50-09-263_COVER_V.ai 4/8/08 5:32:33 PM50-09-263_COVER_V.ai 4/8/08 5:32:33 PM

คมอผสอน

ความรเรองตราสารหน Handbook for Bond Market Fundamental

จดทำโดยความรวมมอของ

สำนกงานบรหารหนสาธารณะ และ

สมาคมตลาดตราสารหน ไทย

เครดต

ISBN : 978-974-13-0613-8

ชอหนงสอ : คมอผสอนความรเรองตราสารหน (Handbook for Bond Market Fundamental)

จดทำโดย : สมาคมตลาดตราสารหนไทย 29 อาคารวานสสา ชน 21 ซอยชดลม ถนนเพลนจต

กรงเทพฯ 10330

โทรศพท : 0-2252-3336 โทรสาร : 0-2252-2763

http://www.thaibma.or.th และ http://www.thaibond.com

พมพครงท 1 : ธนวาคม 2550 จำนวนพมพ 1,000 เลม

ออกแบบและจดพมพโดย : บรษท อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง จำกด (มหาชน)

65/16 ถนนชยพฤกษ เขตตลงชน กรงเทพฯ 10170

โทรศพท : 0-2422-9000 โทรสาร : 0-2433-2742

ความนำ 5

บทนำ 6 บทเรยนท 1 : มารจกกบตราสารหน 8

บทเรยนท 2 : กลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหน 14

• กลไกการซอขายในตลาดแรก 14

• กลไกการซอขายในตลาดรอง 30

บทเรยนท 3 : สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหนไทย 38

• การกาหนดสญลกษณของตราสารหน 40

• ความเสยงจากการลงทนในตราสารหน 42

• การวดอตราผลตอบแทนและเสนอตราผลตอบแทน 44

• ดชนตราสารหน 48

• แหลงขอมลขาวสารการลงทนในตราสารหน 51

บทเรยนท 4 : การคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ 62

• หลกการทวไปในการคานวณราคาตราสารหน 62

• สวนชดเชยความเสยง 73

• การคานวณราคาตราสารหนทจายดอกเบยลอยตว 77

• การคานวณราคาตราสารหนททยอยชาระคนเงนตน 82

• การคานวณราคาตราสารหนทจายคปองแบบ Step Up / Step Down 86

บทเรยนท 5 : มาตรฐานการคานวณราคาของสมาคมตลาดตราสารหนไทย 88

• มาตรฐานตางๆ สตร การนบวนในการคำนวณราคา 88

• การคานวณหาดอกเบยคางรบ 92

• ราคารวมดอกเบยคางรบและราคาไมรวมดอกเบยคางรบ 94

• มาตรฐานการขนทะเบยนตราสารหนกบ ThaiBMA 97

สารบญ

คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน” �

บทเรยนท 6 : การวดความผนผวนของราคาตราสารหน 106

• ความสมพนธระหวางราคาและอตราผลตอบแทน 106

• วธวดความผนผวนแบบ Full Valuation / Sensitivity Analysis 109

• วธวดความผนผวนแบบ Duration / Convexity 111

• การใช Duration ในการบรหารพอรตลงทนตราสารหน 127

บทเรยนท 7 : กลยทธการซอขายและการลงทนในตราสารหน 132

• ราคาตราสารหนเปลยนแปลงขนลงไดอยางไร 133

• กลยทธในการบรหารพอรตการลงทน 135

• กลยทธพนฐานการลงทนตราสารหน 143

• การคาดคะเนทศทางของตวแปรทมผลตอราคาตราสารหน 149

ภาคผนวก : คาศพทเกยวกบตราสารหน 154

� คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

ความนา

คมอผสอนความรเรองตราสารหนทอยในมอของทานน เรยบเรยงขนมาจากดารของผบรหารสมาคมตลาดตราสาร

หนไทย (ThaiBMA) ท เหนวา โครงการอบรมพฒนาบคลากรเพอเปนผฝกอบรมใหความร เรองตราสารหน

ซงทางสมาคมตลาดตราสารหนไทย ไดดาเนนการจดฝกอบรมใหความรแก อาจารย คร ซงเปนผสอน และใหความรแก

นสต นกศกษา นกเรยน และผทมสวนเกยวของกบเรองนทวทกภาคของประเทศนน ยงไมมคมอทครและอาจารย

ผสอนสามารถนาไปใชสาหรบการเรยนการสอน

วตถประสงคหลกของการจดทาคมอการสอนคอ เพอใหคร และอาจารย ของสถาบนการศกษาตางๆ ทผานการ

ฝกอบรมจากโครงการอบรมพฒนาบคลากรเพอเปนผฝกอบรมใหความรเรองตราสารหน สามารถนาความรดาน

ตราสารหนทไดรบจากการฝกอบรมไปถายทอดใหแกนกเรยน นสต นกศกษา และประชาชนทวไปไดอยางมประสทธผล

มากยงขน เอกสารคมอการสอนไดจดเปนรปเลมในลกษณะเชงวชาการ ทประกอบไปดวยแนวคดและเนอหาหลก

ทสาคญของแตละเรอง โดยครและอาจารยผสอนสามารถกาหนดความลกของเนอหารวมทงรายละเอยดของเนอหา

แตละเรองใหเหมาะสมกบกลมเปาหมาย คอกลมผเรยนไดตามความเหมาะสม เพอใหการเรยนการสอนเปนไป

อยางมประสทธภาพและสอดคลองกบความตองการ

ทางสมาคมตลาดตราสารหนไทย หวงเปนอยางยงวาคมอการสอนเลมนจะเปนเครองมอทมประโยชนตอผสอน

ในการเผยแพรวทยาการความรดานตราสารหน อนจะเปนการเสรมสราง และขยายฐานความรเรองตราสารหนให

กวางขวางมากยงขน ในกรณทผสอนทานใดมความตองการความรดานตราสารหนทนอกเหนอจากทไดบรรจไวในคมอ

การสอนเลมน สามารถตดตอกบทางสมาคมตลาดตราสารหนไทยไดโดยตรง ทางสมาคมฯ ยนดทจะใหความชวยเหลอ

แกทกทาน ดวยความยนดและเตมใจยง

สมาคมตลาดตราสารหนไทย

กนยายน 2550

คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน” �

บทนา

เปนทยอมรบกนโดยทวไปแลววา “ตราสารหน” เปนตราสารทางการเงนประเภทหนงทนบวนจะทวบทบาท และมความสาคญตอระบบเศรษฐกจและการเงนของประเทศ ทงนเพราะตราสารหนเปนเครองมอทางการเงนทสาคญ ททงหนวยงานของภาครฐ และหนวยงานภาคเอกชนนามาใชเปนเครองมอในการระดมเงนทนจากทงภายในประเทศ และตางประเทศ การระดมทนโดยใช “ตราสารหน” เปนเครองมอทางการเงน เพอกเงนมาใชจายในกจการ เรมมมาตงแตในรชสมยของพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 4 ตราสารหนทออกในครงแรกเปนตราสารหนทเรารจกกนในชอ พนธบตรรฐบาล และไดมการพฒนาเรอยมาตามความจาเปนดานเศรษฐกจและสงคม ความกาวหนาทางการเงน และความเจรญเตบโตของเศรษฐกจ จนพฒนามาเปนตราสารทางการเงนประเภทใหมๆ ทเรารจกกนหลากหลายประเภท เชน ตวเงนคลง ตวสญญาใชเงน พนธบตรรฐวสาหกจ และหนก เปนตน ฯลฯ

ปจจบนบทบาทของตราสารหน นบวนจะมความสาคญตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศมากขนเรอยมาตามลาดบ สบเนองมาจากการระดมทนในตลาดตราสารหนเปนทางเลอกในการระดมทนทมตนทนและความเสยงทตำกวา เมอเปรยบเทยบกบการระดมทนดวยวธอนๆ แมวาการพฒนาตลาดตราสารหนของไทยจะอยในขนเรมตนเมอเปรยบเทยบกบประเทศอนๆ โดยเฉพาะประเทศทพฒนาแลว แตในชวงหลายปทผานมาการพฒนาตลาดตราสารหนของไทยกได รบการสนบสนน และแรงผลกดนจากภาครฐในรปของแนวทางและมาตรการตางๆ หลายดาน ทงนเพราะตลาดตราสารหนมศกยภาพทจะเอออานวยตอการพฒนาตลาดการเงนของประเทศ ซงเปนปจจยสาคญตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางตอเนองและมนคง ดงนนหากหนวยงานตางๆ ทเกยวของไดรวมมอรวมใจกนพฒนาโครงสรางพนฐานทจาเปน และเอออานวยตอการเตบโตของตลาดตราสารหนแลว จะเปนปจจยหลกสาคญทเกอหนนใหการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศเจรญเตบโตไดอยางยงยนในระยะยาว

สานกงานบรหารหนสาธารณะ กระทรวงการคลง เปนหนวยงานหลกสาคญของรฐ ทจะพฒนาตลาดตราสารหนของไทยใหพฒนากาวหนา เพอนามาใชเปนเครองมอทสาคญทางดานนโยบายในการพฒนาตลาดการเงนและตลาดทนของประเทศ โดยใชตราสารหนเปนเครองมอในการดาเนนนโยบายทางดานการเงนของประเทศใหเปนไปตามเปาหมายทางเศรษฐกจทไดกาหนดไว

สมาคมตลาดตราสารหนไทย (ThaiBMA) ไดรบมอบหมายจากสานกงานบรหารหนสาธารณะ กระทรวงการคลงใหดาเนนการโครงการอบรมความรเรองตราสารหนแกนสตนกศกษา และดาเนนโครงการพฒนาบคลากรเพอเปน ผอบรมใหความรเรองตราสารหน แกครและอาจารยของสถาบนการศกษาตางๆ ทงของภาครฐและเอกชนทกภมภาค ทวประเทศ ThaiBMA ไดตระหนกถงความสาคญในการขยายฐานความรเรองตราสารหนใหกวางขวางเขาถงสวนตางๆ ทเกยวของ จงไดจดทาคมอการสอนฉบบนขน

วตถประสงค 1. เพอเปนคมอสาหรบการเรยนการสอน วชาความรเรองตราสารหนแกนกเรยน นกศกษาของสถาบน การศกษาตางๆ

2. เพอเปนคมอสาหรบการศกษาคนควาเพมเตมแกคร และอาจารยของสถาบนการศกษาตางๆ

3. เพอเปนเอกสารอางอง สาหรบผสนใจทวไปทสนใจจะทาการศกษาคนควาเพมเตม ในเรองตราสารหน

� คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ทาใหผสอนทใชเอกสารนเปนคมอการสอนมความร ความเขาใจ และสามารถทจะถายทอดความรทไดรบ จากการฝกอบรมตามโครงการไดอยางมประสทธภาพ

2. ทาใหผสอนทสนใจเรองตราสารหนไดเรยนรเพมเตมไดดวยตนเอง โดยศกษาขอมลในรายละเอยด จากแหลงอางองทปรากฏในคมอการสอนฉบบน

3. ทาใหผสนใจในเรองนสามารถศกษาและเรยนรไดดวยตนเองโดยใชเอกสารทางวชาการฉบบนเปนคมอ และแหลงอางอง

องคประกอบของคมอการสอน คมอการสอนเรองตราสารหน ประกอบดวยเนอหา 8 บทเรยน ดงน

1. บททหนง “มารจกตราสารหน” ในบทแรกจะอธบายสงทเปนความรพนฐานของความรเรองตราสารหน ใหทกทานเขาใจรวมกนในเบองตน เพอจะไดมความรและความเขาใจในเรองทจะไดกลาวถงในลาดบตอๆ ไป ตรงกน

2. บททสอง “กลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหน” ในบทนจะกลาวถงกลไกการปฏบตงานในตลาดแรก (Primary market) และตลาดรอง (Secondary market) ของตลาดตราสารหน

3. บททสาม “สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหน” ในบทนจะกลาวถงเรองสญลกษณตราสารหน ความเสยงจากการลงทนในตราสารหน การวดอตราผลตอบแทน ดชนตราสารหน และแหลงขอมลขาวสาร การลงทนในตราสารหน

4. บททส “การคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ” ในบทนจะกลาวถงหลกการในการคานวณราคา ตราสารหน สวนชดเชยความเสยง และวธการคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ

5. บททหา “มาตรฐานการคานวณราคาของสมาคมตลาดตราสารหนไทย” ในบทนจะกลาวถงมาตรฐาน ตางๆ สตร มาตรฐานการนบวน มาตรฐานการขนทะเบยนตราสารหนกบ ThaiBMA การคานวณราคา ทรวมและไมรวมดอกเบยคางรบ

6. บททหก “การวดความผนผวนของราคาตราสารหน” ในบทนจะกลาวถงความสมพนธระหวางราคาและ อตราผลตอบแทน วธวดความผนผวนแบบตางๆ และการใช Duration ในการบรหารพอรตลงทน

7. บททเจด “กลยทธการซอขายและการลงทนในตราสารหน” ในบทนจะกลาวถงการเปลยนแปลงราคา ตราสารหน กลยทธในการบรหารพอรตการลงทน และรปแบบการซอขายตราสารหน กลยทธพนฐาน การลงทนในตราสารหน และการคาดคะเนทศทางของตวแปรทมผลตอราคาตราสารหน

8. ภาคผนวก ในสวนนจะเปนคาศพททเกยวกบเรองตราสารหน

คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน” �

เรมจากคำจำกดความ

ตราสารหน คอตราสารทางการเงนทผออกตราสารหนซงเรยกวาผกหรอลกหน มขอผกพนทางกฎหมายวา จะจายคนเงนตนพรอมทงผลตอบแทนในรปดอกเบย หรอผลประโยชนอนใด ตามทกาหนดในตราสารใหแกผซอ ซงเรยกวาเจาหน หรอผใหกเมอครบกาหนดเวลาทตกลงไว โดยทวไประยะเวลาครบกาหนดของตราสารหน จะมทง ทเปนระยะสน (ไมเกน 1 ป) ระยะปานกลาง (ไมเกน 5 ป) และระยะยาว (ตงแต 5 ปขนไป)

การเรยกชอตราสารหน

การเรยกชอตราสารหนในประเทศไทยจะแตกตางไปจากตางประเทศ กลาวคอตราสารหนในประเทศไทย ทออกโดยรฐบาลหรอองคกรของรฐเรยกวาพนธบตรหรอ Bond สวนตราสารหนทออกโดยภาคเอกชนเรยกวา หนก หรอ Debenture ในขณะทตราสารหนในตางประเทศจะม 2 ประเภทคอ ตราสารหนทมหลกทรพยคำประกน (Secured bond) และตราสารหนทไมมหลกทรพยคำประกน (Unsecured bond)

พนธบตร กบ หนก ตางกนอยางไร

กอนแสดงใหเหนความแตกตาง จะอธบายคราวๆ เกยวกบตราสารหนททานรจกกน โดยจะขอเรมตน จากตราสารหนททานนาจะคนเคยกนมากทสด คอ “พนธบตรรฐบาล”

พนธบตรรฐบาล เปนตราสารหนทรฐบาลโดยกระทรวงการคลงเปนผออก เพอกเงนจากประชาชน ดงนน รฐบาลจะอยในฐานะเปนลกหน สวนผทถอพนธบตร ไดแก ประชาชน สถาบนการเงน หรอองคกรใดๆ ทถอ พนธบตรกจะมฐานะเปนเจาหนของรฐบาล สาหรบพนธบตรทออกโดยหนวยงานรฐวสาหกจจะเรยกวา พนธบตรรฐวสาหกจ

ตวเงนคลง เปนตราสารหนทกระทรวงการคลงเปนผออกเชนเดยวกน แตทแตกตางจากพนธบตรรฐบาล กคอ ตวเงนคลงเปนตราสารหนระยะสน จะมอายไมเกน 1 ปเทานน

หนกใชเรยกตราสารหนทออกโดยบรษทเอกชน มอายตงแต 1 ปขนไป ถาเปนหนกอายสนๆ เชน อายไมเกน 9 เดอน จะเรยกวา หนกระยะสน หรอในกรณทเปนตราสารหนระยะสนทออกเพอการกยมระหวางกนในวงแคบ และมลกษณะแตกตางกนไปในแตละหนวยงาน ไมมความเปนมาตรฐานเหมอนหนก จะเรยกวา ตวเงน

มารจกกบ “ตราสารหน” เปนบทแรกทจะอธบายถงสงทเปนความรพนฐานของเรองตราสารหน เพอใหทกทาน มความเขาใจตรงกนในเบองตนกอนเขาสเนอหาของบทตางๆ ทเหลออกหกบท ผเขยนไดใหคาจากดความของคาวาตราสารหน ประเภทของตราสารหน เหตผลทนกลงทนสนใจเลอกลงทน รวมทงไดใหตวอยางของตราสารหนบางประเภท

และอธบายรายละเอยดใหเหนความแตกตางของตราสารหนแตละประเภท

ลาดบแรก มารจกกบ “ตราสารหน”

บทท 1 มารจกกบตราสารหน

� คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

หน กบ หนก ตางกนอยางไร

ทานผสอนไดรจกกบชอเรยกตางๆ ของตราสารหนแลว ทานอาจมคาถามตอวา แลว หน กบ หนก มความ แตกตางกนอยางไร ทานทราบแลววา หนก คอตราสารหน ซงผถอตราสารหนจะมฐานะเปน “เจาหน” ของผออก สวนหนนนเปนตราสารทน ซงผถอหนถอเปน “เจาของ” ดงนนจงขอกลาวถงความแตกตางระหวาง “ตราสารหน” และ “ตราสารทน” เปนลาดบตอไป

“ตราสารหน” เปนตราสารทางการเงนทแสดงถงความเปนหนระหวางผออกตราสารและผถอตราสาร โดย ผถอตราสารหนจะไดรบผลตอบแทนในรปของดอกเบยทแนนอนในระหวางอายของตราสารตามเงอนไขทไดระบไว โดยผลงทนตองคานงถงความเสยงในดานความนาเชอถอของผออกตราสารหนดวย

สวน “ตราสารทน” ไมมการกาหนดอตราผลตอบแทนและระยะเวลาของการลงทนทแนนอน การจาย ผลตอบแทนอยในรปของเงนปนผล ซงจะจายมาก จายนอยหรอไมจาย ขนกบผลประกอบการของบรษท ผลงทน ตองตดตามและคาดการณการเปลยนแปลงมลคาและผลประกอบการของบรษททตนไดลงทนไป

ความแตกตางทสาคญอกประการหนงระหวางตราสารหนกบตราสารทนคอ ในกรณทผออกตราสาร ไมสามารถดาเนนกจการตอไดและอยในสภาพลมละลาย สทธการเรยกรองในสนทรพยของบรษทผออกตราสาร จะแตกตางกน โดยผถอตราสารหนจะมสถานะเปนเจาหนและจะมสทธเรยกรองไดกอนผถอตราสารทนทมสถานะ เปนผถอหน ไมวาจะเปนหนสามญ หรอหนบรมสทธ

สรปความแตกตางของหน (ตราสารทน) กบ หนก (ตราสารหน)

สรปการเรยกชอตราสารหนประเภทตางๆ

ตราสารหน พนธบตรรฐบาล ตวเงนคลง พนธบตร หนก ตวเงน รฐวสาหกจ หนกระยะสน

• อาย 1 ปขนไป นอยกวา 1 ป 1 ปขนไป 1 ปขนไป นอยกวา 1 ป

• ผออกตราสารหน กระทรวงการคลง กระทรวงการคลง รฐวสาหกจ บรษทเอกชน บรษทเอกชน

ตราสารทน ตราสารหน

สถานะของผลงทน เปนผถอหน หรอ เจาของบรษท เปนเจาหน

อายของตราสาร ไมมอายแนนอน กาหนดไวแนนอนเปนการลวงหนา

ผลตอบแทน เงนปนผล ดอกเบย

สทธในการเรยกรอง มสทธดอยกวาผถอตราสารหน มสทธเหนอกวาผถอหน

กรณผออกตราสารลมละลาย ในการเรยกรองทรพยสน ในการเรยกรองทรพยสน

ชอเรยกตางๆ หนสามญ หนบรมสทธ พนธบตร หนก ตวเงน

บทท 1 มารจกกบตราสารหน �

ประเภทของตราสารหน ตราสารหนสามารถแบงออกไดเปนสามประเภทใหญๆ คอ แบงตามประเภทของผออก แบงตามการใช สนทรพยคำประกน และ แบงตามชนดของสทธแฝงทตดมาพรอมกบตราสารหน (Embedded Option)

ตราสารหนประเภทแรกเปนการแบงประเภทตามประเภทของผออก สามารถแบงออกไดเปน 3 ประเภท คอ

1) ตราสารหนทออกโดยรฐบาล เปนตราสารหนทออกโดยกระทรวงการคลง โดยผถอพนธบตร มฐานะเปนเจาหนของรฐบาล ตราสารหนประเภทนประกอบดวย ตวเงนคลง (Treasury Bill) และพนธบตรรฐบาล (Treasury Bond)

2) ตราสารหนทออกโดยองคกรของภาครฐ เปนตราสารหนทออกโดยหนวยงานของภาครฐ โดยม ชอเรยกตามหนวยงานทเปนผออกตราสารนนๆ เชน พนธบตรธนาคารแหงประเทศไทย พนธบตร กองทนนำมน พนธบตรการทางพเศษแหงประเทศไทย เปนตน ฯลฯ

3) ตราสารหนภาคเอกชน (หนก) เปนตราสารหนทออกโดยภาคธรกจเอกชน การออกตราสารหน ของภาคเอกชนนจะอยภายใตการกากบของหนวยงานทกาหนดไว ตามพระราชบญญตหลกทรพย และตลาดหลกทรพย พ.ศ. 2535

ตราสารหน 2 ประเภทแรก จะมความเสยงของการผดนดการจายดอกเบย และ เงนตน (default risk) ตำ เมอเปรยบเทยบกบตราสารหนประเภททออกโดยภาคธรกจเอกชน แตตราสารหนทงสามแบบจะมความเสยง จากสภาวะการขนลงของอตราดอกเบยในตลาด และสภาวะเศรษฐกจของประเทศ

ตราสารหนประเภททสอง เปนการแบงประเภทตราสารหนตามการใชสนทรพยคำประกน สามารถ แบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ

1) หนกมหลกประกน (Secured bond) หนกประเภทนผออกตราสารหนจะนาสนทรพยมาคำประกน การออก ผซอตราสารหน (หนก) มสทธเตมทในสนทรพยทผออกนามาวางเปนหลกประกนโดย มสทธเหนอเจาหนสามญรายอนๆ ในกรณทผออกหนกไมสามารถทจะจายดอกเบย หรอเงนตน ตามทกาหนดไวใหแกเจาหนหรอผถอหนก

2) หนกไมมหลกประกน (Unsecured bond) หนกประเภทนผออกหนกจะไมมสนทรพยใดๆ มาวาง คำประกนการออก ในกรณทผออกหนกลมละลายผซอตราสารหนจะตองทาการแบงสนทรพย กบเจาหนรายอนๆ ตามสดสวนและตามลาดบของสทธ

ตราสารหนประเภททสาม การแบงประเภทตราสารหนตามชนดของสทธแฝง ทตดมาพรอมกบตราสารหน (Embedded Option) สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ

1) หนกทปราศจากสทธแฝง (Straight or Option - free bond) หนกประเภทนทงผออกหนก และ ผถอหนกมหนาทและสทธเบองตนของฐานะลกหน กบเจาหน ไมมสทธและหนาทอนๆ เพมเตม

2) หนกทมสทธแฝงอนๆ (Option - embedded bond) หนกประเภทนทงผออกหนกและผถอหนก มทงหนาท สทธพนฐาน และยงอาจมสทธอนๆ เพมเตมขนอก ยกตวอยางเชน สทธในการไถถอน หนกกอนครบกาหนด สทธในการแปลงสภาพหนกเปนหนสามญ เปนตน

ตอนนผสอนทกทานไดเหนแลววาตราสารหนมหลายชนด เรยกชอไดหลายอยาง และมรายละเอยดบางประการ ทแตกตางกนไป โดยเฉพาะตราสารหนภาคเอกชนมความหลากหลายมากกวาตราสารหนภาครฐ อยางไรกตามคณลกษณะโดยทวไปของตราสารหนจะเหมอนกน การอธบายในบทตอๆ ไปจะขอใชคาวา ตราสารหน เมอพดถงลกษณะโดยรวมของตราสารหนทกประเภท

10 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

เพราะเหตใดจงมการลงทนในตราสารหน

โดยปกตปจจยทใชในการตดสนใจเลอกลงทน คอผลตอบแทนทไดรบเปรยบเทยบกบความเสยงทเกดขนจากการลงทน ผลงทนจะตดสนใจในการลงทนอยางไรขนอยกบทางเลอกทมอย โดยการเปรยบเทยบปจจยทงสองในแตละทางเลอก แลวนาผลสรปทไดมาใชเปนเกณฑประกอบการตดสนใจ การทผลงทนเลอกลงทนในตราสารหนอาจพจารณาไดจากหลายเหตผล เพอใหทานเหนภาพชดเจนขน เราลองมาดวาการลงทนในตราสารหน ไมวาจะเปนพนธบตร หรอ หนก มประโยชนเปรยบเทยบกบการฝากเงน หรอ การลงทนในหนอยางไร

• กระจายความเสยง การลงทนในตราสารหนเปนเครองมอกระจายความเสยงในการลงทน เพราะนกลงทน สามารถกระจายการลงทนไปในตราสารไดหลากหลายประเภท

• ผลตอบแทนทไดรบคอนขางแนนอนและสมำเสมอ เนองจากตราสารหนจายดอกเบยเปนงวดๆ แกผลงทน และจะจายคนเงนตนเมอครบกาหนดอาย จงเหมาะสาหรบนกลงทนทตองการรายไดทแนนอนสมำเสมอ ในแตละงวด ซงจะตางจากการลงทนในหนทผลตอบแทนจากเงนปนผลจะไมแนนอนขนกบผลประกอบการ ของบรษท

• เงนลงทนมนคงปลอดภยพนธบตรรฐบาลและตราสารหนของรฐบาลถอเปนการลงทนทปลอดภย เพราะ ไมมความเสยงจากการผดนดชาระหน สวนการลงทนในหนกหรอตราสารหนอนๆ นกลงทนตองพจารณา

อนดบความนาเชอถอ หรอ Credit rating ของหนกทจะลงทน หากมอนดบความนาเชอถอสงกมความปลอดภยสง

• มสภาพคลองสง เพราะสามารถเปลยนมอไดงาย การลงทนในตราสารหน สามารถซอขายเปลยนมอ กนไดในตลาดรอง โดยไมตองรอใหถงวนครบกาหนดอาย จงทาใหเกดสภาพคลองในการซอขาย สภาพคลอง ในการลงทนจะแตกตางกนไปตามประเภทของตราสารหน ในขณะทหากผลงทนเลอกการฝากเงนกบธนาคาร จะไมสามารถซอขายเปลยนมอได

• ผลตอบแทนสง/ความเสยงตำ ความเสยงจากการลงทนตราสารหนตำหรอมนอยเมอเปรยบเทยบกบ การลงทนดานอน ในดานผลตอบแทนหากเปรยบเทยบกบการฝากเงนกบธนาคารแลวตราสารหนใหผล ตอบแทนสงกวา ในขณะทมความเสยงตำ เชน การฝากเงนออมทรพยใหผลตอบแทนไมเกน 0.75% ในขณะท การลงทนในพนธบตรรฐบาลทถอวาปราศจากความเสยงในเรองการผดนดชาระหนใหผลตอบแทนมากกวา 3% และหากผลงทนยอมรบความเสยงสงขน กสามารถลงทนในหนกของบรษทเอกชน ทจะเสนออตราผล ตอบแทนทสงกวาการลงทนในพนธบตรรฐบาลทมลกษณะและอายใกลเคยงกน ซงอาจใหผลตอบแทนสงถง 5%

• สามารถนำตราสารหนไปใชเปนหลกทรพยคำประกนในการดาเนนการทางธรกจสามารถนาตราสารหน ไปใชเปนหลกทรพยคำประกนหรอเหตเฉพาะกจได (เฉพาะตราสารหนภาครฐ)

ตวอยาง ตราสารหนบางประเภท

เพอใหผสอนไดทาความรจกกบตราสารหนประเภทตางๆ กอนทจะเขาสบทเรยนในเรองตอๆ ไป ผเขยนจะขอยกตวอยางตราสารหนบางประเภทใหทานไดรจก และคนเคยกนกอน ดงน

1. พนธบตรรฐบาล (Treasury Bond) คอตราสารหนทออกโดยกระทรวงการคลง เปนการระดมเงนทนจาก นกลงทนและประชาชนทวไปเพอใชจายในกจการของรฐบาล ผลงทนมฐานะเปนเจาหนรฐบาลโดยตรง รฐบาล จะจายผลตอบแทนในรปดอกเบยแกนกลงทนตามอตราและระยะเวลาทกาหนด และจายคนเงนตนตามราคา

บทท 1 มารจกกบตราสารหน 11

ทตราไวเมอครบกาหนดไถถอน พนธบตรรฐบาลมอายตงแต 1 ปขนไป แบงออกเปน 3 ประเภทคอระยะสน ระยะกลาง และ ระยะยาว ตราสารหนประเภทนจดเปนตราสารประเภททไมมความเสยงจากการผดนด การจายดอกเบย และเงนตน

2. ตวเงนคลง (Treasury Bill) เปนตราสารหนของรฐบาลทมระยะสน อายไมเกน 1 ป โดยทวไปจะมอายตงแต สนมาก คอ 3, 7, 14, และ 28 วน ตราสารหนทยาวขนจะเปน 91, 182 และ 273 วน เปนตน วตถประสงค ในการออกคอเพอกยมเงนระยะสนจากประชาชน โดยปกตตราสารประเภทนจะไมมดอกเบย (Zero-coupon � bond) ทาใหราคาซอขายตำกวาราคาหนาตวหรอมสวนลด เพอจงใจผลงทน

3. ตราสารหนแบบปกตทจายดอกเบยคงท (Straight-fixed rate bond) เปนตราสารหนทจายดอกเบย ในอตราคงท ตามทกาหนดไว และตามระยะเวลาของอายตราสารหน

4. ตราสารหนแบบปกตจายดอกเบยลอยตว (Straight-floating rate bond) เปนตราสารหนทกาหนดอตรา ผลตอบแทนในลกษณะลอยตวทผนแปรเปลยนแปลงไปตามอตราอางองหรอดชนทกาหนดไว เชน การกาหนด อตราผลตอบแทนตามอตราดอกเบยเงนฝากหรอเงนกของธนาคารพาณชย ในกรณทอตราดงกลาวสงหรอตำจน เกนไป อตราดอกเบยอาจถกกำหนดใหอตราสงสดหรอตำสดเทากบอตราทผกกบผใหกตกลงกนไวในตราสารหนนน

5. ตราสารหนทยอยจายคนเงนตน (Amortizing bond) เปนตราสารหนประเภททผออกทยอยจายคนเงนตน ใหแกผถอในแตละงวด แทนทจะเปนการจายคนเงนตนครงเดยวเมอครบกาหนดอายดงเชนตราสารหนปกต ในปจจบน ตราสารหนชนดนมเฉพาะหนกเอกชนซงไดรบความนยมมากขนเนองจากเปนการชวยลดความเสยง ของผลงทนไดในระดบหนง ในขณะเดยวกนกมความเหมาะสมกบกระแสเงนรบของผออกหนก

6. ตราสารหนแปลงสภาพ (Convertible bond) เปนตราสารหนทใหสทธแกผถอหนกหรอตราสารหนในการ แปลงสภาพจากการถอตราสารหนไปเปนหนสามญ หรอไปเปนตราสารประเภทอนตามอตรา ราคา และเวลา ทกาหนดไว นอกจากนการแปลงสภาพอาจกาหนดใหเปนอยางอนๆ ได เชน เปนหน เปนเงนสกลอน เปนตน

7. ตราสารหนทเกดจากการแปลงสนทรพยเปนหลกทรพย (Asset-backed securities) เปนตราสารหน ทเกดจากกระบวนการแปลงสนทรพยใหเปนหลกทรพย โดยผถอจะไดรบกระแสเงนสดทเกดจากตวสนทรพย ทนามาแปลงนน โดยปกตตราสารหนประเภทนจะมอนดบความนาเชอถอสงเนองจากมหลกทรพยทนามา แปลงนนคำประกน หรอมกระบวนการเพมอนดบความนาเชอถอของตราสาร

8. ตราสารหนทผออกมสทธขอไถถอน หรอเรยกคนกอนครบกำหนด (Callable bond) เปนตราสารหน ทใหสทธแกผออกในการไถถอนหรอเรยกคนตราสารนนกอนครบกาหนด ผถอตราสารจะตองทราบราย ละเอยดและเงอนไขการไถถอนกอนกาหนดตงแตตน เนองจากการคานวณราคาซอขายในตลาดรองจะตอง คานงถงเงอนไขของการไถถอนนดวย โดยปกตผออกจะไถถอนคนตราสารในกรณทอตราดอกเบยในตลาด ลดลงหรอการทผออกตราสารมอนดบความนาเชอถอสงขน

9. ตราสารหนทผถอมสทธไถถอนกอนครบกำหนด (Puttable bond) เปนตราสารหนทใหสทธแกผถอ ในการไถถอนกอนครบกาหนด โดยรายละเอยดของเงอนไข และวธการจะกาหนดลวงหนา ตงแตวนออก ตราสารนน เชน การกาหนดวาผออกตองดารงอนดบความนาเชอถอไมตำกวาระดบใด และในกรณทไมสามารถ ทาได ผถอตราสารมสทธทไถถอนกอนครบกาหนด ซงผถอสามารถเลอกทจะไถถอนหรอไมไถถอนกได

10.ตราสารหนดอยสทธ (Subordinated bond) เปนตราสารหนทออกโดยภาคเอกชน ทสทธการเรยกรองเพอ ชาระหนอยในอนดบหลงจากเจาหนบรมสทธและเจาหนทวไปในกรณทบรษทผออกตราสารถกพทกษทรพย ถกพพากษาใหลมละลาย หรอมการชาระบญชเพอเลกกจการ ผถอตราสารประเภทนจะมสทธในอนดบท ดอยกวาเจาหนสามญรายอนๆ ในการเรยกรองสนทรพยจากผออก แตจะสงกวาผถอหนบรมสทธและหนสามญ ซงจะมสทธเปนอนดบสดทาย

12 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

องคประกอบหลกของตราสารหน

ตราสารหนแมวาจะมหลากหลายประเภทตามทกลาวมาแตตน แตตราสารหนแตละประเภท จะมองคประกอบทสำคญ7ประการคอ

1)มลคาทตราไว (Par value) คอมลคาเงนตนทผกจะตองชำระคนใหกบผถอตราสารหนนนเมอครบกาหนด โดยปกตมลคาทตราไวจะเทากบ1,000บาทตอหนวยทงนมลคาทตราไวอาจลดลงเมอมการทยอยจายคนเงนตน ในกรณทเปนตราสารหนชนดทยอยจายคน

2)อตราดอกเบยหนาตว(Couponrate)คออตราผลตอบแทนดอกเบยทกาหนดไวเมอออกตราสารหนโดยผออก มภาระทจะตองจายใหกบผถอตราสารหนตามวน เดอน ป ทกาหนดตลอดอายของตราสารหนนน ในกรณท เปนอตราดอกเบยคงท(fixedrate)เชนรอยละ8.00ตอปผออกจะตองจายทอตรานนตลอดอายของตราสารหน หรอในกรณทกาหนดใหเปนอตราดอกเบยแบบลอยตว(floatingrate)อตราดอกเบยทผออกตราสารหนตองจาย จะเปลยนแปลงไปไดตามทกาหนดซงโดยปกตมกจะอางองไวกบอตราดอกเบยของธนาคารพาณชย

3)งวดการจายดอกเบย(Couponfrequency)เปนการระบจานวนครงของการจายดอกเบยซงอาจเปน1ครงตอป 2 ครงตอป 4 ครงตอป หรอทกๆ เดอน แลวแตผออกจะกาหนด แตโดยสวนใหญเปนการจายทก 6 เดอน หรอ2ครงตอป

4)วนครบกำหนดไถถอน (Maturity date) เปนการกาหนดวนครบกาหนดไถถอนอายของตราสารหนนน ซง ผออกจะตองจายคนเงนตนและดอกเบยงวดสดทายใหแกผซอ

5)ชอผออก(Issuername)เปนการระบวาใครเปนผออกตราสารหนนนหรอเปนการระบชอผก

6)อนดบความนาเชอถอ (Credit rating) เปนขอมลทแสดงถงการประเมนความสามารถในการชาระหนของผออก ตราสารหนทมอนดบความนาเชอถอทสง ซงถอวามความปลอดภยสง หรอหมายความวามความเสยงทจะ ไมไดรบชาระเงนตนคนคอนขางตำอนดบความนาเชอถอนจะประเมนจากประวตทางการเงนและความสามารถ ในการชาระหนของผออกตราสาร

7)ประเภทของตราสารหนเปนการระบประเภทของตราสารหนนนเชนพนธบตรรฐบาลตวเงนคลงหนกดอยสทธ หนกไมมประกนหนกแปลงสภาพเปนตน

8)ขอสญญา(Covenants)เปนเงอนไขและขอตกลงทระบใหผออกตราสารหนตองสญญาวาจะทาหรอไมทาสงหนง สงใดเพอประโยชนของผถอ โดยทวไปมกเกยวกบการตกลงในระดบทนหมนเวยน อตราสวนหนสนตอสวน ของผถอหนหรอภาระดอกเบยทตองชาระเปนตน

บทท1มารจกกบตราสารหน 13

หลงจากททานไดรจกกบ “ตราสารหน” และความรพนฐานของเรองตราสารหน ซงไดกลาวไวในบทเรยนแรกแลวในบทเรยนนจะไดอธบายตอในเรองตลาดตราสารหน โดยบทนจะกลาวถงกลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหนทเปนอยในปจจบน ซงประกอบดวยตลาดแรกและตลาดรอง ในสวนของตลาดแรกจะอธบายถงกระบวนการออกตราสารหนการจดอนดบความนาเชอถอ และหนงสอชชวน สาหรบสวนของตลาดรองจะอธบายถง การเสนอซอ/เสนอขาย การซอขายตราสารหนการชาระราคาและการสงมอบตราสารหนและการรายงานขอมลการซอขาย

รปท 2-1 : หวขอนเปนการแนะนาใหอาจารย นสตและนกศกษาเขาใจถงกลไกการทางานของตลาดตราสารหนทงในตลาดแรกและตลาดรอง โดยจะเรมตงแตการทาความรจกกบตราสารหนประเภทตางๆ การออกตราสารหนในตลาดแรกการซอขายตราสารหนในตลาดรอง การสงมอบและชาระราคาตราสารหน ตลอดจนแนะนาหนวยงานตางๆทเกยวของในตลาดตราสารหน

รปท 2-1 : กลไกการทำงานของตลาดตราสารหน

หวเรองแรก:กลไกการซอขายในตลาดแรก(PrimaryMarket)

14 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

บทท2กลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหน

รปท2-2:“ตราสารหน” คอการกยมมาตรฐาน แบบหนง ทผออกตราสารหนเปนผกยม และนกลงทนเปนผใหกโดยทผออกตราสารหนมภาระตามกฎหมายทจะตองชาระเงนตนและดอกเบยตามวนเวลาทกาหนด ตราสารหนสามารถแบงออกเปนหนวยยอยๆทมมลคาเทากนได(ตามปกตจะกาหนดราคาพารไวท1,000บาท)และสามารถนามาซอขายในตลาดรองไดจนกวาตราสารหนนนจะครบกาหนดไถถอน

รปท 2-2 : นยามของตราสารหน

รปท 2-3 :การแบงกลมของตราสารหน โดยปกตตราสารหนจะแบงออกเปนสองกลมหลกๆคอ1)ตราสารหนในประเทศหมายถงตราสารหนทออกโดยนตบคคลทงทอยในประเทศและตางประเทศเปนเงนตราของสกลทองถน ซงหมายถงตราสารหนทออกเปนเงนบาท โดยรฐบาล หนวยงานของรฐ รฐบาลทองถน และบรษทเอกชนตางๆ กลมตราสารหนประเภทแรกนรวมถงตราสารหนทออกโดยนตบคคลตางประเทศทเปนเงนบาท (ForeignBond) เชนตราสารหนทออกโดยADBIFCหรอJBICเปนตนตราสารหนในประเทศตามปกตจะตองผานการFilingกบSECของแตละประเทศกอนจงจะเสนอขายได 2) ตราสารหนระหวางประเทศ (International Bond หรอบางทเรยกวา Euro Bond) หมายถงตราสารหนทนตบคคลของประเทศหนงไปออกตราสารหนนอกประเทศของตวเอง โดยอาจจะออกตราสารหนเปนเงนสกลของตนเองหรอเงนสกลอนๆ กได เชน ถาออกเปนดอลลารกเรยกวา Euro Dollar หรอถาออกเปนสกลยโรกเรยกวา Euro Euroเปนตน การออกตราสารหนกลมนมกจะออกโดยองคกรระหวางประเทศขนาดใหญ หรอบรษทขามชาต โดยไมผานการFilingกบSECของประเทศทออกแตอาศยMarketForceเปนตวกาหนดวาการออกจะตองมมาตรฐานอยางไรบาง

รปท 2-3 : การแบงกลมของตราสารหน

บทท2กลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหน 15

รปท 2-4 : การแบงกลมของตราสารหน

การแบงกลมตราสารหนตามการใชสนทรพยคำประกนสามารถแบงไดเปน Secured Bond หรอตราสารหนมหลกประกนและUnsecuredBondตราสารหนไมมหลกประกนโดยสนทรพยทมาประกนนนอาจจะเปนสนเชอระยะสนเรยกวา Asset-backedSecuritiesหรอสนเชอทอยอาศย เรยกวาMortgage-backedSecuritiesนอกจากนนยงอาจแบงเปนตราสารหนทประกนโดยบคคลทสามและทไมมประกนซงบคคลทประกนอาจจะเปนบรษทแมหรอบรษทททาหนาทในการประกนโดยตรงกได

ตราสารหนทแบงตามอายของตราสารหน แบงออกเปนตราสารหนระยะสน ระยะปานกลาง และระยะยาว หรอตราสารหนทแบงตามการชาระคนเงนตน แบงออกเปนตราสารหนทชาระคนครงเดยวเมอครบกาหนด หรอตราสารหนทยอยชาระคน หรอตราสารหนทเมอครบกาหนดสามารถแปลงเปนหนทนไดหรอใหสทธทจะซอหนทนได ในสวนของการแบงตราสารหนตามลกษณะของดอกเบยสามารถแบงตราสารหนออกไดอกหลายแบบ เชน ตราสารหนทจายดอกเบยในอตราคงท ในอตราลอยตวหรอตราสารหนทไมจายดอกเบยแตขายในราคาคดลดและไถถอนในราคาพารหรอตราสารหนทจายดอกเบยเปนแบบขนบนได (Step Bond) หรอตราสารหนประเภททจายดอกเบยทงในอตราคงท และอตราลอยตวหรอจายผลตอบแทนองกบดชนอนๆเชนดชนราคาหลกทรพยเปนตน

ตราสารหนยงสามารถแบงออกเปนตราสารหนประเภทมสทธแฝงหรอไมมสทธแฝงหรอแบงตราสารหนตามสทธทจะไดรบเงนคนกอนหลงหากผออกตราสารมปญหา ตลาดตราสารหนสามารถแบงออกเปนแบบกวางๆ ไดเปนตลาดตราสารหนในประเทศ (Domestic Bond) ตลาดตราสารหนของนตบคคลตางประเทศแตออกเปนเงนสกลทองถน(Foreign Bond) ตลาดตราสารหนระหวางประเทศ (Euro Bond) หรอตลาดตราสารหนทจาหนายพรอมกนทวโลก(GlobalBond)เปนตน

รปท2-4:การแบงประเภทของตราสารหนมวธการแบงไดหลายแบบเชนแบงตามผออกแบงตามหลกประกนแบงตามอาย แบงตามการจายคนเงนตน แบงตามการจายดอกเบย แบงตามสทธแฝง แบงตามสทธทจะไดรบชาระคนหากตราสารหนมปญหาและแบงตามตลาดเปนตนการแบงตราสารหนทแบงตามผออกนนแบงออกเปนตราสารหนทออกโดยรฐบาลเรยกวาพนธบตรรฐบาล และตราสารหนทออกโดยองคกรของรฐ เชน ธนาคารแหงประเทศไทยเรยกวาพนธบตรธนาคารแหงประเทศไทย หากตราสารหนออกโดยรฐวสาหกจจะเรยกวาพนธบตรรฐวสาหกจ ตราสารหนทออกโดยองคกรปกครองทองถนของประเทศเรยกวาพนธบตรเทศบาลตราสารหนทออกโดยบรษทเอกชนเรยกวาหนกหรอDebentureหรอตราสารหนทออกโดยสถาบนการเงนระหวางประเทศเรยกวาSupraNationalBondเปนตน

16 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

รปท 2-5 : ตวอยางตราสารหน

รปท2-5:ตราสารหนโดยทวไปจะตองระบขอมลทสาคญๆไวเชนชอผออกตราสารหนประเภทของตราสารหนวนทออก วนครบกาหนดอายตราสารหน ราคาหนาตว (ParValue) จานวนทเสนอขายทงหมดอตราดอกเบยความถในการจายอตราดอกเบยอนดบความนาเชอถอและขอตกลงระหวางผออกกบผลงทน(Covenant)

รปท2-6:อธบายถงการจดโครงสรางของตราสารหนวามลกษณะเหมอนกบ Building Box ทเราสามารถเลอกหยบมาใสในตราสารหนทเราออกแบบเชนเราอาจเลอกใหตราสารหนมอาย15ปจายดอกเบยในอตราคงทแตเงนตนใหทยอยจายคนไปเรอยๆตงแตปทสองจนกวาจะครบกาหนดไถถอนและมการคำประกนโดยบรษทแมแบงออกเปน2Trancheคอตราสารทไมดอยสทธและตราสารดอยสทธ

รปท 2-6 : การออกแบบตราสารหน

บทท2กลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหน 17

รปท 2-7 : องคประกอบตลาดตราสารหน

รปท 2-7 : ในทกประเทศ องคประกอบตลาดตราสารหนทสาคญมดงน 1) หนวยงานกากบดแลตลาดซงตามปกตมกจะเปน SEC 2) ผออกตราสารหน ทงภาครฐ และเอกชน 3) สถาบนจดอนดบความนาเชอถอเพอใหนกลงทนมขอมลประกอบการตดสนใจลงทน 4) ตวกลางทงทเปนทปรกษาทางการเงน ผรบประกนการจาหนายนายหนาและผคาตราสารหน5) ระบบอานวยความสะดวกในการซอขาย อาท การคนหาราคา การเจรจาตอรอง เปนตน 6) แหลงเงนทนระยะสนหรอตลาดเงนทมสภาพคลองสง และมเครองมอในการปองกนความเสยง 7) นกลงทน นกลงทนสถาบน ทงในและตางประเทศ8) หนวยงานใหบรการกำหนดมลคายตธรรมของตราสารเพอ mark-to-market และ 9) องคกรกากบดแลททาหนาทในการกากบดแลสมาชกและเปนผรวบรวมขอมลตางๆในตลาดตราสารหน

รปท2-8:กราฟนแสดงถงโครงสรางตลาดการเงน(FinancialMarket)ของไทยซงประกอบไปดวย3สวนหลกคอ สนเชอจากสถาบนการเงน การระดมทนในตลาดหน และการระดมทนในตลาดตราสารหน จากรปจะเหนไดวาสนเชอจากสถาบนการเงนนนเคยมบทบาทมากเปนอยางยง แตหลงจากวกฤตทางการเงนในป 2540 แลวบทบาทของสนเชอจากสถาบนการเงนเรมลดลงแตยงคงมความสาคญอย การระดมเงนจากตลาดหนจะมความผกผนคอนขางสงเนองจากราคาหนขนลงตลอดเวลา ชวงภาวะวกฤตราคาหนลดลง การระดมทนในตลาดหนกทาไดยาก แตในชวง

รปท 2-8 : โครงสรางตลาดการเงน

18 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

เศรษฐกจดราคาหนกสงขนมาก สวนตลาดตราสารหนนนกอนภาวะวกฤตมสดสวนไมมากนก แตหลงจากภาวะวกฤตสถาบนการเงนไมปลอยสนเชอ การกเงนจากตางประเทศกทาไดยาก เนองจาก Rating ของประเทศลดตำลง องคกรตางๆทงภาครฐและเอกชนตางกหนมาออกตราสารหนกนมากขนจากรปจะเหนไดวาการระดมทนจากตลาดตราสารหนเพมขนทกปและเรมมสดสวนทใกลเคยงกบสนเชอและตลาดหนมากขนซงประเทศทมระบบการเงนทพฒนาแลวสดสวนการระดมทนทงสามดานทกลาวมาควรจะใกลเคยงกน

รปท2-9:แสดงโครงสรางตลาดการเงนหลงภาวะวกฤตตอเนองจากรปท2-8จะเหนวาหลงภาวะวกฤตสดสวนของตราสารหนตอGDPมแนวโนมสงขนทกปจนกระทงในป2006มสดสวนอยท52%ของGDPแตถาหากเทยบกบประเทศอนๆ เชน มาเลเซย เกาหลใต ญปน และสหรฐอเมรกา จะเหนวาทกประเทศมสดสวนทสงกวาประเทศไทยทงหมดโดยเฉพาะประเทศสหรฐอเมรกามสดสวนทสงมากถง140%

รปท 2-9 : โครงสรางตลาดการเงนหลงภาวะวกฤต

รปท 2-10 : จากการวเคราะหการเตบโตของตลาดตราสารหน ลงไปในรายละเอยดแลวจะเหนวา การเตบโตของตลาดตราสารหนมการเตบโตทยงไมคอยสมดล เนองจากเปนการเตบโตจากภาครฐเสยเปนสวนใหญ โดยเฉพาะการออกพนธบตรรฐบาล ตวเงนคลง และพนธบตรธนาคารแหงประเทศไทย สวนภาคเอกชนนนแมจะมการเตบโตเพมขนในชวงเวลาทผานมาแตกยงถอวามขนาดเลกมากเมอเปรยบเทยบกบตราสารหนภาครฐ

รปท 2-10 : โครงสรางตลาดการเงน (ตอ)

บทท2กลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหน 19

รปท2-11:จากรปนจะเหนไดวามลคาคงคางของตราสารหนณสนเดอนมถนายน2550เปนตราสารหนทออกโดยกระทรวงการคลงถง41.2%รองลงมาคอพนธบตรของธนาคารแหงประเทศไทยซงม24%หนกภาคเอกชน22.7%ตราสารหนรฐวสาหกจ11.1%และเปนตราสารหนทออกโดยนตบคลตางประเทศ0.4%

รปท 2-11 : มลคาคงคางของตราสารหน

รปท 2-12 : รปนแสดงถงตราสารหนทออกใหมตงแตตนป 2550 ถงสนเดอนมถนายน 2550 จะเหนไดวาพนธบตรซงธนาคารแหงประเทศไทยเปนผออกมสดสวนสงสดถง 63.4% ในขณะทตราสารหนทออกโดยกระทรวงการคลงเพยง 16.8% เทานน ซงนอยกวาหนกเอกชนทมสดสวนการออกตราสารหน 18.5% สวนรฐวสาหกจและตางประเทศมการออกตราสารหนในสดสวนทนอยมากเพยง1.2%และ0.1%

รปท 2-12 : ตราสารหนทออกใหม

20 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

รปท 2-13 : รปนแสดงถงผถอพนธบตรรฐบาลแยกตามกลมตางๆ จะเหนวาผทลงทนมากทสดเปนกลมอนๆทธนาคารแหงประเทศไทยในฐานะทเปนนายทะเบยนพนธบตรรฐบาลกาหนดไว กลมนจะประกอบไปดวยทงนกลงทนรายยอยทวไปซงจะมเปนจานวนมากโดยเฉพาะผทลงทนในพนธบตรออมทรพย นอกจากนนแลวกจะเปนนกลงทนสถาบนเชน กบข. กองทนประกนสงคม กองทนรวม เปนตน กลมนถอพนธบตรรฐบาลสงถง 51.2% ของมลคาคงคางทเหลออก20.3% เปนการถอโดยธนาคารพาณชย และอก 19.1% เปนการถอโดยบรษทประกน สวนทเหลออก 5.3% เปนพนธบตรรฐบาลทถอโดยธนาคารแหงประเทศไทยและ3.6%เปนสวนทถอโดยธนาคารออมสน

รปท 2-13 : กลมผถอพนธบตรรฐบาล

รปท 2-14 :แสดงกลมผถอหนกภาคเอกชนกลมผทลงทนหนกเอกชนมากทสดกคอกลมเดมทลงทนในพนธบตรรฐบาล เชน บคคลธรรมดา กองทนรวม กบข. เปนตน ซงถอรวมกนทงสนถง 83.0% รองลงมาคอบรษทประกนซงถอหนกภาคเอกชนจานวน8.8%ทเหลออก5.5%เปนการถอโดยธนาคารพาณชย

รปท 2-14 : กลมผถอหนกภาคเอกชน

บทท2กลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหน 21

รปท 2-15 : กลไกการทางานในตลาดตราสารหน ไทยในสวนของตลาดแรกนน หากเปนตราสารหนประเภทพนธบตรรฐบาลจะตองใหธนาคารแหงประเทศไทยเปนผดาเนนการประมล แตถาเปนตราสารหนประเภทพนธบตรรฐวสาหกจ สานกงานบรหารหนสาธารณะ กระทรวงการคลง จะเปนผดาเนนการประมล เพอคดเลอกผทเสนอราคาดทสดเปนผรบประกนการจาหนาย สวนตราสารหนประเภทพนธบตรธนาคารแหงประเทศไทยนนธนาคารแหงประเทศไทยจะเปนผจดการประมลเองการดาเนนการทงหมดไมจาเปนตองFilingทสานกงานก.ล.ต.สวนตราสารหนประเภทหนกภาคเอกชนนอกจากจะตองขอRating จากสถาบนจดอนดบความนาเชอถอและขอสญลกษณจาก ThaiBMA แลวจะตองไดรบการอนญาตจากสานกงาน ก.ล.ต. ดวย ตราสารหนในตลาดแรกทงหมดจะตองขนทะเบยนขอมลท ThaiBMAดวยสวนการซอขายในตลาดรองนนสามารถตดตอซอขายกนเองหรอผานนายหนาเชนผานIDBหรอผานระบบของตลาดหลกทรพยกได หลงการซอขายแลวรายการทซอขายกนจะตองรายงานไปท ThaiBMA เพอทาการ Surveillanceสวนการสงมอบและชาระราคานน ตราสารหนสวนใหญประมาณ 86% จะดาเนนการผาน TSD ของตลาดหลกทรพยสาหรบหนกเอกชนบางสวนทขนาดไมใหญมากนกจะดาเนนการผานCustodian

กลไกการทางานในตลาดตราสารหน ไทย:ในสวนของตลาดแรก

รปท 2-15 : กลไกการทางานในตลาดตราสารหน ไทย

การประมลตราสารหน ในตลาดแรกมวธการอยางไร

รปท 2-16 : วธการประมลตราสารหน ในตลาดแรก

22 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

รปท 2-16 : ในรปนจะแสดงขนตอนการประมลพนธบตรรฐบาล โดยเรมจากสานกบรหารหนสาธารณะ กระทรวงการคลงจะเปนผกาหนดวาจะตองการออกตราสารหนจานวนเทาใด ในชวงเวลาไหน แลวจงมอบหมายใหธนาคารแหงประเทศไทยเปนผดาเนนการประมล ปจจบนการประมลพนธบตรรฐบาลจะแบงเปน 2 สวนคอ การประมลแบบแขงขน(CompetitiveBid)และการประมลแบบไมแขงขน(Non-competitiveBid)การประมลแบบแรกสาหรบดลเลอรและนกลงทนรายใหญ สวนการประมลแบบหลง กระทรวงการคลงจะกนไวจานวนหนงเพอขายใหแกองคกรขนาดเลกทไมหวงกาไร เชนสมาคม สหกรณ มลนธ เปนตน การประมลแบบแขงขนเปนการประมลแบบหลายราคา (Multiple Price Auction) หรอบางทกเรยก American Auction โดยใหผทสนใจเสนอราคาและปรมาณทตองการประมลไปทธนาคารแหงประเทศไทย ผทเสนอราคาสงสดหรอ Yield ตำสดจะไดกอนสวนทเหลอจงจะจดสรรใหแกผทเสนอราคาตำรองลงไปจนกวาตราสารหนทออกจะหมด ประเทศไทยยงไมไดใหสทธเฉพาะ Primary Dealer เขาประมลในตลาดแรก นกลงทนรายใหญอยางเชนบรษทประกนหรอกองทนบาเหนจบานาญขาราชการกสามารถเขารวมการประมลไดหลงจากจดสรรแลวดลเลอรกนาตราสารหนทประมลไดไปขายตอหรอสงมอบใหแกลกคาทฝากประมลไวตอไป

รปท 2-17 : การประมลราคาในตลาดแรก

วธการประมลราคาในตลาดแรก

รปท 2-17 : รปนแสดงวธการประมลราคาในตลาดแรกแบบหลายราคาหรอ American Auction และ แบบราคาเดยวหรอ Dutch Auction ในกรณทเปนการประมลหลายราคา ถาหากมการประมลจานวน 10,000 ลานบาท ผทเสนอYield ตำสด เชนในตารางตวอยาง ดลเลอรรายท 1 เสนอ Yield ตำสดซงเทากบราคาสงสดท 4.5% แตตองการเพยง3,000ลานบาทยงมตราสารหนทตองการขายเหลออยกตองจดสรรใหดลเลอรรายท2ทเสนอYieldสงขนท4.55%ซงตองการจานวน 2,000 ลานบาท จะดาเนนการเชนนไปเรอยๆ จนตราสารหนทออกจาหนายหมดลงในจานวนหนงหมนลานบาท กรณนมดลเลอรทประมลได 4 ราย Yield เฉลยท 4.57% ซงจะเปน Yield ทนกลงทนซงประมลผาน Non-competitiveBidไดรบสวนการประมลแบบDutchAuctionนนจะคอยๆขยบYieldขนไปเรอยๆจนถงระดบทจะขายหมดในตวอยางนคอ4.65%ผประมลทกรายจะไดรบการจดสรรตามจานวนทประมลมาดวยCouponเทากนท4.65%

บทท2กลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหน 23

รปท 2-18 : ระบบการประมลพนธบตรรฐบาลในตางประเทศ

ระบบการประมลตราสารหน ในตางประเทศ

รปท 2-18 : รปนแสดงระบบการประมลพนธบตรรฐบาลในประเทศอนๆ ในบางประเทศจะใชระบบ PrimaryDealerแตบางประเทศใชUnderwriterแตการใชUnderwriterมจานวนไมมากนกและลดลงไปเรอยๆในบางประเทศจะใหเฉพาะ Primary Dealer เขารวมประมลเทานน ไมอนญาตใหนกลงทนเขารวมประมลดวย ประเทศทพฒนาแลวกอนการประมลมกจะเปดใหมการซอขายลวงหนาแบบWhen Issue หรอไปกาหนด Coupon ในวนประมล ทงนเพอชวยปองกนความเสยงใหแก PrimaryDealerนอกจากนนการประมลพนธบตรทวโลกมแนวโนมทจะใชการประมลแบบราคาเดยวหรอUniformPriceAuctionกนมากขนทงนเพอลดปญหาWinnerCurseทดลเลอรทประมลYieldตำเมอmark-to-market ณ สนวนจะขาดทน เนองจากราคาเฉลยจะสงกวานนเอง อกประเดนหนงคอการประมลพนธบตรในตางประเทศมกจะกาหนดชวงเวลาการประมลทแนนอนไวตลอดทงป ทาใหระยะการซอขายในตลาดรองทเรยกวาชวงOn-the-run มระยะเวลาทยาวและแนนอน และเมอมการประมลรนใหม รนเดมกกลายเปนOff-the-run ไปและไมมสภาพคลอง

การซอขายตราสารหน:พนธบตรรฐบาลในชวงตางๆ

รปท 2-19 : การซอขายตราสารหน ในชวงตางๆ

24 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

รปท2-19:รปนอธบายถงการซอขายพนธบตรรฐบาลในชวงตางๆหลงจากประกาศวาจะมการประมลซงตามปกตจะประกาศกอนการประมลประมาณหนงสปดาหในบางประเทศจะเรมมการประมลแบบทเรยกวาWhenissue:WIโดยยงไมมการกาหนดอตราดอกเบยจนกวาจะประมลเรยบรอย หลงจากวนประมลไปจนถงวนประมลครงหนา เรยกวา ชวงOn-the-run ซงจะเปนชวงทดลเลอรทประมลมาไดเอามาซอขายกนจนกวาจะถงการประมลครงตอไป จงจะขายใหนกลงทนสถาบนซงมกจะถอไปจนครบกาหนด ชวงนนจะเรยกวา Off-the-run การซอขายชวง On-the-run จะมสภาพคลองสงมากสวนการซอขายในชวงOff-the-runสภาพคลองจะคอนขางตำ

การประมลพนธบตรรฐวสาหกจ

รปท 2-20 : อธบายถงการประมลพนธบตรรฐวสาหกจ ซงสานกงานบรหารหนสาธารณะจะเปนผดาเนนการเรยกผประกนการจาหนายมาประมลตราสารหน ผทประมลตราสารหนท Yield ตำสดกจะไดตราสารหนไปทงจานวนตอจากนนกจะนาตราสารหนทประมลไดไปขายใหแกนกลงทนรายอนๆตอไป

รปท 2-20 : การประมลพนธบตรรฐวสาหกจ

การออกตราสารหนของภาคเอกชน:หนก

รปท 2-21 : การออกหนกของภาคเอกชน

บทท2กลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหน 25

การจดอนดบความนาเชอถอ(CreditRating) สถาบนจดอนดบความนาเชอถอระหวางประเทศทไดรบการยอมรบมอย 3 แหงคอ Moodys’ Standard andPoors และ Fitch Rating วธการจดอนดบของทง 3 หนวยงาน จะเปรยบผออกตราสารหนทเปนเงนสกลตางประเทศทวโลกหรอเรยกวาเปน InternationalScaleนอกจาก3หนวยงานทกลาวมาแลวในแตละประเทศยงอาจจะมสถาบนจดอนดบทองถนทจะจดอนดบผออกตราสารทเปนเงนสกลในทองถน โดยจะเปรยบเทยบเฉพาะผออกทอยในแตละประเทศเทานน เรยกวา National Scale ซงรฐบาลของแตละประเทศมกจะไดอนดบความนาเชอถอสงสด หากเปนการวดดวย National Scale เนองจากรฐบาลมโอกาสทหาเงนทเปนสกลทองถนมาจายคนใหนกลงทนมากกวานนเองปจจบนประเทศไทยมสถาบนจดอนดบทองถนสองหนวยงานคอTRISRatingและFitch(Thailand)

รปท 2-21 : การออกหนกของภาคเอกชนนน เรมตงแตผออกหนกทาการคดเลอกทปรกษาทางการเงนหรอผรบประกนการจาหนาย เพอเตรยมขอมลตางๆ ในการออกหนก ตลอดจนทาการจดโครงสรางของหนกทจะเสนอขายตอนกลงทน พรอมทงยนเรองขออนดบความนาเชอถอจากสถาบนจดอนดบความนาเชอถอ และตดตอขอสญลกษณหนกจากThaiBMAหลงจากนนทาการยนเรองขออนมตการออกหนกจากสานกงานก.ล.ต.และขนทะเบยนขอมลของหนกกบThaiBMAกอนทจะเสนอขายหนกตอนกลงทนตอไป

หนวยงานจดอนดบความนาเชอถอ

รปท 2-22 : อธบายการจดอนดบความนาเชอถอ ตามปกตทวโลกจะมสถาบนจดอนดบความนาเชอถอระหวางประเทศทไดรบการยอมรบเพยง 3 แหงคอMoodys’, Standard and Poors และ Fitch Rating การจดอนดบความนาเชอถอตามปกตจะมดวยกนหลายแบบแตรปแบบหลกๆคอการจดอนดบตราสารหนระยะยาว การจดอนดบตราสารหนระยะสนและการจดอนดบตราสารหนประเภทStructuredProducts

รปท 2-22 : การจดอนดบความนาเชอถอ

26 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

รปท 2-23 : ขนตอนการจดอนดบความนาเชอถอ

ขนตอนการจดอนดบความนาเชอถอ

รปท2-23:การจดอนดบความนาเชอถอชวยใหนกลงทนทราบวาหนกนนมความเสยงทางดานCreditมากนอยเพยงใดเงนทลงทนไปนนมโอกาสทจะไดรบคนมากนอยเพยงใด ในการจดอนดบความนาเชอถอมขนตอนตางๆ ดงน เรมตนจากการรวบรวมขอมล นาขอมลทไดมาวเคราะห นาผลจากการวเคราะหทไดเสนอคณะอนกรรมการ เสรจแลวนาเขาคณะกรรมการจดอนดบเพอพจารณาซงถอเปนขนตอนสดทาย เมอไดอนดบความนาเชอถอแลวกแจงใหผออกตราสารทราบหากไมมขอคดคานกจะประกาศอนดบความนาเชอถอตอสาธารณชนตอไป หลงจากนนสถาบนจดอนดบความนาเชอถอจะตดตามการเปลยนแปลงของผออกตราสารหนเปนระยะๆหากมการเปลยนแปลงทสาคญกอาจจะมการปรบอนดบความนาเชอถอใหมได

โครงสรางตลาดตราสารหน:ตลาดแรก

รปท 2-24 : ปจจบนโครงสรางตลาดแรกของตลาดตราสารหน จะมการออกตราสารหนประเภทมหลกประกน(Secured Bond) ประมาณ 27% สวนทเหลออก 73% เปนตราสารหนประเภทไมมหลกประกน (Unsecured Bond)นอกจากนนตราสารหนสวนใหญจะจายดอกเบยในอตราคงทถง 90% มตราสารหนทจายดอกเบยในอตราดอกเบยลอยตวเพยง 10% เทานน และเปนตราสารหนประเภททจายคนเงนตนเมอครบกาหนด (Bullet Bond) ถง 75%ทเหลออก 25%เปนตราสารหนประเภททยอยจายคนเงนตน(AmortizedBond)

รปท 2-24 : โครงสรางตลาดตราสารหน : ตลาดแรก

บทท2กลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหน 27

รปท 2-25 : แสดงการซอขายในตลาดรอง จะเหนไดวาปรมาณการซอขายเพมขนทกปหลงจากวกฤตการณทางการเงนเปนตนมา จากทเคยมการซอขายเพยงวนละไมกรอยลานบาท ปจจบนในป 2550 มการซอขายเฉลยวนละกวาสหมนลานบาท

รปท 2-25 : ปรมาณการซอขายในตลาดรอง

รปท2-26:รปนแสดงถงสภาพคลองของตลาดตราสารหนในประเทศไทยซงมคอนขางตำตวเงนคลงเปนตราสารหนทมสภาพคลองตอเนองกนมาหลายปในป2549มTurnoverRatioสงถง6เทาของมลคาคงคางแตในป2550พนธบตรธนาคารแหงประเทศไทยกลบมสภาพคลองทสงกวา เหตทตราสารหนระยะสนมสภาพคลองสงในชวงทผานมานนเปนเพราะมปรมาณการออกตราสารหนเปนจานวนมาก ทาใหมการซอขายจานวนมากตามไปดวย ในขณะท Turnover Ratio ของพนธบตรรฐบาลตำกวาตราสารหนระยะสน สาเหตหนงอาจมาจากจานวนรนทออกมามมากมายหลายรน และบางรนเปนพนธบตรออมทรพยทจากดการเปลยนมอ ทาใหสภาพคลองตำ สวนหนกเอกชนนนสภาพคลองยงตำกวาตราสารหนภาครฐเนองจากขนาดการออกคอนขางเลกและนกลงทนสวนใหญมกจะถอไวจนครบกาหนด

รปท 2-26 : สภาพคลองของตลาดตราสารหน ในประเทศ

สภาพคลองของตลาดตราสารหน ในประเทศ

28 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

ปรมาณซอขายตราสารหนของนกลงทนตางประเทศ

รปท2-27:แสดงปรมาณการซอขายตราสารหนไทยของตางประเทศในประเทศไทยซงจะเหนไดวามมากขนหลงจากป2546ตามปกตแลวนกลงทนตางชาตมสดสวนการถอครองตราสารหนไมมากนกโดยเฉลยประมาณ2%ของมลคาคงคางเทานน แตในชวงป 2549 ซงมนกลงทนตางประเทศเขามาลงทนในตราสารหนไทยจานวนมาก จนธนาคารแหงประเทศไทยตองออกมาตรการมาสกดกนกลาวคอธนาคารแหงประเทศไทยไดออกมาตรการสารอง30%ของเงนทนามาลงทนหลงจากนนจานวนการลงทนของตางชาตไดลดลงอยางรวดเรวจนเหลอเพยงประมาณ1%ของมลคาคงคางเทานน

รปท 2-27 : ปรมาณการซอขายตราสารหนของนกลงทนตางประเทศ

รปท 2-28 : การซอขายในตลาดรองตราสารหนแมวาจะมปรมาณเพมขนอยางมากแตจะเหนไดวาการซอขายเกอบทงหมด (98.27%) เปนการซอขายตราสารหนภาครฐโดยเฉพาะพนธบตรธนาคารแหงประเทศไทยซงเพมขนเปนจานวนมากในชวงหลง ในขณะทการซอขายหนภาคเอกชนมสดสวนนอยมากเพยง 1.16% เทานน ทเปนเชนนกเพราะขนาดของหนกนนคอนขางเลกคอโดยเฉลยประมาณ 2,000 ลานบาทตอการออกแตละครง ทาใหการเสนอขายตอนกลงทนเปนแบบPrivate Placement แทบทงสน และมผถอตราสารหนเพยงไมกราย โอกาสการซอขายในตลาดรองจงมนอยกวาตราสารหนภาครฐ

รปท 2-28 : สดสวนของตราสารหนทซอขายในตลาดรอง

สดสวนตราสารหนทซอขายในตลาดรอง

บทท2กลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหน 29

ลกษณะการซอขายตราสารหน ในตลาดรอง

รปท 2-29 : ลกษณะการซอขายตราสารหน ในตลาดรอง

รปท2-29:อธบายถงโครงสรางการซอขายตราสารหนในตลาดรองการซอขายตราสารหนเปนการซอขายกนเองระหวางดลเลอรประมาณ30%สวนทเหลออก70%เปนการซอขายตราสารหนระหวางดลเลอรกบนกลงทนซงนกลงทนมกจะซอและถอจนครบกาหนด สาเหตดงกลาวทาใหตลาดรองตราสารหนของไทยขาดสภาพคลอง ตราสารหนทซอขายในแตละวนมไมเกน 50 รนและสวนใหญเปนหนตราสารหนภาครฐ จานวนรายการในแตละวนมไมมากนก ประมาณ 250รายการ เพราะเปนการซอทมขนาดใหญแลวจงไปแตกยอยใหแตละกองทนทหลง (ในกรณของกองทนรวมตราสารหน)การซอขายตราสารหนทกรายการทผานดลเลอรๆ จะตองรายงานไปท ThaiBMA ภายใน 30 นาทหลงการซอขาย โดยตองแยกวตถประสงคดวยวาเปนการซอขายประเภทไหน ทผานมาการซอขายตราสารหนจะเปนการซอตามปกตทมการเปลยนมอจรงและไมมสญญาจะซอคนประมาณ 58% และเปนการซอขายทมสญญาจะซอคน 34% ทเหลออก 8%เปนการซอขายเพอวตถประสงคอน(เชนการซอขายลวงหนา)ปจจบนมลคาการซอขายตราสารหนในตลาดรองจะสงกวาการซอขายในตลาดหลกทรพยประมาณ2.5เทา

รปท 2-30 : ชองทางการซอขายตราสารหน ในตลาดรอง

ชองทางการซอขายตราสารหน ในตลาดรอง

หวเรองทสอง:กลไกการซอขายในตลาดรอง(SecondaryMarket)

30 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

รปท2-30:การซอขายตราสารหนในตลาดรองสามารถทาไดหลายชองทางเชนผานโบรกเกอรในตลาดหลกทรพยซอขายผาน BEX ในปจจบนมการซอขายผานชองทางนนอยมาก นอกจากนนอาจจะผานระบบซอขายแบบ AlternativeTradingSystemหรอFIRSTปจจบนมรายการซอขายรายงานไปทThaiBMAผานชองทางนประมาณ1-2%การซอขายสวนใหญจะเปนการซอขายผานตลาดOTCหรอซอขายกบดลเลอรโดยตรง ยกเวนการซอขายระหวางดลเลอรกบดลเลอรในบางกรณทยงไมตองการเปดเผยชอใหคคาทราบกสามารถทาการซอขายผานโบรกเกอรระหวางดลเลอรทเรยกวาInter-dealerBrokerหรอIDBไดเชนกนการซอขายกบดลเลอรโดยตรงนนดลเลอรบางรายอาจจะมการเสนอราคาผานเวบไซตของตวเองหรอผานBloombergกได

การซอขายตราสารหนผานระบบATS

รปท 2-31 : การซอขายตราสารหนผานระบบทเรยกวาATSหรอAlternative TradingSystem เปนระบบในตางประเทศ โดยเฉพาะในประเทศสหรฐอเมรกา สามารถแยกได 5 ประภทคอ 1) ระบบทใหบรการเฉพาะการซอขายระหวางดลเลอรกบดลเลอร; Inter-dealer, 2) ระบบทดลเลอรแตละรายมไวเพอใหบรการแกลกคาของตวเอง; SingleDealer, 3) ระบบทดลเลอรหลายรายมารวมกนเพอใหบรการแกนกลงทนทขอราคาซอขาย;Multi-dealer, 4)ระบบทใหทงผซอผขายเสนอราคาเขาสระบบเอง;Cross-matching,และ5)ระบบสดทายเปนระบบการประมล;AuctionสาหรบระบบFIRSTของตลาดหลกทรพยในประเทศไทยเปนระบบซอขายแบบท1และแบบท3

รปท 2-31 : ระบบการซอขายตราสารหนผาน ATS

บทท2กลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหน 31

รปท 2-32 : การซอขายในตลาดตราสารหนภาครฐตามปกตแลวจะแยกเปนชนๆ กลาวคอ ชนในสดเปนการซอขายระหวางดลเลอรซงเกดขนในกรณทPrimaryDealer:PDไดสทธการประมลในตลาดแรกเมอประมลไดมาแลวกจะนามาขายแกดลเลอรรายอนทประมลไมได หรอทไมใช PD ในชวงทกอนจะถงการประมลครงใหมหรอทเรยกวาชวงOn-the-run การซอขายชนทสองจะเกดขนเมอมการประมลครงใหม โดยดลเลอรจะขายตราสารหนใหนกลงทนสถาบนไปถอแทนเรยกวาตราสารนนอยในชวงOff-the-runแลวดลเลอรกจะไปประมลพนธบตรรอบใหมทเปนOn-the-runแทนสวนชนนอกสดนนคอนกลงทนรายยอยทอาจจะเขาไปรวมประมลในตลาดแรกผานNon-competitiveBidหรอซอขายจากดลเลอรเองโดยตรงกได

รปท 2-32 : การซอขายตราสารหนภาครฐ

การซอขายตราสารหนภาครฐในตลาดOTCทาอยางไร

การซอขายพนธบตรในชวงOn-the-runและOff-the-run

รปท2-33:รปนแสดงการซอขายพนธบตรในชวงOn-the-runและOff-the-runซงแตกตางกนอยางเหนไดชดโดยจะเหนไดวาชวงทพนธบตรเปนOn-the-runจะมการซอขายพนธบตรกนเปนจานวนมากรวดเรวและมสภาพคลองสงแตเมอพนชวงOn-the-runไปสชวงOff-the-runแลวจะเหนไดวาการซอขายพนธบตรมนอยไมคกคกและมสภาพ

รปท 2-33 : การซอขายตราสารหน ในตลาด OTC

32 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

คลองตำ เพราะพนธบตรไดตกอยในมอของนกลงทนสถาบนแลวและนกลงทนสถาบนมกจะถอพนธบตรไปจนครบกาหนด ไมคอยนาพนธบตรออกมาขายในตลาดรองมากนก การซอขายจะหนไปหาพนธบตรรนใหมทอยในชวงOn-the-runแทนการซอขายพนธบตรจะมวฏจกรวนเวยนอยเชนนเรอยไป

รปท 2-34 : การกระจกตวของการซอขายตราสารหน

รปท 2-34 : รปนแสดงใหเหนวาการซอขายตราสารหนนนคอนขางจะกระจกตวอยในกลมดลเลอรไมกราย ดงจะเหนไดวาดลเลอรทมปรมาณซอขายมากทสด5อนดบแรกนนมสดสวนสงถง50%แตถาขยายเปนดลเลอร 10อนดบแรกจะมสดสวนการซอขายสงถง82%เชนในขณะทมดลเลอรทซอขายตราสารหนจานวน50รายหมายถงวามดลเลอรอก 40 รายทเหลอมสวนแบงตลาดเพยง 18% เทานน อยางไรกดรปแบบนกเกดขนไดเชนเดยวกนในตลาดตราสารหนของประเทศทพฒนาแลว

การสงมอบและชาระราคาตราสารหนหลงการซอขาย

รปท 2-35 : การสงมอบและชำระราคาตราสารหน

รปท2-35:รปนอธบายถงการสงมอบและชาระราคาของตราสารหนหลงการซอขายปจจบนการซอขายสวนใหญจะสงมอบและชาระราคาผานบรษทศนยรบฝากหลกทรพย(ประเทศไทย)จากดหรอTSDโดยจะสงมอบและชาระราคา

บทท2กลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหน 33

ผมสวนรวมในตลาดพนธบตรรฐบาล

รปท 2-36 : ผมสวนรวมในตลาดแรกและตลาดรอง

ทงตราสารหนภาครฐและหนกเอกชน อยางไรกดธนาคารแหงประเทศไทยยงคงทาหนาทเปนนายทะเบยนของพนธบตรรฐบาลสวนการชาระเงนสามารถดาเนนการผานระบบโอนเงนของธนาคารแหงประเทศไทยหรอBahtNETไดอยางไรกตามหนกเอกชนทมขนาดเลกๆ ยงคงสงมอบและชาระราคาผาน Custodian อยเนองจากคาใชจายผาน TSD นนคอนขางแพง

รปท2-36:รปนแสดงถงผทมสวนรวมตางๆในตลาดพนธบตรรฐบาลตงแตตลาดแรกไปจนถงตลาดรองโดยในตลาดแรกเรมตงแตสานกงานบรหารหนสาธารณะทเปนผกาหนดจานวนพนธบตรรฐบาลทจะออกจาหนาย เวลาออกพนธบตรรฐบาล และเปนผดาเนนการประมลพนธบตรรฐวสาหกจ ผมสวนรวมลาดบตอมาคอธนาคารแหงประเทศไทยซงทาหนาทเปน Auction Agent และนายทะเบยนนอกจากนนยงมผรบประกนการจาหนายซงรบผดชอบการจาหนายในกรณของพนธบตรรฐวสาหกจลาดบตอมาคอThaiBMAมบทบาทในการกาหนดสญลกษณและขนทะเบยนพนธบตรทกตวทออกจาหนายสาหรบPrimaryDealer:PDไดเขามามบทบาทเปนผประมลแตปจจบนยงไมมการใหExclusiveRight แก PD และนกลงทนสถาบน เชน กบข. หรอบรษทประกนกสามารถเขามารวมประมลไดดวย ในตลาดรองดลเลอรทาการซอขายทงกบดลเลอรดวยกนและกบนกลงทนรายอนๆ โดยตดตอกนเองทางโทรศพทหรอผาน IDB หรออาจจะผานBEXของตลาดหลกทรพยเพราะพนธบตรรฐบาลไดขนทะเบยนกบตลาดหลกทรพยเพอซอขายดวยหลงการซอขายแลวไมวาจะดาเนนการผานชองทางใด ดลเลอรตองรายงานการซอขายไปท ThaiBMAภายใน 30นาทหลงการซอขายเพอ ทาง ThaiBMA จะไดนาเอาขอมลไปสรางYieldCurve, BondPrice Index และคานวณราคาเพอนาไปmark-to-marketตอไปสวนการชาระราคาจะทาผานTSDและโอนเงนผานธนาคารแหงประเทศไทย

34 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

ผมสวนเกยวของในหนกภาคเอกชน

รปท 2-37 : แสดงถงผทมสวนเกยวของในหนกภาคเอกชนทงในตลาดแรกและตลาดรองเชนเดยวกนกบรปทผานมา โดยผออกหนกจะตองตดตอทปรกษาทางการเงน ผรบประกนการจาหนายเพอออกแบบตราสารทจะเสนอขายรวมทงขออนดบความนาเชอถอจากสถาบนจดอนดบ ตอจากนนไปทา Filing ทสานกงาน ก.ล.ต. และอนดบตอมาคอขนทะเบยนท ThaiBMA สวนการซอขายในตลาดรองกเชนเดยวกบพนธบตรรฐบาลตางกนแตเพยงทไมม IDB และเนองจากหนกทออกมามจานวนไมมากจงสงมอบและชาระราคาผานCustodianโดยตรงโดยไมผานTSDกได

รปท 2-37 : ผมสวนรวมในหนกภาคเอกชนของตลาดตราสารหน

รปท 2-38 : รปนอธบายปญหาในระดบโครงสรางของตลาดตราสารหนไทยปญหาจะมทงในดานSupply และDemand จงทาใหตลาดตราสารหนขาดสภาพคลอง การทประเทศไทยมระบบเศรษฐกจขนาดเลก ทาใหมกจการขนาดใหญจานวนมาก และเปนกจการประเภทรฐวสาหกจหรอกจการรวมทนกบตางชาต ซงนยมกเงนจากตางประเทศหรอจากบรษทแมทมตนทนถกวาแทน จงเหลอเฉพาะกจการขนาดกลางซงถาไมกเงนจากธนาคารกจะออกตราสารหนซง

รปท 2-38 : ปญหาระดบโครงสรางของตลาดตราสารหน ไทย

ปญหาในระดบโครงสรางของตลาดตราสารหน

บทท2กลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหน 35

กลยทธการพฒนาตลาดตราสารหน ไทย

รปท 2-39 : กลยทธ ในการพฒนาตลาดตราสารหน

ตราสารหนทออกมขนาดเลกและนยมออกแบบ Private Placement ทาใหหนกขาดสภาพคลอง ในสวนของพนธบตรรฐบาลซงทางกระทรวงการคลงเปนผออกตราสารหนคอนขางจะใชนโยบายการคลงแบบอนรกษนยม ไมนยมใชนโยบายแบบขาดดลเพอลงทนในกจการพนฐานตางๆ การออกพนธบตรรฐบาลจงมจานวนไมมาก ยกเวนชวงหลงวกฤตการณทางการเงน ประกอบกบการออกตราสารหนมลกษณะไมเปนระบบ ทาใหพนธบตรรฐบาลมสภาพคลองตำแมวาจะมสภาพคลองสงกวาหนกเอกชนกตาม นกลงทนทลงทนกมแตระดบสถาบนและยงไมเขาใจในความหลากหลายของตราสารหน ทาใหมตลาดการเงนมแตผลตภณฑทางการเงนอยางงาย นกลงทนจากตางประเทศกถกจากดโดยมาตรการของธนาคารแหงประเทศไทยทาใหชองทางการจาหนายคอนขางจากด

รปท 2-39 : รปนอธบายกลยทธในการพฒนาตลาดตราสารหนของไทย เรมแรกควรเนนการเพมขนาดของตลาดทงภาครฐและเอกชนและควรเพมSegment ใหมๆภาครฐควรปรบรปแบบในการประมลพนธบตรใหม เพอใหเออตอการสราง Benchmark Bond ไดงายขน รวมทงใหเออตอการเพมสภาพคลองในตลาดรองดวย ระบบการซอขายควรพฒนาเพอให Active Player และภาครฐเขามามสวนพฒนา เปดชองทางการลงทนใหนกลงทนตางประเทศมากขน เพมผลตภณฑทางการเงนใหมๆ พฒนาเครองมอในการระดมทนระยะสนและการปองกนความเสยงรวมทงพยายามเพมจานวนดลเลอรทตองการคาขายตราสารหนใหมากขนดวย

36 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

รปท 2-40 : รปนอธบายถงความสมพนธระหวางตลาดเงนและตลาดทน โดยตลาดเงนเปนแหลงระดมทนเพอลงทนในตลาดตราสารหนและตลาดหน การขนลงของอตราดอกเบยจงมผลตอการซอขายในตลาดตราสารหนดวยหากอตราดอกเบยในตลาดตำเกนไป ผฝากเงนในสถาบนการเงนกจะถอนเงนออกจากสถาบนการเงนและไปลงทนในตลาดตราสารหนแทนทงทางตรงและทางออม และหากผลตอบแทนจากการลงทนในตราสารหนตำ นกลงทนกจะหนมาใหความสนใจตราสารในตลาดอนพนธมากขนและทาการลงทนในตลาดอนพนธแทนการลงทนในตราสารหนเปนตน

รปท 2-40 : ภาพแสดงความสมพนธระหวางตลาดเงน และตลาดทน

ความสมพนธของตลาดเงนและตลาดทน

บทท2กลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหน 37

หลงจากทไดทราบกลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหนในบททสองทาใหทานเหนภาพการปฏบตงานในตลาดตราสารหนทงในสวนของตลาดแรกและตลาดรอง รวมทงทราบกระบวนการออกตราสารหนในตลาดแรก การซอขายตราสารหน การชาระราคาและการสงมอบตราสารหนในตลาดรองมาแลว ในบทเรยนนจะกลาวถงสงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหนโดยมงเนนในกรณของประเทศไทยใน5หวเรองประกอบดวย

1) การกาหนดสญลกษณของตราสารหน 2) ความเสยงจากการลงทนในตราสารหน 3) การวดอตราผลตอบแทนและเสนอตราผลตอบแทน 4) ดชนตราสารหนทเผยแพรโดยสมาคมตลาดตราสารหนไทย 5) แหลงขอมลขาวสารการลงทนในตราสารหน

กอนทจะเขาสหวเรองตางๆ ทง 5 หวขอขางตน จะเรมอธบายใหผสอนเหนภาพตลาดตราสารหนวาในตลาดนมการดาเนนธรกรรมทางการเงนทมากมายมหาศาลแคไหนเรมจากรปท3-1

รปท 3-1: มลคาตลาดตราสารหนและสวนแบงตลาดของตลาด ตราสารหน

รปท 3-1 : รปนเปนตวเลขแสดงมลคาการซอขายในตลาดตราสารหน ซงมมลคารวมสงถงกวา 4 ลานลานบาทนบวาเปนตวเลขทสงอยางมาก และนบวนจะมมลคาสงขนเรอยๆ ตามความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ในแผนภมทางขวามอไดแสดงใหเหนสดสวนการซอขายวาตราสารหนแตละประเภทมสดสวนมากนอยเพยงใดโดยจะเหนวากวา70%เปนตราสารหนภาครฐ(คอGovtbond+T-bill+SA+SOE)

38 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

บทท3สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหน ไทย

รปท3-2:แสดงเปรยบเทยบมลคาซอขายตราสารหนกบหนในตลาดในชวงป2547ถงม.ค.2550จะเหนวาการซอขายตราสารหนเฉลยรายวนในป2550เปนตนมามมลคาสงกวาหนอยางเหนไดชดและมแนวโนมเพมสงขนอยางตอเนอง

รปท 3-2 : เปรยบเทยบมลคาซอขายตราสารหนกบหน

รปท 3-3 : รปนตองการแสดงใหเหนวา ปรมาณการซอขายตราสารหนในตลาดทดาเนนการผานผคาตราสาร(Dealer) ใน 10 อนดบแรกนนมใครบาง ซงจะเหนวาสวนใหญเปนธนาคารพาณชย เนองจากมฐานเงนทนใหญในการซอขาย(trade)พนธบตรภาครฐทาใหไดเปรยบเมอเปรยบเทยบกบบรษทหลกทรพยทมฐานเงนทนเลกกวา

รปท 3-3 : การจดลาดบผคาตราสารหน

บทท3สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหน ไทย 39

รปท 3-4 : การกำหนดสญลกษณตราสารหน ระยะยาว (พนธบตร/หนก)

รปท 3-5 : การกำหนดสญลกษณตราสารหน ระยะสน (ตวเงนคลง/ตว ธปท.)

รปท3-4ถง3-5:แสดงการกาหนดสญลกษณตราสารหนประเภทตางๆเหตผลทตองกาหนดสญลกษณของตราสารหนเพราะตราสารหนทออกขายในตลาดมเปนจานวนมากมายหลายรนและในแตละรนกจะแยกออกเปนประเภทยอยๆอกมากมายหลายประเภท ทาใหมความจาเปนตองกาหนดสญลกษณตราสารหนทมมาตรฐานเดยวกน เพอสอความหมายใหทกฝายทเกยวของไดเขาใจตรงกนในการทาธรกรรมตางๆในตลาดตราสารหน

ผสอนสามารถเปรยบเทยบการกาหนดสญลกษณตราสารหนประเภทตางๆไดจากภาพในรปท3-4และรปท3-5

หวเรองแรก:การกาหนดสญลกษณของตราสารหน

40 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

วธการอานสญลกษณของตราสารหน

ดงนน LB09DA กคอ พนธบตรรฐบาลประเภทพนธบตรเงนก (Loan bond : LB)ทครบกาหนดไถถอนในเดอนธนวาคม(December)ปค.ศ.2009โดยเปนพนธบตรเงนกรนแรกทครบกาหนดไถถอนในเดอนและปดงกลาว(A)

ดงนนTB05D28Bกคอตวเงนคลง(Treasurybill:TB)ทครบกาหนดในวนท28ธนวาคม(December)ค.ศ.2005โดยเปนตวเงนคลงรนท2(B)ทมวนครบกาหนดในวนเดอนและปดงกลาว

1.ตราสารหนระยะยาว

1 ตาแหนงสดทายเปนรหสแสดงความแตกตางระหวางตราสารทมปและเดอนครบกาหนดไถถอนเหมอนกนโดยรหสนจะเรยงตามลาดบกอนหลงของวนทออกตราสารจากA-Z

1-6 ตาแหนงแรกเปนชอยอของประเภทพนธบตรหรอองคกรผออกเปนตวอกษรภาษาองกฤษ

2 ตาแหนงถดไปเปนเลขสองหลกหลงของป ค.ศ. ทครบกาหนดไถถอน

1 ตาแหนงถดไปแสดงถงรหสเดอนทครบกาหนดไถถอนโดย เดอนม.ค.ถงก.ย. ใชรหส1-9สวนเดอนต.ค.ถงธ.ค.ใชรหสO(October),N(November)และD(December)ตามลาดบ

LB 09 D A

xxxx xx x x

1-6 ตาแหนงแรกเปนชอยอของประเภทพนธบตรหรอชอองคกรหรอบรษทผออกทเปนตวอกษรภาษาองกฤษ

2 ตาแหนงถดไปเปนเลขสองหลกหลงของป ค.ศ. ทครบกาหนดไถถอน

1 ตาแหนงถดไปแสดงถงรหสเดอนทครบกาหนดไถถอนโดยเดอนม.ค.ถงก.ย.ใชรหส1-9สวนเดอนต.ค.ถงธ.ค.ใชรหสO(October), N(November) และD(December)ตามลาดบ

2 ตาแหนงถดไปเปนเลขสองหลกหลงของวนทครบ กาหนดไถถอน

1 ตาแหนงสดทายเปนรหสแสดงความแตกตางระหวางตราสารทมปเดอนและวนทครบกาหนดไถถอนเหมอนกนโดยรหสนจะเรยงตามลาดบกอนหลงของวนทออกตราสารจากA-Z

xxxxxxx

2.ตราสารหนระยะสนTB 05 D 28B

ตอไปนเปนการสรปหลกเกณฑทจะชวยใหทานผสอนทาความเขาใจไดดและงายขน

บทท3สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหน ไทย 41

รหสของเดอนทครบกาหนดไถถอนของตราสารหนขนทะเบยนกาหนดไวดงน

การกาหนดรหสของเดอนทครบกาหนดไถถอนของตราสารหนขนทะเบยน

รปท3–6:เปนตวอยางทนามาจากหนาจอในเวบไซตwww.thaibma.or.thซงแสดงใหเหนวาณวนท14พฤษภาคม2550 มพนธบตรรฐบาล หนกระยะยาว ตราสารหนระยะสน อะไรบางทขายในตลาด โดยจะใหขอมลในรายละเอยด ทงประเภทของผลตอบแทนอตราผลตอบแทนวนครบกาหนดไถถอนอนดบความนาเชอถอ

ประเภทของตราสารทซอขายในตลาด

รปท 3-6 : ตวอยางตราสารหนประเภทตางๆ ทซอขายในตลาด

หวเรองทสอง:ความเสยงจากการลงทนในตราสารหน

รปท 3–7 : ประเภทของความเสยงจากการลงทน

1=เดอนมกราคม 4=เดอนเมษายน 7=เดอนกรกฎาคม O=เดอนตลาคม

2=เดอนกมภาพนธ 5=เดอนพฤษภาคม 8=เดอนสงหาคม N=เดอนพฤศจกายน

3=เดอนมนาคม 6=เดอนมถนายน 9=เดอนกนยายน D=เดอนธนวาคม

42 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

รปท 3–7 : การลงทนในตราสารหนมความเสยงเชนเดยวกบการลงทนในดานอนๆ โดยทวไปความเสยงหลกๆประกอบดวย ความเสยงจากผนผวนของราคาเนองจากการเปลยนแปลงของอตราดอกเบย ความเสยงดานเครดต หรอความเสยงจากการผดนดชาระหน ความเสยงจากตราสารหนขาดสภาพคลองในการซอขาย ความเสยงจากเงนเฟอความเสยงจากการเปลยนแปลงของอตราดอกเบยในการลงทนตอความเสยงจากผลกระทบของเหตการณทไมคาดคดจะอธบายในรายละเอยดของความเสยงประเภทแรก เพอใหผสอนเหนเปนตวอยาง ความเสยงประเภทนเปนความเสยงทสาคญทสดทนกลงทนตองคานงถงกอนการลงทน เพราะการลงทนในตราสารหนกเปรยบเสมอนการใหเงนกแกผออกตราสาร โดยมสญญาวาจะไดรบผลตอบแทนในรปดอกเบยตามงวดเวลาทตกลง และจะชาระคนเงนตนเมอครบกาหนดเวลา ดงนนนกลงทนจะตองพจารณาความสามารถในการชาระหนและความมนคงของผออกตราสารอยางรอบคอบเพอจากดความเสยงน

ตราสารหนทรฐบาลออก เชน พนธบตรรฐบาล ตวเงนคลง หรอ ตราสารหนท รฐบาลคำประกน ถอวาไมมความเสยงประเภทนสวนตราสารประเภทหนกทออกโดยภาคเอกชนนนมความเสยงขอมลทจะชวยใหผลงทนพจารณาฐานะและความมนคงทางการเงนของบรษทผออกตราสารไดงายขนกคออนดบความนาเชอถอหรอCredit ratingของตราสารหนหรอ ของบรษทผออกตราสารหน ในปจจบน สานกงาน ก.ล.ต. กาหนดใหหนกภาคเอกชนทจะออกขายแกบคคลทวไปตองไดรบการจดอนดบเครดตกอนถงจะออกเสนอขายในตลาดได

ภาษกบการลงทนตราสารหน

รปท 3-8 : รปนแสดงอตราภาษการลงทนในตราสารหน การลงทนในตราสารหนจะมอตรามากนอยเทาใดขนอยกบองคประกอบหลายประการ เชนประเภทของเงนไดและประเภทของนกลงทน ประเภทหลกของเงนไดจากการลงทนทตองเสยภาษ ประกอบดวย รายไดจากดอกเบย (Interest Income) รายไดจากกาไรในการขาย (Capital Gain) และรายไดจากสวนลดหรอผลตางระหวางราคาไถถอนกบราคาจาหนาย (Discount) ซงจะเหนวาอตราภาษของการลงทนจะแตกตางกนตามประเภทของนกลงทน

รปท 3-8 : ภาษการลงทนในตราสารหน

บทท3สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหน ไทย 43

การวดอตราผลตอบแทนจากการลงทนในตราสารหนจะใชอตราคดลดหรออตราดอกเบยธนาคารโดยทวไปอตราคดลดจะเปนตวบอกผลตอบแทน (Yield) ทจะไดรบจากการซอตราสารหน ในทางปฏบตวธการคานวณหาอตราผลตอบแทนจากการลงทนมหลายวธแตวธหลกๆทนยมใชกนในตลาดไดแก

• อตราผลตอบแทนถงวนครบกำหนดอายหรอวนครบกำหนดไถถอน (Yield toMaturity / YTM) ซงเปนอตราผลตอบแทนทใชคานวณมลคาของตราสารหนตามวธการหามลคาปจจบน และเปนอตราทใชกนโดยทวไปในตลาดในการเสนอราคาซอขายตราสาร อตราผลตอบแทนนแสดงใหเหนถงผลตอบแทนทงหมดทจะไดรบเมอถอตราสารหนดงกลาวไปจนครบกาหนดอายไถถอน

• อตราผลตอบแทนปจจบน (Current Yield) เปนการคานวณอตราผลตอบแทนอยางงายโดยนาดอกเบย(Coupon)ทจะไดรบจากตราสารหนนนหารดวยราคาของตราสารหนจะเหนวาอตราผลตอบแทนปจจบนจะไมคานงถงคาของเงนตามเวลาหรอมลคาปจจบนของกระแสเงนทไดรบในอนาคตรวมไปถงผลตอบแทนทไดจากการเพมหรอลดลงของราคา(CapitalGainorLoss)แตจะสนใจเฉพาะผลตอบแทนทไดจากดอกเบยทจะไดรบในปนกบราคาตราสารหนณปจจบนเทานน

หวเรองทสาม:การวดอตราผลตอบแทนและเสนอตราผลตอบแทน

เสนอตราผลตอบแทน (Yield Curve) ในรปท 3-9 หรอทเรยกกนโดยทวไปวา Yield Curve คอ เสนทแสดงความสมพนธระหวางอตราผลตอบแทนกบอายคงเหลอ (Time tomaturity) ของตราสารหน แตละจดบน YieldCurve จะบอกใหเราทราบวา อตราผลตอบแทนทตลาดตองการสาหรบตราสารหนแตละชวงอายเปนเทาไร โดยปกตจะใชอตราผลตอบแทนของพนธบตรรฐบาลณชวงอายตางๆมาสรางเปนเสนอตราผลตอบแทนทปราศจากความเสยงของการผดนดชาระหนทเรยกวาRisk-freeYieldCurveซงเปนอตราผลตอบแทนพนฐานทสามารถนาไปใชคานวณอตราผลตอบแทนสาหรบตราสารหนทมความเสยงตางๆได

รปท 3-9 : เสนอตราผลตอบแทน

44 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

รปท 3-10 : ประโยชนของเสนอตราผลตอบแทน

ประโยชนของเสนอตราผลตอบแทน

เสนอตราผลตอบแทนYieldCurveนThaiBMAเปนผจดทาและเผยแพรในชอGovernmentBondYieldCurveโดยจะเผยแพรขอมลผานเวบไซตในเวลาประมาณ16.00น.ของทกวนทาการผลงทนในตลาดตราสารหนนาเอาไปใชเปนขอมลพนฐานอางองและใชกนอยางแพรหลาย โดยนาไปประยกตใชในงานตางๆ เชน การกาหนดอตราดอกเบยของพนธบตรและหนกเพอจาหนายในตลาดแรก การใชเปนเครองมอการคานวณเพอหามลคายตธรรมในการบนทกบญช รวมทงใชเปนขอมลในการตดสนใจดาเนนนโยบายและกลยทธการลงทนประโยชนของเสนอตราผลตอบแทนอธบายไวในรปท3-10

รปรางของเสนอตราผลตอบแทนYieldCurve

รปท 3-11 : แสดงรปรางของเสนอตราผลตอบแทน

รปท 3-11 : รปนแสดงลกษณะ รปรางของเสนอตราผลตอบแทนทแตกตางกนไปในแตละชวงเวลา ซงขนกบปจจยทางเศรษฐกจ เชน ภาวะเงนเฟอ เงนฝด นโยบายการเงนการคลงของรฐบาล สภาพคลองในระบบการเงน ปจจยดงกลาวขางตนจะมผลกระทบตอการเปลยนแปลงของเสน Yield Curve และทาใหรปรางของเสนเปลยนไป รปรางของ YieldCurveสามารถแบงออกเปน4รปแบบคอ

บทท3สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหน ไทย 45

•แบบปกต(NormalYieldCurveorUpwardSlopingYieldCurve)มลกษณะเปนเสนลาดชนขนจากลางซายขนไปบนขวา โดย Yield ของพนธบตรทมอายคงเหลอสนจะตำกวา Yield ของพนธบตรทมอายคงเหลอยาวแสดงใหเหนวาผลงทนตองการผลตอบแทนทสงขนเมอลงทนในตราสารหนทมอายยาวขนซงเปนกรณปกตจงเรยกวาเสนอตราผลตอบแทนแบบนวาแบบปกต

•แบบลาดลง(InvertedYieldCurveorDownwardSlopingYieldCurve)มลกษณะตรงขามกบแบบปกต คอ เปนเสนลาดลงจากบนซายลงไปลางขวา โดย Yield พนธบตรทมอายคงเหลอยาวจะมอตราผลตอบแทนตำกวาพนธบตรทมอายสน ซง YieldCurve ลกษณะนจะพบเมอตลาดคาดการณวาอตราดอกเบยในตลาดจะมแนวโนมลดลง

•แบบหลงเขา (Humped Yield Curve) ลกษณะเสนจะลาดชนขนจากลางซายไปบนขวาและวกตำลงเมออายคงเหลอของตราสารหนเพมขน

รปท 3-12 : เสนอตราผลตอบแทนพนธบตรรฐบาล ของ ThaiBMA

รปท 3-12 : หนาทของ ThaiBMA เปนผจดทาและเผยแพรขอมล Yield Curve สาหรบตลาดตราสารหน โดยขอมลทใชในการจดทาจะมาจากอตราผลตอบแทนเสนอซอ (Bidding Yield) ของพนธบตรรฐบาล (Loan Bond) ทกรนททางคคาหลกของธนาคารแหงประเทศไทยทเรยกวา Primary Dealer ทาหนาทเสนอเขามา พนธบตรรฐบาลเหลานมคณสมบตเหมอนกน คอมอตราดอกเบยคงทและมกาหนดการจายปละ 2 ครง สวนใหญเปนพนธบตรทมสภาพคลองการซอขายสงเนองจากปรมาณคงคางคอนขางมากเมอเทยบกบตราสารหนชนดอนๆ โดยมแกนนอนเปนอายคงเหลอของพนธบตรรฐบาลทกรน สวนแกนตงเปนอตราผลตอบแทนเสนอซอเฉลย (Average Bidding Yield) ทเสนอโดย PrimaryDealer เมอนาแตละจดทเกดจากอายคงเหลอของพนธบตรแตละรนกบอตราผลตอบแทนเสนอซอมาเชอมตอกนกจะไดเสนอตราผลตอบแทนของพนธบตรรฐบาล ซงถอเปนเสนผลตอบแทนของการลงทนทปลอดจากความเสยงในการชาระหน(Risk-FreeGovernmentBondYieldCurve)

นอกจากนน ยงสามารถสรางอตราผลตอบแทนอางองจากเสน Yield Curve โดยใชหลกการประมาณการแบบเสนตรง(LinearInterpolation)เพอทจะใหไดคาอตราผลตอบแทนณอายตางๆทตองการเชน1ป2ป3ปเปนตนซงการจดทาคาประมาณการดงกลาวทาใหผใชสามารถนาคาทไดไปใชงานไดสะดวกขน

46 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

รปท 3-13 : เปรยบเทยบเสนอตราผลตอบแทนพนธบตรรฐบาล

รปท 3-14 : แสดงเสนอตราผลตอบแทนแบบ Zero coupon ณ วนท 11 พฤษภาคม 2550 ซงจดทาโดยThaiBMAและเผยแพรในทกวนทาการในwebsiteของThaiBMAเวลา16.00น.

รปท 3-14 : แสดงเสนอตราผลตอบแทนแบบ Zero coupon

รปท 3-13 : แสดงการเปรยบเทยบใหเหนการเปลยนแปลงของเสนอตราผลตอบแทนพนธบตรรฐบาลใน4 ชวงเวลาวามการเปลยนแปลงเคลอนไหวอยางไร การดาเนนนโยบายของรฐบาลในแตละระยะเวลาไดสงผลกระทบตอลกษณะของเสนYieldCurveดวย

บทท3สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหน ไทย 47

รปท 3-15 : รปนทาการเปรยบเทยบใหเหนความแตกตางระหวางเสนอตราผลตอบแทนพนธบตรรฐบาลกบเสนอตราผลตอบแทนแบบZerocoupon

รปท 3-15 : เปรยบเทยบเสนอตราผลตอบแทนพนธบตรรฐบาลกบ เสนอตราผลตอบแทน แบบ Zero coupon

หวเรองทส:ดชนตราสารหน(BondIndex)

ดชนตราสารหน(BondIndex)เปนเครองมอทผลงทนใชตดตามความเคลอนไหวของตลาดโดยรวมหรอของกลมตราสารหนทสอดคลองกบการลงทน เชน ดชนพนธบตรรฐบาล ดชนหนกทอยในระดบนาลงทน (Investmentgrade)ดชนตราสารหนสามารถแบงไดเปนหลายประเภทขนอยกบวตถประสงคทตองการจะวด เชนดชนCleanPriceIndexเปนการวดความเคลอนไหวของราคาตราสารหนทไมรวมดอกเบยคางรบเปนตน

ประโยชนของดชนตราสารหน

รปท 3-16 : ความหมายและประโยชนของดชนตราสารหน

48 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

ดชนตราสารหนเปนเครองมอเพอใหผบรหารกองทนใชเปนมาตรฐานในการเปรยบเทยบ และวดความสามารถในผลการดาเนนงานของตนเทยบกบผลตอบแทนของตลาดโดยรวม ในขณะเดยวกนนกลงทนรายยอยสามารถใชเปรยบเทยบผลการดาเนนงานของแตละกองทน เพอประโยชนในการเปนขอมลในการตดสนใจลงทน และสาหรบผทเกยวของทวไป ดชนตราสารหนเปนเครองมอทชวยตดตามความเคลอนไหวของตลาด และยงใชในการวางกลยทธในการบรหารการลงทนทเหมาะสมไดดวย

รปท 3-17 : การแบงประเภทดชนตราสารหนของ ThaiBMA

ประเภทของดชนตราสารหน

ดชนตราสารหนมหลายประเภท การแบงประเภทขนกบลกษณะและวตถประสงคทจะนาไปใช ดชนตราสารหนทThaiBMAจดทาขนแบงไดเปนสามประเภทหลกดงแสดงในรปท3-17

1. แบงตามวตถประสงคการใชงานการแบงดวยวธการนเปนการแบงตามความตองการใชงานตามประเภทของตราสารหนเชนดชนพนธบตรรฐบาล(GovernmentBondIndex)ดชนพนธบตรรฐวสาหกจ(SOEBondIndex)ดชนหนกระดบนาลงทน(InvestmentGradeCorporateBondIndex)เปนตน

2. แบงตามวธคำนวณ ไดแก Clean Price Bond Index เปนดชนทคานวณจากราคาตราสารหนทไมรวมดอกเบยคางรบ ดงนนการเปลยนแปลงของคาดชนประเภทนจะมาจากการเปลยนแปลงของราคาและอายคงเหลอของตราสารหนเทานนGrossPriceBondIndexเปนดชนทคานวณจากราคาตราสารหนทรวมดอกเบยคางรบซงจะสะทอนถงการเปลยนแปลงขององคประกอบ 3 สวน คอ ราคา อายคงเหลอ และดอกเบยคางรบ Total Return Bond Indexเปนดชนทนอกจากจะรวมเอาดอกเบยคางรบในการคานวณแลว ยงไดรวมเอาดอกเบยจากการลงทน (Coupon interest)มารวมเปนสวนหนงในการคานวณดวยซงจะสะทอนใหเหนถงผลตอบแทนโดยรวมของการลงทนในตราสารหน

บทท3สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหน ไทย 49

ดชนตราสารหนทจดทาและเผยแพรโดยThaiBMA

รปท 3-18 : ดชนตราสารหนทจดทาโดย ThaiBMA

รปท3-18:แสดงดชนตราสารหนทจดทาโดยThaiBMAแยกออกเปนประเภทตางๆไดดงน

1. ดชนพนธบตรรฐบาล (ThaiBMA Government Bond Indices) เปนดชนวดความเคลอนไหวของพนธบตรรฐบาลประเภทLoanBond(หรอทขนตนตามสญลกษณThaiBMAดวยอกษรLB)นอกจากกลมดชนพนธบตรรฐบาลรวมทประกอบดวยพนธบตรรฐบาลทกรนแลว ThaiBMA ยงไดจดทาดชนพนธบตรรฐบาลแยกเปนกลมยอยๆอก5กลมโดยแบงตามอายคงเหลอ

2. ดชนหนกทมอนดบความนาเชอถอในระดบนาลงทน (Investment Grade Corporate BondIndex) การจดทาดชนหนกแยกตางหากจากดชนพนธบตรรฐบาลกเพอใหสามารถวดความเคลอนไหวของการลงทนในหนกเอกชน ซงเปนเครองมอวดผลการดาเนนงานของพอรตการลงทนหรอของกองทนตางๆ ไดอยางละเอยดยงขนเนองจากการเคลอนไหวของราคาของหนกมลกษณะเฉพาะและอาจแตกตางจากความเคลอนไหวของพนธบตรรฐบาล

3.ดชนZeroRateReturn(ZRRindex)เปนดชนวดการลงทนในตราสารหนอายคงททปราศจากความเสยง เชนZRR1Year Index เปนดชนวดการลงทนในตราสารหนทไรความเสยงทมอายคงท 1ปดชนนจะมประโยชนสาหรบใชเปนดชนเปรยบเทยบพอรตการลงทนทมนโยบายการลงทนในตราสารหนโดยกาหนดอายเฉลยของพอรตลงทนทคงท

4.ดชนตวเงนคลง(T-BillIndex)เปนดชนวดการลงทนในตราสารหนระยะสนทปราศจากความเสยงคอตวเงนคลง โดยการเปรยบเทยบผลตอบแทนทคานวณจากคาดชนตวเงนคลงกบผลตอบแทนจากการลงทนในพอรตของนกลงทน

5.ดชนพนธบตรรฐวสาหกจ (StateOwnedEnterprise Index)เปนดชนวดการลงทนในตราสารหนประเภทพนธบตรรฐวสาหกจโดยพนธบตรรฐวสาหกจทนามาคานวณหาดชนจะรวมพนธบตรรฐวสาหกจทงทคำประกนโดยกระทรวงการคลงและไมคำประกน

6.ดชนตราสารหนไทย(CompositeIndex)เปนดชนวดการลงทนตราสารหนทกประเภทในตลาดตราสาร

50 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

หวเรองทหา:แหลงขอมลขาวสารการลงทนในตราสารหน

หวเรองนเปนเรองสดทายของบทน ทานผสอนจะสามารถหาขอมลขาวสารตางๆ ทเกยวของกบตลาดตราสารหนเพอนาไปใชในการเรยน การสอน และการลงทนในตลาดตราสารหนไดจากหลายแหลง โดยทานอาจสอบถามขอมลโดยตรงไดจากเจาหนาทของสถาบนการเงนหรอ Dealer ทใหบรการ หรอคนหาขอมลไดจาก website ของหนวยงานหรอองคกรตางๆทมหนาทเผยแพรขอมลโดยตรง

รปท 3-19 : แหลงขอมลขาวสารตลาดตราสารหน

รปท 3-20 : ขอมลทเผยแพร ในเวบไซตของสานกงานบรหาร หนสาธารณะ

ขอมลตลาดแรกตราสารหน

ขอมลในตลาดตราสารหนประกอบไปดวย ขอมลการเสนอขายและขอมลพนฐานของตราสารหน ทเสนอขายในตลาดแรกและขอมลเกยวกบราคาความเคลอนไหวและขาวสารตางๆในตลาดรอง

บทท3สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหน ไทย 51

1.Websiteสำนกงานบรหารหนสาธารณะwww.pdmo.go.thไดเผยแพรขอมลหลายดานเชน •นโยบายและแผนการออกตราสารหนภาครฐ ซงประกอบดวย พนธบตรรฐบาล ตวเงนคลง พนธบตรรฐวสาหกจพนธบตรออมทรพย

•ความเปนมาของพนธบตรตวเงนคลงและการออกตราสารหนภาครฐ

•กาหนดการประมลพนธบตรและผลการประมล

•ขอมลขาวสารเกยวกบหนสาธารณะและแผนพฒนาตลาดตราสารหนของกระทรวงการคลง

รปท 3-21 : ขอมลทเผยแพร ในเวบไซตของธนาคารแหงประเทศไทย

2.Websiteของธนาคารแหงประเทศไทยwww.bot.or.thตวอยางของขอมลทเผยแพร •สาระนารเกยวกบพนธบตรตวเงนคลง

•กาหนดการประมลพนธบตรและผลการประมล

•การจาหนายพนธบตรออมทรพย

•กฎระเบยบทเกยวของกบการประมลตราสารหนภาครฐ

รปท 3-22 : ขอมลทเผยแพร ในเวบไซตของธนาคารแหงประเทศไทย

52 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

3.Websiteของสำนกงานก.ล.ต.www.sec.or.thขอมลทเผยแพรไดแก

•การออกและเสนอขายหนกภาคเอกชน

•ขาวสารการกากบดแลผประกอบธรกจหลกทรพย

•กฎเกณฑเกยวกบการประกอบธรกจหลกทรพยและการคาตราสารหน

ขอมลตลาดรองตราสารหน ThaiBMA ทาหนาทเปนศนยกลางขอมลตราสารหนในตลาดรอง ขอมลพนฐานของตราสารหน ภาวะความเคลอนไหวและราคาซอขายอางองในตลาดตราสารหน นบเปนขอมลทสาคญยงตอการทาธรกรรมซอขายตราสารหนในตลาดรอง นกลงทนจะตองอาศยการตดตามขอมล การประเมนความเคลอนไหวการเปลยนแปลงของตลาด ซงเมอประมวลกบปจจยทเกยวของอนๆเชนการคาดการณอตราดอกเบยระยะเวลาการลงทนความเสยงทยอมรบไดจะสงผลตอการตดสนใจโดยสถาบนการเงนทเปนผคาตราสารหน(Dealer)มขอกาหนดทจะตองรายงานธรกรรมการซอขายของตนทกรายการและของทกวนทาการใหแกThaiBMAภายใน30นาทนบแตเวลาทมการซอขาย(Tradetime)

ทานผสอนสามารถหาขอมลขาวสารตางๆทเกยวกบการซอขายและการดาเนนธรกรรมตางๆ ในตลาดรองตราสารหนไดจากเวบไซตของThaiBMAและBEX

ThaiBMA ดาเนนการตรวจสอบและประมวลผล รายงานการซอขายทนาสงโดยสถาบนการเงนผคาตราสารหนเพอเผยแพรราคาและขอมลซอขายแกผทเกยวของทงในระหวางวนและหลงสนวนทาการ โดยขอมลดงกลาวจะเปนประโยชนตอนกลงทนในตลาดทจะสามารถนาไปใชในงานวเคราะหการตดตามฐานะการลงทนตลอดจนเพอใชในการตดสนใจลงทนโดยThaiBMAนาขอมลเหลานออกเผยแพรผานสอตางๆไดแกหนงสอพมพธรกจรายวนฉบบตางๆและWebsiteของThaiBMA

รปท 3-23 : แหลงขอมลขาวสารตลาดรองตราสารหน

บทท3สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหน ไทย 53

ขอมลในรปท3-24:เปนตวอยางของรายงานประจาวนทThaiBMAจดทาและเผยแพรรายวนผานทางwebsitewww.thaibma.or.thโดยสามารถอธบายความหมายไดดงตอไปน

• Outstanding Value และNumber of Issues หมายถง มลคาคงคางและจานวนรนของตราสารหนทงหมดในตลาดตราสารหนทขนทะเบยนอยกบThaiBMA

•Total TradingValueคอมลคาการซอขายรวมของตลาดตราสารหนในวนนนๆโดยจะประกอบดวยการซอขายใน2ประเภทไดแก

-Outright / Cash trading คอ การซอขายแบบซอขาดขายขาด เปนลกษณะการทาธรกรรมโดยปกตของตลาดการซอขายแบบOutrightจะมสดสวนมากกวารอยละ60ของมลคาซอขายทงหมดของตลาดและเปนธรกรรมทจะสะทอนถงปรมาณการซอขายทแทจรง

-Financingคอการทาธรกรรมซอขายโดยมจดประสงคเพอกยมเงนไดแกการทาธรกรรมซอคน(Repo)ซงในปจจบนการทา Repo สวนใหญจะเปนการทาธรกรรมระหวางธนาคารแหงประเทศไทยกบ Primary Dealerเพอการดาเนนนโยบายการเงนของธปท.ทเรยกกนวาBilateralRepoสาหรบธรกรรมประเภทPrivateRepoคอการทาธรกรรมซอคนภาคเอกชน

รปท 3-24 : ขอมลทเผยแพร ในเวบไซตของ ThaiBMA

วนทซอขาย

ยอดคงคางและมลคาซอขายประจำวน

ภาพรวมการซอขายประจำวน

54 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

ตวอยางขอมลการซอขายประจำวนทเผยแพรโดยThaiBMA

แสดงมลคาการซอขายแยกตามประเภทธรกรรมและประเภทนกลงทน

•Dea le r-Dea le r=มลค าซ อขายระหวางDealerดวยกนเอง

•Dealer-Investor= มลคาซอขายระหวางDealerกบนกลงทน

แสดงมลคาการซอขายยาตามประเภทนกลงทนMFC:Mutualfundco.INS:InsuranceCoDCO:DomesticCo.NDL:Non-dealerlicensefinancialinstitutionsFCO:Foreignco.(Non-resident)IND:Individualinvestors

Click“Moreinfo”เพอดรายการซอขายทงหมดไว

วนนน

LastExecutedYieldแสดงอตราผลตอบแทนของการขายซอขายลาสดของวน

แสดงTop5mostactivebondและระบบประเภทของตราสารหนเชน

-SA (State agency)ตราสารหนออกโดยองคกรของรฐ(ธปท.)

-TB(T-bill)ตวเงนคลง

-GB(Governmentbond)พนธบตรรฐบาล

รปท 3-25 : ขอมลความเคลอนไหวการซอขายรายวนในเวบไซตของ ThaiBMA

ขอมลความเคลอนไหวการซอขายรายวนของตลาดรองตราสารหนท ThaiBMA นาออกเผยแพรประกอบดวยปรมาณธรกรรมการคา ณ วนนนๆ ซงแยกประเภทตามชนดตราสารคอ พนธบตรรฐบาล ตวเงนคลง พนธบตรรฐวสาหกจหนกเอกชนนอกจากนนยงมการเผยแพรดชนอางองอนๆทThaiBMAเปนผพฒนาจดทา เชนเสนอตราผลตอบแทนพนธบตรรฐบาล (Government Bond Yield Curve) ดชนพนธบตรรฐบาล (Government Bond Index)และดชนหนกเอกชน (Corporate Bond Index) อยางไรกตาม ราคาซอขายทเผยแพรนสวนใหญเปนราคาทเกดจากธรกรรมการคาของนกลงทนสถาบน (Wholesale Price) เชน กองทนรวม กองทนสารองเลยงชพ และสถาบนการเงนตางๆ ซงมกจะเปนราคาทดกวาเมอเปรยบเทยบกบราคาซอขายของนกลงทนรายยอย ซงถอเปน Retail price ทโดยทวไปมมลคาการคาตอรายการตำกวาของนกลงทนสถาบนนอกจากนนThaiBMAยงไดเผยแพรขอมลขาวสารทเกดขนในตลาดผานสอตางๆเพอประโยชนตอผทเกยวของในตลาดตราสารหน

บทท3สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหน ไทย 55

รปท 3-26 : ทมาของสมาคมตลาดตราสารหน ไทย ThaiBMA

ความเปนมาของThaiBMA

ลำดบความเปนมาของการจดตง BDC / ThaiBDC / ThaiBMA

แมวาการดาเนนงานในนามของ ThaiBMA จะเรมขนในปลายป 2548 หลงจากไดรบใบอนญาตสมาคมจากสานกงานก.ล.ต.เมอวนท8กนยายน2548แตบทบาทการทาหนาทในตลาดตราสารหนของThaiBMAไดเรมดาเนนการมาตงแตป 2537ภายใตชอ “ชมรมผคาตราสารหน” (BondDealersClubหรอ BDC) ซงเปดดาเนนการเมอวนท1พฤศจกายน2537ภายใตการดาเนนงานของสมาคมบรษทหลกทรพยโดยมวตถประสงคเพอสรางระบบโครงสรางพนฐานของการซอขายตราสารหนระหวางผคาตราสารหนในตลาดรอง ในป 2540 ชมรมผคาตราสารหนไดปรบเปลยนสถานะเปน“ศนยซอขายตราสารหนไทย”(ThaiBondDealingCentreหรอThaiBDC)โดยไดรบใบอนญาตใหบรการเปนศนยซอขายตราสารหนตามพ.ร.บ.หลกทรพยฯของสานกงานก.ล.ตตอมาในป2548คณะกรรมการกากบการพฒนาตลาดตราสารหนในประเทศ ไดปรบสถานะจากศนยซอขายฯ เปน“สมาคมทเกยวเนองกบธรกจหลกทรพย”ภายใตชอสมาคมตลาดตราสารหนไทย หรอ Thai Bond Market Association (ThaiBMA) เพอมงเนนและขยายบทบาทการทาหนาทดานการเปนSROและการเปนศนยขอมลตราสารหน

การดำเนนงาน 1พ.ย.2537 • ชมรมผคาตราสารหน(BDC)เปดดาเนนงาน

3ก.ค.2540 • BDCยนขอรบใบอนญาตจดตงศนยซอขายตราสารหนไทย

9ธ.ค.2540 • กลต.ออกใบอนญาตจดตงศนยซอขายตราสารหนไทย(ThaiBDC)

22เม.ย.2541 • ThaiBDCเปดดาเนนงานอยางเปนทางการ

8ก.ย.2548 • ThaiBMAไดรบใบอนญาตเปดดาเนนงานในฐานะสมาคมทเกยวเนองกบธรกจหลกทรพย

28พ.ค.2550 • กลต.และThaiBMAลงนามในMOUเพอกาหนดบทบาทหนาทของThaiBMAในฐานะ SROใหชดเจน

56 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

มารจกสมาคมตลาดตราสารหน ไทย(ThaiBMA)

รปท 3-27 : บทบาทของสมาคมตลาดตราสารหน ไทย

ThaiBMAคอใครและมบทบาทอะไรบาง

สมาคมตลาดตราสารหนไทยทาหนาทหลกในการเปนองคกรกากบดแลสมาชก(Self-RegulatoryOrganization/SRO) เปนศนยรวมขอมลดานตลาดตราสารหน กาหนดมาตรฐานในตลาด เปนหนวยงานกาหนดราคาตราสารหนรวมถงสงเสรมและพฒนาตลาดตราสารหน จากทไดกลาวมาทกทานไดรจกสมาคมตลาดตราสารหนไทยหรอThaiBMAแลวโดยบทบาทหนาทหลกทสาคญๆของสมาคมตลาดตราสารหนไทยสรปไดดงภาพในรปท3-27

รปท 3-28 : ขอกาหนดทเกยวของกบ ThaiBMA

ขอกำหนดทเกยวของกบThaiBMA

รปท 3-28 : เปนขอกาหนดในการเปนสมาชกของThaiBMAขอกาหนดการขนทะเบยนเปนผคาตราสารหนและขอกาหนดการขนทะเบยนหนกกบ ThaiBMA สานกงาน ก.ล.ต. ไดมขอกาหนดตางๆ ดงกลาวไวเพอให ThaiBMAสามารถกากบดแลสมาชกเหลานใหอยภายใตมาตรฐานการปฏบตเดยวกน โดย ThaiBMA สามารถใชบทกาหนดการลงโทษหากสมาชกไมปฏบตตามกฎเกณฑและระเบยบปฏบตทกาหนดไว

บทท3สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหน ไทย 57

รปท 3-29 : การรายงานขอมลการซอขายตราสารหน

รปท3-29:เปนขอกาหนดของกลต.ทกาหนดใหผคาตราสารหนจาเปนตองรายงานขอมลการซอขายตราสารหนใหกบ ThaiBMA โดยสถาบนการเงนทเปนผคาตราสารหน (Dealer) มขอกาหนดทจะตองรายงานธรกรรมการซอขายของตนทกรายการและของทกวนทาการใหแกThaiBMAภายใน30นาทนบแตเวลาทมการซอขาย(Tradetime)

รปท 3-30 : การรายงานขอมลตราสารหนออกใหม

รปท 3-31 : สรปรายงานขอมลการซอขายรายวนในตลาดตราสารหน

58 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

รปท3-30และรปท3-31:ThaiBMAเปนผเผยแพรขอมลขาวสารทเกดขนในตลาดเชนสรปการซอขายรายวนในตลาด(DailyMarketSummary)ขาวสารการออกตราสารหนใหม (BondIssuanceNews)ขาวสารเกยวกบผออกตราสารหน(IssuerNews)ขาวสารของตราสารหนแตละรน(IssueNews)โดยเผยแพรผานสอตางๆเพอประโยชนตอผทเกยวของในตลาดตราสารหน

รปท 3-32 : ขอมลพนฐานตราสารหน ในเวบไซตwww.thaibma.or.th

รปท 3-33 : รายงานขอมลขาวสารในเวบไซต www.thaibond.com

รปท 3-32 และรปท 3-33 : แสดง website ของ ThaiBMA ซงประกอบไปดวย 2 เวบไซตหลก คอเวบไซตwww.thaibma.or.th ซงเปนภาษาองกฤษ ประกอบดวยขอมลพนฐานสาหรบนกลงทนอยางครบถวนสมบรณและเวบไซต www.thaibond.com : ซงเปนภาษาไทยทเหมาะสาหรบมอใหมในตลาดตราสารหนซงสามารถเขาไปหาดขอมลทเกยวกบตราสารหนในเรองตางๆทตองการได

บทท3สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหน ไทย 59

รปท 3-34 : ราคา และการคานวณราคาในเวบไซต www.thaibond.com

รปท3-34:แสดงราคาผลตอบแทนและมลคาของตราสารหนณเวลาตางๆในการคานวณหาคาตางๆดงกลาวสามารถใชโปรแกรมสาเรจรปทอยในเวบไซตของThaiBMAทาการคานวณหาคาได

รปท 3-35 : การ Mark to Market ราคาตราสารหน

รปท3-35:สานกงานกลต.กาหนดใหThaiBMAเปนผทาหนาทจดทาราคายตธรรม(Fairprice)สาหรบตราสารหนเพอใหสะทอนมลคาตลาดทแทจรงของตราสารหนทลงทนสาหรบกองทนรวมและกองทนเลยงชพ ทงนเนองจากตราสารหนมมากกวา 2,000 รนในตลาดแตทมการซอขายจรงในแตละวนมไมเกน 100 รน จงจาเปนตองมองคกรกลางทาหนาทเปนPricing Agency ในการจดทาและเผยแพรราคา Fair Price ซงราคา Fair Price ททาง ThaiBMA เผยแพร ปจจบนจะใชหลกเกณฑเรยงตามลาดบคอ

1.ใชราคาซอขายลาสดถามการซอขาย 2.ใชราคาquoteถาวนนนไมมการซอขาย 3.ใชราคาทางทฤษฎ(Modelprice)ถาไมมทงขอ1และ2

60 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

รปท 3-36 : ราคา และการคานวณราคาในเวบไซต www.thaibond.com

รปท 3-36 : แสดงตวอยางหนาจอราคายตธรรมของตราสารหนประเภทตางๆทอยในตลาด โดยจดเผยแพรเปนรายวน ในเวลาประมาณ 17.00 น. เพอใหสะทอนมลคาตลาดทแทจรงของตราสารหนประเภทนนๆ ในตลาดณ เวลาตางๆกนโดยจะมขอมลรายละเอยดของตราสารหนเชนอตราดอกเบยชนดและประเภทของตราสารวนครบกาหนดอายฯลฯเปนตน

บทท3สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหน ไทย 61

ในบทเรยนน จะพดถงการคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ โดยจะกลาวถงหลกการในการคานวณราคาตราสารหน สวนชดเชยความเสยง และวธการคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ ในการอธบายจะแยกเนอหาออกเปน5หวเรองคอ 1. หลกการทวไปในการคานวณราคาตราสารหน 2. สวนชดเชยความเสยง(Spread) 3. การคานวณราคาตราสารหนทจายดอกเบยลอยตว(FloatingRateNote) 4. การคานวณราคาตราสารหนททยอยคนเงนตน(AmortizingBond) 5. การคานวณราคาตราสารหนทจายคปองแบบStepUp/StepDown

หวเรองแรก:หลกการทวไปในการคานวณราคาตราสารหน

เนองจากตราสารหนมคณสมบตสาคญแตกตางไปจากการกยมเงนตามสญญาทวไปคอ สามารถซอขายเปลยนมอกนไดปจจยประการสาคญในการซอขายคอจะคานวณราคาของตราสารหนนนๆอยางไรมปจจยอะไรทมสวนเกยวของกบราคาและมความสมพนธในทศทางใด

รปท 4-1 : คณลกษณะตราสารหน และหลกการสำคญในการ คานวณราคา

รปท4-1:วธการคานวณราคาตราสารหนใชหลกการหามลคาปจจบนซงคานวณจากมลคาจากกระแสเงนทคาดวาจะไดรบตลอดอายของตราสารหน ปจจยสาคญในการกาหนดมลคาหรอราคาของตราสารหนคออตราผลตอบแทนทตองการจากการลงทน ราคาของตราสารหนสามารถประเมนไดจากมลคาของกระแสเงนทจะไดรบในอนาคต และเนองจากรายไดหรอกระแสเงนดงกลาวเกดขนในอนาคต การคานวณจงตองใชวธการหามลคาของเงนปจจบน (Present value)ของกระแสเงนดงกลาว “มลคาปจจบน” กคอ การหามลคาของเงนโดยอาศยหลกการ ‘Time value ofmoney” หรอมลคาของเงนตามเวลานนคอเงนทไดรบในวนนยอมมคามากกวาเงนจานวนเทากนทจะไดรบในอนาคต

62 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

บทท4การคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ

ในการคำนวณราคาตราสารหนจะมอตราผลตอบแทนถงวนครบกำหนดอาย หรอถงวนครบกำหนดไถถอน(YieldtoMaturity/YTM)YTMนเปนอตราผลตอบแทนทใชคานวณมลคาของตราสารหนตามวธการหามลคาปจจบนของตราสารหนตามทไดกลาวมาแลวนนเอง และเปนอตราทใชกนโดยทวไปในตลาดในการเสนอราคา ซอขายตราสารหน อตราผลตอบแทนนแสดงใหเหนถงผลตอบแทนทงหมดทจะไดรบเมอถอตราสารหนดงกลาวไปจนครบกาหนดอายไถถอนหรอจนถงวนใชสทธไถถอนกอนกาหนดในกรณของตราสารทมcallหรอputoptionกจะเรยกวาYieldtocallและYieldtoputYTMทคานวณไดนสามารถนาไปเปรยบเทยบกบอตราผลตอบแทนทคาดวาจะไดรบจากการลงทนอนๆเชนเปรยบเทยบกบอตราดอกเบยเงนฝากธนาคารหรอเปรยบเทยบระหวางตราสารหนชนดตางๆทระยะเวลาเดยวกบอายของตราสารหนตวนนๆเพอใชพจารณาในการตดสนใจลงทน

รปท 4-2 : การคำนวณราคาตราสารหน โดยใชหลกการมลคาปจจบน

มลคาตราสารหน=ดอกเบยปท1+ดอกเบยปท2+เงนตน+ดอกเบยปท3

(1+.04)1 (1+.04)2 (1+.04)3

รปท4-2:อธบายหลกการการคานวณราคาตราสารหนซงสามารถเขยนเปนสตรไดดงน

รปท 4-3 : ตวอยางการคำนวณราคาตราสารหน

บทท4การคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ 63

รปท 4-3 และ 4-4 : เปนตวอยางการคานวณราคาตราสารหน ทใชหลกการเชนเดยวกบการฝากเงน โดยดอกเบยรบจากตราสารหนมรอบการจายเปนงวดๆ ในขณะทเงนหนาตวในวนหมดอายของตราสารเปรยบเสมอนเงนตนทจะไดรบจากการฝากเงนในธนาคารเมอครบกาหนด เราสามารถหามลคาปจจบนของกระแสเงนทไดรบจากดอกเบยแตละงวดและเงนตามหนาตวเมอครบกาหนด แลวนามารวมกนกจะไดมลคาปจจบนของกระแสเงนทงหมดทจะไดรบจากตราสารหนในอนาคตซงกคอราคาของตราสารหนนนเอง

รปท 4-4 : ตวอยางการคำนวณราคาตราสารหน โดยใชหลกการมลคาของเงนตามเวลา

รปท 4-5 : การคำนวณราคาตราสารหน โดยใช Zero Coupon Yield Curve

รปท 4-5 : แสดงการคานวณราคาตราสารหนโดยใชเสนผลตอบแทนตราสารหนทไมมการจายดอกเบย (ZeroCouponYieldCurve)ในชวงอายของตราสารหน

64 คมอผสอน“ความรเรองตราสารหน”

รปท 4-6 : การคำนวณราคาตวเงนคลงโดยใช Zero Coupon Yield Curve

รปท 4-7 : การคำนวณราคาตวเงนคลงโดยใช Zero Coupon Yield Curve

รปท 4-8 : การคำนวณราคาตวเงนคลงโดยใช Zero Coupon Yield Curve

บทท 4 การคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ 65

รปท 4-9 : การคำนวณราคาตวเงนคลงโดยใช Zero Coupon Yield Curve

รปท 4-10 : การใช Zero Coupon Yield Curve ในการ คำนวณราคาตวเงนคลง

รปท 4-9 และรปท 4-10 : อธบายการใช Zero Coupon Yield Curve ในการคานวณราคาตราสารประเภทตวเงนคลง

รปท 4-6 ถงรปท 4-8 : เปนตวอยางวธการคานวณหาราคาตวเงนคลง ทไมมการจายดอกเบย โดยใช ZeroCouponYieldCurve

66 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 4-11 : การใช Zero Coupon Yield Curve ในการ คำนวณราคาพนธบตรรฐบาล

รปท 4-12 : แสดงวธการคำนวณราคาพนธบตรรฐบาลซงม อตราผลตอบแทนคงท

รปท 4-13 : แสดงวธการคำนวณหาราคาพนธบตรรฐบาล ณ ปจจบน

บทท 4 การคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ 67

รปท 4-11 ถงรปท 4-13 : แสดงวธการคานวณหาอตราผลตอบแทน และราคาพนธบตรรฐบาลซงมอตราผลตอบแทนคงท4%ตอปโดยจายดอกเบยปละ2ครงพนธบตรมราคาหนาตว1,000บาทโดยจะครบไถถอนอก3ปขางหนาไดผลลพธราคาพนธบตรรฐบาลณราคาปจจบนเทากบ991.348366

การคานวณหาราคาตราสารหนภาคเอกชน

มวธการคำนวณดงน

สมมตกาหนดใหคานวณหาราคาหนกเอกชนรนหนง ซงมราคาหนาตวเทากบ 1,000 บาท หนกรนนมอตราผลตอบแทน5%ตอปจายดอกเบยปละ2ครงและหนกรนนจะครบไถถอนอก3ปขางหนาจงคานวณหาราคาปจจบนของครบไถถอนตราสารหนนโดยกาหนดใหสวนชดเชยความเสยง(Staticspread)เทากบ60bps

รปท 4-14 : การคำนวณหาราคาตราสารหนภาคเอกชน

รปท 4-15 : การคำนวณหาราคาตราสารหนภาคเอกชน

68 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 4-16 : การคำนวณหาราคาตราสารหนภาคเอกชน

รปท4-14ถง4-16:แสดงวธการคานวณหาราคาตราสารหนภาคเอกชนคอหนกซงตามตวอยางนกาหนดใหมราคาหนาตว 1,000บาทดอกเบย 5%ตอป จายดอกเบยปละ2ครง ครบไถถอนอก3ปขางหนา ในการคานวณจะตองคานวณหาผลตอบแทนหรอดอกเบยตองวด แลวหาคา static spread ตอจากนนทาการแทนคาขอมลตวเลขตางๆของหนกลงในสตรเพอคานวณหาคาราคาหนกทตองการออกมา

หลกการคำนวณราคาตราสารหนทอธบายมาแลวนน เปนการคำนวณราคาจากกระแสเงนรบของดอกเบยและเงนตนไถถอนทจะไดรบในอนาคต อตราคดลดเปนตวบอกผลตอบแทน (Yield) ทจะไดรบจากการซอตราสารหน

ในทางปฏบตวธการคานวณหาอตราผลตอบแทนจากการลงทนมหลายวธวธหลกทนยมใชไดแกอตราผลตอบแทนถงวนครบกาหนดอาย หรอวนครบกาหนดไถถอน (Yield toMaturity / YTM) ซง YTMนเปนอตราผลตอบแทนทใชคานวณมลคาของตราสารหนตามวธการหามลคาปจจบนของตราสารหน และเปนอตราทใชกนโดยทวไปในตลาดในการเสนอราคาซอขายตราสารหนอตราผลตอบแทนนแสดงใหเหนถงผลตอบแทนทงหมดทจะไดรบ

รปท 4-17 : การคำนวณหาราคาตราสารหน โดยใชอตรา ผลตอบแทน YTM

บทท 4 การคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ 69

รปท 4-19 : การคำนวณหาราคาตราสารหน โดยใชอตรา ผลตอบแทน YTM

รปท 4-18 : แสดงวธคดกระแสเงนท ไดแตละงวดกลบมา เปนราคาปจจบน

รปท4-17ถง4-19:แสดงการคานวณหาYieldtoMaturityโดยนาราคาตราสารหนนนพรอมทงกระแสเงนทไดรบในแตละงวดใสลงไปในสตรกจะสามารถหาคาของYieldtoMaturityหรอYTMได

รปท4-17:แสดงการคานวณหาราคาตราสารหนโดยใชอตราผลตอบแทนYTMและในรปท4-18แสดงหลกการวธคดกระแสเงนทไดในแตละงวดในอนาคต แลวนามาคดลด กลบมาเปนราคาปจจบนของตราสารหน เพอนาไปใชในการคานวณหาคาของYTMตอไป

70 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 4-20 : ตวอยางการคำนวณหาราคาตราสารหน โดยใช อตราผลตอบแทน YTM

รปท 4-21 : การคำนวณหาราคาตราสารหน โดยใชอตรา ผลตอบแทน YTM

จากตวอยางทผานมาเมอนำราคาพนธบตรรฐบาลทคำนวณไดมาคำนวณหาคาYTMจะไดดงน

ในรปท 4-20ถง4-22 :จะเปนตวอยางการคานวณหาราคาปจจบนของตราสารโดยใชYield tomaturityและการคานวณหาYield tomaturity โดยใชอตราคดลดเพอหามลคาปจจบนของเงนทจะไดรบในอนาคตซงหมายความวาหากผลงทนซอตราสารหนในราคาตามทคานวณได กระแสเงนทผลงทนจะไดรบในอนาคตจะใหผลตอบแทนเทากบอตราคดลดหรออตราดอกเบยธนาคาร โดยจะสงเกตเหนวาหากอตราคดลดทใชคานวณมคาเพมขน ราคาหรอมลคาปจจบนของตราสารหนจะลดลงหรอหมายความวาเงนทใชในการลงทนหรอราคาทจะซอตราสารหนกจะนอยลง

การวดอตราผลตอบแทนของการลงทนในตราสารหน

บทท 4 การคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ 71

รปท 4-22 : การคำนวณหา Yield to Maturity : YTM

ราคาตราสารหนและอตราผลตอบแทนมความสมพนธแบบแปรผกผนกนหมายความวาเมออตราผลตอบแทนลดลงราคาตราสารหนจะสงขน และในทางกลบกนเมออตราผลตอบแทนสงขน ราคากจะลดลง ความสมพนธแสดงใหเหนในรปท4-23และรปท4-24

การวดอตราผลตอบแทนของการลงทนในตราสารหน

รปท 4-23 : ภาพแสดงความสมพนธระหวางราคา ตราสารหนกบอตราผลตอบแทน

72 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 4-24 : ภาพแสดงความสมพนธระหวางราคา ตราสารหนกบอตราผลตอบแทน

จากความสมพนธดงกลาว ในการบรหารการลงทนในตราสารหน ถาผลงทนคาดวาทศทางของอตราดอกเบยในตลาดจะสงขนซงทาใหราคาตราสารหนลดลงผลงทนกควรจะขายตราสารหนทราคาจะลดลงมากๆออกไปกอน

หวเรองทสอง : สวนชดเชยความเสยง

สวนชดเชยความเสยงบอกใหทราบคาชดเชยความเสยงของตราสารหนนนๆปจจยทมผลตอสวนชดเชยความเสยงไดแกผออกตราสารหนความเสยงดานเครดตอายคงเหลอของตราสารสภาพคลองและสทธแฝงของตราสารหน

รปท 4-25 : อธบายสวนชดเชยความเสยง (Spread) ของตราสารหน

บทท 4 การคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ 73

รปท 4-25 และ 4-26 : อธบายวธการหาสวนชดเขยความเสยงสองวธ คอแบบ Nominal Spread และStaticSpread

รปท 4-26 : สวนตางอตราผลตอบแทนแบบคงทของตราสารหนเทยบกบ โครงสรางอตราผลตอบแทน Spot Rate

รปท 4-27 : สวนตางอตราผลตอบแทนแบบคงทของ ตราสารหนเทยบกบโครงสราง

รปท 4-27 : อธบายความสมพนธระหวางสวนตางอตราผลตอบแทนหนก (Static Spread) กบอายคงเหลอ(TTM)จะเหนวาหนกทมอนดบความนาเชอถอAAAจะมStaticSpreadตำสดในขณะทหนกทมอนดบความนาเชอถอBBBจะมStaticSpreadสงสด

74 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 4-28 : อธบายวธการคำนวณหา Static Spread

รปท4-28:อธบายวธการคานวณหาStaticSpreadและแสดงตวอยางวธการคานวณหาคาโดยยกตวอยางหนกททาการซอขาย เมอวนท 16 กรกฎาคม 2547 ซงมอตรา YTM เทากบ 4.25% คาของ Static Spread จะอยในรปเปอรเซนตหรอรอยละเสมอ

รปท 4-29 : แสดงตวอยางการคำนวณหา Static Spread

ในการคานวณหาคาของ Static Spread ทานสามารถใชสตรทอยในรปสตรสาเรจในการคานวณหาคาได โดยทานเขาไปในเวบไซตของThaiBMA:www.thaibma.or.thแลวเลอกเมนprice&yieldดงแสดงในรปท4-30

บทท 4 การคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ 75

รปท 4-30 : เมนท ใช ในการคำนวณหา Static Spread ใน www.thaibma.or.th

ในการคานวณหาคา Static Spread ในเวบไซตของ ThaiBMA จะม Zero Coupon Yield Curve ใหทกวนในชวงเวลา16.30น.ทานสามารถนาไปใชอางองในการคานวณหาคาได

รปท 4-31 : ใน www.thaibma.or.th ม Zero Coupon Yield Curve ท ใชสาหรบการคำนวณหาคา Static Spread

รปท 4-32 : ผลการคำนวณหาคา Static Spread ของตราสารหน

76 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

หวเรองทสาม : การคานวณราคาตราสารหนทจายดอกเบยลอยตว (Floating Rate Note)

ตราสารหนจายดอกเบยแบบลอยตว (FloatingRateNoteหรอFRN) เปนตราสารหนทกาหนดอตราผลตอบแทนทแปรไปตามอตราอางองหรอดชนทกาหนดไว เชน อตราดอกเบยเงนฝาก หรออตราดอกเบยเงนกของธนาคารพาณชย ดงนน เมอมการเปลยนแปลงอตราดอกเบย อตราผลตอบแทนของตราสารหนกจะเปลยนแปลงไปดวยตราสารหนจายดอกเบยแบบลอยตวมลกษณะทสาคญดงน

• อตราดอกเบยถกอางองไวกบอตราอางองอตราใดอตราหนง

• การจายดอกเบยจะจายตามอตราดอกเบยอางองไว แลวบวกหรอลบกบสวนลำของอตราดอกเบย (QuotedMargin)ทกาหนดไว

• อตราดอกเบยอางองอาทเชนLIBOR,BIBOR,อตราดอกเบยเงนฝาก3หรอ6หรอ12เดอน,อตราดอกเบยเงนกMLR,อตราเงนฝากเฉลยจากธนาคารมากกวา1แหง

โดยมรายละเอยดสำคญทกลาวถงอยในรปท4-33

รปท 4-33 : คณลกษณะทสำคญของตราสารหน จายดอกเบยแบบลอยตว

รปท 4-34 : ขอมลท ใช ในการคำนวณราคาตราสารหน จายดอกเบยแบบลอยตว

บทท 4 การคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ 77

ขอมลทใชในการคานวณราคาตราสารหนจายดอกเบยแบบลอยตวมอยหลายประการทงขอมลราคาหนาตวจานวนงวดในการจายคปองตอปอตราดอกเบยอางองสวนลำของอตราดอกเบยอตราการจายดอกเบยในงวดถดไปดงแสดงในรปท4-34

วธการหากระแสเงนสดของราคาตราสารหนจายดอกเบยแบบลอยตว (Cash Flow of FRN) ทาไดโดยการหาดอกเบยทจะไดรบในแตละงวดในอนาคตในแตละงวด แลวนามารวมกนดงภาพในรปท 4-36 ในการคานวณหาคากาหนดให

CNextpayment = K

CAfterNextPayment(s) = I+QM

CFinalPayment(s)+PAR = (I+QM)+PAR

รปท 4-35 : วธการคำนวณหาราคาตราสารหนจายดอกเบย แบบลอยตว

รปท 4-36 : วธการคำนวณหาราคาตราสารหนจายดอกเบย แบบลอยตว

78 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

ในกรณคานวณหาราคาตราสารหนทจายดอกเบยแบบลอยตวครงป การคานวณหาราคาจะตองนาเอา 2 มาหารคาของตวแปรทจะใชในการคานวณกระแสเงนทจะไดรบในแตละงวดดงแสดงวธการในรปภาพท4-37

รปท 4-37 : การคำนวณหาราคาตราสารหนทจายดอกเบย แบบลอยตวทกครงป

เพอใหผสอนเขาใจวธการคานวณ จะยกตวอยางการคานวณหาราคาตราสารหนทจายดอกเบยแบบลอยตวโดยสมมตวาจะคานวณหาราคาหนกรนหนง ซงมราคาหนาตว 1,000 บาท หนกนจายดอกเบยปละ 1 ครง โดยอางองดอกเบยจายกบอตราดอกเบยเงนฝาก 1 ป หนกรนนจะหมดอายในอก 6 ปขางหนา มรายละเอยดขอมลหนกนอยในรปท4-38

รปท 4-38 : ตวอยางการคำนวณหาราคาตราสารหน ทจายดอกเบยแบบลอยตว

บทท 4 การคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ 79

รปท 4-39 : ตวอยางการคำนวณหาราคาตราสารหน ทจายดอกเบยแบบลอยตว

รปท 4-38และ4-39 : เปนขอมลในรายละเอยดของหนกทตองการคานวณหาคาและการคานวณหาราคาตลาดในปจจบนของตราสารหนทจายดอกเบยแบบลอยตว วธการคานวณหาคา ทาโดยคานวณหากระแสเงนสดทจะไดรบในแตละงวดในอนาคตมาปรบเปนคาเงนในปจจบนดวยการใชอตราคดลด

รปท 4-40 : อธบายวธการคานวณหาอตราคดลดทจะนามาใชในการคานวณหาราคาตราสารหนทจายดอกเบยแบบลอยตวอตราคดลดนจะเทากบอตราดอกเบยในตลาดบวกดวยสวนตางของอตราผลตอบแทนทเพมขน

รปท 4-40 : การคำนวณหาอตราคดลดตราสารหน ทจายดอกเบยแบบลอยตว

80 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท4-41:เปนตวอยางทใหคานวณหามลคาปจจบนของหนกประเภทจายดอกเบยลอยตวรนหนงซงมราคาหนาตว1,000บาทกาหนดอตราผลตอบแทนของหนกรนนเทากบดอกเบยเงนกMLRของธนาคารABC+0.5%โดยจายดอกเบยปละ 2 ครง มคา DM เทากบ 20 bps. อตราการจายคปองในงวดถดไปเทากบ 6.4% และกาหนดวาณ วนคานวณคาอตราดอกเบยเงนก MLR ธนาคาร ABC เทากบ 6% จงคานวณหามลคาปจจบนของหนกชนดน ในการคานวณใหใชหลกการทไดใหไวแลวตงแตตน โดยไดแสดงวธการหาคากระแสเงนในแตละงวด และหาคาหนกในราคาปจจบนในรปท4-42

รปท 4-41 : ตวอยางการคำนวณหามลคาปจจบนของ หนกจายดอกเบยแบบลอยตว

รปท 4-42 : แสดงวธการคำนวณหาราคาตลาดของ หนกทจายดอกเบยแบบลอยตว

บทท 4 การคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ 81

รปท 4-43 : การคำนวณหามลคา ณ ปจจบนราคาหนก ทจายดอกเบยแบบลอยตว

รปท4-43:แสดงการคานวณหาคาราคาหนกทจายดอกเบยแบบลอยตววธการคานวณทาโดยนาขอมลของหนกทใหมาในตวอยางในรปท 4-41มาแทนคาลงในสตรแลวทาการคานวณหาคา ไดคาตอบวาณปจจบนราคาของหนกรนนมคาเทากบ1011.14

ตราสารหนประเภททยอยจายคนเงนตน (Amortizing bond) คอ ตราสารหนประเภททผออกจะทยอยคนเงนตนแกผถอในแตละงวด แทนทจะเปนการจายคนเงนตนครงเดยวเมอครบกาหนดอายดงเชนตราสารหนปกต ในปจจบนตราสารชนดนมเฉพาะหนกเอกชนซงไดรบความนยมมากขนเนองจากเปนการชวยลดความเสยงของผลงทนไดในระดบหนง ในขณะเดยวกนมความเหมาะสมกบกระแสเงนรบของผออกหนก ตราสารหนประเภททยอยจายคนเงนตนมคณลกษณะทสาคญคอ

• ทยอยจายเงนตนคนตามทระบไวจานวนเงนตนทจายคนในแตละงวดอาจไมเทากน

• จายคปอง/ดอกเบยตามอตราทกาหนดไว

• คปองทจายในแตละงวดคดตามสดสวนเงนตนทคงเหลอ

หวเรองทสาม : การคานวณราคาตราสารหนททยอยชาระคนเงนตน (Amortizing Bond)

82 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 4-44 : หลกการคำนวณราคาตราสารหนประเภท ทยอยจายคนเงนตน

รปท 4-45 : หลกการคำนวณราคาตราสารหน ประเภททยอยจายคนเงนตน

รปท4-44:แสดงหลกการคานวณราคาตราสารหนประเภททยอยจายคนเงนตนโดยไดกาหนดรายละเอยดของหนกทแตกตางไปจากตวอยางในรปท 4-34 หนกตามตวอยางนไดกาหนดทยอยจายคนเงนตนในแตละปไมเทากน ทาใหกระแสเงนทไดรบในชวงเวลาตางๆเปลยนไปซงสงผลกระทบตอการคานวณหาราคาของหนกนนๆ

บทท 4 การคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ 83

รปท 4-46 : ตวอยางการคำนวณราคาตราสารหน ประเภททยอยจายคนเงนตน

รปท 4-47 : หลกการคำนวณราคาตราสารหน ประเภททยอยจายคนเงนตน

เพอใหผสอนเขาใจวธการคานวณราคาตราสารหนประเภททยอยจายคนเงนตน จงยกตวอยางของหนกประเภทนมาใหคานวณหาวาราคาปจจบนของหนกตวนจะเปนเทาไรโดยมรายละเอยดของตราสารซงเปนหนกอยในรปท4-46

รปท 4-47 : ใชหลกการคานวณราคาตราสารหนประเภททยอยจายคนเงนตน ทไดกลาวไวแลวในตอนตนของเรองน โดยนาเอาขอมลของหนกทใหมาตามตวอยางมาใช เพอกาหนดคาของกระแสเงนทจะเกดขนในแตละงวดในอนาคตตอจากนนนาเอาZeroCouponYieldCurveมาใชเพอคานวณหามลคาปจจบนของกระแสเงนสดทไดในแตละงวดดงแสดงในรปท4-48

84 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 4-48 : การคำนวณหาราคาตลาด ณ ปจจบน ของหนกประเภททยอยจายคนเงนตน

รปท 4-49 : ผลลพธการคำนวณหาราคา ณ ปจจบน ของหนก ในตวอยางรปท 4-46

หลงจากทไดนาเอาอตราคดลดมาปรบกระแสเงนทจะไดรบในแตละงวดในอนาคตมาเปนราคาตลาดแลวในขนตอนตอไปคอทาการคานวณหามลคาปจจบนของหนกรนทตองการหาคาวธการคานวณอยในรปท4-49

บทท 4 การคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ 85

ตราสารหนทจายดอกเบยแบบ Step Up / Step Down เปนตราสารหนทจายคปองคงทในชวงเวลาหนง และมการจายเพม(หรอจายลดลง)ณระยะเวลาทกาหนดแบงเปน2ประเภทใหญๆคอ

1. ตราสารหนแบบ Single Step Up / Step Down เปนตราสารทปรบอตราการจายคปองเพมขน/ลดลงครงเดยวตลอดชวงอายของตราสารหน

2. ตราสารหนแบบMultipleStepUp /StepDown เปนตราสารทปรบอตราการจายคปองเพมขน/ลดลงมากกวาหนงครงตลอดชวยอายของตราสารหน

การคำนวณราคาตราสารหนแบบSingleStepUp/StepDown

รปท 4-50 : การหากระแสเงนสดรบแตละงวดและราคา ของตราสารหนแบบ Single Step Up

หวเรองทส : การคานวณราคาตราสารหนทจายคปองแบบ Step Up / Step Down

รปท 4-51 : การคำนวณหาราคาตราสารหน แบบ Multiple Step Up

86 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 4-52 : การคำนวณหาราคาตราสารหน แบบ Multiple Step Up

รปท4-51:ใชหลกการคานวณราคาตราสารหนทจายดอกเบยแบบMultipleStepUpแลวนาเอาขอมลของหนกทใหมาตามตวอยางมาใชเพอกาหนดคาของกระแสเงนทจะเกดขนในแตละงวดในอนาคต ตอจากนนนาเอา ZeroCouponYieldCurveมาใชเพอคานวณหาอตราผลตอบแทนหรอดอกเบยทไดในแตละงวด

รปท4-52ทาการคานวณหาราคาหนกแบบMultipleStepUpโดยนาเอาคาตางๆทโจทยใหมาในตวอยางและคาของกระแสเงนทจะไดรบในแตละงวดมาแทนคาลงในสตรแลวทาการคานวณหามลคาปจจบนของราคาหนกออกมา

บทท 4 การคานวณราคาตราสารหนประเภทตางๆ 87

หลงจากททกทานไดเรยนรเกยวกบ สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหนในบทท 3 และการคานวณราคาตราสารหนในบทท 4 มาแลว ในบทนจะเปนการอธบายตอในเรองมาตรฐานการคานวณราคาของสมาคมตลาดตราสารหนไทยหรอทเรยกกนวาThaiBMACalculationConventionซงจะประกอบไปดวยเนอหา4เรองคอ

1) มาตรฐานตางๆสตรการนบวน(DayCountConvention)

-มาตรฐานการนบวนของไทย

-มาตรฐานการนบวนของตางประเทศ

2) การคานวณหาดอกเบยคางรบ(AccruedInterest)

3) ราคารวมดอกเบยคางรบและราคาไมรวมดอกเบยคางรบ(GrossPrice/CleanPrice)

4) มาตรฐานการขนทะเบยนตราสารหนกบThaiBMA

หวเรองแรก : มาตรฐานตางๆ สตร การนบวนในการคานวณราคา

รปท 5-1 : มาตรฐาน สตร การนบวนในการคำนวณราคา

รปท5-1:มาตรฐานตางๆสตรการนบวนในการคานวณตราสารหนจะตองกาหนดมาตรฐานการคานวณไวมาตรฐานหลกทใชในการคานวณม 5 ประการคอ 1) ชนดของผลตอบแทน (Yield Basis) ซงประกอบดวย SimpleInterestและYieldtoMaturity:YTM2)ฐานการคานวณอตราผลตอบแทน(CalculationBasis)ซงมทงแบบSemi-annualและAnnual3) วธการนบวนในการคานวณ (DayCount)ประกอบดวยact/act act/365act/360และ30/3604)ราคาประกาศมาตรฐาน (Quotation type)จะมทงแบบClean, rd, rmและ rmmและ5)จานวนวนสงมอบ(SettlementPeriod)ประกอบดวยT+1,T+2และT+3

88 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

บทท 5 มาตรฐานการคานวณราคาของสมาคมตลาดตราสารหน ไทย

มาตรฐานตางๆ สตร การนบวนของไทย

รปท5-2:ในการคานวณราคาตราสารหนของไทยไมวาจะเปนตวเงนคลงพนธบตรรฐบาลพนธบตรหนวยงานของรฐ พนธบตรรฐวสาหกจ หนกเอกชน ThaiBMA ไดกาหนดมาตรฐานในดานตางๆ ทงอตราผลตอบแทน วธการคานวณ วธการนบวน และจานวนวนสงมอบของตราสารแตละประเภทไว ซงแตกตางกนไปสาหรบตราสารหนแตละประเภทรายละเอยดการกาหนดมาตรฐานของพนธบตรแตละประเภทอยในรปท5-2

รปท 5-2 : มาตรฐานท ใชการคำนวณราคาของไทย ซง ThaiBMA เปนผกำหนด

รปท5-3:การคานวณราคาตราสารหนของตางประเทศจะมการกาหนดมาตรฐานทแตกตางไปจากของไทยเชนประเทศสหรฐอเมรกา และประเทศองกฤษ ไดกาหนดมาตรฐานตางๆ ทใชในการคานวณราคา ทงอตราผลตอบแทนวธการคานวณวธการนบวนราคาประกาศมาตรฐานและจานวนวนสงมอบของตราสารแตละประเภทไวซงแตกตางกนไปสาหรบตราสารแตละประเภทรายละเอยดการกาหนดมาตรฐานอยในรปท5-3

รปท 5-3 : มาตรฐานท ใชการคำนวณราคา ของตางประเทศ

มาตรฐานตางๆ สตร การนบวนของตางประเทศ

บทท 5 มาตรฐานการคานวณราคาของสมาคมตลาดตราสารหน ไทย 89

รปท5-4:แสดงมาตรฐานการคานวณราคาตราสารหนของประเทศยโรปและญปนซงจะมการกาหนดมาตรฐานทแตกตางไปจากของไทย โดยไดกาหนดมาตรฐานทงในดาน อตราผลตอบแทน วธการคานวณ วธการนบวน ราคาประกาศมาตรฐาน และจานวนวนสงมอบของตราสารแตละประเภทไว ซงแตกตางกนไปสาหรบตราสารแตละประเภทรายละเอยดการกาหนดมาตรฐานอยในรปท5-4

รปท 5-4 : มาตรฐานการคำนวณราคาของตางประเทศ

รปท 5-5 : การกำหนดกระแสเงนสดทจะไดรบจากการลงทน

รปท 5-5 : แสดงวธการกาหนดกระแสเงนทจะไดรบจากการลงทนในตราสารหน ผสอนจะพบอกษรยอ เชนDCS/DSCในการคานวณหากระแสเงนทจะเกดขนในแตละงวดโดยท

DSC คอจานวนวนนบตงแตวนทคานวณราคาถงวนจายดอกเบยครงตอไป(วน)

DCS คอจานวนวนนบตงแตวนทจายดอกเบยครงสดทายถงวนคานวณราคา(วน)

DCD คอจานวนวนนบตงแตวนจายดอกเบยครงสดทายถงวนไถถอน(วน)

y คออตราผลตอบแทนหรอYieldtomaturity(รอยละตอป)

H คอจานวนครงของการจายดอกเบยใน1ป(ครงตอป)

90 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

g คออตราดอกเบยบนหนาพนธบตร (รอยละตอป) [กรณมการซอขายในชวงปดพกสมดทะเบยนการโอนจะไมคดรวมอตราดอกเบยงวดแรก,g/Hงวดแรก=0]

n คอจานวนงวดทเหลอของการจายดอกเบย(งวด)

รปท 5-6 : การคำนวณหาราคาตวเงนคลง โดยใชมาตรฐานการนบวน

รปท 5-7 : ตวอยางการคำนวณตวเงนคลง โดยใชมาตรฐานการนบวน

รปท 5-6 : แสดงวธการคานวณหาราคาตวเงนคลงโดยใชสตรทมการกาหนดมาตรฐานการนบวนไว ผสอนจะพบวาในการคานวณหาราคาตราสารนน ใสตวเลขขอมลตางๆ แทนคาลงไปในสตร กจะไดราคาตวเงนคลงออกมาสตรแสดงในในรปท5-6

รปท 5-7 : เพอใหผสอนเหนตวอยางการคานวณ ในทนจะยกตวอยางการคานวณหาราคาตวเงนคลงรนTB06118C ตวเงนคลงนมราคาหนาตว 1,000 บาท อตราผลตอบแทน 3.23% ตอป ครบกาหนดวนท 18 มกราคม2549ใหคานวณหาวาณวนท6มกราคม2549ตวเงนคลงนมราคาเทาไรวธการคานวณหาคาทาโดยนาขอมลตางๆของตวเงนคลงทใหมาแทนคาลงในสตรทมการกาหนดมาตรฐานการนบวนทใหไวในรปท 5-6 แลวทาการคานวณหาคากจะไดราคาตวเงนคลงณวนทกาหนดใหออกมาไดเทากบ998.9392

บทท 5 มาตรฐานการคานวณราคาของสมาคมตลาดตราสารหน ไทย 91

หวเรองทสอง : การคานวณหาดอกเบยคางรบ (Accrued Interest)

การคานวณหาดอกเบยคางรบสามารถทาไดโดยใชสตรทอยในรปท 5-8 ในการคานวณจะตองทราบอตราผลตอบแทนตราสารหนจานวนวนของผลตอบแทนงวดทผานมาถงวนชาระราคาและสงมอบ(DCS)และจานวนวนจากวนชาระราคาและสงมอบถงวนจายผลตอบแทนงวดตอไป (DSC) เมอไดขอมลทกตวมาแลวกนามาแทนคาลงในสตรกจะไดคาAIซงกคอจานวนดอกเบยคางรบ

รปท 5-8 : สตรการคำนวณหาดอกเบยคางรบ โดยใชมาตรฐานทกำหนด

รปท 5-9 : หลกการในการคำนวณดอกเบยคางรบ (Accrued Interest)

รปท5-9:อธบายหลกการในการคานวณดอกเบยคางรบ(AccruedInterest)ซงจะตองคานวณหาคาของDSCและDCSรวมทงทราบวนชาระราคาและสงมอบอตราผลตอบแทนของตราสารหนทตองการคานวณหาคา

92 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

สมมตหนกรนหนงมมลคาหนาตว 1,000 บาท อตราผลตอบแทน YTM เทากบ 4.5% ตอป จายคปองรอยละ4.55 ตอป หนกรนนจายดอกเบยทกๆ 6 เดอน จายดอกเบยครงตอไปวนท 3 กนยายน 2549 และวนครบกาหนดไถถอนคอวนท3มนาคม2551ใหคานวณหาอตราดอกเบยคางรบของหนกรนน

รปท 5-10 : ตวอยางใหคำนวณหาดอกเบยคางรบ (Accrued Interest)

รปท 5-11 : การคำนวณหาดอกเบยคางรบ (Accrued Interest)

รปท 5-10 และ 5-11 : ยกตวอยางหนกรนหนงมาให โดยมขอมลในรายละเอยดของหนกรนนมาใหใหทานคานวณหาดอกเบยคางรบ (Accrued Interest) ของหนกรนน ในการคานวณหาคาใหนาขอมลจากตวอยางทกาหนดใหไปใชแทนคาลงในสตร โดยตองทาการคานวณหาคาของDSC,DCSและgแลวนำไปแทนคา เพอคานวณหาดอกเบยคางรบ(AccruedInterest)

ตวอยางการคานวณหาดอกเบยคางรบ

บทท 5 มาตรฐานการคานวณราคาของสมาคมตลาดตราสารหน ไทย 93

หวเรองทสาม : ราคารวมดอกเบยคางรบและราคาไมรวมดอกเบยคางรบ (Gross Price / Clean Price)

Gross Price Bond เปนตราสารหนทรวมดอกเบยคางรบ สวน Clean Price Bond เปนตราสารหนทไมรวมดอกเบยคางรบในการคานวณหาราคาตราสารหนแบบGrossprice/Cleanpriceทมอตราผลตอบแทนคงทสามารถทาไดโดยใชสตรในรปท 5-12 ซงในสตรดงกลาวไดกาหนดมาตรฐานการนบวนไว เพอใชสาหรบการคานวณหาคาของราคาตราสารหนดงกลาวในการคานวณหาคา

CleanPrice =GrossPrice–AI GrossPrice =CleanPrice+AI

รปท 5-12 : สตรการคำนวณหาราคารวมดอกเบยคางรบของตราสารหน ทมอตราผลตอบแทนคงท โดยใชมาตรฐานการนบวนทกาหนดไว ให

รปท 5-13 : สตรการคำนวณหาราคาตราสารหนรวม ดอกเบยคางรบทจายผลตอบแทนทกครงป

สำหรบตราสารหนทจายผลตอบแทนทกครงปจะมสตรในการคานวณดงน

รปท 5-13 : แสดงสตรทใชในการคานวณหาราคาตราสารทรวมดอกเบยคางรบ และจายผลตอบแทนทกครงปโดยสตรจะมการกาหนดมาตรฐานการนบวนไวผสอนจะพบวาในการคานวณหาราคาตราสารนนเมอนาเอาขอมลทเปนตวเลขของตราสารนนๆไปแทนคาลงในสตรกจะไดราคาตราสารนนออกมา

94 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 5-14 : ตวอยางท ใหคำนวณหาราคาหนกทรวมดอกเบยคางรบ ทจายผลตอบแทนทกครงป

รปท 5-14 : เพอใหผสอนเขาใจวธการคานวณหาคา จงนาตวอยางมาใหทดลองคานวณหาราคาหนกทรวมดอกเบยคางรบทจายผลตอบแทนทกครงป โดยในตวอยางจะใหขอมลรายละเอยดของหนกตวนมา เพอนาไปแทนคาลงในสตรในรปท5-15

รปท 5-15 : คำนวณหาราคาหนกทรวมดอกเบยคางรบ

รปท 5-15 : แสดงการคานวณหาคาราคาตราสารทรวมดอกเบยคางรบ และจายผลตอบแทนทกครงป วธการคานวณทาโดยนาเอาขอมลรายละเอยดของหนกทใหมาแทนคาลงในสตรทกาหนดไวกจะไดราคาตราสารหนออกมา

บทท 5 มาตรฐานการคานวณราคาของสมาคมตลาดตราสารหน ไทย 95

รปท 5-16 : คำนวณหาราคาตราสาร Amortizing Bond ทรวมดอกเบยคางรบ

รปท 5-16 : แสดงสตรทใชในการคานวณหาคาราคาตราสารทรวมดอกเบยคางรบของตราสารประเภททยอยจายคนเงนตนAmortizingBond

การคำนวณหา Gross Price ของตราสารประเภท Amortizing Bond จะใชสตรในรปท 5-16คำนวณหาคา

กรณตราสารเปนตราสารประเภท Amortizing Bond

รปท 5-17 : สตรคำนวณหาดอกเบยคางรบของตราสาร Amortizing Bond

รปท 5-17 : แสดงสตรทใชในการคานวณหาคาดอกเบยคางรบ ของตราสารททยอยจายคนเงนตน (AmortizingBond)โดยตราสารทตองการคานวณหาคาตองมตวเลขขอมลตางๆทจะใชแทนคาในสตร

กรณตราสารเปนตราสารประเภท Amortizing Bond

96 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 5-18 : ตราสารหนทตองขนทะเบยนกบ ThaiBMA

รปท 5-19 : ตราสารหนทตองขนทะเบยนกบ ThaiBMA

รปท 5-18 : ตราสารหนทตองขนทะเบยนกบ ThaiBMA เปนตราสารหนทออกจาหนายในกรณทวไปตามประกาศคณะกรรมการก.ล.ต.ทกย.31/2549และตราสารหนทเสนอขายใหกบนกลงทนทเปนกองทนรวมและกองทนสารองเลยงชพตามประกาศสานกงานก.ล.ต.ทสน.28/2549

รปท 5-19 : ตราสารหนทตองขนทะเบยนกบ ThaiBMA เปนตราสารหนทกประเภททออกจาหนายทวไปในตลาดทานผสอนจะเหนตราสารประเภทตางๆไดจากรปท5-19

หวเรองทส : มาตรฐานการขนทะเบยนตราสารหนกบ ThaiBMA

บทท 5 มาตรฐานการคานวณราคาของสมาคมตลาดตราสารหน ไทย 97

รปท 5-20 : การขนทะเบยนตราสารหนกบ ThaiBMA

รปท5-20 :ตราสารหนทตองขนทะเบยนกบThaiBMAจะตองมคณสมบตตามทThaiBMAกาหนดไวและเปนตราสารหนทไดรบอนญาตใหออกจาหนายจากหนวยงานทกากบดแลคอสานกงานก.ล.ต.,ธปท.และกระทรวงการคลงโดยใชเอกสารประกอบการขนทะเบยนตามทไดระบไว ตามปกตจะมเอกสารใชในการขนทะเบยน 5 รายการคอแบบฟอรมแจงรายละเอยดตราสารหน หนงสอชชวน หนงสออนญาตจากหนวยงานกากบดแล หนงสอรบรองการจดอนดบเครดตและหนงสอรบรองนตบคคลและหนงสอมอบอานาจ

ขอกาหนดพนฐานดานงานทะเบยน เพอใหสมาชกทกฝายทเกยวของดาเนนธรกรรมอยางมมาตรฐานเดยวกนทางThaiBMAจงตองทาหนาทกาหนดขอกาหนดพนฐานงานดานทะเบยนนอกจากงานดานทะเบยนแลวThaiBMAยงทาหนาทกาหนดมาตรฐานตางๆทใชในตลาดตราสารหนเพอใหสมาชกและทกฝายทเกยวของดาเนนธรกรรมอยางมมาตรฐานเดยวกน

รปท 5-21 : ขอกำหนดพนฐานดานงานทะเบยนของ ThaiBMA

รปท 5-21 : การขนทะเบยนตราสารหน ThaiBMA ไดกาหนดขอกาหนดพนฐานดานงานทะเบยนเกยวกบเรองตางๆ ทเกยวของกบการขนทะเบยนตราสารหน ซงประกอบดวย หลกเกณฑการกาหนดสญลกษณตราสารหน การปดสมดทะเบยนสาหรบตราสารหนทมดอกเบย การกาหนดวนคานวณและวนชาระดอกเบย และการกาหนดและแจงอตราดอกเบยลอยตวไวเพอใชในการปฏบต

98 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 5-22 : หลกเกณฑการกำหนดสญลกษณตราสารหน

รปท 5-23 : หลกเกณฑการกำหนดสญลกษณตราสารหน ตราสารหนระยะยาว

รปท 5-22 : ThaiBMA ไดกาหนดขอกาหนดหลกเกณฑสญลกษณของตราสารหนทจะขนทะเบยนกบThaiBMAโดยจะแยกการกาหนดสญลกษณการขนทะเบยนตราสารออกเปน 4 ประเภท สญลกษณของตราสารหน แตละประเภทจะมการกาหนดในรายละเอยดทแตกตางกน

รปท 5-23 : ThaiBMA ไดกาหนดหลกเกณฑสญลกษณของตราสารหนระยะยาวของทงภาครฐและเอกชนทจะขนทะเบยนกบThaiBMAไวโดยมรายละเอยดแสดงในรปท5-23

•หลกเกณฑการกำหนดสญลกษณตราสารหน ขอกาหนดพนฐานดานงานทะเบยน

บทท 5 มาตรฐานการคานวณราคาของสมาคมตลาดตราสารหน ไทย 99

รปท 5-24 : หลกเกณฑการกำหนดสญลกษณตราสารหน ระยะสนภาครฐ

รปท 5-25 : หลกเกณฑการกำหนดสญลกษณตราสารหน ระยะสนภาคเอกชน

รปท 5-24 : ThaiBMA ไดกาหนดหลกเกณฑ สญลกษณของตราสารหนระยะสนภาครฐ ทจะขนทะเบยนกบThaiBMAไวโดยมรายละเอยดแสดงในรปท5-24

รปท 5-25 : ThaiBMA ไดกาหนดหลกเกณฑ สญลกษณของตราสารหนระยะสนภาคเอกชนทจะขนทะเบยนกบThaiBMAไวโดยมรายละเอยดแสดงในรปท5-25

100 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 5-26 : หลกเกณฑการกำหนดสญลกษณตราสารหน Perpetual Bond

รปท 5-27 : หลกเกณฑการกำหนดสญลกษณตราสารหน ใหม

รปท 5-26 : ThaiBMA ไดกาหนดหลกเกณฑ สญลกษณของตราสารหน Perpetual Bond ทจะขนทะเบยนกบThaiBMAไวโดยมรายละเอยดแสดงในรปท5-26

รปท 5-27 : ThaiBMA ไดปรบหลกเกณฑสาหรบการกาหนดสญลกษณของตราสารหนทจะขนทะเบยนกบThaiBMAใหมการเปลยนแปลงนจะมผลทาใหสญลกษณตราสารหนมความยาวสงสดเพมขนเปน12ตำแหนงจากเดมทไมเกน 8 ตำแหนง โดยสญลกษณตราสารหนใหมจะมผลใชบงคบตงแตวนท 1 มกราคม 2551 สาระสาคญทเปลยนแปลงไปจากมาตรฐานทประกาศใชในป2549นนประกอบดวย

• การขยายชอยอของบรษทหรอองคกรทออกตราสารหนจากทกาหนดใหมไดไมเกน 4 ตาแหนง เปนไมเกน6ตาแหนงและในกรณทผออกเปนบรษทในตลาดหลกทรพยฯกใหใชชอยอเดยวกนกบทใชอางองในหนสามญ

• หลกเกณฑการกาหนดสญลกษณทปรบปรงใหมจะใชเหมอนกนทงตราสารหนภาครฐและเอกชน ไดแกหลกเกณฑสาหรบตราสารหนระยะยาวระยะสนและตราสารหนประเภทไถถอนเมอเลกบรษท(PerpetualBond)

บทท 5 มาตรฐานการคานวณราคาของสมาคมตลาดตราสารหน ไทย 101

หลกเกณฑการกาหนดของ CUSIP และ ISIN

รปท 5-28 : การกำหนดสญลกษณตราสารหน โดยใชหลกเกณฑ CUSIP

รปท 5-29 : การกำหนดสญลกษณตราสารหน โดยใชหลกเกณฑ ISIN

รปท5-28:การกาหนดสญลกษณตราสารหนโดยใชหลกเกณฑCUSIPจะมวธการกาหนดสญลกษณทแตกตางออกไปจากวธของThaiBMAแสดงรายละเอยดในรปท5-28

รปท 5-29 :รปนแสดงการกาหนดสญลกษณตราสารหนโดยใชหลกเกณฑ ISINซงจะมวธการกาหนดสญลกษณทแตกตางออกไปจากของ ThaiBMA คอนขางมาก เพราะจะม code ของประเทศ code ของบรษทชนดของ securityและการสารองตวเลขสาหรบการใชภายใน

ขอกาหนดพนฐานดานงานทะเบยน •ตวอยางสญลกษณในระบบอน

102 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 5-30 : รปนแสดงการกาหนด code ของ ISIN สาหรบปทตราสารครบกาหนดการไถถอน โดยจะมการกาหนดcodeเปนตวเลขโดยเรมตนในปค.ศ.1991ดวยเลข1แลวนบrunไปตามตวเลขจนถงเลข9ตอจากนนจะตอดวยตวอกษรภาษาองกฤษโดยเรมตงแคAเรอยไปถงอกษรตวUในปค.ศ.2020พอถงปค.ศ.2021กจะเรมcodeทเลข1ใหมอกครง

รปท 5-30 : มาตฐานการกำหนด Code ของปทครบการไถถอนของ ISIN

รปท 5-31 : การปดสมดทะเบยนสำหรบตราสารหนทมดอกเบย

รปท 5-31 : รปนแสดงเกณฑสาหรบใชในการปดสมดทะเบยนของตราสารหนทมดอกเบย โดยกาหนดวาตราสารหนระยะยาวทมงวดการจายดอกเบยเทากบหรอมากกวา 3 เดอนจะปดสมดทะเบยน 14 วน กอนวนชาระดอกเบยสวนตราสารหนระยะยาวทมงวดการจายดอกเบยนอยกวา3เดอนจะปดสมดทะเบยน10วนกอนวนชาระดอกเบย

ขอกาหนดพนฐานดานงานทะเบยน •การปดสมดทะเบยนสำหรบตราสารหนทมดอกเบย

บทท 5 มาตรฐานการคานวณราคาของสมาคมตลาดตราสารหน ไทย 103

รปท 5-32 : การปดสมดทะเบยนสำหรบตราสารหนทมดอกเบย

รปท 5-32 : รปนแสดงวธการปดสมดทะเบยนของตราสารหนทมดอกเบย โดยดาเนนการปดสมดทะเบยนตามเกณฑทไดกาหนดไววาตราสารหนระยะยาวทมงวดการจายดอกเบยเทากบหรอมากกวา 3 เดอนจะปดสมดทะเบยน14วนกอนวนชาระดอกเบยสวนตราสารหนระยะยาวทมงวดการจายดอกเบยนอยกวา3เดอนจะปดสมดทะเบยน10วนกอนวนชาระดอกเบยโดยแสดงใหเหนในรปท5-32

สาหรบตราสารหนระยะสนทกประเภทและทกชวงอายจะปดสมดทะเบยนลวงหนา 10 วน กอนวนชาระดอกเบยสวนตราสารหนระยะสนทมอายนอยกวา10วนกาหนดใหปดสมดทะเบยนไมเกนอายของตราสาร

รปท 5-33 : รปนแสดงการกาหนดวนคานวณและวนชาระดอกเบย โดยมเกณฑกาหนดใหวนชาระดอกเบยเปนวนทเดยวกนทกป (ยกเวนดอกเบยในงวดสดทายตรงกบวนหยด) หากวนชำระดอกเบยตรงกบวนหยดใหเลอนวนจายเปนวนทาการถดไปแตไมเลอนการคานวณ สาหรบวนชาระดอกเบยในงวดสดทาย กาหนดใหเปนวนทเดยวกบวนไถถอนหากตรงกบวนหยดใหเลอนวนจายเปนวนทาการถดไปและเลอนวนคานวณ

รปท 5-33 : การกำหนดวนคำนวณและวนชำระดอกเบย

ขอกาหนดพนฐานดานงานทะเบยน •การกำหนดวนคำนวณและวนชำระดอกเบย

104 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

การกำหนดวนชำระดอกเบย

รปท 5-34 : การกำหนดวนชำระดอกเบยงวดแรก และงวดสดทายท ไมตรงกบงวดอน

โดยปกตวนชาระดอกเบยของตราสารหนจะกาหนดเปนวนทเดยวกนทกปเชนถาจายดอกเบยปละ2ครงทกวนท24พฤษภาคมและ24พฤศจกายนของทกปแตตราสารหนบางรนมการกาหนดวนชาระดอกเบยของงวดแรกและงวดสดทายแตกตางจากงวดอนดงแสดงตวอยางในรปท5-34

รปท 5-35 : การกาหนดและแจงอตราดอกเบยลอยตว

รปท 5-35 : การกาหนดและแจงอตราดอกเบยลอยตว เปนขอพนฐานงานดานทะเบยนอกดานหนง ททางThaiBMA จะตองดาเนนการในเรองการกาหนดมาตรฐานการคานวณราคา เพอใหการคานวณราคาในตลาดมมาตรฐานเดยวกนและเปนทยอมรบวธการกาหนดแสดงในรปท5-35

ขอกาหนดพนฐานดานงานทะเบยน •การกำหนดและแจงอตราดอกเบยลอยตว

บทท 5 มาตรฐานการคานวณราคาของสมาคมตลาดตราสารหน ไทย 105

หลงจากททานไดเรยนรเกยวกบ การคานวณราคาตลาดตราสารหนในบทท 4 แลว ในบทนจะเปนการอธบายตอในเรองความผนผวนของราคาตราสารหน เนองจาก นบจากวนแรกทตราสารหนออกขายในตลาดจนถงวนครบกาหนดไถถอนราคาของตราสารหนในตลาดรองจะเคลอนไหวขนลงตามการเปลยนแปลงของปจจยแวดลอมตางๆในตลาดรวมถงระดบความนาเชอถอของตราสารหนนนๆ การเคลอนไหวขนลงของตราสารหนนเรยกวาความผนผวนของราคาตราสารหนซงมสาเหตมาจากอตราดอกเบยในตลาด อายคงเหลอของตราสารหน ดอกเบยหนาตว และปจจยอนๆ เชนการจดอนดบความนาเชอถอ อตราเงนเฟอ ปจจยทางเศรษฐกจ เปนตน เนอหาทจะกลาวถงในบทเรยนนจะประกอบไปดวย4เรองคอ

1) ความสมพนธระหวางราคาและอตราผลตอบแทน 2) วธวดความผนผวนแบบFullValuation 3) วธวดความผนผวนแบบDuration/Convexity 4) การใชDurationในการบรหารพอรตลงทนตราสารหน

หวเรองแรก : ความสมพนธระหวางราคาและอตราผลตอบแทน

รปท 6-1 : ความสมพนธระหวางราคาและอตราผลตอบแทน

รปท 6-1 : แสดงความสมพนธระหวางราคาและอตราผลตอบแทน ในการซอขายตราสารหนจะใช YTM ราคาตราสารหนทซอขายในตลาดจะเกดการเปลยนแปลง โดยมสาเหตมาจากการเปลยนแปลงของอตราดอกเบยในตลาดความนาเชอถอและRatingรวมทงสภาพคลองของตราสารหน

106 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

บทท 6 การวดความผนผวนของราคาตราสารหน

รปท 6-2 : ภาพแสดงความสมพนธระหวางราคาเสนอซอขาย กบอตราผลตอบแทน

รปท 6-2 : ราคาตราสารหนและอตราผลตอบแทนมความสมพนธแบบแปรผกผนกน หมายความวา เมออตราผลตอบแทนลดลงราคาตราสารหนจะสงขนและในทางกลบกนเมออตราผลตอบแทนสงขนราคากจะลดลงดงแสดงในภาพในการบรหารการลงทน ถานกลงทนคาดวาทศทางของอตราดอกเบยในตลาดจะสงขน ซงทาใหราคาตราสารหนลดลงผลงทนกควรจะขายตราสารหนทราคาจะลดลงมากๆออกไปกอน

การเปลยนแปลงของอตราดอกเบยมผลกระทบตอความผนผวนของราคาตราสารหนไมเทากน โดยตราสารหนทมอายยาวกวาจะยงมความผนผวนของราคามากกวา ดงนน ตราสารหนระยะยาวมกมอตราผลตอบแทนทสงกวาระยะสนซงสวนหนงเปนการชดเชยความเสยงของการเปลยนแปลงของราคานนเอง ความสมพนธระหวางอตราผลตอบแทนกบอายของตราสารหนนน สามารถอธบายโดยการวาดเสนอตราผลตอบแทนตราสารหนกบอายคงเหลอในระดบตางๆจากนอยทสดไปมากทสดซงเสนดงกลาวนเรยกวาเสนอตราผลตอบแทนหรอYieldCurve

บทท 6 การวดความผนผวนของราคาตราสารหน 107

รปท 6-3 : แสดงความสมพนธระหวางอายคงเหลอ กบอตราผลตอบแทนตราสารหน การเปลยนแปลงของอตราดอกเบยมผลกระทบตอความผนผวนของราคาตราสารหนไมเทากน โดยตราสารหนทมอายยาวกวาจะยงมความผนผวนของราคามากกวา ดงนน ตราสารหนระยะยาวมกมอตราผลตอบแทนทสงกวาระยะสน ซงสวนหนงเปนการชดเชยความเสยงของการเปลยนแปลงของราคานนเอง ความสมพนธระหวางอตราผลตอบแทนกบอายของตราสารหนนนสามารถอธบายโดยการวาดเสนอตราผลตอบแทนตราสารหนกบอายคงเหลอในระดบตางๆ จากนอยทสดไปมากทสดซงเสนดงกลาวนเรยกวาเสนอตราผลตอบแทนหรอYieldCurveนนเองดงนนนกลงทนสามารถนาคณสมบตขอนไปใชวางกลยทธการลงทนได กลาวคอ หากคาดวาอตราผลตอบแทนจะลดลง ควรเลอกลงทนในหนกทมอายยาวเพอไดรบประโยชนจากการเพมขนของราคาในอตราทสงกวา

รปท 6-4 : วธการวดความผนผวนของราคาตราสารหน

วธการวดความผนผวนของราคาตราสารหน

รปท 6-3 : ภาพแสดงความสมพนธระหวางอายคงเหลอ และอตราผลตอบแทนตราสารหน

108 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท6-4:วธการวดความผนผวนของราคาตราสารหนม3วธหลกคอวธวดความผนผวนแบบFullValuation/SensitivityAnalysisวธวดความผนผวนแบบDuration&ConvexityและวธวดความผนผวนแบบPriceValueofaBasisPoint(PVBPorDV01)ตวอยางเชนสมมตวาถาซอหนกของปตท.ทราคา1,000บาทจานวน100หนแลวถาyieldเปลยนแปลงไป1%ราคาของหกปตท.จะเปลยนแปลงไปอยางไรการตอบคาถามกคอการหาคาความผนผวนของราคาตราสารหนนนเอง

หวเรองทสอง : วธวดความผนผวนแบบ Full Valuation / Sensitivity Analysis

วธวดความผนผวนแบบFullValuation/SensitivityAnalysisเปนวธทมหลกการคดทงายและแมนยาทสดสาหรบการวดความผนผวนของราคาตราสารหนจากการเปลยนแปลงของอตราผลตอบแทน โดยเรมจาก yield ของตลาดในปจจบน แลวทาการประมาณการเปลยนแปลงของ yield ทระดบตางๆ จากนนคานวณหาคาราคา Bond ท yieldแตละระดบเสรจแลวทาการเปรยบเทยบการเปลยนแปลงของราคา

รปท 6-5 : วธวดความผนผวนราคาตราสารหน แบบ Full Valuation Approach

รปท 6-5 :อธบายวธวดความผนผวนราคาตราสารหนแบบFullValuation /SensitivityAnalysisในการวดจะตองเรมจากผลตอบแทนปจจบนของตราสารหน

บทท 6 การวดความผนผวนของราคาตราสารหน 109

รปท6-7:เปนการอธบายถงขอเสยของวธวดความผนผวนราคาตราสารหนแบบFullValuationกลาวคอวธนตองใชการคานวณมากขนถาในportfolioมจานวนBondอยมากและการทาFullValuationจะยงยากมากขนถาหากมBondทมอายคงเหลอ(Time-to-maturity)ตางๆจานวนมากอยในportfolioรวมทงวธการคานวณจะซบชอนมากยงขนถาหากมBondทมembeddedoptionsอยในportfolio

รปท 6-7 : ขอเสยของวธวดความผนผวนแบบ Full Valuation

รปท 6-6 : การหามลคาของ Portfolio เมออตราผลตอบแทน ในตลาดเปลยนแปลงไปในสถานการณตางๆ

รปท 6-6 : แสดงการหามลคาของ Portfolio เมออตราผลตอบแทนในตลาดเปลยนแปลงไปในสถานการณตางๆเปนวธการหาคาความผนผวนแบบFullValuationเชนถาyieldเพมขน50basispointจะมผลทาใหราคาBondX,BondYมราคาเทาไรผลการคานวณหาคาราคาตราสารทงสองตวลดลงสงผลใหมลคาportfolioลดลงเหลอ18.41657ผลคอจะขาดทน3.18%

110 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

หวเรองทสาม : วธวดความผนผวนแบบ Duration / Convexity

จากขอเสยของวธการวดความผนผวนแบบFullValuationจงมวธการวดแบบใหมมาใชคอวธการวดความผนผวนแบบDuration/Convexity

รปท 6-8 : การวดความผนผวนแบบ Duration

รปท 6-8 : เปนการอธบายถงวธการวดความผนผวนราคาตราสารหนแบบDurationความผนผวนจะวดจากอตราการเปลยนแปลงของราคา (Slope) ท yield ใดๆ เทยบกบราคาณ จดนนๆ เขยนเปนสญลกษณทางคณตศาสตรไดเปนdP/dY

รปท 6-9 : ความแตกตางของ Duration และอายคงเหลอ

รปท6-9:แสดงใหเหนวาการเปรยบเทยบตราสารหนAกบตราสารหนBถงแมตราสารหนทง2รนมราคาหนาตวเทากนคอ 1,000บาทมอายคงเหลอเทากนคอ 1ปหากทาการเปรยบเทยบกนโดยใชอายคงเหลอแลวตอบวาตราสารทงสองไมแตกตางกน เปนสงไมถกตอง ควรเปรยบเทยบโดยใหนำหนกกบมลคาปจจบนของกระแสเงนสดทจะไดรบในแตละงวดดงนนการเปรยบเทยบตราสารหนทง2รนสามารถใชDurationมาเปรยบเทยบได

Durationแตกตางจากอายคง

บทท 6 การวดความผนผวนของราคาตราสารหน 111

รปท 6-11 : อธบายหลกการของ Macaulay Duration

รปท 6-11 : หลกการของ Macaulay Duration คอ การหาจดทสมดลของจานวนเงนผลตอบแทนทจะไดรบทงหมดจากการลงทนในตราสารหนในรปจะเหนวาจดสมดลอยตรงลกตมซงชไวในงวดเวลาท3

DurationประเภทแรกMacaulay

รปท 6-10 : ประเภทตางๆ ของ Duration

รปท 6-10 :แสดงประเภทตางๆของDurationซงมอย 3ประเภทคอ1)MacaulayDuration เปนDurationทมอายเฉลยของตราสารหน โดยถวเฉลยถวงนำหนกตามมลคาปจจบนของกระแสเงนในแตละงวดทตราสารหนจะจายใหจนครบอาย 2) Modified Duration เปน Duration ทมการคานวณการเปลยนแปลงของราคาเปนรอยละตอการเปลยนแปลงของอตราผลตอบแทน โดยใชแนวคดตามMacaulayDuration แตจะมความสะดวกในการใชงาน การคดคานวณการเปลยนแปลงของราคาเมออตราผลตอบแทนเปลยนแปลงไป 3) Effective Duration เปน Duration ทมคาประมาณทไดมาจากราคาทเปลยนแปลงเพมขนและลดลงทแทจรง

112 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 6-12 : อธบาย Formula ของ Macaulay Duration

รปท6-12:MacaulayDurationนนสามารถทาการคานวณหาคามาไดจากสตรซงอยในรปท6-12ซงจะเหนไดวาในการคานวณหาคาของDurationนนตองรคาของกระแสเงนทจะไดรบในแตละงวดกอนและตองรคาของyieldจากนนจงนาเอาคาตางๆทไดมาแทนคาในสตรกจะไดคาตอบคอคาของMacaulayDuration

รปท 6-13 : ตวอยางเพอใชคำนวณหาคา ของ Macaulay Duration

รปท6-13:ตวอยางสมมตวาใหคานวณหาคาMacaulayDurationของพนธบตรรฐบาลรนหนงซงมราคาหนาตว1,000 บาท มอายคงเหลอ 2 ป ดอกเบยหนาตวเทากบ 8% จายดอกเบยปละ 2 ครง อตราผลตอบแทนเฉลย YTMเทากบ10%ตอปใหคานวณหาคาMacaulayDuration

เพอใหทานผสอนเขาใจวธการคำนวณหาคาของMacaulayDurationจะยกตวอยางมาใหทดลองคำนวณหาคา

บทท 6 การวดความผนผวนของราคาตราสารหน 113

รปท 6-15 : หลกการ Macaulay Duration ของ Zero-Coupon Bond

รปท6-15:หลกการMacaulayDurationของZero-CouponBondเนองจากตราสารหนประเภทนจะจายดอกเบยกตอเมอครบกาหนดอายของตราสารหนดงนนMacaulayDurationจะมคาเทากบอายคงเหลอของตราสารหน

MacaulayDurationของZero-CouponBond

รปท 6-14 : วธการคานวณหาคาของ Macaulay Duration

รปท 6-14 : วธการคานวณหาคาMacaulayDuration ของพนธบตรรฐบาลตามตวอยางทใหทาโดยตองหากระแสเงนทจะไดรบในแตละงวด (งวดละ 1-2 ป) กอนเปนลาดบแรก จากนนหามลคาปจจบนของเงนแตละงวด แลวนาเอามลคาปจจบนทไดไปถวงหานำหนกของเงนแตละงวดจากนนเอาเวลาของแตละงวดคณนำหนกของแตละงวด เมอนาเอาคาทไดมาหาผลรวมแลวจะไดผลลพธออกมาเปนMacaulayDuration

114 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 6-16 : Duration ประเภท Modified Duration

รปท 6-16 : Modified Duration เปนการหาวาเมออตราผลตอบแทนในตลาดเปลยนแปลงไป 1% แลวราคาของตราสารหนจะเปลยนแปลงไปรอยละเทาใดหลกการใชแนวคดตามMacaulayDurationแตจะมความสะดวกในการใชงานมากกวา

DurationประเภทModifiedDuration

รปท 6-17 : ตวอยางการใช Modified Duration

รปท6-17:ตวอยางใหคานวณหาModifiedDurationโดยสมมตตราสารหนชนดหนงมาใหตราสารนมอาย7ปปจจบนราคา95บาททYTM8%และมModifiedDurationเทากบ4.5ปถาอตราผลตอบแทนในตลาดลดลง0.5%จงคานวณหาวา ราคาใหมของตราสารหนดงกลาวจะเปนเทาไร วธการทาใหนาขอมลซงเปนตวเลขตางๆ ของตราสารหนทใหมาแทนคาลงในสตร กจะไดคาตอบวาตราสารหนจะเปลยนแปลงเพมขน 2.25% ของราคาปจจบน นนคอราคาเพมขนเทากบ95x2.25%=2.1375บาทดงนนราคาของตราสารหนหลงจากyieldลดลง0.5%เทากบ97.1375บาท

ตวอยางการใชModifiedDuration

บทท 6 การวดความผนผวนของราคาตราสารหน 115

• Duration ทคานวณไดมกจะนอยกวาอายคงเหลอของตราสารหน ยกเวน Zero-coupon bond ทม Durationเทากบอายคงเหลอ

• HighercouponจะมlowerdurationแตLongermaturityจะมhigherdurationในขณะทHigherYTMจะมlowerduration

• ตราสารหน2รนทมลกษณะอนๆเหมอนกนแตแตกตางกนทCouponRate,TimetoMaturityและYieldtoMaturityจะมคาDurationทตางกน

รปท 6-19 : คณสมบตของ Duration

คณสมบตของ Duration

Durationของตราสารทมสทธแฝง

รปท 6-18 : Duration ของตราสารหนทมสทธแฝง

Duration ของตราสารทมสทธแฝง เชน ตราสารทใหสทธแกผออกตราสารหนในการไถถอน (Callable Bond)ความสมพนธระหวางราคาและอตราผลตอบแทนจะเปลยนแปลงในลกษณะNegativeConvexityในขณะทความสมพนธระหวางราคาและอตราผลตอบแทนของตราสารหนโดยทวๆ ไป จะมลกษณะโคงเขาหาจดกาเนด (Convex) ดงแสดงในรปกราฟในรปท6-18

116 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 6-19 : แสดงคณสมบตของ Duration จะเหนวา Higher coupon จะม Lower Duration แต LongerMaturity จะมHigherDuration ในขณะทHigherYTMจะม LowerDurationภาพกราฟในรปท 6-19จะเหนวาทอตราผลตอบแทนตำราคาจะเพมขนในอตราทเรวขนในขณะทyieldสงราคาจะลดลงในอตราทชาลง

รปท 6-20 : การเปรยบเทยบ Duration ของตราสารหน

จากคณสมบตของDurationดงกลาวขางตนใหเปรยบเทยบDurationของตราสารหนในตารางรปท6-20

รปท6-20:แสดงการเปรยบเทยบDurationของตราสารหนโดยใชคณสมบตของDurationทกลาวไวในตอนตนหลงจากเปรยบเทยบตราสารหนทง4ตวแลวไดผลลพธดงนB<A,C<D,A<CดงนนคาของDurationจะเรยงจากนอยไปหามากดงน B, A, C, D (เครองหมาย < หมายถงนอยกวา) นนคอตราสารหน D มคา Duration สงสดดงนนจากคณสมบตทกลาวมาทาใหเราไมจาเปนตองคานวณหาคาออกมาเปนตวเลข แตเปรยบเทยบคาโดยนาคณสมบตมาใชทาใหสะดวกและประหยดเวลา

ขอจากดของ Duration

รปท 6-21 : ขอจำกดของ Duration

บทท 6 การวดความผนผวนของราคาตราสารหน 117

รปท 6-22 : แสดงสตรทใชในการคานวณหาคาโดยวธ EffectiveDuration ในกรณท Yield ในตลาดเปลยนไปจะสามารถคานวณหาคาไดโดยใชสตรของ Effective Duration ในการคานวณหาคาจะตองรคาตวแปร 4 ตว คอ (V-)ราคาตราสารหนเมอyieldเพมขน∆y,(V+)ราคาตราสารหนเมอyieldลดลง∆y,(V0)ราคาปจจบนของตราสารหนและ(∆y)คาการเปลยนแปลงของyield

รปท 6-22 : Effective Duration

เพอใหทานผสอนเขาใจวธการคำนวณหาคาของMacaulay Duration จะยกตวอยางมาใหทดลองคำนวณหาคาในรปท6-23

สมมต ตราสารหนอาย 10 ป มราคาตลาดเทากบ 908 บาทท yield 9% ถา yield เปลยนแปลงลดลง 0.5%ราคาจะเพมขนเปน 952.30 บาท แตถาหาก yield เพมขน 0.5% คอเพมเปน 9.5% ราคาตราสารหนจะลดลงเปน866.80บาทจงคานวณหาคาEffectiveDuration

รปท 6-21 : แมวาDuration จะมประโยชนในหลายดานแตกมขอจากดในการใช กลาวคอขอจำกดแรก สตรคานวณหาคาMacaulay Duration และModified Duration ตงอยบนเงอนไขวา Cash Flow ไมมการเปลยนแปลงเมอ yield ในตลาดเปลยนไปสามารถใช Effective Duration แทนไดขอจำกดทสอง Duration สามารถนาไปใชประมาณคาการเปลยนแปลงของราคาตราสารหน เมออตราผลตอบแทนเปลยนไปเลกนอยขอจำกดทสาม DurationเปนการประมาณการเปลยนแปลงของราคาแบบเสนตรงแตความสมพนธของPrice/YieldCurveเปนเสนโคงในกรณทอตราผลตอบแทนเปลยนแปลงไปมากเราจะตองใชConvexityเขามาชวยในการหาคา

Duration ประเภท Effective Duration แมวา Duration จะมประโยชนในหลายดานแตกมขอจากดในการใชดงทกลาวมาขางตน คอสตรคานวณหาคาMacaulayDurationและModifiedDurationตงอยบนเงอนไขวาCashFlowไมมการเปลยนแปลงเมอyieldในตลาดเปลยนไป จะไมสามารถใช Duration ในการคานวณหาคาได วธการแกขอจากดดงกลาวทาไดโดยใช EffectiveDuration

118 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 6-23 : ตวอยางการคำนวณหาคา Effective Duration

รปท 6-23 : การคานวณหาคาทาไดโดยนาขอมลทใหมาใสแทนคาลงไปในสตรทใชในการคานวณ EffectiveDurationเมอYieldในตลาดเปลยนไปจะสามารถคานวณหาคาEffectiveDurationได

ขอจากดของ Duration

รปท 6-24 : แสดงขอจากดของ Duration

รปท 6-24 : การเปรยบเทยบราคาพนธบตรทแทจรงกบราคาทไดจากการคานวณโดยใช Duration เพยงอยางเดยว เมออตราผลตอบแทนเปลยนแปลงไปในระดบตางๆ เชนณ ระดบทผลตอบแทนเปลยนแปลงนอยคอทอตรา 1%ราคาพนธบตรจะเพมขนตำกวาทควรจะเปนและณระดบทผลตอบแทนเปลยนแปลงมากคอทอตราผลตอบแทนเปลยน3%ราคาพนธบตรจะลดลงมากกวาทควรจะเปนผลสรปปรากฏในตารางท6-24

บทท 6 การวดความผนผวนของราคาตราสารหน 119

รปท 6-26 : ขอสรปเกยวกบ Duration

รปท6-26:DurationและConvexityมความเกยวพนกนโดยDurationใชวดความชนสวนConvexityใชวดความโคง จากขอจากดของ Duration ทกลาวมาแลววา Duration เปนการประมาณการเปลยนแปลงของราคาแบบเสนตรง แตความสมพนธของ Price/Yield Curve เปนเสนโคงทาใหเกดความคลาดเคลอนในการคานวณหาคา และจาเปนตองใชConvexityในการคานวณหาคาแทน

Duration and Convexity

ขอสรปเกยวกบ Duration

รปท 6-25 : ขอสรปเกยวกบ Duration

รปท 6-25 :Durationมความเกยวพนโดยตรงกบความผนผวนของราคาตราสารหน (PriceVolatility)สามารถนาDurationไปใชประโยชนในดานตางๆคอ1)DurationนาไปใชเปนตววดSensitivityของราคาตราสารหนตอการเปลยนแปลงของอตราผลตอบแทน 2) เปนตววดผลกระทบของอตราคปอง อายคงเหลอ และอตราผลตอบแทนตอราคาตราสารหนในตววดตวเดยว

120 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

ความหมายของConvexity:คออตราการเปลยนของSlopeทYieldใดๆเทยบกบราคาณจดนนๆ

รปท 6-27 : ขอสรปเกยวกบ Duration

รปท 6-27 :Convexityกคอ secondderivativeของอตราการเปลยนแปลงของราคาตออตราการเปลยนแปลงของผลตอบแทนyield

การคานวณหาคา Convexity

รปท 6-28 : การคำนวณหาคา Convexity

รปท 6-28 : ในการคานวณหาคาConvexityจะใชสตรทอยในรปท 6-28ทาการคานวณหาคา โดยจะตองรคาของราคาตราสารหน อตราผลตอบแทน และกระแสเงนงวดท t คา Convexity ทคานวณไดจะเปนคาตองวดทมการจายดอกเบย

บทท 6 การวดความผนผวนของราคาตราสารหน 121

การเปรยบเทยบตราสารหนทม Convexity ตางกน

รปท 6-30 : การเปรยบเทยบตราสารหน ทม Convexity ตางกน

รปท 6-30 : Convexity ทตางกน นาไปใชในการตดสนใจเลอกลงทนในตราสารหนได สมมตวา ปจจบนราคาตราสารหนอยท*Pดอกเบยอยท*Yผลงทนจะเลอกลงทนในตราสารหนตวไหนในกรณทอตราดอกเบยเพมขน/ลดลงการตดสนใจของผลงทนจะเปรยบเทยบคาConvexityตราสารหนทมอยคอตราสารAและตราสารB

คำตอบคอ ผลงทนจะเลอกลงทนในตราสาร A เพราะถา yield ลดลง; ราคาของตราสารหนรน A จะเพมขนมากกวาแตถาyieldเพมขน;ราคาของตราสารหนรนAจะดลงนอยกวา

ตวอยางการคำนวณหาคาConvexity

รปท 6-29 : การคำนวณหาคา Convexity

รปท6-29:ตวอยางการคานวณหาคาConvexityจะใชสตรทอยในรปท6-29ทาการคานวณหาคา

122 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

การคำนวณราคาตราสารหนโดยใช Duration และ Convexity

รปท 6-31 : คำนวณราคาตราสารหน โดยใช Duration และ Convexity

รปท6-31:การคานวณการเปลยนแปลงราคาของตราสารหนโดยใชDurationและConvexityมสตรทใชในการคานวณหาคาอยในรปท6-31ในการคานวณจะตองทราบคาDuration,Convexityและอตราผลตอบแทนคาของอตราผลตอบแทน คอ yield จะใช ∆y ใสคาเปนทศนยม ดงนน 100 ทนามาใชคณเพอใหการเปลยนแปลงของราคาทไดออกมาเปนรปรอยละ

เพอใหผสอนเขาใจในเรองการคำนวณหาคามากขนจะยกตวอยางมาใหดในรปท6-32

รปท 6-32 : ตวอยางการคำนวณราคาตราสารหน

รปท6-32:การคานวณการเปลยนแปลงราคาของตราสารหนโดยใชDurationและConvexityมสตรทใชในการคานวณหาคาอยในรปท 6-31 ในการคานวณหาคาจะตองนาเอาคา Duration, Convexity และอตราผลตอบแทนของตราสารหน ทโจทยใหมาแทนคาในสตร โจทยใหขอมลตราสารหนมาวาตราสารนมอาย 6 ป มคาModified durationเทากบ3.86ปและคาConvexityเทากบ18.73ถาyieldเพมขน2%ถามวาราคาตราสารหนจะลดลงกเปอรเซนต

บทท 6 การวดความผนผวนของราคาตราสารหน 123

ตวอยางการคำนวณหาEffectiveConvexity

รปท 6-34 : ตวอยางการคำนวณราคาตราสารหน

รปท6-34 :ตวอยางตราสารหนอาย10ปมราคาตลาดเทากบ908บาททyield9%ถาyield เปลยนแปลงลดลง0.5%ราคาจะเพมขนเปน952.30บาทแตถาหากyieldเพมขน0.5%เปน9.5%ราคาจะลดลงเปน866.80บาทจงคำนวณหาคา Effective Convexity การคานวณราคาตราสารหนโดยใช Effective Convexity ใหนาเอาขอมลทใหมาใสแทนคาลงไปในสตรทใชในการคานวณ

Effective Convexity

รปท 6-33 : คำนวณราคาตราสารหน โดยใช Effective Convexity

รปท6-33:การคานวณหาคาEffectiveConvexityมสตรทใชในการคานวณอยในรปท6-33

124 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

ปจจยทมผลกระทบตอ Convexity

รปท 6-35 : ปจจยทมผลกระทบตอ Convexity

รปท 6-35 : ปจจยทมผลกระทบตอConvexity คออตราผลตอบแทน (yield) เมอ yield เพมขนคา Convexityของตราสารหนจะลดลงดงแสดงในกราฟของรปท6-35

ขอสรปเกยวกบ Convexity

รปท 6-36 : ขอสรปเกยวกบ Convexity

รปท 6-36 : Convexity คอ 2nd derivative ของราคาตราสารหนตออตราผลตอบแทน ซงจะสะทอนความโคงของเสนความสมพนธ Price/Yield curve สามารถนาไปใชควบคกบ Duration ในการประมาณคาการเปลยนแปลงของราคาตราสารหนทถกตองยงขน ในกรณท yield ในตลาดมอตราเพมขน Bond ทม Convexity มากจะมการเปลยนแปลงของราคาลดลงนอยกวาBondทมConvexityตำกวาหากyield ในตลาดมอตราลดลงตราสารหนทมConvexityมากกวาจะมราคาเพมขนมากกวา

บทท 6 การวดความผนผวนของราคาตราสารหน 125

รปท 6-38 : ตวอยางการคำนวณ Portfolio Duration

การหา Duration ของ Portfolio

รปท 6-37 : การหา Duration ของ Portfolio

รปท 6-37 : การหา Duration ของ Portfolio จะเปนสงจาเปนสาหรบผทลงทนในตราสารหนหลายตว ผลงทนจาเปนตองหา Duration ของ Portfolio เพอใชประกอบการตดสนใจในการลงทน เพอใหไดรบผลตอบแทนทสงสดจากการลงทน ผสอนสามารถดตวอยางการคานวณไดจากรปท 6-38 ผลการคานวณไดคา Portfolio Duration เทากบ1.9498 หมายความวา ถาดอกเบยหรอผลตอบแทนเพมขน 1% มลคาของ Portfolio จะลดลง 1.9498% ของมลคาPortfolio

126 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 6-39 : ขอจำกดของ Portfolio Duration

รปท6-39:แมวาPortfolioDurationจะเปนสงจาเปนสาหรบผทลงทนในตราสารหนแตPortfolioDurationมการเปลยนแปลงของyieldในตลาดเปนแบบขนาน(ParallelYieldCurveShift)จงนบเปนขอจากดของการใช

รปท6-40:การบรหารการลงทนโดยใชDurationเปนสงจาเปนสาหรบนกลงทนในตลาดการบรหารการลงทนโดยใช Duration ของนกลงทนสามารถใชแหลงขอมลขาวสารของสมาคมตลาดตราสารหนไทยในการบรหารพอรตการลงทน โดยใชขอมลในเวบไซต www.thaibma.or.th และ www.thaibond.com ซงจะมขอมล Government BondYieldCurveใหนกลงทนใชอางองในการคานวณหาคาราคาตราสารและผลตอบแทนเพอใชในการบรหารพอรต

รปท 6-40 : การบรหารการลงทนโดยใช Duration

หวเรองทส : การใช Duration ในการบรหารพอรตลงทนตราสารหน

บทท 6 การวดความผนผวนของราคาตราสารหน 127

การปองกนความเสยงจากอตราดอกเบยโดยใช Duration

รปท 6-42 : การบรหารการลงทนตราสารหนโดยใช Duration นกลงทนจาเปนตองปองกนความเสยงจากอตราดอกเบย สมมตตวอยาง กองทนประกนแหงหนงมภาระหนทจะตองชาระในอก 5 ป เปนจานวนเงน 7,346,640 บาทจากการศกษาขอมลในตลาดขณะน พบวาYield toMaturity เทากบ 8%กองทนนพจารณาลงทนในตราสารหน อาย6ปจายคปองปละครงในอตรา8%ตอปตราสารนขายทราคา5,000,000บาทและมDurationเทากบ5ป

รปท 6-42 : การปองกนความเสยงจากอตราดอกเบย

รปท 6-41 : การบรหารการลงทนตราสารหนโดยใช Duration นกลงทนจาเปนตองกาหนดกลยทธการลงทนโดยอาจเลอกใชกลยทธแบบBullet,BarbellหรอLadderหรออาจใชวธผสมผสานการลงทนทง3แบบ

รปท 6-41 : การบรหารการลงทนโดยใช Duration

128 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 6-43 : การบรหารการลงทนตราสารหนโดยใช Duration ถา Yield-to-Maturity ในตลาดไมมการเปลยนแปลงคออยท8%ตอปสามารถคานวณจานวนเงนเมอสนปท5ไดเทากบ7,346,640

รปท 6-43 : การปองกนความเสยงจากอตราดอกเบยโดยใช Duration

ตวอยาง ถา Yield-to-Maturity ในตลาดไมมการเปลยนแปลงซงอยท 8% ตอป สามารถคำนวณจำนวนเงนเมอสนปท5ไดดงในตารางรปท6-43

ตวอยางถาYield-to-Maturityในตลาดเปลยนแปลงแบบparallelshiftไปเปน7%ตอปสามารถคำนวณจำนวนเงนเมอสนปท5ไดดงตารางในรปท6-44

รปท 6-44 : การปองกนความเสยงจากอตราดอกเบย โดยใช Duration

รปท6-44:การบรหารการลงทนตราสารหนโดยใชDurationถาYield-to-Maturityในตลาดเปลยนแปลงแบบparallelshiftไปเปน7%ตอปสามารถคานวณจานวนเงนเมอสนปท5ไดเทากบ7,347,025

ตวอยางถาYield-to-Maturityในตลาดเปลยนแปลงแบบparallelshiftไปเปน9%ตอปสามารถคำนวณจำนวนเงนเมอสนปท5ไดดงตารางในรปท6-45

บทท 6 การวดความผนผวนของราคาตราสารหน 129

รปท 6-46 : ผลการทำ Immunization

รปท6-46:แสดงผลจากการทาImmunizationในการบรหารพอรตการลงทนตราสารหนโดยใชDurationจากรปจะพบวาถาหากเราทาการMatchingอายของliabilityใหมคาเทากบDurationคอเทากบ5ปแลวไมวาYield-to-Maturityจะผนผวนอยางไรเรากจะยงมความสามารถทจะชาระหนได

Immunization

รปท 6-45 : การปองกนความเสยงจากอตราดอกเบย โดยใช Duration

รปท6-45:การบรหารการลงทนตราสารหนโดยใชDurationถาYield-to-Maturityในตลาดเปลยนแปลงแบบparallelshiftไปเปน9%ตอปสามารถคานวณหาจานวนเงนเมอสนปท5ไดเทากบ7,348,013

130 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 6-47 : ThaiBMA iBond Calculation Page

รปท 6-47 :แสดงหนาจอเวบไซตของThaiBMAบรการขอมลของThaiBMAทมชอเรยกวา iBond เปนการใหบรการผานทาง website www.ibond.thaibma.or.th ทใชในการคานวณหาคาของราคาตราสารหนตางๆ ผลงทนในตราสารหนสามารถเขาไปในเวบไซตนได ในหนาจอ ThaiBMA iBondCalculationPage เพอคานวณหาคาราคาและผลตอบแทนในการลงทนตราสารหนโดยใชDuration/Convexity

ThaiBMAiBondCalculationPage

บทท 6 การวดความผนผวนของราคาตราสารหน 131

บทเรยนนเปนเนอหาเรองสดทาย หลงจากผสอนทกทานไดรบความรเรองตางๆ เกยวกบตราสารหนในเรองกลไกการปฏบตงานในตลาดตราสารหน สงควรรกอนการลงทนในตลาดตราสารหน การคานวณราคาตราสารหน มาตรฐานการคานวณราคาและการวดความผนผวนของราคาตราสารหนความรความเขาใจในเรองตางๆดงกลาวขางตนหากจะนามาประยกตใชสาหรบการลงทนในตลาดตราสารหน จาเปนตองเรยนรกลยทธการซอขายและการลงทนในตลาดตราสารหน เพอใหสามารถตดสนใจเลอกลงทนไดอยางถกตองเหมาะสมและไดรบผลประโยชนตอบแทนสงสดเทาทจะเปนไปได

เนอหาทจะกลาวถงในบทนประกอบดวย 4 หวเรอง คอ 1) ราคาตราสารหนเปลยนแปลงขนลงไดอยางไร2) รปแบบกลยทธในการบรหารพอรตการลงทนและการซอขายตราสารหน 3) กลยทธพนฐานการลงทนตราสารหนและ4)การคาดคะเนทศทางของตวแปรทมผลตอราคาตราสารหน

รปท 7-1 : หวขอนจะบรรยายถงกลยทธตางๆ ในการบรหารพอรตการลงทนในตราสารหนตลอดจนกลยทธในการซอขายตราสารหนซงจะประกอบไปดวยกลยทธตางๆ ตงแตระดบงายๆ ไปจนถงระดบยาก อาจารยผสอนสามารถเลอกหวขอทจะใชสอนนกศกษาใหเหมาะสมตามระดบความรทางดานตราสารหนของนกศกษา

รปท 7-1 : กลยทธการบรหารพอรตการลงทน

132 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

บทท 7 กลยทธการซอขายและการลงทนในตราสารหน

รปท 7-2 : โครงสรางเนอหาของบทเรยน

รปท 7-2 : บทเรยนนจะกลาวถงเนอหา 4 หวเรองใหญคอ 1) ราคาตราสารหนเปลยนแปลงขนลงไดอยางไร? 2)กลยทธในการบรหารพอรตการลงทนและการซอขายตราสารหนมดวยกนกแบบ? 3) กลยทธพนฐานมอะไรบาง? และ 4)เราจะคาดคะเนทศทางของตวแปรทมผลตอราคาตราสารหนไดอยางไร?

หวเรองแรก : ราคาตราสารหนเปลยนแปลงขนลงไดอยางไร

รปท 7-3 :ราคาตราสารหนจะขนกบผลตอบแทนของตราสารหนทผลงทนเลอกลงทนตามปกตแลวการลงทนในตราสารหนนกลงทนหวงวาจะไดผลตอบแทนใน3ลกษณะดวยกนคอCarry,Roll-downและCapitalGainโดยผลตอบแทนสองสวนแรกหากนกลงทนไดอยางถกตองกสามารถไดมาโดยไมจาเปนตองรอใหอตราดอกเบยเปลยนแปลงสวนผลตอบแทนสวนทสามนนจะไดกตอเมออตราดอกเบยเปลยนแปลง ดงนนหากนกลงทนขาดทนจากการเปลยนแปลงของดอกเบยแตหากขาดทนเทากบผลตอบแทนทไดจากCarryและRoll-downกถอวาไดจดคมทนพอด

รปท 7-3 : องคประกอบของผลตอบแทน จากการลงทนในตราสารหน

บทท 7 กลยทธการซอขายและการลงทนในตราสารหน 133

รปท 7-4 : Roll-downหมายถง กรณท YieldCurve เปนUpwardSloping อตราผลตอบแทนของตราสารหนระยะยาวยอมมากกวาตราสารหนระยะสน หากนกลงทนเลอกลงทนในตราสารหนอาย 2 ปยอมไดผลตอบแทนมากกวาการลงทนในตราสารหนอาย1ปเมอระยะเวลาผานไป1ปตราสารอาย2ปจะมอายเหลอ1ปแตกยงไดรบผลตอบแทนสงกวาตราสารอาย1ปในขณะนนหากขายตราสารหน2ปทมอายเหลอ1ปนกลงทนยอมตองไดCapitalGain

Carry หมายถง ผลตอบแทนทไดจากการลงทนในตราสารหนหลงจากหกตนทนของเงนทนาไปลงทนในตราสารหนเชน หากใชเงนทฝากธนาคารไวมาลงทน ตนทนคอคาเสยโอกาสหากไมนาเอามาลงทนในตราสารหน (อตราดอกเบยเงนฝาก) แตถาหากกจากตลาดRepoCarry กคอ ผลตอบแทนจากการลงทนในตราสารหนลบดวยตนทนดอกเบยทกมาจากตลาด Repo นนเอง เมอเปนเชนน การลงทนในตราสารระยะยาวยอมมโอกาสทได Carry ทเปนบวก (PositiveCarry)มากกวาการลงทนในตราสารระยะสน

รปท 7-5 : ราคาตราสารหนสามารถเปลยนแปลงไดจากหลายปจจยดวยกน รวมทงการเปลยนแปลงนนกแตกตางกนดวย เชน Yield หรออตราผลตอบแทนจากการลงทนเพมขน/ลดลง กจะทาใหราคาตราสารหนเปลยนแปลงไปในทศทางตรงกนขามคอ ลดลง/เพมขน แตราคาตราสารหนจะเพมขนมากหรอนอยนน ยงขนอยกบตวแปรอกสองตวคอ

รปท 7-5 : ราคาตราสารหนเปลยนแปลงไดอยางไร ?

รปท 7-4 : นยามของ Roll-down และ Carry

134 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

หวเรองทสอง : กลยทธ ในการบรหารพอรตการลงทน

กลยทธในการบรหารพอรตการลงทนในตราสารหนโดยทวไปจะแบงออกไดเปน 3 กลมดวยกนคอ 1) TotalReturn Approach หรอกลยทธทองกบการคาดคะเนการเปลยนแปลงของปจจยเสยงตางๆ 2) Liability FundingApproach กลยทธในกลมนจะเนนการหาเงนมาคนใหแกเจาของเงนเมอครบกาหนดพรอมผลตอบแทน 3) UnifiedApproachกลยทธกลมนพยายามทจะแยกการลงทนตามความเสยง

รปท 7-6 : แสดงกลยทธการลงทนในตราสารหนซงแบงไดเปน 3 กลมคอ 1) Total Return Approach หรอกลยทธทองกบการคาดคะเนการเปลยนแปลงของปจจยเสยงตางๆ กลมนมกจะเปนการลงทนทคอนขางจะ Active2) Liability Funding Approach กลยทธในกลมนจะเนนการหาเงนมาคนใหแกเจาของเงนเมอครบกาหนดพรอมผลตอบแทนผทใชกลยทธประเภทนกคอกองทนรวมบรษทประกนชวตเปนตน3)UnifiedApproachกลยทธกลมนพยายามทจะแยกการลงทนตามความเสยงเชนความเสยงทเกดขนตามภาวะตลาดกใชกลยทธแบบหนงซงตามปกตมกจะใชการลงทนแบบIndexingเพอใหผลตอบแทนเปนไปตามภาวะตลาดในขณะทการลงทนอกสวนจะใชกลยทธอกแบบหนงซงตางออกไปจากแบบอนเพอใหไดผลตอบแทนตามเปาหมายทตองการ

รปท 7-6 : กลมของกลยทธการลงทนในตราสารหน

คปองหรออตราดอกเบยของตราสารนนและอายของตราสารหน หากตราสารหนใดจายคปองในอตราตำเมออตราผลตอบแทนเปลยนแปลงไปจะทาใหราคาตราสารหนเปลยนแปลงมากกวาตราสารหนทจายคปองในอตราทสงกวาในทานองเดยวกนตราสารหนทมอายคงเหลอมากยอมมราคาทเปลยนแปลงมากกวาตราสารหนทมอายคงเหลอนอยอยางไรกดการเปลยนแปลงของอตราผลตอบแทนนนอาจจะไมเทากนสาหรบตราสารระยะสน ระยะปานกลาง และระยะยาว ดงนนเมออตราผลตอบแทนจากการลงทนเปลยนแปลงไปไมเทากนในแตละอายของตราสารหน ยอมมผลทาใหราคาตราสารหนในแตละชวงอายเปลยนแปลงไปในอตราทแตกตางกนออกไปดวย

บทท 7 กลยทธการซอขายและการลงทนในตราสารหน 135

รปท 7-7 : กลยทธในกลมนเนนการคาดคะเนปจจยความเสยงตางๆททาใหราคาตราสารหนเปลยนแปลง เชนกลยทธทองกบ Duration จะพยายามคาดคะเนวาอตราดอกเบยในตลาดจะขนหรอลงซงจะทาใหตลาดเปนขาขนหรอขาลง(Bull/Bear)หรอกลยทธทองกบYieldCurveจะคาดวาCurveจะมความชนเพมขนหรอลดลงหรออาจจะองกบทงสองกลมแรกคอทงทศทางของอตราดอกเบยและความชนของCurve ในกรณน คอYieldCurveทชนขนแบบขาขนหรอขาลงนนเอง(Bull/BearSteepener)

รปท7-8:CombinationเปนกลยทธการลงทนอกแบบหนงทองกบทงทศทางของอตราดอกเบยและความชนของCurve ในกรณน คอ Yield Curve ทชนนอยลงแบบขาขนหรอขาลงนนเอง (Bull/Bear Flattener) นอกจากกลยทธทกลาวมาแลวยงมกลยทธอกแบบหนงทเนนการคาดคะเนวา Spread และ Volatility ของตราสารหนตวไหนมากหรอนอยกวาทควรจะเปนแลวจงเลอกทจะซอหรอขายตราสารหนตอไป

รปท 7-8 : กลยทธ ในกลม Total Return Approach

รปท 7-7 : กลยทธ ในกลม Total Return Approach

136 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท7-9:กลาวโดยสรปกลยทธในกลมTotalReturnApproachนแบงเปน2ประเภทใหญคอ1)กลยทธทใชการคาดคะเนแนวโนมของตวแปรทเกยวของเชนกลยทธในกลมทองกบDurationและYieldCurveตลอดจนกลยทธทผสมผสานกนทงทCurveชนขนหรอแบนราบลง2)กลยทธแบบตามแนวโนมเปนกลยทธทไมพยายามจะคาดคะเนเพราะเชอวาไมวาจะอยในภาวะอยางไรกสามารถหาตราสารหนทเหมาะสมมาลงทนไดเสมอกลยทธนจะองกบ SpreadและVolatility

รปท 7-9 : กลยทธ ในกลม Total Return Approach

รปท7-10:กลยทธในกลมLiability&FundingApproachกลยทธการลงทนในกลมนแบงเปน2ประเภทหลกคอImmunizationStrategyและCashFlowStrategyกลยทธการลงทนแบบImmunizationStrategyคอการทพยายามจะทาใหDurationของพอรตการลงทนในตราสารหน เทากบระยะเวลาของLiabilityทลกคานามาลงทนหรออาจจะเรยกวาเปนDuration&LiabilityMatchingสาหรบCashFlowStrategyเปนกลยทธการลงทนพยายามทจะทาใหCashFlowทจะไดกลบคนมาของการลงทนเทากบจานวนทจะตองจายคนใหแกลกคาทนาเงนมาใหลงทนหรอประกนชวต

รปท 7-10 : กลยทธ ในกลม Liability & Funding Approach

บทท 7 กลยทธการซอขายและการลงทนในตราสารหน 137

รปท 7-12 : รปนแสดงใหเหนวาเมอระยะเวลาการลงทนผานไปผออกตราสารหน จะจายดอกเบยใหนกลงทนตามระยะเวลาทกาหนดเชนทกหกเดอนซงกจะทาใหDurationของตราสารหนในพอรตลดลงไปดวยเชนกนแตจะเปนการลดลงทเรวกวาระยะเวลาในการลงทนถาหากไมตองการใหเกดMarketRiskขนนกลงทนกจาเปนตองมการปรบพอรตเปนระยะดงทกลาวมาแลว (ครผสอนควรเนนใหนกศกษาจาไววาตราสารหนทไมจายดอกเบยเลย (ZeroCouponBond) Durationจะเทากบระยะเวลาคงเหลอของการลงทนเสมอ)

รปท 7-12 : Immunization

รปท7-11:กลยทธแบบImmunization:ตามปกตความเสยงจากการลงทนในตราสารหนทนกลงทนไมตองการคอ Market Risk หรอความเสยงทราคาตราสารหนจะลดลงทาใหเกดการขาดทน อยางไรกดมทฤษฎหนงคอImmunization ทเชอวาความเสยงนสามารถปองกนได ถาหากนกลงทนสามารถทาให Duration ของพอรตเทากบระยะเวลาในการลงทนของพอรตตลอดเวลา รวมทงจะตองทาใหมลคาปจจบนของกระแสเงนทจะไดรบจากการลงทนเทากบมลคาปจจบนของภาระทตองสงเงนคนใหแกลกคาแตในความเปนจรงDurationจะลดลงเรวกวาระยะเวลาในการลงทนเสมอเพราะตราสารหนมการจายดอกเบยคนใหแกนกลงทนเปนระยะๆดงนนนกลงทนมความจาเปนทจะตองปรบพอรตเปนระยะๆ(Rebalancing)เชนกนสวนจะปรบบอยมากนอยแคไหนกขนอยกบวาตนทนในการปรบพอรตกบความเสยงจากMarketRiskอะไรจะมากกวากน

รปท 7-11 : Immunization หมายถงอะไร ?

138 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท7-13:กลยทธการลงทนในรปท7-13เปนกลยทธแบบPassiveเปนกลยทธทพยายามทจะหาเงนมาจายใหเจาของเงนเมอครบกาหนดตวอยางเชนFundManagerมภาระทจะตองจายเงนคนใหแกลกคาทกปๆละ100ลานบาทเปนเวลา 5 ปตอเนองกน วธการของกลยทธแบบนกคอนาเงนจานวน 100 ลานบาทไปลงทนในพนธบตรรฐบาลอาย5ปคปอง5%จายทกหกเดอนในอกหนงปขางหนากจะไดเงนกลบมาจากดอกเบย5ลานบาทหลงจากนนกใชเงนอก 95 ลานบาทลงทนในพนธบตรอาย 4 ป คปอง 4% จายทกหกเดอน เมอลงทนไปสองปกจะไดดอกเบยจากพนธบตร5และ4ปจานวน8.8ลานบาทหลงจากนนกใชเงน91.2ลานบาทไปลงทนในพนธบตรทมอายเหลอ3ปคปอง3%จายดอกเบยทกหกเดอนถาครบสามปกจะไดดอกเบย11.536ลานบาทแลวกเอาเงน88.464ลานบาทไปลงทนในพนธบตรทอายคงเหลอ 2 ป คปอง 2.5% เมอครบปทสจะไดดอกเบย 13.7476 ลานบาท แลวใชเงนอก86.2524 ลานบาทไปลงทนในพนธบตรอาย 1 ป ดวยวธนเมอครบกาหนด กจะมเงนคนเจาของเงนไดครบตามจานวนและมเงนเหลออก13.7476ลานบาททจะนาไปหาผลประโยชนเพอเปนคาธรรมเนยมในการบรหารพอรต

รปท 7-13 : กลยทธแบบ Cash Flow Matching

รปท 7-14 : กลยทธการลงทนแบบHorizontal Matching เปนการผสมผสานกนระหวาง Cash FlowMatchingและ DurationMatching เนองจากในทางปฏบต ชวงปแรกๆ อาจจะมเจาของเงนเปลยนใจไมลงทนตอบาง ดงนนในชวงแรกจงตองการความแนนอนวาเมอลกคามาขอเงนคนจะมเงนคนใหกบลกคา ซงในทางปฏบต Fund Manager กตอง

รปท 7-14 : Horizontal Matching

บทท 7 กลยทธการซอขายและการลงทนในตราสารหน 139

ประมาณการวาในชวงสถงหาปแรกจะมลกคามาถอนเงนคนแตละปเทาไหร แลวกใชกลยทธการลงทนแบบ Cash FlowMatching เพอรบประกนวาจะไดเงนคนแนนอน แตหลงจากผานชวงสถงหาปแรกไปแลว การเลกสญญานาจะมนอยลงและสามารถทจะใชกลยทธการลงทนแบบDurationMatchingเพอปองกนความเสยงจากMarketRiskเพยงอยางเดยวกนาจะเพยงพอ

รปท7-15:กลยทธแบบContingentImmunizationเปนลกษณะการผสมผสานเชนเดยวกบกลยทธทผานมาเพยงแตเปนการผสมระหวางกลยทธแบบ Active กบกลยทธแบบ DurationMatching ทงนเพอเพมผลตอบแทนของพอรตใหสงขนนนเอง แนวคดของกลยทธนกคอ หากนกลงทนทเปนเจาของเงนสามารถยอมรบอตราผลตอบแทนทตำกวาอตราผลตอบแทนตลาดในขณะนนไดFundManagerกสามารถใชเงนไปลงทนแบบActiveไดเพอชวยใหผลตอบแทนของพอรตสงขนกวาเดมและตราบใดทยงสามารถทากาไรไดกปลอยใหบรหารแบบActiveตอไปแตถาหากเรมมการขาดทนจนกาไรทสะสมไวตำกวาระดบทจะทาใหอตราผลตอบแทนนอยกวาอตราทนกลงทนยอมรบได Fund Manager จะตองเปลยนกลยทธการลงทนใหมเปน Duration Matching ทงนเพอรกษาระดบอตราผลตอบแทนตำสดทนกลงทนยอมรบไดเอาไวนนเอง จากตวอยางขางตนอตราผลตอบแทนตลาดคอ 15% และอตราผลตอบแทนตำสดทนกลงทนจะยอมรบไดคอ 14%หากมเงนลงทน 100 ลานบาท FundManager สามารถใชเงนเพยง 93.34 ลานบาทลงทนในอตราผลตอบแทนท 15%เพอใหผลตอบแทนขนตำทยอมรบไดคอ14%เงนทเหลออก6.66ลานบาทสามารถนาไปลงทนแบบActiveไดซงถาหากมกาไรกสะสมไว หากเกดขาดทนขนมากยงสามารถรกษาอตราผลตอบแทนขนตำตามทตกลงกบนกลงทนเจาของเงนไวไดจนกระทงเมอเงน 6.66 ลานบาทและกาไรทสะสมไวหมด กถงเวลาท FundManager จะตองหนกลบมาใชกลยทธการลงทนแบบDurationMatchingเพอรกษาอตราผลตอบแทนขนตำท14%เอาไว

รปท 7-15 : Contingent Immunization

140 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 7-16 : กลยทธแบบUnified Approach เปนกลยทธทพยายามจะใหไดผลตอบแทนมากกวาผลตอบแทนตามตลาดหรอทเรยกวาBetaReturnสวนผลตอบแทนทมากกวาผลตอบแทนตลาดนนเรยกวาAlphaReturnกลยทธแบบนจะแบงพอรตออกเปน2พอรตดวยกนเรยกวาBetaPortfolioและAlphaPortfolio

รปท 7-16 : กลยทธแบบ Unified Approach

รปท 7-17 : การสราง Beta Portfolio

รปท 7-17 : การสรางพอรตแบบBeta Portfolio นสามารถทาไดหลายแบบ แตทงหมดกองกบการลงทนตามดชนหรอ Indexing ซงจะทาใหผลงทนไดผลตอบแทนตามดชน แตการลงทนดวย Cash ทาใหมคาใชจายสง FundManagerจงนยมใชตราสารอนพนธแทนมากกวา เชน ซอ Index Futures, IndexOptions หรอ Index Swaps เปนตน ซงจะไดProfit/LossProfileเหมอนกบการซอขายดวยเงนสดแตคาใชจายถกกวา

บทท 7 กลยทธการซอขายและการลงทนในตราสารหน 141

รปท7-19:กลยทธการลงทนแบบBulletStrategyนจดเปนกลยทธกลมTotalReturnApproachซงจะองอยกบการคาดคะเนวา Risk Factor ททาใหราคาตราสารหนเปลยนแปลงไปตามการเปลยนแปลงของอตราดอกเบยไปในทศทางใด เชน ถาหากคาดวาอตราดอกเบยจะลดลงนกลงทนทตองการผลตอบแทนมากขนจะหนมาลงทนในตราสารระยะยาวแทนระยะสน เพราะ Duration สงกวาตราสารระยะสน เมออตราดอกเบยเปลยน ราคาตราสารหนจะเพมขนมากกวา ในทางกลบกน ถาหากคาดวาอตราดอกเบยจะเพมขนซงจะทาใหราคาตราสารหนลดลง เพอลดการขาดทนใหเหลอนอยลงนกลงทนจะตองลดDurationของพอรตลงดวยการขายตราสารหนระยะยาวทงและหนมาลงทนในตราสารหนระยะสนแทน การลงทนแบบน หากการคาดคะเนถกตองเรากไดผลตอบแทนตามทคาดหมายหมาย แตถาหากการคาดการณไมถกตองกจะขาดทนมากขนดวยเชนกน

รปท 7-18 : การบรหารแบบUnified Approach : ถาหากเราม FundManager 2 ราย ใหบรการในการบรหารกองทนตราสารทนและตราสารหน ในกรณท Fundmanager ทบรหารตราสารทนไมคอยเชยวชาญเรากสามารถใหเปนBetaPortfolio โดยใหลงทนแบบ IndexingสวนFundManagerทบรหารกองทนตราสารหนมความเชยวชาญมากกวากใหบรหารแบบActiveแตเพอเปนการปองกนความเสยงเราสามารถใชBondFutureมาชวยไดเชนเดยวกนในทางตรงกนขามถาหากFundManagerทบรหารกองตราสารหนไมคอยเกง เรากใหบรหารแบบ IndexingและFundManagerทบรหารกองตราสารทนใหบรหารแบบActiveและใชFutureมาปองกนความเสยง

รปท 7-18 : ตวอยาง การบรหารแบบ Unified Approach

รปท 7-19 : กลยทธการลงทนแบบพนฐาน Bullet Strategy

142 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 7-20 : กลยทธการลงทนแบบBarbell กลยทธการลงทนแบบนไมไดองอยกบการคาดคะเนการเปลยนแปลงของอตราดอกเบยเชนเดยวกบBulletเพราะนกลงทนอาจจะคาดการณไมไดวาอตราดอกเบยมแนวโนมทจะสงขนหรอลดลงดวยเหตนจงเลอกทจะลงทนทงตราสารหนระยะสนและระยะยาว ทงนเพราะการคาดคะเนทศทางของอตราดอกเบยนนทาไดไมงายนกหากคาดคะเนผดกทาใหขาดทนได ดวยเหตนการลงทนแบบ Barbell จงนาจะปลอดภยกวา อยางไรกตามการวจยในตางประเทศกไมไดสรปชดเจนวากลยทธแบบไหนใหผลตอบแทนทสงกวาขนอยกบสถานการณวาอตราดอกเบยจะขนมากหรอนอย

รปท 7-20 : กลยทธการลงทนแบบ Barbell

รปท7-21:กลยทธการลงทนแบบLadderเปนกลยทธการลงทนอกแบบหนงทไมตองการการคาดคะเนทศทางของอตราดอกเบยทแมนยาเนองจากเปนการลงทนแบบขนบนได กลาวคอลงทนในทกชวงอายของตราสารหนตามระยะเวลาทนกลงทนตองการจะลงทนเชนตองการลงทน10ปกสามารถลงทนในตราสารหนตงแต1ปไปจนถง10ปในจานวนทเทาๆ กน การลงทนแบบนหากอตราดอกเบยสงขนกไมกระทบมาก เพราะมตราสารหนระยะสนและระยะกลางอยดวยทานองเดยวกนหากอตราดอกเบยลดลงกไมเสยโอกาสเพราะในพอรตกมตราสารหนระยะยาวอยดวยเชนกนในภาวะอตราดอกเบย Side way ไมเปลยนแปลงมากกยงไดผลตอบแทนจากตราสารหนระยะปานกลางและระยะยาว ดงนนสาหรบนกลงทนทไมมความชานาญในการคาดคะเนทศทางของอตราดอกเบยการลงทนแบบนนาจะเปนกลยทธทเหมาะสม

รปท 7-21 : กลยทธการลงทนแบบ Ladder

หวเรองทสาม : กลยทธพนฐานการลงทนตราสารหน

บทท 7 กลยทธการซอขายและการลงทนในตราสารหน 143

รปท 7-23 : กลยทธการลงทนแบบButterfly เปนกลยทธการลงทนแบบขนสงขนมาเลกนอย โดยเปนการซอขาย2รายการใชในกรณมYieldCurveแบบHumpชวคราวทาใหราคาตราสารหนในบางชวงอายถกหรอแพงเกนไปกลยทธแบบนหากนกลงทนเหนวาตราสารหนชวงไหนแพงกวาปกตกอาจจะขายทง แลวหนไปซอตราสารหนในชวงอายทถกกวาปกตแทน เชน หากเหนวาราคาตราสารหนระยะปานกลางแพงผดปกต นกลงทนควรจะขายทง และหนไปซอตราสารหนระยะสนและระยะยาวทถกกวาปกตแทนหลงจากนนหากYieldCurveกลบคนสสภาวะปกตตราสารหนทเราซอไวจะมราคาสงขนทาใหนกลงทนสามารถทากาไรไดในชวงเวลาสนๆ ในทางปฏบตนกลงทนทวไปคงไมสามารถทากาไรไดเพราะเหตการณแบบนอาจจะเกดในชวงเวลาไมนานแลวกลบคนสภาวะปกต

รปท 7-23 : กลยทธการลงทนแบบ Butterfly

รปท7-22:รปนแสดงตวอยางการลงทนแบบLadderในทางปฏบตสมมตวานกลงทนตองการจะลงทนไมเกน5ปและทยอยลงทนไปเรอยๆในจานวนทเทาๆกนโดยเรมตนลงทนในตราสารหนอาย5ปอกหนงปตอมากลงทนในตราสารหนอาย5ปอกแตตราสารหนทซอมากอนหนานนจะมอายลดลงเหลอ4ปซงจะเปนอยางนไปเรอยๆจนครบหาปตราสารหน 5 ปรนแรกทซอไวกจะครบกาหนดไถถอนหากนกลงทนยงไมตองการใชเงนกนาเงนทไดไปลงทนในตราสารหนอาย 5ปใหมการลงทนแบบนจะคลายกบกลยทธแบบRidingDowntheYieldCurveนนเองซงจะไดกลาวถงตอไป

รปท 7-22 : ตวอยางการลงทนแบบ Ladder

144 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท7-24:กลยทธการลงทนแบบRidingDowntheYieldCurveกลยทธแบบนเปนการหาประโยชนจากRoll-downReturnนนเองควรใชในชวงทอตราดอกเบยเปนSidewayยงไมมทศทางทชดเจนวาจะขนหรอลงหากนกลงทนจะลงทนในตราสารระยะสนกจะไดผลตอบแทนนอย แตขณะเดยวกนกยงไมกลาลงทนในตราสารหนระยะยาวเพราะอตราดอกเบยจะสงขน กลยทธทเหมาะสมคอ เลอกลงทนในตราสารหนทมอายยาวขน เชน ตราสารอาย 2 ปซงผลตอบแทนจะสงกวาตราสารหนอาย1ป (หากYieldCurveเปนUpwardSlope) เมอระยะเวลาผานไป1ปตราสารหนทลงทนไวจะมอายคงเหลอ 1ปแตผลตอบแทนจะสงกวาตราสารหน 1ปในตลาด เพราะความจรงตราสารหนนคอตราสารหนอาย 2ปหากตองการจะขายกสามารถขายไดในราคาทสงขน

รปท 7-24 : กลยทธการลงทนแบบ Riding down the Yield Curve

รปท7-25:กลยทธทองกบการคาดคะเนแนวโนมตลาดกลยทธนเปนกลยทธในกลมTotalReturnApproachทองกบการคาดคะเนทศทางของอตราดอกเบยในตลาด กลาวคอ ถาหากคาดวาอตราดอกเบยจะสงขนเทาๆ กนในทกชวงอาย(Parallel Shift) (ในกรณนยงไมคานงวาอตราดอกเบยในแตละชวงอายขนไมเทากน) ราคาตราสารหนมแนวโนมจะลดลงเพอลดการขาดทนของพอรต นกลงทนควรลด Duration ของพอรตลง ในทางตรงกนขามถาหากคาดวาอตราดอกเบยจะลดลงเพอใหไดกาไรมากขนนกลงทนควรทจะตองเพมDurationของพอรตใหสงขน

รปท 7-25 : กลยทธทองกบการคาดคะเนแนวโนมตลาด

บทท 7 กลยทธการซอขายและการลงทนในตราสารหน 145

รปท7-27:กรณของBull&BearSteepener:เปนกรณทYieldCurveไมไดShiftแบบParallel(อตราดอกเบยระยะสนและระยะยาวขนลงไมเทากน)ถาหากYieldCurveขยบสงขนและSlopeชนขนดวยหรอเรยกวาBearSteepenerกลยทธทนกลงทนควรใชคอการลดDurationลงหรอขายตราสารหนระยะยาวแลวมาลงทนในตราสารหนระยะสนแทนเพอลดการขาดทน ในทางตรงกนขามเมอ Yield Curve ลดลงแต Slope ชนขนกวาเดม หรอ Bull Steepener กลยทธทนกลงทนควรใชคอการเพมDurationของพอรตเพมขนเพอใหไดกาไรเพมขน

รปท 7-27 : กลยทธกรณ Bull & Bear Steepener

รปท 7-26 : การปรบ Duration ของพอรตตามปกต Fund Manager สามารถทาไดหลายแบบ เชน การขายตราสารหนกลมหนงแลวไปซออกกลมหนงทมDurationตางกนออกไปอาทถาหากตองการเพมDurationกขายตราสารหนท Duration ตำๆ แลวไปซอตราสารหนทม Duration ยาวแทน เปนตน นอกจากนนแลวยงสามารถใชตราสารอนพนธมาปรบพอรตไดดวยเชนเดยวกน เชน ใช Interest Swaps เปลยนจากดอกเบยระยะสนเปนระยะยาว หรอจากระยะยาวเปนระยะสนหรออาจจะใชการซอหรอขายBondFuturesกไดเชนกน

รปท 7-26 : การปรบ Duration ของพอรต

146 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท7-28:กลยทธกรณBull&BearFlattenerเปนกลยทธการลงทนทเหมอนกบกรณทผานมากลาวถอถาYieldCurve สงขนแต Slope แบนราบลง หรอเรยกวา Bear Flattener กจะใชกลยทธแบบเดยวกบ Bear Steepener แตถาYield Curve ลดลงและ Slope แบนราบลงดวยหรอ Bull Flattener จะใชกลยทธแบบเดยวกบ Bull Steepener คอเพมDurationใหมากขนกวาเดม

รปท 7-28 : กลยทธกรณ Bull & Bear Flattener

รปท7-29:โดยสรปแลวการShiftของYieldCurveหลกๆแลวกมเพยง2แบบคอการShiftแบบขนานและการShiftแบบไมขนานกบYieldCurveเดมซงอาจจะเปนการShiftขนหรอShiftลงกไดสวนการShiftแบบไมขนานกบเสนเดมนนยงแบงออกไดเปน2แบบคอการShiftทSlopeชนขนกบการShiftทSlopeแบนราบลงถาเปนการShiftขนและSlopeชนขนดวยจะเรยกวาBearSteepenerแตถาเปนการShiftลงและSlopeชนขนเรยกวาBullSteepenerสวนการShiftขนและshiftลงทSlopeแบนราบลงเราจะเรยกวาBearFlattenerและBullFlattenerตามลาดบ

รปท 7-29 : สรปการ Shift ของ Yield Curve

บทท 7 กลยทธการซอขายและการลงทนในตราสารหน 147

รปท 7-31 : กลยทธแบบShortButterflyกลยทธกรณนจะตรงกนขามกบตวอยางทผานมากลาวคอYieldCurveตราสารหนชวงอายปานกลางลดลงชวคราว และคาดวาจะกลบเขาสภาวะเดมในอกในไมชา กลยทธทใชจะตรงกนขามกบทผานมา โดยขายตราสารหนระยะปานกลางทงแลวหนไปซอตราสารหนระยะสนและระยะยาวแทน เรยกอกอยางหนงคอShortBulletระยะปานกลางและLongBarbellระยะสน/ระยะยาว

รปท 7-31 : กลยทธแบบ Short Butterfly

รปท7-30:กลยทธแบบLongButterfly:กลยทธแบบนใชในกรณทYieldCurveShiftแบบไมขนานโดยทไมไดมSlopeชนขนหรอแบนราบลงดวยหากแตYieldCurveตราสารหนชวงอายปานกลางShiftสงขนหรอลดลงโดยทตราสารหนชวงสนและยาวไมเปลยนแปลง จากตวอยางเปนการ Shift ขนของตราสารหนระยะปานกลางในขณะทตราสารหนระยะสนและระยะยาวไมเปลยนแปลง ซงหมายถงวาตราสารหนระยะปานกลางมราคาถกลงและนกลงทนคาดวาเปนการขยบตวชวคราว โดยทตราสารหนระยะปานกลางนนาจะกลบสภาวะเดมในไมชา กลยทธทควรใชคอขายตราสารหนระยะสนและระยะยาวทงแลวไปซอตราสารหนระยะปานกลางแทน หรอ Short Barbell และ Long Bulletระยะปานกลาง ซงถาหากการคาดคะเนของนกลงทนถกตอง Yield Curve ระยะปานกลางควรจะลดลงแลวตราสารหนระยะปานกลางทซอไวกจะไดกาไร

รปท 7-30 : กลยทธแบบ Long Butterfly

148 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

หวเรองทส : การคาดคะเนทศทางของตวแปรทมผลตอราคาตราสารหน

รปท 7-32 : กลยทธทองกบการเปลยนแปลงของ Spread : การเปลยนแปลง Spread กมผลทาใหราคาตราสารหนเปลยนแปลงไปดวยเชนกน โดย Spread อาจจะเปลยนแปลงทไมเหมอนกนในระดบของตราสารหนแตละตว เชน ผออกตราสารหนไดรบการปรบเรตตงใหสงขนหรอลดลงหรอในภาวะทเศรษฐกจเปลยนแปลงSpreadของตราสารหนของผออกในแตละ Sector กเปลยนแปลงไมเหมอนกน เชน ในภาวะเศรษฐกจด Spread อาจจะแคบลง แตในภาวะเศรษฐกจตกตำมอตสาหกรรมบางประเภททไมถกกระทบ เชน โรงพยาบาล กจการสาธารณปโภค/สาธารณปการตางๆ เปนตน กลยทธทควรนามาใช เชน การเปลยนจากตราสารหนตวหนงไปเปนอกตวหนง หรอยายสาขาอตสาหกรรมทลงทน หรอเปลยนจากตลาดหนงไปอกตลาดหนงกได

รปท 7-32 : กลยทธทองกบการเปลยนแปลงของ Spread

รปท 7-33 : ปจจยททาให Spread เปลยนแปลงไปนนมอยหลายประการดวยกน เชน ปจจยทางดานภาวะเศรษฐกจในชวงทเศรษฐกจตกตำ Spread จะถางกวางมากขน ซงจะตรงกนขามกบชวงเศรษฐกจด Spread จะแคบลง นอกจากนนความชอบในความเสยงของนกลงทนกแตกตางกนออกไป การเปลยนแปลงเครดตของผออก เชน เรตตงสงขนหรอลดลง

รปท 7-33 : ปจจยททำให Spread เปลยนแปลง

บทท 7 กลยทธการซอขายและการลงทนในตราสารหน 149

รปท7-35:VolatilityจะสงขนถาหากทศทางของตลาดยงไมชดเจนหรอImpliedVolatilityทคานวณจากการซอขายOption ในตลาดสงกวา Historical Volatility ในทางกลบกน Volatility ลดลงเมอทศทางตลาดเรมชดเจนหรอเมอ ImpliedVolatilityทคานวณจากการซอขายOptionในตลาดเรมตำกวาHistoricalVolatility

รปท 7-35 : การคาดคะเนการเปลยนแปลงของ Volatility

ความตองการของนกลงทนทมตอตราสารทมอายตางๆกนอาจจะมสวนทาใหSpread เปลยนแปลงไปไดเชนกนนอกจากนนแลวตราสารหนทมสภาพคลองแตกตางกน Spread กยอมตางกนออกไปดวย เชนเดยวกบโครงสรางในการออกตราสารหนยงตราสารหนทมโครงสรางซบซอน Spread กตองมากตามไปดวย เนองจากนกลงทนไมมความรในตราสารหนนนๆจงตองการRiskPremiumเพมขนนนเอง

รปท7-34 :กลยทธทองกบการคาดคะเนVolatilityกลยทธแบบนเปนการFollowTrend เชนเดยวกบการคาดคะเนSpreadทเปลยนแปลงไปนกลงทนทใชกลยทธในกลมนเชอวาไมวาตลาดจะอยในภาวะอะไรพวกเขาสามารถทจะหาตราสารหนทราคาถกลงทนและขายเอากาไรได เชน การเลอกตราสารหนทม Convexity สง หรอการลงทนในตราสารหนทมOptionแฝงอยทงนเพราะราคาตราสารหนประเภทนสวนหนงขนอยกบVolatilityถาหากVolatilityสงขนกจะทาใหราคาตราสารหนสงขนตามไปดวย เชนเดยวกบการลงทนในตราสารอนพนธประเภทSwaps /OptionsหรอการซอขายCreditSpreadเปนตน

รปท 7-34 : กลยทธทองกบการคาดคะเน Volatility

150 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท7-36:นอกจากทกลาวมาแลวขางตนในชวงทตลาดยงไมมแนวโนมไปในทางใดกยงมกลยทธอนๆอกมากมายทไมไดองกบการคาดคะเนแนวโนมของตลาด แตจะใชการเทยบกบมลคาทแทจรงวาควรจะเปนเทาไหร ถาหากเหนวามลคาของตราสารหนยงอยในระดบตำ นกลงทนกจะเขาไปลงทน และขายออกไปเพอทากาไร ตวอยางกลยทธในกลมน เชน การทาArbitrageระหวางตราสารหนดวยกนเอง,การArbitrageระหวางYieldCurve,การArbitrageระหวางหนกแปลงสภาพกบตราสารทน, การทาArbitrage ระหวางการซอขายดวยเงนสดกบ FuturesหรอการซอขายSpread ระหวางตราสารระยะสนของสหรฐอเมรกากบยโรดอลลารเปนตน

รปท 7-36 : กลยทธอนๆ ทองกบการเทยบมลคาตราสารหน

รปท 7-37 : ในกรณทตลาดมแนวโนมทชดเจนแลวกมกลยทธอนๆ อก 3 ประเภททใชในการลงทน เชน การทาYield Curve Arbitrage, การทา Credit Arbitrage หรอขายตวหนงแลวไปซออกตวหนงท Credit ตางกน และการทาSpreadTrading

รปท 7-37 : กลยทธอนๆ ทองกบการเทยบมลคาตราสารหน

บทท 7 กลยทธการซอขายและการลงทนในตราสารหน 151

รปท 7-39 :ปจจยทกาหนดราคาตราสารหนประกอบดวยตวแปรหลายดาน เชนปจจยพนฐานทางเศรษฐกจปจจยทางดานเทคนคปจจยทางดานอารมณของตลาดในแตละชวงและปจจยอนๆทไมสามารถจะคาดเดาได

รปท 7-39 : ปจจยทกำหนดราคาตราสารหน

รปท 7-38 : นอกจากกลยทธตางๆ ทกลาวมาแลวยงมกลยทธแบบตงรบอกสองแบบทนามาใชกนคอ MomentumหมายถงการลงทนตามทนกลงทนสวนใหญเขาลงทนกนและDuration-basedReversionหรอการลงทนททาตรงกนขามกบนกลงทนรายอนในการปรบDurationเปนตน

รปท 7-38 : กลยทธอนๆ ทองกบการเทยบมลคาตราสารหน

152 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

รปท 7-40 : แสดงกลยทธการลงทนในตราสารหนแบบองครวม ในการตดสนใจลงทนในตราสารหนนนผลงทนควรจะตองพจารณาปจจยดานตางๆ อยางรอบคอบ ทงปจจยพนฐานทางเศรษฐกจ ปจจยทางการเมองทมากระทบตอธรกจนโยบายของธนาคารกลาง โครงสรางประชากร การวเคราะหทางเทคนค การไหลของเงนทน ซพพลาย/ดมานด ปจจยทางดานฤดกาลและปจจยทางดานอตราดอกเบย

รปท 7-40 : กลยทธการลงทนในตราสารหนแบบองครวม

รปท 7-41 : กอนการตดสนใจลงทน นกลงทนควรพจารณาปจจยตางๆ ทเกยวของ เพอดวาทศทางของตลาดกาลงอยในชวงขาขนหรอขาลงYieldCurveจะมแนวโนมชนขนหรอแบนราบลงYieldSpreadมแนวโนมจะกวางมากขนหรอแคบลงVolatilityจะเพมขนหรอลดลงและTurningPointจะเกดขนหรอไม

รปท 7-41 : ปจจยทกำหนดราคาตราสารหน

บทท 7 กลยทธการซอขายและการลงทนในตราสารหน 153

AccruedInterest(AI) : ดอกเบยคางรบคอ ดอกเบยสะสมทเกดจากการลงทนในตราสารหน นบจากวนจายดอกเบยงวดลาสดจนถงวนสงมอบตราสาร

AmortizingDebenture : หนกชนดทยอยคนเงนตน คอหนกทเงนตนบางสวนไดทยอยชาระคนใหแกผถอ โดยชาระตามจานวนเงนและงวดทกาหนดไวในหนงสอชชวน

Arbitrage : กลยทธในการทากาไรจากผลตางของราคาใน2ตลาดของสนคาชนดเดยวกนซงการทจะทาเชนนไดกตอเมอสนคานนมการซอขายมากกวาหนงตลาด เชน ซอขายในตลาดปกตทมการสงมอบกนทนทและซอขายในตลาดลวงหนาเปนตน

BasisPoint(bp) : หนวยยอยของอตราผลตอบแทนโดย1bpมคาเทากบ0.01%

Bid-OfferSpread : สวนตางระหวางราคาเสนอซอ(BidPrice)และราคาเสนอขาย(OfferedPrice)

BillofExchange(B/E) : ตวเงนภายใตประมวลกฎหมายแพงและพาณชยหมายถงหนงสอตราสารซงบคคลหนงเรยกวาผสงจายสงใหบคคลอกคนหนง เรยกวาผจายใหใชเงนจานวนหนงแกบคคลหนงหรอใหใชตามคาสงของบคคลหนงซงเรยกวาผรบเงน

Bond : พนธบตรหรอหนก คอ ตราสารแหงหนระยะยาวซงผออกมขอผกพนตามกฎหมายทจะชาระดอกเบยและเงนตนแกผซอตามเวลาทกาหนด ในตางประเทศจะใชคาวา Bondสาหรบตราสารหนทมหลกทรพยคำประกน (Secured Bond) และจะใชคาวาDebentureสาหรบตราสารหนทไมมหลกทรพยคำประกน(UnsecuredBond)สาหรบในประเทศไทยนยมใช Bond หรอพนธบตรในการเรยกตราสารหนภาครฐ และใชDebentureหรอหนกในการเรยกตราสารหนภาคเอกชน

BondIndex : ดชนตราสารหนเปนเครองวดมลคาตลาดตราสารหน โดยเปรยบเทยบกบมลคาตลาดตราสารหน ณ วนฐาน ดชนตราสารหนมไดหลายดชน ซงมความแตกตางกนไดตามการกาหนดขอบเขตการครอบคลมของดชน เชน ดชนพนธบตรรฐบาล ดชนหนกทมอนดบความนาเชอถอสงดชนตราสารหนภาคเอกชนเปนตน

CapitalGain : กาไรสวนทเกนทนเปนผลกาไรทเกดขนจากการขายหลกทรพยออกไปในราคาทสงกวาราคาทซอมา

CapitalMarket : ตลาดทน เปนแหลงสาหรบการลงทนและระดมทนระยะปานกลางถงยาว โดยแบงเปนตลาดแรก (PrimaryMarket) และตลาดรอง (SecondaryMarket) สนคาสาคญในตลาดทนทรจกกนเปนการทวไปไดแกหนสามญและตราสารหนเปนตน

Closed-endFund: กองทนปด คอ กองทนรวมประเภทไมรบซอคนหนวยลงทนเมอยงไมครบกาหนดไถถอนหรอเมอสนสดอายของกองทน

154 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

ภาคผนวก คาศพทเกยวกบตราสารหน

ConvertibleDebenture : หนกแปลงสภาพ คอหนกประเภททระบใหสทธผถอทจะแปลงสภาพหนกนนไปเปนหนสามญของบรษทผออกหนกนนได

Convexity: เปนคณสมบตอยางหนงของตราสารหน ซงชใหเหนวาความสมพนธระหวางราคากบอตราผลตอบแทนไมไดเปนเสนตรงโดยในกรณทเปนOption-freebondและในกรณทมลกษณะของPositiveConvexityดงนนเมออตราดอกเบยลดลงราคาของตราสารหนจะเพมขนในสดสวนทมากกวาการลดลงของราคาทเกดขนเมออตราดอกเบยสงขนคณสมบตของConvexityจะมประโยชนเมอYieldเปลยนแปลงไปในจานวนสงแตถาเปลยนแปลงเพยงเลกนอยราคาจะเปลยนไปนอยมาก

CorporateBond: หนกภาคเอกชนหมายถงตราสารหนทภาคเอกชนเปนผออกเพอการระดมทน

CouponPaymentDate : วนจายดอกเบย คอวนทผออกตราสารหนกาหนดใหเปนวนชาระดอกเบยตามอตราทระบไวใหแกผถอซงโดยทวไปกาหนดวนจายดอกเบยปละ2ครง(Semiannually)

CouponRate : อตราดอกเบยทระบไวของตราสารหนโดยกาหนดเปนอตรารอยละตอป

Covenant : เงอนไขทกาหนดไววาผออกหนกจะตองปฏบตหรองดเวนการปฏบต เพอประโยชนของผถอหนกเชนการดารงอตราสวนหนสนตอทนไมตำกวาทกาหนดเปนตน

CreditRating : การจดอนดบความนาเชอถอเปนขอมลทผลงทนใชประกอบการตดสนใจในการลงทนแบงออกเปนCompanyRatingและIssueRating

- Company Rating : อนดบความนาเชอถอขององคกร เปนการประเมนความสามารถทางธรกจและการเงนรวมทงความพรอมในการชาระหนโดยทวไปขององคกรนนๆ

- Issue Rating : อนดบความนาเชอถอของตราสารหน เปนการประเมนความสามารถในการชาระดอกเบย และคนเงนตนภายใตเงอนไขและระยะเวลาทกาหนดไวของตราสารหนรนนนๆ

CreditRatingAgency: สถาบนจดอนดบความนาเชอถอ คอ ผใหบรการจดอนดบความนาเชอถอขององคกรและตราสารหนไดแกTRIS,Standard&PoorและMoody’sเปนตน

CurrentYield: อตราผลตอบแทนของตราสารหนซงคานวณจากดอกเบย(Coupon)ในรปของจานวนเงนหารดวยราคาตลาดของตราสารหน

CompetitiveBidding: การประมลแบบแขงขนราคา คอ โดยการประมลพนธบตรภาครฐ โดยผมสทธประมลจะเสนอราคาทตองการประมลในรปของอตราผลตอบแทน (Yield) และผทไดรบการจดสรร คอ ผทเสนออตราผลตอบแทนตำสด หรอใหราคาสงสดนนเอง และจะไดรบการจดสรรตามวงเงนทเสนอมา จากนนจงพจารณาจดสรรตามลาดบสาหรบผทเสนออตราผลตอบแทนในอตราถดๆไป

Non-Competitive : การประมลแบบไมแขงขนราคาคอการประมลทเปดใหผลงทนทไมมคณสมบตเขารวมประมลแบบแขงขนราคา สามารถเขารวมประมลพนธบตรในตลาดแรกไดโดยไมตองเขาประมลเอง โดยจะไดรบพนธบตรในราคาอตราผลตอบแทนถวเฉลย ผมสทธประมลประเภทน ไดแก มลนธ สหกรณ นตบคคลเพอการสาธารณะกศลตางๆ โดยวงเงน

Bidding

ภาคผนวก : คำศพท “ตราสารหน” 155

เสนอซอขนตำคอ4ลานบาทและสงสดไมเกน40ลานบาท

Dealer : ผคาตราสารหน หมายถงสถาบนการเงนทไดรบใบอนญาตทาธรกรรมดานการคาตราสารหนจากสานกงานก.ล.ต.

Debenture : หนกภายใตพ.ร.บ.หลกทรพยและตลาดหลกทรพยพ.ศ.2535หมายถงตราสารแหงหนไมวาจะเรยกชอใดทแบงเปนหนวยแตละหนวยมมลคาเทากนและกาหนดประโยชนตอบแทนไวเปนการลวงหนาในอตราเทากนทกหนวย โดยบรษทออกใหแกผใหกยมเงนหรอผซอ เพอแสดงสทธทจะไดรบเงนหรอผลประโยชนอนของผถอตราสารดงกลาวแตไมรวมถงตวเงน สาหรบในตลาดสากล Debenture จะหมายถงตราสารหนทไมมหลกทรพยคำประกน(UnsecuredBond)

Default : การผดนดชาระดอกเบยหรอเงนตนเมอครบกาหนดชาระ หรอการไมสามารถทาตามเงอนไขและขอตกลงทกาหนดในขอตกลง(Covenant)

DiscountBond : ตราสารหนทมราคาซอขายตำกวามลคาทตราไว

Duration : เครองมอทใชวเคราะหความเสยงในการลงทนในตราสารหนม2ความหมายคอ

1) Macaulay Duration คอ ระยะเวลาโดยเฉลยซงผถอตราสารหนจะไดรบคนเงนตน และดอกเบย

2) Modified Duration คอ ตวเลขทชใหเหนถงอตราการเปลยนแปลงของราคาของ ตราสารหนเมอมการเปลยนแปลงของอตราผลตอบแทน(YieldtoMaturity)

FaceValue(Parvalue): มลคาทตราไวตอหนวย คอ มลคาทกาหนดไวบนหนาตวของตราสารหนแตละหนวยสวนใหญกาหนดไวหนวยละ1,000บาท

FinancialMarket : ตลาดการเงนคอแหลงสาหรบการลงทนและระดมทนซงแบงเปนตลาดระยะสนเรยกวาตลาดเงนและตลาดระยะปานกลางถงระยะยาวเรยกวาตลาดทน

FixedIncomeFund : กองทนรวมตราสารหนคอกองทนรวมทนาเงนไปลงทนในตราสารหนไดแกพนธบตรภาครฐหนกเอกชนและตราสารทางการเงนอนๆตามทก.ล.ต.กาหนดผลตอบแทนขนอยกบอตราดอกเบยในตราสารหนทลงทน และราคาตราสารหนทมการเปลยนแปลงไดตามความตองการของตลาด

Fixed-RateBond : ตราสารหนทจายดอกเบยคงท คออตราดอกเบยในแตละงวดทถกกาหนดไวเปนอตราทแนนอนตงแตวนทออกตราสารหน

FloatingRateBond : ตราสารหนทจายดอกเบยแบบลอยตว โดยอตราดอกเบยแตละงวด จะเปลยนแปลงไปตามอตราดอกเบยอางองทกาหนดขนตราสารชนดนมกเรยกยอๆวาFRN

GovernmentBond : พนธบตรรฐบาลหมายถงตราสารหนระยะยาวทออกโดยกระทรวงการคลง

InvestmentGradeBond: ตราสารหนทไดรบการจดอนดบความนาเชอถอในระดบทไดรบการยอมรบวาสามารถลงทนไดโดยทวไปกาหนดไวทระดบBBBขนไป

Issuer : ผออกตราสารหน

JunkBond : ตราสารหนซงไดรบการจดอนดบความนาเชอถอตำกวาระดบทยอมรบเพอการลงทน

156 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

Mark-to-Market : การบนทกมลคาราคาตลาดของตราสารหน เพอใหสะทอนมลคาตลาดทแทจรงของตราสารหนทลงทน

Market Maker : ผททาหนาท เสนอราคาซอและราคาขายตราสารทางการเงนอยางสมำเสมอในทกสภาพตลาด และพรอมทจะทาการซอและขายตามทไดทาการเสนอราคาไวนน ซงจะมสวนกระตนและสงเสรมสภาพคลองของการซอขายตราสารทางการเงนนนๆ

Maturity Date : วนครบกาหนดอายของตราสารหน

Money Market : ตลาดเงนเปนแหลงสาหรบการลงทนและระดมทนระยะสนของตราสารทางการเงน ซงโดยทวไปจะมอายไมเกน 1 ป

Negotiable Certificate : บตรเงนฝาก คอตราสารทางการเงนทสามารถเปลยนมอไดซงธนาคารพาณชยออกใหแกผฝากเงนเพอเปนหลกฐานการรบฝาก

Net Asset Value (NAV) : มลคาสนทรพยสทธ คอทรพยสนของกองทนรวมตามราคาตลาดในขณะใดขณะหนง หกดวยหนสนของกองทนรวมนน

Over the counter (OTC) : การซอขายทเปนการเจรจาตอรองกนเอง โดยไมมระบบกลางในการซอขาย ตางจากการซอขายในตลาดหลกทรพย

Open-end Fund : กองทนเปด คอ กองทนทผลงทนสามารถขายคนหนวยลงทนหรอซอหนวยลงทนเพมกบบรษทหลกทรพยจดการกองทนรวมตามวนและเวลาทกาหนด

Premium Bond : หนกทมราคาซอขายสงกวามลคาทตราไว หรอ ราคาพาร

Present Value : มลคาปจจบนของกระแสเงนในอนาคต

Price : ราคาซอขายตราสารหน แบงออกเปน Clean Price และ Dirty Price

- Clean Price : ราคาทไมรวมดอกเบยคางรบ โดยแสดงเปนอตรารอยละของมลคาทตราไว

- Dirty Price : ราคาทรวมดอกเบยคางรบหรอราคาสงมอบ คอจานวนเงนทผซอตราสารหนชาระใหแกผขายในวนทกาหนดใหเปนวนชาระราคาและสงมอบหลกทรพย [Dirty Price = Clean Price + Accrued Interest]

- Gross Price : มความหมายเชนเดยวกบ Dirty Price

- Bid Price : ราคาเสนอซอ

- Offered Price : ราคาเสนอขาย

Primary Market : ตลาดแรก คอ ตลาดทมการจาหนายตราสารหนทออกใหม เพอเสนอขายใหกบ นกลงทน ทงทเปนสถาบนและทเปนประชาชนทวไป

Promissory Note (P/N) : ตวสญญาใชเงน ภายใตประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 982 หมายถงหนงสอตราสารหน ซงบคคลคนหนงเรยกวาผออกตวใหคามนสญญาวาจะใชเงนจานวนหนงใหแกบคคลอกคนหนง หรอใชใหตามคาสงของบคคลอกคนหนง เรยกวาผรบเงน

Prospectus : หนงสอชชวน คอ เอกสารทผออกตราสารจดทาขนเพอการเสนอขาย

of Depos i t

ภาคผนวก : คำศพท “ตราสารหน” 157

ตราสารทางการเงน และเพอใหเปนขอมลแกผลงทนและผสนใจทวไปใชประกอบการตดสนใจลงทน

Redemption : การไถถอนตราสารหน ในกรณทไมมการไถถอนกอนกาหนด วนไถถอนตราสารหนจะเปนวนเดยวกบวนครบกาหนดอาย

Repo : ธรกรรมซอคน หรอการทาธรกรรมซอตราสารหน โดยมสญญาจะขายคนตามระยะเวลาทกาหนด เปนธรกรรมททาเพอการกยมเงนระยะสน

Repo Rate : อตราดอกเบยในธรกรรมซอคน เงอนไขในการกาหนดจะขนอยกบองคประกอบตางๆ เชน ความนาเชอถอของคสญญาและหลกทรพย ระยะเวลาการทาธรกรรม ตลอดจนอตราดอกเบยในตลาดเงน

Risk : ความเสยงอนเนองจากการลงทนในตลาดตราสารหน ไดแก

- Default Risk : ความเสยงจากการทผออกตราสารหนไมสามารถชาระคนดอกเบยหรอเงนตนไดตามทกาหนด

- Interest Rate Risk : ความเสยงจากความผนผวนของราคา อนเนองมาจากการเปลยนแปลงของอตรา ดอกเบยในตลาด

- Liquidity Risk : ความเสยงจากการขาดสภาพคลองในตลาดรอง

- Market Risk : ความเสยงจากการเปลยนแปลงของสภาวะตลาดทวไป เชน อปสงค และอปทาน ตลอดจน ภาวะความไมมนคงในตลาดและระบบทางการเงน เปนตน ซงกอใหเกดความผนผวนของราคาของหลกทรพย

- Price Risk : เหมอน Interest Rate Risk

- Reinvestment Risk : ความเสยงจากการทอตราดอกเบยในตลาดลดลง ทาใหผถอตราสารหนนาเงนทไดรบจากดอกเบยหรอเงนตนไปลงทนตอในอตราผลตอบแทนทลดลง

- Settlement Risk : ความเสยงจากการทคสญญาไมสามารถชาระราคาหรอสงมอบหลกทรพยไดตามทกาหนด

Risk Premium : สวนชดเชยความเสยง คอ สวนตางระหวางอตราผลตอบแทนทผลงทนตองการจากการลงทนในตราสารหนตวใดตวหนงกบอตราผลตอบแทนจากการลงทนในหลกทรพยทปลอดความเสยง

Secondary Market : ตลาดรองตราสารหน เปนตลาดสาหรบการซอขายเปลยนมอตราสารหนทไดผานการซอในตลาดแรกมาแลว

Senior Debt : หนบรมสทธ คอหนซงมสทธเรยกรองเหนอหนสามญอน ในกรณทผออกตราสารหน ลมละลาย

Settlement Date : วนชาระราคาและสงมอบหลกทรพย

Short-term Debenture : หนกระยะสน ภายใตขอกาหนดของสานกงาน ก.ล.ต. คอ หนกทมกาหนดเวลาชาระคนไมเกน 270 วน

158 คมอผสอน “ความรเรองตราสารหน”

Subordinated Debenture : หนกดอยสทธ คอหนกประเภททผถอมสทธไดรบชาระคนเงนภายหลงเจาหนทวไป และภายหลงหนกชนดอน ในกรณทบรษทผออกหนกนนลมละลาย

Term/Life/Tenor : อายของตราสารหน

Time to Maturity(TTM) : ระยะเวลาทเหลออยจนถงวนครบกาหนดอายของตราสารหน

Treasury Bill (T-bill) : ตวเงนคลง คอตราสารหนระยะสนไมเกน 12 เดอน ซงรฐบาลเปนผออกจาหนายโดยวธประมลในราคาหกสวนลด เมอครบกาหนดผถอจะไดรบเงนเตมจานวนตามมลคาทตราไว

Trustee : ผแทนผถอหนก คอสถาบนการเงนททาหนาทดแลรกษาผลประโยชนของผถอหนก โดยจะเปนผดแลใหบรษททออกหนกปฏบตตามเงอนไขทไดตกลงกนไว

Underwriter : ผจดจาหนายหลกทรพยซงทาหนาทเปนตวแทนในการเสนอขายหลกทรพย ไดแก การจดทาหนงสอชชวน การรบเงนจองหน การจดสรรหนแกผจอง และประกน การจาหนาย เปนตน

Unsecured Bond : หนกไมมประกน คอ หนกทผออกหนกมไดจดใหมหลกประกนเพอการชาระหน

ภาคผนวก : คำศพท “ตราสารหน” 159

50-09-263_COVER_V.ai 4/8/08 5:32:33 PM50-09-263_COVER_V.ai 4/8/08 5:32:33 PM