1 / March 5 - 6 2006 1384 اسفند ماه14-15

www.iipmc.com

ها ارزيابي عملكرد مديران پروژهبراي 1PMBOKكاربرد استاندارد

محسن فيضيمهندس المللي و مهندسي پارسا مشاور تهران شركت بين

M_FEIZY@PARSA.CO.IR www. Parsa . Co . Ir

دييواژگان كل

ارزيابيماتريس دهي، ، ضريب اهميت، وزنهاي ارزيابي اخصش

يدهكچ

. دارند اي ي ويژهعالقمنددر اين زمينه و بودهحقصاحب در زمينه آگاهي از نتايج ارزيابي عملكرد و برداشت مديران از عملكرد آنها افراد كاركنان عالقه دارند از نظرات سازمان در سو، از يكاين كه : كند ميوجه ديگري هم پيدا ها ها و سازمان شركتاين مسأله در مورد كاركنان

هايي ارزيابي، روند شمار مي ههاي سازمان ب ترين سرمايه كه از اصليخودمورد خود مطلع گردند و از سوي ديگر سازمان نيز در مورد منابع انساني كه قابليت ارتقاء دارند يا مستحق افزايش دستمزد و مزاياي مديرانيشناسايي نظور م به در همين راستا، .ريزي نمايد و بر مبناي آن برنامهانجام

هاي امكان بازنگري مشاغل و پستهاي مختلف، ها از راه ريزي براي جبران ضعف شناخت نقاط قوت و ضعف ايشان و برنامه، جانبي هستنددر مقابل ...) هاي كليدي و زمينه كاري، اندازه، تخصص( رايط پروژهها به مديران پروژه با توجه به ش و همچنين تخصيص پروژهسازمانيهاي به انجام اقدامها با استفاده از نتايج اين ارزيابينيز ارشد مديران . كند ارزيابي عملكرد افراد ضرورت پيدا ميجام ان،هاي مديران توانايي

سامانه ارزيابي عملكرد "هاي ارزيابي عملكرد كه تحت عنوان تا يكي از روشهگرديد در اين مقاله سعي. پردازند مي قيدشده در باال مديريتيهاي در خصوص نحوه تهيه و تدوين شاخصبه اين منظور،. معرفي گرددشده، مطرح " PMBOKبر اساس استاندارد ها پروژه/ها مديران طرح

در پايان نيز در خصوص . شود مي توضيح دادهها بندي شاخص ويت اول امتيازدهي و شيوه و پس از آنگردد ارزيابي عملكرد توضيحاتي ارائه ميشده طراحيهاي اي از كاربرگ در هر مرحله نيز درصورت نياز نمونه.گردد ميطرح ارزشيابي دولت مواردي مطرح نسبت به اين سامانه مزاياي .شود درج مي

1- Project Management Bodey of Knowledge

2 / March 5 - 6 2006 1384 اسفند ماه14-15

www.iipmc.com

مقدمه

رين فرآينـدهاي كنترلـي در مـديريت و از ، يكـي از مهمتـ - احـدهاي يـك سـازمان وحتـي و -ها ارزيابي عملكرد افراد مسئول در پروژه تواند در بهبود فرآيند كاري سـازمان آمده از اين ارزيابي مي دست به اتمستند. باشد ساني مي هاي فرآيند بهبود سازمان در مديريت منابع ان خروجيولـين و مهمتـرين مرحلـه از فرآينـد ارزيـابي عملكـرد، تعيـين ا .سـتفاده قـرار گيـرد هاي بعـدي مـورد ا براي انجام فعاليت ، هاي انتخابي و معيار اقـدام بـه تهيـه "المللـي و مهندسـي پارسـا مـشاور تهـران شـركت بـين " در اين راستا . باشد هايي مؤثر و مفيد براي انجام اين كار مي شاخصهـاي پـس از بررسـي شـاخص . ها، تعداد بسيار زيادي شـاخص تهيـه گرديـد نمود و در نتيجه اين اقدام هايي براي ارزيابي عملكرد افراد شاخص

منظـور رفـع ايـن بـه . ها با يكديگر همپوشاني داشته و برخي نيز در تضاد و تداخل با يكديگر هـستند شده، مشخص گرديد برخي از شاخص تهيه سـعي گرديـد تـا ،اسـان شـركت پارسـا از ايـن اسـتاندارد مطرح گرديد و با توجه به شـناخت كارشن PMBOKنقص، ايده استفاده از استاندارد

در قالب اين استاندارد كه مبحثي نوين در امر مديريت پروژه بوده و همه جوانب و زواياي مديريت پـروژه را پوشـش ،شده فوق هاي تهيه شاخصشده در باال نيز مرتفـع و مشكالت عنوان گرديدهبندي شده دسته هاي تهيه الذكر، شاخص لذا پس از مطالعه استاندارد فوق . دهد، گنجانده شوند مياجـراي آن و طراحي و تهيه گرديـد PMBOKها بر اساس استاندارد ها، سامانه ارزيابي عملكرد مديران پروژه در نتيجه انجام اين فعاليت . دشدن

برخودار بودند، با موفقيت صـورت متخصص نساني پروژه و همچنين نيروي ا باالي كه از حجم معتبر سازمانچندين نيز توسط همين شركت در . پذيرفت

PMBOKها بر اساس استاندارد پروژهمديرانسامانه ارزيابي عملكرد

هاي مختلف بايـد نـسبت بـه به اين منظور ابتدا افراد و نقش. باشد سامانه ارزيابي عملكرد، فرآيندي براي بررسي و ارزيابي عملكرد افراد مي بر آن افراد بايـد در جريـان است، آگاهي كافي داشته باشند و عالوه ديده كه با توجه به اختيارات آنها تدوين گر هاي خود مسئوليتشرح وظايف و

.گيرد در واقع ارزيابي عملكرد افراد بر مبناي اين دو مورد صورت مي .هاي مديران ارشد باشند انتظارات و خواسته

هاي ارزيابي تدوين شاخص

و هـاي افـراد مـسئوليت ، متناسب بـا شـغل ، هاي كاربردي ارزيابي عملكرد، تعيين و تدوين شاخص سامانهدر طراحي گام و مهمترين اولينبر آن بايـد بتـوان بوده و عالوه PMBOK مبتني بر استاندارد بايد ها در اين سامانه شاخصنكته حائز اهميت آنكه . باشد مي جايگاه سازماني آنها

هـاي كيفـي امـري مهـم در فرآينـد چراكه كمي نمودن شاخص .گيري داشته باشند ها بايد قابليت اندازه گيري نمود؛ در واقع شاخص دازهآنها را ان مـورد و تشكيل جلسه با مسئولين مختلف سازمان و پس از مطالعه شرح وظايف هر يك از افرادشده با توجه به معيارهاي عنوان .باشد ارزيابي مي

مطالعه و تجزيـه و تحليـل مـتن كه با ،PMBOK هاي مديريتي استاندارد گانه حوزه 39فرآيندهاي هاي مربوط الزامبا توجه به نين و همچ نظرهـا مـصداقي شوند و سپس براي درك بهتر آنها، براي هر يك از شاخص ميبندي دستهاستخراج و ،ها ابتدا شاخص ، ]3و1 [اند شده تهيهاستاندارد

حـوزه از "ريـزي منـابع كـاري برنامه" فرآيندهاي مربوط به الزاماز يكي عنوان مثال به. گردد شونده تهيه مي كار و وظايف فرد ارزيابي متناسب با هاي حوزه عنوان يكي از شاخص لذا اين مورد به . باشد مي ]3و1 ["مناسب و صحيح براي پروژه اي توانايي تهيه برنامه هزينه "، "مديريت هزينه "

هـاي تهيـه روش "تواند موجب تسهيل در درك اين شـاخص گـردد، مديريت هزينه در نظر گرفته خواهد شد و مصداق مربوط به آن نيز كه مي . خواهد بود"هاي مالي نامه ها و آيين اجرايي، دستورالعمل

3 / March 5 - 6 2006 1384 اسفند ماه14-15

www.iipmc.com

مـديران و كارشناسـان، بـا توجـه بـه واحـد هر يك از شوند و ها طبق نظر كارفرما نهايي مي شاخصپيشنهادي، هاي پس از تهيه شاخص ها و هاي مربوط به خود اقدام به اصالح و تكميل شاخص سازماني كه در آن مشغول به فعاليت هستند و با در نظرگرفتن شرح وظايف و مسئوليت

.شوند تهيه ميي نهايي، با نظارت كارفرما ها و مصداقها و در نهايت شاخصنمودهها درصورت نياز مصداقاين قابليت را دارا ، PMBOK بر مبناي استاندارد هاي پيشنهادي شاخصكه ؛ نكته اول آن گردد نكته ضروري احساس مي دو جا ذكر در اين

زيـرا اسـتاندارد بـه بيـان . باشـند هايي كاربردي، عملي و عيني مي ها، شاخص در واقع اين شاخص . كار گرفته شوند ها به هستند كه در كليه پروژه تر شـدن منظور شفاف به. ] 1 [دنباش هاي مختلف سازمان مي هاي دانش دربرگيرنده افراد و بخش پردازد و حوزه هاي دانش مديريت پروژه مي وزهح

فنـي هايتواند براي واحـد مي "زماني مناسب و صحيح توانايي تهيه برنامه " لاعنوان مث به :اين موضوع ذكر يك نمونه خالي از لطف نخواهد بود تهيـه برنامـه بـراي مـالي واحـدهاي منظور تهيه برنامه كاركرد كاركنان و در اداري بهواحدهايها، در بندي صحيح فعاليت منظور توانايي زمان به

و افـزودن كليـه مـصاديق بـه ك قائل شدن بين مـصاديق هـر معيـار در نتيجه با تفكي .كار گرفته شود به ،نحوه و زمان پرداخت حقوق كاركنان هـاي مهـم ايـن امـر از ويژگـي . شود ميكارگرفته ها تدوين و به ، معيارهايي جامع و يكسان براي ارزيابي عملكرد مديران محترم پروژه ها صشاخ

.باشد ميمذكور سامانه در استفاده از اين استاندارد

انجام امور سـتاد طـرح "عنوان مثال مصداق به. دنيك سازمان كاربرد ندار يها در مورد مديران همه پروژه ،مصاديقبرخي كه نكته دوم اين باشـد و اينگونـه مـصاديق صـرفاً بـراي مـديران واحـدهاي مربوطـه قابـل مربوط به واحد اداري مي ، موردي است كه تنها "تكريم ارباب رجوع

همراه برخـي مصاديقـشان ارائـه مورد نظر بههاي در ادامه شاخص .بدون اهميت خواهند بود اير واحدها و لذا در س باشند گيري و ارزيابي مي اندازه .خواهند شد

همراه برخي مصاديق آنها ، به PMBOKهاي ارزيابي عملكرد بر اساس استاندارد شاخص

هاي ارزيابي ، شاخصPMBOKهاي مورد نظر از استاندارد همانگونه كه عنوان گرديد با توجه به نظر كارفرما و پس از تعيين حوزهدراين مرحله ابتدا . ارد پرداخته خواهد شدگانه استاند هاي نه هاي هشت حوزه از حوزه در اينجا به بررسي شاخص. گردند ميعملكرد تهيه

.ارائه شده و در ادامه برخي مصاديق آنها مطرح خواهد شد) درصورت نياز(همراه توضيح مختصري ها به شاخص

:گيچهاي ارزيابي مديريت يكپار شاخص -١ : پروژههيه برنامهتوانايي ت - 1- 1

:باشد ها و مصاديق اين شاخص شامل موارد ذيل مي برخي مثال ، ريزي در يك مجموعه منسجم و هماهنگ آوري و تدوين نتايج ساير فرآيندهاي برنامه توانايي جمع • ، ...هاي جديد، سازگار، مناسب، منعطف و كارگيري روش ريزي براي تدوين و به برنامه • معروف و نهي از منكر، ت اداره شوراي احياء امر بهريزي جه برنامه • رجوع در نظام اداري، انجام امور مربوط به ستاد طرح تكريم مردم و جلب رضايت ارباب • .ريزي جهت آموزش برنامه •

4 / March 5 - 6 2006 1384 اسفند ماه14-15

www.iipmc.com

: پروژهتوانايي اجراي برنامه - 2- 1

:ها و مصاديق اين شاخص عبارتند از برخي مثال ،شده نهاي تعيي توانايي انجام فعاليت • صورت هماهنگ، ها و روابط سازماني مختلف موجود به تعيين كليه تفكيك • .ها حساب جهت اعمال در صورتآوري آنها از ساير واحدها پيگيري ركوردها و جمع • : در برنامه پروژهتوانايي كنترل يكپارچه تغييرات - 3- 1

:هاي اين شاخص عبارتند از ها و مصداق اي از مثال نمونه ،آمده يي تشخيص تغييرات پيشتوانا • اي اطمينان از درجه سودمندي آنها،كننده تغييرات بر شناسايي ميزان تأثير عوامل ايجاد • مديريت موثر بر تغييرات، • ، شده هاي اصالحي توافق نمودن اقدام همكاري در نهايي • ،استانداردهاسازي همكاري اعضاي كميته راهبري در روند طراحي و پياده • گيري، پذيري در تصميم افانعط • هاي مربوطه، ايجاد هماهنگي بين واحدها و صدور دستورالعمل • پيگيري قراردادها و خدمات جهت امضاء، • ها از ارسال تا مرحله وصول شدن، حساب پيگيري صورت • . قراردادها از واحدهاي مختلف شده مربوط به پيگيري خدمات انجام • :پروژه توانايي هدايت و نظارت فني - 4- 1

:هاي اين شاخص عبارتند از ها و مصداق اي از مثال نمونه هاي عمده و اصلي، هاي فيزيكي و فني هر يك از فعاليت توانايي شناسايي و تدوين مشخصه • هاي اصلي، كنترل دقيق تغييرات هر يك از مشخصه ها و ميزان ارزيابي دقيق عملكرد پروژه • هاي عمده، اجراي هر يك از فعاليتثبت و تهيه گزارش تغييرات و وضعيت • هاي اصلي و سعي در انطباق آنها با نيازها، نظارت بر انجام هر يك از فعاليت • ميزان همكاري و ارتباط مدير پروژه با ناظر پروژه، • ،نظارت بر حسن اجراي كليه امور واحدهاي تحت سرپرستي • . مشي نظارت در تنظيم بودجه واحد مربوطه تعيين خط • : هاي ارزيابي مديريت محدوده خصشا - 2

5 / March 5 - 6 2006 1384 اسفند ماه14-15

www.iipmc.com

: واحد/هاي پروژه فعاليتو توانايي سازماندهي مباني الزم، اخذ مجوزها و اختيارات الزم براي شروع مراحل - 1- 2

:در ذيل ارائه شده استها و مصاديق كاربردي درخصوص اين شاخص مثاليك نمونه از .كتنمودن تشكيالت شر اتخاذ راهكارهاي مناسب براي تجاري • : براي پروژهريزي محدوده توانايي برنامه - 2- 2

:هاي اين شاخص عبارتند از ها و مصداق اي از مثال نمونهفرضيات هاي كاري و محيطي و پيش محدوديت توانايي تدوين و مستندسازي محدوده كار پروژه از طريق توجه كافي به منشور پروژه، •

،عمده از انعقاد قرارداد، سنجي پروژه قبل تهيه و تحليل امكان • نامه معامالت، تهيه آيين • .هاي حقوقي، فني و مالي با درنظرگرفتن محدوديت...) چاپ آگهي در مطبوعات و (تهيه و تنظيم دقيق قراردادها و مناقصات • اف كوچكتر توانايي تفكيك اهداف و نتايج اصلي و عمده پروژه به اهد: كاري براي پروژهتعريف محدودهشناخت و توانايي - 3- 2

اي كار، راجبراي افزايش كارايي مديريت بر

:باشد ميذيل هاي اين شاخص شامل موارد ها و مصداق مثال برخي موقع و صحيح شناسنامه پروژه، تكميل به • ها و اهداف، ت و سازمان با استراتژيالتالش در سازگاري تشكي • .ها هاي تشكيالت و روش اداره فعاليت • : جامع و اجرايي، تعريف ساختار شكست كار كامل و شناختتوانايي - 4- 2

:باشد يك مصداق براي شاخص فوق مورد ذيل مي .به منابع انسانيو تخصيص مناسب آنها توان تقسيم درست كارها • :هاي پروژه و كنترل كيفيت آن انجام مميزي محدوده فعاليت - 5- 2

:هاي اين شاخص عبارتند از ها و مصداق برخي مثال ،صورت همزمان و با اطمينان بيشتر و صحت نتايج كار بهپذيرش • ،شده و نتايج حاصله هاي انجام فعاليتبررسي •

6 / March 5 - 6 2006 1384 اسفند ماه14-15

www.iipmc.com

تكميل و ميزان رضايت حاصل از كسب نتايج، ارزيابي درجه • .گيري، تست و مطابقت اسناد و مدارك با عملكرد اجرايي اندازه • :هاي پروژه توانايي كنترل تغييرات محدوده فعاليت - 6- 2

:هاي اين شاخص در ذيل ارائه شده است ها و مصداق هايي از مثال نمونه ، درجه تأثير عوامل ايجاد تغييرات و اطمينان از فوائد آنهاتعيين • ،صورت دقيق ها و نحوه اعمال مديريت بر اين تغييرات به مشخصهتعيين • .الزمهاي فعاليت.. ..بررسي پرونده كاركنان درخصوص ارتقاء، انتصاب و • :هاي ارزيابي مديريت زمان شاخص -3 : براي پروژهتوانايي تهيه برنامه زماني مناسب و صحيح - 1- 3

:باشد هاي اين شاخص شامل موارد ذيل مي ها و مصداق برخي مثال ، ها تعريف فعاليت • ها، فعاليتتعيين توالي • ، ها برآورد مدت زمان هر يك از فعاليت • ،هاي موردنياز آموزشانجام • ،هاي كاري و محيطي با توجه به محدوديتبندي مناسب طراحي زمان • .ي و اجراي مصوباتپيگير • :هاي پروژه تا حصول نتيجه بندي فعاليت توانايي پيگيري و كنترل زمان - 2- 3

:هاي اين شاخص عبارتند از ها و مصداق برخي مثال ، هاي واگذار شده تا حصول نتيجه كنترل و پيگيري پيشرفت فعاليتبراي اسب من) زماني، پيشرفت ماهانه برنامه( يها فرم و شناسايي ابزار • ، ها موقع و صحيح فعاليت سريع و بهيدر جهت اجراها ابزار و فرمكارگيري موثر آن به • ).سيستم حضور و غياب(ستقرار نظام كنترل حضور فيزيكي كاركنان ا • .براي رفع آنهاانجام اقدامات اصالحي ايي و شناساختالف عملكرد و برنامه و قابليت تحليل - 3- 3 :هاي ارزيابي مديريت هزينه شاخص - 4

7 / March 5 - 6 2006 1384 اسفند ماه14-15

www.iipmc.com

: براي پروژه اي مناسب و صحيح توانايي تهيه برنامه هزينه - 1- 4

: اند شاخص در ذيل ارائه شدههاي اين ها و مصداق اي از مثال نمونه ، كاري مورد نياز براي انجام فعاليتتعيين نوع و مقدار منابع • تخمين هزينه منابع و ملزومات مصرفي براي طراحي، • ،ها سازي فعاليت انجام و پياده • ،ها تخصيص و تسهيم كل بودجه به هر يك از فعاليت • هاي مالي، نامه ها ازجمله آيين نامه ها و آيين ي، دستورالعملهاي اجراي تهيه روش • مالي، ي ها نامه ها و آيين هاي اجرايي، دستورالعمل توان تهيه روش • ، هاي مالي مورد نياز حساب تهيه و ارسال صورت • .هاي آتي بودجه سالبيني ركوردها و درآمد جهت تنظيم پيش • : برنامه پروژهاي توانايي كنترل هزينه - 2- 4

:باشد هاي اين شاخص شامل مورد ذيل مي ها و مصداق يك نمونه از مثال .طور متناوب ها و عملكرد پروژه به اي كنترل مقداري برنامهكارگيري موثر آن بر شناسايي ابزار مناسب و به • :هاي ارزيابي مديريت كيفيت شاخص - 5 :ها و محصوالت پروژه فعاليت براي ريزي كيفيت توانايي برنامه - 1- 5

:باشد هاي اين شاخص شامل موارد ذيل مي ها و مصداق برخي مثال ،استاندارد كيفي مناسبشناسايي • ،بخش آن رضايتچگونگي تحققتعيين • .رجوع در نظام اداري امور مربوط به ستاد طرح تكريم مردم و جلب رضايت اربابانجام • قابليت طراحي و تدوين يك قاعده مشخص و منطبق با سيستم كيفيت در كل پروژه جهت اطمينان از تحقق - 2- 5

: كيفيت مطلوب

:شدبا ها و مصاديق اين شاخص به شرح ذيل مي اي از مثال نمونهها درخصوص استخدام، آموزش، نامه و بخش هاي استاندارد ها و الزام نامه هاي اجرايي، آيين ها، روش و پيگيري دستورالعملاجراطراحي، •

.بندي مشاغل، امور رفاهي و ساير موارد با همكاري ساير كارشناسان مرتبط طبقه

8 / March 5 - 6 2006 1384 اسفند ماه14-15

www.iipmc.com

:ستاندارد كيفيت مصوب در پروژهشده با ا هاي انجام توانايي تعيين ميزان مطابقت فعاليت - 3- 5

:باشد هاي اين شاخص شامل مورد ذيل مي ها و مصداق يك نمونه از مثال .آوري داليل تأخير و ميزان پيشرفت ماهانه موقع فرم جمع تكميل به • .استاندارد كيفيت در پروژهها با عملكردكيفي توانايي تحليل اختالف - 4- 5 : در پروژهلكردهاي غيرمنطبق با استاندارد كيفيتهاي رفع علل عم حل تعيين راه - 5- 5

:هاي اين شاخص در ذيل ارائه گرديده است ها و مصداق برخي مثال موثر و خالقيت براي بهبود كيفيت،هاي ابداع شيوه • ، وري، همكاري افزايش بهره • پيگيري در رفع موارد عدم انطباق، • .هاي زائد كارا نمودن تشكيالت و پيشنهاد حذف پست • :هاي ارزيابي مديريت منابع انساني شاخص - 6 كاري منابع انساني و تقسيم بهينه كار براي منابع موقع فرم برنامه ريزي مناسب و تكميل به توانايي انجام برنامه - 1- 6

: هاي هر فرد انساني متناسب با توانايي

:باشد اي اين شاخص به شرح ذيل ميه ها و مصداق برخي مثال ، واگذاري مسئوليت،مستندسازي ،توانايي شناسايي • ،تعيين دقيق شرح وظايف • ،عطاي اختياراتا • ،... نيروي جواني، ميزان تحصيالت و ، تجربه،ايجاد ارتباطات با مالك قرار دادن سن و سال • امور اداري و استخدامي كشور، هاي استخدامي و رفاهي با همكاري كارشناسان نامه تهيه آيين • . برنامه استخدام و جذب • :توانايي رهبري و مديريت نيروي كاري - 2- 6

:باشد هاي اين شاخص شامل موارد ذيل مي ها و مصداق دو نمونه از مثال

9 / March 5 - 6 2006 1384 اسفند ماه14-15

www.iipmc.com

، ت كارها و مقررات ايمني و بهداش نامه آيين، ارتباط افراد،آموزش ،سرپرستيش، انگيز،توانايي واگذاري اختيارات • ... .بررسي پرونده كاركنان درخصوص انتقال، انتصاب و • : گويي پذيري و پاسخ مسئوليت - 3- 6

:هاي اين شاخص در ذيل ارائه گرديده است ها و مصداق برخي مثال ميزان پشتكار و جديت در انجام وظايف، • موقع تعهدات، انجام به • پايبند بودن به تعهدات، • همكاري در طراحي، • ،شده كارگيري سيستم طراحي سازي و به پيادهاجرا، • گويي به آن، هاي شغلي و حل مسائل سازماني و پاسخ قدم بودن در انجام فعاليت پيش • عمل، دقت و سرعت • .هاي مرتبط با شركت پيگيري و اجراي مصوبات سازمان • : رعايت مقررات و انضباط اداري و برقراري نظم در محيط كاري - 4- 6

:هاي اين شاخص شامل موارد ذيل است ا و مصداقه برخي مثال ري، ارعايت سلسله مراتب اد • مداري و عمل در چارچوب مقررات و قوانين، قانون • ، ...)نامه معامالت دولتي، قانون كار، تجارت و قانون محاسبات عمومي، آيين(آشنايي با مقررات و قوانين مختلف •و ) ستاد جشنواره شهيد رجايي(ها، ستادها ، سمينارها، كميته)كميسيون تحول اداري(ها يسيونها، كم موقع در جلسه همكاري و شركت به •

شوراها، هاي تعيين برنده مناقصه، برگزاري جلسه • . آراستگي در لباس و وضع ظاهر • نان يابي مسائل مربوط به كارك هاي تشويقي و تنبيهي مناسب و مديريت آن براي شناخت و ريشه ايجاد سيستم - 5- 6

:موقع، صحيح و با دقت جهت رفع آنها گيري به و تصميم

:باشد هاي اين شاخص شامل موارد ذيل مي ها و مصداق اي از شاخص نمونه ،ايجاد انگيزه در كاركنان • ، وري منابع انساني و تجهيزات افزايش بهره • .هاي رفاهي نامه تهيه آيين • : برقراري روابط مناسب با همكاران - 6- 6

10 / March 5 - 6 2006 1384 اسفند ماه14-15

www.iipmc.com

:هاي اين شاخص شامل اين موارد است ها و مصداق البرخي مث

،برقراري و حفظ ارتباط با همكاران بدون مجادله، تندي، سرزنش • ابراز همدردي با همكاران، • اعتماد كردن به پرسنل، • برخورد مناسب با نظرات فني متفاوت، • .صميمي و با صداقت در گفتار و كردار • :ليهاي شغ افزايش معلومات و مهارت - 7- 6

:باشد هاي اين شاخص شامل موارد ذيل مي ها و مصداق برخي مثال هاي علمي و فني، روزآوري دانش شغلي به موازات پيشرفت توسعه و به • استفاده مناسب از مشاورين داخلي و خارجي در مواقع نياز، • ميزان آگاهي و اشراف نسبت به موضوع پروژه با توجه به ميزان تجربه، • به نفس و ايمان به ارزش كار،داشتن اعتماد • بندي مشاغل درمورد كاركنان، آموزش و اجراي طبقه • .اداره ستاد اجرايي آموزش • :پذيري انعطاف - 8- 6

:هاي اين شاخص در ذيل ارائه گرديده است ها و مصداق نمونه اي از مثال ،هاي اجرايي پذيري روش انعطاف • توانايي انجام كارهاي متفاوت، • پذير در برخورد با مسائل مختلف و تغيير و تحوالت محيطي، انعطافداشتن روحيه • ،تسلط بر اعصاب در مواقع بحران • .باگذشت بودن • :نظارت و ارزيابي مستمر عوامل تحت سرپرستي و انجام اصالحات بر حسب ضرورت و بازخورد سيستم - 9- 6

:هاي اين شاخص عبارتند از ها و مصداق دو نمونه از مثال ، )امور نقليه، دبيرخانه، بايگاني، تحريرات، اطالعات و كنترل انبار، امور كاركنان شركتي( حسن اجراي واحد امور عمومينظارت بر • . نظارت بر حسن اجراي امور مربوط به تأسيسات و چاپخانه شركت •

11 / March 5 - 6 2006 1384 اسفند ماه14-15

www.iipmc.com

:هاي ارزيابي مديريت ارتباطات شاخص - 7 :ها و اطالعات انديشه، قابليت تحقق ارتباط الزم و كافي بين نيروهاي كاري - 1- 7

:هاي اين شاخص در ذيل ارائه شده است ها و مصداق برخي مثال ،ها در زمان مقرر پروندهو و توزيع اطالعات ، بايگاني ذخيره،بندي دسته،آوري جمع، اجراي يكسري فرآيند براي اطمينان از توليد • ، مورد نيازاطالعاتها و اطالعات و همكاري در ارائه قابليت تحقق ارتباط الزم و كافي بين نيروهاي كاري و انديشه • ،روابط عمومي قوي • ،هاي بيروني و مشتري با سازمانتوانايي برقراري ارتباط • ).هاي مشترك كاتبه و برگزاري جلسهاعم از م(تعامالت الزم توانايي انجام • براي تدوين يك رويه : پروژهاندركاران دستنفعان، متوليان و ليه ذيكتوانايي شناسايي و تجزيه و تحليل نيازهاي - 2- 7

.اندركاران پروژه شناسايي و تجزيه و تحليل گردند مناسب و انتخاب منابع براي رفع نيازهاي اطالعاتي بايد نيازهاي متوليان و دست . پروژههاي مناسب براي رفع نيازهاي اطالعاتي ها و تكنولوژي لوژيانتخاب متدشناسايي و قابليت - 3- 7 گيري آن و مطابقت اندازه،هاي عملكرد بررسي گزارش، آننحوه توزيعآوري اطالعات عملكرد و نظارت بر جمع - 4- 7

:شده بيني هاي پيش آن با پيشرفت

:هاي اين شاخص عبارتند از ها و مصداق اي از مثال نمونه اي درآمد و ركورد، هاي دوره ارائه گزارش • نشده، ها و مبالغ دريافت باره ركوردها، وصوليهاي مختلف در تهيه آمارها و گزارش • .صورت ماهانه و ساالنه شركت بهاي مختلف از عملكرد دورههاي تهيه گزارش • : هاي موردي اي و گزارش هاي دوره گزارش،پيگيري مستمر در مورد ثبت مستندات و نتايج آن - 5- 7

:اند ههاي اين شاخص در ذيل ارائه شد ها و مصداق دو نمونه از مثال ،هاي مكانيزه سيستم و DSS و MISپشتيباني و راهبري • .تهيه نسخ پشتيبان • :هاي ارزيابي مديريت تداركات شاخص -8

12 / March 5 - 6 2006 1384 اسفند ماه14-15

www.iipmc.com

:رك كاال و خدمات مورد نياز پروژهريزي تدا توانايي برنامه - 1- 8

:هاي اين شاخص در ذيل ارائه شده است ها و مصداق يك نمونه از مثالانساني و وري منابع افزايش بهرهمنظور به خارجي پيمانكاران دمات و زمان مورد نياز براي تأمين آنها از منابعخ، االتوانايي تعيين نوع ك •

هاي شركت و اقدامات الزم جهت تعمير تجهيزات پيگيري آبونمان مطبوعات، تهيه بليط و رزرو هتل براي ميهمانعنوان مثال به(تجهيزات .)... و

:هاي كاال و خدمات مورد نياز پروژه ريزي سفارش هتوانايي برنام - 2- 8

:هاي اين شاخص عبارتند از ها و مصداق برخي مثال آموزشي،و، اداري هاي تداركاتي مستندسازي نيازمندي • تعيين منابع و پيمانكاران بالقوه و تأمين آنها، • . فرعي از واحدهاي مختلف سازمانهاي عقد قرارداد با پيمانكاران گرفتن درخواست خريد كاال يا درخواست • :كنندگان كاال و خدمات در پروژه انتخاب تأمينارزيابي ها و توانايي بررسي درخواست - 3- 8

:هاي اين شاخص در ذيل ارائه شده است ها و مصداق اي از شاخص نمونه .هاي مختلف ها و فروشگاه ، استعالم قيمت از شركت)مكان و تجهيزات(ها همكاري در برگزاري جلسه • : عقد قرارداد و راهبري پيمان - 4- 8

:هاي اين شاخص عبارتند از ها و مصداق برخي مثال تعيين شرايط و شرح خدمات قرارداد با پيمانكاران، • تدوين برنامه دقيق براي پروژه پيمانكاري، • رارداد با پيمانكاران، راهبري ق • .نظارت بر حسن انجام قرارداد توسط پيمانكار • .نايي تجزيه و تحليل و رفع ابهامات باقيمانده، تسويه و خاتمه قرارداد با پيمانكار فرعيتوا - 5- 8

ها ها و رفع ناسازگاري بندي شاخص نحوه امتيازدهي و اولويت

13 / March 5 - 6 2006 1384 اسفند ماه14-15

www.iipmc.com

ها در تمامي واحدهاي مختلف سـازمان داراي اهميـت يكـساني نباشـند يـا برخـي از همانگونه كه عنوان گرديد، ممكن است همه شاخص گيـري و امتيـازدهي آنهـا منظور انـدازه صورت كيفي بوده و به ها به از سوي ديگر تعداد زيادي از شاخص .ها حتي كاربرد نيز نداشته باشند شاخص

ابتـدا بايـد بـراي ،ها بـراي سـهولت كـار ارزيـابي منظور كمي نمودن شاخص لذا براي رفع اين مشكل و همچنين به .ابتدا بايد آنها را كمي نمود بـر مبنـاي وبـراي واحـدهاي مختلـف سـازمان را هـا شـاخص ها، سپس بايد با توجه به اين وزن . يي در نظر گرفت و امتيازها ها وزن ،ها شاخص

الزم بود براي اين كار از فنون علمي استفاده شود كه شركت پارسا از فرآيند تحليـل سلـسله مراتبـي .بندي نمود اولويت ،كاربردشان در هر واحد (2AHP باشد كاربرد آن بر سه اصل زير استوار ميرو مورد استفاده قرار گرفت كه اين تكنيك از آن. نموداستفاده:

براي مسألهه مراتبي لسلس يك ساختار برقراري .1 برقراري ترجيحات از طريق مقايسات زوجي .2 ها گيري برقراري سازگاري منطقي از اندازه .3

و همچنين نحوه استفاده آن در سامانه ارزيابي عملكرد، از حوصله بحث ايـن مقالـه خـارج AHPتوصيف بيشتر درخصوص استفاده از فن .گردد بوده و به همين ميزان بسنده مي

اين مرحله نيز با توجه .رسد ها فرا مي دهي و محاسبه وزن شاخص آنها مرحله وزن) كمي نمودن(مقياس نمودن ها و بي پس از تهيه شاخص

اطالعات فوق توسط مديران، آوردن اوزان دست بهپس . گردد ها طبق نظر وي نهايي مي صورت گرفته و اولويت و اهميت شاخصبه نظر كارفرما اين گروه موظف است در ابتدا نسبت به سازگاري يا ناسازگاري . شوند مي قرارداده )مجري (سازي سامانه ارزيابي در اختيار گروه پيادهشده كسباز نظر مدير عنوان مثال اگر به. گردد يك نمونه قيد ميبراي شفاف شدن مفهوم سازگاري و ناسازگاري، . اقدام نمايدداده شده هاي وزن "ريزي تدارك كاال و خدمات مورد نياز پروژه توانايي برنامه" نسبت به شاخص " توانايي عقد قرارداد و راهبري پيمان"، شاخص اي پروژه

ها نسبت به به اين ترتيب اگر مديران پروژه. لذا منطقي است كه رابطه عكس آن نيز اهميت كمتري داشته باشداهميت بيشتري داشته باشد، 1/0گردد و اگر پس از انجام محاسبات رياضي، مقدار ناسازگاري نزديك به ها دچار اشتباه شده باشند ناسازگاري ايجاد مي دهي شاخص وزن

مورد تأييد نبوده و براي رفع آن ميزان بيشتر باشد، 1/0را مورد تأييد قرار داد و چنانچه ميزان ناسازگاري از توان آن ميزان ناسازگاري باشد، مي .نموده و در قضاوت خود تجديد نظر نمايدشيوه صحيح دهي به آمده، بايد مدير پروژه مجدداً اقدام به وزن مشكل پيش

ارزيابي عملكرد افراد و امتيازدهي

دامـه ا هاي مربوط به اقدام و مذكور، سامانه ها و تعامالتي جهت تهيه روش اجرايي ، هماهنگي هاي آنها و وزن ها يي شدن شاخص پس از نها .گيرد هاي زماني ارزيابي و كليات آن، صورت مي هايي درخصوص نحوه اجراي سامانه، دوره گيري گرفته و تصميمكار با كارفرما انجام

و هـا پـروژه مـديران گيرد و در اين مدت صورت مي شده تعيينزماني هاي دورهها در انجام ارزيابي ، سازي مسئول پياده ،جهت انجام ارزيابي عددي از ها تواند براي هريك از شاخص كننده مي يابيفرد ارز . پردازند ها مي به ارزيابي عملكرد افراد با توجه به شاخص سازمان واحدهاي مختلف

:جدول صفحه ذيل تعيين نمايدشرح را به 100صفر تا

80-100 عملكرد بسيار باالتر از حد انتظار 60-80 عملكرد بيش از حد انتظار

2- Analytical Hierarchy Process

14 / March 5 - 6 2006 1384 اسفند ماه14-15

www.iipmc.com

40-60 عملكرد در حد انتظار 10-40 عملكرد كمتر از حد انتظار

0-10 عملكرد بسيار كمتر از حد انتظار 1شكل

نماينـد كـه ضـرايب معاون فني و مدير عامل نيز اعمال نظر ميمديران سطوح باالتر مانند ،دواحعالوه بر مدير ، ها ارزيابي مديران پروژه در :باشد ميذيلجدول صفحه به شرح يك نمونه از آن گردد كه تعيين ميبا انجام تعامالتي بين مجري و كارفرما سطوح سازمانيهريك از

ها ارزيابي مديران پروژه لاز امتياز ك% 60 واحدمدير

از امتياز كل% 25مالي -اداري/معاون فني از امتياز كل و داشتن حق لغو كليه امتيازها% 15مديرعامل

2شكل

هاي استاندارد، امتيـاز نهـايي و كلـي هـر فـرد تعيـين و محاسـبه هاي هر يك از حوزه شاخص پس از امتيازدهي هريك از افراد با توجه به .توان به اقدمات مديريتي مقتضي پرداخت ج اين محاسبات ميگردد كه با توجه به نتاي مي

] 2 [هاي دولتي ارزشيابي موجود در سازمان طرح در مقايسه با PMBOKسامانه ارزيابي عملكرد بر اساس استاندارد

و PMBOK اسـتاندارد ساسـا اي بين طرح ارزيـابي عملكـرد بر هاي مختلف ارزيابي عملكرد، مقايسه ها و شيوه در راستاي بررسي روش :شده از سوي سازمان امور اداري و استخدامي كشور صورت پذيرفت كه در اين زمينه نتايج ذيل حاصل گرديد طرح ارزشيابي پيشنهاد

شود كه نه تنها به خروجي و هدف سامانه توجـه شـود بلكـه بـه باعث مي ، استانداردي فرآيندگرا است و اين مسئله PMBOKاستاندارد -1 كـار، آن مـشكل مرتفـع فرآينـد ر هـر قـسمت از محض بروز مـشكل د و در نتيجه بهههاي سامانه نيز اشراف پيدا نمود آيند، عمليات و ورودي فر .باشد يمديريت مبتني بر هدف متكي مپايه حال آنكه طرح مذكور بر . شود مي

در نمايد، لـذا شته و از مديريت برمبناي پروژه پيروي مي سب كامل دا اهاي كاري آن تن اين استاندارد با مديريت پروژه و حيطه به علت آنكه -2

هـاي پايـدار سـازمان درايـن حالـت فعاليـت . باشـند استفاده و اجرا مي كنند نيز قابل صورت مداوم و مستمر فعاليت مي هاي عملياتي كه به سازمان .رددگ ميشود و مديريت درمورد آنها اعمال صورت پروژه در نظرگرفته مي به

15 / March 5 - 6 2006 1384 اسفند ماه14-15

www.iipmc.com

و تجارب دانش مديريت عمومي

متوليان، نيازها و انتظـارات گونـاگون - 2 محدوده، زمان، هزينه و كيفيت پروژه - 1هاي بخش در اين استاندارد نيازها و انتظارات پروژه به -3وده، اين نيازها همواره پاسخگوي تـوازن در توجـه كـافي بـه محـد ود نشو بندي مي تقسيم نيازهاي مشخص و انتظارات نامعين پروژه، - 3 ،آنها

. دنباش زمان، هزينه، ريسك و كيفيت، نيازها و انتظارات متفاوت متوليان پروژه مي

بلكه، ارتباط مديريت پروژه با دانش و تجـارب مـورد نيـاز از ،استانتزاعي ترسيم نكرده صورت محض و اين استاندارد مديريت پروژه را به -4شـده از آن هـا و معيارهـاي اسـتخراج در نتيجه شـاخص .درنظرگرفته است را وم ديگر مديريت عمومي و همچنين دانش و تجربيات مورد نياز عل

. تكامل كافي برخوردارندوقابليت استفاده در هرگونه ارزيابي را داشته و از جامعيت

گيري نتيجه

. گيـرد مورد بررسـي و سـنجش قـرار مـي طور رسمي در فواصل معين و به ها عملكرد مديران پروژه ،وسيله آن ارزيابي فرآيندي است كه به اصـلي ارزيـابي نتـايج ، از جملـه ين قوي و اعطاي پاداش به آنها و از اين طريق، ايجاد انگيزه براي بهبود عملكرد آنـان و سـاير مديرانشناخت

يج انجـام نيز از ديگر دستاوردها و نتاها و تشويق نقاط قوت ن كاستيريزي براي جبرا شناسايي نقاط قوت و ضعف مديران و برنامه . عملكرد است هـا بـه نكـات مـذكور در زمينه تخصيص مديران به پروژه با استفاده از نتايج ارزيابي، دارد تا را برآن مي ارشد باشد كه مديران ارزيابي عملكرد مي

دادند در حـالي انجام مي مديران مياني را ي عملكرد را فقط به منظور كنترل كار كالسيك ارزياب ارشد در گذشته، مديران .توجه الزم مبذول دارند كه امروزه جنبه راهنمايي و ارشادي اين عمل، اهميت بيشتري يافته است و هدف اصلي از ارزيابي عملكـرد ايـن اسـت كـه اطالعـات ضـروري

قرار گيرد تا آنها بتوانند تصميمات بجـا و الزم را در جهـت طوح باالتر س آوري گردد و در دسترس مديران اي شاغل در سازمان جمع درباره نيروه بنابراين، هدف نهايي از ارزيابي عملكرد، افزايش كارايي و اثربخشي سازمان است . اتخاذ نمايند ها انجام مديريت پروژه باال بردن كميت و كيفيت

بـه نتـايج بتـوان هايي دقيق استفاده شـود تـا ها از روش براي انجام اين ارزيابي اهميت اين است كه حائزنكته . نه توبيخ و تنبيه كاركنان ضعيف .واقعي و صحيح دست يافت

مراجع و منابع 1382سال / مركز فرهنگي انتشاراتي حامي/ الدپوش آحميد/مفاهيم و كليات دانش مديريت پروژه/ )PMI(انجمن مديريت پروژه آمريكا -1

. سومچاپ .سازمان برنامه و بودجه/ نان دولتارزشيابي كاركطرح -23- org.pmi.www://http

دانش و تجربيات در ساير علوم

دانش و تجربيات مورد توافق در مديريت پروژه