การเขาถง e-Government ของประชาชนไทย Access to e-Government Thai people

บทคดยอ

บทความทางวชาการฉบบน มวตถประสงคเพอศกษา การเขาถง e-Government ของประชาชนไทย ซงเปนวธการบรหารจดการภาครฐสมยใหมทรฐบาลมนโยบายในการน า เทคโนโลยสารสนเทศแ ละ การสอสารมาชวย ในการพฒนา ปรบปรง การท างานของหนวยงานภาครฐ เพอใหการบรหารงานของภาครฐมประสทธภาพมากยงขน โดยเฉพาะงานดานการบรการภาครฐ ใหแกประชาชน โดยเนนใหประชาชน ภาคธรกจและภาครฐดวยกน สามารถเขาถงขอมลขาวสารและบรการของภาครฐได สะดวกขน ประชาชนสามารถเขาถงขอมลและบรการภาครฐไดอยางทวถงและเทาเทยมกน ผานทางอนเตอรเนต ในรปแบบศนยรวมหนวยงานภาครฐแบบหนงเดยว ประชาชนสามารถใชบรการ ไดทกทและตลอดเวลา ใหความสะดวกและมความพรอม ในการใหบรการสาธารณะออนไลนแบบครบวงจรก บประชาชน บรการสาธารณะตางๆ ยดประชาชนเปนศนยกลาง (Citizen Centric) มระบบรกษาความปลอดภยทเชอถอไดและแลกเปลยนขอมลระหวาง ภาครฐและภาคเอกชนแบบอเลกทรอนกสอยางรวดเรว ถกตองและมประสทธภาพ จงถอไดวา e-Government เปนอกกาวหนงของการพฒ นาดาน เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในประเทศไทย โดยอาศยเทคโนโลยอนเตอรเนตเปนเครองมอสนบสนน นอกจากนนยงสรางความตนตวใหงานหนวยงานราชการตางๆ หนมาใหความ ส าคญแกการพฒนาเครอขายขอมลจากเครอขายเทคโนโลยสารสนเทศและ การสอสารมากขนทงนเพอเปนรากฐานในการใหบรการแก “ประชาชน” เพอพฒนา ประเทศชาต ตอไป ค าส าคญ: e-Government/Citizen Centric/ภาครฐ

1. บทน า ในชวงปทผานมา รฐบาลอเลกทรอนกส (e-

government) ก าลงเปนทรจก และเรมเขามามบทบาทในการบรหารงานของรฐบาล เ พราะกระแสของ e-government ถอไดวาก าลงมาแรงเลยทเดยว เนองจากการกาวไปส e-government จะท าใหเกดการเปลยนแปลงในกระบวนการท างาน และการใหบรการของภาครฐตอประชาชนเพอใหมการบรการททวถงตอประชาชนในทกพนท และมประสทธภาพดขนกวาเดม จะเหน ไดวาประเทศตางๆทวโลกตางกใหความส าคญกบการกาวไปสการเปน e-government และมการประกาศนโยบายในเรองนอยางเปนทางการ

ตวอยางเชน สหราชอาณาจกร ประกาศวาภายในป ค.ศ. 2005ประชากรทกคนสามารถเขาถงอนเทอรเนตได ไมวาจะเขาจากทบาน หรอจดใหบรก ารในชมชน กตาม รวมทงการบรการของภาครฐทกอยางจะท าผานสออเลกทรอนกส ในขณะทสงคโปรเองกประกาศวาภายในป ค.ศ. 2001 counter services ของรฐ 100% จะเปนการใหบรการทางอเลกทรอนกส ออสเตรเลยระบวารฐจะใหบรการทเหมาะสมผานสออเลกทรอนกส อน หมายถงผานทางอนเทอรเนตภายในป ค .ศ. 2001 สวนแคนาดามเปาหมายวาบรการของรฐทกอยางจะเปนแบบ online ภายในป ค .ศ. 2004 โดยมบรการหลกบางอยางสามารถใหบรการไดกอนในป ค .ศ. 2000 ส าหรบเนเธอรแลนดมเปาหมายวา 20% ของบรการของรฐสามารถให online ไดในป ค .ศ . 2002 สหรฐอเมรกาซงถอเปนผน าดานเทคโนโลยเองกก าหนดเปาหมายไววาจะใหบรการตางๆ และบรการดานขอมลของภาครฐผานทางอเลกทรอนกสภายในป ค .ศ . 2003 แตประเทศซงอาจเปนแชมป e-government เรวทสด เนองจากก าหนดไววาในชวงสนป ค.ศ . 2000 น ประชาชนจะสามารถเขาถงบรการและเอกสารของรฐไดทางอเลกทรอนกส คอ ประเทศฝรงเศส [10]

2. รฐบาลอเลกทรอนกส (e-Government) 2.1 e-Government คออะไร

รฐบาลอเลกทรอนกส หรอทเรยกวา e-Government คอ วธการบรหารจดการภาครฐสมยใหม โดยการใชเท คโนโลยคอมพวเตอรและเครอขายสอสารเพอเพมประสทธภาพการด าเนนงานภาครฐ ปรบปรงการบรการแกประชาชน การบรการดานขอมลและสารสนเทศเพอสงเสรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคม ประชาชนมความใกลชดกบภาครฐมากขน สออเลกทรอนกสจะเปนเครองมอทส าคญในกา รเขาถงบรการของรฐ ประการส าคญจะตองมความรวมมออยางใกลชดและเตมใจจากทง 3 ฝาย ไดแก ภาครฐ ภาคธรกจและประชาชน ผลพลอยไดทส าคญทจะไดรบคอ ธรรมาภบาลและความโปรงใสทมมากขนในกระบวนการท างานของระบบราชการ อนเนองมาจากการเปดเผยขอ มล และประชาชนสามารถเขามาตรวจสอบไดตลอกเวลาจงคาดวาจะน าไปสการลดคอรรปชนไดในทสด [2] 2.2 ท าไมตองม e-Government ในโลกยคไรพรมแดนนนน e-Commerce ถอวาเปนยทธวธส าคญในการแขงขนเกยวกบการคา การผลต และการบรการ จงท าใหเกดค าวา B2C (Business to Consumer) ในขณะเดยวกนประเทศตางๆ เรมมองเหนวา แมจะพฒนา e-Commerce ใหกาวหนามากยงข นเพยงใดกตาม ถาขาดเสยซง (Government) กจะขาดความคลองตวไปดวย ตวอยางเชน เราสามารถใช e-Commerce สงซอสนคาผานจออนเทอรเนตไดอยางรวดเรว และไดสนคาทดในราคาทถกมากภายใน 1 วน แตถาตองไปตดทพธการทางภาษ เรองของ e-Commerce กไรความหมาย ฉะนนจะเหนไดวางานของ Government จงมบทบาทส าคญในนโยบายของนานาประเทศรวมทงประเทศไทย และท าใ หเกดค าใหม คอ G2B G2C และ G2G ซงกคอการน า e-Commerce มาใชกบกา รพฒนาประเทศและบรการของภาครฐได ในแนวทางทเรยกวา e-Government (electronic-Government) หรอ รฐบาลอเลกทรอนกส นนเอง [5]

2.3 ประเภทของบรการ e-government บรการทางอเลกทรอนกส เปนสงส าคญในการ

สรางรฐบาลอเลกทรอนกส ซงร ฐบาลจะตองก าหนดเปาหมายใหชดเจน เพอใหผรบบรการสามารถคาดหวงสงทควรจะไดรบจากรฐบาล บรการทางอเลกทรอนกสขนพนฐาน ไดแก 1. เผยแพรขอมล 2. บรการพนฐาน อาท ท าบตรประชาชน จดทะเบยน ขอใบอนญาต เสยภาษ ฯลฯ 3. ตดตอสอสารก บผรบบรการทางอเมล เครองมอสอสารไรสาย ฯลฯ 4. รบเรองราวรองทกข 5. ประมวลผลขอมลระหวางหนวยงาน 6. บรการรบช าระเงน 7. ส ารวจความคดเหน [8] 2.4 e-Commerce คออะไร

e-Commerce เปนบรการทางสออเลกทรอนกสแบบ B2C และ B2B เปนหลก e-Government จะเปนแบบ G2G G2B และ G2C ระบบตองมความมนคงปลอดภยเพอแลกเปลยนขอมลระหวางหนวยงานของรฐ ประช าชนอนใจในการรบบรการและช าระเงนคาบรการ ธรกจกสามารถด าเนนการคาขายกบหนวยงานของรฐดวยความราบรน อนเทอรเนตเปนสอทางอเล กทรอนกสทส าคญในการใหบรการตามแนวทางรฐบาลอเลกทรอนกส

ภาครฐสภาครฐดวยกน G2G (Government to Government) เปนรปแบบการท างานทเปลยนแปลงไปมากของหนวยราชการ ทการตดตอสอสารระหวางกนโดยกระดาษและลายเซนตในระบบเดมในระบบราชการเดม จะมการเปล ยนแปลงไปดวยการใชระบบเครอขายสารสนเทศ และ ลายมอชออเลกทรอนกสเปนเครองมอในการแลกเปลยนขอมลอยางเปนทางการเพอเพมความเรวในการด าเนนการ (Economy of Speed) ลดระยะเวลาในการสงเอกสารและขอมลระหวางกน นอกจากนนยงเปนการบรณาการการใหบรการ ระหวางหนวยงานภาครฐโดย

การใชการเชอมตอโครงขายสารสนเทศเพอเออใหเกดการท างานรวมกน (Collaboration) และการแลกเปลยนขอมลระหวางกน (Government Data Exchange) ทงนรวมไปถงการเชอมโยงกบรฐบาลของตางชาต และองคกรปกครองทองถนอกดวย ระบบงาน ตาง ๆ ทใชในเรองน ได เชน ระบบงาน Back Office ตาง ๆ ไดแก ระบบงานสารบรรณอเลกทรอนกส ระบบบญชและการเงน ระบบจดซอจดจางดวยอเลกทรอนกส เปนตน

ภาครฐสปร ะชาชน G2C (Government to Citizen) เปนการใหบรการของรฐสประชาชนโดยตรง โดยทบรการดงกลาวประชาชนจะสามารถด าเนนธรกรรมโดยผานเครอขายสารสนเทศของรฐ เชน การช าระภาษ การจดทะเบยน การจายคาปรบ การรบฟงความคดเหนของประชาชน การมปฏสมพนธระหวางตวแทนประชาชนกบผลงคะแนนเสยงและการคนหาขอมลของรฐทด าเนนการใหบรการขอมลผานเวบไซ ต เปนตน โดยทการด าเนนการตาง ๆ นนจะตองเปนการท างานแบบ Online และ Real Time มการรบรองและการโตตอบทมปฏสมพนธ

ภาครฐสภาคธรกจ G2B(Government to Business) เปนการใหบรการ ภาคธรกจเอกชน โดยทรฐจะอ านวยความสะดวกตอภาคธรกจและอตสาหกรรมใหสามารถแขงขนกนโดยความเรวสง มประสทธภาพ และมขอมลทถกตองอยางเปนธรรมและโปรงใส เชน การจดทะเบยนทางการคา การลงทน และการสงเสรมการลงทน การจดซอจดจางทางอเลกทรอนกส การสงออกและน าเขา การช าระภาษ และการชวยเหลอผประกอบการขนาดกลางและเลก

ภาครฐสภาคขาราชการและพนกงานของรฐ G2E (Government to Employee) เปนการใหบรการทจ าเปนของพนกงานของรฐ (Employee) กบรฐบาล โดยทจะสรางระบบเพอชวยใหเกดเครองมอทจ าเปนในการปฏบตงาน และการด ารงชวต เชน ระบบสวสดการ ระบบทปรกษาทางกฎหมาย และขอบงคบในการปฏบตราชการ ระบบการพฒนาบคลากรภาครฐ เปนตน [1] ,[8]

2.5 ลกษณะการใหบรการของ e-Government

หลกส าคญของการสราง e-Government คอการน าบรการของภาครฐสประชาชน โดยใชอเลกทรอนกสเปนสอในการใหบรการ โดยหลกการของ “ ทเดยว ทนใด ทวไทย ทกเวลา ทวถงและเทาเทยม โปรงใสและเปนธรรมภบาล ” ทเดยว การพฒนา e-Government ท าใหสามารถสรางเวบทา (Web Portal) ทสามารถบรณาการบรการตาง ๆ ทเคยอยกระจดกระจาย มารวมอยทเดยวกน เพอใหงายตอประชาช นในการตดตอทจอเดยว หรอ หนาตางเดยวเพอบรการเบดเสรจ

ทนใด รายการทางอเลกทรอนกส สามารถท าไดและมการตอบรบแบบทนทไมตองเสยเวลารอคอยการตอบกลบทางเอกสาร ท าใหงานตาง ๆ ทตองรอค าตอบนาน ๆ สามารถไดรบค าตอบในทนททนใด

ทวไทย การใชเครอขายอ นเทอรเนต ท าใหการเชอมโยงประชาชนชาวไทย ไมวาอยไหนในโลกใชบรการ e-Government ทรฐบาลไดจดท า

ทกเวลา เนองจากคอมพวเตอรแมขาย และ ระบบอนเทอรเนต สามารถเปดไวตลอด 24 ชวโมง ทกวน (24 x 7) แบบเดยวกบต ATM ท าใหการบรการตาง ๆ ทเคยตองท าในเวลาราชการสามารถท า ไดตามทประชาชนสะดวก และพรอม

ทวถง และ เทาเทยม การใหบรการ e-Government ท าใหประชาชน และผดอยโอกาสจะไดมโอกาสในการรบบรการ โดยไมตองเดนทาง และประชาชนทดอยโอกาสสามารถรบบรการทสะดวกสบายเชนเดยวกบประชาชนในเมองไดอยางเทาเทยมกนอกดวย

โปรงใสและเปนธรรมภบาล การบรการ e-Government ท าใหบรการของรฐในหลาย ๆ เรองทเคยทบแสง หรอ ไมโปรงใส เชน การจดซอจดจาง เปนตน สามารถด าเนนการแบบเปดเผยผานระบบออนไลนทมผเขารวม และรเหนจ านวนมากได มการคาดการณวาการ

ท าใหโปรงใสและเปนธรรมจะชวยใหรฐประหยดงบประมาณไดไมนอยกวารอยละยสบ [9]

3. e-Government กบประชาชน

3.1 ประชาชนจะไดอะไร สรางโอกาสใหประชาชนทกคนไดเลอกใช

บรการทหลากหลายผานอนเทอรเนต ไดรบบรการจากรฐทดขน แมนย าขน สะดวกขน เสยเวลากบรฐนอยลง เพราะมชองทางบรการใหมๆ เกดขน เชน ศนยบรการทางโทรศพท (Call Center), บรการทางเวบไซต , การใชอนเทอรเนตผานมอถอ (WAP) เปนตน รฐใหขอมลกบประชาชนไดมากขน ลดความยงยากของกฎเกณฑ เกดความโปรงใสในการท างาน คาใชจายในการปร ะกอบการทลดลง คาขายกบรฐคลองขน เสยงนอยลง (สตอกของนอยลง) ปจจบนหลายหนวยงานไดเรมใหบรการออนไลนบางแลว อาท กรมสรรพากร ทเปดระบบ E-Revenue ใหผ เสยภาษสามารถเสยภาษผานทางอนเตอรเนตได หรอกรมทะเบยนการคา ทรบจดทะเบยนผา นระบบ On-line Registration และทางมหาลยทเปดใหนกศกษาลงทะเบยนเรยนผานทางอนเตอรเนตเปนตน

ลกษณะของระบบขอมลทสามารถเชอมโยงกนได จะชวยใหหนวยงานทตองการทราบหรอใชขอมลของประชาชน สามารถเชอมโยงเขาไปทระบบฐานขอมลกลางของส านกทะเบยนรา ษฎร กรมการปกครองทมขอมลเหลานนอยได ทางฝายประชาชนเองจะสามารถรบบรการไดอยางเบดเสรจ ณ จดเดยว ท าใหไมตองเสยเวลาเดนทาง ตวอยางเชน การแจงเปลยนชอ ทอย สามารถท าเพยงครงเดยว ทระบบของส านกทะเบยนราษฎรกรมการปกครอง หลงจากนนระบบจะสงขอมลไปยงหนวยงานตาง ๆ ทเราตองแจงไดเองโดยอตโนมต อาท กรมการขนสงทางบก เพอเปลยนขอมลในใบขบข ทการไฟฟา ฯ การประปาฯ เพอเปลยนชอทอยในใบแจงคาไฟ คาน า หรอทส านกงานประกนสงคม เพอเปลยนแปลงขอมลในบตรประกนสงคม เปนตน และหากระบบมการเชอมโยงกบระบบการช าระ

เงน หรอทเรยกวา payment gateway ประชาชนก จะสามารถช าระคาบรการตาง ๆ อาท คาภาษอากร คาสาธารณปโภค ฯลฯ ผานอนเตอรเนตได โดยไมตองเดนทางไปทส านกงาน ธนาคาร หรอทจดบรการช าระเงน เชน Counter Service ใด ๆ จงประหยดทงคาใชจาย และเวลาทตองใชในการเดนทา ง หากมการน าระบบ e-Government มาใชอยางเตมรปแบบ ประชาชนจะไดรบความสะดวก รวดเรวในการตดตอกบภาครฐมากขน โดยสามารถขอรบบรการไดตล อด 7 วน 24 ชวโมง ไมมวนหยด

ในปจจบนสถานบรการอนเตอรเน ตโดยทวไปไดเปดใหบรการเปนจ านวนมากทงในเมองและในชนบททวทกจงหวดของประเทศในลกษณะของอนเตอรเนตคาเฟ โดยคดคาบรการเปนชวโมงใชงานสรางโอกาสใหประชาชนเขาถงขอมลขาวสารไดอยางสะดวก โดยประชาชนไมจ าเปนตองเสยคาใชจายในการซอเครองคอมพว เตอรมาเปนของสวนตว หรอเสยคาบรการอนเตอรเนตเปนรายเดอนแตอยางใด [5],[8] 3.2 ประเดนของ e-government ประชาชน คอ ลกคาส าคญ e-government คอการสรางการบรการในรปแบบใหมๆ ทใชเทคโนโลยมาชวย ดวยการน าเสนอบรการใหมๆ เหลานน จะท าใ หประชาชนไดรบบรการทมคณภาพ และตรงกบความตองการของประชาชน เปนหนาทของรฐทจะตองใหความส าคญกบลกคาซงกคอประชาชน และภาคธรกจ ทงน ค าวา “ประชาชน ” ควรมความหมายครอบคลมถงผดอยโอกาสในสงคม และผทไมไดอยในประเทศดวย e-government ไมควรท าใหเกดปญหาการเพมชองวางระหวางประชาชนในสงคม การน าอนเทอรเนตซงเปนสอส าคญของการใหบรการของรฐในอนาคตมาใช มแนวโนมวาจะท าใหชองวางระหวางผมและเขาถงเทคโนโลย “ไดเปรยบ ” และ “มโอกาส ” มากกวาคนอกกลมซงโอกาสและการเขาถงเทคโนโลยนอยกวา ตวอยางทเหนชดเชนภาคการเกษตร ซงมกจะเปนกลมทไดรบขอมลขาวสารลาชาทสด แมวากระทรวง

เกษตรและสหกรณจะน าไอทมาใชเพอการใหบรการดานขอมล อาทเรอง Zoning เพอใหเกษตรกรไดรบขาวสารเกยวกบดนทเหมาะสมตอการปลกพช น าระบบ GIS มาใชเพอการวางแผนดานเกษตรกรรม แตกยงมประเดนปญหาอกหลายประการซงยงตองการการแกไขตอไป นอกจากน ภาคธรกจกนบเปนลกคาส าคญของรฐ ซงสวนหนงใชบรการแงของการบรการดานขอมล อกสวนคอการเปนผ รวมลงทน หรอใหบรการแทนรฐ ในตางประเทศกา รเปน partnership กบภาคเอกชนเปนเรองทพบเหนโดยทวไป มบรษททใหบรการแกรฐเพอสนบสนนงาน ทเปนโครงสรางพนฐานของภาครฐหรอบางค รงบรษทเหลานอาจใหบรการบางอยางแกประชาชนเสยเองกม การทรฐตองเปนพนธมตรกบภาคเอกชน เนองจากภาครฐมขอจ ากดทงในแงของก าลงคน และแงของการน าเสนอเทคโนโลยใหมๆ ซงคงตองยอมรบวาภาคเอกชนมความกาวหนากวาภาครฐมาก ดงนน เบองหลงของการให บรการบนสออเลกทรอนกสคอการบรการจากภาคเอกชนทเปนพนธมตรเกอบทงสน โดยทงสองฝายตางตองเออประโยชน และทดแทนในสวนทอกฝายหนงไมม ดงนน การผลกดนและด าเนนการเพอใหเกด e-government ตองค านงวาประโยชนทจะเกดขนนน ตองกระจายใน สงคมอยางทวถง ไมตกอยเฉพาะกลมใดกลมหนง ซงจะท าใหเกดชองวางระหวางประชาชนในสงคมได นอกจากน ยงตองค านงถงผดอยโอกาสในสงคมดวย[5],[8]

4. เปรยบเทยบ e-Government ของประเทศไทย 4.1 การพฒนา e-Government ของประเทศไทย

รปท 1 การจดอนดบ การพฒนา e-Government [11]

รปท 4 Country Data Comparisons [12]

จากภาพจะเหนไดวาประเทศไทยนนมการพฒนา e-Government เพยง 0.4653 ซงยงตามหลงประเทศในแถบเอเชยอยหลายประเทศ และเมอเปรยบเทยบการพฒนา e-Government ในแตละดานกบคาเฉลยของโลก พบวายงมการพฒนาทนอย และลาชา นนอาจเปนมาจากโครงสรางพนฐานทท าใหประเทศไทยพฒนา e-Government ไดชา

4.2 e-Governments Development Index

e-Government Development Index (EGDI) เปนดชนวดความสามารถและความตงใจของหนวยงานภาครฐ 192 ประเทศทวโลกในการใชเทคโนโลยออนไลนและอปกรณเคลอนทขนาดเลกในการปฏบตหนาทของหนวยงาน จดท าโดย The Department of Economic and Social Affairs ของสหประชาชาตรายงานเลมแรกออกมาในป พ .ศ. 2546 และท าออกมาตอเนองในป 2547 และ 2548 กอนจะมออกมาอกครงในป 2551 และ 2553 (ตอไปจะจดท าทก 2 ป) EGDI แบงเกณฑการพจารณาเปน 3 ดานและใหน าหนกในแตละดาน ดงน

Online service index (34%) เปนการพจารณาขอบเขตและคณภาพของการใหบรการออนไลน

Telecommunication infrastructure index (33%) ประกอบดวยตวชวดดานโครงสรางพนฐานโทรคมนาคม5 ตว โดยใหน าหนกเทากนทกตวและใชขอมลจาก ITU (International Telecommunication Union)

Human capital index (33%) ประกอบดวยตวชวด 2 ตว โดยอาศยขอมลหลกจาก UNESCO (The United Nations Education, Scientific and Cultural Organization)

ส าหรบอนดบของประเทศไทยใน e-Government Development Index และ e-Participation Index ตามการจดอนดบของ UN เมอเปรยบเทยบกบประเทศในแถบเอเชยอน ซงจะเหนไดจากภาพท 5 และตารางท 1

รปท 5 เปรยบเทยบ EGDI ของประเทศในแถบเอเชย [7]

UN e-Government Development Index (EGDI)

Sets of Indexes Weight 1. Online Service Index 0.34 2. Telecommunication Infrastructure Index

0.33

3. Human Capital Index 0.33

ตารางท 1 EGDI ของประเทศไทย [2]

4.3 เปรยบเทยบรฐบาลอเลกทรอนกสของประเทศไทยกบประเทศสงคโปร

สภาวการณปรบตวในหนวยงานของรฐทงในประเทศไทยและประเทศสงคโปรเพอกาวไปสรฐบาลอเลกทรอนกส เกดจากปจจยภายในและภายนอก ปจจยภายในประการส าคญคอ ขอจ ากดเรองงบประมาณและอตราก าลง แมวาในเบองตนจะตองใชงบประมาณในการ

ด าเนนการ แตในระยะยาวแลวการบรการตางๆ ทางอเลกทรอนกสจะท าใหลดตนทนไปไดมากไมวาจะเปนเรอง สถานทใหบรการ การใชแบบฟอรมอเลกทรอนกส (Electronic Form) จะชวยลดเจาหนาททใหบรการ การผลกดนในระดบนโยบายท าใหหนวยงานไมสามารถอยนงไดตองปรบปรงการท างานและการบรการประชาชน การใชแผนแมบทและแผนปฏบตการไอททมทศทางสอดคลองกบรฐบาลอเลกทรอนกส กจะเปนแรงกระตนหนงทท าใหหนวยงาน ตองทบทวนการด าเนนงานดานไอทเพอใหมการใชอยางคมคามากขน ส าหรบปจจยภายนอกนนมาจากสภาวะของการแขงขนระหวางประเทศมสงมาก การเปดการคาเสรท าใหประเทศตองเตรยมความพรอมไวในหลายดาน รวมทงดานการบรการของรฐการปรบตวเขาสรฐบาลอเลกทรอนกสจะชวยสรางภาพลกษณของประเทศในเรองความโปรงใสซงจะชวยลดภาพลบเกาๆ ลงได แล ะน าไปสความไดเปรยบของการแขงขนดานเศรษฐกจในเวทระหวางประเทศ จากการเปรยบเทยบแผนการด าเนนงานรฐบาลอเลกทรอนกสของประเทศไทยและประเทศสงคโปรนน มความคลายคลงกนเนองจาก วตถประสงคของการจดท ารฐบาลอเลกทรอนกสนน ไมวาจะในปร ะเทศไหน ตางกมจดมงหมายเดยวกน นนคอการมงบรการแกประชาชน โดยใชระบบเครอขายเทคโนโลยสารสนเทศเขามาชวยในการใหบรการททนสมย สะดวก รวดเรว และมประสทธภาพ ในประเทศสงคโปรกมแผนยทธศาสตรและนโยบายในการพฒนาระบบราชการใหมความคลองตวและลดความซ าซอนของงานและการปฏบตงานของขาราชการหรอเจาหนาทของรฐเชนเดยวกบประเทศไทยหรอประเทศตางๆในโลก ส าหรบประเทศไทย E-Government เปนเรองทรฐบาลใหความส าคญเปนอยางยง เพราะเปนสวนหนงในแผนปฎรประบบราชการไทย และเปนงานทมความทาทายสงเพราะการปรบองคกรภาครฐเขาสการเปนรฐบาลอเลกทรอนกสนนเปนการเปลยนแปลงวธคด วธปฏบต วธการใหบรการแกประชาชน ซงจะตองมการปรบ

โครงสรางองคกร เปลยนกระบวนการท างาน เปลยนทศนคตของผบรหาร แกไขกฏหมาย และระเบยบปฏบต ตลอดจน พฒนาทกษะและความสามารถของบคลากรจ านวนมาก ส าหรบโครงการรฐบาลอเลกทรอนกส ปจจบนอยภายใตการดแลของส านกปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ไอซท) ซงขณะนยงมปญหาดานการบรณาการขอมล เนองจากแตละหนวยราชการตางมขอมลคนละรปแบบ รฐบาลไทยจดไดวาเปนประเทศทมผน าทศกยภาพและมงมนในการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร “โดยการจดตงกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารขน เพอเปนผรบผดชอบในการพฒนาโครงการตาง ๆ ทเกยวของกบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร” การด าเนนการของรฐบาลอเลกทรอนกสหรอ E-Government นน จ าเปนตองอาศยปจจยหลายดาน ซงดานทมความส าคญมากทสดคอ การพฒนาทางเทคโนโลยสารสนเทศสมยใหม ทตองมความทนสมย สะดวก รวดเรว และมประสทธภาพ ส าหรบในประเทศไทย การทจะกาวไปสการเปนผน าทางไอซทนน ตองใหความส าคญกบการพฒนาดาน ICT ในประเทศอยางมาก ทงหนวยงานภาครฐและเอกชนกตางถกกระตนใหมการน าเทคโนโลยมาใชในการด าเนนงานมากขนเรอยๆ แนวโนมการเตบโตดานไอซทในประเทศไทย จะอยในระดบเดยวกบการเตบโตของจดพ ซงในไทยอยประมาณ 6-8% เมอเทยบกบในสงคโปร ซงการเตบโตเรมคงท โดยอยในระดบ 1-2% ทงน แมปจจบนมลคาตลาดไอซทของสงคโปร จะสงกวา 300 ลานดอลลารสหรฐ ซงมากกวาประเทศไทย คอนขางมาก แตกเชอมนวาดวย ศกยภาพในการเตบโต และขนาดของตลาด ท าใหตลาดไอท ในประเทศไทย มแนวโนมทจะขยายตวไดอกมหาศาล ซงในสวนของประเทศไทย ไดแก ระบบงานสนบสนนอตสาหกรรมผลตรถยนต, ระบบบรหารจดการงานดานสาธารณสข เปนตน ดงนนการด าเนนงานของรฐบาลอเลกทรอนกสทงของประเทศไทยและสงคโปรลวนมจด

แขง จดออนโอกาสและอปสรรค ในการด าเนนงานดวยกนทงนน [3] 4.4 เปรยบเทยบรฐบาลอเลกทรอนกสของประเทศไทยกบประเทศสหรฐอเมรกา

ประเทศไทยมผน าทมความรทางดานไอท ท าใหมความเขาใจทางดานเทคโนโลยคอนขางสง มการจดตงหนวยงานทรบผดชอบทางดาน E-government โดยตรง และเนองมาจากในประเทศไทยมการสอสารทครอบคลมทวประเทศแลว ท าใหการด าเนนงานจดตงเปนไปดวยความสะดวกเรยบรอย ในเรองการบรหารและการบรการของรฐแกประชาชน มการกลาวถง ตงแตในกฎหมายสงสดของประเทศ ค อ รฐธรรมนญ ฯ ในมาตรา 78 หรอแผนสภาพฒนฯ ฉบบท 8 ทกลาวถงการน าไอทมาใชเพอเชอมโยง ระหวางหนวยงานของรฐกบภาคเอกชน เพอการบรหารและการบรการทมประสทธภาพ นอกจากน ในแผนไอทแหงชาตเองกระบวาหนวยงานของรฐตองลงทนใหพรอมดวยไอท และบคลากรทมศกยภาพในการใชไอท ในแผนปฏรประบบบรหารภาครฐกไดก าหนดกจกรรมหนงททกสวนราชการตองด าเนนการไวในแผนหลกเกยวกบการปรบเปลยนบทบาท ภารกจและวธการบรหารของภาครฐวา การพฒนาใหมระบบสารสนเทศของหนวยงานกลางในภาครฐ ตลอดจน น าเทคโนโลยสมยใหมทเหมาะสมมาใชเพอเพมประสทธภาพการบรหารงานภาครฐและการใหบรการแกประชาชน จะเหนวาในระดบนโยบายนนมการใหความส าคญในเรองนมาโดยตลอด

แตเนองมาจากดานการศกษาของเมองไทย ท าใหการกระจายความรทางดานไอทยงไปไมทวถงของประเทศไทย ไมวาจะเปนประชาชนทตองการเขามาใชบรการทางดานไอท หรอขาราชการของรฐบาลทมหนาทใหบรการทางดานไอทแกประชาชน ดงนนการด าเนนงานจงเปนไปอยางอยากล าบากถงจะมการเตรยมความพรอมทางดานการท างานแลวกตาม แตในประเทศสหรฐอเมรกานนเนองจากเปนประเทศทใหญ มความเจรญกาวหนาทง

ทางดานเศรษฐกจและดานการศกษา จงท าใหมงบประมาณและบคลากรทมความรความสามารถในการพฒนา ICT ของประเทศจ านวนมาก จงท าใหมการพฒนา e-Government อยตลอดเวลา ซงวดไดจากท สหรฐอเมรกาเปนประเทศทมการพฒนา e-Govrnment ไดดทสดในการส ารวจจากหลายๆประเทศ ในป 2003 และยงคงพฒนามาเรอยๆจนถงปจจบนน พรอมทงนสหรฐอเมรกามประชากรคอนขางมาก ประชาชนสวนมากของสหรฐอเมรกามความรทางดานไอทอยแลว เนองมาจากมการใชงานทางดานไอท ในชวตประจ าวนอยแลว ท าใหการน าเอารฐบาลอเลกทรอนกสมาใชภายในประเทศเปนไปอยางสะดวก รวดเรว และสามารถเขาถงประชาชนในทกระดบ

ดงนน สหรฐอเมรกามความพรอมในการใชงาน e-Government อยแลวเนองมาจากพนฐานทางดานการศกษาทมการเตรยมพรอมความรทางดานไอทสง แตส าหรบประเทศไทย คงตองมการกระจายความรดานไอทใหพรอม ส าหรบประชาชนและขาราชการทวๆไป ดงนนการทจะสามารถใช e-Government โดยใหเกดประโยชนสงสดแกประชาชนแลว ควรทจะตองใหการศกษาและความรเกยวกบ IT ใหทวถงกบประชาชนทกคนเสยกอน จงจะใหประชาชนทกคนสามารถเขาถง e-Government ไดอยางสะดวก รวดเรว และเกดเปนการพฒนาทย งยน [4]

5.สรป ส าหรบ e-Government ในประเทศไทยนน

การทจะใหประชาชนเขาถง e-Government ไดจะตองใชเวลาอกนานมาก กวา e-Government พฒนาไดและไดน ามาใชไดอยางมประสทธภาพ เพราะวาการพฒนา e-Government นนจะตองอาศยความรวมมอของทกสวนทมความเกยวเนองกนภายในประเทศ ในสวนของประชาชนเอง กจะต องมการพฒนาตวเองใหมความทนสมยในเรองของเทคโนโลยทจ าเปนในชวตประจ าวน เชน การใชคอมพวเตอรเบองตน ซง จะท าใหการพฒนา e-

Government เปนไปไดงายขน เนองจากวามโครงสรางพนฐานทดขน ท าใหรฐบาลมนใจและกลาทจะลงทนเพอใหประเทศเกดการพฒนา เชนในประเทศสหรฐอเมรกา มการพฒนา e-Government เนองจากประชาชนในประเทศนนมการใชเทคโนโลยภายในชวตประจ าวนตลอด และตอเนองท าใหงายตอการพฒนา e-Government และนอกจากจะเรมจากประชาชนแลว ยงตองอาศยความรวมมอจากองคกร หนวยงาน ตางๆในการด าเนนการ เพอเปนผทคอยใหบรการประชาชน และยงรวมถงผทตองการใชบรการของระบบ ลวนแตเปนผมสวนไดสวนเสย ดงนนจงถอไดวาภาคเอกชนเปนผทมสวนไดสวนเสยหลกในการน าระบบมาใช และควรจะตองใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการพฒนาระบบอยางใกลชด เพอใหเกดแรงขบเคลอนอยางตอเนองสามารถพฒนาประเทศไปไดอยางสมบรณยงขน

เอกสารอางอง [1] กระทรวงเทคโนโลยและการสอสาร ส านกงาน

พฒนาและสงเสรมรฐบาลอเลกทรอนกส. e-Government. Available from: http://www.mict-egov.net/content/ blogcategory/26/37/ (online)

[2] กระทรวงเทคโนโลยและการสอสารการพฒนา e-Government. การพฒนา e-Government .Available from: http://www.mict.go.th/download/eGovDev.pdf (online)

[2] คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร.เปรยบรฐบาลอเลกทรอนกสของประเทศไทยกบประเทศสงคโปร .Available from: http://vclass.mgt.psu.ac.th/~465-302/2007-1/Assignment-02/BPA_30_41/p3.htm (online)

[4] คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร.เปรยบรฐบาล

อเลกทรอนกสของประเทศไทยกบประเทศสหรฐอเมรกา .Available from: http://vclass.mgt.psu.ac.th/~465-302/2007-1/Assignment-02/BPA_30_42/index5.html (online)

[5] ดร. ทวศกด กออนนตกล. บทความพเศษ รฐบาลอเลกทรอนกส. Available from: http://www.thaigov.net/page/page_specialscoop/article/article_htk_egov.html (online).

[6] ธนาวชญ จนดาประด ษฐ.พนธมตรความรวมมอภาครฐและภาคเอกชน (Public Private Partnership) เพอพฒนาระบบการบรหารจดการของประเทศ: กรณศกษาการพฒนาระบบ (e-government) ของประเทศไทย.วารสารพานชยศาสตรบรพาปรทศน ปท 3 ฉบบท 1 ตลาคม 2550 วทยาลยพานชยศาสตร มหาวทยาลยบรพา

[7] ETDA [Electronic Transactions Development Agency (Public Organization).] ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส [องคกร

มหาชน]. E -Government Development Index. Available from: http://www.etda.or.th/main/contents/display/123# (online)

[8] Sudarat. รฐอเลกทรอนกส (E-Government). Available from: http://4842073019.multiply.com/journal/item/4 (online)

[9] THAI e-Government. ลกษณะการใหบรการของ

e-Government. Available from: http://www.dld.go.th/ict/article/egov/e-gev03.html (online)

[10] United Nations. E-Government Survey 2010 leveraging e-government at a time of financial and economic crisis. Available from:

http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/un/unpan038851.pdf (online). 2010

[11] United Nations E-Government Development Database. E-Government Asia. Available from: http://www2.unpan.org/egovkb/datacenter/CountryView.aspx (online)

[12] United Nations E-Government Development Database. E-Government Thailand. Available from: http://www2.unpan.org/egovkb/ProfileCountry.aspx?ID=169 (online)