© 2003 The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

By A. Petcharee

โครงสร�างของเง�นทุ�น จุ�ดค��มทุ�น Financial and

Operating Leverage

บทุทุ�� 8

ธุ�รกิ�จุจุะประสบผลส�าเร�จุของธุ�รกิ�จุมากิหร�อน�อยข!"นอย#$กิ%บป&จุจุ%ย 3

ประกิาร ค�อ ราคาขาย ต้�นทุ�นกิารผล�ต้และต้�นทุ�นกิาร

ด�าเน�นงาน ปร�มาณขาย

ในกิารวิ�เคราะห,ควิามส%มพั%นธุ,ของต้�นทุ�น ปร�มาณ และผลกิ�าไรต้�นทุ�นจุะแบ$งออกิเป/น 2 ประเภทุค�อ 1 .ต้�นทุ�นคงทุ�� เช่$น ค$าเส��อมราคา ค$าเช่$า เง�นเด�อนฝ่3ายบร�หาร2. ต้�นทุ�นผ%นแปร เช่$น ค$าวิ%ต้ถุ�ด�บ ค$านายหน�า ค$าแรงงาน

ค$าใช่�จุ$ายในกิารด�าเน�นงาน (Operating Costs)

ต้�นทุ�นคงทุ�� (Fixed Costs)

ไม$เปล��ยนแปลงต้ามปร�มาณกิารผล�ต้และขาย

ต้�นทุ�นผ%นแปร (Variable Costs)

เปล��ยนแปลงต้ามปร�มาณกิารผล�ต้และขาย

ต้�นทุ�นรวิม

ต้�นทุ�นผ%นแปรรวิมต้�นทุ�นคงทุ��

ซึ่!�งป&จุจุ%ยและต้�นทุ�นต้$างๆ ทุ��กิล$าวิมาน%"นม�ผลกิระทุบต้$อกิ�าไรของธุ�รกิ�จุอย$างไร เป/นส��งทุ��จุะต้�องน�ากิารวิางแผนกิ�าไรเข�ามาใช่�ในกิารวิ�เคราะห, ม�อย#$ 2 วิ�ธุ� ได�แกิ$

กิารวิ�เคราะห,จุ�ดค��มทุ�น (BE. Point)

กิารวิ�เคราะห,กิารยกิระด%บกิ�าไร (Leverage)

กิารวิ�เคราะห,ระด%บกิ�าไรจุากิกิารใช่�ต้�นทุ�นคงทุ��(Operating Leverage) กิารวิ�เคราะห,ระด%บกิ�าไรจุากิกิารม�เจุ�าหน�"(Financial Leverage)

จุ�ดค��มทุ�น (Break – Even Point) ค�อ ปร�มาณยอดขาย (Q) ทุ��ทุ�าให�กิ�าไร

จุากิกิารด�าเน�นงาน (EBIT) เทุ$ากิ%บ 0 หร�อ รายได� เทุ$ากิ%บ ต้�นทุ�นรวิมพัอด�

Q = TFC P - VC

TFC = ต้�นทุ�นคงทุ��รวิม Q = ปร�มาณผล�ต้(ขาย) P = ราคาขาย/หน$วิย VC = ต้�นทุ�นผ%นแปร/หน$วิย

รายได� = ต้�นทุ�นรวิมP * Q = TFC + TVCP * Q = TFC + (Q * VC/น.) PQ – VQ = TFCด%งน%"น Q ( P-VC) = TFC Q = TFC P – VC/น.

• สมมต้�ฐานในกิารวิ�เคราะห, :1 .ราคาขาย / หน$วิยคงทุ��2. ต้�นทุ�นผ%นแปร / หน$วิยคงทุ��3. ต้�นทุ�นคงทุ��ไม$เปล��ยนแปลง4. ต้�นทุ�นรวิมประกิอบด�วิย ต้�นทุ�นคงทุ��และ

ต้�นทุ�นผ%นแปร5. ใช่�กิ%บกิารวิางแผนผล�ต้และขายส�นค�าช่น�ด

เด�ยวิกิ%นหร�อยอดขายเป/นช่�ด6. ใช่�ส�าหร%บกิารต้%ดส�นใจุในระยะส%"นเทุ$าน%"น

(กิ�าไรจุากิกิารด�าเน�นงาน 0= ) ซึ่!�งทุ�าให� รายได�รวิม = ต้�นทุ�นรวิม

BESales

Quantity

ขาดทุ�น

กำ�าไร

TFC

จำ�านวนหน�วย

จำ�านวนเงิ�น

TVC

Total Costs

Total Revenue

ส#ต้ร Q Breakeven ทุ�าให� รายได�รวิม = ต้�นทุ�นรวิม

ถุ�าบร�ษั%ทุขาย/ ผล�ต้ Q > Q Breakeven บร�ษั%ทุจุะม� กิ�าไร

ถุ�าบร�ษั%ทุขาย/ ผล�ต้ Q < Q Breakeven บร�ษั%ทุ จุะ ขาดทุ�น

ถุ�าบร�ษั%ทุขาย/ ผล�ต้ Q = Q Breakeven บร�ษั%ทุจุะม� เทุ$าทุ�น

Q Breakeven = TFC P – VC

Q = TFC P - VC

Q 2,457,000 (550 – 235)

Q =………. หน�วย

P = 550 , VC = 235 , FC = 2,457,000

ค�ดเป/นม#ลค$า = บาทุ

ข�อ1.บร�ษั%ทุ เมย,จุ�วิเวิอร��

Q = TFC P - VC

Price เพิ่��มข��น 12 %ด%งน%"น ราคาใหม$ = 550 + (550*12%)

= 616

Q 2,457,000 (616 – 235)

Q = ……….. หน�วย

Q = TFC P - VC

Q = 2,211,300 (550 – 235)

Q = ………. หน�วย

FC ลดลง 10 % ด%งน%"น FC ใหม$ = 2,457,000 – (2,457,000 *10%) = 2,211,300

Q = TFC P - VC

Q = 2,457,000 (550 – 223.25)

Q = …………. หน�วย

VC ลดลงิ 5 %ด%งน%"น VC ใหม$ = 235 – (235*5%) = 223.25

กิารวิ�เคราะห,กิารยกิระด%บกิ�าไรจุากิควิามเส��ยงทุ��เกิ�ดจุากิค$าใช่�จุ$ายประจุ�า

(Leverage)

ควิามเส��ยงทุางธุ�รกิ�จุ (Operating Leverage)

ควิามเส��ยงทุางกิารเง�น (Financial Leverage)

ควิามเส��ยงทุางธุ�รกิ�จุ (Operating Leverage)

ทุ��มาของควิามเส��ยงทุางธุ�รกิ�จุ กิารวิ%ดควิามเส��ยงทุางธุ�รกิ�จุ = DOL ( Degree -of Operating Leverage )

กิารบร�หารควิามเส��ยงทุางธุ�รกิ�จุ วิ�เคราะห,จุ�ดค��มทุ�น (Break-Even Analysis)

Indifferent Point of Operating

Leverage (ไม$ออกิ)

ทุ��มาของควิามเส��ยงทุางธุ�รกิ�จุ

ต้�นทุ�นคงทุ��เป/นค$าใช่�จุ$ายประจุ�าหร�อค$าใช่�จุ$ายคงทุ��* ค$าเช่$า เง�นเด�อนพัน%กิงาน ค$าเส��อมราคา

ฯลฯ ป&จุจุ%ยอ��นๆ

ควิามไม$แน$นอนของยอดขาย ราคาขาย ควิามไม$แน$นอนของต้�นทุ�นกิารผล�ต้ ควิามสามารถุในกิารพั%ฒนาส�นค�า

- DOL = % EBIT % Q = (EBIT 2- EBIT 1)/ EBIT 1

(Q 2- Q1)/ Q 1

Degree of Operating Leverage (DOL)

ด%ช่น�วิ%ดประส�ทุธุ�ภาพัในกิารด�าเน�นงานของบร�ษั%ทุ โดย

เปร�ยบเทุ�ยบระหวิ$าง– ยอดขาย (Q)

– กิ�าไรจุากิกิารด�าเน�นงาน (EBIT)

ส#ต้ร

EBIT = PQ –VQ-FCEBIT = PQ –VQ-FC

Degree of Operating Leverage (DOL)

ใช่�บอกิระด%บควิามเส��ยงทุางธุ�รกิ�จุทุ��เกิ�ดจุากิค$าใช่�จุ$ายประจุ�า(Fixed Cost) ทุ��

แสดงให�เห�นถุ!งควิามเปล��ยนแปลงของกิ�าไรจุากิกิาร

ด�าเน�นงานเม��อยอดขายม�กิารเปล��ยนแปลงไปหน$วิยของ DOL = (เทุ$า)

ต้%วิเลข ย��งมากิ ย��งม�ควิามเส��ยงมากิ

Degree of Operating Leverage (DOL) กิารวิ�เคราะห, DOL

ต้%วิเลขย��งส#ง แปลวิ$า ควิามเส��ยงย��งมากิ ถุ�ายอดขาย (Q) เปล��ยน X เปอร,เซึ่�นต้, จุะส$งผลกิระทุบต้$อกิ�าไร

จุากิกิาร ด�าเน�นงาน (EBIT) ให�เปล��ยนเทุ$ากิ%บ DOL ค#ณ X เปอร,เซึ่�นต้,

Example: ถุ�า DOL = 5 เทุ$า

☺แปลวิ$า หากิยอดขายเพั��มข!"น 4% กิ�าไรจุากิกิารด�าเน�นงานจุะเพั��มข!"น

5 * 4% = 20 % ถุ�า DOL = 20 เทุ$า

☺แปลวิ$า หากิยอดขาย(ลดลง) 4% กิ�าไรจุากิกิารด�าเน�นงานจุะ (ลดลง)

20 * 4% = 80 %

ข�อ 2. บร�ษั%ทุ วิ�รช่าต้�ข�อ 2. บร�ษั%ทุ วิ�รช่าต้�

ราคาขาย 180= บาทุทุางเล�อกิทุ�� 1 ใช่�เคร��องจุ%กิรผล�ต้ : VC ถุ#กิกิวิ$า

ม�ค$าเส��อม เป/น FC 165,000 บาทุVC 95 บาทุ/หน$วิย

ทุางเล�อกิทุ�� 2 ใช่�คนงานผล�ต้ : FC ถุ#กิกิวิ$าม�เง�นเด�อน เป/น FC 120,000 บาทุVC 110 บาทุ/หน$วิย

หา DOL ทุางเล�อกิทุ�� 1

ถุ�า Q1 =2,200

กิารหา DOL จุะม� Q 2 ต้%วิ จุากิโจุทุย,ให� Q2 เทุ$ากิ%บ 2,500

EBIT = PQ –VQ-FCEBIT = PQ –VQ-FC

หา DOL ทุางเล�อกิทุ�� 1

Q2 = 2,500Q1 = 2,200 ด%งน%"น EBIT

1

= (180*2,200)-(95*2,200)-165,000= …………… บาทุ

Q2 = 2,500 ด%งน%"น EBIT2

= (180*2,500)-(95*2,500)-165,000= ………….. บาทุ

หา DOL ทุางเล�อกิทุ�� 1

ถุ�า Q2 =2,500

DOL = (………… - ………….)/......... (2,500-2,200)/2,200 = …………. เทุ$า

- DOL = % EBIT % Q = (EBIT 2- EBIT 1)/ EBIT 1

(Q 2- Q1)/ Q 1

จุากิทุางเล�อกิทุ�� 1 ได� DOL = ………… เทุ$า☺แปลวิ$า ถุ�ายอดขายเพั��มข!"น 10% กิ�าไรจุากิกิารด�าเน�นงาน (EBIT) จุะเพั��มข!"น

…………….* 10% = ………... %

กิารบ�าน ให�ทุ�าข�อ 2.2 , 2.3 , 2.5

ควิามเส��ยงทุางกิารเง�น (Financial Leverage)

โครงสร�างของเง�นทุ�น (Capital Structure)

ค�อ ส%ดส$วินของหน�"ส�นทุ%"งส�"นและ ส$วินของผ#�ถุ�อ

ห��นสาม%ญ โครงสร�างทุ��เหมาะสม:

ค$าของทุ�นต้��าส�ด ราคาต้ลาดของห��นสาม%ญส#งส�ด สามารถุเปล��ยนแปลงได�ต้ามสภาพัเศรษัฐกิ�จุ

และนโยบายกิารบร�หารของธุ�รกิ�จุ

กิรณ�ศ!กิษัา: บร�ษั%ทุไหน ม�ควิามเส��ยงทุางกิารเง�นมากิกิวิ$ากิ%น?

บร�ษั%ทุ A 2 ห��น

บร�ษั%ทุ B 1 ห��น

EBIT 5,000 5,000

Interest 0 1,000

EBT 5,000 4,000

Taxes (30%) 1,500 1,200

Net Income 3,500 2,800

EPS (NI / จุ�านวินห��น)

1,750 2,800

Company A

40%

60%

หน�" ส$วินของทุ�น

Company B

80%

20%

หน�" ส$วินของทุ�น

โครงสร�างของเง�นทุ�น

Financial Leverage

ถุ�ากิ�จุกิารไม$ม�กิารกิ$อหน�" (All Equity Financing) ผ#�ถุ�อห��นสาม%ญจุะร%บควิามเส��ยงทุางธุ�รกิ�จุอย$าง เด�ยวิ

ควิามเส��ยงทุ%"งส�"น = ควิามเส��ยงทุางธุ�รกิ�จุ

ถุ�ากิ�จุกิารม�กิารกิ$อหน�" (Debt

Financing) กิ�จุกิารจุะม�ควิามเส��ยงทุางกิารเง�นเพั��มข!"นTotal Leverage = Operatin

g Leverage + Financial Leverage

Financial Leverage

ควิามเส��ยงทุ%"งส�"น = ควิามเส��ยงทุางธุ�รกิ�จุ

+ ควิามเส��ยงกิารเง�น

ส%ดส$วินของทุ�น

หน�"ส�นระยะส%"นหน�"ส�นระยะยาวิห��นบ�ร�มส�ทุธุ�=ห��นสาม%ญกิ�าไรสะสม

โครงสร�างเง�นทุ�น = ส%ดส$วินของหน�"ส�น และ ส$วินของทุ�นโครงสร�างทุ��เหมาะสม ค�อ ส%ดส$วินของหน�"ส�น และทุ�นทุ��ทุ�าให�ต้�นทุ�นรวิมของบร�ษั%ทุ (ค$าของทุ�น ) ต้��าส�ด & ราคาต้ลาดของห��นสาม%ญส#งส�ด

ทุ��มาของควิามเส��ยงทุางกิารเง�น

ม�ต้�นทุ�นคงทุ��เป/นค$าใช่�จุ$ายประจุ�ามากิ* ดอกิเบ�"ยจุ$าย เช่$น (เง�นกิ#� พั%นธุบ%ต้ร

ห��นกิ#�) เง�นป&นผลห��นบ�ร�มส�ทุธุ�= เช่$น ออกิ

ห��นบ�ร�มส�ทุธุ�=เง�นป&นผลห��นสาม%ญ = ค$าใช่�จุ$ายคงทุ��/ประจุ�า?

Financial Leverage

หากิบร�ษั%ทุม�ค$าใช่�จุ$ายคงทุ��กิารเง�นส#ง จุะส$ง ผลให�

ผ#�ถุ�อห��นสาม%ญในบร�ษั%ทุน%"นแบกิควิามเส��ยงส#งข!"นไป

ด�วิย ด%งน%"นผ#�ถุ�อห��นอาจุต้�องกิารผลต้อบแทุนในกิาร

ลงทุ�นส#งข!"นไปด�วิย ราคาห��นสาม%ญควิรส#งข!"น

ต้�องจุ$ายเง�นป&นผลให�ผ#�ถุ�อห��นสาม%ญมากิข!"น

ทุ��มาของควิามเส��ยงทุางกิารเง�น กิารวิ%ดควิามเส��ยงทุางกิารเง�น = DFL กิารบร�หารควิามเส��ยงทุางกิารเง�น

ต้�นทุ�นทุางกิารเง�นต้��าทุ��ส�ด กิ�าไรต้$อห��น (EPS) ส#งทุ��ส�ดIndifferent Point of Financial Leverage(ไม$ออกิสอบ)

Financial Leverage

Indifferent Point of Financial Leverage

ในกิารระดมเง�นทุ�นสามารถุกิระทุ�าได�หลายทุางเล�อกิ ห��นกิ#� / เง�นกิ#� (ดอกิเบ�"ยเง�นกิ#�) ห��นบ�ร�มส�ทุธุ�= (เง�นป&นผลห��นบ�ร�มส�ทุธุ�=) ห��นสาม%ญ

กิารบร�หารควิามเส��ยงทุางกิารเง�น

Indifferent Point of Financial Leverage

ทุางเล�อกิทุ�� 1 เง�นกิ#�ธุนาคาร 30000, บาทุ ห��นสาม%ญ 50000, บาทุ ห��นบ�ร�มส�ทุธุ�= 20000, บาทุ

ทุางเล�อกิทุ�� 2 เง�นกิ#�ธุนาคาร 20000,

บาทุ ห��นสาม%ญ 40000,

บาทุ ห��นบ�ร�มส�ทุธุ�= 40000,

บาทุ

เล�อกิทุางไหนด� ?

ทุางเล�อกิ 1

EBIT xx xx -I xx xxEBT xx xx-T xx xxEAT xx xx-P xx xxEAT – P xx xxN xx xxEPS xx xx

หาร

ทุางเล�อกิ 2

กิารหา EPS

เพิ่��อทุ�า DFL

Degree of Financial Leverage (DFL)

ด%ช่น�วิ%ดของทุางเล�อกิของแหล$งเง�นทุ�น โดยเปร�ยบเทุ�ยบระหวิ$าง กิ�าไรจุากิกิารด�าเน�นงาน (EBIT)

กิ�าไรต้$อห��นสาม%ญ (EPS)

ส#ต้ร

EPS = กิ�าไรส�ทุธุ� - ป&นผลบ�ร�มส�ทุธุ�= จุ�านวินห��นสาม%ญ

EPS = กิ�าไรส�ทุธุ� - ป&นผลบ�ร�มส�ทุธุ�= จุ�านวินห��นสาม%ญ

DFL = % EPS % EBIT = (EPS 2- EPS 1)/ EPS 1

(EBIT2- EBIT1)/ EBIT 1

Degree of Financial Leverage (DFL)

ใช่�บอกิระด%บควิามเส��ยงทุางกิารเง�นทุ��เกิ�ดจุากิค$าใช่�จุ$ายประจุ�า แสดงให�

เห�นกิารเปล��ยนแปลงของกิ�าไรต้$อห��นสาม%ญ (EPS) เม��อกิ�าไรกิ$อนดอกิเบ�"ยและภาษั� (EBIT) ม�

กิารเปล��ยนแปลงหน$วิยของ DFL = (เทุ$า) ต้%วิเลข ย��งมากิ ย��งม�ควิามเส��ยงมากิ

Degree of Financial Leverage (DFL)

กิารวิ�เคราะห, DFL ต้%วิเลขย��งส#ง แปลวิ$า ควิามเส��ยงย��งมากิ ถุ�ากิ�าไรจุากิกิารด�าเน�นงาน (EBIT) เปล��ยน X เปอร,เซึ่�นต้, จุะ

ส$งผลกิระทุบต้$อกิ�าไรต้$อห��น (EPS) ให�เปล��ยนเทุ$ากิ%บ DFL ค#ณ X เปอร,เซึ่�นต้,

Example: ถุ�า DFL = 5 เทุ$า

☺ แปลวิ$า หากิ EBITเพั��มข!"น 4% , EPS จุะเพั��มข!"น 5 * 4% = 20 %

ถุ�า DFL = 20 เทุ$า☺ แปลวิ$า หากิ EBIT(ลดลง) 4% , EPS จุะ (ลดลง) 20 * 4%

= 80 %

จุ�านวินห��นสาม%ญเด�ม

15000

0 ห��นจุ�านวินเง�นทุ��ต้�องกิารเพั��มทุ�น

30000, , 00 บาทุ

EBIT1 90000, 0 บาทุ

Tax 30%ดอกิเบ�"ยห��นกิ#� 9%เง�นป&นผลให�ห��นบ�ร�มส�ทุธุ�=

6%

พั�จุารณาทุางเล�อกิในกิารระดมทุ�นทุ��ค��มทุ��ส�ด EBIT1 = 900,000

1

ห��นCS+ห��นกิ#�

EBIT 900,000 900,000 ห%กิ ดอกิเบ�"ยจุ$าย (90,000) (135,000)กิ�าไรหล%งดอกิเบ�"ย 810,000 765,000ห%กิ Tax (243,000) (229,500)กิ�าไรส�ทุธุ� 567,000 535,500ห%กิ เง�นป&นผลให�ห��น PS - (90,000)กิ�าไรให�ห��นสาม%ญ 567,000 445,500หาร จุ�านวินห��นสาม%ญ 350,000 ห��น 150,000 ห��นEPS ……… .……..

2

ห��น PS+ห��นกิ#�

พั�จุารณาทุางเล�อกิในกิารระดมทุ�นทุ��ค��มทุ��ส�ด

ด%งน%"น ควิรเล�อกิทุางเล�อกิทุ�� 2 ค�อ กิารระดมเง�นทุ�น จุากิห��นบ�ร�มส�ทุธุ�=และห��นกิ#� เพัราะจุะทุ�าให�

บร�ษั%ทุม� EPS ส#งทุ��ส�ด

EBIT1 = 900,000 EBIT2 =800,000

หา DFL ทุางเล�อกิทุ�� 1

หา DFL ทุางเล�อกิทุ�� 1

ถุ�า EBIT2

=800,000EBIT1 = 900,000 ด%งน%"น EPS

1 = ………. เทุ$า

EBIT2 = 800,000 ด%งน%"น EPS

2 = ......

ต้�องทุ�ากิารหาใหม$ ด%งน�"

1

ห��นCS+ห��นกิ#�

EBIT 800,000ห%กิ ดอกิเบ�"ยจุ$าย (90,000)กิ�าไรหล%งดอกิเบ�"ย 710,000 ห%กิ Tax (213,000) กิ�าไรส�ทุธุ� 497,000 ห%กิ เง�นป&นผลให�ห��น PS - กิ�าไรให�ห��นสาม%ญ 497,000 หาร จุ�านวินห��นสาม%ญ 350,000 ห��น EPS 2 ………

เม��อเปล��ยนEBIT จุะทุ�าให�

EPS เปล��ยนด�วิยหา EPS2

ได�ด%งน�"

เม��อเปล��ยนEBIT จุะทุ�าให�

EPS เปล��ยนด�วิยหา EPS2

ได�ด%งน�"

EBIT1 = 900,000 ด%งน%"น EPS

1 = ………. เทุ$า

EBIT2 = 800,000 ด%งน%"น EPS

2 = .........

สร�ป : ได�ด�งิน �

หา DFL ทุางเล�อกิทุ�� 1

ถุ�า EBIT2

=800,000

DFL = (……… - ……… )/........ (800,000-900,000)/900,000 = ………….เทุ$า

DFL = % EPS % EBIT = (EPS 2- EPS 1)/ EPS 1

(EBIT2- EBIT1)/ EBIT 1

จุากิทุางเล�อกิทุ�� 1 ได� DFL = ……….เทุ$า☺แปลวิ$า ถุ�า EBIT ลดลง 15% EPS จุะลดลง ………. * 15% =………… %

กิารบ�าน ให�ทุ�าข�อ 3.3 , 3.4 , 3

.6