thalaite thian- vol. 3, no. 10- august & september 2013

8
THALAITE THIAN Bi-monthly Estd. 2011 VOL. 3 NO. 10 AUGUST - SEPTEMBER, 2013 Yangon Mizo Kristian Thalai Pawl EDITOR-te: 1). Gabriel L.L.Kunga 2). Hunlawmawma 3). Lalsawivula THALAITE THIAN Contact: Email: (Lehkha ziak thawh duh tan) [email protected] Copies 200 ( A thlawna sem a ni) YMKTP Contact Details: Email: [email protected] President : 09 421 155549 Secretary : 09 430 69994 Editorial Design, Computer: James Hmuna Pumkhat Kan Ni A wp behna hnuaia ram a awm lai chuan rapbettute avangin ram chhung buaina awm meuh pawhin a lang thin lo. A ram mite a ti pumkhat zawk. Amaherawhchu, independence kan hmuh hnu hian, pawn lama rapbettu an awm tawh loh avangin hnam leh ram inlakbingna a lo lian a, ram chhungah harsatna chi hrang hrang a thleng thin. Burma ram chhungah ngei pawh kan tawng mek a, Zo hnahthlakte zingah ngei pawh a thleng mek zel a nih hi. Mahni hnam leh mite humhulh tumna avanga tih a nih avangin thil chinfel har tak pawh a ni dawn a ni. Hun kal tawha lawm lohna avanga phuba lak duhna te, inhnuaichhiahna avang te, hotu emaw chungnung zawk nih duhna avang te, mahni hnam leh nunphung nawr zau duhna avang te, sum leh pai avang te, kawng tam tak avanga thil awm thei a ni. Engvang pawh nise, mahni inlak hranna hian automatic-in pawn lam mi a siam a, inpumkhatna leh lungru- alna a tichhia a, ram, hnam leh mipui ten an tawrh phah thin. Kan Lal Isua Kristan, vana a let leh hma lawk khan, inpum- khat leh lungruala an tih tur an hlen theih nan, Pa Pathian hnenah zirtirte tan a lo tawngtai a (Jn. 17). Hotupa ber lak chhohva a awm tawh dawn avangin, zirtirte khan inpumkhatna an mamawh tih Isuan a hria a ni. Lal Isua tawngtaina hi vawiina kohhran, pawl leh hnam hrang hrang tan a la nung reng a, kan mamawh em em bawk. Pa Pathian, Fapa Pathian leh Thlarau Thianghlim Pathian hian inpumkhatna tha tak an nei a, tipumkhattu pawimawh tak chu hmangaihna a ni, chu chuan fellowship tha tak a neih tir. Hun kal tawh kan tidanglam thei lo, mahse hun lo la awm tur chu vawiina mite kutah a awm. Hmangaihna hi min hawtute hmangaihnaah a lang fiah thin. Hmangaihna tel lo chuan inpum- khatna a awm thei lo bawk. Hmelma hmangaih chu har tak a ni, mahse Kristan keini min hmangaih ang hian kan mi huat em em te pawh a hmangaih tlat si. Krista kan hmangaih a nih chuan hreh tak chung pawh a kan hmelmate hmangaiha ngaidam tur kan ni dawn lawm mi? Kristaa enremna tarmit I hmang ang u. Yangon Kristian Thalai insuihkhawm pawh hian Kristaa mi zawng zawng pumkhat kan nihna hi vawn nun a tum ber a ni. Kan lungawi lohna hriat reng a, kan thatlohna inen sak aiin, kan thatna leh tlin vena inhmuh sak thiam a, kan lungawi lohna theihngilh thiam a pawimawh. Chu chu inngaihdam tawnna leh Krista tlir tlatna chauhvin a thleng thei. Kan lei leh ka I thunun hneh bawk ang u. Tawng fimkhur lohna hian thil nasa takin a tipawi thin. Setana chauh hi kan hmelma ni sela, kan mihring puite chu Pathianin a anpuia a siam vek, Ad- ama leh Evii thlah, Krista thisena chhandam, Thawhlehna nun nei, Pathian fa kan ni vek si a. Chuvangin, Krista hmangaihna avangin bu chung zelin ngaihdamna leh hmangaihna kawng I pan ang u, Pumkhat Kan Ni Si a. A CHHUNG THU: Phek Thupui 1 EDITORIAL 2 HREM HMUN A AWM TAK TAK by Editor PUITLINNA by editor ZU by editor 3 KRISTIAN LUM SI LO, VAWT SI LO, LUM PEP PUP by Victor Vula 4 PATHIAN DUH ZAWNG KAN NUNAH ENGTIN NGE KAN HRIAT THEIH ANG? by Christian Answers Networks 5 ENG MI NGE I NIH? by Upa Bonny Lalrindika 6 HA CHANCHIN by Dr. Hosea Lalrinmuana 7 THLARAU MITE TANA MAHNI IN ZAWH FIAHNA TUR by John Fletcher MIZO KUM PAWIMAWH TE by C.Vala KAWPPUI ZAWN THUA PIPUTE THU ROCHHIAH by Lalveiliana 8 KEIMAHNI Hnam leh kohhran indaidanna awm lova Yangona cheng Mizo thalaite pumkhat taka Pathian fak leh chawimawi hi YMKTP thil tum zinga pawimawh tak a ni. “UNITY in CHRIST”

Upload: lehkhabu-khawvel

Post on 13-Jul-2015

678 views

Category:

Social Media


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Thalaite Thian- Vol. 3, No. 10- August & September 2013

VOL. 3 NO. 10 | AUGUST - SEPTEMBER, 2013 Bi-Monthly | THALAITE THIAN 1

THALAITE THIANBi-monthly

Estd. 2011VOL. 3 NO. 10 AUGUST - SEPTEMBER, 2013

Yangon Mizo Kristian Thalai Pawl

EDITOR-te: 1). Gabriel L.L.Kunga 2). Hunlawmawma 3). Lalsawivula

THALAITE THIAN Contact:Email: (Lehkha ziak thawh duh tan)[email protected] 200 ( A thlawna sem a ni)

YMKTP Contact Details:Email: [email protected] : 09 421 155549Secretary : 09 430 69994

Editorial

Design,Computer:James Hmuna

Pumkhat Kan NiAwp behna hnuaia ram a awm lai chuan rapbettute avangin

ram chhung buaina awm meuh pawhin a lang thin lo. A ram mite a ti pumkhat zawk. Amaherawhchu, independence kan hmuh hnu hian, pawn lama rapbettu an awm tawh loh avangin hnam leh ram inlakbingna a lo lian a, ram chhungah harsatna chi hrang hrang a thleng thin. Burma ram chhungah ngei pawh kan tawng mek a, Zo hnahthlakte zingah ngei pawh a thleng mek zel a nih hi. Mahni hnam leh mite humhulh tumna avanga tih a nih avangin thil chinfel har tak pawh a ni dawn a ni. Hun kal tawha lawm lohna avanga phuba lak duhna te, inhnuaichhiahna avang te, hotu emaw chungnung zawk nih duhna avang te, mahni hnam leh nunphung nawr zau duhna avang te, sum leh pai avang te, kawng tam tak avanga thil awm thei a ni. Engvang pawh nise, mahni inlak hranna hian automatic-in pawn lam mi a siam a, inpumkhatna leh lungru-alna a tichhia a, ram, hnam leh mipui ten an tawrh phah thin. Kan Lal Isua Kristan, vana a let leh hma lawk khan, inpum-khat leh lungruala an tih tur an hlen theih nan, Pa Pathian hnenah zirtirte tan a lo tawngtai a (Jn. 17). Hotupa ber lak chhohva a awm tawh dawn avangin, zirtirte khan inpumkhatna an mamawh tih Isuan a hria a ni. Lal Isua tawngtaina hi vawiina kohhran, pawl leh hnam hrang hrang tan a la nung reng a, kan mamawh em em bawk. Pa Pathian, Fapa Pathian leh Thlarau Thianghlim Pathian hian inpumkhatna tha tak an nei a, tipumkhattu pawimawh tak chu hmangaihna a ni, chu chuan fellowship tha tak a neih tir. Hun kal tawh kan tidanglam thei lo, mahse hun lo la awm tur chu vawiina mite kutah a awm. Hmangaihna hi min hawtute hmangaihnaah a lang fiah thin. Hmangaihna tel lo chuan inpum-khatna a awm thei lo bawk. Hmelma hmangaih chu har tak a ni, mahse Kristan keini min hmangaih ang hian kan mi huat em em te pawh a hmangaih tlat si. Krista kan hmangaih a nih chuan hreh tak chung pawh a kan hmelmate hmangaiha ngaidam tur kan ni dawn lawm mi? Kristaa enremna tarmit I hmang ang u. Yangon Kristian Thalai insuihkhawm pawh hian Kristaa mi zawng zawng pumkhat kan nihna hi vawn nun a tum ber a ni. Kan lungawi lohna hriat reng a, kan thatlohna inen sak aiin, kan thatna leh tlin vena inhmuh sak thiam a, kan lungawi lohna theihngilh thiam a pawimawh. Chu chu inngaihdam tawnna leh Krista tlir tlatna chauhvin a thleng thei. Kan lei leh ka I thunun hneh bawk ang u. Tawng fimkhur lohna hian thil nasa takin a tipawi thin. Setana chauh hi kan hmelma ni sela, kan mihring puite chu Pathianin a anpuia a siam vek, Ad-ama leh Evii thlah, Krista thisena chhandam, Thawhlehna nun nei, Pathian fa kan ni vek si a. Chuvangin, Krista hmangaihna avangin bu chung zelin ngaihdamna leh hmangaihna kawng I pan ang u, Pumkhat Kan Ni Si a.

A CHHUNG THU:Phek Thupui

1 EDITORIAL

2 HREM HMUN A AWM TAK TAK by Editor

PUITLINNA by editorZU by editor

3 KRISTIAN LUM SI LO, VAWT SI LO, LUM PEP PUP

by Victor Vula

4 PATHIAN DUH ZAWNG KAN NUNAH ENGTIN NGE KAN

HRIAT THEIH ANG?

by Christian Answers Networks

5 ENG MI NGE I NIH?

by Upa Bonny Lalrindika

6 HA CHANCHIN

by Dr. Hosea Lalrinmuana

7 THLARAU MITE TANA MAHNI IN ZAWH FIAHNA

TUR by John Fletcher

MIZO KUM PAWIMAWH TE by C.Vala

KAWPPUI ZAWN THUA PIPUTE THU ROCHHIAH by Lalveiliana

8 KEIMAHNI

Hnam leh kohhran indaidanna awm lova Yangona cheng Mizo thalaite pumkhat taka Pathian

fak leh chawimawi hi YMKTP thil tum zinga pawimawh tak a ni.

“UNITY in CHRIST”

Page 2: Thalaite Thian- Vol. 3, No. 10- August & September 2013

2 THALAITE THIAN Bi-Monthly VOL. 3 NO. 10 | AUGUST - SEPTEMBER, 2013

Hremhmun a awm tak takPastor pakhat hian a khualzin kawngah putar pakhat a hmu a, a motor-ah a

chuan tir ve a. Kawnga an kal mek lai chuan putar chuan, ka fapa, mizanah vanah engnge thleng I hria em? a ti a. Pastor chuan hlauthawng leh hmanhmawh taka a motor park phahin, ka pu, I muhil a ni lo maw? Engtin nge vana thilthleng chungchang chu i hriat reng reng a? a ti a. Putar chuan, nizan vanah Pathian hi mihringte chungah a thin a rim hle mai a, angel-te tawtawrawt ham tawh turin thu a pe a. Angel-ten ham tura tawtawrawt an lak lai tak chuan ISUA chu a rawn thingthi hnawk mai a, mittui tla zawih zawih chungin a ngen a. A kut leh taksaa thisen chhuakte chu a la tharhlam hle mai a. Pathian hnenah chuan, kan thihna hi a thlawn tur a ni lo, a ti a.

Pathian hian a mithianghlimte tawrhna leh misualte sual lutuk avangin a awm hle hle thei tawh lo a ni. Tichuan, a nih leh, ‘chance hnuhnung ber ka han pe leh hrih ang e’ a ti a. Tichuan Isua chu angel-te lam hawiin a tam thei ang berin khawvel lamah tlan ula, “taw-

pna chu a hnai ta, Isua a lo kal tep tawh a ni’ ti ang che u a ti a.

Pastor chuan, thlan luang leh mit-tui tla zawih zawih chung chuan, ka pu, chu chu engtin nge I hriat? a ti a. Putar chuan, khawvela tirh angel-te zinga pakhat chu ka ni a lawm a ti ta a.

He thu hi media chi hrang hrang hmangin thehdarh ang che, khawngaihin muang chang lo la a ti a, putar chu a bo ta nghal a.

Unaute u, he thu hi a tak tak a ni, Isua a lo kal thuai dawn. Vawiin hian thlarau bo a tam thei ang ber chhanchhuak ang che.

PuitlinnaPutlinna hi: Thinrim insum theihna te, Dawhtheihna te, Nghah peihna te, Beidawnna leh vanduaina te sawisel lova tawrh theihna te, Inngaihtlawmna te, Thutlukna dik siam theihna te, Innghahna tlak nihna te, Thlamuanga nun theihna te a ni. (Ann Landers)Puitlinna hi: Hna zawh hmaa bansan duhlohna te, Vil ringawt lova thawh ve duhna te, Hmang lova pawisa kawl theihna te, Diklohna tih ve lohna te a ni.Mi puitling chuan: 1. A hna a indelhrihtir lutuk ngai lova, 2. A rilru a hlim thin 3. Buainaah a chiai ngai lo, 4. Inti tlawm turin a lian tawk a 5. Amahah leh Pathianah rinna a ngah a 6. Thil te tham ti turin a inngaihtuah lian lova, thil tlawm ti turin a chapo lova 7. Hlawhtlinna leh hlawhchhamna hi thil nghetah a ngai lova 8. Tupawh an nungchang hi nghetah a ngai ngai lo 9. A phur thutna thunun thei mi a ni 10. Tihsual palh a hlau ngai lo. (Leonard Wedel)Nangmah i inngaihsakna aia midang i ngaihsakna chu a buk a rih hunah, i puitlinna chu a thang dawn a ni. (John Mac Noughton)

Pawisa hian:Khum - Muttuina telloLehkhabu - thluak telloChaw - chaw ei tuina telloIncheina - nalhna niloIn -chhungkaw nuam niloDamdawi - hriselna niloNawmchenna - Culture niloNawmna - hlimna niloKawppui - thian niloFakderna - zahna nilo te a lei thei.

• Chhuanlam siam hi dawt sawi aiin a tha lo va, a chhan chu chhuanlam hian dawt chu a hum tlat vang a ni. (Alexander Pope)

• Chapo taka thu sawi thinte hi mi dawizep ber berte an ni. (Jean Jacques Rouseau)

Zu - Zu ngawlvei chu a damlai reng pawhin mitthi ruang a ni reng tawh. (John Chrysostom) - Khawvel chanchin kal tawhah indonaa thi aiin zu in a tihhlum an tamtawh zawk. (General Pershing) - Zu hi mihring society-a cancer a ni a, a pawimawh lai eizova chhiatna rapthlak tak thlentu a ni. (Abraham Lincoln) - Zu Ngawl Veina - Major Van Sickle-a chuan Washington D.C-a zu ngawl veite a enkawlna hmunah, “Chanchin tha Johana ziak hi vawi 50 chhiar chhuak ula. Zu bawih ata chhuahna ka hrilh ang che u,” a ti a. Tumahin vawi 50 an chhiar chhuak hman lo. Vawi 7 vawi 8 an chhiar chuan an piangthar vek a ni. - Zu Ruihna - Zu hehna hian mi tam tak mi aa-ah te, ramsaah te, ramhuaiahte a siam thin. (Benjamin Franklin) • Zu ruih hi thil danglam teh vak a lo ni lo. Mahni duhthu ngeia mi aa nihna mai chauh a ni. (Seneca)

Page 3: Thalaite Thian- Vol. 3, No. 10- August & September 2013

VOL. 3 NO. 10 | AUGUST - SEPTEMBER, 2013 Bi-Monthly | THALAITE THIAN 3

Kristian Lum Si Lo, Vawt Si lo, Lum Pep PupVictor Vula

Thupuan 3:14-22 a Laodikei kohhran hi tunlai Kristian kohhran a sawina a ni a, taksa lama hausa mahse thlarau lama pachhia a ni thung. He kohhran hi a intihausa hle a, mahse

Krista, kohhran lu chuan lum si lo, vawt si lo, lum chang changa a awm avangin, “Ka ka atangin ka chakchhuak ang che,” a ti (Thu. 3:16). Sum mamawh leh ngah hi sual a ni hran lo va, sum ngainatna hi sual bul chu a ni zawk, chu chuan Pathian hmel a hliahtir thin. Sum hi i chhiahhlawh a nih chhung chu a pawi lo va, i pu a nih hunah Pathian atangin a hlattir ang che. Pu dinhmuna a awm hun chuan dik lo tak tak pawhin a chettir mai dawn che a ni. Kristian inti, mahse thin-lung chhungril taka Krista aia sum leh khawsak dan dah pawimawh zawk, tawngtaia Pathian nen inpawlna pawh nei hman lo khawpa sum lak luh nan leh sumin a lei theih hmanga in-tlihhlim nana hun hmang, film thla lo leh ennawm dang en nana hun tam tak hmang, TV hmaa hun tam tak seng i nih chuan lum chang chang Kristian i ni. Chuvangin, Kristan a ka atanga a chhakch-huah hma che hian inlamlet hun a ni; he thuin a sawi tum chu, vanram hial hlohva hremhmun lam pan mek niin a lang. Chawl-hni apianga inkhawm, sawma pakhat pawh dik taka pe, sum leh mahni ngei pawh mite tanpui nana inhman a ni mai lo. Krista hi i Lal leh i Chhandamtua i rin a pawimawh em em a ni. Pathi-anin Krista a pek che avang te, chhungkua, in leh lo, hna, etc. te lawmthu sawi nan i hun Pathian pe rawh. Kristan kan lum emaw vawh law law emaw a duh a ni.

Francis Chan-a chuan Kristian lum pep pup nih theih dan chi 20 a tarlang a, mahni inenfiah nan kan hmang ve dawn nia:1. Kristian lum pep pupte chuan Kristian tha nih theihna chu tha taka inkhawm ni maiah an ngai. (Is. 29:13)2. An pawisa, an khawsak dan pangngai a khawih pawi hma chu biak ina pek leh mi tan-pui. A bang an neih emaw pek rem a nih chauhvin an pe. Mahse Pathianin lawm taka pete a ni a hmangaih ni (1 Chro. 21:24; Lk. 21:1-4).3. A dik leh dik loh lam aiin larna an thlang zawk. Kohhran chhung leh pawnah len ve ve an duh; Pathianin an thinlung leh khawsa zia engtin nge a ngaih tih aiin miten engtin nge an ngaih

tih an dah lal zawk. (Lk. 6:26; Thu. 3:1; Mat. 23:5-7). 4. An sual atanga chhan-dam an duh tak tak lo, sual man emaw sual vanga hremna pumpelh chauh an duh. Sual an haw tak tak lo va, pawi ti-hna pawh an nei lo bawk. Path-ian hremna an hlauh avangin a hmingin pawi an ti ve mai mai. Kristan nun thar a pek tur hi sual nun hlui aiin a nawm an ring tak tak lo a ni ber mai (Jn. 10:10; Rom 6:1-2). 5. Krista avanga thil tidan-glam thinte chanchin hriat nuam an ti a, mahse an tih atan chuan an duh ve tak tak lo. Chutiang chu Kristian kulmuk deuh tih turah an ngai bik, ringtu zawng zawng tih tur ni lovin. (Jac. 1:22; 4:17; Mat. 21:28-31). 6. An rinna hi an thian, the-nawm leh hnathawhpuite hnenah an sawi khat em em a, hnawl nih an hlauva sakhuana chungchang avanga mite awm nuam lova awmtir an hlau a ni (Mt. 10:32-33). 7. An dikna leh dik lohna chu khawvel thil nen an khaikhin thin. Kawng dunga bawraw taka che thin ang an nih loh chuan tha hleah an inngai (Lk. 18:11-12).8. Isua an hmangaih a, an nun zinga pakhat a ni ber a, an sum leh ngaihtuahna pawh a ni; mahse an nun thununtu atan ch-uan an duh lo (Lk. 9:57-62).9. Pathian hmangaih mahse an thinlung, rulru leh chakna za-wng zawngin an hmangaih lo. Zawng zawnga Pathiana inpe-kna chu tha ti hle mahse mi van-gtlang tan thil theihah an ngai lo; pastor leh missionary bakah Kristian kulmuk deuh bik tanah chauh an ngai (Mat. 22:37-38). 10. Mi dang hmangaih ve mahse anmahni an inhmangaih anga hmangaih chu an tum lo.

Mi dang an hmangaihna chu hmangaih let theitu, chhungkua, thian leh anmahni nena inzawm deuhte chauh an en thin. Hman-gaih let ve thei lo tan hmangai-hna an nei bang tlem hle thin. An hmangaihna chu thlan deuh bik a ni chhawk (Mat. 5:42-47; Lk. 14:12-14).11. Pathian leh mi dang rawng an bawl a, mahse an rawngbawlna chuan eng chen kal tur nge, hun, sum leh tha eng zat nge sen ngai nge a ni tih thu-ah limit a nei thin (Lk. 18:21-25).12. Chatuana hlim dan tur aia he khawvela hlim dan tur an ngaihtuah tam zawk. An ni tin nun hi vawiin leh tun kara tih tur list-in a khat (Phil. 3:18-20).13. An thil neih leh nun nawm-naah an lawm a, rethei tana a theih anga tam pek an harsat hle (Mat. 25:34, 40; Is. 58:6-7).14. An lan khawloh lutuk loh nan a tul apiang tih an huam.A tam thei ang ber tih aiin an-mahni phut tlem chi an ti thin (1 Chron. 29:14; Mat. 13:44-46).15. A him chinah chauh tih zel an duh a, chu chuan Pathian tana inpekna leh risk lakna a tikiang thin (Mat. 10:28). 16. Kristian chhungkuaa pi-ang leh sei lian an nih avang leh Kohhrana lawi an nih avangin himah an inngai thin. 17. Rinnaa nung lovin an neih leh awmsaah an innghat (Luke 12:16-21).18. Zu leh ruih theih thil dang an in a, a hmuam chi pawh an ti tho; an khawsa ziaah ring lo mite nena danglamna em em hmuh tur a awm lo (Mat. 23:25-28; L. 14:34-35).19. Pathian ring inti siin Pathian hriat zel tumna an nei chuang lo.20. A tawpkhawk thlen hun chauhvah Pathian an zawng.

Page 4: Thalaite Thian- Vol. 3, No. 10- August & September 2013

4 THALAITE THIAN Bi-Monthly VOL. 3 NO. 10 | AUGUST - SEPTEMBER, 2013

Pathian Duhzawng Kan Nunah Engtin Nge Kan Hriat Theih Ang?

I nuna Pathian duhzawng emaw thiltum eng nge ni? Mi tam takin an nuna Path-ian thiltum hriat an chaka mahse an hrethei lo, Pathian duhzawng an hriat loh

avangin. A hnuaia thute hian kan nuna Pathian duhzawng kan hriat theih nan min puih theih ngei a rinawm. 1. Pathianin I nunah ruahmanna lian tak a nei tih ring phawt rawh. Kan tan thiltum a neih avangin a anpuiah min siam a ni. Isaia (Is. 49:1), Jeremia (Jer. 1:5), Paula (Gal. 1:15) te tan ruahmanna a nei ang khan kan nunah pawh thiltum a nei. Kan Bible-in Pathian duhzawng chu “a tha leh lawm tlak” a ni a ti (Rom 12:2). Jere-mia lehkhabuah pawh, “Nangni lama ka rilru putzia chu ka inhre si a…” a ti bawk (Jer. 29:11). 2. Pathian duhzawng hma-saber chu, a Fapa Isua Krista kaltlanga Amah nena inlaich-inna tha neih a ni; “Chu chu min chhandamtu Pathian ngaihin a thain, a lawm tlak a ni; ani ch-uan mi zawng zawng chhandama awmah leh thutak hriaah a duh a ni” (1 Tim. 2:3-4). 3. Pathianin Krista zirtir/zui-tu ni turin min duh. Chumi awmzia chu, eng pawh sen huam a ni tin Pathian duhzawng zui tura inpe-kna hi a ni. Isuan, “Tupawhin mi zui a duh chuan mahni hrehawm pawisa lovin, ni tin a kraws puin mi zui rawh se” a ti (Lk. 9:23). 4. Pathian duhzawng kan hriat theih nan Bible-in min tan-pui thei, “I thu hi ka ke atânte hian khawnvar a ni a, Ka kawng atân eng a ni” (Sam 119:105).5. Pathianin ring chunga tawngtaia finna kan dil chuan min pek a tiam thu kan hmu. Pathian hi a duhzawng kan hri-atthiam theih nan finna kan dil thin a pawimawh, “In zingah tu-pawhin finna a tlakchham chuan mi zawng zawng hnena hau lo leh ui lova pe thintu Pathian chu dil rawh se, chutichuan a hnenah pek a ni ang” (Jac. 1:5). Phil. 4:6-ah pawh, engkim tan tawngtaia Pathian kan dil theih thu kan hmu. 6. Pathianin min kaihruaitu atan Thlarau Thianghlim min pe, “Nimahsela amah, Thlarau dik tak

chu, a lo thlen hun chuan thutak zawng zawngah chuan a hruai lut ang che u…” (Jn. 16:13a). 7. Pathian miten kan nuna thurawn kan neih ngaihthlakna hmangin Lalpa duhzawng kan hre thei. Vawi tam tak chu, nu leh pa emaw, pastor emaw, tha-lai hruaitu emaw, Sunday school zirtirtu leh rinna kawnga mi puitling tawhte thurawn hmangin kan nuna Pathian duhzawng eng nge tih thutlukna kan siam thei. “Mi â kawng chu ama mitah ch-uan a dik a, Mi fing erawh chuan rorêl an ngaichang thin” (Thuf. 12:15). “Remruat lawk lova thil tih a hlawhtling duh lo. Remhria an tam chuan a hlawhtling thin” (Thuf. 15:22). 8. Bible-in, kan nuna Pathian kan tihlawm hian remna a lo awm thin a ti. Thlan tur pawimawh tak pahnih zinga i nuna thlan zawk tur a lo awm hian, vawi tam tak chu thlang ila tha zawka kan rin hian remna a thlen thei, chu chu Pathian duhzawng pawh a lo ni duh chawk bawk. “Tin, felna hnathawh chu remna a ni ang a, felnaa thil chhuak chu kumkhuaa muang taka awmna leh ring tlata awmna a ni ang” (Is. 32:17). 9. Rinnain Pathianin ka nun-ah a duhna a tihlawhtling dawn a ni tih ka ring tlat tur a ni. “I thinlung zawng zawngin LALPA ring la, Nangma hriatnaah inng-hat suh; I kawng zawng zawngah

amah hre reng la, I kawngte chu a kawhhmuh zel ang che” (Thuf. 3:5-6). “Nangmahnia thil tha ti tantu khan Isua Krista ni thlengin a tifamkim zel dawn, chu ngei chu ka ring tlat si a” (Phil. 1:6).10. Pathianin a hna kan thawh theih nan thilpek leh thei-hna min pe theuh. Pathianin min koh chhan kan hlen theih nan min thuam thin. Thil pakhatah i misa vak lo a nih chuan, chu chu Pathian kohna che a ni lo mai thei. Pathian Thlarau thilpek heng bung leh changahte hian kan hmu thei (Rom 12:6-9; I Kor. 12:1-11; Eph. 4:11-13).

Pathianin min koh chhan pawimawhber hi kan hriat fo a tha, Amah a ropui theih nan a ni, “Chutichuan, in ei pawhin, in in pawhin, in tih apiangah pawh, Pathian ropuina tur hlirin ti rawh u” (1 Kor. 10:31). Chanchin tha leh Pathian Lalram a lo zau theih nana koh kan ni bawk, “Tin, un-aute u, ka chunga thil lo thlengte kha Chanchin Tha tihdarhna tur a lo ni ta hlauh zawk tih in hriat ka duh a ni” (Phil. 1:12); “Nangni zawngin ka chungah thil sual tih in rilrûk a; nimahsela Pathian ch-uan vawiin ang hian mi tam tak nungdama chhanhimna tûra thil thaa chantîr a rilruk zâwk a lo ni si a” (Gen. 50:20). (Christian Answers Network atanga

lakchhuah a ni e, Ed.)

• Dan aiin mi tha - Khawpui chu dan tha taka awp aiin mi tha takin awp sela a duhawm zawk. (Aristotle)• Dawt thu - Dawt thu aia thang chak thil dang a awm lo. (Titus Livious Livy). • Dawt thu chu vur hlawm lum nen a inang a, a lum thui poh leh a lian tual tual mai a ni. (Martin Luther)• Daktor tha ber - Insum theihna leh hnathawh hi mihringte tan dak-tor tha ber a ni. (Jean Jacques Rosseau)

• Dodalna - Dodalna chu hlau suh. Lehkhachaih chu thli a hmachhawn avanga sang taka thlawk thei a nih hi hre reng rawh. (Hamilton Mabie)

• Fak leh rel - Mi, hmaichhana fak-tu leh hnung lama reltu chu thuh-mun reng an ni. (Tennyson)

Page 5: Thalaite Thian- Vol. 3, No. 10- August & September 2013

VOL. 3 NO. 10 | AUGUST - SEPTEMBER, 2013 Bi-Monthly | THALAITE THIAN 5

ENG MI NGE I NIH?(Matthaia 7:24-27)

Upa Bonny Lalrindika

Mi zawng zawng hian nun pawnlang zawk leh laipui zawk kan nei theuh va. Mi zawng zawng hi kan nun pawnlawi zawk angin kan nung deuh ber a ni. Thil

thleng engemaw tak awm lova kan nih dan pangngaia kan kal thep thep lai hi chuan kan nun pawnlawi zawk angin kan awm theuh va. He dinhmunah hi chuan tunge ka nih chiah tih hi ka bula mite tan hriat theih a ni lo. Kan nun lungphum sawi che tham thil kan tawn chiah hian kan nun laipui zawk chu a lo lang thin a. Kan mizia tak tak chu chutiang hunah chuan a lo intar chhuak thin. Kan la rah ngai loh dinhmun sanga kan awm hunah te, kan beisei ngai loh dinhmun chhe taka kan tluk luh hunah te, kan thenawmten kan neih phak loh thil an neih ni te hian kan ze dik tak chu a lang thin. Hetih huna kan awm dan hi kan nun dik tak, kan ze dik tak chu a ni. Nitin sikulah zirlai mize enna a awm thin a. Progress re-port card-ah hian Character tih a lo lang thin. Kan hriatthiam thin dan chuan Nungchang tih hi a ni ber awm e. Sapin charac-ter an tih hi chu a chunga thil lo thleng azir zela mihring nun dan, a chhe lam a tha lamin min rawn tlakbuak huna kan lo dawnsawn dan hi a ni a. A chunga thil thleng laka ding nghet tura mi a nun ch-hungril lama chakna inphum ru hi a ni. Chu chu pawn lam atangin a hmuh theih loh a ni. I ngaihzawng chu a ch-hungril i hmuh theih loh avangin i neih hnuah i rin aiin a lo nep daih a. Thuamhnaw awh zawng ber a inbel laia mi hlim thei tak anga lang hi a duh ang a neih theih loh hunah a lan dan aiin a lo chhe daih thin. Mite fuihna thu sawi tur hre tha deuhte hi a tak a lo thlenin a nep nep an ni chawk. An nun ze pui kha a rint-lak lo a ni Tawngtai taima tak, an chhe tak a awm theih a, lam peih tak, hrawn harsa tak a awm theih bawk. Nun ze pui chu kan nun min nuaitu thil chi hrang hrang laka kan awm nem leh awm khauh dan hi a ni. Chu chu a rintlak loh chuan thil tha lo lakah himna a awm lo va, thian kawm azirin kan chhiain kan tha vel mai mai a, chawhmeh azirin kan zaidamin kan thin a chhe vel mai mai thin. Dam khawchhuak tur hian he nun zepui kan tih tak hi a ng-het tur a ni a, a mumal tur a ni.

Sap nula nalh deuh a hmuhin a inthuamna a ngaihnep phah ringawt tur a ni lo va, mi pa hau-sa deuh a hmuhin amah hringtu pa a iai phah ngawt tur a ni lo. Mahni inhmusit a mi dang nih a duh hun hun chu a at hun a ni mai Bible thianghlima Isua tehkhin thuah khan in pahnih kan hmu a. A chelh dingtu lung-phum, an innghahna a inang lo a ni. Mahse a khawi zawk chu nge rinawm zawk tih chu pawn lam atangin a hriat theih loh. A takna ngeiin a rawn fiah tur a ni.Lammuala hnam incheina inbel rang nasa takte zingah hian vai rama Mizo aia vai kawm nuam ti zawk an awm teuh va, Mizona ze pui hi thuam lamah ni lovin chhungril lamah a awm. Tawlhloh puan ngaina tak, thlan laih nikhuaa lut ngai mang lo, puanchei ngaina tak, YMA hnat-langa kal nachang hria, thawh nachang hre lo an awm teuh. In pahnihte chu khawi nge duhawm zawk a, rintlak zawk tih fiah turin ruahpui leh thlipui a lo thleng dawn a ni. Tichuan a fiahtu tur chu a lo thleng ta a, a rapthlak ngei mai. Thlipui leh ruahpui lo thlen hmaa awm dan anga awm chu a harsa tawh a ni. Chuti chuan pakhat chu a tlusawp ta nulh mai a. Tiau vai-vuta sak a nih vang a ni. A lung-phum a rinawm lo a ni. Thlem-na tawh vanga tlu aiin thlemna tawk tlak khawpa chakna nei lo kan nih vanga tlu kan tam zawk. Zu te hi a awm vanga in kan ni lo va, hnar theih loh vanga in kan ni zawk a. Zu awm loh vanga nghei hi zu ngam an ni lo va, a awm luau lai pawha ngainep thei mi hi zu ngamtu chu a ni. Chu nun chu a character chu a ni In tlu ta hian a tluk chha-

nah khan a nuaitu thlipui leh ruahpui kha mawhchhiat viau sela a pawmawm hle maithei. Mahse a bulah khan a tuar ang chiah tuara tlu ve lo a awm tlat mai. Chu chuan thiamloh a chan-tir ta tlat a ni. Kum 2009 atang khan Zoramah hian mahni intihhlum a lar ta hle a. Kuminah pawh hian mi 50 chuang an intihlum leh tawh ni a hriat a ni. Hengho hian an chhiatna bul berah an thil tawn hrehawm kawh tur an hre teuh ngei ang. “A dinhmun kha a harsa ve em bawk a ni,” tih theih mi an awm fo. Mahse an tuar ang tho tuara tlusawp ve lo, an tawn ang tho tawnga la inti-hlum ve lo, an retheih ang thova retheia ruihhlo khawih phah ve lo, an tuar ang tho tuara titau ve lo, An hlawhchhamna ang thova hlawhchhama bansan phah ve lo kha an bulah an awm teuh mai. I nun zepui kha en chiang la, mangan ni atan a rintlak em tih en fiah rawh. Khawvel hian kan nun min khawih chhiatsak thei leh kan future min tihchhiat-sak thei thil tam tak a la rawn pho chhuak zel dawn. Nun ze pui nghet i neih loh chuan mi tih dan entawnin i tar thak ang. Media hian tunlai mite nunah thu a nei thuk tawh lutuk. Nang erawh chu inveng la, TV leh Internet atanga i thil hmuh theihte hi i nun dan tur reltu an nih phal suh. Education atan hmang la, inthununtir suh. Pathian tih la, a duh dan chu tehfunga hmangin i awm dan turah chuan nangmah ngeiin thutlukna siam ang che. Nun ze nghet nei lova nghing mai mai mi nih hi van-duaithlak tak a ni. Hetiang mite hi humsual dai thinte an ni. Be All You Can Be tih bu ziaktu John C. Maxwell chuan, Vawiinah hian

Page 6: Thalaite Thian- Vol. 3, No. 10- August & September 2013

6 THALAITE THIAN Bi-Monthly VOL. 3 NO. 10 | AUGUST - SEPTEMBER, 2013

nun man i pek hmasak chuan na-kinah a pung nen i la tel leh ang a, nun hi i chen hmasa a nih ch-uan nakinah a pung nen i la rul leh vek ang,” a ti. Nun chen hmasa a pung nena rul leh mekte awm dan hi a awhawm lo a ni. A chhiat a that bih chiang lova mi tih dana innghatte chanvo a ni tlangpui. Information technology sang zel avangin zawh atana tha kher lo kawng zawh chakawm an zuar tam tual tual a. Hengte hian kan nun tha min laksak i phal hauh lo vang u.

Thei kung mawi lai ber chu a par hun lai a ni a. Mahse thei kung tana pawimawh ber chu a rah awm dan a ni a. Thei kung ven him pawimawh ber hun chu a par lai a ni. In mawi ber lai hunah in par mek hlawm a. Inven that in mamawh ber hun a ni.Tichhe tur che u hian seta-na bumna thil itawm tam tak in hmachhawn dawn avangin, het-ih hunah hian nun in chen a nih vaih chuan in la tap leh dawn. I nunah harsatna a lo thleng a nih pawhin a danglam lo. Hei hi hringnun nihphung a ni.

Hringnun hi tuifinriat ang a ni an ti thin. Tui inang reng hi mawi taka fawn chang te, rapthlak taka fawn chang te a awm thin. A fawn mawi lawmtu chuan a fawn rapthlak pawh a pawm tel tur a ni. A tha lam leh a chhe lama nun dan thiamte hi character rintlak nei an ni. He character tak hi a ni Lal Isuan min thlak danglamsak a tum chu ni. Pianthar hi harsatna tawh loh nan a ni lo va, harsatna tawk tlak mihring siam nan a ni.

(Article: Mizoram Synod website)

Ha ChanchinDr. Hosea Lalrinmuana (A&O Dental Clinic)

Naupang ha hi thla 6 atangin a to tan a, puitling ha chu kum 6 atangin a to tan ve thung. Naupang chu kum ruk an lo tlin hian primary dentition (naupang ha) leh secondary/

permanent dentition (puitling ha) a to pawlh hun lai tak a ni a, nu leh pate tana ngaihsak zual a tul hun a ni bawk. Engtia ngaihsak tur nge kan tih chuan, an tan hasiai (naupang hasiai) lei sak a, uluk tak leh dik taka nawh (Ha nawh) dan zirtir hi a ni. Naupang kum li hnuai tan fluoride 500 ppm tel hasiai, kum li leh kum 9 tan 1000 ppm tel leh kum 14 chung lam tan 1500 ppm tel ngei hasiai hman theih ngei a tha. Naupang ha hi puitling ha anga a la sak (harol) loh avangin thil thlum hian a ei nget chhe hma bik a. Hnute hne lai nausen tan pawh (ha la to lo tan pawh) an ha leh hahni uluk sak hi a pawimawh nasa. Ha to tawh pawh nise, la to lo pawh ni se, Nu (mother) hian lapua emaw puan thianghlim nem nena tihfaisak a tul. Kan tih loh chuan naupang ha a nget awl zual. Naupang chu kut zungpui fawpin/hmuamin emaw, hnute hne chunga muttir hi a theih hram chuan tih tir loh a tha ber bawk. Naupangin kut zungpui fawpa mut an chin chuan, an len hunah Ha kuhah an chhuak thei. Engvang nge tih chuan up-per jaw, lower jaw kan tih khabe ruhte a thanlen (develop) lai a ni a, kut zungpui fawh an chin chuan khabe ruh hi a thanlen tur anga thang lian lovin, dik lo takin a thang lian thin a ni. Chu-vangin, “nu leh pa, mahni ch-hungkhat lainate zingah Ha kuh awm si lovin eangvanga ka fa

hetianga lo awm ta nge ni,” ti an tam em em chhan pawh a ni. Nu leh pa ten kan hriat sual pakhat chu; naupang ha hi an naupan avangin a phawi theih loh tih hriat dih lohna hi a ni a. Amaherawh chu puitling ha-in a rawn thlak hun tur nena dawn a ngai. Puitling ha chu kum ruk a lo tlina a rawn tona hmun tura lo awm naupang ha chu, kum ruk tlin dawn a phawi a pawi/hlauhawm ni lovin tih tur zawk a ni. Kan tih loh chuan naupang ha leh puitling ha an into thuah a, puitling ha tona kawng turah a to loh avangin an lo nulat tlangval

hunah ha to thuahin an awm theih. Amaherawh chu kum 10 hnua a lo tona hmun tura awm naupang ha erawh chu kum 10 an tlin dawn thlenga phawi loh a tha ve thung. Kum 10 an niha a tona tur hmuna awm naupang ha hi kum 5, 6 vela phawi a nih chuan, an puitlin hnuah an ha tan harsatna a thleng thei a ni. Puitling ha lo to dan tur kum a zi-rin naupang ha hi a phawi theih. (Hriat zau/belh duh chuan Ha doctor rawn a tha ang. Mahni rin dana tih mai hi a sual palh thin).

HRIAT ZAUNA

YMKTP DVDYMKTP Live Show DVD hralhna man sales Agent thenkhatte hnen atang kan la dawng kim lova, a rang thei ang bera YMKTP Trea-surer-te hnena pe turin kan inhriattir a ni e.

LEHKHA ZIAK THAWH TURA SAWMNAThalaite Thian a chhuah tur lehkha ziak thawh theuh turin Zofa zawng zawngte kan sawm a che u. Lehkha ziak (Article, Ser-mon, Hriatzauna, etc.) thawh duh tan [email protected] ah emaw, [email protected] ah thawn theih reng a ni.

• Hnathawh - Fapa neiin hnathawh a zirtir loh chuan ruk a zirtir a ni. (Jews Proverb)

• Hausakna - Hausakna hi leichi nen a inang a, hman lohva dah reng chuan a rimchhea a, hman chhuah erawh chuan thlai chi tin-reng tan nunna a ni. (Leo Tolstoy)

Page 7: Thalaite Thian- Vol. 3, No. 10- August & September 2013

VOL. 3 NO. 10 | AUGUST - SEPTEMBER, 2013 Bi-Monthly | THALAITE THIAN 7

MIZO KUM PAWIMAWH TE950 - Burma chhuah san 1170 - khampat chhuah san.1466 - Lentlang awmlai1720-1730 - Sailo Lal hovin Tiau an kan thla.1740 - Selesih 7000 khua lal 7 in finkhawm.1755 - Thlanrawnho rawt.1849 - 1856 - Chhim leh hmar Indo.1862 - Mau tam hmasa ber.1865 - Mizo leh British inbiakna hmasa.27 JAN. 1871 - Bengkhuaia hoten Mary Winchester { Zoluti } an man.1876 - Thli chhe tleh.1884 - Arsi tlak.1893 - MINPUI KUM1 April 1894 - Pu. Buanga Bathlar ah A Aw B CH an zir tan.22 OCT. 1895 - Mizo ZIRTIRHBU CHHUAH ANI.20 Feb. 1898 - (1) Sunde skul din(2) Mizo chanchinbu hmasa ber “ LAISUIH “ tih chhuah a ni.1901 - Mizoram a Chhiarpui hmasa ber neih a ni.1902 Nov. - Mizo leh Vai Chanchin tihchhuah ani.1921 - Synod BOOK ROOM hawn tan a ni.1938 - Mizorama Zawlbuk tih tawp.1940 - Hmar tawng chanchinbu hmasa ber’ Hmar Sawmna ‘ tih chhuah ani.1942 - Mizo Hmeichhe BA PASS HMASA BER. Lalsangpuii passed kum.1956 - Mizo tawng Bible lehlin zawh a ni.1978 - (1) Mizorama Taxi tlan tan (2) Mizoram, President Rul a dah a ni {11. Nov }20 Feb. 1995 - M.L.T P . Act hman tan a ni.2 June 2001 - M Z U din a ni.3 Nov. 2010 - (1) Cheraw kan pui. WORLD RE CORD SIAM (2) AMC Inthlan hmasa ber.14 FEB. 2011 - NLUP hawn ani. Kuthnathawk tute Ni apuan a ni.30 Sept. 2011 - Mizoram Finance Commissiön din a ni. (C Vala, Group FB atanga lakchhuah)

Thlarau Mite Tana Mahni Inzawh Fiahna Tur

By John Fletcher of Madeley(Methodist missionary ropui) John Fletcher-a chuan heng zawhnate hi ni-tina mahni kan inzawh turte a ni e a ti:1. Zingah, thlarau miin ka harh em, ka thawh hnuin ka rilru vak vel tur ka veng em?2. Vawiin hian tawngtaiin Pathian ka hnaih nge, thatchhiatnain min nei zawk?3. Vawiin hian fimkhur lohnain ka rinna a chawktho nge, taimaknain a tichak zawk?4. Vawiin hian rinnaa kalin engkimah Pathian ka en em?5. Tawng leh ngaihtuahna ngilnei lo tak lakah mahni ka inphat em? Keimah aia midang thlan hmasak an nih hian ka lawm pui em? 6. Khaw eng, chakna leh remchanna ka neih lai hian ka hun hlu takin ka hmang em?7. Ka thinlunga thil eng emaw lo thlengte hi khawngaihnaah ka chhung lutin hlawk nan ka hmang em?8. Vawiin hian Pathian mi thianghlimte thlarau leh taksa tan eng nge ka tih?9. Pathian tana ka pawisate khawl thei ka nih lai hian keima hlimna atan chauh ka sumte ka dah em?10. Vawiin hian lei/tawng tam takin thil sual a ti thei tih hre chungin ka lei ka thunun tha em? 11. Vawi eng zat nge chawplehchilha keimah ka inphatsan tawh?12. Ka ni tin nun leh tawngkamte hian Isua Krista a chawimawi em?

Mite min sawichhiatna tih reh dan tha ber chu mahni in siamthat hi a ni.(Demosthene)

KAWPPUI ZAWN THUA PI PUTE THUROCHHIAH“Kum thum zui dawl lo chu nupui

tlak a ni lo”Lalveiliana

Kan pi pute hunah chuan he thurochhiah hi nula leh tlangvalin an vawng nung tlat a. Bawhchhetu zawk nih an tum ngai lo. Chuvangchuan, dam chhunga inṭhen lo (intarkut) pawh an tam a ni. Ṭhangthar hunah hian, Kristian ṭhalai lo ni tawh bawk mah ila he thuroch-hiah hi kan zawm thei ta meuh lo a ang. Zan khat thil thua hmin ta duai duai pawh kan awm ta. Engpawh nise, kum thum zui pui pui kan dawl lo a nih pawhin buan chak(sihhnip lo) zawng talin zui dawl zel ila. Hmanngaihna khawizu chu keimahni ngawta tlak hmak mai lovin, chhungte thinlunga a luan luh del del thlengin dawl zo bawk ila, nula belhchian dawl leh chhungpuinu tlak kan nihzia tlangvalten an hai lo tawp ang le.(“Pi Pute Thurochhiah leh Kristian Thalaite Nun”, by Hrangluaia aṭanga lak chhawn a ni).

• Hmangaihna - Vawikhat inhmuh atanga lo piang hmangaihna hi a enkawl dam theih em? tia zawh-na chu Socrates-a chuan, “A vawi hnihnaah chuan hnai tak atangin bel chiang leh rawh” tiin a chhang. (Sputnik Digest)

Nungchang mawi kan tih chu thim kara i awm chia-hin a lang ang. ( D.L.Moody)

Page 8: Thalaite Thian- Vol. 3, No. 10- August & September 2013

8 THALAITE THIAN Bi-Monthly VOL. 3 NO. 10 | AUGUST - SEPTEMBER, 2013

YMKTP CONTACT PERSON-te: (Kohhran tin Palai)1. Baptist Reformed Church : Rev. Dr. Khawtailova2. Bible Presbyterian Church of Myanmar : Tv. Jeremy Lalpekliana3. Believer Church of Myanmar : Saya Daniel S.Kamlova4. Christian Baptist Church Myanmar : Tv. Ma Enga5. Christian Missionary Alliance Church : Rev. Ngurliana6. Church of Lord Jesus Christ : Tv. Chanchinmawia7. Evangelical Free Church, Mingalardon : Tv. Van Hmun Liana8. Evangelical Free Church, Yangon : Saya Gabriel Kunga9. Evangelical Methodist Church : Rev. Sairuma10. EndTime Message Church : Jimmy Laltanpuia11. Grace Baptist Church of Myanmar : Rev. Joshep LH Puia12. IMS SeventhDay Adventist Reform : Tv. Zamzamuanthanga13. Independent Baptist Church : Tv. Saw Bwa14. Jesus Missionary Association : Nl. Mih Nge15. Lutheran Church of Myanmar : Tv. A-Chhinga16. Missionary Presbyterian Church : Tv. Ruata17. Methodist Church Upper Myanmar : Rev. Mama18. Missionary Baptist Church : Rev. Hrangzuia19. Nazarence Church of Myanmar : Tv. Hlutea20. New Life Baptist Church : Dr. Hosea21. Presbyterian Church of Myanmar : Nl. Lalparmawii22. Reformed Evangelical Church : Saya Siama23. Reformed Presbyterian Church of Mmr. : Dr. Lalchharliana24. River of Life Baptist Church : Nl. Siamthangpuii25. Roman Catholic : Tv. Lalmuankima26. Salvation Army : Nl. Puitei27. SeventhDay Adventist : Pastor Vanlalena28. Trinity Presbyterian Church : Tv. Siamhnuna29. United Pentecostal Church : Pastor Lalramhmuaka30. Victoria Church : Pastor Hrangpuia31. Wesleyan Church : Nl. ZirsanglianiKohhran hmaih palh emaw, kohhran hming tihdik loh emaw a awm chuan

kan inhriattir zel dawn a nia.

YMKTP HRUAITUTE 2013President : LalsawivulaVice Pre. : C.LalawmpuiaSecretary : James Hmun K. LovaAsst. Sec. : RoneizauvaTreasurer : RamthanmawiiTreasurer 2 : SiamthangpuiiJournalist : LalhmangaihpuiaJournalist 2 :ChanchinmawiaAuditors : Hrang Authuama : Lalpekliana : Vanlaldinsangi : Lalveiliana : Jacob Thanga : Laltanpuia : Benjamina

(in million)

Source: Population Department, Ministry of Immigrat ion and Population, 2013

Population Structure 1980-81 1990-91 2000-01 2010-2011 2011-2012

E stimate % E stimate % E stimate % E stimate % E stimate %

0-14 years 13.03 38.77 14.70 36.05 16.43 32.77 17.60 29.44 17.62 29.19

15-59 years 18.44 54.86 23.47 57.55 29.72 59.29 36.94 61.79 37.45 62.01

60 years and above 2.14 6.37 2.61 6.4 3.98 7.94 5.24 8.77 5.31 8.80

Total 33.61 100 40.78 100 50.13 100 59.78 100 60.38 100

Female 16.93 50.37 20.57 50.28 25.22 50.31 30.06 50.28 30.53 50.56

Male 16.68 49.63 20.21 49.72 24.91 49.69 29.72 49.72 29.85 49.44

Sex Ratio (M /100F) 98.52 98.25 98.77 98.87 97.77

Myanmar ram Mipui Estimation leh Mipui Structure(1980 - 2012)

YMKTP MEETING SAWMNAYMKTP chuan kum 2013 Krismas hmuahna Inkhawm ropui tak buat-saih a tum a. A hnuaia tarlan ni, hun, leh hmunah hian YMKTP 2013 Krismas Hmuahna Inkhawm chung chang leh YMKTP hmalam thlirna sawiho turin EC meeting neih tur a ni a. YMKTP EC member zawng zawngte leh YMKTP Contact Person (Kohhran tin palai) zawng zawngte lo kal ngei tura sawm in ni e.

A Hun : October 19, 2013 (Sat) 1:00 pmA Hmun: Yangon International Church (YIC) ph. 389851 No. 197, 1st Floor, 34th Street, Upper Block, Kyauktada Tsp., Yangon

James Hmuna