สบู่ด าลูกผสม -...

2

สบด าลกผสม (Jatropha hybrid)

พนธเคยบเจแอล 1 (KUBJL 1)

ผยนค าขอขนทะเบยน ชอ-สกล มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ทอย 50 ถนนงามวงศวาน แขวงลาดยาว เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900 โทรศพท 02 579 5548 แหลงทมาและประวตของพนธ

สบด าลกผสม พนธ KUBJL 1 (Kasetsart University Biomass Jatropha Line no. 1) ไดมาจากการผสมพนธขามชนด (interspecific hybridization) ระหวางสบด า (Jatropha curcas) สายพนธจากประเทศเมกซโกตนท 10 (M10) กบเขมปตตาเวย (J. integerrima) สายพนธเขมปตตาเวย 2 (Ji2) ซงเปนผลงานวจยของโครงการปรบปรงพนธเพอเรงการปลกเลยงสบด าพนธใหมส าหรบเปนพลงงานและอาหารสตว โดยมคณะนกปรบปรงพนธจากภาควชาพชไรนา คณะเกษตร ก าแพงแสน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน เปนผปรบปรงพนธ ภายใตการสนบสนนของส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) และส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย มวตถประสงคเพอปรบปรงพนธสบด าลกผสมขามชนดทมศกยภาพดานชวมวลสง โดยมการเจรญเตบโตเรว ผลผลตชวมวลสง คณสมบตเนอไมด และทนทานตอการตดฟนตน นอกจากน ยงสามารถใชเปนแหลงเชอพนธกรรมในโครงการปรบปรงพนธสบด าตอไป

ด าเนนการปรบปรงพนธโดยผสมพนธขามชนด ระหวางสบด า (Jatropha curcas) สายพนธจากประเทศเมกซโกตนท 10 (M10) พนธแม กบเขมปตตาเวย (J. integerrima) สายพนธเขมปตตาเวย 2 (Ji2) พนธพอ ไดสบด าลกผสมขามชนดชวรนแรก (F1) จ านวน 15 ตน คดเลอกเบองตนไดลกผสมขามชนด ตนท 13 (KUBJL1) ซงมลกษณะการเจรญเตบโตเรว ขนาดทรงพมใหญ และน าหนกสดชวมวลสง จากนน ขยายพนธสบด าลกผสมขามชนด พนธ KUBJL1 และสบด าลกผสมขามชนดชวรนแรก (M10xJi2) ตนอน ๆ ดวยวธการปกช า เพอปลกทดสอบและเปรยบเทยบพนธ รวมกบสบด าสายพนธ M10 และเขมปตตาเวยสายพนธ Ji2 โดยปลกทดสอบในสภาพแปลงระหวาง ป พ.ศ. 2556-2560 รวมเปนเวลา 4 ป

จากผลการทดสอบ พบวา สบด าลกผสมพนธ KUBJL1 มการเจรญเตบโตและผลผลตชวมวลสงกวาสบด าสายพนธ M10 กบเขมปตตาเวยสายพนธ Ji2 และมคณสมบตเนอไมดกวาสบด าปรกต โดยมความชนเนอไมสดต ากวาสบด า มความหนาแนนเนอไมแหงและคาความรอนของเนอไมแหงสงกวาสบด า นอกจากน สบด าลกผสมพนธ KUBJL1 ยงมผลผลตชวมวลสงกวาสบด าลกผสมขามชนดชวรนแรก สายพนธอน ๆ รวมถงมความทนทานตอการตดฟนตนไดดกวาเขมปตตาเวย สบด าและสบด าลกผสมขามชนด ชวรนแรก สายพนธอน ๆ อกดวย โดยสบด าลกผสมพนธ KUBJL1 สามารถใหผลผลตชวมวลเฉลยตอป 7.52 กโลกรมตอตน หรอค านวณเปนผลผลตตอพนทไดประมาณ 8 ตนตอไรตอป

ลกษณะประจ าพนธทางพฤกษศาสตร ชนดพช ชอไทย สบด าลกผสม ชอวทยาศาสตร Jatropha ‘KUBJL1’ วงศ Euphobiaceae พชไร

พชพลงงาน ไมตนขนาดเลก ราก ระบบรากแกว (tap root system) รากแขนง (lateral root) เจรญออกมาจากรากแกว

ตนทใชทอนพนธ (cutting) ในการปลกเปนรากพเศษ (adventitious root) ล าตน โคนล าตนสน าตาลออน สวนปลายสเขยว ตนอาย 1 ป สงเฉลย 290.6 เซนตเมตร ทรงพม

กวางเฉลย 215.6 เซนตเมตร โคนตนมเสนผานศนยกลางเฉลย 64.68 มลลเมตร กงหลก

3

41.26 มลลเมตร กงรอง 26.98 มลลเมตร และกงยอย 20.04 มลลเมตร ตนอาย 2 ป สงเฉลย 353.5 เซนตเมตร ทรงพมกวางเฉลย 220.8 เซนตเมตร โคนตนม เสนผานศนยกลางเฉลย 83.48 มลลเมตร กงหลก 55.85 มลลเมตร กงรอง 34.74 มลลเมตร และกงยอย 26.93 มลลเมตร

ใบ ใบเดยว (simple leaf) เรยงเวยน (spiral) กวางประมาณ 6 - 12 เซนตเมตร ยาวประมาณ 7 - 16 เซนตเมตร มรอยหยก (lobed) 2 รอย ปลายใบเรยวแหลม (acuminate) โคนใบรปหวใจ (cordate) การเรยงตวของเสนใบแบบรางแห (netted) ใตใบมสแดงกระจายอยเลกนอย กานใบยาวประมาณ 6 - 14 เซนตเมตร

ดอก ดอกแยกเพศเปนดอกเพศผและดอกเพศเมยอยรวมกนในชอดอกเดยวกน ชอกระจกซอนเชงประกอบ (compound cyme) ชอดอกยาวประมาณ 10 เซนตเมตร ภายในชอดอกมดอกยอยทเปนดอกเพศเมยประมาณ 3-4 ดอก และดอกเพศผประมาณ 40 - 50 ดอก ดอกเพศเมยบานกอนเพศผ ดอกยอยรปกงลอ (rotate) มเสนผานศนยกลางประมาณ 1.5 เซนตเมตร กลบเลยง (sepal) สเขยวออน กลบดอก (petal) สชมพ ดอกเพศผมอบเรณ (anther) สเหลอง กานชอบเรณ (filament) สขาว ดอกเพศเมยมรงไขเหนอวงกลบ (superior ovary) มลกษณะเปน 3 พ

ผล/เมลด ไมตดผลและเมลด แตบางครงพบมผลเกดขนแตไมมเมลดภายใน ซงจะฝอและรวงหลนภายใน 10 - 12 วน

พนธเคยบเจแอล1 (KUBJL1)

4

สบด าลกผสม (Jatropha hybrid L.) พนธเคยบเจแอล 2 (KUBJL 2)

ผยนค าขอขนทะเบยน ชอ-สกล มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ทอย 50 ถนนงามวงศวาน แขวงลาดยาว เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900 โทรศพท 02 579 5548 แหลงทมาและประวตของพนธ

สบด าลกผสม พนธ KUBJL 2 (Kasetsart University Biomass Jatropha Line no. 2) ไดมาจากการผสมพนธขามชนด (interspecific hybridization) ระหวางสบด า (Jatropha curcas) สายพนธจากประเทศเมกซโกตนท 10 (M10) กบเขมปตตาเวย (J. integerrima) สายพนธเขมปตตาเวย 2 (Ji2) ซงเปนผลงานวจยของ โครงการปรบปรงพนธเพอเรงการปลกเลยงสบด าพนธใหมส าหรบเปนพลงงานและอาหารสตว โดยมคณะนกปรบปรงพนธจากภาควชาพชไรนา คณะเกษตร ก าแพงแสน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน เปนผปรบปรงพนธ ภายใตการสนบสนนของส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) และส านกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย มวตถประสงคเพอปรบปรงพนธสบด าลกผสมขามชนดทมศกยภาพดานชวมวลสง โดยมการเจรญเตบโตเรว ผลผลตชวมวลสง คณสมบตเนอไมด และทนทานตอการตดฟนตน นอกจากน ยงสามารถใชเปนแหลงเชอพนธกรรมในโครงการปรบปรงพนธสบด าตอไป

ด าเนนการปรบปรงพนธโดยผสมพนธขามชนด ระหวางสบด า (Jatropha curcas) สายพนธจากประเทศเมกซโกตนท 10 (M10) พนธแม กบเขมปตตาเวย (J. integerrima) สายพนธเขมปตตาเวย 2 (Ji2) พนธพอ ไดสบด าลกผสมขามชนดชวรนแรก (F1) จ านวน 15 ตน คดเลอกเบองตนไดลกผสมขามชนด ตนท 14 (KUBJL2) ซงมลกษณะการเจรญเตบโตเรว ขนาดทรงพมใหญ และน าหนกสดชวมวลสง จากนน ท าการขยายพนธสบด าลกผสมขามชนด KUBJL2 และสบด าลกผสมขามชนดชวรนท 1 (M10xJi2) ตนอน ๆ ดวยวธการปกช า เพอปลกทดสอบและเปรยบเทยบพนธ รวมกบสบด าสายพนธ M10 และเขมปตตาเวยสายพนธ Ji2 โดยปลกทดสอบในสภาพแปลงระหวางป พ.ศ. 2556-2560 รวมเปนเวลา 4 ป

จากผลการทดสอบ พบวา สบลกผสมพนธ KUBJL2 มการเจรญเตบโตและผลผลตชวมวลสงกวาสบด าสายพนธ M10 กบเขมปตตาเวยสายพนธ Ji2 และมคณสมบตเนอไมดกวาสบด าปรกต โดยมความชนเนอไมสดต ากวาสบด า มความหนาแนนเนอไมแหงและคาความรอนของเนอไมแหงสงกวาสบด า นอกจากน สบด าลกผสมพนธ KUBJL2 ยงมผลผลตชวมวลสงกวาสบด าลกผสมขามชนดชวรนท 1 สายพนธอน ๆ รวมถงมความทนทานตอการตดฟนตนไดดกวาเขมปตตาเวย สบด าและสบด าลกผสมขามชนดชวรนท 1 สายพนธอน ๆ อกดวย โดยสบด าลกผสมพนธ KUBJL2 สามารถใหผลผลตชวมวลเฉลยตอป 11.44 กโลกรมตอตน หรอค านวณเปนผลผลตตอพนทไดประมาณ 12 ตนตอไรตอป

ลกษณะประจ าพนธทางพฤกษศาสตร ชนดพช ชอไทย สบด าลกผสม ชอวทยาศาสตร Jatropha ‘KUBJL2’ วงศ Euphobiaceae พชไร

พชพลงงาน ไมตนขนาดเลก ราก ระบบรากแกว (tap root system) รากแขนง (lateral root) เจรญออกมาจากรากแกว

ตนทใชทอนพนธ (cutting) ในการปลกเปนรากพเศษ (adventitious root) ล าตน โคนล าตนสน าตาลออน สวนปลายสเขยว ตนอาย 1 ป สงเฉลย 265.0 เซนตเมตร

ทรงพมกวางเฉลย 235.3 เซนตเมตร เสนผานศนยกลางเฉลยของโคนตน 74.18 มลลเมตร

5

กงหลก 44.16 มลลเมตร กงรอง 29.03 มลลเมตร และกงยอย 21.34 มลลเมตร ตนอาย 2 ป สงเฉลย 346.7 เซนตเมตร ทรงพมกวางเฉลย 207.9 เซนตเมตร โคนตนมเสนผานศนยกลางเฉลย 88.80 มลลเมตร กงหลก 54.55 มลลเมตร กงรอง 33.09 มลลเมตร และกงยอย 23.65 มลลเมตร]

ใบ ใบเดยว (simple leaf) เรยงเวยน (spiral) กวางประมาณ 6 - 12 เซนตเมตร ยาวประมาณ 7 - 16 เซนตเมตร มรอยหยก ( lobed) 2 รอย ปลายใบเรยวแหลม (acuminate) โคนใบรปหวใจ (cordate) การเรยงตวของเสนใบแบบรางแห (netted) ใตใบสแดงกระจายอยเลกนอย กานใบยาวประมาณ 6 - 14 เซนตเมตร

ดอก ดอกเกดแยกเพศเปนดอกเพศผและเพศเมยอยรวมกนในชอดอกเดยวกน ชอกระจกซอนเชงประกอบ (compound cyme) ชอดอกยาวประมาณ 10 เซนตเมตร ภายในชอดอกมดอกยอยทเปนเพศเมยประมาณ 3 - 4 ดอก และดอกเพศผประมาณ 40 - 50 ดอก ดอกเพศเมยบานกอนเพศผ ดอกยอยรปกงลอ ( rotate) มเสนผานศนยกลางประมาณ 1.5 เซนตเมตร กลบเลยง (sepal) สเขยวออน กลบดอก (petal) สชมพ ดอกเพศผมอบเรณ (anther) สเหลอง กานชอบเรณ (filament) สขาว ดอกเพศเมยมรงไขเหนอวงกลบ (superior ovary) มลกษณะเปน 3 พ

ผล/เมลด ไมตดผลและเมลด แตบางครงพบมผลเกดขนแตไมมเมลดภายใน ซงจะฝอและรวงหลนภายใน 10 - 12 วน

สบด าพนธเคยบเจแอล 2 (KUBJL 2)

6

คนว (Chenopodium quinoa Willd.) พนธแดงหวยตม (Red Huay-tom)

ผยนค าขอขนทะเบยน ชอ-สกล มลนธโครงการหลวง ทอย เลขท 65 หม 1 ถนนสเทพ อ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม 50200 โทรศพท 053-810765-8 แหลงทมาและประวตของพนธ

คนว เปนพชดงเดมในแถบอเมรกาใตและเทอกเขาแอนเดรยสเปนพชผสมตวเอง ( self-fertilization) เมลดใชบรโภคคลายธญพช คนวไดถกน ามาปลกในประเทศไทยครงแรก เมอป พ.ศ. 2556 โดยความรวมมอระหวางมลนธโครงการหลวง มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และสถานเอกราชทตชลประจ าประเทศไทย โดยไดรบความอน เคราะห เชอพนธกรรมจากสถาบนแหลงพนธกร รมแหงชาตชล (National Investigation and Desarrollo, www.inia.cl)

คนวพนธแดงหวยตมเปนพนธทไดมาจากการคดเลอกพนธ โดยคดพนธมาจากพนธ Moradas ดวยวธการคดเลอกเปนกลม (Mass selection) ตงแตป พ.ศ. 2556 –2559 ด าเนนการปลกในแปลงทดสอบจ านวน 32,000 ตนตอไร ณ สถานเกษตรหลวงปางดะ อ าเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม ศนยพฒนาโครงการหลวงพระบาทหวยตม อ าเภอล จงหวดล าพน และศนยพฒนาโครงการหลวงหนองเขยว อ าเภอเชยงดาว จงหวดเชยงใหม เดอนตลาคมปพ.ศ. 2556 เรมตนปลกทดสอบประเมนลกษณะการเจรญเตบโต การปรบตวตอสภาพแวดลอมในประเทศไทย การจดการปจจยการผลต ปรมาณและคณภาพผลผลตจากทงพนทราบและพนทสง คดเลอกตนทมลกษณะตรงตามความตองการ จนกระทงไดเมลดรนท 1 จากศนยพฒนาโครงการหลวงพระบาทหวยตม และสถานเกษตรหลวงปางดะ จากนนน าเมลดรนท 1 มาปลกทดสอบครงท 2 ในเดอนตลาคม พ.ศ. 2557 จ านวน 32,000 ตนตอไร คดเลอกตนทมลกษณะตรงตามความตองการ ปลอยใหผสมตวเองตามธรรมชาตจนไดเมลดรนท 2 จากศนยพฒนาโครงการหลวงพระบาทหวยตม สมเมลดรนท 2 มาปลกทดสอบครงท 3 ในเดอนตลาคม พ.ศ. 2558 จ านวน 32,000 ตนตอไร จนกระทงไดเมลดรนท 3 เปนพนธทมลกษณะทตองการ จากศนยพฒนาโครงการหลวงพระบาทหวยตม คอ ล าตนตงตรง มสแดงอมมวง มความสงจากพนดนประมาณ 120-150 เซนตเมตร ชอดอกสแดงอมมวงออกทปลายยอดหรอซอกใบเมลดสน าตาลแดง อายการเกบเกยว 95-120 วน ปรมาณผลผลต 170 กโลกรมตอไร น าหนก 1,000 เมลด เทากบ 2.91 กรม

ตอมาคณะวจยไดประยกตการวจยดานการผลต ขยายผลไปสการสงเสรมเกษตรกรในพนทมลนธโครงการหลวง ผลตเมลดคนวตนแบบเชงพาณชย ผลจากการศกษาวจย พบวา เกษตรกรมความสนใจเขารวมผลตเมลดคนวเชงพาณชยจ านวนมาก

ลกษณะประจ าพนธทางพฤกษศาสตร ชนดพช ชอไทย คนว ชอวทยาศาสตร Chenopodium quinoa ‘Red Huay-tom’

วงศ Amaranthaceae ไมลมลกอายหนงป ราก ระบบรากแกว (tap root system) รากลกแขงแรง ล าตน ล าตนตงตรง สงจากพนดนประมาณ 120-150 เซนตเมตร สแดงอมมวง ล าตนเปนเหลยม

มสน ใบ ใบเดยว เรยงสลบ (alternate) รปไขถงรปใบหอกสน กวาง 3.5 เซนตเมตร ยาว 5.0

เซนตเมตร ปลายแหลมโคนสอบ ขอบหยกมขนปกคลม

7

ดอก ชอดอกแบบชอแยกแขนง (panicle) ออกเปนกระจกทยอด หรอซอกใบกวาง 5 - 10เซนตเมตร ยาว 15 – 20 เซนตเมตร ใบประดบสแดงอมมวงดอกยอยมจ านวนมากไมมกลบดอก (apetalous) ไมมกานดอกยอย

ผล/เมลด ผลแบบผลแหงเมลดลอน (achene) รปกลมแบน มขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 2 มลลเมตร มสน าตาลแดง

คนวพนธแดงหวยตม (Red Huay-tom)

8

คนว (Chenopodium quinoa Willd.) พนธเหลองปางดะ (Yellow Pang-da)

ผยนค าขอขนทะเบยน ชอ-สกล มลนธโครงการหลวง ทอย เลขท 65 หม 1 ถนนสเทพ อ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม 50200 โทรศพท 053-810765-8 แหลงทมาและประวตของพนธ

คนว เปนพชดงเดมในแถบอเมรกาใตและเทอกเขาแอนเดรยสคนวเปนพชผสมตวเอง (self-fertilization) เมลดใชบรโภคคลายธญพช พชนไดถกน ามาปลกในประเทศไทยครงแรก เมอป พ.ศ. 2556 โดยความรวมมอระหวางมลนธโครงการหลวง มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และสถานเอกราชทตชลประจ าประเทศไทย โดยไดรบความอนเคราะหเชอพนธกรรมจากสถาบนแหลงพนธกรรมแหงชาตชล (National Investigation and Desarrollo, www.inia.cl)

คนวพนธเหลองปางดะ เปนพนธทไดคดเลอกมาจากพนธ Verdes ดวยวธการคดเลอกรวม (Mass selection) ตงแตปพ.ศ. 2556 – 2559 ด าเนนการปลกในแปลงทดสอบ จ านวน 32,000 ตนตอไร ณ สถานเกษตรหลวงปางดะ อ าเภอสะเมง จงหวดเชยงใหม ศนยพฒนาโครงการหลวงพระบาทหวยตม อ าเภอล จงหวดล าพน และศนยพฒนาโครงการหลวงหนองเขยว อ าเภอเชยงดาว จงหวดเชยงใหม ในเดอนตลาคม ปพ.ศ.2556 เรมตนปลกทดสอบ ประเมนลกษณะการเจรญเตบโต การปรบตวตอสภาพแวดลอมของประเทศไทย การจดการปจจยการผลต ปรมาณและคณภาพผลผลตจากทงพนทราบและพนทสง คดเลอกตนทมลกษณะตรงตามความตองการ จนกระทงไดเมลดรนท 1 จากสถานเกษตรหลวงปางดะ และศนยพฒนาโครงการหลวงพระบาทหวยตม แลวน าเมลดรนท 1 มาปลกทดสอบครงท 2 ในเดอนตลาคม พ.ศ. 2557 จ านวน 32,000 ตนตอไร คดเลอกตนทมลกษณะตรงตามความตองการปลอยใหผสมตวเองตามธรรมชาต แลวเกบเมลดทไดรวมกนเปนเมลดรนท 2 จากสถานเกษตรหลวงปางดะสมเมลดรนท 2 ปลกทดสอบครงท 3 ในเดอนตลาคม พ.ศ. 2558 จ านวน 32,000 ตนตอไร จนกระทงไดเมลดรนท 3 ทมลกษณะทตองการ จากสถานเกษตรหลวงปางดะ คอ ล าตนตงตรง มสเหลองเขยว มความสงจากพนดนประมาณ 120-150 เซนตเมตร ชอดอกสเหลองเขยวออกทปลายยอดหรอซอกใบ อายการเกบเกยว 95-120 วน ปรมาณผลผลต 200 กโลกรมตอไร น าหนก 1,000 เมลด เทากบ 2.85 กรม

ตอมาคณะวจยไดประยกตการวจยดานการผลต ขยายผลไปสการสงเสรมเกษตรกรในพนทมลนธโครงการหลวง ผลตเมลดคนวตนแบบเชงพาณชย ผลจาการศกษาวจย พบวา เกษตรกรมความสนใจเขารวมผลตเมลดคนวเชงพาณชยจ านวนมาก

ลกษณะประจ าพนธทางพฤกษศาสตร ชนดพช ชอไทย คนว ชอวทยาศาสตร Chenopodium quinoa‘Yellow Pang-da’

วงศ Amaranthaceae ไมลมลกอายหนงป ราก ระบบรากแกว (tap root system) รากลกแขงแรง ล าตน ล าตนตงตรง สงจากพนดนประมาณ 120-150 เซนตเมตรสเหลองเขยวล าตนเปนเหลยม มสน ใบ ใบเดยว เรยงสลบ (alternate) รปไขถงรปใบหอกสน กวาง 3.5 เซนตเมตร ยาว

5.0 เซนตเมตร ปลายแหลม โคนสอบ ขอบหยก มขนปกคลม

http://www.inia.cl/

9

ดอก ชอดอกแบบชอแยกแขนง (panicle) ออกเปนกระจกทยอดหรอซอกใบกวาง 5 - 10เซนตเมตร ยาว 15 – 20 เซนตเมตร ใบประดบสเหลองเขยว ดอกยอยจ านวนมาก ไมมกลบดอก (apetalous) ไมมกานดอกยอย

ผล/เมลด ผลแบบผลแหงเมลดลอน (achene) รปกลมแบน มขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 2 มลลเมตร มสขาวเหลอง

คนวพนธเหลองปางดะ (Yellow Pang-da)

10

ขาว (Oryza sativa L.) พนธภพาน 1

ผยนค าขอขนทะเบยน ชอ – สกล กรมการขาว ทอย เลขท 50 ถนนพหลโยธน แขวงลาดยาว เขตจตจกร กรงเทพมหานคร 10900 โทรศพท 02 561 3056 โทรสาร 02 561 3236

แหลงทมาและประวตพนธ ขาวพนธภพาน 1 เปนขาวเหนยว ไวตอชวงแสง ทไดมาจากการผสมพนธระหวาง

ขาวพนธ BKN 6721 กบขาวพนธ กข6 ในปพ.ศ. 2521 ทสถานทดลองขาวบางเขน แลวน าไปคดเลอกไดสายพนธ BKNLR78015-R-R-PSL-3-1 ทสถานทดลองขาวพษณโลก และน ามาปลกทศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชด าร จงหวดสกลนคร เมอปพ.ศ. 2530 โดยมการทดสอบในแปลงงานขยายผล พนทแปลงเกษตรกร เมอปพ.ศ. 2532 ทแปลงของนายบรรจง กงพรมภ บานนานกเคา ต าบลหวยยาง อ าเภอเมอง จงหวดสกลนคร ปพ.ศ. 2533 แปลงนายเหลอ นามเสนา บานกลาง ต าบลดาน อ าเภอโคกศรสพรรณ จงหวดสกลนคร ปพ.ศ. 2542 มการกระจายพนธไปทบานหนองแคน ต าบลหนองแคน อ าเภอดงหลวง จงหวดมกดาหาร และจนกระทงปพ.ศ. 2550 มการน าไปปลกทบานดอนยาง ต าบลดงชน บานเหลาปอแดง ต าบลเหลาปอแดง อ าเภอเมองสกลนคร จงหวดสกลนคร งานศกษาและพฒนาดานขาว ศนยศกษาการพฒนาภพานอนเนองมาจากพระราชด าร จงหวดสกลนคร ซงรบผดชอบโดยศนยวจยขาวสกลนคร กองวจยและพฒนาขาว กรมการขาว ไดมการปลกคดเลอกพนธ และทดสอบในงานวจย จนสายพนธขาวมความสม าเสมอ พนทแนะน าใหปลก คอ พนทนาน าฝน สภาพนาลม พนททมปญหาขาวลม มการขยายผลใหเกษตรกรในหมบานรอบศนยศกษาการพฒนาภพานฯ เครอขายศนยศกษาการพฒนาภพานฯ และเกษตรกรทวไปน าไปปลกทดสอบในพนท และเกษตรกรมการยอมรบ ขาวเหนยวสายพนธ BKNLR78015-R-R-PSL-3-1 (ภพาน 1)

ลกษณะประจ าพนธทางพฤกษศาสตร ชนด/ประเภท ชอไทย ขาว ชอวทยาศาสตร Oryza sativa L. วงศ Poaceae พชลมลก ขาวนาสวน ตน ทรงกอมลกษณะกอแผ ล าตนแขงแรง ความสงของตนวดถงปลายรวง 135 เซนตเมตร

เสนผานศนยกลางของล าตน 3-4 มลลเมตร ปลองสเขยว ใบ ใบเดยว รปแถบ มมปลายใบตงปานกลาง ปลายใบแหลม ขอบใบเรยบ แผนใบมขน

กาบใบสเขยว ลนใบสขาว ปลายแยกสองแฉก หใบสเหลองออน ใบสเขยว ขอตอใบสเขยวออน มมใบธงตงตรง ใบแกชา

ดอก ชอดอกแบบชอแยกแขนง (panicle) จ านวนรวงตอกอ 9 รวง รวงคอนขางแนน การแตกระแงปานกลาง คอรวงสน กลบรองดอก (ดอกยอย 2 ดอกลางทลดรปเหลอเฉพาะกาบลาง) สน (นอยวา 2 มลลเมตร) สฟาง ยอดเกสรเพศเมยสขาว

ผล/เมลด ระยะเกบเกยว รวงยาว 24-26 เซนตเมตร เปลอกเมลด (กาบลางและกาบบน) สน าตาล ขนสน ไมมหาง ปลายสขาว ขาวเปลอกกวาง 2.76 มลลเมตร ยาว 10.03 มลลเมตร หนา 2.00 มลลเมตร ขาวกลอง รปรางเรยวยาว กวาง 2.14 มลลเมตร ยาว 7.17 มลลเมตร หนา 1.86 มลลเมตร ขาวสารมลกษณะขน น าหนกขาวเปลอก 1,000 เมลด 27.8 กรม จ านวนเมลดดตอรวง 150 เมลด การตดเมลด 82 เปอรเซนต

11

ขาวพนธภพาน 1

12

ถวเขยว [Vigna radiata (L.) R. Wilczek] พนธเคยเอมแอล 1 (KUML 1)

ผยนค าขอขนทะเบยน ชอ – สกล 1. ส านกงานวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต 2. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ทอย 1. 111 อทยาวทยาศาสตรประเทศไทย ถ. พหลโยธน ต. คลองหนง อ. คลองหลวง จ. ปทมธาน 12120 2. 50 ถ. งามวงศวาน แขวงลาดยาว เขตจตจกร กรงเทพมหานคร 10900 โทรศพท 1. 02 564 7000 ตอ 1321 2. 02 573 0113 และ 02 942 8500 ตอ 11

แหลงทมาและประวตพนธ ถวเขยวพนธเคยเอมแอล 1 (KUML 1) เปนสายพนธทคดเลอกมาจากลกผสมระหวางถว

เขยวสายพนธ VC6040A กบถวเขยวสายพนธ VC6209-1 ซงทงสองพนธเปนสายพนธพอแมทคดเลอกมาจากสายพนธถวเขยวของ Asian Regional Center ศนยวจยและพฒนาพชผกเอเชย (AVRDC) ปรบปรงพนธโดย ศ.ดร.พระศกด ศรน เวศน และ ผศ.ดร.ประกจ สมทา ภาควชาพชไรนา คณะเกษตร ก าแพงแสน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน จงหวดนครปฐม คดเลอกจากประชากรชวรน 2 ตนท 10 แลวปลกแบบตนตอแถว ในชวรนตอมาคดเลอกตนท 1 ของแถว แลวปลกแบบตนตอแถวในชวรนตอมา เมอพบวาไมกระจายตวแลว จงเกบเมลดรวมและน าไปทดสอบผลผลต พบวา ใหผลผลตสม าเสมอทงในฤดแลงและฤดฝน แตเหมาะส าหรบฤดแลงมากกวาฤดฝน ผลผลตเฉลยประมาณ 200 กโลกรมตอไร ในฤดแลงบางพนทใหผลผลตมากกวา 300 กโลกรมตอไร ไมเหมาะส าหรบปลกในพนทดนดาง

ลกษณะประจ าพนธทางพฤกษศาสตร

ชนด/ประเภท ชอไทย ถวเขยว ชอวทยาศาสตร Vigna radiata ‘KUML 1’ วงศ Leguminosae ไมเถา ลมลก ตน เปนพมคอนขางทอดยอด สงประมาณ 90 เซนตเมตร โคนล าตนสมวง มขนปกคลม ใบ ใบประกอบแบบขนนก เรยงสลบ ใบยอย 3 ใบ รปไขกวาง แผนใบมขนปกคลม ทโคนกาน

ใบยอยมหใบ (stipule) 2 อน กานใบสแดงมวง ดอก ชอดอกแบบชอกระจะ (raceme ) ออกทยอด กลบดอกสเหลอง ผล/เมลด ผลแบบผลแตกสองแนว (legume) ผลกลมยาว ผลออนสเขยว ผลแกสน าตาลแกถงสด า

เมลดสเขยวเขม น าหนก 1000 เมลด หนก 75 กรม

13

ถวเขยวพนธเคยเอมแอล 1 (KUML 1)

14




เขยวสายพนธ VC4152C กบถวเขยวสายพนธ VC1560A ซงทงสองพนธเปนสายพนธพอแมทคดเลอกมาจากสายพนธถวเขยวของ Asian Regional Center ศนยวจยและพฒนาพชผกเอเชย (AVRDC) ปรบปรงพนธโดย ศ.ดร.พระศกด ศรน เวศน และ ผศ.ดร.ประกจ สมทา ภาควชาพชไรนา คณะเกษตร ก าแพงแสน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน จงหวดนครปฐม คดเลอกจากประชากรชวรน 2 ตนท 12 แลวปลกแบบตนตอแถว และคดเลอกตนท 1 ของแถว น าไปปลกแบบตนตอแถวในชวตอมา คดเลอกตนท 1 ไวอก ในชวตอมาพบวาไมกระจายตวแลว จงเกบเมลดรวม และน าไปทดสอบผลผลต พบวา ใหผลผลตสม าเสมอทงในฤดแลงและฤดฝน แตเหมาะส าหรบฤดแลงมากกวาฤดฝน ผลผลตเฉลยประมาณ 215 กโลกรมตอไร ในฤดแลงบางพนทใหผลผลตมากกวา 300 กโลกรมตอไร ไมเหมาะส าหรบปลกในพนทดนดาง

ลกษณะประจ าพนธทางพฤกษศาสตร ชนด/ประเภท ชอไทย ถวเขยว ชอวทยาศาสตร Vigna radiata ‘KUML 2’ วงศ Leguminosae ไมเถา ลมลก ตน เปนพม สงประมาณ 60 เซนตเมตร มขนปกคลม ใบ ใบประกอบแบบขนนก เรยงสลบ ใบยอย 3 ใบ รปไขกวาง ทโคนกานใบยอยมหใบ

(stipule) 2 อน ดอก ชอดอกแบบชอกระจะ (raceme ) ออกทยอด กลบดอกสเหลอง ผล/เมลด ผลแบบผลแตกสองแนว (legume) ผลกลมยาว ปลายฝกแหลมโคงงอ ผลออนสเขยว

ผลแกสน าตาลแกถงสด า เมลดสเขยวเขม น าหนก 1000 เมลด หนก 72 กรม

15


16



แหลงทมาและประวตพนธ ถวเขยวพนธเคยเอมแอล 3 (KUML 3) เปนสายพนธทคดเลอกมาจากลกผสมระหวาง

ถวเขยวสายพนธ VC4152C กบถวเขยวสายพนธ VC1560A ซงทงสองพนธเปนสายพนธพอแมทคดเลอกมาจากสายพนธถวเขยวของ Asian Regional Center ศนยวจยและพฒนาพชผกเอเชย (AVRDC) ปรบปรงพนธโดย ศ.ดร.พระศกด ศรน เวศน และ ผศ.ดร.ประกจ สมทา ภาควชาพชไรนา คณะเกษตร ก าแพงแสน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน จงหวดนครปฐม คดเลอกจากประชากรชวรน 2 ตนท 12 แลวปลกแบบตนตอแถว และคดเลอกตนท 2 ของแถว น าไปปลกแบบตนตอแถว แลวคดเลอกตนท 6 ไว ในชวตอมาพบวาไมกระจายตวแลว จงเกบเมลดรวม และน าไปทดสอบผลผลต พบวา ใหผลผลตสม าเสมอทงในฤดแลงและฤดฝน แตเหมาะส าหรบฤดแลงมากกวาฤดฝน ผลผลตเฉลยประมาณ 200 กโลกรมตอไร ในฤดแลงบางพนทใหผลผลตมากกวา 250 กโลกรมตอไร ไมเหมาะส าหรบปลกในพนทดนดาง

ลกษณะประจ าพนธทางพฤกษศาสตร ชนด/ประเภท ชอไทย ถวเขยว ชอวทยาศาสตร Vigna radiata ‘KUML 3’ วงศ Leguminosae ไมเถาลมลก ตน เปนพม สงประมาณ 60 เซนตเมตร ไมมขนหรอมขนเลกนอย ใบ ใบประกอบแบบขนนก เรยงสลบ ใบยอย 3 ใบ รปไขกวาง ทโคนกานใบยอยมหใบ

(Stipule) 2 อน ดอก ชอดอกแบบชอกระจะ (raceme ) ออกทยอด กลบดอกสเหลอง ผล/เมลด ผลแบบผลแตกสองแนว (legume) ผลกลมยาว ปลายฝกแหลมโคงงอ ไมมขนหรอมขน

เลกนอย ผลออนสเขยว ผลแกสน าตาลแกถงสด า เมลดสเขยวเขม น าหนก 1000 เมลด หนก 72 กรม

17


18




เขยวสายพนธ VC 4152C กบถวเขยวสายพนธ VC 1560A ซงทงสองพนธเปนสายพนธพอแมทคดเลอกมาจากสายพนธถวเขยวของ Asian Regional Center ศนยวจยและพฒนาพชผกเอเชย (AVRDC) ปรบปรงพนธโดย ศ.ดร.พระศกด ศรน เวศน และ ผศ.ดร.ประกจ สมทา ภาควชาพชไรนา คณะเกษตร ก าแพงแสน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน จงหวดนครปฐม โดยคดเลอกจากประชากรชวรน 2 ตนท 12 แลวปลกแบบตนตอแถว และคดเลอกตนท 3 ของแถว น าไปปลกแบบตนตอแถวในชวตอมา คดเลอกตนท 4 ไวแลวน าไปปลกแบบตนตอแถวอกครง และพบวาไมกระจายตว จงเกบเมลดรวม และน าไปทดสอบผลผลต ใหผลผลตสม าเสมอทงในฤดแลงและฤดฝน แตเหมาะส าหรบฤดแลงมากกวาฤดฝน ใหผลผลตสงในหลายสภาพแวดลอม เสถยรภาพพนธด ผลผลตเฉลยประมาณ 230 กโลกรมตอไร ในฤดแลงบางพนทใหผลผลตมากกวา 300 กโลกรมตอไร ไมเหมาะส าหรบปลกในพนทดนดาง

ลกษณะประจ าพนธทางพฤกษศาสตร ชนด/ประเภท ชอไทย ถวเขยว ชอวทยาศาสตร Vigna radiata ‘KUML 4’ วงศ Leguminosae ไมเถาลมลก ตน เปนพมคอนขางทอดยอด สงประมาณ 65 เซนตเมตร มขนปกคลม ใบ ใบประกอบแบบขนนก เรยงสลบ ใบยอย 3 ใบ รปไขกวาง ทโคนกานใบยอยมหใบ

(Stipule) 2 อน ดอก ชอดอกแบบชอกระจะ (raceme ) ออกทยอด กลบดอกสเหลอง ผล/เมลด ผลแบบผลแตกสองแนว (legume) ผลกลมยาว ปลายฝกแหลมโคงงอ ผลออนสเขยว ผล

แกสน าตาลแกถงสด า เมลดสเขยวเขม น าหนก 1000 เมลด หนก 72 กรม

19


20

ถวเขยว [Vigna radiata (L.) R. Wilczek]

พนธเคยเอมแอล 5 (KUML5) ผยนค าขอขนทะเบยน ชอ – สกล 1. ส านกงานวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต 2. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ทอย 1. 111 อทยาวทยาศาสตรประเทศไทย ถ. พหลโยธน ต. คลองหนง อ. คลองหลวง จ. ปทมธาน 12120 2. 50 ถ. งามวงศวาน แขวงลาดยาว เขตจตจกร กรงเทพมหานคร 10900 โทรศพท 1. 02 564 7000 ตอ 1321 2. 02 573 0113 และ 02 942 8500 ตอ 11


เขยวสายพนธ VC6469-12-3-4A ซงเปนสายพนธพอแมทคดเลอกมาจากสายพนธถวเขยวของ Asian Regional Center ศนยวจยและพฒนาพชผกเอเชย (AVRDC) กบถวเขยวพนธ พนธก าแพงแสน 1 ปรบปรงพนธโดย ศ.ดร.พระศกด ศรนเวศน และ ผศ.ดร.ประกจ สมทา ภาควชาพชไรนา คณะเกษตร ก าแพงแสน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตก าแพงแสน จงหวดนครปฐม โดยคดเลอกจากประชากรชวรน 2 ตนท 59 แลวน าไปปลกแบบตนตอแถวอกครง ในชวตอ ๆ ไป จนถงชวท 5 พบวา ไมมการกระจายตวแลว จงเกบเมลดรวม และน าไปทดสอบผลผลต ใหผลผลตสม าเสมอทงในฤดแลงและฤดฝน แตเหมาะส าหรบฤดแลงมากกวาฤดฝน ผลผลตเฉลยประมาณ 210 กโลกรมตอไร ในฤดแลงบางพนทใหผลผลตมากกวา 300 กโลกรมตอไร ไมเหมาะส าหรบปลกในพนทดนดาง

ลกษณะประจ าพนธทางพฤกษศาสตร ชนด/ประเภท ชอไทย ถวเขยว ชอวทยาศาสตร Vigna radiata ‘KUML5’ วงศ Leguminosae ไมเถาลมลก ตน เปนพม สงประมาณ 65 เซนตเมตร มขนปกคลม ใบ ใบประกอบแบบขนนก เรยงสลบ ใบยอย 3 ใบ รปไขกวาง ทโคนกานใบยอยม หใบ

(Stipule) 2 อน ดอก ชอดอกแบบชอกระจะ (raceme ) ออกทยอด กลบดอกสเหลอง ผล/เมลด ผลแบบผลแตกสองแนว (legume) ผลกลมยาว ปลายฝกแหลมโคงงอ ผลออนสเขยว

ผลแกสฟางขาว เมลดสเขยว น าหนก 1000 เมลด หนก 74 กรม

21

ถวเขยวพนธเคยเอมแอล 5 (KUML5)

22

ทเรยน (Durio zibethinus L.) พนธยาวลนจ

ผยนค าขอขนทะเบยน ชอ – สกล นายเกยมฟย แซซน ทอย เลขท 155/2 หมท 2 ต าบลตาเนาะแมเราะ อ าเภอเบตง จงหวดยะลา 95110 โทรศพท 093-6121825 แหลงทมาและประวตพนธ ทเรยนพนธยาวลนจ ไดจากการเพาะเมลดทเรยนไมทราบพนธ ในพนทสวน หมท 2 ต าบลตาเนาะแมเราะ อ าเภอเบตง จงหวดยะลา ของนายเกยมฟย แซซน เปนเวลานาน ซงไดจ าหนายผลคละไปกบทเรยนพนธพนเมองอนๆ ทปลกในแปลงเดยวกนมาหลายป ตอมาประมาณป พ.ศ. 2530 นายเกยมฟย แซซน จงน าทเรยนพนธยาวลนจมาเสยบยอดเพอปลกแทนทเรยนพนธกานยาวทตายไป 1 ตน เนองจากเหนวาลกษณะของเนอทเรยนพนธนมความแตกตางจากพนธอน คอ เนอละเอยด มเสนใยเลกนอย สเหลองนวล และรสชาตเขมปานกลาง หวานมากมนปานกลาง (หวานอมมน) มน าปานกลาง มกลนหอมเฉพาะตว เมอความนยมทเรยนพนบานมมากขน นายเกยมฟย จงไดตงชอพนธวา ยาวลนจ ทงนในป พ.ศ. 2560 ไดจ าหนายผลผลตทงหมดใหพอคาชาวมาเลเชย ลกษณะประจ าพนธทางพฤกษศาสตร ชนด/ประเภท ชอไทย ทเรยน ชอวทยาศาสตร Durio zibethinus ‘Puang Manee’วงศ Malvaceae

ไมตน ไมผล ราก ตนแมทไดจากการเพาะเมลด ตดตา หรอเสยบยอด มระบบรากแกว (tap root system) ตน ทรงพมรปไข กงกานท ามมแหลมกบล าตน ยกขนเลกนอย ใบ ใบเดยว เรยงเวยนสลบ รปขอบขนาน กวางประมาณ 4.9 เซนตเมตร ยาวประมาณ 17.2

เซนตเมตร ปลายใบเรยวแหลม โคนใบรปกลม ขอบใบเรยบ หนาใบสเขยวเขมเปนมน หลงใบสน าตาลเทา แผนใบเปนคลนเลกนอย หอเขาหากน กานใบโคง กวางประมาณ 0.3 เซนตเมตร ยาวประมาณ 2.8 เซนตเมตร

ดอก ชอดอกแบบชอเชงหลน (corymb) ดอกออกตามล าตนและกง ดอกตมรปไข ปลายดอกแหลม กลบดอกสขาว เกสรเพศผจ านวนมาก

ผล ผลเด ยว น าหนกผล 2.0 – 4.0 กโลกรม รปหวใจถงรปไข กวางประมาณ 17.0 เซนต เมตร ยาวประมาณ 20 .3 เซนต เมตร ปลายผลแหลม ปลายต ดแบน เสนผาศนยกลางประมาณ 2.8 เซนตเมตร ฐานผลบม สวนใหญม 5 พ รองพลก เปลอกสเขยวเขมอมเทา เปลอกกลางพหนาประมาณ 0.8 - 1.0 เซนตเมตร หนาแนนปานกลาง หนามแบบนนปลายแหลมบรเวณกลางพ และแบบแหลมบรเวณรองพ กานผลขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 1.7 เซนตเมตร ยาวประมาณ 5.6 เซนตเมตร รอยตอขวผลนนนอย เนอละเอยด มเสนใยเลกนอย สเหลองนวล หนาประมาณ 0.8 – 2.0 เซนตเมตร

เมลด เมลดรปขอบขนาน กว างประมาณ 3.7 เซนตเมตร ยาวประมาณ 4.7 เซนตเมตร หนาประมาณ 2.0 เซนตเมตร เมลดสน าตาลออน ไมมเมลดลบ

23

ทเรยนพนธยาวลนจ

สบู่ด าลูกผสม -...

Documents