tuolbuol (january) 23, 2018 thawleni (tuesday) thar/2018/january/ht-23-01-2018.pdf · gas news...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 GAS NEWS VANGSEI INDANE K. Salbung Booking : 30-11-2017 to 4-12-2017 delivery :23-01-2018 (tUe) Time :9AM-ll stock stOCK : 306 Commercial refill available Hmasawnna Thar Vol - 33/101 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy TUOLBUOL (JANUARY) 23, 2018 ThAwLeNi (TUesdAY) NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI GAS NEWS Agency : SAS Booking : 29th. Oct. , 2017 to 29th. nOV. 2017 delivery :23-01-2018 (tUe) Time : 9AM ll stock last stOCK : 280/-rate:Rs. 848/- Kim Joe Grievances Redressal day CCPUR: Kim Joe Gas Ser- vice, Nehru Marg, CCPur chun January 23, 2018 hin Banks, PMUY, commercial connection le normal con- nection thil haia harsatna nei hai ta dinga buoipui theina hun Grievances Re- dressal Day in hmang a tih. Hi huna hieng a chunga har- satna nei hai chun Office- ah fe a indawnchieng thei ning a tih tiin Manager chun inhriettirna a siem. Inbiekremna an nei tah sAikAwT: January 21, 2018 zan dar 6 vela Se- rou Leingoi phur Truck MN03G0582 in Saikawt, CCPur-a Royal Enfield Bike a baw leia sietna tlung chungthua khan Saikawt VA le Defence hai \hangruola inbiekremna nei dan ding lampui dap a ni hnungin zani hmasa zan khan inbiekna nei a ni a. Pahnam kuta pekdawk dinga rel a ni hnungin January 22, 2018 (zani) zingkar khan Pahnam le mi bawhliemtuhai le Serou Truck Association han in- biekna neiin inbiekremna an nei tah. Inbiekremna dungzuiin mi bawtu Truck neitu han motor bawsieta um le thil dang a thar inchawk pek ding; Hospital-a inenkawl- naa sengso an tum ding ti le zani (Jan. 22, 2018) zan dar 6 a inthawk Serou Truck motor hai inlawn theilo dinga danga lo um ta chu inlawn thei nawk ta dinga ti a ni bawk. Inremna siem a nita lei hin mipui tieng khawm buoina siem lo dinga ngen le inhriettir an nih. Hi eksiden-a hliemna le channa tuoktu tieng Pu Lalh- mingmawi le a sunghai chun inbiekremna nei a ni theina ding le an siet tuok bawzuia hma lapuitu Saikawt VA, Defence Party, HYA, Val Upa le nunghak-tlangval hai chungah lawmthu an hril. (Saikawt News) Textbook sem ding CCPUR: School Managing Committee (SMC), SSPP Residential School chun Jan. 23, 2018, 9:30AM hin student hai kuomah free textbook semna nei an tih. Hi huna hin Pu Shyam Lal Poonia, IAS, DC, CCPur in student hai kuomah text- book inhlanna nei a tih. Arsa Kg. 1-ah Rs. 180/- dingin CCPUR: New Lamka huomsunga Arsa zawrtu hai chun zanikhan meet- ing an nei a. New Lamka huomsunga Arsa zawrtu hai chun kg. 1 ah Rs. 180/- a zawr dingin an rel. Hi dungzui hin Dam- kam Bazar, Ngulthawng Bazar, Lanva leilak bul, Awnsuak Road, GS Road, Dorcas road le New Lamka le a sevela chun Arsa kg. 1 ah Rs. 180/- a zawr a ni ding thu an puong. PwDs han Unemployment Allowance CCPUR: Piengphunga ruolbanlo hai ta dingin Un- employment Allowance for Education Persons with Disabilities for the year 2017-18 scheme hnuoia Unemployment Allowance hni thei a nih tiin A. Uma- rani Devi, District Social Welfare Officer, CCPur chun inhriettirna a siem. A hni thei ding han Dis- trict Social Welfare Office, Hill Town annawleh Dis- trict Social Welfare Offi- cer/CCPur kuoma inthawk Application form lak thei ning a ta, February 6, 2018 chenin application form hi peklut thei ning a tih. Hi Scheme le inzawm hin January 18, 2018 khan Director, Social Welfare, Govt. of Manipur chun inhriettirna a lo siem ta a nih. D. Vaison ah DMMU Camp um ding CCPUR: January 23, 2018, 10AM a inthawk hin District Health Society, Na- tional Health Mission/CC- Pur huoihawtnain Saikot PHC hnuoia D. Vaison khuoah ‘District Mobile Medical Unit (DMMU) Camp um a tih. Hi huna hin Dr Ngahn- eikim Haokip, MO, CMO Pool; Dr Kh Sania Monica, SMO, CMO Pool; Dr Jire L.Pudaite, MO, CMO Pool han damnaw hai en an ta, Ms Chungzaniang, GNM, DMMU; Ms Chingngaih- hau, Lab.Tech. MMU; Ms Vungthiansiam, X-Ray Tech. MMU han \hangpui an ta. NCD Clinic, District Hospital/CCPur le ICTC Mobile Van le PHSC Lei- sang a Nurse han Medical Team hi \hangpui bawk an tih. Ginsuanhau MLA in meeting a neipui ding CCPUR: Singngat A/C MLA le Chairman, MANI- REDA Ginsuanhau chun, Jan. 26, 2018, 3:00PM khin Lailam Veng-a a chengnai- nah Suangdoh Govt. High School, Lungchin Govt. H/S, Singngat Govt. H/S le Tuaitengphai Govt. H/S staff hai bakah Concern DI of Schools hai meet- ing neipui a tih. Hi huna hin schools 4 haia staff hai le an zawmpui hai chu lo thei lova \hang seng din- gin H.Kapneithang, DI of Schools/Singngat Block chun inhriettirna a siem. Indian Army Recruitment Rally CCPUR: February 19, 2018-February 23, 2018 inkar sung khin Palzor Sports Stadium, Gangtok, Sikkim-ah India ram pum- pui huop dingin Indian Army Recruitment Rally 2017 um a tih. Hi huna sipai lak dinghai chu, Soldier Gen- eral Duty (GD), Soldier Technical, Soldier Tech- nical Aviation & Ammu- nition Examiner, Soldier Nursing Assistant (AMC)/ Soldier Technical Dresser (RVC), Soldier Clerk/Store Keeper Technical le Sol- dier Tradesman a nih. Hnina lekha online a pe- klut theina hun tawpna tak chu 03-02-2018 a nih. Thu chieng lem Indian Army official website:www. joinindianarmy.nic.in-ah hmu thei ning a tih. Mary Kom in Solar Street Light a pek CCPUR: Boxer le Rajya Sabha MP M.C. Mary Kom chun zanikhan Saidan, CC- Pur khaw mipuihai hmang dingin Solar Street Light \hahnemtawk tak a pek a, tuta inthawka hun sawt- nawte hnungah Saidan khuo chun Solar Street Light an nei ve ta ding a nih. Saidan khuo hi M.C. Mary Kom in “Model Vil- lage” dinga a lo thlang a nih. WY Rs. 36 lakh manhu leh an man imPhAL: January 21, 2018 khan Jiribam Po- lice hnuoia Special Task Force han Leingangpokpi, Jiribam-ah Cruiser motor AS11BC-0503 sukchawla an dapnaah WY fun 60, Rs. 36 lakh manhu an dap- dawk a, hi motor khaltu Nasir Ahmed (27), s/o Sir- ajuddin of Cachar District, Assam khawm an man niin M. Mobi, SP, Jiribam chun a hril. Moreh-ah UNLF Cadre pakhat man mOReh: Zani zingkar khan Moreh Police han Tata DI Parking Area bul, Moreh Bazar-ah UNLF cadre pak- hat Elangbam Sanathoi Meetei alias Sanamacha (21), s/o E.Inaobi Meetei of Singda Part-I Mamang Leikai chu an man. Ama hi March, 2015 a UNLF zawm le Eastern Na- galand a training zo sa, Sgt. Major Fidam hnuoia thawk niin Police thusuok chun a hril. Full Rehearsal nei a ni ding imPhAL: January 26, 2018 nia Imphal hmuna State Level Republic Day hmangna ding le inzawmin vawituk zing dar 6:30 a inthawk sun dar 12 chen hin Imphal khawpuiah full rehearsal parade nei a ni ding a ni a, hi lei hin motor fe dan sukdanglam ning a ta, VIPs le invitees ti lo hai motor chu hi hun sung hin Singh & Co., Moi- rangkhom, Keishampat- Khwai Bazar, Maharani leilak, Dukkanthong, Babuthong-Bazar, Khuy- athong-Bazar, Khuy- athong-North AOC le GPO/Nityapat Chuthek- Keishampat leilak inkar- hai an inlawn phal ninaw nih tiin Director (Trans- port), Govt. of Manipur chun Order an suo. MCPM han Re- public Day an boycott ding imPhAL: Hungtlung ding January 26, 2018 a Republic Day hmang ding khi Maoist Communist Party Manipur (MCPM) chun an boycott ding thu an puonglang. Kum 10 neka tam liem- ta a Thangjam Manorama thina chungchang le ama anga thina tuok dang hai chunga khawm rorelna in- dik fepui a la ninaw a, ram mipuihai chunga indiknaa ro rel a ni naw chun Re- public Day hmangin umzie a nei nawh tiin MCPM thusuok chun a hril. Pasal naupang kum 7 mi Tui\hapuiah a tla hlum CCPUR: Zani (January 22, 2018) zantieng dar 3 le dar 4 inkar khan Mas- ter Peter Lalbieklien Son- gate (7) s/o Albert Songate of Shan veng, Rengkai, Churachangpur chu Tui\hapui vadunga a Sliper lâk a tumnaa chang suolin a tla a. Sansuok tuma za- wng a ni hnungin a thisain a ruong hmu le laksuok a nih. A tlakna hmun tak hi Rengkai thlanmuol thar bul hnai tieng deu lai a ni a, a ruolhai le tui an insilnaa changsuola Tui\hapui vadunga tlah- lum a nih. January 23, 2018 hin Rengkai thlânmuolah a ru- ong vui liem ning a tih. Master Peter Lal- bieklien Songate hi Doug- las High School ah Class 1 inchuk dinga admission thaw fel zo tah a nih. Lusûn sungkuohai ei sunpui hle. Rs. 10.80 Crore senga bawl ding Manipur Public School lungphum CM-in a hawng Mani thu thua Dan hmangtuhai sawrkarin pawmzam mei mei naw nih: CM imPhAL: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, a sawrkar thar chun kawng hran hran hma- sawnna ding thil khawm nisienla mani thu thua dan hmangtuhai a pawmzam mei mei naw ding thu a hril. Hi thu hi zani January 22-a Manipur Public School, Koi- rengei, Imphal East-a mi Founda- tion lungphum a hawngna huna a hril a nih. CM-in a hawng Public School Building thar ding hi Union Min- istry of Minority Affaris hnuoia Manipur Minorities and OBC Economic Development Soci- etey (MOBEDS) hnuoia Rs.10.80 Crore senga bawl ding a nih. Building hin classroom thar- hai, headmaster room ding, li- brary, laboratory, common room, toilets nuhmei le pasalhai ta ding a hranin nei vawng a tih. Lungphum a hawng zova thu hrilin Chief Minister chun thu hrilin, hi Public School hi inhma chun Manipur-a school \hatakhai laia mi a ni thu a hril a. Hi school- a hotu le naupanghai nu le pahai le veng mihai chu school \ha taka enkawl dingin an fui tawl. “School naupang (students) hai chu politics le inzawma nuo- rna le thil nawrna hai ah hmang ngai ding an ni nawh. An lekha inchukna char an inhnik theina dingin thei tawpin politics thila an inrawl ding veng lem ding a nih” tiin a hril. Manipur-a ei uor em em, mani nuom dan dana danhai cheleka hmang hi thil \ha lo tak a ni thu hrilin, “Mani thu thua dan hman- gtuhai sawrkarin ngaitha mei mei naw nih” tiin dan nuom dan dan hmang pawlawthai zilnan a hmang bawk. Chief Minister, Manipur Pub- lic School Society chairman ni bawk chun, School an \hang lien theina dinga a mamaw tinreng a hung enkai ding thu a hril a. School management thuneituhai chu school building bawl ding mek sukchangtlungna ding kawn- gah thei tawpa lo thlawp ve din- gin a ngen bawk. Manipur Public School, Koi- rengei sukchangtlungna ding bakah, Korengei chu tienlai a in- thawk hmun pawimaw a ni thu hrilin, Manipur history le inza- wmna tamtak nei a ni el bakah a kawl lie kiengah mipui tamtak chengna a ni leiin civilian area a ni leiin sipai an um hnai a rem- chang naw niin a hril. Hi thua hin Manipur Pub- lic School zawna um Koirengei Old Airfield, tuta Territorial Army han an hluo hi sukruok a pawimaw zie a hril a. Army hai chu an hma thei anga lakdawk an ni ding thu a hril. Hi thua hin Prime Minister Mr Narrendra Modi, Defence Minister Ms Nirmala Sithara- man, BJP National President Mr Amit Shah le BJP National Secretary (NE in-charge) Mr Ram Madhav hai kuomah khawm hilai hmun hi sukruok dinga a ngen ta thu a hril bawk. Hi huna \hang ve Education Minister Mr Th Radheshyam Singh chun, thil iengkhawm sukhmawsanna ding le harsatna le buoina sukvengna ding chun Education a pawimaw tak a nih tiin a hril. “Thiemna le varna hi khawvela chu iengkim thawna dingin a pawimaw a. Tulai lem chu thiemna khawm a naran el a huntawk tah nawh, thil thlier thiemna hai khawm a pawimaw tah” tiin a hril. Education Minister, Ma- nipur Public School Scietey-a Vice Chairman nih bawk chun, hi Public School-in building thar a neina ding hi Chief Min- ister Mr N. Biren Singh hmal- akna zar lieu lieu a ni thu a hril a. Khaw mipuihai chu \ha taka a function theina ding le build- inghai khawm an \awp zung zung nawna dinga enkawlna kawnga mawphurna la dingin an fui tawl. Minister chun, mani thiemna le theina zawn sengah a tam thei ang tak hrietna la khawla sie khawl dingin an fui tawl a. Chu- onga miin a thaw chauvin a sin le nina ah hlawtling takin thil a thaw thei niin a hril. Public School hawngna hun- sera hin, Imphal East Adhyaksha Ms. P Bimola Devi le MOBEDS Member Secretary Mr Khuraijam Dineshchandra Singh le midang dang khawm an \hang. manipur College in protest Thawktu han theitawp an suo a pawimaw: Radhashyam MA Philosophy result puong imPhAL: Manipur Uni- versity (MU) hnuoia M.A. Philosophy (New) 4th Se- mester Examination, 2017 (June) Result chu puong a ni ta a, a pumpuia pass per- centage chu 78.04 a nih. First Class-ah mi 17 an passed a, second class-ah mi 15 an passed. Result hi MU Notice Board-ah tar a nih. MAHUD Minister in ‘Ima Keithel’ bazar nupuihai a peksuok imPhAL: Municipal Ad- ministration, Housing and Urban Development (MA- HUD) Minister Pu Thou- naojam Shyamkumar in zani khan a thutiem angin Khwairamband hmuna thil chi tum tum zawrtu ba- zar nupuihai hmang dinga cheibawl thar (renovated) ‘Ima Keithel’ a peksuok. November 7, 2016 a ‘Phai- ren Panchami’ hmangna nei \um khan Pu Shyamku- mar chun ‘Ima Keithel’ chu cheibawl thar a, hmeruo le thil chi hran hran zawrtu nuhmei hai pesuok dingin a tiem a nih. Imphal Municipal Cor- poration (IMC) hmalakna a ‘Re-opening function of Ima Keithel Market No. 2 (New Market) and Mar- ket No. 3 (Laxmi Market)’ hmangna huna Pu Shyam- kumar hin ‘Ima Keithel’ hi a peksuok a nih. Ima Keith- el Market No. 2, New Mar- ket hi ‘Imoinu Ima Keithel’ tia ko hlak le, Market No. 3, Laxmi Market hi ‘Phouoibi Ima Keithel’ tia ko hlak an na, January 4, 2016 a lirh- ning \um khan bazar build- ing hi nasatakin a suksiet a nih. Bazar building pahni hai hi State PWD in crore 21, lakh 98 le sang 21 (Rs. 21,98,21,000) senga an siem\ha a na, work order chu October 26, 2016 a suksuok a nih. Market No. 2 le Market No. 3 a hai hin hmeruo le thil chi tum tum zawr nuhmei ngawt 728 vel an in\hung hlak a nih. MAHUD Minister Pu Shyamkumar chun bazar building chu thienghlim taka vawng dingin an fui tawl a. Ima Keithel hi Asia rambung hai laia nuhmei chau umna bazar umsun a ni leiin Manipur hmelput zie suklangtu a nih tiin Pu Shyamkumar chun a hril a, bazar sung chau ni lovin a se vel hai khawm fai taka siem hlak dingin bazar nupui hai an fui tawl bawk. Orientation for SRG on ICT- NER Minister-in a hawng imPhAL: Education Min- ister Mr Th Radheshyam Singh chun, ni 6 aw ding SCERT, Directorate of Education (S), CIET le NCERT, New Delhi hai huoihawt ‘Orientation of the State Resource Groups (SRGs) on ICTs Initiatives in Education & Learn- ing for NE States’ ti train- ing chu State Academy of Training, Manipur ah zani khan a hawng. Minister chun, thil ieng- kim thawna ding le harsatna hai hlip kiengna ding chun Education hi a pawimaw tak a, thiemna hin a \ha zawnga danglamna le hma- sawnna a siem hlak tiin a hril. Inchuktirna le thiemna pekna kawnga NCER le SCERT hai contribution hai lawmum a tizie thu hri- lin, Minister chun, “Hitaka hin solution hmu dingin, solution zawngin ei hung a. Eini hi a solution chu ei nih” tiin a hril. Tulai khawvela chu technology le management \hatak hmangin department chu \ha taka sin thaw thei a ni thu a hril a. Chutaka dinga hieng ang training nei hi a pawimaw thu a hril. “Education department-a trainer or resource persons ta ding chun, hun, syllabus le equipment hai manage- ment inchuk a \ul a, chuong po po chu technology-in a suk awlsam vawng tah a nih” tiin minister chun a hril. North East state hran hran a inthawka hung Education department a inchuktirtu le hotuhai chu naupang haiin awlsam taka thil an hrietthiem theina dingin inchuktirna kawnga naupanghai ta dinga at- tractive taka siem ding le technology hmang \angkai dingin a ngen tawl. imPhAL: University Grant Commission (UGC) in kum 2014 a inthawka a banned-na hl$p dinga Ma- nipur sawrkar ngenna in zani khan Kangleipak Stu- dents Association (KSA) hmalakna in Manipur Col- lege students han protest an huoihawt. Hi huna Manipur College student Laishram Sachindra in chanchinbu- mihai hmaa thu a hrilna a chun, kum 2013 a Princi- pal in-charge in fund in- diklo taka a hmang leiin UGC in Manipur College chu blacklist-ah 2014 a in- thawk a sie thu a hril. Col- lege staffs le students han UGC in a banned-na chu hl$p dingin vawi tam tak an ngen ta hlak a, amiruokchu, an ngenna ngaiven pek an ni ngai naw niin Laishram Sachindra chun a hril bawk. Manipur College Unit a >>sunzawmn phek 4-ah imPhAL: Education Min- ister Pu Thokchom Rad- heshyam in zani khan Khun- drakpam hmuna Uyumpok Upper Primary School a kan a, thu a hrilna a chun, education sector in hma a sawnna dingin thawktu han theitawp an suo a pawimaw thu a hril. Pu Radeshyam chun, districts tina teachers le Zonal Education Officers (ZEO) han theitawpin hma lang an ta, sawrkar schools tum tumin harsatna an tuok le thil mamaw an nei hai chu Education Department-ah intlunin, a b^kna le siem\hat \ul um hai chu an hmatienga ngaiven an ni hlak ding a nih tiin a hril. Pu Radeshyam chun March le April, 2018 sungin school building thar bawl dingin Uyumpok Upper Pri- mary School thuneitu hai a tiem a. Thu a hril peina a chun, inchukna (educa- tion) hi Manipur sawrkarin a ngaipawimaw tak a na, chuleiin, ngaitha mei mei ding an nawh tiin a hril. Schools tina head/in-charge le teachers han an school fe dan uluk takin enkai hlak an ta,>>sunzawmn phek 4-ah

Upload: others

Post on 20-Jun-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: TUOLBUOL (JANUARY) 23, 2018 ThAwLeNi (TUesdAY) Thar/2018/January/HT-23-01-2018.pdf · GAS NEWS Agency : SAS Booking : 29th. Oct. , 2017 to 29th. nOV. 2017 delivery:23-01-2018 (tUe)

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

GAS NEWSVANGSEI INDANEK. SalbungBooking : 30-11-2017 to 4-12-2017delivery :23-01-2018 (tUe) Time :9AM-tillstockstOCK : 306Commercial refill available

HmasawnnaTharVol-33/101 | Churachandpur | email:[email protected] | Phone:+91-3874-236846 | Rs6/-percopy

TUOLBUOL (JANUARY) 23, 2018 ThAwLeNi (TUesdAY)

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

GAS NEWS Agency : SASBooking : 29th. Oct. , 2017 to 29th. nOV. 2017delivery :23-01-2018 (tUe) Time : 9AM till stock laststOCK : 280/-rate:Rs. 848/-

Kim Joe Grievances Redressal day

CCPUR: Kim Joe Gas Ser-vice, Nehru Marg, CCPur chun January 23, 2018 hin Banks, PMUY, commercial connection le normal con-nection thil haia harsatna nei hai ta dinga buoipui theina hun Grievances Re-dressal Day in hmang a tih. Hi huna hieng a chunga har-satna nei hai chun Office-ah fe a indawnchieng thei ning a tih tiin Manager chun inhriettirna a siem.

Inbiekremna an nei tahsAikAwT: January 21, 2018 zan dar 6 vela Se-rou Leingoi phur Truck MN03G0582 in Saikawt, CCPur-a Royal Enfield Bike a baw leia sietna tlung chungthua khan Saikawt VA le Defence hai \hangruola inbiekremna nei dan ding lampui dap a ni hnungin zani hmasa zan khan inbiekna nei a ni a. Pahnam kuta pekdawk dinga rel a ni hnungin January 22, 2018 (zani) zingkar khan Pahnam le mi bawhliemtuhai le Serou Truck Association han in-biekna neiin inbiekremna an nei tah. Inbiekremna dungzuiin mi bawtu Truck neitu han motor bawsieta um le thil

dang a thar inchawk pek ding; Hospital-a inenkawl-naa sengso an tum ding ti le zani (Jan. 22, 2018) zan dar 6 a inthawk Serou Truck motor hai inlawn theilo dinga danga lo um ta chu inlawn thei nawk ta dinga ti a ni bawk. Inremna siem a nita lei hin mipui tieng khawm buoina siem lo dinga ngen le inhriettir an nih. Hi eksiden-a hliemna le channa tuoktu tieng Pu Lalh-mingmawi le a sunghai chun inbiekremna nei a ni theina ding le an siet tuok bawzuia hma lapuitu Saikawt VA, Defence Party, HYA, Val Upa le nunghak-tlangval hai chungah lawmthu an hril. (Saikawt News)

Textbook sem dingCCPUR: School Managing Committee (SMC), SSPP Residential School chun Jan. 23, 2018, 9:30AM hin student hai kuomah free textbook semna nei an tih. Hi huna hin Pu Shyam Lal Poonia, IAS, DC, CCPur in student hai kuomah text-book inhlanna nei a tih.

Arsa Kg. 1-ah Rs. 180/- dingin

CCPUR: New Lamka huomsunga Arsa zawrtu hai chun zanikhan meet-ing an nei a. New Lamka huomsunga Arsa zawrtu hai chun kg. 1 ah Rs. 180/- a zawr dingin an rel. Hi dungzui hin Dam-kam Bazar, Ngulthawng Bazar, Lanva leilak bul, Awnsuak Road, GS Road, Dorcas road le New Lamka le a sevela chun Arsa kg. 1 ah Rs. 180/- a zawr a ni ding thu an puong.

PwDs han Unemployment Allowance CCPUR: Piengphunga ruolbanlo hai ta dingin Un-employment Allowance for Education Persons with Disabilities for the year 2017-18 scheme hnuoia Unemployment Allowance hni thei a nih tiin A. Uma-rani Devi, District Social Welfare Officer, CCPur chun inhriettirna a siem. A hni thei ding han Dis-trict Social Welfare Office,

Hill Town annawleh Dis-trict Social Welfare Offi-cer/CCPur kuoma inthawk Application form lak thei ning a ta, February 6, 2018 chenin application form hi peklut thei ning a tih. Hi Scheme le inzawm hin January 18, 2018 khan Director, Social Welfare, Govt. of Manipur chun inhriettirna a lo siem ta a nih.

D. Vaison ah DMMU camp um dingCCPUR: January 23, 2018, 10AM a inthawk hin District Health Society, Na-tional Health Mission/CC-Pur huoihawtnain Saikot PHC hnuoia D. Vaison khuoah ‘District Mobile Medical Unit (DMMU) Camp um a tih. Hi huna hin Dr Ngahn-eikim Haokip, MO, CMO Pool; Dr Kh Sania Monica, SMO, CMO Pool; Dr Jire

L.Pudaite, MO, CMO Pool han damnaw hai en an ta, Ms Chungzaniang, GNM, DMMU; Ms Chingngaih-hau, Lab.Tech. MMU; Ms Vungthiansiam, X-Ray Tech. MMU han \hangpui an ta. NCD Clinic, District Hospital/CCPur le ICTC Mobile Van le PHSC Lei-sang a Nurse han Medical Team hi \hangpui bawk an tih.

Ginsuanhau MLA in meeting a neipui dingCCPUR: Singngat A/C MLA le Chairman, MANI-REDA Ginsuanhau chun, Jan. 26, 2018, 3:00PM khin Lailam Veng-a a chengnai-nah Suangdoh Govt. High School, Lungchin Govt. H/S, Singngat Govt. H/S le Tuaitengphai Govt. H/S

staff hai bakah Concern DI of Schools hai meet-ing neipui a tih. Hi huna hin schools 4 haia staff hai le an zawmpui hai chu lo thei lova \hang seng din-gin H.Kapneithang, DI of Schools/Singngat Block chun inhriettirna a siem.

Indian Army Recruitment RallyCCPUR: February 19, 2018-February 23, 2018 inkar sung khin Palzor Sports Stadium, Gangtok, Sikkim-ah India ram pum-pui huop dingin Indian Army Recruitment Rally 2017 um a tih. Hi huna sipai lak dinghai chu, Soldier Gen-eral Duty (GD), Soldier Technical, Soldier Tech-nical Aviation & Ammu-

nition Examiner, Soldier Nursing Assistant (AMC)/Soldier Technical Dresser (RVC), Soldier Clerk/Store Keeper Technical le Sol-dier Tradesman a nih. Hnina lekha online a pe-klut theina hun tawpna tak chu 03-02-2018 a nih. Thu chieng lem Indian Army official website:www.joinindianarmy.nic.in-ah hmu thei ning a tih.

Mary Kom in Solar Street Light a pek

CCPUR: Boxer le Rajya Sabha MP M.C. Mary Kom chun zanikhan Saidan, CC-Pur khaw mipuihai hmang dingin Solar Street Light \hahnemtawk tak a pek a, tuta inthawka hun sawt-nawte hnungah Saidan khuo chun Solar Street Light an nei ve ta ding a nih. Saidan khuo hi M.C. Mary Kom in “Model Vil-lage” dinga a lo thlang a nih.

WY Rs. 36 lakh manhu leh an manimPhAL: January 21, 2018 khan Jiribam Po-lice hnuoia Special Task Force han Leingangpokpi, Jiribam-ah Cruiser motor AS11BC-0503 sukchawla an dapnaah WY fun 60, Rs. 36 lakh manhu an dap-dawk a, hi motor khaltu Nasir Ahmed (27), s/o Sir-ajuddin of Cachar District, Assam khawm an man niin M. Mobi, SP, Jiribam chun a hril.

Moreh-ah UNLF Cadre pakhat manmOReh: Zani zingkar khan Moreh Police han Tata DI Parking Area bul, Moreh Bazar-ah UNLF cadre pak-hat Elangbam Sanathoi Meetei alias Sanamacha (21), s/o E.Inaobi Meetei of Singda Part-I Mamang Leikai chu an man. Ama hi March, 2015 a UNLF zawm le Eastern Na-galand a training zo sa, Sgt. Major Fidam hnuoia thawk niin Police thusuok chun a hril.

Full Rehearsal nei a ni dingimPhAL: January 26, 2018 nia Imphal hmuna State Level Republic Day hmangna ding le inzawmin vawituk zing dar 6:30 a inthawk sun dar 12 chen hin Imphal khawpuiah full rehearsal parade nei a ni ding a ni a, hi lei hin motor fe dan sukdanglam ning a ta, VIPs le invitees ti lo hai motor chu hi hun sung

hin Singh & Co., Moi-rangkhom, Keishampat-Khwai Bazar, Maharani leilak, Dukkanthong, Babuthong-Bazar, Khuy-athong-Bazar, Khuy-athong-North AOC le GPO/Nityapat Chuthek-Keishampat leilak inkar-hai an inlawn phal ninaw nih tiin Director (Trans-port), Govt. of Manipur chun Order an suo.

MCPM han Re-public Day an boycott ding

imPhAL: Hungtlung ding January 26, 2018 a Republic Day hmang ding khi Maoist Communist Party Manipur (MCPM) chun an boycott ding thu an puonglang. Kum 10 neka tam liem-ta a Thangjam Manorama thina chungchang le ama anga thina tuok dang hai chunga khawm rorelna in-dik fepui a la ninaw a, ram mipuihai chunga indiknaa ro rel a ni naw chun Re-public Day hmangin umzie a nei nawh tiin MCPM thusuok chun a hril.

Pasal naupang kum 7 mi Tui\hapuiah a tla hlum

CCPUR: Zani (January 22, 2018) zantieng dar 3 le dar 4 inkar khan Mas-ter Peter Lalbieklien Son-gate (7) s/o Albert Songate of Shan veng, Rengkai, Churachangpur chu Tui\hapui vadunga a Sliper lâk a tumnaa chang suolin a tla a. Sansuok tuma za-wng a ni hnungin a thisain a ruong hmu le laksuok a nih. A tlakna hmun tak hi Rengkai thlanmuol thar bul hnai tieng deu lai a ni a, a ruolhai le tui an insilnaa changsuola Tui\hapui vadunga tlah-lum a nih. January 23, 2018 hin

Rengkai thlânmuolah a ru-ong vui liem ning a tih. Master Peter Lal-bieklien Songate hi Doug-las High School ah Class 1 inchuk dinga admission thaw fel zo tah a nih. Lusûn sungkuohai ei sunpui hle.

Rs. 10.80 Crore senga bawl ding Manipur Public School lungphum CM-in a hawng

Mani thu thua Dan hmangtuhai sawrkarin pawmzam mei mei naw nih: cMimPhAL: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, a sawrkar thar chun kawng hran hran hma-sawnna ding thil khawm nisienla mani thu thua dan hmangtuhai a pawmzam mei mei naw ding thu a hril. Hi thu hi zani January 22-a Manipur Public School, Koi-rengei, Imphal East-a mi Founda-tion lungphum a hawngna huna a hril a nih. CM-in a hawng Public School Building thar ding hi Union Min-istry of Minority Affaris hnuoia Manipur Minorities and OBC Economic Development Soci-etey (MOBEDS) hnuoia Rs.10.80 Crore senga bawl ding a nih. Building hin classroom thar-hai, headmaster room ding, li-brary, laboratory, common room, toilets nuhmei le pasalhai ta ding a hranin nei vawng a tih. Lungphum a hawng zova thu hrilin Chief Minister chun thu hrilin, hi Public School hi inhma chun Manipur-a school \hatakhai laia mi a ni thu a hril a. Hi school-a hotu le naupanghai nu le pahai le veng mihai chu school \ha taka

enkawl dingin an fui tawl. “School naupang (students) hai chu politics le inzawma nuo-rna le thil nawrna hai ah hmang ngai ding an ni nawh. An lekha inchukna char an inhnik theina dingin thei tawpin politics thila an inrawl ding veng lem ding a nih” tiin a hril. Manipur-a ei uor em em, mani nuom dan dana danhai cheleka hmang hi thil \ha lo tak a ni thu hrilin, “Mani thu thua dan hman-gtuhai sawrkarin ngaitha mei mei naw nih” tiin dan nuom dan

dan hmang pawlawthai zilnan a hmang bawk. Chief Minister, Manipur Pub-lic School Society chairman ni bawk chun, School an \hang lien theina dinga a mamaw tinreng a hung enkai ding thu a hril a. School management thuneituhai chu school building bawl ding mek sukchangtlungna ding kawn-gah thei tawpa lo thlawp ve din-gin a ngen bawk. Manipur Public School, Koi-rengei sukchangtlungna ding bakah, Korengei chu tienlai a in-

thawk hmun pawimaw a ni thu hrilin, Manipur history le inza-wmna tamtak nei a ni el bakah a kawl lie kiengah mipui tamtak chengna a ni leiin civilian area a ni leiin sipai an um hnai a rem-chang naw niin a hril. Hi thua hin Manipur Pub-lic School zawna um Koirengei Old Airfield, tuta Territorial Army han an hluo hi sukruok a pawimaw zie a hril a. Army hai chu an hma thei anga lakdawk an ni ding thu a hril. Hi thua hin Prime Minister Mr Narrendra Modi, Defence Minister Ms Nirmala Sithara-man, BJP National President Mr Amit Shah le BJP National Secretary (NE in-charge) Mr Ram Madhav hai kuomah khawm hilai hmun hi sukruok dinga a ngen ta thu a hril bawk. Hi huna \hang ve Education Minister Mr Th Radheshyam Singh chun, thil iengkhawm sukhmawsanna ding le harsatna le buoina sukvengna ding chun Education a pawimaw tak a nih tiin a hril. “Thiemna le varna hi khawvela chu iengkim thawna

dingin a pawimaw a. Tulai lem chu thiemna khawm a naran el a huntawk tah nawh, thil thlier thiemna hai khawm a pawimaw tah” tiin a hril. Education Minister, Ma-nipur Public School Scietey-a Vice Chairman nih bawk chun, hi Public School-in building thar a neina ding hi Chief Min-ister Mr N. Biren Singh hmal-akna zar lieu lieu a ni thu a hril a. Khaw mipuihai chu \ha taka a function theina ding le build-inghai khawm an \awp zung zung nawna dinga enkawlna kawnga mawphurna la dingin an fui tawl. Minister chun, mani thiemna le theina zawn sengah a tam thei ang tak hrietna la khawla sie khawl dingin an fui tawl a. Chu-onga miin a thaw chauvin a sin le nina ah hlawtling takin thil a thaw thei niin a hril. Public School hawngna hun-sera hin, Imphal East Adhyaksha Ms. P Bimola Devi le MOBEDS Member Secretary Mr Khuraijam Dineshchandra Singh le midang dang khawm an \hang.

manipur College in protest

Thawktu han theitawp an suo a pawimaw: Radhashyam

MA Philosophy result puong

imPhAL: Manipur Uni-versity (MU) hnuoia M.A. Philosophy (New) 4th Se-mester Examination, 2017 (June) Result chu puong a ni ta a, a pumpuia pass per-centage chu 78.04 a nih. First Class-ah mi 17 an passed a, second class-ah mi 15 an passed. Result hi MU Notice Board-ah tar a nih.

MAHUD Minister in ‘Ima Keithel’ bazar nupuihai a peksuok

imPhAL: Municipal Ad-ministration, Housing and Urban Development (MA-HUD) Minister Pu Thou-naojam Shyamkumar in zani khan a thutiem angin Khwairamband hmuna thil chi tum tum zawrtu ba-zar nupuihai hmang dinga cheibawl thar (renovated) ‘Ima Keithel’ a peksuok. November 7, 2016 a ‘Phai-ren Panchami’ hmangna nei \um khan Pu Shyamku-mar chun ‘Ima Keithel’ chu cheibawl thar a, hmeruo le thil chi hran hran zawrtu

nuhmei hai pesuok dingin a tiem a nih. Imphal Municipal Cor-poration (IMC) hmalakna a ‘Re-opening function of Ima Keithel Market No. 2 (New Market) and Mar-ket No. 3 (Laxmi Market)’ hmangna huna Pu Shyam-kumar hin ‘Ima Keithel’ hi a peksuok a nih. Ima Keith-el Market No. 2, New Mar-ket hi ‘Imoinu Ima Keithel’ tia ko hlak le, Market No. 3, Laxmi Market hi ‘Phouoibi Ima Keithel’ tia ko hlak an na, January 4, 2016 a lirh-

ning \um khan bazar build-ing hi nasatakin a suksiet a nih. Bazar building pahni hai hi State PWD in crore 21, lakh 98 le sang 21 (Rs. 21,98,21,000) senga an siem\ha a na, work order chu October 26, 2016 a suksuok a nih. Market No. 2 le Market No. 3 a hai hin hmeruo le thil chi tum tum zawr nuhmei ngawt 728 vel an in\hung hlak a nih. MAHUD Minister Pu Shyamkumar chun bazar building chu thienghlim taka vawng dingin an fui tawl a. Ima Keithel hi Asia rambung hai laia nuhmei chau umna bazar umsun a ni leiin Manipur hmelput zie suklangtu a nih tiin Pu Shyamkumar chun a hril a, bazar sung chau ni lovin a se vel hai khawm fai taka siem hlak dingin bazar nupui hai an fui tawl bawk.

Orientation for SRG on ICT- NER Minister-in a hawngimPhAL: Education Min-ister Mr Th Radheshyam Singh chun, ni 6 aw ding SCERT, Directorate of Education (S), CIET le NCERT, New Delhi hai huoihawt ‘Orientation of the State Resource Groups (SRGs) on ICTs Initiatives in Education & Learn-ing for NE States’ ti train-ing chu State Academy of Training, Manipur ah zani khan a hawng. Minister chun, thil ieng-kim thawna ding le harsatna hai hlip kiengna ding chun Education hi a pawimaw tak a, thiemna hin a \ha zawnga danglamna le hma-

sawnna a siem hlak tiin a hril. Inchuktirna le thiemna pekna kawnga NCER le SCERT hai contribution hai lawmum a tizie thu hri-lin, Minister chun, “Hitaka hin solution hmu dingin, solution zawngin ei hung

a. Eini hi a solution chu ei nih” tiin a hril. Tulai khawvela chu technology le management \hatak hmangin department chu \ha taka sin thaw thei a ni thu a hril a. Chutaka dinga hieng ang training nei hi a pawimaw thu a hril.

“Education department-a trainer or resource persons ta ding chun, hun, syllabus le equipment hai manage-ment inchuk a \ul a, chuong po po chu technology-in a suk awlsam vawng tah a nih” tiin minister chun a hril. North East state hran hran a inthawka hung Education department a inchuktirtu le hotuhai chu naupang haiin awlsam taka thil an hrietthiem theina dingin inchuktirna kawnga naupanghai ta dinga at-tractive taka siem ding le technology hmang \angkai dingin a ngen tawl.

imPhAL: University Grant Commission (UGC) in kum 2014 a inthawka a banned-na hl$p dinga Ma-nipur sawrkar ngenna in zani khan Kangleipak Stu-dents Association (KSA) hmalakna in Manipur Col-lege students han protest an huoihawt. Hi huna Manipur College student Laishram Sachindra in chanchinbu-mihai hmaa thu a hrilna a chun, kum 2013 a Princi-

pal in-charge in fund in-diklo taka a hmang leiin UGC in Manipur College chu blacklist-ah 2014 a in-thawk a sie thu a hril. Col-lege staffs le students han UGC in a banned-na chu hl$p dingin vawi tam tak an ngen ta hlak a, amiruokchu, an ngenna ngaiven pek an ni ngai naw niin Laishram Sachindra chun a hril bawk. Manipur College Unit a >>sunzawmn phek 4-ah

imPhAL: Education Min-ister Pu Thokchom Rad-heshyam in zani khan Khun-drakpam hmuna Uyumpok Upper Primary School a kan a, thu a hrilna a chun, education sector in hma a sawnna dingin thawktu han

theitawp an suo a pawimaw thu a hril. Pu Radeshyam chun, districts tina teachers le Zonal Education Officers (ZEO) han theitawpin hma lang an ta, sawrkar schools tum tumin harsatna an tuok le thil mamaw an nei hai chu

Education Department-ah intlunin, a b^kna le siem\hat \ul um hai chu an hmatienga ngaiven an ni hlak ding a nih tiin a hril. Pu Radeshyam chun March le April, 2018 sungin school building thar bawl dingin Uyumpok Upper Pri-mary School thuneitu hai a tiem a. Thu a hril peina a chun, inchukna (educa-tion) hi Manipur sawrkarin a ngaipawimaw tak a na, chuleiin, ngaitha mei mei ding an nawh tiin a hril. Schools tina head/in-charge le teachers han an school fe dan uluk takin enkai hlak an ta,>>sunzawmn phek 4-ah

Page 2: TUOLBUOL (JANUARY) 23, 2018 ThAwLeNi (TUesdAY) Thar/2018/January/HT-23-01-2018.pdf · GAS NEWS Agency : SAS Booking : 29th. Oct. , 2017 to 29th. nOV. 2017 delivery:23-01-2018 (tUe)

Hmasawnna Thar2 TUOLBUOL (JANUARY) 23, 2018 ThAwLeNi (TUesdAY) ARTiCLe/heALTh & emPLOYmeNT News

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor ramditum ralsun: Asst. EditorJoseph Joute:Freelancelalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports lalruotlien dulien:ComputerAssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

EditorialModi Wave le Hung Assembly

VAWISUN THUPUINisienlakhawm rimsihai chu rinumnaa inthawkin hmun insangah a dawmkai hlak a, ranruol angin sunghai a siempek hlak. ~ Sam 107:41

Election Commission of India (ECI) chun India hmar-sak biela State 3, Nagaland, Meghalaya le Tripura haia Assembly election hun ding a puong fel ta a.Hi dungzui hin hieng State 3 hai hin thla thar February, 2018 khin Assembly election an nei ding a nih. Elec-tion hun ding puong fel a ni ta lei hin State pathuma Political Party hran hran hai chun an Party Candidate dinghai an buoipui sup sup a, Party \henkhat chun an Candidate ding \henkhat hming an puonglang ta a, tuta inthawka hun sawtnawte hnungah an Candidate dinghai an hung ruot fel ring a um. Party tum tum han an Candidate dinghai an puong fel huna Vote Campaign an hung thaw \an tak tak ding chau niin an lang. Central-a Sawrkarna chel mektu BJP chun hieng State 3 haia inthlangna haiah hin hrat ngei tu-min hma an hung lak ding a ni a. State 3 haia election hung um ding result hi tung um takel a nih. Hieng State 3 haia election result a inthawk hin India hmarsak biel sungah Modi Wave or BJP Wave a la fe hrat pei am ti hriet theiin a hung um ding a nih. Tuta hma khan chu India hmarsak bielah hin Con-gress Party an hrat tak hlak a. Amiruokchu, Central-ah BJP an hrat a, Sawrkarna an hung chela inthawk BJP an hung hrat a, BJP Sawrkar ngai nawna State Assam le Manipur haiah khawm Sawrkarna an hung siem thei ta a nih. State pathum haia inthlangna hung um dingah hin BJP Sawrkar siem thei khawpa an hung hrat a ni chun Modi Wave or BJP Wave a la fe hrat hle tina a hung ni ding a nih. Meghalaya State a chun tutak hin Congress in Sawrkarna an chel a, election hung um dingah hin an la hratzo dim ti hin ngaiven a hlaw hle. India rama politics fe dan hi ei hang en a, a tlangpuiin Central-a Sawrkarna chelhai khuong ben dan danin ei lam el niin an lang, a bikin India hmarsak biel sungah a ni zuol bik. Politics tienga thil chinchang hrie le thiem \henkhat chun Meghalaya State-ah hin Sawrkarna cheltu an hung inthlakthleng ringna an nei thu an hril a. Hi ring dan hi a hung indik el thei. BJP an hrat filawr zak naw a lo ni khawmin BJP le an milpui Party \henkhat \hangruolin, BJP \huoina hnuoiah Co-alition Government a hung um ring a nih. Manipur Assembly election nuhnung takah khawm khan BJP an hrat filawr naw a, sienkhawm Sawrkar thar siem-naa hma \huoitu chu BJP an nih. Meghalaya State a khawm thil um thei le thil ni thei a hung ni ve tho a nih. Nagaland le Tripura Assembly election haiah ruok chun Hung Assembly hung um thei ding niin an lang. Nagaland State-ah chun tuhin BJP \hangsain NPF \huoina hnuoiah Sawrkar a fe mek a. Hiengang Sawrkarna hi a la fe thei pei dim ti chu hril thiem le hrietthiem harsa takel a nih. Vote thlak hma ngeia Indo-Naga Peace Talks hi chingfel a ni naw chun election a hin nghawng a nei ring a nih. Indo-Naga Peace Talks hi election hma ngeia chingfel a ni naw chun Nagaland mipui chun election hung um ding hi boycott an nuom hiel thu an hril. Hi bakah hin NPF hlak a hma anga hrat a ni ta naw a, an Party mi le sa hai lai ngaidan le dit dan a hung in\he a, an CM lo ni hlak le an Lok Sabha MP Neiphiu Rio hlak chun Political Party thar an din ding thu a hril. Hiengang hi Nagaland ngirhmun a ni leiin Hung Assembly chu thil hung um thei ding niin an lang. Tripura State a chun tuhin CPI(M) in Sawrkarna an chel mek a. Election hung um dingah hin chu CPI(M) le a \hangruolpui Party (Left Front) hai an hung \hangruol ngei ring a um. Chuleiin Tripura Assembly election hung um dinga Party an beituo tak dinghai chu Left Party, Congress le BJP hai an hung ni ring a um. Modi Wave or BJP Wave ni dang neka an hung hrat a, Party dang dang hai leh MLA Seat um 60 hi an hung insem ruol diet diet a ni chun Hung Assembly hung um thei a nih. Amiruokchu, Politics-ah hin thil thei naw tak tak a um naw a, Politician-hai hi power a phing\am an ni leiin ring lo takin khawlai State a khawm Coalition Government hi a hung um thei hlak. Mizoramah khawm tuta kum fe mek, kum tawp tieng hin Assembly election a hung um ding a ni a. Mizoramah khawm hin Sawrkar cheltu an hung in-thlakthleng chu a ram mihai ring dan a nih. Tuta Sawrkar cheltu chu Congress Party an nih. BJP khaw-min tuta \uma election a hin chu tling vena biel an nei ring a ni a, Party hran hran han MLA Seats 40 um an insem tawl diel diel chun Hung Assembly le Coali-tion Government chu thil hung um thei ve ve a nih. Hieng State 4 haia Assembly election hung um ding result hi kum danga election result hai neka mihai hriet chak a nih.

‘Intl. conference on Wild Silk Moths’ GUwAhATi: Central Silk Board and Interna-tional Society for Wild Silk Moths hmalakna a huoi-hawt ‘International Confer-ence on Wild Silk Moths’ a \um 8-na chu zani khan Guwahati khawpui-ah \an a nih. Conference hi ni 3 sung hmang dinga ti a na, rambung tum tum 15 haia inthawk palai tam tak con-ference a \hang ding hin an fekhawm. Assam Minister of State for Textiles Ajay Tamta le Assam Handloom Minister Ranjit Dutta hai

khawmin zanita conference hawngna an uop ve. Tuta hi India in confer-ence a host vawi hnina a ni tah a, conference huna hin khawvel hmun tum tuma researchers han an thil hmu-suok thar hai pholang an ta, Pengpelep hmanga pat siemna sukhmasawn dan ding ngaituo ni bawk a tih. Conference chu sessions tum tuma \he ning a ta, silk products hai pholangna nei-in, thupui tum tum hmangin mithiem tak tak han seminar class la bawk an tih.

AP Cm khandu in world war ii memorial museum a hawng

iTANAGAR: Arunachal Pradesh a Jairampur, Changlang District hmuna siem ‘World War II Memo-rial Museum’ chu January 21, 2018 khan Arunachal Pradesh Chief Minister Pema Khandu in a hawng. Museum a hin Indopui 2-na laia hmangruo la um zing hai lak khawm, sipai hai thuomhnaw le hmangruo bakah Indopui 2-na le inza-wma thil hlu tum tum hai sie khawm an nih.

Museum a hin Tangsa mihai tradition le inza-wmna nei hmangruo hai pholang an na, museum hi Indopui 2-na hun laia mithi hai an vuina hmuna siem niin, hi lai hmuna hin mi a hawnpuia 833 vel ph<m-na (mass grave) khawm hmu a nih. Museum siemna hin Rs. 2.25 crore seng a na, funding Union Ministry of Culture in a tum a state PWD in sinthawna a nei a nih.

myanmar refugee hai an ram-ah an kir nuom nawh: Lawngtlai sP

AiZAwL: November 25, 2017 a inthawk Myanmar sipai le Arakan helhai an inbeina leia Mizoram a ralt-lan le Lawngtlai district a sawmdawlna pek mek refu-gee hai chu an ram tieng an kir nuom ta nawh tiin Lal-sanglura, Superintendent of Police, Lawngtlai district chun a hril. Mizoram state bul Indo-Myanmar Interna-tional border laia buoina chu tlung a na, Myanmar sipai le Arakan helhai an inbeia inthawk Myanmar a inthawka raltlan chu mi 2,000 an tling vang tah a nih. Hieng raltlan hai hin an rama kir nawk an nuom nawna san tak chu Myan-mar sipai hai an \i lei a nih tiin Lawngtlai SP chun a

hril. Myanmar a inthawka raltlan hai chu Lawngtlai district a Laitlang, Dumza-utlang, Zochachhuah le Hmawngbuchhuah khuo haiah sawmdawlna pek mek an nih. Raltlan hai chu Varang, Paletwa, Pak-angwa le Mulaw village, Myanmar Chin State a mi deu vawng an nih. An ral-zam a inthawk thla 2 a liem ta ding a na, chu le inza-wma an rama kir an nuom le nuom naw thu hi indawn an nih. Hieng refugee relief camp a enkawl mek hai hi Myanmar ram ngirhmun ngaichang zing ning a ta, buoina a re pha an ram-ah thawn kir nawk ning an tih tiin Lawngtlai SP chun a hril.

J&K-ah Pakistan in civil mi 1 a kaphlumJAmmU: January 21, 2018 zan khan Pakistan sipai han ceasefire dan an bawsiet nawk a, an si-lai kapna-ah civil mi 1 a thi bakah midang 4 na takin an hliem. Pakistan sipai hai hin Samba dis-trict, Jammu and Kashmir sunga Line of Control (LoC) a hmun paruk, RS Pura, Kanachak, Pargwal,

Akhnoor, Ramgarh le Naushera sectors a Army post an kap a, an silai kap hin civil mihai chengna khawm tumin civil mihai suknat an tum ti hriet thei a nih tiin Defence depart-ment thusuok chun a hril. Pakistan sipai hai hi In-dian Army hai khawmin dawnletin hun sawt tak an inkaptuo pha.

UPSSSc chairman dingin chandra BhushanLUCkNOw: Uttar Pradesh state a pawl indin thar Uttar Pradesh Subor-dinate Services Selection Commission (UPSSSC) Chairman dingin zani khan Chandra Bhushan Paliwal ruot a nih. UPSSSC hin UP-ah sawrkar sin lakna dingin

exam tum tum huoihawtin appointment pe thei an ta, members dingin Hriday Narrain Rao, Seema Rani, Onkar Prasad Mishra, Arun Kumar Sinha le Ashok Ku-mar Agarwal hai ruot an ni bawk tiin zanita UP state official thusuok chun a hril.

HMÛR THIEM : RÎTLONA HLAWMBy : Samuel Zothanglien @ SZ Zote Hmar

‘Tukhawm sakhaw ngaisak nia inring a; a lei veng\ha si lova mani lungrila inhl>m lemtu chu, chu pa sakhaw biek dan chu iengm^lo el a nih,’ Jacob 1:26

Ringtuhai, puotienga inthawka mi mi’n khina le Pathien le ei k^r a hnai le hlatzie inkhina \ha pawl tak chu ei b^ua inthawka thusuok hi ni ngei a tih. Bible khawma ei hm<r (lei) veng \ha dingin hmun tam takah a mi’n chuktir a. Chuleiin ringu, Pathien nau inti si chun a kip-a-k^wia zawm ding ei ni ringawt el a nih ti lang hril uor taluo ni kher naw ning ah. A b$kin ei rama ringtu nun hang thl$r bik deu ta inla. Nupui/papui le \halai tam tak chu Pathiena piengtharna famkima piengthara inngai, chawp-le-chila a hun le hmun i zira zerhuom k^i raka Pathien thu kh>kpui thei tam tak ei um. ‘Pathien thu i awi nawh,’ hang ti inla hreipui chawia mi hnawt thl<r nuom el ding tam tak um ngei ei tih. ‘An leh chuonghai chun an lei an veng\ha tak tak chie am?’ tiin hang indawn chie inla chu, ‘Aw,’ ti hmaka intak ding tam tak um ngei ei tih ring a um. Biekinah khuoiz< neka thlumin Pathien thu ei kh>kpui a, tapte bulah pansak-panthlang \hatnawna ei hril nawk zut zut bawk si. Pathien l^wm thlak ei ni chie di’m chu. Pathien chun lungril thienghlim a dit ang bawkin ei \awngb^u suok khawm thienghlim dingin a mi dit a nih. ‘Ka lungril a thienghlim,’ tiin kh>k vel lang khawm ka b^uin mi theida ding a hril tlat chun iem hl^wkna um chuong a ta? Jacob 1:26 ei en chun, ‘Tukhawm sakhaw ngaisak nia inring a; a lei veng\ha si lova mani lungrila inhl>m lemtu chu, chu pa sakhaw biek dan chu iengm^lo el a nih,’ ti ziek ei hmu a. Chuleiin, ‘Kristien/ringtu ka nih,’ tia ins^l a, rawngbawl si a lei veng\ha zo si lo chu a thl^wna rawngbawl el a nih. Kolosa mihai khawm kha a hma (ringtu an ni hma) chun an nuom nuom an hrilin an s^ksuok hlak a; an’achu ringtu an ni hnung ruok chun chuong ang chu a remchang ta naw leiin Tirko Paula khawma ng^imaw takin a lekhathawnah a zieksa reng a nih. An nundan hlui, an, \awngkam lo hmang hlakhai thl^k-thleng a \ul tah nia a hriet leiin Tirko Paula chun hieng hin a lekhathawnah a lo ziek a nih, ‘Tu ruok hin chu nangni khawmin lungsenna le lungsenna insang dam, theidana le hrilsietna dam, \awng pawrchehai in baua inthawkin sukbo ro,’ tiin ( Kolosa 3:8). Kolosa 4:6 ei en n^wk chun, ‘……… in \awngbau suok chu chia s^w, lunginsietna \hang ni rawp raw seh,’ ti ziek ei hmu bawk. Chu umzie chu \awngb^u thlum nar^n el ni lo ‘lunginsietna’ le inkawp a ni ding a nih. Machi hi a \angkaina ei hriet seng a. Ieng anga hme inhnik, maru-marang chikim pawla suong khawm ni sien machi a um naw chun an hnik tak tak thei nawh. Duthus^ma fak thlak a ni ngai naw bawk. Chun, ei thil fak ding reng reng hi duthusam chun a thienghlim huntawk le inhnik hun tawk a n$ bakah taksa khawma a ngei hle chi hi a nih. Chu ngei chu a nih chia s^w, fak tlak chu. Chuong ang bawkin ei \awngbau suok chu mi tin ta dinga fak tlak, malsawmna le damna intlun thei – chia s^w ngei a ni ding tina a nih. Lei chungchang thu hi Jacob 3:1-12 sung hin a hril chieng khawp el a. Ramsa chi tinreng, tuipui, boruok le khawmuola chenghai po po hi v^ingam (thunun) thei vawng an nih a. Lei ruok chu, ‘Thina t<ra sip, suol um \awk \awk theilo,’ a ti tawp a nih. Chu chu thina t<r chu chatuona thina min tlun theitu a nih. Chu suol um \awk \awk theilo thunun theitu chum m^ni seng ei nih. Tuikhur hn^r pakhatin tui inhnik le inhnik naw a a kawpin a suksuok thei naw (ngai naw) ang bawkin eini khawm ei b^u neisuna inthawk hin ‘thu sie’ le ‘thu \ha’ ei insuokkawp-tir ding an’ nawh.

Theichang kungah Olive a r^ ngai naw a, gr>p k<ngah theichang a r^ ngai bawk nawh. Chuong ang bawkin ringtu b^ua inthawk chun ringtu a nina suklang theina chau a suok hlak ding a nih. Ringtu inti sia \awngbau pawrche le tirdakum ei s^ksuok chun ei ringtu nina chu iengkhawm lo tina ning a tih.

Lei hi veng\hat a lo intak hle chu ning a tih, Lal David meu khawma, ‘Ka lei hin thil ka suksuol nawna dingin ka umdanhai hi beng \h^ng ka ta; mi rilohai ka hmaa an um sung chu hm<r khitnain khit ka tih,’ a lo ti hiel a nih (Sam 39:1). Eini rawi le chu ei in-ang naw ngei el. Ei hmaah mirilo an um chun an \hatnawna hril ka rei ngh^khla lawm lawm lem an’ naw maw? Hm<r khitnaa khit lek lem chu a k^r hla tak a nih. A kam-k^kna um sien kamk^k zing ei nuom lem el naw ding maw? Tiemtu dit tak, hang inngaituo tam leh.

Eini rawi, a bik takin Hmar-hai mizie pakhat ve nia ka hriet chu ei thu hriet hmasak/nuhnung th>dar zung zung nuom mi ei nih. A sie le \ha thlier hran lovin le a pawi ding le ding naw khawm ngaisak lova hrils^wng zung zung mi ei nih. B^nsan vat ei tiu. Chuong ang mihai chu a tawpah an la tlusie tho tho ding thu mi var Lal Solomon khawm khan a lo kh>kpui der an tah, ‘Mi inv>t \awng mei mei chu tl<ng a tih,’ tiin huoisen takin a lo hril dai an’ tah (Thuv. 10:10).

Ei nitin khawsakna ding hin buoi rak rak le inrim taka nitin nun khawsak rel dinga Pathien ruotsa ei ni a. Thuvarhai 14:23 ei en chun, ‘Sin inrimna po pova hin hl^wkna a um a, hm<rhaia a hrila hril ngawt el hi chu tl^ksamnaah an nghat,’ ti ziek ei hmuh. Ei pi le puhai khawma, ‘A \awngb^uin sai ngalru a d>ngthliek,’ an lo ti hlak hrim a. Thu \ha hla \ha hril thei zut si, a thawa thaw huna inzum nawk d<k si chu ieng ding khawm an’ nawh. Tl^ksamna lampui chau a nih. Chuleichun a hril theitu ni nekin a thaw peitu ei pawimaw lem hlak reng a nih. Kohran le khawtlang, ram le hnam hmasawnna dinga t<k tina thingpui hotela hah$pa thil hril theihai hi, hi kawnga

an thil thaw-hl^wk hril ding a vang nuom vieu. Mihriem pangngai taphawtin ei nuom naw tak laia

pakhat chu m> pawi tawk hi a ni ve awm. Anachu ei hriet naw kar mi pawi ei lo tawk zing thei a nih ti hi ei hriet nawn nuom a um takzet. Thudik anga inlang si, thudik ni mang si lo ei hril zut zut hin mi dang ta dinga pawitawk ei ni zing a nih ti hi hre-nawn mawl ei tiu. Thuvarhai 17:20 chun, ‘Lei khelhlip neitu chu pawitawknaah a tlulut hlak,’ tiin a lo ziek diem a nih. Fimkhur chu a va hei ngai de aw.

Chun, Thuvarhai 17:28 ei en nawk chun, ‘Inv>t khawm a to \awk \awk lai chun mi var anga ngai a na; a hm<rhai an ch$p tlat chun mi var anga ngai a ni,’ tiin a lo ziek nawk ve thung a. |awng lo ding ei tina lem chu an nawh. Anachu ei \awng zut zut a, thu \halo ei s^ksuok chun mi var ei ni naw el khelah ringtu \ha chu ei ni naw tawp a nih ei ti nuom lem a nih. Ei inti-var luotin mi neka hre tam anga inngaia ei hriet taphawt ei hril el hi ei inv>tzie suklangtu chau a lo ni lem.

Thuvarhai 18:6 ei en nawk chun, ‘Mi inv>t hm<rhai chun inhalna a’n tlun a, a b^u chun vuoknahai a’n tlun hlak. Mi inv>t bau chu ama sietna a n’a, a hm<rhai chu a lungril ta dingin ch^ng a nih,’ ti ei hmu bawk. Ei hm<r le b^u hi chu veng \hat a lo va hei pawimaw ngei el deh. Suola khupdena dinga mi ̂ wk theitu ch^ng \ium tak a lo ni zing a nih. Suola tl<klut hlak chu ei nuom teu si nawh a.

Khawtl^ng le kohrana pa r^wnkai tak angin inngai la khawm i b^ua inthawka thusuok khan inv>t-biling derin a siem thei che a nih. Ei pi le puhai khawma hi thil hi an lo hrietchieng ve hle a. ‘Tui inbuo le \awng inbuo r<t thei an’ nawh,’ an lo ti hiel reng a nih. Hi lei hin ei thuhril ding reng reng hi ngaituo d>k puma hril hlak ding ei lo nih. Ei \awngsuok laklaw ta hlak chun ‘Ka ti nawh,’ ti el thei hlak a ni ta ngai si nawh.

A bik takin kh>l thu saksuok hi a lo \ha naw nawk zuol a. Bible chun pasietna nek daiin a \ha naw lem thu a hril (Thuv. 19:22). Ngaituo chet chet hun taksa ram taka pasie chu a tu tu khawma ei nuom ka ring nawh. Anachu pasie neka \ium lem ‘khel hril’ ei b^nsan chuong si nawh. Ei harsatna sukz^ng theina dingin ^wm le ^wm lo hril lovin kh>l ei hril a. Ei phut^wk b^k hl^wkna ei hnawt a. An’achu, chu chu ei pasietpui lem a nih ti hi hre thar maw lei tiu.

Matthai 12:37 ei en chun, ‘I thuhril chun thiem inchangtir a ti che a, i thuhril bawk chun thiemnaw inchangtir a ti che,’ ti ziek ei hmuh. Hi lei ringawt khawm hin m^ni hmakhuo ng^itu ta ding chun ei \awngbau suok hi fimkhur a va ngai lawm lawm de aw ti a mi’n ngaituotir. M^ni ngaia thil \ha em em hril anga ei inngai lai khawm a lo ngaitu \henkhat ta dingin thu-lung-khei le theida um a lo inchang thei tlat a nih. Ei ngaidan taphawt hi a lo indik famkim chuong kher si nawh a.

Thuvarhai : 10:13 ei en nawk chun, ‘Hrietthiemna neitu hm<rhaia chun varna hmu a nih a……..,’ ti a lo inziek nawk a. Ei hm<r hi ei lungril le ei ngaituona puongtu chau a ni nawh a; mi var (lekhathiem kher ni lo) ei ni le ni naw mi hriltu a lo ni takmeu el. Ei theida zawng le ei ngai theinaw z^wng thu ei hriet ch^ng khawma ei hm<r mawl hi a nih ei nina tarlangtu chu. Hieng ang huna hrietthiemna nei tum lova ei hm<r a lo inphu nghal el chun mi m^wl tak ei ni ti a tarlang.

Thuvar pakhat chun, ‘M^ni tuolb^wmhai le inremnaw chu khaw sari do ang ei nih,’ a lo ti a. Hi taka khaw sari hi khuo zakhat ang khawma ngai thei ning a tih. Hi khawm hi lei veng\hat naw leia tlung thei vawng thil a nih. Pathien \i mi le ngaisak mi chun hieng ang hin an thaw ngai nawh. Thuvarhai 11:9 ei en nawk chun, ‘Pathien ngaisak naw mi chun a leiin a tuolb^wmhai a suksiet a………..,’ ti ei hmu tlat a nih. Lei veng\ha mi chu a tuolb^wmhai leh inremnaw ngai naw nihai. Chu chu Pathien m$ ei nina suklangtu a nih.

Chun a b$kin rawngbawltuhai hin lei veng\hat an va pawimaw lawm lawm de aw ka ti hlak. Kohran mipui chun ei Pastor le ei Upahai hi \ha famkim ding deuthaw’n ei ringzo a. Chulai zinga \awngkam mawilo an hmang kek chun hnung tieng hla tak chen an mi pethl>ng thei a nih. II Timothe 2:24 ei en chun, ‘Lalpa siehlaw chu ins>lhmang a ni ding a ni naw a, mi tin chungah ngilnei tak, inchuktir thiem, dawthei tak, ama khingtuhai zaidam takin an chuktir lem ding a nih,’ ti ziek ei hmu.

Ei pi le puhai chun, ‘|awngbau \ha’n siel a man,’ an lo ti hlak a. Kh^ng hun lai khan chu siel kha thil hlu pawl tak a nih. Chuleichun lei chawi ding khawma siel le salam an inchawitir rawp hlak a. |awngbau thiemhai ruok chun an siel le salam chawi ding \awngbau \hat leiin ngaidam an ni rawp hlak.

Tu ruok hin chu siel el ni ta lovin chatuon hringna chen min neitir/nei nawtir theitu pakhat ve chu lei veng\hat a ni ta tlat leiin a pawimaw ta em em a nih. Ei taksa laia p>ng pakhat, khawm chu a ch$n pawl tak ni si hieng lawm lawma pawimaw hi veng \hat a va hei \ul de. Meichawk chiterekin rampui a sukk^ng thei angin ei lei chiterek hin ei taksa bung dang dang chu a k^ngsiet thei a nih ti hre-in fimkhur nawk zuol ei tiu. Ei thuziek a sei taluo nawna dingin Jacob 3:6-na thu hin a hmawr ei inb^wk ding a nih. ‘Chun, lei hi mei a nih a; ei taksa p>ng laia r$tlona hlawm chu lei hi a nih; chu chun taksa chu a pumin a sukthieng naw a, piengpui tawlailir chu a sukk^ng a, ama chu hremhmun sukk^ng a nih.’

Unau dit tak, nang teh i lei i veng \ha am?10th January 2018, Rengkai

Nagaland MLA le party 15 in BJP an zawmdimAPUR: February 27, 2018 a Nagaland Assembly election a in candidate dingin Nagaland a MLA \hangin political party tum tuma \huoitu 15 han zani khan BJP an zawm. BJP zawm thar hai lai hin Chief Minister hlui le Congress \huoitu hlun KL Chishi khawm a \hang. Janaury 21, 2018 a MLA a inthawka inban Independent legislator Jacob Zhimomi khawm BJP zawm hai lai a \hang veh a, hieng mi 15 hai hin General Secretary in-charge of north-eastern states, Ram Madhav hmaah BJP an zawm a nih. General Secretary in-charge Ram Madhav chun Chishi le midang 14 hai chu a lawmlut a, Nagaland Assembly seats 60 haia inthlangna um ding chu Naga han \hang 7 zet

buoina an lo tuok tah BJP hmalakna a sukfelna dinga hun \ha tak ning a tih tiin a hril. A hril peina-ah, “Nagaland state a dingin BJP chun ‘Sabka Saath Sabka Vikas’ thutiem a nei hi sukpuitling ngei a ta, Nagaland state a hin BJP in-rawina in inremna le zalenna tluontling a la hung um ding a nih” tiin a hril. Nagaland CM hlui Chishi khawmin thu a hril veh a, “BJP zawm thar \huoitu hai hi thutiem sukpuitling tumtu vawng an nih” tiin a hril a, “Nagaland a Kohran tum tum hai humhal hi BJP thiltum hmasatak a na, election hi Naga hnam hai harsatna suktawptu ding ‘solution’ ning a tih” tiin a hril bawk.

Union minister Mizoram-ah an zinAiZAwL: Union Minister of State for Drinking Wa-ter & Sanitation Ramesh C. Jigajinagi chu zanikhan Aizawl, Mizoramah an zin a, New Secretariat Com-plex Chief Secretary Con-ference Hall-ah tui thieng-hlim sem le Swatch Bharat Mission (Gramin) hnuoia hmalakna hran hran hai hriltlang a nih. Union Minister chun mipui hai ta dinga tui thienghlim pek le faina kawnga sawrkar hmalakna hai a hmuna a hung hmu thei chu lawmum a ti thu le Union Secretary inrawinaa central team an hma tienga

a hung tir ding thu a hril a, PHE hotu hai chu harsatna hran hran an nei hai suk-kieng dan ding uluk takin lo hrilpui dingin an fui. Minister hin zanikhan Aizawl-a BJP Office khawm a sir a, tlangram mipui le Aizawla cheng hai tui thienghlim pek chu Prime Minister Narendra Modi thiltum a ni thu, Swach Bharat Mision hnuoia um a ni leiin thawktu hai le state sawrkar khawmin indik taka sin an thaw a \ul tiin a hril. Hi chungthua hin thil indiklo a um chun ziekin a kuoma intlun dingin party member hai an cha.

Page 3: TUOLBUOL (JANUARY) 23, 2018 ThAwLeNi (TUesdAY) Thar/2018/January/HT-23-01-2018.pdf · GAS NEWS Agency : SAS Booking : 29th. Oct. , 2017 to 29th. nOV. 2017 delivery:23-01-2018 (tUe)

3TUOLBUOL (JANUARY) 23, 2018 ThAwLeNi (TUesdAY) NATiONAL/iNTeRNATiONAL & AdveRTisemeNT Hmasawnna Thar

LAkTAwi

Zia-ul Haque chunga lawmthu hrilna Hun sawt taka inthawka ka natna hai chu, tawl sira thil in-bawk lien tak um le na em em el, in\hung \ha thei lova um, hun sawt tak tak inhnawm, ek chite tea suok, vawikhat thil thua inhnawmzo thei lo, tawl inthak em em el, Sa le Nga hme thei lo, ril inbawk, awmna, kawngna le darna hai an nih. Md. Zia-ul Haque Phusam in a mi enkawl a, ka dam fel ta a, ka lawm hle a, ama le Pathien chungah lawmthu ka hril.Pan theina hmun hai :1. Old Bazar, Zomi Colony, Opp. Muslim Masjid, Ccpur.2. Kekru Villa, North AOC, AMUCO/UCM Gate, Imphal.3. Contact Nos. : 8014254414 / 9615391873.

Lawmthu hriltu, -s. Nungthang khousabung

(23,26,29)

Philippines Volcano Puokdar El Theiin Expert Han An Hril

mANiLA: Philippines rama volcano lientak chu Thaw\anni khan meikhu le pil khu a suok rum rum a, expert hai chun a puokdar el thei tiin an hril leiin a kawl hnaia khuo haia mi tamtak chu hmun himna tieng sawn hmang an nih. Mayon Volcano tlang hung chang dan hi kar hmasaka a umdan nek khan a danglam tah a, scientist han warning an pekna le inchikna ‘notch’ khatin an sang lem a, a umzie chu ni sawtnawte ah a hung puokdar el thei niin an hril. Thaw\anni zing tieng khan, Mount Mayon kawl laia Legazpi khuo mi 200, 000 vel umna chenah pil phit khu a hung phu phak

a. Lamliena motor tlanhai tamtak a chawkbuoi phak a nih. Motor tamtak chun an windshield hai hmangin in tieng an pan a \ul pha niin AFP chun a hril. Live TV a an lang dan chun, tlangkang a inthawka pilkhu vantienga a phu tunghai chu Km. iemani zat vantieng a phu tung a, Manila a inthawka sim-sak tieng Km.330 chen vela khuohai a sukbuoi phak a nih. Pilvut hi boruokah chamin nisa var khawm a hlie thim vawng thei a nih. Nupui pakhat Girlie Panesa (39) chun, “Ka helmet chu pilvut a sip vawng leiin motor ka chawl hlawl a nih” tiin a hril a. An in Ligao town ah a naunu

chau a maksan a ni leiin in tlung a \ul a. Hotel-a tuiin a helmet sawpfaiin a tlan nawk thei niin a hril. Philippine Institute of Volcanology and Seismolo-gy director Renato Solidum chun, “Pilvut khu le meikhu a phu suok hi a sunzawm pei kan ring a. A tawp tieng lem chu meichawk le pilchawk a hung phu suok kan ring” tiin Manila-a news conference a hril. “A tira inthawka a hung phu suok meikhu le pilvut hi a la hung phi suok pei kan ring a. Lo insaseng le inringlawk chu a thatak a nih” tiin a hril a. Khaw mipuihai chu tlang kang a inthawka Km.5-6 vela hlaa um vawng dingin an hriettir. Kar hmasak khan mi 40, 000 neka tam chun hilai hmun hi an suoksan tah. Mayon volacno hi Ice-cream cone ang deu, Pai-kawng ang deuva a mawng tieng inzui a lu tieng par (lien) a nih a. Legzapi khuo nekin meter 2, 460 (feet 8, 070) vela insang a nih a. Philippines rama volcano active 22 hai laia a hrattak nia record a nih.

Muslim Helpawlhai Ruongin Mosul Khawpui Sukrimsie mOsUL: Kum thum vel liemtaa khan Iraq rama Mo-sul khawpui chun Muslim helpawl haiin silai le bomb le tharumin an sukrimsi hle a. Army han an beilet a an that tawl hnungin, thla ruk chen hnungah khawm an mithi ruong rimsiein a khawpui a la sukbuoi zing a nih. Kum thum liemtaa khan chu silai le bomb-in mipui an sukrimsie a. Tuhin chu an mithi taksa rimsiein mipui-hai an sukrimsie nawk ta a nih. Muslim helpawl chu hmangna ding an lo um hle, an thi hnung chen khawmin mi an la sukrimsie zing a nih. Bible-a Eden huon va-dung pali a hril hai laia \hang ve, Bible thu sukdiktu Tigris vadung kawl laia Muslim helpawl kap hlum an ruong inhlawm lo, phum lohai rim chu a sie tah em em a. An thielfaitu ding an um si nawh, an taksa indar neng nunghai chu ransahai fak ding le mihriem sukrim-

sietu ding chau an ni tah. Hmun tamtak ah chu sign board tarin, “Helpawlhai th-lan hmun ding” (Cemetery for the Daesh) ti dam an zieka chu, \ha taka phumtu ding an um naw leiin ruong tamtak chu an Afghanistan zakuo fuol le puonbat hai inhlawm ther thurin, an kawngchun haiin taksa tlaw-mte le rukawl a hren mei mei tah, mithi ruong hmun tin ramtinah a um vawng a nih tiin a khawmihai chun an hril. Muslim helpawl Jihadist hai hin Mosul khawpui hi

2014 khan an lak a. Muslim lalram le dan indin nawk tumin mipuihai nasatakin an neksawrin an sawisak a. Civil mi tamtak an thia nuoi telin an khuo an tlan suoksan hnungin Iraq army hai chun 2017 khan an lakkir nawk tah a nih. Khuo an laka inthawka thla ruk lai a liem taa chu a khawmihai a kir nuom an la um nawh. An in haia kir nawk tuma an va enkai chun, Muslim helpawl thihai ruong phum lo, kawtthler le lamliena maksan, an taksa rim sie veng vung, them tir-

dakum tak tak a tam taluoa, tamtak chu an la kir nuom nawh. Old City laia um Othman Ahmad (35) chun, mithi ruonghai an la um sung chu a nuhmei le nauhai \huoiin Old City tieng chu a la fepui naw ding thu a hril. An ina inthawka hla rak lo kawtth-lerhai khawm mithi ruong an la zal ter tuora, “Hieng mithi ruonghai um zing le rimsie em em kara hin kan in hluo nawng kan tih” tiin chanchinbu mihai a hril. Civil Defence hai chun mithi ruong inhlawm le phum chu an sin an naw thu an hril a. Anni sin tak chu January 10 khan a tawp tah a, civil mithihai ruong lak a, an sunghai kuomah pek naw leh tha taka phum hmang ding ti a nih. “Helpawlhai ruong phum kan sin a ni nawh” tiin Muslim helpawl-hai ruong chu an phum sa ve naw leia hmawna rimsie an nih. Indo sung po po khan civil mi thihai ruong le an

hmu thei ang ang taksa bunghai chu sehriet bag duma phurin an phum pei a. Civil mi thi zat char hi sawrkar record khawm fel tak a um nawa chu, Mosul ah khan civil 1000 vel an thi hman nia hriet a nih. Iraq mi helpawla thang ve an hriethai ruong chu an inhlawma, khur pakhatah a telin an phuma, mithi vuina hunser hai khawm an nei chuong nawh niin City Council hotu Abdel Sattar chun a hril. “Mithi ruong 450 vel kan inkhawm tah a. Tamtak chu lungpui le thir ban haiin a del kei dawk theilo dam an ni leiin kan maksan el a nih” tiin a hril. Tigris vadung kama mithi ruonghai inthielfai an ni naw chun ruo hung sur a ta, Tigris hung lien a ta, chim a ta, vadung le a kamah mithi ruonghai hmawnin natna hri tha naw tak tak khawm an leng thei a nih. Boruok le pil leilung chenin a siet pha thei a nih, tiin a hril.

India le Russia han Rs. 39,000 cr anghu sengna ding missile deal inbiekna an nei mekNew deLhi: India le Russia han USD 5.5 billion (Rs. 39,000 crore) anghu sengna ding ‘S-400 Triumf air defence missile systems’ thua inbiekna an nei chu a vawrtawp a tlung ta ding nia hril a nih. Hi missile system hin hmelma in bomb suk-puok an tum, bomb phurtu fighters, spy planes, mis-siles le drones hai 400 km altitude le 30 km a hla chen hai hrie suokin a suksiet thei ding a nih. Hi thua inbiekna hi In-dia chun 2018-19 financial year hin zofel hman a nuom a, Russia le inbiekna an nei hi kum 2 a tling tah a nih. S-400 systems hi cruise mis-siles hai ang bawka medi-um-range ballistic missiles

a siem a na, inbiekna an nei dungzuia zofel a ni chun, missile hi Russia in thla 54 sungin India a peksuok hman ding a nih. Hi missile system hin air defence nasa-takin sukhmasawn a tih tiin Defence Ministry thusuok chun a hril. 2014 kum a USD 3 bil-lion sengna NATO in Chi-na kuomah S-400 batteries

6 le ‘SA-21 Growler’ hai a peksuok hnunga India le Russia han inbiekna an nei \an a na, S-400 systems hi vawi iemanizat Russia-ah ensin a ni ta bawk. Chu lai zing chun, China in missile system Russia a inthawka a phurlut \henkhat chu thlisie hrangin chawlkar hmasak khan a suksiet nia hril a nih. Russia chun tuhin S-400

chu vanboruok hmanga indona laka a himna din-gin Ukraine border-ah a installed tah a, air defence systems chu Turkey le Saudi Arabia ramri a hai khawm inb<k dingin hma a lak zing bawk. Air defence tienga hma-sawn nuomna leiin India chun 2015 khan S-400 sys-tems siemna ding hin Russia leh inremna thuthlung ziekin hmalakna a \an a. Chu kum v>k December thla in DAC clearance an hmu nghal a, October, 2017 a PM Modi le Putin han inbiekna an nei \umin, S-400 systems 5 baka hin ‘Grigorivich-class frig-ates’ le ‘200 Kamov-226T light helicopters’ hai khawm siem dingin inbiekna an nei

a, hieng ralthuom po hi USD 10.5 billion sengna ding an nih. S-400 contract thua inbiekna fe mek hi sukfel a ni chun, hi thil hi India le Russia rambung inkara deals lientak a la ni ding a nih. India le Russia han deal lien tak tak an lo nei ta hai chu aircraft carrier 272 Sukhoi-30MKI fight-ers (USD 12 billion anghu) le INS Vikramaditya (USD 2.33 billion anghu) hai an na, USD 2 billion anghu senga siem 45 MiG-29Ks khawm hi India le Russia han \hangruola an siem tho a nih.

CPI-M in Congress le inzawm a nuom nawhkOLkATA: CPI (M) cen-tral committee chun Con-gress party leh election le a keihnawi thil hrim hrim le inzawm a nuom naw thu a puong. Zanita Kolkata hmuna CPI (M) Central Committee in meeting an neina a chun, an General Secretary Sitaram Yechury in Congress le inzawmna nei dinga draft resolution a ziek chu an hnawl. Sitaram Yechury in draft resolu-tion a ziek hi meeting huna voice vote hmanga thu lai tan a na, politburo member Prakash Karat inrawi Kera-la palai han an vote ve naw leiin hnawl a nih.

President in Maharaja Sayajirao University 66th convocation-ah thu a hrilvAdOdARA: President Ram Nath Kovind chun zani khan Vadodara, Gu-jarat-a Maharaja Sayajirao University in 66th Convo-cation Ceremony a hman-gna-ah thu a hril. President chun, India rama mi chi tum tum hai lai danglamna a tlung theina ding chun students han kh^wl hmang \angkaina, ‘artificial intel-ligence’ nei a ‘robotic en-gineering’ tieng ngaituona an nei a \ul a nih tiin a hril. A hril peina-ah, Maharaja Sayajirao University hin science le arts inang rawn-gin a ngaiven a, hi thil hi society siemna dinga \ha tak a nih tiin a hril. Hun liemtah haia Maharaja Sayajirao University in In-dia rama mihriem khawsak thlak danglamna, ‘social transformation’-ah theit-awp suoa hma a lakna leiin

President in a lawmna thu a hril bawk. President in a hril peina a chun, Convocation huna awards tum tum dawngtu hai lai pasal nekin nuhmei an tam lem chun a suklawm hle thu a hril. MS Univer-sity in mirethei le ruolban-lo hai an inchukna dinga ‘financial assistance’ a pek chu lawmum a ti thu Presi-dent in a hril a, zani bawk

khan President chu Gondal Swaminarayan Temple-ah Akshar Deri champha vawi 150-na lawmna-ah a \hang. Zani hmasak khan President hi Gujarat a tlung a, January 21, 2018 khan Ahmedabad-a Gujarat Uni-versity in 66th Convocation Ceremony an hmangna-ah thu a hril. Hi huna hin an inchukna hlawtling taka zo

students 56,000 hai degrees conferred an na, chu hai lai chun gold medalists 242 le an inchukna thaw \ha bik 135 hai chawimawina nei an nih. Convocation ceremony hmang zo hin President chun Gujarat hmuna start-up founders 6 an hmupui a, anni chu Gujarat Univer-sity Startup and Entrepre-neurship Council (GU-SEC) \hangpuina hnuoia sinthaw an nih. President in Startups an hmupui hai chu Rishabh Agnihotri le Divya Shah han \hangruola bul an \an Beacon-based Payment Solution Ieacon, Abha Mehraand le Aashna Kanuga enkawlna a \an expression platform ‘Lu-talica’, Acrobotics7, AMB Industries, hearing aid so-lution ‘WeHear’, sports IoT solution Bemrr hai an nih.

J&K-ah lunga mi deng-tuhai ngaidam ding

JAmmU: Jammu and Kashmir hmuna buoina tum tum leia lung hmanga Security Forces \um hni chen dengtu hai chu ngaid-am ning an tih tiin zani khan Jammu and Kashmir Chief Minister Mehbooba Mufti in a hril. Assembly session huna opposition hai zawna dawnna a Mehbooba Mufti in hi thu hi a hril a nih. Security Forces lunga vawikhat chau dengtu hai chu an case suktawp (with-draw) pek dinga thusuok siem a ni tah a, tuhin \um hni chen dengtu hai chun-gthu khawm ngaituo zing a nih. Lung hmanga SF hai dengtu hai hi \halai le inchuklai an ni deu vawng a, an case hai sukbo pek an ni naw chun sawrkar sin an hmu thei naw ding a ni lei-in, lunginsietna insang tak suklangin lunga mi \um hni chen dengtu hai chu ngaid-am ning an tih tiin Mehboo-ba Mufti chun a hril.

CRPF grenade a deng; mi 1 hliem

sRiNAGAR: Srinagar khawpuia inthawka 14 km vela hla Pampore town hmuna CRPF patrolling a fe hai chu helpawl tu pawl am ti hriet lo han zani khan gre-nade in an lo deng a, bomb puokna-ah civil mi pakhat a hliem pha. Grenade chu lampui sir lai a puok a, civil mi pakhat hliem ti naw chu thil dang iengkhawm tawk pawi a nei nawh. CRPF han \hanghmun remin grenade dengtu hai man tumin dap-pui an thaw zawm nghal a, man an nei naw niin J&K police thusuok chun a hril.

PM Narendra Modi Davos khawpui a tlungNew deLhi: Switzer-land khawpui Davos a World Economic Forum Annual meeting a \um 48-na a \hang dingin zani zantieng khan Prime Min-ister Narendra Modi le India palai hai Davos an tlung. Vawisun hin Annual meeting chu session tum tuma \he in nei \an ning a ta, a hawngna hunah PM in keynote address hril a tih. World Economic Fo-rum Annual meeting a hin

rambung tum tuma \huoitu 3,000 vel an fekhawm a, tukum hin India khawmin palai a la hau \um tak a nih. PM ruol hin Union Min-ister 6, Chief Ministers 2, top government officials tum tum le CEOs 100 vel Davos-ah an fe ve a, CM pahni hai chu Andhra Pradesh Chief Minister Chandrababu Naidu le Ma-harashtra Chief Minister Devendra Fadnavis hai an nih.

2008 a Gujarat bomb puoka mawphurtu man

New deLhi: 2008 kum a Gujarat hmuna bomb puok-na a mawphurtu taka intum le National Investigation Agency (NIA) a luman Rs. 4 lakh a puong Abdul Sub-han Qureshi chu zani khan Delhi Police Special Cell han an man. Qureshi hi In-dian Mujahideen (IM) paw-la \hang a na, zanita an man hma hin police hai leh hun tawite an inkaptuo a nih. Qureshi hi Indian Mu-jahideen (IM) founder a na, documents tehlem hmanga Nepal rama hun sawt tak a

um hnunga hung kir nawk le, India \halai hai IM a \hang dinga chawk phur tum a nih tiin Deputy Com-missioner of Police (special cell) PS Kushwaha chun a hril. Qureshi chu Rampur, Madhya Pradesh mi niin, Students Islamic Movement of India (SIMI) a ringum taka \hang hlak le, Delhi, Bengaluru le Ahmedabad hai \hangin India khawpui hmun tum tuma helpawl hai chetna a inhnamhnawina nei a nih tiin PS Kushwaha chun a hril bawk.

LS election-ah Akhilesh a ngir dingLUCkNOw: Uttar Pradesh Chief Min-ister hlui le Samajwadi party President Akhilesh Yadav chun Lok Sabha election pha a ngir ding thu zani khan a puong. Akhilesh chun a nuhmei MP ni lai mek Dimple Yadav a tlingna Kannauj constit-uency-ah a ngir ding niin a hril. Socialist ideologue Ram Manohar Lohia in Kannauj hi a ngaipawimaw le a ngaina em em a ni leia hi biela a ngir tum niin Akhilesh chun

chanchinbumihai a hril. Akhilesh Yadav hi tuhin Uttar Pradesh Legislative Council-ah member a na, 2000 kum khan Kannauj A/C MLA dinga ngirin politics-ah a lut \an a nih. A nuhmei Dim-ple Yadav chu 2012 a by-election khan a ngir a, Samajwadi Party ticket in 2014 General election khan seats 4-ah a ngir nawk a, Kannauj constituency a hin MP dinga thlang tling a nih.

INSV Tarini in Falkland islands a tlungNew deLhi: Indi-an Navy team nuhmei vawng 6 chuongna In-dian Naval Sailing Vessel (INSV) ‘Tarini’ chu zani khan Port Stanley, Falk-land islands a tlung tah. Khawvela lawng chawlna hmunpui tum tum hai fangsuok dinga Lieutenant

Commander Vartika Joshi inrawi Indian Navy nuh-mei team 6 hai hi October, 2017 khan India a inthawk a suok \an a, Navy team members hai chu Lieuten-ant Commanders Pratibha Jamwal, P Swathi, Lieu-tenants S Vijaya Devi, B Aishwarya le Payal Gupta

hai an nih. Goa lawng chawlna hmuna inthawk Tarini hin 15,000 Nauti-cal miles vel an t^wl tah a, Equator, Cape Leeuwin le Cape Horn hai fethlengin, rambung tum tum a sir ta bawk a, April, 2018 hin India panin hung int^wl nawk a tih.

WB CPI-M \huoitu Mukherjee a thi

kOLkATA: West Bengal state a CPI-M \huoitu le MLA hlui Nirmal Mukher-jee chu tar natna leiin zani khan a chengna In, Kolka-ta-ah kum 82 mi niin a thi. Mukherjee hin a nau nuh-mei pahni a thisan a, ama hi 1991 le 2001 kum hai khan Behala (West) A/C MLA dinga thlang tling a nih.

MOlAwM dIngA FIelnAPathienin rem a ti chun hungtlung ding January 27, 2018, 11AM khin kan naupa Tv. solomon hmar le Nk. manasia Laldinthar, d/o Lalding Hmar le Pi Laltlinzo of Guwahati hai chu Kohran dan thienghlimin Guwahati Baptist Church, Pan Bazar, Guwahati hmu-nah nupa ni dinga kut insuina an nei ding a ni a. An inneina mi hung hrepui ding le mi hung lawmpui dingin Chanchinbu tiemtu hai Pathien hmingin ngaina takin kan fiel cheu. Mimal fielna a hrana siem a ninaw leiin Chanchin-bua fielna kan hung siem hi mimal tin fielna anga mi lo ngaipek dingin kan hung ngen bawk cheu. Fieltuhai:1. T. Sangkhum Joute le Lalramkim (moneitu nu le pa)2. Lalzuithang Hrangate & Family (Laibung)3. David Neitham & Family (Laibung)4. Rev. Solomon Parate & Family (Laibung)

R-Day parade-ah States 14 le central Ministries 9 New deLhi: January 26, 2018 a Rajpath, New Delhi a Republic Day hmangna huna parade -ah States 14 le Central Ministries 9 \hang an ta, thupui tum tum hmangin India le states tum tum hai khawsak dan, a ram leilung inhawi zie le ramin hmasawnna a nek mekna le inzawmin socio-economic development thu hai suk-lang an tih. Hi huna ‘tab-leaux’ thupui tak dinga hril hai chu Operation Clean Money, Khelo India le ASEAN-India hai hi an nih. Public Relations Of-ficer, Ministry of Defence chun, a vawikhatna dingin parade-ah All India Radio (AIR) hai khawm an \hang ding niin a hril.

Somanath in VSSc director charge a lakNew deLhi: Vikram Sarabhai Space Centre (VSSC) Director thar din-ga ruot Scientist hming thang S Somanath chun zani khan charge a lak. So-manath chun ISRO Chair-man dinga ruot thar K Si-van hmun a hluo a, ISRO headquarters, Bengaluru hmuna funcion hmangnaa VSSC Director charge hi a lak a nih. Liquid Propulsion Sys-tems Centre, Valiamala a Director sin a thaw lai zinga Somanath hi VSSC Direc-tor dinga ruot a na, LPSC hi ISRO hnuoia liquid engines le inzawma vechicles siem le launch-na programme

haia mawphurtu a nih. So-manath hin VSSC-ah As-sociate Director (Projects) le Project Director, GSLV Mk-III launch vehicle mawphurna khawm a chel sa bawk a nih. Kum 1985 khan Somanath hin ISRO a zawm a, PSLV a bul \anna le PSLV-D2 a \um hnina zo chenin team leader a nih.

Pres, PM le cong Prez. in Basant Panchami chibaiNew deLhi: Presi-dent Ram Nath Kovind, Prime Minister Narendra Modi le Congress Presi-dent Rahul Gandhi han zanita ‘Basant Panchami’ le ‘Saraswati Puja’ a tlung le inzawmin India mipui-hai chibai an b<kna thu

an puong. President chun, hi festival hi inchukna lawmna huna hmang ding a na, insung, khawtlang le ram pum huopa inchukna sukhmasawntu le hrietna tienga ei lungril sukzautu a hung ni ngei ka beisei tiin a hril.

Page 4: TUOLBUOL (JANUARY) 23, 2018 ThAwLeNi (TUesdAY) Thar/2018/January/HT-23-01-2018.pdf · GAS NEWS Agency : SAS Booking : 29th. Oct. , 2017 to 29th. nOV. 2017 delivery:23-01-2018 (tUe)

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSTUOLBUOL (JANUARY) 23, 2018 ThAwLeNi (TUesdAY)

sun ZAWMnA.......

70th Zomi Namni Football Tourney-2018Venue: Public Ground, CCPur

January 23, 2018 FixtureVENUS v/s MYC - 12:00PM

UKB v/s FCZC - 2:00PMJan. 22, 2018 Result

YCP 1-4 HSC ; ZSC 3-5 Happy Feet

La Liga: Barcelona in Real Betis 5-0 le R. Madrid in Deportivo 7-1 in an hne;

Cristiano Ronaldo in goal hni a thun hnungah a hmaia thisen kai nuoiin field a suoksanBARCeLONA: Zani zingkara Barcelona le Real Betis inkhel huna chun first half chenah a tu tieng tieng khawm goal thun um loa an indraw hnungin second-half a inthawk Barcelona chun beipui thlakin 5-0 ze-tin Real Betis an hne. Barcelona in Real Betis an hne huna hin Ivan Rakit-ic chun minutes 59 naah goal hmasa tak a thun a, hi zo minutes 64 na ah Lionel Messi chun goal pahnina ding a thun a, hi zo minutes 69-naah Luis Suarez in thun nawk a, Lionel Messi chun minutes 80 naa a thun zoin Suarez chun minutes 90 naah goal a thun nawk a, a tawp chenah 5-0 in Real Betis hi an hne a nih. Chun, Pathienni zan khan Real Madrid chun De-portivo La Coruna chu 7-1

zeta hnein league table-ah palina an hau kirnawk tah. Real le Deportivo inkhel zan hin Deportivo ta dingin goal hmasa tak Adrian Lopez chun min-utes 23 naah a thun a. Hi zoa Real Madrid in beipui an thlak hnungin a tawp chenah Real Madrid chun goal 7 an thun a, matches pathum haia goal khat khawm thun ta lo Cris-tiano Ronaldo khawmin

goal hni zet minutes 78 le 84-na haiah a thun ve a, sienkhawm a goal thun nuhnung lem a head lut naah Deportivo defender Fabian Schar chun a boot in Cristiano Ronaldo chu a mit bul lai a petfuk leiin a pawp a, thisen nasa taka a suok leiin a goal nuhnung lem a thun zo hin a hmaia thisen kai nuongin Ron-aldo chun khel zawm thei ta lovin field-a inthawk a

suok. Madrid ta dinga goal thuntu dang hai chu Nach Fernandez (32 minutes); Gareth Bale (42), Gareth Bale (58), Luka Modric (68), Nacho Fernandez (88) hai an nih. Ronaldo in field a suok-san malama a Real Madrid doctor mobile phone hawa a hliemna le a hmaia thisen kai nuong a en lai thlalak chu twitter ah an lar hle.

League fe meka hin Bar-celona chun matches 20 an khelnaah points 54 hmuin hma an \huoi mek a, Atleti-co Madrid chun matches 20 ah points 43 hmuin pahnina an ni a, Valencia in match-es 20-ah points 40 hmuin 3-na le Real Madrid chun matches 19ah points 35 hmuin palina le Villarreal chun matches 20 ah points 34 hmuin 5-na an ni mek a nih.

Premier League:Tottenham le an indraw hnungin Southampton bottom three-ah an la um zingLONdON: Premier League khel mekah zani hmasa zan khan a mawng taka inthawka pathumna (bottom three) ni mek Southampton chun league table-a a 5-na ni mek Tot-tenham Hotspur 1-1 a an in-drawpui leiin league table-ah point 22 hmuin bottom three-ah an la cham zing. Southamton chun games 24 an khel ta haiah vawi 10 an lost ta a, vawi 4 hratin vawi 10 an khingpui hai an indraw pui ta a nih. Tottenham chun points 1 an hmu belsa leiin points 45 hmuin a panga-naah an la \hang zing bawk. Southampton man-ager Mauricio Pallegrino chun hratna chang zonaw hai sienkhawm Tottenham

an indrawpui chu lawmum a ti thu le hma an sawn pei thu a hril a, thla liemtaa Tot-tenham Hotspurs 5-2 a an lo hne tanaw hnungin an

performance chu \hat tieng a pan pei nia hrilin kaitung vut naw hai sienkhawm 1-1 draw hin a sukhlim thu a hril.

Martina Hingis chu Switzerland Fed cup team coach dinga ruot PRAGUe: World No. 1 hlui le nikum November thlaa tennis khel lo chawl-san (retire) tah Martina Hingis chu Switzerland Fed Cup team chun Feb-ruary thlaa Prague hmuna Czech le World Cup first round khel dinga an team coach dingin an ruot. Hingis hi kum 1995 le

2017 inkar sung Swiss na-tional team ta dinga vawi 19 lo inlang ta niin team coach dinga ruot a ni angin team captain Heinz Gun-thardt zawmvein Timea Bacsinszky, Belinda Ben-cic, Viktorija Golubic le Jil Teichmann haileh Swiss Tennis Federation team an represent ding a nih.

Nicole Kidman le Oldman Han Best Actor & Actress Award

LOs ANGeLes: Screen Actors Guild Awards 2018 chu Pathienni zan khan The Shrine Auditorium, LA ah ropuitaka nei a nih a. Out-standing Performance by a Female Actor in TV Movie ah Nicole Kidman chun a film “Big Lies” ah award a dawng a. Outstanding Per-formance by a Male Actor in Leading Role (Movie) ah Oldman in “Darkess Hour” ah a lak bawk. Hi hi tawite sunga Nicole Kidman-in Best Actress a lak pahnina a ni tah. Hi hma met khawm hin Critics’ Choice Award a lo lak ta bawk. Hritlang khawsik nei zing puma award la Nicole chun, “Zan dar 1am chen sin ka thaw a, hritlang khawsik ka nei zing bawk. Hi thil hi mang le a tak ang a nih. Khawsik ka nei zinga chu nangni lai ka hung \hang thei hi ka lawm hle a nih, tiin a hril. Nicole chun a co-star Reese Witherspoon le Laura Dern hai kuomah lawmthu a hril . Susan Sarandon le Jessica Lange hai hming khawm samin, hieng nuhmeihai hi kum 40 chung vawng an nih taa chu hrietzing khawpa inlar an la nih tiin a hril.2018 SCREEN ACTORS GUILD AWARDS latuhai chu a hnuoia hai hi an nih:FILM: Outstanding performance by a Male Actor in a lead-ing role:GaryOldman,DarkestHour- WINNEROutstanding performance

by a Female Actor in a lead-ing role:FrancesMcDormand,ThreeBillboardsOutsideEbbing,Missouri - WINNEROutstanding performance by a Male Actor in a sup-porting role:SamRockwell, Three Bill-boards Outside Ebbing,Missouri - WINNEROutstanding performance by a Female Actor in a sup-porting role:Allison Janney, I, Tonya -WINNEROutstanding performance by a Cast in a Motion picture:Three Billboards OutsideEbbing,Missouri-WINNEROutstanding Action perfor-mance by a stunt ensemble in a Motion picture:Wonder Woman - WINNERteleVIsIOn: Outstanding performance by a Male Actor in a televi-sion Movie or Miniseries:Alexander Skarsgard, BigLittleLies-WINNEROutstanding performance by a Female Actor in a tele-vision Movie or Miniseries:Nicole Kidman, Big LittleLies - WINNER Outstanding performance by a Male Actor in a drama series:Sterling K. Brown, This IsUs - WINNEROutstanding performance by a Female Actor in a drama series:ClaireFoy,TheCrown-WINNEROutstanding performance by a Male Actor in a Com-edy series:WilliamH.Macy,Shameless- WINNERMarcMaron,GLOWOutstanding performance by a Female Actor in a Comedy series:Julia Louis-Dreyfus,Veep -WINNEROutstanding performance by an ensemble in a drama series:This Is Us - WINNEROutstanding performance by an ensemble in a Com-edy series:Veep-WINNEROutstanding Action perfor-mance by a stunt ensemble in a Comedy or drama series:GameofThrones-WINNER

Leonardo le Chang Kawp Ding Margot Pasal Hlim Lo

LOs ANGeLes: Tulai Hollywood tlangval luck tak le nunghakin an huor tak, nunghak tamtak ngaizawng nei taa nuhmei la nei si lo social work le charity inhnika Climate Change dona dinga Leornardo Foundation indin hiel Itlay tlangval Leonardo DiCaprio chu a film thar taka a changpui ding Margot Robbie pasal Tom Ackerley chu a chungah a hlim naw hlea hril a nih. Leonardo le Margot hi “The Wolf of Wall Street” ah khan an chang kawpa, an inhme em em a. Screen-a an inhme taluo leiin Leonardo a film thar ding, Charles Manson chanchin ah khawm chang kawp

nawk dingin cast kawp an nih a. Director Quentin Tarantino a hlim zing laiin Margot a pasal Tom ruok chu a hlim naw hle thung. Woman’s Day magazine zieklang dan chun, Leonardo, kum 40 chuong tah hi a zei taluo tah a, nuhmei nei si lovin nunghak tamtak a zalpuiin a umpui tah a, tamtak a \he ta bawk leiin a nuhmei margot, kum 27 chauh chu Leonardo hin a hnesaw taluo Tom (28) an lau a nih. Tom hril dan chun Leonardo chu ‘irresistible ladykiller’ (hnawl harsa nunghak suktlawmtu) niin a hril. An chanchin hrie chiengtu pakhat chun, Leonardo le Margot hi an inhme el bakah an nuomzawng khawm an ang em em niin a hril. “Tom hin a nuhmei Margot a ringzo naw lei khawm an nawh. Leo hi ‘bachelor’ indiktak a nih a, Margot khawm ama ang mizie nei a lo nih bawk, an nuomzawng le inhawi tizawng an ang leiin Margot hi inveng hne naw pal an lau el a nih” tiin a hril. “The Wolf of Wall Street” an chang zo khan Leo le Margot chu an inhme taluo a. Screen-a an ‘chemistry’ khan rieu rieu a nei leiin tamtak chun an inngaizawng tak tak khawm an lo sawn hman a nih. Tu ruok hin chu Margot chu pasal nei a nih tah a, thil umdan a danglam tah. Margot le Tom hi 2016 khan an innei. Hindi hai naw angin Hollywood ah chu nuhmei pasal an innei hnung khawmin, abikin nuhmei, film an la chang hlak. Bol-lywood nunghakhai ruok chu pasal an nei tah chun a changtunu angin an chang ta ngai nawh, an pasal han an phal ta nawh.

Aamir Khan Film-in Ni 2-in Rs. 100 Crore Lam SuokmUmBAi: Entertainment khawvel, lemchanga a tehlema insukhlimna bawk hi mihriemin ei ngaisanga pawisa tehlem khawm in-leng vel tamna chu a nih. Lemderna khawvela bawk pawisa khawm a tam a, fiemthu le a lem mei mei, boruoka sinthaw han pawisa an lam suok thei ti Bolly-wood le Hollywood hai hin an suklang. Bollywood A-list star Aamir Khan a film thar tak “Secret Superstar” chu en nuom an tam em em a. Tlangzar a ni a inthawka ni hni sung chauvin Rs. 100 crore a lam suok hman a nih. Aamir Khan le Zaira Wasim

changna “Secret Superstar” hi China ah tlangzar a nih a, India nekin sum a hmu \ha lem. Aamir Khan a film hin India rama a lifetime busi-ness sum lamsuok ding zat ang $17.31 million chu China ramah ni hni sung chauvin a lam suok hman a

nih. Film critic Taran Adarsh chun Twitter ah, “#Secret-Supestar chun ni 2 sung chu China ram a run hne hle a, Rs. 100 crore a hmusuok hman! India rama a lifetime sunga a hmu ding zat vela hisap China ah chu ni hni sung chavin a hmu hman a

nih. Ni khat ni $6.86 mil-lion, ni hnina ah $10.45 million, a rengin $17.31 million a hmuh!” tiin a tweet. Mr Taran hril dan chun, Aamir Khan a film tho “Dangal” le “PK” le “Three Idiots” hai khan China ra-mah ram a lo lak lein tah a. Aamir Khan ngainatna an sang tah lei khan tuta a film thar hin en nuom a hlaw a, hlawkna khawm film dang po po nekin an tel rawn lem niin a hril. Aamir Khan film dang pathum “Dangal” “PK” le “Three Idosts” hai khawm khin China ramah an thaw \ha vawng. Tulai hnaia inthawk

khan China ram chun Bol-lywood film hai a ngaina thar em em a. Bollywod ta dinga market thar pawimaw tak a ni tah. US le Europe inkawp nek khawmin China ramin a thaw hlawk ta lem a nih. Hi lei hin Salman Khan a film thar tak ‘Bajrangi Bhaijaan’ khawm China ramah Screen lien pa 8000 chuong la zetah March 2 khin tlangzar ning a tih. Salman Khan ruok hi chu China a lut phutna ding a nih a. Eros International le China’s E Stars Films Ltd \hangruolin an release ding a nih. Iem a ang ve ding hunin a la hung hril a tih.

Australian Open:

Halep, Kerber, Madison Keys, Federer etc hai quarterfinal an lut

meLBOURNe: World number one Romanian Si-mona Halep chun zanikhan Japan rising star Naomi Osaka chu 6-3, 6-2 a hnein Australian Open 2018 fe mekah quarter-final a lut ve. Osaka hi ranking 72-na a nih. Champion hlui German mi Angelique Kerber chun zanikhan Taiwan mi world number 88 Hsieh Su-wei chu 4-6 7-5 6-2 a hnein quarterfinals a lut a. America mi Australian Open khel meka la dam-sun 17th seed Madison Keys chun French mi eight

seed Caroline Garcia chu 6-3, 6-2 a hnein quarter-finals a lut bawk. Tuta \u hi Australian Open a Mad-ision in quarterfinals a lut vawihnina a nih. Pasal-a chun zanikhan world number two Roger Federer (32) chun Hun-gary mi 8th ranked Marton Fucsovics 6-4, 7-6 (3), 6-2 a hnein quarterfinals a lut. Federer hi kum 1977 a Ken Rosewall hnunga Austra-lian Open quarterfinals lut pasal hai laia upa tak a nih. Tomas Berdych chun world number 25 Czech mi Fabio Fognini chu 6-1, 6-4,

6-4 a hnein quarterfinals a lut bawk. Berdych hi Aus-tralian Open quarterfinals a lut vawi 7-na a nitah. 97th ranked America mi Ten-nys Sandgren chun zan-ikhan fifth seed Dominic Thiem chu 6-2, 4-6, 7-6 (4), 6-7 (7), 6-3 in a hne. Chun, world ranking a 58-na ni lai South Korea mi Chung Hyeon chun zan-ikhan champion vawi 6 lai lo nit ah Novak Djokovic chu Australian open fourth round-ah hnein a hlapdawk. Chung (21) hin 7-6 (4), 7-5, 7-6 (3) in a hne a nih. Ko-rean player hai laia Grand Slam last eight lut hmasa tak a la nih. Chung hin a nawkah unseeded American Tnnys Sandgren inkhelpui a tih. Mixed double-ah India mi Rohan Bopanna le Di-vij Sharan hai chun zan-ikhan third round-ah an tla nawk tah. Zani hmasa khan Leander Paes le Purav Raja hai straight set-a hlapdawk an lo ni ta bawk.

Germany Social Democrats Han Angela Merkle An ThlawpBeRLiN: Tulai Europe a economy insangtak le hrat tak ti thei ding khawpa Germany siemtu kum 12 zet ro rel tah Germany Chancellor Angela Merkle chu September 2017 election zo a inthawka sawrkar siem thei lova um zing chu, Social Democrats hai thlawpna zarin sawrkar thar a siem ta ding a nih. Angela Merkle a party Christian Demoratic Union chun election ah a hrattak a nia chu ama khata sawrkar siem thei dinga a um naw leiin political party danghai an thlawpui a ngai a. Party lien nekin a chin deuhai a thuhne thei ding a melkai zinga chu a thei nawh a.Sawrkar thar a siem thei chun inthlangna nei nawk a ngai ding a na. Tu party khawm an nuom tah naw vawng leiin Social Democratic Party (SDP) hotu Martin Schulz chun, selkaltu anga um lo tum tah nisienkhawm, Merkle thlawp dingin a U-turn leiin tuhin sawrkar um thei ding anga um an tah. SDP delegate 600 hai chu Bonn khawpui ah Merkle CDU le \hangkawp

dan ding an hriltlang hnungin 362-279 in Merkle le \hangkawp tha an tih leiin coalition sawrkar an siem ta ding a nih. SDP hotu Martin Schulz chun, an party chun health le migration policy tieng an uor ding niin a hril. Zani ta vote hi Europe chun a thlir el chu a nih, abikin France. Asan chu, France President Emmanual Macron chun EU reform-na dingin Germany hi thawpui dinga a dittak a nih a. Sawrkar a siem thei naw chu a thiltum a hlawsam thei leiin Germany sawrkar um ding hi a thlakhla hle a nih.

Saidan ICI K|P in Hmarbiel Tour an nei

PARBUNG: Saidan ICI Kristien Thalai Pawl members mi 32 hai chun January 12-22, 2018 sung khan Hmarbiela khuo tum tum- Pherzawl, Tinsung, Damdiei, Taithu, Parbung, Sinlung le Senvawn hai kanin Pa-thien thu le hla ah rawngbawlna an nei. Hi Tour an nei sung hin Upa Robert

Zote,Tv. Solomon L. Songate, Chanchin-mawi Joute le Tv. Mathew Lalramlien han Pathien thu hrilna an nei a, Tv. Solomon L. Songate in Israel ram tin zawnin tulai khawvel boruok inlumlet dan hai projector hmangin ‘slight presentation’ hun a hmang hlak bawk. Tour an nei sung hin Saidan ICI KTP hai anthawk group song le hlapawl hai ngaithlak a ni a. Soloist- Nk. Grace Ramhlukim (winner- ICI KTP Tuithaphai Presbytery 2016 Solo Competition) le Nk. Rebecca Lalengmawi (2nd Runner Up- ICI KTP Tuithaphai Presbytery 2017 Solo competition) han Pathien inpakna hla sakna an nei hlak. Jan. 23, 2018 hin Saidan tieng kir nawk tang an tih.

(Muona Infimate)

b^ksamna le thil pawimaw an nei hai chu Education Department kuomah an intlun hlak ding a nih tia hrilin, school thawktu mani sin inthladatu hai chu hremna pe hlak dingin Pu Radeshyam chun a hril bawk. Pu Radeshyam chun, teaching, non-teaching staffs le Education Department of-ficials hai hi sungkuo khat ei nih tiin a hril. Manipur a school abikin sawrkar school hai siem\ha a, danglamna siem dingin ei sung-kuo hin thaw ding tam tak ei nei a nih. Ma-nipur education system hrie a danglamna siem dingin theitawp suo seng ei tiu tiin Pu Radeshyam chun a hril. Uyumpok Upper Primary School-ah

kum dang nekin tukum admission thaw an pung leia a lawmna thu Pu Radeshyam in a hril. Upper Primary School kanna a nei zo a chanchinbumihai hmaa thu a hrilna a chun, Education Department officials han tlangram le phairama sawrkar schools hai kanna an nei zing a, department thiltum tak chu sawrkar schools hai sukhmasawn a nih tiin Pu Radeshyam chun a hril. A hril peina-ah, Uyumpok Upper Primary School-ah students an pung leia room an indai naw thu a hriet leia a kan a ni thu a hril a, Education Department hmalakna le sawrkar schools hai dawmsangna dinga sawrkar hmalakna thlawp dingin mipuihai fielna a nei bawk.

Thawktu han theitawp an suo a pawimaw: Radhashyam

KSA member ni bawk Sachindra in a hril peina a chun, Manipur College a Principal in-charge fund indiklo taka hmangtu hi hrem ding a nih tiin a hril. Tu chen hin hremna pek a la ni nawh a, Manipur sawrkarin Prin-cipal hremna a pek nuom naw hi UGC in Manipur College a banned-na a hl$p thei nawna san lientak a nih tiin a hril bawk. Manipur College chungthu hi Janu-

ary 11 khan ‘Imphal Times’-ah suksuok a na, 2014 a inthawk khan Manipur Col-lege Principal in-charge Dr. Kh Jayanta-kumar Singh in UGC fund indiklo takin a hmang leiin a college chu UGC in a banned a, Singjamei Chinga Makhong hmuna um Manipur College hin UGC a inthawk fi-nancial le thil dang dang haiah \hangpuina a dawng ta naw thu zieklang a nih.

manipur College in protest

Free Hep C & B Screening neiCCPUR: My Land Pharma Pvt. Ltd. Com-pany chun January 22, 2018, 10:30AM-2:00PM sung khan District Hospital OPD Building sawngchunga NCD Clinic-ah Free Screening of Hepatitis ‘C’ & Hepati-tis ‘B’ an buotsai. Hi huna hin mi 60 chuong test/Screen-ing nei a ni a, Hepatitis ‘C’ invawi 6 hmu-suok le Hepatitis ‘B’ invawi 1 hmusuok a nih. Chun, HIV-HCV hai ta ding khawmin

Medicine Sans Frontier chun District Hos-pital-a ART Centre-ah a thlawnin treat-ment an pek.