การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, building...

67
การสร้างชุมชน (COMMUNITY) ใน COWORKING SPACE โดย นางสาวสุภัชชา โฆษิตศรีปัญญา การค้นคว้าอิสระนี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตร วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการตลาด คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ปีการศึกษา 2558 ลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

Upload: others

Post on 17-Aug-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

การสรางชมชน (COMMUNITY) ใน COWORKING SPACE

โดย

นางสาวสภชชา โฆษตศรปญญา

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการตลาด คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2558 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

Page 2: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

การสรางชมชน (COMMUNITY) ใน COWORKING SPACE

โดย

นางสาวสภชชา โฆษตศรปญญา

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการบรหารการตลาด คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2558 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

Page 3: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

BUILDING COMMUNITY IN COWORKING SPACE

BY

MISS SUPATCHA KHOSITSRIPANYA

AN INDEPENDENT STUDY SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF SCIENCE

MARKETING MANAGEMENT FACULTY OF COMMERCE AND ACCOUNTANCY

THAMMASAT UNIVERSITY ACADEMIC YEAR 2015

COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

Page 4: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน
Page 5: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

(1)

หวขอการคนควาอสระ การสรางชมชน (COMMUNITY) ใน COWORKING SPACE

ชอผเขยน นางสาวสภชชา โฆษตศรปญญา ชอปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย สาขาวชาการบรหารการตลาด

คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อาจารยทปรกษาคนควาอสระ ผชวยศาสตราจารย ดร.ดวงใจ หลอธนวณชย ปการศกษา 2558

บทคดยอ

ปจจบน ความตองการพนทส าหรบการท างานนอกสถานทไดรบความนยมเพมขนอยางตอเนองสงผลใหธรกจ Coworking Space หรอพนทท างานรวมกนมการเตบโตอยางรวดเรวตามเมองศนยกลางของประเทศตางๆ ทวโลก โดย Coworking Space ถอเปนธรกจทไดรบอทธพลและตอยอดมาจากแนวคดเศรษฐกจแบงปน (Sharing Economy) ผานการจบคอปสงคทตองการพนทส าหรบการท างาน กบอปทานทตองการแบงปนพนทเหลอใชของตนเองใหเกดประโยชนสงสด

ถงแมแนวคดเรอง Coworking Space จะคลายคลงกบส านกงานเสมอน (Virtual Office) แตจดเดนทสรางความแตกตางคอการสรางชมชน (Community) ภายในกลมผใชบรการ อย างไรกตาม เม อ ผว จยส ารวจและศกษาพฤตกรรมการใชบรการ Coworking Space ในกรงเทพมหานครพบวาผใชบรการสวนใหญมลกษณะการท างานแบบเปนปจเจก และไมมการสรางปฏสมพนธทน าไปสการสรางชมชน (Community)

งานวจยนจงศกษาความสมพนธระหวางตวแปรท านาย (Presage) ไดแก ระบบการใหบรการ บรบทแวดลอม และลกษณะของผใชบรการ กบสภาพแวดลอมในการสรางปฏสมพนธระหวางผใชบรการ ทสงผลตอการสรางชมชน (Community) โดยประยกตกรอบแนวคดมาจากกรอบแนวคดของ Brook and Oliver (2003) และปรบเปลยนใหเขากบบรบทของ Coworking Space ซงท าการเกบขอมลผานการสงเกตแบบมสวนรวม (Participant Observation) และการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) จากผใชบรการอายระหวาง 18-33 ป จ านวน 16 คน แบงเปนผใชบรการท Hubba Thailand จ านวน 8 คน และท Draft Board จ านวน 8 คน

Page 6: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

(2)

ผลการศกษาสามารถแบงออกได 3 ดาน ไดแก (1) ดานระบบการใหบรการพบวาพนทสวนกลางเปนบรเวณทเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการมากทสด ขณะทพนทท างานเปนพนทสวนตวทผใชบรการจะไมเขาไปรบกวนซงกนและกน นอกจากนกจกรรมทสงผลโดยตรงตอการเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการคอกจกรรมทางสงคม (Social Event) เทานน แตกจกรรมเพอพฒนาศกยภาพ (Workshop) เปนกจกรรมทผใชบรการจะเขารวมเมอตองการความรในหวขอนนๆ ทส าคญคอผประกอบการและพนกงานมผลอยางมากตอการสรางชมชน (Community) ผานการท าหนาทเปนตวกลางระหวางผใชบรการ (2) ดานบรบทแวดลอมพบวาสภาพแวดลอมทเกดจากพฤตกรรมการใชบรการเดมสงผลอยางมากตอแนวโนมพฤตกรรมและความกระตอรอรนในการสรางปฏสมพนธของผใชบรการรายใหม และ (3) ดานลกษณะของผใชบรการพบวาการใชบรการแบบกลมอาจสงผลกระทบตอการสรางปฏสมพนธกบผใชบรการรายอนไดทงเชงบวกและเชงลบ ขนอยกบสมาชกภายในกลมผใชบรการนนๆ

อยางไรกตาม ผใชบรการ Coworking Space ทงสองแหงกลบแสดงความเหนทตางกนในเรองเชอชาตและรปแบบการใชบรการของผใชบรการ โดยผใชบรการท Hubba Thailand ระบวาความแตกตางทงเรองเชอชาตและรปแบบการใชบรการไมสงผลตอความแตกตางดานพฤตกรรมในการสรางปฏสมพนธ แตผใชบรการท Draft Board ระบวาความเปนคนไทยเปนอปสรรคตอการสรางชมชน (Community) และผใชบรการกลมออฟฟศสวนตวเปนกลมทสนทกนอยแลว และเขาถงไดยาก จงรสกวาเปนคนละกลมกบผใชบรการรายบคคล กลม และหองประชม

ค าส าคญ: Coworking Space, ชมชน (Community)

Page 7: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

(3)

Independent Study Title BUILDING COMMUNITY IN COWORKING SPACE Author Miss Supatcha Khositsripanya Degree Master of Science Program Department/Faculty/University In Marketing Management

Faculty of Commerce and Accountancy Thammasat University

Independent Study Advisor Assistant Professor Dr.Duangjai Lortanavanit Academic Years 2015

ABSTRACT

Nowadays, need of outside workplace is increasing continuously. This leads to the growth of Coworking Space industry in many main cities around the world. Coworking Space is one of the businesses which are developed from sharing economy model by matching demand of workplace and supply of excess space.

Even Coworking Space concept is similar to Virtual Office, but the difference between them is Coworking Space also focuses on building community within users. However, behavioral observation of Coworking Space user in Bangkok find out that most of users work individually and have no interact with others.

This study is about relationship between presage (which are service system, working context and user characteristic) and social interaction environment which affects community building. The study framework is adapted from Brook and Oliver’s framework (2003) by changing context into Coworking Space. Data is collected through participant observation and also in-depth interview from 16 Coworking Space users aged between 18 to 33. These users are divided into 2 groups, 8 from Hubba Thailand users and 8 from Draft Board users.

The results can be defined in 3 topics (1) Service System: Sharing space is the area that has most interaction between users while working area is private space that users aviod to disturb each other. Moreover, event that directly affect interaction between users is social event. While users decide to attend workshop

Page 8: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

(4)

when they desire for specific knowledge. Furthermore, entrepreneur and staff are key factors of building community since they can perform as middle man between users. (2) Working Context: The environment created by existing customer is directly affected new customer’s behavior and motivation to create interaction with other users. (3) User characteristic: Group user could be both positive and negative factor for interacting with other users depends on member of the group.

However, both groups of user have different opinions about user’s nationality and service option. Hubba Thailand users do not see difference in social behavior between each nationality and service option. In contrast, Draft Board users define that being Thai is an obstacle for building community. While Private Office users are another group apart from individual, group and meeting room users since they already know each other and are hard to approach. Keywords: Coworking Space, Community

Page 9: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

(5)

กตตกรรมประกาศ

การคนควาอสระฉบบนจดท าขนไดอยางสมบรณเนองจากไดรบความอนเคราะหและความชวยเหลอจากหลายฝาย ทงการใหความร ค าแนะน า รวมถงความรวมมอในการเกบขอมลเพอมาประกอบงานวจย จงขอขอบพระคณทกฝายมา ณ โอกาสน

ขอขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร.ดวงใจ หลอธนวณชย อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ ทกรณาสละเวลาใหค าปรกษา ค าแนะน า และตดตามความกาวหนาในการด าเนนการวจย ตงแตเรมด าเนนการกระทงส าเรจลลวง

ขอขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร.นต รตนปรชาเวช ประธานกรรมการสอบการคนควาอสระทกรณาใหแนวทางและค าแนะน าในการด าเนนงานวจยเพอปรบปรงการคนควาอสระใหมความสมบรณยงขน

ขอขอบพระคณผประกอบการและพนกงานของ Hubba Thailand และ Draft Board ทกรณาสละเวลาใหขอมลและใหความอนเคราะหสถานท รวมถงใหค าแนะน าและความชวยเหลอในการเกบขอมลงานวจยจากผใชบรการ

ขอขอบพระคณผใหความอนเคราะหในการสมภาษณทกทาน ทกรณาใหความรวมมอและสละเวลาในการเกบขอมลงานวจย ซงเปนสวนส าคญของความส าเรจส าหรบการคนควาอสระน

ผวจยหวงเปนอยางยงวางานคนควาอสระนจะสามารถสรางประโยชนแกผทมสวนเกยวของกบธรกจ Coworking Space ซงคณคาและประโยชนของงานวจยฉบบน ผวจยขอมอบใหแกผทมสวนรวมในการศกษางานคนควาอสระนทกทาน

นางสาวสภชชา โฆษตศรปญญา

Page 10: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

(6)

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย (1) บทคดยอภาษาองกฤษ (3) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญตาราง (9) สารบญภาพ (10) บทท 1 บทน า 1

1.1 ปญหาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของงานวจย 3 1.3 ขอบเขตของงานวจย 3 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากงานวจย 4 1.5 นยามศพททใชในงานวจย 4

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 5

2.1 แนวคดและความหมายเกยวกบพฤตกรรมของผบรโภค 5 2.2 การทบทวนงานวจยทเกยวของชมชน (Community) และพฤตกรรมของ 9 ผใชบรการ Coworking Space

2.2.1 ประมดล าดบขนความตองการของ Coworking Space 11 2.2.2 ปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจในการเลอกใชบรการ 12 Coworking Space ในเขตกรงเทพมหานคร

Page 11: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

(7)

2.2.3 The Environment and Behavior in Co working Space: 13 An Analysis of Privacy, Personal Space, and Territoriality

2.3 แนวคดทน ามาสรางกรอบของงานวจย 14 2.3.1 Online learning communities: Investigating a design framework 14 2.3.2 ทฤษฎฐานราก (Grounded Theory) 15

2.4 กรอบของงานวจย 16

บทท 3 ระเบยบวธวจย 18

3.1 กระบวนการวจย 18 3.2 วธการเลอกพนทศกษา 19

3.2.1 Hubba Thailand 19 3.2.2 Draft board 20

3.3 วธการเกบขอมลจากกลมตวอยางทท าการศกษา 20 บทท 4 ผลการวจยและอภปรายผล 22

4.1 ขอมลเบองตนของกลมตวอยาง 22 4.2 ผลการวจยจากการสมภาษณเชงลก 24

4.2.1 Hubba Thailand 24 4.2.1.1 ระบบการใหบรการ 24 4.2.1.2 บรบทแวดลอม 26 4.2.1.3 ลกษณะของผใชบรการ 28

4.2.2 Draft Board 32 4.2.2.1 ระบบการใหบรการ 32 4.2.2.2 บรบทแวดลอม 34 4.2.2.3 ลกษณะของผใชบรการ 35

4.2.3 ความคลายคลง ความแตกตาง และความเปนไปไดในการสราง 37 ชมชน (Community) ในอนาคต

Page 12: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

(8)

บทท 5 สรปผลการวจยและการน าไปใชประโยชน 41

5.1 การอภปรายผลการวจย 41 5.1.1 ระบบการใหบรการ 41 5.1.2 บรบทแวดลอม 42 5.1.3 ลกษณะของผใชบรการ 42

5.2 ขอเสนอแนะและการน าผลวจยไปใชประโยชน 43 5.3 ขอจ ากดของงานวจย 44 5.4 ขอเสนอแนะส าหรบการวจยในอนาคต 45

รายการอางอง 47 ภาคผนวก

ภาคผนวก ก : ประเดนค าถามสมภาษณเชงลกกลมตวอยาง 50 ประวตผเขยน 52

Page 13: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

(9)

สารบญตาราง ตารางท หนา 4.1 ตารางแสดงขอมลเบองตนของกลมตวอยางทมพฤตกรรมการใชบรการ 23

Coworking Space ท Hubba Thailand จ านวน 8 คน 4.2 ตารางแสดงขอมลเบองตนของกลมตวอยางทมพฤตกรรมการใชบรการ 23

Coworking Space ท Draft Board จ านวน 8 คน

Page 14: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

(10)

สารบญภาพ ภาพท หนา 2.1 แบบจ าลองพฤตกรรมผบรโภค 6 2.2 ล าดบขนความตองการของมาสโลว 11 2.3 แบบจ าลองการสรางชมชนทางการศกษา 15 2.4 แบบจ าลองการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space 16

Page 15: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

1

บทท 1 บทน า

1.1 ปญหาและความส าคญของปญหา

ปจจบน ความตองการพนทส าหรบการท างานนอกสถานทไดรบความนยมเพมขนอยาง

ตอเนอง ทงการท างานสวนตว การท างานกลม การอานหนงสอของนกเรยนนกศกษา การท างานของอาชพอสระ (Freelancer) ธรกจขนาดเลก (SME) และธรกจเกดใหม (Start-up) ทยงไมมส านกงานเปนของตนเอง รวมถงพนกงานประจ าของบรษททไมจ าเปนตองท างานทออฟฟศ (Mobile Worker) ซงเปนผลมาจากความกาวหนาทางเทคโนโลยและความยดหยนในการเลอกสถานทท างานทเพมขน

พฤตกรรมการท างานทเปลยนไปสงผลใหธรกจ Coworking Space หรอพนทท างานรวมกนมการเตบโตอยางรวดเรวตามเมองศนยกลางของประเทศตางๆ ทวโลก ทงสหรฐอเมรกา แคนาดา อตาล ฝรงเศส ญปน สเปน และรสเซย เปนตน จากผลส ารวจ Coworking Space ของ Deskmag พบวาในปค.ศ. 2015 ม Coworking Space ตงอยกวา 7,800 แหงทวโลก ขยายตวดวยอตราการเตบโต 36% และมสมาชกใชบรการปจจบนกวา 500,000 คน

เชนเดยวกบในประเทศไทย พฤตกรรมการท างานทเปลยนไปเรมกอใหเกดการเปลยนแปลงของธรกจ ซงสามารถแบงออกได 2 รปแบบคอ

1. ธรกจทมรายไดหลกจากการซอขายสนคา แตมการเพมการบรการอนๆ เสรมเขามาเพอใหสอดคลองกบความตองการเรองสถานทส าหรบการท างานของผบรโภคมากขน ซงเปนรปแบบทเหนไดชดเจนในธรกจประเภทคาเฟ เชน TOM N TOMS ในบางสาขาม Business room ทนงได 6-8 คน ส าหรบลกคาทตองการคยธรกจ หรอ Too Fast To Sleep ธรกจเพอสงคมทเปดเปนพนทสาธารณะใหบคคลทวไปเขามาใชบรการ โดยมรายไดจากการขายเครองดมและขนมหวานเทานน แมจะขาดทนเดอนละกวาสองแสนบาท

2. ธรกจทมรายไดหลกจากการใหบรการเชาพนทท างาน ทงในรปแบบของส านกงานเสมอน (Virtual Office) และพนทท างานรวมกน (Coworking Space) ซงถอเปนรปแบบธรกจทไดรบอทธพลและตอยอดมาจากแนวคดเศรษฐกจแบงปน (Sharing Economy) ทแพรหลายเปนอยางมากในปจจบน ซงประเดนส าคญของแนวคดดงกลาวคอการแลกเปลยนและแบงปนสวนเหลอใช (Excess Capacity) ระหวางกน เปนการเขาถงสนคาและบรการดวยการเชายมแทนการซอไวครอบครอง โดยมพฒนาการของเทคโนโลยเปนตวขบเคลอนใหเกดการขยายตวของแนวคดอยางรวดเรว ธรกจทมรายไดหลกจากการใหบรการเชาพนทท างานจงกลายเปนธรกจทสามารถตอบโจทย

Page 16: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

2

แนวคดดงกลาวไดเปนอยางด ผานการจบคทงทางฝงอปสงคทตองการพนทส าหรบการท างานและฝงอปทานทตองการแบงปนพนทเหลอใชของตนเองใหเกดประโยชนสงสด

อยางไรกตาม ส านกงานเสมอน (Virtual Office) และ Coworking Space ถอเปนธรกจทมความคลายคลงกน เนองจากเปนธรกจทมแนวคดหลกมาจากการแบงปนพนทและอปกรณอ านวยความสะดวกส าหรบการท างานรวมกน เพอลดตนทนคาใชจายในการท างาน แตจดเดนทสรางความแตกตางให Coworking Space เปนมากกวาส านกงานเสมอน (Virtual Office) ตามแนวคดเศรษฐกจแบงปน (Sharing Economy) ทวไป คอการสรางชมชน (Community) ภายในกลมของผใชบรการ เพอสรางประโยชนจากการท างานรวมกน สงผลให Coworking Space ไมเพยงแตเปนธรกจทชวยลดตนทนในการท างาน แตยงชวยเพมประสทธภาพและผลลพธทไดจากการท างานดวย เชน การแลกเปลยนความคดเหนระหวางผใชบรการ การแนะน างานใหกนและกน หรอการท างานรวมกนระหวางสาขาอาชพทแตกตางกน เปนตน

Coworking Space เปนแนวความคดทมตนแบบมาจาก C-Base ณ กรงเบอรลน ประเทศเยอรมน เมอปค.ศ. 1995 ซงเปนสถานททเปดใหบคคลทวไปสามารถเขามาประชม ท างาน และใชอน เตอร เนตได ตอมาในปค .ศ. 1999 Bernie DeKoven เรม ใชค าวา Coworking ในความหมายของสถานทสวนกลางทผคนสามารถท างานรวมกนได ซง Coworking Space แหงแรกในโลกเกดขนเมอวนท 9 สงหาคม ค.ศ. 2005 ทเมองซานฟรานซสโก รฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกา โดย Brad Neuberg ในรปแบบองคกรไมแสวงหาผลก าไร

แนวความคดดงกลาวเรมเขาสประเทศไทยในปค.ศ. 2012 จากการเปดตว HUBBA Thailand ซงเปน Coworking Space แหงแรกของประเทศไทย โดยปจจบน Coworking Space เรมขยายการใหบรการไปยงพนทตางๆ ทวประเทศไทย ทงในพนทเขตกรงเทพมหานครกวา 40 แหง รวมถงหวเมองใหญอนๆ อกกวา 10 แหง เชน เชยงใหม ขอนแกน หาดใหญ พทยา และภเกต

อยางไรกตาม จากการเขาสงเกตการณของผวจยทงการใชบรการในพนทส าหรบการท างานและการเขารวมกจกรรมตางๆ ของ Coworking Space ในเขตกรงเทพมหานครจ านวน 10 แหง รวมถงการศกษาแนวคดในมมมองของผประกอบการ Coworking Space ในหลายๆ แหง เพอส ารวจพฤตกรรมการใชบรการ Coworking Space ในกรงเทพมหานคร พบวา Coworking Space สวนใหญยงไมเกดการสรางชมชน (Community) อยางจรงจง ผใชบรการมลกษณะการท างานแบบเปนปจเจก ไมมการสรางปฏสมพนธหรอการแลกเปลยนระหวางกน ซงท าใหการเลอกท างานใน Coworking Space ไมไดเกดประโยชนทแตกตางจากการท างานในส านกงานเสมอน (Virtual Office) ทวไป ทงท Coworking Space มการออกแบบบรรยากาศใหผใชบรการรสกเปนกนเอง มการจดกจกรรม (Event) อยางสม าเสมอ เพอกระตนใหผใชบรการสนใจเขารวมและแลกเปลยนความคดเหนระหวางกน

Page 17: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

3

เปนทนาสนใจวา Coworking Space ในหลายๆ ประเทศประสบความส าเรจในการสร าง ชมชน (Community) ระหว าง ผ ใชบ รการ แ ต ในประ เทศไทยก ลบย ง ไม เก ด ชมชน (Community) ขนมา ประกอบกบผลจากการทบทวนวรรณกรรมพบวางานวจยเกยวกบ Coworking Space ทผานมาสวนใหญเปนงานวจยในตางประเทศ ซงไมสามารถน ามาปรบใชในบรบทของประเทศไทยไดโดยตรง ขณะทงานวจยภายในประเทศไมไดมการศกษาเกยวกบชมชน (Community) ใน Coworking Space มากอน

ผว จย จงเหนความส าคญ ในการศกษาเรองการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space โดยผประกอบการสามารถน าผลทไดจากงานวจยนไปปรบใชกบธรกจของตนเองเพอใหบรรลเปาหมายในการสรางชมชน (Community) ซงจะสรางประโยชนตอเนองไปยงกลมผใชบรการ เพราะนอกจากจะสามารถลดตนทนในการท างานไดแลว ยงสามารถเพมประสทธภาพและผลลพธในการท างาน ซงเปนผลมาจากการเขารวมชมชน (Community) ไดอกดวย

1.2 วตถประสงคของงานวจย

1.2.1 เพอเขาใจถงสถานการณของการสรางชมชน (Community) ใน Coworking

Space ในปจจบน 1.2.2 เพอศกษาความสมพนธระหวางตวแปรท านายตางๆ กบสภาพแวดลอมในการ

สรางปฏสมพนธระหวางผใชบรการทน าไปสการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space

1.3 ขอบเขตของงานวจย ขอบเขตของงานวจยคอศกษาถงความสมพนธระหวางองคประกอบตางๆ ภายใน

Coworking Space ทกระตนให เกดปฏ สมพนธระหวางผใชบรการ ทมผลตอการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space โดยการเกบข อม ลจะท าการ สง เกตแบบม ส วน รวม (Participant Observation) และการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) จากกลมตวอยางทมพฤตกรรมการใชบรการ Coworking Space ซงระยะเวลาในการท างานวจยนคอเดอนกมภาพนธ 2559 – มถนายน 2559

Page 18: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

4

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากงานวจย ขอมลทไดจากงานวจยนจะสรางประโยชนใหไดทงผประกอบการและผใชบรการ ใน

ดานผประกอบการ งานวจยนจะชวยใหผประกอบการ Coworking Space ในเขตกรงเทพมหานครเขาใจถงตวแปรท านายตางๆ ทสงผลตอการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space มากขน และสามารถน าผลทไดจากการวจยไปปรบใชกบธรกจของตนเองเพอสรางชมชน (Community) ใหเกดขนจรง ซงผใชบรการจะเปนกลมทไดรบผลประโยชนโดยตรงจากชมชนดงกลาว เชน ประโยชนจากการแลกเปลยนความคดเหนและประสบการณในการท างาน หรอประสทธภาพในการท างานทสงขนจากการท างานรวมกนระหวางสาขาอาชพ

1.5 นยามศพททใชในงานวจย

Coworking Space คอพนทท างานรวมกน เปนธรกจทตอบสนองพฤตกรรมและความ

ตองการของผบรโภคทตองการพน ทส าหรบการท างาน โดยจดเดนของ Coworking Space ประกอบดวย

อปกรณและสงอ านวยความสะดวกทรองรบการท างานอยางครบถวน ทงโตะ เกาอ สญญาณอนเตอรเนตไรสาย (WiFi) ปลกไฟ เครองถายเอกสาร เครองสแกน เครองแฟกซ ขนมและเครองดม ลอกเกอร จอมอนเตอร หองครว และหองน า ซงอาจมความแตกตางกนในแตละแหงและแตละระดบราคา นอกจากน ยงมการจดสภาพแวดลอมทเออตอการท างาน มระดบเสยงและความเขมของแสงสวางทเหมาะสม เปนตน

รปแบบการบรการทมใหเลอกอยางหลากหลาย เพอใหสอดคลองกบรปแบบการท างานของผใชงานทแตกตางกน โดยมทงระยะสญญาสมาชกรายวน รายเดอน และรายป มพนทการท างานใหเลอกแบบรายบคคล (Single) แบบกลม (Group) หองประชม (Meeting Room) ออฟฟศสวนตว (Private Office) รวมทงพนทจดงานอเวนท (Event) ซงอาจจะมเงอนไขและระดบราคาแตกตางกนในแตละแหง

ชมชน (Community) ของกลมผใชบรการ ซงนอกจากจะเปนแรงกระตนในการท างาน ยงกอใหเกดประโยชนในแงประสทธภาพและผลลพธในการท างาน ทสงขนผานการพดคยแลกเปลยนความคดเหน การแนะน างาน การสรางความสมพนธ (Connection) ระหวางผใชบรการ รวมถงการท างานรวมกนระหวางผใชบรการในหลากหลายสาขาอาชพ

Page 19: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

5

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

จากการท างานคนควาอสระเรองการสรางชมชน (Community) ใน Coworking

Space ผวจยไดท าการศกษาแนวคด ทฤษฎ บทความทางวชาการ และงานวจยตางๆ เพอใชเปนแนวทางและกรอบในการด าเนนงานศกษาวจย ซงมหวขอทเกยวของ ดงน

2.1 แนวคดและความหมายเกยวกบพฤตกรรมของผบรโภค 2.2 การทบทวนงานวจย ท เก ยวของชมชน (Community) และพฤตกรรมของ

ผใชบรการ Coworking Space 2.2.1 ประมดล าดบขนความตองการของ Coworking Space 2.2.2 ปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจในการเลอกใชบรการ Coworking

Space ในเขตกรงเทพมหานคร 2.2.3 The Environment and Behavior in Co working Space: An

Analysis of Privacy, Personal Space, and Territoriality 2.3 แนวคดทน ามาสรางกรอบของงานวจย

2.3.1 Online learning communities: Investigating a design framework 2.3.2 ทฤษฎฐานราก (Grounded Theory)

2.4 กรอบของงานวจย

2.1 แนวคดและความหมายเกยวกบพฤตกรรมของผบรโภค

แนวคดเรองพฤตกรรมผบรโภครบการนยามโดยนกวชาการทท าการศกษาแตกตางกนไป โดยในทนจะยกตวอยางเฉพาะนยามทเปนทรจกและยอมรบในวงกวางในประเทศไทย เชน

Kotler (1994) ใหความหมายพฤตกรรมผบรโภควาเปนกระบวนการเลอก การซอ และการบรโภคสนคาและบรการของแตละบคคล กลมคน หรอองคกร เพอตอบสนองความจ าเปนขนพนฐานและความตองการของตนเอง

อดลย จาตรงคกล (2006) ใหความหมายวาเปนปฏกรยาของบคคลทเกยวของโดยตรงกบการไดรบและใชสนคาและบรการหนงๆ รวมทงกระบวนการตางๆ ของการตดสนใจซงเกดกอน และเปนตวก าหนดปฏกรยาตางๆ เหลานน

Page 20: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

6

Schiffman and Kanuk (2007) ใหความหมายวาพฤตกรรมของผบรโภคหมายถงพฤตกรรมตางๆ ของผบรโภคทปรากฏขนในระหวางการคนหา การซอ การบรโภค และการประเมนคาสนคาและบรการ ทพวกเขาคาดหวงวาจะสามารถตอบสนองความตองการของพวกเขาได

จากการศกษานยามพฤตกรรมของผบรโภคจงสามารถสรปนยามไดวา พฤตกรรมตางๆ ของผบรโภคทเกดขนเพอใหไดมาซงสนคาหรอบรการทตอบสนองความตองการของตนเอง ซงเรมตงแตกระบวนการตดสนใจกอนเกดการซอ เรอยไปจนถงหลงการไดมาซงสนคาและบรการนนๆ

พฤตกรรมของผบรโภคสามารถอธบายไดดวยแบบจ าลองพฤตกรรมตามหลก Stimulus-Response Theory ซงประกอบดวย 3 สวนหลก ไดแก สงกระตน (Stimuli) ความรสกนกคดของผบรโภค (Buyer’s Black Box) และการตอบสนองของผบรโภค (Buyer’s Responses) โดยแตละสวนสามารถแจกแจงรายละเอยดได ดงน (Kotler and Keller 2012, p.173-188)

ภาพท 2.1 แบบจ าลองพฤตกรรมของผบรโภค

สงกระตน (Stimuli) คอปจจยทกระตนให เกดความตองการของผบรโภค เปน

จดเรมตนของการเกดพฤตกรรมของผบรโภค ซงประกอบดวย 2 สวนยอย ไดแก 1. สงกระตนทางการตลาด (Marketing Stimuli) เปนปจจยภายในทเกยวของกบสวน

ประสมทางการตลาด ซงประกอบดวย สนคาและบรการ ราคา ชองทางการจดจ าหนาย และการสงเสรมการตลาด

2. สงกระตนอนๆ (Other Stimuli) เปนปจจยภายนอกหรอสภาพแวดลอมทอยนอกเหนอการควบคม เชน เศรษฐกจ เทคโนโลย การเมอง และวฒนธรรม

Page 21: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

7

ความรสกนกคดของผบรโภค (Buyer’s Black Box) เกดขนเมอไดรบอทธพลหรอการกระตนจากสงกระตน เปนกระบวนการทเกดขนภายในความนกคดของผบรโภคทไมสามารถควบคมหรอคาดเดาได และสงผลตอเนองไปยงการตอบสนองของผบรโภค ความรสกนกคดของผบรโภคประกอบดวยลกษณะของผบรโภคและกระบวนการตดสนใจซอของผบรโภค

1. ลกษณะของผบรโภค (Buyer’s Characteristic) ถกกระทบและไดรบอทธพลจาก 4 ปจจยหลก ไดแก

1.1 ปจจยทางวฒนธรรม (Cultural Factors) โดยวฒนธรรม (Culture) หมายถงคานยม ทศนคต ความเชอ หรอพฤตกรรมทเปนลกษณะพนฐานทไดรบการสบทอดตอกนมาในสงคมหนงๆ โดยแตละกลมยอยในสงคมจะมวฒนธรรมยอย (Subculture) ทแตกตางกนไป เชน สญชาต เชอชาต ศาสนา สผว หรอสภาพภมศาสตร นอกจากนสถานะทางสงคม (Social Class) กมอทธพลเชนเดยวกน โดยสงผลใหพฤตกรรม ทศนคต ความสนใจ รวมถงความตองการของกลมคนในสถานะทางสงคมเดยวกนมความคลายคลงกน

1.2 ปจจยทางสงคม (Social Factors) เปนปจจยทสรางอทธพลตอผบรโภคระหวางการด าเนนชวตประจ าวน โดยสามารถแบงออกไดเปนกลมอางอง ครอบครว บทบาท และหนาทความรบผดชอบ

1.3 ปจจยสวนบคคล (Personal Factors) เชน อาย สถานะของชวงชวต เพศ อาชพ สถานะทางเศรษฐกจ รปแบบการด าเนนชวต บคลกภาพ หรอความเปนตวตน เปนปจจยสวนบคคลทสงผลตอพฤตกรรรมผบรโภค และมอทธพลตอการตดสนใจซอของผบรโภค

1.4 ปจจยทางจตวทยา (Psychological Factors) แบงออกได 4 ประเภท

การจงใจ (Motivation) ผบรโภคมแรงจงใจเปนปจจยทผลกดนใหเกดความตองการ สงผลใหเกดพฤตกรรมทจะตอบสนองความตองการนนๆ

การรบร (Perception) มความส าคญตอผบรโภคมากกวาขอเทจจรง เนองจากการรบรสงผลกระทบโดยตรงตอพฤตกรรมของผบรโภค โดยการรบรคอกระบวนการในการเลอก จดการ และแปลความขอมลตางๆ ทไดรบ เพอน ามาประมวลผลเปนการรบรทแตกตางกนของแตละบคคล ซงการรบรดงกลาวจะมความสมพนธกบสงกระตน ทงสงกระตนทางกายภาพ และสงกระตนอนๆ ไดแก สภาพแวดลอมและเงอนไขของแตละบคคล

การเรยนร (Learning) เกดจากประสบการณ ซงอาจเปนไดทงการเรยนรจากประสบการณของตนเอง หรอเรยนรผานประสบการณของผอน โดยสรางอทธพลใหเกดการเปลยนแปลงหรอการท าซ าของพฤตกรรม และสงผลกระทบตอความเชอและทศนคตของแตละบคคล

Page 22: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

8

ความเชอและทศนคต (Belief and Attitude) ทเกดจากประสบการณและการเรยนรสวนบคคล สงผลใหผบรโภคเกดความเชอและทศนคตตอบางสงบางอยาง ทกลายเปนการสรางกรอบความคดใหกบผบรโภค ความเชอเปนสงทผบรโภคยดถอเปนหลก สวนทศนคตเปนสงทท าใหผบรโภคประเมนสงๆ หนงวาชอบหรอไมชอบ เปนการตดสนโดยใชความรสกสวนตวไมใชเหตผล ถอเปนสงทเปลยนไดยาก

2. กระบวนการตดสนใจซอของผบรโภค (Buying Decision Process) เปนการศกษาถงขนตอนพนฐานทเกดขนระหวางการตดสนใจซอทเกดขนจรง ซงมทงหมด 5 ขนตอน ประกอบดวย

การตระหนกถงปญหา (Problem Recognition) กระบวนการตดสนใจซอของผบรโภคเกดขนทนททผบรโภคตระหนกถงปญหา และตองการทจะตอบสนองความตองการเหลานน โดยอาจเปนผลมาจากทงสงกระตนภายใน ซงถอเปนความตองการพนฐานของผบรโภค และสงกระตนภายนอก

การคนหาขอมล (Information Search) ขนตอนดงกลาวเกดขนเนองจากตามปกตแลวผบรโภคจะมความรตงตนเกยวกบสนคาหรอบรการหนงๆ นอยมาก จงจ าเปนตองมการหาขอมลเพมเตม ซงแหลงขอมลหลก 4 แหลงของผบรโภคประกอบดวย แหลงขอมลเฉพาะบคคล เชน เพอนบาน ครอบครว หรอคนรจก แหลงขอมลทางการคา เชน โฆษณา พนกงานขาย และเวบไซต แหลงขอมลสาธารณะ เชน สอสงพมพ หรอขอมลจากบรษทจดเรตตง และแหลงขอมลจากประสบการณ ซงอาจเกดจากการทดลองใช หรอการใชงานจรง เปนตน

การประเมนตวเลอก (Evaluation of Alternatives) หลงจากหาขอมลแลว แตละบคคลจะมการประเมนตวเลอก โดยวธการหรอกฎเกณฑในการประเมนของผบรโภคแตละรายจะไมมรปแบบตายตว คอผบรโภคแตละรายจะมวธการทไมเหมอนกน หรอแมแตผบรโภคคนเดมกมวธการประเมนทเปลยนไปเมออยภายใตสถานการณทตางกน

การตดสนใจซอ (Purchase Decision) เมอผานขนตอนการประเมนตวเลอกแลว ผบรโภคจะสามารถล าดบความพงพอใจทมตอแตละตวเลอกได และน าไปสการตดสนใจซอ

พฤตกรรมหลงการซอ (Postpurchase Behavior) เมอผบรโภคเกดการซอแลว ตอมาจะเกดการประเมนหลงการซอ ซงหากประเมนแลวพงพอใจ กมแนวโนมทจะกอใหเกดการซอซ าในอนาคต แตหากไมพงพอใจ ผบรโภคกมแนวโนมทจะไมซอซ าอก

การตอบสนองของผบรโภค (Buyer’s Response) หรอการตดสนใจซอ (Purchase Decision) เปนขนตอนการคดกรองตวเลอกในประเดนตางๆ ทงการเลอกผลตภณฑ ตราสนคา ผขาย ปรมาณการซอ เวลาในการซอ และวธการช าระเงน

Page 23: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

9

การศกษางานวจยนจะเนนทการศกษาผลกระทบของตวแปรท านาย (Presage) ทมตอกระบวนการภายในทสงผลใหเกดการตดสนใจและแสดงออกซงพฤตกรรมทแตกตางกนของผบรโภค โดยหนงในตวแปรท านายทท าการศกษา คอ ลกษณะของผบรโภคทสวนหนงสามารถอธบายไดดวยแบบจ าลองพฤตกรรมของผบรโภค

2.2 การทบทวนงานวจยท เกยวของชมชน (Community) และพฤตกรรมของผใชบรการ Coworking Space

ชมชน (Community) Simon (2015) ใหนยามวาชมชน (Community) คอกลมคนทประกอบดวยสมาชกทม

ลกษณะแตกตางกน แตมความผกพนระหวางกนดวยการเชอมโยงและความคลายคลงกนในดานใดดานหนง

1. สภาพภมศาสตร เปนชมชนทสมาชกประกอบดวยกลมคนทอยอาศยบรเวณใกลเคยงกน เชน ชมชม หมบาน

2. คณลกษณะ สงทบงบอกตวตนของแตละบคคล เชน ศาสนา ชวงอาย อาชพ 3. ความสนใจ กลมคนทมความชนชอบหรอการแสดงออกซงพฤตกรรมทคลายคลงกน

เชน กฬา หนงสอ งานอดเรก จาก งาน ศ ก ษ าข อ ง MacQueen (2001) อ า งอ ง จ าก Brown (2005) ระ บ ว า

องคประกอบหลกของชมชน (Community) ประกอบดวย 5 สวน ไดแก (1) สถานท (Locus) หรอพนททใชเปนศนยรวมสมาชกของชมชน (2) การแบงปนและแลกแปลยน (Sharing) เชน ความสนใจ หรอมมมองและทศนคตตางๆ (3) การด าเนนกจกรรมรวมกน (Joint Action) โดยเปนกจกรรมทไมเปนทางการและไมไดถกออกแบบมาโดยมวตถประสงคเพอสรางชมชน เชน การชวยเหลอซงกนและกน (4) ความสมพนธทางสงคม (Social Ties) ซงรวมถงความสมพนธทชวยสรางบรรยากาศในการพดคยตดตอระหวางสมาชก และ (5) ความหลากหลาย (Diversity) หมายถงความหลากหลายในดานอนๆ ทไมใชลกษณะรวมของชมชนนนๆ ซงจะชวยเพมความซบซอนของชมชนและชวยใหชมชนมความแนบแนนมากขน

การระบชมชน (Community) หนงๆ จะแยกแยะตามลกษณะรวมทสมาชกในชมชนมรวมกน ซงความเขมแขงของชมชนจะขนอยกบความสมพนธและการมสวนรวมระหวางสมาชก ดงนนชมชน (Community) ใน Coworking Space จงหมายถงกลมคนทมพฤตกรรมรวมกนคอการใชบรการ Coworking Space โดยสมาชกมความสมพนธระหวางกน และมสวนรวมกบชมชน

Page 24: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

10

การสรางชมชน (Community) ภายใน Coworking Space ถอเปนประเดนสรางความแตกตางทท าให Coworking Space เปนมากกวาแคการแบงปนพนทและอปกรณอ านวยความสะดวกในการท างานรวมกนตามแนวคดเศรษฐกจแบงปน (Sharing Economy) เพราะนอกจากผใชบรการจะไดรบประโยชนจากการลดตนทนคาใชจายในการท างานแลว ยงสามารถเพมประสทธภาพ (Productivity) จากการท างานรวมกนระหวางผใชบรการ (Collaboration) ไดอกดวย

การเลอกท างานท Coworking Space จงถอเปนการสรางโอกาสทางธรกจผานการเขารวมชมชน (Community) ภายใตสภาพแวดลอมทเตมไปดวยความหลากหลายของสาขาอาชพและผเชยวชาญในสายงานตางๆ ซงเปนขอไดเปรยบทเดนชดเมอเปรยบเทยบกบการท างานในพนทการท างานอนๆ เนองจากการเพมขนของชมชน (Community) จะน าไปสการเพมขนของตนทนทางสงคม (Social Capital) (Sanborn, 2015)

พฤตกรรมของผใชบรการ Coworking Space จากการทบทวนงานวจยทท าการศกษาเกยวกบพฤตกรรมของผใชบรการ Coworking

Space พบงานวจยทนาสนใจ ซงท าการศกษาผใชบรการโดยการเกบขอมลจากแบบสอบถาม ดงน

Pellegrin (2010) เกบขอมลจากผใชบรการในกรงเบอรลน ประเทศเยอรมน

Pellegrin and Foertsch (2011) เกบขอมลจากผใชบรการทวโลก

สชาดา ชตมาวรพนธ (2014) เกบขอมลจากผใชบรการในประเทศไทย

Sayles (2015) เกบขอมลจากผใชบรการในประเทศสหรฐอเมรกา ซงสามารถสรปรวมพฤตกรรมในดานตางๆ ของผใชบรการได ดงน จดมงหมายของการใชบรการ Coworking Space ในกรงเบอรลน ประเทศเยอรมน

นอกจากความตองการพนทส าหรบการท างานนอกทอยอาศยแลว ผใชบรการสวนใหญยงตองการมปฏสมพนธกบผใชบรการรายอนๆ ทมความเชยวชาญในสายงานและสาขาอาชพทแตกตางกนไป ผานการสรางชมชน (Community) ซงอาจจะเปนประโยชนตอการท างานในอนาคต (Pellegrin, 2010) สอดคลองกบการศกษาของ Sayles (2015) ทระบวากวา 97% ของผใชบรการ Coworking Space ในประเทศสหรฐอเมรกา ตองการสรางชมชน (Community) และไดท าความรจกกบผใชบรการรายอน โดย 64% มองวาการท างานใน Coworking Space จ าเปนตองมชมชน และมเพยง 4% ของผใชบรการเทานนทไมเคยเขารวมกจกรรม (Event) ท Coworking Space จดขน นอกจากนแลว ผหญงจะใหความส าคญของการสรางชมชน (Community) และมแนวโนมทจะมปฏสมพนธกบผอนมากกวาผชาย เชน การพดคย การแลกเปลยนความคดเหน หรอการขอความชวยเหลอ เปนตน

ผใชบรการ Coworking Space ในกรงเบอรลน ประเทศเยอรมน 95% ไมไดประกอบอาชพทขนตรงตอบรษท เชน เปนเจาของธรกจ หรอประกอบอาชพอสระ (Pellegrin, 2010)

Page 25: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

11

สอดคลองกบการศกษาของสชาดา ชตมาวรพนธ (2014) ทระบวาผใชบรการในประเทศไทยสวนใหญประกอบธรกจสวนตว แตขดแยงกบงานวจยของ Sayles (2015) ทระบวาสดสวนของผใชบรการในสหรฐอเมรกาทเปนพนกงานบรษทและอาชพอสระมความใกลเคยงกน

Coworking Space ถอเปนธรกจท ผใชบรการมความภกดตอผใหบรการสง โดยผใชบรการทวโลกกวา 59.7% เลอกใชบรการ Coworking Space เปนประจ าเพยงแหงเดยวเทานน และสวนใหญยงคงเลอกใชบรการท Coworking Space แหงแรกทเคยเขาใชบรการ (Pellegrin and Foertsch, 2011)

อยางไรกตาม ผใชบรการจะมพฤตกรรมการท างานในสถานทท างานอนๆ เชนกน โดยจะใชเวลาเฉลยประมาณ 55.2% ของเวลางานทงหมดท Coworking Space ถดมาคอทอยอาศย รวมทงส านกงานและรานกาแฟ เปนตน นอกจากนความถในการใชบรการทวโลก 41.2% ใชบรการทกวน และ 18.5% ใชบรการ 3-4 ครงตอสปดาห (Pellegrin and Foertsch, 2011) ซงสวนทางกบการศกษาของสชาดา ชตมาวรพนธ (2014) ทระบวา ผใชบรการในประเทศไทยสวนใหญ คอกวา 49.1% จะใชบรการเฉลยเพยง 1-2 วนตอสปดาห ในขณะทมผใชบรการทกวนเพยง 11.1% เทานน

2.2.1 ประมดล าดบขนความตองการของ Coworking Space ทฤษฎเรองล าดบขนของความตองการของมาสโลว (Maslow’s Theory of

Motivation) ทอธบายไววาแตละบคคลมล าดบขนของความตองการ โดยการจงใจจะเกดขนเมอความตองการในขนแรกทมความจ าเปนมากทสดไดถกเตมเตมแลว บคคลกจะเกดแรงจงใจทจะเตมเตมความตองการในขนทสงขนเรอยๆ ถอเปนอกหนงแนวคดทสามารถน ามาปรบใชกบธรกจบรการ Coworking Space ได ซง William van den Broek (2015) อธบายการน าแนวคดมาประยกตใช ดงน

ภาพท 2.2 ล าดบขนความตองการของมาสโลว

Page 26: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

12

1. ความตองการขนพนฐาน (Psychological Needs) เปนความตองการทางกายภาพของผบรโภค ถอเปนล าดบขนทมความจ าเปนมากทสด ซงส าหรบธรกจ Coworking Space แลว สงทจ าเปนตองมเพอตอบสนองความตองการพนฐานของผใชบรการทตองการสถานทส าหรบการท างาน ไดแก อปกรณส านกงาน อาหารและเครองดม สญญาณอนเตอรเนตไรสาย (WiFi) หองน า ปลกไฟ และการเดนทางทสะดวกสบาย เปนตน

2. ความตองการความมนคงปลอดภย (Safety Needs) ตองการหลกเลยงหรอลดความเสยงทอาจเกดขน ซง Coworking Space สามารถรองรบความตองการดงกลาวผานการสรางระบบรกษาความปลอดภย และความเชอใจกนระหวางผใชบรการ นอกจากนยงลดความเสยงเรองความมนคงทางการเงนดวยการระบคาใชจายในการใชบรการอยางชดเจน ทงยงมตวเลอกในการใชบรการทหลากหลาย ผใชบรการสามารถเลอกการใหบรการทตรงกบความตองการของตนเองได

3. ความตองการทางสงคม (Social Needs) จะไดรบการตอบสนองผานการสรางบรรยากาศในการท างานทเออตอการสรางปฏ สมพนธระหวางกน จนกลายเปนชมชน (Community) ทถอเปนเอกลกษณของการเลอกท างานท Coworking Space นอกจากนยงมการจดกจกรรมเพอพฒนาศกยภาพ (Workshop) และกจกรรมทางสงคม (Social Event) อยางสม าเสมอ เพอสรางโอกาสในการท าความรจกและแลกเปลยนความคดเหน ประสบการณ และความเชยวชาญระหวางกน

4. ความตองการการยอมรบนบถอ (Esteem Needs) ความหลากหลายดานสาขาอาชพของผใชบรการ จะสงผลให ผใชบรการแตละรายไดรบการยอมรบนบถอในฐานะผเชยวชาญในสาขาอาชพของตนเอง สามารถใหค าปรกษาหรอค าแนะน าเพอชวยสรางประโยชนใหแกผใชบรการรายอนได

5. ความตองการตวตน (Self-actualization) การท างาน ใน Coworking Space ทบรรยากาศเออตอการท างาน มการแลกเปลยนความคดเหนและการพดคยกนในชมชน (Community) จะชวยกระตนใหผใชบรการเกดการพฒนาตนเองอยตลอดเวลา รวมทงการจดกจกรรมเพอพฒนาศกยภาพ (Workshop) และกจกรรมทางสงคม (Social Event) อยางหลากหลาย สงผลใหผใชบรการสามารถเรยนรและพฒนาทกษะใหมๆ ไดตลอดเวลา

2.2.2 ปจจยทมผลตอความพงพอใจในการเลอกใชบรการ Coworking Space ในเขตกรงเทพมหานคร (สชาดา ชตมาวรพนธ, 2014)

งานวจยดงกลาวไดท าการศกษาความสมพนธระหวางปจจยทางประชากรศาสตรและปจจยดานสวนประสมทางการตลาดทง 7 ประการ (7Ps) กบความพงพอใจในการใชบรการ Coworking Space ซงกลมตวอยางทใชในการศกษาวจยคอผทเคยใชบรการ Coworking Space โดยเกบขอมลผานการแจกแบบสอบถามทางอนเตอรเนตทมค าถามคดกรอง เพอใหไดกลมตวอยาง

Page 27: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

13

ตามทตองการจ านวน 316 ตวอยาง ซงเกบรวบรวมขอมลของผตอบแบบสอบถามในประเดนตางๆ ดงน

1. ลกษณะทางประชากรศาสตร ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายไดตอเดอน เชน ชวงอายทมการใชบรการมากทสดคอ 18-33 ป

2. พฤตกรรมการใชบรการ Coworking Space ไดแก ความถในการใชบรการ และคาใชจายในการใชบรการตอครง

3. ความคดเหนของปจจยทมผลตอการเลอกใช Coworking Space ตามสวนประสมทางการตลาดของธรกจบรการทง 7 ประการ (7Ps)

จากงานวจยไดกลาวสามารถสรปผลการวจยได ดงน

ปจจยทสงผลตอความพงพอใจในการใชบรการ Coworking Space สามารถล าดบความส าคญไดดงน ปจจยดานผลตภณฑ ปจจยดานกายภาพและการน าเสนอ ปจจยดานการสงเสรมการตลาด ปจจยดานราคา และปจจยดานบคลากร

ปจจยดานผลตภณฑเปนปจจยทสงผลตอความพงพอใจในการใชบรการมากทสด ซงประกอบดวยการมอปกรณส านกงานทสามารถตอบสนองการใชงานไดอยางครบถวน ทงจ านวน คณภาพ และความทนสมย รวมถงการมสงอ านวยความสะดวกอนๆ ทพรอมรองรบการใชงานในสวนพนทสาธารณะ ซงเปนปจจยทเออใหเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการ

ความแตกตางดานประชากรศาสตรสงผลตอระดบความพงพอใจในการใชบรการ Coworking Space เชน กลมทท าธรกจสวนตวหรอเปนเจาของกจการมแนวโนมทจะมความพงพอใจในการใชบรการมากกวาอาชพอนๆ

2. 2. 3 The Environment and Behavior in Co working Space: An Analysis of Privacy, Personal Space, and Territoriality (Rattanaprichavej, 2015)

งานวจยดงกลาวเปนงานวจยเชงคณภาพ (Quality Research) เพอศกษาเรองความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมและพฤตกรรมทเกดขนใน Coworking Space ทงหมด 4 พนท ไดแก เอกมย อโศก สขมวท และสาทร ผานการสงเกตและการสมภาษณเชงลกจากทงผประกอบการ พนกงาน และผใชบรการ โดยเจาะจงศกษาใน 3 ประเดน ดงน

ความเปนสวนตว คอการทแตละบคคลสามารถแยกตนเองออกจากผใชบรการรายอน หรอสภาพแวดลอมทไมพงประสงคได

พนทสวนบคคล เปนพนททผอนไมสามารถเขามายงเกยวได เปนระยะหางระหวางตวผใชบรการและปจจยอนๆ ทเขามารบกวน

Page 28: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

14

ความชดเจนในการแบงพนทการใชงาน ซงถอเปนเครองมอทใชในการกนเขตแดนเพอแยกตนเองออกมาจากสภาพแวดลอมทไมเปนทตองการ

ผลทไดจากงานวจยสามารถสรปความเชอมโยงได 3 ประเดน คอ

Coworking Space แตละแหงจะมลกษณะฉพาะทแตกตางกน ขนอยกบสถานทตง การออกแบบ การตกแตง กฎการใชงาน และปจจยอนๆ ทสงผลโดยตรงตอพฤตกรรมการใชงานของผใชบรการ โดยการศกษาใน 3 ประเดนหลกทระบไวพบวาเมอความเปนสวนตว พนทสวนบคคล และความชดเจนในการแบงพนทการใชงานเพมสงขน จะเปนอปสรรคตอสภาพแวดลอมทกระตนใหเกดการท างานรวมกน ในทางตรงขามหากเงอนไขดงกลาวมนอยเกนไปกจะเกดสงรบกวนและดงดดความสนใจ ดงนนจงควรแบงพนทสวนตวและพนทสวนรวมใหมความชดเจน เพอรกษาสมดลของสภาพแวดลอมทยงคงกระตนใหเกดการท างานรวมกน แตในขณะเดยวกนตองไมรบกวนสมาธในการท างานของแตละบคคล

ผใชบรการจะมความกระตอรอรนในการท างานมากขน หากไดรบแรงกดดนจากการเหนการท างานของผใชบรการรายอน

การออกแบบและตกแตงมผลตอพฤตกรรมของผใชบรการอยางมนยยะส าคญ คอยงสภาพแวดลอมมความเปนกนเอง ผใชบรการมแนวโนมทจะสรางปฏสมพนธระหวางกนมากขน

จากงานวจยทงหมดทกลาวมาขางตนจะเหนไดวางานวจยสวนใหญเปนงานศกษาของตางประเทศ ซงอาจจะไมสามารถน ามาปรบใชกบบรบทของประเทศไทยไดโดยตรง ขณะทงานวจยทมการศกษาเจาะจงพนทศกษาเปนประเทศไทยมจ านวนนอย และยงไมมการศกษาเรองการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space โดยตรง จงถอเปนประเดนใหม ท ผว จยตองการท าการศกษา

2.3 แนวคดทน ามาสรางกรอบของงานวจย

2.3.1 Online learning communities: Investigating a design framework

(Brook and Oliver, 2003) งานวจยดงกลาวมจดประสงคคอสรางและพฒนากรอบแนวคด เพอเปนแนวทาง

ในการสรางชมชนทางการศกษาใหกบผสอนออนไลน โดยประยกตแบบจ าลองมาจาก Biggs (1989) คอแบบจ าลอง 3P ประกอบดวยตวแปรท านาย (Presage) กระบวนการ (Process) และผลลพธ (Product) ซงทงสามองคประกอบมความเชอมโยงสมพนธกน โดยงานวจยไดน าแบบจ าลองดงกลาว

Page 29: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

15

มาประยกตสรางเปนแบบจ าลองของสภาพแวดลอมในการเรยนร เพอน าไปตอยอดเปนการสรางชมชนทางการศกษา (Community) ดงน

ภาพท 2.3 แบบจ าลองการสรางชมชนทางการศกษา

ตวแปรท านาย (Presage) เปนองคประกอบจากทงผเรยนและผสอนทจะท าให

เกดปฏสมพนธระหวางกนในระหวางการเรยนการสอน โดยมจดมงหมายเพอสรางการมสวนรวมและพฒนาเปนชมชน (Community) สามารถแยกยอยไดเปนการวางระบบ บรบทในการเรยนร และลกษณะของผเรยน

การวางระบบเปนปจจยทเกดจากสถาบนการเรยนการสอน เชน กฎเกณฑและเงอนไขในการเรยน การจดการระบบการเรยนการสอน และนโยบายการใหเกรด เปนตน

บรบทในการเรยนร เชน ระดบความยากงายของเนอหาการเรยน การอบรม ประสบการณและลกษณะของผสอน และขนาดกลมของผรวมเรยน

ลกษณะของผเรยน เชน ระดบการศกษา รปแบบการเรยน และทศนคตสวนตว

กระบวนการ (Process) เปนสภาพแวดลอมทเออตอการสรางและพฒนาการสอสารระหวางกน หรอสภาพแวดลอมในการเรยนรทกระตนใหเกดความรสกของการเปนชมชน (Community) เปนทางผานทเชอมระหวางตวแปรท านาย (Presage) ไปสผลลพธ (Product)

ผลลพธ (Product) เปนผลสดทายทเกดและไดรบผลกระทบจากปจจยตงตนคอตวแปรท านาย (Presage) ตางๆ

2.3.2 ทฤษฎฐานราก (Grounded Theory) ทฤษฎฐานรากเปนวธการทใชส าหรบการพฒนาทฤษฎ โดยตงอยบนพนฐานของ

ขอมลทไดรบการรวมรวบและวเคราะหอยางเปนระบบ (Strauss and Corbin, 1994) ถอเปนหนงในวธการทนยมใชในการวเคราะหขอมลเชงคณภาพเพอน าไปพฒนาเปนทฤษฎทางสงคมศาสตร

ล าดบขนของกระบวนการในการวเคราะหขอมลตามทฤษฎฐานรากสามารถแบงออกได 4 ล าดบ ดงน

Page 30: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

16

1. ขนรหส (Codes) เปนการวเคราะหเนอหาและประเดนหลกของขอมล โดยตดขอมลทไมจ าเปนหรอรบกวนออก ซงเรมตงแตการเปดรหส (Open Coding) คอหาประเดนหลกทเกยวของกบเนอหาทก าลงศกษา จากนนในขนแกนของรหส (Axial Coding) จงรวบรวมขอมลทมรหสใกลเคยงหรอมทศทางเดยวกนเขาดวยกน และในขนการเลอกรหส (Selective Coding) เปนการเรยบเรยงขอมลทรวบรวมเปนกลมไว ใหกลายเปนขอความ สมมตฐาน หรอรปแบบอนๆ เพอน าเสนอขอมลทรวบรวมไดอยางเปนระบบ

2. ขนแนวคด (Concepts) คอการน ารหสทไดมาวเคราะหเพอหาความสมพนธ โดยกลมกอนของเนอหาทสามารถเชอมโยงกนไดจะถกน ามารวมกนเปนแนวคด

3. ขนหมวดหม (Categories) แตละแนวคดจะถกจดหมวดหมรวมกน เพอขยายความสมพนธของขอมลในวงทกวางขน

4. ขนทฤษฎ (Theory) เมอสามารถรวบรวมขอมลทไดทงหมดเปนหมวดหมแลว จงน ามาวเคราะหเพอสรางเปนทฤษฎทแสดงใหเหนถงความเชอมโยง ความสมพนธ และความเปนเหตเปนผลของแตละขอมลอยางเปนระบบ ซงถอเปนเปาหมายหลกของการใชทฤษฎฐานรากในการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ

2.4 กรอบของงานวจย

กรอบงานวจยเรองการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space ไดรบการ

ส ง เค ร าะ ห ม าจ าก ก รอ บ แ น ว ค ด ข อ ง Brook and Oliver (2003) เร อ ง Online learning communities ทแบงกรอบแนวคดเปนตวแปรท านาย (Presage) กระบวนการ (Process) และผลลพธ (Product) รวมกบการใชทฤษฎฐานราก (Grounded Theory) ในการเชอมโยงความสมพนธโดยการน ามาประยกตใชเปนกรอบงานวจยเรองการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space นน ผวจยยงคงศกษาถง 3 ปจจยหลกทกลาวมาขางตน แตไดมการปรบเปลยนใหเขากบบรบทของ Coworking Space มากขน ดงน

ภาพท 2.4 แบบจ าลองการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space

Page 31: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

17

นอกจากน แบบจ าลองดงกลาวจะมบรณาการแนวคดของทงสชาดา ชตมาวรพนธ (2014) และ Rattanaprichavej (2015) ในรายละเอยดยอยของแตละประเดนทใชในกรอบงานวจย เพอใหกรอบแนวคดสอดคลองกบการน ามาใชในบรบทของการศกษาเกยวกบการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space มากขน โดยสามารถแจกแจงองคประกอบของกรอบของงานวจยได ดงน

1. ตวแปรท านาย (Presage) ประกอบดวย 3 ประเดนหลกในการศกษา ไดแก

ระบบการใหบรการ หมายถงระบบท Coworking Space มการก าหนดวางไว โดยมจดมงหมายเพอใหเกดผลกระทบตอสภาพแวดลอมในการสรางปฏสมพนธระหวางผใชบรการโดยตรง เชน การจดกจกรรมตางๆ ทงกจกรรมเพอพฒนาศกยภาพ (Workshop) และกจกรรมทางสงคม (Social Event) หรอกฎในการใชพนทสวนรวม เปนตน

บรบทแวดลอม เปนสภาพแวดลอมอนๆ ของ Coworking Space ทสงผลกระทบตอสภาพแวดลอมในการสรางปฏสมพนธโดยไมตงใจ โดยอาจเปนไดทงจากตวบคคล เชน พนกงานผใหบรการ หรอผใชบรการรายอน สถานท เชน การจดวางแผนผง ระดบเสยงและแสงสวาง และวฒนธรรมของแตละ Coworking Space

ลกษณะของผใชบรการ เชน อาย เพศ อาชพ พฤตกรรมการใชบรการ และจดมงหมายของการเลอกใชบรการ Coworking Space เปนตน

2. กระบวนการ (Process) เปนผลกระทบทเกดจากตวแปรท านาย ซงตามกรอบแนวความคดหมายถงสภาพแวดลอมในการสรางปฏสมพนธระหวางผใชบรการ

3. ผลลพธ (Product) เปนผลทเกดขนจากกระบวนการ สามารถแบงไดเปนความพงพอใจในการใชบรการ ประสทธภาพในการท างาน และชมชน (Community) ซงในทนจะเจาะจงศกษาเฉพาะชมชนเทานน

Page 32: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

18

บทท 3 ระเบยบวธวจย

การคนควาอสระครงนเปนการคนควาเชงคณภาพ (Quality Research) ทศกษาถงความสมพนธระหวางตวแปรท านาย (Presage) ซงประกอบดวยระบบการใหบรการ บรบทแวดลอม และลกษณะของผใชบรการ กบการเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการ ทสงผลใหเกดการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space วามความเชอมโยงกนอยางไร

3.1 กระบวนการวจย

3.1.1 ทบทวนวรรณกรรมเพอสบคนขอมลทเกยวของกบเนอหาทตองการท าการศกษา

ซงครอบคลมทงแนวคด ทฤษฎ บทความทางวชาการ หนงสอ วารสาร และงานวจยตางๆ เพอก าหนดทศทางและสรางกรอบของงานวจย

3.1.2 สรางรปแบบค าถามและเกบขอมลในมมมองของผประกอบการ เพอใหเขาใจจดมงหมายและความตองการในการด าเนนธรกจ Coworking Space เพอน าขอมลทไดมาพฒนากรอบของงานวจยใหสมบรณยงขนและมประโยชนตอผประกอบการจรง

3.1.3 สรางเครองมอทใชในงานวจย โดยสรางรปแบบค าถามส าหรบการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) เพอศกษาความสมพนธตวแปรท านาย (Presage) กบสภาพแวดลอมในการสรางปฏสมพนธระหวางผใชบรการทน าไปสการสรางชมชน (Community)

3.1.4 ท าการสงเกตแบบม สวนรวม (Participant Observation) ใน Coworking Space ตางๆ ผานการใชบรการและการเขารวมกจกรรม เพอเลอกพนทศกษาทสอดคลองกบงานวจยมากทสด

3.1.5 สมภาษณเชงลกจากผบรโภคทมพฤตกรรมการใชบรการ Coworking Space ทเลอกท าการศกษาจ านวน 16 คน เพอใหเขาใจถงความสมพนธระหวางตวแปรท านาย (Presage) กบสภาพแวดลอมในการสรางปฏสมพนธระหวางผใชบรการ ทมผลตอการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space โดยรปแบบการสมภาษณจะมการตงค าถามหลกเพอเปนการก าหนดขอบเขตของเรองทตองการศกษา และเปนการล าดบความคดเพอใหการสมภาษณมความเชอมโยงตอเนอง ซงจะเปนค าถามทใชถามผสมภาษณทกคน อยางไรกตามในระหวางการสมภาษณหากผใหสมภาษณมค าตอบหรอมมมองทนาสนใจ และเปนประเดนทสามารถน ามาตอยอดขอมลทไดรบ จะมการถามเพอ

Page 33: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

19

เจาะลกรายละเอยดและความคดของผใหสมภาษณผานการพดคยและซกถาม เพอเชอมโยงถงเหตและผลทกอใหเกดพฤตกรรมและทศนคตตางๆ ของผใหสมภาษณแตละราย

3.1.6 น าขอมลทไดจากการสมภาษณทงหมดไปวเคราะหและประมวลผลเปนขอสรปเกยวกบความสมพนธระหวางตวแปรท านาย (Presage) กระบวนการ (Process) และผลลพธ (Product) ตามกรอบของงานวจย โดยมการเปรยบเทยบความเหมอนและแตกตางของรปแบบความสมพนธระหวางผใชบรการใน Coworking Space แตละแหง

3.1.7 ความสมพนธระหวางตวแปรท านาย (Presage) กบสภาพแวดลอมในการสรางปฏสมพนธระหวางผใชบรการ ทสงผลตอการสรางชมชน (Community)

3.2 วธการเลอกพนทศกษา

การเลอกพนทศกษา ใชวธการเลอกจาก Coworking Space ทผประกอบการมแนวคดทสอดคลองและใหความส าคญกบการสรางชมชน (Community) โดยอางองจากการวางต าแหนงทางการตลาด รวมถงการตดตามขอมลเกยวกบมมมองและทศนคตของผประกอบการทมตอการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space นอกจากนผวจยยงเขาท าการสงเกตการณ ทงการใชบรการพ น ท ส าหรบการท างานและการเขาร วมก จกรรมของ Coworking Space ใน เขตกรงเทพมหานครจ านวน 10 แหง เพอส ารวจรปแบบและพฤตกรรมของผใชบรการ และน าขอมลทงหมดทไดมาระบเลอกพนทศกษาใหสอดคลองกบวตถประสงคส าหรบงานวจยเพยงแค 2 แหง ดงน

3.2.1 Hubba Thailand “ค าวา Co มนมาจาก Collaboration กบ Community ซง Community กคอ

กลมคนทมไลฟสไตล มความคด มเปาหมายคลายๆ กนแลวรสกวาอยากรวมตวกน แตการรวมตวมนเกดขนไมไดถาคนเหลานนไมพดคยกน ไมรจกกน ไมอยากทจะเปนเพอนกน แตคนเราอยดๆ ไมสามารถเปนเพอนกนไดโดยอตโนมต เราตองใชพลงเพอกระตนใหคนเปดใจ เปดมมมอง โดยเฉพาะคนไทยทชอบนงเงยบๆ แตท Hubba เราจะพยายามหลอมใหเปนอนหนงอนเดยวกน ละลายพฤตกรรม และชวยแนะน าใหเขารจกกน สรางกจกรรมใหเขาไดแชรกนวาท าอะไรอย” (บทสมภาษณของคณเอม อมฤต เจรญพนธ - ผกอตง Hubba Thailand จากนตยสาร Whizdom 101 ฉบบเดอนพฤศจกายน 2558)

Hubba Thailand เปน Coworking Space ทเปดใหบรการแหงแรกในประเทศไทย และยงเปนตนแบบใหกบ Coworking Space อนๆ ทเปดใหบรการในภายหลง สามารถรองรบการใชบรการของผใชบรการทวไปไดกวา 40 คน ตวอาคารมลกษณะเหมอนบานเชนเดยวกบบรรยากาศภายใน มบรเวณโดยรอบทจดเปนพนทสวนกลาง เชน โตะรบประทานอาหาร เปนตน

Page 34: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

20

สดสวนผใชบรการชาวไทยและตางชาตในปจจบนคอนขางมความใกลเคยงกน โดย Hubba Thailand จะมการจดกจกรรมเพอกระตนใหเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการอยางสม าเสมอ เชน Power Lunch ทจดขนทกวนศกร โดยเปดโอกาสใหผใชบรการสามารถรบประทานอาหารกลางวนรวมกน และมการเปดหวขอเพอใชเปนประเดนในการสรางบทสนทนาในกจกรรมแตละครง

3.2.2 Draft Board “ชวงหลงๆ มา เราอาจจะไดยนค าวา Coworking Space บอยเสยจนสงสยวา

สถานทท างานพวกนมดอะไร คนเราถงยอมเสยเงนเชาโตะเกาอโลงๆ รายวน แทนทจะนงท างานอยบานฟรๆ ทนเปนสงคมของคนทตองการท างาน พอคนท างานมาอยรวมกน ความถนดของแตละคนอาจจะไปชวยเหลอหรอเพมเตมไอเดยใหคนอนๆ ขอดของ Coworking Space คงเปนแบบน บางทเรากไดรจกกนตอนทนงท างาน หรอตอนพกผอน บางคนไดเพอนรวมทมจากการมานงท างานใน Coworking Space เพราะทนจะมคนจากหลากหลายอาชพมาก ทงนกเขยน กราฟฟก ชางภาพ หรอคนท าวดโอ ซงสวนใหญเปนงานใชความคดสรางสรรค เราจงพยายามท าบรรยากาศทนใหเอออ านวยกบความคดสรางสรรคแบบนน” (บทสมภาษณของคณโทน ณรงคปกรณ สวางวารสกล – ผกอตง Draft Board จากนตยสาร Read Me ฉบบเดอนมนาคม-เมษายน 2559)

Draft Board เปน Coworking Space ทวางต าแหนงทางการตลาดเปน Co-design Space ส าหรบนกออกแบบอสระ (Freelance Designer) ทงชางภาพ ดไซนเนอร และกราฟฟค รองรบดวยอปกรณส านกงานและสงอ านวยความสะดวกส าหรบนกออกแบบทตองการพนทส าหรบการท างาน เชน หองสตดโอส าหรบถายภาพ และเครองพมพความละเอยดสง เปนตน สามารถรองรบการใชบรการของผใชบรการทวไปไดกวา 50 คน ถอเปนศนยรวมนกออกแบบททกคนสามารถเขามาแลกเปลยนมมมองและประสบการณระหวางกนได บรรยากาศภายในจดเปนแบบ Industrial Loft เพอตอบสนองรสนยมของกลมเปาหมายทเปนนกออกแบบ

3.3 วธการเกบขอมลจากกลมตวอยางทท าการศกษา

การเกบขอมลจากพนทศกษา Hubba Thailand และ Draft Board จะท าการ

สงเกตแบบมสวนรวม (Participant Observation) คอเขาไปเปนสวนหนงของสถานการณโดยไมไดมการควบคมปจจยใดๆ ซงผวจยท าการเขาไปใชบรการ Coworking Space บรเวณพนทท างาน รวมถงเขารวมกจกรรมเพอพฒนาศกยภาพ (Workshop) และกจกรรมทางสงคม (Social Event) ทจดขนโดย Coworking Space ในลกษณะผใชบรการจรง เพอเกบขอมลเกยวกบพฤตกรรมของผบรโภคและสภาพแวดลอมจากสถานการณจรงทเกดขนตามปกต เชน การพดคยและแลกเปลยนความคดเหนระหวางผใชบรการ รปแบบการใชพนทสวนตวและพนทสวนรวม บรรยากาศในการ

Page 35: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

21

ท างาน ความสนใจในการเขารวมกจกรรมทจดขน นอกจากนนยงมการเกบขอมลจากการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) จากผใชบรการ Coworking Space ซงใชการสมภาษณทงผใชบรการทมและไมมปฏ สมพนธกบผใชบรการรายอน โดยใชวธการสมภาษณรายบคคล (Individual Interview) ในชวงเดอนเมษายน - พฤษภาคม

ผใชบรการทเลอกมาเปนกลมตวอยางทใชในการศกษาคอผใชบรการทมความยดหยนเรองสถานทและเวลาในการท างาน และมพฤตกรรมการใชบรการ Coworking Space เปนประจ า ซงอาจมหรอไมมปฏสมพนธกบผใชบรการรายอน โดยศกษาผบรโภคชวงอาย 18-33 ป ซงมสดสวนการใชบรการ Coworking Space ในเขตกรงเทพมหานครมากทสด (สชาดา, 2014) จ านวน 16 คน โดยจะท าการศกษาเฉพาะผใชบรการทใชบรการแบบรายบคคล (Single) แบบกลม (Group) และแบบหองประชม (Meeting Room) เทานน โดยไมท าการศกษาผใชบรการกลมออฟฟศสวนตว (Private Office) เนองจากเปนกลมทท าสญญาระยะยาว และโดนจ ากดใหตองใชบรการเนองจากขอสญญากบทางบรษท ไมไดตดสนใจเลอกใชบรการดวยตนเอง การเลอกก ลมตวอยางใช 2 วธการ คอ การเลอกกกลมตวอยางแบบสะดวก (Convenience Sampling) โดยเขาถงกลมตวอยางทตองการท าการศกษา ผานการเขาสมภาษณจากผทก าลงใชบรการ Coworking Space เนองจากเปนพน ท ทมความหนาแนนและความหลากหลายของกลมตวอยางสง และการเลอกกลมตวอยางแบบลกโซ (Snowball Sampling) ผานการแนะน าจากคนรจกเพอเขาถงผบรโภคทมพฤตกรรมการใชบรการ Coworking Space อยางสม าเสมอ

Page 36: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

22

บทท 4 ผลการวจยและการอภปรายผล

ผลการวจยเกยวกบการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space เกดจากการเกบขอมลของกลมตวอยางทเปนผบรโภคทมความยดหยนเรองสถานทและเวลาในการท างาน และมพฤตกรรมการใชบรการ Coworking Space เปนประจ า ซงอาจมหรอไมมปฏสมพนธกบผใชบรการรายอน อายระหวาง 18-33 ป โดยเกบขอมลผานการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) นอกจากนยงมการเกบขอมลจากสงเกตแบบมสวนรวม (Participant Observation) รวมถงการสมภาษณผประกอบการและพนกงานผใหบรการใน Coworking Space อกดวย เพอศกษาถงความสมพนธระหวางตวแปรท านาย (Presage) กบสภาพแวดลอมในการสรางปฏสมพนธระหวางผใชบรการ ทมผลตอการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space โดยผวจยไดรวมรวบขอมลและสรปเปนประเดนยอย ดงน 4.1 ขอมลเบองตนของกลมตวอยาง 4.2 ผลการวจยจากการสมภาษณเชงลก

4.2.1 Hubba Thailand 4.2.1.1 ระบบการใหบรการ 4.2.1.2 บรบทแวดลอม 4.2.1.3 ลกษณะของผใชบรการ

4.2.2 Draft Board 4.2.2.1 ระบบการใหบรการ 4.2.2.2 บรบทแวดลอม 4.2.2.3 ลกษณะของผใชบรการ

4.2.3 ความคลายคลง ความแตกตาง และความเปนไปไดในการสรางชมชน(Community) ในอนาคต

4.1 ขอมลเบองตนของกลมตวอยาง

การสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) เปนการเกบขอมลจากกลมตวอยางทมพฤตกรรมการใชบรการ Coworking Space เปนประจ า ซงเลอกศกษาเฉพาะการใชบรการในรปแบบรายบคคล กลม หรอหองประชมเทานน โดยไมศกษาผใชบรการกลมออฟฟศสวนตว

Page 37: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

23

เนองจากเปนกลมทท าสญญาระยะยาว และไมไดตดสนใจใชบรการดวยตนเอง กลมตวอยางจ านวน 16 คน จะแบงเปน 2 กลม กลมละ 8 คน คอกลมผใชบรการท Hubba Thailand และกลมผใชบรการท Draft Board ดงน ตารางท 4.1 ตารางแสดงขอมลเบองตนของกลมตวอยางทมพฤตกรรมการใชบรการ Coworking

Space ท Hubba Thailand จ านวน 8 คน ล าดบ เพศ เชอชาต อาย อาชพ

1 ชาย ไทย 31 ประกอบธรกจ Start-up ของตนเอง 2 หญง ไทย 32 นกออกแบบอสระ (Freelance Designer) 3 หญง ไทย 24 พนกงานดานการตลาดและนกศกษาปรญญาโท 4 ชาย เยอรมน 33 นกเขยน 5 หญง ญปน 33 พนกงานบรษททองเทยว 6 ชาย ไทย 25 นกศกษาปรญญาโท 7 ชาย ไทย 19 นกเรยน 8 หญง ฝรงเศส 27 นกขาว

ตารางท 4.2 ตารางแสดงขอมลเบองตนของกลมตวอยางทมพฤตกรรมการใชบรการ Coworking

Space ท Draft Board จ านวน 8 คน ล าดบ เพศ เชอชาต อาย อาชพ

1 หญง ไทย 24 นกศกษาปรญญาโท

2 ชาย ไทย 28 นกออกแบบกราฟฟกอสระ (Freelance Graphic Designer)

3 หญง ไทย 21 นกศกษาปรญญาตร

4 หญง ไทย 26 กจการภายในครอบครว และวางแผนเปดบรษท Start-up

5 หญง ไทย 23 พนกงานบรษท Start-up 6 ชาย ไทย 24 พนกงานบรษทโฆษณา 7 ชาย ไทย 26 นกศกษาปรญญาโท 8 ชาย ไทย 22 นกศกษาปรญญาตรและรบงานออกแบบกราฟฟก

Page 38: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

24

4.2 ผลการวจยจากการสมภาษณเชงลก

ผลการเกบขอมลจากกลมตวอยางจ านวน 16 คน โดยอางองตามกรอบของงานวจย ทท าการศกษาความสมพนธระหวางของตวแปรท านาย (Presage) กบสภาพแวดลอมในการสรางปฏสมพนธระหวางผใชบรการ ทมผลตอการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space แตละแหง สามารถแบงเปนประเดนตางๆ ได ดงน

4.2.1 Hubba Thailand 4.2.1.1 ระบบการใหบรการ

พนทสวนรวมเปนบรเวณทเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการมากทสด นอกจากนผใชบรการสวนใหญมกหลกเลยงการพดคยบรเวณโตะท างาน เนองจากเปนพนทสวนตวและเปนบรเวณทมการงดใชเสยง

บรเวณพนทสวนรวมคอบรเวณพนทสวนกลางทเปดใหผใชบรการเขามาใชพนทไดอยางอสระ โดยมสงอ านวยความสะดวกเพมเตมและอยแยกออกจากพนทท างาน เชน บรเวณทนงเลนหนาทางเขา โตะรบประทานอาหาร หรอหองครว เปนบรเวณทมกเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการมากทสด เนองจากผใชบรการตางไมไดก าลงจดจออยกบงาน ท าใหเกดการพดคยไดงาย ในขณะทบรเวณโตะท างานคอบรเวณทผใชบรการก าลงนงท างาน จะเปนเขตพนทสวนตวทอาจมการพดคยบางเลกนอยกรณทอกฝายคนเคยกนเปนอยางดแลวเทานน แตอยางไรกตาม ผใชบรการสวนใหญจะหลกเลยงการพดคยบรเวณโตะท างาน เพราะนอกจากอาจเปนการรบกวนอกฝายแลว ยงอาจเกดเสยงดงทรบกวนผใชบรการรายอนอกดวย

“ถาอยทโตะสวนมากจะไมคอยเขาไปทก ยกเวนคนทรจกคอนขางเยอะหนอย จะไปคยดวยบาง แตทโตะมนจะใชเสยงไมคอยไดดวย เพราะงนนานๆ ทถงจะเขาไปคยดวย แตถานงอยตรงสวนกลางแบบน เหนใครนงวางๆ อย เรากเขาไปทกไดเลย บรรยากาศมนคลายกบบานททกคนมาอยดวยกน มโซนสวนตวเปนโตะท างาน แลวสวนกลางตรงนกเปนโซนพกผอน มาคยกน คลายๆ หองนงเลน แตตรงโตะเปนเหมอนหองของตวเอง เกาอกเปนเหมอนหองเลกๆ มเสนกนบางๆ ระหวางกนประมาณน” (ผใหสมภาษณล าดบท 7)

“เวลาทเขานงอยทโตะ มนเปนเหมอนการจ ากดโอกาสทจะเขาไปพดคยกบคนอน เพราะถาเขาอยทโตะกคอเขาก าลงท างาน เพราะฉะนนปกตเวลาทไดคยกบคนอนกจะเปนสวนทแชรดวยกน เชน ตอนพก หรอตอนกนขาวกลางวน ทคนลกออกมาจากโตะท างานของตวเอง” (ผใหสมภาษณล าดบท 6)

Page 39: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

25

กจกรรมทางสงคม (Social Event) ชวยสรางความคนเคยระหวางผใชบรการไดอยางมประสทธภาพ และผใชบรการมความสนใจในการเขารวมเพอเปนสวนหนงของชมชน (Community) มากกวากจกรรมเพอพฒนาศกยภาพ (Workshop)

กจกรรมทางสงคม (Social Event) เชน Power Lunch ซงเปนกจกรรมทใหผใชบรการแตละรายไดมารบประทานอาหารกลางวนรวมกน ถอเปนการชวยเปดโอกาสใหเกดการพดคยและสรางปฏสมพนธระหวางผใชบรการไดเปนอยางด เนองจากเปนชวงทผใชบรการแตละรายอยในชวงพกจากการท างาน สามารถเขาไปทกทายและพดคยไดสะดวก ทส าคญคอผใชบรการทตดสนใจเขารวมกจกรรมมความกระตอรอรนและตงใจทจะท าความรจกซงกนและกนอยแลว จงงายตอการสรางปฏสมพนธและชมชน (Community) ของกลมผใชบรการ

ในขณะทกจกรรมเพอพฒนาศกยภาพ (Workshop) จะเปนกจกรรมผใชบรการตดสนใจเขารวมเนองจากสนใจในหวขอของกจกรรมและตองการความรใหมๆ จากการเขารวมมากกวาตองการท าความรจกกบผเขารวมกจกรรมรายอน เพราะหาจงหวะพดคยระหวางเขารวมกจกรรมไดยาก

“ทนจะมจด Power Lunch ทกสปดาห ปกตถางานไมยงจรงๆ กจะเขามารวมดวยตลอด เพราะมนเปนเหมอนวนททกคนจะมาใชเวลานงพดคยกน ปกตถาเรามาท างานแตละวน ตางคนตางนงอยทโตะ จะไดอยางมากแคยมหรอ Say Hi ทกกนเฉยๆ แตอนนทกคนมานงอยรวมกน อยางนงกนขาวใกลๆ กนกหนไปชวนคยไดเลย หรอบางคนเราคนๆ หนาอยแลว เพราะเจอกนบอย กถอวาไดมโอกาสทกทายกน” (ผใหสมภาษณล าดบท 4)

“เราเคยเขา Workshop ครงนง แตกคอเขาไปฟง เขาไปเอาความรเฉยๆ ไมไดมคยหรอแชรอะไรกบใครเปนพเศษ ทเขาไปเพราะสนใจหวขอสมมนนา ไมไดตงใจจะเขาไปท าความรจกกบใครนะ แลวมนกไมคอยมจงหวะใหคยดวยแหละ จะเปนการพดคยแลกเปลยนไอเดยระหวางฟงสมมนามากกวา แตไมไดมานงคยเปนเรองเปนราวกนขนาดนน” (ผใหสมภาษณล าดบท 3)

ผป ระกอบการและพนกงาน เปน เสมอน ตวกลางในการสรางความคน เคยและกระตนให เกดปฏสมพนธระหวางผ ใชบรการทน าไปสการสรางชมชน (Community)

ผใชบรการสวนใหญระบวารปแบบการใหบรการ ความใสใจ และความเปนกนเองของพนกงาน สงผลใหผใชบรการเกดความคนชนกบสถานทไดตงแตครงแรกๆ ทเขามาใชบรการ และการทพนกงานผใหบรการและผประกอบการเขามาเปนสวนหนงของกลมสงคมของผใชบรการโดยตรง ท าใหสามารถท าหนาทเปนตวกลางในการเชอมความสมพนธระหวางผใชบรการไดเปนอยางด ผานการกระตนใหเกดปฏสมพนธและการสรางบรรยากาศใหเกดการพดคยไดอยาง

Page 40: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

26

ทวถง นอกจากนการทผประกอบการเขามาดแลธรกจดวยตนเองอยางสม าเสมอ ท าใหผใชบรการรบรถงความใสใจ และมความประทบใจในการใชบรการมากขน

“พนกงานทนมความเปนกนเองมาก ตวเจาของกดวย ชวงทไปใชบอยๆ กจะรจกกบทงเจาของทงพนกงานเลย จะคอยพาเราไปแนะน าใหรจกกบคนนนคนนตลอด เหมอนกบวาเขาจะเขามาอยในกลมเดยวกบพวกเราเลยแลวกรจกทกคนทเขามาท างานทนเปนประจ า อนนคอสงเกตจากการทเขาทกทกคนแบบเปนกนเอง แลวมนท าใหเราปรบตวเขากบทนไ ดงายขนในระดบนง” (ผใหสมภาษณล าดบท 2)

“การทเราเหนเจาของเขามาทนบอยๆ เปนเรองส าคญ เพราะมนแปลวาเขาใสใจกบการจดการทน เปนการเขามาดแลดวยตวเองจรงๆ ถาเปนทใหญๆ ทเจาของแคจางผจดการมาดแลแลวปลอยในธรกจมน run ดวยตวมนเอง มนกจะเปนแคทนงท างานทวไป แลวทนพนกงานเปนมตรมาก ทกครงทเดนเขามาท างานเขากจะทกจะชวนคยตลอด แลวกพยายามดงแตละคนใหมารจก พยายามหาโอกาสทจะท าใหทกคนไดท าความรจกกน” (ผใหสมภาษณล าดบท 5)

4.2.1.2 บรบทแวดลอม บรรยากาศภายใน Coworking Space ทเปนผลมาจากรปแบบการใช

บรการของผใชบรการเดม มผลอยางมากในการกระตนความตองการในการเขารวมชมชน (Community) ของผใชบรการรายใหม

เมอผใชบรการเรมเขามาใช Coworking Space เปนครงแรก จะมการสงเกตพฤตกรรมของผใชบรการรายอนและบรรยากาศทเกดขนภายใน Coworking Space ทเกดขนจากพฤตกรรมของผใชบรการเดม และมแนวโนมทจะน าสงทสงเกตเหนมาท าเลยนแบบ โดยใชเปนแบบอยางในการใชบรการของตนเอง เนองจากตองการลดความเสยงทอาจจะท าผดพลาดหรอผดไปจากรปแบบการใชบรการปกตของ Coworking Space นนๆ

ดงน นบรรยากาศของ Coworking Space ทมการพ ดคยและเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการ พนกงานผใหบรการ และผประกอบการ จงเปนเสมอนตวกระตนใหผใชบรการรายใหมตองการท าตาม และน าไปสการสรางปฏสมพนธเพอเขาไปเปนสวนหนงของชมชน (Community)

“ผมวา Culture ทน มนท าใหคนดเปนมตร คอคนจะทกทาย Say Hi ตลอด บางคนกมาสวสดคะเรากอน ตอนแรกเรากงงๆ แตอยไปอยมาเรากมทกเขากลบบาง แลวเหมอนพออยนานขน มนจะเรมมความรสกแบบเจาถน เรากจะเรมทกคนใหมๆ กอนดวย ตอนแรกๆ มาเรากรสกท าไมเขาดกลาจง แตไมไดถามออกไปนะ แคคดในใจ แตพออยๆ ไปมนกเหมอนซมซบ เรมเขาใจวาเราตองท าตวแบบนนะ คนอนเขาท าแบบนกน พอเหมอนเขาสรางรนแรกได มนกจะเปนลกโซตอไปเรอยๆ คนทเขามาใหมเขากจะเรยนรเองวาทนเปนแบบนนะ เพราะถาเราเขามาใหม เลย

Page 41: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

27

แลวทกคนดเงยบๆ เราคงไมคอยอยาก ไมคอยกลาทกคนนนคนนกอน กลวจะดแปลกๆ แตทนทกคนดคยกนเปนเรองปกตมาก ทกทายเหมอนเปนเพอนกนเลย” (ผใหสมภาษณล าดบท 7)

“บรรยากาศการท างานทนคอนขางเปนมตร เราเลยกลาเขาหาคนอนๆ กอน อยางตอนเขามาตงแตครงแรกๆ กจะงงๆ วาทกคนทนเหมอนรจกกนเกอบหมด พกกลางวนกมานงกนขาวดวยกน ทงทตางคนตางมาท างานของตวเอง ไมไดรจกกนมาจากขางนอก มนเลยท าใหเรากลาเขาไปพดคยกบคนอนมากขน อยางนงอยใกลๆ กนกหนมาคยกนไดแบบไมไ ดรสกแปลกอะไร” (ผใหสมภาษณล าดบท 8)

ความแตกตางเรองเชอชาตและภาษาไมไดสรางความแตกตางระหวางผใชบรการ และไมเปนอปสรรคตอการสรางชมชน (Community)

ผใชบรการสวนใหญแสดงความเหนวาเชอชาตและภาษาไมไดเปนอปสรรคในการสรางปฏสมพนธระหวางกน โดยมองวาทกเชอชาตและภาษาพฤตกรรมการใชบรการทใกลเคยงกน ทงยงสามารถใชภาษาองกฤษเปนภาษากลางในการสอสารรวมกนได แมแตละเชอชาตอาจจะมความสนทสนมกนเองมากกวา แตไมไดมากจนเปนการปดกนตนเองในการท าความรจกกบผใชบรการทเปนเชอชาตอน

นอกจากนผใชบรการบางสวนมองวาความหลากหลายของเชอชาตเปนเรองด เนองจากผใชบรการสามารถพดคยในหวขอตางๆ ไดอยางหลากหลาย เปนการเปดมมมองทแตกตางกนตามวฒนธรรม และยงเปนการฝกภาษาไปในตว

“ฉนคดวาคนไทยไมไดปดกนตวเองขนาดนนนะ ถอวาคอนขางเปดตวเองพอสมควรเพราะเหตผลทคนตดสนใจมานงท างานทนกนาจะเปนเพราะตองการเขาสงคมใน Coworking Space เพราะฉะนนคนไทยทมานงท างานทนกนาจะแปลวาเขาตองการมาอยทามกลางสงคมทมทงคนไทยและคนตางชาตรวมกน มการแบงปนขอมล พดคยเรองตางๆ คนไทยทนเปนมตรมาก สวนเรองภาษา คนไทยทนใชภาษาองกฤษไดคอนขางด เลยไมไดรสกวาเปนปญหาในการสอสาร แลวกมตางชาตหลายคนทนทไมไดเปน Native Speaker เลยไมไดรสกวาภาษาองกฤษทใชจะตอง Perfect มาก แคสอสารกนไดแบบไมมปญหากพอแลว” (ผใหสมภาษณล าดบท 5)

“แตละคนแตละประเทศมนไมไดแตกตางกนมากนะ คนไทยในนกไมไดปดตวเองเทาไหร มนขนอยกบธรรมชาตของแตละคนมากกวา ไมใชขนอยกบวาเขาเปนคนประเทศไหน มนอาจจะมนดนงวาแตละประเทศทเขาเปนประเทศเดยวกนกจะสนทกนมากกวานดนง อยางไทยกสนทกนมากกวา ฝรงเศสกสนทกนมากกวา แตมนกไมไดคบกนเองแคนน มนยงมการพดคยกบคนอนดวย ไมไดรสกวามกลมไหนแยกตวเองออกไป” (ผใหสมภาษณล าดบท 6)

Page 42: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

28

การจดวางผงและบรรยากาศภายใน Coworking Space ท าใหผใชบรการรสกเปนกนเองและไมปดกนตนเองจากผใชบรการรายอน

บรรยากาศภายใน Coworking Space ทออกแบบใหมลกษณะเหมอนการท างานทบาน ท าใหผใชบรการรสกเปนกนเอง สามารถใชบรการไดอยางสบายใจ สงผลใหบรรยากาศในการท างานไมตงเครยด นอกจากนการจดวางผงใหแผนกตอนรบอยใกลกบบรเวณพนทสวนรวมท าใหผใชบรการทตองการพกจากการท างานและมาพกผอนบรเวณพนทสวนรวมสามารถพดคยกบพนกงานได นอกจากนพนกงานยงสามารถเปนตวกลางในการกระตนใหเกดการพดคยระหวางผใชบรการทอยบรเวณพนทสวนรวมดวยกนไดอกดวย

“ท Hubba เขาจะมพนทสวนกลางทคอนขางเปนสดสวน มนเลยงายทจะมพนทใหคนทมาใชบรการไดทกทายหรอพดคยกน แลวตรงสวนกลางจะชอบมพนกงานอยตลอด เขากจะคอยชวนคยถาเหนเรานงวางๆ อย เพราะปกตคนจะไมคอยชอบคยกนทโตะอยแลว ตางคนตางโฟกสกบงานทก าลงท า สวนบรรยากาศกมสวนนะ เพราะ Hubba มนออกแบบเปนเหมอนบานอะ ความรสกมนเลยเหมอนเวลาเขามาบานเพอน จะคอนขางเปนกนเองพอสมควร” (ผใหสมภาษณล าดบท 1)

“ชอบบรรยากาศของทน มนเปนแบบสบายๆ เขามากถอดรองเทาเหมอนเวลาเดนเขาบาน สภาพแวดลอมกจดเหมอนบาน มนเปนอะไรเลกๆ นอยๆ หลายๆ อยางทท าใหเรารสก Relax มากขน พอเราเขามาท างานแบบสบายๆ มนกจะไมซเรยสกบงานจนคนอนไมกลาเขาหา จะมการเดนไปเดนมาเพอพกบาง ซงมนท าใหเรามจงหวะทจะคยกบคนอนมากขน” (ผใหสมภาษณล าดบท 4)

4.2.1.3 ลกษณะของผใชบรการ ผ ใ ช บ ร ก า ร ม ค ว าม ย น ด ท จ ะ เข า เป น ส ว น ห น งข อ งช ม ช น

(Community) ของ Coworking Space ทตนใชบรการอย แตไมไดมองวาเปนเรองจ าเปน ผใชบรการสวนใหญมความคดเหนวาหากตนไดเปนสวนหนงของชมชน

(Community) ถอเปนเรองด และไมไดสงผลเสยใดๆ ตอการท างาน ดงนนจงตองการเขารวมหากเปนไปได ในทางตรงขามหากตนไมไดเปนสวนหนงของชมชนดงกลาว กไมไดสงผลเสยใดๆ ตอการท างานเชนกน เพราะฉะนนในมมมองของผใชบรการสวนใหญจงใหความเหนวาการเขารวมชมชน (Community) จงถอเปนผลพลอยไดทไดรบจากการท างานใน Coworking Space แตไมไดรสกวาเปนความจ าเปนทตองเขารวมเปนสวนหนงของชมชน

“ถาเรามเพอนอยทนคอยคยคอยปรกษางานกนไดมนกดนะ คอเราเหนประโยชนในแงทวาเราจะไดแชรประสบการณ แชรไอเดยอะไรระหวางกนได เวลาท างานเวลากนขาว

Page 43: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

29

กเหมอนมเพอนนงดวย แตถาถามวาถงขนาดจะจ าเปนดนรนเขา Community มย มนกไมขนาดนน เหมอนถามกด ไมมกไมเปนไร” (ผใหสมภาษณล าดบท 3)

“การสราง Community มนเปนการขยาย Connection ในการท างานมากกวา ซงยงไงมนกมประโยชนอยแลวแหละ ในอนาคตเราอาจจะตองตดตองานกบใครสกคนกได แตถาเปนประโยชนโดยตรงทเหนชดๆ เนย เราวายงไมคอยเหนภาพนะ ยงไมคอยมการแชรประสบการณหรอความรในการท างานกนสกเทาไหร อาจจะเพราะสวนใหญจะเปนคนอนทเขามาถามความเหนเรา แตสวนตวยงไมคอยเอางานไปปรกษาคนอนดวยมง เลยไมรสกวาไดประโยชนขนาดนน” (ผใหสมภาษณล าดบท 2)

ความถและระยะเวลาในการใชบรการเปนปจจยทสรางความคนเคยใหแกผใชบรการ ซงสงผลโดยตรงตอโอกาส ความตองการ และพฤตกรรมในการสรางปฏสมพนธกบผใชบรการรายอน

ความถในการใชบรการทสงสงผลให ผใชบรการเกดความคนเคยกบสถานท พนกงานผใหบรการ และผใชบรการรายอนไดอยางรวดเรว จงเปนการเพมโอกาสในการสรางปฏสมพนธกบผใชบรการรายอนไดโดยตรง เนองจากผใชบรการสวนใหญระบวาตนจะเรมสรางปฏสมพนธกบผอนดวยตนเองเมอเรมเกดความคนชนในการใชบรการ

เชนเดยวกบระยะเวลาในการใชบรการ ผใชบรการสวนใหญระบวาในระยะแรกตนเรมท าความรจกกบผใชบรการรายอนครงแรกผานคนกลาง เชน พนกงาน และสมาชกในกลมทท างานดวยกน หรอมผใชบรการรายอนเขามาท าความรจกโดยตรง แตเมอใชบรการไประยะหนง จะเรมเกดความคนเคยและกลาเขาไปพดคยกบผใชบรการรายอนดวยตนเองโดยไมผานคนกลางอกตอไป

“มาท างานทนเกอบทกวนกจะจ าหนาคนทเจอกนบอยๆ ได บางทกจะมยมหรอทกกนบางนดหนอยเวลาเดนผานกนทโตะ หรออยางบางทถาพกกนขาวพรอมกนกอาจจะมไดคยกนบาง เพราะพอเราจ าหนากนไดมนกไมรสกแปลกทจะเขาไปคยกบเขา แลวยงทนทกคนคยกนไดตลอดอยแลว มนเลยงายทจะเขาหากน” (ผใหสมภาษณล าดบท 4)

“เอาจรงๆ เราไมคอยไดคยกบคนอนเทาไหรนะเวลามานงท างาน เราอาจจะไมไดเขามาใชบอยขนาดนนดวยแหละ ทผานมากเคยมคยกบพนกงานบาง หลกๆ ก คอจะจ าหนาพนกงานได คยเลนกบพนกงานบาง แตกบคนอนทมานงท างานยงไมเคยคยกนเทาไหร ถาเพงเหนหนากนครงแรกบางทเรากไมรจะเขาไปเรมคยกบเขายงไงอะ” (ผใหสมภาษณล าดบท 3)

Page 44: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

30

ผใชบรการระยะยาว เชน แบบรายเดอน ใหความส าคญและมความกระตอรอรนในการเขารวมเปนสวนหนงของชมชน (Community) มากกวาผใชบรการแบบรายวน

ผใชบรการระยะยาวสวนมากมการผกตดกบ Coworking Space เพยงแหงเดยว จงมพฤตกรรมการใชบรการทเดมซ าๆ และดวยรปแบบการช าระคาบรการทเหมาจายในระยะยาว สงผลใหผใชบรการคอนขางมอสระในการใชเวลาท างานใน Coworking Space จงยนดแบงเวลาในการเขารวมกจกรรมทางสงคม (Social Event) หรอพดคยกบผใชบรการรายอน นอกจากน ในมมมองของผใชบรการ การเขารวมชมชน (Community) จะท าใหการมาท างานท Coworking Space สนกขน เนองจากเปาหมายของการใชบรการนอกจากตองการท างานแลว ยงเปนการมาเจอเพอนทเปนผใชบรการคนอนๆ ดวย

ในขณะทผใชบรการแบบรายวนมพฤตกรรมการเปลยนสถานทใชบรการคอนขางบอยและไมมความสม าเสมอในการใชบรการ จงขาดความคนเคยกบสถานทและผใชบรการหรอพนกงานใน Coworking Space นนๆ นอกจากน ผทเลอกใชบรการแบบรายวนจะใชบรการกตอเมอตงใจเขามาท างานในวนนนๆ โดยเฉพาะ จงคอนขางใหความส าคญกบการมสมาธในการท างานมากกวาการพดคยหรอท าความรจกกบผใชบรการรายอน และการช าระคาบรการแบบรายวนท าใหผใชบรการตองการใชเวลาท างานใน Coworking Space ใหคมคาและมประสทธภาพในการท างานสงสด

“ท างานทนวนธรรมดาทกวน เพราะทบรษทเขาใหเราท างานจากทไหนกได กเลยมาใชทนเปนแบบรายเดอน เหมอนใชทนเปนออฟฟศแทนนนแหละ เพราะฉะนนยงไงมนเลยงไมไดอยแลวทสดทายเราจะไดรจกกบคนอนในน เพราะมนกจะมกลมทเขามาท างานทก วนเหมอนกน จนจ าหนากนได เวลากนขาวกมานงดวยกน เหมอนเราไดเพอนจากการท างานทน ถาอยมานานๆ มาเกอบทกวน แลวยงไมเคยคยกบคนอนเลยนแปลกนะ คนเรามนตองพยายามหาเพอนบางแหละ” (ผใหสมภาษณล าดบท 8)

“เวลาพเขาไปใชพจายเปนแบบรายวน เพราะมน Flexible กวา เหมอนวนไหนอยากเขากเขา แลวมนยายทไปมาไดตามทเราสะดวก อยางเราท างานคนเดยวกอาจจะเลอกใกลๆ บาน หรอท าโปรเจคกบเพอนกเอาททกคนเดนทางสะดวก แตไมไดใชทกวน เขาไปเฉพาะวนทตงใจจะท างานเลย” (ผใหสมภาษณล าดบท 1)

“ปกตเราเปนพวกชอบนงท างานอยบาน ขเกยจเดนทางไง แลวมนกสบายกวาดวย แตมนจะมบางวนทเราตดสนใจใช Coworking Space คอเปนชวง Crisis อยางเวลาอานหนงสอสอบทเหลอเวลาไมกวน แลวอยบานมนมแอบหลบ กเลยมาใช Coworking Space บงคบตวเองใหตน หรอเวลาใกลๆ สงงานทม Deadline กจะมาใช เพราะเวลาเรามจ ากด เราตองบงคบ

Page 45: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

31

ตวเองใหท าใหเสรจภายในวนนนใหได เรากจะคอนขางโฟกสกบงานมากกวาจะมานงพดคยกบคนอน” (ผใหสมภาษณล าดบท 3)

การใชบรการแบบกลมสงผลกระทบตอการสรางปฏสมพนธระหวางผใชบรการทแตกตางกน โดยสามารถเปนไดทงปจจยทสรางผลกระทบในเชงบวกและลบ ขนอยกบลกษณะของสมาชกในกลมนนๆ

กรณทผใชบรการเลอกใชบรการแบบกลม คอใช Coworking Space เปนพนทส าหรบการท างานรวมกนระหวางสมาชกในกลมแบงออกได 2 ประเภท ไดแก

1. มสมาชกในกลมทอย ใน ชมชน (Community) ของ Coworking Space แหงนนอยแลว จะสงผลกระทบในเชงบวกใหเกดการขยายการสรางปฏสมพนธไปยงสมาชกคนอนๆ ในกลมทไมไดเปนสวนหนงของชมชนมากอน โดยสมาชกทอยในชมชนในกลมมกจะเปนคนกลางในการชกจงสมาชกคนอนๆ ใหมารจกกบผใชบรการรายอน ท าใหชมชนขยายวงกวางมากขน ซงผใชบรการใหความเหนวาการชกจงโดยเพอนสมาชกในกลมจะท าใหเกดปฏสมพนธไดลกกวาการแนะน าจากผประกอบการหรอพนกงานผใหบรการ

“ปกตถาไปใช Coworking Space พจะไปใชกบเพอนๆ มากกวา ถาท างานคนเดยวจะชอบอยบาน ตอนไปกมไดคยกบคนอนนะ เหมอนพในทมทท าโปรเจคดวยกนเขาเขาไปบอยมง แลวเขาจะมรจกคนในนนอยแลว วนแรกไปเขากแนะน าคนนนคนน แนะน าเราใหคนอนรจกดวย แลวนงท างานอยพเขากชวนกนคยตลอด เพราะกนงอยดวยกนทงวน วนหลงๆ ทไปกสบายแลว เพราะรจก กนแลว แลวพท าโปรเจคนงกเปนเดอนๆ เขาแทบทกวน คยแทบทกวน สดทายกเลยเขากบคนอนไดเรวหนอย” (ผใหสมภาษณล าดบท 2)

2. ไม ม สม า ชกคน ใด ใน ก ลม ท อย ใน ชมชน (Community) ขอ ง Coworking Space แหงนน เปนปจจยทสรางผลกระทบเชงลบตอการสรางชมชน เนองจากลกษณะของผใชบรการกลมนจะปดกนตวเองออกจากผใชบรการรายอนอยางชดเจน มการพดคยกนเฉพาะสมาชกภายในกลมเทานน คอมพนทสวนตวในการท างานสง ไมมความกระตอรอรนหรอเหนความจ าเปนในการสรางปฏสมพนธกบผใชบรการนอกกลม

“สงเกตวาบางทถาเขาเขามาเปนกลม ผมจะไมคอยเขาไปคยนะ เพราะเรากไมรไงวาเขาอยากอยกนเองหรอเปลา เขาอาจจะมาท างานกลมกนจรงๆ จงๆ กได หรอบางทเขามาเปนกลมแลวกอยแควนสองวนแบบเนย ยงไมทนจะเหนหนาครบกไปแลว มนจะเหมอนมเสนแบงเขตทเราจะรสกวาไมเขาไปดกวา ยกเวนเขาจะเรมทกเรากอนแบบนกโอเค” (ผใหสมภาษณล าดบท 7)

Page 46: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

32

4.2.2 Draft Board 4.2.2.1 ระบบการใหบรการ

พนทท างานเปนบรเวณพนทสวนตวทผใชบรการจะไมเขาไปรบกวนซงกนและกน ขณะทพนทสวนรวมเปนบรเวณทเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการมากทสด

ผใชบรการสวนใหญจะหลกเลยงการทกทายและพดคยกบผใชบรการทอยในพนทท างานของตนเอง เพราะถอวาเปนพนทสวนตวทไมควรเขาไปรบกวนระหวางทอกฝายก าลงท างาน แตเลอกทจะทกทายหรอพดคยกนบรเวณพนทสวนรวมมากกวา เนองจากสามารถใชเสยงไดโดยไมตองกงวลวาจะรบกวนผใชบรการรายอน เชน บรเวณโตะรบประทานอาหารและหองครว รวมถงพนทกจกรรม เปนตน ซงมนใจไดวาหากเลอกเขาไปพดคยกบผใชบรการรายอนระหวางทอยในพนทสวนกลางแลวจะไมเปนการรบกวนการท างานของอกฝายหนง เพราะไมไดก าลงอยในชวงของการท างาน

“ผมกเคยมคยกบคนทมาท างานทนคนอนนะครบ บางทเดนมาหยบน าหยบขนมกอาจจะมทกทายกนบาง แตไมบอยเทาไหร สวนมากจะบงเอญเดนมาจงหวะเดยวกน เหนกน กทกกน เปนแถวโตะกนขาว หองครวอะไรแบบนอะครบ แตทโตะท างานนไมเคย เวลาเราเหนเขานงอยหนาคอม อยดๆ จะเขาไปทกมนดเสยมารยาทนดนงอะ มนดเปนเขตของเขา” (ผใหสมภาษณล าดบท 8)

“เคยมคยกบคนอนมย อาจจะไมถงกบคยเฮฮาอะไรขนาดนน แตกยมทกกน สวสดครบ เปนยงไงบางประมาณนมากกวา มนหาโอกาสคยยากนะเอาจรงๆ ถาเขานงอยแลวเราพงเขาไปกดนาตกใจนดนง แตถาแบบเดนมาเขาหองน าแลวสวนกน เดนมาชงกาแฟแลวเจอกนยงพอเรยกวาเปนโอกาสไดบาง” (ผใหสมภาษณล าดบท 6)

ผใชบรการสวนใหญไมเคยเขารวมทงกจกรรมเพอพฒนาศกยภาพ (Workshop) และกจกรรมทางสงคม (Social Event) แตอาจจะเขารวมไดหากมความสนใจในหวขอของกจกรรมเปนพเศษ

กจกรรมเพอพฒนาศกยภาพ (Workshop) และกจกรรมทางสงคม (Social Event) เปนกจกรรมทจดขนเพ อสรางชองทางและโอกาสในการพดคยแลกเปลยนประสบการณระหวางผใชบรการรวมถงบคคลภายนอก เนองจากเปนการรวมกลมคนทมความชนชอบ ความสนใจ และใหความส าคญกบสงใดสงหนงรวมกน ซงเปนกลมทแยกยอยในขอบเขตทแคบลง สงผลใหการเรมสรางบทสนทนาเปนไปไดงาย โดยสามารถเรมตนจากการพดคยเกยวกบสงทสนใจรวมกนไดและตางฝายตางมความรและความชนชอบในเรองดงกลาวจรง

อยางไรกตาม ผใหสมภาษณสวนใหญกลบไมเคยมประสบการณในการเขารวมกจกรรมดงกลาว ทงทรบรเรองการจดกจกรรมจากทาง Coworking Space อยางสม าเสมอ

Page 47: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

33

โดยสวนใหญใหเหตผลทไมเขารวมกจกรรมเพอพฒนาศกยภาพ (Workshop) วาหวขอทจดกจกรรมไมอยในความสนใจของตนเอง จงรสกวานาจะไมไดประโยชนจากการเขารวมมากนก ขณะทเหตผลทไมเขารวมกจกรรมทางสงคม (Social Event) คอยงไมกลาเขากจกรรมคนเดยวเพราะวางตวไมถก โดยบางสวนระบวาเคยเหนบรรยากาศของกจกรรมและรสกวามบางกลมทรจกกนอยแลว ถาเขารวมกจกรรมอาจจะเรมท าความรจกกบคนอนไดยาก

“ไม เคยไป ทง Workshop ท ง Social Event เลย ก รน ะวาเขาจด เพราะเรากด Like ใน Page อยกจะเหนเดงขนมาตลอด วนนมจดกจกรรมนนนนนนะ แตอยาง Workshop เนย บางทมนกไมใชหวขอทเราสนใจอะ กไมรจะเขาไปท าไม แตถานาสนใจกอาจจะมานะ ถาวางพอด แต Social Event นไมกลาเขาคนเดยว เอาตรงๆ เลย กลวเขาไปแลวท าตวไมถก อยางนอยถามเพอนมาดวยสกคน เขาไปคยกบคนอนไมไดกยงมเพอนแหละวะ แตจะใหลากเพอนมาดวยกยากอก” (ผใหสมภาษณล าดบท 1)

“พไมเคยเขานะ รวามจด บางวนเดนเขามาพนกงานกจะบอกตอนเยนมกจกรรมนะคะถาวางกมา Join ได จรงๆ กสนใจนะ แตไมรท าไมสดทายไมเคยเขาเลย อาจจะเพราะเวลามนไมพอดกนดวยมง เรามาตงใจจะท างาน ไมไดกะเผอเวลาไวสองสามชวโมงเพอแบงไปรวม Workshop” (ผใหสมภาษณล าดบท 2)

“พวกกจกรรมไมเคยไปเขารวมเลยนะ เทาทจ าได คอบางทเรารสกวามนมกลมทเขาสนทกนอยแลว อาจจะเปนพวกทอยเปนออฟฟศทนหรอเปลา ไมแนใจ เพราะดเปนแคกลมเดยวทนาจะสนทกนได เพราะงนพอเราเขาไปแลวเรากไมรจะเขาหาเขายงไง เขาดรจกกนอยแลว” (ผใหสมภาษณล าดบท 5)

พนกงานผใหบรการและผประกอบการมสวนท าใหเกดความคนเคยกบสถานทในการใชบรการครงแรก

จากประสบการณการใชบรการในครงแรกของผใชบรการสวนใหญ จะมพนกงานหรอตวผประกอบการเองพาเดนแนะน าสถานทในสวนตางๆ ท าใหผใชบรการสามารถใชบรการในเบองตนไดอยางคนเคย รวมทงความเปนกนเองของพนกงานยงมสวนในการชวยลดอาการประหมาในครงแรกๆ ได เมอมปญหาหรอมขอสงสยกกลาเขาไปขอค าแนะน า

อยางไรกตาม การใชบรการในครงหลงๆ จะเปนการเดนเขาไปใชบรการดวยตนเองโดยไมไดมปฏสมพนธกบพนกงานเทาการใชในครงแรกๆ แตกยงมการทกทายหรอเขาไปปรกษาเมอมประเดนในการพดคยบาง

“ตอนทเขาไปคร งแรกพพนกงานเขากจะร เลย เพราะเราไม เคยลงทะเบยนไง พเขากจะแนะน าตรงนคอโซนทเราท างานได ดานหลงเปนหองครว หยบน าหยอนเงน

Page 48: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

34

ตรงนนะ เรากแบบออๆ คะ พอมานงท างานจรงเรากจะโอเคละ พอรละวาอะไรอยทไหน ถาอยดๆ ใหเดนเขามานงเลยคงเดออะ ยงเราเพงเคยใชครงแรกดวย” (ผใหสมภาษณล าดบท 3)

“พทเปนเจาของนารกมาก เราเคยเขาไปใชกบเพอนครงแรก ตอนแรกเหมอนจะจายแยกกนแลวนงทงวนตรงทมนเปน Share Desk อะ พเขากเขามาถามแบบท างานกลมใชมย จะท ากชวโมง อยากไดเปนหองประชมมากกวามย วนนหองวางอยแลวเดยวเปดใหกได จะไดมสมาธกวา คอเขาจะไมเขามาสนใจกไดไง ปลอยผานกได แตนเขาเขามาชวนคย พาเดนรอบ แนะน าอะไรให มนกท าใหเรากลาท าโนนท านมากขน” (ผใหสมภาษณล าดบท 1)

4.2.2.2 บรบทแวดลอม สภาพแวดลอมของ Coworking Space ทคอนขางเงยบและตางคน

ตางอย สงผลใหผใชบรการรายใหมมแนวโนมปดกนตนเองจากผใชบรการรายอน ลกษณะการท างานของผใชบรการสวนใหญเปนแบบตางคนตางอย จะม

การพดคยคอนขางนอย โดยเฉพาะในกลมผใชบรการทไมใชแบบออฟฟศสวนตว (Private Office) สงผลใหผใชบรการรายใหมมแนวโนมทจะไมสรางปฏสมพนธกบผใชบรการรายอน เนองจากไมมความกระตอรอรนและแรงจงใจในการท าความรจก และรสกวาจะกลายเปนเรองแปลกหากเขาไปท าความรจกกบคนอนๆ กอน ทงทคนสวนใหญเลอกท างานของตนเองอยอยางเงยบๆ

“ทนคอนขางเงยบเลยแหละ ดเปนตางคนตางท างานไมมายงกนเทาไหร ตอใหสมมตเขามาแบบเปดตวเองสด พรอมท าความรจกกนคนอนสด มาเจอเงยบๆ แบบนนเปลยนใจนะ จะใหจๆ ไปคยกบคนนนคนนจะดแปลกไปเลย วฒนธรรมแตละทมนไมเหมอนกนดวยมง” (ผใหสมภาษณล าดบท 6)

“จนตอนนยงแทบไมเคยคยกบใครเลย คยเยอะสดกพนกงานนแหละ ไมรสมนดไมมคนคยกน จะใหเราไปเรมยงไง เขาอยากคยกบเราหรอเปลากไมร เรากไดแตท างานเงยบๆ ของเราไปนแหละ ตางคนตางอย” (ผใหสมภาษณล าดบท 7)

การแบงกลมอยางชดเจนระหวางผใชบรการรายวนและรายเดอน กบบรเวณออฟฟศสวนตว ท าใหผใชบรการรสกวาเปนคนละกลมและไมยงเกยวกน

ผใชบรการสวนใหญสงเกตเหนปฏสมพนธระหวางผใชบรการทเกดขนบาง เชน บรเวณโตะรบประทานอาหาร หรอการเดนมาพดคยบรเวณโตะท างานของกนและกน แตสวนใหญระบวาจะเกดระหวางผใชบรการกลมทเปนออฟฟศสวนตว (Private Office) มากกวากลมทใชบรการแบบรายวน รายเดอน หรอหองประชม จงรสกวาไมกลาเขาไปทกทายกอน เพราะเปนกลมทดรจกกนอยแลว จะกลาพดคยดวยกตอเมออกฝายเรมเปนผทกทายกอน

“เทาทผมเหนจะมกลมทเขาท าออฟฟศอะจะคอนขางสนทกนนดนง เพราะเขามานงท างานดวยกนทกวน มนกไมแปลกหรอกถาเขาสนทกน แตจะใหเราไปสนทดวยนคง

Page 49: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

35

ยาก เราไมไดเขามาบอยอะ เราจ าเขาไดกใชวาเขาจะจ าเราได ผมวามาทกตรงทเปน Share Desk ดวยกนยงงายกวา เพราะนงใกลๆ กนแบบน เงยหนามากเหนกจ ากนไดแลว” (ผใหสมภาษณล าดบท 8)

“ตอนพกเทยงซอขาวขนมากนเราจะเหนเลยวามกลมนงทเขานงเปนกลมเลย แบบรจกกนอยแลว สงเกตไปมาเลยคดวานาจะเปนกลมทท าออฟฟศขางหลงเนย นาจะดเปนกลมเดยวทมปฏสมพนธกนในนทสดแลว สวนทนงๆ อยตรงกลางนเงยบสนท ไมเคยเหนคยกนเลยนะ อาจจะมทกกนบาง แตคอนอยมาก” (ผใหสมภาษณล าดบท 7)

4.2.2.3 ลกษณะของผใชบรการ ลกษณะของคนไทยคอนขางปดกนตนเองในการท าความรจกกบผอน ผใชบรการสวนใหญแสดงความเหนวาสงคมไทยเปนสงคมทคอนขางปด

ตวเอง ไมกลาเขาไปพดคยหรอทกทายคนอนกอน การสรางความสมพนธในระยะยาวจนกลายเปนกลมสงคมเดยวกนจ าเปนตองใชเวลาคอนขางมาก นอกจากนยงมองวาการแลกเปลยนความรและความคดเหนระหวางผใชบรการนาจะเปนไปไดยาก เพราะคนไทยหลายคนมมมมองวาการแบงปนความคดของตนเองใหผอน เปนเหมอนการแบงผลประโยชนใหอกฝายโดยไมจ าเปน

“พวาหลายคนยงมทศนคตแบบกลวไปหมด กลวบอกเขาไปแลวเขากอป กลวแชรไปแลวเขาเอาไปท าไดดกวา คอมการหวงความร อยากเกบไวคนเดยว จะเอางานไปถามกกลวดไมฉลาด ซงมนท าใหการแลกเปลยนระหวางคนทมาใชบรการมนไมเกดไง จะไดอยางมากกคยแบบผวเผนเรองทวไป ซงมนจะมสกกเรองใหคยกนไดเชยว สดทายพอหมดเรองคยเดยวตางคนกตางอยอยด” (ผใหสมภาษณล าดบท 2)

“คนไทยไมคอยคยกนหรอเปลา มนไมเหมอนสงคมในตางประเทศทคยกนแปบเดยวเหมอนรจกกนมาหลายป คนไทยมนจะคอนขางมก าแพงปดตวเองประมาณนง จะม Safe Zone ของตวเอง อยามายงกบเรานะ แลวเราจะไมยงกบคณเหมอนกน อาจจะตองคยกนหลายๆ ครงพอสมควรกวาจะเรมเปดตวเอง แลวยงหลายครงอกกวาจะเรมรสกวาสนทกนจรงๆ” (ผใหสมภาษณล าดบท 3)

การใชบรการแบบกลมเปนการปดกนตนเองจากการสรางปฏสมพนธกบผใชบรการทอยนอกกลม

การใชบรการแบบกลมถอเปนปจจยทสรางผลกระทบเชงลบตอการสรางชมชน เนองจากลกษณะของผใชบรการกลมนจะปดกนตวเองออกจากผใชบรการรายอนอยางชดเจน มการพดคยกนเฉพาะสมาชกภายในกลมเทานน คอมพนทสวนตวในการท างานสง ไม มความกระตอรอรนหรอเหนความจ าเปนในการสรางปฏสมพนธกบผใชบรการนอกกลม

Page 50: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

36

นอกจากน ผใชบรการรายอนๆ ยงแสดงความคดเหนวาตนจะหลกเลยงการท าความรจกกบผใชบรการแบบกลม เนองจากมองวาเปนกลมทเขาถงไดยาก และคอนขางมการปดกนตนเองจากการท าความรจกกบผอนสง

“เวลาพไปท างานกลมกไมไดเปดหองเปน Meeting Room นะ กมานงทโตะท างานรวมกบคนอนๆ แหละ เพราะบางทเรากะนงนาน ไปเปดหองแลวมนแพงกวา แตเรากจะมโซนมมมของพวกเราเอง คนอนมองมาเขากคงรหละวาพวกนมาท างานดวยกน สมมตเรานงท างานอยกบเพอน อยๆ ใหหาจงหวะไปทกไปคยกบคนอนกแปลกนะ คอมนไมใชแคหาจงหวะไมไดหรอก แตไมรจะทกไปท าไมดวย” (ผใหสมภาษณล าดบท 4)

“สวนมากจะเขาไปเปนกลม แบบไปท างานดวยกน เรากจะพยายามหามมทเปนสวนตวนดนงอะ เพราะบางทเราตองใชเสยงคยกนไง ไปนงใกลๆ คนอนบางทกเกรงใจเขา กจะเปนมมของพวกเราเลย อาจจะท าใหคนอนไมคอยกลาเขามาคยหรอเปลา แตตวเราเองเอาจรงๆ กไมไดคดจะไปคยกบคนอนดวยแหละ คอเรามาท างานของเราไง แคคยกนเองในกลมกไมไหวแลว จะใหไปท าความรจกกบคนอนอกกคงไม” (ผใหสมภาษณล าดบท 1)

ผใชบรการแบบรายวน แบบรายเดอน และแบบกลมมแนวโนมในการสรางปฏสมพนธกบผอนนอยกวากลมทใชบรการออฟฟศสวนตว (Private Office)

ผทเลอกใชบรการแบบรายวนจะใชบรการกตอเมอตงใจเขามาท างานในวนนน จงคอนขางใหความส าคญกบการมสมาธในการท างานมากกวาการพดคยหรอท าความรจกกบผใชบรการรายอน และการจายคาบรการแบบรายวนท าใหผใชบรการตองการใชเวลาท างานใน Coworking Space ใหคมคาทสดและมประสทธภาพในการท างานสงสด นอกจากน ความถในการใชบรการยงไมมากเทากบกลมทใชบรการแบบออฟฟศสวนตว จงยงไมรสกคนหนากน การทกทายหรอพดคยระหวางผใชบรการจงเกดขนไดยากกวา

“ปกตสวนใหญพจะชอบท างานทบานนะ จะจายเงนเขามาท าใน Coworking Space กตอเมอหาทท างานกลม หรออาจจะตองการสมาธในการท างานมากจรงๆ เพราะฉะนนเขามาท างานกคอท างานอะ เรามเวลาจ ากด เราม Goal ในการท างานของวนนนๆ ทตองรบผดชอบใหเสรจ เพราะงนจะใหมานงรอหาจงหวะไปคยกบคนอน พวามนไมใชประเดนหลกแลวกเสยเวลาท างานดวย” (ผใหสมภาษณล าดบท 4)

“เราไมไดเขาไปบอยขนาดนนอะ ถาเอาตรงๆ คอจ าหนาไดแคพนกงานดวยซ า แลวพอเรามาไมบอย จ าหนาคนอนไมไดมนกไมไดคยแลวปะ เพราะมนตองคนเคยกนประมาณนงแลวถงจะกลาเขาไปทกไปคยกบเขา ซงเราวาทกคนมปญหาเดยวกน คอจ ากนไม ได แตตรงขางหลงทเปนโซนออฟฟศอนนนเขาไดเจอหนากนทกวนไง เจอกนบอยๆ คนกน เดยวกรจกกนเองไดไมยากอยแลว” (ผใหสมภาษณล าดบท 5)

Page 51: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

37

ผใชบรการเหนประโยชนเพยงเลกนอยและไมไดใหความส าคญกบการเขารวมชมชน (Community) ของ Coworking Space ทตนใชบรการอย

ผใชบรการสวนใหญมความคดเหนวาหากตนไดเปนสวนหนงของชมชน (Community) ถอเปนเรองด เพราะมองวาการรจกคนอยางกวางขวางอาจเปนประโยชนส าหรบการท างานในอนาคต แตไมคดวาการเขารวมชมชนจะมความจ าเปนหรอสามารถสรางประโยชนในมมของการท างานไดอยางเปนรปธรรม

“อยางทพบอกไปวาคนไทยขกลว พอมนเปนแบบน อะไรทมนนาจะแชรกนไดมนกไมเกดแลวไง ไดอยางมากกแครจกกนไว เผอดลงานในอนาต แตถาจะไปขอความชวยเหลอขอค าแนะน า ถาเขารสกวาไมใชธระของตวเองนจบเลยนะ มนยากทจะสรางประโยชนใหเหนไดชดๆ จากการ Build Community ขนมา ขอจ ากดมนเยอะแยะไปหมด” (ผใหสมภาษณล าดบท 2)

“ถามนมจรงๆ กด คอมนมแตขอดแหละ นกขอเสยไมออก แตถามวาจ าเปนขนาดนนมย เรายงคดวาไม เพราะนกภาพไมออกวาประโยชนท ไดโดยตรงมนจะสรางผลกระทบในการท างานไดขนาดนน คงเพราะเราไมเคยเหนดวยมง เลยนกไมออกวาสดทายแลวมนจะเปนยงไง” (ผใหสมภาษณล าดบท 1)

4.2.3 ความคลายคลง ความแตกตาง และความเปนไปไดในการสรางชมชน (Community) ในอนาคต

จากการศกษาความสมพนธระหวางตวแปรท านาย (Presage) ซงประกอบดวยระบบการใหบรการ บรบทแวดลอม และลกษณะของผใชบรการ กบการเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการ ทสงผลใหเกดการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space ทง 2 แหง ไดแก Hubba Thailand และ Draft Board สามารถเชอมโยงผลการสมภาษณได ดงน

ความคลายคลงระหวางผใชบรการท Hubba Thailand กบ Draft Board บรเวณพนทสวนกลางจะเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการมากทสด โดย

ผใชบรการจะหลกเลยงการพดคยบรเวณพนทการท างาน พนทสวนกลางถอเปนบรเวณทเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการมากทสด ซง

ผใชบรการจะหลกเลยงการพดคยบรเวณพนทการท างาน เพราะนอกจากจะถอเปนพนทสวนตวทแตละคนก าลงใหความส าคญกบงานของตนเองแลว ยงอาจเปนการรบกวนผใชบรการรายอนๆ ดวย

จดมงหมายของการเขารวมกจกรรมเพอพฒนาศกยภาพ (Workshop) คอตองการความรมากกวาการท าความรจกกบผอน

ผใชบรการตดสนใจเขารวมกจกรรมเพอพฒนาศกยภาพ (Workshop) เนองจากสนใจในหวขอกจกรรมและตองการความรจากกจกรรมนนๆ ขณะทผใชบรการทตองท าความรจกกบผอนจะเลอกเขารวมกจกรรมทางสงคม (Social Event) มากกวา

Page 52: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

38

ผประกอบการและพนกงานผใหบรการมสวนอยางมากในการสรางชมชน (Community)

ผประกอบการและพนกงานมสวนส าคญในการละลายพฤตกรรมของผใชบรการและท าใหผใชบรการเกดความคนเคยในการใชบรการไดอยางรวดเรว ทงยงเปนตวกลางในการกระตนใหเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการ ซงน าไปสชมชน (Community) ไดในอนาคต

บรรยากาศภายใน Coworking Space ทเปนผลมาจากผใชบรการรายเดมมอทธพลตอแนวโนมพฤตกรรมของผใชบรการรายใหม

บรรยากาศทเกดจากพฤตกรรมและการแสดงออกของผใชบรการเดม มผลตอความกระตอรอรนในการสรางปฏสมพนธของผใชบรการรายใหม คอถาบรรยากาศมความเปนกนเอง มการพดคยระหวางกน ผใชบรการใหมกมแนวโนมทจะปฏบตตวในท านองเดยวกน ในทางตรงขามถาบรรยากาศคอนขางเงยบ ผใชบรการใหมจะปดกนตนเอง

การใชบรการแบบกลมเปนไดท งปจจยบวกและลบตอการสรางชมชน (Community)

1. กรณทมสมาชกในกลมทอยในชมชน : จะยงชวยกระตนใหเกดการพดคยระหวางสมาชกในกลมและผใชบรการนอกกลมมากขนกวาการใชบรการในรปแบบอนๆ

2. กรณทไมมสมาชกในกลมทอยในชมชน: สมาชกในกลมจะมการปดกนตวเองในการท าความรจกกบผใชบรการนอกกลม ขณะทผใชบรการนอกกลมจะไมเขาไปพดคยหรอสรางปฏสมพนธหากเหนวาเปนการใชบรการแบบกลม

ความแตกตางระหวางผใชบรการท Hubba Thailand กบ Draft Board ความสมพนธระหวางเชอชาตของผใชบรการกบพฤตกรรมในการสราง

ปฏสมพนธ ผใชบรการท Hubba Thailand ระบวาผใชบรการแตละเชอชาตไมไดมความ

แตกตางดานพฤตกรรมในการสรางปฏสมพนธ และไมรสกวาคนไทยเขาถงไดยากกวาเชอชาตอน ซงตรงขามกบความคดเหนของผใชบรการท Draft Board ทระบวาคนไทยมลกษณะทเขาถงไดยาก มการปดกนตนเองสง และไมมความกระตอรอรนในการสรางปฏสมพนธกบผอน

รปแบบการใชบรการของสมาชกในชมชน (Community) ชมชน (Community) ใน Hubba Thailand ประกอบดวยผใชบรการในทก

รปแบบ ทงผใชบรการแบบรายบคคล กลม หองประชม และออฟฟศสวนตว โดยไมมความแตกตางดานพฤตกรรมของผใชบรการแตละรปแบบ ในขณะท Draft Board ผใชบรการทมปฏสมพนธระหวางกนสวนใหญเปนผใชบรการแบบออฟฟศสวนตว ซงผใชบรการในรปแบบอนมองวาเปนคนละกลมกบตน

Page 53: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

39

ความเปนไปไดในการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space ของประเทศไทยในอนาคต

ธรกจ Coworking Space ในประเทศไทยยงอยในระยะเรมตน การสรางชมชน (Community) จ าเปนตองใชเวลาในการพฒนามากกวาน

“พมองวาในระยะยาวมนเปนไปไดนะ ทกวนนพเหนวามนกดขนเรอยๆ ทกคนเรมคยกน แชรอะไรกนมากขน แตมนตองใชเวลาสกพกแหละในการละลายพฤตกรรมของแตละคน แตถามนมตวอยางใหเหนอยเรอยๆ แนวโนมคนสวนใหญกจะปรบตวเองตามคนอนอยแลว ทผานมาเหมอน Coworking Space มนยงไมบมขนาดนน เพงรจกกนเยอะชวงหลงๆ เทาทเหนหลายๆ ทกเรมใหความส าคญกบการพยายามสราง Community มากขน” (ผใหสมภาษณล าดบท 1 จาก Hubba Thailand)

จ านวนผใชบรการในปจจบนยงไมมากพอทจะสรางเปนชมชนทแขงแกรงไดและการมสวนรวมของสมาชกมผลอยางมากตอประโยชนทแตละคนจะไดรบจากการเขารวมชมชน (Community)

“เราคดวาการทคนจะไดประโยชนจาก Community คอมนตองมสมาชกเยอะประมาณนง ไมใชมาแคสหาคน ประโยชนมนไมไดไง คอยงคนเยอะยงด เพราะมนจะมความรอบดานมากขน แลวมนจะแนะน ากนแบบลกโซได คอรจกตอๆ กนไป แตตอนนเรามองวาคนทเขามาท างานในนมนยงนอยอย ไมใชแคทนนะ หมายถงท างานใน Coworking Space กเลยกลายเปนขอจ ากดวาพอคนนอย มนกสราง Community ไมได พอสรางไมได คนไมเหนประโยชนกไมอยากเขารวม” (ผใหสมภาษณล าดบท 1 จาก Draft Board)

ปญหาเรองความเปนคนไทยทไมกลาเขาหาผอนในระยะยาวนาจะหมดไป เพราะคนไทยรนใหมกลาแสดงออกและมความมนใจในตนเองมากขน

“พวาเดกรนใหมมความกลาแสดงออกมากขน กลาคด กลาท า กลาพด แลว Coworking Space พวกนมนก Target คนรนใหมอยแลวมย เพราะงนโดยสวนตวพมองวาความเปนคนไทยนมนเปนปญหาระยะสน แลวมนแกไดผานการละลายพฤตกรรมดวย แคแตละทเขาจะใหความส าคญกบตรงนมากกวาหรอเปลา” (ผใหสมภาษณล าดบท 6 จาก Draft Board)

การสรางชมชน (Community) ทด เปาหมายคอไมใชแคใหเกดการแบงปนเรองงาน แตรวมถงประสบการณและการใชชวต

“การอยใน Community มนเปนโอกาสทดทจะแบงปนความรกน เพราะแตละคนกจะเชยวชาญในธรกจทเขาท าอย มอะไรกปรกษากนได หรอบางทมนอาจจะไมใชแคการแลกเปลยนขอมลเรองงานกนอยางเดยว แตอาจจะเปนอยางเรองจะหาซอผกออรแกนคไดทไหน อยากเทยวทนเดนทางไปยงไงด เปนเรองการใชชวตไดดวย คอมนควรจะเปนการอยแบบเพอนกนท

Page 54: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

40

สามารถพดคยกนไดทกเรอง ไม ใชแคผลประโยชน เรองงานอยางเดยว มนถงจะกลายเปนความสมพนธในระยะยาวได” (ผใหสมภาษณล าดบท 5 จาก Hubba Thailand)

Page 55: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

41

บทท 5 สรปผลการวจยและการน าไปใชประโยชน

การสรปผลการวจยเรองการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space จะ

กลาวถงผลวจยทไดจากการเกบขอมลทงจากการสงเกตแบบมสวนรวม (Participant Observation) และการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) โดยกลาวถงประเดนส าคญจากการเกบขอมลเพอพจารณาเชอมโยงกบขอมลทไดจากการทบทวนวรรณกรรม ซงครอบคลมหวขอตางๆ ไดแก

5.1 การอภปรายผลการวจย 5.1.1 ระบบการใหบรการ 5.1.2 บรบทแวดลอม 5.1.3 ลกษณะของผใชบรการ

5.2 ขอเสนอแนะและการน าผลวจยไปใชประโยชน 5.3 ขอจ ากดในการวจย 5.4 ขอเสนอแนะส าหรบการวจยในอนาคต

5.1 การอภปรายผลการวจย

การอภปรายผลการวจยจะระบความสมพนธระหวางความสมพนธระหวางตวแปร

ท านาย (Presage) ทงสามไดแก ระบบการใหบรการ บรบทแวดลอม และลกษณะของผใชบรการ กบสภาพแวดลอมในการสรางปฏสมพนธระหวางผใชบรการ ทสงผลตอการสรางชมชน (Community) โดยท าการเชอมโยงขอมลทไดรบจากการเกบขอมลกบแนวคดและงานวจยทเกยวของจากการทบทวนวรรณกรรม ซงสามารถสรปความเชอมโยงได ดงน

5.1.1 ระบบการใหบรการ บรเวณพนทสวนกลางจะเปนพนททเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการมากทสด

เนองจากผใชบรการทอยในพนทจะอยในชวงพกจากการท างาน จงงายตอการทกทายและพดคยระหวางกน ตรงขามกบบรเวณพนทท างานทจะเปนพนทสวนตวของแตละบคคลทจะไมเขาไปรบกวนกนและกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ Rattanaprichavej (2015) ทระบวาบรเวณพนทท างานถอเปนพนทสวนตวของผใชบรการแตละราย ดงนนความชดเจนในการแบงพนทระหวางบรเวณท างานกบพนทสวนรวมจะสงผลโดยตรงตอบรรยากาศทเออใหเกดปฏสมพนธและการรวมมอกนระหวางผใชบรการ

Page 56: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

42

นอกจากน ผใชบรการทตองการสรางชมชน (Community) จะเลอกเขารวมกจกรรมทางสงคม (Social Event) เปนหลก ขณะทจะตดสนใจเขารวมกจกรรมเพอพฒนาศกยภาพ (Workshop) เฉพาะหวขอทตนสนใจเทานน เนองจากมจดมงหมายในการเขารวมคอตองการความรจากกจกรรม ไมใชตองการเขารวมชมชน (Community) อยางไรกตาม สดสวนผเขารวมกจกรรมในประเทศไทยยงถอวาคอนขางนอย เมอเปรยบเทยบกบการศกษาของ Sayles (2015) ทระบวาผใชบรการในประเทศสหรฐอเมรกาทมเพยง 4% เทานนทไมเคยเขารวมกจกรรมใดๆ เลย

ทส าคญคอ ผประกอบการและพนกงานมสวนอยางมากในการกระตนใหเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการผานการท าหนาทเปนตวกลางในการสรางชมชน (Community) เชน การแนะน าผใชบรการใหรจกกน การชวยด าเนนบทสนทนา หรอแมแตการเปดโอกาสใหผใชบรการสามารถเปน ผบรรยายรบเชญ (Guest Speaker) ในกจกรรมตางๆ ได ย งเปนการกระตนใหความสมพนธระหวางผใชบรการ รวมถงผประกอบการและพนกงานมความแนบแนนมากขน นอกจากน การก าหนดใหพนกงานมหนาทรบผดชอบเจาะจงและใหความส าคญกบการสรางชมชน (Community) หรอ Community Builder กเปนอกปจจยส าคญทมสวนในการดแลใหผใชบรการมปฏสมพนธระหวางกนจรง และสามารถปรบตวใหสอดคลองกบพฤตกรรมของผใชบรการไดมากขน

5.1.2 บรบทแวดลอม บรรยากาศภายใน Coworking Space ทเกดจากพฤตกรรมการใชบรการ

ของผใชบรการรายอนสงผลโดยตรงตอแนวโนมการใชบรการของผใชบรการรายใหม คอถาบรรยากาศมความเปนกนเอง มการพดคยระหวางกน ผใชบรการรายใหมจะมความกระตอรอรนในการท าความรจกและพดคยกบผอน ในทางตรงขาม หากบรรยากาศภายในมลกษณะตางคนตางท างาน ผใชบรการจะมการปดกนตนเองและไมเหนความจ าเปนในการสรางปฏสมพนธกบผใชบรการรายอน

5.1.3 ลกษณะของผใชบรการ ผใชบรการแบบกลมมแนวโนมในการสรางปฏ สมพนธแตกตางจาก

ผใชบรการในรปแบบอน คอหากมสมาชกทรจกกบผใชบรการรายอนอยแลว จะท าใหมโอกาสในการขยายชมชน (Community) มากขน แตหากสมาชกทกคนเปนผใชบรการทไมรจกกบผอน จะสงผลใหสมาชกทงหมดมการปดกนตนเองสง และท าใหผใชบรการรายอนไมกลาเขามาสรางปฏสมพนธดวย

อยางไรกตาม จากการสมภาษณผใชบรการ Coworking Space ทงสองแหงพบขอแตกตางทนาสนใจคอ ผใชบรการท Hubba Thailand ระบวาความแตกตางดานเชอชาตของผใชบรการไมไดสงผลตอความแตกตางดานการสรางปฏสมพนธกบผใชบรการรายอน ข ณะทผใชบรการท Draft Board ก ลบระบ วาความเปนคนไทยเปนอปสรรคตอการสรางชมชน (Community) ใหเกดขนจรง

Page 57: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

43

นอกจากน ผใชบรการท Hubba Thailand ไมรสกถงความแตกตางระหวางผใชบรการในแตละรปแบบ แตผใชบรการท Draft Board ระบวากลมทใชบรการแบบออฟฟศสวนตว (Private Office) เปนกลมทสนทกนอยแลว จนรสกวาเปนคนละกลมกบผใชบรการในรปแบบอน

จะเหนไดวาองคประกอบทสงผลตอการสรางชมชน (Community) จะแตกตางจากองคประกอบทสงผลตอความพงพอใจในการใชบรการ Coworking Space ตามงานวจยของสชาดา ชตมาวรพนธ (2014) โดยสนเชง ทผใชบรการจะใหความส าคญกบปจจยดานผลตภณฑ และปจจยดานกายภาพและการน าเสนอเปนหลก ซงไมใชปจจยทผใชบรการใหความส าคญเมอพจารณาเจาะจงถงการสรางชมชน (Community)

5.2 ขอเสนอแนะและการน าผลวจยไปใชประโยชน

การสรปผลการวจยในขางตนสามารถน าผลทไดไปใชประโยชนและปรบใชในการ

ด าเนนธรกจในดานตางๆ เพอสรางชมชน (Community) ทเปนจดแตกตางของธรกจ Coworking Space ได ดงน

ดานการออกแบบสถานท การออกแบบ Coworking Space ใหมพนทสวนกลางถอเปนความจ าเปนส าหรบการ

สรางชมชน (Community) เนองจากเปนบรเวณทเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการ นอกจากนยงเปนบรเวณทผประกอบการและพนกงานสามารถเขาหาผใชบรการและเปนตวกลางในการกระตนใหเกดการพดคยแลกเปลยนระหวางผใชบรการไดเปนอยางด ดงนนหากออกแบบใหพนทสวนกลางอยใกลบรเวณทท างานของพนกงาน จะยงเออตอการท าหนาทการเปนตวกลางในการสรางปฏสมพนธไดอยางมประสทธภาพ

ดานการจดกจกรรม การจดกจกรรมทางสงคม (Social Event) อยางสม าเสมอมสวนส าคญในการสราง

ชมชน (Community) เนองจากเปนการเปดโอกาสนอกเหนอจากการท างานใหผใชบรการไดท าความรจกกน แตจ าเปนตองอาศยผประกอบการและพนกงานเปนตวกลางในการกระตนใหเกดปฏสมพนธ ขณะทกจกรรมเพอพฒนาศกยภาพ (Workshop) แมจะไมไดสงผลกระทบโดยตรงตอการสรางปฏสมพนธ แตการท Coworking Space มการเปดโอกาสใหผใชบรการมสวนรวมในการจดกจกรรม จะสงผลใหเกดความผกพนระหวางผใชบรการและ Coworking Space มากขน และเพมโอกาสใหเกดการแลกเปลยนความรและความคดเหนตางๆ ระหวางผใชบรการอกดวย

Page 58: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

44

ดานการฝกอบรมพนกงาน ผประกอบการและพนกงานเปนองคประกอบทส าคญอยางมากในการสรางชมชน

(Community) ใน Coworking Space โดยตองมการเรยนรและฝกอบรมเรองการละลายพฤตกรรมของผใชบรการใหไมมการปดกนตนเองและมความกระตอรอรนในการสรางปฏสมพนธกบผใชบรการรายอน นอกจากนลกษณะของพนกงานทท างานใน Coworking Space จะตองมความเปนกนเอง รจกเขาหาและกระตนใหผใชบรการมการพดคยระหวางกนอยางสม าเสมอ เพอสรางวฒนธรรมและสภาพแวดลอมภายในใหมความเปนชมชน (Community) ซงจะเปนตนแบบในการเขาใชบรการของผใชบรการรายใหม ทส าคญคอตองเขาใจหนาทของการเปนตวกลางในการสรางปฏสมพนธระหวางผใชบรการวาจะสงผลตอการสรางชมชน (Community) อยางไร

การสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space ใหเกดขนจรง จ าเปนตองใชการลงมอและความทมเทคอนขางมากในระยะแรกทตองท าการปรบเปลยนวฒนธรรมเดมของผใชบรการ ซงผประกอบการและพนกงานจะเปนแรงผลกดนหลกในการกระตนใหเกดปฏสมพนธในกลมผใชบรการ โดยอาศยองคประกอบอนๆ เปนปจจยเสรมทเออตอการสรางปฏสมพนธมากขน เชน การจดวางผงภายใน Coworking Space หรอการจดกจกรรมทางสงคม (Social Event) เปนตน และเมอเกดการเปลยนแปลงวฒนธรรมภายใน Coworking Space ในรนแรกไดแลว ผใชบรการรายใหมทเขามาจะมแนวโนมเปดรบและมความกระตอรอรนทจะเขารวมเปนสวนหนงของชมชน (Community) ท าใหการดงดดผใชบรการรายใหมเปนไปไดงายขน ซงจะสงผลให Coworking Space สามารถสรางความเปนชมชน (Community) ไดในระยะยาว

5.3 ขอจ ากดในการวจย

ในขนตอนการรวบรวมขอมลงานวจยจากการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview)

เปนการท าการศกษาเฉพาะผใชบรการแบบรายบคคล (Single) แบบกลม (Group) และแบบหองประชม (Meeting Room) เทานน เนองจากเปนรปแบบการบรการทไมใชสญญาระยะยาว และมการเปลยนแปลงไดงาย แตไมไดมการเกบขอมลจากกลมทใชบรการแบบออฟฟศสวนตว (Private Office) ซงเปนกลมทใชบรการ Coworking Space ทใดทหนงเปนประจ า และมสวนรวมในการสรางชมชน (Community) เชนกน งานวจยนจงสะทอนใหเหนผลเฉพาะกลมเทานน

นอกจากน งานวจยยงท าการศกษาผใชบรการเฉพาะท Hubba Thailand และ Draft Board เทานน ซงไมสามารถน าไปอางองเปนผลงานวจยของ Coworking Space ในภาพรวมได เนองจากผลทไดจากการเกบขอมลจากผใชบรการจะตางกนไปตามบรบททแตกตางกน เชน ท าเลทตง การออกแบบสถานท สภาพแวดลอมภายใน หรอประเภทของผใชบรการ เปนตน

Page 59: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

45

5.4 ขอเสนอแนะส าหรบการวจยในอนาคต

งานวจยนท าการเกบขอมลจากผใชบรการเฉพาะกลม ดงนนผทตองการศกษาวจยตอเนองอาจท าการศกษาตอโดยใชกลมตวอยางเปนผใชบรการ Coworking Space ทงหมด โดยไมมการแยกกลมผใชบรการ เนองจากการสรางชมชน (Community) ทมประสทธภาพในระยะยาว ผใชบรการในทกรปแบบควรจะมชมชน (Community) เดยวกนทงหมด โดยไมมการแบงแยกความแตกตางระหวางผใชบรการแตละรปแบบ

นอกจากน ผศ.ดร.นต รตนปรชาเวช รองผอ านวยการโครงการธรกจอสงหารมทรพย คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร ไดใหความคดเหนเกยวกบธรกจ Coworking Space ในภาพรวมไววา ธรกจ Coworking Space อาจจะไมใชรปแบบธรกจทใหผลตอบแทนในรปของตวเงนไดดทสด เมอเปรยบเทยบกบการเลอกน าพนทไปด าเนนธรกจในรปแบบอน แตสงทธรกจไดรบกลบมาคอผลตอบแทนทไมใชในรปตวเงน เชน ภาพลกษณของผประกอบการและองคกรทน าไปสการสรางชอในฐานะนกพด นอกจากน ในอนาคตธรกจ Coworking Space จะมคแขงรายใหมทสามารถตอบสนองความตองการพนทส าหรบการท างานเพมขนอยางตอเนอง

ตวอยางทเรมมใหเหนในปจจบนคอการเปดพนทส าหรบการท างานโดยไมคดคาใชจายหรอคดในอตราทต ามาก ส าหรบกลมเปาหมายทเปนนกเรยนนกศกษาในรปแบบของธรกจเพอสงคม เชน Too Fast Too Sleep ธรกจเพอสงคมของบรษทเอมเอมพ ผผลตฟลมถนอมอาหาร M Wrap ทเปดใหบรการ 24 ชวโมง ในระยะแรกเรมเปดใหบรการบรเวณสามยาน กอนมการขยายสาขาไปยงศาลายา ซงลวนเปนแหลงรวมนกเรยนนกศกษา โดยมเปาหมายคอเพมพนทส าหรบการท างานและการอานหนงสอใหกลมนกเรยนนกศกษา หรอการเปดอาคารศนยการเรยนรกรมหลวงนราธวาสราชนครนทรในมหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยรงสต ทนอกจากจะมพนทส าหรบการท างานและการอานหนงสอของนกศกษาแลว ยงมหองประชมพรอมอปกรณอ านวยความสะดวกอยางครบถวนโดยไมคดคาใชจาย

นอกจากน แนวคดเรองการตอบสนองความตองการพนทส าหรบการท างานยงถกน าไปปรบใชกบธรกจขนาดใหญ ตวอยางคอศนยการคาทเลอกบรหารจดการพนทดอยคณภาพใหกลายเปนบรเวณทใหลกคานงท างานได พรอมทงมสงอ านวยความสะดวกทงปลกไฟและสญญาณอนเตอรเนตใหใชอยางทวถง เพอเปนการดงดดลกคาใหมการแวะเวยนไปยงชนทมจ านวนลกคานอย ไดแก ชนบนของศนยการคามากขน และยงชวยเพมยอดขายใหธรกจอนๆ ในศนยการคาในวนธรรมดาไดอกทางหนงดวย เชน หางสรรพสนคาเมญา (MAYA) จงหวดเชยงใหม ทเปดตว C.A.M.P คาเฟ 24 ชวโมงส าหรบการท างาน ประชม และอานหนงสอ บรเวณชน 5 ของหางสรรพสนคา

Page 60: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

46

แนวโนมคแขงของธรกจ Coworking Space ก าลงเพมขนอยางตอเนอง ดงนน หากมองในระยะยาว ธรกจ Coworking Space ควรมการปรบตวอยางไรเพอสรางความแตกตางทมากพอทจะท าใหผใชบรการยนดจายเงนเพอเขามาใชบรการ ทงทยงมตวเลอกอกมากในธรกจบรการอนๆ ทมคาใชจายต ากวาอยางเหนไดชด

Page 61: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

47

รายการอางอง งานสมมนา

งานสมมนาทางการตลาดเชงอภปราย. “สรางพนทอยางมสไตล กวาดรายไดดวยธรกจ Co-working Space”. นกศกษาปรญญาโท ภาควชาการตลาด วทยาลยการจดการ. มหาวทยาลยมหดล. จดขนเมอวนท 3 เมษายน 2559.

บทความ จราภรณ วหวา. (2558). รวมกนเราอย. วารสาร Whizdom 101 ฉบบท 1. กรงเทพฯ. พมพอร บทกล. (2558). The Space. วารสาร aday Bulletin ฉบบท 375 28 กนยายน - 4 ตลาคม

2558. กรงเทพฯ. ภคณฐ ทารยะวงศ. (2559). My Space: Draft Board กระดานรางความคด ใจกลางชดลม. วารสาร

Read Me ฉบบท 35 มนาคม – เมษายน 2559. กรงเทพฯ. สรลกษณ ศรจนดา. (2558). โอกาสทสรางเอง. วารสาร Whizdom 101 ฉบบท 1. กรงเทพฯ. วทยานพนธ สชาดา ชตมาวรพนธ. (2556). ปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจในการเลอกใชบรการ Coworking

Space ในเขตกรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ. การคนควาอสระบรหารธรกจมหาบณฑต. คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สออเลกทรอนกส วรรณโชค ไชยสะอาด. “Coworking Space”...สวรรคของคนเบอออฟฟศ. สบคนเมอวนท 27

กมภาพนธ 2559 จาก http://www.posttoday.com/analysis/report/381597 ศขรนทร ลางคลเสน. Thailand Invasion! เมอ coworking บกไทยแลนด!. สบคนเมอวนท 27

มกราคม 2559 จาก http://www.deskmag.com/th/thailand-invasion-coworking.

Page 62: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

48

Article Brook C. & Oliver R. (2003). Online learning communities: Investigating a Design

Framework. Australian Journal of Educational Technology. Edith Cowan University.

Christine Kenline. (2012). “Defining a Culture”: The Paradigm Shift Toward a Collaborative Economy. Indiana University Purdue University Fort Wayne

Jacob Sayles. (2015). Coworking by the Numbers: The Results of the 2015 GCUC/ Emergent Research Coworking Survey. Office Nomads. Seattle, Washington.

Rattanaprichavej, Niti. (2015). The Environment and Behavior in Co working Space: An Analysis of Privacy, Personal Space, and Territoriality. The 2015 Global Real Estate Summit July 6-9, 2015. Tha Asian Real Estate Society. Washington D.C. USA.

RTKL An Arcadis Company. (2015). 2015 Trends in the Workplace issue January 2015. Book Kotler, P & Keller, K. (2012). Marketing Management fourteenth global edition.

Pearson Education Limited. Harlow, Essex. Schiffman, L. G., & Kanuk, L. L. (2007). Consumer behavior (9th ed.). Pearson Prentice

Hall: NJ. Electronics Media Andrew Donelly. Coworking Spaces and Collaboration: Greater than the Sum of its

Parts. สบคนเมอวนท 30 มนาคม 2559. จาก https://www.mikogo.com/2014/12/03/ coworking-spaces-collaboration/.

Birks Mills. Essentials of grounded theory. สบ คน เม อ ว น ท 27 ก มภ าพ น ธ 2559 จาก http://uk.sagepub.com/sites/default/files/upm-binaries/36848_birks.pdf.

Page 63: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

49

Carsten Foertsch. First Results Of The New Global Coworking Survey. สบคนเมอวนท 27 มกราคม 2559 จาก http://www.deskmag.com/en/first-results-of-the-new-global-coworking-survey-2015-16.

Carsten Foertsch & Remy Cagnol. The History Of Coworking In A Timeline. สบ คน เม อว น ท 28 ม ก ร า ค ม 2559 จ า ก http://www.deskmag.com/en/the-history-of-coworking-spaces-in-a-timeline.

Jing Ke & Sarah Wenglensky. Grounded Theory. สบคนเมอวนท 27 กมภาพนธ 2559 จาก http://avantgarde-jing.blogspot.com/2010/03/grounded-theory.html.

Nina Simon. How Do You Define “Community”. สบคนเม อวน ท 25 มนาคม 2559 จาก http://museumtwo.blogspot.com/2 0 1 5 / 0 4 / how-do-you-define-community. Html

Lukas De Pellegrin. Global Coworking Survey 2011. สบคนเมอวนท 27 มกราคม 2559 จาก https://issuu.com/lukas_dp/docs/global_coworking_survey__english_.

Phil Brown (2005), Brown University. “Who is the Community/What is the Community”. สบคนเมอวน ท 30 พฤษภาคม 2559 จาก https://www.brown.edu/ research/research-ethics/who-communitywhat-community

Rachel Botsman. Defining The Sharing Economy: What Is Collaborative Consumption—And What Isn't?. ส บ ค น เม อ ว น ท 30 ม น า ค ม 2559 จ า ก http://www.fastcoexist.com/ 3046119/defining-the-sharing-economy-what-is collaborative-consumption-and-what-isnt.

Sue Saldibar. The Coworking Experience: In the Beginning. สบคนเมอวน ท 28 มกราคม 2559 จ า ก https://www.officingtoday.com/2014/07/the-coworking-experience-in-the-beginning/.

William Van Den Broek. ประมดล าดบขนความตองการของ Coworking. สบคนเมอวน ท 6 กมภาพนธ 2559 จาก http://www.deskmag.com/th/the-coworking-pyramid-of-needs-009.

Page 64: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

ภาคผนวก

Page 65: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

50

ภาคผนวก ก ประเดนค าถามสมภาษณเชงลกกลมตวอยาง

สวนท 1: ค าถามคดกรองกลมตวอยาง

คณอายเทาไหร

ความถในการใชบรการ Coworking Space เปนอยางไร

มพฤตกรรมการใชบรการ Coworking Space ทใดบาง

สวนท 2: ค าถามเกยวกบมมมองของผใชบรการทมตอตวแปรท านาย (Presage) ในประเดนตางๆ ดงน

ดานระบบการใหบรการ

ผประกอบการและพนกงาน

กจกรรมพฒนาศกยภาพ (Workshop)

กจกรรมทางสงคม (Social Event)

กฎการใชพนท ดานบรบทแวดลอม

ผใชบรการรายอน

สภาพแวดลอมในการท างาน

การออกแบบสถานท

สถานทตงและบรเวณแวดลอม ดานลกษณะของผใชบรการ

สาเหตทเลอกใชบรการ Coworking Space

รปแบบและความถในการใชบรการ

ลกษณะสวนบคคล เชน เพศ เชอชาต และอาชพ เปนตน

ลกษณะอนๆ ในการใชบรการ

ลกษณะนสยของผใหสมภาษณ

Page 66: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

51

สวนท 3: ความสมพนธระหวางตวแปรท านาย (Presage) กบสภาพแวดลอมในการสรางปฏสมพนธระหวางผใชบรการ ทน าไปสการสรางชมชน (Community)

พฤตกรรมเกยวกบการสรางปฏสมพนธระหวางผใชบรการในปจจบนของผใหสมภาษณ

สาเหตทผใหสมภาษณมพฤตกรรมนนๆ

มความเขาใจเกยวกบการสราง (Community) ใน Coworking Space อยางไรบาง

ใหความส าคญหรอเหนประโยชนจากการเขารวมชมชน (Community) อยางไรบาง

มมมองเกยวกบแตละตวแปรท านาย (Presage) ในสวนท 2 สงผลตอพฤตกรรมในการใชบรการของตนเองอยางไร

ปจจยใดทตนรสกวาสงผลกระทบตอการสรางปฏสมพนธกบผใชบรการรายอนมากทสด

จากการสงเกดผใชบรการรายอน คดวาแตละตวแปรท านาย (Presage) สงผลตอการสรางปฏสมพนธระหวางผใชบรการอยางไรบาง

สวนท 4: มมมองเรองความเปนไปไดในการสรางชมชน (Community) ใน

Coworking Space

มมมองตอการสรางชมชน (Community) ของประเทศไทยในปจจบนเปนอยางไร

มมมองตอการสรางชมชน (Community) ของตางประเทศในปจจบนเปนอยางไร

ความเปนไปไดและโอกาสในการผลกดนสถานะของประเทศไทยใหเทยบเทาหรอใกลเคยงกบสถานะของตางประเทศ

โอกาสและอปสรรคในการพฒนาชมชน (Community) ในประเทศไทยใหเกดขนจรง

สวนท 5: ขอเสนอแนะในการสรางชมชน (Community) ใน Coworking Space

มขอเสนอแนะหรอสงทตองการจาก Coworking Space ทจะชวยกระตนใหเกดปฏสมพนธระหวางผใชบรการทน าไปสการสรางชมชน (Community) อยางไรบาง

มขอเสนอแนะหรอสงทตองการจากการเขารวมชมชน (Community) อยางไรบาง

Page 67: การสร้างชุมชน (community) ใน coworking space, BUILDING ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU... · การสร้างชุมชน

52

ประวตผเขยน ชอ นางสาวสภชชา โฆษตศรปญญา วนเดอนปเกด 13 มนาคม 2536 วฒการศกษา ปการศกษา 2557 : บรหารธรกจบณฑต (การจดการธรกจแบบบรณาการ)

มหาวทยาลยธรรมศาสตร