the program development of database system on herbal

การพฒนาโปรแกรมฐานขอมลพชสมนไพร กรณศกษามหาวทยาลยแมโจ The Program Development Of Database System On Herbal Plants : A Case Study

Of Maejo University.

สมชาย อารยพทยา นกวชาการคอมพวเตอรช านาญการพเศษ ศนยเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยแมโจ

Somchai Arayapitaya

Computer Technical Officer, Senior Professional Level Information Technology Center of Maejo University

Abstract

Maejo University is a leading agricultural oriented institue. It is a source of various crops learning ; particularly herbal plants which are beneficial to basic public health. In order to maintain this Thai wisdoms and support the knowledge agricultural park ( KAP ) on herbal plants data of the university, therefore , there is an idea to conduct this study and develop the database and information of herbal plants. This aims to increase effective database accessibility. It presents biodiversity of herbal plants based on plant names in Thai and English scientific names , common names based on locality , pictures of herbal plants , the medicinal propertics for healing diseases , etc. This will lead to the protection of listed endangered species , rare plant genes , and an increase of local herbal plant value. Keywords: database system , information system , herbal plants บทคดยอ

มหาวทยาลยแมโจ เปนมหาวทยาลยชนน าทางดานการเกษตร เปนแหลงเรยนรทางดานพชผกตาง ๆ โดยเฉพาะพชผกสมนไพรทเปนประโยชนตองานสาธารณสขมลฐาน ดงนนเพอเปนการเกบรกษาและสบทอดภมปญญาไทยไว อกทงยงเปนการสนบสนน KAP (Knowledge Agricultural Park) ของมหาวทยาลยในดานขอมลสมนไพร จงไดมแนวคดในการท าวจยและพฒนาระบบฐานขอมลและสารสนเทศพชสมนไพรขนมา โดยมการพฒนาระบบฐานขอมล (Database)

วารสารแมโจเทคโนโลยสารสนเทศและนวตกรรม มหาวทยาลยแมโจ ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2558

26

และสารสนเทศ ใหมรปแบบการเขาถงฐานขอมลทมประสทธภาพและศกยภาพทจะสามารถน าไปใชประโยชนตอไดมากขน มการแสดงความหลากหลายทางชวภาพของพชสมนไพร ตามชอพช ไทย /องกฤษ ชอวทยาศาสตร ชอทองถน รปสมนไพร โรคหรออาการทสมนไพรมสรรพคณรกษา หรอตามลกษณะการรบพษ เปนตน อนจะน าไปสการด าเนนการจดทะเบยนคมครองพนธกรรมพชสมนไพร หายาก ใกลสญพนธ และเปนการเพมมลคาของพชสมนไพรในทองถนได

ค าส าคญ: ระบบฐานขอมล , ระบบสารสนเทศ , สมนไพร 1. บทน า

โครงการสวนสมนไพรเฉลมพระเกยรต ไดมการรเรมและประสานงานโครงการฯ เมอป พ.ศ. 2550 เปนตนมา โดยมการไฟฟาสวนภมภาคเปนหนวยงานทสนบสนนงบประมาณในการด าเนนการเพอสรางสวนสมนไพร ในการรองรบการเรยนการสอนดานสมนไพรของหลกสตรการแพทยแผนไทยของมหาวทยาลยแมโจ (ปจจบน เปลยนเปนหลกสตรสาขาวทยาการสมนไพร ซงการจดท าหลกสตรอยระหวางการปรบขอมลตามเกณฑทมาตรฐานคณภาพ (TQF) คาดวาจะรบนกศกษาไดในปการศกษา 2554) การจดสวนสมนไพรฯ ด าเนนการในพนท สวนพฤกษศาสตรกลวยไมรอยปสมเดจยา มพนททงหมดประมาณ 8 ไร

โดยมแนวคดการจดสวนสมนไพรตามพกดยาไทย ซงมพชสมนไพรตางๆ ทจดเปนกลม ตามต ารบยาแผนโบราณ ทมการอางองในการเรยนแพทยแผนไทย สภาเภสชกรรมไทย แตดงเดมซงในสวนสมนไพรทอนไมไดท า ถอเปนจดเดนของสวนสมนไพรฯทจดท า นอกจากนยงมสวนของกลมสมนไพรสาธารณสขมลฐานหรอสมนไพรประจ าบาน ทกระทรวงสาธารณสขแนะน าใหใชจ านวน 61 พช สมนไพรลานนาและสมนไพรอนๆ ภายในพนทสวนจดวางต าแหนงตามเสนทางเดนศกษาภายในสวน ในการด าเนนการจดสวนสมนไพรซงมเนอทประมาณ 8 ไร ไดก าหนดการด าเนนการแบงพนทออกเปน 2 สวน โดยมการด าเนนการในสวนทหนงกอนมเนอทประมาณ 4 ไร ท าเสนทางเดนครบรอบ จดปลกตนพชสมนไพรในพนท จดท าซมฤาษ และพระพทธไภษชยครไวฑรยประภา และดแลรกษา (มหาวทยาลยแมโจ. โครงการสวนสมนไพรมหาวทยาลยแมโจ เฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ครบรอบพระชนมาย 80 พรรษา, 2553)

ปจจบน ประชาชนสวนใหญหนมาใหความสนใจในการดแลรกษาและปองกนสขภาพของตนเองกนมากขน รวมถงการทรฐบาลมนโยบายดานสขภาพ ในการสงเสรมใหประชาชนมสขภาพแขงแรงทงกายและใจ และการสงเสรมการพฒนาคณคาความหลากหลายทางชวภาพและภมปญญาทองถน ตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต จากเหตผลดงกลาวน เปนผลใหภาครฐบาล ภาคเอกชน และบคคลในทกระดบไดใหความส าคญตอภมปญญาไทยกนมากขน โดยเฉพาะอยางยงในเรองของการใชสมนไพร ทมสรรพคณในการรกษาและมความปลอดภยในการใชมากกวายาสงเคราะหทมใชในปจจบน ประกอบกบภมประเทศของไทยทตงในเขตรอนและชน ท าใหมความอดมสมบรณ

27

และความหลากหลายของพนธพชสมนไพร มการพฒนาสงสมเปนองคความรภมปญญาสมนไพร ถายทอดจากบรรพบรษรนสรนสบตอกนมาตงแตในอดต แตก าลงจะเลอนหายไป เนองจากความกาวหนาทางวทยาการสมยใหมทางดานเภสชกรรม ประกอบกบมหาวทยาลยแมโจ เปนมหาวทยาลยชนน าทางดานการเกษตร ทเปนแหลงเรยนรทางดานพชผกตาง ๆ โดยเฉพาะพชผกสมนไพรทเปนประโยชนตองานสาธารณสขมลฐาน ดงนน เพอเปนการเกบรกษาและสบทอดภมปญญาไทยไว อกทงยงเปนการสนบสนน KAP (Knowledge Agricultural Park) ของมหาวทยาลยในดานขอมลสมนไพร จงไดมแนวคดในการท าวจยและพฒนาระบบฐานขอมลและสารสนเทศพชสมนไพรขนมา โดยมการพฒนาระบบฐานขอมล (Database) และสารสนเทศ ใหมรปแบบการเขาถงฐานขอมลทมประสทธภาพและศกยภาพทจะสามารถน าไปใชประโยชนตอไดมากขน มการแสดงความหลากหลายทางชวภาพของพชสมนไพร ตามชอพช ไทย/องกฤษ ชอวทยาศาสตร ชอทองถน รปสมนไพร โรคหรออาการทสมนไพรมสรรพคณรกษา หรอตามลกษณะการรบพษ เปนตน อนจะน าไปสการด าเนนการจดทะเบยนคมครองพนธกรรมพชสมนไพร หายาก ใกลสญพนธ และเปนการเพมมลคาของพชสมนไพรในทองถนไดตอไป

2. วตถประสงคของการวจย

2.1 เพอพฒนาระบบฐานขอมลพชสมนไพร ในการเขาถงและรวบรวมขอมล/ฐานขอมล/แหลงขอมล พชสมนไพร โดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ

2.2 เพอพฒนาระบบสารสนเทศพชสมนไพร เพอเพมศกยภาพในการเขาถงขอมล อนน าไปสการใชประโยชนทหลากหลาย

3. วธด าเนนการวจย 3.1 ส ารวจขอมลพชสมนไพรในพนท สวนพฤกษศาสตรกลวยไมรอยปสมเดจยา โดยท าการ

ส ารวจพชสมนไพรบรเวณรอบ ๆ ในพนทฯ พรอมจดบนทกรายละเอยดของสมนไพรแตละชนด อยางคราวๆ

3.2 ท าการถายภาพสวนตาง ๆ ของสมนไพรแตละชนดทส ารวจได เชน ตน ใบ ดอก และ ผลของสมนไพร

3.3 สมภาษณผทเกยวของ (อาจารยและนกศกษาภาควชาวทยาการสมนไพร คณะผลตกรรมการเกษตร มหาวทยาลยแมโจ) และ ท าการรวบรวมขอมลของพชสมนไพรแตละชนดทส ารวจได โดยมรายละเอยดของขอมลตาง ๆ ดงน ชอไทย , ชอทองถน , ชอทางวทยาศาสตร , ชอวงศ , ลกษณะทางพฤกษศาสตร , สวนทใชเปนยา , สารส าคญ , สรรพคณทางยา , พนธทปลก , การขยายพนธ , ฤดปลก , การปลก , การปลก , อายเกบเกยว , ฤดเกบเกยว , ผลผลต , แหลงอางอง เปนตน

3.4 ท าการเรยบเรยง และจดพมพขอมลทงหมดทรวบรวมได


28

3.5 ท าการศกษา วเคราะห ออกแบบระบบฐานขอมลและระบบสารสนเทศพชสมนไพร โดยท าการศกษา รวบรวมขอมล จากแหลงขอมลตาง ๆ ทเกยวของ เชน สวนพฤกษศาสตรกลวยไมรอยปสมเดจยา , ภาควชาวทยาการสมนไพร คณะผลตกรรมการเกษตร , ส านกหอสมด มหาวทยาลยแมโจ และเวบไซตสมนไพรในอนเทอรเนต ท าการรวบรวมขอมลโดยใชทฤษฎเกยวกบฐานความรและระบบฐานความร [ ฐานความร (Knowledge-based) คอ แหลงเกบรวบรวมขอมล ทเปนความรของผเชยวชาญ สาขาใดสาขาหนงเพอไวใชในการแกปญหาหรอใชเปนฐานในการตดสนใจของเครองคอมพวเตอรในระบบผเชยวชาญ ] (รจจนทร วชวานเวศน. 2554: 8) และน าขอมลทไดมาวเคราะหและออกแบบเพอหารปแบบเกยวกบสารสนเทศ ใหตรงกบความตองการของผใช โดยใชหลกการตามวงจรการพฒนาระบบ (System Development Life Circle: SDLC) ท าการออกแบบระบบฐานขอมลใหมความเหมาะสมกบระบบงานทจะพฒนา โดยใชเครองมอทชวยในการออกแบบฐานขอมล เชน ออารโมเดล (Entity Relationship Model: ER-Model)

3.6 ท าการพฒนาระบบฐานขอมลและระบบสารสนเทศพชสมนไพร โดยน าระบบทได ว เคราะหและออกแบบมาท าการพฒนาโปรแกรมในรปแบบของ Web Application เ พอใช เผยแพรขอมลผานทางอนเตอร เนต โดยจะแบงการท างานออกเปนสวนหลก ๆ ได 2 สวน ดงน

3.6.1 Front End เปนสวนทแสดงผลขอมลทเกยวกบสมนไพรใหกบผเยยมชม เวบไซตทว ๆ ไป

3.6.2 Back End เปนสวนทใชในการบรหารจดการเนอหาขอมลและโครงสราง เวบไซต ซงสวนนใชส าหรบผดแลระบบ (Administrator)

3.7 ท าการตดตงระบบในเครองแมขายทศนยเทคโนโลยสารสนเทศ 3.8 ท าการทดสอบระบบโดยมการน าเขาขอมลสมนไพรจรงทเปนขอมลเบองตนในการ

ทดสอบระบบการสบคนฐานขอมล 3.9 ท าการเผยแพรขอมลและระบบสารสนเทศผานเวบไซตของมหาวทยาลยแมโจและ

ระบบ search engine ของโลก เชน Google Search 3.10 ท าการออกแบบสอบถามประเมนความพงพอใจและวเคราะหสรปผลการประเมน

โดยใหผใชงานระบบทเกยวของ อาทเชน ผเชยวชาญทางดานคอมพวเตอร ผบรหาร นกศกษาสาขาวทยาการสมนไพร คณะผลตกรรมการเกษตร มหาวทยาลยแมโจ และบคคลทวไปทสนใจทางดานสมนไพร ท าการประเมน แบงการประเมนผลออกเปน 2 แบบ ดงน

3.10.1 การประเมนผลความพงพอใจในการใชบรการเวบไซตระบบฐานขอมลสมนไพรมหาวทยาลยแมโจ

3.10.2 การประเมนประสทธภาพและความปลอดภย ระบบฐานขอมลสมนไพร มหาวทยาลยแมโจ

3.11 จดท าเอกสาร งานวจย และคมอการใชงานระบบสารสนเทศ ฉบบสมบรณ

29

4. ขอบเขตของโครงการวจย ในการศกษาครงนท าการศกษาและพฒนาระบบฐานขอมลพชสมนไพร โดยศกษาเฉพาะใน

เขตพนท มหาวทยาลยแมโจ จงหวดเชยงใหมเทานน (ด าเนนการในพนท สวนพฤกษศาสตรกลวยไมรอยปสมเดจยา) มการสรางและพฒนาระบบฐานขอมลพชสมนไพร โดยมการน าเขาขอมลสมนไพรจรงทเปนขอมลเบองตนในการทดสอบระบบการสบคนฐานขอมล โดยท าการตดตงระบบใหม Upload ไฟลเวบตางๆ พรอมขอมลและรปภาพสมนไพรไปเกบไวท Web hosting ทศนยเทคโนโลยสารสนเทศ ส านกงานอธการบด มหาวทยาลยแมโจ เพอเผยแพรผานทางระบบ Internet ตอไป 5. ผลการวจย

5.1 ดานการออกแบบระบบการท างาน การพฒนาระบบสารสนเทศในครงนไดมการวเคราะหและออกแบบระบบการ

ท างาน โดยน าเครองมอตาง ๆ เขามาชวยในการออกแบบระบบ ดงน 5.1.1 แผนภมบรบทของระบบ (Context Diagram)

แผนภาพกระแสขอมลระดบสงสด เปนแผนภาพทแสดงถงขอบเขตของสารสนเทศนน โดยจะเปนมมมองระดบสงวามหนวยงานใดเกยวของบางตดตอกบระบบ โดยมการรบและสงขอมลใดกบระบบ ซงแผนภาพระดบนจะยงไมกลาวถง สญลกษณการเกบขอมล(Data Store Symbol) (ศรรตน ตรงวฒนาวฒ, (.ม.ป.ป.))

5.1.2 แผนภมการไหลของขอมล (Data Flow Diagram) แผนภาพกระแสขอมล(Data Flow Diagram: DFD) หรอเรยกอกอยาง

หนงวา แผนภาพการไหลของขอมล เปนเครองมอทใชเพอแสดงการไหลของขอมลและการประมวลผลตาง ๆในระบบสมพนธกบแหลงเกบขอมลทใชเปนสอ ทชวยใหการวเคราะหเปนไปไดโดยงาย และมความเขาใจตรงกนระหวางผวเคราะหระบบเอง หรอระหวางผวเคราะหระบบกบโปรแกรมเมอร หรอระหวางผวเคราะหระบบกบผใชระบบ (ศรรตน ตรงวฒนาวฒ, (.ม.ป.ป.))

ชอสมนไพร, ประเภท , สรรพคณฯ

รายละเอยดขอมลสมนไพร

จดการขอมลสมนไพร, Login Name

ขอมลสมนไพร, ขอมลสวนตว

ภาพท 1 Context Diagram ระบบฐานขอมลสมนไพร มหาวทยาลยแมโจ

ระบบฐานขอมลสมนไพรฯ

0 ผดแลระบบ ผใช


30

ภาพท 2 แสดงแผนภาพกระแสขอมลระดบท 1 ระบบฐานขอมลสมนไพรฯ

ผใช

ชอสมนไพร,ประเภท, สรรพคณ

รายละเอยดขอมลสมนไพร

D2 ขอมลผใช

ขอมลสมนไพร D1

ผดแลระบบ คนหาขอมลสมนไพร

ม.แมโจ

1.0

*จดการขอมลสมนไพร ม.แมโจ

*(เพม / ลบ / แกไข / คนหา)

2.0

Login Name/Password

ขอมลสวนตว

ขอมลสมนไพร

จดการ ขอมลสมนไพร

ขอมลสมนไพรทจดการแลว

การเพมขอมล

การลบขอมล

การแกไขขอมล

การคนหาขอมล

การสบคน แสดงผล เรมจากผใชเขาไปในระบบเพอท าการคนหาขอมลสมนไพรท

ตองการ ตามชอสมนไพร, สรรพคณ, ประเภทสมนไพร เปนตน เมอใสค าคนหาไปแลว ระบบจะท าการคนหา และแสดงขอมลทตองการ สวนการจดการขอมลสมนไพร เพอท าการเพม/ลบ/แกไข/คนหา ขอมลสมนไพร เรมจากผดแลระบบตองท าการ Login Name และ Password ของผดแลระบบเขาไป เมอระบบท าการตรวจสอบวาถกตองแลว กจะสามารถเขาไปท าการจดการขอมลสมนไพรได

5.2 ดานการออกแบบระบบฐานขอมล ขนตอนน เปนการสรางแบบจ าลองของระบบสารสนเทศ โดยท าใหอยในรปแบบ

ระบบฐานขอมลเชงสมพนธ (Relational database) ทมการจดเกบรวบรวมขอมลเปนแถวและคอลมนในลกษณะตารางสองมต ประกอบดวย แอททรบวตทแสดงคณสมบตของรเลชนหนง ๆ โดยทรเลชนตาง ๆ ไดผานกระบวนการท ารเลชนใหเปนบรรทดฐาน (Normalized) มการใชพจนานกรมขอมลจะเปนตวบอกคณลกษณะของขอมลทใชในองคกร และเปนตวส าคญส าหรบนกวเคราะหระบบ ในการพฒนาระบบ เพราะจะเปนตวชวยใหทมงาน และผใชระบบทกคนพดถงขอมลตวเดยวกน เมอขอมลนนอยในสถานการณทตางกน (ชยรตน จสปาโล และคณะ, 2555)

31

แบงการออกแบบเปน 2 สวน คอ สวนการจดเกบขอมลสมนไพร และสวนจดเกบขอมลผใชงานระบบ ไดแสดงรายชอตาราง ค าอธบาย และประเภทของตารางทงหมด ไดดวยตารางท 1 โดยมรายละเอยด ดงน ตารางท 1 รายชอตารางในสวนการจดเกบขอมลสมนไพรทงหมด ล าดบ ชอตาราง ค าอธบาย ประเภท

1 Herb_MJU เปนตารางหลกในการจดเกบขอมลสมนไพร

ตารางหลก

2 Herb_Name_Thai เปนตารางขอมลชอสมนไพรไทย ตารางอางอง 3 Herb_Name_English เปนตารางขอมลชอสมนไพรองกฤษ ตารางอางอง 4 Herb_Name_Science เปนตารางขอมลชอทางวทยาศาสตร ตารางอางอง 5 Herb_Name_Family เปนตารางขอมลชอวงศของสมนไพร ตารางอางอง 6 Herb_Drug เปนตารางขอมลสวนทใชเปนยาสมนไพร ตารางอางอง 7 Herb_Classify เปนตารางขอมลการจ าแนกหมวดหม

สมนไพร ตารางอางอง

8 Herb_Photo เปนตารางขอมลรปภาพสมนไพร ตารางหลก 9 Herb_User_Weboard เป นตารางข อม ลกระดานสนทนา

เกยวกบสมนไพร ตารางหลก

10 Herb_Admin เปนตารางขอมลผดแลระบบ ตารางหลก 5.3 ดานการออกแบบโครงสรางเวบไซต

เปนการออกแบบสวนตอประสานกบผใช ระหวางผใชกบคอมพวเตอร ซงมกระบวนการทเรมจากการรวบรวมขอมลทเกยวของ ตลอดจนภมความรของนกจตวทยา นกการศกษา นกออกแบบกราฟก ชางเทคนค ผเชยวชาญดานมนษยวทยา นกออกแบบสถาปตยกรรมขอมล และนกสงคมศาสตร เพอมารวมกนพฒนากระบวนการออกแบบพฒนาสวนตอประสานใหใชงานไดอยางมประสทธภาพ (วชต เทพประสทธ, 2552)

โดยมการออกแบบใน 2 สวน ดงน 5.3.1 การออกแบบหนาจอหลกของระบบ 5.3.2 การออกแบบโครงสรางเวบไซต


http://www.gotoknow.org/profiles/users/ideaasset

32

ภาพท 3 การออกแบบหนาจอหลกของระบบฐานขอมลสมนไพร

ภาพโลโก ชอเรอง (Title)

ลงคภายในส าคญอน ๆ

เนอหา (Content) และภาพกราฟก

5.3.1 การออกแบบหนาจอหลกของระบบ

5.3.2 การออกแบบโครงสรางเวบไซต

5.4 การออกแบบสวนการแสดงผล ในการออกแบบสวนการแสดงผล ผวจยไดแบงการออกแบบออกเปน 2 สวนหลก

ไดแก สวนแสดงผลหนาเวบไซตหลก (Homepage) และสวนการจดการขอมลผดแลระบบ (Administrator) โดยมรายละเอยด ดงน

5.4.1 สวนแสดงผลหนาเวบไซตหลก (Homepage) เปนสวนทแสดงขอมลหนาแรกของเวบไซต ส าหรบบคคลทวไปทสนใจขอมล

เกยวกบสมนไพร โดยจะแสดงขอมลเกยวกบประวตความเปนมาของสวนสมนไพร , การคนหาสมนไพร , ขาว/บทความทเกยวกบสมนไพร เปนตน

ภาพท 4 การออกแบบโครงสรางเมนของระบบฐานขอมลสมนไพร

ระบบฐานขอมลสมนไพร มหาวทยาลยแมโจ

หนาแรก

ประวตความเปนมา

คนหาสมนไพร

รายงานสมนไพร

เวบสมนไพรทเกยวของ

ขาว/บทความ สมนไพร

กระดานถาม-ตอบ

ผดแลระบบ

ชอสมนไพร (ชอไทย, ชอองกฤษ, ชอทางวทยาศาสตร)

สวนทใชเปนยา

สรรพคณของสมนไพร

ประเภทสมนไพร

ภาพท 3 การออกแบบโครงสรางหลกของระบบฐานขอมลสมนไพร

33

ภาพท 5 แสดงหนาจอหลกของระบบฐานขอมลสมนไพร

5.4.2 สวนการจดการขอมลผดแลระบบ (Administrator) หนาจอส าหรบผดแลระบบ เปนหนาจอส าหรบใหผทดแลระบบเขาไปบรหารจดการ

ขอมลสมนไพร โดยใชรหสผานระบบเดยวกบ e-mail ของมหาวทยาลยแมโจ

ภาพท 6 แสดงสวนการจดการ ขอมลสมนไพร


34

6. สรปผล

ประโยชนทไดรบ 1. สามารถน าความรทไดจากการวจยนไปเปนแนวทางในการศกษา วจย และพฒนา

เพมเตมในอนาคตได 2. สามารถทจะคนหาขอมลทเกยวของกบพชสมนไพรทตองการไดสะดวก รวดเรว 3. ผใชทวไปทไมมความช านาญทางดานสมนไพร สามารถทจะสบคนหาขอมลสมนไพร

เบองตนได

ผลการประเมนความพงพอใจ ไดน ากระบวนการประเมนทเรยกวา Affective test or Acceptance Test มา

ประเมนเพอหาความพงพอใจใน 2 สวน คอ 1. การประเมนเพอหาความพงพอใจตอการใชเวบไซตระบบฐานขอมลสมนไพร โดยให

ผเชยวชาญทางดานคอมพวเตอร ผบรหาร นกศกษา และบคคลทวไป จ านวน 122 คน ประเมน 2. ประเมนเพอหาประสทธภาพและความปลอดภยของเวบไซตระบบฐานขอมลสมนไพร

โดยใหผเชยวชาญทางดานคอมพวเตอร และ นกศกษา(ทมวชาเรยนเกยวของกบสมนไพร) จ านวน 80 คน เปนผทดลองใชและท าการประเมนระบบ

ตารางท 2 ความพงพอใจในการใชบรการเวบไซตระบบฐานขอมลสมนไพร มหาวทยาลยแมโจ

รายการ คาเฉลย สวนเบยงเบน

มาตรฐาน ระดบความพงพอใจ

ระดบความพงพอใจในการใชบรการ 3.75 0.55 มาก 1. เขาส Website ไดรวดเรว 3.75 0.95 มาก 2. หวขอมความสะดดตา หางาย และ สวยงาม

3.60 0.68 มาก

3. มรายละเอยดทตองการครบถวน 3.75 0.74 มาก 4. มค าอธบายแตละขนตอนทชดเจน เขาใจ งาย

3.82 0.74 มาก

5. การน าเสนอเนอหาเปนระบบ เรยง ตามล าดบ ขนตอน ไดรบความสะดวก

3.76 0.70 มาก

6. ขอมลทไดมความถกตองและทนสมย 3.80 0.70 มาก 7. ความเหมาะสมของการจดหมวดหมใน การน าเสนอเนอหา

3.80 0.75 มาก

35

ตารางท 3 ประเมนประสทธภาพและความปลอดภยระบบฐานขอมลสมนไพร มหาวทยาลยแมโจ

รายการ คาเฉลย สวนเบยงเบน

มาตรฐาน ระดบความพง

พอใจ

ระดบความพงพอใจในการใชบรการ 3.81 0.56 มาก 1. เขาส ระบบฐานขอมลสมนไพรได สะดวก รวดเรว

3.91 0.73 มาก

2. ขอมลทไดมความถกตอง แมนย า และ นาเชอถอ

3.84 0.60 มาก

3. เทคโนโลยทใชมประสทธภาพ และ ทนสมย

3.80 0.68 มาก

4. เทคโนโลยทใชมความปลอดภย และ มนคง

3.70 0.79 มาก

5. มการก าหนดสทธในการเขาถงขอมล ในแตละดาน

3.65 0.78 มาก

6. มการพฒนาระบบอยางตอเนอง 3.78 0.73 มาก 7. ขอมลทไดน าไปใชประโยชนไดอยาง ตอเนอง

3.96 0.74 มาก

ผลการประเมนความพงพอใจการใชเวบไซต พบวา ผใชบรการมระดบความพงพอใจอยใน

ระดบมาก มคาเฉลย 3.75 ผใชระบบใหคะแนนประเมนในระดบมาก ในดาน (1) มค าอธบายแตละขนตอนทชดเจน เขาใจงาย (2) ขอมลทไดมความถกตองและทนสมย และ (3) มความเหมาะสมของการจดหมวดหมในการน าเสนอเนอหา โดยมคาเฉลย 3.82 , 3.80 ตามล าดบ

ผลการประเมนประสทธภาพและความปลอดภยระบบ พบวา ผใชบรการมระดบความพง

พอใจอยในระดบมาก มคาเฉลย 3.81 ผใชระบบใหคะแนนประเมนในระดบมาก ในดาน (1) ขอมลทไดน าไปใชประโยชนไดอยางตอเนอง (2) เขาส ระบบฐานขอมลสมนไพรไดสะดวก รวดเรว (3) ขอมลทไดมความถกตอง แมนย า และนาเชอถอ โดยมคาเฉลย 3.96 , 3.91 และ 3.84 ตามล าดบ

อภปรายผลการวจย

จากการทดสอบโดยใชแบบประเมนจากกลมตวอยาง ท าใหสามารถสรปไดวา ระบบฐานขอมลสมนไพร มหาวทยาลยแมโจ ทผวจยไดพฒนาขนมานสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพในระดบมาก และสามารถน าไปใชงานจรงไดตอไป


36

1. ปญหา อปสรรค และขอจ ากดของระบบ 1.1 ขอมลพชสมนไพรทน ามาจดเกบและรวบรวมมาจากหลายๆแหลงขอมล และ

ตองน ามาตรวจสอบความถกตองและความสมบรณโดยผเชยวชาญทางดานสมนไพรตอไป 1.2 ขอมลรปภาพพชสมนไพรทส ารวจและถายภาพบางพชสมนไพรมไมครบ

จ าเปนทจะตองอางองรปภาพตาง ๆ เพมเตม เชน จากเวบไซตสมนไพรทเกยวของ เปนตน 1.3 ดานการแสดงผลรปภาพ หรอ เนอหาขอมลลาชา เนองจากความเรวในการรบ-

สง บนอนเทอรเนตของเครองคอมพวเตอรลกขายทเขามาใชบรการระบบไมเทากน 2. แนวทางการพฒนาในอนาคต

2.1 สรางเครอขายชมชนดานสมนไพร เพอการด าเนนงานรวมกนของกลมผใชงานทเกยวของกบสมนไพร

2.2 ควรมการพฒนาโปรแกรมใหใชงานไดหลากหลายรปแบบแพลตฟอรมมากขน เชน ไอแพด (iPad : iOS) , ซมซง แกแลคซ(Samsung Galaxy : Androids)

2.3 ควรมการพฒนาโปรแกรมใหสามารถสบคนขอมลไดหลากหลายรปแบบมากขน เชน การประยกตใชรวมกบเทคโนโลย QR CODE เปนตน

2.4 ควรพฒนาตอยอดไปสระบบสนบสนนการตดสนใจ (DSS : Dicision support system) 7. กตตกรรมประกาศ

ขอขอบคณคณบดคณะผลตกรรมการเกษตร (รองศาสตราจารย ประวตร พทธานนท) , อาจารยสภกตร ปญญา อาจารยประจ าภาควชาวทยาการสมนไพร คณะผลตกรรมการเกษตร ทใหขอมลเพอประกอบการท าวจยและขอบคณส านกวจยและสงเสรมวชาการเกษตร มหาวทยาลยแมโจ ทใหทนสนบสนนงานวจยน

8. เอกสารอางอง กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย. ส านกงานปลดกระทรวง. (2537). ฐานขอมลสมนไพร

(Thai Herb Database). คนจาก http://thaiherb.most.go.th/?q=herb. จกรทอง ตงจตรเจรญ. (2546). การพฒนาระบบฐานขอมลองคความรเรอง สมนไพรไทย. สาร

นพนธ วทยาศาสตรมหาบณฑต สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, กรงเทพฯ. ชาตชาย ศนสนยชวน. (2539). การพฒนาระบบสารสนเทศส าหรบการเขาถงฐานขอมลสมนไพร

ไทย. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย, กรงเทพฯ.

37

ชยรตน จสปาโล และคณะ. (2555). พจนานกรมขอมล. สงขลา : มหาวทยาลยหาดใหญ. คนเมอ 25 กนยายน 2555, จาก http://classroom.hu.ac.th/courseware/SA/ppt/ch10.ppt.

นภาพร ตะเภาพงษ. (2547). สมนไพรเพอสขภาพ. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : มโชค. ไพรสน วชาพนธ. (2551). สมนไพรในบาน. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : ไอยรา. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนาเขตพนทพษณโลก. (.ม.ป.ป.). โปรแกรมแกรมฐานขอมล สมนไพร กรณศกษามหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนาเขตพนทพษณโลก. คนเมอ 24 เมษายน 2554, จาก http://adm02.plc.rmutl.ac.th/herbweb/index.php. มหาวทยาลยแมโจ. (2553). รายงานความกาวหนาโครงการสวนสมนไพรมหาวทยาลยแมโจ

เฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ครบรอบพระชนมาย 80 พรรษา. เชยงใหม : มหาวทยาลยแมโจ. มตราภรณ วชโรทย. (2553). พฤกษศาสตรส าหรบเยาวชน. สบคนวนท 27 สงหาคม 2555, จาก

http://web3.dnp.go.th/botany/BFC/habitat.html. รจจนทร วชวานเวศน. (2554). การพฒนาระบบฐานความรดานการรกษาโรคดวยสมนไพร :

รายงานการวจย. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา. คนจาก http://ssruir.ssru.ac.th/bitstream/ssruir/544/1/124-54.pdf รงรตน เหลองนทเทพ. (2540). พชเครองเทศและสมนไพร. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : โอ.เอส.พรนตง เฮาส. วชต เทพประสทธ. (2557). User Interface Design การออกแบบสวนตอประสาน. คนเมอ 27 สงหาคม 2557, จาก https://www.gotoknow.org/posts/43505. ศรรตน ตรงวฒนาวฒ. (.ม.ป.ป.). แผนภาพกระแสขอมล [บทท 4] [สไลด]. คนเมอ 27 สงหาคม 2555, จาก http://www.kbtc.ac.th/KM/files/111021099055613_11120817170604.pdf. สมชาย อารยพทยา. (2547). การรวบรวมขอมลการเกษตรโดยอาศยเวบเซอรวสเทคโนโลย.

รายงานการคนควาแบบอสระ มหาวทยาลยเชยงใหม, เชยงใหม.


http://www.gotoknow.org/profiles/users/ideaasset

https://www.gotoknow.org/posts/43505

http://www.kbtc.ac.th/KM/files/111021099055613_11120817170604.pdf

the program development of database system on herbal

Documents