van aeroplane heaven voor fsx/se en prepar3d review.pdf · 2017-05-04 · hawker typhoon ib van...
TRANSCRIPT
1
Hawker Typhoon IB
van Aeroplane Heaven voor FSX/SE en Prepar3D
In februari 2017 bracht Aeroplane Heaven een virtuele versie uit van de Hawker Typhoon IB.
De Hawker Typhoon (liefkozend ‘Tiffy’) is een Engels gevechtsvliegtuig uit de Tweede Wereldoorlog dat in
Nederland beter bekend is dan in Engeland zelf. Waarschijnlijk is dit een gevolg van de belangrijke rol die de
Typhoon gespeeld heeft bij het aanvallen van gronddoelen in Duitsland, Frankrijk, België en Nederland. In
Engeland werd de Typhoon vanwege zijn hoge snelheid wel ingezet voor het bestrijden van Focke Wulf’s die het
op de radarinstallaties hadden voorzien. Vanaf D-Day heeft de Typhoon luchtsteun gegeven aan de opmars van
de Geallieerden. In 1944 werd de Typhoon opgevolgd door de Tempest. De prototypen daarvan werden nog
Typhoon II genoemd maar de verschillen waren zo groot dat al bij introductie voor de naam Tempest gekozen
was. Belangrijk verschil waren de verbeterde prestaties op grote hoogte, waar de Typhoon sterk terugviel.
Er werden slechts ruim 3300 Typhoons en ruim 2000 Tempests gebouwd.
De Typhoon lag bij Hawker al op de tekentafel nog voordat de Hurricane in productie was gekomen. In maart
1938 gaf het Air Ministry Specificatie F.18/37 uit voor een gevechtsvliegtuig dat minimaal 400 mph op 15.000 ft
hoogte kon bereiken. Dit is gedurende de Tweede Wereldoorlog steeds één van de snelste gevechtsvliegtuigen
geweest met aanvankelijk als enige mede-snelheidsduivel de tweemotorige Lockheed P-38 Lightning.
De Typhoon beschikte over een unieke nieuw
ontwikkelde krachtbron met uitzonderlijk vermogen,
gebouwd door Napier-Sabre. Deze motor heeft alleen
toepassing gevonden in Typhoon en Tempest,
behoudens enkele prototypen en een racevliegtuig.
Deze motor is de meest compacte zuigermotor die
ooit gebouwd is. Twee boxermotoren van elk 12
cilinders liggen als ‘sandwich’ op elkaar met de in-
en uitlaatspruitstukken als ‘beleg’ ertussen. De
krukassen zijn aan elkaar gekoppeld via een dubbele
overbrenging naar een tandwiel op de propelleras. Je
zou dan een grote inbouwbreedte verwachten maar
deze motoren hadden schuiven in plaats van kleppen
waardoor de cilinderkoppen heel laag konden blijven.
2
Zie bijvoorbeeld https://www.youtube.com/watch?v=GjciUTgvqew voor de eerste van drie video’s van de
beweging van de schuiven. Prachtige animatietekeningen van motoren, onder andere Napier-Sabre, zijn te
vinden op http://www.enginehistory.org/CAD/index.php.
Deze motoren hadden nauwelijks meer inbouwruimte nodig dan de Rolls-Royce Merlin en Griffon maar
leverden wel tweemaal zoveel vermogen. De totale cilinderinhoud bedraagt 36,65 liter, de complete motor weegt
ruim een ton. De versies die in de Typhoon werden toegepast hadden 2200 (Napier-Sabre II) en 2260 pk (IIA),
die in de Tempest V 2400 pk en meer. Er zijn enkele exemplaren gebouwd die op speciale benzine van 150
octaan nog meer vermogen leverden, tot 3500 pk, maar die zijn nooit operationeel toegepast.
Evenals de Hurricane had de Typhoon
relatief dikke vleugels die een stabiel
platform boden voor kanonnen. Aan
iedere vleugel waren twee Hispano 20
mm kanonnen gemonteerd. De Typhoon
kon bovendien twee 500- of 1000-
pounds bommen meevoeren (vanaf eind
1942) of een aantal ongeleide RP-3
raketten (vanaf eind 1943). Er konden
onder elke vleugel vier geleiders voor
raketten worden gemonteerd, en door
raketten aan elkaar te bevestigen
konden zelfs meer dan acht raketten
worden meegenomen.
De Typhoon kon ook worden uitgerust
met twee drop tanks van elk 45 gallon
waardoor langere afstanden gevlogen konden worden, maar dan konden geen bommen of slechts 2 x 2 raketten
meegenomen worden.
Het vliegtuig had een structurele zwakte: de staart brak gemakkelijk over één van de verbindingen af, hetgeen
veel piloten het leven heeft gekost. Doordat de Napier-Sabre motor bovendien vrij onbetrouwbaar was en de
prestaties van de Typhoon op grote hoogte sterk terugvielen, was het doek in het begin al bijna gevallen voor dit
vliegtuig. De RAF had echter aanvankelijk geen ander toestel dat was opgewassen tegen de Duitse Focke-Wulf
FW-190 waardoor de Typhoon uit nood weer werd ingezet. De staart werd in- en uitwendig versterkt met enkele
noodconstructies. Eén van deze noodconstructies, de uitwendig aangebrachte ‘schubben’ zijn ook op het model
van Aeroplane Heaven zichtbaar. Deze noodconstructies bleven toegepast tot het einde van de productie.
Aeroplane Heaven Hawker Typhoon IB met versterkte staartconstructie. Tussen de stabilisator en het
serienummer zijn ‘schubben’ aangebracht.
3
Pas tegen het eind van de productie bleek dat het afbreken van de staart werd veroorzaakt door elevator flutter.
Dit probleem werd opgelost voor de Tempest. Voor de startproblemen was ook iets gevonden: de motoren
werden regelmatig gestart en warm gehouden, ook ‘s nachts, tot groot ‘genoegen’ van de omwonenden van de
vliegvelden. Ook dan waren Typhoons moeilijke starters met groot risico op overprimen.
Macaber detail is dat het silhouet van de Typhoon vanuit een bepaalde gezichtshoek grote gelijkenis heeft met
dat van de Focke-Wulf FW-190 waardoor een aantal Typhoons werd neergehaald door friendly fire. Om die
reden werd de onderzijde van de vleugels voorzien van witte en zwarte strepen, lang voordat deze voor D-Day
werden toegepast.
Laden van de Hispano kanonnen
Als jachtbommenwerper en ‘vliegende artillerie’ bleek de Typhoon over buitengewoon goede eigenschappen te
beschikken. De steeds op geringe hoogte uitgevoerde missies behoorden tot het gevaarlijkste werk van de RAF.
Na de Invasie in Normandië trachtten de Duitsers de opmars van Patton te stuiten met een groot tegenoffensief.
Door de wijze waarop Typhoons hebben huisgehouden onder het materieel van de vijand werd een grote
bedreiging omgezet in een klinkende overwinning, zodat de Duitse legerleiding zich beklaagde over gebrek aan
luchtsteun. Om die reden werd een replica van een Typhoon gebouwd voor het Memorial de la Paix in Caen.
Op één na alle overgebleven exemplaren zijn na de oorlog als
schroot afgevoerd. Die ene (MN235) maakt deel uit van de
collectie van het RAF Museum in Hendon (UK) en is
momenteel uitgeleend aan het Canadian Aviation and Space
Museum in Ottawa. Er zijn twee restauratieprojecten: JP843 in
Canada en RB396 in Engeland.
Er moeten nog veel restanten in de bodem zitten, ook in
Nederland. Ik vond zo gauw geen Nederlands voorbeeld maar
op http://asaapicardie3945.fr/index.php/english/events/143-
april-2009-looking-for-and-finding-the-hawker-typhoon-mk-ib-
n-jr523-sacy-le-grand-oise vind je een aantal foto’s van de staat
waarin Typhoons nu worden teruggevonden, inclusief foto’s Registratie door gun camera van raketten
van de Napier-Sabre motor. door Typhoon afgevuurd op spoorlijn
4
De versie van Aeroplane Heaven
Model en textures
Het model ziet er goed uit maar blijkt bij nadere beschouwing opgebouwd te zijn uit relatief weinig polygonen.
Vanuit de VC is nog juist een stukje van de neus te zien; deze is niet rond zoals in werkelijkheid maar hoekig.
De spinner heeft 24 hoeken en ook delen van de behuizing van de radiator zijn hoekiger dan we tegenwoordig
van virtuele vliegtuigen gewend zijn. De radiator is mooi gedetailleerd.
Ook andere ronde delen zijn herkenbaar als veelhoeken. Het voordeel van een relatief klein aantal polygonen is
dat het model minder zwaar op de frame rate drukt. Dat is met hedendaagse computers echter allang geen
probleem meer. Er is veel aandacht besteed aan de textures. Dit zijn HD textures (4096 x 4096); dit aantal pixels
zowel voor de gehele lengte als voor beide vleugels samen. Op de textures zijn gebruikssporen aangebracht.
VC van de Aeroplane Heaven Hawker Typhoon. Inzet: echte cockpit.
Er zijn behalve een complete Typhoon
vinden zijn, zodat een goede vergelijking te maken is
meeste bedieningsorganen kunnen zowel via keyboard c
muis worden bediend. De Aeroplane Heaven Typhoons
instrumenten zien er helaas onberispelijk uit.
life look’ te creëren. Het zou anders
de virtuele versie van de T-6 Texan/
normaal werken) zijn op foto’s gebouwd.
Instrumentenpaneel AlphaSim T-6 Texan/Harvard
Enkele bouwers van virtuele vliegtuigen lieten wat vuil op de glaasjes van de ins
kunt zien dat deze niet dagelijks gepoetst werden.
die je verwacht in de cockpit van een
Instrumentenpaneel RealAir Spitfire
5
behalve een complete Typhoon (MN235), twee losse cockpits behouden waarvan op Internet foto’s te
zodat een goede vergelijking te maken is met de VC. Deze oogt volledig en is beslist mooi.
meeste bedieningsorganen kunnen zowel via keyboard commando’s, via een switch panel of in de VC met de
De Aeroplane Heaven Typhoons vertonen ook in de VC gebruikssporen
onberispelijk uit. Het lukt bouwers van virtuele vliegtuigen maar zelden
kunnen: AlphaSim gebruikte een foto van een echt instrumentenpaneel voor
Texan/Harvard, compleet met poetsdoek! Ook de instrumenten
zijn op foto’s gebouwd. Echter kan het niet! Je kunt de olie haast ruiken …
6 Texan/Harvard waarvoor foto’s van een echt paneel werd
e bouwers van virtuele vliegtuigen lieten wat vuil op de glaasjes van de instrumenten zitten waaraan je
niet dagelijks gepoetst werden. De VC van de AH Typhoons is mooi maar geeft niet de sfeer
die je verwacht in de cockpit van een militair vliegtuig dat in de oorlog intensief gebruikt werd.
RealAir Spitfire met vuil op de glaasjes van de instrumenten (in de ‘gebruikte’ versie)
twee losse cockpits behouden waarvan op Internet foto’s te
met de VC. Deze oogt volledig en is beslist mooi. De
ommando’s, via een switch panel of in de VC met de
sporen, maar de
maar zelden om een ‘real
: AlphaSim gebruikte een foto van een echt instrumentenpaneel voor
Ook de instrumenten (die uiteraard
Je kunt de olie haast ruiken …
van een echt paneel werden gebruikt
trumenten zitten waaraan je
De VC van de AH Typhoons is mooi maar geeft niet de sfeer
vliegtuig dat in de oorlog intensief gebruikt werd.
(in de ‘gebruikte’ versie)
6
Handleiding
De handleiding van de Aeroplane Heaven Typhoon is uiterst compact en toch vrij compleet en duidelijk. Deze
telt slechts 14 pagina’s waardoor het voor niemand een bezwaar hoeft te zijn om deze te bestuderen alvorens de
virtuele lucht in te gaan. Nadeel is dat je als virtuele piloot geacht wordt ervaring te hebben in het vliegen met
gevechtsvliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog. In het echt was het natuurlijk ook zo dat je begon in een Tiger
Moth, dan overstapte in een T-6 Harvard om pas daarna aan het echte werk te beginnen. Toch zou wat meer
uitleg wel op zijn plaats zijn geweest; veel virtuele piloten zullen de neiging hebben om Tiger Moth en Harvard
over te slaan. Wel biedt AH verschillende flight dynamics voor ‘gemakkelijk’ en ‘realistisch’ vliegen.
Voor wie toch wat meer wil weten over de techniek van het vliegen met warbirds kan mijn Harvard pakket via
Dutchfs downloaden. Door het verschijnen van de A2A Texan/Harvard is mijn Harvard pakket wat overbodig
geworden maar de toelichting en lesinstructies zijn nog steeds even waardevol. En de freeware T-6 van Warwick
Carter is van alleszins aanvaardbare kwaliteit, al is die wat in de schaduw van de A2A versie gekomen.
Voor wie de AH Typhoon ‘volgens het boekje’ wil vliegen is op http://www.spruemaster.com/blog/wp-
content/gallery/manual/Hawker%20Typhoon%201A1B%20Pilots%20Manual.pdf een scan (in een wat lage
resolutie maar voldoende leesbaar) van de originele Pilot’s Notes te downloaden.
Vliegeigenschappen
Er bestaat momenteel geen enkele luchtwaardige Typhoon zodat we ons voor de vliegkarakteristieken moeten
richten op ervaringen en verslagen uit de Tweede Wereldoorlog. Op YouTube zijn enkele originele actiefilms te
vinden waaruit ook wel iets is af te leiden. Op http://www.wwiiaircraftperformance.org/typhoon/Typhoon_Eng-
47-1658-E.pdf vind je een Amerikaans verslag van een testvlucht.
De Typhoon was ‘quite a handful’ om te vliegen. Daar hoop je dan achter de pc ook iets van te ervaren.
Inderdaad heeft AH geprobeerd een aantal vliegeigenschappen van de ‘echte’ Typhoon in de virtuele versie te
simuleren. Helaas is dat niet altijd even deskundig gebeurd.
De Typhoon was een vrij stabiel vliegtuig met alleen onstabiliteit in pitch richting, die verdween bij hogere
snelheid. Merkwaardig is dat piloten de Typhoon waarderen als ‘steady like a rock’ bij hoge snelheden (nuttig
bij het afvuren van granaten en raketten) terwijl het Amerikaanse verslag het toestel als ‘decidedly dynamically
unstable’ beoordeelt. Over het algemeen vliegen virtuele vliegtuigen in MSFS te stabiel maar AH heeft de
Typhoon juist als instabiel geprogrammeerd. Ter ‘compensatie’ zijn pitch MOI en roll MOI aanzienlijk verhoogd
maar dat is toch niet hetzelfde.
Ik moet hier vermelden dat ik A2A Accu Feel v.2 heb geïnstalleerd en consequent gebruik. Wellicht versterkt
Accu Feel zwakke eigenschappen; in elk geval vliegt de AH Typhoon bij mij erg ‘wiebelig’. Ik heb de stabiliteit
in pitch en roll richting iets verhoogd en ik heb de zijdelingse dehidral in het .air-bestand zelfs flink verhoogd.
Hoe groter de V-stand van de vleugels, hoe meer dehidral. Voor de MOI’s heb ik de door het Aces team van MS
gesuggereerde waarden toegepast. Dit geeft mij veel meer de stabiliteit die ik van de Typhoon verwacht.
Elk vleugelprofiel heeft zijn eigen karakteristieke eigenschappen die nog worden beïnvloed door de geometrie
van het gehele vliegtuig. Deze eigenschappen worden in MSFS gerealiseerd in tabel R404 of R1545 in het .air-
bestand. Tabel R404 van de AH Typhoon is weinig gedetailleerd gedefinieerd. Het punt waarop stall optreedt, is
bij een relatief hoge AoA gelegd; overeenkomend met een snelheid die hoger ligt dan de stall-snelheden die in
het aircraft.cfg staan opgegeven en die overeenkomen met de werkelijkheid. (FSX rekent niet met de werkelijke
AoA maar met de stand van het vliegtuig). Voor een realistische simulatie van het overtrekken zou de lift bij die
waarde van de AoA moeten terugvallen die zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid ligt. Voor dit vliegtuig zou
een nauwkeuriger gedefinieerde R404 mijns inziens meer aan de verwachtingen hebben voldaan.
7
Eén van de Typhoons op vliegveld Welschap die in puin
lagen na Operatie Bodenplatte, 1 januari 1945
Motor en propeller
De vliegeigenschappen worden ook bepaald door motor
en propeller. De Typhoon had een supercharger met
twee snelheden. Deze verhoogt de inlaatdruk over het
gehele bereik; in ‘Full’ meer dan in ‘Moderate’. In FSX
is echter geen supercharger met twee snelheden gemo-
delleerd. Daarom hebben enkele bouwers waaronder
Aeroplane Heaven een turbocharger geprogrammeerd
aangevuld met War Emergency Power. Een turbocharger
is een compressor die door een turbine wordt aangedreven, die op de uitlaatgassen werkt. Een ‘supercharger’
wordt door de krukas aangedreven. WEP biedt als het ware een tweede stand. In FSX kan WEP niet met een
supercharger maar wel met een turbocharger worden gecombineerd. WEP kan alleen gebruikt worden in full
throttle en valt direct weer uit als je de throttle iets terugneemt. Het werkt beter als je in het Aircraft.cfg bestand
emergency_boost_type verandert van 3 in 1. WEP van de AH Typhoon werkt maar vijf minuten.
De supercharger van de Typhoon kan (ook in ‘Moderate speed’) op zeeniveau een druk opbouwen die boven de
toegelaten inlaatdruk komt. De Napier-Sabre IIA was gebouwd voor een maximale inlaatdruk van +9 lb./sq.in.
(overeenkomend met 48,25 in.Hg. volgens het Amerikaanse systeem) en die druk mocht maar vijf minuten
aangehouden worden. Je zou dus altijd moeten opletten dat je de maximale inlaatdruk niet overschrijdt, maar je
kunt de motor van de AH Typhoon niet opblazen. AH heeft een detonation onset (de druk waarbij de motor gaat
detoneren, hetgeen tot grote motorschade zou leiden) van 50,6 in.Hg. (= +10,15 lb./sq.in.) opgenomen in het
aircraft.cfg maar die heeft geen effect. Dat nodigt niet uit tot zorgvuldigheid met de motor …
AH heeft voor de turbocharger een critical altitude opgenomen van 10.000 ft. Tot die hoogte geeft de
turbocharger de maximale inlaatdruk maar zo werkt een supercharger niet. Als je vooral op lage hoogte vliegt, is
het realistischer als je de critical altitude op 0 zet en max_design_mp bijvoorbeeld op 66 (= +17,7 lb./sq.in.).
Voor Take Off wordt aanbevolen de inlaatdruk te beperken tot +4 lb./sq.in.; climb maximaal +7 lb./sq.in.
Zodra de inlaatdruk gedaald is tot +4 lb./sq.in. (= 38 in.Hg.) schakel je de supercharger in ‘Full speed’.
Aan de Typhoon werden twee typen propeller toegepast: de drie-bladige De Havilland Hydromatic constant
speed propeller of vierbladige Rotol. Ik vond nog geen gegevens van de Rotol.
De bladen van de Hydro-matic voor de Typhoon hebben een minimale pitch van 37° en maximale pitch van 74°.
Het aantal bladen heeft geen invloed op de spoed, alleen op de breedte. De instelhoeken van de Rotol zullen dus
niet veel afwijken van de De Havilland. Probleem is dat MS geen tabellen (in het .air-bestand) ontwikkelde die
tot 74° gaan; de tabellen die het verst gaan zijn die van de P-51D Mustang die van 15° tot 65° gaan. AH heeft
deze gebruikt en de te kleine instelhoek gecompenseerd in de reduction gear. Die is in werkelijkheid 1 op 3,65 en
AH verlaagde die naar 1 op 2,46. In werkelijkheid zou dat niet kunnen omdat de omtreksnelheid van de grote
propeller (14 ft diameter) dan in een duikvlucht ver boven de geluidssnelheid zou komen, hetgeen problemen
veroorzaakt. MSFS kijkt daar echter niet naar. Bij narekenen blijkt de vertraging van 1 op 2,46 nog wat aan de
grote kant waardoor het vliegtuig onvoldoende accelereert bij Take Off. Misschien heeft AH het motorvermogen
om die reden verhoogd van 2200 of 2260 naar 2850 pk. Dat laatste was het vermogen van de Napier-Sabre VA
die niet in de Typhoon maar in de Tempest Mk.V werd toegepast.
In het aircraft.cfg bestand zijn waarden opgegeven voor gyro precession on roll en gyro precession on yaw.
Precession is een kracht die haaks staat op de as van de propeller waardoor er geen sprake is van gyro precession
on roll. Je moet het woord ‘roll’ vervangen door ‘pitch’. De waarden kunnen verhoogd worden tot 1,5 à 2.
Realisme van de besturing
De bediening van de AH Typhoon heeft een aantal onvolkomenheden. Je kunt naar wens drop tanks, bommen of
raketten meevoeren. Deze hebben geen enkele invloed op Fuel and Payload noch op de luchtweerstand; zonder
drop tanks heb je dus net zoveel benzine als met en ook het bereik en de snelheden zijn dezelfde. De hoeveelheid
benzine moet zelf worden ingesteld in het gewone FSX/P3D Fuel and Payload menu. De ‘default’ instelling
(100%) is altijd de totale hoeveelheid voor vaste tanks en drop tanks samen maar desondanks is het bereik dan
iets te beperkt. Een fuel_flow_scalar (in het Aircraft.cfg) van 0,85 komt dichter in de buurt.
De benzinekraan heeft drie standen. Dat zouden off - main tanks - nose tanks moeten zijn maar in de AH
Typhoon zijn het off - fuel cock (?) - on.
De selector ‘DROP TANKS’ heeft drie standen: starboard - port - off. Doordat er geen pijl aan de knop zit (zoals
in de echte Typhoon), is nooit duidelijk in welke stand de knop staat. Je kunt de AH Typhoon gewoon starten
met beide benzinekranen dicht, maar als je dan een keer met de muis op de draaiknop klikt, slaat de motor af.
8
Als je verder vliegt als de drop tanks leeg zijn en de kraan van de interne tanks staat dicht, blijft de motor
gewoon doordraaien. Na de drop tanks worden automatisch alle interne tanks gebruikt.
De hendel voor het afwerpen van de tanks kan niet bediend worden. Als de tanks leeg zijn en je wilt ze
afwerpen, is het pop-up menu Shift-1 de enige mogelijkheid.
De Typhoon heeft twee primers: één die druk opbouwt in de carburateur (vereiste druk: 1,5-2 lb./sq.in. Er is ook
in het echt geen benzinedrukmeter, alleen een waarschuwingslampje) en een primer die benzine inspuit in de
cilinders. De AH Typhoon start echter ook zonder gebruik te maken van de primers.
De Typhoon had alleen een Coffman starter die de motor met een explosie in beweging brengt, maar AH heeft
bovendien een startmotor gemonteerd. Druk je op de starter, dan hoor je eerst een explosie en vervolgens hoor je
nog enige tijd een startmotor tot de motor aanslaat. Maar er hoort dus geen startmotor in.
Evenals de motor zijn ook landing gear en flaps niet kapot te krijgen.
De besturing (in ‘realistic’ modus) is daarmee niet erg realistisch. Voordeel is dat je met deze Typhoon de lucht
in kunt zonder de handleiding te lezen: je kunt ‘instappen en wegwezen’. Let dan wel even op dat de propeller
tegengesteld draait aan die van de meeste vliegtuigen waardoor je bij Take Off links voetenstuur moet geven!
Het geluid
De motor klinkt zoals je je zou kunnen voorstellen van een 24-cilinder die bijna 4000 toeren per minuut kan
draaien. Sinds het begin van de jaren ’50 van de vorige eeuw heeft er nooit meer een Napier-Sabre motor
gedraaid. Het aantal in complete staat behouden exemplaren is zeer gering en daarvan draait er nooit één, ook
niet in een vaste opstelling. Op dit moment is het geluid van een Napier-Sabre dus nergens te horen maar er zijn
oude films zoals https://www.youtube.com/watch?v=Fo0Lv1S3RfQ. In de documentaire ‘Tempest at war’ van
het Imperial War Museum https://www.youtube.com/watch?v=m7b9Diq7eCg zijn Tempests en Typhoons te
horen en te zien. Klinkt toch wel wat agressiever dan de versie van Aeroplane Heaven.
Hawker Typhoon RB396 in opbouw met :apier-Sabre motor in revisie. Foto: Huw Hopkins
Volgens de informatie van Aeroplane Heaven zou de Typhoon voorzien zijn van stereo geluiden. Voor een mooi
stereogeluid zijn er echter te weinig sets geluidsbestanden. Het geluid van de propeller is niet te horen en er
ontbreken meer geluiden. Openen van de canopy heeft geen enkel effect op de geluiden van wind, motor en
propeller; je hoort de canopy alleen schuiven over zijn geleiders. In de cockpit geven schakelaars, primers en
parkeerrem geen geluid. In de Sound map is geen geluid voor het detoneren van de motor en er is ook geen
koppeling naar zo’n geluid in het sound configuratiebestand.
9
Bewapening
De Typhoon IB is altijd voorzien van 2 x 2 Hispano 20 mm kanonnen. In de Aeroplane Heaven versie zijn die
geladen met losse flodders: door op toets I te drukken krijg je vlammen uit de kanonnen te zien en de lege hulzen
vliegen in het rond, maar je kunt er niets mee in puin schieten.
Met hetzelfde menu waarmee drop tanks kunnen
worden toegevoegd, kunnen bommen (alleen 500-
pounds) of raketten worden toegevoegd (alleen acht
tegelijk). Er kan maar één type objecten (drop tanks
óf bommen óf raketten) tegelijk worden meegenomen.
In werkelijkheid was een combinatie van drop tanks
en 2 x 2 raketten ook mogelijk maar niet bij deze
virtuele versie, evenmin als dubbele raketten.
Meenemen van bommen of raketten heeft geen
invloed op belading en luchtweerstand; het gewicht
van de bommen en raketten moet zelf worden
ingesteld in het gewone FSX/P3D Fuel and Payload
menu. De ‘default’ instelling is dat drop tanks,
bommen en raketten allemaal tegelijk aanwezig zijn
Combinatie van drop tank en twee raketten waardoor je met een iets te zwaar beladen vliegtuig de
virtuele lucht in gaat (370 pound boven maximaal take off gewicht). Je moet dus altijd vinkjes weghalen uit het
Fuel and Payload menu. Het is eenvoudiger om in het aircraft.cfg bestand permanent gewicht weg te halen; in
werkelijkheid kon je ook niet alles tegelijk meeslepen. Als je in het cfg-bestand als gewicht van bommen en
raketten 0 pounds opgeeft, houd je de mogelijkheid om in het menu alsnog gewicht in te vullen. In werkelijkheid
wegen de acht raketten geen 1000 pounds maar slechts 8 x 60 met nog een klein gewicht voor de geleiders.
Er zijn release buttons voor bommen of raketten en die hebben click spots maar bij indrukken worden de
bommen niet afgeworpen; de enige mogelijkheid is weer het Shift+1 menu.
De Aeroplane Heaven Typhoon is niet voorbereid op TacPack.
Effecten
Behalve het hierboven genoemde effect van de kanonnen heeft Aeroplane Heaven ook het starten geanimeerd.
De handleiding vermeldt dat bij het starten blijkt of je de primers teveel hebt gebruikt maar in de praktijk maakt
dit vliegtuig bij het starten altijd veel vuur en rookwolken; ook als de motor warm is. In het echt kwam dat ook
vaak voor; meerdere Typhoons zijn uitgebrand door een mislukte poging om de motor te starten. Sommige
piloten vonden het starten net zo gevaarlijk als het vliegen van een missie!
De motor komt in een paar stappen op gang. Ik neem aan dat het ook in werkelijkheid even duurde voor alle 24
cilinders gingen meewerken. De overgangen in de animatie gaan echter te abrupt.
Het starten van de Aeroplane Heaven Typhoon gaat gepaard met veel vuur en rook. De rook verschijnt vreemd
genoeg alleen aan de andere kant van het vliegtuig, ongeacht hoe de wind staat en aan welke kant je kijkt.
10
Bij lage toerentallen zie je één of meerdere stilstaande silhouetten van de propeller zoals je die ziet in video-
opnamen. In werkelijkheid ziet het menselijk oog de draaiende propeller nooit; alleen een schittering op de
propellerbladen die verplaatst bij verstellen van de spoed.
Conclusie
Model en textures, VC, handleiding, vliegeigenschappen, realisme van de besturing en geluid beoordeel ik met
respectievelijk driemaal goed, slecht, onvoldoende en matig. Hoe zwaar je daaraan tilt, hangt af van jouw
wensen bij virtuele vliegtuigen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen Typhoon piloten drijfnat van het zweet thuis van de missies, niet
alleen door de hitte in de cockpit (de hete uitlaatgassen met hun dodelijke koolmonoxide werden in de cockpit
gezogen en er kwam te weinig verse lucht binnen zodat altijd zuurstof nodig was) maar ook doordat alles wat
kon schieten op je gericht werd. Daarbij waren de Typhoons aanvankelijk erg onbetrouwbaar. Als je niet in een
oncontroleerbare spin uit de lucht viel door een afgebroken staart, dan had je nog steeds het risico een nood-
landing te moeten maken in vijandelijk gebied. De flight simulator voor pc zal je nooit kunnen laten ervaren wat
het betekent om met een gevechtsvliegtuig bijzonder gevaarlijke oorlogsmissies uit te voeren. Maar op zijn minst
zou je moeten kunnen ervaren dat je met een relatief zwaar vliegtuig met uitzonderlijk groot motorvermogen
vliegt. De AH Typhoon laat je daarvan wel iets ervaren maar over het algemeen zijn de eigenschappen niet
geheel realistisch. Er zijn wel wat bescheiden mogelijkheden tot verbetering.
Aan het model is praktisch niets te wijzigen maar voor de textures levert AH een paintkit mee in het pakket.
Jan Kees Blom maakte al een aantal repaints waaronder één van de Typhoon waar de Nederlander Robert van
Zinnicq Bergmann in het RAF 181 en 182 Squadron mee vloog.
Vliegeigenschappen zijn tot op zekere hoogte zelf te wijzigen in Typhoon.air en Aircraft.cfg.
A2A Accu Feel v.2 (payware) biedt een prettige verbetering van de beleving voor alle vliegtuigen. Om
begrenzingen aan het vermogen van de motor en misbruik van gear en flaps te simuleren kun je RealEngine
(v.1.4; freeware) toevoegen, wat ik beslist aanraad. Cockpitsounds (freeware) voegt klikgeluiden toe aan de
schakelaars, primers en parkeerrem. Motorgeluiden kun je van oude films halen en zelf bewerken met een
programma voor het bewerken van audiobestanden en FSStudio om een configuratiebestand te bewerken.
Vanwege deze mogelijkheden tot verbetering ligt de nadruk voor mij bij de kwaliteit van het model en de VC.
Die zijn alleszins bevredigend.
De prijs (€ 20,95) in aanmerking genomen, is deze add-on zijn geld waard. Inmiddels verscheen versie 1.2
waarin enkele kleine (in dit review niet genoemde) fouten zijn hersteld. Hopelijk brengt Aeroplane Heaven nog
eens een wat verder verbeterde versie uit die compatible is met TacPack.
Nico Jurgens (FlipS), 4 mei 2017
Hawker Typhoon JP843 in restauratie, zie: https://www.gofundme.com/HawkerTyphoon