the study of motifs in myanmar folktales compiled by nu-yin · 2017-08-02 · 108 13 3 2016 the...

107วารสารมนษยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 13 ฉบบท 3 ประจ�าเดอนกนยายน - ธนวาคม 2559

การศกษาอนภาคนทานเมยนมาจากผลงานการเรยบเรยงของน-หยง 1

The study of Motifs in Myanmar Folktales Compiled by Nu-Yin

สนนทา เทศสข Sunantha Thetsuk

บารน บญทรง Baranee Boonsong

บทคดยอบทความวจยนมวตถประสงคเพอศกษาอนภาคในนทานเมยนมาและความเชอทสะทอนผานอนภาคจาก

นทานเมยนมาผลงานการเรยบเรยงของ“น-หยง”จ�านวน 80 เรอง โดยใชดชนอนภาคนทานพนบาน ของ สตธ ธอมปสน

เปนระเบยบวธในการศกษา ผลการศกษาพบวา นทานเมยนมาของ “น-หยง” นนปรากฏอนภาคตรงตามดชนอนภาค

นทานพนบานของสตธ ธอมปสน จ�านวนทงสน 20 หมวดจากจ�านวนรวมของอนภาคทงหมด 23 หมวด โดยอนภาค

ทปรากฏมากทสดคอ อนภาคความวเศษ (D. Magic) เมอน�าอนภาคความวเศษมาวเคราะหโดยแบงประเดน

การศกษาเปน 3 ประเดน ไดแก 1) ประเภทของความวเศษ 2) ทมาของความวเศษ 3) ความเชอทสะทอนผานอนภาค

ความวเศษ พบวา ประเภทของความวเศษสามารถจ�าแนกไดเปน 12 ประเภท ไดแก 1) ประเภทธรรมชาต 2)ประเภท

เครองแตงกายและเครองประดบ 3)ประเภทของใชทวไป 4)ประเภทภาชนะ 5)ประเภทผลไม 6)ประเภทของมคม

7)ประเภทเครองมอเครองจกร 8)ประเภทสถานท 9)ประเภทของประดบตกแตง 10)ประเภทยา 11)ประเภทสงมชวต

และระบบอวยวะของสงมชวต และ 12)ประเภททเปนการกระท�า ทมาของความวเศษสามารถจ�าแนกไดเปน

2 ประเภทยอย ไดแก ความวเศษทไดมาจากผอน และความวเศษทมในตวเอง ความวเศษทไดมาจากผอนนน

มาจากเหต 4 ประการดวยกน คอ 1)การตอบแทนความด 2)การลงโทษ 3)การซอ และ 4)การแยงชง สวนความเชอ

ทสะทอนผานอนภาคความวเศษนนม 3 ประการ ไดแก ความเชอเกยวกบน�า ความเชอเกยวกบสตว และความเชอ

เกยวกบความปรารถนา

ค�าส�าคญ : อนภาค นทาน เมยนมา น-หยง ความเชอ

Abstract This paper presents a study of motifs and their reflection of beliefs in eighty Myanmar folktales, compiled by “Nu-Yin”. The methodology used in this study comes from the Motif-Index of Folk Literature, developed by Stith Thompson. Out of the twenty-three motifs proposed by Thompson, it is found that twenty motifs can be identified in the selected Myanmar folktales. Among others, the most frequently used motif is D. Magic. The D. Magic is then analyzed in three aspects, including 1) types of magic, 2) sources of magic and 3) beliefs reflected from magic. The analysis reveals that types of magic can be classified into twelve categories; namely, 1) nature, 2) costumes and jewelry, 3) general appliances, 4) containers, 5) fruits, 6) sharp objects, 7) tools and mechanical equipment, 8) places, 9) decorative objects, 10) medicines, 11) living creatures and their organ systems and 12) actions. The sources of

1 บทความนเปนสวนหนงของวทยานพนธเรอง “การศกษาอนภาคนทานเมยนมาจากผลงานการเรยบเรยงของ ‘น-หยง’ ”

ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาคตชนวทยา พ.ศ. 2558

108 Journal of Humanities, Naresuan University Year 13 Volumn 3, September - December 2016

the magic can be classified into two categories; namely, 1) magic gained from other characters and 2) the magic gained by the characters themselves. The four possible ways to gain magic from other characters are 1) reward for goodness, 2) punishment, 3) trading and 4) intentionally taking away from others. In terms of the beliefs reflected from magic, three types of beliefs can be found; namely, 1) beliefs about water, 2) beliefs about animals and 3) beliefs about wishes and desires.Keywords: Motifs, Myanmar, Folktales, Nu-Yin, Beliefs

บทน�า

ความส�าคญและทมาของปญหา

ในบรรดาประเทศเพอนบานกลม CLMV อนประกอบไปดวยประเทศกมพชา(Cambodia) ลาว (Laos)

เมยนมา (Myanmar) และเวยดนาม (Vietnam)นน ประเทศเมยนมาเปนประเทศทมความใกลชดทางภมศาสตร

กบไทยมากทสดดวยมพรมแดนตดตอกนทงทางบกและทางทะเลเปนระยะทางยาวทสดถง 2,401 กโลเมตร

(สรชาต บ�ารงสข, 2549, หนา 15) นอกจากนยงเปนประเทศทมความสมพนธรวมกนกบไทยในมต

ทางประวตศาสตร การคา และการลงทนมาเปนเวลายาวนาน อกทงยงมความเกยวของกบภาคธรกจ

ของไทยคอนขางมาก เพราะเศรษฐกจของไทยในปจจบนด�ารงอยและเตบโตไดโดยอาศยแรงงานเมยนมาดวย

สวนหนง โดยเฉพาะกจการดานการรบเหมากอสรางและดานการประมง ดงพบวา ประเทศไทยในปจจบน

มประชากรแรงงานเมยนมาอาศยอยเปนจ�านวนมาก(พรพมล ตรโชต, 2555, หนา 5) และมแนวโนมจะ

เพมมากขนหลงการจดตงประชาคมอาเซยนในป พ.ศ. 2558 เพราะเปนการเปดกวางใหประชาชน

ของแตละประเทศสามารถเขาไปท�างานในประเทศรวมภมภาคอนไดอยางเสรแบบไรพรมแดน

แมเมยนมากบไทยจะมความสมพนธอนชดใกลตอกนมายาวนาน แตการอยร วมกนของ

สองวฒนธรรมทแตกตางโดยปราศจากการท�าความเขาใจและเรยนรซงกนและกน ไมวาจะเปนความแตกตาง

ในเรองของภาษา การกนอย การแตงกาย รวมถงขนบธรรมเนยมประเพณ สงเหลานอาจกอใหเกด

ความหางเหนตอกนซงกอใหเกดความระแวงและไมวางใจซงกนและกน ดงนน การเรยนรและท�าความเขาใจ

ในวฒนธรรมของกนและกนจงเปนพนฐานส�าคญในการชวยใหเกดความใกลชดในการอยรวมสงคมกน และ

ชวยขจดความหวาดระแวงระหวางไทยกบเมยนมาอนน�ามาสความสงบสขในการด�าเนนชวตและราบรน

ในการท�ามาหากนขามพรมแดน

การศกษาวจยแบบหนงทจกเออตอการท�าความเขาใจระบบความคดในมตทางสงคมวฒนธรรม

ของกลมชนกคอ การวเคราะหนทานซงถอเปนตวแบบพนฐานส�าคญอยางหนงทท�าใหเราเขาใจสงคม

ตางวฒนธรรมได

วธหนงในการศกษานทานตามแบบของคตชนวทยาคอ การศกษาอนภาค(Motif)ของนทาน โดยใช

ดชนอนภาคนทานพนบาน (Motif-Index of Folk Literature)ของสตธ ธอมปสน (Stith Thompson)

อนภาค(Motif) หมายถง หนวยยอยในนทานทมความไมธรรมดา มความนาสนใจทางความคด

และจนตนาการจนไดรบการจดจ�าและสบทอดตอกน มาในสงคมหนง ๆ ซงอนภาคอาจเปนตวละคร วตถสงของ

พฤตกรรมของตวละครหรอเหตการณในนทาน(ศราพร ณ ถลาง, 2552, หนา 40) แบงไดเปน 3 ประเภท คอ

อนภาคของตวละคร ไดแก ตวละครทมคณสมบตหรอลกษณะทแปลก เชน แมมด ยกษ นางฟา แมวพดได เปนตน


อนภาคของวตถหรอสงของ ไดแก วตถสงของทมลกษณะแปลกผดธรรมดา เชน ตะเกยงวเศษ พรมวเศษ เปนตน

และอนภาคของเหตการณหรอพฤตกรรมตวละครในนทาน ไดแก เหตการณหรอพฤตกรรมทมลกษณะเดน

หรอพเศษ เชน การสาปคนทงเมองใหหลบพรอมกน การแปลงราง เปนตน (ประคอง นมมานเหมนท, 2545,

หนา 38-39)

นทานเมยนมาทผวจยน�ามาใชในการศกษาอนภาคนนเปนนทานผลงานของ “น-หยง”

ผ ซงมอทธพลตอเยาวชนเมยนมา ดวยเปนนกเขยนทสรางสรรคผลงานดานวรรณกรรมโดยมงเนน

การเผยแพรใหความรตอเยาวชนเปนส�าคญ

ชอน-หยงเปนนามปากกา ชอจรงคอ “หยง-น” เรมตนเขยนนทานในป พ.ศ. 2484 และ

ตลอดระยะเวลาทอยในวงการเขยนนน น-หยงไดรบรางวลวรรณกรรมส�าหรบเยาวชนถง 5 ครง โดยในป

พ.ศ. 2528 ไดรบรางวลจากส�านกพมพสาเปพมาน และไดรบรางวลวรรณกรรมระดบชาต

ถง 4 ครง ครงแรกในป พ.ศ. 2508 ครงทสองในป พ.ศ. 2512 ครงทสามในป พ.ศ. 2514 และครงทสในป

พ.ศ. 2520 , 2008, หนา 212-213)

น-หยงเสาะหานทานมารวบรวมและเรยบเรยงเปนระยะเวลายาวนานถง 56 ป (ตงแตป พ.ศ.2484-

2540) รวมนทานทไดรวบรวมไวจ�านวนทงสน 298 เรอง และเนองจากน-หยงเปนนกเขยนยคใหม เรองราว

ในนทานทรวบรวมนนจงมเนอหาองขนบธรรมเนยมเมยนมาอนเปนพนฐานของชวต มใชนทานนบาตชาดก

ซงเปนเรองยากตอความเขาใจของเดกในปจจบน เนอหานทานของน-หยงมงเนนการกลอมเกลาและสอนใจ

น-หยงจงเป นดงครคนแรกของเดก ๆ และเป นต นแบบให แก พ อแม ชาวเมยนมาให สามารถ

เลานทานสอนใจแกลก ๆ กอนถงวยเรยน ดวยเหตน น-หยงจงเปนแมแบบของความเปนแมทมอทธพล

ตอสงคมครอบครวของชาวเมยนมาทนาสนใจเปนอยางยง (Synergy Publications, 2012, ค�าน�า)

วตถประสงคของการวจย

เพอศกษาอนภาคในนทานเมยนมาจากผลงานการเรยบเรยงของ “น-หยง” และความเชอทสะทอน

จากอนภาค

กรอบแนวคดทใชในการวจย

ดชนอนภาคนทานพนบานของ สตธ ธอมปสน ซงเปนกรอบแนวคดส�าคญในการศกษาของ

อนภาคนทาน

วธด�าเนนการวจย

ในการศกษาอนภาคนทานเมยนมาจากผลงานการเรยบเรยงของ “น-หยง” นน ผวจยไดด�าเนนการ

ศกษาวจยตามขนตอนตอไปน

1. ขนตอนรวบรวมขอมล

ผวจยไดศกษาและรวบรวมขอมลโดยมขนตอนดงตอไปน

1.1. คดเลอกนทานเมยนมาโดยการสมตวอยางนทานแบบเจาะจง โดยเลอกเฉพาะนทานทสะทอน

วฒนธรรมของชาวเมยนมา จ�านวน 80 เรอง จากหนงสอ (รวมนทานของน-หยง)

วธหนงในการศกษานทานตามแบบของคตชนวทยาคอ การศกษาอนภาค(Motif)ของนทาน โดยใชดชนอนภาคนทานพนบาน (Motif-Index of Folk Literature)ของสตธ ธอมปสน (Stith Thompson) อนภาค(Motif) หมายถง หนวยยอยในนทานทมความไมธรรมดา มความนาสนใจทางความคดและจนตนาการจนไดรบการจดจ าและสบทอดตอกน มาในสงคมหนง ๆ ซงอนภาคอาจเปนตวละคร วตถสงของ พฤตกรรมของตวละครหรอเหตการณในนทาน(ศราพร ณ ถลาง, 2552, หนา 40) แบงไดเปน 3 ประเภท คอ อนภาคของตวละคร ไดแก ตวละครทมคณสมบตหรอลกษณะทแปลก เชน แมมด ยกษ นางฟา แมวพดได เปนตน อนภาคของวตถหรอสงของ ไดแก วตถสงของทมลกษณะแปลกผดธรรมดา เชน ตะเกยงวเศษ พรมวเศษ เปนตน และอนภาคของเหตการณหรอพฤตกรรมตวละครในนทาน ไดแก เหตการณหรอพฤตกรรมท ม ลกษณะเดนหรอ พเศษ เชน การสาปคนท ง เ มองใหหลบพรอมกน การแปล งราง เ ปนตน (ประคอง นมมานเหมนท, 2545, หนา 38-39) นทานเมยนมาทผวจยน ามาใชในการศกษาอนภาคนนเปนนทานผลงานของ “น-หยง” () ผซงมอทธพลตอเยาวชนเมยนมา ดวยเปนนกเขยนทสรางสรรคผลงานดานวรรณกรรมโดยมงเนน การเผยแพรใหความรตอเยาวชนเปนส าคญ ชอน-หยงเปนนามปากกา ชอจรงคอ “หยง-น”() เรมตนเขยนนทานในป พ.ศ. 2484 และตลอดระยะเวลาทอยในวงการเขยนนน น-หยงไดรบรางวลวรรณกรรมส าหรบเยาวชนถง 5 ครง โดยในป พ.ศ. 2528 ไดรบรางวลจากส านกพมพสาเปพมาน () และไดรบรางวลวรรณกรรมระดบชาตถง 4 ครง ครงแรกในป พ.ศ. 2508 ครงทสองในป พ.ศ. 2512 ครงทสามในป พ.ศ. 2514 และครงทสในป พ.ศ. 2520 (, 2008, หนา 212-213) น-หยงเสาะหานทานมารวบรวมและเรยบเรยงเปนระยะเวลายาวนานถง 56 ป (ตงแตป พ.ศ.2484-2540) รวมนทานทไดรวบรวมไวจ านวนทงสน 298 เรอง และเนองจากน-หยงเปนนกเขยนยคใหม เรองราวในนทานทรวบรวมนนจงมเนอหาองขนบธรรมเนยมเมยนมาอนเปนพนฐานของชวต มใชนทานนบาตชาดกซงเปนเรองยากตอความเขาใจของเดกในปจจบน เนอหานทานของน-หยงมงเนนการกลอมเกลาและสอนใจ น-หยงจงเปนดงครคนแรกของเดก ๆ และเปนตนแบบใหแกพอแมชาวเมยนมาใหสามารถ เลานทานสอนใจแกลก ๆ กอนถงวยเรยน ดวยเหตน น-หยงจงเปนแมแบบของความเปนแมทมอทธพลตอสงคมครอบครวของชาวเมยนมาทนาสนใจเปนอยางยง (Synergy Publications, 2012,ค าน า)




วตถประสงคของการวจย เพอศกษาอนภาคในนทานเมยนมาจากผลงานการเรยบเรยงของ “น-หยง” และความเชอทสะทอน

จากอนภาค กรอบแนวคดทใชในการวจย ดชนอนภาคนทานพนบานของ สตธ ธอมปสน ซงเปนกรอบแนวคดส าคญในการศกษาของอนภาคนทาน วธด าเนนการวจย ในการศกษาอนภาคนทานเมยนมาจากผลงานการเรยบเรยงของ “น-หยง” นน ผวจยไดด าเนนการศกษาวจยตามขนตอนตอไปน 1. ขนตอนรวบรวมขอมล ผวจยไดศกษาและรวบรวมขอมลโดยมขนตอนดงตอไปน

1.1. คดเลอกนทานเมยนมาโดยการสมตวอยางนทานแบบเจาะจง โดยเลอกเฉพาะนทานทสะทอนวฒนธรรมของชาวเมยนมา จ านวน 80 เรอง จากหนงสอ (รวมนทานของน-หยง)

1.2. ผ วจยแปลและเรยบเรยงนทานจ านวน 80 เรองดงกลาวเปนภาษาไทย จากนนให ผชวยศาสตราจารยอรนช นยมธรรม ผเชยวชาญดานภาษาเมยนมาตรวจสอบความถกตอง

1.3. รวบรวมและศกษาขอมลพนฐานเกยวกบประเทศสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมา 1.4. รวบรวมและศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบอนภาคนทานพนบาน 1.5. รวบรวมและศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบนทานพนบาน

2. ขนตอนการวเคราะหขอมล ผวจยจ าแนกอนภาคนทานเมยนมาทไดรวบรวมมาโดยใชดชนอนภาคนทานพนบาน(Motif-

Index of Folk Literature) ของ สตธ ธอมปสน (Stith Thompson)เปนระเบยบวธในการศกษา แลวน าขอมลทไดจากการจ าแนกมาวเคราะหถงความเชอทางวฒนธรรมของชาวเมยนมาทสะทอนผานอนภาคทปรากฏในนทานโดยใชเอกสารทเกยวของกบวฒนธรรมความเชอของชาวเมยนมาประกอบการวเคราะห

3. สรปผลการศกษาวจย

ขอตกลงเบองตน 1. U Dwe Aung ซงเปนเจาของลขสทธนทานของน-หยง อนญาตใหผวจยเผยแพรนทานเมยนมาจากผลงานการเรยบเรยงของ “น-หยง” จ านวน 80 เรอง เฉพาะในงานวจยฉบบนเทานน ผทสนใจจะเผยแพรผลงานของ น-หยง ตองตดตอขออนญาตจาก U Dwe Aung หรอเจาของลขสทธโดยตรง


1.2. ผ วจยแปลและเรยบเรยงนทานจ�านวน 80 เรองดงกลาวเปนภาษาไทย จากนนให

ผชวยศาสตราจารยอรนช นยมธรรม ผเชยวชาญดานภาษาเมยนมาตรวจสอบความถกตอง

1.3. รวบรวมและศกษาขอมลพนฐานเกยวกบประเทศสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมา

1.4. รวบรวมและศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบอนภาคนทานพนบาน

1.5. รวบรวมและศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบนทานพนบาน

2. ขนตอนการวเคราะหขอมล

ผวจยจ�าแนกอนภาคนทานเมยนมาทไดรวบรวมมาโดยใชดชนอนภาคนทานพนบาน(Motif-Index

of Folk Literature) ของ สตธ ธอมปสน (Stith Thompson)เปนระเบยบวธในการศกษา แลวน�าขอมลทได

จากการจ�าแนกมาวเคราะหถงความเชอทางวฒนธรรมของชาวเมยนมาทสะทอนผานอนภาคทปรากฏในนทาน

โดยใชเอกสารทเกยวของกบวฒนธรรมความเชอของชาวเมยนมาประกอบการวเคราะห

3. สรปผลการศกษาวจย

ขอตกลงเบองตน

1. U Dwe Aung ซงเปนเจาของลขสทธนทานของน-หยง อนญาตใหผวจยเผยแพรนทานเมยนมา

จากผลงานการเรยบเรยงของ “น-หยง” จ�านวน 80 เรอง เฉพาะในงานวจยฉบบนเทานน ผทสนใจจะเผยแพร

ผลงานของ น-หยง ตองตดตอขออนญาตจาก U Dwe Aung หรอเจาของลขสทธโดยตรง

2. ศกษาอนภาคทปรากฏในนทานเมยนมาจากผลงานการเรยบเรยงของ “น-หยง” ซงได

ถกรวมรวมไวในหนงสอ (รวมนทานของ “น-หยง”) ตพมพครงท 1 ป พ.ศ. 2555 โดย

ส�านกพมพ Synergy Publications ประเทศสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมา

3. นทานเมยนมาทน�ามาศกษาในครงน ผ วจยไดแปลและเรยบเรยงเปนภาษาไทยโดยม

ผชวยศาสตราจารยอรนช นยมธรรม ผเชยวชาญดานภาษาเมยนมาตรวจสอบความถกตอง

4. ค�าวา “อนภาค” กบ “สารตถะ”เปนค�าเดยวกนและมความหมายเดยวกน คอองคประกอบเลกๆ

หรอองคประกอบยอยในนทานเรองใดเรองหนง ซงมลกษณะเดนเปนพเศษท�าใหเกดการจดจ�าและ

เลาสบทอดตอ ๆ กนไป

5. ในงานวจยชนนจะเรยก “พมา” วา “เมยนมา” ยกเวนในกรณทอางองโดยตรงจากตนฉบบ

6. ในงานวจยชนนเรยก “นทานพนบาน” วา “นทานพนเมอง” ในกรณทอางองโดยตรงจากตนฉบบ

ผลการวจย

จากการวเคราะหอนภาคทปรากฏในนทานเมยนมาผลงานการเรยบเรยงของ “น-หยง” จ�านวน 80

เรอง พบวา นทานเมยนมาของ “น-หยง” ปรากฏอนภาคตรงตามดชนอนภาคนทานพนบานของสตธ ธอมปสน

จ�านวนทงสน 20 หมวดจากจ�านวนรวมของอนภาคทงหมด 23 หมวด โดยเรยงล�าดบอนภาคทปรากฏมาก

ทสดไปยงนอยทสดดงตารางตอไปน

2. ศกษาอนภาคทปรากฏในนทานเมยนมาจากผลงานการเรยบเรยงของ “น-หยง”() ซงไดถกรวมรวมไวในหนงสอ (รวมนทานของ “น-หยง”) ตพมพครงท 1 ป พ.ศ. 2555 โดยส านกพมพ Synergy Publications ประเทศสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมา 3. นทานเมยนมาทน ามาศกษาในครงน ผวจยไดแปลและเรยบเรยงเปนภาษาไทยโดยม ผชวยศาสตราจารยอรนช นยมธรรม ผเชยวชาญดานภาษาเมยนมาตรวจสอบความถกตอง 4. ค าวา “อนภาค” กบ “สารตถะ”เปนค าเดยวกนและมความหมายเดยวกน คอองคประกอบเลกๆ หรอองคประกอบยอยในนทานเรองใดเรองหนง ซงมลกษณะเดนเปนพเศษ ท าใหเกดการจดจ าและเลาสบทอดตอ ๆ กนไป 5. ในงานวจยชนนจะเรยก “พมา” วา “เมยนมา” ยกเวนในกรณทอางองโดยตรงจากตนฉบบ 6. ในงานวจยชนนเรยก “นทานพนบาน” วา “นทานพนเมอง” ในกรณทอางองโดยตรงจากตนฉบบ ผลการวจย

จากการวเคราะหอนภาคทปรากฏในนทานเมยนมาผลงานการเรยบเรยงของ “น-หยง” จ านวน 80 เรอง พบวา นทานเมยนมาของ “น-หยง” ปรากฏอนภาคตรงตามดชนอนภาคนทานพนบานของสตธ ธอมปสน จ านวนทงสน 20 หมวดจากจ านวนรวมของอนภาคทงหมด 23 หมวด โดยเรยงล าดบอนภาคทปรากฏมากทสดไปยงนอยทสดดงตารางตอไปน

ตารางท 1 แสดงอนภาคนทานเมยนมาทปรากฏตามดชนอนภาคนทานพนบานของสตธ ธอมปสน โดยเรยงล าดบจากมากทสดไปยงนอยทสด

หมวดอนภาค ความถทปรากฏ (เรอง)

ความถทปรากฏ (ครง)

1. D. Magic อนภาคความวเศษ 131 157 2. B. Animal Motifs อนภาคสตว 98 106 3. N. Chance and Fate อนภาคโอกาสและโชคชะตา 28 32 4. C. Motifs of Tabu อนภาคขอหาม 23 29 5. W. Traits of Character อนภาคลกษณะของตวละคร 23 23 6. S. Unnatural Cruelty อนภาคความโหดรายทผดธรรมชาต 22 26 7. Q. Rewards and Punishments อนภาครางวลและการลงโทษ 21 24 8. T .Sex อนภาคเพศ 18 18 9. F. Marvels อนภาคความแปลกมหศจรรย 17 19

2. ศกษาอนภาคทปรากฏในนทานเมยนมาจากผลงานการเรยบเรยงของ “น-หยง”() ซงไดถกรวมรวมไวในหนงสอ (รวมนทานของ “น-หยง”) ตพมพครงท 1 ป พ.ศ. 2555 โดยส านกพมพ Synergy Publications ประเทศสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมา 3. นทานเมยนมาทน ามาศกษาในครงน ผวจยไดแปลและเรยบเรยงเปนภาษาไทยโดยม ผชวยศาสตราจารยอรนช นยมธรรม ผเชยวชาญดานภาษาเมยนมาตรวจสอบความถกตอง 4. ค าวา “อนภาค” กบ “สารตถะ”เปนค าเดยวกนและมความหมายเดยวกน คอองคประกอบเลกๆ หรอองคประกอบยอยในนทานเรองใดเรองหนง ซงมลกษณะเดนเปนพเศษ ท าใหเกดการจดจ าและเลาสบทอดตอ ๆ กนไป 5. ในงานวจยชนนจะเรยก “พมา” วา “เมยนมา” ยกเวนในกรณทอางองโดยตรงจากตนฉบบ 6. ในงานวจยชนนเรยก “นทานพนบาน” วา “นทานพนเมอง” ในกรณทอางองโดยตรงจากตนฉบบ ผลการวจย

จากการวเคราะหอนภาคทปรากฏในนทานเมยนมาผลงานการเรยบเรยงของ “น-หยง” จ านวน 80 เรอง พบวา นทานเมยนมาของ “น-หยง” ปรากฏอนภาคตรงตามดชนอนภาคนทานพนบานของสตธ ธอมปสน จ านวนทงสน 20 หมวดจากจ านวนรวมของอนภาคทงหมด 23 หมวด โดยเรยงล าดบอนภาคทปรากฏมากทสดไปยงนอยทสดดงตารางตอไปน

ตารางท 1 แสดงอนภาคนทานเมยนมาทปรากฏตามดชนอนภาคนทานพนบานของสตธ ธอมปสน โดยเรยงล าดบจากมากทสดไปยงนอยทสด

หมวดอนภาค ความถทปรากฏ (เรอง)

ความถทปรากฏ (ครง)

1. D. Magic อนภาคความวเศษ 131 157 2. B. Animal Motifs อนภาคสตว 98 106 3. N. Chance and Fate อนภาคโอกาสและโชคชะตา 28 32 4. C. Motifs of Tabu อนภาคขอหาม 23 29 5. W. Traits of Character อนภาคลกษณะของตวละคร 23 23 6. S. Unnatural Cruelty อนภาคความโหดรายทผดธรรมชาต 22 26 7. Q. Rewards and Punishments อนภาครางวลและการลงโทษ 21 24 8. T .Sex อนภาคเพศ 18 18 9. F. Marvels อนภาคความแปลกมหศจรรย 17 19


ตารางท 1 แสดงอนภาคนทานเมยนมาทปรากฏตามดชนอนภาคนทานพนบานของสตธ ธอมปสน

โดยเรยงล�าดบจากมากทสดไปยงนอยทสด

จากตารางดงกลาวสรปไดวา อนภาคทปรากฏในนทานเมยนมามากทสด 3 ล�าดบแรก คอ

1) อนภาคความวเศษ (D. Magic) 2) อนภาคสตว (B. Animal Motifs) 3) อนภาคโอกาสและโชคชะตา

(N. Chance and Fate) สวนอนภาคทปรากฏนอยทสดคอ อนภาคเทพปกรณม (A. Mythological Motifs)

อนภาคสงคม (P. Society) และอนภาคศาสนา (V. Religion) ดงนน เพอใหเหนรายละเอยดอนภาคความ

วเศษซงเปนอนภาคทปรากฏมากทสดไดชดเจน ผวจยจงน�าอนภาคความวเศษมาจ�าแนกดงตารางตอไปน

หมวดอนภาคความถทปรากฏ

(เรอง)

ความถทปรากฏ

(ครง)

1. D. Magic อนภาคความวเศษ 131 157

2. B. Animal Motifs อนภาคสตว 98 106

3. N. Chance and Fate อนภาคโอกาสและโชคชะตา 28 32

4. C. Motifs of Tabu อนภาคขอหาม 23 29

5. W. Traits of Character อนภาคลกษณะของตวละคร 23 23

6. S. Unnatural Cruelty อนภาคความโหดรายทผดธรรมชาต 22 26

7. Q. Rewards and Punishments อนภาครางวลและการลงโทษ 21 24

8. T .Sex อนภาคเพศ 18 18

9. F. Marvels อนภาคความแปลกมหศจรรย 17 19

10. H. Test อนภาคการทดสอบ 12 15

11. E. the Dead อนภาคความตาย 7 10

12. G .Ogres อนภาคยกษกนคน 7 7

13. J. the Wise and the Foolish อนภาคคนฉลาดและคนโง 7 7

14. K. Deception อนภาคการหลอกลวง 6 6

15. M. Ordaining the Future อนภาคการก�าหนดอนาคต 3 4

16. R. Captives and Fugitives อนภาคการกกขงและการหลบหน 3 4

17. L. Reversals of Fortune อนภาคการพลกผนของโชคชะตา 3 3

18. A. Mythological Motifs อนภาคเทพปกรณม 3 3

19. P. Society อนภาคสงคม 3 3

20. V. Religion อนภาคศาสนา 2 2


ตารางท 2 การจ�าแนกอนภาคความวเศษ (D. Magic) ในนทานเมยนมาทปรากฏตามดชนอนภาค

นทานพนบานของสตธ ธอมปสน

อนภาคหมวดยอยความถ

ทปรากฏ(เรอง)

ความถ

ทปรากฏ(ครง)

D12. Transformation: man to woman. (การแปลงราง : จากผชายเปนผหญง) 1 1

D28. Transformation into giant. (การแปลงรางเปนยกษ) 1 1

D45.2. Gods exchange forms. (เทวดาแปลงกาย) 1 4

D55.2.3. Giant changes to normal size. (ยกษแปลงรางเปนขนาดปกต) 1 1

D112.2. Transformation: man to tiger. (การแปลงราง : จากมนษยเปนเสอ) 1 1

D113.1. Transformation: man to wolf. (การแปลงราง : จากมนษย

เปนหมาปา)

1 1

D113.3. Transformation man to fox. (การแปลงราง : จากมนษย

เปนสนขจงจอก)

1 1

D118.2. Transformation: man (woman) to monkey. (การแปลงราง :

จากผชาย(ผหญง) เปนลง)

2 2

D127.2. Transformation: man to otter. (การแปลงราง : จากมนษยเปนตวนาก) 1 1

D131. Transformation: man to horse. (การแปลงราง : จากมนษยเปนมา) 1 1

D141. Transformation: man to dog. (การแปลงราง : จากมนษยเปนสนข) 2 2

D142.Transformation: man to cat. (การแปลงราง : จากมนษยเปนแมว) 1 1

D150. Transformation: man to bird. (การแปลงราง:จากมนษยเปนนก) 1 1

D151.4. Transformation: man to crow. (การแปลงราง : จากมนษยเปนอกา) 1 1

D161.3. Transformation: man to duck. (การแปลงราง : จากมนษยเปนเปด) 1 1

D166.1.1. Transformation: man to cock. (การแปลงรางจากมนษยเปนพอไก) 2 2

D180. Transformation: man to insect. (การแปลงราง : จากมนษยเปนแมลง) 1 1

D193. Transformation: man to tortoise (turtle). (การแปลงราง : จาก

มนษยเปนเตา)

1 1

D212. Transformation: man (woman) to flower. (การแปลงราง: จากผชาย

(ผหญง)เปนดอกไม)

2 2

D231. Transformation: man to stone. (การแปลงราง :จากมนษยเปนหน) 2 2

D312.2. Transformation: tiger to person.(การแปลงราง : จากเสอเปนมนษย) 3 7

D313.1. Transformation: fox to person.(การแปลงราง : จากสนขจงจอก

เปนมนษย)

1 1




ความถ


D327.1. Transformation: otter to person. (การแปลงราง : จากตวนาก


1 1

D330. Transformation: domestic beast (mammal) to person.

(การแปลงราง : จากสตวเลยงลกดวยนมเปนมนษย)

2 2

D350. Transformation: bird to person. (การแปลงราง : จากนกเปนมนษย) 1 1

D390. Transformation: reptiles and miscellaneous animals to persons.

การแปลงราง : จากสตวเลอยคลานและสตวนานาชนดเปนมนษย)

1 1

D391. Transformation: serpent (snake) to person. (การแปลงราง : จากง


4 4

D399.1. Transformation: water-dragon to person. (การแปลงรางจาก

มงกรเปนมนษย)

1 1

D411. Transformation: mammal (wild) to another animal.

(การแปลงราง : จากสตวเลยงลกดวยนมเปนสตวอกชนดหนง)

1 1

D412.4. Transformation: horse to another animal.

(การแปลงราง : จากมาเปนสตวชนดอน)

1 1

D426. Transformation: fish to object. (การแปลงรางจากปลาเปนวตถ) 1 1

D430. Transformation: object to person. (การแปลงราง : จากวตถเปนมนษย) 1 1

D431.1. Transformation: flower to person. (การแปลงราง : จากดอกไม


1 1

D431.2. Transformation: tree to person. (การแปลงราง : จากตนไมเปน

มนษย)

1 1

D432.1. Transformation: stone to person. (การแปลงราง : จากหนเปน

มนษย)

1 1

D440. Transformation: object to animal. (การแปลงรางจากวตถเปนสตว) 1 1

D454.8.2. Transformation: ring to other object. (การแปลงราง : จาก

แหวนเปนวตถอน)

1 1

D510. Transformation by breaking tabu. (การแปลงรางโดยการละเมดขอหาม) 1 1

D551.1. Transformation by eating fruit. (การแปลงรางโดยกนผลไม) 1 2

D555. Transformation by drinking. (การแปลงรางจากการดม) 1 1

D565.6. Transformation by touching water. (การแปลงรางโดยการสมผสน�า) 1 1

D591.Transformation by immersing in magic well. (การแปลงราง

โดยการแชในบอน�าวเศษ)

1 2


อนภาคหมวดยอย

ความถ


ความถ


D683. Transformation by magician. (การแปลงรางโดยผมเวทมนต) 8 13

D800. Magic object.(วตถวเศษ) 2 3

D812. Magic object received from supernatural being.

(วตถวเศษทไดรบจากสงเหนอธรรมชาต)

1 1

D812.11. Magic object received from giant. (วตถวเศษทไดรบจากยกษ)

D906. Magic wind. (ลมวเศษ) 1 1

D915. Magic river. (แมน�าวเศษ) 1 1

D921.1. Lake (pond) produced by magic. (ทะเลสาบ(สระน�า)ถกสรางขน

โดยเวทมนต)

1 1

D931. Magic rock (stone). (กอนหนวเศษ) 1 1

D932. Magic mountain. (ภเขาวเศษ) 1 1

D955. Magic leaf. (ใบไมวเศษ) 1 6

D967. Magic roots. (รากไมวเศษ) 2 2

D981. Magic fruit. (ผลไมวเศษ) 2 3

D981.3. Magic orange. (สมวเศษ) 1 1

D1026. Magic dung of animal. (มลสตววเศษ) 1 1

D1051. Magic cloth. (ผาวเศษ) 3 3

D1056. Magic shirt. (เสอวเศษ) 1 1

D1065.2. Magic shoes. (รองเทาวเศษ) 3 3

D1067.1. Magic hat. (หมวกวเศษ) 1 1

D1069.1. Magic handkerchief. (ผาเชดหนาวเศษ) 1 1

D1073. Magic necklace. (สรอยคอวเศษ) 2 2

D1076. Magic ring. (แหวนวเศษ) 2 2

D1083. Magic knife. (มดวเศษ) 1 1

D1141. Magic room. (หองวเศษ) 1 1

D1144. Magic stairs. (บนไดวเศษ) 1 1

D1155. Magic carpet.(พรมวเศษ) 1 1

D1158. Magic key. (กญแจวเศษ) 1 3


จากการท อนภาคความวเศษ (D. Magic) เปนอนภาคทปรากฏมากทสด ในการศกษาครงน ผวจย

จงน�าอนภาคความวเศษมาวเคราะหโดยแบงประเดนการศกษาเปน 3 ประเดน ไดแก 1) ประเภทของ

ความวเศษ 2) ทมาของความวเศษ 3) ความเชอทสะทอนผานอนภาคความวเศษ ปรากฏผลการศกษาดงน



ความถ


D1163. Magic mirror. (กระจกวเศษ) 1 1

D1171.1. Magic pot. (หมอวเศษ) 2 2

D1171.4. Magic pitcher. (เหยอกน�าวเศษ) 1 1

D1171.8. Magic bottle. (ขวดวเศษ) 1 1

D1171.10. Magic bucket. (ถงน�าวเศษ) 1 1

D1171.12. Magic basin. (แองน�าวเศษ) 1 1

D1174. Magic box. (หบวเศษ) 1 1

D1181. Magic needle. (เขมเยบผาวเศษ) 1 1

D1208. Magic whip. (แสวเศษ) 1 2

D1242.4. Magic oil. (น�ามนวเศษ) 1 1

D1243. Magic pill. (ยาวเศษ) 3 3

D1254.1. Magic wand. (ไมเทาวเศษ) 3 3

D1268. Magic statue (doll). (รปปนวเศษ) 1 1

D1610. Magic speaking objects. (วตถวเศษพดได) 1 1

D1610.2. Speaking tree. (ตนไมพดได) 2 2

D1610.4. Speaking flower. (ดอกไมพดได) 1 1

D1626.1. Artificial flying horse. (มาประดษฐเหาะได) 1 1

D1712.2. Blind man as soothsayer. (มนษยตาบอดผลวงร) 1 1

D1814.2. Advice from dream. (ค�าแนะน�าจากความฝน) 5 6

D1964.3. Magic sleep induced by abductor. (การลกพาตวดวย

เวทมนตทท�าใหหลบใหล)

1 1

D2062.1. Heart removed by magic. (การใชเวทมนตถอดดวงใจ) 1 1

รวมจ�านวนทปรากฏ 131 157


1. ประเภทของความวเศษ

ประเภทของความวเศษสามารถจ�าแนกไดเปน 12 ประเภท โดยเรยงล�าดบตามจ�านวนความวเศษ

ในแตละหวขอจากมากไปหานอย ไดแก 1) ประเภทธรรมชาต 2) ประเภทเครองแตงกายและเครองประดบ

3) ประเภทของใชทวไป 4) ประเภทภาชนะ 5) ประเภทผลไม 6)ประเภทของมคม 7) ประเภทเครองมอ

เครองจกร 8) ประเภทสถานท 9) ประเภทของประดบตกแตง 10) ประเภทยา 11) ประเภทสงมชวตและ

ระบบอวยวะของสงมชวต และ 12) ประเภททเปนการกระท�า

1.1 ประเภทธรรมชาต

ธรรมชาตวเศษทปรากฏในนทานเมยนมาเปนสงทพบเหนไดทวไปในประเทศเมยนมา

ธรรมชาตวเศษมจ�านวน 11 ประเภทยอย ไดแก 1) รากไมวเศษ 2) ใบไมวเศษ 3) ตนไมวเศษ 4) ดอกไมวเศษ

5) ภเขาวเศษ 6) ลมวเศษ 7) กอนหนวเศษ 8) แมน�าวเศษ 9) บอน�าวเศษ 10) แองน�าวเศษ และ 11) ขวววเศษ

เปนตน

1.2 ประเภทเครองแตงกายและเครองประดบ

เครองแตงกายและเครองประดบวเศษทปรากฏในนทานเมยนมาเปนลกษณะของเครองแตงกาย

และเครองประดบทวๆไปทใชไดทงผ หญงและผชาย เครองแตงกายและเครองประดบวเศษมจ�านวน

7 ประเภทยอย ไดแก 1) รองเทาวเศษ 2) หมวกวเศษ 3) สรอยคอวเศษ 4) ผาพนคอวเศษ 5) ผาคลมไหลวเศษ

6) เสอวเศษ และ 7) แหวนวเศษ เปนตน

1.3 ประเภทของใชทวไป

ของใชวเศษทปรากฏในนทานเมยนมาเปนของใชในบานเรอนทวไปทพบเหนไดในประเทศเมยนมา

ของใชวเศษมจ�านวน 6 ประเภทยอยไดแก 1) ไมเทาวเศษ 2) แสวเศษ 3) ผาเชดหนาวเศษ 4) ปากกาทองค�าวเศษ

5) กระจกวเศษ และ 6) กญแจวเศษ เปนตน

1.4 ประเภทภาชนะ

ภาชนะวเศษทปรากฏในนทานเมยนมาม 5 ประเภทยอย ไดแก 1) หมอวเศษ 2) เหยอกน�าวเศษ

3) ถงน�าวเศษ 4) ขวดวเศษ และ 5) หบวเศษ เปนตน

1.5 ประเภทผลไม

ผลไมวเศษทปรากฏในนทานเมยนมาเปนผลไมซงมทงทระบชอเรยกของผลไมชดเจนและ

เรยกรวมๆ โดยไมไดระบชอเรยก ผลไมวเศษม 4 ประเภทยอย ไดแก 1) ผลไมวเศษ 2) ผลไมดบวเศษ

3) ผลไมสกวเศษ และ 4) สมวเศษ เปนตน

1.6 ประเภทของมคม

ของมคมวเศษทปรากฏในนทานเมยนมาเปนของมคมส�าหรบใชในบานและในครวเรอน ของ

มคมวเศษม 3 ประเภทยอย ไดแก 1) กรรไกรทองวเศษ 2) มดวเศษ และ 3) เขมเยบผาวเศษ เปนตน

1.7 ประเภทเครองมอเครองจกรวเศษ

เครองมอเครองจกรวเศษทปรากฏในนทานเมยนมาม 3 ประเภทยอย ไดแก 1) ทกรอดายวเศษ

2) กระสวยดายวเศษ และ 3) เครองจกรวเศษ เปนตน

1.8 ประเภทสถานท

สถานทวเศษทปรากฏในนทานเมยนมาเปนสถานทซงไมไดเกดขนเองตามธรรมชาตแตถก

สรางขนมา สถานทวเศษม 3 ประเภทยอย ไดแก 1) หองวเศษ 2) บนไดวเศษ และ 3) สระน�าวเศษ เปนตน


1.9 ประเภทของประดบตกแตง

ของประดบตกแตงวเศษทปรากฏในนทานเมยนมาม 3 ประเภทยอย ไดแก 1) พรมวเศษ

2) ตกตามาไมประดษฐวเศษ และ 3) รปแกะสลกหนวเศษ เปนตน

1.10 ประเภทยา

ยาวเศษทปรากฏในนทานเมยนมาม 2 ประเภทยอย ไดแก 1) ยาวเศษ 2) น�ามนวเศษ เปนตน

1.11 ประเภทสงมชวตและระบบอวยวะของสงมชวต

สงมชวตและระบบอวยวะของสงมชวตวเศษทปรากฏในนทานเมยนมาม 2 ประเภทยอย ไดแก

1) มนษย 2) หนงยกษวเศษ เปนตน

1.12 ประเภทการกระท�า

ความวเศษทเปนการกระท�าสามารถน�ามาจ�าแนกประเภทไดเปน 2 ประเภทยอย ไดแก

1) การแปลงราง 2) การกระท�าอน ๆ โดยการแปลงรางจ�าแนกไดเปน 2 ประเภทยอย ไดแก 1) สงทสามารถ

แปลงรางได 2) วธทท�าใหเกดการแปลงราง

1.12.1 สงทสามารถแปลงรางได

สงทสามารถแปลงรางได จ�าแนกออกเปน 2 ประเภทยอย ไดแก 1) ผมพลงเหนอธรรมชาต

เชน เทพ ยกษ หมอผ และมนษยทไมไดเปนหมอผแตเรยนเวทมนตจงสามารถแปลงรางได และ 2) สตว

1.12.2 วธทท�าใหเกดการแปลงราง

วธทท�าใหเกดการแปลงราง จ�าแนกออกเปน 4 ประเภท ไดแก 1) การแปลงรางจากการดมกน

2) การแปลงรางจากการสมผส 3) การแปลงรางจากการเสก และ 4) การแปลงรางจากการละเมดขอหาม

2. ทมาของความวเศษ

ทมาของความวเศษ สามารถจ�าแนกไดเปน 2 ประเภทยอย ไดแก ความวเศษทไดมาจากผอน

และความวเศษทมในตวเอง ประเดนทนาสนใจคอความวเศษทไดมาจากผอนนนมาจากเหต 4 ประการดวยกน

คอ 1) การตอบแทนความด เชน ธดาพญานาคมอบยาวเศษแกชายขายกระบงเพอตอบแทนทชวยชวตตนไว

2) การลงโทษ เชน ชายชราเสกใหหญงสาวกลายรางเปนกอนหน เพอลงโทษทนางขดค�าสง 3) การซอ เชน

ชายหนมผยากจนซอกระจกวเศษไปถวายเจาหญงทตนแอบรก และ 4) การแยงชง เชน เจาชายใชอบายแยงชง

หมวกวเศษมาจากชายสองคน จากทไดกลาวมานนสามารถสรปไดวา ลกษณะความดในแบบของชาวเมยนมา

ไดแก การเปนผทพดจาสภาพไพเราะ มจตใจด วานอนสอนงาย มน�าใจชวยเหลอผอน และมความเมตตา

ตอผอน เปนตน สวนการกระท�าทผดจารตอนสงผลใหถกลงโทษ ไดแก การละเมดขอหาม การขดค�าสง

การพดจาหยาบคาย และการเปนผทมจตใจหยาบชา เปนตน ซงลวนแตเปนสงทตรงกนขามกบการกระท�า

หรอคณสมบตในขอการตอบแทนความด

3. ความเชอทสะทอนผานอนภาคความวเศษ

ความเชอทสะทอนผานอนภาคความวเศษนนวเคราะหจากความวเศษทปรากฏมากทสด

ในนทานเมยนมาคอ ความวเศษประเภทธรรมชาต อนประกอบไปดวย รากไมวเศษ ใบไมวเศษ ตนไมวเศษ

ดอกไมวเศษ ภเขาวเศษ ลมวเศษ กอนหนวเศษ แมน�าวเศษ บอน�าวเศษ แองน�าวเศษ และขวววเศษ เปนตน

อาจกลาวไดวาการทในนทานเมยนมาปรากฏความวเศษประเภทธรรมชาตมากทสดนนเปนเพราะชาวเมยนมา


มความใกลชดกบธรรมชาตดวยลกษณะเดนทางดานภมศาสตรซงอดมสมบรณไปดวยทรพยากรธรรมชาต

อนเออตอการประกอบอาชพเกษตรกรรมซงนบเปนอาชพหลกของชาวเมยนมา ความเชอทสะทอนผาน

อนภาคความวเศษ มดงน

1. ความเชอเกยวกบน�า

ของวเศษทเกยวของกบน�าในนทานเมยนมา ม 3 ชนด ไดแก แมน�าวเศษ บอน�าวเศษ และ

แองน�าวเศษ ซงมคณสมบตความวเศษทแตกตางกนไป เชน แมน�าวเศษ น�าจะเปลยนเปนสแดงคลายเลอด

หากผหญงลงมาอาบ บอน�าวเศษ ท�าใหเปลยนรางไดเมอลงไปแช และแองน�าวเศษ รกษาอาการตาบอด

และอาการทพพลภาพใหหายได เปนตน

มนษยในทกวฒนธรรมลวนมความเกยวของกบน�ามาตงแตก�าเนด ไมวาจะเปนการอาศยน�า

ในการด�ารงชวต เชน ดม และอาบ รวมไปถงการประกอบอาชพท�าไร ท�าสวน และเลยงสตว การทมนษย

ผกพนกบน�ามาเปนเวลายาวนานจงท�าใหมความเชอและวฒนธรรมหลายอยางเกยวกบน�าซงอาจจะ

แตกตางกนไป ยกตวอยางเชน ประเพณเลนสาดน�าในเดอนเมษายน ชาวเมยนมาเชอกนวา น�าทใชรดกน

ในวนสงกรานตเปนน�ามงคลทชวยใหชวตสงบสข และปองกนการเจบปวย(วรช นยมธรรม และอรนช นยมธรรม,

2551, หนา 191)

ส�าหรบความวเศษเกยวกบน�าทปรากฏในนทานเมยนมาดงทไดกลาวถงในขางตนคอ สามารถ

รกษาอาการตาบอดใหหายไดสะทอนใหเหนถงความเชอในคณของน�าทเกยวกบสขภาพของชาวเมยนมา

กลาวคอ ชาวเมยนมามกใชน�าสะอาดประพรมทดวงตาหลงลางหนาดวยเชอวาจะท�าใหดวงตาแจมใส

(วรช นยมธรรม และอรนช นยมธรรม, 2551, หนา 127) ดงนน ในนทานเมยนมาจงปรากฏความวเศษของน�า

ทมรากฐานมาจากความเชอในคณของน�าดงกลาว

2 ความเชอเกยวกบสตว

ขวววเศษซงมความวเศษคอสามารถกลายเปนทองค�าไดเมอน�าไปแชน�า ของวเศษดงกลาวสะทอน

ใหเหนถงความเชอในบญคณของสตว กลาวคอ ประเทศเมยนมาเปนประเทศทมการเกษตรเปนพนฐาน

ส�าคญทางเศรษฐกจมาตงแตสมยราชธานโบราณ และนบจากสมยพกามจนถงสมยญองญาน ชาวเมยนมา

ทประกอบอาชพท�าไรท�านาจะอาศยววและควายในการท�าการเกษตร ใชเรอและเกวยนเปนพาหนะในการ

ขนสงพชผลทางการเกษตร(วรช นยมธรรม และอรนช นยมธรรม, 2551, หนา 50-52) นอกจากน ยงพบวา

ประเทศเมยนมายงไดหนมาผลตกาซชวภาพจากมลสตวเพอใชทดแทนพลงงานเชอเพลง โดยในป พ.ศ. 2505

ไดเรมทดลองใชกาซชวภาพทต�าบลโจะโกง และในป พ.ศ. 2525 ไดด�าเนนการเปดสถานหลกการ

ผลตกาซชวภาพทต�าบลหยวตาจ และนบตงแตป พ.ศ. 2526 เปนตนมา กาซชวภาพจากมล

ของววไดเขาถงหมบานตางๆ ,1997, หนา 300) ดวยเหตน จงกลาวไดวาววเปนสตว

ทมบญคณอยางมากตอชาวเมยนมา นอกจากนน พระสงฆนามวา “แหลตสยาดอ”

ซงเปนพระทมชอเสยงในสมยพระเจาธบอ ยงเปนผรเรมในการหามกนเนอววซงถอเปนสตว

ผมคณตอชาวเมยนมา เนองจากในสมยนนเปนชวงเวลาทประเทศเมยนมาอยภายใตการปกครองของ

อาณานคมองกฤษ บรรดาแขกขาว (ฝรง)ไดฆาสตวบกชนดตางๆ กนเปนอาหารจนแหลตสยาดอเกด

ความวตกวาตอไปภายภาคหนา ววซงเปนสตวทเปรยบประดจพอแมของชาวเมยนมาและนบเปนสตวท

ประกอบอาชพท าไรท านาจะอาศยววและควายในการท าการเกษตร ใชเรอและเกวยนเปนพาหนะในการขนสงพชผลทางการเกษตร(วรช นยมธรรม และอรนช นยมธรรม, 2551, หนา 50-52) นอกจากน ยงพบวา ประเทศเมยนมายงไดหนมาผลตกาซชวภาพจากมลสตวเพอใชทดแทนพลงงานเชอเพลง โดยในป พ.ศ. 2505 ไดเรมทดลองใชกาซชวภาพทต าบลโจะโกง ()และในป พ.ศ. 2525 ไดด าเนนการเปดสถานหลกการผลตกาซชวภาพทต าบลหยวตาจ () และนบตงแตป พ.ศ. 2526 เปนตนมา กาซชวภาพจากมลของววไดเขาถงหมบานตางๆ(, 1997, หนา 300) ดวยเหตน จงกลาวไดวาววเปน สต วท ม บญคณอยางมากตอชาวเ มยนมา นอกจากนน พระสงฆนามวา “แหลตสยาดอ ” () ซงเปนพระทมชอเสยงในสมยพระเจาธบอ() ยงเปนผรเรมในการหามกนเนอววซงถอเปนสตวผมคณตอชาวเมยนมา เนองจากในสมยนนเปนชวงเวลาทประเทศเมยนมาอยภายใตการปกครองของอาณานคมองกฤษ บรรดาแขกขาว (ฝรง)ไดฆาสตวบกชนดตางๆ กนเปนอาหารจน แหลตสยาดอเกดความวตกวาตอไปภายภาคหนา ววซงเปนสตวทเปรยบประดจพอแมของชาวเมยนมาและนบเปนสตวทมบญคณมากทสดในบรรดาสตวบกทงหมดนนจะสญไปกบการเปนอาหารของพวกฝรง ดงนน จงไดใหบรรดาลกศษยของตนตงปณธานวาจะไมกนเนอวว รวมทงไดขอความเมตตาจากพระสงฆดวยกนเองวาจะไมกนเนอวว แหลตสยาดอไดแสดงเทศนาไมใหกนเนอววในทกทท เดนทางไป กจของแหลตสยาดอเก ยวกบการห ามกน เนอ ววน นประสบความส าเ ร จ ไปท วท งประ เทศภายในระยะเวลาอน สน (, 2015, ออนไลน)

สรปไดวา ในบรรดาสตวทงหมดนน ชาวเมยนมาถอวาววเปนสตวทมบญคณประดจพอแมผซงเปนเจาชวตของมนษย ชาวเมยนมาอาศยววเปนแรงงานส าคญในการท าการเกษตรซงเปนอาชพหลกของประเทศ ใชเปนพาหนะในการเดนทางและการขนสงผลผลตทางการเกษตร อกทงยงน ามลของววน า ใชประโยชนหลายอยาง อาทเชน น ามาท าปยเพอเพมผลผลตทางการเกษตร น ามาผลตกาซชวภาพ เปนตน ดวยเหตน ชาวเมยนมาจงไมนยมกนเนอววดวยเชอกนวาการกนเนอววนนเปรยบเสมอนการกนเนอพอแม ผมบญคณของพวกตน และเชอมโยงมาถงความเชอทวา แมแตมลของววกเปนสงวเศษดงทปรากฏในนทานเมยนมา

3 ความเชอเกยวกบความปรารถนา เปนทนาสงเกตวา ของวเศษบางชนดปรากฏในนทานมากกวาหนงเรอง บางชนดปรากฏในนทาน

เรองเดยวแตแสดงความวเศษทแตกตางกนไปหลายครง ดงนน ผวจยจงน าของวเศษดงกลาวอนประกอบ ไปดวยของวเศษ 3 ชนด ไดแก รากไมวเศษ ใบไมวเศษ และรองเทาวเศษ มาวเคราะหถงความเชอเกยวกบความปรารถนาของชาวเมยนมา ดงน









ประกอบอาชพท าไรท านาจะอาศยววและควายในการท าการเกษตร ใชเรอและเกวยนเปนพาหนะในการขนสงพชผลทางการเกษตร(วรช นยมธรรม และอรนช นยมธรรม, 2551, หนา 50-52) นอกจากน ยงพบวา ประเทศเมยนมายงไดหนมาผลตกาซชวภาพจากมลสตวเพอใชทดแทนพลงงานเชอเพลง โดยในป พ.ศ. 2505 ไดเรมทดลองใชกาซชวภาพทต าบลโจะโกง ()และในป พ.ศ. 2525 ไดด าเนนการเปดสถานหลกการผลตกาซชวภาพทต าบลหยวตาจ () และนบตงแตป พ.ศ. 2526 เปนตนมา กาซชวภาพจากมลของววไดเขาถงหมบานตางๆ(, 1997, หนา 300) ดวยเหตน จงกลาวไดวาววเปน สต ว ท ม บญคณอยางมากตอชาวเ มยนมา นอกจากน น พระสงฆนามวา “แหลตสยาดอ ” () ซงเปนพระทมชอเสยงในสมยพระเจาธบอ() ยงเปนผรเรมในการหามกนเนอววซงถอเปนสตวผมคณตอชาวเมยนมา เนองจากในสมยนนเปนชวงเวลาทประเทศเมยนมาอยภายใตการปกครองของอาณานคมองกฤษ บรรดาแขกขาว (ฝรง)ไดฆาสตวบกชนดตางๆ กนเปนอาหารจน แหลตสยาดอเกดความวตกวาตอไปภายภาคหนา ววซงเปนสตวทเปรยบประดจพอแมของชาวเมยนมาและนบเปนสตวทมบญคณมากทสดในบรรดาสตวบกทงหมดนนจะสญไปกบการเปนอาหารของพวกฝรง ดงนน จงไดใหบรรดาลกศษยของตนตงปณธานวาจะไมกนเนอวว รวมทงไดขอความเมตตาจากพระสงฆดวยกนเองวาจะไมกนเนอวว แหลตสยาดอไดแสดงเทศนาไมใหกนเนอววในทกทท เดนทางไป กจของแหลตสยาดอเก ยวกบการห ามกน เนอ ววน นประสบความส าเ ร จ ไปท วท งประ เทศภายในระยะเวลาอน สน (, 2015, ออนไลน)




ประกอบอาชพท าไรท านาจะอาศยววและควายในการท าการเกษตร ใชเรอและเกวยนเปนพาหนะในการขนสงพชผลทางการเกษตร(วรช นยมธรรม และอรนช นยมธรรม, 2551, หนา 50-52) นอกจากน ยงพบวา ประเทศเมยนมายงไดหนมาผลตกาซชวภาพจากมลสตวเพอใชทดแทนพลงงานเชอเพลง โดยในป พ.ศ. 2505 ไดเรมทดลองใชกาซชวภาพทต าบลโจะโกง ()และในป พ.ศ. 2525 ไดด าเนนการเปดสถานหลกการผลตกาซชวภาพทต าบลหยวตาจ () และนบตงแตป พ.ศ. 2526 เปนตนมา กาซชวภาพจากมลของววไดเขาถงหมบานตางๆ(, 1997, หนา 300) ดวยเหตน จงกลาวไดวาววเปน สต วท ม บญคณอยางมากตอชาวเ มยนมา นอกจากน น พระสงฆนามวา “แหลตสยาดอ ” () ซงเปนพระทมชอเสยงในสมยพระเจาธบอ() ยงเปนผรเรมในการหามกนเนอววซงถอเปนสตวผมคณตอชาวเมยนมา เนองจากในสมยนนเปนชวงเวลาทประเทศเมยนมาอยภายใตการปกครองของอาณานคมองกฤษ บรรดาแขกขาว (ฝรง)ไดฆาสตวบกชนดตางๆ กนเปนอาหารจน แหลตสยาดอเกดความวตกวาตอไปภายภาคหนา ววซงเปนสตวทเปรยบประดจพอแมของชาวเมยนมาและนบเปนสตวทมบญคณมากทสดในบรรดาสตวบกทงหมดนนจะสญไปกบการเปนอาหารของพวกฝรง ดงนน จงไดใหบรรดาลกศษยของตนตงปณธานวาจะไมกนเนอวว รวมทงไดขอความเมตตาจากพระสงฆดวยกนเองวาจะไมกนเนอวว แหลตสยาดอไดแสดงเทศนาไมใหกนเนอววในทกทท เดนทางไป กจของแหลตสยาดอเก ยวกบการห ามกน เนอ ววน นประสบความส าเ ร จ ไปท วท งประ เทศภายในระยะเวลาอน สน (, 2015, ออนไลน)





มบญคณมากทสดในบรรดาสตวบกทงหมดนนจะสญไปกบการเปนอาหารของพวกฝรง ดงนน จงไดใหบรรดา

ลกศษยของตนตงปณธานวาจะไมกนเนอวว รวมทงไดขอความเมตตาจากพระสงฆดวยกนเองวาจะไมกน

เนอวว แหลตสยาดอไดแสดงเทศนาไมใหกนเนอววในทกททเดนทางไป กจของแหลตสยาดอเกยวกบการหาม

กนเนอววนนประสบความส�าเรจไปทวทงประเทศภายในระยะเวลาอนสน ,2015, ออนไลน)

สรปไดวา ในบรรดาสตวทงหมดนน ชาวเมยนมาถอวาววเปนสตวทมบญคณประดจพอแมผซงเปน

เจาชวตของมนษย ชาวเมยนมาอาศยววเปนแรงงานส�าคญในการท�าการเกษตรซงเปนอาชพหลกของประเทศ

ใชเปนพาหนะในการเดนทางและการขนสงผลผลตทางการเกษตร อกทงยงน�ามลของววน�าใชประโยชน

หลายอยาง อาทเชน น�ามาท�าปยเพอเพมผลผลตทางการเกษตร น�ามาผลตกาซชวภาพ เปนตน ดวยเหตน

ชาวเมยนมาจงไมนยมกนเนอววดวยเชอกนวาการกนเนอววนนเปรยบเสมอนการกนเนอพอแมผมบญคณ

ของพวกตน และเชอมโยงมาถงความเชอทวา แมแตมลของววกเปนสงวเศษดงทปรากฏในนทานเมยนมา

3 ความเชอเกยวกบความปรารถนา

เปนทนาสงเกตวา ของวเศษบางชนดปรากฏในนทานมากกวาหนงเรอง บางชนดปรากฏในนทาน

เรองเดยวแตแสดงความวเศษทแตกตางกนไปหลายครง ดงนน ผวจยจงน�าของวเศษดงกลาวอนประกอบ

ไปดวยของวเศษ 3 ชนด ไดแก รากไมวเศษ ใบไมวเศษ และรองเทาวเศษ มาวเคราะหถงความเชอเกยวกบ

ความปรารถนาของชาวเมยนมา ดงน

3.1 ความปรารถนาทจะเปนอมตะ

รากไมวเศษและใบไมวเศษ มคณสมบตความวเศษในการรกษา อนไดแก รกษาบาดแผลทถกเสอกด

ใหหายได และสามารถชบชวตคนตายใหฟนได ของวเศษดงกลาวสะทอนความเชอและวถชวตของชาวเมยนมา

ซงผกพนกบพชสมนไพรและสะทอนความปรารถนาทจะเปนอมตะซงเปนหนงในความปรารถนาของมนษย

ดงพบวามนษยพยายามคดคนวธการรกษาสขภาพใหแขงแรงและปราศจากโรคภยไขเจบมาตงแต

สมยโบราณ แมกระทงในปจจบนประเทศเมยนมากยงพบวธการรกษาแบบแผนโบราณควบคไปกบการรกษา

แบบแผนปจจบน (วรช นยมธรรม และอรนช นยมธรรม, 2551, หนา 190) อกทงยงมการเผยแพรขอมลตาม

สอออนไลนของเมยนมาเกยวกบความเชอในสมนไพรทชวยใหอายยน เชน ความเชอเกยวกบการรบประทาน

ดอกขเหลกในคนวนเพญเดอนสบสอง เปนตน ( , 2015, ออนไลน)

สมนไพรเปนทางเลอกแรกและทางเลอกสดทายในการรกษาโรคของชาวเมยนมา กลาวคอ

ชาวเมยนมานยมการรกษาแบบแผนโบราณซงนบเปนภมปญญาในการรกษาโรคทสบทอดกนมาชานาน

ควบคไปกบการรกษาแบบแผนปจจบน การรกษาแบบแผนโบราณนนมกใชในกรณทเกดอาการเจบปวยเลกนอย

เชน ปวดหว ปวดทองและเจบคอ แตหากเปนโรครายหรอโรคทมอาการรนแรงจงพงวธการรกษาแบบแผนปจจบน

นอกจากน การทพชสมนไพรยงคงไดรบความนยมจากชาวเมยนมานนเปนเพราะในประเทศเมยนมาสามารถ

หายาสมนไพรไดงายโดยเฉพาะในพนทชนบท ดงมค�ากลาวในภาษาเมยนมาวา “เซโหล ตอโก ตว”

ซงมความหมายวา“เมอตองการยา กไปปา”(วรช นยมธรรม และอรนช นยมธรรม,

2551, หนา 190)

ชาวเมยนมาเชอกนวา ดอกขเหลกมสรรพคณท�าใหอายยน ในภาษาเมยนมาเรยก ขเหลก วา

“แม-ซะ-หล” ทกคนวนเพญเดอนตะสองโมง หรอ เดอนพฤศจกายน นน คนโบราณมกจะน�า

ดอกขเหลกมาย�ากนกนซงถอปฏบตกนมาจนปจจบน ตามบนทกทางประวตศาสตรกลาววา ในวนขน 12 ค�า

ประกอบอาชพท าไรท านาจะอาศยววและควายในการท าการเกษตร ใชเรอและเกวยนเปนพาหนะในการขนสงพชผลทางการเกษตร(วรช นยมธรรม และอรนช นยมธรรม, 2551, หนา 50-52) นอกจากน ยงพบวา ประเทศเมยนมายงไดหนมาผลตกาซชวภาพจากมลสตวเพอใชทดแทนพลงงานเชอเพลง โดยในป พ.ศ. 2505 ไดเรมทดลองใชกาซชวภาพทต าบลโจะโกง ()และในป พ.ศ. 2525 ไดด าเนนการเปดสถานหลกการผลตกาซชวภาพทต าบลหยวตาจ () และนบตงแตป พ.ศ. 2526 เปนตนมา กาซชวภาพจากมลของววไดเขาถงหมบานตางๆ(, 1997, หนา 300) ดวยเหตน จงกลาวไดวาววเปน สต ว ท ม บญคณอยางมากตอชาวเ มยนมา นอกจากน น พระสงฆนามวา “แหลตสยาดอ ” () ซงเปนพระทมชอเสยงในสมยพระเจาธบอ() ยงเปนผรเรมในการหามกนเนอววซงถอเปนสตวผมคณตอชาวเมยนมา เนองจากในสมยนนเปนชวงเวลาทประเทศเมยนมาอยภายใตการปกครองของอาณานคมองกฤษ บรรดาแขกขาว (ฝรง)ไดฆาสตวบกชนดตางๆ กนเปนอาหารจน แหลตสยาดอเกดความวตกวาตอไปภายภาคหนา ววซงเปนสตวทเปรยบประดจพอแมของชาวเมยนมาและนบเปนสตวทมบญคณมากทสดในบรรดาสตวบกทงหมดนนจะสญไปกบการเปนอาหารของพวกฝรง ดงนน จงไดใหบรรดาลกศษยของตนตงปณธานวาจะไมกนเนอวว รวมทงไดขอความเมตตาจากพระสงฆดวยกนเองวาจะไมกนเนอวว แหลตสยาดอไดแสดงเทศนาไมใหกนเนอววในทกทท เดนทางไป กจของแหลตสยาดอเก ยวกบการห ามกน เนอ ววน นประสบความส าเ ร จ ไปท วท งประ เทศภายในระยะเวลาอน สน (, 2015, ออนไลน)




3.1 ความปรารถนาทจะเปนอมตะ รากไมวเศษและใบไมวเศษ มคณสมบตความวเศษในการรกษา อนไดแก รกษาบาดแผลท

ถเสอกดใหหายได และสามารถชบชวตคนตายใหฟนได ของวเศษดงกลาวสะทอนความเชอและวถชวตของ ชาวเมยนมาซงผกพนกบพชสมนไพรและสะทอนความปรารถนาทจะเปนอมตะซงเปนหนงในความปรารถนาของมนษย ดงพบวามนษยพยายามคดคนวธการรกษาสขภาพใหแขงแรงและปราศจากโรคภยไขเจบ มาตงแตสมยโบราณ แมกระทงในปจจบนประเทศเมยนมากยงพบวธการรกษาแบบแผนโบราณควบคไปกบการรกษาแบบแผนปจจบน (วรช นยมธรรม และอรนช นยมธรรม, 2551, หนา 190) อกทงยงมการเผยแพรขอมลตามสอออนไลนของเมยนมาเกยวกบความเชอในสมนไพรทชวยใหอายยนเชน ความเชอเกยวกบการรบประทานดอกขเหลกในคนวนเพญเดอนสบสอง เปนตน (, 2015, ออนไลน)

สมนไพรเปนทางเลอกแรกและทางเลอกสดทายในการรกษาโรคของชาวเมยนมา กลาวคอ ชาวเมยนมานยมการรกษาแบบแผนโบราณซงนบเปนภมปญญาในการรกษาโรคทสบทอดกนมาชานานควบคไปกบการรกษาแบบแผนปจจบน การรกษาแบบแผนโบราณนนมกใชในกรณทเกดอาการเจบปวยเลกนอย เชน ปวดหว ปวดทองและเจบคอ แตหากเปนโรครายหรอโรคทมอาการรนแรงจงพงวธการรกษาแบบแผนปจจบน นอกจากน การทพชสมนไพรยงคงไดรบความนยมจากชาวเมยนมานนเปนเพราะ ในประเทศเมยนมาสามารถหายาสมนไพรไดงายโดยเฉพาะในพนทชนบท ดงมค ากลาวในภาษาเมยนมาวา “เซโหล ตอโก ตว”()ซงมความหมายวา“เมอตองการยา กไปปา”(วรช นยมธรรม และอรนช นยมธรรม, 2551, หนา 190) ชาวเมยนมาเชอกนวา ดอกขเหลกมสรรพคณท าใหอายยน ในภาษาเมยนมาเรยก ขเหลก วา “แม-ซะ-หล” () ทกคนวนเพญเดอนตะสองโมง หรอ เดอนพฤศจกายน นน คนโบราณมกจะน า ดอกขเหลกมาย ากนกนซงถอปฏบตกนมาจนปจจบน ตามบนทกทางประวตศาสตรกลาววา ในวนขน 12 ค าเดอนกรกฎาคมของทกป เทพปตะโน(- พระวษณ) จะเขาบรรทม แลวจะตนขนมาอกครงในวนขน 12 ค าเดอนพฤศจกายน ซงจะเรยกเดอนนวา“เดอนเทพตน” ) และในค าคนนนเอง บรรดาเทพผอารกษพชสมนไพรจะมาเขาเฝามหาเทพผอารกษตนขเหลกดวยเหตนในวนขน 12 ค าเดอนพฤศจกายน ชาวเมยนมาจงนยมน าดอกขเหลกมาย ากนกน ดวยเชอกนวาในชวงเวลาดงกลาวนขเหลกจะเปนยาไดด ท าใหไรโรคภย สขภาพด และท าใหมอายยนยาว (, 2015, ออนไลน)

จากทไดกลาวถงขางตนสรปไดวา การพงพาวธการรกษาแบบแผนโบราณและการดแลรกษาสขภาพดวยสมนไพรใกลตวเพอใหหายจากโรคภยไขเจบและเพอใหอายยนยาวเปนสวนหนงในวถชวตของชาวเมยนมา อนภาครากไมวเศษและใบไมวเศษทปรากฏในนทานเมยนมาเปนภาพสะทอนความเชออยางหนงของความปรารถนาทจะเปนอมตะของชาวเมยนมา ในนทานจงมการสรางจนตนาการเกยวกบอนภาค










เดอนกรกฎาคมของทกป เทพปตะโน - พระวษณ) จะเขาบรรทม แลวจะตนขนมาอกครง

ในวนขน 12 ค�าเดอนพฤศจกายน ซงจะเรยกเดอนนวา“เดอนเทพตน” และในค�าคนนนเอง

บรรดาเทพผอารกษพชสมนไพรจะมาเขาเฝามหาเทพผอารกษตนขเหลกดวยเหตนในวนขน 12 ค�าเดอน

พฤศจกายน ชาวเมยนมาจงนยมน�าดอกขเหลกมาย�ากนกน ดวยเชอกนวาในชวงเวลาดงกลาวนขเหลก

จะเปนยาไดด ท�าใหไรโรคภย สขภาพด และท�าใหมอายยนยาว , 2015, ออนไลน)

จากทไดกลาวถงขางตนสรปไดวา การพงพาวธการรกษาแบบแผนโบราณและการดแลรกษา

สขภาพดวยสมนไพรใกลตวเพอใหหายจากโรคภยไขเจบและเพอใหอายยนยาวเปนสวนหนงในวถชวตของ

ชาวเมยนมา อนภาครากไมวเศษและใบไมวเศษทปรากฏในนทานเมยนมาเปนภาพสะทอนความเชออยางหนง

ของความปรารถนาทจะเปนอมตะของชาวเมยนมา ในนทานจงมการสรางจนตนาการเกยวกบอนภาค

ใบไมวเศษทสามารถชบชวตคนตายใหฟนไดและรากไมวเศษทสามารถรกษาอาการบาดเจบใหหายได

เพอสะทอนความปรารถนาดงกลาว

3.2 ความปรารถนาทจะบนได

รองเทาวเศษในนทานเมยนมา มคณสมบตความวเศษคอ สวมแลวสามารถเหาะได และสามารถ

เดนทางไดรวดเรวกวาปกต ของวเศษดงกลาวสะทอนความปรารถนาทจะบนไดซงเปนหนงในความปรารถนา

ของมนษยทพบไดในทกวฒนธรรม ยกตวอยางเชน โจเซฟ แคมพเบลล นกเทพปกรณม ชาวอเมรกา

ไดกลาวถงความคดหนงของมนษยทสะทอนถงความปรารถนาทจะบนไดไววา ภาพพจนทไมเคยเปลยนแปลง

คอ ภาพการตอสของนกอนทรกบง งนนผกพนกบผนแผนดน สวนนกอนทรคอ การโบยบนของจต –

การตอสนนไมใชสงทเราทงหมดตองตอสหรอกหรอ? แลวเมอทงสองมาผสมผสานกน เรากไดมงกรวเศษ

งทมปก ผคนทวโลกรจกภาพพจนเหลาน (โจเซฟ แคมพเบลล, 2551, หนา 76)

ค�ากลาวของแคมพเบลลสามารถเทยบเคยงงกบมนษยได เนองจากงกบมนษยตางตองอยบนพนดน

ไมสามารถบนไดดวยตนเอง จงมความปรารถนาในสงหนงคอ สงวเศษทสามารถท�าใหเหาะเหนเดนอากาศได

ภาพสะทอนความปรารถนาทปรากฏในเทพปกรณม นอกจากมงกร ไดแก กนร ยนคอรน มาพกาซส เปนตน

ส�าหรบในประเทศเมยนมานนมกลาวถงผทสามารถเหาะเหนเดนอากาศไดซงกคอ วชาธร หรอเรยก

ในภาษาเมยนมาวา ซอจ ซอจ หรอ วชาธร มาจากภาษาบาลสนสกฤตวา ซอก(ยอก) ตามหนงสอ

ประวตศาสตรนน กลมซอจรวมฤษและพราหมณไวดวย กจของซอจจะมลกษณะคลายกนกบกจของ

พราหมณ ซอจสามารถท�านายดวง ดลกขณา และสามารถด�าดนหรอเหาะเหนเดนอากาศได นอกจากน

ยงมความช�านาญในเรองของสรยปราคา จนทรปราคา ดาวเคราะหและลางสงหรณ เปนตน นอกจากนยง

กลาวกนอกวาเหลาซอจมความสามารถในการชบชวตดวย ปจจบน สามารถพบเหนรปลกษณของซอจได

ตามภาพวาด รปแกะสลก และละครหนกระบอก , 2013 ,หนา 41)

อาจกลาวไดวาความปรารถนาทจะบนไดนนเปนความปรารถนาทเปนสากลของมนษยทวโลก

ดงสงเกตไดจากตวอยางของการกลาวถงความปรารถนาทจะบนไดของมนษยทแตกตางกนไปในแตละ

วฒนธรรมดงนน ในนทานจงมการสรางจนตนาการเกยวกบของวเศษทสามารถพาเหาะเหนเดนอากาศได

เพอสะทอนความปรารถนาดงกลาว ซงในนทานของ “น-หยง” ปรากฏในรปของรองเทาวเศษ













ใบไมวเศษทสามารถชบชวตคนตายใหฟนไดและรากไมวเศษทสามารถรกษาอาการบาดเจบใหหายได เพอสะทอนความปรารถนาดงกลาว

3.2 ความปรารถนาทจะบนได รองเทาวเศษในนทานเมยนมา มคณสมบตความวเศษคอ สวมแลวสามารถเหาะได และสามารถเดนทางไดรวดเรวกวาปกต ของวเศษดงกลาวสะทอนความปรารถนาทจะบนไดซ งเปนหน งใน ความปรารถนาของมนษยทพบไดในทกวฒนธรรม ยกตวอยางเชน โจเซฟ แคมพเบลล นกเทพปกรณม ชาวอเมรกา ไดกลาวถงความคดหนงของมนษยทสะทอนถงความปรารถนาทจะบนไดไววา ภาพพจนทไมเคยเปลยนแปลงคอ ภาพการตอสของนกอนทรกบง งนนผกพนกบผนแผนดน สวนนกอนทรคอ การโบยบนของจต – การตอสนนไมใชสงทเราทงหมดตองตอสหรอกหรอ? แลวเมอทงสองมาผสมผสานกน เรากไดมงกรวเศษ งทมปก ผคนทวโลกรจกภาพพจนเหลาน (โจเซฟ แคมพเบลล, 2551, หนา 76) ค ากลาวของแคมพเบลลสามารถเทยบเคยงงกบมนษยได เนองจากงกบมนษยตางตองอยบนพนดน ไมสามารถบนไดดวยตนเอง จงมความปรารถนาในสงหนงคอ สงวเศษทสามารถท าใหเหาะเหนเดนอากาศได ภาพสะทอนความปรารถนาทปรากฏในเทพปกรณม นอกจากมงกร ไดแก กนร ยนคอรน มาพกาซส เปนตน

ส าหรบในประเทศเมยนมานนมกลาวถงผทสามารถเหาะเหนเดนอากาศไดซงกคอ วชาธร หรอเรยกในภาษาเมยนมาวา ซอจ () ซอจ หรอ วชาธร มาจากภาษาบาลสนสกฤตวา ซอก(ยอก) ตามหนงสอประวตศาสตรนน กลมซอจรวมฤษและพราหมณไวดวย กจของซอจจะมลกษณะคลายกนกบกจของพราหมณ ซอจสามารถท านายดวง ดลกขณา และสามารถด าดนหรอเหาะเหนเดนอากาศได นอกจากนยงมความช านาญในเรองของสรยปราคา จนทรปราคา ดาวเคราะหและลางสงหรณ เปนตน นอกจากนยงกลาวกนอกวาเหลาซอจมความสามารถในการชบชวตดวย ปจจบน สามารถพบเหนรปลกษณของซอจได ตามภาพวาด รปแกะสลก และละครหนกระบอก (, 2013 ,หนา 41) อาจกลาวไดวาความปรารถนาทจะบนไดนนเปนความปรารถนาทเปนสากลของมนษยทวโลก ดงสงเกตไดจากตวอยางของการกลาวถงความปรารถนาทจะบนไดของมนษยทแตกตางกนไปในแตละวฒนธรรมดงนน ในนทานจงมการสรางจนตนาการเกยวกบของวเศษทสามารถพาเหาะเหนเดนอากาศไดเพอสะทอนความปรารถนาดงกลาว ซงในนทานของ “น-หยง” ปรากฏในรปของรองเทาวเศษ สรปผลการวจย

จากการศกษาอนภาคทปรากฏในนทานเมยนผลงานการเรยบเรยงของ “น-หยง” จ านวน 80 เรอง สรปไดวา นทานเมยนมาจ านวน 80 เรอง ปรากฏอนภาคตรงตามดชนอนภาคนทานพนบานของสตธ ธอมปสน จ านวน 20 หมวด โดยอนภาคทปรากฏมากทสดคอ อนภาคความวเศษ (D. Magic) เมอน าอนภาค

ใบไมวเศษทสามารถชบชวตคนตายใหฟนไดและรากไมวเศษทสามารถรกษาอาการบาดเจบใหหายได เพอสะทอนความปรารถนาดงกลาว

3.2 ความปรารถนาทจะบนได รองเทาวเศษในนทานเมยนมา มคณสมบตความวเศษคอ สวมแลวสามารถเหาะได และสามารถเดนทางไดรวดเรวกวาปกต ของวเศษดงกลาวสะทอนความปรารถนาทจะบนไดซ งเปนหน งใน ความปรารถนาของมนษยทพบไดในทกวฒนธรรม ยกตวอยางเชน โจเซฟ แคมพเบลล นกเทพปกรณม ชาวอเมรกา ไดกลาวถงความคดหนงของมนษยทสะทอนถงความปรารถนาทจะบนไดไววา ภาพพจนทไมเคยเปลยนแปลงคอ ภาพการตอสของนกอนทรกบง งนนผกพนกบผนแผนดน สวนนกอนทรคอ การโบยบนของจต – การตอสนนไมใชสงทเราทงหมดตองตอสหรอกหรอ? แลวเมอทงสองมาผสมผสานกน เรากไดมงกรวเศษ งทมปก ผคนทวโลกรจกภาพพจนเหลาน (โจเซฟ แคมพเบลล, 2551, หนา 76) ค ากลาวของแคมพเบลลสามารถเทยบเคยงงกบมนษยได เนองจากงกบมนษยตางตองอยบนพนดน ไมสามารถบนไดดวยตนเอง จงมความปรารถนาในสงหนงคอ สงวเศษทสามารถท าใหเหาะเหนเดนอากาศได ภาพสะทอนความปรารถนาทปรากฏในเทพปกรณม นอกจากมงกร ไดแก กนร ยนคอรน มาพกาซส เปนตน

ส าหรบในประเทศเมยนมานนมกลาวถงผทสามารถเหาะเหนเดนอากาศไดซงกคอ วชาธร หรอเรยกในภาษาเมยนมาวา ซอจ () ซอจ หรอ วชาธร มาจากภาษาบาลสนสกฤตวา ซอก(ยอก) ตามหนงสอประวตศาสตรนน กลมซอจรวมฤษและพราหมณไวดวย กจของซอจจะมลกษณะคลายกนกบกจของพราหมณ ซอจสามารถท านายดวง ดลกขณา และสามารถด าดนหรอเหาะเหนเดนอากาศได นอกจากนยงมความช านาญในเรองของสรยปราคา จนทรปราคา ดาวเคราะหและลางสงหรณ เปนตน นอกจากนยงกลาวกนอกวาเหลาซอจมความสามารถในการชบชวตดวย ปจจบน สามารถพบเหนรปลกษณของซอจได ตามภาพวาด รปแกะสลก และละครหนกระบอก (, 2013 ,หนา 41) อาจกลาวไดวาความปรารถนาทจะบนไดนนเปนความปรารถนาทเปนสากลของมนษยทวโลก ดงสงเกตไดจากตวอยางของการกลาวถงความปรารถนาทจะบนไดของมนษยทแตกตางกนไปในแตละวฒนธรรมดงนน ในนทานจงมการสรางจนตนาการเกยวกบของวเศษทสามารถพาเหาะเหนเดนอากาศไดเพอสะทอนความปรารถนาดงกลาว ซงในนทานของ “น-หยง” ปรากฏในรปของรองเทาวเศษ สรปผลการวจย

จากการศกษาอนภาคทปรากฏในนทานเมยนผลงานการเรยบเรยงของ “น-หยง” จ านวน 80 เรอง สรปไดวา นทานเมยนมาจ านวน 80 เรอง ปรากฏอนภาคตรงตามดชนอนภาคนทานพนบานของสตธ ธอมปสน จ านวน 20 หมวด โดยอนภาคทปรากฏมากทสดคอ อนภาคความวเศษ (D. Magic) เมอน าอนภาค


สรปผลการวจย

จากการศกษาอนภาคทปรากฏในนทานเมยนผลงานการเรยบเรยงของ “น-หยง” จ�านวน 80 เรอง

สรปไดวา นทานเมยนมาจ�านวน 80 เรอง ปรากฏอนภาคตรงตามดชนอนภาคนทานพนบานของสตธ ธอมปสน

จ�านวน 20 หมวด โดยอนภาคทปรากฏมากทสดคอ อนภาคความวเศษ (D. Magic) เมอน�าอนภาคความวเศษ

มาวเคราะหโดยแบงประเดนการศกษาเปน 3 ประเดน ไดแก 1) ประเภทของความวเศษ 2) ทมาของความวเศษ

3) ความเชอทสะทอนผานอนภาคความวเศษ ผลการศกษาปรากฏวาประเภทของความวเศษสามารถจ�าแนก

ไดเปน 12 ประเภท โดยเรยงล�าดบตามจ�านวนความวเศษในแตละหวขอจากมากไปหานอย ไดแก

1) ประเภทธรรมชาต 2) ประเภทเครองแตงกายและเครองประดบ 3) ประเภทของใชทวไป 4) ประเภทภาชนะ

5) ประเภทผลไม 6) ประเภทของมคม 7) ประเภทเครองมอเครองจกร 8) ประเภทสถานท 9) ประเภท

ของประดบตกแตง 10) ประเภทยา 11) ประเภทสงมชวตและระบบอวยวะของสงมชวต และ 12) ประเภทท

เปนการกระท�า เปนตน ทมาของความวเศษสามารถจ�าแนกไดเปน 2 ประเภทยอย ไดแก ความวเศษทได

มาจากผอน และความวเศษทมในตวเอง เปนตน โดยประเดนทนาสนใจคอความวเศษทไดมาจากผอน

นนมาจากเหต 4 ประการดวยกน คอ 1) การตอบแทนความด 2) การลงโทษ 3) การซอ และ 4) การแยงชง

เปนตน สวนความเชอทสะทอนผานอนภาคความวเศษนนม 3 ประการ ไดแก ความเชอเกยวกบน�า

ความเชอเกยวกบสตว และความเชอเกยวกบความปรารถนา ซงความเชอเกยวกบความปรารถนา

ประกอบไปดวย ความปรารถนาทจะเปนอมตะและความปรารถนาทจะบนได

จากความเชอทปรากฏในนทานเมยนมาอนไดแก ความเชอเกยวกบน�า คอเชอในคณของน�าวา

มผลดตอสขภาพ ความเชอเกยวกบสตว คอเชอในบญคณของสตว และความเชอเกยวกบความปรารถนา

คอความปรารถนาทจะเปนอมตะโดยเชอวาในคนวนเพญเดอนพฤศจกายนนน ดอกขเหลกจะมอานสงสของ

ตวยาแรงกวาปกต มสรรพคณเปนเหมอนยาวเศษหรอยาอายวฒนะ จงน�าดอกขเหลกมาย�ากนกน

ความเชอเหลานลวนมความสมพนธกบธรรมชาตทงสน ทเปนเชนนเพราะชาวเมยนมามความเคารพ

ในธรรมชาต ซงเปนพนฐานความเชอเดมกอนทพระพทธศาสนาจะเขามาเจรญรงเรองในประเทศเมยนมา

คอความเชอถอตอผอารกษ หรอทเรยกกนในภาษาเมยนมาวา นต โดยเชอวานตสามารถดลบนดาล

ความสงบสข ชวยดแลสภาวะแวดลอมใหเออตอการด�ารงชวตของพวกตนไดอยางรอดปลอดภยได ส�าหรบ

ความเชอในคณของน�าและบญคณของสตวดงทไดกลาวถงไปแลวนน แสดงใหเหนถงการใหความส�าคญตอ

ทรพยากรธรรมชาตทชวยหลอเลยงชวตของชาวเมยนมามาตงแตอดตกาล กลาวคอ ชาวเมยนมาประกอบอาชพ

เกษตรกรรมเปนหลก โดยตองพงพาอาศยทรพยากรธรรมชาตอยางเชน น�าและสตว ซงถอเปนทรพยากร

ทใชแลวหมดไปแตสามารถคงสภาพใหเกดขนใหมไดถาใชอยางรคณคา สวนความเชอเกยวกบความ

ปรารถนาทจะเปนอมตะนนแสดงใหเหนถงการใหความส�าคญตอวธการรกษาแผนโบราณของชาวเมยนมา

ซงยงคงสบทอดมาจนปจจบน แมการแพทยแผนปจจบนจะมความเจรญกาวหนาแลวกตาม แตความนยม

ในการรกษาดวยยาสมนไพรกยงคงปรากฏอย ดวยเหตน จงปรากฏความเชอตาง ๆ เกยวกบธรรมชาต

ทสอดคลองกบวถชวตของชาวเมยนมาซงยงคงสะทอนผานอนภาคในนทานของน-หยง

ความวเศษมาวเคราะหโดยแบงประเดนการศกษาเปน 3 ประเดน ไดแก 1) ประเภทของความวเศษ 2) ทมาของความวเศษ 3) ความเชอทสะทอนผานอนภาคความวเศษ ผลการศกษาปรากฏวาประเภทของ ความวเศษสามารถจ าแนกไดเปน 12 ประเภท โดยเรยงล าดบตามจ านวนความวเศษในแตละหวขอจากมากไปหานอย ไดแก 1) ประเภทธรรมชาต 2) ประเภทเครองแตงกายและเครองประดบ 3) ประเภทของใชทวไป 4) ประเภทภาชนะ 5) ประเภทผลไม 6) ประเภทของมคม 7) ประเภทเครองมอเครองจกร 8) ประเภทสถานท 9) ประเภทของประดบตกแตง 10) ประเภทยา 11) ประเภทสงมชวตและระบบอวยวะของสงมชวต และ 12) ประเภททเปนการกระท า เปนตน ทมาของความวเศษสามารถจ าแนกไดเปน 2 ประเภทยอย ไดแก ความวเศษทไดมาจากผอน และความวเศษทมในตวเอง เปนตน โดยประเดนทนาสนใจคอความวเศษทไดมาจากผอนนนมาจากเหต 4 ประการดวยกน คอ 1) การตอบแทนความด 2) การลงโทษ 3) การซอ และ 4) การแยงชง เปนตน สวนความเชอทสะทอนผานอนภาคความวเศษนนม 3 ประการ ไดแก ความเชอเกยวกบน า ความเชอเกยวกบสตว และความเชอเกยวกบความปรารถนา ซงความเชอเกยวกบ ความปรารถนาประกอบไปดวย ความปรารถนาทจะเปนอมตะและความปรารถนาทจะบนได จากความเชอทปรากฏในนทานเมยนมาอนไดแก ความเชอเกยวกบน า คอเชอในคณของน า วา มผลดตอสขภาพ ความเชอเกยวกบสตว คอเชอในบญคณของสตว และความเชอเกยวกบความปรารถนา คอความปรารถนาทจะเปนอมตะโดยเชอวาในคนวนเพญเดอนพฤศจกายนนน ดอกขเหลกจะมอานสงสของตวยาแรงกวาปกต มสรรพคณเปนเหมอนยาวเศษหรอยาอายวฒนะ จงน าดอกขเหลกมาย ากนกน ความเชอเหลานลวนมความสมพนธกบธรรมชาตทงสน ทเปนเชนนเพราะชาวเมยนมามความเคารพในธรรมชาต ซงเปนพนฐานความเชอเดมกอนทพระพทธศาสนาจะเขามาเจรญรงเรองในประเทศเมยนมา คอความเชอ ถอตอผอารกษ หรอทเรยกกนในภาษาเมยนมาวา นต () โดยเชอวานตสามารถดลบนดาลความสงบสข ชวยดแลสภาวะแวดลอมใหเออตอการด ารงชวตของพวกตนไดอยางรอดปลอดภยได ส าหรบความเชอ ในคณของน าและบญคณของสตวดงทไดกลาวถงไปแลวนน แสดงใหเหนถงการใหความส าคญตอทรพยากรธรรมชาตทชวยหลอเลยงชวตของชาวเมยนมามาตงแตอดตกาล กลาวคอ ชาวเมยนมาประกอบอาชพเกษตรกรรมเปนหลก โดยตองพงพาอาศยทรพยากรธรรมชาตอยางเชน น าและสตว ซงถอเปนทรพยากรทใชแลวหมดไปแตสามารถคงสภาพใหเกดขนใหมไดถาใชอยางรคณคา สวนความเชอเกยวกบความปรารถนาทจะเปนอมตะนนแสดงใหเหนถงการใหความส าคญตอวธการรกษาแผนโบราณของ ชาวเมยนมาซงยงคงสบทอดมาจนปจจบน แมการแพทยแผนปจจบนจะมความเจรญกาวหนาแลวกตาม แตความนยมในการรกษาดวยยาสมนไพรกยงคงปรากฏอย ดวยเหตน จงปรากฏความเชอตาง ๆ เกยวกบธรรมชาตทสอดคลองกบวถชวตของชาวเมยนมาซงยงคงสะทอนผานอนภาคในนทานของน-หยง


บรรณานกรม

โจเซฟ แคมพเบลล. (2551). พลานภาพแหงเทพปกรณม (พมพครงท 2). (บารน บญทรง, ผแปล). นนทบร:

อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง. (ตนฉบบภาษาองกฤษ พมพ ค.ศ. 1904).

ประคอง นมมานเหมนท. (2545). นทานพนบานศกษา (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: โครงการเผยแพรผลงาน

วชาการ คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พรพมล ตรโชต. (2555). ไทยในการรบรและความเขาใจของพมา. เอเชยปรทศน. 33(1), 5.

วรช นยมธรรม และอรนช นยมธรรม. (2551). เรยนรสงคมวฒนธรรมพมา. พษณโลก: โรงพมพตระกลไทย.

ศราพร ณ ถลาง. (2552). ทฤษฎคตชนวทยา : วธวทยาในการวเคราะหต�านาน-นทานพนบาน.

ครงท 2. กรงเทพฯ : ส�านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สรชาต บ�ารงสข. (2549). ชายขอบประเทศไทย. จลสารความมนคงศกษา. กรงเทพฯ: สแควร ปรนซ 93 จ�ากด.

Stith Thompson. (1958). Motif-Index of Folk-Literature. Retrieved April 15, 2014, from

http://www.ualberta.ca/~urban/Projects/English/Motif_Index.htm.


โจเซฟ แคมพเบลล. (2551). พลานภาพแหงเทพปกรณม (พมพครงท 2). (บารน บญทรง, ผแปล). นนทบร: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง. (ตนฉบบภาษาองกฤษ พมพ ค.ศ. 1904). ประคอง นมมานเหมนท. (2545). นทานพนบานศกษา (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: โครงการเผยแพร ผลงาน วชาการ คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. พรพมล ตรโชต. (2555). ไทยในการรบรและความเขาใจของพมา. เอเชยปรทศน. 33(1), 5. วรช นยมธรรม และอรนช นยมธรรม. (2551). เรยนรสงคมวฒนธรรมพมา. พษณโลก: โรงพมพตระกลไทย. ศราพร ณ ถลาง. (2552). ทฤษฎคตชนวทยา : วธวทยาในการวเคราะหต านาน-นทาน พนบาน. ครงท 2. กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. สรชาต บ ารงสข. (2549). ชายขอบประเทศไทย. จลสารความมนคงศกษา. กรงเทพฯ: สแควร ปรนซ 93 จ ากด. Stith Thompson. (1958). Motif-Index of Folk-Literature. Retrieved April 15, 2014, from http://www.ualberta.ca/~urban/Projects/English/Motif_Index.htm. Synergy Publications. (2012). . : .

. (2008). .(). : . . (2015). . สบคนเมอ 9 พฤศจกายน 2558, จาก www.myawady.net.mm. . (). .

http://zinmgchit.blogspot.com/2015/09/blog-post_52.html?m=1.

. (1997). . : .





. (1997). . : .





. (1997). . : .





. (1997). . : .

the study of motifs in myanmar folktales compiled by nu-yin · 2017-08-02 · 108 13 3 2016 the...

Documents