2552 guidelines for developing on the curriculum development...

12
รายงานสืบเนื่องการประชุมสัมมนาวิชาการ (Proceedings) การนาเสนอผลงานวิจัยระดับชาติ เครือข่ายบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏภาคเหนือ ครั้งที่ 17 305 แนวทางการพัฒนากระบวนการพัฒนาหลักสูตรของมหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม ตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2552 และเกณฑ์มาตรฐานหลักสูตรระดับอุดมศึกษา พ.ศ. 2558 Guidelines for Developing on the Curriculum Development Process of Pibulsongkram Rajabhat University according to Thai Qualifications Framework for Higher Education : TQF 2009 and the Curriculum Standards of Higher Education 2015 ลูกขวัญ อินทร์คล้าย 1,* ผ่องลักษม์ จิตต์การุญ 2 และวิราพร พงศ์อาจารย์ 2 Lookkhwan In-klai 1,* , Phongluck Jitgaroon 2 and Wiraporn Pongajarn 2 1 นักศึกษาสาขาวิชาหลักสูตรและการสอน คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม 2 คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม * Corresponding author. E-mail: [email protected] บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อ 1) ศึกษาสภาพหลักสูตรในระดับปริญญาตรีและระดับบัณฑิตศึกษาของมหาวิทยาลัย ราชภัฏพิบูลสงคราม 2) ศึกษากระบวนการพัฒนาหลักสูตรและข้อเสนอแนะในกระบวนการพัฒนาหลักสูตรของมหาวิทยาลัย ราชภัฏพิบูลสงครามตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2552 และเกณฑ์มาตรฐานหลักสูตร ระดับอุดมศึกษา พ.ศ. 2558 3) นาเสนอแนวทางการพัฒนากระบวนการพัฒนาหลักสูตรของมหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม เครื่องมือที่ใช้ได้แก1) แบบบันทึกข้อมูล 2) แบบสอบถาม 3) ประเด็นคาถามหลักในการสัมมนาผู้เชี่ยวชาญ วิเคราะห์ข้อมูล เชิงปริมาณด้วยค่าเฉลี่ยและค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ ด้วยการวิเคราะห์เนื้อหาแบบลงข้อสรุป ผลการวิจัยพบว่า 1. ปีการศึกษา 2555-2560 มหาวิทยาลัยเปิดสอนรวม 62 หลักสูตร มีอาจารย์ประจาหลักสูตรครบจานวนตามเกณฑ์ หลักสูตรบัณฑิตศึกษามีหน่วยกิตระหว่าง 36-48 หน่วยกิต หลักสูตรปริญญาตรี มีหน่วยกิตระหว่าง 81-167 หน่วยกิต สกอ. รับทราบหลักสูตรระหว่าง 54-1,080 วัน และส่วนใหญ่ผ่านการประเมินคุณภาพการศึกษา ไม่ผ่าน 5 หลักสูตร 2. กระบวนการพัฒนาหลักสูตรของมหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงครามเมื่อพิจารณาตามหลักการพัฒนาหลักสูตรของทา บา 7 ขั้น ในภาพรวมและรายขั้นมีการปฏิบัติอยู่ในระดับมาก โดยขั้นที7 “การกาหนดสิ่งที่จะประเมินและวิธีการประเมิน มี ค่าเฉลี่ยระดับการปฏิบัติสูงที่สุดและขั้นที1 การวินิจฉัยความต้องการมีค่าเฉลี่ยระดับการปฏิบัติต่าที่สุด 3. แนวทางการพัฒนากระบวนการพัฒนาหลักสูตรของมหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม ด้านการบริหารจัดการ มหาวิทยาลัยโดยหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ควรจัดอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับกระบวนการพัฒนาหลักสูตรแก่อาจารย์ประจาหลักสูตร มีคู่มือที่ชัดเจน มีกลไกในการกากับติดตาม จัดสรรงบประมาณให้เพียงพอเหมาะสม ด้านการดาเนินการ ควรพัฒนาหลักสูตร ตามหลักการของทาบา 7 ขั้น โดยเน้นการพัฒนาในประเด็นที่มีระดับการปฏิบัติต่าที่สุดของแต่ละขั้นโดยเฉพาะขั้นการวินิจฉัย ความต้องการ ควรใช้กระบวนการวิจัยที่มีคุณภาพ ให้ครอบคลุมทั่วถึงกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกกลุ่ม คาสาคัญ : แนวทางการพัฒนาหลักสูตร หลักการพัฒนาหลักสูตร กรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2552 เกณฑ์มาตรฐานหลักสูตรระดับอุดมศึกษา พ.ศ. 2558

Upload: others

Post on 31-Aug-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 2552 Guidelines for Developing on the Curriculum Development …gnru2017.psru.ac.th/proceeding/601-25600829151655.pdf · 2017. 8. 29. · suggestion according to Thai Qualifications

รายงานสบเนองการประชมสมมนาวชาการ (Proceedings) การน าเสนอผลงานวจยระดบชาต เครอขายบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ ครงท 17

305

แนวทางการพฒนากระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552

และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558 Guidelines for Developing on the Curriculum Development Process of

Pibulsongkram Rajabhat University according to Thai Qualifications Framework for Higher Education : TQF 2009 and the Curriculum Standards of

Higher Education 2015

ลกขวญ อนทรคลาย1,* ผองลกษม จตตการญ2 และวราพร พงศอาจารย2 Lookkhwan In-klai1,*, Phongluck Jitgaroon2 and Wiraporn Pongajarn2

1นกศกษาสาขาวชาหลกสตรและการสอน คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม 2คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม *Corresponding author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ การวจยครงนมจดมงหมายเพอ 1) ศกษาสภาพหลกสตรในระดบปรญญาตรและระดบบณฑตศกษาของมหาวทยาลย

ราชภฏพบลสงคราม 2) ศกษากระบวนการพฒนาหลกสตรและขอเสนอแนะในกระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558 3) น าเสนอแนวทางการพฒนากระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม เครองมอทใชไดแก 1) แบบบนทกขอมล 2) แบบสอบถาม 3) ประเดนค าถามหลกในการสมมนาผเชยวชาญ วเคราะหขอมลเชงปรมาณดวยคาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน วเคราะหขอมลเชงคณภาพ ดวยการวเคราะหเนอหาแบบลงขอสรป ผลการวจยพบวา

1. ปการศกษา 2555-2560 มหาวทยาลยเปดสอนรวม 62 หลกสตร มอาจารยประจ าหลกสตรครบจ านวนตามเกณฑ หลกสตรบณฑตศกษามหนวยกตระหวาง 36-48 หนวยกต หลกสตรปรญญาตร มหนวยกตระหวาง 81-167 หนวยกต สกอ.รบทราบหลกสตรระหวาง 54-1,080 วน และสวนใหญผานการประเมนคณภาพการศกษา ไมผาน 5 หลกสตร

2. กระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามเมอพจารณาตามหลกการพฒนาหลกสตรของทาบา 7 ขน ในภาพรวมและรายขนมการปฏบตอยในระดบมาก โดยขนท 7 “การก าหนดสงทจะประเมนและวธการประเมน”มคาเฉลยระดบการปฏบตสงทสดและขนท 1 “การวนจฉยความตองการ” มคาเฉลยระดบการปฏบตต าทสด

3. แนวทางการพฒนากระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ดานการบรหารจดการมหาวทยาลยโดยหนวยงานทเกยวของ ควรจดอบรมใหความรเกยวกบกระบวนการพฒนาหลกสตรแกอาจารยประจ าหลกสตร มคมอทชดเจน มกลไกในการก ากบตดตาม จดสรรงบประมาณใหเพยงพอเหมาะสม ดานการด าเนนการ ควรพฒนาหลกสตรตามหลกการของทาบา 7 ขน โดยเนนการพฒนาในประเดนทมระดบการปฏบตต าทสดของแตละขนโดยเฉพาะขนการวนจฉยความตองการ ควรใชกระบวนการวจยทมคณภาพ ใหครอบคลมทวถงกลมผมสวนไดสวนเสยทกกลม ค าส าคญ : แนวทางการพฒนาหลกสตร หลกการพฒนาหลกสตร กรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ.

2552 เกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558

Page 2: 2552 Guidelines for Developing on the Curriculum Development …gnru2017.psru.ac.th/proceeding/601-25600829151655.pdf · 2017. 8. 29. · suggestion according to Thai Qualifications

รายงานสบเนองการประชมสมมนาวชาการ (Proceedings) การน าเสนอผลงานวจยระดบชาต เครอขายบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ ครงท 17

306

Abstract The purposes of this research were 1) to study the state of curriculum at the undergraduate and

graduate levels of Pibulsongkram Rajabhat University, 2) to study curriculum development process and suggestion according to Thai Qualifications Framework for Higher Education : TQF 2009 and the Curriculum Standards of Higher Education 2015 and 3) to propose guidelines for developing the curriculum development process of Pibulsongkram Rajabhat University. The tools used in this study include 1) a data record form 2) a questionnaire and 3) the key question in connoisseurship seminar. Quantitative data were analyzed by mean/standard deviation. content analysis with conclusion. The results were as follows :

1. In academic year 2012-2017, the university offered a total of 62 programs with the amount of responsible program lecturers in each program that met the standard of the higher education. Ten graduate programs offered 36-48 credits. Fifty two undergraduate programs offered 81-167 credits. Office of the Higher Education Commission (OHEC) approved each program in 54-1,080 days. Most of the programs passed the quality assessment for higher education except 5 programs.

2. The curriculum development process of Pibulsongkram Rajabhat University based on the seven-steps development of Taba's curriculum development as a whole and in each step has been implemented at a high level. The mean of step 7 “Determination of what to eraluate and the means of doing it” was at the highest level. The mean of step 1 "Demand Diagnosis" was at the lowest level of performance.

3. According to the guidelines for developing on the curriculum development process of Pibulsongkram Rajabhat University in the management aspect, responsible program lecturers the university, should provided training course and clear manual responsible program lecturers to educate the process. There should also be a good mechanism to monitoring and follow up. And appropriate budget should be allocated. For the implementation aspect, each program should be developed in accordance with Taba’s principles by focusing on each step of the development which revealed the lowest level of performance, especially at the step of diagnosis of learners needs and expectations of the larger society by using quality research process that covers all groups of stakeholders. Keywords: Guidelines Curriculum development, Curriculum development principles, Thai Qualifications Framework for Higher Education : TQF 2009, Curriculum standards of higher education 2015

บทน า การจดการศกษาระดบอดมศกษาของประเทศไทย ถอวามบทบาทส าคญตอการพฒนาประเทศ เพราะการศกษาใน

ระดบอดมศกษามหนาทหลกในการสรางความงอกงามทางปญญา ผานกระบวนการผลตก าลงคนระดบสง การพฒนาการวจย สงเสรมความกาวหนาทางเทคโนโลย โดยจดการศกษาภายใตการก ากบดแลของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) กระทรวงศกษาธการ ไดจดท ามาตรฐานการอดมศกษาขนเปนกลไกในการก าหนดนโยบายของสถาบน อดมศกษาเพอน าไปสการพฒนาการอดมศกษา ประกอบดวย 1) มาตรฐานดานคณภาพบณฑต 2) มาตรฐานดานการบรหารจดการการอดมศกษา 3) มาตรฐานดานการสรางและพฒนาสงคมฐานความร และสงคมแหงการเรยนร ตอมาในป พ.ศ. 2552 ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ไดจดท ากรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 ส าหรบใชเปนแนวทางในการพฒนาและปรบปรงหลกสตร จดการเรยนการสอนและพฒนาคณภาพการจดการศกษา สงเสรมใหมการศกษาตลอดชวต

Page 3: 2552 Guidelines for Developing on the Curriculum Development …gnru2017.psru.ac.th/proceeding/601-25600829151655.pdf · 2017. 8. 29. · suggestion according to Thai Qualifications

รายงานสบเนองการประชมสมมนาวชาการ (Proceedings) การน าเสนอผลงานวจยระดบชาต เครอขายบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ ครงท 17

307

และพฒนาคณภาพมาตรฐานการจดการศกษาของมหาวทยาลยในประเทศใหมคณภาพและมาตรฐานใกลเคยงกน โดยกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาตจะชวยก าหนดความมมาตรฐานในการจดการศกษาในทกขนตอนอยางเปนระบบ เปดโอกาสใหสถาบนอดมศกษาจดหลกสตร กระบวนการเรยนการสอนไดอยางหลากหลาย คณภาพของบณฑต มมาตรฐานผลการเรยนรตามทมงหวง สามารถประกอบอาชพไดอยางมความสขและภาคภมใจเปนทพงพอใจของนายจางและเปนคนดของสงคม ชวยเพมความเขมแขงและขดความสามารถในการพฒนาประเทศชาตได (ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2553)

กรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 เนนการจดการศกษาทผลการเรยนร (learning outcomes) ของนกศกษาอยางนอย 5 ดาน ไดแก 1) ดานคณธรรม จรยธรรม 2) ดานความร 3) ดานทกษะทางปญญา 4) ดานทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ 5) ดานทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสารและการใชเทคโนโลยสารสนเทศ หลกสตรทพฒนาหรอปรบปรงตองมหวขอและรายละเอยดครบทกประเดน แตหากมประกาศกระทรวงศกษาธการ เรองกรอบมาตรฐานคณวฒระดบสาขา/สาขาวชา (มคอ.1) ในสาขาวชานนๆ หลกสตรตองพฒนาใหเปนไปตามมคอ.1 โดยก าหนดคณลกษณะของบณฑตในสาขา/สาขาวชา ปรญญาและองคความรทเปนเนอหาเทาทจ าเปนตองมในหลกสตรสาขา/สาขาวชาระดบคณวฒนนๆ เพอเปนหลกประกนผทส าเรจการศกษาจากสถาบนอดมศกษา ในสาขา/สาขาวชาและระดบคณวฒเดยวกน จะมผลการเรยนรไมนอยกวาทก าหนด นอกจากนยงสงเสรมใหสถาบนตางๆ บรรจเนอหาวชาในสวนทนอกเหนอจากทก าหนดไวไดอยางอสระ เหมาะสม และตรงกบความตองการหรอเอกลกษณของแตละสถาบน ท าใหสามารถพฒนาหลกสตรไดอยางหลากหลาย และสอดคลองกบกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 โดยบงคบใชกบหลกสตรทพฒนาเพอรบนกศกษาตงแตปการศกษา 2553 หลกสตรทเปดสอนอยแลวตองปรบปรงใหสอดคลองกบกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 ภายในปการศกษา 2555 นอกจากนยงก าหนดใหมการประเมนหลกสตรเพอพฒนาอยางตอเนองอยางนอยทก 5 ป ตองด าเนนการประกนคณภาพหลกสตรใหครบตามเกณฑทก าหนดไวในมาตรฐานหลกสตร โดยใหผานเกณฑอยางนอยรอยละ 80 ของตวบงชทงหมด หากหลกสตรใดมผลการประเมนอยในระดบดขนไปตอเนองกน 2 ป จะไดรบการเผยแพรโดย สกอ. แตหลงจากไดรบการเผยแพรแลวยงตองรกษาคณภาพใหมมาตรฐานและมผลการประเมนอยระดบดขนไปอยเสมอ หากไมเปนไปตามเกณฑทก าหนด สกอ. จะถอนการเผยแพรจนกวาจะมการปรบปรงใหเปนไปตามเกณฑดงกลาว (ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2553)

ตอมาในป พ.ศ. 2558 สกอ.ไดประกาศเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบปรญญาตร พ.ศ. 2558 เกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบบณฑตศกษา พ.ศ. 2558 และแนวทางการบรหารหลกสตรใหเปนไปตามเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบ อดมศกษา พ.ศ. 2558 บงคบใชกบหลกสตรทก าลงพฒนาปรบปรงเพอเปดสอนในปการศกษา 2559 สาระส าคญมการเพมเกณฑมาตรฐานวชาชพ กรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษา การประกนคณภาพการศกษาระดบอดมศกษาเปน 6 ดาน ไดแก 1) การก ากบมาตรฐาน 2) บณฑต 3) นกศกษา 4) อาจารย 5) หลกสตร การเรยนการสอน การประเมนผเร ยนและ 6) สงสนบสนนการเรยนร เพมคณสมบตอาจารยผรบผดชอบหลกสตรและประจ าหลกสตรใหมคณวฒทสมพนธกบสาขาวชาของหลกสตร มคณสมบตดานวชาการ ก าหนดคณสมบตของอาจารยผสอนและผทรงคณวฒภายนอก รวมไปถงคณสมบตของอาจารยทปรกษาวทยานพนธ ก าหนดเกณฑส าหรบหลกสตรปรญญาตรทเนนปฏบตการ (ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2558 ข)

มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ไดพยายามปรบปรงหลกสตรใหเปนไปตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบ อดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 มาตงแตป พ.ศ. 2553 จนมาในป พ.ศ. 2559 ไดพฒนาปรบปรงหลกสตรใหเปนไปตามเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558 ทงในระดบปรญญาตรและระดบบณฑตศกษา ไดก าหนดขนตอนในการพฒนาปรบปรงหลกสตรของมหาวทยาลย ดงน 1) ท าการศกษาขอมลพนฐานเพอใชเปนขอมลในการพฒนาปรบปรงหลกสตร โดยการส ารวจความตองการใชหลกสตรของผมสวนไดสวนเสย ความตองการของตลาดแรงงาน ผใชบณฑต และความพงพอใจของผใชบณฑต 2) การรางหลกสตร ก าหนดใหมการเชญผทรงคณวฒจากภายนอกทมความรประสบการณหรอผเชยวชาญในสาขาวชา

Page 4: 2552 Guidelines for Developing on the Curriculum Development …gnru2017.psru.ac.th/proceeding/601-25600829151655.pdf · 2017. 8. 29. · suggestion according to Thai Qualifications

รายงานสบเนองการประชมสมมนาวชาการ (Proceedings) การน าเสนอผลงานวจยระดบชาต เครอขายบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ ครงท 17

308

นนๆ มารวมในการพฒนาหลกสตร 3) วพากษหลกสตรโดยเชญบคคลภายนอกทมความรประสบการณมารวมเปนกรรมการวพากษ 4) น าเสนอคณะกรรมการประจ าคณะเพอพจารณา 5) น าเสนอคณะกรรมการระดบมหาวทยาลย ไดแกคณะกรรมการจดการศกษาระดบปรญญาตร คณะกรรมการบณฑตวทยาลย สภาวชาการ และสภามหาวทยาลย 6) จดสงหลกสตรไปยงสภาวชาชพเพอใหการรบรอง 7) จดสงหลกสตรไปยงส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาใหการรบทราบหลกสตร ภายหลงทสภามหาวทยาลยใหความเหนชอบหลกสตร ซงส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาก าหนดเกณฑในการรบทราบหลกสตรภายใน 120 วน (มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม, 2554) และในระหวางนนสาขาวชาตางๆ ตองเตรยมการประกนคณภาพการศกษาภายในระดบหลกสตรทเรมใชตงแตปการศกษา 2557 (ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2558 ก)

จากการทมหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามไดมกระบวนการพฒนาหลกสตรเพอใหเปนไปตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558 ดงกลาว ปรากฏวามหลกสตรทใชระยะเวลาในการรบทราบหลกสตรมากกวา 120 วน ซงไมเปนไปตามเกณฑ และมหลกสตรรอการรบทราบจากสกอ. 7 หลกสตร มผลการประเมนคณภาพการศกษาภายในระดบหลกสตรในปการศกษา 2558 ไมผานการประเมน 5 หลกสตร (นภา ชนทองมอญ, 2559) แสดงวา การพฒนาหลกสตรยงมปญหาในบางประเดน ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาวาสภาพของหลกสตรระดบปรญญาตรและระดบบณฑตศกษาของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามทเปดสอนมาตงแตปการศกษา 2555-2560 มลกษณะอยางไร เมอพจารณาตามหลกการพฒนาหลกสตรแลว มกระบวนการพฒนาหลกสตรอยางไร และอาจารยประจ าหลกสตรมขอเสนอแนะในการพฒนากระบวนการพฒนาหลกสตรอยางไร รวมไปถงผลจากการศกษาจะสามารถน าเสนอเปนแนวทางการพฒนากระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ไดอยางไร เพอใหกระบวนการพฒนาหลกสตรเปนไปตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558 ซงผวจยไดน าหลกการพฒนาหลกสตรของทาบา (Taba) 7 ขน มาเปนกรอบในการศกษาครงน เนองจากมลกษณะใกลเคยงกบกระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ซงสารสนเทศทไดจากการวจยน สามารถเปนแนวทางส าหรบผบรหาร ผทเกยวของกบการพฒนาหลกสตรน าไปใชในการพฒนากระบวนการหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม อนจะสงผลใหหลกสตรมคณภาพตามเกณฑท สกอ.ก าหนด และเปนทยอมรบของชมชนและสงคม

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาสภาพหลกสตรในระดบปรญญาตรและระดบบณฑตศกษาของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม 2. เพอศกษากระบวนการพฒนาหลกสตรและขอเสนอแนะในกระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏ

พบลสงครามตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบ อดมศกษา พ.ศ. 2558

3. เพอน าเสนอแนวทางการพฒนากระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558

วธด าเนนการวจย 1. ขอบเขตของการวจย การวจยครงน ผวจยไดก าหนดขอบเขตการวจย เปน 3 ประเดน กลาวคอ

1.1 ขอบเขตดานแหลงขอมล/ประชากร กลมเปาหมายในการวจย และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ก าหนดตามวธด าเนนการวจย ซงแบงเปน 3 ตอนตามวตถประสงคของการวจย ดงน ตอนท 1 การศกษาสภาพหลกสตรในระดบปรญญาตรและบณฑตศกษาของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม

แหลงขอมลทศกษา ไดแก เอกสารหลกสตรในระดบปรญญาตรและระดบบณฑตศกษาของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามท

Page 5: 2552 Guidelines for Developing on the Curriculum Development …gnru2017.psru.ac.th/proceeding/601-25600829151655.pdf · 2017. 8. 29. · suggestion according to Thai Qualifications

รายงานสบเนองการประชมสมมนาวชาการ (Proceedings) การน าเสนอผลงานวจยระดบชาต เครอขายบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ ครงท 17

309

เปดสอนมาตงแตปการศกษา 2555-2560 และผลการประกนคณภาพการศกษาระดบหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ประจ าปการศกษา 2558 เครองมอในการเกบรวบรวมขอมล คอแบบบนทกขอมล

ตอนท 2 การศกษากระบวนการพฒนาหลกสตรและขอเสนอแนะในกระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558 ประชากรทศกษาไดแก อาจารยประจ าหลกสตรทงหมด 337 คน จากจ านวนหลกสตรทงสน 62 หลกสตร เครองมอในการเกบรวบรวมขอมล คอแบบสอบถาม

ตอนท 3 การน าเสนอแนวทางการพฒนากระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษาพ.ศ. 2558 กลมเปาหมายในการวพากษแนวทาง ไดแก ผเชยวชาญเกยวกบการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม จ านวน 8 คน ประกอบดวย รองศาสตราจารย ดร.คงศกด ศรแกว รองศาสตราจารย ดร.ธชคณน จงจตวมลรองศาสตราจารย ดร.สขแกว ค าสอน ผชวยศาสตราจารย ดร.ณฏฐรา ทบทม ผชวยศาสตราจารยดร.เออบญ ทพง อาจารยดร.วรารตน วรรกษ ผชวยศาสตราจารย ดร.ปยวรรณ ศภวทตพฒนา ผชวยศาสตราจารย ดร.ธมมะทนนา ศรสพรรณ และผเชยวชาญดานการตรวจหลกสตรจากส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา จ านวน 1 คน ไดแก คณอธพงศ ครสอนดเครองมอทใช คอ ประเดนค าถามหลกในการสมมนาเกยวกบความเหมาะสมและความเปนไปไดของแนวทางการพฒนากระบวนการพฒนา จากการพจารณา “ราง”แนวทางการพฒนากระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ซงไดจากการวเคราะห สงเคราะหระดบการปฏบตในกระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยตามหลกการพฒนาหลกสตรของทาบา 7 ขน รวมกบขอเสนอแนะของอาจารยประจ าหลกสตรเกยวกบการพฒนาหลกสตร

1.2 ขอบเขตดานเนอหา 1.2.1 การวเคราะหสภาพของหลกสตร เปนการศกษาหลกสตรของมหาวทยลยราชภฏพบลสงครามท

เปดสอนมาตงแตปการศกษา 2555-2560 1.2.2 การศกษากระบวนการพฒนาหลกสตร เปนการศกษาตามหลกการพฒนาหลกสตรของทาบา7

ขน ไดแก ขนท 1) การวนจฉยความตองการ ขนท 2) การก าหนดจดมงหมาย ขนท 3) การคดเลอกเนอหา ขนท 4) การจดเนอหาสาระ ขนท 5) การคดเลอกประสบการณการเรยนร ขนท 6) การจดประสบการณการเรยนร ขนท 7) การก าหนดสงทจะประเมนและวธการประเมนผล

1.3 ขอบเขตดานเวลา การวจยครงน ด าเนนการเกบรวบรวมขอมลในภาคการศกษาท 2 ปการศกษา 2559 3. ขนตอนการสรางและตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

3.1 แบบบนทกขอมล 1) ท าการศกษาเอกสารทเปนแหลงขอมล 2) ก าหนดประเดนทจะศกษาจากแหลงขอมล 3) สรางแบบบนทกขอมลตามประเดนทก าหนด 4) น าเสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบความถกตองของเนอหา โครงสราง หลกวชา

ตลอดจนภาษาทใช 5) น าแบบบนทกขอมลทผานการตรวจสอบของอาจารยทปรกษาวทยานพนธมาท าการปรบปรงแกไข

ตามขอเสนอแนะ แลวจดท าเปนแบบบนทกขอมล 3.2 แบบสอบถาม

1) ท าการศกษาเอกสาร แนวคดและงานวจยทเกยวของกระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558

Page 6: 2552 Guidelines for Developing on the Curriculum Development …gnru2017.psru.ac.th/proceeding/601-25600829151655.pdf · 2017. 8. 29. · suggestion according to Thai Qualifications

รายงานสบเนองการประชมสมมนาวชาการ (Proceedings) การน าเสนอผลงานวจยระดบชาต เครอขายบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ ครงท 17

310

2) ก าหนดประเดนสมภาษณเกยวกบวธปฏบตในกระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558 ตามหลกการพฒนาหลกสตรของทาบา 7 ขน โดยเลอกสมภาษณอาจารยประจ าหลกสตรจากคณะตางๆ 6 คณะ จ านวนคณะละ 2 คนเพอไดขอมลมาสงเคราะหเปนแนวทางในการสรางขอค าถามในแบบสอบถาม

3) สรางแบบสอบถามเกยวกบระดบการปฏบตในกระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ตามหลกการพฒนาหลกสตรของทาบา และขอเสนอแนะในการพฒนาหลกสตร โดยประเดนค าถามไดมาจากการวเคราะห สงเคราะหเอกสารทเกยวของ และขอมลทไดจากการสมภาษณอาจารยประจ าหลกสตร

4) น าแบบสอบถามทสรางขนเสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธเพอตรวจสอบ 5) น าแบบสอบถามทผานการตรวจจากอาจารยทปรกษาวทยานพนธมาท าการปรบปรงแกไขตาม

ขอเสนอแนะ แลวจดท าเปนแบบสอบถาม เพอเสนอผเชยวชาญดานการพฒนาหลกสตร ตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหา (content Validity) ผเชยวชาญประกอบดวย รองศาสตราจารย ดร.คงศกด ศรแกว รองศาสตราจารย ดร.สขแกวค าสอน ผชวยศาสตราจารย ดร.พทกษ อยม ผชวยศาสตราจารย ดร.ณฏฐรา ทบทม และผชวยศาสตราจารย ดร.ศภลกษณวรยะสมน

6) น าแบบสอบถามทผานการตรวจสอบของผเชยวชาญ มาหาคาดชนความสอดคลอง (IOC : Index of Congruence) พบวา ทกขอค าถามมคา IOC ระหวาง .06-1 โดยมขอเสนอแนะบางประเดน

7) น าแบบสอบถามทไดปรบแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญแลวไปทดลองใชกบอาจารยประจ าหลกสตรมหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชรจ านวน 30 คนเพอวเคราะหความเชอมน (reliability) ของแบบสอบถามโดยใชวธหาสมประสทธแอลฟา (alpha coeffication) ของครอนบาค พบวาแบบสอบถามมคาความเชอมน 0.98

8) น าแบบสอบถามทผานการทดสอบความเชอมนแลวมาจดพมพเปนแบบสอบถามฉบบสมบรณ แลวน าไปสอบถามกบอาจารยประจ าหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม จ านวน 337 คนซงไดแบบสอบถามคนมา รอยละ 100

3.3 ประเดนค าถามหลกในการจดสมมนาผเชยวชาญ 1) สรางประเดนค าถามหลกในการสมมนาเกยวกบความเหมาะสมและความเปนไปไดของแนวทางการพฒนา

กระบวนการพฒนาหลกสตร 2) น าเสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบความเหมาะสมของประเดนค าถาม

4. การเกบรวบรวมขอมล/วเคราะหขอมล ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลและวเคราะหตามเครองมอทใชในการวจย ดงน 4.1 แบบบนทกขอมล

1) รวบรวมเอกสารทเปนแหลงขอมล 2) ผวจยลงบนทกขอมลในแบบบนทกขอมลดวยตนเอง 3) ผวจยวเคราะหขอมลเกยวกบสภาพหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ดวยวธการ

วเคราะหเนอหา แบบแจกแจงความถและลงขอสรป 4.2 แบบสอบถาม

1) ผวจยขอหนงสอขอความอนเคราะหจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามเพอขอความอนเคราะหคณบดทกคณะในการเกบรวบรวมขอมลจากอาจารยประจ าหลกสตร

2) ผวจยด าเนนการสงแบบสอบถามถงอาจารยประจ าหลกสตรทกคนดวยตนเอง 3) ตดตามแบบสอบถามใหไดกลบคนมาทงหมด แลวตรวจสอบความสมบรณของการตอบ

แบบสอบถาม

Page 7: 2552 Guidelines for Developing on the Curriculum Development …gnru2017.psru.ac.th/proceeding/601-25600829151655.pdf · 2017. 8. 29. · suggestion according to Thai Qualifications

รายงานสบเนองการประชมสมมนาวชาการ (Proceedings) การน าเสนอผลงานวจยระดบชาต เครอขายบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ ครงท 17

311

4) วเคราะหขอมลเชงปรมาณเกยวกบระดบการปฏบตในกระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ดวยคาเฉลย (µ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (σ) วเคราะหขอมลเชงคณภาพเกยวกบขอเสนอแนะในการพฒนาหลกสตร ดวยการวเคราะหเนอหา แบบลงขอสรป

4.3 ประเดนค าถามหลกในการสมมนาผเชยวชาญ 1) ผวจยขอหนงสอขอความอนเคราะหจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม เพอขอ

ความอนเคราะหผเชยวชาญตามรายชอทก าหนดการเขารวมสมมนา และประสานสงหนงสอดวยตนเอง 2) ด าเนนการจดสมมนา เกยวกบความเหมาะสมและความเปนไปไดของแนวทางการพฒนา

กระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ตามหลกการพฒนาหลกสตรของทาบา 7 ขน ในบรบทของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม

3) น าผลการสมมนาผเชยวชาญมาวเคราะหเนอหา และลงขอสรปไดแนวทางการพฒนากระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามตามหลกการพฒนาหลกสตรของทาบา 7 ขน

ผลการวจย ผลการวจย สรปตามวตถประสงคของการวจย ไดดงน 1. สภาพหลกสตรในระดบปรญญาตรและระดบบณฑตศกษาของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม แสดงในตาราง 1

ดงน

ตาราง 1 สภาพหลกสตรทเปดสอนในมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ปการศกษา 2555-2560 จ าแนกตามคณะ

คณะ จ านวนหลกสตร

จ านวนอาจารยประจ าหลกสตร

จ านวนหนวยกต สกอ.รบทราบหลกสตร(วน)

ผลการประเมนคณภาพป 2558

บณฑต ศกษา

ปรญญาตร

ครบ ไมครบ บณฑต ศกษา

ปรญญาตร

นอย มาก ผาน ไมผาน

ครศาสตร 6* 8 14 - 36-48* 164-167 180 1080 10 4 มนษยศาสตรและสงคมศาสตร 1 12 13 - 36 127-145 54 1080 12 1 วทยาการจดการ 1 9 10 - 36 124-156 150 840 10 - วทยาศาสตรและเทคโนโลย - 13 13 - - 121-140 180 1080 13 - เทคโนโลยการเกษตรและอาหาร 1 5 6 - 36 129-147 420 720 6 - เทคโนโลยอตสาหกรรม 1 5 6 - 36 81**-149 150 930 6 -

รวม 10 52 62 - 57 5

รวมจ านวนหลกสตร 62

* ระดบปรญญาเอก 1 หลกสตร ปรญญาโท 4 หลกสตร และประกาศนยบตรบณฑต 1 หลกสตร ** หลกสตรปรญญาตร(ตอเนอง)

จากตาราง 1 พบวา ในปการศกษา 2555-2560 มหาวทยาลยเปดสอนหลกสตร รวม 62 หลกสตร แบงเปนหลกสตรระดบบณฑตศกษา 10 หลกสตร และระดบปรญญาตร 52 หลกสตร ทกหลกสตรมจ านวนอาจารยประจ าหลกสตรครบจ านวนตามเกณฑ หลกสตรระดบบณฑตศกษามจ านวนหนวยกตตลอดหลกสตรอยระหวาง 36-48 หนวยกตหลกสตรระดบปรญญาตร มจ านวนหนวยกตตลอดหลกสตรอยระหวาง 81-167 หนวยกต สกอ.รบทราบหลกสตรใชระยะเวลาอยระหวาง 54 - 1,080 วน (3 ป) หลกสตรสวนใหญผานการประเมนคณภาพการศกษาภายในระดบหลกสตรประจ าปการศกษา 2558 ม 5 หลกสตรทไมผานการประเมน เนองจากจ านวนอาจารยประจ าหลกสตร ไมครบ 5 คนตามเกณฑการประกนคณภาพการศกษา

Page 8: 2552 Guidelines for Developing on the Curriculum Development …gnru2017.psru.ac.th/proceeding/601-25600829151655.pdf · 2017. 8. 29. · suggestion according to Thai Qualifications

รายงานสบเนองการประชมสมมนาวชาการ (Proceedings) การน าเสนอผลงานวจยระดบชาต เครอขายบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ ครงท 17

312

ภายในระดบหลกสตรตามเกณฑขอ 1.1 และมหลกสตรทยงไมไดรบการประเมนคณภาพการศกษาในปการศกษา 2558 จ านวน 4 หลกสตร เนองจากเปดสอนครงแรกในปการศกษา 2559-2560

2. กระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558 แสดงในตาราง 2 ดงน

ตาราง 2 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบการปฏบตในกระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ตามหลกการพฒนาหลกสตรของทาบา

กระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม 𝛍 ระดบการปฏบต

ขนท 1 การวนจฉยความตองการ (ส ารวจปญหา ความ ตองการและความจ าเปนของสงคมและผเรยน

3.84 0.65 มาก

ขนท 2 การก าหนดจดมงหมายของหลกสตร 3.99 0.64 มาก ขนท 3 การคดเลอกเนอหา 4.16 0.62 มาก ขนท 4 การจดเนอหา 4.13 0.59 มาก ขนท 5 การคดเลอกประสบการณการเรยนร 4.07 0.63 มาก ขนท 6 การจดประสบการณการเรยนร 4.08 0.65 มาก ขนท 7 การก าหนดสงทจะประเมน และวธการประเมน 4.20 0.64 มาก

รวม 4.07 0.63 มาก

จากตาราง 2 พบวา อาจารยประจ าหลกสตรมความคดเหนวากระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม มการปฏบตตามหลกการพฒนาหลกสตรของ ทาบา 7 ขน ในภาพรวม อยในระดบ มาก (µ = 4.07) เมอพจารณาเปนรายขน พบวามการปฏบตอยในระดบ มาก ทกขน โดยขนท 7 “การก าหนดสงทจะประเมนและวธการประเมน”มคาเฉลยสงทสด (µ = 4.20) และขนท 1 “การวนจฉยความตองการ (ส ารวจปญหา ความตองการและจ าเปนของสงคมและผเรยน)” มคาเฉลยต าทสด (µ = 3.84)

3. แนวทางการพฒนากระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558 ตามหลกการพฒนาหลกสตรของทาบา 7 ขน แบงเปนดานการบรหารจดการและดานการด าเนนการ ดงน

3.1 ดานการบรหารจดการ มหาวทยาลยโดยหนวยงานทรบผดชอบ ควรด าเนนการดงน 3.1.1 จดใหมการอบรมเชงปฏบตการเพอใหความรแกอาจารยประจ าหลกสตรเกยวกบกระบวนการพฒนา

หลกสตรตามหลกทฤษฎของการพฒนาหลกสตร โดยใหสอดคลองกบกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต เกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา และเกณฑการประกนคณภาพการศกษาทก าหนด ณ เวลา นน รวมไปถงการจดท าคมอในการพฒนาหลกสตรใหชดเจน เขาใจงาย เปนไปตามหลกการพฒนาหลกสตรโดยสอดคลองกบกรอบมาต รฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558

3.1.2 จดสรรงบประมาณใหเพยงพอและเหมาะสมกบการด าเนนงานพฒนาหลกสตรในขนตางๆใหมประสทธภาพ

3.1.3 ก ากบดแล กลไกในกระบวนการพฒนาหลกสตรโดยเฉพาะในขนท 1 การวนจฉยความตองการและขนท 7 ก าหนดสงทจะประเมนและวธการประเมนผล รวมไปถงก าหนดระยะเวลาในการพฒนาหลกสตรใหเหมาะสมและชดเจน

3.1.4 จดใหมบคลากรสายสนบสนนวชาการในจ านวนทเพยงพอกบการดแลงานพฒนาหลกสตรใหมประสทธภาพ

Page 9: 2552 Guidelines for Developing on the Curriculum Development …gnru2017.psru.ac.th/proceeding/601-25600829151655.pdf · 2017. 8. 29. · suggestion according to Thai Qualifications

รายงานสบเนองการประชมสมมนาวชาการ (Proceedings) การน าเสนอผลงานวจยระดบชาต เครอขายบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ ครงท 17

313

3.2 ดานการด าเนนการ มหาวทยาลยควรด าเนนการตามหลกการพฒนาหลกสตรของ ทาบา 7 ขน โดยใหสอดคลองกบกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558 โดยเนนการด าเนนการในขนตางๆ ดงน

ขนท 1 การวนจฉยความตองการ คณะโดยคณะกรรมการทตงขน ควรท าการส ารวจวนจฉยความตองการ โดยใชกระบวนการวจยทมคณภาพใหครอบคลม ทวถง ทกกลม/ทกประเดนทเกยวของ

ขนท 2 การก าหนดจดมงหมาย อาจารยประจ าหลกสตร/อาจารยผสอน ควรจดใหผมสวนไดสวนเสย ทกกลม มสวนรวมในการก าหนดจดมงหมายโดยใหสอดคลองกบนโยบายของประเทศ ใชภาษาทกระชบ เขาใจงายและปฏบตไดจรง

ขนท 3 การคดเลอกเนอหาสาระ อาจารยประจ าหลกสตร/อาจารยผสอน ควรมสวนรวมในการคดเลอกเนอหาสาระ ใหเปนไปตามหลกเกณฑทก าหนดโดยหนวยงานทเกยวของ สอดคลองกบจดมงหมายของหลกสตร เปนไปตามความตองการจ าเปนของสงคม

ขนท 4 การจดเนอหาสาระ อาจารยประจ าหลกสตร/อาจารยผสอน ควรด าเนนการจดเนอหาสาระ โดยการมสวนรวมของผทเกยวของ เปนไปตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต และสภาวชาชพ สอดคลองกบสอ วสดอปกรณการเรยนการสอนทม เปนไปตามล าดบกอนหลง และมระยะเวลาเรยนทเหมาะสม

ขนท 5 การคดเลอกประสบการณการเรยนร อาจารยประจ าหลกสตร/อาจารยผสอน ควรคดเลอกประสบการณการเรยนรทหลากหลายใหแกผเรยน พฒนาผ เรยนแบบองครวม สอดคลองกบบรบทของสงคม โดยเปดโอกาสใหผมประสบการณและผเรยนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน

ขนท 6 การจดประสบการณการเรยนร อาจารยประจ าหลกสตร/อาจารยผสอน ควรจดประสบการณการเรยนร โดยใหผเรยนมสวนรวมในการวางแผน เนนการปลกฝงจรรยาบรรณวชาชพ เปนไปตามล าดบ กอน-หลง มความตอเนอง เหมาะสมกบศาสตรและเวลาเรยน มทงทฤษฎและปฏบต โดยหลากหลาย มการประยกตใช ICT ในการจด เนนผเรยนเปนส าคญ และมอาจารยพเศษมาชวยสอน

ขนท 7 การก าหนดสงทจะประเมน และวธการประเมนผล คณะโดยคณะกรรมการทตงขน ควรจดใหมการประเมนหลกสตรอยางชดเจน โดยผมสวนไดสวนเสยทกกลม สอดคลองกบจดมงหมาย เนอหาวชา ประสบการณการเรยนร ตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต 5 ดาน ตามเกณฑการประกนคณภาพการศกษา และสภาวชาชพ

สรปและอภปรายผล สรปและอภปรายผลในประเดนส าคญทพบไดดงน 1. จากผลการศกษาสภาพหลกสตรในระดบปรญญาตรและระดบบณฑตศกษาทเปดสอนมาตงแตปการศกษา 2555-

2560 ของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ทพบวามหาวทยาลยไดเปดสอนรวมทงสน 62 หลกสตร แบงเปนหลกสตรระดบปรญญาตร 52 หลกสตร และหลกสตรระดบบณฑตศกษา 10 หลกสตร โดยทกหลกสตรมจ านวนอาจารยประจ าหลกสตรครบจ านวนตามเกณฑ นนแสดงวา กระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามมการด าเนนการตามเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558 ในสวนทเกยวของกบการแตงตงอาจารยประจ าหลกสตร ซงเปนปจจยส าคญของการไดรบการรบรองหลกสตรจากสกอ. และไมผานการประกนคณภาพภายในระดบหลกสตรประจ าปการศกษา 2558 จ านวน 5 หลกสตร (นภา ชนทองมอญ, 2559) นอกจากน ยงพบวาระยะเวลาทสกอ.ใหการรบทราบหลกสตรใชเวลามากทสด 1,080 วน (3 ป) จ านวน 3 หลกสตร นนแสดงวา หลกสตรนนๆ ตองมปญหาในประเดนทเปนสาระส าคญของการพฒนาหลกสตร ตามประกาศกระทรวงศกษาธการ เรองเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558 (ส านกงานคณะกรรมการอดมศกษา, 2558 ข) จงท าใหใชระยะเวลานาน และจากทพบวา หลกสตรสวนใหญผานการประเมนคณภาพการศกษาภายในระดบหลกสตร และมเพยง 5 หลกสตรทไมผาน นนแสดงวา หลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามมการจดการศกษามมาตรฐานและเปนไปตามเกณฑการประกนคณภาพการศกษาของสกอ.ใน 6 องคประกอบ ไดแก 1) การ

Page 10: 2552 Guidelines for Developing on the Curriculum Development …gnru2017.psru.ac.th/proceeding/601-25600829151655.pdf · 2017. 8. 29. · suggestion according to Thai Qualifications

รายงานสบเนองการประชมสมมนาวชาการ (Proceedings) การน าเสนอผลงานวจยระดบชาต เครอขายบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ ครงท 17

314

ก ากบมาตรฐาน 2) บณฑต 3) นกศกษา 4) อาจารย 5) หลกสตรการเรยนการสอน การประเมนผเรยน และ 6) สงสนบสนนการเรยนร (ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2558 ก)

2. จากการศกษากระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามตามกรอบมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558 ทพบวา อาจารยประจ าหลกสตรมความคดเหนวา กระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามมการปฏบตตามหลกการพฒนาหลกสตรของทาบา 7 ขน ในภาพรวมและรายขนอยในระดบมาก แสดงวากระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยมคณภาพในระดบด เปนไปตามหลกของการพฒนาหลกสตร ซงอาจเปนเพราะผทเกยวของมความรและประสบการณในการพฒนาหลกสตร สอดคลองกบขอมลของอาจารยประจ าหลกสตรทไดจากงานวจยนกลาวคอ อาจารยประจ าหลกสตรมอายเฉลย 40 ป มประสบการณสอนในสถาบนอดมศกษาโดยเฉลย 10 ป และสวนใหญรอยละ 73.60 ผานการอบรมสมมนาเกยวกบการพฒนาหลกสตรทคณะหรอมหาวทยาลยจดขน นอกจากนยงสอดคลองกบการศกษาของพระมหาสทศน นกการเรยน (ตสสรวาท) และคณะ (2558) เกยวกบแนวทางการปฏบตตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต ทพบวาผทผานการอบรมเกยวกบกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต มลกษณะการปฏบตตางจากผทไมเคยผานการอบรมเกยวกบกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

อยางไรกตามการปฏบตตามกระบวนการพฒนาหลกสตรของทาบา ของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามกยงไมถงระดบดมาก แสดงวา ยงสามารถพฒนาใหดเพมขนไดอก ซงจากการทพบวา การพฒนาหลกสตรในขนท 1 การวนจฉยความตองการ มคาเฉลยระดบการปฏบตต าทสดใน 7 ขน แสดงวา มหาวทยาลยมการส ารวจสภาพปญหา ความตองการ ความจ าเปนของสงคมผเรยน ยงไมทวถง ครอบคลมและเพยงพอ ซงอาจเปนเพราะผทเกยวของในขนตอนน ไมเขาใจหรอยงไมเหนความส าคญของขนตอนนเทาทควร ดงนน ถามหาวทยาลยจะพฒนากระบวนการพฒนาหลกสตร ควรใหความส าคญกบการวนจฉยความตองการ ส ารวจสภาพปญหา ความตองการ ความจ าเปนของสงคม ผเรยน มากทสด สอดคลองกบประกาศคณะกรรมการการอดมศกษา เรอง ขนตอนการปฏบตตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาตพ.ศ. 2552 ทวา “หลกสตรตองค านงถงความตองการของผมสวนไดสวนเสยหรอผเกยวของไดแกสถาบนอดมศกษาทเปดสอนสาขา/สาขาวชานน โดยนกเรยน ผทรงคณวฒทางวชาการ องคกรวชาชพ ผใชบณฑตและใหผมสวนไดสวนเสยเหลาน มสวนรวมในการใหความคดเหนเพอปรบปรงใหเหมาะสมทนสมยทกๆ 5 ป และเปนประโยชนในการปรบปรงในครงตอไป” (ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2552 ง)

3. จากผลการศกษาแนวทางการพฒนากระบวนการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ทพบวาดานการบรหารจดการ มหาวทยาลยโดยหนวยงานทเกยวของ ควรจดอบรมใหความรเกยวกบกระบวนการพฒนาหลกสตรแกอาจารยประจ าหลกสตร มคมอทชดเจน มกลไกในการก ากบตดตาม จดสรรงบประมาณใหเพยงพอ เหมาะสม ดานการด าเนนการ ควรพฒนาหลกสตรตามหลกการของทาบา 7 ขน โดยเนนการพฒนาแตละขนในประเดนทมระดบการปฏบตต าทสดโดยเฉพาะขนการวนจฉยความตองการ ควรใชกระบวนการวจยทมคณภาพ ใหครอบคลมและทวถงกลมผมสวนไดสวนเสยทกกลม แสดงวาการบรหารจดการและการด าเนนการพฒนาหลกสตรตามแนวทางทน าเสนอในงานวจยโดยสรปไดดงกลาว จะสามารถพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลยราชภฏพบลสงครามใหมคณภาพตามกรอบ มาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558 ได สอดคลองกบการศกษาของพระมหาสทศน นกการเรยน และคณะ (2558) เกยวกบแนวทางการปฏบตตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต ทพบแนวทางการพฒนาการปฏบตตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต ในมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ทเหมาะสม และน าสรปธรรมของการด าเนนงาน ในหลายรปแบบ เชน 1) ควรศกษาท าความเขาใจกอนด าเนนการตามกรอบมาตรฐานคณวฒ พรอมตงคณะกรรมการตามหลกสตรและอาจารยประจ าหลกสตร เพอตดตามก ากบดแลคณภาพตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษา ตงคณะกรรมการตดตามประเมนผลการด าเนนงานบรหารจดการหลกสตร และจดประชมคณะกรรมการประจ าหลกสตรปละอยางนอย 4 ครง เพอพฒนาปรบปรงใหทนสมย ตลอดจนจด

Page 11: 2552 Guidelines for Developing on the Curriculum Development …gnru2017.psru.ac.th/proceeding/601-25600829151655.pdf · 2017. 8. 29. · suggestion according to Thai Qualifications

รายงานสบเนองการประชมสมมนาวชาการ (Proceedings) การน าเสนอผลงานวจยระดบชาต เครอขายบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ ครงท 17

315

ประชมคณะกรรมการประจ าวทยาลยสงฆ สรปผลการด าเนนงานการจดการเรยนการสอนกอนเปดเทอมทกครง 2) ควรออกแบบจดการศกษาทมความยดหยน หลากหลาย 3) ควรมระบบการพฒนาอาจารยแตละหลกสตรอยางตอเนอง เพอใหทนตอความเปลยนแปลงของเทคโนโลย ศาสตรสมยใหมและสถานการณทางสงคม

ขอเสนอแนะ

การวจยครงน มขอเสนอแนะ 2 ประเดน ไดแก 1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช

มหาวทยาลยควรน าแนวทางการพฒนากระบวนการพฒนาหลกสตรทน าเสนอในงานวจยนไปปรบใชในการพฒนาหลกสตรของมหาวทยาลย กลาวคอ

1.1 ดานการบรหารจดการ เชน มการเพมงบประมาณ และก าลงคนผรบผดชอบในการประสานงานพฒนาหลกสตรใหเพยงพอ เหมาะสมกบการด าเนนการไดอยางมประสทธภาพ

1.2 ดานการด าเนนการ เชน มการปรบปรงคมอการพฒนาหลกสตร มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม พ.ศ. 2554 ในขอ 2.2 การรางหลกสตร ทอธบายในสวนของการรางหลกสตรวา “ใหผรบผดชอบหลกสตรเสนอรายชอคณะกรรมการรางหลกสตรโดยคณบดเปนผแตงตง กรณเปนหลกสตรสาขาวชารวมระหวางคณะ ใหอธการบดเปนผแตงตงคณะกรรมการกอนด าเนนการจดท า (ราง) เอกสารหลกสตรตามแบบฟอรมทมหาวทยาลยก าหนด และสงใหคณะกรรมการวพากษหลกสตรพจารณา ตามขนตอนตอไป” ใหมความชดเจนมากขน โดยน าแนวทางการพฒนากระบวนการพฒนาหลกสตรดานการด าเนนการ ตามหลกการพฒนาหลกสตร 7 ขนของทาบาไปประยกตใชในการอธบาย ในขนตอนการรางหลกสตรหรอพฒนาหลกสตรเพอใหไดหลกสตรทมคณภาพ เปนตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 และเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558

2. ขอเสนอแนะเพอการท าวจยครงตอไป 2.1 ควรมการท าวจยเชงปฏบตการในการพฒนาหลกสตรฝกอบรมเกยวกบกระบวนการพฒนาหลกสตรของ

มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม เพอใหความรความเขาใจแกผทเกยวของ 2.2 ควรมการท าวจยเชงประเมนหลกสตรของมหาวทยาลย เพอศกษาถงสภาพแวดลอม (context) ปจจย

น าเขา (input) กระบวนการ (process) และผลผลต (output) ของแตละหลกสตร ส าหรบใชเปนขอมลพนฐานในการเปดรบนกศกษาและปรบปรงหลกสตรทเปดใช

เอกสารอางอง นภา ชนทองมอญ. (2559). ผลการประเมนคณภาพการศกษาภายในระดบหลกสตรประจ าปการศกษา 2558. ในการ

ประชมสภามหาวทยาลย ครงท 126(10/2559) วนท 29 ตลาคม 2559. (น. 22) พษณโลก: ส านกงานสภามหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม.

พระมหาสทศน นกการเรยน (ตสสรวาท)และคณะ, (2558). แนวทางการปฏบตตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต: ปญหา อปสรรค การแกไขและแนวทางการพฒนา. (รายงานการวจย). กรงเทพฯ: กองวชาการ ส านกงานอธการบด มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. สบคนจาก http://www.mcu.ac.th/En/articlecontent_desc.php?article_id=2099&articlegroup_id=330.

มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม, กองบรการศกษา. (2554). คมอการเสนอหลกสตรมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม พทธศกราช 2554. พษณโลก: โฟกสมาสเตอรปรน.

Page 12: 2552 Guidelines for Developing on the Curriculum Development …gnru2017.psru.ac.th/proceeding/601-25600829151655.pdf · 2017. 8. 29. · suggestion according to Thai Qualifications

รายงานสบเนองการประชมสมมนาวชาการ (Proceedings) การน าเสนอผลงานวจยระดบชาต เครอขายบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ ครงท 17

316

ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (2552, 16 กรกฎาคม). ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรองกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษา พ.ศ. 2552 และแนวทางการปฏบตเอกสารแนบทายประกาศคณะกรรมการการอดมศกษา เรอง แนวทางการปฏบตตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552.

--------------. (2553). มาตรฐานการอดมศกษาและเกณฑมาตรฐานทเกยวของ.(พมพครงท 6). กรงเทพฯ: ภาพพมพ. ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (2558 ก). คมอการประกนคณภาพการศกษาภายในระดบอดมศกษา พ.ศ. 2557.

กรงเทพฯ: ภาพพมพ. --------------.(2558 ข, 13 พฤศจกายน). ราชกจจานเบกษาเลม 132 ตอนพเศษ 295 ง เรอง เกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบ

ปรญญาตรเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบบณฑตศกษาและแนวทางการบรหารเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2558.