Śladem naszego apelu

flO'ITOBAR HAPTOLIKA DARTE POSTALE

- -C W

Art; ł tlili itó)-

Pot.

Niewiele otrzymaliśmy do tej pory odpowiedni na nasz apel w spra-wie „listów katyńskich". To zrozumiale. Niewiele bowiem tych listów dotarło do adresatów, część później zaginęła, a te które ocalały stano-wią zbyt cenne pamiątki, by właściciele chcieli się z nimi rozstać. Te listy, które otrzymaliśmy to -ważny dokument historyczny i — oczy-wiście filatelistyczny, a niektóre informacje są wręcz sensacyjne (np. list ppor. Jana,Statvinogi ze Starobielska, a występującego na liście pomor-dowanych w Katyniu).

Najobszerniejszy materia) nadesłał Janusz Księski z Bydgoszczy: opis i obustronne raProdnkcje kart z Kozielska i Starobielska, a także wcześ-niejszej (z 1934 roku), karty pisanej przez jednego z oficerów zamordo-wanych później w Katyniu i jego zdjęcie. J..Księski Informuje także, że w przygotowywanej III edycji „Polskich Znaków Pocztowych", w dziale „korespondencja internowanych", znajdzie się informacja o żetateniu listów z następujących obozów w ZSRR:

1. Kozielsk — koniec listopada 1939 — kwiecień 1940. 2. Starobielsk — koniec listopada 1.939 —maj 1940, ostatni znany list

z 12 maja. 3. Ostaszkowo — listopad 1939 — kwiecień 1940. 4. Griazowiee — od września 1940 do czerwca 1041.

S T Y

K A T Y N S K

E

znaki ocztowe.» monety • . medale • etykiety z,3palczane

T Nr 17 (799)

Rok XXXVI 1-15 IX 1989

Cena 160 zł INDEKS 35804

PL ISSN 0015-0975 PISMO POLSKIEGO ZWIĄZKU FILATELISTÓW

Autor listo do redakcji pisze ponadto, że oficerowie polscy w pierwszym okresie po internowaniu znajdowali się w mniejszych obozach, a także przejściowym przed Gria-zowcem w Pawliszczewie Borze, ale stamtąd Me mogli wysyłać korespondencji. Powołu-jąc się na publikację emigracyjną- „Zbrodnia katyńska w świetle dokumentów" („Gryf", Londyn, wyd. XII, 1988) morena uwagę, że w adresie zwrotnym można byki używać nazwy „łagier wojennoplennych" (obóz jeń-ców wojennych). Dozwolone było wysyłanie jednego liatu miesięcznie, a w marcu 1940 r. zezwolono na wystanie ,jednej depeszy.

A oto karty z obozów w ZSRR opisane i zilustrowane przez J. Księskiego: 1. Pisana 18.1.1940 r. w Kozielsku przez rtm. Zygmunta Rytarskiego s,Ludwlka — do Emila Pasce-rzyńskiego w Poznaniu _Ma Leli". . W adresie ktoś zatarł pisany cyrylicą tekst „Germanija" i także cyrylicą mapisal „Polana”. Jest to stan-dardowa całostka ze znaczkiem 10 kop. „kol-choznica" oraz doklejonymi maczkami 10 kop. „kolchoznica" i 30 kop. „lotnik". Daty na stemplu nie można na podstawie fotografii dokładnie odcyfrować, prawdopodobnie jest to 27.1.40. Zwraca uwagę brak jakiegokol-wiek stempla niemieckiego — pocztowego czy cenzury. Nadawca kej karty opisany jako: „Rytariwski, ... mjr, apt. (LZK) — jest Sc zapis identyfikujący zwłoki — figuruje na -Liście katyńskiej" Adama IVIaszyńskiego („Gryf", Londyn 1982, str. 166).

A oto tekst na odwrocie kartki: „Kozielsk, dn. 12,1. 1940. Kochana Lellool Jestem żywy i zdrowy. Obronie znajduję się na terenie Rosji Sowieckiej. Spodziewam się, że nie-długo powrócę dp Projelenia jako stały miesz-kaniec Poznania. Napisz proszę zaraz o sta-nie zdrowia Rodziców i Twoim itd. Czekam z niecierpliwością odpowiedzi. Celuję jak ko-cham. Twój Zyg.

PS. adres podaję na odwrocie" (fot. 1).

Fot. 2. Pisana 19.2.1940 w Starobielsku z datow-

nikiem 24.2.40 SSSR Starobielsk, R-n Woro-szylowgrad przez ppor. pilota- obserwatora Alfreda Raczyńskiego do ojca Bronislawa w Toruniu. Na awersie jest także wirnik pocz-ty niemieckiej upt. Berlin-Charlottenburg 2, z dn. 15.3.1940 oraz stempel cenzury wojsko-

wej Wehrmachtu. Doręczona została adres-(owi 20.3.1940 (fot. 2).

Oto treść na rewersie tej całostki, stan-dardowej, ze znaczkiem wydrukowanym 10 kop. „kołchoz:lice" z doklejonym znaczkiem 15 kop. „krasnoarrniejec": „Starobielsk 19.11. 1940. Kochani! Piszę do Was, lecz niestety korespondencja ta jest do tej pory jedno-stronna, ponieważ żadnej kartki od Was nie &stałem. Sądzę, że moje kartki już do Waszych rąk doszły. Czy tyl-ko jesteście wszyscy zdrowi, bo to jest rzecz jedynie ważna; resztę trzeba znieść spokojnie do lepszych czasów. Jak się na to wszystko zapatruje Olgierd? U mnie wszyst-ko bez zinianY, jestem zdrowy, zima się koń-czy. Proszę Was nie przysyłajcie mi niczego bo nie potrzebuję. Tak dla informacji doda-ję, że część swych rzeczy zostawiłem w Za-kładzie oo. Pijarów, Kr. Rakowice. Zatem dbajcie tylko o siebie i bądźcie dobrej myś-li, wszystko się musi dobrze skończyć. Poz-drawiam i katuję Was wszystkich serdecznie. Alfred".

J. Księski dodaje, że jest w posiadaniu lis-tu los. Romana Stawkiogi z 9.11,1945 r., do którego ojciec zaginionego oficera pisał w związku z informacją w pocztówce o pozo-stawionych rzeczach osobistych w zakładzie oo. Pijarów, w Krakowie-Rakowicach. W liś-cie tym ks. Sdawinoga informuje, że zacho-wał kartę pocztową od ppor, Alfreda N. na-daną w Starobielsku. 5.10.1940 (albo przesta-wione cyfry, chodzi zapewne o 10 maja, albo bląd, gdyż w pażdzierniku w Starobielsku już dawno nie było polskich oficerów — uw. moja, C.11.), w której nadawca prosi o dal-sze przechowywanie rzeczy „o ile jeszcze istnieją".

A oto inny interesujący fragment tego lis-ku ks. Stawinogi — miał on brata w obozie w Starobielsku, od którego ostatni znak ży-cia otrzymał 4.4.1940 r. Brat pisał, aby nie kierować już dalszej korespondencji na adres starobielski, gdyż: „..wybierają się dalej. Do-kąd? Dotychczas nie wiemy". Na „Liście katyńskiej" (na str. 322) wymieniony jest ppor. Jan Stawinoga, oficer saperów. O ile to o niego właśnie chodzi (to znowu uwaga maja — C.R.), byłby to zupełnie nowy ślad, gdyż dotychczas wiadomo było, że w Katyniu zginęli wyłącznie oficerowie internowani w Kozielsku, a po więzionych .w Starobielsku i Ostaszkowie ślad zaginął. Ale jest wątpli-we, czy po tylu latach można jeszcze coś No

tej konkretnej sprawie (ppor. J. Staarinogi) ustalić,

Otrzymaliśmy także trzy listy na temat korespondencji z obozu w °staszkowie. P. Zbigniew Banach z Łodzi nadesłał nam wia-rygodną, chociaż nie popartą fotokopią, wo-bec oporów właściciela a zarazem adresata, informację o kare-widokówce z naklejo-nym maczkiem 30 kop. „lotnik", skasowa-nym datownikiem OSTASZKOW 27.1.40 oraz innym, mało czytelnym datownikiem z 13.2.40. Teksk na karcie, z adresem zwrot-nym: SSSR. Gorod Ostaszkow, pocztowyj

386

• .„ . I a, o oustj lir•

eso'11:

d). U.C'P

"j; /;,u ?Jer /1,1'

‹ryn-- .ffitew•cie/(•/;,,.‹: • —• 4; • • .0" ■

ffl_31.;5;.— .

jaszczyk Nr 37, datowany jest 16.12.39. Kar-ta adresowana była do Łodzi i dotarła do adresata. Niestety, nasz korespondent nie po-daje nazwisk nadawcy i adresata, ani tekstu z tej karty.

Fotokopie dwu kart z Ostaszkowa, w tym jednej zachowanej w polowie, ale z widocz-nym fragmentem datownika oraz adresem nadawcy, przystał nam p. Jacek Zuchowski ż Ostrowa Wikp. Jedna z tych kart — stan-dardowa całostka ze znaczkiem 20 kop. „koł-choźnica", pisana z adresem zwrotnym: Ob-last — kalininskaja, gorod Ostaszkow, jasz-czyk poczt. Nr 37, Michał Idziorek, adreso-wana jest do Emilii Idziorek w Stanislawo-wie — ul. Widok 21. Na karcie tej datow-nik GOCP. OSTASZKOW KALININSK. 20.2.4013 ze znakiem wyróżbiającYm „a" oraz datownik odbiarczy URSR STANISŁAW POCZTAMT 9.111.40.11. Oto treść na odwro-cie: „Ostaszków 27.1.40. Kochana zono i dzie-ci. Jezdem zdrów czego i wam życzę. Co tam nowego slychuwy. Brodalska albo Nard Sieg (?) pisała jezdem bardzo-. (słowo trudne do odczytania — uw. C,R.) było by lepi tam wyjechać. Ja zaś tam pisałem (dalej wiersz na złamaniu karty, wytarty...) Jak jest zdro-wie i jak sig dzieci..." (resztę tekstu można odczytać jedynie fragmentarycznie — uw. C.R.).

Fragment karty drugiej, na odwrocie wi-dokówki z reprodukcją gipsowej rzeźby Le-nina, ma fragment datownika odbiorczego 17.11.40 /ST.ANISLAW POCZTAMT, ten sam co pierwsza karta, adres nadawcy oraz tekst trudno czytelny, m.in. „Kochana zono i dzie-ci: Jezdem zdrów i... się dobrze.. proszę się i nie martwić. Znajduje się miejscowość 0.staszkow Rosji Sowieckiej gubernia kall-ninska. życzę szczęśliwych i wesołych świąt z pozdrowieniem Michał Idziorek". Sądząc z dat, ten fragment był/ pierwszą wiadomoś-cią z obozu, pisaną jeszcze w 1939 roku. żadna z kserokopii nadesłanych da redakcji nie nadaje się niestety do dalszej reproduk-cji.

Bardzo czytelną natomiast, a ciekawą ze względu na treść, kserokopię całostki z Ostaszkowa, z własnego zbioru, nadesłał p. Andrzej Wziątek z Bystrzycy Ifiaddriej. Jest to standardowa całostka ze maczkiem 20 kop. ,:kolchoznica" oraz fragmentami dwu znaczków po 5 kop. „robotnik", prawdopo-dobnie oderwanych podczas cenzury. Znaczki skasowane są datownikiem SSSR OSTASZKOW KALININ... 20 (lub 26) 2.40.16, Nie ona stempla odbiorczego. Karta pisana była przez Józefa Cara z adresem zwrotnym; SSSift. Kalininskaja., obł, gar. Ostaszkow, pocztawyj jaszczyk nr 37, adresowana jest: BSRR Bielostokskaja °bl., Lomienskij rn., poczta Rutki, der. Katenczin, Medard Wis-niewskij. Oto treść korespondencji na od-wrocie: „Kochana Czesiu! 1.U.40 r. Zawia-damiam Cię, że 3 listy twoje otrzymałem i dziwię się bardzo, dlaczego nie otrzymałaś adeninie żadnego listu oprócz tej kartki o" której piszesz w ostatnim liście z dnia

121.40 r. ja pisałem kilka listów na Kalen-czyn, do Warszawy, jak również i do Mańka i żadnej odpowiedzi na moje listy nie otrzy-małem. A więc Czesiu po otrzymaniu tego listu daj mi natychmiast odpowiedz i napisz, Czy ty mieszkanie w Warszawie zlikwklo-wałaś, czy też rzeczy matawiliscie w War-szawie, a przyjechaliście do domu bez rzeczy. Na razie kończę, zasyłam wszystkim Wam ogólnie pozdrowienia i życzę zdrowia. Mocno całuję Cię z córką i rodzicami Józef Cax. Napisz również co w was słychać?" (fot. 3).

FOS. 3

Z treści tej korespondencji wynika, że in tamowani w °staszkowie mieli spore mo-żliwości wysyłania wiadomości, ale docie-rały one tylko częściowo do adresatów. Sami otrzymywali. jednak — i to biorąc pod uwa-gę datę — relatywnie sporo listów.

•

Tyle, dotychczas, w korespondencji od Czytelników na temat „listów katyńskich". Poruszony przez nas temat skłonił ponadto do napisania do redakcji p. Kazimierza Nie-siobędzkiego z Wrocławia, byłego więźnia ge-stapo, oraz obozów koncentracyjnYcht Maj-danek, Gross-Rosen (Rogaźnica), Flossenburg i Lekmeritz (Litornierzyte). Poinformował on nas O wojennych losach swojej rodzimy. M.in. brat jego matki, Tadeusz Rogowski, kierownik szkoty w Braslawiu, woj. wileń-skie, b.Legionista, por. rez. zastal internowa-ny w 1939 r. na Łotwie, skąd przesyłał ko-respondencję do rodziny, na- wolnych od opłat całostkach poczty internowanych, a także widokówki ze znaczkami obiegowymi. K. Niosiobędzki nadesłał nam 7 reprodukcji tych kart, z wyraźnymi datownikami nadaw-czymi i stemplami cenzury hitlerowskiej. Wszystkie adresowane są do Kielc. Ostatnia karta datowana była 15.08.40, nadawca pisak że wszyscy wyjeżdżają na Daleki Wschód; później poda nowy adres. Udało mu się to dopiero.. jesienią 1945 roku. Trafił bowiem do Armii Polskiej w ZSRR i przeszedł szlak bojowy przez Wiochy do Anglii, gdzie 7.11U,"1 w 1949 r.

K. Niesióbędzki poinformował nas również, Że żona tego stryja, z 5-letnią córeczką zo-

387

SEELLEUSS S:USENI:5 PS PSILEXSPANCE

stala wywieziona pierwszym transportem na Daleki Wschód‚ wróciła w 1945 roku. Zda-niem naszego korespondenta, listy od pols-kich zesłańców 1935-45, to także ciekawy; również filatelistycznie, fragment „białych plam" i lasów Polaków w 'latach II wojny światowej. Otrzymaliśmy na potwierdzenie tego — niestety, nie nadaje się do dalszej reprodukcji — kserokopie interesującej ca-logiki ze znaczkiem 20 kop. „kolchoanica" bez datownika, ale z dwoma stemplami pole-cenia oraz stemplem olciągIym, prawdopo-dobnie ccomury, Kartka nadana zostala z adresem zwrotnym Pawłograclskaja olał. Ir- tylsaakoj Suworowskij Zierriosowchoz, Mira •Niesobeackala i adresem odbiorcy: Deut-sche Post Osten świdnik, kraś (tak w ory-ginale, zamiast Kreis!) Lublina; Marceli Gał-kowski, Adresatka (stryjenka p. K. Niesie-będzkiego), wywieziona z Grajewa, po ‚goś-cinie" u sąsiadów — jak pisze p. K. Niesio-

będzki — wróciła do kraju z Anglii, via PSK — Pomocnicza Służba Kobiet przy II Korpusie.

‚ . Dziękując Czytelnikom za odzew na nasz

apel, nie obrażamy sprawy za zamkniętą. Jest to bowiem temat interesujący zarówno z filatelistycznego, jak i w nie mniejszym stopniu historycznego punktu widzenia. Za-chęcamy więc do dalszego grzebania w pa-miątkach rodzinnych, pytanie znajomych, gromadzenia danych, a zwłaszcza oryginalnej korespondencji „Katyńskiej". Pozwoli to być może w przysziości na jej kompleksowe o-pracowanie. Filateliści odgrywają w dziedzi-nie gromadzenia i badania tego rodzaju do-kumentlacji istotną, daleko wykraczającą po-za tradycyjnie rozumiane hobby — rolę, którą trudno przecenić.

CEZARY RUEIZERSKI

ŚWIATOWA WYSTAWA FILATELISTYCZNA

(od naszego specjalnego wysłannika)

14111.1WANCI0

W dniach 7-17 lipca 1689 r. w hali nr 1 „Para des Expositions de la Forta de Ver-saalles"' odbyta się jedna z - największych do-tychczas, światowych wystaw filatelisty.-pych pod patronatem FIP PHILEKFRAN-CE'89, zorganizowana dla uciszenia 200-1e-cia Rewolucji Francuskiej.

Na powierzchni 50.000 nit ‚umieszczono: • 26 eksponatów w•salonie honorowym • 1037 eksponatów w klasach konkursowych • 63 stoiska administracji pocztowych • 201 stoisk firm filatelistycznych • maszynę drukarską do produkcji karnetów • maszy-nę rotacyjną do produkcji znaczków w 3 kolorach • wystawę projektów znaczków wszystkich francuskich artystów grafików współpracujących z pocztą • wystawę dyli-żansów pocztowych z różnych krajów • prom ,kosmiczny „HERMES" • stoisko ob-razujące życie a ekologię francuskich ziem antarktycznych (Terres Australes et Antale-tiques Faancaises) • dziad. młodzieżowy (wprowadzenie do filatelistyki) • ,przecho-walnię" dla dzieci • kilka automatów dru-kujących elektroniczne kanty pocztowe • wystawę „Czas Rewolucji w dokumentach i na listach pocztowych" • telegraf Claude'a Chappe'a • stoiska poczty francuskiej.

Dekoracja wnętrza hali została -wykonana według projektu idealnego miasta Nicolasa Chappe'a • stoiska poczty francuskiej.

Otwarcie szpotawy poprzedziła kawalkada 11 dyliżansów oraz współczesnych pojazdów pocztowych z 15 krajów europejskich, która przejechała z płaca Bastylii przez centrum Pa-ryża do miejsca wystawy.

Wystawę otworzył p, Paul Quilós, Minister Poczt. Telekomunikacji i Przestrzeni, witany'

armario była pierwsza w świecie elektronie.na karta pocztowa (fot.), którą kaidy mog/ wystać da dowoblega krain po wrzuceniu do specjalnego automatu 10 franków. Na ekranie ukazywała sig strona adresowa karty. która w ciągu 3 minut na-leraM uzupełnić tekstem, wystukiwanym na „kla-wiaturze zgodnie z instrukcją. Kto nie zdążyt automat zwracał suonete i ewą operacie mama belo powtórzyć. przez p. Jean-Claude Rauch'a, komisarza ge-neralnego wystawy.

Oceny eksponatów w 'klasach konk,urso-wych dekanat° 73-osobowe (w tym- 11 aspi-rantów) jusy, a przyznane wyróżnienia przedstawiam w tabeli.

Ponadto: • przyznano 1 dyplom uznania • 7 ekspo-natów otrzymało zaświadczenie uczestni-ctwa • 10 eksponatów wyłączono z konkur-su (wie spelniały wymogów regulaminowych) • 2 eksponaty nie były oceniane.

Polscy wystawcy uzyskali: 1, Medal złoty wraz z nagrodą

specjalną Lech Popielewski — „Poczta polska w Pru-

sach Królewskich 1466-1793"

388

Klasa konkursowa

Liczba eksp.

Rodzaj medalu

DZ Z D,PZ PZ DS S PS B

1. Narodowa 75 9 9 16 19 17 5 - Filat. tradyc. 215 24 39 39 52 25 21 7 5

3. Filat. temat. 121 — 1.1. 26 33 24 17 8 1 4. Maximafila 23 — — ł 6 2 11 2 1 5. Aero- i astrofil. 60 3 11 14 15 10 5 1 — 6. Calostki 29 — 2 7 5 7 5 2 1 7. Historia poczty 181 12 37 40 35 30 18 5 2 8. Eitsp. młodzież. 95 — 4 13 20 '25 18 14 9. Literatura 209 1 5 6 23 21 35 52 53

Łącznie 1008 49 114 153 201 157 142 95 77

2. Medal du ż y pozł acany

Janusz ,Adamozyk — „Polska Ludowa 1944 —1950"

Andrzej Olecki — „Stemple pocztowe Kró-lestwa Polskiego 1815-1870" 3. Medal poz ł acany wraz z na-

grodą specjalną Jarosław Gaura — „Bydgoszcz" (klasa

eksponatów młodzieżowych)

4. Medal pozłacany Stanisław Głowiński — „Połączenia pocz-

towo-kolejowe Warszawy" Cywilna Witkowska — „Polska 1860-1939"

5. Medal duży srebrny

PZF 0/18dż — „Historyczno-Badawczy Biuletyn Filatelistyczny" (klasa literatury)

6. Medal srebrny Jerzy Łachowi. — „Polska 1860-1939"

7. Medal posrebrzany

Ludwik K. Maleadowiez — „Atom"

Joanna Klient — „Flora na znaczkach świata" (klasa eksponatów młodzieżowych)

PZF — „Zeszyty szkoleniowe" (klasa lite-ratury) 8. Medal brązowy

Alina KrzySkow — „Konie" Technikum Mechaniczne w Kutnie -„Stemple cenzury 1981-1982" (klasa eksponatów mkelzieżowych).

Wymienione wyróżnienia uzyskane na tak prestiżowej wystawie należy uznać za bar-dzo dobre. Kolkol. Krzyśkow i Malendowicz mieli pecha., ponieważ spotkali bardzo sil-nych ,konkurentów (medale: duży paziacanY i pozłacany).

Wystawa cieszyła się ogromnym zaintere-sowaniem publiczności. Organizatorzy spo-dziewali się około 250 000 zwiedzających. Myślę, że ta liczba została z pewnością prze-krOCZOTIO

Podczas wystawy poczta francuska wyda-wala subskrybentom bloczek „Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela", sprzedawała inne wydawnictwa okolicznościowe, a także

katalog wystawy, który nie ma sobie rów-nych w dotychczasowej historii wystaw światowych. Luksusowo wydany w dwóch tomach (kom 1: Filatelistyka — str. 400, tom 2: Historia — str. 272) w nakładzie 12 000 egzemplarzy, sprzedawany po 130 franko*, szedł jak woda". Nic dziwnego, ponieważ zawierz bogato ilustrowane dokumentarni pocztowymi artykuły: „Wielka Armia w la-tach 1804-1814" — Albert Fillinger (tom 1), „Claude-Nicolas Ledoux, wizjoner architek-tury" — Christian Yvon, „Zycie Francuzów w epoce Rewolucji" — Jean-Paul Bertaud, „Poczta francuska. w latach 1789-1799, — Pierre Nougaret „Nazwy rewolucyjne" -Christian Rachou; ,„Korespondencja i rewo-lucja (oznakowania pocztowe, stemple, listy autografy) — Jean-Paul Bertaud, „Paryż i Rewolucja" — Rayrnond Monnier, Obwody i dzielnice Paryża w latach 1789—

„1795" —

Raymond Thouvenin, „Telegraf Chappaa" -Micha' 011ivier, „250 lat pojazdów poczto-wych" i „Kurierzy listów pocztowych" -Paul Charbon.

Dużym zainteresowaniem cieszył się blo-czek wydany przez Pocztę Polską z okazji wystawy i sprzedawany w stoisku „Ars Po-lony" przez dwie młode i bardzo energiczne parne.

Z kronikarskiego obowiązku informuję, że główne nagrody wystawy otrzymali:

Grand Prix Natlional

Georges DERVIN (Francja) — Francja: Pierwsza emisja CERES;

Grand Prix International ,

Angelo LIMA (Brazylia) — Brazylia Cesar-ska 1843-4866.

Grand Prix d'Honneur

Giuseppe BARCELLA (Wiochy) — PaAstwo papieskie;

PHILEXFRANCE'89 z pewnością przej-dzie do historii wystaw światowych jako jedna z największych tego typu imprez, wzorowo zorganizowana, wspaniale prezentu-jąca zarówno eksponaty filatelistyczne jak i wymienione wcześniej wystawy towarzy-szące.

ANTONI KURCZTIOSKI

389

FALS/ERSTWA KORESPONDENCJI LEGIONÓW POLSKICH

Miniony, jubileuszowy rok odzyskania przez Polskę niepodległości, był okazją do opublikowania na łamach „Filatelisty" kilku ciekawych opracowań na temat poczt Legio-nów Polskich. Ukazały się też dwa reprinty wcześniejszych opracowań poświęconych ternu tematowi.

Jednak w dotychczasowych publikacjach nie spotkałem się ze stwierdzeniem o Istnie-niu fałszerstw dotyczących korespondencji Legionów Polskich.

Ponieważ temat Legionów Polskich od kilku lat przestał być drażliwym i coraz wię-cej korespondencji tego typu spotykamy w eksponatach wystawowych, pragnę podzielić się z czytelnikami swoimi spostrzeżeniami dotyczącymi fałszerstwa korespondencji le-gionowej.

Na fot 1-2 prezentuję całości korespon-dencji legionowej, które zostały sfałszowane na niekorzyść zbieracza. Fałszerstwo to, tym bardziej jest trudne do wykrycia, gdyż ma-my tu do czynienia z autentycznymi rekwi-zytami pocztowymi, jak: datownik, stempel formacji, formularze koręspondencyjne I na-lepki dobroczynne oraz patriotyczne.

Na czym więc polega fałszerstwo pokaza-nych całości — skoro mamy wszystko auten-tyczne? Oczywiście chodzi tu o widoczne na-lepki. Chociaż władze austriackie tolerowały stosowanie przez Naczelny Komitet Narodowy nalepek dobroczynnych, to na korespondencji legionowej występują one bardzo rzadko i dlatego są wysoko wyceniane tym bardziej, że korespondencja Legionów zwolniona była od opłat pocztowych.

Fałszerstwa te znajdowaly się w zbiorach nieżyjących jut znanych filatelistów 1 lub" eksponowane na wystawach, jako walory autentyczne.

Fot.

Gdy przed paroma laty nabyłem korespon-dencję legionową między innymi znajdowały Się tam, te przesyłki. Ucieszyłem się bardzo mając tak rzadko występujące walory. Oczy-wiście poświęciłem im więcej czasu, zwra-

Fot. 2

cając szczególną uwagę na nalepki. Po do-kładnym obejrzeniu -- strona adresowa nie budziła żadnych zastrzeżeń z wyjątkiem bra-ku adresu nadawcy, ale zamieszczona ko-respondencja na odwrotnej stronie, była zbyt lakoniczna. Po skontrolowaniu dat ~tepu-jących na rzekomej korespondencji okazało się, że poczta polowa o takim numerze roz-poczęła swą działalność o ponad rok później, niż występujące daty na korespondencji (17 IV i 14 IX 1915 r.).

2 dotychczasowych publikacji wiadomo, że II Brygadę Legionów Polskich obsługiwała poczta polowa numer 355, którćj z dniem 7.9.1918 r. zmieniono numer na 378.

Nie ulega więc wątpliwości, że pokazana korespondencja ma niewłaściwą datę (anty-datowana). Występujący stempel formacji wojskowej dotyczy czwartego pułku Legio-nów Polskich.

Wiadomo, że gdy polskie oddziały zostały przesunięte do zaboru rosyjskiego, to pocztę polową nr 378 przeniesiono do Warszawy. Po kryzysie przysięgowym, w lipcu 1917 r.. pocztę polową nr 378 z Warszawy przenie-siono do Przemyśla, gdzie był formowany Polski Korpus Posiłkowy. Z Przemyśla pocz- ta została przesunięta na front bukowin- sko-besarabski. Po przejściu w lutym 1918 r oddziałów pułkownika Józefa Hallera przez front, poczta polowa nr 378 pozostała po stronie austriackiej i niebaw2m została roz-wiązana.

Najpóźniejsza przesyłka z datownikiem tej poczty znana mi jest z lutego 1918 r. Na przesyłce tej samej formacji słabo wi-doczny, z którego odczytałem „Dowództwo 1 Dywiz... rmat" (czyli Dowództwo ł Dy-wizjonu armat) oraz zamkowy stempel „Cen-zurowano" o wymiarach 15 X 44 mm.

Kiedy i gdzie powstało pokazane na fot. fałszerstwo? — po tylu latach nie da się ustalić. Jednak ciekawy jestem, ile takich lub podobnych fałszerstw znajduje się u fila-telistów?

BRONISLAW BRZOZOWSKI

390

07.07 '0141C£

92.9 °ZZ> XRE FESTIWAL PIOSENKI GIESK,E3 SEOWACKi

U$T1201,4 k.CIESZYNA 1 1989 . 07.12

.11,1 ,,,,RSZAYMIF

co f/y.

BYDGOSZCZ ł

!̀̀̀..i°'" 4'04,

- ś!'

nowości C) POLSKIE Ukazaly się

ZNACZKI

I IX wprOtradzOn0 do Obiegu cztery znactild pocz-towe wartości: 25 al, 25 zi, 95 zl. 35 al emisji _50. rocznica wojny Obronnej 1939" (Zarządzenie Ministra Transportu, Żeglugi i Zgonno/3cl nr 125 z 29 VIII 1986.

15 IX wszedl do oblega znaczek pocztowy war-tości 40 nt wydany dla pOpularyzach Muzeum Ka-rykatury W WarazawIe (Zarządzenie Mnisim Transportu, Żeglugi I Łączności, nr 132 Z 7 IX 1989).

KARTKI

14 VII wprowadzono do obiegu dwie kartki pocz-towe z wydrukowanymi znaczkami wartości po in ni, emisji „Poczet irrelew i ksitikat polskich". Na znaczkach Bolestaw III K.ywousty i Wm-drstaW U Wygnaniec (Zarządzenie Ministra Trans-Portu. Żeglugi 1 Łączności nr 90 n 4 VII 1989 rd.

28 VIII weszka da obiegu kartka pocztowa n Wy-drukowanym znaczkiem Wart.. 90 nt, Wydana

okazji 800-lecia Oleśnicy (Zarzodzenie Ministra Transportu, Żeglugi i Łączności 92 z 4 VII 1959 r.). .

Stemple okolicznościowe Dyr. Gen. PPTT wyraziła zgodę na stosowanie: M X w Upt. Sielsko-Bicia I — datownika: XXXVI

Centralny Konkurs TelegralLstek. Cal, listopad w :Upt. Odwiali 2 — W1.211.: Dni

Honorowego Krwiodawstwa 22-26 UStOpada. 6 XI w Upt. Kraków I — datownika: 50. rocznica

uwiezienia profesorów krakowskich. In XI W Upt. WarsnaWa I — datownika: Krakowa

Wystawa Filatelistyczna 70 lat PKOl. 17 XI w Upt. Bydna (32-313) — datownika: 75.

rocznica bitwy Legkatów pod Krzyt.0010tann. 23 XI w Upt. Bialystok I — datownika: Spotka-

nia z literatura pogranicza kultur Polska—Litwa. .5 XI w Upt. Bialystok 1 — datownika: Krajowa

Wystawa Filatelistyczna CM. 26 XI w Upt. Poznań 2 — &AC:Walka: miedeyna-

rodaue Targi Sztuki „Interart".

391

SALOMONA WYSPY Solarno/i Islands

Państwo wzachodniej części Oceanu Spokojne- go w menezji, na wsc la hód od Papui — Nowej

Obejmuje ,Mudniową czeżo archipelagu Salomona (peillrMona należy do Papui — Nowej Gwinei). Stolicą państwa „Wyspy Salomona" jest Ilanlara na wyspie Guadamanal. Język uMedowY angielski.

Od 1907 r. w protektoracle brytyjskim Wyspy Salomona ukazywały się znaczki z napisem „Briksh Salomon Islands''. W 1975 roku napis na maczkach zmieniono na „So-lomon Islands". Kraj uzyskał niepodległość w roku 1978 (uprzednio miał autonomię -we-wnętrzną), członek Brytyjskiej Wspólnoty Narodów.

Waluta: 1 dolar Wysp Salomona = 100 centów.

SALWADOR

El Salvador. Republika Salwadoru. Repulałica de El Salvador.

PaOstwo w Ameryce Srodkowej nad Oceanem Spokojnym. Graniczy na zachodzie z Gwatemalą.

północy i wschodzie a Hondurasem, Stolica dan samadoo-. Język urzędowy hiszpański. -

Wydaje maczki od 1867 r. z legendą: (..Del" lub „Be E.1,") „Correos Dcl Salvador", „Servioio Postal Del Salvador', „Republica Del Salvador", „Republica Mayor De Centro Ameriza / Estado De El Salvador", „Correos de El Salvador".

Waluta: 1 colom = 100 centavos.

SAN MARINO

Najjaśniejsza Re-publika San Marino. La Sarenissirna Re- publica di San Ma-rino.

Republika w pri.-wschodniej ezeżel Pólw3mPe APeninskiego, eta..a terytorium włoskim. Wedtug legendy, najskamsza europejska republika parla-mentarna, powatala na przetainie III 1 IV wieku. Stolica San marino. Język urzędowy

Wydaje znaczki od 1877 r, z napisem: „Repub. di S. Marino", „Repubblica di San Marino", „Rep. S. Marino", „Rep. di S. Ma-rino'', „Repubblioa di S. Marino", „Poste Rep. San Marino", ,,Poste Rep. S. Marino", „R.S.M", Rep. di San Marino", „Rep, San Marino", „San Marino".

Waluta: 1 lir włoski = 100-eentesimów.

LEKSYKON POCZT ŚWIATA pod redakcją Tadeusza. Grodeckiego

Spokojnym w J2=-: Od 1877 r. pierwsze znaczki o charakterze

lokalnym kursowały w strefie wpływów brytyjskich (umowa między USA, W. Bryta-nią 1 Niemam-g z 1889 r.). Napisy na macz-kach: Sama, Samoa Postage.

W 1899 r. Samoa Zach. objęły Niemcy i od od 1900 roku kursowały znaczki niemieckie z nadrukiem „Samoa", a później wydania de-finitywne z takim samym napisem (i z no-minałami w fenigach i markach).

Po wybuchu wojny w 1914 r. wyspy oku-powali Anglicy, którzy nadrukowali znaczki wydane przez Niemców literami„G.R.I.” (Georgius Rex Imperator) i nominatami w walucie angielskiej, po czym przekazali ad-ministrację wysp Nawet Zelandii-

W obieg weszły maczki Nowej Zelandii z nadrukiem „Samoa" i kursowały aż do 1935 r. (już od 1920 r, Nowa Zelandia miała mandat Pad Samoą Zach.). Dalsze serie de-finitywne miały napisy „Western Samoa", „Samoa — Sisifo", „Samoa".

Samoa Zach. uzyskały niepodległość w 1962 r.

Waluta: 1 tata -= 100 secie.

SAMOA I SISIFO p. następne hasło „Sa-rnim Zachodnie".

SAMOA ZACHODNIE

Samoa i Sisifo (samoaii-ski). Western Samoa (ang).

Niezależne państwo, członek Brytyjskiej Wspól-noty Narodów. Obejmuje grupę wysp na 0 c,ctic

SENEGAL

Republika Se-negalu. Republi-guc du Sćnćgal.

ENEGAL Państwo w Afryce nieh. nad Oceanem Atlan-

tyckim. Graniczyna północy z Mauretanią, na WSCh.1.2 ie 2 Mali, na południu z Gwineą i Gwi-neą Bissau ma. visem trama stron, nad Ocea-nem — Gambię, Stedica Bakar, Język urzędowy trariouSki.

392

Leksykon poczt świata

Senegal uzyskał niepodległość w 1960 r. 1 od tego czasu wydaje znaczki z napisem „Republigue du Senegal" lub ,Senegal".

Waluta: 1 frank CFA — 100 centymów (CFA — Cornmunautó financibre africaine).

• 1.1.1802 r. wrizedl w tycle układ Senegalu z

Gambią, którym utworzono Konfederacie Sene-g0mbli. Mflad przewiduje Unie goSpadarogą 1 ran-netaMg, koordynacja polityki zagranicznej i in-tegracje sil bezpiemenstwa, Jednak z zachowaniem suwerenności obu pando.. Oprócz wspólnego rzą-du i parlamentu, oba państwa mchowaty równlet wlane rządy 1 parlamenty oraz własnych przed-istawicielt w organizacjach zagranicznych.

Historia pucaty i różnych emisji na tece-

nie Senegalu ma już ponad 100 lat. Kurso-wały na tym terenie jeszcze wydania gene-ralne „Kolanie francuskie", emitowane od 1859 r.

W 1887 r. wydano pierwsze znaczki spe-; cjalnie dla Senegalu. Były to nadruki no-wych nominałów na znaczkach kolonii fran-cuskich z 1881 r.

Później byty wydania definitywne z le-genda „RF / „Afrigue Occidentale Francaise

A (albo AOF) / Senegal".

Znaczki z legendą „Senógambie et Niger" (1903 r.) oraz „Ht" (=Haut) Senegal et Niger (1906-1917 r.) kursowały na teryto-rium obecnej Republiki Mali.

nowości ZAGRANICZNE ALGIERIA. 1 Vi — 1 znaczek z

dopłato „Miedzymrodowy Mimą Dziecka.: 1 + 0.20 dli.

ARUBA. 8 VI — 1 mamek ,.UPU": 250 c (emblemat UPU).

AUSTRIA. 1 VIII — 1 maczek „100 lat ubezpieczali społecznych w Austrii.: 5 sn.

BERLIN ZACH. 10 VIII — 2 maralu szalei lod 1288 r.) serii „Kobiety W 5151001 Niemiec":

190 f (Codie Vogi — 1875-1082. nerona, prowadzita badanie nad mózgiem); 900 f Wanny Rensel — 1805-184/ — kompozytorka, dy-rygentka. pianistka).

BRUTAN. VI — 12 znaczków i 12 bloków 40. rocznica powsta-nia MIckey Monie": 1; 2; 3; 4; 5. 10: 50 Ch: 10: 15: 20: 25: 30 nn; bloki po 25 nu (sceny z filmów Walia Disney'a).

BRAZYLIA. 5 VI — 3 znaczki „Oehrona brazylijskiej flory": UD; I; 1.50 ncz.

7 VI — 1 znaczek „Toblas Bar-neto — 151. rocznica urodzin pi-sarza": 0.50 ocz.

27 — 1 znaczek „M lat pro- gramu telewizyjnego TV — tura"• 0.50 nn.

CSRS. 29 VIII — 1 znaczek -w. rocznica powstania ZeSpolit Sło-wackiej Sztuki Ludowej": 50 h.

393

29 VIII — I maczek „45. rocz-nica powstania slowacklego": kro.

DZIBUIT. 17 V — 1 znaczek Intelem „SWiatoWy Dzień Teleko-munikacji.: 150 Y. 12 V/ — 1 znaczek „Mara";

25 f.

FMLANDIA. 30 VIII — 1 zna-czek „Niedtwiedt": 50 rak.

FRANCJA. 21 VII — 1 mamek „Wybory do Parlamentu EuroPel-sidego".• 2l2OL

Ze VIII — 4 znaczki z przy-wieszka (w pasku poziomym) „Deklaracja Praw Calowie» i Obywatela": 2.50 f X 4 (tekst Deklaracji).

28 VIII — 1 znaczek serli tu-. Wstycznej ,,La Melino"; 4 f.

GABON. 17 IV — S maczki 1 blok „Fauna Gabonu": 100; 175; 209 f; blok KW 1.

17 V — 1 znaczek „Swlatowy Dzieli Telekomunikacji": HO I.

GAMBIA. 6 IV — 9 znacz-100w (w dziewleclobloku) 1 blok „GL rocznica powstania MIckey Mou-se, a d X 9; blok 16 d.

24 IV — aznaczków „Ptaki Gambii": 20; 60 n75 b; 1; 2; 5; 10; 12 d.

15 V — 7 znaczków 1 3 bloki „Motyle Gambit": 50; 75 h: 1; 1.25; 5; 10; 19 d; bloki po 15 d.

GRENADA 8 IV — I znaczków i 2 bloki „Zwycięzcy Igrzysk 0- lImpMskich, 10; 25; 45: 75e: 1; E; 3; 4 dol. bloki po 6 dol.

25 IV — 4 znaczki 1 blok z do-l:data „Kometa Hallera: 25 ł 5 c: 75 4- 5 C; 90 ł 5 C: 2 dol. + 5 e: blok 5 dol., + 5 e.

GRENADA dla WYSEPEK GRE-NADYNY. 13 IV — 8 znaczków 1

bloki „Zwycięzcy Igrzysk Ohm-Pliskich": W; 50; 60; 75 e; 1; z; 3; 4 dol.; bloki po 6 dol.

IZRAEL. 11 VI — 1 znaczek „Pamięci Moshe SMolra — 1888— —1901a (pidrwszy prezes Sadu Najwyższego Izraela): 6.90 sa (por-tret).

11 VI — 2 znaczki „Wykopa-liska archeologiczne w Jerozoll-nile": 0.70; 0.00 sz.

KONGO. 19 V — 2 znaczki „40. •

roczni. podpisania Konwencji o Ochronie Praw CNOwleka": 129: 350 f.

KUBA. 1.5 III 6 znaczków I blok „Mistrzostwa Świata W Plice Nożnej Wiochy MM": 1; 3: 6: 10; 30; 5o c; blok 1 p (odkarm w akcj1).

23 III — 1 maczek „30. ReW0Itleyjnej P011011 Narodowej (PNR)"I 5 c

12 IV — 6 znaczków „Dzień Astronantykr: 1; 3: 5: 10: 49; 50 c Ma każdym znauku koper- ta ł kiele)• ra

24 IV — 2 znaczki „Dzień Znaczka": 90; M c (fragment-2 1111110w1del Maniących minister-stwo komunikazin•

28 IV — 1 znaczek „30. roczni-ca Domu Ameryk! w HaWanle": 5 c. 1 V — blok „SWF Bułgaria

ygai 1 p (znaczek bulgarskl).

5 V — 1 maczek ,Kub9fG161 kod pocztowy": 5 c.

m V — znaczków „Dziad Matki": 1; 3; 5; 13; 30; 00 c (kwiaty 1 MoMone z nieb per-fumy we flakonach).

17 V — i znaczek „30. toczaka prawa u reformie rolnej": 5 c.

1 VI — 1 znaczek ..40. roCanica RWPG»: 30 C.

MADAGASKAR. 28 IV — 2 znaczki „WIZY,. nalilzda": 250 I.

15 VI — I znaczek z daniela „Ig łrZy20

sk fa . miast Madagaskaru":

80

MALEDIWY. 29 IV — 4 znacz-ki i blok .,ZWYClę..Y Ill'r.Yek 0- limpljskICY.: In 1; 3; 4; 14 r: blok 20 n

MAROKO. 17 IV — 1 mamek „Gra w sznehy": I d.

MARSHALLA WYSPY.105, r de%.„Szttika 1 poezja ap

MIKEONEZJA. 25 V — blok „Sztuka japońska": 1 dal.

NEVIS. 15 V — 4 mamki blok „IJiwIęk1 nocy": 10 c (cyka-da); 40 c (szarańcza): W (5wierszcz)•, 5 dol. (Izba); blok wSzyStkie 4 znaczki.

394

Wł:3ER. 1 VI — 1 znaczek „200. rocznica Rewolucji Francuskiej": 250 f.

1 VI 2 znaczki HWF Philexe france- '89": 100; 900 Y.

NIIJAMYOU. 28 IV — 12 znacz-ków Dv arkusiku) „NO. rocznica bonio na Bounty.: 42 s >4 12. 2 V/ — 4 maczki „życie w

głębinach Oceanu"; 32; 42; 57 s; 1.50 dol.

6 VI 10 znaczków „Planeta Ziemia": 1; 2; 3; 10; 15; 20; 32; 42; 50; 57 s..

NOWA. ZELANDIA. 7 VI — 4 znaczki „Wielkie drzewa lasów": 80; 85 c; 1.05; 1.30 dol.

NRD. 4 VII — 3 znaczki „200. rocznica Rewolucji Francuskiej„: 5 f pobrazy; szturm na BastY110); 20 i (sankitilan ze sztandarem); 90 f (szturm na TuIllgries).

18 VII — 4 znac2171„40. MM-~narodowy Kongre9 Hodowców Koni krajów SOcjalistYMnYCh” , w; 00; 70 P; 1.10 mk.

N BE. 10 VIII — 2 znaczki „Ko-biety w historii Niemiec": 140 (Cftile Vogt); 300 f (panny Hen-

- sel). 19 VIII — 1 znaczek „750 lat

Katedry we Frankfurcie»: 60 I. 19 VDI — ł znaczek „Nie za-

pominaj o dzieciach": 100 f. LO VIIII znaczek „100 lat

Związku Zawodowego Górników i Energetyków": 100 Ł

OWCZE WYSPY. 5 VI — 4 znaczki„Doroczne igrzyska spor-towe WySp”: 100 O (wyścig łó-dek); 350 o (piłka -ręczna); OM o plika nożna); 700 o (pływanie).

PAŁALI. 17 V — blok „Sztuka Japońska": 1 WE.

M V — sznaczki obiegowe „Samoloty': 36; 33; 45 C.

REDONDA. VI — 8 znaczków i bloki „Sceny 2 filmów Walia

Menera": 0.5; 1; 2; 3; 4; 5 c; 5; 8 dol.; bloki po O dol.

SAN MARINO. 13 V — 4 znacz-ka „Sport": 850; 750; 850; 1300 1.

13 V — 5. znaczków „PromOeja filatelistyki — historia poczty-: 100; 200; 300; 500; MO 1.

SIERRA LEONE. 24 IV — znaczków i 2 bloki „zwyciezcy Igrzysk Olimpiiskich": 3; 8: 10; 15; W; 90; 40; 50 1; Moll po ;DO 1.

0 V 4 znacz.ki 1 blok Swata róknych Mistrzostw Swiata

w Mice Nożnej": 3 1 (FiraZylia 1958); 10 1 (Argentyna 1978); 12 1 (Brazylia 1082); 10 I (Brazylia 1070); blok 1001 (Argentyna 1086).

19 V 3 znaczki i blok „Rocz- nica Unii Państw Rzeki. Mann": 1; 3; M 1; blok 15 1.

V — 8 znaczków (W arkusi- kach) rocznica urodzin WP- lian. Szekspira': 15 1 X B (We-ny ze sztuk Szekspira).

SRX LANKA. 15 V — 4 znaczki „Budda-, 50; 75 c; 5; 5.75 r 000:15 z tycia Buddy).

ST VINCENT. 26 IV — 4 znacz- ki i blok „Telstar": 15; 35; 50 c; 3 dol; blok 5 dol.

26 IV —znaczki i b ok „Wspolpraca w Kosmosie — USA—ZSER—Francje — RFN" 40; 60 e; 1; 4 dol.; blok 5 ol.

3 V — 4 znaczki „Papugi-, 0; 20: 90; 70 C.

3 V znaczki 1 2 bloki „Pta- ki": 25; 75 e; 2; 3 dol.; bloki po

dol.

SZWAJCARIA 25 VIII — 1 zna-czek „160-lecie Szwajcarskiego Towarzystwa Elektryków.: 35 c.

395

SZWECJA. 92 VIII — 1 znaczek „Puchacz": 30 Inc.

22 via/ 6 znaczków (w sze4- cloblokio„Szwedzkie badania polarne”: 3.30 kr X 8.

22 VII — 6 znaczków (W szeSclo-blOku) „Przemyci si &nalana": 2.30 kr X 6.

TAJLANDIA. 26 VI — 1 znaczek Międzynarodowy Dzieli Walki z „

28 VI — 4anac,Bri.,Rolr tajlan- dzkiego raemiositi artystycznego 1 2 VI 4 znaczki „Ryby glabi- sztuki": 2 b XI 2; 6 b X 2. nowe": 32; 42; 53 s; 1.10 doi. ł VII — r znaczek „M. rocznica tł VI m znaczków oblego-

pola.enia kablem teIekornunil.- „Boga.. Ziemi": 1; 2; cyjnyrn Azja—Pacyfik": I b. 2; 10; 15; 20; 32; 92; 50; 57 s.

1 VII — 1 znaczek ',Stulecie u- rodzin uczonego. artysty i pelity- TUNEZJA. 8 V— 1 znaczek z ka prof. Phya Anemon Rajaa- dopłatą „Czerwony Polksiężye": bana": 2 b. 110 łO m.

29 V — 1 maczek „Krajowy Dzień olepeinosprawnYch": 150m.

UGANDA. 84 IV — 9 znaczki 1 blok „Mistrzostwa Swiata W pli-ce nożnej Wiochy WHO": 10; 23; 75; 200 szt blok 350 sz.

V — 8 znaczków 1 2 bloki „Grzyby": 10; 15; 95; 50; 80; 75; 150: 200 m: bloki po 350 sz.

1NALLIS I FUTUNA. 17 V — i maczek „Światowy Dzień Teleko-munikacji, n f.

31 v — 6 znaczków „Muszle": 4 5; 10; 18; 25I; 107 1.

31 V 3 znaczki „MO. rocznica odkrycia Wysp Horn": 8; 8; 155 S.

34 V — 1 znaczek „250. rocznica urodzin 3010001 Watta": 74 P.

31 V — 3 znaczki ,Biatkl": 7; 120 I.

8 VI —' 1 znaczek „Malowidle na murze": 22 f.

WĘGRY. 12 VII — blok „PierW-szy cz/Matek na KsietyCit — 20 lat temu": 20 ft. (flaga anterY-końska na Księżycu i PoJezd kosmiczny).

20 VII — Pznaczki „Old Tinier Rany" (17. Międzynarodowy zajd starych szybowców — zlot na lot-nisku Budapeszt): 3; 5 ft.

WŁOCHY. 7 VII — i maczek „200. rocznica Rewolt:On Fran-cuskiej-. 3150 1.

WYBRzsrLE EOSC1 SILONIO-WUJ. 13 V — 3 znaczki .,1413 czci Christiana Lattler": 40; 155; 050 L.

ZSRR. 19 VI — 3 maczki z przy-wieszka (W cZworobłoku) z do-plota „Leninowski Fundusz dla Dzieci": 5 kop. -E 2 kop. X 3.

16 VI — O znaczek „Jean Ran-ił. Racine — 350 rocznica uro-dzin" (dramatopisarz francuski): 15 kop. (portret nr medalionie).

50 VI — 9 znaczki „Europa — nasz wspólny dom, 5; 10; 15 kop.

25 VI — 1 maczek „Wiara I. Ma-china — 100-lecie urodzin" (rzat-[darka): 5 kol,

53 VI — 1 znaczek „I.A. Kara-icie — 150. rocznica urodzin (pi-san)": 5 kop.

20 VIII — 1 znaczek „W. rocz-nica Szwajcarskiej Kasy Podr6- W,: 50 c.

26 VID — 1 znaczek „Stulecie Uniwersytetu we Fryburgu": W o

25 VIII — 1 maczek ,,Szwaj-carska Fonoteka w Łupano": 00 C.

25 VIII — 1 maczek „Stulecie Unii Międzyparlamentarnej": 140 C.

W VIII — 1 znaczek 2 dopiata „Na sport»: 50 1- W c.

W VIII — 2 ma.kt obiegowe ..Calowleic I jego praca": 2.75 Sra (murarz); 5.50 era (krawcowa).

1 VII — 4 znaczki obiegoWe „Król Rama IX": 5; 8; 8; I b (portrety króla).

ToNGA WYSPY. 28 IV — 3 znaczki i blok „200. rocznica buntu na Bounty": 32; 12; 57 s; blok 2 dol.

18 V — 4 znaczki „Motyle": 42; 57 s; 1.20; 2.50 doi.

RECENZJE Wiadomości Filumenistyczne 3/72

Jedni zbierają etykiety zapałczane. inni z zapałek... budują różne przedmioty i figury. Pan Krzysztof Bednarski z Warszawy z pu-delek od zapałek wzniós/ figurę przestrzeli-ną „Sfinks.' o długości około 180 cm, szero-kości 75 cm i wysokości 100 cm

62-letni mechanik z Duerrenbergu (NRD) Roli Jorschał obudowa/ zapalniczkę w kształ-cie wieży (wysokości 2,35 m) z.„ zapalniczek wyrzuconych na śmietnik. Wiadomo nam, że została ona wpisana do księgi rekordów Guinnessa, nie wiadomo tylko, czy ta orygi-nalna Zapahlicrirn ,, dziab,

Takie ł inne ciekawostki skwapliwie od-notovvują redaktorzy „W.F.".

Na początku października ub.r, otrzymalem wrześniowy nr ,,W.F.", z ksero odbitka z BucYkloPedił Orgelbranda 44.868 r.) hasła „Zapalenie — zapałka". Ponadto Panowie Zdzisław Weigelt (RFN) i Zbigniew Turo-wicz przedstawiaja „Zarys historii rosyjsicie-go i radzieckiego przemysłu zapałczanego"; Koit Koort z Estońskiej SRR „Estońskie fa-bryki zapałek", a ten „dział radziecki" wspiera jeszcze wiersz M. Swietlowa pt. „Za-palka" i art. Bogdana Krntulskiego „Nowe formy radzieckich zestawów zapalek upo-minkowych i całostek" a także opracowa-nie A. I. Pietrowa z Leningradu „Spis ety-kiet zapałczanych wydanych w ZSRR w 1.987 r."

Feliks Kieżowicz zamieszcza „Szóste uzu-pełnienie katalogu klasyków", a Zbigniew Turowicz „Polonica (4)". •

396

Stałym działem jest rubryka „Z kraju i ze świata" pod redakcją Bogdana Krutul-skiego i Zbigniewa Turowicza.

Oddzielnie odnotowuje informacje o pu-blikacjach filumenistycznych:

1) Ukazał się nowy „Katalog książeczek zapałczanych NRD". Można go otrzymać za pośrednictwem A.G. Phillumenie Altenburg, Karl Czischka, Nr 59, Molbitz 7401. NRD. Koszt 18.50 marek plus porto.

2) Roland Wohlfeld z Zeitz napisał „Ka-talog etykiet luksusowych" (Luxuskoffere-tiketten — Katalog der DUR") w trzech częściach. Cena każdej części — 15 marek plus koszty wysyłki. Zamawiać można u autora — R. Luxemburgstr. 2, Zeitz 4900, NRD.

3) Moskiewski Klub Filumenistów „Suwe-nir" działający przy Moskiewskim Oddziale Wszechzwiązkowego Stowarzyszenia Filume-nistów wydal w1988 r. dwa katalogi etykiet; a) Katalog etykiet zapałczanych fabryki „Iskra", Część I (lata 1.899-1957), napisana przez K. S. Zaeepina i W. K. Wolozyńca. b) Katalog etykiet zapałczanych fabryki „Ma-lutka" (1929-1940).

Ten numer „W. P.", tak bogaty w infor-macje zagraniczne, podaje jeszcze wiadomoś-ci o przemyśle zapałczanym w Mongolii. Rozpoczęto tam produkcję dopiero w 1941 r,, w- dość prymitywnych warunkach (produk-cja ręczna), W 1965 r. sprowadzono z NRD automaty produkcyjne. Dlatego też pudelka ^ zapałczane są wielkości pudelek NRD. Na etykietach mongolskich powtarzają się naj-częściej motywy ornamentowe, wizerunek jeźdźca. zwierzęta stepowe i łucznicy.

(jbk)

„Młody Filatelista" 2-3/88 Pisanie niektórych recenzji przypornam rai

jako żywo przysłowiowe wołanie na pusty-ni. Z tą różnicą, że Izraelitów słuchały przy-najmniej skorpiony i rozeźlone mogły użą-dlić kogo należy, moje za§ rady pozostają bez żadnego odzewu. Przekonywałem już kilkakrotnie o malej przydatności pisania w „Młodym Filateliście" informacji o wysta-wach bez pogłębionej analizy poszczególnych eksponatów. Omówienie wyróżniających się i opisanie powtarzających się błędów z pe-wnością przyda się opiekunom. Informacja po roku o tym, że jakaś wystawa się odbyła i kto otrzymał wyróżnienie (nie z winy re-dakcji, ale taki jest cykl produkcyjny „Biu-letynu") sprawia tylko satysfakcje wyróż-nionym.

W ostatnim numerze jest 8 takich infor-macji. Osłabia to ogólne wrażenie i odbiór pozostałych artykułów.

Grzegorz Kamienski snuje rozważania pt. „Dlaczego zbieramy znaczki pocztowe". Le-szek Kozie/ podaje sporo praktycznych porad w „Zasadach poprawnego postępowania ze maczkami z obiegu", a Jan Orlowskl w in-teresującym szkicu omawia „Imprezy filate-listyczne w Szkole Podstawowej nr 113 we

Wrocławiu — Nowy Dwór". Koresponduje z tym tekst Józefa Grabarczyka o „Feriach zimowych ze znaczkiem."

Jest na czym się wzorować w innych ośrodkach. Do naśladownictwa jest sposób przeprowadzenia z wielkim rozmachem pół-finałów Ogólnopolskiego Młodzieżowego Kon-kursu Filatelistycznego, w Białymstoku (opi-sała je Weronika Stepariczenko). Natomiast spory niedosyt pozostawił artykuł Marka Topozewskiego o szkoleniu opiekunów kół młodzieżowych. Prowadzone jest z wielką starannością i zastosowaniem różnych pomy-słowych form, niezmiennie cieszy się dobrą frekwencją i zasługuje na z.nacznie.doklad-niejszą Prezentację. Z uznaniem należy powi-tać nowego autora z podbeskidzia Jerzego Bajka, który pisze o młodzieżowym ruchu filatelistycznym w okręgu bielskim. I wresz-cie dwa, innego typu teksty, ale bardzo Po-szukiwane przez opiekunów: Jarosława Ko-ezortnivekiego — „Zbieranie z kosza na pa-piery" i Józefa Grabarczyka — „Letnie igrzyska olimpijskie w filatelistyce polskiej".

Z ogromną zawiścią Przeczytałem informa-cję Jarosława Komorowskiego o brytyjskiej serii poświęconej Isaacowi Newtonowi. A zawiść tę wywołał ostatni akapit: Wszystkie znaczki zachwycają barwami i Pmclizi4 *11" ganków (...) Są po prostu śliczne. I te uro-cze znaczki, wykonane przez firmę Harrison i Synowie, zaprojektowała zaledwie 19-letnia Sard, Godwin, po wygraniu konkursu (...), ogłoszonego przez Królewskie Towarzystwo Sztuk Pięknych."

Proszę bardzo... Jak się bardzo chce, to modna (a do tego z dobrym efektem) i kon-kurs ogłosić i wyłonić obiecującą dziewięt-nastoletnią plastyczkę. A u nas...? Kto pa-mięta czasy kiedy ogłaszano konkursy na maczek? W efekcie drukujemy tak brzydkie znaczki, jak z Arciszewskim. I do (ego był to prezent Poczty Polskiej dla filatelistów.

Zacząłem tę recenzję zgryźliwym tonem to i tak zakończę. Pan Kanneński przytacza argumenty, mające umocnić u młodzieży motywację do kolekcjonerstwa. Wątpię, czy argumenty owe są na tej samej fali, na któ-rej młodzież się porozumiewa. Może jednak i kogoś przekonają... Gorzej, że autor pomi-nął calą sferę spraw psychologicznych. Każ-de prawdziwe kolekcjonerstwo zmusza do pogłębiania wiadomości (o tym autor pisze) ale także uczy systematymności i spostrze-gawczości. Cierpliwości i watocaloścl.

Nie będę jednak pisał polemicznego orty-kulu, sygnalizuję tylko cata ważną sferę Problemów, o których warto przypominać. I jeszcze jeden drobiazg: artykuł L. Ko-ziela redakcja ozdobiła makiem firmowym nie Istniejącego już przedsiębiorstwa Od wielu bowiem lat handlem filatelistycznym zajmuje się Przedsiębiorstwo Filatelistyczne — RSW ,,Prasa-Książka-Ruch" (a nie PPS-Ruch), jak mylnie podano. O czym w zastępstwie dyrektora Roberta Dębskiego do-nosi

JERZY JOANN1AK

397

TENTH ANNIVERSARY

F THE PONTIFiCATE

OF POPIE J OHN PAUL li

MARCH 13. 1988

CHICAGO. IL 606413

•

Jan Paweł II w filatelistyce

(dokończenie)

Kasowniki okolicznościowo, stosowane we Francji, o których Pisaliśmy w poprzednim numerze

Japonia

Kasownik okolicznościowy: 26-27 XI 1988, IV Wystawa filatelistyczna „Po1ska'88" w Tokio, reprodukcja polskiego znaczka z Ja-nem Pawiem II za 8,40 zł i stylizowane (we-dług Stanisława Wyspiańskiego> kwiaty, na-pisy japońskie oraz: „POLSKA'88 / 63.11.26".

Polska

Kasownik okolicznościowy: „WADOWICE 10 ROCZNICA PONTYFIKATU JANA PAW-ŁA II ł 1988.10.16", na ilustracji herby Wa-dowic i Ojca Swiętego oraz Papież Jan Pa-weł II z uniesioną ręką. Znany także z da-tą: ,1988.10.22".

Frankatura mechaniczna: „Łódź 47 / •79• / X Rocznica Pontyfikatu Papieża Jana Pawła II / MATERCHRISTI'88", na ilustracji krzyż pasterski i faksymile podpisu Papieża.

Republika Federalna Niemiec

Znaczek: 1411088, kanonizacja Edith Stai, Rupert Mayer przez Jana Pawia IL Nom.

80 pf. Portrety E. Stein i R. Mayer i napis: „SEILIGSPRECHUNG DURCH / PAPST JO-HANNES PAUL II / IN KOLN UND MON-GREN 1987", Mi nr 1352.

Stany Zjednoczone A.P.

Kasowniki okolicznościowe:

Wystawa filatelistyczna „Polpex'88" zorga-nizowano przez „Polonus Philatelic Socjety" z Chicago:

12.111.1988, POLPEX STATION • CHI- CAGO. OL. 60648 / MAR. 12 1988 .1 TENTH / ANNIVERSARY / OF THE/PONTIFICATE/ OF / PODE / JOHN PAUL II" i herb pa-pieski;

398

ZON

C mAR,,,,,,;_. \tf \ A 4' 41 COk.',%z,1 .0D:N4-44/5'.'G'f'.0 \I

ę " F■A's 2. ,4\

* •,?"› 9ee ".6.19e8 o *

,o,ONA cp .;:• ;,, '-';•-:••;••

ń \-4.1988. . ■ ,-,._. II '-• .w ,:.:._-1 \\ -.<.? ,-.- . ,,,,.,;, ,? __

';',,"'*..-.,-.L ■ "" l=" - -1,::' \ g , .- -. ..L. - ,5:'

G i .:•5',9 (4, knE.IV24 A C

CENTR

s GIUYP\,

.,\,\ 7',?0

1"7' lir

4)..E2 c10,2■Ś̀ ''*s. c ioN11,'s

9.1 8,9

BEtky e:',•1TP.0 co, .‹).b3,? -

_ * i .

;/r Giov;■•

14

---. -..-' -.7,'•• •0/„,, ,, N • '5"• ;,, .5: 8100•\*'

i.,,IN 1! ESP* <,540 [At,,,,

p N • ;74.-3 ,

/". $%?.". •

";" GIO'V 4'/DVAlk0

->,-4.• 9 qr

Lt”

13.LI1.1988, „POLPEX STATION / MARCH 13. 1988 / CHICAGO, II. 660848 / 10TH AR- NIVERSARY OF THE PONTIFICATE / OF Znaczki: POPE JOHN PAUL II J 1978-1988" i herb Jana Pawła II;

44.`"S TĄ );„

OCT-

';'' 19823

8

N • •

1918-1988 10th,ANNIVERS ARY

POPE JOHN PAULE

PEACENIAHR

23.X.1998, „PAC STATION / OCT. / 23 / 988 / BUFFALO, N.Y. X14240 / 1978-1988 /

th ANNIVERSARY / POPE JOHN PAUL I / FEACEIVIAKER", bez ilustracji.

Watykan

27.X.1988, Podróże apostolskie Jana Pawia II w 1987 roku. Wartości nominalne:

450 L, pielgrzymka do Urugwaju, Chile, Argentyny i Paragwaju — goląb wylatują-cy z rąk papieża, katedra w Santiago de Chile i kościól Matki Bożej z Lujan;

650 L, pielgrzymitadoRepubliki Federalnej Niemiec — gołąb, papieski krzyż pasterski, katedra w Spisze i dwoje młodych ludzi;

1000 L, trzecia pielgrzymka do Polski -goląb wylatujący z rąk papieża, tłum wier-nych wokół ołtarza polowego w Gdańsku-Zaspie, zbudowanego na kształt okrętu;

2500 L, druga pielgrzymka do Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej — papies- ki krzyż pasterski, grupa młodych ludzi na tle drapaczy chmur;

399

5000 I., wizyta w Kanadzie 20.IX.1987 -gołąb wylatujący z rąk papieża, namiot w Fort Simpson, dwoje młodych Indian;

Nakład 500.000 serii.

Całostki: 29.IX.1988, wprowadzenie nowej Konstytucji Apostolskiej regulującej działal-ność Kurii Rzymskiej, koperta lotnicza ze znakiem wartości 750 L, na ilustracji po le-wej stronie Jan Paweł II z uniesioną w bło-gosławieństwie ręką i napis: „COSTITUZIO-NE APOSTOLICA / PASTOR BONUS / BULLA CURIA ROMANA".

Kasownik I dnia: ,,27.X.1988 POSTE VA-TICANE DIE Z1VHSSIONS" i ręce papieża z krzyżem pasterskim oraz promienie Słońca.

Wielka Brytania

Kasownik okolicznościowy: 15.X.1988, „X--LECIE PONTYFIKATU / J. Sw. JANA PAWŁA II / 1978-1988 / 15.00T.1988. LONDON W. 6 / POLISH PHILATELIC FE-DERATION IN GREAT BRITAIN POL 88'", na ilustracji herb papieski Jana Pawia II na tle globu ziemskiego.

Stowarzyszenie „Polish Philatelic Federa-tion śn Great Britain" Ryto inicjatorem ko-lejnej okolicznościowej perforacji znaczków brytyjskich: „J P H". Znane są 22 obiegowe znaczki o różnych nominałach z tym wzo-rem perforacji.

Wiochy

Kasowniki okolicznościowe: Skrót: „VGPII" oznacza: ;VISITA DI S.S. GIOVANNI PAO-LO II".

14.1988, „ROMA CENTRO CORR.ZE / AN-NA MARZANO / VIA CRUCIS AL COLO-5E0", na ilustracji Pieta Michała Anioła;

18.4.1998, „VERONICA C.P... VGPII" i Jan Paweł II w geście błogosławieństwa;

1.5.1088, „01033 CIVITA CASTELLANA (VT). VDPU" i Jan Paweł II na tle kościoła;

3.6.1988, „41012 CARPI (MO) VGPII" i syl-wetka Ojca Swiętego w geście błogosła-wieństwa;

4.6.1988, „41100 MODENA C.P. VGPII" i twarz Jana Pawła II na tle kościoła;

4.8.1988, „4303 FIDENZA (PR) VGPII" i Jan Paweł D na tle kościoła;

V—VI.1988, stempel mechaniczny 49100 PIACENZA FERR. PIACENZA ATTENDE / LA VISITA DEL PAPA / 4-5 / GIUGNO / 1988", herb Jana Pawła II i zabytkowy kościół;

4-5.86.1988, ,,29100 PIACENZA C.P. / VGPII" i Jan Paweł II z uniesionymi ręko-ma, nad zabytkowym kościołem;

5.6 1988, „42100 REGGIO EMILIA C.P. / VGPII" i Jan, Paweł II z krzyżem paster-skim;

7.6.1988, ,,,BOLOGNA CENTRO CX. / IX CENTENARIO UNIVERSITA / VGPII" i portret Jana Pawła II;

11,6.1988,, „98100 MESSINA C.P. / SANTI-FICAZIONE BEATA EUSTOCHIA VGPII" i św. Eustochia oraz Jan Paweł II;

12.6.1988, „89100 REGGIO CALABRIA C.P. / XXI CONGRESO EUCARISTICO NAZIO-NALE / V,GPII" ń Jan Paweł II z uniesioną ręką przed zabytkowym kościołem;

16.7.1988, „32035 S. GIUSTINA BEL,, LUNESE (BL) / X ANNWERSARIO PAPA LUCIANI / VGPII" i Jan Paweł II z unie-sionymi rękoma oraz portret Jana Pawia ł;

2.9.1988, „TORINO CENTRO CORRZE f 1° CENTENARIO MORTE DON BOSCO / sionymi rękoma oraz portret Jana Pawła I;

3,9.1988, „10023 CIBERI (TO) / 1° CENTE-NARIO MORTE DON BOSCO VGPII" i Sw. Jan klown i Jan Paweł II, oraz zabytko-wy kościół;

3.9.1988, „14022 CASTELNUOVO DON BOSCO (AT) / VGPII" i św. Jan Bosco oraz Jan Paweł II, a także zabytkowe budowle.

WŁADYSŁAW ALEXIEWICZ

KASOWANE europejskie zwie- Listy, maczki kasowane Anglii, czeta kupi Trokowi., Hoża i !Ogłoszenia do L902 roku Wymienię, „B" 10. Gdańsk kupię. Katowice, skrytka 1040.

(F-32) Za troić °alowce redakcja nie (F-90) odnowisz..

Kupię ilustrowane koperty Stale kupuję ...eole', serie, lo- „Filatelistę” — rocznik 1988, ZSRR. aoorzei zyaormak, Katalogi Mielna, Suplement

1999 oraz „Biuletyn Łódzki" ku- Kosynierów 4 e/7, 41.708 Ruda Yverta, MieheL-Rundsehau, kata- plę. czerski, skrytka 45, 00-957 Sląska. logi tematyczne. Sprzedam, wy- Warszawa G. (F-52) mienię znaczki, Filatelista. Garn-

rat, 07-411 Waroblerzyce. (D-14R

Ordery, odWaesenia — polskie, radzieckie — kupla. Czarski, skrytko 45..00-95] Warszawa 36.

(12,145)

Kupię monety

HAWAN SANDSTROM, REDNESToRFSVAGEN 23 A, S-702 28 OREBRO, SZWECJA.

(F-51)

(F-69)

Kupię raucerkt. 1989/90, starsze niemieckie pocztówki, listy. Sprzedam PLICHEL 1987/88. Jan]. suwaki, 59-800 Lubań, S-106.

(F-00)

400

z życia PZF PIERWSZA W KRAJU

ZMIANY I TRADYCJE W PZF kampania sprawozdateczo-wybor-

cm wkroczyła w ostatni etap. Odbyły się już wybory do władz kół i oddziałów. Na-kreślono nowe zadania i opracowano wnios-ki. 30 lipca br. rozpoczął się kolejny etap. W gościnnych pomieszczeniach Sląskiej Jed-nostki Wojskowej MSW spotkali się delegaci katowickiego Okręgu PZF, na swym zebra-niu sprawozdawczo-wyborczym. Delegaci, po-nieważ ten najliczniejszy okręg w Polsce (445 kół dorosłych i 169 — mlodzieżOwych, liczących 40950 członków oraz 5350 uczest-ników) organizuje wybory pośrednie, Po pro-stu, na Sląsku nie ma sali tnogęcej pomieś-cić wszystkich delegatów kół. Więc najpierw odbywają, się zebrania w oddziałach, na któ-rych wybiera się delegatów na konferencję okręgową i wypracowuje wspólne stano-wisko. Wywiera to określony wpływ na dys-kusję, dyscyplinuje i ukonkretnia przebieg zebrania.

Na 83 delegatów — stawiło się 78. Każdy otrzymał uprzednio broszurkę ft30 str. druku) z wszechstronnie opracowanymi informacja-mi co arę działo w okręgu przez ostatnie dwa lata. Wszystko to tak dalece usprawniło prace, że ustępujący prezes Józef Szydło o-graniczył swoje wprowadzenie do dyskusji zaledwie do 7 minut.. Zdziwiło to niepomier-nie gościa konferencji, przewodniczącego Związku Filatelistów z zaprzyjaźnionego Okręgu w Halle (NRD). — U nas — wymai potniej Peter Laube — takie referaty nie trwają krócej niż 70 minut.

A jeszcze ta wspaniała ilustracja do ma-teriałów sprawozdawczych, w formie wys-tawy... Każdy oddział (8) otrzymał do dyspo-zycji gabloty i mógł w dowolny sposób przedstawić swój dorobek...

PZF w Okręgu Katowickim swoimi osiąg-nięciami filatelirstycmyrni i szeroką działal-nością spoleczno-kulturalną zyskał ogromne uznanie w środowisku. Wyraża się ono w rozmaity sposób, a min. licznym udziałem w konferencji władz politycznych I admi-nistracyjnych województwa, z serdecznym o-piekunem miejscowych filatelistów wicewo-jewodą katowickim — Pawiem Spyrą oraz dowódcą ' Sląskiej Jednostki Wojskowej MSW im. Gwardii Ludowej — pkt. Józefem Bednarzem.

Rajmund Dębek w imieniu komisji wnios-kowej, przedstawił wnioski i postulaty zgła-szane w dyskusji i zebrane z oddziałów, grupując je w (bloki spraw adresowanych do: władz PZF, Ministerstwa Transportu, Żeg-lugi i Lączności, Przedsiębiorstwa Filatelis-tycznego oraz red. „Filatelisty".

Nam się oberwało za poziom teohniczny, oraz stałe opóźnienia w druku. Powtarzają się narzekania na brak materiałów niezbęd-

.

nych wystawcom. Od lat dopominają się o numerowanie bloków i arkusików. Słusznie się uważa, że zapobiegłoby to spekulacji, a w każdym razie ujawniło źródle ich poja-wiania się w sprzedaży, na długo przed roz-prowadzeniem tych walorów wśród człon-ków PZF. Aż nudno jest powtarzać od lat postulat rozkładania emisji znaczków propor-cjonalnie na wszystkie kwartały. Szczególnie to ważne dla ~dzieży, którą nią zawsze stać na poważny wydatek w ostatnim kwar-tale roku, kiedy to ukazuje się większość znaczków. Biurokratom to nie przeszkadza, byle plan został zrealizowany (i to nie zaw-sze).

Wiele emocji budziły też wybory prezesa. Od dawna było wiadomo, że Józef Szydło zgodził się pełnić tę funkcję, jedynie przez tę jedną kadencję. A była to dobra kaden-cja. I dla niego i dla okręgu. Delegaci dawali więc różnorakie dowody sympatii i uznania dla ustępującego prezesa, m.in, wybierając go, przez aklamację, na honorowego prezesa okręgu. Dla wielu z nas (również dla sa-mego J. Szydło) ogromnym zaskoczeniem by-to ukazanie się koperty okolicznościowej (re-produkujemy ją), na której, po lewej gór.. nej stronie, obok znaczka, PZF, jest napis: XXIII Walne Zebranie / Sprawozdawczo-Wy-borcze / Okręgu PZF Katowice. Pod napisem rysunek, a pod nim podpis: Józef Szydło / Członek Honorowy PZF / Prezes Zarządu Okręgu, a poniżej (wersalikami): Katowice, lipiec 1989 r.

Nie znam podobnej koperty w zalej historii PZF.

Nowym Prezesem Okręgu zastal Kazilnier. Patko (dotychczasowy wiceprezes). Na 17 członków Zarmido, 20% — to nowe osoby. Myślę, że są to właściwe proporcje. Zarząd ten gwarantuje zachowanie ciągłości, ale także świeżość spojrzenia swoich nowych

401

członków. Łatwiej im przyjdzie ,pracować z młodzieżą, dostosować metody pracy do zmieniających się warunków w kraju.

Przewodniczącym OKR został ponownie Józef Janik, a OKS — Adam Tyszecki.

Rozpoczął się nowy etap pracy Okręgu. Jego pozycja w PZF przekracza jednak teren działania swoich 8 oddziałów. Poważny jest udział działaczy Okręgu w pracach całego Związani, ścisła współpraca z zaprzyjaźnio-nymi ośrodkami filatelistycznymi w ZSRR, CSRS i NRD. I to również byto widoczne na Zjeździe, w którym uczestniczyły władze PZF z prezesem ZG PZF — Henrykiem

Białkiem, przewodniczącymi GKR — Zbig-niewem Zielifiskim i GKS — Stanisławem Sadowskim, a także prezesi szczególnie za-przyjażnionych okręgów z Bielska — Białej, Bydgoszczy, Łodzi i Rzeszowa:

Praca aktywu śląsko-mglębiowskiego decy-duje nie tylko o sukcesach Okręgu. Ona, jak i pozdatalych 23. okręgów PZF składa się na silę całego naszego Związku. O tym mówiło się chyba za mało na tym wielce udanym zebraniu. A jest to fakt godny uświadomie-nia sobie i upowszechnienia.

JERZY B. KUMA

SIŁA OKRĘGU - JEGO AKTYW

(rozmowa z ustępującym i nowym prezesem)

Spotkaliśmy się nażajutrz po zebraniu sprawozdawczo-wyborczym w Katowicach, na terenie Huty Batory, gdzie miejscowy aktyw filatelistyczny gościł Petera Laube z Halle. W tej rozmowie z Józefem Szydło. i Kazi-mierzem Paśko ciekawiło mnie zwłaszcza źródło dotychczasowego rozwoju Okręgu i plany na przyszłość. Myślę, że będzie to również interesujące dla wielu działaczy z innych okręgów.

Józef Szydło: Myśmy, z Kaziem Pasko, od początku ub. kadencji po kilka dni w ty-godniu przebywali w oddziałach a nawet w kołach (kiedy trzeba bylo, to je zakładaliś-my). Bardzo sobie cenię te kontakty. Wspól-nie wybieraliśmy najwłaściwsze metody pra-cy w środowisku i najpilniejsze zadania,

Kazimierz Paóko: Z czasem zaczęliśmy od-działom, a potem nawet kolom powierzać coraz odpowiedzialniejsze zadania dla całego okręgu, aż po organizowanie wystaw krajo-wych i okręgowych.

J.S.: Znaliśmy dobrze możliwości poszczegól-nych zespołów i konkretnych ludzi, więc ustalaliśmy zadania na miarę ich możliwości. To przynosiło rozliczne korzyści. Dla tych kół — rów:tez. Miały satysfakcję z samo-dzielnej roboty.

K.P.: Wytworzyła się taka sytuacja, że jeśli Okręg mial jakieś kłopoty zawsze mogliśmy liczyć na pomoc terenu. Czasem dotyczyło to nawet spraw ogólnozwiązkowych. Np. Od-dział Katowicki udzielił poważnej pożyczki na zakup srebra na SWF.

J.S.: Ułatwialiśmy również kontakty z miejs-cowymi władzami politycznymi i adminis-tracyjnymi. Tak było w Rybniku przed KWF „Górnictwo", w Jastrzębiu Zdroju, gdzie ob-chody 25-lecia miasta zorganizowano głównie w oparciu o imprezy PZF, czy w Rudzie Slązkłej, w czasie starali o lokal dla tego najmłodszego naszego oddziału.

K.P.: Powoli występowało typowe zjawisko sprzężenia zwrotnego: im aktywniejsze sta-wały się nasze oddziały i koła, im widocz-niejsza stawała się ich działalność w środo-wisku, tym częściej lokalne władze i społe-czeństwo zwracało się do nas z prośbą o współpracę, skłonne udzielać pomocy w za-mian za ciekawe inicjatywy. Tak by-/o przy organizowaniu Dni Rudy Sl., czy Bytomia lub Rybnika (z racji 45. rocznicy wyzwolenia miasta), spotkania z olimpijczy-kiem z Seulu (Włodzimierzem Ligieniem) itp.

5.8.: Jak wiesz, z wszystkich zobowiązali podjętych przed czterema laty — wywiąza-łem się. Najtrudniej poszło z uzyskardern lo-kalu. Dziś sramy już prawomocny przydział dzięki wielkiej życzliwości wicewojewody śląskiego, Pawia Spyry. Władze polityczne ułatwiły nam -nawiązanie kontaktów z Mis-kolcem, Ostrawą i Donieckiem. Ni. i nie wol-no pominąć dobrej, a tak bardzo nam po-trzebnej gary z kuratorem oświaty i wychowania.

K.P.: Mając wielu ofiarnych działaczy mo-żemy sobie pozwolić na podejmowanie róż-norodnych działali Zadowoleni jesteśmy z pracy naszych Klubów Zainteresowań, w tym Klubu Seniora, który walnie PrZyczYnil sig do opracowania II części monografii: Ruch Filatelistyczny na Śląsku.

J.S.: Ważną rolę spełniają: Trybuna Robot-nicza i nasze wydawnictwa filatelistyczne. Dzięki nim aktualne wiadomości docierają szybko d", aktywu. Myślę o okręgowym ,.Ko-monikacje" i anformatorach: Bytomskim, Rybnickim oraz ukazujący-m się od czasu do czasu — Oddziału Katowickiego. Wydaliś-my też Wybór Regulaminów i Aktów Nor-matywnych, tak bardzo potrzebny w co-dziennej pracy.

K.P.: Jeśli idzie o przyszłość, to najważniej-sze będzie kontynuowanie tego co się już sprawdziło. Uważam, że Zarząd Okręgu po-

402

winien być organem koordynującym a nie zarządzającym. Powinniśmy oddziałom wy-suwać propozycje, a nie narzucać im zada-nia. W tej kadencji szczególną naszą ambi-cją będzie nadal rozwijać ruch młodzieżo-wy i wystawienniczy.

Wczorajsze wybory wprowadziły do Za-rządu wypróbowanych działaczy. Ci nowi -zapewnią nowe, inicjatywy i przekażą po-mydli ze swoich kół, Ci — którzy pracowali za poprzedniej kadencji — ciągłość.

Minione lata dowiodły, ee w swej robocie kierujemy się nie tylko interesem Okręgu, ale

— osiego Związku. Zapewniam, że ten spo-sób myślenia będziemy kontynuować.

J.S.: To, ie dotrzymałem wszystkich złożo-nych obietnic stało się możaśwe dzięki pomo-cy aktywu, dzięki dobrej współpracy z moi-mi kolegami. Wspólnym wysiłkiem doprowa-dziliśmy Okręg do dobrej kondycji. Pragnę więc wszystkim kolegom serdecznie podzię-kować t życzyć dalszych sukcesów.

Red.: A ja dziękuję za tę rozmowę

Adamski, w obecności prezesa ZG PZF Hen-ryka Białka, prezydenta CTIF, płka Roberta Dollingera, gen. poz. Andrzeja Stefanowskie- *•■ go i innych gości. Zlokalizowana była w IV Oddziale Zawodowej Straży Pożarnej, przy ul. Chłodnej 3 w Warszawie, tam, gdzie od-bywała się w 1986 r. pamiętna wystawa 1b0--lecia Warszawskiej Straży Pożarnej.

W v ST

MWF „CTIF — Warszawa 89"

Strażacki tydzień...

przeżywała nasza stolica i to w międzynaro-dowym wydaniu. Na konferencji prasowej generał pożarnictwa Andrzej Stetanowski, Komendant Główny Straży Pożarnych, po-informował, że imprezą główną był XVIII Kongres Międzynarodowego Komitetu Tech-nicznego do Spraw Zapobiegania i Zwal-czania Pożarów CTIF. Po raz drugi organi-. zowany w Polsce (poprzednio w 1957 n.); przyjechali do nas reprezentanci 27 państw zrzeszonych w CTIF, a także obserwatorzy ze Stanów Zjednoczonych i Australii. Kon-gresowi towarzyszyło wiele imprez, jak sym-pozjum i forum młodzieżowe, a także wys-tawa sprzętu oraz zawody drużyn pożar-niczych — wszystko to związane z prewen-cja i ochroną przeciwpożarową. A co dla nas było w tym frapującego?

[ Korzystając z doświadczeń dotychczasowej spółpracy z PZL a zwłaszcza zorganizoWa-ej w issa r. WF W iso-lecie Warszawskiej traty Pożarnej, z dużą satysfakcją przybicia impozycje zorganizowania MWF, jako 1mpre-

towarzyszącej Kwiatowemu Kongresowi Pa-niczem. Propozycja ta spotkala /11 także

pozytywną reakcją w krajach należących do CTIF.

Otóż, wystawa z *działem międzynarodo-wym, przygotowana przez ZG t ZO PZF, pod protektoratem dra Anatola Adamskiego, pre-zesa ZG Związku Ochotniczych Straży Po żarnych i zarazem prezesa PZU. Wystawę tę przygotował Komitet Organizacyjny pod kie-rownictwem Zbigniewa Cieślikowskiego, przy czynnym edziale, m.in. Wiesława Nacheifi-skiego, Jana Golębiewskiego, Macieja Sawo-niego, Wiktora Gronerta i Bogumiła Sobie-raja. MWF otwierali Lucjan Adamczyk, pre-zes ZO PZF i protektor Wystawy — Anatol

W naszej pracy propagandowo-uswiadamIsPi- te [ j dutą rolą odgrywają wydawane w mino- owych nakladach 1 docierające niemal do mystldch obywateli znaczki 1 karty pocztowe.

Na MWF czynne bylo stoisko pocztowe, gdzie był specjalny kasownik wystawy, ka-talog i inne pamiątki. Szczególnie wart u-wagi jest pięknie wydany katalog (i pal-maras także). Katalog został bardzo staran-nie zredagowany i zawierz ciekawe materia-ły, jak artykuł M. Sawoniego o znakach pocztowych związanych z tematem pożarni-ctwa, a ponadto wykaz stempli z rysunka-mi. Na samej wystawie obejrzeć było można około 50 eksponatów, głównie związane były z

tematem Kongresu, a nadesłane z ośmiu

państw: Austrii, CSRS, Norwegii, NRD, RFN, Szwecji, ZSRR i Polski. Wystawa była kon-kursowa i na wysokim poziomie, jak zgod-nie orzekli znawcy i Sąd Konkursowy, któ-ry pracował pod kierownictwem Mieczysława Syty. Wiele eksponatów prezentowało, nie tylko cenny materiał, lecz także opracowanie na poziomie najnowszych wymagań FIP.

Jesteśmy zainteresowani rozwalam tej for-my popularyzowania zagadnień ochrony pcm-MWpOżarOWej, mlaszcza ukazywania jej hi, ~ornych treści, a takie wskazuj4cych szkody, jakle niesie lekceważenie zasad bez-pieczeństwa pożarowego.

W klasie honorowej pokazał swój znany i cenny eksponat Wiesław Nacheiński: „Po-lacy wiatach wojny 1039-1045". W klasie , konkursowej szczególnie wyróżniono trzy

, eksponaty uznane za najlepsze w swej kon-kurencji, byty to: najlepszy eksponat o te-matyce ochrony przeciwpożarowej — Ove

403

Johansona (Szwecja) się", który otrzy- mal dyplom w randze medalu złotego i na-grodę; najlepszy eksponat o tematyce beż-pieczeństwa na drogach — Antoniego Kur-ezyńskiego (Polska), który otrzymał dyplom w randze medalu pozłacanego i nagrodę; najlepszy eksponat wystawy w klasie kon-kursowej — Kazimierza Paśko (Polska), któ-ry otrzymał dyplom na medal duży zloty i nagrodę.

ze względu na atrakcyjne I rozwinięte ko-lekcjonerstwo znaczków pocztowych — mamy możliumfd szerokiego popularyzowania zagad-nień ochrony przeciwpotarowej ~ód miodzie-ży. W tynt owłada rozwijanie wspdldziatania pot9rnictw8 Z PZF, organizowanie przy mwo-dowych i ochotniczych strażach pożarnych — kc% filatelistycznychoraz wciąganie do tej daremności, uważam za bardzo pożyteczne I korzystne spotemnie. Szkoty, domy kultury, świetlnie i inne miejsca pracy kultmaloo-ot-wistowej, stanowią dogodny grunt do prezen-towania Idei potarniczych przy pomocy teustyki.

Ponadto dyplomy na medale dole otrzy mali: Paul Jensen (Norwegia) „Walka z czerwonym kurem" i Bronisław Brzozowik (Polska) „PRL 1914-1954 przekrój dokumen tacyjny". Dyplomy na medale duże poda cane: Peter Flak (Austria) „Pożar i straż po żarna", Marian Broniee (Palska) „Reproduk cje klasycznych znaków pocztowych" i Ja rusz Szczepański (Polska) ,Pgień zawsze grożny", był to eksponat filumenistyczny.

Wymieniliśmy tylko najwyższe stopnie wy-różnień. Wszyscy nagrodzeni 'otrzymali po-nadto wiele cennych upominków rzeczowych. Warto „wspomnieć, że najcenniejszy z punktu widzenia filatelistycznego znaczenia był eks-ponat Kazimierza Paski, który pokazał prze-bogaty materiał z pierwszych lat Polski Lu-dowej (bloki legitymacyjne i oznaczenia form drukarskich, typy i miejsca w arkuszu, pró-by i usterki, odmiany materiału, ustalenia dotyczące gumy, papieru i druku itd.)

Natomiast w grupie eksponatów o tematy-ce pożarniczej, nam się spodobał eksponat norweski Paula Jensena, który wykorzystał wszelkie walory filatelistyczne, nie tylko znaczki pocztowe, dal trochę poloników (Ilas-ta propagandowe na Op z 1983 x. „Jedna iskra może zniszczyć dorobek całego Twoje-go życia"). Podobnie Szwed, Osie Johanson, który obok bogactwa materiału, wyróżnił się dobrym opracowaniem karty tytułowej i planu eksponatu. Pokazał wiele poloników. Upodobał sobie także nasze karty z hasła-mi (np. „Członkowie ORMO współuczestniczą w zakresie profilaktyki i zwalczania poża-rów"). Wśród naszych wystawców bardzo rozbudował !swój plan Mieczysław Bystry z Łodzi, autor eksponatu „Ochrona przeciw-pożarowa" (za który otrzymał duże srebro).

Główne punkty „tego planu, to: Ogień wro-giem człowieka ł przyrody; Wybrane przy-

czyny pożarów; Profilaktyka; Rozwój dzialań w zwalczaniu . pożarów; Obiekty i sprzęt pożarniczy; Współdziałanie z innymi insty-tucjami; Pożary i strażacy w malarstwie i filmie; Legendarni patroni strażaków. Każdy z tych działów dzieli się na ;poddziały, a te na rozdziały — tej swoistej epopei ognio-wej... Jest w tym tak wiele pomysłów, że na kilka eksponatów Wystarczy, a nawet na ca-łe osobne zbiory. Jeśli nowość ma polegać na takim właśnie rozbudowaniu planu, to rzecz chyba warta jest dyskusji?

Przy okazji, materia' K. Paśko (najwyż-sza nota na tej MW!) ma, po staremu -chyba? — bardzo lapidarny, ale rzeczowy plan. Cala zaś wartość eksponatu tkwi w cennym materiale i logicznym jego układzie.

Jestem za takimi planami! W planie M, Bystrego dokonać warto jednak selekcji. Za-chowałbym z tego planu jeden z.interesują-cyrk podpunktów, a mianowicie: Z żałobnej karty. Jest tam, nie „tylko Ludwika Waw-rzyńska, która oddała życie, ratując dzieci z pożaru, ale i spalone załogi pojazdów kos-micznych, jak „Apollo" czy „ChaLlenger" lub statki radzieckie. Jest też Joanna D'Arc, Jan Hus czy Girolamo Savonarola — spaleni na stosach! Są ofiary Czarnobyla, porucznicy Kilienok i Prawik, których ukazuje Poczta Radziecka na kopertach standardowych z wydrukowanym znaczkiem..

Od koku lat z inicjatywy somendY Olbornej Strasy Pożarnych, przy poparciu finansowym PZU, Poczta Polska Wydaje kamy pocztowe popularyzujące reguły zachowania — eliminu- lace mgrotenie potarowe. Obejmują jut one pokatny zbiór zasad, które dzięki kolekcjom filatelistycznym trwale oddziałują, nie tylko na zbiOMMOYch znaczki pocztowe, ale także na widzów zwiedzających wystawy filatelistyczne.

Jak widać więc z ogniem żartów nie ma A eksponat dobrze pomyślany i wykonany

wkracza równie śmiało w historię, co i w politykę, ochrony środowiska i lasów ludz-kich już nie „wspominając.

Jan Szpruch

Wypowiedzi (w ramkach) zanotowaliśmy Pod- czas otwarcia MWF „CT1F Warszawa 89", wypowledzial je gen. pot. A. stefanowskl.

ZŁA WIADOMOge!

O tym, te ceny stale idą w górę każdy z nas wie z codziennej praktyki, Konaekweneją taro jest i wzrost Geny „Filatelisty„. od nastePnego numeru f18) będzie kosztował 300 zl.

Wzrosty też opiaty za ogloszenia: 500 zt Mowo. 800 M end.

Niestety, wzrośnie też rena prenumeraty na rok 0090, bowiem jeden egzemplarz pisma w pre-numeracie będzie również kosztoWał 900 zl (a nie 250 2) tak pisaliśmy wnumerze 15). Czyli prenu-merata kwartalna — 1000 21, półroczna — 9600 z.L roczna — 7200 21.

IteeLakeja

404

Od znaczka do zbioru

„Warsztat Filatelisty"

,(1)

W zeszlym roku poznaliśmy podstawowe wiadomości z dziedziny filatelistyki, należa-łoby więc przystąpić do opracowywania zbioru na kartach wystawowych. Co nam będzie do tego zamierzenia potrzebne? Prze-de wszystkim:

— karty wystawowe o wymiarach 275 mm X 290 Mm, lekko usztywnione, których pole w ramce przemarzone jest do rozmieszcze-nia walorów filatelistycznych. To pole ma wymiary 193-248 anm. Obecnie najpopular-niejsze w ekspozycji są karty koloru cha-. maiz (szaznua). W Polsce używane są karty wystawowe produkowane przez firmę Schaubek z NRD.

Są też w sprzedaży w sklepach filatelis-tycznych karty produkcji polskiej, Jednak są one za cienkie i mają tę wadę, że rozlewa się na nich tusz kreślarski,' przeznaczony do opisów. Są też w sprzedaży karty z podkła-dem. Podkład jest to siatka milimetrowa, dzięki której unika się dodatkowej pracy, związanej z wymiarowaniem za pomocą li-nii i ołówka rozmieszczania walorów na kar-cie.

— Hawidy. Nikt — jak dotychczas — nie pokusił się o wymyślenie ,polskiej nazwy tych oprawek do znaczków. Hawidy są to paski czarnego papieru lub folii plastykowej, przykryte, sklejoną brzegiem folią przezro-czystą.' Czarny pasek jest od spodu pokryty warstwą klejącą, .umożliwiającą przymoco-wanie do karty.

Pasek tnie się na szerokość macaka, prze-znaczonego do umieszczenia w hawidzie. Jednak należy pamiętać, że czarna podkład-ka musi być większa od znaczka o 1 do 1,5 mm ze wszystkich stron. Włożony w hawid znaczek zabezpieczony jest przed uszkodze-niem lub wypadnięciem, a czarna obwódka wyróżnia go od karty.

— Podlepki. Są to paski cienkiego papie-ru, powleczone materią .przylepną, zgięte w polowie swej długości w kształt litery V. Służą do przymocowania, znaczka stemplo-wanego do karły.

Można też wykonać karty wystawowe własnym 'przemysłem. Wystarczy dyspono-wać pewną ilością kartonu. Przystosowanie go do właściwych wymiarów możemy wy-konać sami lub skorzystać z pomocy introli-gatora.

Można też wykonać samemu podkładki pod całostki. Ja tak robię, by zaoszczędzić bawi-dy na bloki czy arkusiki.

Przymocowuję podlepkami całostkę do czarnego podłoża. Przycinam podłoże, zosta-wiając dokoła całostki czarny margines (1-1,5 mm). Następnie owijani tak amoco. wafla całostkę celofanem. Celofan zaginam po brzegu czarnej podkładki i mocuję go do

niej od spodu. Tak oprawioną całostkę mo-cuję do karty wystawowej. -- Koszulki ochronne. Są to torebki. wy-

konane z przezroczystej folii, o wymiarach kart wystawowyCh. W taką torebkę wkla-damy gotową do ekspozycji kartę wysta-wową. Zabezpiecza ona przed zgubieniem znaków pocztowych z kart, które podczas rozkładania w gablotach mogą się odkleić lub oderwać. Stanowią też zabezpieczenie karty przed uszkodzeniem. iflaiwiają montaż kart w gablotach. Obecnie koszulki ochron-ne wymagane są przez organizatorów wszy-stkich wystaw. Można je uzyskać przez okręgi ,CZF.

Wymienione powyżej materiały niezbędne są przy opracowywaniu zbioru lub ekspona-tu. A czym powinien posługiwać, się każdy filatelista, by spełnić wszelkie wymogi, nie-zbędne przy pracy ze znakami pocztowymi?

Otóż niezbędne nam są: pinceta, lupa i ząbkomierz.

— Pinceta. Służy do trzymania (chwyta-nia) znaczków. Branie bowiem znaczka, .szezególnie z gumą, bezpośrednio palcami, może spowodować uszkodzenie gumy. Gdy palce są wilgotne, pozostawią na gumie od-cisk.

czytelnicy piszE4

Dary znaczków dla dzieci w Armenii

Dla dzieci ormiańskich na terenach dot-kniętych trzęsieniem ziemi wielu filatelis-tów przestało znaczki jako dary, mając na-dzieję, że filateloterapła będzie- skutecznie leczyć traumatyczne urazy tych dzieci.

Wszystkim ofiarodawcom WOF w Erewa-nie składa serdeczne podziękowania.

Jeden z filatelistów z Radomia wpadł tui niezwykly pomst. Nadesłał znaczki na ten sam cel, ale do rąk jednego z członków Kota Zainteresować Kulturą Ormian i zatli-azyl sobie, by mu pokwitować w „Filateliz-cie”. Mbal Pan wysłać pakiet pod adresem: Saren Arakielian, prospekt Sałat-Nowa 12 m 22, Erevan 275001, Armeńska SSRR, ZSRR.

dostalby Pan pokwitowanie imienne z ład-nymi znaczkami na kopercie.

•

Pinceta może być wykonana z metalu lub plastyku, metalowe są lepsze w użyciu od , plastykowych.

(Mm JERZY PARYDREWICZ

405

MWF

Medale

dla

Czecho-

słowaków

Prezentujemy kolejny medal z kolekcji własnej, naszego dwuty-godnika, jaki otrzymaliśmy na MWF literatury filatelistycznej we Frankfurcie nad Menem (RFN), zwanej „IPHLA 89" (patrz J" nr 12/89 s, M). Bardzo to prestiżowa wystawa i dobrze obesłana przez wiele krajów świata. Eksponatów byk, 569, w tym podręczniki, mono-grafie, studia, katalogi, a wśród pe-riodyków był i nasz „Filatelista", który zastał — mimo skromnej sza-ty — doStrzeżony. Otrzymaliśmy medal brązowy za „Filatelistę" i srebrny za „Zeszyty Szkoleniowe PZF".

Oryginalny to medal: w plasty-kowym, białym puzderku, na czer-wonej podkładce jest ułożony me-dal — zatopiony w pleksi. Holem sznureczek i jakby lakowa (z plas-tyku) pieczęć. Medal o śred. 30 mm, ma w rys. znak MWF „IPHLA 89", na rewersie zaś budynek Opery, gdzie odbywała się ta wystawa. Płytka pleksi o wym. 80 X 58 mm, a puzderko 130 X 95 mm. Całość estetyczna.

Na tej samej -wystawie było moż-na dostać medal FIP, który także prezentujemy. Ten medal przypadł Związkowi Filatelistów CSRS za monografię maczków Czechoslowa-cji.

W katalogach tego nie ina

Medal parniqlkowy

KWF „45 lat PRL" w Lublinie

(21-31 VII br.).), projekt i wy-

konanie art. plastyk Maria Mu-

gała-Sobociiiska. Wybity w Za-

kładzie Odlewnictwa Artystycz-

nego Romana Morawskiego w

Ciechanowicach. W nakładzie

250 sztuk. Awers — „Goznak"

(stylizowana repr. maczka nr 342), rewers — Zamek Lubelski.

O medalach w nr. 18/89.

Z listów do „medali"

Najmłodsi żołnierze

-List nadesłał nam pan Piotr S. Madej z Toronto, dotyczy odznaki harcer-skiej (repr. w nr. 18/88 „Filatelisty"). Pisze tak: Grupa Harcerska 2 Dywi-zji Legionów powstała w Krakowie, walczyła o oswobodzenie Lwowa i w 'rojnie 1919-21, odznacza-jąc się wielokrotnie męs-twem. &MMMI odznaki 40 X 40 mm, jest srebrzona. Informacja pochodzi z Harcerskiego Zeszytu His-torycznego tar 5/4, zatytuto-wanego: Harcerze w bo-jach 1914-1921, wyd.Barc. Kom. Historycznej w Lon-dynie. Bez roku wydania. Zaiątram odrys, myślę, że jest lepszy niż rot, w ',Fi-lateliście". A przy okazji: byty różne oddziały har-cerskie przy wojsku pols-kim. Najbardziej znany to Batalion Harcerski, który stacjonował w Warszawie. Zapewne miał też odznakę pamiątkową. Były oddziały harcerskie przy armii gen-Józefa Hallera, Legionach i w obronie Lwowa. Nie wspominając już o tych, którzy bohatersko bronili Katowic w 1939 r. czy o młodych uczestnikach kon-spiracji, jak „Szare Szere-gi' czy Powstańcy War-szawscy, nieletni harcerze... ,

Tematyka tych odznak łączy się naturalnie z fi-latelistyką. Pamiętani też, że „Filatelista" kiedyś publikował parę artykułów na temat pieczęci stemplo-wych Poczt Harcerskich.

406

50-LECIE

WYBUCHU II WOJNY ŚWIATOWEJ

(cz. III)

W poprzednich częściach omówiliś-my etykiety ' wojenne Australii i Związku Radzieckiego. Teraz nieco o innych państwach uczestniczących w wojnie.

W Anglii, w czasie wojny naklejano na pudełka zapałczane dodatkowe ety-kiety (tzw. spodówki) o tematyce wo-jennej. Cztery z nich reprodukujemy. Teksty na nich brzmią: „Oszczędzaj węgiel, gaz, elektryczność, świece -oszczędzaj paliwo dla walki!", „Nie rozmawiaj o swojej pracy lecz ją wy-

konuj!" „Oszczędnie używaj zapałek", „Oszczędzaj żywność, metale i papier".

Wielką rzadkością są dwie etykiety wydane w Danii przez tamtejszy Ruch Oporu. Jedna przedstawia płonącą swastykę, druga portret Stalina.

Niemcy i Japonia produkowały rów-nież etykiety z hasłami wojennymi. Wykonane luksusowo, wielobarwne przyciągały uwagę użytkowników za-pałek. Niektóre są niesłychanie rzad-kie; w zbiorach krajowych ich nie ma.

1 CON'T TALK AOOUT YOLIR

GRK, T ON WITH IT!

SkVE F0013

SAME METAL

SAVE EACS

SASIE PAPER

Plagiaty! W nr 5/1989 Filatelisty omówiliśmy

dwa przykłady plagiatów: jugosłowiań-ski z polskim oryginałem i indyjski z oryginałem czechosłowackim. Dzięki

uprzejmości czytelnika, który zastrzegł sobie anonimowość możemy reprodu-kować następny plagiat. Polska gig-kietka Z-405 z 196.1 r., na której PZU przestrzega przed ,pożarem, została kil-ka lat temu dość wiernie przerysowa-na przez indyjską fabrykę Rathna Match lndustries -w miejscowości KA-LUGUMALAI z zachowaniem tych sa-mych barw co oryginał. Stawo „Uwa-żaj!" zastąpiono słowem „Kismet" (= los, przeznaczenie), a zamiast zdania „zapałki mogą być przyczyną pożaru" umieszczono nazwę indyjskiej fabryki.

Tekst i ilustracje: Feliks Kletowics,

O etykietach zapałczanych w nr. 19/89

407

CO NOWEGO W PF?,

-ZMIANA OPŁAT ABONAMENTOWYCH

9 ,Zapisy na 1990 Tok

• *owe terminy odliii.oro.

• Abonament nie odebrany — rynek!

• Zapisy na abonament znaczków za-granicznych KDL emitowanych w 1990 roku rozpoczęły się I sierpnia i trwać będą do 15 października 1989 r. Są limitowane na po-ziomie Toku bieżącego. Każdy może zamó-wić po jednej jednostce niekasowanej (N) i jednej kasowanej (K), każdego kraju, w miarę limitu sklepu czy kola PZF, dla abo-namentu Zbiorowego

• .Decyzją Komisji Cen przy Przedsiębior-stwie Filatelistycznym RSW „Prasa-Książka-Ruch" zostały zmienione opiaty abonamen-towe na znaczki zagraniczne. Roczna oplotu abonamentowa za każdą jednostkę abona-mentową (po jednym znaczku lub serii,

,względnie bloku z każdej emisji), danego kraju — wynosi: — w abonamencie indywidualnym N i K (niekasowane i kasowane) po 500 — ur abonamencie zbiorowym dla czlonkóitir

PZF N i K po 200 el. — w abonamencie szkolnym i młodzieżowym,

tylko K 100 at.

• Zanienkno także terminy odbioru abo-namentu tych znaczków, wiąże się to z pod-wyżką oprocentowania od zaciąganych w banku kredytów (a PF jest kredytowane). Konieczna jest w związku z tym szybka ro-tacja towaru. Nawet kwartalne odkładanie znaczków w zapasach powoduje, że sprzedaż ich w abonamencie — nie odbieranym przez zainteresowanych — staje się nieopłacalna.

Zdaniem PF najlepszą formą sprzedaży nowości znaczków zagranicznych byleby ich wolna sprzedaż, z możliwością jakiejś formy rezerwacji — na b, krótki czas — uzgodnio-nej między sklepem a filatelistą. Wówczas znacznie zwiększyłaby się pożądana rotacja towaru, a klient mógłby kupować to, co zechce. Zmianę" taką PF chciał wprowadzić w tym roku, ale Filateliści — chyba — nie są jeszcze przygotowani do tak radykalnego urynkowienia.

• Nowe są też terminy odbioru Poszcze-gólnych rzutów abonamentu:

I — 1990 r. do 15 XI 1990 r. II — " " 15 Sil 1991 r.

III — " " 15 V 1991 r. IV— " " 15 IX 1991 r.-

• Przipponmijrny leż, że: — ckolo15 listopada 1989 r. Przedsiębior-stwo Filatelistyczne diakona przeceny i skie-ruje do wolnej sprzedaży nie odebrane zzu-ty III oraz IV — 1988 r. oraz uzupełnienia dostarczone w I pólroczu 1989 roku, — około 15 marca 1990 r. — rzuty I oraz II z 1989 r. a także uzupełnienia dostarczone w II półroczu 1989 roku, i — około 15 lipca 1990 r. — rzuty III oraz IV — 1989 r., a także uzupełnienia dostar-czone w 1 pókoczu 1990 roku.

Jak więc widzimy jest to poważna próba w kierunku przyspieszenia sprzedaży, a tak-że przybliżenie urynkowienia tej dziedziny handlu.

te:

Adres Redakcji: vi. Nowy Świat 47) 110-541 Warszawa, tel. 87-48-40. Wydawca: Młodzieżowa AgenCla Wydawnicza RSW .,P-K-W., Al. Stanów Zjednoczonych 53: 04-028 Warszawa. tel. centrali 10-2011 do 49. Ogłoszenia przyjmuj. Redakcja Wydawnictw Poradniczych i Reklamy MAW.9.A.1. Stanów Zjednoczonych 93, 04-028 Warszawa. teł. 19-20-41 (do 49) wew. 909 i 919. Konto: PBK 0/171 Warszawa nr 27001S-9.757-129-11 z dopiskiem „Idlatelista% Cena ogłoszeń krajowych: 500 E za slowe w ogioszeniach drobnych, 800 .1 za 1 cm kw. w ogłoszeniach rainkowych. Wpłaty dewizowe za ogłoszenia winny być dokonywane na konto, dewizowe 18IAWL PBK O/W War- szaWa nr 170015-5751-199-49 dopidkiem „Filatelisto". Cena 0g109209 zagranicznych: za sta- wo — 1 USD lub 1 rubel; za 1 cni kw. — E :USD lub I ruble. Dodatkowe Opiaty za ogłoszenia krajowe i zagraniczne, liczone od stawki podstawowej: za ogloklad

oszeld —

nia Pkolorowe d. kolor) — za I I IV strone okładki — 190%, za R i Id strone ,

Prenumerato przyjmuje Centrala Kolportażu Prasy 1 wydawnictw RSW Ul. Towa- rowa 28, 00-889 WarSzawa, kOnt0 NBP XV ONI Warszawa nr 1.159-201995-139-1i. Prenume-rata za granice jest wyższa o 5074 od kralOWej elndyWiduainsji lub 1004, (dla instytucji). Termin przyjmowania prenumeraty: do 10 XI na I kwarta/. I póMocze lub na Cały rok; Egzemplarze archiwalne wysyła za zaliczeniem pocztowym CKW1P, DEal Prasy Archiwalnej, ul. Towarowa 28, 00-889 Warszawa. 01235092a 1,5 ark. Format B5. Papier V ki. !łozin

Druk: RSW Prasowe zakłady Graficzne, W-wa, ul. Smolna 10/12. Zarn. 479, A-98.

408