บทนำ�

คว�มสำ�คญภาษาไทยเปนเอกลกษณของชาต เปนสมบตทางวฒนธรรมอน

กอใหเกดความเปนเอกภาพ และเสรมสรางบคลกภาพของคนในชาตใหมความเปนไทย เปนเครองมอในการตดตอสอสารเพอสรางความเขาใจและความสมพนธทดตอกน ทำาใหสามารถประกอบกจธรการงานและดำารงชวตรวมกนในสงคมประชาธปไตยไดอยางสนตสข เปนเครองมอในการแสวงหาความร ประสบการณจากแหลงขอมลสารสนเทศตางๆ เพอพฒนาความร ความคด วเคราะห วจารณ และสรางสรรคใหทนตอการเปลยนแปลงทางสงคมและความกาวหนาทางวทยาศาสตร เทคโนโลย ตลอดจนนำาไปใชในการพฒนาอาชพใหมความมนคงทางเศรษฐกจ นอกจากนยงเปนสอแสดงภมปญญาของบรรพบรษดานวฒนธรรม ประเพณ และสนทรยภาพ เปนสมบตลำาคาควรแกการเรยนรและอนรกษและสบสานใหคงอยคชาตไทยตลอดไป

ก�รเรยนรภ�ษ�ไทยภาษาไทยเปนทกษะทตองฝกฝนจนเกดความชำานาญในการใช

ภาษาเพอการสอสารเรยนรเพอชนชมและเพอนำาไปใชในชวตจรง๑. ก�รอ�น : การอานออกเสยงคำา ประโยค การอานบทรอย

แกว คำาประพนธชนดตางๆ การอานในใจ เพอสรางความเขาใจ และการคดวเคราะห สงเคราะหความรจากสงทอาน เพอนำาไปปรบใชในชวตประจำาวน

๒. ก�รเขยน : การเขยนสะกดตามอกขระวธ การเขยนสอสารโดยใชถอยคำา และรปแบบตางๆ ของการเขยนซงรวมถงการเรยงความ

1

ยอความ เขยนรายงานชนดตางๆ การเขยนตามจนตนาการ วเคราะหวจารณและเขยนเชงสรางสรรค

๓. ก�รฟง ก�รด และก�รพด : การฟง และดอยางมวจารณญาณ การพดแสดงความคดเหน ความรสก พดลำาดบเรองราวตางๆ อยางเปนเหตเปนผล การพดในโอกาสตางๆ ทงเปนแบบเปนทางการและไมเปนทางการ และการพดเพอโนมนาวใจ

๔. หลกก�รใชภ�ษ�ไทย : ธรรมชาตและกฎเกณฑของภาษาไทย การใชภาษาใหถกตองเหมาะสมกบโอกาส และบคคล การแตงบทประพนธประเภทตางๆ อทธพลของภาษาตางประเทศในภาษาไทย

๕. วรรณคดและวรรณกรรม : วเคราะหวรรณคดและวรรณกรรม เพอศกษาขอมลแนวความคด และความเพลดเพลน การเรยนรทำาความเขาใจบทเหรองเลนของเดก เพลงพนบาน ทเปนภมปญญามคณคาของไทย ซงไดถายทอดความรสกนกคด คานยมขนบธรรมเนยมประเพณ เรองราวของสงคมในอดตและความงดงามของภาษาเพอใหเกดความซาบซงและภมใจในบรรพบรษทไดสงสมสบทอดมาจนถงปจจบน

วสยทศน

ภาษาไทยเปนเครองมอในการสอสารของคนในชาต ใชทำาความเขาใจกนและใชประกอบกจการงานทงสวนตว ครอบครว และกจกรรมในสงคมและประเทศชาต ภาษาไทยยงเปนเครองมอการเรยนร การบนทกเรองราวจากอดตจนถงปจจบน และยงเปนวฒนธรรมของชาต ดงนนการเรยนการสอนภาษาไทยจงตองสอนภาษาไทยเพอการสอสารและ

2

สอนภาษาไทยใหคนรกการอานการเขยน ทจะแสวงหาความรและประสบการณ บนทกความรและขอมลขาวสาร ใชภาษาไทยไดถกตองในฐานะทเปนวฒนธรรมทางภาษาใหผเรยนเกดความซาบซง และภมใจในภาษาไทยเปนคณคาของวรรณคดและวรรณกรรมตลอดจนภมปญญาทางภาษาของบรรพบรษทไดสรางสรรคผลงานซงเปนสวนสรางเสรม ความงดงามในชวต

ภาษาเปนสอของความคด ผเรยนทมภาษาใชกวางขวางมประมวลคำาในการใชพด ฟง อาน เขยนมาก ผเรยนจะคดไดกวางขวางลกซงและสรางเสรมความชาญฉลาดสามารถคดสรางสรรค คดวพากษวจารณ คดตดสนใจแกปญหาและวนจฉยอยางมเหตผล ดงนนการสอนภาษาไทยจำาเปนตองเสรมสรางใหผเรยนขยายประมวลคำาทงการพด การฟง การอาน และการเขยนใหมาก เพอใหผเรยนใชภาษาไทยในการคดสรางสรรค คดวพากษวจารณ คดตดสนใจแกปญหา วนจฉยเรองราวและสงเสรมใหผเรยนใชภาษาอยางมเหตผลใชภาษา ในเชงสรางสรรคและใชภาษาอยางสละสลวยซงชวยสรางเสรมบคลกภาพของผใชภาษาใหเกดความนาเชอถอ

ภาษาไทยเปนวชาทกษะทตองฝกฝนจนเกดความชำานาญในการใชภาษาเพอการสอสาร การอานและการฟงเปนทกษะของการรบร เรองราว ความรและประสบการณ การพด และการเขยน เปนทกษะของการแสดงออกดวยความคดเหนความรและประสบการณ สวนการดเปนการรบรขอมลขาวสารจากสอตางๆ ทงโทรทศน ภาพยนตร ฯลฯ และสามารถนำามาแสดงทรรศนะขอมลขาวสารดวยการพดและการเขยน การด จงเปนการเรยนรและแสดงทรรศนะของตน การดมความสำาคญและมอทธพลตอ การดำาเนนชวต ผเรยนจงจำาเปนตองประเมนสงทดและใชการดใหเปนประโยชน ภาษาไทยเพอการสอสารจงเปนสงทชวยใหผเรยนสามารถรบรขาวสารอยางพนจพเคราะห สามารถ เรยบเรยงความคด ใชภาษาไดถกตองตามหลกภาษาไดอยางมประสทธภาพ

3

ภาษาไทยมสวนทเปนเนอหาสาระไดแก หลกภาษา วรรณคด และวรรณกรรม ดานหลกการใชภาษา ผเรยนจะตองเรยนรหลกภาษาและใชใหถกตอง สวนวรรณคดและวรรณกรรมเปนสงทถายทอดความรสกนกคด คานยม ขนบธรรมเนยม ประเพณ ฯลฯ ความงดงามทางภาษาในบทประพนธ ชวยใหเกดความซาบซง และความภาคภมใจในสงทบรรพบรษไดสงสมสบทอดมาจนถงปจจบน

การเรยนวรรณคดและวรรณกรรมในสวนของบทรอยกรอง ผเรยนจะตองเหนความงามของถอยคำา เขาใจเรองราวของวรรณคด สามารถทองจำาบทรอยกรองทไพเราะจะเปนตนทนหรอพนฐานของการแตงบทรอยกรอง ดงนนการเรยนการสอนจำาเปนตองใหผเรยนไดทองบทอาขยานทเปนบทรอยกรองทไพเราะดวย และการเรยนการสอนวรรณคดและวรรณกรรม ยงทำาใหผเรยนไดเรยนรสงคม ชวตและวฒนธรรมของคนไทยอกดวย

ปจจบนความกาวหนาทางเทคโนโลยโดยเฉพาะคอมพวเตอร และนกเรยนสวนหนงมความสามารถในการใชคอมพวเตอร ซงเปนสออเลกทรอนกส นกเรยนอาจใช Word Processing ใน การเรยนภาษาไทย การรวบรวมขอมลขาวสาร การเขยนโครงงาน การเขยนรายงานดวยแผนดสกสงครแทนทจะเขยนรายงานเปนแผนกระดาษ การใช Word Processing จะชวยใหนกเรยนใชในกระบวนการเขยน จะใชในการปรบปรงพฒนาบทเรยนของนกเรยนทงในขนยกราง ขนปรบปรง พฒนาและสามารถพมพรายงานออกมาดวยความเรยบรอยเปนการเขยนขนสดทาย และตอไปนกเรยนอาจใชอนเตอรเนตในการคนหาขอมลขาวสารตาง ๆ ใช E-Mail ในการสงขอมลขาวสารการเรยนรกบเพอนทงในโรงเรยนและเพอนตางโรงเรยน ดงนนครภาษาไทยจะตองเรยนร เกยวกบคอมพวเตอรและการเชอมโยงเทคโนโลย นกเรยนอาจเชอมโยงสอบถามปญหาการเรยนรกบครโดยใชโทรศพทมอถอหรอทางคอมพวเตอรกได ซงจะเปนการนำาเทคโนโลยมาใชในการพฒนาการ

4

เรยนการสอน แมแตการนำาคอมพวเตอรชวยสอน (CAI) มาใชกจะเปนสงทเกดขนในการพฒนาการเรยนการสอนภาษาไทยในอนาคตอยางหลกเลยงไมพน

คณภ�พผเรยน

จบชนมธยมศกษ�ปท 3

5

ò อานออกเสยงบทรอยแกวและบทรอยกรองเปนทำานองเสนาะไดถกตอง เขาใจความหมายโดยตรงและความหมายโดยนย จบใจความสำาคญและรายละเอยดของสงทอาน แสดง ความคดเหนขอโตแยงเกยวกบเรองทอาน และเขยนกรอบแนวคด ผงความคด ยอความ เขยนรายงานจากสงทอาน รวมทงประเมนความถกตองของขอมลทใชสนบสนนจากเรองทอาน

ò เขยนสอสารดวยลายมอทอานงาย ชดเจน ใชถอยคำาไดถกตองเหมาะสมตามระดบภาษา เขยนคำาขวญ คำาคม คำาอวยพรในโอกาสตางๆ โฆษณา คตพจน สนทรพจน ชวประวต อตชวประวต และประสบการณตาง ๆ เขยนยอความ จดหมายกจธระ แบบกรอกสมครงาน เขยนวเคราะห วจารณ และแสดงความร ความคดหรอโตแยงอยางมเหตผล เขยนรายงานการศกษาคนควาและเขยนโครงงาน

ò พดแสดงความคดเหน วเคราะห วจารณ ประเมนสงทไดจากการฟงและด และขอคดไปประยกตใชในชวตประจำาวน พดรายงานเรองหรอประเดนทไดจากการศกษาคนควาอยางเปนระบบ มศลปะในการพด พดในโอกาสตาง ๆ ไดตรงตามวตถประสงค และพดโนมนาวอยางมเหตผล นาเชอถอ มมารยาทในการฟง ด และพด

ò เขาใจและใชคำาราชาศพท คำาบาลสนสกฤต คำาภาษาถน คำาภาษาตางประเทศ คำาทบศพทและศพทบญญตในภาษาไทย วเคราะหความแตกตางในภาษาพด ภาษาเขยน โครงสรางของประโยครวม ประโยคซอน ลกษณะภาษาทเปนทางการ กงทางการ และไมเปนทางการ แตงบทรอยกรองประเภท กลอนสภาพ กาพย และโคลงสสภาพ

ò สรปเนอหาวรรณคดและวรรณกรรมทอาน วเคราะหตวละครสำาคญ วถชวตไทย และคณคาทไดรบจากวรรณคด วรรณกรรม และบทอาขยาน พรอมทงสรปความร ขอคด เพอนำาไปประยกตใชในชวตจรง

6

โครงสร�งเวล�เรยนกลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย

ไดกำาหนดโครงสรางเวลาเรยน และสดสวนในกลมสาระการเรยนร ภาษาไทย ดงน

กลมส�ระก�รเรยนร

ภ�ษ�ไทย

สดสวนเวล�เรยน ชวโมง/สปด�หม.๑ ชม./

สปด�หม.๒ ชม./

สปด�หม.๓ ชม./

สปด�หสาระการเรยนร

พนฐาน๑๒๐ ๓ ๑๒๐ ๓ ๑๒๐ ๓

รวม ๑๒๐ ๓ ๑๒๐ ๓ ๑๒๐ ๓

7

ส�ระและม�ตรฐ�นก�รเรยนร

ส�ระสาระทเปนองคความรของกลมสาระการเรยนรภาษาไทย

ประกอบดวย1.การอาน2.การเขยน3.การฟง การด และการพด4.หลกการใชภาษา5.วรรณคด และวรรณกรรม

ส�ระและม�ตรฐ�นก�รเรยนร ส�ระท ๑ : ก�รอ�น

มาตรฐาน ท ๑.๑ : ใชกระบวนการอานสรางความรและความคด เพอนำาไปใชตดสนใจ แกปญหาในการดำาเนนชวตและมนสยรกการอาน

8

ส�ระท ๒ : ก�รเขยน มาตรฐาน ท ๒.๑ : ใชกระบวนการเขยน เขยนสอสาร

เขยนเรยงความ ยอความ และเขยนเรองราวในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยาง มประสทธภาพ

ส�ระท ๓ : ก�รฟง ก�รด และก�รพด มาตรฐาน ท ๓.๑ : สามารถเลอกฟงและดอยางม

วจารณญาณ และพดแสดงความร ความคด ความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณ และสรางสรรค

ส�ระท ๔ : หลกก�รใชภ�ษ�ไทย มาตรฐาน ท ๔.๑ : เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษา

ไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษาและรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต

ส�ระท ๕ : วรรณคดและวรรณกรรม มาตรฐาน ท ๕.๑ : เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณ

วรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและนำามาประยกตใชในชวตจรง

คว�มสมพนธระหว�งตวชวด และส�ระก�รเรยนรชนมธยมศกษ�ปท ๑

9

ส�ระท ๑ ก�รอ�นม�ตรฐ�น ท ๑.๑ ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดเพอนำาไปใชตดสนใจแกปญหา

ในการดำาเนนชวต และมนสยรกการอาน

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรม.๑ ๑. อานออกเสยงบท

รอยแกว และ บทรอยกรองไดถกตอง เหมาะสมกบเรองทอาน

òการอานออกเสยง ประกอบดวย - บทรอยแกวทเปนบทบรรยาย - บทรอยกรอง เชน กลอนสภาพ กลอนสกวา กาพยยาน ๑๑ กาพยฉบง ๑๖ กาพยสรางคนางค ๒๘ และโคลงสสภาพ

๒. จบใจความสำาคญจากเรองทอาน ๓.ระบเหตและผล และขอเทจจรง กบขอคดเหนจากเรองทอาน๔. ระบและอธบายคำาเปรยบเทยบ และคำาทมหลายความหมาย

òการอานจบใจความจากสอตางๆ เชน - เรองเลาจากประสบการณ - เรองสน - บทสนทนา - นทานชาดก - วรรณคดในบทเรยน - งานเขยนเชงสรางสรรค - บทความ - สารคด - บนเทงคด

10

ในบรบทตางๆ จากการอาน๕. ตความคำายากในเอกสารวชาการโดยพจารณาจากบรบท๖. ระบขอสงเกตและความสมเหตสมผลของงาน เขยนประเภทชกจงโนมนาวใจ

- เอกสารทางวชาการทมคำา ประโยค และขอความทตองใชบรบทชวยพจารณาความหมาย - งานเขยนประเภทชกจงโนมนาวใจเชงสรางสรรค

๗.ปฏบตตามคมอแนะนำาวธการใช งานของเครองมอหรอเครองใชในระดบทยากขน

òการอานและปฏบตตามเอกสารคมอ

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรม.1 ๘. วเคราะหคณคาทได

รบจากการอานงานเขยนอยาง หลากหลายเพอนำาไปใชแกปญหาในชวต

òการอานหนงสอตามความสนใจ เชน - หนงสอทนกเรยนสนใจและเหมาะสมกบวย - หนงสออานทครและนกเรยนกำาหนด

11

รวมกน๙. มมารยาทในการอาน òมารยาทในการอาน

ส�ระท ๒ ก�รเขยนม�ตรฐ�น ท ๒.๑ ใชกระบวนการเขยนเขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ และเขยนเรองราว

ในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควา

อยางมประสทธภาพ

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรม.๑ ๑. คดลายมอตว

บรรจงครงบรรทดòการคดลายมอตวบรรจงครงบรรทดตามรปแบบการเขยนตวอกษรไทย

๒. เขยนสอสารโดยใชถอยคำาถกตอง ชดเจน เหมาะสม และสละสลวย

òการเขยนสอสาร เชน - การเขยนแนะนำาตนเอง - การเขยนแนะนำาสถานทสำาคญๆ - การเขยนบนสออเลกทรอนกส

๓. เขยนบรรยายประสบการณโดยระบสาระสำาคญและรายละเอยดสนบสนน

òการบรรยายประสบการณ

๔. เขยนเรยงความ òการเขยนเรยงความเชงพรรณนา

12

๕. เขยนยอความจากเรองทอาน

òการเขยนยอความจากสอตางๆ เชน เรองสนคำาสอน โอวาท คำาปราศรย สนทรพจน รายงาน ระเบยบ คำาสง บทสนทนา เรองเลา ประสบการณ

๖. เขยนแสดงความคดเหนเกยวกบสาระจากสอทไดรบ

òการเขยนแสดงความคดเหนเกยวกบสาระจากสอตางๆ เชน - บทความ - หนงสออานนอกเวลา - ขาวและเหตการณประจำาวน - เหตการณสำาคญตางๆ

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรม.๑ ๗. เขยนจดหมายสวน

ตวและจดหมายกจธระ

òการเขยนจดหมายสวนตว - จดหมายขอความชวยเหลอ - จดหมายแนะนำาòการเขยนจดหมายกจธระ - จดหมายสอบถามขอมล

๘. เขยนรายงานการศกษาคนควาและโครงงาน

òการเขยนรายงาน ไดแก - การเขยนรายงานจากการศกษาคนควา - การเขยนรายงานโครงงาน

13

๙. มมารยาทในการเขยน

òมารยาทในการเขยน

ส�ระท ๓ ก�รฟง ก�รด และก�รพดม�ตรฐ�น ท ๓.๑ สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพดแสดงความร ความคด และ

ความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรม.๑ ๑. พดสรปใจความ

สำาคญของเรองทฟงและด๒. เลาเรองยอจากเรองทฟงและด๓. พดแสดงความคดเหนอยางสรางสรรคเกยวกบเรองทฟงและด๔. ประเมนความนาเชอถอของสอทมเนอหาโนมนาวใจ

ò การพดสรปความ พดแสดงความร ความคดอยางสรางสรรคจากเรองทฟงและด การพดประเมนความนาเชอถอของสอทมเนอหาโนมนาว

๕. พดรายงานเรองหรอประเดนทศกษาคนควาจากการฟง การด

òการพดรายงานการศกษาคนควาจากแหลงเรยนรตางๆ ในชมชน และทองถนของตน

14

และการสนทนา๖. มมารยาทในการฟง การด และการพด

òมารยาทในการฟง การด และการพด

ส�ระท ๔ หลกก�รใชภ�ษ�ไทยม�ตรฐ�น ท ๔.๑ เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและ

พลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรม.๑ ๑. อธบายลกษณะของ

เสยงในภาษาไทย

òเสยงในภาษาไทย

๒. สรางคำาในภาษาไทย òการสรางคำา - คำาประสม คำาซำา คำาซอน - คำาพอง

๓. วเคราะหชนดและหนาทของคำาในประโยค

òชนดและหนาทของคำา

๔. วเคราะหความแตก òภาษาพด

15

ตางของ ภาษาพดและภาษาเขยน

òภาษาเขยน

๕. แตงบทรอยกรอง òกาพยยาน ๑๑๖. จำาแนกและใชสำานวนทเปนคำาพงเพยและสภาษต

òสำานวนทเปนคำาพงเพยและสภาษต

ส�ระท ๕ วรรณคดและวรรณกรรมม�ตรฐ�น ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคา

และนำามาประยกตใชในชวตจรง

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรม.๑ ๑. สรปเนอหา

วรรณคดและวรรณกรรมทอาน

òวรรณคดและวรรณกรรมเกยวกบ

- ศาสนา- ประเพณ- พธกรรม- สภาษตคำาสอน- เหตการณประวตศาสตร- บนเทงคด- บนทกการเดนทาง- วรรณกรรมทองถน

16

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรม.1 ๒. วเคราะหวรรณคด

และวรรณกรรมทอาน พรอมยกเหตผลประกอบ๓. อธบายคณคาของวรรณคดและวรรณกรรมทอาน๔. สรปความรและขอคดจากการอานเพอประยกตใชในชวตจรง

òการวเคราะหคณคาและขอคดจากวรรณคดและวรรณกรรม

๕. ทองจำาบทอาขยานตามทกำาหนดและบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจ

òบทอาขยานและบทรอยกรองทมคณคา - บทอาขยานตามทกำาหนด - บทรอยกรองตามความสนใจ

17

18

คำ�อธบ�ยร�ยวช�

รหสวช� ท ๒๑๑๐๑ กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย

ร�ยวช�พนฐ�น กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ชนมธยมศกษ�ปท ๑ (ภ�คเรยนท ๑) เวล� ๕๘ ชวโมง

อานบทรอยแกว บทรอยกรอง จบใจความสำาคญของเรอง ระบเหตผล ขอเทจจรง และขอคดเหนจากงานเขยน ทงสารคด บนเทงคด และเอกสารทางวชาการ อานเอกสารคมอวธใชเครองมอเครองใชทางเทคโนโลย วเคราะหคณคาจากการอานหนงสอทอาน

19

เขยนสอสาร บรรยายประสบการณ เรยงความ ยอความ ความคดเหน จดหมาย บนทก รายงาน และโครงงาน

พดสรปจากเรองทฟงและด พดแสดงความคดเหน ใหเหตผลความนาเชอถอ

อธบายเสยงในภาษา พลงภาษา วธสรางคำา ชนดของคำา ประโยค วเคราะหระดบภาษา ภาษาพด ภาษาเขยน แตงบทรอยกรองประเภทกาพย

สรปเนอหา วเคราะห และประเมนคณคา วรรณคด วรรณกรรม ทงดานจนตนาการ ศลปะ การประพนธ อารมณ คณธรรม วเคราะหแนวคดสำาคญ นำาความรขอคดไปใช ทองจำาอาขยาน บทรอยกรองทมคณคา

รหสตวชวดท ๑.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔, ม.๑/๕, ม.๑/๖, ม.๑/๗,

ม.๑/๘, ม.๑/๙ท ๒.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔, ม.๑/๕, ม.๑/๖, ม.๑/๗,

ม.๑/๘, ม.๑/๙ท ๓.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔, ม.๑/๕, ม.๑/๖ท ๔.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔, ม.๑/๕, ม.๑/๖ท ๕.๑ ม.๑/๑, ม.๑/๒, ม.๑/๓, ม.๑/๔, ม.๑/๕

รวมทงหมด ๓๕ ตวชวด

20

กำ�หนดหนวยก�รเรยนร

รหสวช� ท ๒๑๑๐๑ กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ชนมธยมศกษ�ปท ๑ (ภ�คเรยนท 1) จำ�นวน ๕๘ ชวโมง

ภ�คเรยนท

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร จำ�นวนชวโมง

๑๑๒๓๔๕๖๗๑๕

ววธภ�ษ�ภาษามพลงวถงามความพอเพยงเพอนกนแตงใหงามตามทเหมาะรอใหนำาลายไหลเสยกอนเกบมาเลา เอามาคยเขาเมองตาหลว ตองหลวตาตามวรรณคดวจกษบทนำา สมบตวรรณคดของไทยบทท 1 นราศภเขาทองบทท 2 โคลงโลกนตบทท 3 สภาษตพระรวง

(38)๕๘๔๖๕๕๕

(๒๐)๕๕๕๕

รวมเวล�เรยน ภ�คเรยนท 1 ๕๘

21

กำ�หนดแผนก�รจดก�รเรยนร

รหสวช� ท ๒๑๑๐๑ กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ชนมธยมศกษ�ปท 1 (ภ�คเรยนท 1) จำ�นวน ๕๘ ชวโมง

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย)

จำ�นวน

ชวโมง

หม�ยเหต

ววธภ�ษ� (38)1 (5)

ภาษามพลง 1 การอานในใจบทเรยน 12 การอานพยญชนะทไมม

รปสระ

1

กำากบ3 คดเพมเสรมทกษะ 15 การอานตวเลข ตว 1

22

อกษรยอ คำายอ5 เครองหมายวรรคตอน

อกษรควบ

1

อกษรนำา2 (8)

วถงาม 6 การอานในใจบทเรยน 1ความพอ

เพยง

7 อกษรทไมออกเสยง 1

8 การอานพยางคทม ร หน

1

9 พยางคหนก พยางคเบา 110 บทอานเสรม ทฤษฎใหม

และ

1

เศรษฐกจพอเพยง11 การกรอกขอมล 112 การตความ 113 การเลอกหนงสออาน 1

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย)

จำ�นวน

ชวโมง

หม�ยเหต

3 (4)

23

เพอนกน 14 การอานในใจบทเรยน 115 คำาบรษสรรพนาม 116 คำานาม คำากรยา 117 ประโยค 1

4 (6)แตงใหงาม 18 การอานออกเสยงบท

เรยน

1

ตามทเหมาะ 19 การสรปใจความสำาคญ 120 คำาประสม 121 การเขยนและพดแนะนำา

ตนเอง

1

22 การเขยนและกลาวคำาอวยพร

1

23 การแสดงความยนด 15 (5)

รอใหนำาลายไหล

24 การอานในใจบทเรยน 1

เสยกอน 25 การใชภาษาวรรณศลป 126 คำาซอน คำาซำา 127 คำาซำาทเปนสำานวน 128 คดตรอง ลองทำาด 1

6 (5)เกบมาเลา เอา

มาคย

29 การอานออกในใจบทเรยน

1

24

30 คำาพองเสยง / พองรป 131 การวนจฉยขอเทจจรง

และขอคดเหน

1

32 การฟงและดสงตาง ๆ 27 (5)

เขาเมองตาหลว

33 การอานออกเสยงบทเรยน

1

ตองหลวตาตาม

34 สำานวน สภาษต คำาพงเพย

1

35 คณคาทางภาษาของสำานวนไทย

1

36 คดตรอง ลองทำาด 137 คดเพมเสรมทกษะ 1

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย)

จำ�นวน

ชวโมง

หม�ยเหต

วรรณคดวจกษ (20)๑๕

วรรณคดวจกษ

6 ๘6 ๙707 ๑

บทนำา สมบตวรรณคดของไทยบทท 1 นราศภเขาทองบทท 2 โคลงโลกนตบทท 3 สภาษตพระรวง

(๒๐)๕๕๕๕

รวมเวล�เรยน ๕๘

25

ภ�คเรยนท 1

หม�ยเหต : สำาหรบหนวยการเรยนรท 15 วรรณคดจกษ ภาคเรยนท 1 จดการเรยนการสอนแผนการจดการเรยนร

ครงท 68-71 ภาคเรยนท 2 จดการเรยนการสอนแผนการจดการเรยนร

ครงท 72-75

บรรณ�นกรม

26

กระทรวงศกษาธการ. แบบฝกหด : ร�ยวช�พนฐ�นภ�ษ�ไทย ชดภ�ษ�เพอชวต ทกษะภ�ษ�

ชนมธยมศกษ�ปท 1 เลม 1 กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ต�มหลกสตรแกนกล�ง

ก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช 2551. พมพครงท 5. กรเทพมหานคร : โรงพมพ

สกสค. ลาดพราว, ๒๕๕ 6.--------------. แบบฝกหด : ร�ยวช�พนฐ�นภ�ษ�ไทย ชดภ�ษ�เพอชวต ทกษะภ�ษ�

ชนมธยมศกษ�ปท 1 เลม 2 กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ต�มหลกสตรแกนกล�ง

ก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช 2551. พมพครงท 5 : โรงพมพ สกสค. ลาดพราว,

๒๕๕ 6.--------------. หนงสอเรยนร�ยวช�พนฐ�นภ�ษ�ไทย ชดภ�ษ�เพอชวต ภ�ษ�พ�ท ชนมธยม-

ศกษ�ปท 1 กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ต�มหลกสตรแกนกล�งก�รศกษ�

ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕ 51. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ สกสค.

ลาดพราว, ๒๕ 56.--------------. หนงสอเรยนร�ยวช�พนฐ�นภ�ษ�ไทย ชดภ�ษ�เพอชวต วรรณคดลำ�นำ�

ชนมธยมศกษ�ปท 1 กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ต�มหลกสตรแกนกล�ง

ก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕ 51. พมพครงท 3 กรงเทพมหานคร : โรงพมพ

27

สกสค. ลาดพราว, ๒๕ 53.--------------. หนงสอเรยนส�ระก�รเรยนรพนฐ�น ชดภ�ษ�เพอชวต วรรณกรรมปฏสมพนธ

ชวงชนท ๑ ชนมธยมศกษ�ปท 1–3 กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย หลกสตร

ก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕๔๔. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภา

ลาดพราว, ๒๕๔๘.––––––. เอกส�รประกอบหลกสตรก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕๔๔ แนวท�งก�รวดและ

ประเมนผลก�รเรยน ต�มหลกสตรก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕๔๔.

กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว, ๒๕๔๕.สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. กระทรวงศกษาธการ. ตวชวดและส�ระก�รเรยนร

แกนกล�ง กลมส�ระก�รเรยนร ภ�ษ�ไทย ต�มหลกสตรแกนกล�งก�รศกษ�ขนพนฐ�น

พทธศกร�ช ๒๕ 51. กรงเทพมหานคร : สำานกวชาการและมาตรฐาน

การศกษา, 2552.––––––. หลกสตรแกนกล�งก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕ 51. กรงเทพมหานคร :

โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2552.

28

29

อภธ�นศพท

กระบวนก�รเขยนกระบวนการเขยนเปนการคดเรองทจะเขยนและรวบรวมความร

ในการเขยน กระบวนการเขยน ม ๕ ขน ดงน๑. ก�รเตรยมก�รเขยน เปนขนเตรยมพรอมทจะเขยนโดย

เลอกหวขอเรองทจะเขยนบนพนฐานของประสบการณ กำาหนดรปแบบการเขยน รวบรวมความคดในการเขยน อาจใชวธการอานหนงสอ สนทนา จดหมวดหมความคด โดยเขยนเปนแผนภาพความคด จดบนทกความคดทจะเขยนเปนรปหวขอเรองใหญ หวขอยอย และรายละเอยดคราวๆ

๒. ก�รยกร�งขอเขยน เมอเตรยมหวขอเรองและความคดรปแบบการเขยนแลว ใหนำาความคดมาเขยนตามรปแบบทกำาหนดเปนการยกรางขอเขยน โดยคำานงถงวาจะเขยนใหใครอาน จะใชภาษาอยางไรใหเหมาะสมกบเรองและเหมาะกบผอน จะเรมตนเขยนอยางไร มหวขอเรองอยางไร ลำาดบความคดอยางไร เชอมโยงความคดอยางไร

๓. ก�รปรบปรงขอเขยน เมอเขยนยกรางแลวอานทบทวนเรองทเขยน ปรบปรงเรองทเขยนเพมเตมความคดใหสมบรณ แกไขภาษา สำานวนโวหาร นำาไปใหเพอนหรอผอนอาน นำาขอเสนอแนะมาปรบปรงอกครง

๔. ก�รบรรณ�ธก�รกจ นำาขอเขยนทปรบปรงแลวมาตรวจทานคำาผด แกไขใหถกตอง แลวอานตรวจทานแกไขขอเขยนอกครง แกไขขอผดพลาดทงภาษา ความคด และการเวนวรรคตอน

30

๕. ก�รเขยนใหสมบรณ นำาเรองทแกไขปรบปรงแลวมาเขยนเรองใหสมบรณ จดพมพวาดรปประกอบเขยนใหสมบรณดวยลายมอทสวยงามเปนระเบยบ เมอพมพหรอเขยนแลวตรวจทาน อกครงใหสมบรณกอนจดทำารปเลม

กระบวนก�รคดการฟง การพด การอาน และการเขยน เปนกระบวนการคด คน

ทจะคดไดดตองเปนผฟง ผพด ผอาน และผเขยนทด บคคลทจะคดไดดจะตองมความรและประสบการณพนฐานในการคด บคคลจะมความสามารถในการรวบรวมขอมล ขอเทจจรง วเคราะห สงเคราะห และประเมนคา จะตองมความรและประสบการณพนฐานทนำามาชวยในการคดทงสน การสอนใหคดควรใหผเรยนรจกคดเลอกขอมล ถายทอด รวบรวม และจำาขอมลตางๆ สมองของมนษยจะเปนผบรโภคขอมลขาวสารและสามารถแปลความขอมลขาวสาร และสามารถนำามาใชอางอง การเปนผฟง ผพด ผอาน และผเขยนทด จะตองสอนใหเปนผบรโภคขอมลขาวสารทดและเปนนกคดทดดวย กระบวนการสอนภาษาจงตองสอนใหผเรยนเปนผรบรขอมลขาวสารและมทกษะการคด นำาขอมลขาวสารทไดจากการฟงและการอานนำามาสการฝกทกษะการคด นำาการฟง การพด การอาน และการเขยน มาสอนในรปแบบบรณาการทกษะ ตวอยาง เชน การเขยนเปนกระบวนการคดในการวเคราะห การแยกแยะ การสงเคราะหการประเมนคา การสรางสรรค ผเขยน จะนำาความรและประสบการณสการคดและแสดงออกตามความคดของตนเสมอ ตองเปนผอานและผฟงเพอรบรขาวสารทจะนำามาวเคราะหและสามารถแสดงทรรศนะ

กระบวนก�รอ�น

31

การอานเปนกระบวนการซงผอานสรางความหมายหรอพฒนา การตความระหวางการอานผอานจะตองรหวขอเรอง รจดประสงคของการอาน มความรทางภาษาทใกลเคยงกบภาษาทใชในหนงสอทอาน โดยใชประสบการณเดมเปนประสบการณทำาความเขาใจกบเรองทอาน กระบวนการอานมดงน

๑. ก�รเตรยมก�รอ�น ผอานจะตองอานชอเรอง หวขอยอยจากสารบญเรอง อานคำานำาใหทราบจดมงหมายของหนงสอ ตงจดประสงคของการอานจะอานเพอความเพลดเพลนหรออานเพอหาความร วางแผนการอาน โดยอานหนงสอตอนใดตอนหนงวาความยากงายอยางไร หนงสอมความยากมากนอยเพยงใด รปแบบของหนงสอเปนอยางไร เหมาะกบผอานประเภทใด เดาความวาเปนเรองเกยวกบอะไร เตรยมสมด ดนสอ สำาหรบจดบนทกขอความหรอเนอเรองทสำาคญขณะอาน

๒. ก�รอ�น ผอานจะอานหนงสอใหตลอดเลมหรอเฉพาะตอนทตองการอาน ขณะอานผอานจะใชความรจากการอานคำา ความหมายของคำามาใชในการอาน รวมทงการรจกแบงวรรคตอนดวยการอานเรวจะมสวนชวยใหผอานเขาใจเรองไดดกวาผอานชา ซงจะสะกดคำาอานหรออานยอนไปยอนมา ผอานจะใชบรบทหรอคำาแวดลอมชวยในการตความหมายของคำาเพอทำาความเขาใจเรองทอาน

๓. ก�รแสดงคว�มคดเหน ผอานจะจดบนทกขอความทมความสำาคญ หรอเขยนแสดงความคดเหน ตความขอความทอาน อานซำาในตอนทไมเขาใจเพอทำาความเขาใจใหถกตองขยายความคดจากการอาน จบคกบเพอนสนทนาแลกเปลยนความคดเหน ตงขอสงเกตจากเรองทอานถาเปนการอานบทกลอนจะตองอานทำานองเสนาะดงๆ เพอฟงเสยงการอานและเกดจนตนาการ

๔. ก�รอ�นสำ�รวจ ผอานจะอานซำาโดยเลอกอานตอนใดตอนหนง ตรวจสอบคำาและภาษาทใช สำารวจโครงเรองของหนงสอเปรยบเทยบ

32

หนงสอทอานกบหนงสอทเคยอาน สำารวจและเชอมโยงเหตการณในเรองและการลำาดบเรอง และสำารวจคำาสำาคญทใชในหนงสอ

๕. ก�รขย�ยคว�มคด ผอานจะสะทอนความเขาใจในการอาน บนทกขอคดเหน คณคาของเรอง เชอมโยงเรองราวในเรองกบชวตจรง ความรสกจากการอาน จดทำาโครงงานหลกการอานเชน วาดภาพ เขยนบทละคร เขยนบนทกรายงานการอาน อานเรองอนๆ ทผเขยนคนเดยวกนแตงอานเรองเพมเตม เรองทเกยวโยงกบเรองทอาน เพอใหไดความรทชดเจนและกวางขวางขน

ก�รเขยนเชงสร�งสรรคการเขยนเชงสรางสรรคเปนการเขยนโดยใชความร

ประสบการณ และจนตนาการในการเขยน เชน การเขยนเรยงความ นทาน เรองสน นวนยาย และบทรอยกรอง การเขยนเชงสรางสรรคผเขยนจะตองมความคดด มจนตนาการด มคลงคำาอยางหลากหลาย สามารถนำาคำามาใชในการเขยน ตองใชเทคนคการเขยน และใชถอยคำาอยางสละสลวย

ก�รดการดเปนการรบสารจากสอภาพและเสยง และแสดงทรรศนะได

จากการรบรสาร ตความแปลความ วเคราะห และประเมนคณคาสารจากสอ เชน การดโทรทศน การดคอมพวเตอร การดละครการดภาพยนตร การดหนงสอการตน (แมไมมเสยงแตมถอยคำาอานแทนเสยงพด) ผดจะตองรบรสารจากการดและนำามาวเคราะห ตความ และประเมนคณคาของสารทเปนเนอเรองโดยใชหลกการพจารณาวรรณคดหรอการวเคราะหวรรณคดเบองตน เชน แนวคดของเรอง ฉากทประกอบเรองสมเหตสมผล กรยาทาทาง และการแสดงออกของ

33

ตวละครมความสมจรงกบบทบาท โครงเรอง เพลง แสง ส เสยง ทใชประกอบการแสดงใหอารมณแกผดสมจรงและสอดคลองกบยคสมยของเหตการณทจำาลองสบทละคร คณคาทางจรยธรรม คณธรรม และคณคาทางสงคมทมอทธพลตอผดหรอผชมถาเปนการดขาวและเหตการณ หรอการอภปราย การใชความรหรอเรองทเปนสารคด การโฆษณาทางสอจะตองพจารณาเนอหาสาระวาสมควรเชอถอไดหรอไม เปนการโฆษณาชวนเชอหรอไมความคดสำาคญและมอทธพลตอการเรยนรมาก และการดละครเวท ละครโทรทศน ดขาวทางโทรทศนจะเปนประโยชนไดรบความสนกสนาน ตองดและวเคราะห ประเมนคา สามารถแสดงทรรศนะของตนไดอยางมเหตผล

ก�รตคว�มการตความเปนการใชความรและประสบการณของผอานและ

การใชบรบท ไดแก คำาทแวดลอมขอความทำาความเขาใจขอความหรอกำาหนดความหมายของคำาใหถกตอง พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ ใหความหมายวา การตความหมาย ช หรอกำาหนดความหมาย ใหความหมายหรออธบาย ใชหรอปรบใหเขาใจเจตนา และความมงหมายเพอความถกตอง

ก�รเปลยนแปลงของภ�ษ�ภาษายอมมการเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา คำาคำาหนงในสมย

หนงเขยนอยางหนง อกสมยหนง เขยนอกอยางหนง คำาวา ประเทศ แตเดมเขยน ประเทษ คำาวา ปกษใต แตเดมเขยน ปกใต ในปจจบนเขยน ปกษใต คำาวา ลมลก แตกอนเขยน ลมฦก ภาษาจงมการเปลยนแปลง ทงความหมายและการเขยน บางครงคำาบางคำา เชน คำาวา หลอน เปนคำาสรรพนามแสดงถงคำาพด สรรพนามบรษท ๓ทเปนคำาสภาพ แตเดยวนคำาวา หลอน มความหมายในเชงดแคลน เปนตน

34

ก�รสร�งสรรคการสรางสรรค คอ การรจกเลอกความร ประสบการณทมอย

เดมมาเปนพนฐานในการสรางความร ความคดใหม หรอสงแปลกใหมทมคณภาพและมประสทธภาพสงกวาเดม บคคลทจะมความสามารถในการสรางสรรคจะตองเปนบคคลทมความคดอสระอยเสมอ มความเชอมนในตนเองมองโลกในแงด คดไตรตรอง ไมตดสนใจสงใดงายๆ การสรางสรรคของมนษยจะเกยวเนองกนกบความคด การพด การเขยน และการกระทำาเชงสรางสรรค ซงจะตองมการคดเชงสรางสรรคเปนพนฐาน ความคดเชงสรางสรรคเปนความคดทพฒนามาจากความรและประสบการณเดม ซงเปนปจจยพนฐานของการพด การเขยน และการกระทำาเชงสรางสรรค การพดและการเขยนเชงสรางสรรคเปน การแสดงออกทางภาษาทใชภาษาขดเกลาใหไพเราะ งดงาม เหมาะสม ถกตองตามเนอหาทพดและเขยน การกระทำาเชงสรางสรรคเปนการกระทำาทไมซำาแบบเดมและคดคนใหมแปลกไปจากเดม และเปนประโยชนทสงขน

ขอมลส�รสนเทศขอมลสารสนเทศ หมายถง เรองราว ขอเทจจรง ขอมล หรอสง

ใดสงหนงทสามารถสอความหมายดวยการพดบอกเลา บนทกเปนเอกสาร รายงาน หนงสอ แผนท แผนภาพ ภาพถายบนทกดวยเสยงและภาพ บนทกดวยเครองคอมพวเตอร เปนการเกบเรองราวตางๆ บนทกไวเปนหลกฐานดวยวธตางๆคว�มหม�ยของคำ�

คำาทใชในการตดตอสอสารมความหมายแบงไดเปน ๓ ลกษณะ คอ

๑. คว�มหม�ยโดยตรง เปนความหมายทใชพดจากนตรงตามความหมาย คำาหนงๆ นน อาจมความหมายไดหลายความหมาย เชน คำา

35

วา กา อาจมความหมายถง ภาชนะใสนำา หรออาจหมายถงนกชนดหนง ตวสดำา รอง กา กา เปนความหมายโดยตรง

๒. คว�มหม�ยแฝง คำาอาจมความหมายแฝงเพมจากความหมายโดยตรง มกเปนความหมายเกยวกบความรสก เชน คำาวา ขเหนยว กบ ประหยด หมายถง ไมใชจายอยางสรยสราย เปนความหมายตรง แตความรสกตางกน ประหยดเปนสงด แตขเหนยวเปนสงไมด

๓. คว�มหม�ยในบรบท คำาบางคำามความหมายตรง เมอรวมกบคำาอนจะมความหมายเพมเตมกวางขน หรอแคบลงได เชน คำาวา ด เดกด หมายถง วานอนสอนงาย เสยงด หมายถง ไพเราะ ดนสอด หมายถง เขยนไดด สขภาพด หมายถง ไมมโรค ความหมายบรบทเปนความหมายเชนเดยวกบความหมายแฝง

คณค�ของง�นประพนธเมอผอานอานวรรณคดหรอวรรณกรรมแลวจะตองประเมน

งานประพนธ ใหเหนคณคาของงานประพนธ ทำาใหผอานอานอยางสนก และไดรบประโยชนจาการอานงานประพนธ คณคาของงานประพนธแบงไดเปน ๒ ประการ คอ

๑. คณค�ด�นวรรณศลป ถาอานบทรอยกรองกจะพจารณากลวธการแตง การเลอกเฟนถอยคำามาใชไดไพเราะ มความคดสรางสรรค และใหความสะเทอนอารมณ ถาเปนบทรอยแกวประเภทสารคด รปแบบการเขยนจะเหมาะสมกบเนอเรอง วธการนำาเสนอนาสนใจ เนอหามความถกตอง ใชภาษาสละสลวยชดเจน การนำาเสนอมความคดสรางสรรค ถาเปนรอยแกวประเภทบนเทงคด องคประกอบของเรองไมวาเรองสน นวนยาย นทาน จะมแกนเรอง โครงเรอง ตวละครมความสมพนธกน กลวธการแตงแปลกใหม นาสนใจ ปมขดแยงในการแตงสรางความสะเทอนอารมณ การใชถอยคำาสรางภาพได

36

ชดเจน คำาพดในเรองเหมาะสมกบบคลกของตวละครมความคดสรางสรรคเกยวกบชวตและสงคม

๒. คณค�ด�นสงคม เปนคณคาทางดานวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปะ ชวตความเปนอยของมนษย และคณคาทางจรยธรรม คณคาดานสงคม เปนคณคาทผอานจะเขาใจชวตทงในโลกทศนและชวทศน เขาใจการดำาเนนชวตและเขาใจเพอนมนษยดขน เนอหายอมเกยวของกบการชวยจรรโลงใจแกผอาน ชวยพฒนาสงคมชวยอนรกษสงมคณคาของชาตบานเมองและสนบสนนคานยม อนดงาม

โครงง�นโครงงานเปนการจดการเรยนรวธหนงทสงเสรมใหผเรยนเรยน

ดวยการคนควา ลงมอปฏบตจรงในลกษณะของการสำารวจ คนควา ทดลอง ประดษฐคดคน ผเรยนจะรวบรวมขอมล นำามาวเคราะห ทดสอบเพอแกปญหาของใจ ผเรยนจะนำาความรจากชนเรยนมาบรณาการในการแกปญหา คนหาคำาตอบ เปนกระบวนการคนพบนำาไปสการเรยนร ผเรยนจะเกดทกษะการทำางานรวมกบผอน ทกษะการจดการ ผสอนจะเขาใจผเรยน เหนรปแบบการเรยนร การคด วธการทำางานของผเรยน จากการสงเกตการณทำางานของผเรยน การเรยนแบบโครงงานเปนการเรยนแบบศกษาคนควาวธการหนง แตเปนการศกษาคนควาทใชกระบวนการทางวทยาศาสตรมาใชในการแกปญหา เปนการพฒนาผเรยนใหเปนคนมเหตผล สรปเรองราวอยางมกฎเกณฑ ทำางานอยางมระบบ การเรยนแบบโครงงานไมใชการศกษาคนควาจดทำารายงานเพยงอยางเดยว ตองมการวเคราะหขอมลและมการสรปผล

ทกษะก�รสอส�ร

37

ทกษะการสอสาร ไดแก ทกษะการพด การฟง การอาน และการเขยน ซงเปนเครองมอของการสงสารและการรบสาร การสงสาร ไดแก การสงความร ความเชอ ความคด ความรสกดวยการพดและการเขยน สวนการรบสาร ไดแก การรบความร ความเชอ ความคด ดวยการอานและการฟงการฝกทกษะการสอสารจงเปนการฝกทกษะการพด การฟง การอาน และการเขยน ใหสามารถรบสารและสงสารอยางมประสทธภาพ

ธรรมช�ตของภ�ษ�ธรรมชาตของภาษาเปนคณสมบตของภาษาทสำาคญ ม

คณสมบตพอสรปได คอ ประก�รทหนง ทกภาษาจะประกอบดวยเสยงและความหมาย

โดยมระเบยบแบบแผนหรอกฎเกณฑในการใชอยางเปนระบบ ประก�รทสอง ภาษามพลงในการงอกงามมรสนสด หมายถง

มนษยสามารถใชภาษาสอความหมายไดโดยไมสนสด ประก�รทส�ม ภาษาเปนเรองของการใชสญลกษณรวมกน

หรอสมมตรวมกน และมการรบรสญลกษณหรอสมมตรวมกน เพอสรางความเขาใจตรงกน

ประก�รทส ภาษาสามารถใชภาษาพดในการตดตอสอสาร ไมจำากดเพศของผสงสาร ไมวาหญง ชาย เดก ผใหญ สามารถผลดกนในการสงสารและรบสารได

ประก�รทห� ภาษาพดยอมใชไดทงในปจจบน อดตและอนาคต ไมจำากดเวลาและสถานท

ประก�รทหก ภาษาเปนเครองมอการถายทอดวฒนธรรม และวชาความรนานาประการ

ทำาใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมและการสรางสรรคสงใหม

38

แนวคดในวรรณกรรมแนวคดในวรรณกรรมหรอแนวเรองในวรรณกรรมเปนความ

คดสำาคญในการผกเรองใหดำาเนนเรองไปตามแนวคด หรอเปนความคดทสอดแทรกในเรองใหญ แนวคดยอมเกยวของกบมนษยและสงคม เปนสารทผเขยนสงใหผอาน เชน ความดยอมชนะความชว ทำาดไดดทำาชวไดชว ความยตธรรมทำาใหโลกสนตสข คนเราพนความตายไปไมได เปนตน ฉะนนแนวคดเปนสารทผเขยนตองการสงใหผอนทราบ เชน ความด ความยตธรรม ความรก เปนตน

บรบทบรบทเปนคำาทแวดลอมขอความทอาน ผอานจะใชความรสก

และประสบการณมากำาหนดความหมายหรอความเขาใจ โดยนำาคำาแวดลอมมาชวยประกอบความรและประสบการณ เพอทำาความเขาใจหรอความหมายของคำา

พลงของภ�ษ�ภาษาเปนเครองมอในการดำารงชวตของมนษย มนษยจง

สามารถเรยนรภาษาเพอการดำารงชวตเปนเครองมอของการสอสารและสามารถพฒนาภาษาของตนได ภาษาชวยใหคนรจกคดและแสดงออกของความคดดวยการพด การเขยน และการกระทำาซงเปนผลจากการคด ถาไมมภาษาคนจะคดไมได ถาคนมภาษานอย มคำาศพทนอย ความคดของคนกจะแคบไมกวางไกล คนทใชภาษาไดดจะมความคดดดวย คนจะใชความคดและแสดงออกทางความคดเปนภาษา ซงสงผลไปสการกระทำา ผลของการกระทำาสงผลไปสความคด ซงเปนพลงของภาษา ภาษาจงมบทบาทสำาคญตอมนษย ชวยใหมนษยพฒนาความคด ชวยดำารงสงคมใหมนษยอยรวมกนในสงคมอยางสงบสขมไมตรตอกน ชวยเหลอกนดวยการใชภาษาตดตอสอสารกน ชวยใหคน

39

ปฏบตตนตามกฎเกณฑของสงคม ภาษาชวยใหมนษยเกดการพฒนา ใชภาษาในการแลกเปลยนความคดเหน การอภปรายโตแยงเพอนำาไปสผลสรป มนษยใชภาษาในการเรยนร จดบนทกความร แสวงหาความร และชวยจรรโลงใจดวยการอานบทกลอน รองเพลง ภาษายงมพลงในตวของมนเอง เพราะภาพยอมประกอบดวยเสยงและความหมาย การใชภาษาใชถอยคำาทำาใหเกดความรสกตอผรบสาร ใหเกดความจงเกลยดจงชงหรอเกดความชนชอบ ความรกยอมเกดจากภาษาทงสน ทนำาไปสผลสรปทมประสทธภาพ

ภ�ษ�ถนภาษาถนเปนภาษาพนเมองหรอภาษาทใชในทองถน ซงเปน

ภาษาดงเดมของชาวพนบานทใชพดจากนในหมเหลาของตน บางครงจะใชคำาทมความหมายตางกนไปเฉพาะถน บางครงคำาทใชพดจากนเปนคำาเดยว ความหมายตางกนแลวยงใชสำาเนยงทตางกน จงมคำากลาวทวา สำาเนยงบอกภาษา สำาเนยงจะบอกวาเปนภาษาอะไร และผพดเปน“ ”คนถนใด อยางไรกตามภาษาถนในประเทศไทยไมวาจะเปนภาษาถนเหนอ ถนอสาน ถนใต สามารถสอสารเขาใจกนได เพยงแตสำาเนยงแตกตางกนไปเทานน

ภ�ษ�ไทยม�ตรฐ�นภาษาไทยมาตรฐานหรอบางทเรยกวา ภาษาไทยกลางหรอภาษา

ราชการ เปนภาษาทใชสอสารกนทวประเทศและเปนภาษาทใชในการเรยนการสอน เพอใหคนไทยสามารถใชภาษาราชการในการตดตอสอสารสรางความเปนชาตไทย ภาษาไทยมาตรฐานกคอภาษาทใชกนในเมองหลวง ทใชตดตอกนทงประเทศ มคำาและสำาเนยงภาษาทเปนมาตรฐาน ตองพดใหชดถอยชดคำาไดตามมาตรฐานของภาษาไทย ภาษากลางหรอภาษาไทยมาตรฐานมความสำาคญในการสรางความเปน

40

ปกแผนวรรณคดมการถายทอดกนมาเปนวรรณคดประจำาชาตจะใชภาษาทเปนภาษาไทยมาตรฐานในการสรางสรรคงานประพนธ ทำาใหวรรณคดเปนเครองมอในการศกษาภาษาไทยมาตรฐานได

ภ�ษ�พดกบภ�ษ�เขยนภาษาพดเปนภาษาทใชพดจากน ไมเปนแบบแผนภาษา ไม

พถพถนในการใชแตใชสอสารกนไดด สรางความรสกทเปนกนเอง ใชในหมเพอนฝง ในครอบครว และตดตอสอสารกนอยางไมเปนทางการ การใชภาษาพดจะใชภาษาทเปนกนเองและสภาพ ขณะเดยวกนกคำานงวาพดกบบคคลทมฐานะตางกน การใชถอยคำากตางกนไปดวย ไมคำานงถงหลกภาษาหรอระเบยบแบบแผนการใชภาษามากนก สวนภาษาเขยนเปนภาษาทใชเครงครดตอการใชถอยคำา และคำานงถงหลกภาษา เพอใชในการสอสารใหถกตองและใชในการเขยนมากกวาพด ตองใชถอยคำาทสภาพ เขยนใหเปนประโยค เลอกใชถอยคำาทเหมาะสมกบสถานการณในการสอสาร เปนภาษาทใชในพธการตางๆ เชน การกลาวราย งานกลาวปราศรย กลาวสดด การประชมอภปราย การปาฐกถา จะระมดระวงการใชคำาทไมจำาเปนหรอคำาฟมเฟอย หรอการเลนคำาจนกลายเปนการพดหรอเขยนเลนๆ

ภมปญญ�ทองถนภมปญญาทองถน (Local Wisdom) บางครงเรยกวา

ภมปญญาชาวบาน เปนกระบวนทศน(Paradigm) ของคนในทองถนทมความสมพนธระหวางคนกบคน คนกบธรรมชาต เพอความอยรอดแตคนในทองถนจะสรางความรจากประสบการณและจากการปฏบต เปนความร ความคด ทนำามาใชในทองถนของตนเพอการดำารงชวตทเหมาะสมและสอดคลองกบธรรมชาต ผรจงกลายเปนปราชญชาวบานท

41

มความรเกยวกบภาษา ยารกษาโรคและการดำาเนนชวตในหมบานอยางสงบสข

ภมปญญ�ท�งภ�ษ�ภมปญญาทางภาษาเปนความรทางภาษา วรรณกรรมทองถน

บทเพลง สภาษต คำาพงเพยในแตละทองถนทไดใชภาษาในการสรางสรรคผลงานตางๆ เพอใชประโยชนในกจกรรมทางสงคมทตางกน โดยนำาภมปญญาทางภาษาในการสงสอนอบรมพธการตางๆ การบนเทงหรอการละเลนมการแตงเปนคำาประพนธในรปแบบตางๆ ทงนทาน นทานปรมปรา ตำานาน บทเพลง บทรองเลน บทเหกลอม บทสวดตางๆ บททำาขวญ เพอประโยชนทางสงคมและเปนสวนหนงของวฒนธรรมประจำาถน

ระดบภ�ษ�ภาษาเปนวฒนธรรมทคนในสงคมจะตองใชภาษาใหถกตองกบ

สถานการณและโอกาสทใชภาษา บคคลและประชาชน การใชภาษาจงแบงออกเปนระดบของการใชภาษาไดหลายรปแบบตำาราแตละเลมจะแบงระดบภาษาแตกตางกนตามลกษณะของสมพนธภาพของบคคลและสถานการณ การแบงระดบภาษาประมวลไดดงน

๑. ก�รแบงระดบภ�ษ�ทเปนท�งก�รและไมเปนท�งก�ร๑.๑ ภาษาทไมเปนทางการหรอภาษาทเปนแบบแผน เชน การ

ใชภาษาในการประชม ใน การกลาวสนทรพจน เปนตน๑.๒ ภาษาทไมเปนทางการหรอภาษาทไมเปนแบบแผน เชน

การใชภาษาในการสนทนาการใชภาษาในการเขยนจดหมายถงผคนเคย การใชภาษาในการเลาเรองหรอประสบการณ เปนตน

42

๒. ก�รแบงระดบภ�ษ�ทเปนพธก�รกบระดบภ�ษ�ทไมเปนพธก�ร การแบงภาษาแบบนเปน การแบงภาษาตามความสมพนธระหวางบคคลเปนระดบ ดงน

๒.๑ ภาษาระดบพธการ เปนภาษาแบบแผน๒.๒ ภาษาระดบกงพธการ เปนภาษากงแบบแผน๒.๓ ภาษาระดบทไมเปนพธการ เปนภาษาไมเปนแบบแผน

๓. ก�รแบงระดบภ�ษ�ต�มสภ�พแวดลอม โดยแบงระดบภาษาในระดบยอยเปน ๕ ระดบ คอ

๓.๑ ภาษาระดบพธการ เชน การกลาวปราศรย การกลาวเปดงาน

๓.๒ ภาษาระดบทางการ เชน การรายงาน การอภปราย๓.๓ ภาษาระดบกงทางการ เชน การประชมอภปราย การ

ปาฐกถา๓.๔ ภาษาระดบการสนทนา เชน การสนทนากบบคคลอยาง

เปนทางการ๓.๕ ภาษาระดบกนเอง เชน การสนทนาพดคยในหมเพอนฝง

ในครอบครว

วจ�รณญ�ณวจารณญาณ หมายถง การใชความร ความคด ทำาความเขาใจ

เรองใดเรองหนงอยางมเหตผล การมวจารณญาณตองอาศยประสบการณในการพจารณาตดสนสารดวยความรอบคอบและอยาง ชาญฉลาด เปนเหตเปนผล

43

ลกษณะก�รจดทำ�แผนก�รจดก�รเรยนร

1. สอดคลองกบจดมงหม�ยของหลกสตรการจดกจกรรมการเรยนรตองสอดคลองกบจดมงหมาย

ของหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทมงพฒนาผเรยนใหเปนคนดมปญญา มความสข มศกยภาพในการศกษาตอและประกอบอาชพ กำาหนดเปนจดหมายเพอใหเกดกบผเรยน เมอจบการศกษาขนพนฐาน ดงน

1) มคณธรรม จรยธรรมและคานยมทพงประสงค เหนคณคาของตนเอง มวนย และปฏบตตนตามหลกธรรมของพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอ ยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

2) มความรอนเปนสากล และมความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลยและทกษะชวต

3) มสขภาพกาย และสขภาพจตทด4) มความรกชาต มจตสำานกในความเปนพลเมองไทยตาม

ระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

5) มจตสำานกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มจตสาธารณะทมงทำาประโยชน และสรางสงทดงามในสงคม และอยรวมกนในสงคมอยางมความสข

2. ก�รจดกจกรรมสอดแทรกทกษะกระบวนก�รคด1) หวใจสำาคญประการหนงของการปฏรปการศกษาตาม

แนวพระราชบญญตการศกษาแหงชาต คอ การเปลยนแปลงกระบวนการเรยนร โดยมงใหผเรยนคดเปน วเคราะหเปน และสราง

44

องคความรใหได ซงจะสงผลใหบคคลสามารถเรยนรไดอยางตอเนอง และเตมตามศกยภาพแหงตน ดงปรากฏในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 หมวด 4 มาตรา 24 ซงเกยวของกบสาระในกระบวนการเรยนรทครและสถานศกษาจะตองนำาไปสการปฏบต โดยปรบเปลยนกระบวนการเรยนรแบบเดมทเนนการทองจำา ทำาตาม โดยมครเปนศนยกลาง มาเปนกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำาคญ โดยเอาชวตจรงของผเรยนเปนตวตง เนนกระบวนการเรยนรจากการปฏบตจรง เนนการฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การจำาลองสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา ทงนเพอใหผเรยน คดเปน ทำาเปน รกการอาน และเกดการ ใฝรอยางตอเนอง

2) พฒนาผเรยนใหสอดคลองกบกลมตวบงชพนฐานตามตวบงชท 4 ผเรยนคดเปน ทำาเปน หมายถง ผเรยนมความสามารถดานการคดวเคราะห คดสงเคราะห คดสรางสรรค คดอยางม วจารญาณ คดเปนระบบ และสามารถปรบตวเขากบสงคม ประกอบดวยตวบงชยอย 2 ตว คอ

– ผเรยนมความสามารถดานการคด– ผเรยนมความสามารถในการปรบตวเขากบสงคม

3. ก�รออกแบบก�รจดกจกรรมก�รเรยนรในการจดกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำาคญ เพอให

ผเรยนมความร มความ เขาใจ มพฤตกรรม หรอวถชวตประชาธปไตย มเจตคต คานยม และศรทธาการปกครองระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขนน จำาเปนตองใชวธการจดกจกรรมการเรยนรแบบมสวนรวมทเหมาะสมกบวยวฒของผเรยนในรปแบบทหลากหลาย ไดแก

-การเลนเกมและการสงเกตการณตามกฎกตกา-การฟงนทานและรวมแสดงความคดเหน

45

-การแสดงบทบาทสมมต และรวมอภปราย-การวาดภาพ การเลาเรองจากภาพ การเขยนบรรยายโดยเสร-การสำารวจสภาพปจจบนของหองเรยน โรงเรยน ตลอดจนชมชน ทองถนและประเทศ-การศกษาเอกสารและตอบประเดนคำาถาม การวพากษ การวจารณขาวสารขอมล-การฝกปฏบต ฝกการวเคราะหจากสถานการณตาง ๆ

ในการจดกจกรรมการเรยนรความเปนพลเมองทเนนใหผเรยนตระหนกถงความสำาคญของ การดำาเนนชวตตามวถประชาธปไตยนน ผสอนควรใหผเรยนไดฝกฝนทกษะทจะนำาไปสการมทศนคต คานยม เจตคตทด ตอวถชวตประชาธปไตย โดยผสอนใหโอกาสและเวลากบผเรยนทกคนไดมสวนรวมกบกจกรรม ไดแก

– ฝกฝนทกษะการคดวเคราะหจากสถานการณจรงดวยการตงประเดนคำาถามทเหมาะสมกบวยของผเรยน

– สงเกต และเปรยบเทยบความเหมอนและความตางของการดำาเนนชวตในสงคม โดยใชเหตผล และเคารพในความแตกตาง

– ฝกฝนการแกไขความขดแยงดวยการฟงและการสอสารอยางสนต

– ฝกฝนและเหนคณคาของการปฏบตตามกฎกตกา ระเบยบของสงคม โดยเรมตงแตกฎกตกาของเกม กฎกตกาของครอบครว กฎระเบยบของโรงเรยน

4. เนนกระบวนก�รกลมในก�รจดกจกรรมก�รเรยนร

46

ความเปนพลเมองทเนนใหผเรยนไดมสวนรวมในกจกรรมและเปนพลเมองในสงคมประชาธปไตยนน ผสอนควรสงเสรมใหผเรยนไดฝกฝนพฤตกรรมประชาธปไตยในสงคมอยางจรงจง เพอใหนกเรยนปฏบตกจกรรม การทำางานระบบกลมไดอยางมประสทธภาพ รจกเปนผนำา ผตามทด มความรบผดชอบ มการวางแผน เกดความสามคคในหมคณะ เปนการฝกใหนกเรยนมวนยและสามารถดำาเนนชวตตามวถชวตประชาธปไตย

5. พฒน�ผเรยนโดยเนนคณธรรม จรยธรรมเนนคณธรรม จรยธรรมตามคณลกษณะอนพงประสงค ใน

หลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และคานยม 12 ประการ ตามนโยบายของรฐบาล ทปลกฝงใหเยาวชน รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย ซอสตย สจรต เสยสละ อดทน มความกตญญ มวนย ใฝเรยนร รกความเปนไทย มงมนในการทำางาน อยอยางพอเพยง เออเฟ อเผอแผ มจตเมตตา ชวยเหลอ สามคคและมจตสาธารณะ เปนตน

6. สอดแทรกกจกรรมก�รเรยนรเพอสร�งคว�มเปนพลเมอง ในระบอบประช�ธปไตย

ทมคณสมบต 6 ขอ1)มอสรภาพและพงตนเองได2)เคารพสทธของผอน3)เคารพความแตกตาง4)เคารพความเสมอภาค5)เคารพกตกา กฎหมาย6)รบผดชอบตอสงคม

7. รปแบบของแผนก�รจดก�รเรยนร

47

แผนก�รจดก�รเรยนร ครงท..........

1. ม�ตรฐ�นก�รเรยนร...............................................................................................................

2. จำ�นวน................ชวโมง

48

3. ส�ระสำ�คญ.................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

..............................................................................

4. จดประสงคก�รเรยนร 4.1........................................ (มฐ. ป......./........) 4.2........................................ (พฐ. ป......./........) 4.3........................................ (มฐ. ป......./........)

5. ส�ระก�รเรยนร.................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

..............................................................................

6. คณธรรม จรยธรรมทตองก�รพฒน�

6.1 ........................................................................................................................................

6.2 ........................................................................................................................................

49

6.3 ........................................................................................................................................

ฯลฯ

7. กจกรรมก�รเรยนร

7.1 ........................................................................................................................................

7.2 ........................................................................................................................................

7.3 ........................................................................................................................................

ฯลฯ

8. ก�รประเมนผล

กจกรรม / พฤตกรรม / ผลง�น

ทตองก�รประเมนวธการ เครองมอประเมน

9. สอก�รเรยนร

50

9.1 ......................................................................................................................................

9.2 ......................................................................................................................................

9.3 ......................................................................................................................................

ฯลฯ

10. บนทกผลหลงสอน.................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

.............................................................................. 10.1 ผลการสอน

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................... 10.2 ปญหาอปสรรค/แนวทางแกไขปญหา

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

51

10.3 ขอเสนอแนะ.................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

..............................................................................

ลงชอ.........................................................

(.......................................................)

ภ�คผนวก8. วดและประเมนผลระหว�งเรยน ดำาเนนการ ดงน

1) ในระหวางจดกจกรรมการเรยนรในแตละแผนการจดการเรยนร มการวดและประเมนผลการเรยนรของแตละแผนการจดการเรยนร โดยตรวจคำาตอบ แบบฝกหด ใบงาน บตรงาน ใบความร และ/หรอการสงเกตพฤตกรรมตามแบบสำารวจ เชน แบบประเมนผล การสงเกตพฤตกรรม การทำางานระบบกลม แบบประเมนผลการสงเกตพฤตกรรมการรวมกจกรรม แบบประเมนผลการสงเกตพฤตกรรมการเลนเกม เปนตน

2) วดและประเมนผลหลงเรยน เมอเรยนจบบทเรยนทกหนวยการเรยนร จะทำาการวดและประเมนผล โดยใชแบบทดสอบชดเดยวกบแบบทดสอบกอนเรยน

52