ตัวอย่าง

สำรบัญ

ภาค ๑ ประวัติและปฏิปทา (ต่อ)๑๒๑. สวดมหาสตปิัฏฐานสูตร ๑๕

๑๒๒. แสดงธรรมครั้งสุดท้าย ๑๗

๑๒๓. หลวงปู่ละทิ้งสงัขาร ๒๐

๑๒๔. ไม่มวีบิากของสงัขาร ๒๓

๑๒๕. การบ�าเพญ็พระราชกุศลงานศพหลวงปู่ ๒๖

๑๒๖. งานพระราชทานเพลงิศพหลวงปู่ ๒๘

๑๒๗. ท�าไมจงึสร้างเมรุที่เขาพนมสวาย ๓๐

๑๒๘. อนุสรณ์สถาน ๓๗

๑๒๙. วบิากเกี่ยวกบัฝนตก ๔๐

๑๓๐. จดังานใหญ่หน้าฝน ๔๓

๑๓๑. ครูบาอาจารย์ของหลวงปู่ ๔๗

๑๓๒. เพื่อนสหธรรมกิของหลวงปู่ ๕๐

๑๓๓. ลูกศษิย์ของหลวงปู่ ๕๔

๑๓๔. งานของคณะสงฆ์และสมณศกัดิ์ของหลวงปู่ ๖๒

๑๓๕. ปฏปิทาพระเถระ ๖๖

๑๓๖. เหรยีญและวตัถุมงคลของหลวงปู่ ๗๒

๑๓๗. หลวงปู่เทสก์พูดถงึหลวงปู่ดูลย์ ๙๑

ภาค ๒ ธรรมและค�าสอน หลวงปู่ฝากไว้ ๑๐๑

อเหตุกจติ ๓ ประการ ๒๒๑

ล�าดบัเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้อง ๒๒๕

ตัวอย่าง

ภำค ๑ประวัติและปฏิปทา (ต่อ)

ตัวอย่าง

๑๒๑

สวดมหำสติปัฏฐำนสูตร

หลงัจากหมอกลบัออกไปแล้ว หลวงปู่ลมืตาขึ้น บอกให้

พระสวด มหาสตปิัฏฐานสตูรให้ฟัง ปรากฏว่าพระที่อยู่ ณ ที่นั้น

๘-๙ องค์ไม่มใีครสวดได้ เพราะเป็นพระสูตรที่ยาวกว่าสูตรอื่นๆ

ทั้งหมด

หลวงปู่บอกให้เปิดหนงัสอืสวด เผอญิหนงัสอืกไ็ม่มอีกี

พอดีพระอาจารย์พูนศักดิ์ ซึ่งเฝ้ารักษาหลวงปู่มาโดย

ตลอด มหีนงัสอืสวดมนต์ฉบบัหลวงเล่มใหญ่ตดิมาด้วย จงึหยบิ

มาเปิดค้นหาพระสูตรนั้น ก�าลงัพลกิไปพลิกมาเปิดหาอยู่

หลวงปู่สั่งว่า “เอามานี่”

พระอาจารย์พูนศกัดิ์รบียื่นถวาย หลวงปู่รบัไป แล้วเปิด

หนงัสอืขึ้นโดยไม่ต้องดู บอกว่า “สวดตรงนี้”

ทุกองค์ที่อยู่ในที่นั้นต่างตะลึง เพราะหน้าที่หลวงปู่เปิด

เป็นหน้าที่ ๑๗๒ เป็นบทสวด มหาสตปิัฏฐานสตูร พอดี

ตัวอย่าง

๑6 อตุโล หลวงปู่ฝำกไว้

พระอาจารย์พูนศักดิ์รับหนังสือจากหลวงปู่มานั่งสวด

องค์เดยีว หลวงปู่นอนฟังโดยตะแคงข้างขวา อยู่ในอาการสงบนิ่ง

พระสูตรนี้มคีวามยาวถงึ ๔๑ หน้า ใช้เวลาสวดเกอืบ ๒

ชั่วโมง เพราะหลวงปู่บอกให้สวดแบบช้าๆ

ระหว่างนี้ พระบางองค์ทยอยออกไปบ้าง

หลงัจากที่สวด มหาสตปิัฏฐานสตูร จบลง หลวงปู่ยงัอยู่

ในอาการปกต ิท่านพดูธรรมะกบัพระที่เฝ้าอยูเ่ป็นครั้งคราว ลกุขึ้น

นั่งบนเก้าอี้บ้าง นอนบ้าง

มตีอนหนึ่ง หลวงปูใ่ห้พาออกไปนอกห้อง และออกไปนอก

กุฏเิพื่อสูดอากาศบรสิุทธิ์ภายนอก หลวงปู่เพ่งมองไปที่ศาลาที่อยู่

ตรงหน้ากุฏิของท่าน ซึ่งในขณะนั้นทั้งพระเณรและฆราวาสเป็น

จ�านวนมาก ต่างชมุนมุปฏบิตัธิรรมกนัอยู ่มกีารสวดมนต์ ฟังเทศน์

ปฏบิตัสิมาธภิาวนากนัอยู่

อากปักริยิาที่หลวงปูอ่อกมานอกกฏุนิี้ท่านได้กวาดสายตา

มองดูไปรอบๆ บริเวณวัด ไม่มีใครทราบว่าเป็นการมองดูครั้ง

สดุท้ายคล้ายกบัเป็นการให้ศลีให้พรและเป็นการลาสถานที่และ

สานศุษิย์ของท่านทกุคน

ไม่มีใครเฉลียวใจ เพราะเห็นว่าท่านยังมีอาการเป็น

ธรรมดา มสีตสิมัปชญัญะบรบิรูณ์ และพดูธรรมปฏบิตัใิห้พระเณร

ฟังได้อย่างชดัเจน

ตัวอย่าง

๑๒๒

แสดงธรรมครั้งสุดท้ำย

ผ่านเข้ามาถงึต ี๒ ของวนัที่ ๓๐ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๒๖

หลวงปูไ่ด้แสดงธรรมให้แก่ลกูศษิย์ลกูหาที่อยูใ่นห้องนั้นได้รบัฟัง

ธรรมที่หลวงปู่แสดงเป็นธรรมว่าด้วย ลักษณาการแห่ง

พทุธปรนิพิพานท่านแสดงด้วยน�้าเสยีงปกตธิรรมดา และอยู่ใน

อริยิาบถนอนหงาย มเีนื้อหาดงันี้

“เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสร้างพระพุทธศาสนา ให้

ก่อเกิดเป็นชีวิตอย่างบริบูรณ์ดังประสงค์แล้ว พระองค์จึงได้ละ

วภิวตณัหา นั้น เสดจ็เข้าสู่ อนปุาทเิสสนพิพาน คอื เป็นผู้หมด

สิ้นทุกตัณหา เป็นผู้ดับรอบโดยลักษณาการแห่งอนุปาทิเสส

นพิพานของพระองค์

ล�าดบัแรกกเ็จรญิฌาน ดิ่งสนทิไปจน สญัญาเวทยตินโิรธ

หมายความว่า เข้าไปลกึสดุอยู่เหนอืรปูฌาน

ในวาระแรกนั้น พระองค์ยงัมไิด้ดบัขนัธ์ต่างๆ ให้สิ้นสนทิ

เด็ดขาดแต่อย่างใด เพียงเข้าไปเพื่อทรงกระบวนการแห่งการ

เข้าสู่นพิพาน หรอืนโิรธ เป็นครั้งสุดท้ายแห่งชวีติ

ตัวอย่าง

๑8 อตุโล หลวงปู่ฝำกไว้

พูดง่ายๆ กค็อื สู่สิ่งที่พระองค์ได้สร้างได้พากเพยีร ก่อ

เป็นทางเป็นแบบอย่างไว้เป็นครั้งสุดท้ายเสยีหน่อย ซึ่งเรยีกได้ว่า

สิ่งอนัเกดิจากการที่พระองค์ได้ยอมอยูก่บั ธลุทีกุข์ อนัเป็นธลุทีกุข์

ที่มนุษย์ธรรมดามจีติหยาบเกนิกว่าที่จะสมัผสัได้ว่ามนัเป็นทุกข์

นี่แหละกระบวนการกระท�าจิตตนให้ถึง  สัญญาเวทยิต

นโิรธ เป็นกระบวนการที่พระอนุตรสมัมาสมัพุทธเจ้า ผู้เป็นยอด

ศาสดาในโลกเท่านั้นที่ทรงค้นพบ ทรงน�ามาตีเผยแผ่แจ้งออกสู่

โลกให้พงึปฏบิตัติาม

เมื่อทรงสิ่งสดุท้ายนี้แล้ว จงึได้ถอยกลบัมาสูภ่าวะต้น คอื

ปฐมฌาน  แล้วตัดสินพระทัยครั้งสุดท้ายเสด็จดับขันธ์ต่างๆ

ไปทลีะขนัธ์

วิญญาณขันธ์แห่งชีวิตและร่างกายนั้นได้ดับไปเสียตั้งแต่

ก่อนจะเข้าสูป่ฐมฌานนานแล้ว เพราะต้องการดบัสงัขารขนัธ์ หรอื

สงัขารธรรมขั้นแรกก่อน วญิญาณขนัธ์จงึได้ดบั

ดงันั้น จงึไม่มเีชื้อใดเหลอือยูแ่ห่งวญิญาณขนัธ์ที่หยาบนั้น

พระองค์เริ่มดบัสงัขารขนัธ์ หรอืสงัขารธรรมชั้นในสดุ อนั

จะส่งผลให้ก่อวิภวตัณหาได้ชั้นหนึ่งเสียก่อน แล้วจึงเลื่อนเข้าสู่ 

ทตุยิฌาน แล้วจงึดบัสญัญาขนัธ์เลื่อนเข้าสู่ ตตยิฌาน

ตัวอย่าง

พระรำชวุฒำจำรย์ (หลวงปู่ดูลย์ อตุโล) ๑9

เมื่อพระองค์ทรงดบัสงัขารขนัธ์ หรอืสงัขารธรรมชั้นในสดุ

อกีท ีกเ็ป็นอนัเลื่อนขึ้นสู่ จตตุถฌาน คงมแีต่เวทนาขนัธ์สุดท้าย

แห่งชีวิต นั่นแลคือลักษณาการแห่งขั้นสุดท้ายของการจะดับสิ้น

ไม่เหลอื

เมื่อพระองค์ดบัสงัขารขนัธ์ หรอืสงัขารธรรมใหญ่สุดท้าย

ที่มทีั้งสิ้นแล้ว กม็าดบั เวทนาขนัธ์ เป็น จติขนัธ์ หรอืนามขนัธ์ที่

ในจติส่วนใน คอืภวงัคจติเสยีก่อน แล้วจงึได้ออกจาก จตตุถฌาน

พร้อมทั้งมาดบัจติขนัธ์หรอืนามขนัธ์สุดท้ายจรงิๆ ที่ตรงนี้

พระองค์ไม่ได้เข้าสู่พระนิพพานในฌานสมาบัติอะไร

ที่ไหนหรอก เมื่อพระองค์ออกจากจตตุถฌานแล้ว จติขนัธ์หรอื

นามขนัธ์กด็บัพร้อมไม่มอีะไรเหลอืไม่ถกูภาวะอื่นใดมาครอบง�า

อ�าพรางให้หลงใหลใดๆทั้งสิ้นเป็นภาวะแห่งตนเองอย่างบรบิรูณ์

ภาวะอนันั้นจะเรยีกว่า‘มหาสญุญตา’หรอื‘จกัรวาลเดมิ’หรอื

ว่าเรยีก‘พระนพิพาน’อย่างใดอย่างหนึ่งกไ็ด้เราปฏบิตัมิากเ็พื่อ

ถงึภาวะอนันี้”

วจีสังขารหรือวาจาของ หลวงปู่ดูลย์ อตุโล สิ้นสุดลง

เพยีงแค่นี้ หลงัจากนั้นไม่มวีาจาใดออกมาจากท่านอกีเลยตัวอย่าง

๑๒๓

หลวงปู่ละทิ้งสังขำร

เวลาผ่านเลยถงึต ี๓ ของวนัที่ ๓๐ ตลุาคม พ.ศ. ๒๕๒๖

หลวงปูน่อนสงบนิ่ง หายใจเบาๆ ดอูาการเป็นปกตคิล้าย

นอนหลบัตามธรรมดา สงัเกตเหน็ลมหายใจท่านเบาลงมาก ทกุคน

ปล่อยให้ท่านอยู่ของท่าน ไม่มกีารรบกวน รู้สกึจะเหน็ตรงกนัว่า

ถ้าหากหลวงปู่จะปล่อยวางสังขาร ก็ให้ท่านปล่อยวางตามสบาย

ไม่ควรท�าให้ท่านต้องล�าบากจากการช่วยเหลือของแพทย์หรือ

พยาบาล

หลวงปูอ่ยูใ่นอาการสงบนิ่ง ไม่มใีครแน่ใจว่าท่านปล่อยวาง

สงัขารในช่วงวนิาทใีด

ผู้ที่เฝ้าพยาบาลอยู่ด้านซ้ายเชื่อว่าหลวงปู่หยุดการหายใจ

เมื่อเวลา ๐๔.๑๓ น. ส�าหรบัผู้ที่เฝ้าอยู่ทางด้านขวา เข้าใจว่าเมื่อ

เวลา ๐๔.๔๓ น. (ทางวดัตกลงไม่ถอืเวลาที่แน่นอน)ตัวอย่าง

พระรำชวุฒำจำรย์ (หลวงปู่ดูลย์ อตุโล) ๒๑

ความรู้สกึของศษิย์ทั้ง ๒ ฝ่าย ต่างกนัถงึ ๓๐ นาท ีไม่มี

ใครทันสังเกตเห็นได้ เพราะหลวงปู่มิได้หายใจแรงให้เรารู้ได้ว่า

เฮอืกใดเป็นลมหายใจเฮอืกสุดท้ายของท่าน

นับเป็นลักษณาการมรณภาพที่ไม่ปรากฏร่องรอย เป็น

ความงดงามบรสิทุธิ์และสงบเยน็อย่างสิ้นเชงิ

สงัขารธรรมที่อุบตัขิึ้นเมื่อวนัที่ ๔ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๓๑

ณ บ้านปราสาท ต�าบลเฉนยีง อ�าเภอเมอืง จงัหวดัสุรนิทร์ ได้

พฒันามาโดยล�าดบั รุ่งเรอืง สดใส มั่นคง และบรสิุทธิ์ ปราศจาก

ละอองธลุอีย่างแท้จรงิ ได้ท่องเที่ยวไปมาทั่วแดนแห่งพทุธจกัรจน

รู้แจ้งเหน็ธรรม อย่าง “ไม่มผีู้ใดเทยีบ”ตรงตามฉายา “อตโุล”

ของท่าน บ�าเพ็ญประโยชน์ตนและประโยชน์ผู้อื่นอย่างมหาศาล

เผยแผ่ดวงประทปีแก่ชาวโลกเป็นเวลานาน กด็บัลงแล้ว ด้วยการ

ยกชีวิต สังขารของท่าน สอนคนให้รู้ถึงความเป็นจริงแห่งชีวิต

ซึ่งท่านชอบใช้ค�าว่า “ยงังั้นยงังั้นแหละ”ตัวอย่าง