟอ เมอระดบราคาเพมขนเพยงพอแลว ชองวางแบบเงนเฟอจะหายไปและระดบราคาหยดการเพมขน กลไกนแสดงในรปท 11.12 อาจเรยกวากลไกการปรบตวทางการเงน (monetary adjustment mechanism) โดยท างานผานกลไกการสงผาน

ดงนนชองวางแบบเงนเฟอจงมกปรบตวเอง (self-correct) ตราบเทาท อปทานเงนไมเปลยนแปลง โดยจะท าใหระดบราคาสงขน แตการเพมขนจะกอใหเกดลกโซของเหตการณในตลาดส าหรบหลกทรพยทางการเงน ทซงในทายทสดจะขจดชองวางแบบเงนเฟอ กลไกการปรบตวเองเปนเหตผลทระดบราคาและอปทานเงนถกเชอมโยงกนมายาวนานในทางเศรษฐศาสตร หลายสงหลายอยางอาจท าใหระดบราคาสงขนในบางครง แต ไมว าจะเ ปนดวยเหตผลใดส าหรบการเพมขน นอกเหนอจากอปทานเงนขยายตว การเพมขนของระดบราคาจะกอใหเกดพลงทจะขจด ชองวางแบบเงนเฟอในขนแรกเรมใหหมดไปและท าใหเงนเฟอจากอปสงคหยดลง

บทท 11 อปสงคการถอเงน อปทานของเงนและดลยภาพของตลาดเงน 316