thalamus v systému spojů cns - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf ·...

109
Diencephalon Veronika Němcová

Upload: nguyenkiet

Post on 17-Feb-2019

226 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Diencephalon

Veronika Němcová

Page 2: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Diencephalon

EPITHALAMUS

THALAMUS

SUBTHALAMUS

HYPOTHALAMUS

19- thalamus

20 – hypothalamus

24 - epiphysis

Page 3: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

1- lamina terminalis

2-commisura anterior

3-fornix

4-stria medullaris thalami

5 - trigonum habenullae

6- pulvinar thalami

7-commissura posterior

8-adhesio interthalamica

9-foramen interventriculare

10-corpus mammillare

11-chiasma opticum

1

2

3

4

5

6

78910

Th

11

CC

CauSPe

CC- corpus callosum

Spe – septum pellucidum

Cau – nucleus caudatus

Page 4: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

• 1- corpus callosum – splenium

• 2-commissura fornicis

• 3-epiphysis cerebri

• 4-colliculus superior

• 5-colliculus inferior

• 6-frenulum veli medullaris superioris

• 7-velum medullare superius

• 8-IV.n

• 9- crus cerebri

• 10-pulvinar thalami

• 11- locus coeruleus

• 12-tegmentum pontis

• 13-pars basilaris pontis

• 14-tractus opticus

• 15-uncus hippocampi

• 16-gyrus parahippocampalis

• 17-sulcus collateralis

Řez pontomesencephalickým přechodem

pohled do fisura telodiencephalica

Page 5: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

• 1- corpus callosum – splenium

• 2-epiphysis cerebri

• 3-pulvinar thalami

• 4-colliculus superior

• 5-brachium colliculis sup

• 6-colliculus inferior

• 7-brachium colliculis inf

• 8-corpus geniculatum mediale

• 9-corpus geniculatum laterale

• 10-tractus opticus

• 11-trigonum olfactorium

• 12-tractus olfactorius

• 13-uncus hippocampi

• 14-pedunculus cerebri

14-O-F cortex

Řez pontomesencephalickým přechodem

pohled do fisura telodiencephalica

8+9 =metathalamus

Page 6: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

opakování

Page 7: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

DIENCEPHALON

• 1 EPITHALAMUS

• 2 THALAMUS

• 3 SUBTHALAMUS

• 4 HYPOTHALAMUS

III. komora

Diencephalon – časné stádium vývoje

Page 8: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

OBOJŽIVELNÍCISAVCI

CORPUS PINEALE

NUCLEI HABENULARES

VELKÝ

ROZVOJ

zona incerta and

subthalamic nucleus

VÍCE

SENZORICKÝCH

VSTUPŮ

Page 9: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Starší

kolumnární

model

Novější

prosomerický

model

Isthmické

organizační

centrum

Přední org. centrum

Zona limitans intrathalamica

P1pretectum,

P2thalamus, epithalamus

P3subthalamus

Page 10: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Rhombomery

Prosomery

Organizační centra

FGF8

SHH

WNT1

Page 11: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Klíčové signální molekuly pro vývoj diencephala Wnt, Shh FGF

PTh- prethalamus =subthalamus

The tale of the three brothers – Shh, Wnt, and Fgf during

development of the thalamus

Anja I. H. Hagemann and Steffen Scholpp*, Front. Neurosci., 28

May 2012

Page 12: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Indukce org. centra

Indukce neurogeneze

v thalamu

Dozrávání

GABAergních

neuronů thalamu

Diferenciace thalamických jader

Elektrofyziologické vlastnosti

thalamických neuronů

Page 13: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Hypothalamus: alární ploténka – ncl. paraventricularis, ncl. hypothalamicus anterior

ncl. supraopticus a suprachiasmaticus

basální ploténka – ncl hypothalamicus posterior

tuberální hypothalamus, corpora mamillaria

ncl. dorsomedialis, ventromedialis

Page 14: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

zona limitans intrathalamica (ZLI) Viditelná hranice mezi prethalamem

(subthalamem) a thalamem P2-P3,

isthmus rhombencephali (IST) zúžení na

pontomesencephalickém přechodu.

Th, thalamus; PTh, prethalamus; HTh, Hypothalamus; Tel,

Telencephalon; Teg, tegmentum; Tec, tectum; Cer, cerebellum;

Mb, midbrain; DMB, diencephalic-mesencephalic boundary; Hi,

hindbrain.

The tale of the three brothers – Shh, Wnt, and Fgf during

development of the thalamus

Anja I. H. Hagemann and Steffen Scholpp*, Front. Neurosci., 28

May 2012

Organizační centra

Page 15: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Diencephalon - VÝVOJ

Page 16: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální
Page 17: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Lamina affixa

Fissura telodiencephalica

Schema definitivní polohy thalamu na frontálním řezu mozkem

Page 18: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

DIENCEPHALON – mediální strana

Page 19: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

1-fornix

2- commissura

anterior

3-dutina III. komory

4- plexus

choroideus

5-corpus callosum

6-habenula

7-hypothalamus

8-adhesio

interthalamica

9- foramen

interventriculare

10 – corpus

mammillare

11-chiasma

opticum

12- corpus pineale

13- commissura

posterior

14-septum

pellucidum

15-colliculus

superior

16-thalamus

Page 20: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

ThEpithalamus

Hypoth

Page 21: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Trigona habenularum a epifýza

III

IV

Page 22: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Epithalamus:

1) Epiphysis cerebri – corpus pineale – „třetí oko“,

melatonin – cirkadiální rytmy, v noci

antioxidant

nádor – pubertas precox

acervulus cerebri – vápenaté konkrementy

visí na commissura habenularum

2) Trigona habenularum (limbická struktura) – vstup: stria medularis thalamispoje z hypothalamu, zrakové dráhy, čichových oblastí,

hippocampu, septa a pallidum internum

výstup -fasciculus retroflexus Meynerti

(= fasciculus habenulo-interpeduncularis)

, do kmene (ncl. interpeduncularis)

Page 23: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

IMLTh1

GCS

Světlo – tr. opticus - radix optica hypothalamica- FTM - FLD-rami

interganglionares- plexus caroticus internus- epiphysis potlačení sekrece

melatoninu

Page 24: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

a. choroidea posterior medialis

Page 25: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Epithalamus – nuclei habenulae + epiphysis

Stria medullaris - vlákna z Hy, Hip,

septa, čichových obl

Tr. habenulo- interpeduncularis

= fasciculus retroflexus Meynerti

Trigonum habenulae

Zapojení v limbickém

systému

Page 26: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Mediální strana III. a laterální komory

1-splenium corporis callosi

2-truncus corporis callosi

3-genu corporis callosi

4-rostrum corporis callosi

5-septum pellucidum

6-nukleus caudatus

7-v. thalamostriata

8-plexus choroideus ventr lat

9- commissura fornicis

10- crus fornicis

11-foramen interventriculare

12-columna fornicis

13-commissura anterior

14-lamina terminalis

15-gyrus paraterminalis

16-gyrus subcallosus

17-gyrus cinguli

18-gyrus parahippocampalis

19 pulvinar thalami

20 stria medullaris

21 commissura habenularum

22 commissura posterior

23 tectum

24 aquaeductus mesencephali

25 adhesio interthalamica

26-corpus mammillare

27-infundibulum hypophysae

28-chiasma opticum

29 gyrus rectus

Page 27: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Horizontální řez

hemisphérou

nad thalamem

Ncl. caudatus

Capsula interna

Lamina affixa thalami

v. thalamostriata

+ stria terminalis

Plexus choroideus

A

P

Commissura fornicis

Page 28: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Horizontální řez

hemisphérou thalamem,

hypothalamem a III.

komorou

A

P

Dno III. komory

Vstup do AqMes

hypothalamus

Thalamus

pulvinar

Colliculus sup

Capsula interna

Page 29: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Thalamus

Pohled z dorzální strany

1-ventriculus lateralis cornu post

2- ventriculus lateralis cornu ant

3- thalamus – lamina affixa

4-nucleus caudatus

5-corpus callosum

6-plexus choroideus

7- strop III. komory

8-septum pellucidum

Page 30: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Thalamus a kmen-

Pohled z dorzální

strany

v

metathalamus

Page 31: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

CC

Ncl. caudatus

Tuberculum anterius

Adhesio interthalamica

Pulvinar

Fornix

Septum pellucidum

Stria terminalis

Stria medullarisHipp

III

III

Capsula interna

VL

VL

Pohled z dorzální strany na thalamus otevřeny komory

Page 32: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Thalamus

Page 33: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Epiphysis cerebri

Th

Th

Th

Page 34: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Senzitivní dráhy

Přehled drah

Thalamus

v systému

spojů

Motorika

Senzitivita

Mozečkové

Kontrolní senzitivní --------------

míšní

kmenová

podkorová

korová

Page 35: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Obousměrné spoje thalamu s kůrou

• Radiatio (pedunculus) thalami anterior, superior,

posterior, inferior

Page 36: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Thalamo-kortikální projekce

Greenstein, Color Atlas of Neuroscience © 2000 Thieme

Radiatio thalami

anterior

Radiatio thalami

posterior

Radiatio thalami

superior

Radiatio thalami

inferior

Page 37: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Thalamus

Projekční neurony – glutamát

Interneurony - GABA -30%

thalamických neuronů

Neurony v ncl. reticularis

thalami GABA

Page 38: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Spánek (nonREM) a neurony thalamu a kůry

Při nonREM spánku neurony ncl. reticularis thalami tlumí projekční

thalamické neurony a v kůře se objeví pomalovlnné EEG – delta vlny

http://www.nature.com/neuro/journal/v13/n1/fig_tab/nn.2445_F1.html

Page 39: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Thalamo-kortikální a kortiko-thalamické spoje

Associační

Sensorická

Primární korová oblast Sekundární korová oblast Další korová oblast

S. Murray Sherman (2006), Scholarpedia, 1(9):1583.

Thalamus – nejen

přepojení senzitivity, ale

1) poslední modulace

před kůrou a

2) kortiko-thalamo –

kortikální spoje

Page 40: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Funkční dělení jader thalamu1) Nespecifická – ncll. Intralaminares, mediani

2) Specifická sensorická

ventralis posteromedialis

ventralis posterolateralis

CGM

CGL

3) Specifická nesensorická

ventralis anterior

ventralis lateralis

ncll. anteriores

ncll. mediales

4) Asociační – Ncll. laterales

Ncll. posteriores

5) Inhibiční – ncl reticularis, aktivní ve spánku,

tlumí ostatní th jádra

Lamina medullaris int

Page 41: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Schema frontálních řezů thalamem

Prof. Petrovický

rostrálně

caudálně

Lamina medullaris interna

Lamina

medullaris

externa

Page 42: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Schema horizontálního řezu thalamem

Prof. Petrovický

Page 43: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Projekce do kůry z jednotlivých jader thalamu

Greenstein, Color Atlas of Neuroscience © 2000 Thieme

Page 44: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

NFP,MS,

ncll.V.n

Mozeček

Basální

gangliaggl. opticumCI

Hippocampus, amygdala,

hypothalamus

Retikulární

formace

Aferenty jednotlivých jader thalamu

Page 45: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Limbický

systém

Motorická a

premotorická

kůra

Široké oblasti kůry

(aktivační systém)

Asociační kůra

Senzitivní kůra

Zraková kůra

Sluchová kůra

Eferenty thalamických jader

Page 46: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Limbický

systém

Motorická a

premotorická

kůra

Široké oblasti kůry

(aktivační systém)

Asociační kůra

Senzitivní kůra

NFP,MS,

ncll.V.n

Mozeček

Basální

ganglia

Retikulární

formace

ggl. opticumCI

Hippocampus, amygdala,

hypothalamus

Zraková kůra

Sluchová kůra

Page 47: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

5) Nucleus reticularis GABA neurony –

inhibuje ostatní thalamická jádra

Aferenty z kůry, thalamických jader a

mozkového kmene

Je aktivní ve spánku, kdy tlumí přenos

senzitivních vstupů

Page 48: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální
Page 49: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Thalamo-kortikální spoje z jednotlivých jader

Page 50: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Cévní zásobení thalamu – a. cerebri posterior + ramus communicans

posterior

Page 51: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

NCLL ANTERIORES

„limbická“

CI

Page 52: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

NCLL MEDIALES

aktivační

NCLL DORSALES

asociační

NCLL VENTRALES

motorická VA,VL

+ senzitivní VPL, VPM

CI

subthalamus

Page 53: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

CI

NCLL INTRALAMINARES

Aktivační

Page 54: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Nucleus subthalamicus

http://www.neurology.org/content/70/21/1991/F2.expansion.html

Page 55: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální
Page 56: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Frontální řez přes

corpus Luysi a Forelova

pole H1, H2

Page 57: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální
Page 58: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Subthalamus

nucleus subthalamicus (corpus Luysi)

leze- hemibalismus

DBS –parkinsonismus

Zapojen ve vedlejším okruhu basálních ganglií

zona incerta ZI

Svazky subthalamu

- Forelova pole

Page 59: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Thalamus - funkce

• „brána vědomí“

• zpracování senzitivních a smyslových informací a jejich převod do příslušných korových oblastí

• „motorická jádra“ thalamu zpracovávají informaci z mozečku a basálních ganglií a vedou ji do motorické a premotorické kůry

• zpracování informací z hypothalamu, hippocampu a amygdaly a jejich převod do limbické korové oblasti

• spoje z retikulární formace přepojené v thalamu nespecificky aktivují široké korové oblasti (bdělost, tupá, těžko lokalizovatelná bolest)

Page 60: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Hypothalamus

Page 61: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Hypothalamus

Topographická anatomie

Jádra a spoje

Autonomické, neuroendocrinnní a limbické

funkce

Spoje se hypofýzou

Page 62: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Hypothalamus

Page 63: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální
Page 64: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Corpus mammilare

Chiasma opticum

Page 65: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Hypothalamus zásobení

anteromediální

posteromediální skupina

Centrální tepny Willisova okruhu

Page 67: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Frontální řez přední

částí hypothalamu

Page 68: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

laterální

hypothalamus

Frontální řez středem

hypothalamu

mediální

hypothalamus

Page 69: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální
Page 70: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Blok vykrojený k

nakrájení na

mikrotomu a

obarvení podle

Nissla

Page 71: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Nisslovo barvení

Page 72: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální
Page 73: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Řez přes corpus mamillare

– zadní část hypothalamu

Page 74: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Zadní - mammillární

Střední - tuberální

Přední - chiasmatický

MEDIÁLNÍ

HYPOTHALAMUSLATERÁLNÍ

HYPOTHALAMUS

Fasciculus

telencephalicus

medialis (medial

forebrain bundle -

MFB)

Mediální a laterální odděleny FORNIXEM

(spoj z hippocampu do corpus mamillare)

Page 75: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Hypothalamické

oblasti a jádra

(Prof. Druga)

Page 76: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální
Page 77: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Schematizovaný

řez hypothalamem

Mediálním

Laterálním

Area

Nucleus

Page 78: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Vysvětlivky

Page 79: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

MEDIÁLNÍ

HYPOTHALAMUSFornix

PŘEDNÍ hypothalamus

Area preoptica medialis

Area hypothalamica anterior (ncl.)

Ncl. supraopticus

Ncl. paraventricularis

Ncl. suprachiasmaticus

Area hypothalamica dorsalis

STŘEDNÍ hypothalamus (tuberální)

Area tuberalis centralis (ncl. ventromedialis

Ncl. dorsomedial ncl.)

Nclei tuberales

Ncl. infundibularis (arcuatus)

Area hypothalamica dorsalis

ZADNÍ hypothalamus (mamillární)

Ncl. hypothalamicus posterior

Nclei mammilares

Page 80: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

parasympaticus

sympaticus

limbický system

Přední, střední i

zadní část

hypothalamu

ovlivňují různé

struktury

Page 81: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

ncl. suprachiasmaticus

„ vnitřní hodiny“

area preoptica termoregulace,

sexuální chování, spánek

commisura anterior

oxytocin, releasing hormony

laterální jádra

orexin – bdělost,

chuť k jídlu

fornix

eminentia mediana

nucleus arcuatus

releasing hormony

infundibulum snižuje příjem

potravy

„ centrum sytosti“

ncl. tuberomammilares

corpus mammilare

Hypothalamická jádra – hlavní funkce

odpověď na

podchlazení

ncl. supraopticus –

antidiuretický hormon

hypofýza

zvyšuje

příjem

potravy

Page 82: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Schema hlavních aferentů a eferentů hypothalamu

Hypothalamus

baroreceptory

chemoreceptory

solitary ncl

RF

fotoreceptory

Limbické struktury

Amy, Hipp, septum

prefrontální cortex

inzula

mícha

Tractus olfactorius

Čichová kůra

MMM

krev

Limbické struktury

Amy, Hipp, septum

Prefrontální kůra

Jádra sympatiku

jádra parasympatikuRF

Thalamus (MD)

Cortex

Page 83: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Hypothalamus aferenty

Prefrontální cortex

Bulbus olfactorius

Gyrus cinguli

sítnice

Amygdala

čichová

kůra

Hippocampus

nucleus tractus solitarii

nuclei rapheales

locus coeruleus

substantia grisea centralis

stria terminalis

fornix

Septal nucll.

Page 84: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Hypothalamus eferenty

Prefrontální kůra

Thalamus (MD)

Amygdala

Reticulár

formace

Hippocampus

ncl. dorsalis n. vagi

substantia grisea centralis

stria terminalis

fornix

Septum

mícha -

pregangliové

neurony

sympatiku

Page 85: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

VM nervů

Page 86: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Hypothalamus

spoje do: RF, jader autonomních nervů, do hypofýzy

MOTORIKA VISCEROMOTORIKA VÝDEJ HORMONŮ

Do kůry se informace z hypothalamu dostávají přes thalamus

(MD) nebo přímo přes fasciculus telencephalicus medialis

Page 87: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Hypothalamus - funkce

• circadiánní rytmus (ncl. suprachiasmaticus)

• rytmus spánku a bdění (area preoptica lat., areahypothalamica lateralis - orexin)

• termoregulace (area preoptica, ncl. posteriores)

• příjem tekutin (ncl. supraopticus)

• příjem potravy (ncl. ventromedialis, ncl. lateralis)

• růst

• rychlost látkové přeměny

• reprodukce

• imunita (zakončení vláken sympatiku v lymfatických tkáních)

• spoje s limbickým systémem (corpora mammilaria)

Page 88: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Hypothalamus and limbický system

Gyrus cinguli

Hippocampal formation Amygdala Septum

Hypothalamus

fornixstria

terminalis

ventral

amygdalofugal

pathway

fasciculus

telencephalicus

medialis

Page 89: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Limbické funkce

Flynn, šedesátá léta, stimulace hypothalamu

Neuroscience of clinical psychopathology, Edmund S. Higgins,Mark S. George

Mediálního – afektivní obranná agrese

Laterálního – predátorská agrese

Page 90: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Mediální hypothalamus Laterální hypothalamus

SGC

Cortex

Limbický systém

Jádra VM a SM nervůJádra VM a SM nervů

Vzájemné tlumení

Senzorické vstupy

PREDÁTORSKÁ AGRESEAFEKTIVNÍ AGRESE

RF

Chem.

syst

Page 91: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

LDT/PPT

Th

acetylcholinvSGC

RD

Coe

AHL TMBasalní

telencephalon

Cortex

Hypothalamus

histamin

dopamin

serotonin

orexin

noradrenalin

glutamate

acetylcholin

Části a mediátory

ascendentního

systému RF

Význam

hypothalamu

v řízení

spánku a

bdění

Page 92: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Neurons containing histamine, hypocretin and melanin-concentrating hormone in the human hypothalamus. a | Overview of the medial surface of the human brain,

and b | detail of the hypothalamus. The distribution of neurons containing histamine, hypocretin and melanin-concentrating hormone are shown with in situ

hybridization in coronal sections of hypothalamus at the c | posterior level through the medial mammillary nucleus, d | rostromammillary level at the principal

mammillary fasciculus, e | level of the caudal end of the fornix and f | premamillary level. In panels c–f, the third ventricle is on the left side. Abbreviations: F, fornix;

HCRT, hypocretin neurons; HDC, histidine-decarboxylase-positive (histamine) neurons; LHA, lateral hypothalamic area; LTu, lateral segment of the lateral tuberal

nucleus; MCH, melanin-concentrating hormone neurons; MM, medial mammillary nucleus; MP, mammillary peduncle; MT, mammillothalamic tract; TMc, caudal

tuberomammillary nucleus; TMl; lateral tuberomammillary nucleus; TMm, medial tuberomammillary nucleus; TMv, ventral tuberomammillary nucleus. Panels a and

b reprinted with permission from Elsevier © Handbook of Clinical Neurology Vol. 79. Swaab, D. F. The human hypothalamus: basic and clinical aspects. Part 1:

Nuclei of the human hypothalamus 3–38 (2003). Parts c–f adapted with permission from John Wiley & Sons © Krolewski, D. M. et al. J. Comp. Neurol. 518, 4591–

4611 (2010).

cf

Page 93: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Reduced number of hypocretin (orexin) neurons in

the lateral hypothalamus in human narcolepsy

• Hypocretin cell loss as the cause of narcolepsy, as demonstrated by in situ hybridization (a), from Peyron et al.

[121], f fornix) and hypocretin peptide immunocytochemistry (b), from Thannickal et al. [124] ). Right narcolepsy

samples, left control brains

• 124. Thannickal TC, Moore RY, Nienhuis R, Ramanathan L, Gulyani S, Aldrich M, et al. Reduced number of

hypocretin neurons in human narcolepsy. Neuron. 2000;27(3):469–474. [PubMed

Page 94: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Potlačení vlivu

ascendentního

aktivačního systému RF

GABA neurony VLPO

(ventrolaterální area

preoptica)

poškození VLPO - nespavost

Page 95: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Orexinergní neurony regulují např. bdělost, příjem potravy, systém odměny, a termogenesu.

Množství energie v těle ovlivňuje aktivitu orexinových neuronů, regulujících bdělost a

homeostázu energie. Důležité jsou vstupy z limbického systému pro emoční vzrušení nebo

strachem vyvolanou odpověď. Abbreviations: 5-HT, serotonin; ACh, acetylcholine; Arc, arcuate nucleus;

BAT, brown adipose tissue; BST, bed nucleus of the stria terminalis; DA, dopamine; DR, dorsal raphe nucleus;

GABA, gamma-aminobutyric acid; HA, histamine; LC, locus coeruleus; LDT, laterodorsal tegmental nucleus;

LHA, lateral hypothalamic area; NA, noradrenalin; NAc, nucleus accumbens; NPY, neuropeptide Y; POA,

preoptic area; POMC, proopiomelanocortin; PPT, pedunculopontine tegmental nucleus; SCN, suprachiasmatic

nucleus; TMN, tuberomammillary nucleus; VTA, ventral tegmental area.

Page 96: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

The physiological role of orexin/hypocretin neurons in the regulation of sleep/wakefulness and

neuroendocrine functionsAyumu Inutsuka and AkihiroYamanaka Frontiers in Sleep Medcine,2013

Page 97: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Area preoptica medialis

Aktivace hormony – mateřské chování

A Hypothalamic Midbrain Pathway Essential for Driving Maternal

Behaviors, 2018 Fang, Lin et al.

•MPOAEsr1+ cells are necessary and sufficient for driving pup

approach and retrieval

••MPOAEsr1+ cells are naturally and preferentially activated during

pup retrieval

••MPOA cells decrease baseline firing and increase response to

pups during lactation

••MPOAEsr1+ provides strong inhibitory inputs to VTA non-DA

cells to drive retrieval

Page 98: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Model showing possible effects of D1 versus D2 stimulation in the MPOA, as a result of a sexually

exciting stimulus and/or sexual activity. In this model, a low-threshold mechanism mediated by D2

receptors disinhibits genital reflexes. A moderate threshold mechanism facilitates penile erections,

after activation of D1 receptors. A high threshold mechanism, activated by stimulation of D2

receptors, facilitates seminal emissions and inhibits erections. These mechanisms may be

activated successively by increasing levels or longer duration of DA activity.

Area preoptica medialis (APM)

muž

Dopamine, the medial preoptic area, and male sexual behavior

Dominguez et al. 2005

Regulace sexuálního chování –

hlodavci i lidé

Množství uvolněného dopaminu ve APM

Ovlivněno testosteronem, NO a glutamátem

Page 99: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Sexuální dimorphismus v hypothalamických okruzích u

myší řídí sekreci oxytocinu a mateřské chování

v ncl. anteroventralis periventricularis AVPV více tyrosine hydroxylasu

(TH)-exprimujících neuronů

A sexually dimorphic hypothalamic circuit controls maternal care and oxytocin secretion

•Niv Scott, Matthias Prigge, Ofer Yizhar & Tali Kimchi (2015)

Ty stimulují oxytocinergní neurony v ncl. paraventricularis – to vede k jinému

chování k mláďatům - matky u ně pečují, samci je ignorují nebo jsou agresivní

Page 100: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Hypofýza – poloha, cévní zásobení

Page 101: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální
Page 102: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

MR T1

https://radiopaedia.org/articles/pituitary-mri-an-approach-1

Page 103: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

corpus

mammilare

chiasma opticum

Fornix

Thalamus

PV

SO

antidiuretický

hormon

oxytocin

ZADNÍ LALOK

PŘEDNÍ LALOK

melanocyty stimulující hormon

adrenocorticotropní hormon

thyroideu stimulující hormon

folliculy stimulující hormon

luteinizační hormonrůstový

hormon

prolactin

Hypothalamo

hypofyzární osa

„FLAT PleaSe“

„O,A“

Luteinizační hormon

Page 104: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Části hypofýzy: adeno, neuro

chiasma opticum

neurohypofýzaadenohypofýza

tuberální část

předního laloku

tuber cinereum

eminentia mediana

mammilary body

infundibulum

SOPV

pars intermedia

MSHdutinky

(z Rathkeho výchlipky

Buňky epitelové:

chromofilní:

acidofilní (80%): STH, prolactin

basofilní FSH, LH, TSH, ACTH, MSH

chromofobní

Pituitocyty – glie

hypothalamohypofyzární

trakt- ADH, oxytocin

Page 105: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

HYPOFYZÁRNÍ PORTÁLNÍ

SYSTÉM

sinusy sinusy

a. hypophysialis inf

a. hypophysialis sup

a. trabecularistractus supraopticohypofysalis

tractus tuberoinfundibularis

nuclei tuberalesnucleus

arcuatusNucleus

supraopticus

nucleus paraventricularis

A P

Releasing faktory

a inhibiting faktory

Page 106: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Vývoj hypofýzy

4,5 týdny6 týdnů

8 týdnů

Přední lalok z Rathkeho výchlipky (stomodeum) – epithelové buňky

Zadní lalok z diencephalon – gliové buňky

Page 107: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

1-INSULA

2-CAPSULA EXTREMA

3-CLAUSTRUM

4-CAPSULA EXTERNA

5-PUTAMEN

6-NCL. CAUDATUS

7-CAUDA NUCLEI CAUDATI

8-CAPSULA INTERNA

9-GYRUS CINGULI

10-CORPUS CALLOSUM

11-FORNIX

12-III.KOMORA

13-CRURA MESENCEPHALI

14-FIBRAE PONTIS TRANSVERSAE

15-BRACHIA PONTIS

16-TR. CORTICO-SPINALIS

17-MEDIÁLNÍ JÁDRA TH

18-LATERÁLNÍ JÁDRA TH

19-INTRALAMINÁRNÍ JÁDRA TH

20-CORPUS GENICULATUM LATERALE

21-FIMBRIA FORNICIS

22-ALVEUS

23- EMINENTIA COLLATERALIS

24-GYRUS PARAHIPPOCAMPALIS

25-CORNU AMONIS

26-GYRUS DENTATUS

Frontální řez přes CGL

Page 108: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

1-insula

2-capsula extrema

3-claustrum

4-capsula externa

5-putamen

6-ncl. caudatus

7-capsula interna

8-globus pallidus ext

9-globus pallidus int

10-gyrus cinguli

11-corpus callosum

12-septum pellucidum

13- laterální komora

14-fornix

15- nuclei anteriores

16-nuclei mediales th

17-nuclei laterales th

18-lamina medullaris medialis

19-nucleus reticularis

20- fasciculus thalamicus H1

21 zona incerta

22-fasciculus lenticularis H2

23-nucleus subthalamicus

24-corpus mammilare

25-tr. mammilo-thalamicus

26-III.komora

27-crura mesencephali

28-tractus opticus

29-gyrus frontalis inferior

30-gyrus temporalis superior

31-digitationes hippocampi

32-gyrus parahippocamppalis

33- tractus cortico-spinalis

34-fibrae pontis transversae

Frontální řez přes corpora mammillaria

Page 109: Thalamus v systému spojů CNS - anat.lf1.cuni.czanat.lf1.cuni.cz/souhrny/lekls0902a.pdf · Epithalamus: 1) Epiphysis cerebri –corpus pineale –„třetí oko“, melatonin –cirkadiální

Použité zdroje

• Petrovický, Anatomie III

• Petrovický, Brabec, Řezy mozkem

• Druga, Anatomie CNS

• ten Donkelaar a spol. Clinical Neuroanatomy

• Rohen Yokochi, Anatomie člověka, fotografický atlas

• Köpf Maier, Atlas of Human anatomy

• Sobotta, Atlas anatomie člověka

• M.A. England, J.Wakely, Color atlas of the brain and spinal cord

• Materiály k přednáškám prof. Petrovického

• Wikipedie

• Vlastní archiv