วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์phn.ubru.ac.th/images/ph-ubru/pdf/jn3-2_2558.pdfวารสารว...

วารสารวจยสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

ปท 3 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2557 1

วารสารวจยสาธารณสขศาสตร คณะสาธารณสขศาสตรมหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

UBRU Journal for Public Health Research ISSN 2286-7228 ปท 3 ฉบบท 2 กรกฎาคม-ธนวาคม 2557 Vol.3 No.2 July-December 2014

บทบรรณาธการ (Editor)

นพนธตนฉบบ (OriginalArticle)

ปจจยทสงผลตอการปฏบตงานดานการสงเสรมสขภาพผสงอายของอาสาสมครสาธารณสขประจา

หมบาน จ.อบลราชธาน

พรทว สวรรณพรม......................................................................................................................................5-27

ปจจยทสงผลตอการปฏบตงานควบคมโรคตามแนวทางการควบคมวณโรคแหงชาต ของเจาหนาท

สาธารณสขระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน

ไกรยทธ ขฎขนธกจ………...………………………………………….......................………........................28-44

ประสทธผลของระบบการสนบสนนและใหความรเพอการดแลตนเองของผปวยไขมนในเลอดสง

วรารตน ดอนสงห…………………………………………..........................................................................45-56

ปจจยทมความสมพนธตอคานยมในการบรจาคโลหตของประชาชน จ.อบลราชธาน

ธนายทธ ศรไชย.....…………...................................................................................................................57-72

ปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการดแลตนเองของผปวยเบาหวานอาเภอเดชอดม จ.อบลราชธาน

สวทยชย ทองกล...................................................................................................................................73-90

พฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของผปวยโรคเบาหวาน อ.เดชอดม จ.อบลราชธาน

กตตคณ แสวงสข...................................................................................................................................91-102

ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธในนกเรยนหญงระดบมธยมศกษา

ตอนปลาย ในเขต จ.มกดาหาร

ยพน พมพสวสด..................................................................................................................................103-121

ปจจยทมความสมพนธกบความรนแรงของการดมเครองดมแอลกอฮอลของนกเรยนชนมธยมศกษา

ตอนปลาย ในเขต จ.อบลราชธาน อจฉรา พรหมทา................................................................................................................................122-139

พฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนระดบประถามศกษาปท 6 สงกดสานกงานเขตพนท

การศกษาศรสะเกษ เขต 3

เกอกล ชกลน.....................................................................................................................................140-158

2 วารสารวจยสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

ปท 3 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม 2557

รายชอผทรงคณวฒ (Peer Reviewer) ประจาวารสาร

บทความทกเรองในวารสารนไดรบการตรวจทางวชาการโดยผทรงคณวฒ (Peer Review) จากภายใน

และภายนอกมหาวทยาลย

บทความและแนวคดใดๆทพมพในวารสารวจยสาธารณสขศาสตร เปนความรบผดชอบของผ เขยน

กองบรรณาธการวารสารไมสงวนสทธ ในการคดลอกเพอการพฒนาเชงวชาการ แตตองไดรบการอางอง

อยางถกตอง

ศาสตราจารย ดร.สมจตต สพรรณทสน ดานการสรางเสรมสขภาพ

รองศาสตราจารย ดร.บณฑต ถนคารพ ดานสถตและระเบยบวธวจย

ผ ชวยศาสตราจารย ดร.ชะนวนทอง ธนสกาญจน ดานสถตและระเบยบวธวจย

รองศาสตราจารย ดร.วงศา เลาหศรวงศ ดานการบรหารงานสาธารณสข

รองศาสตราจารย ดร. วงเดอน ปนด ดานพฤตกรรมสขภาพ

รองศาสตราจารย ดร.อนามย เทศกะทก ดานอาชวอนามย

รองศาสตราจารย ดร.สพรรณ พรหมเทศ ดานระบาดวทยา

รองศาสตราจารย ดร.มกดา หนยศร ดานการพยาบาลอนามยชมชน

รองศาสตราจารย เบญจา มกตพนธ ดานสขศกษา

ผ ชวยศาสตราจารย ดร.กาญนถา ครองธรรมชาต ดานอนามยสงแวดลอม

รองศาสตราจารย ดร.สระชาต ณ หนองคาย ดานการบรหารงานสาธารณสข



วารสารวจยสาธารณสขศาสตร คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

UBRU Journal for Public Health Research ISSN 2286-7228 ปท 3 ฉบบท 2 กรกฎาคม-ธนวาคม 2557 Vol.3 No.2 July-December 2014

วตถประสงค เพอเปนสอกลางในการเผยแพรผลงานวจยดานการสงเสรมสขภาพ อนามยสงแวดลอม อาชวอนามยและความปลอดภย สขศกษา

การบรหารงานสาธารณสข ระบาดวทยา และโภชนาการ

กาหนดการเผยแพร

ปละ 2 ฉบบ [ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน / ฉบบท 2 กรกฎาคม-ธนวาคม]

ทปรกษา ผชวยศาสตราจารยนภาภรณ สนพนวฒน คณบด คณะสาธารณสขศาสตร ผชวยศาสตราจารย ดร.อรอนงค บรเลศ รองคณบด ฝายวชาการและประกนคณภาพ คณะสาธารณสขศาสตร อาจารยปทมา ลอพงคพานชย รองคณบด ฝายกจการนกศกษา คณะสาธารณสขศาสตร

รองศาสตราจารยพจนย เสงยมจตต รองศาสตราจารย คณะสาธารณสขศาสตร

บรรณาธการ ศาสตราจารย ดร.นพ.ศาสตร เสาวคนธ

รองบรรณาธการ อาจารย ดร.สภาพร ใจการณ และ อาจารย ดร.กลชญา ลอยหา

กองบรรณาธการ ศาสตราจารย ดร.สมจตต สพรรณทสน รองศาสตราจารย ดร. วงเดอน ปนด

ผชวยศาสตราจารย ดร.ชะนวนทอง ธนสกาญจน รองศาสตราจารย ดร.บณฑต ถนคารพ

รองศาสตราจารย ดร.วงศา เลาหศรวงศ ผชวยศาสตราจารย ดร.นพรตน สงเสรม

อาจารย ดร.มณฑชา รกศลป อาจารย ดร.ภทรภร เจรญบตร

ฝายจดการคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

อาจารย วาทรอยตร ดร.เดนดวงด ศรสระ อาจารยสมาพร ทองปรง

อาจารยชนฏพงศ เคลอศร อาจารยคมสนต ธงชย อาจารยสรตน หารวย อาจารยรชน จมจ อาจารยสวนตย ทองหนน อาจารยดวงดาว สดาทพย

อาจารยกรวกา หาระสาร นางสาวณฐวด สมส

สถานทตดตอ คณะสาธารณสขศาสตร หมายเลขโทรศพท 0-4535-2000 ตอ 4361- 4370



บทบรรณาธการ (Editor)

วารสารวจยสาธารณสขศาสตร คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน จดทาขน

เพอเปนสอกลางในการเผยแพรผลงานวจยดานการสงเสรมสขภาพ อนามยสงแวดลอม อาชวอนามยและความ

ปลอดภย สขศกษา การบรหารงานสาธารณสข ระบาดวทยา และโภชนาการ สาหรบคณาจารย นกศกษา

ปรญญาโทและบคคลทวไป ทงน วารสารไดรบเกยรตจากผทรงคณวฒเปน Peer Reviewer เพอใหบทความทก

บทความไดมาตรฐานตรงตามทสานกงานคณะกรรมการอดมศกษากาหนด

กองบรรณาธการ ขอขอบพระคณผ มสวนรวมในการจดทาเอกสารทกทาน และยนดรบบทความอนๆ

จากบคคลทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย เพอเปนสอกลางในการเผยแพรผลงานวจยทหลากหลาย และ

นาไปใชประโยชนตอการพฒนาสขภาพของคนในชาตไดอยางยงยน

กองบรรณาธการ



นพนธตนฉบบ

ปจจยทสงผลตอการปฏบตงานดานการสงเสรมสขภาพผสงอายของ

อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน จงหวดอบลราชธาน

พรทว สวรรณพร*

นภาภรณ สนพนวฒน **

เผาไทย วงศเหลา ***

* สานกงานสาธารณสขอาเภอตาลสม

** คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

*** คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาปจจยดานชวสงคม ปจจยดานความรในการสงเสรม

สขภาพผสงอาย ปจจยดานแรงสนบสนนทางสงคม และการปฏบตงานสงเสรมสขภาพผสงอายของอาสาสมคร

สาธารณสขประจาหมบาน จงหวดอบลราชธาน 2) ศกษาความสมพนธระหวางปจจยดานชวสงคม ปจจยดาน

ความรเกยวกบการสงเสรมสขภาพผสงอาย ปจจยดานแรงสนบสนนทางสงคม กบการปฏบตงานสงเสรมสขภาพ

ผสงอายของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน จงหวดอบลราชธาน และ 3) ศกษาอทธพลของปจจยดาน

ชวสงคม ปจจยดานความรเกยวกบการสงเสรมสขภาพผสงอาย ปจจยดานแรงสนบสนนทางสงคม ทมตอการ

ปฏบตงานสงเสรมสขภาพผสงอายของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน จงหวดอบลราชธาน กลม

ตวอยางทใชในการศกษาเปนอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานของจงหวดอบลราชธาน ป พ.ศ. 2557

จานวน 410 คน โดยใชวธการสมตวอยางแบบหลายขนตอน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม มคา

ความเชอมนทงฉบบเทากบ 0.98 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก การแจกแจงความถ (Frequency)

คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) คาสงสด (Max)

คาตาสด (Min) การทดสอบไคสแควร (2 - test) คาสมประสทธ สหสมพนธแบบเพยรสน และการวเคราะหการ

ถดถอยพหคณ ซงผลการศกษาวจยพบวา 1) ปจจยดานชวสงคมของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน จงหวด

อบลราชธาน พบวา กลมตวอยางเปนเพศหญงมากทสด คดเปนรอยละ 84.39 อายเฉลย 43 ป มสถานภาพ

สมรสมากทสด คดเปนรอยละ 89.51 มรายไดเฉลย 6,477.32 บาทตอเดอน รายไดของครอบครวเฉลย

16,065.61 บาทตอเดอน สวนใหญมการศกษาสงสดอยในระดบประถมศกษา คดเปน รอยละ 34.88 และม

อาชพเกษตรกรรมมากทสด คดเปน รอยละ 85.61 ไมไดดารงตาแหนงอนๆในหมบาน คดเปน รอยละ 95.37

ปฏบตงานเปนอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานมาแลวเฉลย 9 ป สวนใหญไมมผ สงอายในครอบครว



คดเปนรอยละ 62.20 ปจจยดานความร พบวาอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน จงหวดอบลราชธานสวน

ใหญมความรในการสงเสรมสขภาพผ สงอายอยในระดบปานกลาง คดเปนรอยละ 53.41 ปจจยดานแรง

สนบสนนทางสงคม พบวาอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน จงหวดอบลราชธานไดรบแรงสนบสนนทาง

สงคมทงสดานในการดาเนนงานสงเสรมสขภาพผสงอายโดยรวมอยในระดบมาก ( = 3.73) และการ

ปฏบตงานสงเสรมสขภาพผสงอายของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานจงหวดอบลราชธาน มการ

ปฏบตงานโดยรวมอยในระดบปานกลาง ( = 3.13) 2) อาย ความรในการสงเสรมสขภาพผสงอายและแรง

สนบสนนทางสงคมทงสดานมความสมพนธกบการปฏบตงานสงเสรมสขภาพผ สงอายของอาสาสมคร

สาธารณสขประจาหมบาน จงหวดอบลราชธาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ระยะเวลาการเปน

อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานและการมผสงอายในครอบครวมความสมพนธกบการปฏบตงานสงเสรม

สขภาพผสงอายของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน จงหวดอบลราชธาน อยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ 0.05 สวนเพศ สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อาชพ รายไดและการดารงตาแหนงอนในหมบานไมม

ความสมพนธกบการปฏบตงานสงเสรมสขภาพผ สงอายของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน จงหวด

อบลราชธาน 3) ปจจยทสงผลตอการปฏบตงานดานการดาเนนงานสงเสรมสขภาพผสงอายของอาสาสมคร

สาธารณสขประจาหมบานจงหวดอบลราชธาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ไดแก การไดรบแรง

สนบสนนดานการประเมนผล (X8) การไดรบแรงสนบสนนทางดานเครองมอ (X10) และอาย (X2) และตวแปร

พยากรณทดชดนรวมกนพยากรณทางการปฏบตงานสงเสรมสขภาพผสงอายของอาสาสมครสาธารณสขประจา

หมบานจงหวดอบลราชธาน ไดรอยละ 36.89 และมความคลาดเคลอนมาตรฐานในการพยากรณเทากบ 0.47

ซงเขยนสมการพยากรณในรปคะแนนดบและคะแนนมาตรฐานไดดงน

สมการพยากรณในรปคะแนนดบ

Y = 0.69+0.36X8+0.25X10 +0.00X2

สมการพยากรณในรปคะแนนมาตรฐาน

Z = 0.40X8+0.29X10 +0.09X2

คาสาคญ การปฏบตงานดานการสงเสรมสขภาพผสงอาย ,อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน



Original Article Factors Affecting the Performance for the Health Promotion

of the Elderly of the Village Public Health Volunteers in Ubon Ratchathani Province

Pornthawee Suwannaprom * Napaporn Sanpanawat ** Paothai Wonglao,*** * Tan sum district public health Office ** Ubon Ratchathani rajabhat University ,Faculty of public health ***Ubon Ratchathani rajabhat University, Faculty of science Abstract

The research aimed study 1) the bio-social factors, the factors of the elderly health promotion knowledge, social support and the performance for the health promotion of the village public health volunteers in Ubon Ratchathani province, 2) the relations between the factors in question and the performance by the village public health volunteers, and 3) an influence of the factors studied on the performance of the village public health volunteers. The samples used in the study were 410 village public health volunteers of Ubon Ratchathani in 2014, obtained by a multiple stage random sampling. The research instrument was a questionnaire with a confidence value equivalent to 0.98. Statistics used in data analysis were frequency, percentage, mean, standard deviation, Pearson’s correlation coefficient,Chi-square and multiple regression analysis.The research findings were as following 1) As regards the bio-social factors, it was found that the samples were mainly females (84.39%), aged 43 on average, married (98.51%), average monthly income being 6,477.32 baht, family income per month being 16,065.61 baht, they had a primary education (34.88%), had a farming occupation (85.61%), had been the village health volunteers for 9 years on average, and they had no elderly in their family (62.20%).The village public health volunteers in the study had a moderate degree of knowledge regarding health promotion (53.41%), they had social support at a good level (X=3.73%) and their performance for health promotion was at a very good level (X=3.13). 2) Ages, knowledge on health promotion for the elderly and social support were related to the volunteers’ performance in health promotion for the elderly with a statistical significance of 0.01.Duration of being volunteers and having the elderly in their family were related to the performance of the village public health volunteers with a statistical significance of 0.05. Gender, marital status, educational levels, occupations, income were not related to the performance for health promotion of the volunteers in the study. 3) The factors which affected the performance for health promotion of the elderly with a statistical significance of 0.05 were appraisal support (X8), instrumental support (X10) and age. These variables could predict the performance of the village public health volunteers in Ubon Ratchathani by 36.89%.An error in prediction was equivalent to 0.47.A predictive equation can be written as follows:

A predictive equation in form of raw scores

Y = 0.69+0.36X8+0.25X10 +0.00X2

A predictive equation in form of standard scores

Z = 0.40X8+0.29X10 +0.09X2

Keywords Performance for the Health Promotion of the Elderly, village public health volunteers



บทนา

การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรโลก

ในชวงสองทศวรรษทผานมา พบวามการลดลงของ

อตราการเกดและประชากรมอายยนยาวขน ซงเปน

ผลมาจากความเจรญกาวหนาดานเทคโนโลยทาง

การแพทยและสาธารณสข การเปลยนแปลง

โครงสรางของประชากรโลกทาใหสดสวนของ

ผสงอายเพมมากขน โดยพบวาในป พ.ศ. 2543

จานวนประชากรโลกทงหมด 6,500 ลานคน ม

ประชากรผสงอาย 390 ลานคน และคาดการณวา

ในป 2568 จะมประชากรโลกทงหมด 8,200 ลาน

คน และในจานวนนเปนประชากรผสงอาย 1,100

ลานคน เมอพจารณาเกยวกบประชากรผ สงอาย

ของประเทศไทยพบวา อายขยเฉลยของคนไทย

เพมขน ในชวง พ.ศ. 2538 – 2543 อายขยเฉลย

ชาย 67.36 ป หญง 71.74 ป ชวงป พ.ศ. 2543 –

2548 อายขยเฉลยชาย 68.15 ป หญง 72.39 ป

และในชวงป 2548 – 2553 อายขยเฉลยชาย

68.86 ป หญง 73.00 ป (สถาบนวจยและพฒนา

ผสงอายไทย 2547 : 11) จากอายขยเฉลยทเพมขน

สงผลใหจานวนผสงอายเพมขนอยางรวดเรว ทงใน

ดานปรมาณและอตราสวนตอประชากรทงหมด

นอก จา กน สา นกง าน คณ ะก รรม กา รพฒ น า

เศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดรายงานวาแนวโนม

ของอตราสวนของผสงอายตอประชากรรวมสงขน

ป พ.ศ. 2533 มผ สงอาย 4.01 ลานคน (รอยละ

7.4) ป พ.ศ.2543 มผ สงอาย 5.86 ลานคน

(รอยละ 9.4) ป พ.ศ. 2553 มผสงอาย 8.01 ลาน

คน (รอยละ 11.9) และคาดวาในป พ.ศ. 2563 จะ

มผ สง อ าย 1 2 . 2 7 ล าน ค น ( ร อ ยล ะ 1 7 . 5 )

(สถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย 2551 : 17-

18) สถานการณผสงอายของจงหวดอบลราชธาน

กมแนวโนมของการเพมขนของจานวนผ สงอาย

เชนเดยวกบสถานการณผ สงอายของประเทศ ป

พ.ศ. 2503 มผ สงอาย 0.004 ลานคน (รอยละ

4.40) ป พ.ศ. 2513 มผ สงอาย 0.006 ลานคน

(รอยละ 4.51) ป พ.ศ. 2523 มผ สงอาย 0.007

ลานคน (รอยละ 4.87) ป พ.ศ. 2533 จะมผสงอาย

0.12 ลานคน (รอยละ 6.91) และคาดวาในป พ.ศ.

2542 จะมผสงอาย 0.14 ลานคน (รอยละ 8.80)

(กองวางแผนทรพยากรมนษย คณะกรรมการ

พฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต 2538 : 11)

จากฐานขอมลประชากรตามทะเบยนราษฎรของ

จงหวดอบลราชธาน ณ วนท 31 ธนวาคม 2555

มผ สงอาย จานวน 0.22 ลานคน คดเปนรอยละ

12.54 (สานกงานสาธารณสขจงหวดอบลราชธาน :

ออนไลน) การเปลยนแปลงโครงสรางประชากร

ดงกลาว มผลใหโครงสรางประชากรของประเทศ

เปลยนแปลงจากรปปรามดในอดตทเปนลกษณะ

ระฆงควาจากป พ.ศ. 2533 เปนรปแจกนในป พ.ศ.

2563 หมายถง ปรมาณประชากรผสงอายมากขน

อยางรวดเรว ทาใหอตราสวนพงพาของผ สงอาย

(Aged dependency ratio) สงขนอยางหลกเลยง

ไมได เปนเหตใหเกดผลกระทบตอสถานะทาง

เศรษฐกจและสงคมในระดบสง และทาใหโอกาสใน

การปรบเปลยนเพอรองรบผลกระทบเปนไปอยาง

จากดและยากลาบาก

แนวโนมการเพมขนของผ สงอาย

ดงกลาว มผลกระทบโดยรวมตอนโยบายและงาน



สาธารณสขของประเทศ ผ สงอายกลายเปน

กลมเปาหมายทสาคญ เนองจากเปนผ ทมการ

เปลยนแปลงไปในทางเสอมถอยทงทางดาน

รางกาย จตใจ อารมณ และสงคม ทาใหเสยงตอ

การเปนโรคตางๆ ไดงาย จากการสารวจคณภาพ

ชวตผ สงอายไทยในป พ.ศ. 2544 พบโรคทเปน

ปญหา ไดแก โรคขอ (ความชกรอยละ 26.0)

รองลงมาไดแก โรคความดนโลหตสง (ความชกรอย

ละ 14.0) โรคเบาหวาน (ความชกรอยละ 7.9) โรค

หอบหด (ความชกรอยละ 5.3) และโรคอมพฤกษ

(ความชกรอยละ 2.5) สวนสาเหตการตายใน

ประชากรผสงอาย พบวา โรคทเปนสาเหตการตาย

มากทสด คอ โรคมะเรง หวใจ เบาหวาน ตบ ไต

อมพาต ปอดอกเสบ และอบตเหตจาการขนสง

นอกจากนยงพบวาผสงอายยงมพฤตกรรมสขภาพ

ทไมเหมาะสมหลายอยางเชน มการสบบหรรอยละ

10.4 ดมสรารอยละ 21.5 (สถานบนวจยและ

พฒนาผสงอายไทย 2547 : 17-20)

ดงนน ผ สงอายจงเปนปญหาทางดาน

สาธารณสขทสาคญทควรไดรบการแกไข โดย

สานกงานสาธารณสขจงหวดอบลราชธานไ ด

กาหนดยทธศาสต รการพฒนาศกยภ าพของ

อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานใหมความ

เชยวชาญ ในดาเนนการดาเนนงานสงเสรมสขภาพ

ในชมชนใน 5 ดาน ไดแก ดานการสงเสรมงาน

อนามยแมและเดกและงานอนามยชองปาก ดาน

การปองกนโรค ดานการรกษาพยาบาลผ ปวย

โรค เบ าหว าน คว าม ดน โลห ตสงแล ะร ะบ บ

การแพทยฉกเฉน ดานการสงเสรมสขภาพผสงอาย

และผ พการ และดานการปองกนยาเสพตดและ

ปญหาสขภาพจต

จากบทบาทดานการสงเสรมสขภาพ

ผสงอายทไดรบมอบหมายดงกลาว อาสาสมคร

สาธารณสขประจาหมบานตองมการปฏบตงาน

และการรายงานกจกรรมสงเสรมสขภาพผ สงอาย

ในชมชน ประกอบดวย การรวมตรวจคดกรองภาวะ

สขภาพผสงอาย การเยยมบานผ สงอาย การ

สงเสรมสขภาพผสงอายตามหลก อ-ส-ย และการ

สารวจขอมลและการจดทาทะเบยนผสงอาย ซง

กจกรรมการสงเสรมสขภาพดงกลาวมความสาคญ

และจาเปนอยางยงตอภาวะสขภาพของผสงอาย

เปนกลยทธทจะชวยใหผสงอายมพฤตกรรมสขภาพ

ทด นามาซงการมสขภาพด สามารถดารงชวตได

ดวยตนเองโดยไมเปนภาระตอครอบครวและสงคม

จากความสาคญของปญหาดงกลาว จงควรศกษา

เกยวกบปจจยทมสงผลตอการปฏบตงานดานการ

ส ง เ ส ร ม ส ข ภ า พ ผ ส ง อ า ย ข อ ง อ า ส า ส ม ค ร

สาธารณสขประจาหมบาน โดยในการศกษาครงน

ไดใชแนวคดเกยวกบปจจยดานความรและทฤษฎ

แรงสนบสนนทางสงคม เพอเปนประโยชนในการ

นาขอมลท ไดจากการวจยไปใชในการพฒนา

ศกยภ าพของอาสาสมครสาธารณสขประจา

หม บาน การวางแผนการดาเนนงานสงเสรม

สขภาพผ สงอายทสอดคลองกบบรบทของพนท

ตอไป



วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาปจจยดานชวสงคม

ปจจยดานความรเกยวกบการสงเสรมสขภาพ

ผสงอาย ปจจยดานแรงสนบสนนทางสงคม และ

การปฏบ ต งานสง เส รมสขภ าพผ สงอายของ

อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน จงหวด

อบลราชธาน

2. เพอศกษาความสมพนธระหวาง

ปจจยดานชวสงคม ปจจยดานความรเกยวกบการ

สงเสรมสขภาพผสงอาย ปจจยดานแรงสนบสนน

ทางสงคม กบการปฏบตงานสงเสรมสขภาพ

ผสงอายของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน

จงหวดอบลราชธาน

3. เพอศกษาอทธพลของปจจยดาน

ชวสงคม ปจจยดานความรในการสงเสรมสขภาพ

ผสงอาย ปจจยดานแรงสนบสนนทางสงคม ทมตอ

การปฏบ ต งานสง เส รมสขภ าพผ สงอายของ

อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน จงหวด


วธการดาเนนการวจย

การวจยครงนเปนการศกษาเกยวกบ

ปจจยทมความสมพนธกบการปฏบตงานดานการ

ดาเนนงานสงเสรมสขภาพผสงอายของอาสาสมคร

สาธารณสขประจาหมบาน จงหวดอบลราชธาน

โ ด ย ใ ช ว ธ ว จ ย เ ช ง ส ห สม พน ธ (Correlational

Research)

ประชากรและกลมตวอยาง

1. ประชากร ทใชในการวจยครงน

ไดแก อาสาสมครสาธารณสขประจาหม บาน

จงหวดอบลราชธาน ประจาป 2557 จานวน

35,990 คน

2. กลมตวอยาง เปนอาสาสมคร


สมตวอยางใหไดขนาดของกลมตวอยางโดยใชสตร

ของ Yamane (1973 : 887 , อางถงใน ธรวฒ เอ

กะกล 2546 : 135) โดยผ วจยกาหนดใหระดบ

ความคลาดเคลอนเทากบ .05

n =

แทนคาจากสตรดงนคอ

n = 35,990

1+35,990(.05)2

= 400.02

เพมขนาดตวอยางเปน 410 คน

วธการสมตวอยาง

ใช ว ธสมตวอ ยางแบบหลายขนตอน

(Multi – stage sampling) โดย 1) สมอาเภอมา

รอยละ 50 ของอาเภอทงหมดโดยวธการสมอยาง

งาย 2) สมตาบลโดยวธการสมแบบชนภม โดยให

อาเภอทสมไดเปนชนภมและสมมาอาเภอละ 1

ตาบล 3) ใหอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน

เ ป น ห น ว ย ก า ร ส ม ส ม ต ว อ ย า ง อ า ส า ส ม ค ร



สาธารณสขประจาหม บานจากแตละตาบลโดย

วธการสมแบบชนภมอยางเปนสดสวนใหครบตาม

ขนาดตวอยาง จานวน 410 คน

เครองมอทใชและวธการตรวจสอบเครองมอ

เครองมอทใชรวบรวมขอมลในการวจย

ครงนเปนแบบสอบถาม (Questionnaire) โดย

ผ วจยไดสรางจากแนวคดทไดศกษาจากเอกสาร

และงานวจยทเกยวของจานวน 4 สวนดงน

สวนท 1 แบบสอบถามเกยวกบปจจย

ดานชวสงคม ประกอบดวย ขอมลเกยวกบเพศ

อาย สถานสภาพสมรส ระดบการศกษา อาชพ

รายได ระยะเวลาการเปนอาสาสมครสาธารณสข

ประจาหมบาน การดารงตาแหนงอนในหมบาน

และการมผสงอายในครอบครว มจานวนทงสน 10

ขอกาหนดใหเลอกตอบ (Check lists) และเตมคาลง

ในชองวาง

สวนท 2 เ ปนแบบสอบถามเกยวกบ

ความรในการดาเนนงานสงเสรมสขภาพผ สงอาย

ในชมชน ขอคาถามเปนแบบสอบถามเปนแบบ

ปลายปดม 2 ตวเลอก ไดแก ถก ผด ตอบถกได 1

คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน จานวน 33 ขอ

จดกลมโดยวธการกาหนดเกณฑตามชวงคะแนน

ความรในระดบสง รอยละ 80 ขนไป ความรใน

ระดบปานกลาง รอยละ 60 –79 ความรในระดบ

นอย ตากวารอยละ 60 แบบสอบถามมคาความ

เชอมนเทากบ .86

สวนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบแรง

สนบสนนทางสงคมในการดาเนนงานสงเสรม

สขภาพผ สงอายในชมชน ประกอบดวย แรง

สนบสนนดานอารมณ แรงสนบสนนดานการ

ประเมนผล แรงสนบสนนดานขอมลขาวสารและ

แรงสนบสนนดานเครองมอ จานวน 31 ขอ

ลกษณะแบบสอบถามเ ปนแบบคาถามแบบ

เลอกตอบแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating

Scale) 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด คะแนนทใหในขอความทางบวก

เรยงจาก 5 คะแนนไปถง 1 คะแนน สวนคะแนน

ขอความทางลบเรยงจาก 1 คะแนนไป 5 คะแนน

การแปลผล แบงระดบคะแนนเปน 5 ระดบ คอ

มากทสด (คะแนนระหวาง 4.21 - 5.00) มาก

(คะแนนระหวาง 3.41 – 4.20) ปานกลาง (คะแนน

ระหวาง 2.61 – 3.40) นอย (คะแนนระหวาง 1.81

– 2.60) นอยทสด (คะแนนระหวาง (1.00 – 1.80)

(บญชม ศรสะอาด 2545:165-166) แบบสอบถาม

มคาความเชอมนเทากบ .93

สวนท 4 เปนแบบสอบถามการปฏบตงาน

สงเสรมสขภาพผสงอายในชมชน จานวน 32 ขอ

ประกอบดวย การตรวจคดกรองภาวะสขภาพ

ผ สงอาย การตดตามเยยมบานผ สงอาย การ

สงเสรมสขภาพผสงอายตามหลก อ-ส-ย และการ

สารวจขอมลและการจดทาทะเบยนผ สงอาย

ลกษณะแบบสอบถามเ ปนแบบคาถามแบบ

เลอกตอบ แบบมาตราสวนประมาณคา (Rating

Scale) 4 ระดบ การแปลผล แบงระดบคะแนนเปน

4 ระดบ คอ ปฏบตเปนประจา (คะแนนระหวาง



3.26 – 4.00) ปฏบตบอยครง (คะแนนระหวาง

2.51 – 3.25) ปฏบตบางครง (คะแนนระหวาง 1.76

– 2.50) ไมปฏบต (คะแนนระหวาง 1.00 – 1.75)

(สาเรง จนทรสวรรณ 2544 : 101)

การเกบรวบรวมขอมล

มขนตอนการรวบรวมขอมล ดงน

1. ทาหนงสอขอความอนเคราะหในการ

เกบรวบรวมขอมล จากคณะสาธารณสขศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน ถงนายแพทย

สาธารณสขจงหวดอบลราชธาน สานกงาน

สาธารณสขอาเภอทสมตวอยางไดทง 13 อาเภอ

และผอานวยการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล

ทรบผดชอบพนทสมตวอยางได จานวน 13 แหง

เพออนญาตและขอความอนเคราะหในการเกบ

รวบรวมขอมลกบอาสาสมครสาธารณสขประจา

หมบาน ในหมบานทสมตวอยางได

2. เ ข าพบผ อ านวยการโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตาบลทสมตวอยางได เพอชแจง

วตถประสงค และขอความรวมมอในการเ กบ

รวบรวมขอมล

3. การดาเนนการกบกลมตวอยาง ดงน

3 . 1 พ ม พ ร า ย ช อ อ า ส า ส ม ค ร

สาธารณสขประจาหมบาน ทเปนกลมตวอยางจาก

บญชรายชอ ในระบบฐานขอมลของโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตาบล จากโปรแกรม JHCIS ของ

โ ร ง พ ย า บ า ล ส ง เ ส ร ม ส ข ภ า พ ต า บ ล ซ ง ม

รายละเอยด ชอ อาย และทอย ของอาสาสมคร

สาธารณสขประจาหมบาน แยกรายหมบานทสมได

3.2 ลงพนทหมบานทสมกลมตวอยาง

ได เพ อพบผ ใหญ บาน ประธานอาสาสมคร

สาธารณสขประจาหม บาน และประธานชมรม

ผสงอาย เพอแนะนาตวเอง และชแจงวตถประสงค

ของการวจย และนดหมายวน เวลา สถานททจะ

ตอ บแ บบ สอ บ ถา ม โด ยนด หม าย สถ าน ท ท

อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานทเปนกลม

อยางสะดวกในการเดนทาง เชน ศาลากลางบาน

โรงเรยน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล

3.3 นาแบบสอบถามฉบบสมบรณ ท

ผานการตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหา

(Content Validity) ตรงตามวตถประสงคของการ

วจย โดยผ เชยวชาญทง 5 ทาน ผานการทดลองใช

(Try out) ไดคาความเชอมน (Reliability) ตาม

เกณฑทกาหนดแลว มาชแจงตอผ ชวยนกวจย เพอ

อธบายรายละเอยดของเครองมอทใชในการวจย

ความเขาใจขอคาถามแตละสวน และวธการเกบ

รวบรวมขอมล เพอใหมความเขาใจตรงกน

3 . 4 น า ท มผ ช วย นก วจ ย ลง พ น ท

หม บานทสมกลมตวอยางได ตามกาหนด และ

สถานททไดนดหมายไว และทาการเกบขอมลจาก

กลมตวอยางตามทไดสมตวอยางไว

3.5 ตรวจสอบความถกตองของขอมล

ในแบบสอบถาม ท มความครบถวนสมบรณ

จานวน 410 ชด พรอมทงลงรหสในแบบสอบถาม



แลวนาแบบสอบถามมาวเคราะหขอมล

ตามวธการทางสถต โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร

สาเรจรป

การวเคราะหขอมล

สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก

การแจกแจงความถ (Frequency) คารอยละ

(Percentage) คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบน

มาตรฐาน (Standard Deviation) การทดสอบ

ไคสแควร (2 - test) คาสมประสทธ สหสมพนธ

แบบเพยรสน และการวเคราะหการถดถอยพหคณ

ผลการวจย

1. อาสาสมครสาธารณสขประจา

หมบาน จงหวดอบลราชธาน สวนใหญเปนเพศ

หญงคดเปนรอยละ 84.39 มสถานภาพสมรส คด

เปนรอยละ 89.51 มระดบการศกษาสงสดอยใน

ระดบประถมศกษา คดเปน รอยละ 34.88 มอาชพ

เกษตรกรรมมากทสด คดเปน รอยละ 85.61 และ

ไมไดดารงตาแหนงอนๆในหมบานมากทสด คด

เปน รอยละ 95.37 และสวนใหญไมมผสงอายใน

ครอบครว คดเปนรอยละ 62.20 อายเฉลย 43 ป

อายมากทสด 58 ป นอยทสด 28 ป ระยะเวลาการ

เปนอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานเฉลย 9

ป มากทสด 30 ป นอยทสด 1 ป ม มรายไดเฉลย

6,477.32 บาทตอเดอน มรายไดมากทสด 36,000

บาทตอเดอน รายไดนอยทสด 1,000 บาทตอเดอน

เมอรวมรายไดทงครอบครว พบวา มรายไดเฉลย



ดงตารางท 1

เปน รอยละ 95.37 และสวนใหญไมมผสงอายใน

ครอบครว คดเปนรอยละ 62.20 อายเฉลย 43 ป

อายมากทสด 58 ป นอยทสด 28 ป ระยะเวลาการ

เปนอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานเฉลย 9

ป มากทสด 30 ป นอยทสด 1 ป ม มรายไดเฉลย



เมอรวมรายไดทงครอบครว พบวา มรายไดเฉลย



ดงตารางท 1

2. อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน

จงหวดอบลราชธานสวนใหญมความรในการ

สงเสรมสขภาพผ สงอายอยในระดบปานกลาง คด

เปนรอยละ 53.41 รองลงมามความรอย ใน

ระดบสง คดเปนรอยละ 46.34 คะแนนสงสด 33

คะแนน ตาสด 17 คะแนน

3. อาสาสมครสาธารณสขประจา

หมบาน จงหวดอบลราชธาน ไดรบแรงสนบสนน

ทางสงคมทงสดานในการปฏบตงานดานการ

สงเสรมสขภาพผ สงอายในชมชนโดยรวมอยใน

ระดบมาก ( = 3.73)

4. อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน

จงหวดอบลราชธาน มการปฏบตงานสงเสรม



สขภาพผสงอายโดยรวมอยในระดบปานกลาง (

= 3.13)

5.อาย ( X2) ความร ดานการสงเส รม

สขภาพผ สงอาย (X6) การได รบการสนบสนน

ทางดานอารมณ (X7) การไดรบการสนบสนนการ

ใหการประเมนผล (X8) การไดรบการสนบสนน

ทางดานขอมลขาวสาร (X9) และการไดรบการ

สนบสนนทางดานเครองมอ (X10) มความสมพนธ

ทางบวกกบการปฏบตงานดานการสงเสรมสขภาพ

ผสงอายโดยรวมของอาสาสมครสาธารณสขประจา

หมบาน จงหวดอบลราชธาน ทระดบนยสาคญทาง

สถต 0.01 สวนระยะเวลาการเปนอาสาสมคร

สาธารณสขประจาหมบานและการมผ สงอายใน

ครอบครวมความสมพนธกบการปฏบตงานสงเสรม

สขภาพผสงอายของอาสาสมครสาธารณสขประจา

หมบาน จงหวดอบลราชธาน อยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ 0.05 ดงตารางท 2

6. ตวแปรพยากรณทดของการปฏบตงาน

ดานการสงเสรมสขภาพผสงอายของอาสาสมคร


การไดรบการสนบสนนการใหการประเมนผล (X8)

การไดรบการสนบสนนทางดานเครองมอ (X10)และ

อาย (X2) สงผลตอการปฏบตงานสงเสรมสขภาพ

ผสงอายของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน

จงหวดอบลราชธาน อยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ 0.05 ดงตารางท 3

อภปรายผล

1) จากการศกษาพบวา ปจจยดานชว

สงคมดาน อาย มความสมพนธกบการปฏบตงาน

ด า น ก า ร ส ง เ ส ร ม ส ข ภ า พ ข อ ง อ า ส า ส ม ค ร


อยางมนยสาคญทางสถ ตท ระดบ 0.01 สวน

ระยะเวลาการเปน อสม. และการมผ สงอายใน

ครอบครว มความสมพนธกบการปฏบตงานดาน

การสงเสรมสขภาพของอาสาสมครสาธารณสข

ประจาหม บาน จงหวดอบลราชธาน อยางม

น ย ส า ค ญ ท า ง ส ถ ต ท ร ะ ด บ 0.05 ส ว น เ พ ศ

สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อาชพ รายได

และการดารงตาแหนงอนไมมความสมพนธใน

การศกษาครงน อธบายไดดงน

ก) ปจจยชวสงคมดานอาย อธบายไดวา

ถาอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานมอาย

มากขนจะมประสบการณในการดาเนนงานทมาก

ขนตามไปดวย ซงสอดคลองกบการศกษาของ

อาภรณ ชดวง และคนอน ๆ (2545 : 6-10) ศกษา

พฤตกรรมสงเสรมสขภาพของผสงอายในโครงการ

ผสงอาย กรมแพทยทหารเรอ และเมธ จนทจาร

ภรณ (2539 : บทคดยอ) ศกษาผลการปฏบตงานของ

อาสาสมครสาธารณสขในศนยสาธารณสขมลฐาน

ชมชนภาคกลาง แตไมสอดคลองกบการศกษาของ

จรรตน ลมปวทยากล (2545 : บทคดยอ)

การศกษาการปฏบตงานตามบทบาทหนาทของ

อาสาสมครสาธารณสขทป ฏ บ ตงานในศน ย

สาธารณสขมลฐาน กนกวรรณ มกดาสนท (2541 :

บทคดยอ) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวาง



คณลกษณะสวนบคคล แรงจงใจ การรบรบทบาท

กบการปฏบตงานสาธารณสขมลฐานในเขตเมอง

ข อ ง บค ล า ก ร ส า ธ า ร ณ สข เ ท ศ บ า ล ย ค น ธ

ชตปญญะบตร (2547 : 98) ศกษาปจจยทม

บทบาทตอการปฏบ ตหนาท ของอาสาสมคร

สาธารณสขประจาหม บานในเขตอาเภอแกลง

จงหวดระยอง และสเมธ พรหมอนทร (2551 :

533) ศกษาปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมสราง

เ ส ร ม สข ภ า พ ต า ม บ ท บ ญ ญ ต แ ห ง ช า ต ข อ ง

อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน จงหวดสตล

ข) ปจจยชวสงคมดานการมผสงอาย

ในครอบครว อ ธบายไ ด วา การมผ สงอายใน

ครอบครวของอาสาสมครสาธารณสขประจา

หมบานอาจจะทาใหอาสาสมครสาธารณสขประจา

หมบานไมมเวลาในการทากจกรรมทเสยสละนอก

บานเพราะตองคอยดแลผสงอายตลอด ขณะทผ ท

ไมมผ สงอายในครอบครวมความพรอมในการด

และผ สงอายมากกวา และ มเวลาวางในการ

ดา เน นง าน ดา นน มา กก วา ผ ท มผ สง อา ยใ น

ครอบครว ซงสอดคลองกบการศกษาของศศพฒน

ยอดเพชร และคนอน ๆ (2552 : 229-230) ศกษา

ตวแบบการดแลผ สงอายทดของครอบครวและ

ชมชนชนบทไทย

ค ) ป จ จ ย ท า ง ช ว ส ง ค ม ด า น

ระยะเวลาการเปนอาสาสมครสาธารณสขประจา

หม บาน อธบายไดวา อาสาสมครสาธารณสข

ประจาหมบานทมระยะเวลาทปฏบตงานทนานขน

ยอมตองมความร ทกษะและความชานาญในการ

ปฏบตงานดานนมากขนตามไปดวย ทาใหมการ

ปฏบตงานดานการสงเสรมสขภาพผ สงอายไดด

สอดคลองกบการศกษาของยคนธ ชตปญญะบตร

(2547 : 99) ศกษาปจจยทมบทบาทตอการปฏบต

หนาทของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานใน

เขตอาเภอแกลง จงหวดระยอง อยางไรกตาม

ผลการวจยนไมสอดคลองกบการศกษาของมะณ

บญศรมณชย (2548 : บทคดยอ) ศกษา

ความสมพนธระหวางแรงจงใจของเ จาหนาท

สาธารณสขกบการพฒนาตามมาตรฐานศนย

สขภาพชมชน จงหวดหนองคาย

ง) ปจจย ชวสงคมดานเพศของ

อาสาสมครสาธารณสขประจาหม บาน จงหวด

อบลราชธาน อธบายไดวา อาสาสมครสาธารณสข

ประจาหมบานเปนบคคลทสมครใจเขามาทางาน

ในแบบจตอาสา ซงมความสนใจและความชอบ

ดานการชวยเหลอ ดแลประชาชนในหม บาน

ประกอบกบมบทบาทหนาททไดรบหมอบหมาย

เห ม อนกนทกคน ซงบ ทบ าทห นา ทท ไ ด ร บ

มอบหมายไมไดใชศกยภาพทแตกตางของสรระ

รางกายระหวางเพศ ทาใหปจจยดานเพศไมม

ความสมพนธกบการปฏบตงานดานการสงเสรม

สขภาพผ สงอาย สอดคลองกบผลงานวจยของย

คนธ ชตปญญะบตร (2547 : 98) ศกษาปจจยทม



จงหวดระยอง พนตนาฏ ชานาญเสอ และทศนย

เกรกกลธร (2545 : 69-72) ศกษาพฤตกรรม

สงเสรมสขภาพของผสงอายอาเภอเสาไห จงหวด

สระบร อาภรณ ชดวง และคนอน ๆ (2545 : 6-10)

ศกษาพฤตกรรมสงเสรมสขภาพของผ สงอายใน



โครงการผ สงอาย กรมแพทยทหารเรอ และ

การศกษาของปานทพย ประเสรฐผล, วภาศร นรา

พงษ และทศนย เกรกกลธร (2547 : 58-98)

ศกษาพฤตกรรมสงเสรมสขภาพของผ สงอายใน

ชนบท ตาบลทบกวาง อาเภอแกงคอย จงหวด

สระบร อยางไรกตาม ผลขอนไมสอดคลองกบ

การศกษาของสเมธ พรหมอนทร (2551 : 533)

ศกษาปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมสรางเสรม

สขภาพตามบทบญญตแหงชาตของอาสาสมคร

สาธารณสขประจาหม บาน จงหวดสตล และ

สกญญา วฒนาโภคยกจ (2551 : บทคดยอ) ศกษา

ปจจยท มความสมพนธกบผลการดาเนนงาน

ควบคมวณโรคของหวหนาสถานอนามยจงหวด

ราชบร

จ) ปจจยชวสงคมดานสถานภาพ

สมรส อธบายไดวา สถานภาพสมรสทแตกตางกน

ไมมผลตอการปฏบตงานดานการสงเสรมสขภาพ

ของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานจงหวด

อบลราชธานทแตกตางกน เพราะอาสาสมคร

สาธารณสขประจาหมบานเปนการทางานในแบบ

จตอาสา ครอบครวจะเปนแรงสนบสนนหนงในการ

ปฏบตหนาท ซงสอดคลองกบการศกษาดวงจตต

นะนกวฒน (2550 : 47-49) ศกษาปจจยท ม

ความสมพนธ ตอการดแลตนเองของผ สงอาย

กรณศกษาตาบลมวงคา อาเภอพาน จงหวด

เชยงราย และการศกษาของปานทพย ประเสรฐผล,

วภาศร นราพงษ และทศนย เกรกกลธร (2547 :

58-98) ศกษาพฤตกรรมสงเสรมสขภาพของ

ผสงอายในชนบท ตาบลทบกวาง อาเภอแกงคอย

จงหวดสระบร อยางไรกตามผลการวจยน ไ ม

สอดคลองกบการศกษาของสเมธ พรหมอนทร

(2551: 533) ศกษาปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรม

สรางเสรมสขภาพตามบทบญญตแหงชาตของ


และออมจตร พงษธระดล (2551 : บทคดยอ)

ศกษาปจจยทมความสมพนธกบการปฏบตงาน

ด า น ก า ร ส ง เ ส ร ม สข ภ า พ ข อ ง ข อ ง บค ล า ก ร

สาธารณสข ทปฏบตงานในศนยสขภาพชมชน

จงหวดชยภม

ฉ) ปจจยชวสงคมดานการศกษา

อธบายไดวา การดแลสงเสรมสขภาพผ สงอายไม

จาเปนจะตองสาเรจระดบการศกษาทสงกสามารถ

ปฏบตงานได เพราะอาสาสมครสาธารณสข

ประจาหมบานจะไดรบการพฒนาศกยภาพโดยการ

ฝกอบรมเปนประจาและมเจาหนาทสาธารณสข

เปนพเลยงในการดาเนนงาน ซงสอดคลองกบ

การศกษาของเอกมน โลหะญาณจาร (2547 :

บทคดยอ) ศกษาแรงจงใจในการปฏบตงานของ

อาสาสมครสาธารณสขเขตธนบร กรงเทพมหานคร

สเมธ พรหมอนทร (2551 : 533) ศกษาปจจยทม

อท ธพลตอพฤตกรรมสรางเส รมสขภ าพตาม

บทบญญตแหงชาตของอาสาสมครสาธารณสข

ประจาหมบาน จงหวดสตล และยคนธ ชตปญญะ

บตร (2547 : 98) ศกษาปจจยทมบทบาทตอการ

ปฏบตหนาทของอาสาสมครสาธารณสขประจา

หมบานในเขตอาเภอแกลง จงหวดระยอง อยางไร

กตามผลการวจยนไมสอดคลองกบการศกษาของ

ดวงจตต นะนกวฒน (2550 : 47-49) ศกษา

ปจจยทมความสมพนธ ตอการดแลตนเองของ



ผ สงอาย กรณศกษาตาบลมวงคา อาเภอพาน

จงหวดเชยงราย

ช) ปจจยชวสงคมดานอาชพ อธบาย

ไดวา การดาเนนงานสงเสรมสขภาพผ สงอายของ


อบลราชธานไดมการดาเนนงานมาเปนระยะเวลา

ยาวนานพอสมควร โดยกจกรรมทดาเนนการนน

เปนกจกรรมเดมทอาสาสมครสาธารณสขประจา

หมบานคนเคยและเรยนรกลวธการดาเนนงานได

แลว จงทาใหอาสาสมครสาธารณสขประจา

หม บ านสามารถดาเนนงานสงเส รมสขภ าพ

ผ สงอายไดโดยไมมผลตออาชพของตนเอง ซง

อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน สวนใหญม

อาชพเกษตรกรรม ซงสอดคลองกบการศกษาของย

คนธ ชตปญญะบตร (2547 : 100) ทศกษาปจจยท

มบทบาทตอการปฏ บ ต งานของอาสาสมคร

สาธารณสขประจาหม บาน ในเขตอาเภอแกลง

จงหวดระยอง อยางไรกตามผลการวจยน ไ ม

สอดคลองกบการศกษาของสเมธ พรหมอนทร (2551

: 533) ทไดศกษาปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมสราง

เ ส ร ม สข ภ า พ ต า ม บ ท บ ญ ญ ต แ ห ง ช า ต ข อ ง


ซ) ปจจยชวสงคมดานการดารง

ตาแหนงอน อธบายไดวา อาสาสมครสาธารณสข

ประ จาหม บ านนอกจากจะ มบทบาทในการ

ใหบรการดานสขภาพ (รวมการสงเสรมสขภาพ

ผสงอาย) แกประชาชนในพนทแลว การประสาน

ความรวมมอระหวางผ นาชมชน องคกรปกครอง

สวนทองถนและภาคเครอขายอนๆ ทมอยในชมชน

เพอรวมสนบสนนการจดบรการดานสขภาพดาน

ตางๆ ทาใหการดาเนนงานดานสขภาพของชมชน

จงเปนรปแบบของการดาเนนรวมกนของภาค

เครอขาย การดารงตาแหนงหลายตาแหนงของ

หมบานจงไมมความสมพนธกบการปฏบตงานดาน

การสงเสรมสขภาพผ สงอาย ซงสอดคลองกบ

การศกษาของ สมศกด อรณแสงศลป (2550 :

บทคดยอ) ศกษาความสมพนธระหวางปจจยสวน

บคคลและการบรหารคณภาพบรการกบผลการ

ดาเนนงานของศนยสขภาพชมชนในจงหวด

สพรรณบร อยางไรกตามผลการวจยนไมสอดคลอง

กบการศกษาของออมจตร พงษธระดล (2551:

บทคดยอ ) ศกษาปจจยทมความสมพนธกบการ

ปฏ บ ต งานควบคมวณโรคตามแนวทางการ

ดาเนนงานควบคมวณโรคแหงชาตของบคลากร

สาธารณสข ทปฏบตงานในศนยสขภาพชมชน

จงหวดชยภม

ฌ) ปจจยชวสงคมดานรายไดตอ

เดอน อธบายไดวา รายไดตอเดอนไมมผลตอการ

ดาเนนงานสงเสรมสขภาพผ สงอายทแตกตางกน

เนองจากกจกรรมสงเสรมสขภาพผสงอายเปนงาน

ทมงบประมาณสนบสนนจากโรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพตาบล และมบางกจกรรมไมมคาใชจายใน

การดาเนนการ ทาใหรายไดตอเดอนไมมผลตอการ

ดา เ นน ง า นส ง เส ร ม สข ภ า พผ ส งอ า ย จ ง ไ ม

จาเ ปนตองใหอาสาสมครสาธารณสขประจา

หมบานตองใชเงนสวนตวในการดาเนนงาน ซง

สอดคลองกบการศกษาของอาภรณ ชดวง และคน

อน ๆ (2545 : 6-10) ศกษาพฤตกรรมสงเสรม

สขภาพของผ สงอายในโครงการผ สงอาย กรม

แพทยทหารเ รอ และการศกษาของปานทพย



ประเสรฐผล, วภาศร นราพงษ และทศนย เกรกกล

ธร (2547 : 58-98) ศกษาพฤตกรรมสงเสรม

สขภาพของผ สงอายในชนบท ตาบลทบกวาง

อ า เภ อแ กง คอ ย จ งห วด สร ะ บ ร แ ละ ยค น ธ

ชตปญญะบตร (2547 : 98 – 101) ศกษาปจจยทม



จงหวดระยอง อยางไรกตามผลการวจยน ไ ม

สอดคลองกบการศกษาของสกญญา วฒนาโภค

ย ก จ (2551:บ ท ค ด ย อ ) ศ ก ษ า ป จ จ ย ท ม

ความสมพนธกบผลการดาเนนงานควบคมวณโรค

ของหวหนาสถานอนามยจงหวดราชบร

ญ) ปจจยชวสงคมดานรายไดของ

ครอบครวตอเดอน อธบายไดตามปจจยชวสงคม

ดานรายไดตอเดอน ซงสอดคลองกบการศกษาของ

พชร ลคคะวสสต (2549 : 91-96) ศกษาปจจยทม

ความสมพนธกบพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพของ

ผสงอายในคลนกผสงอาย โรงพยาบาลพระมงกฎ

เกลา อยางไรกตามผลการวจยนไมสอดคลองกบ

การศกษาของ ดวงจตต นะนกวฒน (2550 : 47-

49) ศกษาปจจยท มความสมพนธ ตอการดแล

ตนเองของผ สงอาย กรณศกษาตาบลมวงคา

อาเภอพาน จงหวดเชยงราย

2) จากการศกษาพบวา ความรดาน

การสงเสรมสขภาพผ สงอายมความสมพนธกน

ทางบวกกบการปฏบตงานดานการสงเสรมสขภาพ

ของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน จงหวด

อบลราชธานอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

0.01 อธบายไดวา ถาอาสาสมครสาธารณสข

ประจาหมบานมความรในการดาเนนงานสงเสรม

สขภาพผสงอายมาก ยอมทาใหการปฏบตงานดาน

การดาเนนสงเสรมสขภาพผสงอายของอาสาสมคร

สาธารณสขประจาหมบานมากขนขนเชนกน ซง

สอดคลองกบการศกษาของพชร ลคคะวสสต

(2549 : 91-96) ศกษาปจจยทมความสมพนธกบ

พฤตกรรมการสงเสรมสขภาพของผสงอายในคลนก

ผสงอาย โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา และสกาว

รตน ลบเลศลบ (2544 : 115) ศกษาปจจยทมผล

ตอการปฏบตงานของอาสาสมครสาธารณสข เขต

ปรมณฑลจงหวดลพบร อยางไรกตามผลการวจยน

ไมสอดคลองกบการศกษาของมะณ บญศรมณชย

(2548 : บทคดยอ) ศกษาความสมพนธระหวาง

แรงจงใจของเจาหนาทสาธารณสขกบการพฒนา

ตามมาตรฐานศนยสขภาพชมชน จงหวดหนองคาย

3) จากการศกษาพบวา การไดรบการ

สนบสนนทางดานอารมณ การไดรบการสนบสนน

การใหการประเมนผล การไดรบการสนบสนน

ทางดานขอมลขาวสาร และการไดรบการสนบสนน

ทางดานเครองมอของอาสาสมครสาธารณสข

ประจาหมบาน จงหวดอบลราชธานมความสมพนธ

กนทางบวกกบการปฏบตงานดานการสงเสรม

สขภาพของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน

จงหวดอบลราชธานอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ 0.01 อธบายไดวา การปฏบตงานดานการ

สงเสรมสขภาพของอาสาสมครสาธารณสขประจา

หมบาน ถาไดรบการสนบสนนปจจยดานเครองมอ

อปกรณ งบประมาณ ความรวชาการและการ

ตด ต าม ป ร ะ เ ม นผ ล ยอ ม ท า ใ ห อา ส าส มค ร



สาธารณสขประจาหมบานมศกยภาพและความ

พรอมในการดาเนนงานดานการสงเสรมสขภาพ

ผสงอายได ซงสอดคลองกบการศกษาของ Kim

Harly and Brenda Eskenzi (2005 : 1-12) ได

ศกษาการสนบสนนทางสงคมและพฤตกรรม

สขภาพระหวางการตงครรภของสตรชาวเมกซกน ท

อาศยอยในสหรฐอเมรกา การศกษาของพชร

ลคคะวสสต (2549 : 91-96) ศกษาปจจยทม

ความสมพนธกบพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพของ

ผสงอายในคลนกผสงอาย โรงพยาบาลพระมงกฎ

เกลา การศกษาของอาภรณ ชดวง และคนอน ๆ

(2545 : 6-10) ศกษาพฤตกรรมสงเสรมสขภาพของ

ผสงอายในโครงการผ สงอาย กรมแพทยทหารเรอ

และยคนธ ชตปญญะบตร (2547 : 100) ศกษา

ป จ จย ท ม บ ท บ า ท ต อ ก า ร ป ฏ บ ต ห น า ท ข อ ง

อาสาสมครสาธารณสขประจาหม บานในเขต

อาเภอแกลง จงหวดระยอง

ขอเสนอแนะจากการวจย

1. ขอเสนอแนะทวไป

1.1 จากการศกษาพบวา ปจจย

ช ว สง คม ด า น อา ย แ ละ ร ะ ย ะ เ ว ล า กา ร เ ป น

อ า ส า ส มค ร ส า ธ า ร ณ สข ป ร ะ จ า ห ม บ า น ม

ความสมพนธทางบวกกบการปฏบตงานสงเสรม


หมบานจงหวดอบลราชธาน ดงนน การคดเลอก

อาสาสมครสาธารณสขประ จาหม บ านทจ ะ

ปฏบตงานดานการสงเสรมสขภาพผ สงอาย ควร

คดเลอกอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานทม

อายและประสบการณในการเปนอาสาสมคร

สาธารณสขประจาหมบานทมระยะเวลานาน จงจะ

เปนประโยชนในการดาเนนงานสงเสรมสขภาพ

ผสงอายใหสาเรจตอไป

1.2 จากการศกษาพบวา ความรท

อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานมนอยทสด

คอ ความรในการแบงประเภทผสงอาย และการให

ความหมายผ สงอาย ซงจากการศกษายงพบวา

ความรเกยวกบการสงเสรมสขภาพผ สงอายม

ความสมพนธทางบวกกบการปฏบตงานสงเสรม


หมบานจงหวดอบลราชธาน ดงนน ในหลกสตรของ

การอบรมควรเนนการปรบกระบวนทศนในความ

เขาใจความหมายของผสงอายเพอใหอาสาสมคร

สาธารณสขประจาหมบานเขาถงเหตและผลในการ

ดแลผสงอายอยางแทจรง

1.3 จากการศกษาพบวา ความรดาน

การสงเสรมสขภาพผสงอายมความสมพนธกบการ

ปฏบตงานดานการสงเสรมสขภาพผ สงอายของ


อบลราชธาน ดงนน อาสาสมครสาธารณสขประจา

หม บานทปฏบตงานดานการสงเสรมสขภาพ

ผสงอาย ตองผานการอบรมพฒนาศกยภาพดาน

ความร และตองดาเนนการพฒนาศกยภาพอยาง

ตอเนอง

2. ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป

2.1. การดาเนนงานสงเสรมสขภาพ

ผสงอายใหประสบผลสาเรจนน อาจจะตองอาศย



ปจจยภายนอกของการดาเนนงานของอาสาสมคร

สาธารณสขประจาหม บานรวมดวย เ ชน การ

ดาเนนงานตามระบบการดแลผ สงอายระยะยาว

(Long Term Care : LTC) ซงกจกรรมของการ

ดาเนนงานตามระบบดงกลาวครอบคลมการ

ดาเนนงานสงเสรมสขภาพผสงอาย แตตองอาศย

ความรวมมอจากหลายภาคสวน ไดแก สหสาขา

วชาชพดานสาธารณสข องคกรปกครองสวน

ทองถน ภาคประชาชน ภาคเอกชนและผ นาทาง

ศาสนา ดงนน ในการศกษาครงตอไป ควรม

การศกษาปจจยดงกลาวรวมดวย

2.2. ควรมการศกษาเปรยบเทยบ

ระหวางอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน และ

กลมอนๆ เชน อาสาสมครดานการดแลสขภาพ

ผ สงอาย (อผส. ) วากลมใดมผลลพธของการ

ปฏบตงานดานการดาเนนงานสงเสรมสขภาพ

ผสงอายไดดกวากน



เอกสารอางอง

กนกวรรณ มกดาสนท. ความสมพนธระหวางคณลกษณะสวนบคคล แรงจงใจ การรบรบทบาทกบการปฏบตงาน

สาธารณสขมลฐานในเขตเมองของบคลากรสาธารณสขเทศบาล. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหา

บณฑต มหาวยาลยมหดล, 2541.

จรรตน ลมปวทยากล. การปฏบตงานตามบทบาทหนาทของอาสาสมครสาธารณสข ในศนยสาธารณสขมลฐานชมชน

อาเภอบงสามพน จงหวดเพชรบรณ. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน,

2545.

ดวงจตต นะนกวฒน. ปจจยทมความสมพนธตอการดแลตนเองของผสงอาย : กรณศกษาตาบลมวงคา อาเภอพาน

จงหวดเชยงราย. ภาคนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2550.

บญชม ศรสะอาด. การวจยเบองตน. พมพครงท 7. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน, 2545.

ปานทพย ประเสรฐผล, วภาศร นราพงษ และทศนย เกรกกลธร. พฤตกรรมสงเสรมสขภาพผสงอายในชนบท ตาบลทบ

กวาง อาเภอแกงคอย จงหวดสระบร. สระบร : วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สระบร, 2547.

พนตนาฏ ชานาญเสอ และทศนย เกรกกลธร. รายงานการวจยเรองพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพผสงอายอาเภอเสาไห

จงหวดสระบร. สระบร : วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สระบร, 2545.

พชร ลคคะวสสต. ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพของผสงอายในคลนกผสงอาย โรงพยาบาล

พระมงกฎเกลา. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2549

มะณ บญศรมณชย. ความสมพนธระหวางแรงจงใจของเจาหนาทสาธารณสขกบการพฒนามาตรฐานศนยสขภาพชมชน

จงหวดหนองคาย. วทยานพนธสาธารณสขศาสตร มหาบณฑต มหาวยาลยขอแกน, 2548

เมธ จนทจารภรณ. ผลการปฏบตงานอาสาสมครสาธารณสขชมชนภาคกลาง. [ม.ป.ท.: ม.ป.พ.], 2539.

ยคนธ ชตปญญะบตร. ปจจยทมบทบาทตอการปฏบตหนาทของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานในเขตอาเภอแก

ลง จงหวดระยอง. วทยานพนธรฐประศาสนศาตรมหาบณฑต มหาวทยาลยบรพา, 2547.

วางแผนทรพยากรมนษย, กอง. สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. การคาดประมาณประชากรไทย.

กรงเทพฯ : กองวางแผนทรพยากรมนษย, 2538.

ศศพฒน ยอดเพชร และคนอน. โครงการตวแบบการดแลผสงอายทดของครอบครวและชมชนชนบทไทย. รายงานการ

วจย. คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2552.

สกาวรตน ลบเลศลบ. ปจจยทมผลตอการปฏบตงานของอาสาสมครสาธารณสขมลฐานเขตปรมณฑล จงหวดนนทบร.

วทยานพนธสงคมศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2537.

สถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย, มลนธ. รายงานสถานการณผสงอายไทย. กรงเทพฯ : ท คว พการพมพ, 2547.



. รายงานสถานการณผสงอายไทย. กรงเทพฯ : ท คว พการพมพ, 2551.

. รายงานสถานการณผสงอายไทย. กรงเทพฯ : ท คว พการพมพ, 2554.

สมศกด อรณแสงศลป. ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล และการบรหารคณภาพบรการ กบผลการดาเนนงานของ

ศนยสขภาพชมชน ในจงหวดสพรรณบร. นนทบร : สานกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2550.

สาธารณสขจงหวดอบลราชธาน, สานกงาน. จานวนประชากรจงหวดอบลราชธานตามทะเบยนราษฎร ณ 31 ธนวาคม

2555 (ออนไลน) สบคนเมอวนท 21 ธนวาคม 2556 จาก http://www.phoubon.in.th/html/data.html

สกญญา วฒนาโภคยกจ. ปจจยทมความสมพนธกบผลการดาเนนงานควบคมวณโรค ของหวหนาสถานอนามย จงหวด

ราชบร. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2551.

สเมธ พรหมอนทร. “ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมสรางเสรมสขภาพตามบทบญญตแหงชาตของอาสาสมคร

สาธารณสขประจาหมบาน จงหวดสตล,” สงขลานครนทรเวชสาร. 26 (2551) : 527-538.

สาเรง จนทรสวรรณ. สถตสาหรบการวจยทางสงคมศาสตร. ภาควชาสงคมวทยาและมานษยวทยา มหาวทยาลยขอนแกน,

2544.

ออมจตร พงษธระดลย. ปจจยทมความสมพนธกบการปฏบตงานควบคมวณโรคตามแนวทางการดาเนนงานควบคมวณ

โรคแหงชาตของบคลากรสาธารณสข ทปฏบตงานในศนยสขภาพชมชน จงหวดชยภม. ขอนแกน :

มหาวทยาลยขอนแกน, 2551.

อาภรณ ชดวง และคนอนๆ. “พฤตกรรมสงเสรมสขภาพผสงอายในโครงการผสงอาย กรมการแพทยทหารเรอ,” วารสาร

พยาบาลตารวจ. 3 (มกราคม – มนาคม 2545) : 6-10.

เอกมน โลหะญาณจาร. แรงจงใจในการปฏบตงานของอาสาสมครสาธารณสขเขตธนบร กรงเทพมหานคร. วทยานพนธ

มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา, 2547.

Kim, Harly and Eskenazi. “Social Support and Health Behaviors during Pregnancy among Women of Mexican Living

in the United States,” Dissertation Abstracts International. 19 (March 2005) : 125-134.



ตารางท 1 จานวนและรอยละ จาแนกตามปจจยทางชวสงคมของอาสาสมครสาธารณสขประจา หมบาน


ปจจยดานชวสงคม จานวน(คน) รอยละ

เพศ

1. ชาย

2. หญง

64

346

15.61

84.39

รวม 410 100

สถานภาพ

1. โสด

2. สมรส

3. หมาย,หยาราง,แยก

14

367

29

3.41

89.51

7.07

รวม 410 100

ระดบการศกษา

1.ปรญญาตรหรอสงกวา

2.ปวช./ปวส./อนปรญญา

3.มธยมศกษาตอนปลาย

4.มธยมศกษาตอนตน

5.ประถมศกษา

6.ไมไดเรยน

8

5

138

114

143

2

1.95

1.22

33.66

27.80

34.88

0.49

รวม 410 100

อาชพ

1.เกษตรกรรม

2.รบจาง

3.คาขาย

4.อนๆ

351

34

16

9

85.61

8.29

3.90

2.20

รวม 410 100

การดารงตาแหนงอนในหมบาน

1.กรรมการหมบาน

2.ไมไดดารงตาแหนงอนๆในหมบาน

19

391

4.63

95.37

รวม 410 100.00

การมผสงอายในครอบครว

1.ม

2.ไมม

155

255

37.80

62.20

รวม 410 100.00



ตารางท 1 จานวนและรอยละ จาแนกตามปจจยทางชวสงคมของอาสาสมครสาธารณสขประจา หมบาน

จงหวดอบลราชธาน (ตอ)

ปจจยดานชวสงคม S

อาย (max=58ป,min=28ป) 43 8

รายไดตอเดอน ( max=36,000 บาท,min=1,000 บาท) 6,477.32 4,139.20

รายไดครอบครวเฉลยตอเดอน ( max=60,000 บาท,min=3,000 บาท) 16,065.61 8,344.26

ระยะเวลาการเปนอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน ( max=30 ป,min=1 ป) 9 6

ตารางท 2 คาสมประสทธ สหสมพนธระหวางการปฏบตงานสงเสรมสขภาพผสงอายโดยรวมกบปจจยดาน

ชวสงคม ความรดานการสงเสรมสขภาพผสงอายและแรงสนบสนนทางสงคมของอาสาสมครสาธารณสขประจา

หมบาน จงหวดอบลราชธาน

ตวแปร X2 X3 X4 X5 X6 X7 X8 X9 X10 Y

X2 1 0.08 -0.03 0.34** 0.02 0.14** 0.18** 0.15** 0.03 0.17**

X3 1 0.47** 0.03 0.05 0.00 .07 0.10 -0.01 0.07

X4 1 0.09 -0.01 -0.02 0.00 0.02 -0.12* 0.06

X5 1 0.00 0.11* 0.10* 0.13** -0.01 0.11*

X6 1 0.21** 0.24** 0.26** 0.25** 0.14**

X7 1 0.74** 0.65** 0.35** 0.45**

X8 1 0.71** 0.45** 0.55**

X9 1 0.41** 0.45**

X10 1 0.47**

Y 1

*มนยสาคญทระดบ 0.05

**มนยสาคญทระดบ 0.01

X1 หมายถง การมผสงอายในครอบครว

X2 หมายถง อาย

X3 หมายถง รายไดตอเดอน

X4 หมายถง รายไดครอบครวเฉลยตอเดอน

X5 หมายถง ระยะเวลาการเปนอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน

X6 หมายถง ความรดานการสงเสรมสขภาพผสงอาย

X7 หมายถง การไดรบการสนบสนนทางดานอารมณ

X8 หมายถง การไดรบการสนบสนนการใหการประเมนผล



X9 หมายถง การไดรบการสนบสนนทางดานขอมลขาวสาร

X10 หมายถงการไดรบการสนบสนนทางดานเครองมอ

Y หมายถง การปฏบตงานสงเสรมสขภาพผสงอาย

ตารางท 3 คาสมประสทธ การถดถอยของตวแปรพยากรณ (b, )

ตวแปรพยากรณ

คาสมประสทธสหสมพนธพหคณ

t p

b

การไดรบการสนบสนนการใหการประเมนผล (X8) 0.36 0.40 8.91 <0.001

การไดรบการสนบสนนทางดานเครองมอ (X10) 0.25 0.29 6.53 <0.001

อาย (X2) 0.00 0.09 2.19 0.03

A= 0.69 R = 0.60 R2 =0.3689 SEest =0.47 F =79.11 P<0.001




ปจจยทสงผลตอการปฏบตงานควบคมวณโรคตามแนวทางการควบคม

วณโรคแหงชาตของเจาหนาทสาธารณสขระดบตาบล

จงหวดอบลราชธาน นายไกรยทธ ชฎขนธกจ

นภาภรณ สนพนวฒน

เผาไทย วงศเหลา

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาปจจยดานชวสงคม ปจจยดานความรเรองวณโรค

ปจจยดานแรงสนบสนนทางสงคม และการปฏบตงานตามแนวทางการควบคมวณโรคแหงชาตของเจาหนาท

สาธารณสขระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน 2) ศกษาความสมพนธระหวางปจจยดานชวสงคม ปจจยดาน

ความรเรองวณโรค และปจจยดานแรงสนบสนนทางสงคม กบการปฏบตงานตามแนวทางการควบคมวณโรค

แหงชาตของเจาหนาทสาธารณสขระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน และ 3) ศกษาปจจยทมอทธพลตอการ

ปฏบตงานตามแนวทางการควบคมวณโรคแหงชาตของเจาหนาทสาธารณสขระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน

กลมตวอยางทใชในการวจย คอ เจาหนาทสาธารณสขทรบผดชอบงานวณโรคระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน

จานวน 176 คน เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถามปจจยทสงผลตอการปฏบตงานตามแนวทางการ

ควบคมวณโรคแหงชาตของเจาหนาทสาธารณสขระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน โดยมคาความเชอมนทงฉบบ

เทากบ .976 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบไคกาลง

สอง สมประสทธ สหสมพนธ และการวเคราะหถดถอยพหคณ

ผลการวจยพบวา

1. เจาหนาทสาธารณสขทรบผดชอบงานวณโรคระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน สวนใหญ

เปนเพศหญง คดเปนรอยละ 61.93 มอายเฉลย 37 ป มสถานภาพสมรสมากทสด คดเปนรอยละ 54.55 มรายได

เฉลย 22,026.15 บาทตอเดอน อยในตาแหนงนกวชาการสาธารณสขมากทสด คดเปน รอยละ 38.64 และ

สวนใหญ รอยละ 79.55 เคยไดรบการฝกอบรมเรองวณโรค

2. เจาหนาทสาธารณสขทรบผดชอบงานวณโรคระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน มความรเรอง

วณโรคอยในระดบด คดเปนรอยละ 57.39

3. เจาหนาทสาธารณสขทรบผดชอบงาน วณโรคระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน ไดรบแรง

สนบสนนทางสงคมโดยภาพรวม อยในระดบ ปานกลาง

4. การปฏบตงานของเจาหนาทสาธารณสขระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน ตามภารกจใน

แนวทางการควบคมวณโรคแหงชาต ของกรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข โดยภาพรวมอยในระดบปาน

กลาง



5. การปฏบตงานโดยรวมตามแนวทางการควบคมวณโรคแหงชาตของเจาหนาทสาธารณสขท

รบผดชอบงานวณโรคระดบตาบล จงหวดอบลราชธานมความสมพนธกบอาย อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

0.05 (r = 0.16) และมความสมพนธกบระยะเวลาทปฏบตงานวณโรค การไดรบแรงสนบสนนทางดานอารมณ

การไดรบแรงสนบสนนในการใหการประเมนผล การไดรบแรงสนบสนนทางดานขอมลขาวสาร และการไดรบ

แรงสนบสนนทางดานเครองมอ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ดวยคาสมประสทธสหสมพนธ ( r )

เทากบ 0.28, 046, 0.60, 68 และ 0.38 ตามลาดบ สวนปจจยดานชวสงคม ไดแก เพศ สถานภาพสมรส รายได

ตาแหนงในสายงาน การฝกอบรมเรองวณโรค และปจจยดานความรเรองวณโรค ไมมความสมพนธ

6. ปจจยทมอทธพลตอการปฏบตงานควบคมวณโรคตามแนวทางการควบคมวณโรคแหงชาต

ของเจาหนาทสาธารณสขระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน ไดแก การไดรบแรงสนบสนนทางดานขอมลขาวสาร

(X8) การไดรบแรงสนบสนนในการใหการประเมนผล (X7) และระยะเวลาทปฏบตงานวณโรค (X4) โดยตวแปร

พยากรณทง 3 ตวรวมกนอธบายความแปรปรวนการปฏบตงานควบคมวณโรคตามแนวทางการดาเนนงาน

ควบคมวณโรคแหงชาตของเจาหนาทสาธารณสขระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน ไดรอยละ 51.27 และมความ

คลาดเคลอนมาตรฐานในการพยากรณเทากบ 0.37

คาสาคญ การปฏบตงานควบคมวณโรคตามแนวทางการควบคมวณโรคแหงชาต, แรงสนบสนนทางสงคม,

เจาหนาทสาธารณสขระดบตาบล



Original Article

Factors associated with the practice of Tuberculosis control which of the following practice is used National Tuberculosis control on Public

Health Technical Officer in Sub-district, Ubonratchathani

Kriyut Katkantakit Napaporn Sanpanawat Paothai Wonglao. Abstract

The research aimed to study bio-social factors, tuberculosis knowledge factors, social support and operation according to the National Tuberculosis Control Guidelines of the local public health officers; to study the relations between the factors in question and the performance of the local public health officers; to study the factors which influenced the performance of the local public health officers. The samples used in the study were 176 local public health officers in Ubon Ratchathani. The research instrument was the questionnaire on the factors concerned. The confidence value of the questionnaire was equivalent to .976. Statistics used in data analysis were percentage, mean, standard deviation, Chi-square test, Correlation coefficient and multiple regression analysis.The research findings were as follows. 1) The local public health officials responsible for tuberculosis disease were mainly females (61.93%), married (54.55%), aged 37; they earned an average monthly income of 22,026.15 baht, were in the academic position (38.64%) and got training on tuberculosis (79.55%). 2)That the subjects in the study had the disease knowledge at a good level (57.39%). 3) The public health officials under study got social support at a moderate level. 4) The performance of the local public health officials according the guidelines was overall at a moderate level. 5) The performance of the local public health officials was related to the age factor with a statistical significance of 0.05. The performance was related to the time duration, emotional support, evaluation support, information support, and instrument support with a statistical significance of 0.01. Gender, marital status, income, positions, training on disease and knowledge were not related to the performance of the officials in the study. 6) The factors which affected the performance of the local public health officials included the following: support on information, evaluation, duration of the performance. These three variables could explain the performance of the local public health officials to control tuberculosis in Ubon Ratchathani by 51.27%. A standard error was equivalent to 0.37.



บทนา

วณโรคเปนโรคตดตอสาคญทเปนปญหา

สาธารณสขของโลกมาชานาน โดยเปนสาเหตของ

การปวยและการตายในหลาย ๆ ประเทศทวโลก

และในสองทศวรรษทผานมาวณโรคกลบมาเปน

ปญหาสาธารณสขทสาคญของโลก สาเหตททาให

วณโรคกลบมามปญหาใหมทวโลกเนองจากการ

แพรระบาดของเอดส ความยากจน การอพยพยาย

ถน แรงงานเคลอนยาย ตลอดจนการละเลยปญหา

วณโรคของเจาหนาทสาธารณสขระดบตาง ๆ สงผลให

การแพรระบาดของวณโรคมความรนแรงเพมมากขน

และตงแตเดอนเมษายน พ.ศ. 2536 องคการ

อนามยโลก (World Health Organization : WHO)

กไดประกาศใหวณโรคอยในภาวะฉกเฉนสากล

(Global Emergency) และตองการการแกไขอยาง

เรงดวน (สานกวณโรค กรมควบคมโรค กระทรวง

สาธารณสข 2551 : 2)

สาหรบสถานการณวณโรคในประเทศไทยอย

ในลาดบท 18 จาก 22 ประเทศทองคการนามยโลก

จดใหเปนประเทศทมจานวนผ ปวยวณโรคมากทสด

ในโลก ประมาณรอยละ 30-40 ของคนไทยหรอ

ประมาณ 20 ลานคน มเชอวณโรคในตวอยแลว

หากคนกลมนมภมตานทานออนแอลง เชน ดม

เหลาจด สบบหร ขาดอาหาร ตดเชอเอดส จะทา

ใหปวยเปนวณโรคได อตราปวยวณโรคเสมหะ

บวกรายใหมตอประชากรแสนคนของประเทศไทย

ระหวางป พ.ศ. 2552-2556 พบอตราปวยของ

ผ ปวยวณโรคเสมหะบวกรายใหม 109.14, 98.86,

96.48, 93.14 และ 84.30 ตามลาดบ (สานกวณ

โรค กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข 2556 :

14) ในปพ.ศ.2556 กรมควบคมโรค กระทรวง

สาธารณสข ไดร บรายงานผ ป วยว ณโรคโดย

ร ว บ ร ว ม จ า ก โ ร ง พ ย า บ า ล ต า ง ๆ ผ า น ท า ง

สานกงานสาธารณสขจงหวด และสานกงาน

ปองกนและควบคมโรคท 1-12 พบวา มผ ปวยวณ

โรคจานวน 130,000 ราย (161 ตอแสนประชากร)

ในจานวนนแยกเปนผ ปวยใหม 94,000 ราย (124

ตอแสนประชากร) ในจานวนผ ปวยใหมทงหมดน

ผ ปวยเสยช วตปละ 11,000 ราย (14 ตอแสน

ประชากร)

รายงานสถานการณวณโรคในจงหวด

อบลราชธาน ขอมลยอนหลง 5 ป ตงแตป 2552-

2556 พบอตราปวยของผ ปวยวณโรคทงหมด 98.30,

97.82, 83.11, 81.97 และ 64.35 ตามลาดบ แตยง

พบวาจงหวดอบลราชธานยงมปญหาผลการ

ดาเนนงานควบคมวณโรคตาซงดไดจากอบตการณ

5 ปยอนหลง พบวาอตราการรกษาหายคดเปนรอย

ละ 88.20, 84.99, 84.50, 90.37 และ 90.00

ตามลาดบ ซงเมอแยกสวนใหเหนวาผทรกษาสาเรจ

และรกษาไมสาเรจจากการดาเนนงานวณโรค ในป

พ.ศ. 2556 พบวาผ ปวยทขนทะเบยนมทงหมด

1,201 ราย โดยเปนผ ปวยวณโรคปอดรายใหมเสมหะ

พบเชอ(เสมหะบวก) (Incidence of Sputum Smear-

Positive TB) จานวน 843 ราย คดเปนเปนอตรา

การคนพบผ ปวยวณโรค (Case Detection Rates)

ในกลมผ ป วยวณโรครายใหม เสมหะพบเ ชอ

(เสมหะบวก) รอยละ 83 ซงบรรลเปาหมายท

องคการอนามยโลกไดกาหนดไว คอ อยางนอยรอย

ละ 70 สาหรบผลการรกษาผ ปวยวณโรครายใหม

ชนดเสมหะพบเชอ ในป พ.ศ. 2556 พบวา การ

รกษาหาย (Cure Rate) และอตราการรกษาครบ

(Completion Rate) หรอทรวมกนเรยกวา อตรา

ความสาเรจของการรกษา (Treatment Success

Rate) คดเปน รอยละ 90 จะเหนไดวาเมอใชยารกษา

เหมอนกนมาตรฐานในการรกษาตวเดยวกนทาไมจงม

ผ รกษาหายและไมหาย ซงตากวาเปาหมายตาม

แผนงานวณโรคแหงชาตกาหนด และมแนวโนมวา



อตราการรกษาหายจะลดลง จากการวเคราะห

สาเหตสวนหนงมาจากอตราการขาดยาทคอนขาง

สง เฉลยรอยละ 4-8 และอกสวนหนงคอ อตรา

การตายซงสงและมเพมขนเรอย ๆ เฉลยรอยละ 9-

10 ซงนบวาเปนปญหาดานสาธารณสขของจงหวด

ในระดบตน ๆ

จากการศกษายอนหลงเกยวกบอตรา

การตายของผ ปวยวณโรคในพนทจงหวดอบลราชธาน

พบวาการประเมนผลการรกษาผ ปวยวณโรครายใหม

ทเสมหะพบเชอรายงวดรอบ 4 เดอน รอบแรกของ

ปงบประมาณตงแตป พ.ศ.2555 - 2556 ผ ปวยวณ

โรครายใหมทเสมหะพบเชอมอตราตายสงมากคด

เปนรอยละ 6.34 และ 4.14 นอกจากนอตราพบ

ผ ปวยวณโรคดอยามแนวโนมเพมขน โดยในป

2555 คดเปนรอยละ 4.0 และป 2556 รอยละ 4.7

จากการวเคราะหขอมลสถานการณวณโรคในจงหวด

อบลราชธาน พบวาวณโรคเปนโรคทตองดาเนนการ

เฝาระวงการปวยและการเสยชวต ( สานกงาน

ปองกนควบคมโรคท 7 อบลราชธาน 2556 : ไมม

เลขหนา )

จากสถานการณของวณโรคท เปน

ปญหาในระดบประเทศ กระทรวงสาธารณสขจงม

นโยบายเรงรดการดาเนนงานวณโรค เพอไมให

วณโรคเปนปญหาสาธารณสขอกตอไป โดยยดแนว

ปฏบตตามแนวทางการควบคมวณโรคแหงชาต

กาหนดเปาหมายในการดาเนนงานทสาคญ คอ

การเรงรดเพมอตราความสาเรจของการรกษาให

เกนรอยละ 85 และเรงรดการคนหาผ ปวยเสมหะ

พบเชอรายใหมใหมความครอบคลมเกนรอยละ 70

เนนการกระจายการบรการรกษาไปยงสถานบรการ

ใกลบาน เพอใหมความครอบคลมการดาเนนงานเชง

รกในคนหาผ ปวยรายใหมและใหบรการการรกษาท

ใกลชดประชาชน โดยโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ตาบลมบทบาทในการคนหาผ ปวยวณโรครายใหม

จายยารกษาวณโรค กากบการกนยา และเยยม

บานผ ปวยวณโรค แตการวนจฉยและการใหการ

รกษายงคงอยโรงพยาบาล (ปราชญ บณยวงศ

วโรจน 2552 : 4) และกรมควบคมโรค (2551 : 78)

ไดกลาวถงวธการปองกนควบคมวณโรคทดทสด

คอ การรกษาวณโรคอยางมประสทธภาพ เพราะ

การรกษาทาใหผ ปวยพนจากระยะแพรเชอและหาย

จากวณโรค จะชวยตดวงจรการแพรกระจายไปยง

คนปกตหรอกลมเสยงตาง ๆ

ในดานบทบาททเกยวของกบงานวณ

โรคตามแนวทาง การควบคมวณโรคแหงชาตม 6

ดาน คอ 1) งานดานการคนหาผ ปวยรายใหม 2)

งานดานการรกษา 3) งานดานการปองกน 4) งาน

ดานสขศกษา 5) งานดานนเทศ และฝกอบรม และ

6) งานดานการเยยมบาน (กรมควบคมโรค 2548 :

47) ซงตามบทบาทหนาทของเจาหนาทสาธารณสข

ระดบตาบลและภารกจหลกในการดาเนนงาน

ดงกลาว เ จาหนาทสาธารณสขระดบตาบล

จาเปนตองรบรบทบาททเกยวกบงานวณโรคตาม

แนวทางการควบคมวณโรคแหงชาตและจดลาดบ

ความสาคญของงานและบรหารจดการเพอใหผล

การดาเนนงานบรรลตามเกณฑชวดและตอบสนอง

ตอความตองการของประชาชนภายใตขอจากด

ดานบคลากร (ศรรตน โกศลวฒน 2547 : 16)

จากการทบทวนเอกสาร งานวจยท

เกยวของ พบวา ปจจยดานชวสงคม ปจจยดาน

ความรเรองวณโรคและปจจยดานแรงสนบสนนทาง

สงคม เปนปจจยทมผลตอการปฏบตงานควบคม

วณโรคของเจาหนาทสาธารณสขระดบตาบลตาม

แนวทางการดาเนนงานควบคมวณโรคแหงชาต ซง

ปจจยดงกลาวเปนตวแปรทมความสาคญกบการ

ปฏบตงานในระดบพนท ครอบคลมสภาพแวดลอม



ในการปฏบตงานของเจาหนาทสาธารณสขระดบ

ตาบล ดงนนจงควร ศกษาวาการปฏบตงานของ

เจาหนาทผ รบผดชอบงานวณโรคในระดบตาบล

จงหวดอบลราชธาน ตามแนวทางควบคมวณโรค

แหงชาตเปนอยางไร ปจจยดานชวสงคม และ

ปจจยดานแรงสนบสนนทางสงคมมความสมพนธ

ตอการปฏบตงานตามแนวทางควบคมงานวณโรค

แหงชาต หรอไมอยางไร

จากขอมลดงกลาว ทาใหผ วจยสนใจท

จะศกษาเรองการปฏบตงานตามแนวทางการควบคม

โรควณโรคแหงชาตของเจาหนาทสาธารณสขระดบ

ตาบล จงหวดอบลราชธาน โดยใชทฤษฎแรง

สนบสนนทางสงคมของ House (1981 : 121, อาง

ถงใน ประภาเพญ สวรรณและสวง สวรรณ 2541 :

177) แบงการสนบสนนทางสงคมออกเปน 4 ดาน

คอ 1)การสนบสนนดานอารมณ ( Emotion

Support) หมายถง ความรสกเหนอกเหนใจ การให

กาลงใจ การยอมรบนบถอและเหนคณคาระหวาง

บคคลทเกยวของ 2)การสนบสนนดานการประเมน

เปรยบเทยบ (Appraisal Support) หมายถง การ

ไดรบขอมลยอนกลบ (Feed Back) การเหนพอง

การยอมรบพฤตกรรมผ อนเพอนาไปใชประเมน

ตน เอ ง ซ ง ท า ใ ห เ ก ดค ว าม มนใ จ แล ะ ท า ใ ห

เปรยบเทยบกบผ อน 3)การสนบสนนดานขอมล

ขาวสาร (Information Support) หมายถง การให

ขอมล ตกเตอน การใหคาแนะนา การใหคาปรกษา

ทสามารถนาไปใชแกปญหาทเกดขน และการให

ขาวสาร 4)การสนบสนนดานสงของหรอบรการ

(Instrumental Support) หมายถง พฤตกรรมการ

ชวยเหลอในรปวตถสงของ เวลา เงน แรงงานและ

บรการ ดงนนการทไดรวาเจาหนาทสาธารณสข

ระดบตาบลทปฏบตงานดานการควบคมวณโรค

ไดรบ แรงสนบสนนทางสงคม ซงประกอบดวย แรง

สนบสนนทางดานอารมณ แรงสนบสนนดานการ

ประเมนผล แรงสนบสนนทางดานขอมลขาวสาร

และแรงสนบสนนทางดานเครองมอมากนอย

เพยงใดและสงผลตอการปฏบตงานควบคมวณโรค

ตามแนวทางการควบคมโรควณโรคแหงชาตหรอไม

เพอนาผลทไดจากการศกษาไปใชเปนแนวทางในการ

พฒนาการปฏบตงานวณโรค แกไขปญหาการ

ดาเนนงานปองกนและควบคมวณโรค และพฒนา

บคลากรผ ปฏบตงานในระดบตาบล จงหวด

อบลราชธาน รวมทงเปนแนวทางในการศกษาวจย

แกผสนใจในการพฒนางานปองกนควบคมวณโรค

ตอไป


1. ศกษาปจจยดานชวสงคม ปจจย

ดานความรเรองวณโรค ปจจยดานแรงสนบสนน

ทางสงคม และการปฏบตงานตามแนวทางการ

ควบคมวณโรคแหงชาตของเจาหนาทสาธารณสข

ระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน

2. ศกษาความสมพนธระหวางปจจย

ดานชวสงคม ปจจยดานความร และปจจยดาน

แรงสนบสนนทางสงคมกบการปฏบตงานตามแนว

ทางการควบคมวณโรคแหงชาตของเจาหนาท

สาธารณสขระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน

3. ศกษาปจจยทมอทธพลตอการ

ปฏบตงานตามแนวทางการควบคมวณโรคแหงชาต



ของเจาหนาทสาธารณสขระดบตาบล จงหวด



1) การวจยครงนเปนการวจยเชง

วเคราะห (Analitical research)เพอศกษาปจจยท

สงผลตอการปฏบตงานตามแนวทางการควบคม

วณโรคแหงชาตของเจาหนาทสาธารณสขระดบ

ตาบล จงหวดอบลราชธาน


ประชากร คอ เจาหนาทสาธารณสขท

รบ ผดชอบงานวณโรคระดบ ตาบล จงหวด

อบลราชธาน จานวน 314 คน

กลมตวอยาง คอ เจาหนาทสาธารณสข

ท รบผดชอบงานวณโรคระดบตาบล จงหวด

อบลราชธาน จานวน 176 คน ใชวธการสมตวอยาง

แบบแบงชนภม (Stratified random sampling)

โดยใหอาเภอเปนชนภม


การวจยครงนใชการสมตวอยางแบบ

แบงชนภม (Stratified Random Sampling) ได

กลมตวอยางจานวน 176 คน

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

เครองมอทใชเกบรวบรวมขอมลในการ

วจยครงน เปนแบบสอบถามทผ วจยไดสรางขนโดย

ศกษาจากเอกสาร แนวค ทฤษฎ และวตถประสงค

ในการวจย โดยแบงออกเปน 4 สวน ดงน

สวนท 1 เปนขอมลเกยวกบคณลกษณะ

สวนบคคลของผ ตอบแบบสอบถาม ลกษณะ

คาถามเปนแบบปลายปด ไดแก เพศ อาย

สถานภาพสมรส รายได ตาแหนงในสายงาน การ

ฝกอบรมเรองวณโรค ระยะเวลาทปฏบตงานวณ

โรค ลกษณะของแบบสอบถามเปนการตรวจสอบ

รายการ (Check list) และเตมคาลงในชองวาง

สวนท 2 แบบทดสอบเกยวกบความรเรองวณโรค

ไดแก สาเหตการเกดโรค การตดตอ อาการและ

อาการแสดง การรกษา การปฏบตตนเกยวกบการ

ดแลตนเองของผ ปวยวณโรค มลกษณะคาถามเปน

แบบชนดใหเลอกคาตอบ “ถก” “ผด”

เกณฑการใหคะแนน

ตอบถก ให 1 คะแนน

ตอบผด ให 0 คะแนน

ผ วจยไดแบงระดบคะแนนออกเปน 3

ระดบ โดยพจารณาจากเกณฑมชฌมเลขคณตของ

คะแนนทได การกาหนดระดบความรเปน 3 ระดบ

ตงอยบนพนฐานการประเมนความรซงปรบใชจาก

เกณฑการแปลผล โดยใชตวเลขแสดงระดบ

คณภาพ (ประคอง กรรณสต 2542 : 65) ดงน

ระดบความรสงคะแนนมากกวารอย

ละ80ของคะแนนเตม(14-16 คะแนน)

ระดบความรปานกลางคะแนนอย

ระหวางรอยละ61-79ของคะแนนเตม(10-13 คะแนน)

ระดบความรตาคะแนนนอยกวารอย

ละ 60 ของคะแนนเตม(0-9 คะแนน)

สว น ท 3 เ ปน ค าถ า มเ ก ยว กบแ ร ง

สนบสนนทางสงคม ในการดาเนนงานตามแนวทาง

ควบคมงานวณโรคแหงชาต ลกษณะคาถามเปน



แบบปลายปดใหเลอกตอบแบบมาตราสวนประเมน

คา (Rating Scale) ซงแบงเปน 4 ดาน คอ 1) แรง

สนบสนนทางดานอารมณ 2) แรงสนบสนนดาน

การประเมนคณคา 3) แรงสนบสนนทางดานขอมล

ขาวสาร 4) แรงสนบสนนทางดานทรพยากร

มเกณฑการใหคะแนนแรงสนบสนนทางสงคม ดงน

แรงสนบสนนทางสงคม คาคะแนน

มากทสด 5

มาก 4

ปานกลาง 3

นอย 2

นอยทสด 1

เกณฑการแปลคะแนนแรงสนบสนน

ทางสงคมดานอารมณ ดานการประเมนผล ดาน

ขอมลขาวสาร และดานเครองมอ แบงเกณฑเปน

5 ระดบ ไดแก มากทสด มาก ปานกลาง นอย

นอยทสด (บญชม ศรสะอาด 2545 : 100) ดงน

ชวงคะแนนเฉลย แปลผล

4.21-5.00 มากทสด

3.41-4.20 มาก

2.61-3.40 ปานกลาง

1.81-2.60 นอย

1.00-1.80 นอยทสด

สวนท 4 เปนคาถามเกยวกบการ

ปฏ บ ต งานตามแนวทางควบคมงานวณโรค

แหงชาต ลกษณะคาถามเปนแบบปลายปดให

เลอกตอบแบบมาตราสวนประเมนคา (Rating

Scale) ซงแบงเปน 6 ดาน คอ 1) งานดานการ

คนหาผ ปวยรายใหม 2) งานดานการรกษา 3) งาน

ดานการปองกน 4) งานดานสขศกษา 5) งานดาน

นเทศ และฝกอบรม และ 6) งานดานการเยยมบาน

มเกณฑการใหคะแนนการปฏบตงาน

ตามแนวทางควบคมงานวณโรคแหงชาต ดงน

การปฏบตงานตามแนวทาง คาคะแนน

ควบคมงานวณโรคแหงชาต

ปฏบตเปนประจา หมายถง 3

กจกรรมในขอนนปฏบตรอยละ 100

ปฏบตบอยครง หมายถง 2

กจกรรมในขอนนปฏบตรอยละ 51-99

ปฏบตนานๆครง หมายถง 1

กจกรรมในขอนนปฏบตรอยละ 1-50

ไมไดปฏบต หมายถง 0

กจกรรมในขอนนไมไดปฏบตเลย

การใหความหมายกากบนาหนกคา

คะแนนเฉลยนใชกบคาถามเชงประมาณคาเนอหา

เกยวกบการปฏบตงานตามแนวทางควบคมงาน

วณโรคแหงชาตผ วจยกาหนดเกณฑชวงคะแนน

เฉลยและแปลผลไว ดงน

ชวงคะแนนเฉลย แปลผล

2.26 - 3.00 มาก

1.51 - 2.25 ปานกลาง

0.76 - 1.50 นอย

0.00 – 0.75 นอยทสด


1) ขอหนงสอจากคณะสาธารณสข

ศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน เพอขอ

ค ว า ม ร ว ม ม อ ใ น ก า ร ท า ว จ ย ถ ง น า ย แ พ ท ย

สาธารณสขจงหวดอบลราชธาน เพอขออนญาต

เกบรวบรวมขอมล ชแจงวตถประสงค และขอความ

รวมมอในการเกบรวบรวมขอมล



2. สงหนงสอขออนญาตเกบรวบรวม

ขอมลถงนายแพทยสาธารณสขจงหวดอบลราชธาน

สานกงานสาธารณสขอาเภอทสมตวอยางไดทง 25

อาเภอ และผ อานวยการโรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพตาบลทรบผดชอบพนททสมตวอยางได

จานวน 176 แหง

3. ในการเกบรวบรวมขอมลผ วจย

ดาเนนการเกบรวมรวบขอมลดวยตนเอง โดยการ

สอบถาม พรอมทงตรวจสอบความสมบรณของ

คาตอบทกฉบบ เพอใหไดขอมลครบถวน โดยเกบ

ขอมลตงแตเดอนมกราคม-มนาคม พ.ศ.2557

4. นาแบบสอบถามมาตรวจสอบ

ความสมบรณและไดแบบสอบถามโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตาบลตามจานวนทกาหนดไว 176

ฉบบ

5. ทาการวเคราะหขอมล


สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก

คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การ

ทดสอบไคกาลงสอง สมประสทธ สหสมพนธ และ

การวเคราะหถดถอยพหคณ


1) กลมตวอยางจานวน 176 คน สวน

ใหญเปนเพศหญง คดเ ปนรอยละ 61.93 ม

สถานภาพสมรสมากทสด คดเปนรอยละ 54.55

อยในตาแหนงนกวชาการสาธารณสขมากทสด คด

เปน รอยละ 38.64 และสวนใหญ รอยละ 79.55

เคยไดรบการฝกอบรมเรองวณโรค มอายเฉลย

36.66 ป อายมากทสด 56 ป อายนอยทสด 20 ป ม

ระยะเวลาการปฏบตงานวณโรคเฉลย 6.45 ป มาก

ทสด 36 ป นอยทสด 1 ป มรายไดเฉลย 22,026.15

บาทตอเดอน มรายไดมากทสด 40,000 บาทตอ

เดอน รายไดนอยทสด 7,584 บาทตอเดอน

2) ระดบความรเรองวณโรคของกลม

ตวอยาง มากกวาครงอยในระดบด คดเปนรอยละ

57.39 จากคะแนนเตม 16 คะแนนรองลงมา ม

ความรอยในระดบปานกลาง คดเปนรอยละ 27.84

โดยมคาคะแนนเฉลยเ ปน 11.19 คะแนน คา

คะแนนสงสด 16 คะแนน และคาคะแนนตาสด 1

คะแนน

3) เจาหนาทสาธารณสขทรบผดชอบ

งานวณโรคระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน ไดรบ

แรงสนบสนนในการปฏบตงานควบคมวณโรคโดย

รวมอยในระดบปานกลาง ( = 3.21, S.D. =

0.67) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา แตละขอสวน

ใหญอยในระดบปานกลาง ขอทมคาคะแนนเฉลย

สงทสด คอ แรงสนบสนนทางดานขอมลขาวสาร

( = 3.51, S.D. = 0.66) รองลงมา คอ แรง

สนบสนนดานการประเมนผล ( = 3.25, S.D.

= 0.64) และคาคะแนนเฉลยตาทสด คอ แรง

สนบสนนทางดานเครองมอ ( = 2.84, S.D. =

0.78)

4) เจาหนาทสาธารณสขทรบผดชอบ

งานวณโรคระดบตาบล จงหวดอบลราชธานมการ

ปฏบตงานโดยรวมอยในระดบปานกลาง ( =

2.15, S.D. = 0.53) โดยขอทมคาคะแนนเฉลยสง

ทสด คอ งานดานปองกน ( = 2.42, S.D. =



0.62) รองลงมาคอ งานดานการเยยมบาน ( =

2.28, S.D. = 0.65) สวนขอทคาคะแนนเฉลยตา

ทสด คอ งานดานนเทศ และฝกอบรม ( = 1.84,

S.D. = 0.66)

5) ปจจยทมอทธพลตอการปฏบตงาน

ควบคมวณโรคตามแนวทางการดาเนนงานควบคม

วณโรคแหงชาตของเจาหนาทสาธารณสขระดบ

ตาบล จงหวดอบลราชธาน มความสมพนธอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 มคาสมประสทธ

สหสมพนธพหคณเทากบ 0.73 จะเหนวาตวแปร

พยากรณทง 7 ตวรวมกนสามารถอธบายความ

แปรปรวนของการปฏบตงานควบคมวณโรคตาม

แนวทางการดาเนนงานควบคมวณโรคแหงชาตของ

เ จ า ห น า ท สา ธ าร ณ สขร ะ ดบ ต า บล จง ห วด

อบลราชธาน ไดรอยละ 53 โดยตวแปรทสงผลตอ

การปฏบตงานควบคมวณโรคตามแนวทางการ

ดาเนนงานควบคมวณโรคแหงชาตของเจาหนาท

สาธารณสขระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน อยาง

มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยเรยงลาดบ

ความสาคญ ดงน การไดรบแรงสนบสนนทางดาน

ขอมลขาวสาร (X8) การไดรบแรงสนบสนนการให

การประเมนผล (X7) และระยะเวลาทปฏบตงาน

วณโรค (X4) สงผลตอการปฏบตงานควบคมวณ

โรคตามแนวทางการดาเนนงานควบคมวณโรค

แหงชาตของเจาหนาทสาธารณสขระดบตาบล

จงหวดอบลราชธาน และมตวแปรพยากรณการ

ดาเนนงานควบคมวณโรคแหงชาตของเจาหนาท

สาธารณสขระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน ได

รอยละ 51.27 และมความคลาดเคลอนมาตรฐาน

ในการพยากรณเทากบ 0.37โดยมสมการพยากรณ

การปฏ บ ต งาน ควบคมวณโร คแห งชา ตขอ ง

เ จ า ห น า ท สา ธ าร ณ สขร ะ ดบ ต า บล จง ห วด

อบลราชธาน ดงน


Y = 1.07+0.33X8+0.25X7 +0.01X4


Z = 0.42X8+0.29X7 +0.15X4

บทสรปและอภปรายผลการวจย

1) ปจจยดานชวสงคม ไดแก เพศ อาย

สถานภาพสมรส รายได ตาแหนงในสายงาน การ

ฝกอบรมเรองวณโรค ระยะเวลาทปฏบตงานวณ

โรค มความสมพนธก บการปฏบตงานตามแนว

ทางการควบคมวณโรคแหงชาตของเจาหนาท

สาธารณสขระดบตาบล จงหวดอบลราชธาน พบวา

ปจจยดานชวสงคม ไดแก ระยะเวลาทปฏบตงาน

ดานวณโรคมความสมพนธกบการปฏบตงาน


วณโรคแหงชาตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

0.01 เพศ อาย และการฝกอบรมเรองวณโรคม

ความสมพนธกบการปฏบตงานควบคมวณโรคตาม

แนวทางการดาเนนงานควบคมวณโรคแหงชาต

อยาง มนยสาคญทางสถตท ระดบ 0.05 ซง

สอดคลองกบสมมตฐาน สวน สถานภาพสมรส

รายได ตาแหนงในสายงาน ไมมความสมพนธกบ

การปฏบตงานควบคมวณโรคตามแนวทางการ

ดา เน นงา นคว บคม วณโ รคแ ห งช า ตท ระดบ

นยสาคญ 0.05 อภปรายไดดงน



เพศ มความสมพนธกบการปฏบตงาน



0.05 และการปฏบตงานควบคมวณโรคในระดบ

มาก สวนใหญเปนเพศชายคดเปนรอยละ 58.21

อธบายไดวา งานวณโรคเปนงานทตองตดตาม

ผ ปวยในพนทชมชนซงเพศชายจะมการปฏบตงาน

ในเชงรกไดคลองตวกวาเพศหญง ซงสอดคลองกบ

การศกษาของ ภรดา พลศกด (2550 : 103) ศกษา

สภาพและปญหาการจดการการดาเนนงานควบคม

วณโรคโดยกลวธ DOTS ของเจาหนาทสถาน

อนามย สงกดสานกงานสาธารณสขจงหวด


อาย มความสมพนธกบการปฏบตงาน



0.05 อธบายไดวา อาย มผลตอการปฏบตงาน


วณโรคแหงชาตใหประสบความสาเรจ เนองจาก

อายจะเปนสงทแสดงถงประสบการณและการรบร

จะ มความเ ข าใจทถก ตองตามแนวทางกา ร

ดาเนนงานควบคมวณโรคแหงชาต และผลทเกด

จากการดาเนนงานควบคมวณโรคแหงชาตของ

เจาหนาทสาธารณสขทมอายตางกนแสดงถงการม

ประสบการณทแตกตางกนซงทาใหผลตอระดบ

ความคดและความสาเรจทเกดจากการปฏบตงาน


วณโ รค แห งช า ต แต กตา งกน สอ ดค ลอ งกบ

ผลการวจยของสกญญา วฒนาโภคยกจ (2551 :

92-93) ศกษาปจจยทมความสมพนธกบผลการ

ดาเนนงานควบคมวณโรคของหวหนาสถานอนามย

จงหวดราชบร

เจาหนาทสาธารณสขระดบตาบลทไดรบ

การฝกอบรมจะไดรบการถายทอดแนวทางการ

ดาเนนงาน ตวชวด นโยบายดานการควบคมวณ

โรคทตองตดตามการดาเนนงาน ทาใหเจาหนาท

สาธารณสขทรบผดชอบงานวณโรคระดบตาบล

ทราบถงทศทางการดาเนนงานอยางตอเนองและ

สอดคลองกบผลการวจยของ สกญญา วฒนา

โภคยกจ (2551 : 96) ศกษาปจจยทมความสมพนธ

กบผลการดาเนนงานควบคมวณโรคของหวหนา

สถานอนามยจงหวดราชบร

ระยะเวลาทปฏบตงานดานวณโรคมผล

ตอการปฏบตงานควบคมวณโรคตามแนวทางการ

ดาเนนงานควบคมวณโรคแหงชาต ในดานความร

ความเขาใจ ระยะเวลาทปฏบตงานดานวณโรค

และความสาเรจในการดาเนนงานควบคมวณโรค

ดงนนผ ท รบผดชอบงานวณโรคระดบตาบลทม

ประสบการณทางานวณโรคทมากกวายอมม

ความรความเขาใจในการดาเนนงานควบคมวณ

โรคแหงชาต มากกวาเจาหนาทสาธารณสขทม

ประสบการณนอยกวา สอดคลองกบผลการวจย

ของ สกญญา วฒนาโภคยกจ (2551 : 96) ศกษา

ปจจยท มความสมพนธกบผลการดาเนนงาน

ควบคมวณโรคของหวหนาสถานอนามยจงหวด

ราชบร

2) ปจจยดานความรเรองวณโรค



ความรเรองวณโรคของเจาหนาทสาธารณสขในแต

ละตาแหนงนน ไดรบความรเรองวณโรคจากการ

เรยนตามหลกสตรแลว ดงนนความรเรองวณโรค

จงไมมความสมพนธกบการปฏบตงานควบคมวณ

โรคตามแนวทางการดาเนนงานควบคมวณโรค

แหงชาต ซงสอดคลองกบการศกษาของ ออมจตร

พงษธระดล (2551 : บทคดยอ) ศกษาปจจยทม

ความสมพนธกบการปฏบตงานควบคมวณโรคตาม

แนวทางการดาเนนงานควบคมวณโรคแหงชาตของ

บคลากรสาธารณสข ทปฏบตงานในศนยสขภาพ

ชมชน จงหวดชยภม

3) ปจจยดานแรงสนบสนนทางสงคม

ผลการดาเนนงานเรองวณโรคมกจะเปนไปตาม

กระบวนการ PDCA คอ มการวางแผนใหขอมล

แนวทางการดาเนนงานกบเจาหนาสาธารณสข

ระดบตาบล จากนนกจะมการสนบสนนเครองมอ

ประกอบการดาเนนงาน มการกระตนเตอนตดตาม

ผลการดาเนนงานเปนระยะๆ และมการนเทศ

ตดตาม ตว ชวด เ ปนทา งการ ท า ใ หผ ท ไ ด ร บ

มอบหมายงานทางดานวณโรคจะตองตนตวอย

เ ส ม อ แ ล ะ ค อ ย ร บ ข อ มล ข า ว ส า ร ใ ห ม ๆ อ ย

ตลอดเวลา การปฏบตงานควบคมวณโรคตามแนว

ทางการดาเนนงานควบคมวณโรคแหงชาตจงตอง

อาศยแรงสนบสนนทางสงคมจากผบรหารเปนหลก

ซงสอดคลองกบการศกษาของ อธวฒน วราพฒ

(2553 : 131-132) ศกษาปจจยทมความสมพนธ

กบ พ ฤ ต ก ร ร ม ก า ร ป อ ง กน แ ล ะ ค ว บ ค ม โ ร ค

ไขเลอดออกของประชาชน จงหวดศรสะเกษ

ขอเสนอแนะ

1) จากการศกษาครงน พบวา เพศ

อาย การได รบการฝกอบรมเ รองวณโรค และ

ระยะเวลาในการปฏบตงานวณโรค มความสมพนธ

กบการปฏบตงานควบคมวณโรคตามแนวทางการ

ควบคมวณโรคแหงชาต ดงนน ผ บรหารควร

พจารณาความสาเรจในการดาเนนงานดานวณโรค

โ ด ย อ ง จ า ก ป จ จ ย เ ห ล า น อ า ท จ ะ ต อ ง ม

ประสบการณในการดาเนนงานเกยวกบวณโรค

หรอเคยไดรบการฝกอบรมเรองวณโรคมากอนแลว

เหลานจะเปนประโยชนในการดาเนนงานวณโรคให

สาเรจตอไป

2) ผบรหารควรเนนดานขอมลขาวสาร

และมการตดตามนเทศประเมนผลเปนระยะอยาง

ตอเนองใหกบผปฏบตงานเพอเปนการสรางความ

มนใจ และความภาคภมในในการปฏบตงาน ซงจะ

กอใหเกดผลสาเรจในการดาเนนงานวณโรคตอไป

3) ควรวางแผนในการสนบสนน และ

ประสานองคกรปกครองทองถนในการวางแผนการ

จดสรรงบประมาณสนบสนน

4) ผบรหารควรจดอบรมเพอสรางความ

เขาใจในการปฏบตงานใหตรงกนอยเสมอ และ

ควรเนนการคนหาผ ปวยรายใหมซงถอวาเปนการ

ปองกนการแพรกระจายของเชอวณโรคไดดทสด

เพราะหากเนนทความสาเรจในการรกษาเพยง

อยางเดยวกอาจจะไมสามารถปองกนการเกดวณ

โรคได นโยบายทควรเนนและสอสารใหเขาใจ

ตรงกนจงอยทการคนหาผ ปวยวณโรครายใหมและ

รกษาใหหายขาดโดยเรวทสด จงจะถอวาเปน



ความสาเรจในการดาเนนงานวณโรคอยางแทจรง

5) การศกษาครงตอไปควรเนน

การศกษาเพอคนหาปญหาและจดออนของการ

ดาเนนงานวณโรคใหสาเรจโดยเฉพาะในประเดน

พฤตกรรมสขลกษณะนสยของผ ปวยวณโรค หรอ

ลกษณะของระบบบรการผ ปวยวณโรคแบบ DOT

และ One Stop Service

6) ควรมการศกษาเกยวกบผลกระทบ

จากคาใชจายในการรกษาพยาบาลผ ปวยวณโรค

รวมดวย

7) ควรมการศกษาเพอคนหาปจจย

ดานขวญกาลงใจเรอง สวสดการและคาตอบแทน

เจาหนาทเนองจากการดาเนนงานวณโรคเปน

กจกรรมทเสยง ซงมอบตการณทบคลากรหลาย

แหงทตดเชอระหวางดาเนนงานและปวยเปนวณ

โรคเอง การทางานภายใตสภาวะทเสยงนน ปจจย

ดานขวญกาลงใจเรอง สวสดการและคาตอบแทน

จะมผลหรอไมตอการปฏบตงานควบคมวณโรค

ตามแนวทางการควบคมวณโรคแหงชาต




กรมควบคมโรค, แนวทางการดาเนนงานควบคมวณโรคแหงชาต กรงเทพมหานคร สานกงานพทธศาสนา

แหงชาต, 2548.

กรมควบคมโรค,แนวทางการดาเนนงานควบคมวณโรคแหงชาต กรงเทพมหานคร สานกงานพทธศาสนา

แหงชาต, 2551.

ทศนย บวคา. บทบาทภารกจของสถานอนามย ใน ทศนย บวคา และ วระชย กอนมณ บรรณาธการ (2544-

2547) รวมผลงาน 4 ป และอนาคต สถานภาพ บทบาทสสอ. และสอ หนา 27-29 นฤมต โซล

(เพลส), 2547.

ธระวฒ เอกะกล. ระเบยบวธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 3. อบลราชธาน

: วทยาการพมพ, 2546.

บญชม ศรสะอาด. การวจยเบองตน. พมพครงท 7. กรงเทพฯ : ชมรมเดก, 2545.

ปราชญ บณยวงศวโรจน. ปแหงการเรงรดวณโรคของไทย กระทรวงสาธารณสข, 2552.

ภรดา พลศกด. สภาพและปญหาการจดการการดาเนนงานควบคมวณโรคโดยกลวธ DOTS ของ

เจาหนาทสถานอนามย สงกดสานกงานสาธารณสขจงหวดอบลราชธาน วทยานพนธ

สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎอบลราชธาน,2550.

สานกวณโรค, กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข. แนวทางการดาเนนงานควบคมวณโรคแหงชาต.

กรงเทพฯ : โรงพมพชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2551.

สานกวณโรค,กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข. แนวทางการดาเนนงานควบคมวณโรคแหงชาต.


สานกวณโรค,กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข. แนวทางการดาเนนงานควบคมวณโรคแหงชาต.


ศรรตน โกศลวฒน. มโนทศนพนฐานทางการพยาบาล สงขลา มหาวทยาลยสงขลานครนทร, 2547.

สานกงานปองกนควบคมโรคท 7 อบลราชธาน. สรปผลการดาเนนงานควบคมวณโรครายจงหวดในพนท

รบผดชอบ สคร.7 ป ปงบประมาณ 2556 , 2556.

สาเรง จนทรสวรรณ .สถตสาหรบการวจยทางสงคมศาสตร. ขอนแกน : คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร,

มหาวทยาลยขอนแกน,2544.

สกญญา วฒนาโภคยกจ. ปจจยทมความสมพนธกบผลการดาเนนงานควบคมวณโรคของหวหนาสถาน

อนามยจงหวดราชบร วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

,2551.



อธวฒน วราพฒ. ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการปองกนและควบคมโรคไขเลอดออกของ

ประชาชน จงหวดศรสะเกษ. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎ

อบลราชธาน,2553.

ออมจตร พงษธระดล. ปจจยทมความสมพนธการปฏบตงานควบคมวณโรคตามแนวทางการดาเนนงาน

ควบคมวณโรคแหงชาตของบคลากรสาธารณสข ทปฏบตงานในศนยสขภาพชมชน

จงหวดชยภม วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน, 2551.

Bloom, Martin. Primary Prevention Practices : Issue in Child is and Families Lives. California.Sage,

1996.



ตารางท 1 สมประสทธสหสมพนธระหวางปจจยดานชวสงคม ปจจยดานความรเรองวณโรค การไดรบแรง

สนบสนนทางสงคมกบการปฏบตงานโดยรวมตาม แนวทางการควบคมวณโรค

ตวแปร X2 X3 X4 X5 X6 X7 X8 X9 Y

X2 1 0.60** 0.54** 0.12 0.04 -0.05 0.08 -1.12 0.16*

X3 1 0.47** 0.18* -0.11 -0.19 -0.07 -0.19 0.00

X4 1 0.13 0.10 0.05 0.23** -0.03 0.28**

X5 1 -0.01 -0.03 -0.00 -0.14 0.02

X6 1 0.62** 0.45** 0.47** 0.46**

X7 1 0.71** 0.61** 0.60**

X8 1 0.50** 0.68**

X9 1 0.37**

Y 1

*มนยสาคญทระดบ 0.05

**มนยสาคญทระดบ 0.01

สญลกษณทใชในการนาเสนอผลการวเคราะหขอมล

X1 แทน เพศชาย

X2 แทน อาย

X3 แทน รายไดตอเดอน

X4 แทน ระยะเวลาทปฏบตงานวณโรคตามแนวทางการดาเนนงานควบคมวณโรค

X5 แทน ปจจยดานความรเรองวณโรค

X6 แทน การไดรบแรงสนบสนนทางดานอารมณ

X7 แทน การไดรบแรงสนบสนนในการใหการประเมนผล

X8 แทน การไดรบแรงสนบสนนทางดานขอมลขาวสาร

X9 แทน การไดรบแรงสนบสนนทางดานเครองมอ

Y แทน การปฏบตงานควบคมวณโรคตามแนวทางการดาเนนงานควบคมวณโรค




ประสทธผลของระบบการสนบสนนและใหความรเพอการดแลตนเอง

ของผปวยไขมนในเลอดสง

วรารตน ดอนสงห*

นกศกษาหลกสตรสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

บทคดยอ

การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง มวตถประสงคเพอ 1) ศกษาประสทธผลของระบบการสนบสนน

และใหความรเพอการดแลตนเองของผ ปวยไขมนในเลอดสง 2)เปรยบเทยบพฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวย

ไขมนในเลอดสง กลมตวอยางไดมาโดยการสมแบบแบงกลมสองขนตอน (Two-stage cluster sampling) จานวน

60 คน เปนผ ปวยไขมนในเลอดสงทมระดบโคเลสเตอรอลในเลอดมากกวา 200 มลลกรมตอเดซลตร เปนกลมทดลอง

จานวน 30 ราย และกลมควบคม จานวน 30 ราย มการควบคมตวแปรเพศ อาย ชนดของยาลดไขมนทผ ปวยใชและระดบ

โคเลสเตอรอล ขนตอนการวจยประกอบดวย การเกบรวบรวมขอมล (Pre-test) ดวยแบบสอบถามในการรวบรวมขอมลเปน

แบบสอบถามวดความรเรองการปองกนภาวะไขมนในเลอดสง เจตคตตอการปองกนภาวะไขมนในเลอดสงและการ

ปฏบตตวในการปองกนภาวะไขมนในเลอดสง และดาเนนการจดกจกรรมของระบบการสนบสนนและใหความรเพอการ

ดแลตนเองของผ ปวยไขมนในเลอดสง จานวน 8 กจกรรม ใชเวลา 6 สปดาห และกลมควบคมไดรบบรการพนฐานจาก

ศนยแพทยชมชนเมองตามปกต เมอสนสดการทดลองจงทาการทดสอบหลงการทดลอง (Post-test) ซงหางจากครง

แรก 6 สปดาห มคาความเชอมนของแบบสอบถามเทากบ 0.7910

ผลการศกษาพบวา

1. กลมทดลองมคาเฉลยความรเรองการปองกนภาวะไขมนในเลอดสงมากกวากอนการทดลอง และ

มากกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

2. กลมทดลองมคาเฉลยเจตคตตอการปองกนภาวะไขมนในเลอดสงมากกวากอนการทดลองอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .05 และคาเจตคตระหวางกลมทดลองและกลมควบคมไมแตกตางกนทระดบ .05

3. คาเฉลยการปฏบตตวในการปองกนภาวะไขมนในเลอดสงระหวางกลมทดลองและกลมควบคมกอน

และหลงการทดลองไมแตกตางกนทระดบ 0.05

4. ประสทธผลของระบบการสนบสนนและใหความรเพอการดแลตนเองของผ ปวยไขมนในเลอดสง

จากผลการทดลอง กลมทดลองมคาเฉลยความรเรองการปองกนภาวะไขมนในเลอดสงและคาเฉลยเจตคตตอ

การปองกนภาวะไขมนในเลอดสงเพมขน มคะแนนเฉลยดานการปฏบตตวในการปองกนภาวะไขมนในเลอดสง

แตกตางกนทระดบ 0.05




ควรนารปแบบระบบการสนบสนนและใหความรเพอการดแลตนเองของผ ปวยไปใชในการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในผ ปวยโรคเรอรงอนๆ มการสงเสรมนโยบายการสรางเสรมสขภาพในผ ปวยโรค

เรอรงและเปลยนบทบาทเจาหนาททมสขภาพมาเปนผสนบสนนการเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยใชการสราง

สมพนธภาพทด มการจดกจกรรมและการเพมระยะเวลาการประเมนผลรวมถงควรมการศกษาในเชงคณภาพ

และการศกษากจกรรมสงเสรมสขภาพเฉพาะดานตอไป

คาสาคญ : ระบบการสนบสนนและใหความร,การดแลตนเอง,ผปวยไขมนในเลอดสง



Original Article

Efficiency of the Support System and Knowledge for a Self-care of Hyperlipidemia Patients

Wararat Donsing

Master of Public Health in Health Promotion, Ubon Ratchathani RaJabhat University

Abstract

The research aimed to study an efficiency of the support system and knowledge on a self-care of hyperlipidemia patients and to compare a self-caring behavior of the patients in the study. The 60 samples obtained by a two-stage sampling were hyperlipidemia patients with cholesterol level higher than 200 milligram per deciliter.The samples were divided into an experimental group and a control group of 30 each.The research instrument was the questionnaire used to gauge knowledge on the illness and the way to prevent it, an attitude towards the disease and the activities to support and impart knowledge to the patients in a period of six weeks. The control group was given a basic service from the medical urban center. When the experiment was completed, a post-test was carried out after six weeks of the first test. The test reliability value was equivalent to 0.7910.

The research findings were as follows.

1.The experimental group had a higher knowledge on how to prevent hyperlipidemia than the control group with a statistical significance of 0.05

2.The experimental group had a higher average value on attitude towards the prevention of hyperlipidemia with a statistical significance of 0.05 An attitude value between the two groups was not different.

3.The average value on prevention of hyperlipidemia between the two groups before and after was not different.

4.Considering the efficiency of the support system and knowledge, it was found that the experimental group had an increased knowledge on how to prevent hyperlipidemia and had a higher average attitude value in preventing the disease. An average score on prevention of the diseases was not different.

Suggestions

Should take the form of the support system and knowledge for self-care of hyperlipidemia patients to change health behavior in patients with other chronic diseases,to promotion of policies to improve the health of patients with chronic diseases, and modify roles of health team to changes health behavior by relationships,to take the activity to support and increasing the duration of the evaluation include a study of quality research and aspects health promotion activities research in the following.

Keywords : Support system and knowledge, self-care, Hyperlipidemia Patients.



บทนา

จากรายงานผลการตรวจสขภาพประจาป

ของประชาชนอาย 15 ปขนไป ในจงหวดอบลราชธาน

พบวา ประชาชนมภาวะไขมนในเลอดสงรอยละ 77.5

ในปพ.ศ. 2554 เพมเปนรอยละ 91.8ในป พ.ศ. 2555

มนาหนกเกน (Overweight) เพมขนจากรอยละ

28.43 เปน 32.45 มคาดชนมวลกาย (Body mass

index : BMI) มากกวา 23 กโลกรม/เมตร2 เพมขน

จากรอยละ 26.65 เปน 35.59 นอกจากนยงพบวา

ประชาชนมพฤตกรรมการออกกาลงกายเพมขน

เลกนอยจาก รอยละ 24.34 เปน 28.48 นอกจากน

ยงพบอตราการปวยดวยภาวะไขมนในเลอดสง

เพมขนจาก 243.45ตอประชากรแสนคน ในป

พ.ศ. 2554 เปน 342.57ตอประชากรแสนคน ในป

พ.ศ. 2555 (ส านกงาน สาธ ารณ สขจ งหวด

อบลราชธาน 2555 : 2) และเมอพจารณาสถต

ผ ปวยทมารบการรกษาในโรงพยาบาลสรรพสทธ

ประสงคอบลราชธาน ในป พ.ศ. 2554-2555 พบวา

จานวนผ ปวยโรคหวใจขาดเลอดเพมขนจาก 531

ราย เปน 636 ราย โรคหลอดเลอดสมองเพมขนจาก

389 ราย เปน 438 ราย ขณะทคลนกเวชปฏบตทวไป

และศนยสขภาพชมชนเมอง 5 แหงในเขตอาเภอเมอง

อบลราชธาน มผ ปวยท มภาวะไขมนในเลอดสง

จานวน 1,337 ราย และ 1,642 ราย ตามลาดบ

(โรงพยาบาลสรรพสทธประสงคอบลราชธาน 2555 :

189)

การดแลตนเองเปนความรบผดชอบของ

บคคล ซงสามารถเรยนรดวยตนเองได โดยใชพนฐาน

การมสวนรวมของผ ปวยกบบคลากรทมสขภาพ ซงม

หนาทในการจงใจใหผ ปวยเกดการเรยนรในการ

แก ปญหาและม ความพร อมในการรบ มอกบ

สถานการณทอาจจะเกดขน การพฒนาทกษะการ

จดการตนเองสาหรบผ ปวยไขมนในเลอดสง จงเปน

กระบวนการสนบสนนใหผ ปวยมความสามารถในการ

ปฏบตกจกรรมตางๆ เพอใหบรรลเปาหมายในการ

ควบคมโรค ลดภาวะแทรกซอนตางๆ และมคณภาพ

ชวตทด (ทศนย ขนทองและคนอนๆ 2556 : 98 -

105) บทบาทของพยาบาลคลนกเวชปฏบตทวไป

หอผ ปวยนอกและศนยสขภาพชมชนเมอง กลมงาน

เวชกรรมสงคม โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค

อบลราชธาน ทาหนาทใหคาแนะนาแกผ ปวยในโรค

ตางๆ โรคทใหคาแนะนามาก คอ ภาวะไขมนใน

เลอดสง ทงนเพอใหผ ปวยสามารถควบคมระดบ

ไขมนในเลอดใหอยในเกณฑปกต เพอปองกนการ

เกดภาวะของโรคหวใจและหลอดเลอด และลดการ

ใชยาลดไขมนในเลอด จากการสงเกตการณให

ค า แ น ะ น า แ ล ะ ผ ล ก า ร ต ร ว จ เ ล อ ด ท า ง

หองปฏบตการพบวา ผ ปวยไขมนในเลอดสงมการ

เปลยนแปลงดานพฤตกรรมในระยะสนและไม

สามารถสรางเสรมสขภาพในการดแลตนเองได

สงผลใหระดบไขมนในเลอดสงและตองใชยาลด

ระดบไขมนในเลอดตอไป ถามการใหคาแนะนา

อยางมแบบแผนหรอมกรอบการใหคาแนะนาทชดเจน

และใชบทบาทของพยาบาลในการเสรมสรางพลงให

ผ ปวยเกดการตระหนกถงปญหาและเกดพลงในการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมโดยการใหขอมลเกยวกบ

คาแนะนา ความรในการปฏบตตนทถกตองพรอมกน



นนมการตดตามผลอยางตอเน องและใกลชด

จนสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพได จง

สมควรศกษารปแบบการสนบสนนและใหความร

(Supportive-educative nursing system) ซง

ประกอบดวย การสอน (Teaching) การชแนะ

(Guiding) การสนบสนน (Supporting) และการ

สรางสงแวดลอม (Providing and environment)

(Orem 2001) เพอปรบเปลยนพฤตกรรมการดแล

ตนเองของผ ปวยใหเหมาะสม เพอใหผ ปวยไขมนใน

เลอดสงสามารถควบคมระดบไขมนในเลอดในเลอด

ใหอยในระดบปกตหรอใกลเคยงปกตมากทสด

เพอลดความเสยงตอโรคแทรกซอนจากภาวะไขมน

ในเลอดสงและลดอตราการเกดโรคระบบหวใจและ

หลอดเลอดตอไป

วตถประสงคการวจย

เพอศกษาประสทธผลของระบบการ

สนบสนนและใหความรเพอการดแลตนเองของ

ผ ปวยไขมนในเลอดสง โดยเปรยบเทยบพฤตกรรม

การดแลตนเองกอนและหลงการทดลอง

ขอบเขตของการวจย

1. ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร ไดแก ผ ปวยไขมนในเลอด

สงทมารบการรกษาทศนยสขภาพชมชนเมอง 5 แหง

ของ กลมงานเวชกรรมสงคมโรงพยาบาลสรรพสทธ

ประสงคอบลราชธาน ในปพ.ศ. 2556 จานวน 1,642

ราย การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง มการ

เลอกกลมตวอยางโดยการสมแบบแบงกลมสอง

ขนตอน (Two-stage cluster sampling) เปน

ผ ปวยไขมนในเลอดสงทมระดบโคเลสเตอรอลใน

เลอดมากกวา 200 มลลกรมตอเดซลตร ควบคมตว

แปร เพศ อาย ชนดของยาลด ไขมนทผ ปวยใชและ

ระดบโคเลศเตอรอล แบงเปนกลมทดลอง จานวน

30 ราย ทมารบการรกษาทศนยสขภาพชมชนเมอง

วดใต และกลมควบคม จานวน 30 ราย ทมารบการ

รกษาทศนยสขภาพชมชนเมองปทมวทยากร

2. ตวแปรทศกษา

2.1 ตวแปรอสระ ไดแก กจกรรมของ

ระบบการสนบสนนและใหความรเพอการดแล

ตนเองของผ ปวยไขมนในเลอดสงประกอบดวย การ

สอน (Teaching) การชแนะ (Guiding) การสนบสนน

(Supporting) และการสรางสงแวดลอม (Providing

and environment) (Orem 2001)

2.2 ตวแปรตาม ไดแก พฤตกรรมการ

ดแลตนเอง ประกอบดวย ความรเรองการปองกน

ภาวะไขมนในเลอดสง เจตคตตอการปองกนภาวะ

ไขมนในเลอดสง และ การปฏบตตวเกยวกบการ

ปองกนภาวะไขมนในเลอดสง

วธดาเนนการวจย

การเกบรวบรวมขอมลในการทาวจยครงน

ผ วจยไดดาเนนการ ดงน

1. สรางเครองมอทใชในการทาวจย ไดแก

แบบสอบถามการวจย ประกอบดวย ขอมลสวน

บคคล ความรเรองการปองกนภาวะไขมนในเลอด

สง เจตคตตอการปองกนภาวะไขมนในเลอดสงและ



การปฏบตตวเกยวกบการปองกนภาวะไขมนใน

เลอดสง จานวน 60 ชด แผนการจดกจกรรมการ

วจยและการจดทาคมอใหความรและแนวทางการ

ควบคมการปองกนภาวะไขมนในเลอดสง

2. ประสานงานหวหนาศนยสขภาพชมชน

เมองในพนทเปาหมาย เพอขอความรวมมอในการ

จดเกบขอมล

3. ประชมชแจงว ธการเ กบขอมลใหกบ

พยาบาลประจาศนยสขภาพชมชนเมองในพนท

เปาหมาย จดสรรแบบสอบถาม และแผนการจด

กจกรรมใหกบพยาบาลประจาศนยสขภาพชมชน

เมองทง 2 แหง

4.เกบขอมลโดยการซกถามกลมเปาหมาย

ตามแบบสอบถาม และจดกจกรรมตามแผนการให

ความร ดงรายละเอยดตอไปน

กลมทดลอง

1.ทมวทยากรสรางสมพนธภาพกบผ ปวย

ไขมนในเลอดสง ชแจงวตถประสงค จานวนครง

ระยะเวลาและรายละเอยดตางๆ ใหผ ปวยทราบ

โดยจดกจกรรม 8 ครงๆ ละ 2 ชวโมง เขารวม

กจกรรมทกวนองคารและวนศกรตงแตเวลา 09.00 –

11.00 น.รวมใชระยะเวลาการจดกจกรรม 6

สปดาห และตอบแบบสอบถามกอนการทดลอง

(Pre-test)

2. การจดกจกรรม

สปดาหท 1 กจกรรมการใหความร

เรองเกยวกบภาวะไขมนในเลอดสง

สปดาหท 2 กจกรรมการใหความรเรอง

โภชนาการเพอการปองกนภาวะไขมนในเลอดสง


เรองการออกกาลงกายเพอสขภาพ


เรองการจดการกบความเครยด

สปดาหท 5 ครงท 1 กจกรรมเรองการ

กระตนเตอนและใหกาลงใจ ครงท 2 กจกรรมเรอง

การทบทวนความรและแนวทางควบคมและปองกน

ภาวะไขมนในเลอดสง

สปดาหท 6 ครงท 1 กจกรรมเรองสนทนา

กลมผทมภาวะไขมนในเลอดสง ครงท 2 กจกรรมเรอง

การตงเปาหมายและการใหรางวล

3.สรปการดา เนน กจกรรม และตอบ

แบบสอบถามหลงการทดลอง (Post-test)

กลมควบคม

1. สรางสมพนธภาพกบผ ปวยไขมน

ใน เลอดสง ชแจงวต ถประสง ค จ านวนคร ง

ระยะเวลาและรายละเอยดตางๆ ใหผ ปวยทราบ

โดยการจดกจกรรมและใหมารบบรการการรกษาท

ศนยสขภาพชมชนเมองปทมวทยากรตามปกต



2. การจดกจกรรม

สปดาหท 1 ผ วจยและวทยากร

สรางสมพนธภาพและขอความรวมมอในการเขา

รวมการวจยและตอบแบบสอบถามกอนการ

ทดลอง (Pre-test)

สปดาหท 2- 5 ผ ปวยเขารบ

บรการตามปกตทศนยสขภาพชมชนเมองปทม

วทยากร

สปดาหท 6 ผ วจยดาเนนการ

ทดสอบหลงการทดลอง (Post-test) ดวยแบบสอบถาม

ชดเดม หางจากการตอบแบบสอบถามครงแรก 6

สปดาห

5. ตรวจสอบความถกตองของขอมล และ

กาหนดรหสสาหรบขอมล กอนนาไปวเคราะหดวย

โปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป


1. วเคราะหขอมลเบองตนโดยใชสถตเชง

พรรณนา ในการศกษาขอมลสวนบคคล โดยหาคา

รอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และ คา

เบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) จาแนก

ตามตวแปรทศกษา

2. เปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลย

ความรเรองการปองกนภาวะไขมนในเลอดสง เจตคต

ตอการปองกนภาวะไขมนในเลอดสง และการ

ปฏบตตวเกยวกบการปองกนภาวะไขมนในเลอด

สง ระหวางกลมทดลองและกลมควบคมกอนการ

ท ด ล อ ง แ ล ะ ภ า ย ห ลง ก า ร ท ด ล อ ง ด ว ย ส ถ ต

Independent Sample t-test

3. เปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลย

ความรเรองการปองกนภาวะไขมนในเลอดสง เจตคต

ตอการปองกนภาวะไขมนในเลอดสง การปฏบตตว

เกยวกบการปองกนภาวะไขมนในเลอดสงและ

ระดบไขมนในเลอด ภายในกลมทดลองและกลม

ควบคมกอนการทดลองและภายหลงการทดลอง

ดวยสถต Paired Sample t-test


จากการควบคมกลมตวอยางโดยจบคกน

ระหวางกลมควบคมและกลมทดลอง เปนเพศ

เดยวกน อายใกลเคยงกน และระดบโคเลสเตอรอล

เทากนหรอใกลเคยงกน พบวา กลมตวอยางสวน

ใหญเปนเพศหญง รอยละ 90.0 เพศชาย รอยละ

10.0 มอายระหวาง 51 – 60 ป รอยละ 43.3

รองลงมา มอายระหวาง 61 – 70 ป รอยละ 33.4 และ

มระดบโคเลสเตอรอลในเลอด ระหวาง 281 – 300

mg% รอยละ 33.3 รองลงมา 241 – 260 mg% รอย

ละ 23.3 นอกจากน กลมทดลองและกลมควบคม

สวนใหญมสถานภาพสมรสค รอยละ 56.7 และ

60.0 ตามลาดบ กลมทดลองสวนใหญจบชน

มธยมศกษา รอยละ 43.3 สวนกลมควบคมจบชน

ประถมศกษา รอยละ 60.0 กลมตวอยางทงสอง

กลมสวนใหญมอาชพคาขาย รอยละ 43.0และม

รายไดครอบครวเฉลยตอเดอนสวนใหญอยระหวาง

5,001 – 10,000 บาท รอยละ 26.7 และ 43.3

ตามลาดบ



จากการจดกจกรรมของระบบสนบสนนและให

ความรเพอการดแลตนเองของผ ปวยไขมนในเลอด

สง พบวา

1. ความรเ รองการปองกนภาวะไขมนใน

เลอดสง

1.1 ผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลย

ความรเ รองการปองกนภาวะไขมนในเลอดสง

ภายในกลมทดลอง กอนและหลงการทดลอง

พบวา ภายหลงการทดลองมคะแนนเฉลย 17.40

สวนเบยงเบนมาตรฐาน 1.070มากกวากอนการ

ทดลอง คะแนนเฉลย 13.30 สวนเบยงเบน

มาตรฐาน 3.313 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

0.05



ภายในกลมควบคมกอนและหลงการทดลองพบวา

ภายหลงการทดลองมคะแนนเฉลย14.80 สวน

เบยงเบนมาตรฐาน 2.219 และกอนการทดลองม

คะแนนเฉลย 14.23 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 3.277

แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต



ระห วางกลมทดลองและกลมควบคม พบวา

ภายหลงการทดลองกลมทดลองมคะแนนเฉลย

กลมทดลองมคะแนนเฉลยเพมขน 17.40 สวน

เบยงเบนมาตรฐาน 1.070 สวนกลมควบคมม


กลมทดลองมคะแนนเฉลยความรเรองการปองกน

ภาวะไขมนในเลอดสงสงกวากลมควบคมอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

2. เจตคตตอการปองกนภาวะไขมนในเลอด

สง


ดานเจตคตตอการปองกนภาวะไขมนในเลอดสง

ภายในกลมทดลองกอนและหลงการทดลอง พบวา

ภายหลงการทดลองกลมทดลองมคะแนนเฉลย

53.63 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.834

สงกวากอนการทดลองมคะแนนเฉลย 50.03 สวน

เบยงเบนมาตรฐาน 3.264 อยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ 0.05


ดานเจตคตตอการปองกนภาวะไขมนในเลอดสงใน

กลมควบคมกอนและหลงการทดลองพบวา ภายหลง

การทดลองมคะแนนเฉลย50.13 สวนเบยงเบน

มาตรฐาน 3.683 กอนการทดลองมคะแนนเฉลย

51.60 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 6.636 แตกตางกน

อยางไมมนยสาคญทางสถต


ดานเจตคตตอการปองกนภาวะไขมนในเลอดสง


ภายหลงการทดลอง กลมทดลองมคะแนนเฉลย

เพมขน 53.63 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.834 สวน

กลมควบคมมคะแนนเฉลย 50.13 สวนเบยงเบน

มาตรฐาน 3.683 คะแนนเฉลยดานเจตคตตอการ



ปองกนภาวะไขมนในเลอดสงแตกตางกนอยางไมม

นยสาคญทางสถต

3. การปฏบตตวในการปองกนภาวะไขมนใน

เลอดสง

3.1 ผลการเปรยบเทยบความแตกตาง

ของคะแนนเฉลยดานการปฏบตตวในการปองกน

ภาวะไขมนในเลอดสงภายในกลมทดลองกอนและ

หลงการทดลอง พบวา ภายหลงการทดลองม


กอนการทดลองมคะแนนเฉลย 38.63 สวนเบยงเบน

มาตรฐาน 3.935 แตกตางกนอยางไมมนยสาคญ

ทางสถต

3.2 ผลการเปรยบเทยบความแตกตาง

ของคะแนนเฉลยดานการปฏบตตวในการปองกน

ภาวะไขมนในเลอดสงภายในกลมควบคมกอนและ

หลงการทดลอง พบวา ภายหลงการทดลองกลม

ควบคมมคะแนนเฉลย 37.70 สวนเบยงเบน

มาตรฐาน 2.680 กอนการทดลองมคะแนนเฉลย

40.20 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 4.172 ลดลงอยางม



การปฏบตตวในการปองกนภาวะไขมนในเลอดสง


ภายหลงการทดลอง กลมทดลองมคะแนนเฉลย

เพมขน 39.93 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.545 สวน

กลมควบคมมคะแนนเฉลย 37.70 สวนเบยงเบน

มาตรฐาน 2.680 คะแนนเฉลยการปฏบตตวในการ



บทสรปและการอภปรายผล

จากการวจยประสท ธผลของระบบการ

สนบสนนและใหความรเพอการดแลตนเองของ

ผ ปวยไขมนในเลอดสง มรายละเอยด ดงน

1. ความรเรองการปองกนภาวะไขมนในเลอด

สงผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยความรเรองการ

ปองกนภาวะไขมนในเลอดสง ระหวางกลมทดลอง

และกลมควบคม พบวา ภายหลงการทดลองกลม

ทดลองมคะแนนเฉลยความรเพมขน 17.40 สวน

เบยงเบนมาตรฐาน 1.070 สงกวากลมควบคมม


อ ย า ง ม น ย ส า คญ ท า ง ส ถ ต ท ร ะ ดบ .05 จ า ก

ผลการวจยแสดงใหเหนวาหลงจากทกลมทดลองได

เขารวมกจกรรมของระบบการสนบสนนและให

ความรเพอการดแลตนเองของผ ปวยไขมนในเลอด

สง ผลการศกษานสอดคลองกบการศกษาของ

พทธรกา ศรบญมาก (2548 : 97) ศกษาการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมเพอปองกนภาวะไขมนใน

เลอดสงของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาล

ลา ปา ง จ งห วด ล าป าง แ ละ สอ ด คล อง กบ

การศกษาของ กลยาณ บญสน และคนอนๆ (2551 :

521) ศกษาประสทธผลของการใหคาแนะนาอยางม

แบบแผนตอภาวะไขมนในเลอดสงในผ ปวยทมารบ

บรการทคลนกเวชปฏบตทวไป โรงพยาบาลสงขลา

นครนทร



2. เจตคตตอการปองกนภ าวะไขมนใน

เลอดสง ผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยดานเจต

คตตอการปองกนภาวะไขมนในเลอดสงระหวาง

กลมทดลองและกลมควบคม พบวา ภายหลงการ

ทดลอง กลมทดลองมคะแนนเฉลยเพมขน 53.63

สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.834 สวนกลมควบคมม


คะแนนเฉลยดานเจตคตตอการปองกนภาวะไขมน

ในเลอดสงแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

เนองจากกลมทดลองและกลมควบคมตางได รบ

ความรเกยวกบการปองกนภาวะไขมนในเลอดสง เชน

โภชนาการเพอการปองกนภาวะไขมนในเลอดสง,

การออกกาลงกายเพอสขภาพ,การจดการกบ

ความเครยด จงทาใหกลมตวอยางทง 2 กลมเกดการ

เปลยนแปลงเจตคตตอการปองกนภาวะไขมนใน

เลอดสงไมแตกตางกน สอดคลองกบการศกษา

ของพทธรกา ศรบญมาก (2548 : 97) ศกษาการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมเพอปองกนภาวะไขมนใน

เลอดสงของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาล

ลาปาง จงหวดลาปาง

3. การปฏบตตวในการปองกนภาวะไขมนใน

เลอดสงผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยดานการ

ปฏบตตวในการปองกนภาวะไขมนในเลอดสง

ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม พบวา ภายหลง

การทดลอง กลมทดลองมคะแนนเฉลยเพมขน

39.93 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.545 สวนกลม

ควบคมมคะแนนเฉลย 37.70 สวนเบยงเบน

มาตรฐาน 2.680 คะแนนเฉลยการปฏบตตวในการ


นยสาคญทางสถตเปนผลมาจากนโยบายสขศกษา

ของโรงพยาบาลสรรพสทธประสงค ทใหศนย

สขภาพชมชนเมองทกแหงใหความรดานการ

สงเสรมสขภาพเพอปรบเปลยนพฤตกรรมของ

ผ ปวยเรอรง โดยพยาบาลเปนผ ใหความรแกผ ปวย

ทมารบบรการในศนยสขภาพชมชนเมอง ทงกลม

ทดลองและกลมควบคมจงไดรบความรเกยวกบ

ภาวะไขมนในเลอดสงรวมถงการปฏบตตวเพอ

ควบคมภาวะไขมนในเลอดสงดวย ทาใหกลม

ตวอยางทงสองกลมมระดบคะแนนเฉลยการปฏบต

ตวในการปองกนภาวะไขมนในเลอดสงอยในระดบ

ปานกลางทงกอนและหลงการทดลอง ดงนน

ภายหลงการทดลองระดบคะแนนเฉลยการปฏบต

ตวในการปองกนภาวะไขมนในเลอดสงจงไม

แตกตางกน อยางไรกตามเมอพจารณาคะแนน

เฉลยหลงการทดลองของทงสองกลมพบ วา

คะแนนเฉลยของกลมทดลองเพมขน 1.30 สวน

กลมควบคมมคะแนนเฉลยลดลง 2.50 ทงนอาจ

เนองจากความแตกตางของรปแบบการใหความร

แกกลมทดลองและกลมควบคม สอดคลองกบ

การศกษาของ ปรมประภา กอนแกว และคนอนๆ

(2554 : 17) ศกษาปจจยทานายพฤตกรรมสราง

เสรมสขภาพของขาราชการทมภาวะไขมนในเลอด

ผดปกตและสอดคลองกบการศกษาของ พทธรกา

ศรบญมาก (2548 : 97) ศกษาการปรบเปลยน

พฤตกรรมเพอปองกนภาวะไขมนในเลอดสงของ

บคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาลลาปาง จงหวด

ลาปาง




จากผลการวจยพบวา ประสทธผลของระบบ

การสนบสนนและใหความรเพอการดแลตนเองของ

ผ ปวยไขมนในเลอดสงสามารถเปลยนแปลงความร

เจตคต และการปฏบตตวเกยวกบการปองกน

ภาวะไขมนในเลอดสงของผ ปวยได ดงนน จงควร

นารปแบบระบบการสนบสนนและใหความรเพอ

การดแลตนเองของผ ปวยไปใชในการปรบเปลยน

พฤตกรรมในผ ปวยโรคเรอ รงอนๆ เชน ผ ปวย

โรคเบาหวาน ผ ปวยความดนโลหตสง เปนตน

และเจาหนาททมสขภาพควรเปลยนบทบาทมาเปน

ผ สนบสนนใหประชาชนมสวน รวมรบผดชอบ

สขภาพตนเองมากขนโดยใชการสรางสมพนธภาพ

ทด การสงเสรมนโยบายสรางเสรมสขภาพใน

ผ ปวยโรคเ รอ รงควรจดกจกรรมและการเพม

ระยะเวลาการประเมนผล ในการทาวจยครงตอไป

ควรมการศกษาประสทธผลของรปแบบการให

ความรทใชระบบสนบสนนในกลมผ มารบบรการ

สขภาพอนๆ เชน ผ ปวยเบาหวาน ผ ปวยความดน

โลหตสง ผมารบบรการฝากครรภ ผ ตดบหรและสรา

เปนตน เพอจะไดนาผลการศกษาไปใชอยาง

กวางขวางและ ควรมการศกษาตอจากการวจยครง

นในเชงคณภาพ เพอศกษาสงแวดลอม บรบททม

ผลตอการปรบเปลยนพฤตกรรม




กลยาณ บญสน และคนอนๆ. “ประสทธผลของการใหคาแนะนาอยางมแบบแผนตอภาวะไขมนในเลอดสงใน

ผ ปวยทมารบบรการทคลนกเวชปฏบตทวไป โรงพยาบาลสงขลานครนทร,” สงขลานครนทรเวช

สาร. 26 (พ.ย.-ธ.ค. 2551) : 519-525.

ทศนย ขนทอง และคนอนๆ. “ผลของโปรแกรมสนบสนนการจดการตนเองตอพฤตกรรมการจดการตนเอง และ

ระดบ นาตาลในเลอดของผ ปวยเบาหวานชนดท 2 ทใชอนซลน,”. วารสารสภาพยาบาล. 28, 3

(เมษายน-มถนายน 2556) : 98-105.

ปรมประภา กอนแกว และคนอนๆ. “ปจจยทานายพฤตกรรมสรางเสรมสขภาพของขาราชการทมภาวะไขมนใน

เลอดผดปกต,” วารสารการพยาบาลและสขภาพ. 5, 3 (กนยายน – ธนวาคม 2554) : 17-27.

พทธรกา ศรบญมาก. การปรบเปลยนพฤตกรรมเพอปองกนภาวะไขมนในเลอดสงของบคลากรท

ปฏบตงานในโรงพยาบาลลาปาง จงหวดลาปาง. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑตมหาว

ยาลยเชยงใหม, 2548.

สรรพสทธประสงค อบลราชธาน, โรงพยาบาล. รายงานประจาปงบประมาณ 2555. อบลราชธาน :

โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค, 2555.

สาธารณสขจงหวดอบลราชธาน, สานกงาน. ผลการดาเนนงานประจาปงบประมาณ 2555. อบลราชธาน :

สานกงานสาธารณสขจงหวดอบลราชธาน, 2555.

Orem, D.E. Nursing Concepts of practice. 6th ed. Saint Louis : Mosby, 2001.




ปจจยทมความสมพนธตอคานยมในการบรจาคโลหตของประชาชน


ธนายทธ ศรไชย

นกศกษาหลกสตรสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาปจจยดานชวสงคม ปจจยดานความรในการบรจาคโลหต ปจจย

การสนบสนน และคานยมในการบรจาคโลหตของประชาชนในจงหวดอบลราชธาน และ 2) ศกษาความสมพนธ

ระหวางปจจยดานชวสงคม ปจจยดานความรในการบรจาคโลหต และปจจยแรงสนบสนนทางสงคมกบคานยมในการ

บรจาคโลหตของประชาชนในจงหวดอบลราชธาน กลมตวอยางทใชในการศกษาครงนคอ ประชาชนอาย 17-60 ปท

อาศยอยในเขตจงหวดอบลราชธาน จานวน 400 คน ซงไดจากการสมตวอยางแบบหลายขนตอน เครองมอทใชใน

การศกษาเปนแบบสอบถามมทงหมด 4 สวน คอ มคาความเชอมนทงฉบบเทากบ .93 โดยมคาความเชอมนตงแต .77

- .96 สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ การแจกแจงความถและคารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การ

ทดสอบไคสแควร และคาสมประสทธ สหสมพนธของเพยรสน

ผลการวจยพบวา กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญงจานวน 253 คน คดเปนรอยละ 63.25 มอายเฉลย

เทากบ 37.63 ป โดยมอายตาสด 17 ป อายสงสด 60 ป มการศกษาอยในระดบประถมศกษามากทสดจานวน 126

คน คดเปนรอยละ 31.50 สวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรจานวน 193 คน คดเปนรอยละ 48.25 และมนาหนกตว

เฉลยเทากบ 58.63 โดยมนาหนกตาสด 31 กโลกรม และมนาหนกสงทสด 93 กโลกรม สวนใหญมความรในการ

บรจาคโลหตอยในระดบดมาก จานวน 190 คน คดเปนรอยละ 47.50 การไดรบขอมลขาวสารเกยวกบการบรจาค

โลหต การไดรบคาแนะนาจากครอบครว เจาหนาทสาธารณสข อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน (อสม.) ครและ

เพอนรวมงาน อยในระดบปานกลาง สวนสถานทบรจาคโลหต กระบวนการในการบรจาคโลหต อยในระดบมาก

สาหรบคานยมการบรจาคโลหตของประชาชนในจงหวดอบลราชธาน พบวา ประชาชนในจงหวดอบลราชธาน ม

คานยมในการบรจาคโลหตอยในระดบมาก ปจจยแรงสนบสนนทางสงคม ไดแก แรงสนบสนนดานขอมลขาวสาร แรง

สนบสนนดานสถานทการบรจาคโลหต แรงสนบสนนดานกระบวนการบรจาคโลหต และแรงสนบสนนดานการไดรบ

คาแนะนาจากครอบครว เจาหนาทสาธารณสข อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน (อสม.) ครและเพอนรวมงาน ม

ความสมพนธกบคานยมการบรจาคโลหตของประชาชนในจงหวดอบลราชธานอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

สวนปจจยดานชวสงคม ไดแก เพศ อาย การศกษาสงสด อาชพ นาหนกตว และปจจยดานความรในการบรจาคโลหต

ไมมความสมพนธกบคานยมในการบรจาคโลหตของประชาชนในจงหวดอบลราชธาน

คาสาคญ ประชาชนจงหวดอบลราชธาน, คานยมในการบรจาคโลหต



Original Article Factors Related to Values in Blood Donation of the Residents

of Ubon Ratchathani Province Tanayut Sornchai Master of Public Health in Health Promotion Ubon Ratchathani Rajabhat University Abstract The research aimed to study bio-social factors, knowledge in blood donatioin, supportive factors and values in blood donation of people in Ubon Ratchathani province and to explore the relations between the bio-social factors, knowledge in blood donation and social support and values in blood donation. The samples used in the study were 400 people aged 17-60 years obtained by a multistage random sampling. The research instrument had four parts, having a confidence value equivalent to .93. Statistics used in data analysis were frequency distribution, percentage, mean, standard deviation, Chi-square test and Pearson’s correlation coefficient.

The research findings were as follows. The majority of the samples were females (243 or 63.25%); their minimum age was 37.63 and their maximum age was 60; 126 had a primary education or 31.50%; 193 had an agricultural occupation or 48.25%; their evarage wieght was 58.63, minimum wieght being 31kgs and maxiumum being 93 kgs; 190 or 47.50% had a very good knowledge on blood donation; they got informationon blood donation from their families, public health officials, public health volunteers, teachers and co-workes; the place for blood donation and the process of blood donation were at a very good level; social, access to information on blood donation were at a moderate level (X=3.33); The place and the procedures were at a high level (X=3.38). As regards the public’s values in blood donation, it was found that people in Ubon Ratchathani had a value of blood donation at a high level. Social supports including information, place of blood donation, the procedure of blood donation and advise from the family, from public health officials, vill public health officials, teachers and co-workers were related to the values of blood donation in Ubon Ratchathani with a statistical significance of .01. Bio-social factors including gender, age, education, occupations, body wieght, and knowledge on blood donation had no relations to the values in blodd donation of the residents of Ubon Ratchathani province.

Key Words: residents of ubonratchathani province, values in blood donation



บทนา

โลหตเปนสงสาคญและจาเปนสาหรบการ

ดารงชวตของมนษย หนาทหลกของโลหตคอ การ

ขนถายออกซเจนซงจาเปนตอการเผาผลาญอาหาร

ไ ป ส ส ว น ต า ง ๆ ข อ ง ร า ง ก า ย แ ล ะ ร บ

ค า ร บ อ น ไ ด อ อ ก ไ ซ ด อ น เ ป น ข อ ง เ ส ย จ า ก

กระบวนการเผาผลาญในเซลลกลบมา มหนาท

ตอตานและปองกนเ ชอโรคไมให เขาสรางกาย

ยงชวยปองกนและทาลายสงแปลกปลอมทเขาส

รางกาย ทาใหรางกายมภมคมกนโรค นอกจากน

ยงชวยใหเลอดมการแขงตว จงเปรยบเสมอนยา

ชนดหนงทใชในการรกษาผ ปวย โลหตเปนสงท

จาเปนสาหรบการรกษาพยาบาลทางการแพทย

แ ม ว าสง คม จะ ม ควา มเ จ รญ กาว หน า กา ร

รกษาพยาบาลมการพฒนา แตกยงไมมสารใด

ทมาทดแทนการสรางเมดโลหตของมนษยได

ฉะนน โลหตทใหแกกนตองไดรบจากมนษยดวย

กนเองเทานน (นสากร ปานประสงค 2545 : 51)

การบรจาคโลหตเปนการนาโลหตออกจากรางกาย

โดยเจาะออกทางเสนเลอดดาครงหนงประมาณ

350-450 มลลลตร หรอรอยละ 6-7 ของปรมาณ

โลหตในรางกาย การนาโลหตออกจากรางกายใน

ปรมาณดงกลาวไมเปนอนตรายตอรางกายแต

อยางใด แตกลบจะชวยกระตนใหไขกระดกทางาน

ไดดขน ซงการบรจาคโลหตมความสาคญและ

จาเปนอยางยงเนองจากมนษยกยงหนไมพนปญหา

การเจบปวยทวไป โรคเรอรง โรคทางพนธกรรมท

ทาใหเกดภาวะโลหตจาง การผาตดหรออาจเกด

จากอบตเหต ทาใหบาดเจบสาหสหรอบางรายอาจ

เสยชวตอยางนาเสยดาย เหตการณเหลานการ

ชวยเหลอทางการแพทยมความจา เ ปนมาก

โดยเฉพาะอยางยงในรายทตองเสยโลหตมากหรอ

เกดภาวะซดอยางรนแรงมความจาเปนตองทดแทน

ดวยการใหโลหต ดวยเหตนงานธนาคารเลอดของ

โรงพยาบาลทกแหงซงมหนาทหลกในการจดหา

โ ล ห ต ท ม ค ณ ภ า พ เ พ อ น า ม า ใ ช ใ น ก า ร

รกษาพยาบาลผ ปวยใหเพยงพอตอความตองการ

จ ง ม ค ว า ม จ า เ ป น ต อ ง พ ฒ น า คณ ภ า พ แ ล ะ

ประสทธภาพของการบรการเพอสรางศรทธาและ

ความพงพอใจแกผมารบบรการ เพอใหมโลหตมใช

อยางเพยงพอ (ศนยบรการโลหต สภากาชาดไทย

2548 : 50)

สถตการบรจาคโลหตของศนยบรการ

โลหตสภากาชาดไทย ประจาปงบประมาณ 2552

พบวา ผ บรจาคโลหตเปนเพศหญงมากกวาเพศ

ชาย รอยละ 2.62 ผบรจาคโลหตสวนใหญ มกลม

โลหตโอ (O) รอยละ 37.91 ชวงอายทบรจาคมาก

ทสด คอ อาย 21-30 ป รอยละ 37.10 และผ

บรจาคโลหตสวนมากมาบรจาคโลหตปละ 1 ครง

รอยละ 63.64 และทสาคญโลหตทไดรบจากหนวย

เคลอนทมากกวารบบรจาคภายในสถานทและยอด

การเบกโลหตมจานวนมากกวายอดการจาย

จานวน 77,879 หนวย หรอตดลบรอยละ 59.73

( ศ น ย บ ร ก า ร โ ล ห ต แ ห ง ช า ต 2552:1) ใ น

ปงบประมาณ 2553 ศนยบรการโลหตแหงชาต ได

สรปการจดหาโลหต พบวา การจดหาโลหตไดรอย

ละ 2.7 ของประชาชนสวนใหญ ในระดบจงหวด

รอยละ 2 ซงพบวายงไมพอตอเปาหมายของ

องคการอนามยโลกทไดกาหนดไว คอ รอยละ 3

ของประชากร (ศนยบรการโลหตแหงชาต 2553 :

28 )

สถตการใชโลหตเพอการรกษาพยาบาล

ผ ปวยในจงหวดอบลราชธาน พบวา มความ

ตองการใชโลหตโดยเฉลยปละ 50,000 ยนต แต

ปจจบนสานกงานเหลากาชาดจงหวดอบลราชธาน

สามารถหามาสนบสนนไดเพยงปละ 35,000 ยนต

สงผลใหผ ปวยไดรบการรกษาพยาบาลทมคณภาพ



นอยลงหลายรายตองเสยชวตเนองจากไดรบโลหตไม

ทนตอความตองการ ประกอบกบองคการอนามยโลก

ไดกาหนดเปาหมายเกยวกบงานบรการโลหตสาหรบ

ทกประเทศในโลกวาควรมโลหต และผลตภณฑท

ปลอดภยทสดเทาทจะทาไดในปรมาณทเพยงพอกบ

ความตองการใชของประเทศ การจดหาโลหตตอง

จดหาใหเพยงพอและปลอดภย ซงประชาชนใน

จงหวดอบลราชธาน มผ ทมประวตบรจาคโลหต

จานวน63,227คน คดเปนรอยละ5 ของประชากรทม

อาย 17-60 ป ซงเปนกลมเปาหมายของการรบ

บรจาคโลหต แตกลมผทเคยมประวตการรบบรจาคน

มอตราการบรจาคตอเนองนอยมาก เนองจากความ

ไมสะดวกในการเดนทางมาบรจาคโลหต (สานกงาน

สาธารณสขจงหวดอบลราชธาน 2552 : 39)จะเหนได

วากลมประชาชนทมาบรจาคโลหตมจานวน นอย

กวาเปาหมายทจงหวดกาหนดและมแนวโนมลด

นอยลงเรอยๆหากไมมการปรบกลยทธหรอพฒนา

โครงการบรจาคโลหตอาจสงผลกระทบใหผ ปวยไดรบ

การรกษาพยาบาลทมคณภาพนอยลง หลายรายตอง

เสยชวตเนองจากไดรบโลหตไมทนตอความตองการ

ดงนน จงสมควรศกษาปจจยทมความสมพนธกบ

คานยมการบรจาคโลหตของประชาชนในจงหวด

อบลราชธาน นอกจากนผ วจยยงมขอสงสยวา ม

ปจจยอะไรบางทมความสมพนธกบคานยมการ

บรจาคโลหตของประชาชนในจงหวดอบลราชธาน

โดยจะนาผลการศกษาเพอใชเปนแนวทางในการ

วางแผน กาหนดนโยบาย และกาหนดแนวทางการ

ดาเนนงานเกยวกบการบรจาคโลหตใหดยงขนตอไป วตถประสงคของการวจย

การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษา

ปจจยดานชวสงคม ปจจยดานความรในการ

บรจาคโลหต ปจจยการสนบสนนและคานยมใน

ก า ร บ ร จ า ค โ ล ห ต ข อ ง ป ร ะ ช า ช น ใ น จ ง ห ว ด

อบลราชธาน และ 2) เพอศกษาความสมพนธ

ระหวางปจจยดานชวสงคม ปจจยดานความรใน

การบรจาคโลหต ปจจยการสนบสนน ตอคานยม

ในการบรจาคโลหตของประชาชนในจงหวด


วธดาเนนการวจย


ประชากร คอ ประชาชนอาย 17-60 ป ท

อาศยอยในเขตจงหวดอบลราชธาน ในชวงวนท 1-20

มนาคม 2557 จานวน 1,197,531 คน ( สานกงาน

สาธารณสขจงหวดอบลราชธาน 2556 : 57 )

กลมตวอยาง คอ ประชาชนทมอาย 17-60

ป ทอาศยอยในเขตจงหวดอบลราชธาน จานวน

400 คน ซงถกสมจากประชากรโดยใชวธการสม

แบบหลายขนตอน (Multi -stage Random

Sampling) และคานวณหาขนาดตวอยางอยางโดย

ใชสตร Yamane (1973: 886-887) โดยกาหนด

ความเชอมนไวทรอยละ 95 และกาหนดใหระดบ

ความคลาดเคลอนของกลมตวอยางเทากบ 0.05


โดยมขนตอนการสมตวอยางดงน

1. แบ งอ าเภอในจงหวดอบลราชธาน

ออกเปนชนภม ตามเขตพนทสาธารณสข ซงสามารถ

แบงไดเปน 4 ชนภมโดยใหอาเภอเปนหนวยการสม

2. สมอาเภอในเขตพนทสาธารณสขมาพนท

ละ 2 อาเภอโดยวธการสมอยางงาย (ยทธ ไกยวรรธ

2547 : 42-48) ดวยวธการการจบฉลากไดอาเภอทเปน

ตวแทนของแตละเขตพนท

3 . สมตาบลจากอาเภอทไดจากขนตอนท 2

มาอาเภอละ 2 ตาบล โดยวธการสมอยางงาย ดวย

วธการจบฉลากไดตาบลทเปนกลมตวอยาง

4. กาหนดใหตาบลทสมไดในขนตอนท 3

เปนชนภม โดยใหหนวยการสมเปนประชาชนทม

อายระหวาง 17-60 ปทอาศยอยในเขตจงหวด



อบลราชธาน จากนนทาการสมประชาชนทมอาย

ระหวาง 17 – 60 ปในแตละชนภมดวยวธการสม

อ ย า ง ง า ย ต า ม สด ส ว น โ ด ย ก า ร เ ท ย บ

บญญตไตรยางศโดยใชสตร

n

NNn i

i

โดยท N คอจานวนประชาชนทมอายระหวาง 17 –

60 ป ท งหมดของตาบลท สม ไ ด ใ นจ งห วด


iN คอ จานวนประชาชนทมอายระหวาง 17

– 60 ป ในจงหวดอบลราชธานของตาบลท i โดยท

i = 1,2,,…, 12

n คอ จานวนตวอยางทงหมด

in คอ จานวนตวอยางประชาชนทมอาย

ระหวาง 17 – 60 ปในจงหวดอบลราชธานของตาบลท i

โดยท i = 1,2,3,…, 12

ตวแปรทศกษา

1. ตวแปรอสระ ไดแก

1.1 ปจจยดานชวสงคม ประกอบดวย

เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ

นาหนก

1.2 ความรเกยวกบการบรจาคโลหต

1.3 ปจจยการสนบสนน ประกอบดวย

การไดรบขอมลขาวสาร สถานทการบรจาคโลหต

กระบวนการบรจาคโลหต ครอบครว เจาหนาท

สาธารณสข อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน

(อสม.) ครและเพอนรวมงาน

2. ตวแปรตามคอ คานยมการบรจาคโลหต

ของประชาชนจงหวดอบลราชธาน ประกอบดวย

การทาความด ผลตอสขภาพ การเปนแบบอยางท

ดและไดรบคาตอบแทน

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลครงน

เ ป น แ บ บ ท ด ส อ บ แ ล ะ แ บ บ ส อ บ ถ า ม

(Questionnaires) ทผ วจยสรางขนบนพนฐานของ

แนวคดและทฤษฏการสรางเสรมสขภาพตามกรอบ

แนวคดและวตถประสงคของการวจยโดยแบง

ออกเปน 5 สวนดงตอไปน

สวนท1 แบบสอบถามดานชวสงคม

ประกอบดวยเพศ อาย การศกษาสงสด อาชพและ

นาหนกตว แบบสอบถามเปนแบบกาหนดคาตอบ

ให (Check list) และเตมคาในชองวางมจานวน 5

ขอ การวดขอมลวดแบบมาตรานามบญญต

(Nominal Scale) ยกเวน อายและนาหนกตวการ

วดขอมลวดแบบมาตราสวน (Ratio Scale)

สวนท 2 แบบทดสอบเกยวกบปจจยดาน

ความรในการบรจาคโลหต

สวนท 3 แบบสอบสอบถามเกยวกบ

ปจจยแรงสนบสนนทางสงคม มลกษณะคาถาม

เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5

ระดบ

สวนท 4 แบบสอบถามเกยวกบคานยม

เกยวกบการบรจาคโลหตของประชาชนในจงหวด

อบลราชธาน ม ลกษณะคาถามเปนแบบมาตรา

สวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ

วธการตรวจสอบคณภาพเครองมอ

1.ก า ร ต ร ว จ ส อ บ ค ณ ภ า พ ข อ ง

แบบทดสอบความ รในการบรจาคโลหตของ

ประชาชนในจงหวดอบลราชธาน โดยหาความ

เชอมนของแบบทดสอบตามวธของคเดอร-รชารด

สน (Kuder-Richardson Method) KR – 20

2. ว เ ค ร า ะ ห ค ว า ม เ ช อ ม น ข อ ง

แบบสอบถามความเชอมนของแบบสอบสอบถาม

เกยวกบปจจยแรงสนบสนนทางสงคม คอ แรง

สนบสนนดานขอมลขาวสาร แรงสนบสนนดาน

สถานทการบ รจาคโลหต แรงสนบสนน ดาน

กระบวนการบรจาคโลหต และแรงสนบสนนดาน

การได รบคาแนะนาจากครอบครว เ จาหนาท




(อสม.) ครและเพอนรวมงาน และคานยมการ


โดยหาคาสมประสทธ อลฟาตามวธของครอนบาค

(Cronbrach’s Alpha Coefficient)


1. วเคราะหขอมลปจจยชวสงคมของ

ประชาชนในจงหวดอบลราชธานกลมตวอยาง

ประกอบดวย เพศ อาย การศกษา อาชพ นาหนก

ตวโดยใชสถตพรรณนาไดแก การแจกแจงความถ

และคารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

2. วเคราะหขอมลปจจยดานความรในการ

บรจาคโลหต ปจจยแรงสนบสนนทางสงคม ไดแก

แรงสนบสนนดานขอมลขาวสาร แรงสนบสนนดาน

สถานทการบ รจาคโลหต แรงสนบสนน ดาน

กระบวนการบรจาคโลหต และแรงสนบสนนดาน

การได รบคาแนะนาจากครอบครว เ จาหนาท


(อสม.) ครและเพอนรวมงานและคานยมการ


โดยใชสถตพรรณนา ไดแก การแจกแจงความถ

และคารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

3. วเคราะหความสมพนธระหวางปจจย

ดานชวสงคม ไดแก เพศ การศกษาสงสด อาชพกบ


อบลราชธา น โดยใช ส ถ ต ไคสแควร

( test2 )

4.ว เคราะ หหาความสมพนธ ระหวาง

ปจจยชวสงคม ไดแก อาย นาหนกตว ปจจยดาน

ความรในการบรจาคโลหต ปจจยแรงสนบสนนทาง

สงคม ไดแก แรงสนบสนนดานขอมลขาวสาร แรง

สนบสนน ดานสถานทการบ รจาคโลหต แรง

สนบสนนดานกระบวนการบรจาคโลหต และแรง

สนบสนนดานการไดรบคาแนะนาจากครอบครว

เจาหนาทสาธารณสข อาสาสมครสาธารณสข

ประจาหมบาน (อสม.) ครและเพอนรวมงาน กบ


อบลราชธานโดยใชสมประสทธ สหสมพนธของ

Pearson Product Moment Correlation

Coefficient


1. ปจจยดานชวสงคม ไดแก เพศ อาย

การศกษา อาชพ นาหนกตว พบวากลมตวอยาง

สวนมากเปนเพศหญงจานวน 253 คน คดเปนรอย

ละ 63.25 มอายเฉลยเทากบ 37.63 ป โดยมอาย

ตาสด 17 ป และมอายสงสด 60 ป สวนมากม

การศกษาอยในระดบประถมศกษาจานวน 126 คน

คดเปนรอยละ 31.50 และสวนมากประกอบอาชพ

เกษตรกรจานวน 193 คน คดเปนรอยละ 48.25

และ มนาหนกตวเฉลยเทากบ 58.63 โดยม

นาหนกตวตาสด 31 กโลกรม และมนาหนกตวสง

ทสด 93 กโลกรม

2. ปจจยดานความรในการบรจาคโลหต

พบวา กลมตวอยางสวนมากมความรอยในระดบด

มาก จานวน 190 คน คดเปนรอยละ 47.50 และ

สวนมากมความรเกยวกบการบรจาคโลหตในเรอง

การเจาะปลายนวเพอตรวจดความเขมขนของ

โลหตมความจาเปนและสาคญตอความปลอดภย

ของผบรจาคโลหต จานวน 363 คน คดเปนรอยละ

90.75

3. ปจจยแรงสนบสนนทางสงคม ไดแก แรง

สนบสนนดานขอมลขาวสาร แรงสนบสนนดาน

ส ถ า น ท บ ร จ า ค โ ล ห ต แ ร ง ส น บ ส น น ด า น

กระบวนการในการบรจาคโลหต และแรงสนบสนน



ดานการไดรบคาแนะนาจากครอบครว เจาหนาท


(อสม.) ครและเพอนรวมงาน พบวา

3.1 แรงสนบสนนดานขอมลขาวสาร

พบวา กลมตวอยางสวนมากไดรบขอมลขาวสาร

เกยวกบการบรจาคโลหต อยในระดบปานกลาง

( X = 3.33)

3.2 แรงสนบสนนดานสถานทบรจาค

โลหต พบวา กลมตวอยางสวนมากมความคดเหน

ตอปจจยแรงสนบสนนดานสถานทบรจาคโลหต อย

ในระดบมาก ( X = 3.76) โดยรายขอทมคาเฉลย

มากทสดคอ สถานทบรจาคโลหตในเขตพนทม

ความสะดวก สบายกบผมารบบรการ ( X = 3.84)

และขอทมคาเฉลยนอยทสด คอ สถานทในการ

บรจาคโลหตในเขตพนทมหองสขาไวใหบรการ

สะดวกและเพยงพอกบจานวนผบรจาคโลหต ( X =

3.57)

3.3 แรงสนบสนนดานกระบวนการ

บรจาคโลหต พบวา กลมตวอยางสวนมากมความ

คดเหนตอปจจยแรงสนบสนนดานกระบวนการ

บรจาคโลหตอยในระดบมาก ( X = 3.90) โดยราย

ขอทมคาเฉลยมากทสด คอ การซกประวตใหกบผ

มาบรจาคโลหตมความเหมาะสมและการเจาะหม

เลอดใหกบผมาบรจาคโลหตมความเหมาะสมซงม

คาเฉลยเทากนคอ ( X = 3.98) และรายขอทม

คาเฉลยนอยทสดคอ การนงรอบรจาคโลหตมความ

เหมาะสม ( X = 3.80)

3.4 แรงส นบสนน ดา นการได ร บ

คาแนะนาจากครอบครว เจาหนาทสาธารณสข

อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน (อสม.) คร

และเพอนรวมงาน พบวา กลมตวอยางสวนมาก

ไดรบคาแนะนาในการบรจาคโลหตจากครอบครว


ประจาหมบาน(อสม.) ครและเพอนรวมงาน อยใน

ระดบปานกลาง ( X = 3.39) โดยรายขอทม

คาเฉลยมากทสด คอ อาสาสมครสาธารณสข

ประจาหม บานในหม บานเปนผ แนะนาใหทาน

บรจาคโลหต( X = 3.74) โดยรายขอทมคาเฉลย

นอยทสดคอ คร / อาจารยแนะนาใหบรจาคโลหต (

X = 2.94)

4. คานยมการบรจาคโลหตของประชาชน

ในจงหวดอบลราชธาน พบวา กลมตวอยาง

สวนมาก มความคดเหนเกยวกบคานยมในการ

บรจาคโลหตอยในระดบมาก ( X = 3.50)

4.1 ดานการทาความด พบวา กลม

ตวอยางสวนมาก มคานยมในการบรจาคโลหตดาน

การทาความดอยในระดบเหนดวย ( X = 3.68)

4.2 ดานผลตอสขภาพ พบวา กลม

ตวอยางสวนมาก มคานยมในการบรจาคโลหตดาน

ผลตอสขภาพอยในระดบไมแนใจ ( X = 3.25)

4.3 ดานการเปนแบบอยางทดและ

ไดรบคาตอบแทน พบวา กลมตวอยางสวนมา ม

คานยมในการบรจาคโลหตดานการเปนแบบอยาง

ทดและไดรบคาตอบแทนอยในระดบเหนดวย

( X = 3.62)

5. ความสมพนธระหวางปจจยดานชว

สงคม ไดแก เพศ อาย การศกษาสงสด อาชพ

น าหนกต วกบ คาน ยมการ บ รจาคโ ลหต ขอ ง

ประชาชนในจงหวดอบลราชธาน พบวา เพศ อาย

ก า ร ศ ก ษ า ส ง สด อ า ช พ น า ห น ก ต ว ไ ม ม

ความสมพนธกบคานยมในการบรจาคโลหตของ

ประชาชนในจงหวดอบลราชธาน



6. ความสมพนธระหวางปจจยดานความร

ในการบรจาคโลหต ปจจยแรงสนบสนนทางสงคม

ไดแ ก แรงสนบสนน ดาน ขอมลขาวสาร แรง

สนบสนนดานสถานทบรจาคโลหต แรงสนบสนน

ดานกระบวนการในการบรจาคโลหต และแรง

สนบสนนดานการไดรบคาแนะนาจากครอบครว


ประจาหมบาน (อสม.) ครและเพอนรวมงาน กบ

คานยมในการบรจาคโลหตของประชาชนในจงหวด

อบลราชธาน พบวา

6.1ปจจยดานความรในการบรจาค

โลหต ไมมความสมพนธกบคานยมการบรจาค

โลหตของประชาชนในจงหวดอบลราชธาน

6.2 ปจจยแรงสนบสนนทางสงคม

ไดแก แรงสนบสนนดานขอมลขาวสาร(r= 0.24**)

แรงสนบสนนดานสถานทบรจาคโลหต (r = 0.47**)

แรงสนบสนนดานกระบวนการในการบรจาคโลหต

(r = 0.38**) แรงสนบสนนดานการไดรบคาแนะนา

จากครอบครว เจาหนาทสาธารณสข อาสาสมคร

สาธารณสขประจาหมบาน (อสม.) ครและเพอน

รวมงาน (r = 0.25**) มความสมพนธกบคานยม

ก า ร บ ร จ า ค โ ล ห ต ข อ ง ป ร ะ ช า ช น ใ น จ ง ห ว ด

อบลราชธานอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

บทสรปและอภปรายผล

จ า ก ส ร ป ผ ล ก า ร ว จ ย ป จ จ ย ท ม


ประชาชนจงหวดอบลราชธาน มประเดนสาคญท

นามาอภปรายผลดงน

1. สมมตฐานขอท 1 ทวาปจจยดานชวสงคม

ไดแก เพศ อาย การศกษาสงสด อาชพ นาหนกตว ม


ประชาชนในจงหวดอบลราชธาน จากการศกษาครงน

พบวา ปจจยดานชวสงคม ไดแก เพศ อาย ระดบ

การศกษา อาชพ และนาหนกตว ไมมความสมพนธ

กบคานยมในการบรจาคโลหตของประชาชนในจงหวด

อบลราชธาน อธบายไดดงน

1.1 เพศ พบวา เพศไมมความสมพนธกบ


อบลราชธาน อธบายไดวา เพศทแตกตางกนไมสงผล

ตอคานยมในการบรจาคโลหต ทงนเนองจากเพศเปน

ลกษณะทแสดงความแตกตางดานสรระวทยาและการ

กาหนดบทบาททางสงคมแตในดานคานยมในการ

บรจาคโลหตนนเพศไมมความแตกตางกน เพราะไมวา

จะเปนเพศหญงหรอเพศชายกมความตระหนกในเรอง

สขภาพของตนเองและและมความสนใจในการดแล

สขภาพของคนรอบขางควบคไปดวย ซงสอดคลองกบ

การศกษาของ เสาวนย อศรเดช (2547 : บทคดยอ) ได

ศกษาเรอง ปจจยทมความสมพนธตอการบรจาค

โลหตของนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ผล

การศกษาพบวา เพศไมมความสมพนธตอการบรจาค

โลหตอยางมนยสาคญทางสถต และสอดคลองกบ

การศกษาของ ดวงนภา อนทรสงเคราะห (2555 :

บทคดยอ) ไดศกษา เรอง การตดสนใจบรจาคโลหตใน

เขตกรงเทพมหานคร การศกษาครงนเปนการวจยเชง

พรรณนาแบบภาคตดขวาง เพอศกษาความร ทศนคต

การรบรและแรงจงใจเกยวกบการบรจาคโลหตทม

ความสมพนธกบการตดสนใจบรจาคโลหตของ

ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร พบวา กลมตวอยาง

ทมเพศ และศาสนาแตกตางกนจะมการตดสนใจ

บรจาคโลหตไมแตกตางกน

1.2 อาย พบวา อาย ไมมความสมพนธกบ




อบลราชธาน อธบายไดวา อายเปนปจจยสาคญท

กาหนดพฤตกรรมสขภาพของแตละบคคล อายเปน

ปจจยท เกยวของกบการยอมรบสงใหมๆ แตใน

ปจจบนนจะเหนไดวา บคคลวยใดกสามารถเขาถง

บรการทางดานสาธารณสขทงภาครฐและเอกชน

ดงนน จงถอไดวาอายไมเปนอปสรรคตอการการ

บรจาคโลหตของประชาชน ซงสอดคลองกบการศกษา

ของ กรองทอง เพชรวงศ (2544 : บทคดยอ) ไดศกษา

เรอง ประสทธผลของสอประชาสมพนธเพอโนมนาวใจ

บคลากรภาครฐและเอกชนใหมาบรจาคโลหต ผล

การศกษาพบวา บคลากรภาครฐและเอกชนทมอาย

ตางกนมพฤตกรรมบรจาคโลหตไมตางกน และไม

สอดคลองกบการศกษาของดวงนภา อนทรสงเคราะห

(2555 : บทคดยอ) ไดศกษา เรอง การตดสนใจบรจาค

โลหตในเขตกรงเทพมหานคร พบวา กลมตวอยางอาย

ทตางกน จะมการตดสนใจบรจาคโลหตแตกตางกน

อยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ 0.01

1.3 ระดบการศกษา พบวา ระดบ

การศกษา ไมมความสมพนธกบคานยมในการบรจาค

โลหตของประชาชนในจงหวดอบลราชธาน ซงไม

สอดคลองกบแนวคดของ Pender (1987 : 63) ซง

กลาววา การศกษาเปนผลตอการพฒนาความร ความ

เขาใจและทศนคต เปนผลใหบคคลมการดาเนนชวต

และมพฤตกรรมในการสงเสรมสขภาพในทางบวก

โดยทวไปคนทไดรบการศกษา จะมการสงเสรมสขภาพ

หรอการปฏบตตวทางดานสขภาพไดดกวา อธบายได

วา การศกษาเปนพนฐานทมผลตอพฤตกรรมสขภาพ

และคานยมทางดานสขภาพของมนษย ซงการศกษา

จะทาใหบคคลมความร มการรบรทาใหเกดการ

เปลยนแปลงทางดานพฤตกรรมและคานยมได

ตลอดจนมแนวทางในการเลอกปฏบตพฤตกรรมนนๆ

ไดอยางเหมาะสม ถงแมวาประชาชนในจงหวด

อบลราชธานทเปนกลมตวอยางสวนใหญมการศกษา

สงสดระดบประถมศกษาแตการเขาถงบรการสขภาพ

การไดรบขอมลขาวสารทางดานสขภาพ การไดรบ

คาแนะนาจากแกนนาสขภาพตลอดจนเจาหนาท

สาธารณสขไมแตกตางกนทาใหประชาชนมคานยมใน

การบรจาคโลหตไมตางกน ซงสอดคลองกบการศกษา

ของกรองทอง เพชรวงศ (2544 : บทคดยอ) ไดศกษา

เรอง ประสทธผลของสอประชาสมพนธเพอโนมนาวใจ


การศกษาพบวา บคลากรภาครฐและเอกชนท ม

การศกษา ตางกน เปดรบสอประชาสมพนธเกยวกบ

การบรจาคโลหตไมตางกน

1.4 อาชพ พบวา อาชพไมมความสมพนธ

ตอคานยมในการบรจาคโลหตของประชาชน ใน

จงหวดอบลราชธาน ซงไมสอดคลองกบแนวคดของ

Pender (1987 : 163) ทวา ผ ทมเศรษฐกจด จะม

โอกาสในการแสวงหาสงทเปนประโยชนตอการดแล

สขภาพตนเอง ทาใหบคคลสามารถเลอกแหลงบรการ

สขภาพเลอกหาอาหารทมคณคามารบประทานได

อยางเหมาะสมรวมทงจดหาทอยอาศย และสงอานวย

ความสะดวกตางๆ เพอดแลสงเสรมสขภาพของตนเอง

ซงอาจจะกลาวไดวาการประกอบอาชพไมไดมผลตอ

คานยมในการบรจาคโลหตของประชาชน

1.5 นาหนกตว พบวา นาหนกตวไมม


ประชาชนในจงหวดอบลราชธาน อธบายไดวา นาหนก

ตวเปนดชนชวดสขภาพ เพราะนาหนกตวมผลตอ

สขภาพ แตนาหนกตวไมมผลตอคานยมในการ

บรจาคโลหตของประชาชน เนองจากคานยมเปนความ

เชอและแนวความคดของบคคลทเกดจากการยอมรบ



สงใดสงหนงอยางมเหตผลหรอสภาพของพฤตกรรม

การกระทาใดๆทบคคลหรอสงคมนยมชมชอบ และเหน

วาเปนสงทมคณคา ควรแกการประพฤตปฏบต

จงยอมรบนบถอมาเปนแนวประพฤตปฏบตอยาง

สมาเสมออาจจะถาวรตอไปหรอชวระยะเวลาหนงเพอ

จะไดบรรลถงจดมงหมายของตนหรอองคการยงยทธ

เกษสาคร (2541 : 117)

2. สมมตฐานขอท 2 ทวา ปจจยดานความร

เกยวกบการบรจาคโลหต มความสมพนธกบ


อบลราชธาน จากการศกษาพบวาปจจยดาน

ความรเกยวกบการบรจาคโลหตไมมความสมพนธ

กบคานยมการบรจาคโลหตของประชาชนใน

จงหวดอบลราชธาน อธบายไดวา คานยมในการ

บรจาคโลหตของประชาชนไมไดขนกบวาบคลนน

จะมความรมากหรอนอย แตคานยมในการบรจาค

โลหตของประชาชนนนเกดจากความเชอตอสง

ตางๆของบคคลในสงคมทเหนวาเปนสงทมคณคา

ควรแกการประพฤตปฏบตเพอใหบรรลเปาหมาย

ของตวเองและสงคม โดยคานยมของบคคลจะแฝง

อยภายใน ความคด อารมณ ความรสกและเจตคต

ซงสอดคลองกบแนวความคดของสวทย มลคาและ

อรทย มลคา (2545 : 31) ทกลาววา คานยม คอ

ความรสกหรอความเชอของบคคลทเชอวาสงนน

เปนสงทนาเชอถอ นากระทา และยดถอเปนหลก

ประจาใจ เพอชวยใหการตดสนใจเลอกกระทา

อยางใดอ ยางหนง ซงจากผลการศกษาน ไ ม

สอดคลองกบการศกษาของ กรรณการ เตชะ

อดมโภคา (2544 : 37) ทไดศกษาเรองการเปดรบ

ขาวสารกบความตองการบรจาคโลหตของนกเรยน

ระดบมธยมปลายในเขตกรงเทพมหานคร พบวา

ความรเกยวกบ การบรจาคโลหต มความสมพนธ

กบทศนคตเกยวกบความตองการบรจาคโลหต

การศกษาของ พรนภา ศกรเวทยศร (2554 : 37)

ทไดศกษาเรอง ปจจยทมความสมพนธตอการ

บรจาคโลหตดวย ความสมครใจไมหวงสงตอบแทน

ของประชาชนในชมชนเมองจนทะบล นครหลวง

เวยงจนทน สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชน

ลาว พบวา ความรมความสมพนธกบการบรจาคโลหต

และไมสอดคลองกบการศกษาของ กรองทอง

เพชรวงศ (2544 : บทคดยอ) ทไดศกษาเ รอง

ประสทธผลของสอประชาสมพนธเพอโนมนาวใจ


การศกษาพบวา ความรเรองการบรจาคโลหต ม

ความสมพนธกบทศนคตเกยวกบการบรจาคโลหต

และมความสมพนธกบพฤตกรรมบรจาคโลหต

3.สมมตฐานขอท 3 ท วา ปจจยแรง

สนบสนนทางสงคม ไดแก แรงสนบสนนดานขอมล

ขาวสาร แรงสนบสนนดานสถานทการบรจาคโลหต

แรงสนบสนนดานกระบวนการบรจาคโลหต และ

แร งส นบ สนน ด าน กา รไ ด ร บ ค าแ นะ น า จา ก

ครอบครว เจาหนาทสาธารณสข อาสาสมคร


รวมงานมความสมพนธกบคานยมในการบรจาค

โลหตของประชาชนในจงหวดอบลราชธาน อยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงสอดคลองกบ

สมมตฐาน อธบายไดดงน

3.1แรงสนบสนนดานขอมลขาวสาร

พบวา การไดรบขอมลขาวสาร มความสมพนธกบ


อบลราชธานอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

อธบายไดวา การใหขอมลขาวสารหรอการ

ประชาสมพนธ เปนกจกรรมทเกยวของผกพนกบ

หมคนหรอความสมพนธระหวางหนวยงาน สถาบน

กบกลมประชาชน ซงตองใชความพยายามเพอให

สามารถสรางและรกษาคานยม เพอใหเกดความ

เขาใจรวมกนตามทไดวางแผนไว เพอสราง



ความสมพนธอนดกบผ รบขาวสารกลมตางๆ

เพอให เ กดความเ ขาใจเ กยวกบความคดเหน

ทศนคต และคานยม การประชาสมพนธเปน

แผนงานทไดเตรยมการไวอยางรดกมและมความ

พยายามอยางตอเนองเพอสรางความเขาใจอนด

ตอกนระหวางองคกรกบประชาชน เปนการปรบ

ความพยายามทจะสรางความ สมพนธกบ

ประชาชนหรอหนวยงาน ทเกยวของเพอใหเกด

ความสมพนธทแนบแนน และยงจะสามารถนาไปส

การบรรลเปาหมายของงานทวางแผนไวไดอยาง

ราบรน ซงความสมพนธอนดกบกลมประชาชนท

เกยวของน จะเปนการประชาสมพนธเพอใหเกด

ความรความเขาใจทตรงกนและสงเสรมใหเกด

ความรวมมอกน เพอใหการดาเนนงานขององคการ

เปนไปดวยด (พงษจนทร ไกรสทธ 2556 : 7) จงทา

ใ ห ก า ร ป ร ะ ช า สม พ น ธ ก า ร บ ร จ า ค โ ล ห ต ม

ความสมพนธกบคานยมในการบรจาคโลหต ซง

สอดคลองกบการศกษาของกรรณการ เตชะอดมโภ

คา (2544 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการเปดรบ

ขาวสารกบความตองการบรจาคโลหตของนกเรยน

ระดบมธยมปลายในเขตกรงเทพมหานคร ผลของ

การศกษา พบวา การเปดรบขาวสารจากสอมวลชน

และสอ เฉพาะกจมความสมพนธกบทศนคต

เกยวกบการบรจาคโลหต การเปดรบขาวสารจาก

สอมวลชนและสอบคคลมความสมพนธกบความ

ตองการบรจาคโลหต

3.2 แรงสนบสนนดานสถานทการบรจาค

โลห ต พบ ว า สถานท ในการบ ร จาคโลห ต ม

ความสมพนธกบคานยมการบรจาคโลหตของ

ประชาชนในจงหวดอบลราชธาน อธบายไดวา สถานท

เปนปจจยพนฐานทสาคญในการจดกจกรรม หาก

สถานทมความเหมาะสม สะดวกในการใชงาน ม

สงแวดลอมทเออตอการดาเนนงาน จะสงผลใหการ

ดาเนนงานประสบความสาเรจตามวตถประสงค จง

ทาใหสถานทในการบรจาคโลหตมความสมพนธกบ


อบลราชธาน ซงสอดคลองกบการศกษาของ เสาวนย

อศรเดช (2547 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองปจจยทม

ความสมพ น ธ ต อการบร จาคโลห ตของน ส ต

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ผลการศกษา พบวา

ความสะดวกในการบรจาคโลหตทมความสมพนธตอ

การบรจาคโลหตอยางมนยสาคญทางสถต

3.3 แรงสนบสนนดานกระบวนการบรจาค

โลหต พบวา กระบวนการในการบรจาคโลหต ม

ความสมพนธกบคานยมการบรจาคโลหตของ

ประชาชนในจงหวดอบลราชธาน อธบายไดวา การ

บรจาคโลหตเปนกจกรรมเพอการกศลทตองอาศย

ความสมครใจของผ บรจาคเปนสาคญ ซงตองอาศย

พนฐานของความร ความเขาใจ รวมทงกระบวนการท

สรางความมนใจใหกบผบรจาความความปลอดภยตอ

ตวผบรจาคเองและความมนใจในการนาโลหตทไดรบ

บร จาคไปใช ประโยชน อย างแ ท จร ง การจ ด

กระบวนการบรจาคโลหตทด เชน การจบบตรควผมา

บรจาคโลหตมความเหมาะสม การแนะนาใหความร

กอนการบรจาคโลหต มความเหมาะสม การนอนเตยง

เพอบรจาคโลหต มความเหมาะสม จะสงผลใหม

คานยมตอการบรจาคโลหตเพมขน

3.4 แรงสนบสนนดานการไดรบคาแนะนา

จากครอบครว เจาหนาทสาธารณสข อาสาสมคร

สาธารณสขประจาหม บาน (อสม.) ครและเพอน

รวมงานมความสมพนธกบคานยมในการบรจาคโลหต

ของประชาชนในจงหวดอบลราชธาน จากการศกษา

ครงน พบวา การได รบคาแนะนาจากครอบครว

เจาหนาทสาธารณสข อาสาสมครสาธารณสขประจา



หมบาน (อสม.) ครและเพอนรวมงาน มความสมพนธ

กบคานยมการบรจาคโลหตของประชาชนในจงหวด

อบลราชธาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซง

สอดคลองกบสมมตฐาน อธบายไดวา ผบรจาคโลหตท

ไดรบแรงสนบสนนทางสงคมทดจากคนในครอบครว

อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน (อสม.) ผทเคย

บรจาคโลหตในหมบาน เจาหนาทสาธารณสข คร/

อาจารย และหวหนางาน จะสงผลใหมคานยมตอการ

บรจาคโลหตเพมขน จากผลการศกษานไมสอดคลอง

กบการศกษาของเสาวนย อศรเดช (2547 : 31) ได

ศกษาเรองปจจยทมความสมพนธตอการบรจาคโลหต

ของนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ พบวา

อทธพลของผอน การรบรขาวสารและมนษยสมพนธ

ของเจาหนาทไมมความสมพนธตอการบรจาคโลหต

อยางมนยสาคญทางสถต ซงสาเหตทไมสอดคลอง

กนอาจเนองมาจากการศกษาครงน ประชากรทศกษา

เปนประชาชนอาย 17-60 ป ทอาศยอยในเขตจงหวด

อบลราชธาน แตการศกษาของเสาวนย อศรเดช คอ

นสตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประกอบกบ

การศกษามความแตกตางดานเวลาและสถานททา

ใหผลการศกษามโอกาสแตกตางกนได


1. ขอเสนอแนะสาหรบการนาผลการวจย

ไปใช

1.1 จากการศกษาครงน พบวา ปจจยแรง

สนบสนนทางสงคม ไดแก แรงสนบสนนดานขอมล

ขาวสาร ในการบรจาคโลหตมความสมพนธกบคานยม

ในการบร จาคโลห ตของประชาชนในจ งหว ด

อบลราชธาน ดงนน การไดรบขอมลขาวสาร การให

ขอมลขาวสารหรอการประชาสมพนธ ควรใชความ

พยายามเพอใหสามารถสรางและรกษาคานยม เพอให

เกดความเขาใจรวมกนตามทไดวางแผนไว และเพอ

สรางความสมพนธอนดกบผ รบขาวสารกลมตางๆ

เพอใหเกดความสมพนธทแนบแนน และนาไปสการ

บรรลเปาหมายของงานทวางแผนไวไดอยางราบรน จง

ท าให การประชาสมพ นธ การบร จาคโลห ต ม

ความสมพนธกบคานยมในการบรจาคโลหต และจาก

การศกษาครงน พบวา กลมตวอยางได รบการ

ป ร ะ ช า ส ม พ น ธ ก า ร บ ร จ า ค โ ล ห ต จ า ก ป า ย

ประชาสมพนธและเอกสารแผนพบและแผนปลวใน

ระดบคาเฉลยอนดบนอยทสด ดงนนจงควรมการ

สงเสรมใหมการประชาสมพนธเกยวกบการบรจาค

โลหตโดยการใชสอแผนพบ ใบปลว ใหมากขน เพอ

สรางความตระหนกในการบรจาคโลหตแกประชาชนใน

จงหวดอบลราชธานและผทสนใจ ทงนควรใหทวถงทก

กลมเปาหมาย

1.2 ผลการศกษาปจจยแรงสนบสนน

ทางสงคม ไดแก แรงสนบสนนดานสถานทการบรจาค

โลหต และแรงสนบสนนดานกระบวนการบรจาคโลหต

มความสมพนธกบคานยมในการบรจาคโลหตของ

ประชาชนในจงหวดอบลราชธาน ดงนน ในการจดการ

บรจาคโลหตควรคานงถงในเรองของสถานทและ

กระบวนการบรจาคโลหตดวย เพราะ สถานท และ

กระบวนการในการบรจาคโลหต เปนปจจยพนฐานใน

การจดกจกรรม ทสรางความมนใจใหกบผบรจาความ

ความปลอดภยตอตวผ บรจาคเองและความมนใจใน

การนาโลหตทไดรบบรจาคไปใชประโยชนอยาง

แทจรง จะสงผลใหมคานยมตอการบรจาคโลหต

เพมขน

1.3 จากการศกษา พบวา ปจจยแรง

สนบสนนทางสงคม ไดแก แรงสนบสนนดานการไดรบ

คาแนะนาจากครอบครว เจาหนาทสาธารณสข

อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน (อสม.) ครและ

เพอนรวมงานมความสมพนธกบคานยมการบรจาค

โลหตของประชาชนในจงหวดอบลราชธาน ดงนน จง

ควรมการสงเสรมและสรางความตระหนกใหกบ

ครอบครว เจ าหน าทสาธารณสข อาสาสมคร




รวมงาน เพอใหบคคลกลมดงกลาวไดชวยสงเสรมและ

สนบสนนใหคนนครอบครวและชมชนมคานยมทดตอ

การบรจาคโลหต ซงจะสงผลใหผ มาบรจาคโลหตม

จานวนทเพมขนและเพยงพอตอความตองการในการ

ชวยเหลอชวตเพอนมนษยตอไป

1.4 จากการศกษา พบวา กลมตวอยางม

ความรในการบรจาคโลหตในระดบตาและระดบปาน

กลาง รอยละ 27 ดงนน จงควรมการสรางความ

ตระหนกและใหความรเกยวกบการบรจาคโลหต

ตลอดจนกระบวนการในการบรจาคโลหต โดยเนน

กจกรรมการประชาสมพนธ เชงรกกบประชาชน

กลมเปาหมาย เพอใหประชาชนกลมเปาหมายม

ความรความเขาใจและลดความวตกกงวลในการ

บรจาคโลหต ซงจะสงผลใหมคานยมตอการบรจาค

โลหตของประชาชนเพมมากขน

2.ขอเสนอแนะสาหรบการวจยในครง

ตอไป

2.1ควรทาการศกษารปแบบการวจย

เปนการวจยเชงทดลอง เพอหารปแบบทเหมาะสม

ในการสรางคานยมและสรางพฤตกรรมในการ

บรจาคโลหตของประชาชน ตลอดจนสรางจตสานก

ทดตอสงคมสวนรวมและการมนาใจชวยเหลอ

เพอนมนษย

2.2 ควรทาการศกษาเรอง บทบาทของ

องคการบรหารสวนทองถน ผนาชมชนและ อสม. ทม

ผลตอการบรจาคโลหตของประชาชน เพอศกษา

รปแบบและการมสวนรวมของผ เกยวของในการ

บ ร จ า ค โ ล ห ต ข อ ง ป ร ะ ช า ช น ใ น ช ม ช น




กรรณการ เตชะอดมโภคา. การเปดรบขาวสารกบความตองการบรจาคโลหตของนกเรยนระดบมธยมปลายในเขต

กรงเทพมหานคร.

วทยานพนธนเทศศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2544.

กรองทอง เพชรวงศ. ประสทธผลของสอประชาสมพนธเพอโนมนาวใจบคลากรภาครฐและเอกชนใหมาบรจาคโลหต. 2544.

ดวงนภา อนทรสงเคราะห. การตดสนใจบรจาคโลหตในเขตกรงเทพมหานคร.มหาวทยาลยมหดล ,2555.

ธรวฒ เอกะกล. ระเบยบวธวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 6. อบลราชธาน : วทยาออฟเซตการ

พมพ, 2546.

นสากร ปานประสงค. “โลหต,” ดรรชนวารสาร.17(กมภาพนธ 2545): 51-54.

พรนภา ศกรเวทยศร. ปจจยทมความสมพนธตอการบรจาคโลหต ดวยความสมครใจไมหวงสงตอบแทนของประชาชนใน

ชมชนเมองจนทะบล นครหลวงเวยงจนทน. ภาควชาระบาดวทยา คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน,.2554.

พงษจนทร ไกรสทธ. หลกการและแนวคดดานการประชาสมพนธ:การจดการความรของสานกงานเลขานการกรม

ประจาปงบประมาณ 2556 (เอกสารอดสาเนา).ม.ป.ท.: ฝายประชาสมพนธ(เอกสารอดสาเนา),2556.

ยทธ ไกยวรรณ. สถตเพอการวจย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ศนยสอเสรมกรงเทพฯ, 2547.

ยงยทธ เกษสาคร. ภาวะผนา และการจงใจ. กรงเทพฯ:ศนยเอกสารและตาราสถาบนราชภฎ,2541..

ศนยบรการโลหตแหงชาต. โลหตมคณภาพ. กรงเทพฯ:งานโสตทศนศกษา(ศลป),2545.

ศนยบรการโลหต สภากาชาดไทย. คมอการคดเลอกผบรจาคโลหต.กรงเทพฯ:จฬาลงกรณมหาวทยาลย,2548.

ศนยบรจาคโลหตแหงชาต. สารงานบรการโลหต. กรงเทพฯ:หางหนสวนจากด อดมศกษา,2553.

ศนยบรจาคโลหตแหงชาต. สารงานบรการโลหต. กรงเทพฯ:หางหนสวนจากด อดมศกษา,2552.

สวทย มลคาและอรทย มลคา. 19 วธจดการเพอการเรยนรเพอพฒนาความรและทกษะ. กรงเทพฯ : ภาพพมพ, 2545.

สานกงานสาธารณสขจงหวดอบลราชธาน. สรปผลงานการพฒนางานสาธารณสขจงหวดอบลราชธานป ปงบประมาณ

2552.ฝายยทธศาสตรสานกงานสาธารณสขจงหวดอบลราชธาน,2552.

. สรปผลงานการพฒนางานสาธารณสขจงหวดอบลราชธานปงบประมาณ 2556.

ฝายยทธศาสตรสานกงานสาธารณสขจงหวดอบลราชธาน,2556.

สานกงานสาธารณสขอาเภอเหลาเสอโกก. สรปผลงานการพฒนางานสาธารณสขอาเภอเหลาเสอโกกประจา ปงบประมาณ

2551. ฝายยทธศาสตรสานกงานสาธารณสขอาเภอเหลาเสอโกก,2551.

.สรปผลงานการพฒนางานสาธารณสขอาเภอเหลาเสอโกกประจา ปงบประมาณ 2552. ฝายยทธศาสตร

สานกงานสาธารณสขอาเภอเหลาเสอโกก,2552.

. สรปผลงานการพฒนางานสาธารณสขอาเภอเหลาเสอโกกประจา ปงบประมาณ 2555. ฝายยทธศาสตร

สานกงานสาธารณสขอาเภอเหลาเสอโกก,2556.

เสาวนย อศรเดช. ปจจยทมความสมพนธตอการบรจาคโลหตของนสต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ปรญญานพนธ

วทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2547.

Pender, N.J. Health Promotion in Nursing Practice. New York : Appleton Century– Croft, 1987.



ตารางท 1 จานวนและรอยละของกลมตวอยาง จาแนกตามปจจยดานชวสงคม

ปจจยดานชวสงคม จานวน รอยละ

1. เพศ

1.1 ชาย

1.2 หญง

147

253

36.75

63.25

รวม 400 100.00

2. ระดบการศกษา

2.1 ประถมศกษา

2.2 มธยมศกษาตอนตน

2.3 มธยมศกษาตอนปลาย/ปวช.

2.4 อนปรญญา/ปวส.

2.5 ปรญญาตร

2.6 สงกวาปรญญาตร

126

69

76

48

71

10

31.50

17.25

19.00

12.00

17.75

2.50

รวม 400 100.00

3. อาชพ

3.1 อาชพอนๆ

3.2 เกษตรกร

3.3 ขาราชการ/รฐวสาหกจ

3.4 คาขาย

3.5 รบจาง

23

193

73

35

76

5.75

48.25

18.25

8.75

19.00

รวม 400 100.00

ตารางท 2 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน อายและนาหนกตวของประชาชนในจงหวดอบลราชธาน

ปจจยดานชวสงคม คาตาสด คาสงสด X S

1. อาย 17 60 37.63 11.37

2. นาหนกตว 31 93 58.68 9.82

ตารางท 3 จานวนและรอยละปจจยดานความรในการบรจาคโลหต ของประชาชนในจงหวดอบลราชธาน

ระดบความร ระดบคะแนน จานวน รอยละ

ดมาก ไดคะแนนตงแตรอยละ 80 – 100 190 47.50

ด ไดคะแนนตงแตรอยละ 70 – 79 102 25.50

ปานกลาง ไดคะแนนตงแตรอยละ 60 – 69 62 15.50

ตา ไดคะแนนตงแตรอยละ 50 – 59 46 11.50

รวม 400 100.00

7.35 X S = 1



ตารางท 4 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานปจจยแรงสนบสนนทางสงคมในการบรจาคโลหตของประชาชนใน

จงหวด

ปจจยแรงสนบสนนทางสงคม X S ระดบความเหมาะสม

แรงสนบสนนดานสถานทการบรจาคโลหต 3.76 0.62 มาก

แรงสนบสนนดานกระบวนการบรจาคโลหต 3.90 0.61 มาก

รวม 3.83 0.57 มาก

ตารางท 5 ความสมพนธระหวางปจจยดานชวสงคม ปจจยดานความรในการบรจาคโลหต ปจจยแรงสนบสนนทางสงคม กบ

คานยมการบรจาคโลหตของประชาชนในจงหวดอบลราชธาน

หมายเหต *p<0.01

ปจจย สมประสทธสหสมพนธ

ของเพยรสน (r) p

ปจจยดานชวสงคม

อาย -.01 .89

นาหนกตว -.08 .13

ปจจยดานความรในการบรจาคโลหต .09 .07

ปจจยแรงสนบสนนทางสงคม

แรงสนบสนนดานขอมลขาวสาร .24** .00

แรงสนบสนนดานสถานทการบรจาคโลหต .47** .00

แรงสนบสนนดานกระบวนการบรจาคโลหต .38** .00

แรงสนบสนนดานการไดรบคาแนะนาจากครอบครว เจาหนาทสาธารณสข อาสาสมคร

สาธารณสขประจาหมบาน (อสม.) ครและเพอนรวมงาน

.25** .00



ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการดแลตนเองของผปวยเบาหวาน

ในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล จงหวดอบลราชธาน

สวทยชย ทองกล

นกศกษาหลกสตรสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต คณะสาธารณสขศาสตร มหาวยาลยราชภฏอบลราชธาน

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาปจจยชวสงคม ปจจยนา ปจจยเออ ปจจยเสรม และ

พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน ในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล จงหวดอบลราชธาน 2) เพอ

ศกษาความสมพนธระหวางปจจยชวสงคม ปจจยนา ปจจยเออ ปจจยเสรม กบพฤตกรรมการดแลตนเองของ

ผ ปวยเบาหวาน ในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล จงหวดอบลราชธาน และ 3) เพอศกษาตวแปรพยากรณ

พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน ในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล จงหวดอบลราชธาน

ตวอยางทใชในการวจยครงน คอ ผ ปวยเบาหวานทไดรบการสงตอมารบการรกษาในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ตาบล จงหวดอบลราชธาน จานวน 395 คน ไดมาโดยการสมกลมตวอยางแบบแบงชนภม เครองมอทใชในการ

วจยครงนเปนแบบสอบถาม 5 สวน มคาความเชอมนอยระหวาง 0.74 ถง 0.93 สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ไคสแควร และคาสมประสทธ สหสมพนธพหคณ โดยใชการ

วเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอน

ผลการศกษาพบวา 1) พฤตกรรมการดแลตนเองผ ปวยเบาหวาน อยในระดบมาก ( X =3.20,

SD =1.09) 2) ปจจยชวสงคมผ ปวยเบาหวาน พบวา กลมตวอยางเปนเพศหญง รอยละ 68.60 อายเฉลย 52.67 ป

สถานภาพสมรส รอยละ 78.50 จบการศกษาระดบประถมศกษาปท 6 มากทสด รอยละ 64.80 รายไดโดยเฉลย

9,645.57 บาท และระยะเวลาทปวยเปนโรคเบาหวานโดยเฉลย 7.04 ป 3)ปจจยนา ดานความรเรอง

โรคเบาหวานอยในระดบปานกลาง และดานการรบรเกยวกบโรคเบาหวาน อยในระดบมาก ( X =3.82,

SD =1.11) 4)ปจจยเออ ดานการเขาถงสถานบรการสาธารณสขและคาใชจายในการรกษาพยาบาล อยในระดบ

มาก ( X =4.18, SD =0.83) 5) ปจจยเสรม ดานการไดรบแรงสนบสนนจากบคคลในครอบครว บคคลในชมชน

และบคลากรสาธารณสข อยในระดบมาก ( X =4.04, SD =0.85) 6)ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการ

ดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ไดแก สถานภาพสมรส สวนปจจยนา

ปจจยเออ และปจจยเสรม มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน อยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 7)ตวแปรพยากรณทดทสงผลตอพฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน

ม 5 ตว เรยงลาดบความสาคญดงน คอ การรบรถงความสามารถในการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน (X12)

( =0.37) การไดรบแรงสนบสนนทางสงคมจากบคคลในชมชน (X16) ( =0.24) การเขาถงสถานบรการ

สาธารณสข (X13) ( =-0.28) การไดรบแรงสนบสนนทางสงคมจากบคลากรสาธารณสข (X17) ( =0.25) และ

การรบรถงโอกาสเสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนของโรคเบาหวาน (X9) ( =0.12) ซงตวแปรพยากรณชดน

รวมกนสามารถพยากรณพฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน ไดรอยละ 38.00 8)สมการพยากรณ



ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน ในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล จงหวด


สมการพยากรณในรปคะแนนดบ Y = .997 + .335 X12 + .206 X16 - .275 X13 + .218

X17 + .102 X9

สมการพยากรณในรปคะแนนมาตรฐาน Z = .369 Z12 + .240 Z16 - .280 Z13 + .249 Z17 + .121

Z9

จากผลการศกษาครงน หนวยงานทเกยวของควรสงเสรมใหผ ปวยเบาหวานไดรบความรดาน

พฤตกรรม ใหรบรถงความสามารถในการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน ใหตระหนกถงความสาคญและผลด

ของการสงเสรมพฤตกรรมการดแลตนเองอยางตอเนอง และตดตามใหผ ปวยเบาหวานไดรบตรวจสขภาพ

ประจาปครบทกคนอยางตอเนอง ซงจะสงผลใหผ ปวยเบาหวานมคณภาพชวตทด

คาสาคญ : พฤตกรรมการดแลตนเอง, ผปวยเบาหวาน



Original Article

The Factors Affecting to Self-care Behaviors of Diabetes Patients at Tambon Health Promoting Hospital in

UbonRatchathani Province

Suiwtchai Thongkool Master of Public Health in Health Promotion, Ubon Ratchathani Rajabhat University

Abstract

This research aims 1) to study the biosocial, predisposing, enabling, and

reinforcing factors and self-care behaviors of diabetes patients, 2) to investigate the relationship between the biosocial, predisposing, enabling and reinforcing factors and self-care behaviors of diabetes patients, 3) to find out the best predictive variables of the self-care behaviors of diabetes patients in Tambon Health Promoting Hospital. A total of 395 participants, selected by means of a stratified sampling method from diabetes patients in Tambon Health Promoting Hospital, were employed as the sample group of the study. The research instrument included a survey questionnaire giving the reliability coefficient between 0.74 - 0.93. The questionnaire consisted of 5 parts. The statistics used in data analysis involved frequency, percentage, mean, standard deviation, Chi-square, Pearson product moment correlation stepwise, multiple regression analysis, and multiple correlation coefficient analysis.

The research findings were as follows 1) All aspects of Self-care behaviors of

diabetes patients in Tambon Health Promoting Hospital were found to be at a high level (X =3.20). 2) For the biosocial factors of the diabetes patients, 68.60 percent of the respondents were female with 52.67 years of the averaged age and 78.50 percent were married. The respondents obtained a graduated primary school (64.80%); their monthly income was 9,645.57 baht, and duration of diabetes, on average, 7.04 years. 3) Involving the predisposing factors, knowledge aspect was found to be at a moderate level and perceived factors was found to be at a high level (X =3.82). 4) The enabling factors were found to be at a high level (X =4.18). 5) The reinforcing factors were also found to be at a high level (X =4.04). 6) Biosocial factors including marital status had correlations with self care behaviors of diabetes patients, at the .05 level of significance. Predisposing factors, Enabling factors and Reinforcing factors had correlations with self care behaviors of diabetes patients, at the .01 level of significance. 7) Five best predicting variables were identified for predicting of self care behaviors of diabetes patients, They were ranked according to importance as follows: realization of their own health care, social support by community professionals, accessing to health facilities, social support by health professionals, opportunity to realize the risk of the complications from diabetes conditions. All together, this group of predicting variables could predict self care behaviors of diabetes patients by 38.00 percent, with prediction standard error of .46 8) The predictive equations for self-care behaviors of diabetes patients in tambon health promoting hospital Ubon Ratchathani province were presented in the regression equation forms as follows:



Raw scores: Y = .997 + .335 X12 + .206 X16 - .275 X13 + .218 X17 + .102 X9

Standard scores: Z = .369 Z12 + .240 Z16 - .280 Z13 + .249 Z17 + .121 Z9

From this study, How many is an institute where should encourage to give

diabetes patient receive side behaviour knowledge, give acknowledge arrive at the ability in oneself care of diabetes patient, give realize the importance and the usefulness of behaviour care oneself push continuously, and follow give diabetes patient receives to check yearly health fully everybody continuously, which will cause diabetes patient is of good quality good life.

Keywords : Self-care behavior, Diabetes patient



บทนา

โรคเบาหวานเปนปญหาสาธารณสขทสาคญ

ของโลกและประเทศ มแนวโนมสงผลกระทบมากขน

ในอนาคต เปนสาเหตทกอใหเกดความพการและ

เสยชวตเพมมากขน ปจจยเสยงทกอใหเกดโรค ลวน

เกยวของกบพฤตกรรมของมนษยทการเปลยนแปลง

ไปตามกระแสความเจรญของโลก จากรายงานของ

องคการอนามยโลก ป พ.ศ.2555 พบวา 1 ใน 10

ของประชาชนในวยผใหญเปนโรคเบาหวาน โดยพบ

ผ มความเสยงตอโรคเบาหวานประมาณ 280 ลาน

คน และพบผ ปวยโรคเบาหวาน 371 ลานคน สาหรบ

ประเทศไทย ป พ.ศ.2555 มผ ปวยเบาหวานรายใหม

336,265 ราย อตราปวย 523.24 ตอประชากรแสน

คน พบภาวะแทรกซอน 58,973 ราย รอยละ 17.54

ป พ . . 2551–2555 ม ผ ป ว ย เบ าหว านส ะส ม

1,799,977 ราย อตราความชก 2,800.80 ตอ

ประชากรแสนคน พบภาวะแทรกซอน 484,876 ราย

รอยละ 26.94 (อมรา ทองหงษ, กมลชนก เทพสทธา

และภาคภม จงพรยะอนนต 2556 : 801, 804) จาก

ภาวะแทรกซอนตางๆ ไดแก ไตเสอม ตอกระจก จอ

ประสาทตาเสอม ภาวะแทรกซอนตอโรคหวใจขาด

เลอด และโรคหลอดเลอดในสมอง ทาใหผ ปวย

โรคเบาหวานมคณภาพชวตทลดลง สงผลกระทบตอ

ครอบครว ตอประเทศทาใหเสยคาใชจายในการ

รกษ าพย าบา ล จ ง จา เ ปน ตอง มกา รคว บคม

โรคเบาหวานเพอปองกนไมใหเกดความรนแรง และ

ลดหรอชะลอการเกดภาวะแทรกซอนตางๆ

ป พ.ศ.2556 จงหวดอบลราชธาน มอตรา

ความชกของการปวยดวยโรคเบาหวานเทากบ 2.96

ตอพนประชากร อตราอบตการณของการปวยดวย

โรคเบาหวานเทากบ 5.92 ตอพนประชากร มผ ปวย

เบาหวานมารบบรการในระหวาง 1 ตลาคม 2555 -

31 มกราคม 2556 จานวน 72,477 คน ได รบการ

ตรวจหาระดบนาตาลในเลอด จานวน 69,545 คน

สามารถควบคมระดบน าตาลใน เลอด 3 ครง

ตดตอกนระหวาง 70-130 mg/dl ได รอยละ 37.65

ได รบการตรวจ HbA1c จานวน 9,246 คน สามารถ

ควบคมระดบ HbA1c<7 mg% ได รอยละ 36.96

(สานกงานสาธารณสขจงหวดอบลราชธาน 2556 :

78) ทงน ไดมการสงตอผ ปวยเบาหวานทสามารถ

ควบคมระดบนาตาลในเลอดไดด (FBS นอยกวา

130 mg/dl) มารบการรกษาในโรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพตาบล เพอการดแลผ ปวยเบาหวานให

สอดคลองกบวถชวตของผ ปวย สามารถควบคม

ระดบนาตาลอยในเกณฑปกตหรอใกลเคยง ลด

ภาวะแทรกซอนระบบตางๆ ของรางกายจากผลของ

โรคเบาหวาน

จากการทบทวนวรรณกรรมท เ กยวของ

องคประกอบของพฤตกรรมการดแลตนเองของผ ท

เปนโรคเบาหวาน ไดแก พฤตกรรมการรบประทาน

อาหาร พฤตกรรมการออกกาลงกาย พฤตกรรมการ

รบประทานยา พฤตกรรมการจดการกบความเครยด

และพฤตกรรมการปองกนโรคแทรกซอนจากโรค

สอดคลองตามกรอบแนวคดของ Green & Kreuter

(1999 : 152) ทอธบายวา การทบคคลจะมสขภาพด

หรอมพฤตกรรมสขภาพทถกตองเหมาะสมได ตอง

อาศยปจจยหลายๆ ดานมาสงเสรมใหเกดพฤตกรรม

สขภาพ ทงน ผ วจยจงสนใจศกษาปจจยทมผลตอ

พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน ใน

โร ง พ ย า บ าล ส ง เ ส ร มสข ภ า พ ต าบ ล จ ง ห วด

อบลราชธาน เพอเปนแนวทางในการพฒนางานเฝา

ร ะ ว ง ด แ ล สข ภ า พ ผ ป ว ย เ บ า ห ว า น จ ง ห ว ด

อบลราชธาน ใหผ ปวยเบาหวานมพฤตกรรมการ

ดแลตนเองอยางถกตอง เพอชวยลดภาวะแทรกซอน

ทจะเกดขนอนจะนาไปสการมคณภาพชวตทดของ

ผ ปวยเบาหวานตอไป



วตถประสงคการวจย

1) ศกษาปจจยชวสงคม ปจจยนา ปจจยเออ

ปจจยเสรม และพฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวย

เบาหวาน ในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล


2) ศกษ าค วาม สม พน ธ ระ ห วา ง ป จจย

ชวสงคม ปจจยนา ปจจยเออ ปจจยเสรม กบ




3) ศกษาตวแปรพยากรณพฤตกรรมการ

ดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน ในโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตาบล จงหวดอบลราชธาน

สมมตฐานการวจย

1) พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวย

เบาหวานในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล

จงหวดอบลราชธาน อยในระดบด

2) ปจจ ยชวสงคม ปจจ ยนา ปจจ ยเอ อ

ปจจยเสรม มความสมพนธกบพฤตกรรมการดแล

ตนเองของผ ปวยเบาหวาน ในโรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพตาบล จงหวดอบลราชธาน

3) ปจจ ยชวสงคม ปจจ ยนา ปจจ ยเอ อ

ปจจยเสรม สามารถรวมพยากรณพฤตกรรมการ

ดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน ในโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตาบล จงหวดอบลราชธาน

ขอบเขตของการวจย

ศกษาในผ ปวยเบาหวานทไดรบการสงตอมา

รบการรกษาในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล

จงหวดอบลราชธาน ป 2556 จานวน 22,902 คน


29 - 30)

กลมตวอยางทใชวจยครงน คานวณโดยใช

สตรของ Taro Yamane (1973 : 887, อางถงใน ธร

วฒ เอกะกล 2550 : 135) ทระดบความเชอมน 95%

(α = .05) จานวน 395 คน โดยการสมตวอยางแบบ

แบงชนภม (Stratified Random Sampling) และ

ตวอยางแบบมระบบ


โ ด ย ก า ร ส ม ต ว อ ย า ง แ บ บ แ บ ง ช น ภ ม

(Stratified Random Sampling) มขนตอนดงน

ขนตอนท 1 แบงอาเภอทมคลนกเบาหวาน

ทผ ปวยขนทะเบยนรบการรกษาในโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตาบล จงหวดอบลราชธาน จานวน

25 อาเภอ แบงออกเปน 4 โซน

ขนตอนท 2 สมแบบงาย เลอกอาเภอในแต

ละเขตพนทพฒนางานสาธารณสข เพอใหไดอาเภอ

ตวอยาง จานวน 13 อาเภอ

ขนตอนท 3 กาหนดขนาดตวอยางจาก

อาเภอตามสดสวนผ ปวยเบาหวาน ทขนทะเบยนรบ

การรกษาในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล โดย

สมตวอยางแบบเปนระบบ (Systematic Random

Sampling) ไดขนาดตวอยางแตละอาเภอ และปรบ

ตามความเหมาะสม

ขนตอนท 4 สมแบบงายเลอกโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตาบลตามขนาดของกลมตวอยาง

ขนตอนท 5 กาหนดจานวนกลมตวอยางท

ไดในแตละโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล

ทาการศกษาระหวางเดอนกมภาพนธ – มนาคม

2557

เครองมอทใชในการศกษา

ใชแบบสอบถาม ประกอบดวย 5 สวน ไดแก

สวนท 1 แบบสอบถามปจจยชวสงคม

สวนท 2 แบบสอบถามขอมลปจจยนา

สวนท 3 แบบสอบถามเกยวกบปจจยเออ

สวนท 4 แบบสอบถามเกยวกบปจจยเสรม

สวนท 5 แบบสอบถามพฤตกรรมการดแล

ตนเองของผ ปวยโรคเบาหวาน



ซงไดผานการตรวจสอบความเทยงตรงเชง

เนอหา (Content Validity Index) โดยมผ เชยวชาญ

5 ทาน ทดลองใชแบบสอบถาม (Try Out) กบผ ปวย

เบาหวานทมลกษณะคลายคลงกนกบประชากร

กลมเปาหมายทอาเภอนาขนและอาเภอเดชอดม

จานวน 50 ชด นามาวเคราะหหาคาความเชอมน

โดยคานวณหาคาสมประสทธ อลฟาของครอนบาคซ

(Cronbach,s method) โดยใชโปรแกรมประมวลผล

ทางสถต มคาความเชอมนอยระหวาง 0.74 - 0.93

ดงน

1) แบบสอบถามปจจยนา ไดแก ความรเรอง

โรคเบาหวาน การรบรความรนแรงของโรคเบาหวาน

การรบรโอกาสเสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนของ

โรคเบาหวาน การรบรประโยชนในการดแลตนเองเพอ

ปองกนภาวะแทรกซอนของโรคเบาหวาน การรบร

อ ป ส ร ร ค ใ น ก า ร ด แ ล ต น เ อ ง เ พ อ ป อ ง ก น

ภาวะแทรกซ อนของ โ ร ค เ บาหวาน การ ร บ ร

ความสามารถในการดแลสขภาพตนเองของผปวย

เบาหวาน มคาความเชอมนเทากบ 0.752, 0.787,

0.787 , 0.769, 0.860 และ 0.768 ตามลาดบ

2) แบบสอบถามขอมลปจจยเออ ไดแก การ

เขาถงสถานบรการสาธารณสข และคาใชจายในการ

รกษาโรคของผปวยเบาหวาน มคาความเชอมนเทากบ

.858

3) แบบสอบถามขอมลปจจยเสรม ไดแก

แรงสนบสนนทางสงคมจากบคคลในครอบครว แรง

สนบสนนทางสงคมจากบคคลในชมชน แรงสนบสนน

ทางสงคมจากบคลากรสาธารณสขมคาความเชอมน

เทากบ 0.846, 0.769 และ 0.928 ตามลาดบ

4) แบบสอบถามพฤตกรรมการดแลตนเอง

ของผปวยเบาหวาน ไดแก พฤตกรรมการรบประทาน

อาหาร พฤตกรรมการออกกาลงกาย พฤตกรรมการ

รบประทานยา พฤตกรรมการจดการความเครยด

และพฤตกรรมการปองกนภาวะแทรกซอนจาก

โรคเบาหวาน มคาความเชอมนเทากบ 0.800, 0.880,

.0877, 0.74, และ 0.832 ตามลาดบ

การแปลผลขอมลระดบการรบรเกยวกบ

โรคเบาหวานและพฤตกรรมการดแลตนเอง แบงเปน

5 ระดบ คอ

คะแนนเฉลย 4.51–5.00 หมายถง มระดบ

การรบรหรอระดบพฤตกรรม มากทสด


การรบรหรอระดบพฤตกรรม มาก


การรบรหรอระดบพฤตกรรม ปานกลาง

คะแนนเฉลย1.50–2.50 หมายถง มระดบ

การรบรหรอระดบพฤตกรรม นอย


การรบรหรอระดบพฤตกรรม นอยทสด

ตวแปรในการศกษา

1. ตวแปรอสระ(Independent Variables)

ไดแก

1.1 ปจจยทางดานชวสงคม ไดแก เพศ

อายสถานภาพสมรส ระดบการศกษา รายได และ

ระยะเวลาทเปนโรคเบาหวาน

1.2 ปจจยนา (Predisposing Factors)

ไดแกความรเรองโรคเบาหวาน การรบรความรนแรง

ของโรค เบาหวาน การรบรโอกาสเสยงตอการเกด

ภาวะแทรกซอนของโรคเบาหวาน การรบรประโยชน

ในการดแลตนเองเพอปองกนภาวะแทรกซอนของ

โรคเบาหวาน การรบรอปสรรคในการดแลตนเองเพอ

ปองกนภาวะแทรกซอนของโรคเบาหวาน และการ

รบรความสามารถในการดแลสขภาพตนเองของ

ผ ปวยเบาหวาน

1.3 ปจจยเออ (Enabling Factors) ไดแก

การเ ขาถงสถานบรการสาธารณสขของผ ปวย

เบาหวาน คาใชจายในการรกษาโรคของผ ปวย

เบาหวาน



1.4 ปจจยเสรม (Reinforcing Factors)

ไดแก การได รบการสนบสนนจากบคคลใน

ครอบครว การไดรบการสนบสนนจากบคคลใน

ชมชน และการไดรบการสนบสนนจากบคลากร

สาธารณสข

2. ตวแปรตาม (Dependent Variables)

ไดแก พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน

ประกอบดวย พฤตกรรมการรบประทานอาหาร

พฤตกรรมการออกกาลงกาย พฤตกรรมการ

รบประทานยา พฤตกรรมการจดการความเครยด

และพฤตกรรมการปองกนภาวะแทรกซอนจากโรค

(จอประสาทตา ไต เทา หวใจและหลอดเลอด และ

ระบบประสาท)


ก า ร ว เ ค ร า ะ ห ข อ ม ล โ ด ย ใ ช โ ป ร แ ก ร ม

คอมพวเตอรสาเรจรปโดยใชสถตเชงพรรณนา ไดแก

รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด

ตาสด เพออธบายขอมลลกษณะสวนบคคล และใช

สถ ตเ ชงอนมาน วเคราะหหาปจจยทสามารถ

พยากรณพฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวย

เบาหวาน โดยการวเคราะหไคสแควร และคา

สมประสทธ สหสมพนธพหคณ โดยใชการวเคราะห

ถด ถอ ยพ หคณ แบ บ เพ มต ว แป รเ ป น ขนต อ น

(Stepwise multiple regression analysis) กาหนด

นยสาคญทางสถตท 0.05

Y = a + b1 X1 + b2 X2 + ... + bi Xi

เมอ Y = พฤตกรรมการดแลตนเอง

ของผ ปวยเบาหวาน

Xi = ตวแทนของตวแปรอสระใดๆ

a = เปนคา Intercept หรอคาท

ตดแกน Y

เมอ X = 0

bi = เปนคาสมประสทธ ของคา Xi

ขอตกลงเบองตนในการวเคราะหการ

ถดถอย

การวเคราะหปจจยทสามารถพยากรณ

พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน ใช

สถตการวเคราะหถดถอยพหคณแบบเพมตวแปร

เปนขนตอน (Stepwise multiple regression

analysis) ซงผศกษาเลอกใชวธการคดเลอกตวแปร

อสระเขาสสมการ (Stepwise method) โดยกอน

การวเคราะหขอมลไดทาการตรวจสอบเงอนไขการ

วเคราะหการถดถอยพบวา ตวแปรอสระและตวแปร

ตามเปนตวแปรเชงปรมาณและมการแจกแจงปกต

ตวแปรอสระแตละตวไมมความสมพนธกน คา

ความคลาดเคลอนทเกดจากการพยากรณ พบวา ม

การแจกแจงแบบปกต มคาเฉลยเทากบ 0 คา

แปรปรวนคงท คาความคลาดเคลอนเปนอสระตอ

กน

ผลการวจย สวนท 1 ปจจยชวสงคม

จากการศกษาพบวา ผ ปวยเบาหวานเปนเพศ

หญง รอยละ 68.60 โดยเฉลยมอายเทากบ 52.67 ป

(SD=7.88) มสถานภาพสมรสคมากทสด รอยละ

78.50 สวนใหญจบการศกษาระดบประถมศกษาปท 6

รอยละ 64.80 ผ ปวยเบาหวานมรายไดเฉลยทง

ครอบครวตอเดอน 9,645.57 บาท มระยะเวลาท

ปวยเปนโรคเบาหวานโดยเฉลย 7.04 ป

สวนท 2 ปจจยนา

จากการศกษาพบวา ปจจยนาของผ ปวย


จงหวดอบลราชธาน โดยภาพรวมมระดบการรบรอย

ในระดบมาก ( X =3.82) เมอพจารณาเปนรายดาน

พบวา ดานทมระดบการรบรมากทสดคอ การรบรถง

ความรนแรงของโรคเบาหวาน ( X =4.20) รองลงมา

คอ การรบรถงประโยชนในการดแลตนเองเพอ

ป อ ง ก น ภ า ว ะ แ ท ร ก ซ อ น ข อ ง โ ร ค เ บ า ห ว า น



( X =3.95) สวนปจจยดานการรบรทมคาเฉลย

ตาสดคอ การรบรถงอปสรรคในการดแลตนเองเพอ

ป อ ง ก น ภ า ว ะ แ ท ร ก ซ อ น ข อ ง โ ร ค เ บ า ห ว า น

( X =3.42)

สวนท 3 ปจจยเออ

จากการศกษาพบวา ปจจยเออของผ ปวย


จงหวดอบลราชธาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก

( X =4.18) เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ทกดาน

อยในระดบมาก โดยดานทมระดบมากทสดคอ การ

เ ข า ถ ง ส ถ า น บ ร ก า ร ส า ธ า ร ณ สข ( X =4.37)

รองลงมาคอ คาใช จายในการรกษาพยาบาล

( X =3.99)

สวนท 4 ปจจยเสรม

จากการศกษาพบวา ปจจยเสรมของผ ปวย


จงหวดอบลราชธาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก

( X =4.04) เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ทกดาน

อยในระดบมาก โดยดานทมระดบมากทสดคอ การ

ได รบแรงสนบสนนทางสงคมจากบคลากรใน

สาธารณสข ( X =4.21) รองลงมาคอ การไดรบแรง

สนบ สนนท าง สง คม จาก บค คล ใน คร อบ คร ว

( X =3.98) และการไดรบแรงสนบสนนทางสงคม

จากบคคลในชมชน ( X =3.94)

สวนท 5 พฤตกรรมการดแลตนเอง

จากการศกษาพบวา พฤตกรรมการดแล

สขภาพของผ ปวยเบาหวานในโรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพตาบล จงหวดอบลราชธาน โดยภาพรวมอย

ในระดบมาก ( X =3.20) เมอพจารณาเปนรายดาน

พบวา ดานทมระดบมากทสดคอ พฤตกรรมดานการ

ดแลสขภาพเพอปองกนโรคแทรกซอน ( X =4.00)

รองลงมาคอ พฤตกรรมดานการจดการความเครยด

( X =3.40) พฤตกรรมดานการออกกาลงกาย

( X =2.89) พฤ ตก รร มกา ร ร บป ระท าน อา หา ร

( X =2.87) และ พฤตกรรมดานการรบประทานยา

( X =2.85)

จากการศกษาพบวามตวแปร 5 ตวแปร คอ

การรบรถงความสามารถในการดแลตนเองของ

ผ ปวยเบาหวาน (X12) การไดรบแรงสนบสนนทาง

สงคมจากบคคลชมชน (X16) การเขาถงสถานบรการ

สาธารณสข (X13) การไดรบแรงสนบสนนทางสงคม

จากบคลากรสาธารณสข (X17) และการรบรถง

โอกาสเ สยง ตอก ารเ กดภ าวะแทร กซอนขอ ง

โรคเบาหวาน (X9) มอทธพลตอพฤตกรรมการดแล


สขภาพตาบล จงหวดอบลราชธาน อยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01 โดยมสมประสทธ สหสมพนธ

พหคณเทากบ .62 แสดงวาตวแปรพยากรณทง 5

ตว สามารถอธบายการผนแปรพฤตกรรมการดแล


สขภาพตาบล จงหวดอบลราชธาน ไดรอยละ 38.00

และมความคลาดเคลอนมาตรฐานในการพยากรณ

เทากบ .46 ดงนน สามารถเขยนสมการพยากรณได

ดงน


Y = .997 + .335 X12 + .206 X16 - .275 X13 +

.218 X17 + .102 X9


Z = .369 Z12 + .240 Z16 - .280 Z13 + .249 Z17

+ .121 Z9

เมอ X12 , Z12 แทน การรบรถง

ความสามารถในการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน

X16 , Z16 แทน การไดรบแรงสนบสนน

ทางสงคมจากบคคลชมชน

X13 , Z13 แทน การเขาถงสถานบรการ

สาธารณสข



X17 , Z17 แทน การไดรบแรงสนบสนน

ทางสงคมจากบคลากรสาธารณสข

X9 , Z9 แทน การรบรถงโอกาสเสยงตอ

การเกดภาวะแทรกซอนของโรคเบาหวาน

สรปผลการทดสอบสมมตฐานไดวา ตวแปร

อสระ ไดแก การรบรถงความสามารถในการดแล

ตนเองของผ ปวยเบาหวาน การไดรบแรงสนบสนน

ทางสงคมจากบคคลชมชน การเขาถงสถานบรการ

สาธารณสข การไดรบแรงสนบสนนทางสงคมจาก

บคลากรสาธารณสข และการรบรถงโอกาสเสยงตอ

การเกดภาวะแทรกซอนของโรคเบาหวาน สามารถ

รวมกนพยากรณการผนแปรของตวแปรตามคอ



อบลราชธาน โดยมคาความแมนยาในการพยากรณ

รอยละ 38.00 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

0.01

การอภปรายผลการวจย

1. ปจจยชวสงคม ประกอบดวย เพศ อาย

สถานภาพสมรส ระดบการศกษา รายได และ

ระยะเวลาทเปนโรค เบาหวาน การวจยครงน พบวา

1.1 สถานภาพสมรส มความสมพนธกบ

พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน ซง

เปนไปตามสมมตฐานการวจย อภปรายไดวา กลม

ตวอยางสวนใหญมสถานภาพสมรสแลว รอยละ

78.50 แ ล ะ ไ ด ร บ แ ร ง ส นบ ส นน จ า ก บค ค ล ใ น

ครอบครวอย ในระดบมาก แสดงถงบคคลใน

ครอบครวหวงใยสขภาพและคอยสนบสนนใหผ ปวย

ดแลสขภาพเพอปองกนโรคแทรกซอน หากจกรรม

ผอนคลายความเครยด รวมออกกาลงกายกบผ ปวย

ดแลการรบประทานอาหาร และการรบประทานยา

ใ หตรง เว ลา ซงสอดค ลองกบแ นวคดขอ ง

Muhlenkamp and Sayles กลาววา สถานภาพ

สมรสเปนแหลงประโยชนหรอแหลงสนบสนนทาง

สงคมทสาคญของบคคล บคคลทมสถานภาพ

แตกตางกน จะแสดงพฤตกรรมสงเสรมสขภาพและ

การปองกนโรคแตกตาง ผ ทมคสมรสจะสามารถ

ชวยเหลอเอาใจใสแบงเบาภาระตางๆ คอยใหกาลง

ใหคาปรกษาในการปฏบตพฤตกรรมสงเสรมสขภาพ

และสอดคลองกบการศกษาของเฉลม รตนโสภา

(2553 : 115) ทศกษาปจจยทมผลตอพฤตกรรมการ

ดแลสขภาพตนเองของผ พการทางกายหรอการ

เคลอนไหว จงหวดอานาจเจรญ

1.2 เพศ ไมมความสมพนธกบพฤตกรรม

การดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน ซงไมเปนไปตาม

สมมตฐานการวจย อภปรายไดวา กลมตวอยางทง

เ พ ศ ห ญ ง แ ล ะ เ พ ศ ช า ย ต า ง เ ห น คณ ค า แ ล ะ

ความสาคญในการดแลสขภ าพตอตนเองไ ม

แตกตางกน ดงนน พฤตกรรมการดแลตนเองของ

ผ ปวยเบาหวาน ในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ตาบล จงหวดอบลราชธาน จงไมแตกตางกน

สอดคลองกบการศกษาของพสมย ภนาเมอง (2551

: 106) ทศกษาปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการ

ดแลตนเองของผ ปวยโรคเบาหวานในจงหวด

มกดาหาร

1.3 อาย ไมมความสมพนธกบพฤตกรรม

การดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน ซงไมเปนไปตาม

สมมตฐานการวจย อภปรายไดวา กลมตวอยางสวน

ใหญมอายเฉลย 52.67 ป ซงถอวาเปนวยทมวฒ

ภาวะ เปนผ มประสบการณในการดาเนนชวต ม

ความสามารถในการดแลสขภาพตนเองอาจเกดจาก

ประสบการณทสงสมมาตงแตวยเดกจนถงวยผ ใหญ

ดงนน พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน

จงไมแตกตางกน สอดคลองกบการศกษาของ

กฤษณา คาลอยฟา (2552 : 17-26) ทศกษา

พฤตกรรมการดแลสข ภ าพตนเองของผ ป ว ย

โรคเบาหวานทมารบบรการในคลนกโรคเบาหวาน



โรงพยาบาลแกงสนามนาง อาเภอแกงสนามนาง

จงหวดนครราชสมา

1.4 ระดบการศกษา ไมมความสมพนธกบ

พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน ซงไม

เปนไปตามสมมตฐานการวจย อภปรายไดวา กลม

ตวอยางจบการศกษาประถมศกษาปท 6 รอยละ

64.80 แตไดรบแรงสนบสนนในระดบมาก โดยไดรบ

แรงสนบสนนจากบคลากรสาธารณสขมากทสด

ดงนน พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน

จงไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบการศกษาของ

กาญจนา บรสทธ (2553 : 95) ทศกษาปจจยทมผล

ตอพฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน

ศนยแพทยเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา เทศบาล

เมองทาเ รอพระแทน อาเภอทามะกา จงหวด

กาญจนบร

1.5 รายไดเฉลยของครอบครวตอป ไมม

ความ สมพนธกบพฤตกรรมการดแลตนเองของ

ผ ปวยเบาหวาน ซงไมเปนไปตามสมมตฐานการวจย

อภปรายไดวา กลมตวอยางสวนใหญมรายได โดย

เฉลย 9,645.57 บาท แตไดรบปจจยเอออยในระดบ

มาก และสามารถเขาถงสถานบรการสาธารณสขได

อยางสะดวกและไมเสยคาใชจายเนองจากผ ปวยได

การสนบสนนคาใชจายในการรกษาพยาบาลจาก

สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ดงนน

พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน จงไม

แตกตางกน ซงสอดคลองกบการศกษาของขนษฐา

แกวลองลอย (2555 : 70) ทศกษาปจจยทมผลตอ

พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวานชนดท

2 ในอาเภอกระบร จงหวดระนอง

1.6 ระยะเวลาทเปนโรคเบาหวาน ไมม

ความ สมพนธกบพฤตกรรมการดแลตนเองของ

ผ ปวยเบาหวาน ซงไมเปนไปตามสมมตฐานการวจย

อภปรายได วา กลมตวอยางมระยะเวลาทเ ปน

โรคเบาหวานเฉลย 7.04 ป โดยมระยะเวลาตาสด 1

ป และสงสด 34 ป มความรเรองโรคเบาหวาน มการ

รบรและมความสามารถในการดแลตนเอง พฒนา

ตามระยะเวลา ประสบการณ ทเปนโรคเบาหวาน

และอาจเนองจากวากลมตวอยางสามารถเขาถง

สถานบรการสาธารณสขไดอยางสะดวก ไดรบแรง

สนบสนนอยในระดบมากทงจากบคคลในครอบครว

บคคลในชมชน และบคลากรสาธารณสข ดงนน

พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน จงไม

แตกตางกน ซงสอดคลองกบการศกษาของของณช

กร สทธวรรณ (2555 : 97) ทศกษาปจจยพยากรณ

พฤตกรรมการควบคมนาตาลในเลอดของผ ปวย

โรคเบาหวานชนดไมพงอนซลน โรงพยาบาลพรหม

พราม จงหวดพษณโลก

2. ปจจยนา ซงมผลตอพฤตกรรมการดแล

ตนเองของผ ปวยเบาหวาน ภาพรวมอยในระดบมาก

และมความสมพนธทางบวกกบปจจยทมผลตอ



อบลราชธาน อยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ .01

สรปไดดงน

2.1 ความรเรองโรคเบาหวาน ของผ ปวย

เบาหวาน ภาพรวมอยในระดบปานกลาง และม

ความสมพนธทางบวกกบปจจยทมผลตอพฤตกรรม

การดแลตนเอ งของผ ป วย เบ าหวาน อ ยาง ม

นยสาคญทางสถต ทระดบ 0.01 ซงเปนไปตาม

สมมตฐานการวจย อภปรายไดวา ผ ปวยมความร

เรองโรคเบาหวาน ในระดบปานกลาง และไดรบการ

สนบสนนความรการดแลสขภาพเพมเ ตมจาก

บคลากรสาธารณสข สงผลใหผ ปวยปฏบตตวได

ถกตอง จงทาใหพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองด

ตามไปดวย ซงสอดคลองกบการศกษาของเสาวนย

โคตรดก (2552 : 113-121) ศกษาปจจยท ม

ความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลตนเองของ

ผ ปวยเบาหวานทมารบบรการการรกษาในหองตรวจ



อายรกรรม แผนกผ ปวยนอก โรงพยาบาลภมพลอ

ดลยเดช

2.2 การรบ รเ กยวกบโรคเบาหวานม




สมมตฐานการวจย ดงการรบรแตละดาน ไดแก

2.2.1ก า ร ร บ ร ค ว า ม ร น แ ร ง ข อ ง

โรคเบาหวาน ของผ ปวยเบาหวาน ภาพรวมอยใน

ระดบมาก และมความ สมพนธทางบวกกบปจจยท

มผลตอพฤตกรรมการ ดแลตนเองของผ ป ว ย

เบาหวาน อยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ 0.01

ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจย อภปรายไดวา

ผ ปวยมการรบรความรนแรงของโรคเบาหวานใน

ระดบมาก จะมพฤตกรรมการดแลตนเองด เหตท

เปนเชนนเนองจากเมอผ ปวยมความเชอและรบรวา

โรคเบาหวานจะทาใหเกดผลกระทบตอตนเอง ซง

อาจจะทาใหเกดความพการหรอเสยชวต ดงนน

ผ ปวยจะปฏบตใหถกตอง จงทาใหพฤตกรรมการ

ดแลสขภาพตนเองดตามไปดวย สอดคลองกบ

การศกษาของอมรรตน ภรมยชม และอนงค หาญ

สกล (2554 : 1) ทศกษาปจจยทมอทธพลตอ

พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยหวานชนดท 2

อาเภอหนองบวระเหว จงหวดชยภม

2.2.2 การรบรโอกาสเสยงตอการเกด

ภาวะ แทรกซอนของผ ปวยเบาหวาน ภาพรวมอยใน

ระดบมาก และมความสมพนธทางบวกกบปจจยทม

ผลตอพฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน

อยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ 0.01 ซงเปนไป

ตามสมมตฐานการวจย อภปรายได วา ผ ปวย

เบาหวานมการรบรโอกาสเสยงตอการเกดภาวะ

แทรก ซอนในระดบมาก มความเชอในการปฏบต

ตามคาแนะนาดานสขภาพ แลวทาใหสามารถ

หลกเลยงภาวะแทรกซอนตางๆ ของโรคเบาหวานได

และสงผลใหผ ปวยมพฤตกรรมการดแลตนเองด ซง

สอดคลองกบแนวคดของ Becker กลาววาการรบร

โอกาสเสยงของโรคจะทาใหบคคลรบรถงภาวะ

คกคาม ของโรความมากนอยเพยงใด ซงภาวะ

คกคามนเปนสงทบคคลไมปรารถนา และมความ

โนมเอยงทจะหลกเลยง (จรยา ปณฑวงกร 2550 :

110) และสอดคลองกบการศกษาของอโณทย เหลา

เทยง (2550 : 81-82) ทศกษาความเชอดาน

พฤตกรรมสขภาพและความสมพนธระหวางความ

เชอดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพของผ ปวย

เบาหวาน

2.2.3 การรบรประโยชนของการดแล

ตนเองเพอปองกนภ าวะแทรกซอนของผ ปวย

เบ า ห วา น ภ าพ ร ว ม อย ใ น ร ะดบ ม า ก แ ล ะ ม




สมมตฐานการวจย อภปรายไดวา ผ ปวยมการรบร

ป ร ะ โ ย ช น ข อ ง ก า ร ด แ ล ต น เ อ ง เ พ อ ป อ ง ก น

ภาวะแทรกซอนของผ ปวยเบาหวาน ในระดบมาก

สงผลใหผ ปวยมพฤตกรรมการดแลตนเองด เหตท

เปนเชนนเพราะผ ปวยมความเชอวาสงใดทเปน

ประโยชนเมอปฏบตแลวจะทาใหตนเองมพฤตกรรม

สขภาพทด สอดคลองกบแนวคดท Pender กลาววา

การรบรประโยชนของการพฤตกรรมการดแลตนเอง

ของผ ป วย เบาหวาน เ ปนการทบคคลรบ ร ว า

พฤตกรรมทบคคลกระทานนมประโยชนตอสขภาพ

ของตน จะสงเสรมใหบคคลมสวนรวมในการทา

กจกรรมมากขน (Pender 1987 : 57-60) และ

สอดคลองกบการศกษาของ อมรรตน ภรมยชม และ

อนงค หาญสกล (2554 : 1) ทศกษาปจจยทม

อทธพลตอพฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยหวาน

ชนดท 2 อาเภอหนองบวระเหว จงหวดชยภม



2.2.4 การรบรอปสรรคของการดแล

ตนเองเพอปองกนภ าวะแทรกซอนของผ ปวย

เบาหวาน ภาพรวมอยในระดบปานกลาง และม




สมมตฐานการวจย อภปรายไดวาผ ปวยมการรบร

อ ป ส ร ร ค ข อ ง ก า ร ด แ ล ต น เ อ ง เ พ อ ป อ ง ก น

ภาวะแทรกซอนของผ ปวยเบาหวาน ในระดบปาน

กลางและไดรบการสนบสนนการใหขอมลเรองโทษ

ของโรคเบาหวานททาใหเ กดอปสรรคในการม

พฤตกรรมการดแลสขภาพทด ทาใหผ ปวยหลกเลยง

อปสรรคเหลานน สงผลใหผ ปวยปฏบตตวไดถกตอง

จงทาใหพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองดตามไป

ดวย สอดคลองกบการศกษาของเกสร กงโพธ

(2548 : บทคดยอ) ทศกษาประสทธผลของการให

คาแนะนาแบบมสวนรวมตอความเชอดานสขภาพ

และพฤตกรรมการปองกนโรคเบาหวาน ในประชากร

กลมเสยงตาบลบานเลอม อาเภอบานเลอม จงหวด

นครราชสมา

2.2.5 การรบรความสามารถในการ

ดแลตนเองเพอปองกนภาวะแทรกซอนของผ ปวย

เบ า ห วา น ภ าพ ร ว ม อย ใ น ร ะดบ ม า ก แ ล ะ ม




สมมตฐานการวจย อภปรายไดวา ผ ปวยทมการรบร

ความสามารถในการดแลตนเอง เพอ ปองกน

ภาวะแทรกซอนของผ ปวยเบาหวานในระดบมาก จะ

มพฤตกรรมการดแลตนเองด เพราะผ ปวยมความ

เชอวามความสามารถในการดแลตนเองไดและอาจ

มประสบการณ รวมถงเหนตวอยางจากผ ปวย

เบาหวานคนอนๆ จงทาใหเกดความสามารถและทา

ใหมพฤตกรรมการดแลตนเองดไปดวย สอดคลอง

กบการศกษาของมนตธรา ไชยแขวง (2548 :

บทคดยอ) ไดศกษา ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการ

ดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน โรงพยาบาลตะกว

ปา จงหวดพงงา

3. ปจจยเออ ซงมผลตอพฤตกรรมการดแล


และมความ สมพนธทางบวกกบปจจยทมผลตอ

พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน อยาง

มนยสาคญทางสถต ทระดบ 0.01 สรปไดดงน

3.1 การเขาถงสถานบรการสาธารณสข

ของผ ปวยเบาหวาน ภาพรวมอยในระดบมาก และม

ความสมพนธกบปจจยทมผลตอพฤตกรรมการดแล

ตนเองของผ ปวยเบาหวาน อยางมนยสาคญทาง

สถต ทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานการวจย

แ ล ะ ส อ ด ค ล อ ง ก บ แ น ว ค ด ข อ ง PRECEDE-

PROCEED Model (Green & Kreuter 1999 : 155)

ทกลาววา ปจจยทวาการทสามารถเขาถงแหลง

บรการสขภาพสงผลดตอพฤตกรรมสขภาพ และ

การศกษาของสภาพร เพชรอาวธ, นนทยา วฒาย

และนนทวน สวรรณรป (2553 : 19) ทศกษาปจจย

ทานายพฤตกรรมการจดการโรคเบาหวานดวย

ตนเองในผ ปวยเบาหวานชนดท 2 ทไดรบการ

วนจฉยโดยแพทยไมมโรคหรอภาวะแทรกซอนอน

รวมดวย

3.2 คาใชจายในการรกษาโรคเบาหวาน

ของผ ปวยเบาหวาน ภาพรวมอยในระดบมาก และม


การดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน ในโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตาบล อยางมนยสาคญทางสถต ท

ระดบ 0.01 ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจย

อภปรายไดวา การมบคลากรดานการแพทยและม

การใหบรการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล

จงหวดอบลราชธาน ทาใหผ ปวยสามารถเขารบ

บรการการรกษาพยาบาล สรางเสรมสขภาพ



ปองกน และฟนฟโรคไดอยางสะดวกและทวถง

ประหยดคาใชจายในการรกษาโรคเบาหวาน สงผล

ใหผ ปวยเบาหวานมพฤตกรรมการดแลตนเองทด

สอดคลองกบการศกษาของ Cobb (1976:300-314)

ไดรายงานการศกษาพฤตกรรมการปองกนโรคและ

การสงเสรมสขภาพ และสอดคลองกบการศกษาของ

ดวงใจ พรหมพยคฆ, พรพมล ชยสา และบญสง

เมฆพรประเสรฐ (2552 : บทคดยอ) ทศกษาปจจยท

เกยวของกบการปฏบตตวของผ ปวยเบาหวานชนดท

2 ในพนทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลบาน

คลอง จงหวดพษณโลก

4. ปจจยเสรม ซงมผลตอพฤตกรรมการดแล


และมความ สมพนธทางบวกกบปจจยทมผลตอ


มนยสาคญทางสถต ทระดบ 0.01 สรปไดดงน

4.1 การไดรบการสนบสนนจากบคคลใน

ครอบครวของผ ปวยเบาหวาน อยในระดบมาก และ

มค ว าม สม พน ธ ท าง บ ว กกบ ป จจย ท มผ ล ต อ


มนยสาคญทางสถต ทระดบ 0.01 ซงเปนไปตาม

สมมตฐานการ วจย อ ภปรายได วา บคคลใน

ครอบครวหวงใยสขภาพและคอยสนบสนนใหผ ปวย

ดแลสขภาพเพอปองกนโรคแทรกซอน หากจกรรม

ผอนคลายความเครยด รวมออกกาลงกายกบผ ปวย

ดแลการรบประทานอาหาร และการรบประทานยา

ใหตรงเวลา สงผลใหผ ปวยเบาหวานมพฤตกรรมการ

ดแลตนเองทด สอดคลองกบการศกษาของสภาพร

เพชรอาวธ, นนทยา วฒาย และนนทวน สวรรณรป

(2553 : 19) ทศกษาปจจยทานายพฤตกรรมการ

จดการโรคเบาหวานดวยตนเองในผ ปวยเบาหวาน

ชนดท 2 ทไดรบการวนจฉยโดยแพทยไมมโรคหรอ

ภาวะแทรกซอนอนรวมดวย

4.2 การไดรบการสนบสนนจากบคคลใน

ชมชนของผ ปวยเบาหวาน อยในระดบมากและม



นยสาคญทางสถต ทระดบ .01 ซงเปนไปตาม

สมมตฐานการวจย อภปรายไดวา ผ ปวยเบาหวาน

อาศยในพนทเขตชนบท มการพงพาอาศยกนกบ

บคคลในชมชน มความสมพนธกนเหนยวแนน คอย

ชวยเหลอกน โดยกลมผ ปวยเบาหวานดวยกน เพอน

บาน และอาสาสมครสาธารณสข สนบสนนใหผ ปวย

ดแลสขภาพ ซงสงผลใหผ ปวยมพฤตกรรมการดแล

ตนเองทด สอดคลองกบการศกษาของมทตา ชมภ

ศร (2550 : 83) ทศกษาความสมพนธระหวางปจจย

นา ปจจย เอ อ และ ปจจย เส รมท เ กยว ของกบ

พฤตกรรมการควบคมระดบนาตาลในเลอดของผ ท

เปนเบาหวานทมารบบรการทหนวยบรการปฐมภม

ในเขตอาเภอสบปราบ จงหวดลาปาง

4.3 การไดรบการสนบสนนจากบคลากร

สาธารณสขของผ ปวยเบาหวาน อยในระดบมาก

และมความสมพนธทางบวกกบปจจยทมผลตอ


มนยสาคญทางสถต ทระดบ 0.01 ซงเปนไปตาม

สมมตฐานการ วจย อ ภ ปรายไ ด วา บคลากร

สาธารณสข ใหการสนบสนน สงเสรมความร การ

รบรดานตางๆ แกผ ปวยเบาหวาน เอออานวยความ

สะดวกใหผ ปวยเขาถงบรการไดอยางสะดวก รวดเรว

และตอเนอง สงเสรมใหผ ปวยดแลสขภาพเพอ

ปองกนโรคแทรกซอน หากจกรรมผอนคลาย

ความเครยด รวมออกกาลงกายกบผ ปวย ดแลการ

รบประทานอาหาร และการรบประทานยาใหตรง

เวลา สงผลใหผ ปวยมพฤตกรรมการดแลตนเองทด

ซงสอดคลองกบการศกษาของลกษณา ทรพย

สมบรณ (2551 : 112-116) ทศกษาพฤตกรรมการ



ดแลของผ ปวยเบาหวาน ในอาเภออมพวา จงหวด

สมทรสงคราม

5. พฤตกรรมการดแลตนเอง กลาวคอ

พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวานของ

ผ ปวยเบาหวาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอ

พจารณาเปนรายดานพบวาทกดานอยในระดบมาก

ดานทมระดบมากทสดคอ พฤตกรรมดานการดแล

สขภาพเพอปองกนโรคแทรกซอน รองลงมาคอ

พฤตกรรมดานการจดการความเครยด พฤตกรรม

ดานการออกกาลงกาย พฤตกรรมการรบประทาน

อาหาร และพฤตกรรมดานการรบประทานยา

ตามลาดบ อภปรายไดวา กลมตวอยาง มการรบร

เกยวกบโรคเบาหวาน ในระดบมาก โดยไดรบแรง

สนบสนนทางสงคมจากบคลากรในสาธารณสข

สามารถเขาถงสถานบรการสาธารณสขไดอยาง

ส ะ ด ว ก ร ฐ บ า ล ส นบ ส น น ค า ใ ช จ า ย ใ น ก า ร

รกษาพยาบาล ทงน ยงไดรบแรงสนบสนนทางสงคม

จากบคคลในครอบครวและบคคลในชมชน จงสงผล

ใหผ ปวยเบาหวาน มพฤตกรรมการดแลตนเองทด

สอดคลองกบการศกษาของอโณทย เหลาเทยง

(2550 : 81-82) ทศกษาความเชอดานพฤตกรรม

สขภาพและความสมพนธระหวางความเชอดาน

สขภาพและพฤตกรรมสขภาพของผ ปวยเบาหวาน

ความเชอดานสขภาพ ประกอบดวย การรบรถง

โอกาสเสยงตอภาวะแทรกซอน การรบรถงความ

รนแรงของโรค การรบรประโยชนของการรกษา การ

รบรอปสรรคของการปฏบต แรงจงใจดานสขภาพ

โดยทวไป และปจจยตางๆ พบวา กลมตวอยางม

ความเชอดานสขภาพโดยรวมอยในระดบปานกลาง

6. ตวแปรพยากรณทดในการพยากรณ

ตวแปรพยากรณทดในการพยากรณปจจย

ท มผลตอพฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวย


จงหวดอบลราชธาน ม 5 ตว โดยเ รยงลาดบ

ความสาคญ ดงน การรบรถงความสามารถในการ

ดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน การได รบแรง

สนบสนนทางสงคมจากบคคลชมชน การเขาถง

สถานบรการสาธารณสข การไดรบแรงสนบสนนทาง

สงคมจากบคลากรสาธารณสข และการรบรถง

โอกาสเ สยง ตอก ารเ กดภ าวะแทร กซอนขอ ง

โรคเบาหวาน โดยมสมประสทธ สหสมพนธพหคณ

เทากบ 0.62 แสดงวาตวแปรพยากรณทง 5 ตว

รวมกนสามารถอธบายความแปรปรวนปจจยทมผล

ตอพฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน ใน


อบลราชธาน ไ ด รอยละ 38.00 และมความ

คลาดเคลอนมาตรฐานในการพยากรณเทากบ 0.46


1. ขอเสนอแนะสาหรบการนาผลการวจยไปใช

ประโยชน

1.1 ควรสงเสรมใหผ ปวยเบาหวานรบรถง

ความสามารถในการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวาน

ใหตระหนกถงความสาคญและผลดของการสงเสรม

พฤตกรรมการดแลตนเองอยางตอเนอง ตดตามให

ผ ปวยเบาหวานไดรบตรวจสขภาพประจาปครบทก

คนอยางตอเนอง ซงจะสงผลใหผ ปวยเบาหวานม

คณภาพชวตทด

1.2 ผ นาชมชนควรใหการสนบสนนการ

จดตงชมรมเบาหวานในชมชน สงเสรมการจด

กจกรรมการเสรมแรงทางบวกในการสงเสรม

พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวานอยาง

ตอเนอง

1.3 ควรสงเสรมใหผ ปวยเบาหวานสามารถ

เขาถงสถานบรการสาธารณสขไดอยางสะดวก

รวดเรว โดยบคลากรสาธารณสขไปใหบรการออก

หนวยเคลอนท และลงเยยมบาน และบรการงาน

สรางเสรมสขภาพอยางตอเนอง



1.4 บคลากรสาธารณสขควรจดกจกรรม

สงเสรมและใหการเสรมแรงทางบวกในการสงเสรม


ตอเนอง ทงในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล

และในชมชนโดยรวมมอกบผนาชมชน

1.5 ควรสงเสรมการอบรมและจดกจกรรม

ใหผ ปวยเบาหวานรบรถงโอกาสเสยงตอการเกด

ภาวะแทรกซอนของโรคเบาหวาน เ กดความ

ตระหนกตอสงทจะเกดขนกบสขภาพและ หลกเลยง

การปฏบตในสงทเสยงตอการมพฤตกรรมการดแล

ตนเองของผ ปวยเบาหวานทไมด

2. ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป

2.1 ในการวจยครงตอไปควรใชการวจยเชง

คณภาพ ซงจะทาใหไดรบขอมลเชงประจกษมากขน

เพอใหสามารถ

นาไปวางแผนปรบเปลยนพฤตกรรมการดแลตนเอง

ของผ ปวยเบาหวาน ใหดยงขนเพอสงผลใหผ ปวยม

คณภาพชวตทด

2.2 ควรมการวจยเปรยบเทยบพฤตกรรม

การดแลตนเองของผ ปวยเบาหวานทมวฒนธรรม

และอาศยในพนทตางกน เพอดปจจยทสงผลตอ

พฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวยเบาหวานในแต

ละพนท

2.3 ควรศกษาปจจยอนๆ ทคาดวานาจะม

ความ สมพนธหรอสงผลตอพฤตกรรมการดแลตนเอง

ของผ ปวยเบาหวาน ในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ตาบล จงหวดอบลราชธาน

สงทไดจากการวจย

ผลการวจยครงน จะสามารถนาไปพฒนา

งานเฝาระวง ดแลสขภาพผ ปวยเบาหวาน จงหวด


1) เปนแนวทางใหบคลากรสาธารณสข ได

ทราบถงปจจยทมผลตอพฤตกรรมการดแลตนเองใน

ผ ปวยเบาหวานไดชดเจน และรประเดนในการดแล

ตนเองไดอยางเหมาะสมยงขน

2) เพอเปนขอมลในการหาทางสนบสนน

และชวยเหลอผ ปวยเบาหวาน ไดมพฤตกรรมการ

ดแลตนเองอยางตอเนองยงขน

3) เพอเปนแนวทางในการวางแผนพฒนา

ใหคาแนะนา และจดกจกรรม ทมประสทธภาพแก

ผ ปวยเบาหวาน ใหมพฤตกรรมสงเสรมสขภาพท

ถกตอง เพอชวยลดภาวะแทรกซอนทจะเกดขน

ยงขน

4) เพอเปนแนวทางในการสงเสรมใหบคคล

ในครอบครว บคคลในชมชนของผ ปวยเบาหวาน ม

สวนรวมในการดแลผ ปวยเบาหวานไดอยางถกตอง

และเหมาะสมยงขน



เอกสารอางอง กฤษณา คาลอยฟา. “พฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของผปวยโรคเบาหวานในคลนกเบาหวาน โรงพยาบาลแกงสนามนาง

จงหวดนครราชสมา,” วารสารวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน จงหวดนครราชสมา (วารสารออนไลน). 2556;

17(1 มกราคม-มถนายน 2556): 17.

กาญจนา บรสทธ. ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการดแลตนเองของผปวยเบาหวาน ศนยแพทยเฉลมพระเกยรต 80

พรรษา เทศบาลเมองทาเรอพระแทน อาเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร. วทยานพนธวทยาศาสตร

มหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2553.

เกสร กงโพธ. ผลของการใหคาแนะนาแบบมสวนรวมตอความเชอดานสขภาพและพฤตกรรมการปองกนโรคเบาหวาน

ในประชากรกลมเสยง ตาบลบานเลอน จงหวดนครราชสมา. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต

มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2548.

ขนษฐา แกงลองลอย. ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการดแลตนเองของผปวยโรคเบาหวานชนดท 2 ในอาเภอกระบร

จงหวดระนอง. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลย ราชภฏเพชรบร, 2555.

จรยา ปณฑวงกร. พฤตกรรมศาสตรและพฤตกรรมสขภาพในงานสาธารณสข. อบลราชธาน : วทยาการพมพ, 2550.

เฉลม รตนะโสภา. ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของผพการทางกายหรอการเคลอนไหว จงหวด

อานาจเจรญ. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน, 2553.

ณชกร สทธวรรณ. ปจจยพยากรณพฤตกรรมการควบคมระดบนาตาลในเลอดของผปวยโรคเบาหวานชนดไมพงอนซลน

โรพงพยาบาลพรหมพราม จงหวดพษณโลก. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยนเรศวร, 2555.

ดวงใจ พรหมพยคฆ, พรพมล ชยสา และบญสง เมฆพรประเสรฐ. ปจจยทเกยวของกบการปฏบตตวของผปวยเบาหวาน

ชนดท 2 ในพนทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลบานคลอง จงหวดพษณโลก. ภาควชาการพยาบาล

ผใหญและผสงอาย วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนพทธชนราช อาเภอเมอง จงหวดพษณโลก, 2552.

ธรวฒ เอกะกล. ระเบยบวธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. อบลราชธาน: วทยาออฟเซทการพมพ, 2550.

พสมย ภนาเมอง. ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของผปวยโรคเบาหวานในจงหวดมกดาหาร.

วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน, 2551.

มนตธรา ไชยแขวง. ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการดแลตนเองของผปวยเบาหวาน โรงพยาบาล ตะกวปา จงหวดพงงา.

วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2548.

มทตา ชมภศร. ปจจยทเกยวของพฤตกรรมการควบคมระดบนาตาลในเลอดของผทเปนเบาหวาน ทหนวยบรการปฐม

ภมในเขตอาเภอสบปราบ จงหวดลาปาง. การคนควาอสระ วทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม,

2550.

ลกษณา ทรพยสมบรณ. พฤตกรรมการดแลตนเองของผปวยเบาหวานในอาเภออมพวา จงหวดสมทรสาคร. วทยานพนธ

วทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2551.

สาธารณสขจงหวดอบลราชธาน, สานกงาน. เอกสารประกอบการตรวจราชการและนเทศงานกรณปกตจงหวด

อบลราชธาน รอบท 1 ปงบประมาณ 2556. อบลราชธาน : สานกงานสาธารณสขจงหวดอบลราชธาน, 2556.

สภาพร เพชรอาวธ, นนทยา วฒาย และนนทวน สวรรณรป. “ปจจยทานายพฤตกรรมการจดการโรคเบาหวานดวยตนเองในผ ปวย

เบาหวานชนดท 2 ทไดรบการวนจฉยโดยแพทยไมมโรคหรอภาวะแทรกซอนอน,” วารสารพยาบาลศาสตร. 29, 4(

ตลาคม-ธนวาคม 2554): 19.

เสาวณย โคตรดก. ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลตนเองของผปวยเบาหวานทมารบบรการ ในหองตรวจ

อายรกรรม แผนกผปวยนอก โรงพยาบาลภมพลอดลยเดช. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2552.



อโณทย เหลาเทยง. ความเชอดานสขภาพ และพฤตกรรมสขภาพของผทเปนโรคเบาหวาน โรงพยาบาลฮอด จงหวด

เชยงใหม. วทยานพนธพยาบาลศาตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม, 2550.

อมรา ทองหงษ, กมลชนก เทพสทธา และภาคภม จงพรยะอนนต. “รายงานการเฝาระวงโรคไมตดตอเรอรง ป พ.ศ.2555.” รายงาน

การเฝาระวงทางระบาดวทยาประจาสปดาห. 44, 51(27 ธนวาคม 2556): 801, 804.

อมรรตน ภรมยชม และอนงค หาญสกล. “ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการดแลตนเองของผปวยหวานชนดท 2 ในอาเภอหนอง

บวระเหว จงหวดชยภม,” สานกงานปองกนควบคมโรคท 6 ขอนแกน. 19, 1(ตลาคม2554-มนาคม 2555): 1.

Cobb. “Social Support as a Moderator for life Stress,” Psychosomatic Medicine. 38, 5(September-October 1976) :

300-314.

Cronbach, Lee J. Essentials of Psychological Testing. 3rd ed. New York: Harper & Row. 1971.

Green, L.W. and Kreuter, M.W.. Health Promotion Planning an Educational and Ecological Approach. 3rd ed.

California : Mayfield. (1999) : 152,155.

Pender, N J. Health Promotion in Nursing Practice. New York : Appleton and Lange. 1987.




พฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของผปวยโรคเบาหวาน

อาเภอเดชอดม จงหวดอบลราชธาน

กตตคณ แสวงสข*

พจนย เสงยมจตต**

เสนอ ภรมจตรผอง***

*สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต สาขาการสรางเสรมสขภาพ มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน **คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน ***คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ1)ศกษาระดบความร ทศนคต และพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเอง

ของผ ปวยโรคเบาหวาน 2) ศกษาเปรยบเทยบความร ทศนคต และพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของผ ปวย

โรคเบาหวาน จาแนกตามลกษณะสวนบคคลดาน เพศ อาย อาชพ แหลงทมาของรายได จานวนสมาชกในครอบครว

และความเกยวของของผดแล 3) ศกษาความสมพนธระหวางความร ทศนคต และพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเอง

ของผ ปวยโรคเบาหวาน

กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนผ ปวยโรคเบาหวาน อาเภอเดชอดม จงหวดอบลราชธาน

จานวน 400 คน ซงไดมาโดยการสมตวอยางอยางงาย เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม คอ

แบบทดสอบความรมคาความเชอมนเทากบ 0.68 แบบสอบถามทศนคตมคาความเชอมนเทากบ 0.93 และ

แบบสอบถามพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองมคาความเชอมนเทากบ 0.82 สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ไดแก คารอยละคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คาสมประสทธ ของสหสมพนธ คาสถตท และคาสถต

เอฟ วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป

ผลการวจยพบวา ผ ปวยโรคเบาหวานสวนใหญ เปนเพศหญง (รอยละ 70.8) อายอยในชวงอาย 35

-50 ป (รอยละ 70.2) อาชพเกษตรกรรม (รอยละ 72.5) แหลงทมาของรายไดสวนใหญ มาจากตนเอง (รอยละ

35.2) จานวนสมาชกในครอบครวอยกนมากกวา 4 คนขนไป (รอยละ 69.5) และสวนใหญคสมรสเปนผดแล(รอย

ละ 40.2) ผ ปวยโรคเบาหวาน สวนใหญมความรเกยวกบโรคเบาหวานอยในระดบปานกลาง ( X = 1.77,

S=0.43) มทศนคตตอโรคเบาหวานอยในระดบตา( X = 1.22, S=0.44) และมพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเอง

อยในระดบดมาก ( X = 3.48, S=0.58) ผ ปวยโรคเบาหวานทม เพศ และความเกยวของของผดแลทตางกน ม

ความรเกยวกบโรคเบาหวานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ผ ปวยโรคเบาหวานทมความ

เกยวของของผดแลตางกนมพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

และความรเกยวกบโรคเบาหวาน มความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของผ ปวยโรคเบาหวาน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (r=.13)

คาสาคญ การดแลสขภาพตนเอง , ผปวยโรคเบาหวาน , พฤตกรรม



Original Article

A Self-caring Behavior of the Diabetes Patients in Ubon Ratchathani’s Det Udom District

Kittikun Sawaengsuk* Pochanee Sangiemchit** Saner Piromchitphong*** * Master of Public Health in Health Promotion, Ubon Ratchathani Rajabhat University ** Facultry of Public Health, Ubon Ratchathani Rajabhat University *** Facultry of Education, Ubon Ratchathani Rajabhat University

Abstract The research aimed to study and compare knowledge, attitude and self-caring behavior of the diabetes patients as classified by gender, age, occupations, income sources, family members and relations of the care providers and to examine the relations of knowledge, attitude, self-caring behavior of the diabetes patients. A total of 400 samples in the research were the diabetes patients residing in Det Udom district of Ubon Ratchathani province, derived by a simple random sampling. The research instruments were the questionnaire on knowledge of the disease with a confidence equivalent to 0.68, the questionnaire on an attitude with a confidence value equivalent to 0.93 and the questionnaire on a self-caring behavior with a confidence value equivalent to 0.82. Statistics used in data analysis were percentage, mean, standard deviation, correlation coefficient, t-test and F-test. The research findings were as follows. The diabetes patients were mainly females (70.8%), aged between 35-50 years (70.2%), had an agricultural occupation (72.5), had their own income source (35.2%), had 4 or more family members (69.5%), and were cared for by their own spouse (40.2%). The majority of the diabetes patients had knowledge on the disease at moderate level (X=1.77, S=0.43), held a negative attitude towards the disease (X=1.22, S=0.44) and had a self-caring behavior at a very good level (X=3.48, S=0.58). The diabetes patients who had different gender and relation with the caregivers held a different knowledge with statistical significance of 0.05. The diabetes patients who were differently related to the caregivers had different self-caring behaviors with a statistical significance of 0.05. And knowledge on diabetics was related to a self-caring behavior of the patients with a statistical significance of .05 (r=.13). Keyword ; Self-caring , diaetes patient , beharior



บทนา

โรคเบาหวานซงเปนโรคทพบบอยมาก ม

โอกาสพบไดมากขนตามอาย สวนสาเหตการเกด

โรคเบาหวานเกดไดหลายปจจยดวยกนทสาคญคอ

สาเหตจากกรรมพนธและความอวน โดยเฉพาะผท

มญาตสายตรง คอ บดาหรอมารดา โรคเบาหวาน

เปนโรคทไมสามารถรกษาใหหายขาดไดและรอย

ละ 90 ของผ ปวยดวยโรคเบาหวาน จะเปน

โรคเบาหวานชนดไมพงอนซลน (สานกงาน

หลกประกนสขภาพแหงชาต 2551: 89) ปจจย

เสรมททาใหเสยงตอการเปนโรคเบาหวานมากขน

ไดแก ผทมภาวะความดนโลหตสง ไขมนในเสน

เลอดสง การใชยาสเตยรอยดอยางไมถกวธ ฯลฯ ซง

ปจจบนมอตราอบตการณสงขนอย 1 ใน 5 อนดบ

แรกของโรคทเปนปญหาสาธารณสข ทงนเนองจาก

วถ ช วตท เปลยนแปลงไปของคนไทย ทาให

พฤตกรรมการบรโภคตลอดจนพฤตกรรมสขภาพ

ดานอนๆ เปลยนแปลงไปดวย ผลทตามมาคอ การ

เกดโรคตางๆ โรคเบาหวานเปนโรคทางพนธกรรม

โรคหนงซงมพฤตกรรมทไมเหมาะสม สถานการณ

ผ ปวยโรคเบาหวานทวโลกจากสถตในป พ.ศ. 2550

พบวามจานวน 246 ลานคน ซงในจานวนนพบวา 4

ใน 5 เปนชาวเอเชย และจากสถตประเทศ

สหรฐอเมรกามผ ปวยโรคเบาหวาน จานวน 16 ลาน

คน คดเปนรอยละ 5.9 และมผ เสยชวตดวยโรคนป

ละประมาณ 200,000 คน สาหรบประเทศไทย

พบวาสถต โรคเบาหวานเพมขนจาก 33.3 ตอ

ประชากร 100,000 คน ในป พ.ศ. 2538 เพมเปน

91.0 ในป พ.ศ.2549 และอาเภอเดชอดมเปน

อ า เ ภ อ ห น ง ใ น จ ง ห วด อ บ ล ร า ช ธ า น พ บ ว า

โรคเบาหวานเปนโรคทพบ 1 ใน 5 อนดบแรกของ

โรค จากรายงานสรปผลการนเทศงานสาธารณสข

ของสานกงานสาธารณสขอาเภอเดชอดม(2556

:31) จานวนผ ปวยดวยโรคเบาหวานของอาเภอเดช

อดม ป พ.ศ. 2556 มจานวนทงสน 6,290 คน พบ

อตราปวยดวยโรคเบาหวานในป พ.ศ. 2554, 2555

และ 2556 เทากบ 2,909.11, 2,575.04 และ

3,032.52 ตอแสนประชากร ตามลาดบจาก

สถานการณทกลาวมาทงหมดขางตนจะเหนไดวา

แนวโนมของโรคเบาหวานจะมความรนแรงมากขน

หากผ ปวยโรคเบาหวานขาดการดแลสขภาพตนเอง

ทถกตอง รวมทงการไมปฏบตตวตามคาแนะนา

ของแพทยและเจาหนาทสาธารณสข เชน การ

แนะนาเรองการรบประทานอาหาร การแนะนาเรอง

การออกกาลงกาย การกนยาและมาพบแพทยตาม

นด เปนตน จงอาจกลาวไดวาประสทธภาพของ

การรกษาโรคเบาหวานนน ขนอยกบการดแล

สขภาพตนเองของผ ปวยเบาหวานเปนสวนใหญ

ดงนน จงควรศกษาพฤตกรรมการดแลสขภาพ

ตนเองของผ ปวยโรคเบาหวานอาเภอเดชอดม

จงหวดอบลราชธาน เพอทราบขอมลในการ

กาหนดแนวทางในการสงเสรมพฤตกรรมในการ

ดแลสขภาพตนเองของผ ปวยโรคเบาหวานใหม

ประสทธภาพยงขน


1.ศกษ าระดบความ ร ทศนคต และ

พฤตกรรมการดแลสขภ าพตนเองของผ ป วย

โรคเบาหวาน อาเภอเดชอดม จงหวดอบลราชธาน

2.เปรยบ เทยบความ ร ทศนคต และ

พฤตกรรมการดแลสขภ าพตนเองของผ ป วย

โรคเบาหวาน อาเภอเดชอดม จงหวดอบลราชธาน

จาแนกตามลกษณะสวนบคคลดาน เพศ อาย

อาชพ แหลงทมาของรายได จานวนสมาชกใน

ค ร อ บ ค ร ว แ ล ะ ค ว า ม เ ก ย ว ข อ ง ข อ ง ผ ด แ ล

3. ศกษาความสมพนธระหวางความร

ทศนคต กบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของ



ผ ปวยโรคเบาหวาน อาเภอเดชอดม จงหวด


สมมตฐานการวจย

1.ผ ปวยเบาหวานทมลกษณะสวนบคคลท

ตางกน มความรเกยวกบโรคเบาหวาน ทศนคตตอ

โรคเบาหวาน และพฤตกรรมการดแลสขภาพ

ตนเองของผ ปวยโรคเบาหวานทแตกตางกน

2.ความรเกยวกบโรคเบาหวาน ทศนคตตอ


ตนเองของผ ปวยโรคเบาหวานมความสมพนธกน

ทางบวก วธการวจย

1.ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

ประชากรท ใ ช ในการศกษาค ร งน เ ป นผ ป วย

โรคเบาหวาน จากโรงพยาบาลสมเดจพระยพราช

เดชอดม ใน ป พ.ศ.2556 ซงไดรบการวนจฉยจาก

แพทย กอนวนท 1 ตลาคม พ.ศ.2556 รวมจานวน

ประชากรทงหมด 6,290 คน ใชวธการสมตวอยาง

แบบหลายขนตอน (Multi-stage Sampling)

จานวนทงสน 400 คน ซงกาหนดขนาดตวอยางโดย

ใชสตร Yamane (ธรวฒ เอกะกล 2546 : 135) ซง

ผ วจยกาหนดใหระดบความคลาดเคลอนของกลม

ตวอ ยาง เท ากบ 0. 05 โดยการสมอ ยาง งาย

(Simple Random Sampling) ดวยวธจบสลาก

เลอกกลมตวอยางตามสดสวนของประชากรผ ปวย

โรคเบาหวาน

2.เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชใน

การเกบรวบรวมขอมลของการวจยครงน มดงน

สวนท 1 แบบสอบถามขอมลลกษณะสวนบคคล

ไดแก เพศ อาย อาชพ แหลงทมาของรายได

จานวนสมาชกในครอบครว และความเกยวของ

ของผดแล สวนท 2 แบบสอบถามความรเกยวกบ

โรคเบาหวานของผ ปวยโรคเบาหวานจานวน 15

ขอ สวนท 3 แบบสอบถามทศนคตตอโรคเบาหวาน

ของผ ปวยโรคเบาหวานจานวน 12 ขอ สวนท 4

แบบสอบถามพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของ

ผ ปวยโรคเบาหวานจานวน 45 ขอ และมคา

ความเชอมนทงฉบบ เทากบ 0.82

3.การเกบรวบรวมขอมล ขอหนงสอขอ

ความรวมมอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ราชภฏอบลราชธาน ถงสาธารณสขอาเภอเดชอดม

และผอานวยการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล

ทกแหง เพอขออนญาตเกบรวบรวมขอมล โดยขอ

ความอนเคราะหเจาหนาทสาธารณสขในเขตพนท

กลมตวอยางเปนผ ชวยในการวจย โดยมการจด

ประชมชแจงกอนดาเนนการเกบขอมล และขอความ

รวมมอในการตอบแบบสอบถาม ทาการเ กบ

รวบรวมขอมล นามาตรวจสอบความสมบรณ แลว

นาไปดาเนนการตามขนตอนการวจยตอไป

4.การวเคราะหขอมล โดยใชโปรแกรม

สาเรจรป มรายละเอยดดงน

1. ขอมลลกษณะสวนบคคล นามา

วเคราะหหาคาความถ และคารอยละ

2. ความรเกยวกบโรคเบาหวาน นามา

วเคราะหหาคาความถ คารอยละ คาเฉลย ( X )

และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S)การใหคะแนน

ความรเกยวกบโรคเบาหวานมดงน

คาตอบถกให 1 คะแนน คาตอบผดให

0 คะแนน นามาพจารณาระดบความรเกยวกบ

โรคเบาหวานตามเกณฑคะแนนดงน (ภมเรศ

ศรระวงศ 2555 : 101)

ความรระดบตา มคาเฉลยอยในชวง 1.00-2.99

คะแนน

ความรระดบปานกลาง มคาเฉลยอยในชวง 3.00-

3.99 คะแนน

ความรระดบสง มคาเฉลยอยในชวง 4.00-5.00

คะแนน



3. ทศนคตตอโรค นามาวเคราะหหา

คาความถ คารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบน

มาตรฐาน โดยกาหนดเกณฑการแปลผลตาม

เกณฑดงน (ประคอง กรรณสต 2535 : 75)

ทศนคตระดบตา มคาเฉลยอยในชวง 1.00-2.99

คะแนน

ทศนคตระดบปานกลาง มคาเฉลยอยในชวง 3.00-

3.99 คะแนน

ทศนคตระดบสง มคาเฉลยอยในชวง 4.00-5.00

คะแนน

4. พฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของ

ผ ปวยโรคเบาหวาน นา มาวเคราะหหาคาความถ

คารอยละ คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบน

มาตรฐาน (S) โดยกาหนดเกณฑการแปลผลดงน

(วรตน ปานศลา 2544 : 149)

พฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองไมด

มคาคะแนนเฉลย 1.0-1.74 คะแนน

พฤตกรรมการดแลสขภาพตนเอง

พอใช มคาคะแนนเฉลย 1.75-2.49 คะแนน

พฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองด ม

คาคะแนนเฉลย 2.50-3.24 คะแนน

พฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองด

มาก มคาคะแนนเฉลย 3.25-4.00 คะแนน

5.วเคราะหเปรยบเทยบความแตกตาง

ของคะแนนความร ทศนคต และพฤตกรรมการดแล

สขภาพตนเองของผ ปวยโรคเบาหวาน ตามตวแปร

ทศกษาโดยการทดสอบท (t-test) และการทดสอบ

เอฟ (F-test)

6. วเคราะหความสมพนธระหวางความร

ทศนคต และพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของ

ผ ปวยโรคเบาหวาน โดยใชสตรสหสมพนธแบบ

Pearson


ผลการศกษาพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของ

ผ ปวยโรคเบาหวาน อาเภอเดชอดม จงหวด

อบลราชธาน มดงน

ผ ปวยโรคเบาหวานสวนใหญ เปนเพศหญง

(รอยละ 70.8) อายอยในชวงอาย 35 -50 ป (รอย

ละ 70.2) อ า ช พ เ ก ษ ต ร ก ร ร ม ( ร อ ย ล ะ 72.5)

แหลงทมาของรายไดสวนใหญมาจากตนเอง

( รอยละ 35.2) สวนใหญจานวนสมาชกใน

ครอบครวอยกนมากกวา 4 คนขนไป (รอยละ 69.5)

และความเกยวของของผดแลสวนใหญคสมรสเปน

ผดแล (รอยละ 40.2)

ผ ป วยโรคเบาหวาน มความ ร เ กยวกบ

โรคเบาหวานอยในระดบปานกลาง ( X = 1.77,

S=0.43) มทศนคตตอโรคเบาหวานอยในระดบตา(

X = 1.22, S=0.44) และมพฤตกรรมการดแล

สขภาพตนเองของผ ปวยโรคเบาหวานอยในระดบด

มาก( X = 3.48, S=0.58)

ผ ปวยโรคเบาหวานท มเพศ และความ

เกยวของของผ ดแลตางกน มความรเ กยวกบ

โรคเบาหวานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ 0.05 สวนผ ปวยโรคเบาหวานทม อาย

อาชพ แหลงทมาของรายได และจานวนสมาชกใน

ครอบครวตางกน มความรเกยวกบโรคเบาหวานไม

แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ผ ปวยโรคเบาหวานทม เพศ อาย อาชพ

แหลงทมาของรายได จานวนสมาชกในครอบครว

และความเกยวของของผดแลทตางกน มทศนคต

ตอโรคเบาหวานไมแตกตางกนอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ 0.05

ผ ปวยโรคเบาหวานทม เพศ อาย อาชพ

จานวนสมาชกในครอบครวและแหลงทมาของ

รายไดทตางกนมพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเอง

ไ มแตกตางกน สวนผ ป วยโร คเบาหวาน ท ม



ความเกยวของของผ ดแล (F=6.86, p <.001)

ตางกน มพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองแตกตาง

กนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ความ ร เ กยวกบ โรคเบาหวาน ม

ความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเอง

ของผ ปวยโรคเบาหวาน อาเภอเดชอดม จงหวด

อบลราชธานอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

0.05 (r=.13)

ท ศ น ค ต ต อ โ ร ค เ บ า ห ว า น ไ ม ม




อภปรายผลการวจย

1.จากสมมตฐานขอท 1 ท วา ผ ปวย

โรคเบาหวานทมลกษณะสวนบคคล(เพศ อาย

อาชพ แหลงทมาของรายได จานวนสมาชกใน

ครอบครว และความเกยวของของผดแล) ทตางกน

มความ ร เ กยวกบ โรคเบา หวาน ทศนคต ต อ


ตนเองของผ ปวยโรคเบาหวานแตกตางกน จาก

การศกษาครงนพบวา ผ ปวยโรคเบาหวานท ม

ลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ และความเกยวของ

ของผดแลทตางกน มความรเกยวกบโรคเบาหวาน

แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ผ ปวยโรคเบาหวานทมลกษณะสวนบคคล ไดแก

เพศ อาย อาชพ แหลงทมาของรายได จานวน

สมาชกในครอบครว และความเกยวของของผดแล

ทตางกน มทศนคตตอโรคเบาหวานไมแตกตางกน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนผ ปวย

โรคเบาหวานทมลกษณะสวนบคคล ไดแก ความ

เกยวของของผดแลทตางกน มพฤตกรรมการดแล

สขภาพตนเองของผ ปวยโรคเบาหวานแตกตางกน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ความ

สอดคลองกบสมมตฐานขอท 1 สามารถอธบายได

ดงน

1.1 ผ ปวยโรคเบาหวานท ม เพศ

ตางกน มความรเกยวกบโรคเบาหวานแตกตางกน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวน

ทศนคตตอโรคเบาหวาน และพฤตกรรมการดแล

สขภาพตนเองไมแตกตางกน เนองจากเพศเปน

ป จ จ ย ห น ง ท แ ส ด ง อ อ ก ถ ง ค ว า ม แ ต ก ต า ง

ความสามารถดานรางกายในการรเรมหรอจดการ

กบสงแวดลอมทตอเนองและยงเปนขอกาหนดใน

การดแลตนเอง (Orem 2001 : 245) เพศจดอยใน

ปจจยดาน ชวสงคม ซง Pender (2005 : 68) พบวา

มผลโดยตรงตอพฤตกรรมสงเสรมสขภาพ ซงไม

สอดคลองกบการศกษาของ โศรดา ชมนย และอนๆ

(2551 : บทคดยอ) ทพบวา เพศตางกนมพฤตกรรม

การดแลสขภาพแตกตางกนอยางมนยสาคญทาง

สถต และการศกษาของมงคลชย แกวเอยม (2550:

บทคดยอ) ทพบวา เพศตางกนมการปฏบตเกยวกบ

การดแลตนเองแตกตางกนอยางมนยสาคญทาง

สถต สวนการศกษาของ จตรงค ประดษฐ (2540:

บทคดยอ) พบวาเพศมความสมพนธกบการดแล

ตนเองอยางมนยสาคญทางสถต

1.2 ผ ปวยโรคเบาหวานทมอายตางกน

มความ ร เ กยวกบ โรคเบา หวาน ทศนคต ต อ


ตนเองไมแตกตางกน เนองจากผ ปวยสวนใหญอาย

อยในชวงอาย 35 -50 ป (รอยละ 70.2) ประกอบ

กบไมวาผ ปวยจะอายเทาไหร กตองมารบบรการ

ทคลนกโรคเรอรงของสถานบรการสาธารณสข ไม

วาจะเปนโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล ศนย

สขภาพชมชนเมองและโรงพยาบาลสมเดจพระ

ยพราชเดชอดม ทาใหไดรบขอมลขาวสารเกยวกบ

การดแลตนเอง และการปฏบตตนไมตางกน อาย

เปนตวแปรหนงทมผลตอความสามารถในการดแล



สขภาพของตนเอง โดยทในวยเดกจะมการพฒนา

เพยงเลกนอยและคอยพฒนาขนเรอยๆจนถงขดสด

ในวยผ ใหญและลดลงเมอสงอาย (Orem 1985 :

155, อางถงใน ยภาพร ศรจนทร 2549 : 18) โดย

สอดคลองกบ Rosenstock (1974 : 328-335) ทได

ศกษาการวดคณภาพการดแลผ ปวยโรคเบาหวาน

ในผ สงอาย รปแบบการศกษา เปนการประเมน

คณภาพการดแลผ ปวยโรคเบาหวาน โดยการ

วเคราะห ตรวจสอบดชน ช วดการดแลผ ปวย

เบาหวานทแตกตางกนของระดบอาย ผลการศกษา

พ บ ว า ค ณ ภ า พ ก า ร ด แ ล ผ ป ว ย ส ง อ า ย ม

ความสมพนธในระดบตากบตวชวดการดแลผ ปวย

โรคเบาหวาน แตไมสอดคลองกบแนวคดของ

Pender (1996 : 68) ทกลาววา อายมอทธพลตอ

พฤตกรรมการดแลสขภาพ อายทตางกนทาใหม

พฤตกรรมตางกน ยงอายมากความสามารถในการ

ชวยเหลอตนเองยงลดลง ตองพงพาผ อนมากขน

เชนเดยวกบการศกษาของ Cobb (1976 : 300-

301) พบวาอายมอทธพลตอการรบรเรองราวดาน

สขภาพ

1.3 ผ ปวยโรคเบาหวานทมอาชพ

ตางกน มความรเกยวกบโรคเบาหวาน ทศนคตตอ


ตนเองไมแตกตางกน ซงไมสอดคลองกบแนวคด

ของ Pender (1987 : 163) ผทมเศรษฐกจด จะม

โอกาสดกวาในการแสวงหาสงทเปนประโยชนตอ

การดแลสขภาพตนเอง ทาใหบคคลสามารถเลอก

แหลงบรการสขภาพ เลอกอาหารทมคณคามา

รบประทานไดอยางเหมาะสมรวมทงจดหาเครอง

อปโภค และสงอานวยความสะดวกตางๆเพอดแล

สงเสรมสขภาพของตนเอง ซงสอดคลองกบ

การศกษาของ ภาวนา กรตยตวงศ (2546 : 76)ท

ศกษ า การ สง เ ส รม การด แลต นเอ งใน ผ ป ว ย

เบาหวานในระดบโรงพยาบาลประจาจงหวด

ผลการศกษาพบวา อาชพมความสมพนธทางบวก

กบพฤตกรรมการดแลตนเอง ทานองเดยวกนกบ

การศกษาของ ประภาพร จนนทยา (2536 :

บทคดยอ) ทศกษาคณภาพชวตของผ สงอายใน

ชมรมทางสงคมผ สงอายดนแดง ผลการศกษา

พบวา กลมตวอยางทมการประกอบอาชพจะม

รายได และมแนวโนมทมคณภาพชวตดกวากลม

ตวอยางทไมมอาชพหรอไมมรายได

1.4 ผ ป วยโรคเบาหวานท มแหลง

รายไดตางกน มความรเกยวกบโรคเบาหวาน

ทศนคตตอโรคเบาหวาน และพฤตกรรมการดแล

สขภาพตนเองไมแตกตางกน ซงไมสอดคลองกบ

การศกษาของ ศรวทย หลมโตประเสรฐ (2534 : 1)

ทไดศกษาความสมพนธระหวางการดแลตนเองของ

หญงตงครรภกบความรและการรบรเกยวกบการ

ตงครรภ ผลการศกษาพบวา รายไดของครอบครว

มความสมพนธกบการดแลตนเองของหญงตงครรภ

สวนการศกษาของ จตรงค ประดษฐ (2540 :

บทคดยอ) ทศกษาเรองความสมพนธระหวางความ

เชอดานสขภาพกบพฤตกรรมการดแลตนเองของ

ผ ปวยเบาหวาน โรงพยาบาลกาแพงเพชร ผล

การศกษาพบวา รายได มความสมพนธทางบวก

กบพฤตกรรมการดแลตนเองอยางมนยสาคญทาง

สถต และไมสอดคลองเชนเดยวกบการศกษาของ

พศมย ภนาเมอง (2551 : บทคดยอ) ทศกษาเรอง

ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการดแลสขภาพ

ตนเองของผ ปวยโรคเบาหวาน จงหวดมกดาหาร

ผลการศกษาพบวา แหลงทมาของรายได ม

ความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการดแล

สขภาพตนเองของผ ปวยโรคเบาหวานอยางม


1.5 ผ ปวยโรคเบาหวานทมจานวน

สมาชกในครอบครวทตางกน มความรเกยวกบ

โรคเบาหวาน ทศนคต ตอโรคเบาหวาน และ



พฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองไมแตกตางกน

อยางมนยสาคญทางสถต ไมสอดคลองกบ

การศกษาของ ประภาพร จนนทยา (2536 : 59) ท

ศกษาเรองคณภาพผ สงอายในชมรมทางสงคม

ผสงอายดนแดง ผลการศกษาพบวา กลมตวอยาง

ทอาศยอยกบสมาชกในครอบครว มคณภาพชวต

สงกวากลมตวอยางทอาศยอยคนเดยว

1.6 ผ ปวยโรคเบาหวานทมความ

เกยวของของผ ดแลทตางกน มความรเกยวกบ


ตนเองแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ 0.05 โดยพบวาผลการวเคราะหความ

แปรปรวนทางเดยว (one-way ANOVA) ใน

ภาพรวมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .05 (F = 6.86,p <.001) โดยธรรมชาต

มนษยเมอมภาวะเจบปวยกตองการคนทคอยดแล

ใหความชวยเหลอ ในการศกษาครงน พบวาความ

เกยวของของผ ดแลสวนใหญเปนคสมรส(รอยละ

40.2) ทาใหผ ปวยไดรบกาลงใจในการดแลสขภาพ

ตนเองดขน สอดคลองกบการศกษาของ วาสนา

ปานดอก (2545 : 25) ทศกษากจกรรมการดแลผท

เปนโรคจตเภททบานของผดแล คลายกบการศกษา

ของทววรรณ กงโคกกรวด (2540 : 98-109) ท

ศกษาความสมพนธระหวางปจเจกสวนบคคล

ความรเกยวกบโรคเบาหวาน การสนบสนนจาก

ครอบครวและชมชน กบการดแลตนเองของผ ปวย

โรคเบาหวาน โรงพยาบาลชมชน จงหวดกาฬสนธ

2. จากสมมตฐานขอท 2 ทวาความร

เกยวกบโรคเบาหวาน ทศนคตตอโรคเบาหวาน

และพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของผ ปวย

โรคเบาหวานมความสมพนธกนทางบวก จาก

การศกษาพบวาเมอวเคราะหความสมพนธระหวาง

ค ว า ม ร เ ก ย ว กบ โ ร ค เ บ า ห ว า น ทศ น ค ต ต อ


ตนเองของผ ปวยโรคเบาหวาน อาเภอเดชอดม

จงหวดอบลราชธานพบวา ความรเกยวกบ

โรคเบาหวานกบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเอง

ของผ ปวยโรคเบาหวานมความสมพนธกนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และทศนคตตอ

โรคเบาหวานกบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเอง

ของผ ปวยโรคเบาหวานไมมความสมพนธกนอยาง

มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สามารถอธบาย

ไดดงน

2.1 ความรเกยวกบโรคเบาหวาน ม



อบลราชธาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากการศกษาพบวาผ ปวยโรคเบาหวาน สวนใหญ

มความรอยในระดบปานกลาง ( X = 1.77, S=0.43)

จะเหนไดวา ความร ความเขาใจ และความจาทรบ

จากการใหสขศกษาของเจาหนาทสาธารณสข

รวมทงขอมลขาวสารทผ ปวยโรคเบาหวานไดรบ

จากสอตางๆ มความสมพนธกบการดแลสขภาพ

ตนเอง สอดคลองกบ นตยา แกวสอน (2548 : 91-

92) ทไดศกษาเรอง แรงจงใจภายในและพฤตกรรม

ควบคมนาตาลในเลอดของผทเปนเบาหวานชนดท

2 เชนเดยวกบ นนทวน หมนทอง และคนอนๆ

(2552 : บทคดยอ) ผ ปวยเบาหวานมการดแล

ตนเองระดบปานกลาง ปจจยทมอทธพลตอการ

ดแลตนเองไดแก ความร และการรบรเกยวกบ

โรคเบาหวานชนดไมพงอนซลน มอทธพลตอการ

ดแลตนเองของผ ปวยโรคเบาหวานชนดไมพง

อนซลนในตาบลหนองหลวง อาเภอสวางแดนดน

จงหวดสกลนคร และ อนกล พลศร(2550 :

บทคดยอ) ศกษาเรองความร ทศนคต และ

พฤ ตก ร รม กา ร บ ร โภ ค อา หา ร ขอ งนก ศก ษ า

มหาวทยาลยรามคาแหง พบวา ความรกบทศนคต



และกบพฤตกรรมมความสมพนธกนทางบวกอยาง

มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

2.2 ทศนคตตอโรคเบาหวาน ไมมม



อบลราชธาน โดยกลมตวอยางมทศนคตเกยวกบ

โรคเบาหวานอยในระดบตาทาใหไมมความสมพนธ

กบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเอง ซงสอดคลอง

กบการศกษาของ สมณฑา สรอยนา และอนๆ

(2550:49) ทศกษาความสมพนธระหวาง ความร

ทศนคต และการปฏบตตนในการปองกนโรคเอดส

ของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนในโรงเรยนบาน

หนองใยบว ตาบลหนองกวาง อาเภอโพธาราม

จงหวดราชบร ความสมพนธระหวาง ทศนคตกบ

การปฏบตตนในการปองกนโรคเอดส พบวาระดบ

ทศนคตกบการปฏบตตนในการปองกนโรคเอดส

ของประชากรทศกษาไมพบวาสมพนธกนอยาง



จากการศกษาพฤตกรรมการดแล

ตนเองของผ ปวยโรคเบาหวาน อาเภอเดชอดม

จงหวดอบลราชธานมขอเสนอแนะดงน

1. ขอเสนอแนะสาหรบการนาผลวจยไป

ใชประโยชน

ผ ล ก า ร ว จ ย ค ร ง น พ บ ว า ผ ป ว ย

โรคเบาหวาน สวนใหญมความรอยในระดบปาน

กลาง มทศนคตโดยรวมอยในระดบตา และม

พฤตกรรมการดแลสขภาพตนเอง โดยรวมอยใน

ระดบดมาก ผ ปวยโรคเบาหวานทมความรเกยวกบ

โรคเบาหวาน จานวนสมาชกในครอบครว และ

ความเกยวของของผดแลตางกน มพฤตกรรมการ

ดแลสขภาพตนเองแตกตางกนอยางมนยสาคญ

ทางสถต เมอศกษาหาความสมพนธระหวาง

ความร ทศนคต และพฤตกรรมการดแลสขภาพ

ตนเอง พบวาความรเ กยวกบโรคเบาหวาน ม


ดงนนหนวยงานทเกยวของจงควรนาพฤตกรรมการ

ดแลสขภาพตนเองของผ ปวยโรคเบาหวานดงกลาว

มาวางแผนการพฒนาและการบรหารจดการเพอให

เกดการสงเสรมพฤตกรรมการดแลตนเองของผ ปวย

โรคเบาหวานตอไป

1. จากผลการวจยเมอศกษาในสวน

ความร ทศนคต และพฤตกรรมการดแลสขภาพ

ตนเองผ ปวยโรคเบาหวานพบวา มความรอยใน

ระดบปานกลาง มทศนคตอยในระดบตา และม

พ ฤ ต ก ร ร ม ก า ร ด แ ล ส ข ภ า พ ต น เ อ ง ผ ป ว ย

โรคเบาหวานอยในระดบดมาก จงควรจดวทยากร

ทมความร ความชานาญในใหสขศกษา ตลอดจน

บคลากรทางสาธารณสข ควรหากลวธในการใหสข

ศกษา รวมทงการใชสอตางๆ ททนสมย เขาใจงาย

เพอกระตนใหผ ปวยโรคเบาหวานมความร ทศนคต

และพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองใหเพมมาก

ขน

2. การจดอบรมควรเ นนทงดาน

ความร ทศนคต และการปฏบต และการทจะ

เปลยนทศนคตของผ ปวยโรคเบาหวานทตาไปสการ

ปฏบตทดขน ตองอาศยการใหสขศกษาในหมบาน

หรอชมชนทผ ปวย โรคเบาหวานอาศยอย เพอให

ความรทศนคต และการปฏบตตนเกยวกบการดแล

สขภาพตนเองของผ ปวยโรคเบาหวานควบคกนไป

ซงจะสงผลใหความร ทศนคตและพฤตกรรมม

ความสมพนธกน

3. ควรจดอบรมใหความร และการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมแกสมาชกในครอบครวของ

ผ ปวยโรคเบาหวาน รวมทงผ เกยวของในเรองการ

ดแลผ ปวยโรคเบาหวาน ทงนเพราะครอบครวม

ความใกลชดผ ปวยมากทสด เปนแรงสนบสนนและ



คอยกระต นเตอนใหผ ปวยมพฤตกรรมการดแล

ตนเองอยางถกตองเหมาะสม

4. ในดานพฤตกรรมการดแลสขภาพ

ตนเอง แมวากลมตวอยางสวนใหญมพฤตกรรม

การดแลสขภาพตนเองในภาพรวมอยในระดบด

มาก แตเมอพจารณาเปนรายดานพบวา มกลม

ตวอยางบางสวนทมพฤตกรรมยงไมเหมาะสม เชน

การออกกาลงกาย และการควบคมระดบนาตาลใน

เลอด จงถอเปนสงสาคญอยางเรงรบท จะตอง

หาทางปรบเปลยนพฤตกรรมของผ ปวยใหถกตอง

มากขน โดยการจดใหมเวทแลกเปลยนเรยนร

พฤตกรรมในการดแลสขภาพตนเองในคลนก

โรคเบาหวาน เพอเปนการเรยนรและถายทอด

ประสบการณของกลมผ ปวยโรคเบาหวานดวยกน

เปนการสรางความตระหนกใหเกดกบผ ปวยมากขน

ทงน เพ อใ ห เ กดการน าไปสการ เปลยนแปลง

พฤตกรรมไดถกตอง เหมาะสม และยงยนตลอดไป

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1.ศกษ า รป แบบ กา รป ร บ เป ลย น

ทศนคตของผ ปวยเบาหวาน เพอใชในการพฒนา

แนวทางในการดแลผ ปวยโรคเบาหวานตอไป

2.ศกษาเชงทดลองรปแบบการดแล

ผ ปวยโรคเบาหวาน เพอใชเปน แนวทางในการ

แกไขปญหาของผ ปวยโรคเบาหวานตอไป



เอกสารอางอง จตรงค ประดษฐ. ความสมพนธระหวางความเชอดานสขภาพกบพฤตกรรมการดแลตนเองของผปวยเบาหวาน

โรงพยาบาลกาแพงเพชร. วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม, 2540.

ทววรรณ กงโคกกรวด. ความสมพนธระหวางปจเจกสวนบคคล ความรเกยวกบโรคเบาหวาน การสนบสนนจาก

ครอบครวและชมชน กบการดแลตนเองของผปวยโรคเบาหวาน โรงพยาบาลชมชน จงหวดกาฬสนธ.

วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2540.

ธรวฒ เอกะกล. ระเบยบวธวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 3. อบลราชธาน : วทยาการพมพ, 2546.

นนทวน หมนทอง และคนอนๆ. รายงานการวจยปจจยทมอทธพลตอการดแลตนเองไดแก ความร และการรบรเกยวกบ

โรคเบาหวานชนดไมพงอนซลน มอทธพลตอการดแลตนเองของผปวยโรคเบาหวานชนดไมพงอนซลน

ในตาบลหนองหลวง อาเภอสวางแดนดน จงหวดสกลนคร. สกลนคร : มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร, 2552.

นตยา แกวสอน. แรงจงใจภายในและพฤตกรรมควบคมนาตาลในเลอดของผทเปนเบาหวาน

ประคอง กรรณสต. สถตเพอการวจยทางพฤตกรรมศาสตร. กรงเทพฯ : สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. 2535.

ประภาพร จนนทยา. คณภาพผสงอายในชมรมทางสงคมผสงอายดนแดง. วทยานพนธพยาบาล ศาสตรมหาบณฑต

มหาวทยาลยมหดล, 2536.

พศมย ภนาเมอง. ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของผปวยโรคเบาหวาน ในจงหวดมกดาหาร.

วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน, 2551.

ภาวนา กรตยตวงศ. การพยาบาลผปวยเบาหวาน : มโนมตสาคญสาหรบการดแล. กรงเทพฯ : พ.เพรส, 2546.

ภมเรศ ศรระวงศ. ปจจยทมผลตอศกยภาพของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน (อสม.) ในการดาเนนงานหมบาน

จดการสขภาพจงหวดอานาจเจรญ. วทยานพนธสาธารณสขศาสตร มหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏ

อบลราชธาน, 2555.

มงคลชย แกวเอยม. ความสมพนธระหวางการรบรดานสขภาพ กบพฤตกรรมการดแลตนเองของ ผปวยโรคเบาหวาน

ตาบลหนองกลางนา อาเภอเมอง จงหวดราชบร. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏ

นครปฐม, 2550.

ยภาพร ศรจนทร. ปจจยทเกยวของกบการมารบบรการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลกของสตร ตาบลปาสก กงอาเภอภ

ซาง จงหวดพะเยา. การคนควาแบบอสระสาธารณสขศาสตร มหาบณฑต

มหาวทยาลยเชยงใหม, 2549.

วาสนา ปานดอก. กจกรรมการดแลผทเปนโรคจตเภททบานของผดแล. กรงเทพฯ : กรมสขภาพจต, 2545.

วรตน ปานศลา. หลกการวจยทางวทยาศาสตรสขภาพ. พมพครงท 2. ขอนแกน : ขอนแกนการพมพ 2544 : 149

ศรวทย หลมโตประเสรฐ. ความสมพนธระหวางการดแลตนเองของหญงตงครรภกบความรและการรบรเกยวกบการ

ตงครรภ. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล, 2534.

ศภรตน ไพศาลตนตวงศ. การศกษากระบวนการแสวงหาบรการสขภาพของผหญงโรคเบาหวานในภาคตะวนออก. วทยานพนธ

พยาบาลศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล, 2540.

โศรดา ชมนย และคณะ. ปจจยทมผลตอการควบคมระดบนาตาลในเลอดของผปวยเบาหวาน ชนดท 2 โรงพยาบาลรอง

คา อาเภอรองคา จงหวดกาฬสนธ. กาฬสนธ : สานกงานสาธารณสขจงหวด, 2551.

สาธารณสขอาเภอเดชอดม, สานกงาน.เอกสารประกอบการนเทศงานสาธารณสขปงบประมาณ2556. อบลราชธาน :

สานกงานสาธารณสขอาเภอเดชอดม, 2556.

หลกประกนสขภาพแหงชาต, สานกงาน. แนวทางเวชปฏบตสาหรบโรคเบาหวาน. กรงเทพฯ : โรงพมพรงศลปการพมพ,

2551.



สมณฑา สรอยนา และอนๆ. ความสมพนธระหวาง ความร ทศนคต และการปฏบตตนในการปองกนโรคเอดสของ

นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนในโรงเรยนบานหนองใยบว ตาบลหนองกวาง อาเภอโพธาราม จงหวด

ราชบร. นครปฐม : มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม, 2550.

อนกล พลศร. ความร ทศนคต และพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกศกษามหาวทยาลยรามคาแหง.วารสารวจยรามคาแหง 1

(กรกฎาคม – ธนวาคม 2551) : 49-50.

Cobb,S. Social Support and Health Through the Life Course. New York : Westriss, 1976.

Orem E.D. Nursing : Concepts of Practice. 7th ed. St. Louis: Mosby, 2001.

Pender N.J. Health Promotion in Nursing Practice. 3rd ed. New York: Apptetnr and Lange, 1996.

Rosenstock, Irwin M. “Historical Origins of the Health Belief Model,” Health Education Monographs. 2 (1974) : 328-

335.




ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธใน

นกเรยนหญงระดบมธยมศกษาตอนปลายในเขตจงหวดมกดาหาร

ยพน พมพสวสด*


เผาไทย วงศเหลา***

* สานกงานสาธารณสขจงหวดมกดาหาร

** คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

*** คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาปจจยดานคณลกษณะสวนบคคล ปจจยดานการไดรบ

ขอมลขาวสาร ปจจยดานเจตคตตอเรองเพศ และพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธในวยเรยนของนกเรยน

หญงระดบมธยมศกษา ในเขตจงหวดมกดาหาร 2) ศกษาความสมพนธระหวางปจจยดานคณลกษณะสวน

บคคล ปจจยดายการไดรบขอมลขาวสารและปจจยดานเจตคตกบเรองเพศกบพฤตกรรมเสยงตอการม

เพศสมพนธในวยเรยนของนกเรยนหญงระดบมธยมศกษา ในเขตจงหวดมกดาหาร

กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนหญงในระดบมธยมศกษาปท 4 - 6 ในโรงเรยน

มธยมศกษา ในเขตจงหวดมกดาหาร จานวน 375 คนเครองมอทใชในการรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถามมคา

ความเชอมนทงฉบบเทากบ .84 สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแกความถ คารอยละ คาเฉลยสวนเบยงเบน

มาตรฐานการทดสอบไคสแควรและคาสมประสทธ สหสมพนธอยางงายของเพยรสน

ผลการวจยพบวา

1. นกเรยนมอายเฉลย 16.93 ป อายสงสด 19 ป อายตาสด 15 ป สวนใหญอยในระดบชน

มธยมศกษาปท4 คดเปนรอยละ 40.27 มผลสมฤทธ ทางการเรยนภาคเรยนสดทายเกรดเฉลยอยระหวาง 2.51 –

3.00 คดเปนรอยละ 38.40 โดยพกอาศยอยกบบดาและมารดามากทสด คดเปนรอยละ 70.13 พบวาครอบครว

สวนใหญมรายไดอยระหวาง 5,000 – 10,000 บาท คดเปนรอยละ 40.00 สวนอาชพผปกครองสวนใหญพบวาม

อาชพทานามากทสด คดเปนรอยละ 60.53 และสถานภาพผปกครองพบวาสวนใหญบดา มารดาอาศยอย

ดวยกน คดเปนรอยละ 75.20



การไดรบขอมลขาวสารของนกเรยนหญงในระดบมธยมศกษาปท 4 – 6 ในโรงเรยนมธยมศกษาใน

เขตจงหวดมกดาหารโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง (x= 3.14) ปจจยดานเจตคตตอเรองเพศของนกเรยนหญง

ในระดบมธยมศกษาปท4 – 6 ในโรงเรยนมธยมศกษาในเขตจงหวดมกดาหารโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง

( x= 3.11) มพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธในวยเรยนโดยภาพรวมอยในระดบตา ( x= 1.41) โดยขอทม

คาเฉลยสงสดคอ การจบมอถอแขนกบครก (x= 1.68) รองลงมาคอ การโอบกอดกนกบครก (x= 1.66) และขอท

มคาเฉลยตาสดคอการดมไวนจนไมสามารถควบคมตวเองได ( x=1.20)

2. ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธในวยเรยนของนกเรยนหญงใน

ระดบมธยมศกษาปท 4 – 6 ในโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตจงหวดมกดาหารอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

นยสาคญ 0.01ไดแกอาย (r = 0.19) การไดรบขอมลขาวสารถงวธการหลกเลยงการมเพศสมพนธในวนเรยน

(r = 0.20) และเจตคตตอเรองเพศ (r = -0.41) มความสมพนธทางบวกกบสวนการรบรผลกระทบตอการม

เพศสมพนธในวยเรยน (r = 0.11) มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธในวยเรยนของ

นกเรยนหญงในระดบมธยมศกษาปท 4 – 6 ในโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตจงหวดมกดาหารอยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบนยสาคญ 0.05

ขอเสนอแนะการวจยครงตอไป ควรมการศกษาปจจยอนๆทเกยวของกบพฤตกรรมเสยงตอการม

เพศสมพนธในวยเรยน เชน สภาพแวดลอมในโรงเรยน สภาพแวดลอมรอบบรเวณโรงเรยน แรงสนบสนนทาง

สงคม ทกษะชวต การทากจกรรมในกลมเพอนเปนตน

คาสาคญ พฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธ,นกเรยนหญงระดบมธยมศกษาตอนปลาย



Original Article

Factors Related to a Risky Behavior of Sexual Relations among the High School Female Students in

Mukdahan Province YupinPimsawat* Napaporn Sanpanawat** Paothai Wonglao*** *Mukdahan Provincial Public Health Office **Ubon Ratchathani rajabhat University ,Faculty of public health ***Ubon Ratchathani rajabhat University, Faculty of science Abstract

The research aimed to study the factors of personal personality, information, an attitude towards sex, and a risky behavior of sexual relations of the high school female students in Mukdahan province and to explore the relations between the factors of personal personality, information and attitude towards sex and a risky behavior of sexual relations among the high school female students. The samples used in the study were 375 Mattayomsuksa 4-5 students in Mukdahan province. The research instrument was a questionnaire with a confidence value equivalent to 0.84. Statistics used in data analysis were frequency, percentage, mean, standard deviation, Chi-square and Pearson’s correlation coefficient.


1. The high school female students in the study were on average aged 16.93 years, their maximum aged being 19 and minimum age being 15; the majority of the students under study were at Mattayomsuksa 4 (grade 10) or 40.27%; their learning achievement in the latest semester averaged between 2.51- 3.00 or 38.40%; they lived with their parents accounting for 70.13%; their family income ranged between 5000-10,000 baht a month; the students’ parents were farmers or 60.53%; their parents lived together accounting for 75.20%.

2. Access to information of the students in the study was overall moderate (X=3.41); the students’ attitude towards sex was moderate (X=3.11); they had a risky behavior regarding sexual relations at a low level (X=1.41); the aspect with a maximum value was a physical contact (X=1.68), followed by an act of hugging (X=1.66), the aspect with a minimum value was excessive drinking (X=1.20).

3. The factors related to a risky behavior of sexual relations of the students under study with a statistical significance of 0.01 were age (r=.19), exposure to information on how to avoid sexual relations during the learning age (r=.20), and attitude towards sex (r=.41). Perception of an effect of sexual relations on learning (r=.11) was positively related to a risky behavior of sexual relations among the high school female students in Mukdahan province with a statistical significance of 0.05.

Keywords ; High School a Students Sexual Behavior



บทนา

วย รนเ ปนวยท มการเปลยนแปลง

พฤตกรรมทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม

และความตองการการมเพศสมพนธซงเปนความ

ตองการทเปนธรรมชาตพนฐานของมนษย อกทง

ในชวงทศวรรษท ผานมาสภาพสงคมท มการ

เปลยนแปลงไป ซงมลกษณะสงคมทเปดกวาง การ

สอสารทไ รพรมแดน สอทกระต นให เกดความ

ตองการการมเพศสมพนธกอนวยอนควร คานยม

ข อ ง ส ง ค ม ท เ ป ลย น แ ป ล ง ไ ป ม อ ง ว า ก า ร ม

เพศสมพนธ เ ปนเ รองธรรมดา โดยเหตปจจย

ดงกลาว ทาใหวยรนสามารถมเพศสมพนธไดอยาง

มอ ส ระ มา กขน เ ปน สง กร ะต น ใ ห เ ก ดก าร ม

เพศสมพนธกอนวยอนควร สาเหตทสาคญอก

ประการหนงของการมเพศสมพนธกอนวยอนควร

ของวยรน คอการทสงคมไทยเปดรบเอาวฒนธรรม

ตะวนตกเขามาโดยไมใสใจวฒนธรรมอนดงามของ

ชนชาตไทยทมมาแตอดต วฒนธรรมตะวนตกท

สงผลตอการมเพศสมพนธกอนวยอนควร เชน เรอง

การมเพศสมพนธ วฒนธรรมตะวนตกถอวาเปนสง

ปกตตามธรรมชาต ประกอบกบสอทางเพศตาง ๆ

ม เ พ ม อ ย า ง ม า ก ม า ย เ ช น ส ง พ ม พ ว ด โ อ

อนเตอรเนต สงคมออนไลน สถานบนเทงตาง ๆ ลวน

เปนสงกระต นใหวยรนมเพศสมพนธกอนวยอนควร

มากขนจากการทเปนยคโลกไรพรมแดนทาใหการ

เขาถงขอมลขาวสารไดงายขนโดยเฉพาะในกลม

วยรน ซงกลมวยรนสวนใหญจะคนหาความรเรอง

เพศจากอนเตอรเนตโดยทวโลกมหนาเวบเพจเรอง

เพศกวา 400 ลานหนาเฉพาะในประเทศไทยมถง

1.3 ลานหนาไมไดมการแยกแยะวาเปนเวบทด

หรอไมแตคาดวานาจะมเวบทไมดประมาณรอยละ 1

สวนใหญเกยวกบการตงกระทถามและคลปแอบถาย

โดยจากการเกบขอมลทวประเทศของทรฮตตลอดป

2549 พบวาเรองทคนไทยนยมเขาไปคนหา 4 อนดบ

แรก ไดแก เกมส รอยละ 18 เพลง รอยละ 18 ดวง รอย

ละ 10 และแอบถาย รอยละ 5 ซงเปนเรองทนาเปน

หวงมากทคนไทยมการคนหาเรองแอบถายมากถง

ขนาดนสานกงานกองทนสนบสนนการเสรมสราง

สขภาพ (สสส.) จะนาขอมลมาทาการวเคราะห

เพอใหรเกยวกบความสนใจของคนไทยมากขนการ

คนหาขอมลเรองเพศทางอนเตอรเนตโดยขาด

คาแนะนาทถกตองจากผใหญสงผลใหเกดความรผด

ๆ และสรางปญหาตามมาโดยเฉพาะอยางยงการ

ตงครรภทงทไมพรอมในกลมอาย15 - 18 ปพบวา

ในป 2549 วยรนไทยตงครรภไมพงประสงค 90 คนใน

1,000 คน เพมขนจากป 2547 ทมเพยง 70 คน ใน

1,000 คน คาดวาอก 2 ปจะมจานวนทะลหลกรอย

ไดถาหากสภาพสงคมยงเปนเชนนและเมอเทยบกบ

ประเทศญป นพบวาไทยมอตราสงกวาถง 20 เทา

เนองจากประเทศญป นมเพยง 4 ใน 1 พนคน สวน

หนงอาจเปนเพราะญป นมการคมกาเนดทดกวา

และมกฎหมายการทาแทงทยดหยน (กฤษดา

เรองอารยรชต 2550 : 53) ปจจบนพบวาปญหา

พฤตกรรมทางเพศของวย รนเ ปนปญหาหนงท

สาคญในสงคมไทยรวมทงพบวาปญหาการม

เพศสมพนธของนกเรยนวยรนพบไดทวไปโดยการ

มวสมหรอการมเพศสมพนธในกลมนกเรยนวยรนม

จ า น ว น เ พ ม ม า ก ข น อ ย า ง ร ว ด เ ร ว แ ล ะ จ ะ ม



เพศสมพนธในระดบอายทลดลงเรอย ๆ มการ

สา ร ว จ พ บ ว า สบ ป ท แ ล ว ว ย รน จ ะ เ ร ม ก า ร ม

เพศสมพนธเมอมอาย 19 ปแตปจจบนวยรนจะเรม

มเพศสมพนธอาย 15 ป ซงยงอยในวยเรยน

เนองจากวยรนเปนวยทมการเปลยนแปลงเตมท

พฒนาการทางกายเขาสวฒภาวะอยางสมบรณ

เปนเหตใหมการเปลยนแปลงดานอน ๆ ตามมา

เชนดานอารมณ สมพนธภาพกบผอน คานยม เจต

คตเปนชวงทมอารมณเพศสงสดและรนแรงจะม

การตนตวทางเพศไดงายและรวดเรวความคดและ

ความปรารถนาเกยวกบเรองเพศตรงขามกเกดขน

ดวยความสนใจพฤตกรรมทางเพศมกเกดจากการ

อยากลองและเปนไปตามธรรมชาตเรมพฒนา

ความสมพนธกบเพอนตางเพศเมออยในกลมเพอน

หรอสถานการณและสงแวดลอมทไมเหมาะสม

ดงนนนกเรยนในวยนไมไดคดอะไรมากเพยงแต

อยากลองและเพอสนกสนานคานยมความรสกจาก

การสารวจพฤตกรรมทางเพศของกลมวยรนชาย

หญงยคใหม พบวา เดกมธยมศกษาเปนกลมทม

ปญหาเรองเพศสมพนธถงขนาดตงครรภมากทสด

โดยในป 2542 พบประมาณรอยละ 12.5 และใน

ป 2549 เพมขนเปนรอยละ 14.5 (นศารตน รอดปรง

2553 : 1) พฤตกรรมเสยงทางเพศของวยรนไทย

มปญหาโดยพบวานกเรยนในระดบมธยมศกษา

ม เพศสมพนธครงแรกอายนอยลงเ รอย ๆ คอ

อยระหวาง12-18 ป (ยงยทธ วงศภรมยสานต2547

: 85) ซงจากผลสารวจของสถาบนครอบครวไทย

และการทบทวนวรรณกรรมของคณะสาธารณสข

ศาสตรมหาวทยาลยมหดล พบวา อายของเดกไทย

ทเรมมเพศสมพนธครงแรกลดลงจากอาย 16-17 ป

มาเปน 9-10 ป (วารณ ฟองแกว 2547 : 47-77)

และเรมมเพศสมพนธครงแรกอาย 9-12 ป (ยพด

ศรวรรณ และคนอน ๆ 2553 : 3)

การมเพศสมพนธ กอนวยอนควรเปน

ปญหาทมแนวโนมเพมขนในกลมเดกนกเรยนใน

ประเทศไทยโดยมรายงานวาการมเพศสมพนธครง

แรกทงของเพศหญงและเพศชายเรมเมออายเฉลย

ประมาณ 13 ป ซงผลกระทบทตามมาไดแกการ

เกดโรคตดตอทางเพศสมพนธและการตงครรภกอน

วยอนควรจากรายงานการวจยถงสาเหตของการม

เพศสมพนธกนเรวขนในกลมนกเรยนไดแกการดม

สราและการเทยวสถานเ รงรมยกบ เพอนซง

สอดคลองกบสถตของโครงการตดตามสภาวการณ

เดกและเยาวชนระดบจงหวดของเดกมธยมศกษา

ตอนตนในจงหวดลพบร ป พ.ศ. 2548-2549

ทรายงานวารอยละ 9 ของเดกมธยมศกษาตอนตน

ยอมรบวาเคยมเพศสมพนธซงสถตสงกวาคาเฉลย

ทวประเทศทมรายงานประมาณรอยละ 8 และยง

พบวาสาเหตทสาคญคอการเขาถงแหลงกระต น

อารมณทางโดยอนเตอรเนตเปนแหลงเสพสอลามก

ทสาคญทสดในรายงานยงระบวาเปนการตนโป/ว

ซดโป/เวปโปประมาณรอยละ 26 ซงสงกวาคาเฉลย

ทวประเทศทมเพยงรอยละ 23 และการเทยว

กลางคนอยางนอย 1 วน/สปดาห (วชราภรณ บตร

เจรญ 2555:31)

สถานการณอนามยเจรญพนธในวยรน

และเยาวชนในประเทศไทย โดยสานกอนามย



การเจรญพนธ พบวา อตราการตงครรภของหญง

อาย 15-19 ปตอพนประชากรหญง15-19 ป ขอมล

ระหวางป 2548 – 2553 คดเปนอตรา 55.0, 54.7,

55.2, 56.3, 56.4 และ 56.1 ตอพนประชากร

ตามลาดบ ในสวนอตราการตงครรภในวยรนจาแนก

ตามกลมอาย ป 2553 พบวา อายการตงครรภของ

วยรนหญง อาย 10-14 ป อตรา 2.0 ตอพน

ประชากร อาย 15-17 ป อตรา 46.8 ตอพน

ประชากร อาย 18-19 ป อตรา 82.7ตอพน

ประชากร และอาย 15-19 ป อตรา 56.1 ตอพน

ประชากร (สานกอนามยเจรญพนธ กรมอนามย

กระทรวงสาธารณสข 2553: 1) ในสวนอตราปวย

ดวยโรคตดตอทางเพศสมพนธรายงานฉบบลาสด

ของโครงการเอดสแหงสหประชาชาต (UNAIDS)

ใหขอมลภาพรวมเกยวกบสถานการณเอดสวาในป

2550 มผ ตดเชอทวโลกประมาณ 33 ลานคนและ

จานวนผ ตดเชอ(HIV) รายใหมลดลงจากราว ๆ 3

ลานคนในป 2544 เหลอประมาณ 2.7 ลานคนในป

2550 สวนสถานการณโรคเอดสในประเทศไทย

อตราปวยดวยโรคตดตอทางเพศสมพนธในวยรน

และเยาวชน อาย 15-24 ป โดยสานกระบาดวทยา

กรมควบคมโรค ขอมลระหวางป 2548 – 2553

พบวาพบผ ปวยดวยโรคตดตอทางเพศสมพนธตอ

แสนประชากร อตรา 41.5, 52.1, 50.0, 59.5,76.5

และ79.8 ตอแสนประชากร ตามลาดบ (สานก

ระบาดวทยา กรมควบคมโรค 2553:1) สานก

ระบาดวทยากรมควบคมโรคยงไดรบรายงานผ ปวย

เอดสจากสถานบรการสาธารณสขภาครฐและเอกชน

ตงแต พ.ศ. 2527 ถงวนท 30 กนยายน พ.ศ. 2552

รวมทงสน 357,407 ราย และมผ เสยชวต 95,793 ราย

กลมอายทพบมากเปนกลมวยทางานทมอายระหวาง

20 - 44 ปโดยพบวากลมอาย 30 - 34 ป มผ ปวย

สงสด (รอยละ24.84) รองลงมาอาย 25 - 29 ป

35 – 39 ป และ 40 – 44 ป คดเปนรอยละ 22.08,

17.72 และ 10.10 ตามลาดบ สวนกลมอายตาสดคอ

กลมอาย 10-14 ป (รอยละ 0.42) และจากรายงาน

จะเหนไดวาจานวนผ ปวยและตายดวยโรคเอดสใน

ประเทศไทยมแนวโนมทลดลงแตทนาวตกกคอกวา

รอยละ 45 ของผ ตดเชอรายใหมจะเปนกลมวยรน

อายระหวาง15-24 ปโดยการมเพศสมพนธเปน

ปจจยสาคญททาใหตดเ ชอเอชไอว (นศารตน

รอดปรง 2553 : 2)

จากขอมลของสานกงานสาธารณสข

จงหวดมกดาหาร เกยวกบสถานการณโรคเอดส

จานวนและอตราผ ปวยเอดสตอแสนประชากร ป 2553

อตรา 6.99 ป 2554 อตรา 6.21 และป 2555 อตรา

2.36 โดยพบสงสดทอาเภอหวานใหญ อตรา 17.04

ตอแสนประชากร ซงพบวา จานวนผ ปวยรายใหม

เปนกลมวยรนอาย 15–19 ป และในป 2556 อตรา

6.97 จากการสารวจขอมลเฝาระวงพฤตกรรมท

สมพนธกบการตดเชอเอชไอว ในกลมวยรนชาย

จงหวดมกดาหาร ป 2556 พบวา นกเรยนชายชน

มธยมศกษาปท 5 ทมเพศสมพนธ มอตราการใช

ถงยางอนามย 77.27 ตอแสนประชากร ซงจากการท

เยาวชนในจงหวดมกดาหาร มพฤตกรรมการม

เพศสมพนธกอนวยอนควรและพฤตกรรมการม

เพศสมพนธโดยไมปองกน นน สงผลใหเกดปญหา

ตาง ๆ ตามมามากมาย เชน ปญหาการตงครรภ

กา ร ท าแ ท ง แ ล ะ กา ร ต ด เ ช อ โร ค ต ดต อ ท า ง

เพศสมพนธ เปนตน จากพฤตกรรมเสยงทางเพศ



สงผลใหเกดปญหาการตงครรภในวยรนเพมสงขน

ระหวางป 2552-2555 อตราการคลอดบตรของ

มารดาวยรน อายนอยกวา 20 ป มแนวโนมสงขน

รอยละ 13.89, 15.80, 16.52 และ17.90 ตามลาดบ

และในป 2556 มอตราการคลอด ในมารดาอาย 15-

19 ปคดเปน 14.52 ตอพนประชากร พบวามเดก

แรกคลอดนาหนกตากวาเกณฑจานวน 81 ราย และ

อายตาทสดของมารดาอาย 15-19 ป ทพบวามเดก

แรกคลอดนาหนกตากวาเกณฑ คอ อาย 11 ป

(สานกงานสาธารณสขจงหวดมกดาหาร 2557 :

1-15) จากขอมลดงกลาว แสดงใหเหนถงการ

เพมขนของพฤตกรรมการมเพศสมพนธในวยเรยน

นบวนจะมแนวโนมทสงขนกลมสตรตงครรภวยรน

เ ปนกลมประชากรทควรใหความสาคญ การ

ตงครรภในวยรนมผลกระทบตอสตรตงครรภทารก

และครอบครวรวมถงสงผลตอสงคมในหลายดาน

สตรตงครรภวยรนเปนผ ขาดประสบการณความร

และวฒภาวะ ผ วจยจงมความสนใจทจะศกษาถง

ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมเสยงตอการม

เพศสมพนธในนกเรยนหญงระดบมธยมศกษาตอน

ปลายในเขตจงหวดมกดาหารโดยประยกตใช

แนวคดการไดรบขอมลขาวสารและเจตคตตอเรอง

เพศ ซงปจจบนการไดรบขอมลขาวสาร เปนยคโลก

ไรพรมแดน และการเขาถงขอมลขาวสารทาไดงาย

รวมทงขอมลเกยวกบเรองเพศดวย จงมสวนตอ

พฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธในนกเรยน

หญงได รวมทงเจตคตซงเปนความคด ความชอบ

ความเกลยด ซงจะมผลตอการแสดงออกของบคคล

ได ดงนนการทราบถงการไดรบขอมลขาวสารใน

เรองเพศและเจตคตเกยวกบเรองเพศจะทาใหทราบ

ถงพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธในกลมวย

เรยนได การศกษาถงการไดรบขอมลขาวสารและ

เจตคตตอเรองเพศ จะทาใหทราบถงแนวโนม

เกยวกบพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธใน

นกเรยนหญงระดบมธยมศกษาตอนปลายในเขต

จงหวดมกดาหารได เพอนาผลการวจยใชเปน

ขอมลในการวางแผนและแกไขปญหาพฤตกรรม

เสยงตอการมเพศสมพนธในวยเรยน ตลอดจน

สนบสนนสงเสรมใหนกเรยนมพฤตกรรมทางเพศท

เหมาะสม อนจะนาไปสการลดปญหาทงดานการ

ตงครร ภ กอนวยอนคว ร และ โรคตด ตอจา ก

เพศสมพนธตอไป


1) ศกษาปจจยดานคณลกษณะสวน

บคคล การไดรบขอมลขาวสาร เจตคตตอเรองเพศ

และพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธในวยเรยน

ของนกเรยนหญงระดบมธยมศกษาตอนปลาย ใน

เขตจงหวดมกดาหาร

2) ศกษาความสมพนธระหวางปจจย

ดานคณลกษณะสวนปจจยดานการไดรบขอมล

ขาวสาร และปจจยดานเจตคตตอเรองเพศกบ

พฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธในวยเรยนของ

นกเรยนหญงระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในเขต

จงหวดมกดาหาร




การวจยครงนเปนการวจยเชงวเคราะห

(Analytical Research) เพอศกษาปจจยทม

ค ว า ม สม พ น ธ ก บ พฤ ต ก รร ม เ ส ย ง ต อก า ร ม

เพศสมพนธในวยเ รยนของนกเรยนหญงระดบ

มธยมศกษาตอนปลาย ในเขตจงหวดมกดาหาร


1) ประชากรทใชในการวจยครงนเปน

นกเรยนหญงในระดบมธยมศกษาปท 4 – 6 ใน

โรงเรยนมธยมศกษา จานวน 30 แหง ในเขตจงหวด

มกดาหาร จานวน 4,989 คน ภาคเรยนท 2 ป

การศกษา 2557

2) กลมตวอยางทใชในการวจยครงน

เปนนกเรยนหญงในระดบมธยมศกษาปท 4 - 6 ใน

โรงเรยนมธยมศกษา จานวน12 แหง ในเขตจงหวด

มกดาหาร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จานวน

375 คน ซงไดมาโดยวธสมตวอยางแบบกลม

(Cluster Sampling) กาหนดขนาดตวอยางโดยใช

สตร (Yamane1973 : 887, อางถงใน ธรวฒ เอกะกล

2546 : 135) กาหนดใหระดบความคลาดเคลอน

เทากบ 0.05

n=N

1+N.e2

แทนคาจากสตรดงนคอ

n =4,989

1+4,989×0.052

n = 370.31

เพอให เ กดความเทยงตรงในการ

อางองผลการวจยสประชากรจงเพมขนาดตวอยาง

เปน 375 คน


ใ ช ว ธ ก า ร ส ม ต ว อ ย า ง แ บ บ กล ม

(Cluster Sampling) โดยใหโรงเรยนเปนหนวยการ

สม สมโรงเรยนมารอยละ 40 ของจานวนโรงเรยน

ทงหมด ดวยวธการสมแบบชนภมโดยใชขนาด

โรงเรยนเปนชนภม ไดโรงเรยนจานวน 12 แหง

และใหนกเรยนหญงเปนหนวยการสม สมนกเรยน

หญงจากโรงเรยนเปนสดสวน โดยใหขนาดของ

โรงเรยนเปนชนภม ไดจานวนนกเรยนทถกสม จาก

โรงเรยนขนาดใหญ 269 คน และโรงเรยนขนาดเลก

106 คน และใชว ธการสมอยางงาย (Sample

Random Sampling) ไดขนาดตวอยางรวมทงสน

375 คน



เปนแบบสอบถาม (Questionnaires) แบงออกเปน

4 สวน ดงน

สวนท 1คาถามเกยวกบคณลกษณะ

ส ว น บ ค ค ล ป ร ะ ก อ บ ดว ย เ พศ อา ยระดบชน

ผลสมฤทธ ทางการเรยนลกษณะการพกอาศยฐานะ

ทางเศรษฐกจของครอบครว และอาชพผ ปกครอง

ลกษ ณะของค าถามเ ป นแบบสอบถามชน ด

กาหนดใหเลอกตอบ (Check Lists) และ เตมคาลง

ในชองวางจานวน 7 ขอ



สวนท 2 คาถามเกยวกบปจจยดาน

การได รบขอมลขาวสารประกอบดวย ว ธการ

หลก เลยงการม เพศสมพนธ ในว ยเ ร ยน และ

ผลกระทบตอการมเพศสมพนธในวยเรยน เปน

คาถามดานบวก และดานลบ มลกษณะเปนมาตรา

สวนประมาณคา 5 ตวเลอก คอ มากทสด มาก

ปานกลาง นอยนอยทสด จานวน 33 ขอ มคาความ

เชอมนเทากบ .84

สวนท 3 คาถามเกยวกบปจจยดาน

เจตคตตอเรองเพศ เปนคาถามดานบวกและดาน

ลบ ม ลกษ ณ ะเ ปน ม าต ร าส วน ป ระ ม าณ ค า

5 ตวเลอก คอ เหนดวยมากทสด เหนดวยมาก เหน

ดวยปานกลาง เหนดวยนอย และเหนดวยนอยทสด

จานวน 11 ขอ มคาความเชอมนเทากบ 0.84

สวนท 4 คาถามเกยวกบพฤตกรรม

เสยงตอการมเพศสมพนธในวยเรยนเปนคาถามดาน

บวกและ ดานลบ มลกษ ณะเ ปนมาตราสวน

ประมาณคา 4 ตวเลอก คอ ปฏบตเปนประจา

ปฏ บตบอยค รง ป ฏบ ตนาน ๆครง ไมปฏ บ ต

จานวน 28 ขอ มคาความเชอมนเทากบ 0.84


ผ วจยไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมล

ตามขนตอนดงน

1 . ผ ว จ ย ข อ ห น ง ส อ จ า ก ค ณ ะ

ส า ธ า ร ณ สข ศ า ส ต ร ม ห า ว ท ย า ลย ร า ช ภ ฏ

อบลราชธาน ถงผ อานวยการโรงเรยนทเปนกลม

ตวอยางในการเ กบขอมลเพอขออนญาตเกบ

รวบรวมขอมลชแจงวตถประสงคและขอความ

รวมมอในการเกบรวบรวมขอมล


ขอมลไปยงผอานวยการโรงเรยนทเปนเปาหมายใน

การเ กบขอมลพรอมโครงรางวจยและตวอยาง

แบบสอบถามจานวน 1 ชด

3. การเกบรวบรวมขอมลเกบขอมล

โดยผ วจยและมผ ชวยนกวจยอาเภอละ 1 คน ชวย

เกบแบบสอบถามพรอมทงตรวจสอบความสมบรณ

ของคาตอบทกฉบบเพอใหไดขอมลครบถวน

4 . ตรวจสอบความสมบ รณ ของ

แบบสอบถามและ ขอมลจากนนลงรหสแล ะ

วเคราะหขอมล


สถตทใชในการวเคราะหขอมลในการ

ศกษาวจย ไดแก การแจกแจงความถ (Frequency),

คารอยละ (Percentage), คาเฉลย (Mean), สวน

เบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation),Chi–

Square Test และ Correlation Coefficient


1. ผลการศกษาขอมลปจจยดาน

คณลกษณะสวนบคคล การไดรบขอมลขาวสาร

และเจตคตตอเรองเพศ ปรากฏผล ดงน



1.1 พบวานกเรยนทตอบแบบสอบถามมาก

ทสดอยในระดบชนมธยมศกษาปท 4 คดเปนรอย

ละ 40.27 สวนใหญมผลสมฤทธ ทางการเรยนภาค

เรยนสดทายเกรดเฉลยอยระหวาง 2.51 – 3.00 คด

เปนรอยละ 38.40 โดยพกอาศยอยกบบดาและ

มารดามากทสด คดเปนรอยละ 70.13 พบวา

ครอบครวสวนใหญมรายได/ตอเดอนอยระหวาง

5,000 – 10,000 บาท คดเปนรอยละ 40.00 สวน

อาชพผปกครองสวนใหญพบวามอาชพทานามาก

ทสดคดเปนรอยละ60.53 และสถานภาพผปกครอง

พบวาสวนใหญบดา มารดาอาศยอยดวยกน คด

เปนรอยละ 75.20 สวนอายมอายสงสด 19 ป อาย

ตาสด 15 ป และอายเฉลย 16.93 ป

1.2 การไดรบขอมลขาวสารของนกเรยน

หญงในระดบมธยมศกษาปท 4 – 6 ในโรงเรยน

มธยมศกษาในเขตจงหวดมกดาหาร พบวานกเรยน

ไดรบรขอมลขาวสารโดยภาพรวมอยในระดบปาน

กลาง (x= 3.14) (SD.=0.58) เมอพจารณาแยกเปน

รายดานพบวาการไดรบขอมลผลกระทบตอการม

เพศสมพนธในวยเรยนมคะแนนเฉลยสงสด

(x=3.66) (SD.=.60) ดงตารางท 1

1.2.1ดานการได รบขอมลขาวสาร

วธการหลกเลยงการมเพศสมพนธในวยเรยนนกเรยน

หญงในระดบมธยมศกษาปท4 – 6 ในโรงเรยน

มธยมศกษาเขตจงหวดมกดาหารได รบขอมล

ขาวสารเรองวธการหลกเลยงการมเพศสมพนธในวย

เรยนโดยรวมอยในระดบปานกลาง ( x= 3.06)

(SD.=0.90) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาทกขอ

อยในระดบปานกลางโดยขอทมคาเฉลยสงสดคอ

การไดรบขอมลขาวสารเกยวกบเรองทกษะการ

ปฏเสธเมออยในเหตการณเสยงตอการมเพศสมพนธ

ผานทางโทรทศน (x= 3.18) (SD.=0.93) รองลงมา

คอ การไดรบขอมลขาวสารเกยวกบ การควบคม

อารมณเมอเกดความตองการทางเพศผานทาง

โทรทศน (x= 3.16 ) (SD.=0.86)และขอทมคาเฉลย

ตาสดคอ การไดรบขอมลขาวสาร เกยวกบการ

ควบคมอารมณเมอเกดความตองการทางเพศผาน

ทางอนเตอรเนต ( x=2.86) (SD.=0.91)

1.2.2 การไดรบขอมลขาวสารผลกระทบตอ

การมเพศสมพนธในวยเรยนของนกเรยนหญงใน

ระดบมธยมศกษาปท 4 – 6 ในโรงเรยนมธยมศกษา

เขตจงหวดมกดาหารไดรบขอมลขาวสารเรอง

ผลกระทบของการมเพศสมพนธโดยภาพรวมอยใน

ระดบปานกลาง( x= 3.17) (SD.=0.89) เมอพจารณา

เปนรายขอพบวาแตละขออยในระดบระดบปานกลาง

โดยขอทมคาเฉลยสงสด คอ การไดรบขอมลขาวสาร

เรองผลกระทบของการตงครรภในวยเรยนเดกทเกด

มาอาจถกทอดทงเปนปญหาสงคมผานทางรายการ

โทรทศน (x= 3.34) (S.D.=0.94)รองลงมาคอการ

ไดรบขอมลขาวสารเรองผลกระทบของการตงครรภใน

วยเรยนวาอาจเกดการหยารางตามมาเนองจากความ

พรอมทงทางดานรางกายและจตใจผานทาง

อนเตอรเนต (x= 3.29) (SD.=0.91) และขอทม

คาเฉลยตาสดคอ



ไมไดรบขอมลขาวสารเรองความรนแรงของโรคซฟลส

วาเกดจากการมเพศสมพนธและเปนโรคทเปน

อนตรายถงชวต หากไมไดรบการรกษาทถกตองผาน

ทางโปรแกรมออนไลนเฟสบค ( x=2.96) (SD.= 0.85)

1.3 ปจจยดานเจตคตตอเรองเพศ

พบวานกเรยนหญงในระดบมธยมศกษาปท 4 – 6

ในโรงเรยนมธยมศกษาในเขตจงหวดมกดาหารมเจต

คตตอเรองเพศในวยเรยนโดยภาพรวมอยในระดบ

ปานกลาง ( x= 3.11) (SD.=0.70) เมอพจารณา

เปนรายขอพบวาทกขออยในระดบปานกลาง โดย

ขอทมคาเฉลยสงสดคอ เหนวาการกอดจบ เลาโลม

กบครกในวยเรยนเปนสงทสามารถทาไดไมมความ

เสยหายอะไร (x= 3.48) (SD.=1.06) รองลงมาคอ

การเชอวาการมเพศสมพนธกอนแตงงานเปนเรอง

ธรรมดา (x= 3.45) (SD.=1.15)และขอ ทมคาเฉลย

ตาสดคอการเชอวาการคบเพอนตางเพศในวยเรยน

เปนเรองปกต ( x=2.39) (SD.=0.90)

2. พฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธใน

วยเรยนพบวาพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธ

ในวยเรยนของนกเรยนหญงในระดบมธยมศกษาป

ท4 – 6 ในโรงเรยนมธยมศกษาในเขตจงหวด

ม ก ด า ห า ร ท ก ด า น อ ย ใ น ร ะ ด บ ต า (x=1.41)

(SD.=.47) ดานทมคะแนนเฉลยสงสดคอการมครก

ในวยเรยน (x= 1.51) (SD.=.56)รองลงมาคอการด

ส อ ท ก ร ะ ต น พ ฤ ต ก ร ร ม ท า ง เ พ ศ (x=1.37)

(S.D.=0.58)เมอพจารณาเปนรายขอพบวาทกขอ

อยในระดบตาโดยขอทมคาเฉลยสงสดคอ การจบ

มอถอแขนกบครก (x= 1.68) (SD.=0.76)รองลงมา

คอ การโอบกอดกนกบครก (x= 1.66) (SD.=0.88)

และขอท มคาเฉลยตาสดคอการดมไวนจนไม

สามารถควบคมตวเองได ( x=1.20) (SD.=0.54)

3.ความสมพนธ ระห วางปจจย ดาน

คณลกษณะสวนบคคลปจจยดานการไดรบขอมล

ขาวสาร ปจจยดานเจตคตตอเรองเพศในวยเรยน

กบพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธในวยเรยน

ของนกเรยนหญงในระดบมธยมศกษาปท 4 - 6 ใน

โรงเรยนมธยมศกษา ในเขตจงหวดมกดาหารสรป

ผลการวจยได ดงน

3.1 ปจจยดานคณลกษณะสวน

บคคล พบวาอาย ระดบชน ผลสมฤทธ ทางการ

เ รยน รายไ ดของครอบครว และสถานภาพ

ผปกครอง มความสมพนธกบพฤตกรรมเสยงตอการ

มเพศสมพนธในวยเรยน ของนกเรยนหญงในระดบ

มธยมศกษาปท 4 - 6 ในโรงเรยนมธยมศกษา ใน

เขตจงหวดมกดาหารอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ 0.01 สวนลกษณะการพกอาศย และอาชพ

ผปกครองไมมความสมพนธกบพฤตกรรมเสยงตอ

การมเพศสมพนธในวยเรยน ของนกเรยนหญงใน

ระดบมธยมท 4 - 6 ในโรงเรยนมธยมศกษา ในเขต

จงหวดมกดาหาร

3.2 การไดรบขอมลขาวสารถง

วธการหลกเลยงการมเพศสมพนธในวยเรยน และ

ปจจยดานเจตคตตอเรองเพศ มความสมพนธ

ทางบวกกบพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธใน

วยเรยนของนกเรยนหญงในระดบมธยมศกษาปท

4 - 6 ในโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตจงหวด

มกดาหารอยางมนยสาคญทางสถ ตทระดบ

นยสาคญ 0.01 สวนการรบรผลกระทบตอการม

เพศสมพนธในวยเรยนมความสมพนธทางบวกกบ



พฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธในวยเรยนของ

นกเรยนหญงในมธยมศกษาปท 4 - 6 ในโรงเรยน

มธยมศกษา ในเขตจงหวดมกดาหารอยางม

นย ส า ค ญ ท า ง ส ถ ต ท ร ะ ดบ น ย ส า คญ 0.05

อภปรายผล

1. จากการศกษาครงนพบวา อาย

ระดบชนผลสมฤท ธ ทางการเ รยนฐานะทาง

เศรษฐกจของครอบครวสถานภาพผ ปกครอง ม

ค ว า ม สม พน ธ กบ พ ฤ ต ก ร ร ม เ ส ย ง ต อ ก า ร ม

เพศสมพนธของนกเรยนหญงระดบมธยมศกษา

ตอนปลาย ในเขตจงหวดมกดาหาร อยาง ม

นย ส าคญ ท าง ส ถ ตท ร ะดบ .01 ส ว น อ า ช พ

ผ ป ก ค ร อ ง ล ก ษ ณ ะ ก า ร พ ก อ า ศ ย ไ ม ม

ความสมพนธกบพฤตกรรมเสยงการมเพศสมพนธ

ของนกเรยนหญงระดบมธยมศกษาตอนปลาย ใน

เขตจงหวดมกดาหาร อภปรายไดดงน

1.1 อายมความสมพนธทางบวก

พฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธของนกเรยน

หญงระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในเขตจงหวด

มกดาหารอ ธบายไ ด วา นก เ รยนหญงระดบ

มธยมศกษาตอนปลาย ในเขตจงหวดมกดาหารทม

อ า ยม า ก ข น จ ะ ม พ ฤ ต ก ร ร ม เ ส ย ง ต อ ก า ร ม

เพศสมพนธมากขนเนองจากการทนกเรยนมอาย

เพมมากขนนนยอมมโอกาสในการพบปะเพอนตาง

เพศ โอกาสในการรบสอตางๆ และพฒนาการทาง

เพศมากกวาคนทอายนอยกวา ซงสงตางๆเหลาน

ยอมสงผลตอพฤตกรรมทางเพศของนกเ รยน

โดยตรง สอดคลองกบการศกษาของ วชราภรณ

บตรเจรญ และคนอนๆ (2555 : 29-39) ไดศกษา

ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมเสยงทางเพศ

1.2 ระดบชน มความสมพน ธกบ

พฤตกรรมเสยงการมเพศสมพนธของนกเรยนหญง

ระดบมธยมศกษ าตอนปลาย ใน เขตจงหวด

มกดาหารอธบายได วาการทนกเรยนเรยนใน

ระดบชนเรยนทสงขนจะทาใหมพฤตกรรมเสยงตอ

การมเพศสมพนธมากขน ซงจากการผลการวจย

พบวานกเรยนชนทสงกวาจะมพฤตกรรมเสยงตอ

การมเพศสมพนธมากกวาเนองจาก ประสบการณ

ดานตางๆมากกวา รวมถงการเปลยนแปลง

ทางดานสรระวทยา และฮอรโมนในรางกายมความ

พรอมและความตองการตามธรรมชาตมากขน ซง

สอดคลองกบผลการศกษาของรางวล สข (2551 :

81) ไดศกษาปจจยเสยงตอการมเพศสมพนธของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย กรณศกษา

จงหวดนครปฐม ผลการวจยพบวาระดบชนท

แตกตางกนมปจจยเสยงตอการมเพศสมพนธท

แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ .05

1.3 ผลสมฤทธ ทางการเรยนม



ตอนปลาย ในเขตจงหวดมกดาหารอธบายไดวา

นกเรยนทมพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธใน

ระดบปานกลาง และระดบสงมโอกาสเกดขนกบ

นกเรยนทมเกรดเฉลยระหวาง 2.00 – 2.50 ซงจาก

การผลการวจยพบวานกเ รยนท มผลสมฤท ธ

ทางการเรยนตาจะมพฤตกรรมเสยง ตอการม

เพศสมพนธมากกวานกเรยนทมผลสมฤทธ ทางการ

เรยนสง เนองจาก เดกทเรยนดมกจะมการใชเวลา



วางในการทากจกรรมทเปนประโยชนในดานบวก

และ เ ดกกล มน จะถกด แลและ เอ าใจใสจา ก

ผ ปกครองเปนอยางดซงสอดคลองกบการศกษา

ของรางวล สข (2551 : 98) ไดศกษาปจจยเสยง

ตอการมเพศสมพนธของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ตอนปลาย กรณศกษาจงหวดนครปฐม

1.4 ฐานะทางเศรษฐกจของ

ครอบครวมความสมพนธกบพฤตกรรมเสยงตอการ

มเพศสมพนธของนกเรยนหญงระดบมธยมศกษา



ระดบปานกลางและระดบสง มโอกาสเกดขนกบ

นกเรยนทครอบครวมรายไดตอเดอน 5,000 –

10,000 บาท และ 10,001 – 15,000บาท ทงน

เนองจากครอบครวทมฐานะทางเศรษฐกจดนน

ยอมเลยงดบตรไดดเนองจากมปจจยสนบสนนทาง

เพอใหบตรหลานมโอกาสทางการศกษามากกวา

หรอสนบสนนเพอการทากจกรรมทเปนการใชเวลา

วางใหเกดประโยชนมากกวา ไมสอดคลองกบผล

การศกษาของ สรพรรณ บร (2548 : 63) ไดศกษา

ปจจยทมผลตอเจตคตตอการมเพศสมพนธในวย

เรยนของนกเรยนชวงชนท 3 โรงเรยนนวมนราชทศ

ส ต ร ว ท ย า พ ท ธ ม ณ ฑ ล เ ข ต ท ว ว ฒ น า

กรงเทพมหานคร

1.5 สถานภาพผ ปกครอง ม





ระดบปานกลางและระดบสง มโอกาสเกดขนกบ

นก เ รยนทบดาและมา รดาแยกกนอย ทง น

เนองจากการทนกเรยนมทงบดาและมารดาอยนน

โอกาสทจะไดรบความอบอน และการอบรมสงสอน

ยอมมโอกาสมากกวานกเรยนกลมอน ซงจะสงผล

ตอพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธของนกเรยน

เองสอดคลองกบผลการศกษาของพนอวด จนทนา

(2547 : บทคดยอ) ไดศกษาพฤตกรรมเสยงตอการ

มเพศสมพนธของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย

ในชมชนเกาะสมย

1.6 ลกษณะการพกอาศยไมม


เพศสมพนธของนกเรยนหญงระดบมธยมศกษาตอน

ปลาย ในเขตจงหวดมกดาหาร อธบายไดวาไมวา

นกเรยนจะมลกษณะการพกอาศยอยางไร กไมทา

ใหพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธของนกเรยน

หญงระดบมธยมศกษาตอนปลายแตกตางกน ทงน

เนองจากการเขาถงสอ การไดรบขอมลขาวสารซงม

ทงสอทางบวกและทางลบนน สามารถเขาถงไดงาย

หลายชองทาง ไมไดจากดวานกเรยนจะพกอาศยกบ

ใครไมสอดคลองกบผลการศกษาของสรพรรณ บร

(2548 : 63) ไดศกษาปจจยทมผลตอเจตคตตอการม

เพศสมพนธในวยเรยนของนกเรยนชวงชนท 3 โรง

เรยนนวมนราชทศ สตรวทยา พทธมณฑล เขตทว

วฒนา กรงเทพมหานคร

1.7 อ า ช พ ผ ป ก ค ร อ ง ไ ม ม



ตอนปลาย ในเขตจงหวดมกดาหารไมสอดคลองกบ

สมมตฐานขอท 1อธบายไดวาไมวาผ ปกครองของ



นก เ รย นจ ะ ม อา ชพ ทแต กต าง กน ก ไ มท า ใ ห

พฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธของนกเรยน


มกดาหารแตกตางกน ทงนเนองจากสภาพในสงคม

ปจจบนนนผ ปกครองตองประกอบอาชพเพอหา

เลยงครอบครว เวลาในการอบรมเลยงด การให

ความรก ความอบอน จงไมแตกกนตางกน ทาให

พฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธไมแตกตางกน

สอดคลองกบผลการศกษาของสรพรรณ บร (2548

: 63) ไดศกษาปจจยทมผลตอเจตคตตอการม

เพศสมพนธในวยเรยนของนกเรยนชวงชนท 3

โรงเรยน นวมนราชทศ สตรวทยา พทธมณฑล เขต

ทววฒนา กรงเทพมหานคร

2. การไดรบขอมลขาวสารถงวธการ

ห ลก เ ล ย ง ก า ร ม เ พ ศ สม พ น ธ ใ น ว ย เ ร ย น ม

ความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมเสยงตอการม

เพศสมพนธในวยเรยนของนกเรยนหญงในระดบ

มธยมท 4 - 6 ในโรงเรยนมธยมศกษา ในเขต

จงหวดมกดาหารอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

.01 สวนการรบรผลกระทบตอการมเพศสมพนธใน

วยเรยนมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมเสยง

ตอการมเพศสมพนธในวยเรยนของนกเรยนหญงใน

ระดบมธยมท 4 - 6 ในโรงเรยนมธยมศกษา ในเขต

จงหวดมกดาหารอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

นยสาคญ .05อธบายได ดงน

2.1 การได รบขอมลขาวสารถง

วธการหลกเลยงการมเพศสมพนธในวยเรยนม

ความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมเสยงตอการม



นกเรยนหญงระดบมธยมศกษาตอนปลายสามารถ

ทหลกเลยงการมเพศสมพนธ ในวยเ รยนได ด

เนองจากนกเ รยนหญงระดบมธยมศกษาตอน

ปลายทไดรบขอมลขาวสารถงวธการหลกเลยงการม

เพศสมพนธมาก ทงนเปนไปตามทฤษฎเกยวกบ

การเปดรบขาวสาร“มนษยตองอาศยการสอสาร

เปนเครองมอเพอใหบรรลวตถประสงคในการ

ดาเนนกจกรรมใด ๆ ของตน และเพออยรวมกบคน

อน ๆ ในสงคม ความตองการขาวสารจะเพมมาก

ขนเมอบคคลนนตองการขอมลในการตดสนใจ

หรอไมแนใจในเรองใดเรองหนง”(รางวล สข 2551 :

39) ซงสอดคลองกบการศกษาของ อบลรตน

วรรณวงษ (2553 : 158) ไดศกษาการวเคราะห

จาแนกประเภทปจจยทมความสมพนธตอการม

เพศสมพนธในวยเรยนของนกเรยนชวงชนท 4

จงหวดศรสะเกษ

2.2 การไดรบขอมลขาวสารถง

ผลกระทบต อการม เพศสมพนธ ในว ยเ ร ยน ม

ความสมพน ธ กบ พ ฤ ต ก ร ร ม เ ส ย ง ต อ ก า ร ม


ตอนปลาย ในเขตจงหวดมกดาหาร อธบายไดวา

ก า ร ท น ก เ ร ย น ม พ ฤ ต ก ร ร ม เ ส ย ง ต อ ก า ร ม

เพศสมพนธของนกเรยนหญงนอยลง เนองจาก

นกเรยนไดรบขอมลขาวสารถงผลกระทบตอการม

เพศสมพนธทาใหมความรความเขาใจในปญหาท

ตามมาจากการมเพศสมพนธ สอดคลองกบ

การศกษาของอบลรตน วรรณวงษ (2553 : 158)

ไดศกษาการวเคราะหจาแนกประเภทปจจยทม



ความสมพนธตอการมเพศสมพนธในวยเรยนของ

นกเรยนชวงชนท 4 จงหวดศรสะเกษ

3) เจตคตตอเรองเพศของนกเรยน


มกดาหารมความสมพนธทางลบกบพฤตกรรม

เสยงตอการมเพศสมพนธอธบายได วา การท

นกเรยนมเจตคตตอเรองเพศทงในดานบวกหรอ

ดานลบยอมสงผลตอพฤตกรรมเสยงตอการม


ตอนปลาย ซงเปนไปตามทฤษฏเกยวกบเจตคตตอ

“เจตคต คอ ความพรอมทจะแสดงออกในลกษณะ

หนงตอสถานการณบางอยางของบคคลมากนอย

เ พ ย ง ใ ด ต อ ส ง น น ท ไ ด จ า ก ก า ร เ ร ย น ร แ ล ะ

ประสบการณ แลวแสดงสภาวะของรางกายและ

จตใจในดานความพรอมทจะตอบสนองตอบคคล

หรอสงตางๆ ในลกษณะใดลกษณะหนง สอง

ลกษณะ คอ แสดงความพรอมทจะเขาไปหาเมอ

เกดความรสกชอบ เรยกวาเจตคตทดหรอทางบวก

ห รอ แสด งคว ามพ รอ มทจ ะหลกหน เ มอ เ ก ด

ความรสกไมชอบ เรยกวาเจตคตทไมดหรอทางลบ

ซงสอดคลองกบการศกษาของ วไล คณคา (2553 :

บ ท ค ด ย อ ) ผ ล ก า ร ศ ก ษ า พ บ ว า ป จ จ ย ท ม

ความสมพนธกบพฤตกรรมทางเพศของนกเรยน

ระดบชนมธยมศกษาปท 2 จงหวดอบลราชธาน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05


1.ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช

1.1 ครอบ ครวพอ แ มควร เ รยน ร

ธรรมชาตของวยรนใหความรกเปนกาลงใจอยเคยง

ขาง และคร อาจารย ควรมการศกษาขอมลสวน

บคคลของนกเรยนเพอประเมนความเสยงของ

นกเ รยนแตละคน แลวแบ งกลมนกเ รยนเพอ

ปรบเปลยนพฤตกรรมของนกเรยน รวมทงนา

นกเรยนเหลานมาเปนแกนนาในการรณรงคเพอ

สรางเจตคตทถกตองตอการมเพศสมพนธ ในวย

เรยน

1.2. ค ว ร ใ ห ข อ ม ล ข า ว ส า ร ใ ห

คาปรกษาหรอประสบการณทไดรบแกบตร หรอผท

อย ในการปกครองใหนกเ รยนไดทราบถงการ

หลกเลยงการมเพศสมพนธ และผลกระทบตอการม

เพศสมพนธในวยเรยน

1.3. สอมวลชนควรนาเสนอขาวสาร

ในลกษณะสรางสรรคมากกวาการนาเสนอท

กระต นอารมณทางเพศเพอเปนแนวทางในการ

ปองกน โ อกาสเ ก ดพฤตกร รมเสยง ตอการ ม

เพศสมพนธทอาจเกดขนในวยเรยนตอไป

2. ขอเสนอแนะการวจยครงตอไป

2.1 ควรมการศกษาปจจยอนๆท

เกยวของกบพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธใน

ว ย เ ร ย น เ ช น ส ภ า พ แ ว ด ล อ ม ใ น โ ร ง เ ร ย น

สภาพแวดลอมรอบบรเวณโรงเรยน แรงสนบสนน

ทางสงคม ทกษะชวต การทากจกรรมในกลมเพอน

เปนตน



2.2 การเกบขอมลเนองจากเรองเพศเปน

เรองทละเอยดออนการเ กบรวบรวมขอมลจง

ควรศกษาโดยใชขอมลเชงปรมาณและขอมลเชง

คณภาพประกอบกนซงจะทาใหไดขอมลเชงลก

มากขน




กฤษดาเรองอารยรชต. เรองเพศไมใชแคเซกซ. (2550) (ออนไลน) จาก

http://www.library.Icamtalk.com/Dbstatiatic/show.php3?Category =&No= 147.

ธรวฒ เอกะกล. ระเบยบวธวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 3. อบลราชธาน :

วทยาการพมพ, 2546.

นศารตน รอดปรง. ปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอเจตคตตอการมเพศสมพนธในวยเรยนของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 5 ในจงหวดรอยเอด วทยานพนธการศกษามหาบณฑตมหาวทยาลย

มหาสารคาม, 2553.

พนอวด จนทนา. พฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายในชมชน

เกาะสมยวทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยศลปากร, 2547.

ยงยทธ วงศภรมยศานต. โครงการการวจยและพฒนาการเรยนรเพอคณภาพการศกษา. กรงเทพฯ :

สานกงานกองทนสนบสนนการวจย, 2547.

ยพด ศรวรรณ และคนอน ๆ. คณภาพชวตและความเครยดของนกเรยนมธยมศกษาในประเทศไทย.

กรงเทพฯ : บยอนดพลลลสชง, 2553.

สานกระบาดวทยา, กรมควบคมโรค. สถานการณโรคเอดสในประเทศไทย. (ออนไลน)2553(สบคนเมอ 12

ตลาคม 2556)จาก http://www.boe.moph.go.th/report.php?cat=24

รางวล สข. ปจจยเสยงตอการมเพศสมพนธของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายกรณศกษา

จงหวดนครปฐม วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยศลปากร, 2551.

วชราภรณ บตรเจรญ และคนอนๆ.“ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมเสยงทางเพศของนกเรยนไทยชน

มธยมศกษาตอนตน,”วารสารสาธารณสขศาสตร. 42 (มกราคม - เมษายน 2555): 29-39.

วไล คณคา. ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมทางเพศของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 2

จงหวดอบลราชธาน. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

, 2553.

วารณ ฟองแกว. “การศกษาอตลกษณทางเพศของเดกวยรน,” วารสารสานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

(สงคม). 39 (2547) : 47-77.

สาธารณสขจงหวดมกดาหาร, สานกงาน. เอกสารตรวจราชการและนเทศงาน. มกดาหาร : กลมงานพฒนา

ยทธศาสตรสาธารณสข, 2557.

สรพรรณ บร. ปจจยทสงผลตอเจตคตตอการมเพศสมพนธในวยเรยนของนกเรยนชวงชนท 3 โรง

เรยนนวมนทรราชทศ สตรวทยา พทธมณฑล เขตทววฒนา กรงเทพมหานคร วทยานพนธ

การศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2548

อนามยเจรญพนธกรมอนามย, สานก. กระทรวงสาธารณสข.สถานการณอนามยการเจรญพนธในวยรน

และเยาวชน. (ออนไลน) 2553(อางเมอ 1 ตลาคม 2553). จาก www.rh.anamai.moph.go.th



อบลรตน วรรณวงษ. การวเคราะหจาแนกประเภทปจจยทมความสมพนธตอการมเพศสมพนธในวย

เรยนของนกเรยนชวงชนท 4 จงหวดศรสะเกษวทยานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลย

มหาสารคาม, 2553.



ตารางท 1 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานการไดรบขอมลขาวสารของนกเรยนหญงในระดบมธยมศกษาปท

4-6 ในเขตจงหวดมกดาหาร

ปจจยดานการไดรบขอมลขาวสาร x SD ระดบ

การไดรบขอมลขาวสารถงวธการหลกเลยงการมเพศสมพนธ

การไดรบขอมลขาวสารถงผลกระทบตอการมเพศสมพนธในวยเรยน

3.06

3.66

0.67

0.60

ปานกลาง

มาก

รวม 3.14 0.58 ปานกลาง

ตารางท 2 คาสมประสทธ สหสมพนธภายในระหวางตวแปรปจจยดานคณลกษณะสวนบคคลปจจยดานการ

ไดรบขอมลขาวสารปจจยดานเจตคตกบพฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธในวยเรยนของนกเรยนหญงในระดบ

มธยมศกษาปท 4 - 6ในเขตจงหวดมกดาหาร

ตวแปร X1 X2 X3 X4 y

อาย (X1) 1 .12* .12* .09 .19**

การไดรบขอมลขาวสารถงวธการหลกเลยงการมเพศสมพนธใน

วยเรยน (X2)

1 .67** .27** .20**

การรบรผลกระทบตอการมเพศสมพนธในวยเรยน (X3) 1 .22** .11*

ปจจยดานเจตคตตอเรองเพศ (X4) 1 -

.41**

พฤตกรรมเสยงตอการมเพศสมพนธในวยเรยน ( y ) 1




ปจจยทมความสมพนธกบความรนแรงของการดมเครองดม

แอลกอฮอลของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย ในเขต

จงหวดอบลราชธาน อจฉรา พรหมทา *


เผาไทย วงศเหลา ***

*โรงพยาบาล 50 พรรษา มหาวชราลงกรณ

**คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

***คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาปจจยดานชวสงคม พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล

ปจจยดานสมพนธภาพในครอบครว ปจจยดานการควบคมทางสงคม และความรนแรงของการดมเครองดม

แอลกอฮอลของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย ในเขตจงหวดอบลราชธาน 2) ศกษาปจจยทมความสมพนธกบ

ความรนแรงของการดมเครองดมแอลกอฮอลของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย ในเขตจงหวดอบลราชธาน

กลมตวอยางทใชในการวจยครงนคอ นกเรยนมธยมศกษาตอนปลายในเขตจงหวดอบลราชธานจานวน 400 คน

ไดมาโดยวธการสมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multi - stage Sampling) เครองมอทใชในการวจยครงนเปน

แบบสอบถามความรนแรงของการดมเครองดมแอลกอฮอลของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย ในเขตจงหวด

อบลราชธาน มคาความเชอมนทงฉบบเทากบ .87 สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบไคสแควร คาสมประสทธ สหสมพนธของเพยรสน

ผลการวจยพบวา ความรนแรงของการดมเครองดมแอลกอฮอลของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย

ในเขตจงหวดอบลราชธานสวนใหญอยในระดบดมแบบเสยง 1) ปจจยดานชวสงคม ไดแก เพศ อาย ระดบชน

รายไดทไดรบจากบดา/มารดา พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ไดแก ประสบการณในการดมเครองดม

แอลกอฮอล คาใชจายโดยเฉลยตอครงในการดมเครองดมแอลกอฮอล เหตผลในการดมเครองดมแอลกอฮอล

เครองดมแอลกอฮอลทนยมดม โอกาสในการดมเครองดมแอลกอฮอล ปจจยดานสมพนธภาพในครอบครว

ไดแก ความสมพนธระหวางบดา/มารดา ความสมพนธระหวางนกเรยนกบบดา/มารดา ปจจยดานการควบคม

ทางสงคมไดแก การไดรบแรงกดดนจากกลมเพอน การไดรบการลงโทษ พบวา ไมมความสมพนธกบความ

รนแรงของการดมเครองดมแอลกอฮอลของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายในเขตจงหวดอบลราชธาน 2) ปจจย

การควบคมทางสงคมดานการไดรบการขดเกลาจากสงคมพบวามความสมพนธกบพฤตกรรมความรนแรงของ



การดมเครองดมแอลกอฮอลของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายในเขตจงหวดอบลราชธาน อยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ .05

คาสาคญ ความรนแรงของการดมแอลกอฮอลของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย



Original Acticle

Factors Related to Seriousness of Alcoholic Drink

Consumption of the Higher School Students in Ubon Ratchathani Province

Atchara Promta* Napaporn Sunpanawa** Paothai Vonglhao*** *The 50 thAnniversary MahavajiralongkornHospital **Ubon Ratchathani rajabhat University ,Faculty of public health ***Ubon Ratchathani rajabhat University, Faculty of science

The research aimed to study the bio-social factors, alcoholic drink consumption behavior, family relations and social control and violence level caused by alcoholic drink consumption of the higher school students in Ubon Ratchathani province and to investigate the relations of bio-social factors, alcoholic drink consumption behavior, family relations and social control and violence caused by alcoholic drink consumption of the higher school students in Ubon Ratchathani province. The samples used in the research were 400 higher school students obtained by a multi-stage sampling. The research instrument was a questionnaire with a confidence value equivalent to .87. Statistics used in data analysis were frequency, percentage, mean, standard deviation, Chi-square and Pearson’s correlation coefficient.


1. Seriousness of the alcoholic drink consumption of the high school students in the study was at a risk level accounting for 55.75%.

2. Bio-social factors, alcoholic drink consumption, family relations and social control including peer pressure and punishment were not related to seriousness of alcoholic drink consumption of the high school students.

3. Social control in terms of socialization was related to seriousness of alcoholic drink consumption of the high school students with a statistical significance of .05.



บทนา

สถานการณดานสงคมของประเทศ

ไทยทผานมามปญหาหลากหลายทงความรนแรง

ในค รอ บค รว กา รคกค าม ทาง เพ ศ ป ญห า

อาชญากรรม ปญหาอบตเหตซงสงผลกระทบตอ

ภาวะเศรษฐกจ ตลอดจนสญเสยประสทธภาพใน

การทางาน ซงปญหาสวนใหญลวนมสาเหตจาก

การบรโภคเครองดมแอลกอฮอลในปรมาณมาก

(กนนท พมสงวน 2553 : 10) ซงเครองดม

แอลกอฮอลจดเปนสารเสพตดชนดหนงท เปน

ปญหาอยในสงคมไทยมาตงแตอดต รายงานของ

องคการอนามยโลก ป พ.ศ. 2552 พบวาประชากร

จานวน 2 พนลานคน ดมเครองดมแอลกอฮอล

และ 76.3 ลานคน มภาวการณบรโภคเครองดม

แอลกอฮอลทผดปกตโดยเฉลยประชากรทวโลก

บรโภคเครองดมแอลกอฮอลประมาณ 5 ลตร/คน/ป

องคการอนามยโลกจดอนดบการบรโภคเครองดม

แอลกอฮอล พบวา ตงแตป พ.ศ. 2541 ถง พ.ศ.

2544 คนไทยมอตราการบร โภ คเค รอง ดม

แอลกอฮอลทเพมสงขน คอ ในป พ.ศ. 2541 จดอย

ในอนดบท 50 อตราการบรโภคเครองดม

แอลกอฮอลคดเปน 7.7 ลตร/คน/ป และในป พ.ศ.

2544 จดอยในอนดบท 40 อตราการบรโภค

เครองดมแอลกอฮอลเพมขนเปน 8.5 ลตร/คน/ป

จะเหนวาอตราการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลของ

คนไทยเพมมากขน (วระศกด จงสววฒนวงศ และน

ศาสน สาอางศร 2553 : 37) องคการอนามยโลก

ระบวาทวโลกมผ ดมสราอยถง 2 พนลานคน

สาหรบประเทศไทยมการดมเครองดม

แอลกอฮอล ในผ มอาย 15 ปขนไปมากกวา 20

ลานคน อยอนดบท 50 ในป พ.ศ. 2539 อนดบท

44 ในป พ.ศ. 2540 อนดบท 43 ในป พ.ศ. 2543

และอนดบท 40 ในป พ.ศ. 2544 นยมดมเครองดม

แอลกอฮอลประเภทเบยร เปนอนดบท 85 ของโลก

มปรมาณการดมเทากบ 1.31 ลตร/คน/ป และ

ประเภทเหลา เปนอนดบท 5 ของโลก มปรมาณ

การดมเทากบ 7.13 ลตร/คน/ป (บณฑต ศรไพศาล

และคนอนๆ 2553 : 13) จากสถานการณปรมาณ

การดมเครองดมแอลกอฮอล ดงกลาว พบวา เพศ

ชายดมมากกวาเพศหญง ซงพบในกลมวยแรงงาน

อาย 25-29 ปมากทสด รองลงมาคอกลมเยาวชน

อาย 15-24 ป และจานวนผบรโภคจะเพมขนทก

เพศและกลมอาย โดยเฉพาะการดมเครองดม

แอลกอฮอลของวยรนหญงอาย 15-19 ป เพมขนถง

6 เทา ภายใน 7 ป และวยรนไทยดมหนกขน

มากกวา 3-4 ครงตอสปดาห โดยวยรนเคยดม

เครองดมแอลกอฮอล 3 อนดบแรกคอ เบยร รอย

ละ 90 รองลงมาคอ วสก หรอบรนด รอยละ 77

และเหลาขาว รอยละ 58 (จรวฒน จตตวฒนา

นนท 2552 : 59) การดมเครองดมแอลกอฮอล

กอใหเกดผลกระทบดานสขภาพทวโลกพบผ เปน

โรครายจากพษสราถง 76 ลานคนและมผ เสยชวต

จากสราถง 2.3 ลานคนตอปหรอชวโมงละ 300 คน

(บณฑต ศรไพศาลและคนอนๆ 2553 : 14)

ประเทศไทยมปญหาสขภาพจากการดมเครองดม

แอลกอฮอลซงทาใหเกดโรคตาง ๆ ถง 60 โรค เชน

โรคมะเรงตบ โรคความดนโลหตสง โรคหวใจ เสน



เลอดในสมองแตก มะเรงตบ โดยพบผ ปวยทเปน

โรคตบแขงกวา 20,000 รายตอป นอกจากนยงม

ปญหาสขภ าพจตและสงคม พบผ ดมจะ ม

ความเครยดได รอยละ 51.2 และมอาการซมเศรา

ไดรอยละ 48.6 ซงอยในเกณฑทรนแรงสมควรไดรบ

การบาบดรกษา มรอยละ 11.9 สวนวยรนทมบดา

เปนโรคพษสราเรอรง มปญหาสขภาพจตมากกวา

เดกทวไปถง 11.5 เทา (บณฑต ศรไพศาล และคน

อนๆ 2553 : 15) ผลกระทบทางดานสงคมจากการ

ดมเครองดมแอลกอฮอล ไดแก การเกดอบตเหต

จราจร จากขอมลอตราการเสยชวตของอบตเหต

จราจรทมสาเหตจากการดมแอลกอฮอลจานวน 64

ประเทศทวโลก พบในเพศชาย รอยละ 37- 43

และเพศหญง รอยละ 18 - 43 สาหรบประเทศไทย

มการเกดอบตเหตทวไปรอยละ 50 พบมากในกลม

อาย 21- 35 ป รอยละ 42.0 และกลมอาย 15 - 20

ป รอยละ 18.7 (ไพบลย สรยวงศไพศาล 2553 :

39) จากขอมลของกรมปองกนและบรรเทาสา

ธารณภยในป พ.ศ. 2548 มผบาดเจบจากอบตเหต

ขนสง จานวน 941,880 คน โดยมสาเหตจากการ

ดมเครองดมแอลกอฮอล ถงรอยละ 40 ในชวงปกต

และเพมเปนรอยละ 60 ในชวงเทศกาลตางๆ เชน

เทศกาลปใหม สงกรานต ในป พ.ศ. 2550 มการ

เกดอบตเหตทงหมด 4,180 ครง จานวนผบาด เจบ

4,671 ราย จานวนผ เสยชวต 359 ราย พบ

ผไดรบบาดเจบมากในอาย 15 - 19 ป รอยละ 22.2

รองลงมาคอ อาย 30 - 39 ป รอยละ 18.7 และอาย

20-24 ป รอยละ 17.1 ตามลาดบ โดยมสาเหตการ

เกดอบตเหตมากทสด คอ ไมสวมหมวกนรภย รอย

ละ 44.4 รองลงมาคอ เมาสรา รอยละ 29.5 จงหวด

ท เ กด อบ ต เ หตมา ก ทสด ไ ด แ ก รอ ย เ อ ด

นครศรธรรมราช และเชยงใหม ตามลาดบ (จรวฒน

จตตวฒนานนท 2553 : 38) การดมเครองดม

แอลกอฮอล ยงทาใหเกดปญหาความรนแรงใน

ครอบครว รอยละ 83 และมโอกาสเกดความ

รนแรงในครอบครวมากกวาเปน 3.84 เทา เมอ

เทยบกบครอบครวทไมดมสรา (บณฑต ศรไพศาล

และคนอนๆ 2552 : 16) นอกจากนยงพบปญหา

จากการทะเลาะววาท หรอการทาผดกฎหมายของ

กรมพนจและค มครองเดกและเยาวชน ป พ.ศ.

2548 ทงหมด 6,000 กวาคน เคยดมสราถงรอยละ

85 มการทาผดระหวางดมรอยละ 35 โดยเปนคดท

ทารายรางกายจนไดรบการบาดเจบและเสยชวตถง

รอยละ 41 (บณฑต ศรไพศาล และคนอนๆ 2552 :

53)

จากแนวโนมการบรโภคเครองดม

แอลกอฮอลทเพมสงขนในปจจบน และผลกระทบท

เกดจากการบรโภคเครองดมแอลกอฮอล ทกลาวมา

ประเทศไทยจงไดกาหนดนโยบายการปองกนและ

แกไขปญหาจากเครองดมแอลกอฮอลไวหลายดาน

เชน การควบคมการเปนผ สนบสนนกจกรรมกฬา

หรอศลปวฒนธรรมโดย บรษทอตสาหกรรม

เครองดมแอลกอฮอล การกาหนดชวโมงการ

จาหนายเครองดมแอลกอฮอล การประกาศ

กฎกระทรวงกาหนดชนดสราและอตราภาษ (ฉบบ

ท3) พ.ศ. 2550 ประกาศพระราชบญญตจราจรทาง

บก (ฉบบท7) พ.ศ. 2550 เกยวกบการบรโภค

เครองดมแอลกอฮอลขณะขบยวดยานพาหนะ



ปร ะ กา ศ พร ะ ร าช บญญ ต คว บ คม เ ค รอ ง ด ม

แอลกอฮอล พ.ศ. 2551 และมตคณะรฐมนตรเรอง

วนงดดมสราแหงชาต นโยบายการรณรงคในดาน

ตาง ๆ เชน โครงการงดเหลาเขาพรรษา รณรงคเมา

ไมขบ ซงมาตรการตางๆ ดงกลาวเปนการคมครอง

สขภาพประชาชนและลดปญหาสงคมทเปนผลมา

จากการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลและปองกน

การเกดนกดมหนาใหม รวมทงการจดตงองคกร

เอกชนเครอขายในการรณรงคแกไขปญหาจากการ

บรโภคเครองดมแอลกอฮอล (บณฑต ศรไพศาล

และคนอนๆ 2552 : 17) สาหรบบทบาทหนาทของ

บคลา กรส าธาร ณสข ในกา รคว บคมก ารด ม

เครองดมแอลกอฮอลจะเนนบทบาทหลกในการ

รณรงคใหความร มากกวาการเฝาระวง และการ

ตรวจจบ โดยมหนาทในการใหความรเกยวกบโทษ

และผลกระทบของการดมเครองดมแอลกอฮอลกบ

ประชาชน การสรางแกนนาในการรณรงคให

ประชาชน ลด ละ เลก การดมเครองดมแอลกอฮอล

และการใหการดแลบาบดรกษาผทไดรบผลกระทบ

จากการดมเครองดมแอลกอฮอล ถงแมวาจะมการ

ดาเนนนโยบายตาง ๆ เพอลดอตราการดม

แอลกอฮอล แตในทางกลบกนการขยายตวของการ

ดมเครองดมแอลกอฮอลกลบเพมสงขน เรอย ๆ จง

เปนปญหาทางสงคมททกภาคสวนควรตระหนก

รวมกนโดยเฉพาะในกลมวยรนซงเปนวยเรยน เปน

พฤตกรรมทไมเหมาะสมและกระทบตออนาคต

โดยตรง วยรนซงเปนวยหวเลยวหวตอของชวต

และตองเผชญหนากบสถานการณใหม ๆ ในชวต

ตองการความสนกสนาน อยากทดลองสงใหม ๆ

ตองการความเปนอสระ เปนจดเ ดน และการ

ยอมรบจากเพอนมากทสด เพอนมอทธพลมากตอ

การตดสนใจ การชกชวนของเพอนจงมผลกระทบ

ตอการตดสนใจไดงาย โดยเฉพาะการดมเครองดม

แอลกอฮอลในนกเรยน ทาใหเกดผลเสยมากมาย

ทงตอสขภาพรางกาย จตใจ ผลการเรยน เปนตน

จงหวดอบลราชธาน สารวจพบวา

นกเรยนมธยมศกษาในจงหวดอบลราชธาน ทง

นกเรยนชายและหญงซงมอาย 15 - 17 ป ดม

เครองดมแอลกอฮอลโดยระบวาเรมดมตงแตอาย

ระหวาง 14 - 15 ป มอตราสงทสดประมาณรอยละ

48 สวนนกเรยนชายและหญงทอาย 18 - 21ป ดม

เครองดมแอลกอฮอลโดยระบวาเรมดมตงแตอาย

16 - 18 ป มอตราสงทสดประมาณรอยละ 45


17) ทงนกเรยนชายและหญงซงมอาย 14-16 ป

ดมเครองดมแอลกอฮอลโดยระบวาเรมดมตงแต

อายระหวาง 13-14 ป มอตราสงทสดประมาณรอย

ละ 46 สวนนกเรยนชายและหญงทอาย 17-20 ป

ดมเครองดมแอลกอฮอลโดยระบวาเรมดมตงแต

อาย 15-16 ป มอตราสงทสดประมาณรอยละ 43

จง มแนวโนมวานกเ รยนเ รมหด ดม เค รองดม

แอลกอฮอลตงแตอายยงนอยและลดลงเรอย ๆ


18)

ผ วจยจงสนใจทจะศกษาปจจยทม

ความสมพนธกบความรนแรงของการดมเครองดม

แอลกอฮอลของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย

ในเขตจงหวดอบลราชธาน โดยประยกตใชแนวคด

ดานสมพนธภาพในครอบครว ซงแนวคดนไดกลาว

วาสมพนธภาพทดในครอบครวจะสงผลใหสมาชก



ในครอบครวมพฤตกรรมทด และทฤษฎการควบคม

ทางสงคม(Social Control Theory) ซงทฤษฎได

กลาวไววา บคคลทไดรบการขดเกลาทางสงคม

ได รบแรงกดดนจากกลมเพอน และได รบการ

ลงโทษ จะเปนตวกาหนดพฤตกรรมของบคคลนนๆ

ผลการศกษาในครงนสามารถนาไปใชเปนขอมล

เบองตนตอการกาหนดแผนการเรยนการสอน และ

มาต รกา รเ พอก ารป อง กนก ารด ม เ ค รอ ง ด ม

แอลกอฮอลในนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย เปน

ขอมลเบองตนแกหนวยงานสาธารณสขเพอใชเปน

แนวทางในการจดกจกรรมเพอดาเนนการปองกน

และควบคม การดมเครองดมแอลกอฮอลใน

นกเรยนหรอเยาวชนใหมประสทธภาพมากยงขน

อนจะสงผลใหเกดประโยชนตอนกเรยน ครอบครว

สงคมและประเทศชาตตอไป


1. เพอศกษาปจจยดานชวสงคม

พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ปจจยดาน

สมพนธภาพในครอบครว ปจจยดานการควบคม

ทางสงคม และความรนแรงของการดมเครองดม

แอลกอฮอลของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายใน


2. เพอศกษาความสมพนธระหวาง

ปจจยดานชวสงคม พฤตกรรมการดมเครองดม

แอลกอฮอล ปจจยดานสมพนธภาพในครอบครว

และปจจยดานการควบคมทางสงคมกบระดบ

ความรนแรงของการดมเครองดมแอลกอฮอลของ

นก เ ร ย น ม ธ ย ม ศก ษ า ต อ น ป ล า ย ใ น จ ง ห ว ด



การวจยครงนเปนการวจยเชงวเคราะห

(Analytical research ) เพอศกษาปจจยท ม


แอลกอฮอล ของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย

ในเขตจงหวดอบลราชธาน


1) ประชากรทใชในการวจยครงน เปน

นกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายภาคเรยนท 2 ป

การศกษา 2556 สงกดสถานศกษาของรฐในเขต

จงหวดอบลราชธาน จากโรงเรยน 74 แหง จานวน

67,562 คน (สานกงานเขตพนทการศกษา จงหวด

อบลราชธาน 2556 : 18)

2) กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ

นกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนสงกด

สถานศกษาของรฐบาล จงหวดอบลราชธาน 25

แหง จานวนทงสน 400 คน ซงถกสมจากประชากร

โดยใชวธการสมแบบกลม (Custer sampling)

และคานวณหาขนาดตวอยางโดยใชสตรของ

Yamane (1973: 887, อางถงในธรวฒ เอกะกล

2555 : 113) โดยมขนตอนของการไดมาซงกลม

ตวอยางดงน

ขนท 1 การกาหนดขนาดตวอยางโดยใช

สตรการกาหนดขนาดตวอยางของ Yamane ท

ความเชอมน 95% และความคลาดเคลอน .05

2Ne1

Nn



เมอ n แทน ข น า ด ข อ ง

กลมตวอยาง

N แทน ขนาดของ

ประชากร

e แทน ความคลาด

เคลอน กาหนดให e = 0.05

แทนคาในสตร ดงน คอ

25)67,562(0.01

67,562n

400397.65 คน

ขนท 2 การสมตวอยางผ วจยใชการสม

ตวยางแบบกลม (Custer sampling) โดยมขนตอน

ดงน

ขนตอนท 1 ใหโรงเ รยนเปน

หนวยการสม สมโรงเรยนมาโดยวธการสมแบบชน

ภ มอยางงาย ( Stratified Simple Random

Sampling) โดยใหอาเภอเปนชนภมสมมาอาเภอ

ละ 1 โรงเรยน

ขนตอนท 2 กาหนดใหนกเรยน

มธยมศกษาตอ นปลายเ ปนหน วยการสมสม

นกเรยนจากแตละโรงเรยนทสมไดในขนตอนท 1

ดวยวธการสมตวอยางอยางงายโดยวธการจบ

สลากโดยสมมาโรงเรยนละ 16 คนเทากน ได

นกเรยนทเปนกลมตวอยางจานวน 400 คน



เปนแบบสอบถาม (Questionnaires) สรางขนบน

พนฐานของแนวคดและทฤษฏเกยวกบปจจยทม

ค ว า ม สม พน ธ กบ ค ว า ม ร น แ ร ง ข อ ง ก า ร ด ม

แอลกอฮอลและสอดคลองตามวตถประสงคของ

การวจยโดยแบงออกเปน 5 สวนดงตอไปน

สวนท 1 แบบสอบถามขอมลทวไปของ

นกเรยนประกอบดวย เพศ อาย ระดบชนทศกษา

รายไดของบดามารดาหรอผ ปกครองตอเดอน

แบบสอบถามเปนแบบกาหนดคาตอบให (Check

list) มจานวน 4 ขอ

ส วนท 2 แบบสอบถามเ กยวกบ

พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลของนกเรยน

ประกอบดวย ประสบการณในการดมเครองดม

แอลกอฮอล คาใชจายเฉลยตอครงในการดม

เค รองดมแอลกอฮอล ประสบการณการดม

เครองดมแอลกอฮอลครงแรก เหตผลในการดม

เครองดมแอลกอฮอลครงแรก เครองดมแอลกอฮอล

ทนยมดม โอกาสในการดมเครองดม แบบสอบถาม

เปนแบบกาหนดคาตอบให (Check list) มจานวน

6 ขอ

สวนท 3 แบบสอบถามความคดเหน

เกยวกบปจจยดานความสมพนธในครอบครวของ


อบลราชธาน แบงออกเปน 2 ดานคอ

ดานท 1 ดานความสมพนธระหวางบดา/

มารดาลกษณะคาถามเ ปนแบบมาตราสวน



ประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ ไดแก ม

ระดบความสมพนธมากทสด มาก ปานกลาง นอย

และนอยทสดมจานวนทงหมด 5 ขอ เปนขอคาถาม

เชงบวกทงหมด

ดานท 2 ดานความสมพนธระหวาง

นกเรยนกบบดา/มารดาลกษณะคาถามเปนแบบ

มาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ

ไดแก มระดบความสมพนธมากทสด มาก ปาน

กลาง นอย และนอยทสดมจานวนทงหมด 5 ขอ

เปนขอคาถามเชงบวกทงหมด

สวนท 4 แบบสอบถามเกยวกบความ

คดเหนทมตอปจจยดานการควบคมทางสงคมของ


อบลราชธาน แบงออกเปน 3 ดาน คอ

ดานท 1 การไดรบการขดเกลาทางสงคม

ลกษณะคาถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา

(Rating Scale) 5 ระดบ ไดแก ไดรบการขดเกลา

จากสงคมมากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอย

ทสดมจานวนทงหมด 5 ขอ

ดานท 2 การไดรบแรงกดดนจากลม

เพอนลกษณะคาถามเปนแบบมาตราสวนประมาณ

คา (Rating Scale) 5 ระดบ ไดแก ไดรบการการ

แรงกดดนจากลมเพอนมากทสด มาก ปานกลาง

นอย และนอยทสด มจานวนทงหมด 5 ขอ

ดานท 3 การไดรบการลงโทษลกษณะ

คาถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating

Scale) 5 ระดบ ไดแก ไดรบการลงโทษมากทสด

มาก ปานกลาง นอย และนอยทสดมจานวน

ทงหมด 5 ขอ

สวนท 5 แบบประเมนระดบความรนแรง

ของการดมเครองดมแอลกอฮอลโดยการอางอง

เกณฑตาม AUDIT: Alcohol Use Disorders

Identification Test เกณฑการใหคะแนนและ

ประเมนผลจากการเลอกตอบตามระดบการดมโดย

ประยกตจากสาวตร อษณางกรชยและคนอน ๆ

(2546 : 1) ซงมทงหมด 10 ขอ โดยทแตละขอจะให

คะแนนแตกตางกนและผลคะแนนจะบงบอกถง

ระดบความรนแรงของการดมเครองดมแอลกอฮอล

ของผ ดมซงกาหนดเกณฑในการใหคะแนนความ

รนแรงของการดมเครองดมแอลกอฮอล


ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลตามขนตอน

ดงน

1. ขอ หนง สอ จาก คณะ สา ธาร ณสข

ศาสตรมหาวทยาลยราชภฏ อบลราชธานถง

ผอานวยการโรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายทเปน

กลมตวอยางเพอชแจงวตถประสงคการศกษาและ

และขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมล


ขอมลไปยงผอานวยการโรงเรยนมธยมศกษาตอน

ปลายทกโรงเรยนทเปนกลมตวอยางพรอมโครงราง

วจยและตวอยางแบบสอบถามจานวน 1 ชด

3. เ มอได รบอนญาตแลวจงตดตอ

ประสานงานกบผอานวยการโรงเรยนมธยมศกษา

ตอนปลายทเปนกลมตวอยางเพอแนะนาตวและ

ชแจงวตถประสงค

4. การเกบรวบรวมขอมล ดาเนนการเกบ

รวบรวมขอมลโดยผ วจยและมผ ชวยนกวจยจานวน



10 คน โดยการประชมชแจงทมผ ชวยนกวจยให

เ ข า ใจถ งว ตถป ระส ง ค และ ขนต อน การ เ ก บ

แบบสอบถามพรอมทงตรวจสอบความสมบรณของ

คาตอบทกฉบบเพอใหไดขอมลครบถวน

5. นาแบบสอบถามมาตรวจสอบความ

สมบรณครบถวนของขอมล จากนนลงรหสและ

วเคราะหขอมลทางสถตตอไป


การวจยครงนผ วจยนาขอมลไปวเคราะห

ทางสถตเพอทดสอบสมมตฐาน โดยใชโปรแกรม

สาเรจรปทางสถต ในการวเคราะหขอมล ม

รายละเอยดดงน

1. หาความเชอมนของแบบสอบถาม

ปจจยดานความสมพนธในครอบครวของนกเรยน

และปจจยดานการควบคมทางสงคมของนกเรยน

มธยมศกษาตอนปลาย ในจงหวดอบลราชธาน โดย

หาคาสมประสทธ อลฟาตามวธของครอนบาค

(Cronbrach’s Alpha Coefficient)

2. วเคราะหขอมลทวไปของนกเรยน

ประกอบการใชสถตพรรณนาไดแก การแจกแจง

ความถ คา รอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบน

มาตรฐาน

3. ว เคราะห ขอมลพฤตกรรมการดม

เครองดมแอลกอฮอลของนกเรยนประกอบการใช

สถตพรรณนาไดแก การแจกแจงความถและคารอย

ละ

4. ว เ ค ร า ะ ห ข อ ม ล ป จ จ ย ด า น

ความสมพนธในครอบครวของนกเรยนและปจจย

ดานการควบคมทางสงคมของนกเรยนมธยมศกษา

ตอนปลาย ในจงหวดอบลราชธานโดยใชสถต

พรรณนา ไ ดแ ก คา เฉลยและสวน เบยง เบน

มาตรฐาน

5. วเคราะหพฤตกรรมความรนแรงของ

ก า ร ด ม เ ค ร อ ง ด ม แ อ ล ก อ ฮ อ ล ข อ ง นก เ ร ย น

มธยมศกษาตอนปลายในจงหวดอบลราชธานโดย

ใชสถตพรรณนา ไดแก การแจกแจงความถและคา

รอยละ

6. วเคราะหความสมพนธระหวางขอมล

ทวไปของนกเรยนไดแก เพศ อาย ระดบชนทศกษา

รายไดของบดามารดาหรอผ ปกครองตอเดอน

พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลของนกเรยน

ไดแก ประสบการณในการดมเครองดมแอลกอฮอล

คา ใ ช จ าย เ ฉลย ตอ ค รง ใ นก า รด ม เค ร อง ด ม

แอลกอฮอล ประสบการณการดม เครอง ดม

แอลกอฮอลครงแรก เหตผลในการดมเครองดม

แอลกอฮอลครงแรก เครองดมแอลกอฮอลทนยม

ดม โอกาสในการดมเครองดมกบพฤตกรรมความ

รนแรงของการดมเค รอง ดมแอลกอฮอลของ

นกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย ในเขตจงหวด

อบลราชธาน โดยใชการทดสอบไคสแควร

( test2 )

7. วเคราะหหาความสมพนธระหวาง

ขอมลทวไปไดแก อาย ปจจยสมพนธภาพใน



ครอบครวและปจจยดานการควบคมทางสงคมกบ

พฤตกรรมความรนแรงของการดมเครองดม

แอลกอฮอลของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย ใน

เขตจงหวดอบลราชธ าน โดยใ ชสมประสท ธ

สหสมพนธของ เพย รสน (Pearson Product

Moment Correlation Coefficient)


จากการศกษาเรอง ปจจยทม



ในเขตจงหวดอบลราชธาน สรปผลการศกษา ดงน

1) ผลการศกษาปจจยดานชวสงคม

พฤตกรรม

ก า ร ด ม เ ค ร อ ง ด ม แ อ ล ก อ ฮ อ ล ป จ จ ย ด า น

สมพนธภาพในครอบครว ปจจยดานการควบคม

ทางสงคม และความรนแรงของการดมเครองดม


ในเขตจงหวดอบลราชธาน ดงน

1.1 ปจจยดานชวสงคม พบวา

นกเรยนมธยมศกษาตอนปลายในเขตจงหวด

อบลราชธานสวนใหญเปนเพศชาย จานวน 233

คน คดเปนรอยละ 58.25 มอายระหวาง 18 – 19 ป

จานวน 170 คน คดเปนรอยละ 42.50 โดยสวน

ใหญศกษ าอย ในระดบชนมธยมศกษ าปท 6

จานวน 194 คน คดเปนรอยละ 48.50 รายไดท

ไดรบจากบดามารดาหรอผปกครองตอเดอนสวน

ใหญอยระหวาง 2,001 – 4,000 บาท จานวน 213

คน คดเปนรอยละ 53.25

1.2 พฤตกรรมการดมเครองดม

แอลกอฮอล พบวา นกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย

ในจงหวดอบลราชธานกลมตวอยางท เคยดม

เครองดมแอลกอฮอลสวนใหญมคาใชจายในการ

ดมเครองดมแอลกอฮอลตอครงอยท 100 – 300

บาท จานวน 123 คน คดเปนรอยละ 64.70 ม

ประสบการณการดมเครองดมแอลกอฮอลครงแรก

สวนใหญอยชนมธยมศกษาตอนปลาย จานวน

126 คน คดเปนรอยละ 66.31 โดยเหตผลทดม

เครองดมแอลกอฮอลครงแรกสวนใหญคอเพอน

ชวน จานวน 61 คน คดเปนรอยละ 32.00 สวน

ใหญนกเรยนทเคยดมเครองดมแอลกอฮอลชอบดม

เครองดมแอลกอฮอลประเภท เบยร ไวน จานวน

102 คน คดเปนรอยละ 53.70 สวนใหญนกเรยน

ชอบดมเครองดมแอลกอฮอลจะดมในโอกาสทไป

เทยวสถานเรงรมย จานวน 71 คน คดเปนรอยละ

37.30 ตามลาดบ

1.3 ปจจยดานสมพนธภาพใน

ครอบครว พบวา นกเรยนมธยมศกษาตอนปลายใน

จงหวดอบลราชธาน มความคดเหนตอปจจยดาน

สมพนธภาพในครอบครว โดยรวมอยในระดบปาน

กลาง ( X = 3.50) เมอพจารณาเปนรายดานพบวา

ดานทมคาเฉลยมากทสดคอ ดานความสมพนธ

ระหวางนกเรยนกบมารดา ( X = 3.51) รองลงมา

คอ ดานความสมพนธระหวางบดา/มารดา ( X =

3.49)

1.4 ปจจยดานการควบคมทาง

สงคม พบวา นกเรยนมธยมศกษาตอนปลายใน

จงหวดอบลราชธาน ไดรบการควบคมทางสงคม

เกยวกบการดมเครองดมแอลกอฮอลโดยรวมอยใน

ระดบปานกลาง ( X = 3.39) เมอพจารณาเปนราย

ดาน พบวาดานทมคาเฉลยมากทสดคอ ดานการ

ไดรบการขดเกลาทางสงคม ( X = 3.60) รองลงมา



คอ ดานการไดรบการลงโทษ ( X = 3.32) และดาน

การไดรบแรงกดดนจากกลมเพอน ( X = 3.26)

2) ผลการศกษาความสมพนธระหวาง

ปจจยดาน

ชวสงคม พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล

ปจจยดานสมพนธภาพในครอบครว และปจจย

ดานการควบคมทางสงคมกบความรนแรงของการ

ด ม เ ค ร อ ง ด ม แ อ ล ก อ ฮ อ ล ข อ ง น ก เ ร ย น ช น

มธยมศกษาตอนปลาย ในเขตจงหวดอบลราชธาน

สรปผล ดงน

2.1 ปจจยดานชวสงคม ไดแก

เพศ อ าย ร ะดบชน และ รายไ ดท ไ ด รบจา ก

ผปกครอง/เดอน ไมมความสมพนธกบความรนแรง

ของการดมเครองดมแอลกอฮอลของนกเรยนชน


2.2 ปจจยดานพฤตกรรมการ

ดมเครองดมแอลกอฮอล ไมมความสมพนธกบ


นกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย ในเขตจงหวด


2.3 ปจจยดานสมพนธภาพใน

ครอบครว ไดแก ความสมพนธระหวางบดากบ

มารดา และความสมพนธระหวางนกเรยนกบบดา

และมารดา ไมมความสมพนธกบความรนแรงของ

การดมเครองดมแอลกอฮอลของนกเ รยนชน


2.4 ปจจยดานการควบคมทาง

สงคม ไดแก การไดรบการขดเกลาทางสงคม การ

ไดรบแรงกดดนจากกลมเพอน และการไดรบการ

ลงโทษ พบวา การไดรบการขดเกลาทางสงคมม



ในเขตจงหวดอบลราชธาน อยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ 0.05 สวนการไดรบแรงกดดนจากกลม

เพอน และการไดรบการลงโทษ ไมมความสมพนธ

กบความรนแรงของการดมเครองดมแอลกอฮอล

ของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย ในเขต


บทสรปและอภปรายผล

จ า ก ก า ร ศ ก ษ า เ ร อ ง ป จ จ ย ท ม



ในเขตจงหวดอบลราชธาน อภปรายผลไดดงน

ปจจยดานชวสงคมไมมความสมพนธกบ




1.1 เพศ จากการศกษาครงน

พบวา เพศไมมความสมพนธกบความรนแรงของ


มธยมศกษาตอนปลายในเขตจงหวดอบลราชธาน

อธบายไดวา ความรนแรงของการดมเครองดม


ในเขตจงหวดอบลราชธาน ไมวาจะเปนเพศใดเมอ



ดมเครองดมแอลกอฮอลแลว แอลกอฮอลจะออก

ฤทธ ในเพศชายและเพศหญงเหมอนกน ทาให

ความรนแรงในการดมเครองดมแอลกอฮอลทไม

แตกตางกน สอดคลองกบ เพยงหทย กลมาตย.

( 2550:130) ท ศ ก ษ า เ ร อ ง ก า ร ด ม เ ค ร อ ง ด ม

แอลกอฮอลครงแรกและการดมแบบเมาหวรานาใน

นกเรยนมธยมศกษาแหงหนง อาเภอเมอง จงหวด

ลาปาง

1.2 อาย จากการศกษาครงน

พบวา อาย ไมมความสมพนธกบความรนแรงของ



อธบายไดวา ความรนแรงของการดมเครองดม


ในเขตจงหวดอบลราชธาน ไมไดขนอยกบชวงอาย

ทแตกตางกนของนกเรยนชนมธยมศกษาตอน

ปลาย เนองดวยเปนชวงวยทมอายใกลเคยงกน

อายจงไมมผลตอความรนแรงของการดมเครองดม

แอลกอฮอล สอดคลองกบ Becketal.(2008:74) ท

ศกษาเรองบรบททางสงคมของการดมเครองดม

แอลกอฮอลและปญหาเครองดมแอลกอฮอลทพบ

ในนกศกษามหาวทยาลย

1.3 ระดบชน จากการศกษาครงน

พบวา ระดบชน ไมมความสมพนธกบความรนแรง



อธบายไดวา เนองดวยระดบชนมธยมศกษาตอน

ปลาย เปนชวงวยทมความใกลเคยงกนในเรองของ

อายและชวงชน ระดบชน จงไมมความสมพนธกบ



อบลราชธาน ทงนทงนนความรนแรงในการดม

เครองดมแอลกอฮอลเปนไปตามลกษณะสวน

บคคลมากกวา สอดคลองกบการศกษาของ

Steinhausen & Stacy (2004:86) ทศกษาเรอง

รปแบบการดมเครองดมแอลกอฮอลในวยรนและ

ปจจยทเกยวของ

1.4 รายไดทไดรบจากผปกครองตอเดอน

จากการศกษาครงนพบวา รายไดท ได รบจาก

ผ ปกครองตอเดอน ไมมความสมพนธกบความ



อบลราชธาน อธบายไดวา ไมวาจะไดรบรายไดจาก

ผปกครองตอเดอนมากหรอนอยกไมมผลตอความ



อบลราชธาน เนองจากความรนแรงขนกบปรมาณ

การดมเค รองดมแอลกอฮอล สอดคลองกบ

การศกษาของ อนงค ดฐสงข (2550:86) ซงศกษา

เรอง ปจจยทมความสมพนธตอพฤตกรรมการดม

เครองดมแอลกอฮอล ของนกเรยนชนมธยมศกษา

ตอนตน โรงเรยนมธยมประชานเวศน เขตจกตจกร

กรงเทพมหานคร

2. พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล

ไมมความสมพนธกบความรนแรงของการดม

เครองดมแอลกอฮอลของนกเรยนชนมธยมศกษา

ตอนปลาย ในเขตจงหวดอบลราชธาน อธบายไดวา



ความรนแรงของเครองดมแอลกอฮอลขนกบ

ปรมาณและชนดของเครองดมแอลกอฮอล ซงไมม

ความแตกตางกน ในเรองของประสบการณในการ

ดมเครองดมแอลกอฮอล คาใช จายในการดม

เครองดมแอลกอฮอล เครองดมแอลกอฮอลทนยม

ดมและโอกาสในการดมเครองดมแอลกอฮอล

สอดคลองกบ สวรรณ แสงอาทตย และคนอนๆ.

(2550: 78) ทศกษาปจจยทานายพฤตกรรมเสยง

ดานการสบบหร ดมสรา และเสพสารเสพตดใน

วยรน พบวา พฤตกรรมการบรโภคแอลกอฮอล ไมม

ความสมพนธกบพฤตกรรมเสยงดานการสบบหร

ดมสรา และเสพสารเสพตดในวยรน

3. ปจจยดานสมพนธภาพในครอบครวไม

มควา มสมพน ธกบ ความ รนแร งของ การด ม


ตอนปลาย ในเขตจงหวดอบลราชธาน อธบายได

ดงน

3.1 ความสมพนธระหวางบดากบมารดา

ไมมความสมพนธกบความรนแรงของการดม


ตอนปลาย ในเขตจงหวดอบลราชธาน อธบายไดวา

ไมวาความสมพนธระหวางบดากบมารดาของ

นกเรยนจะมากหรอนอยกตามถาบดา/มารดาไมได

ใสใจหรอสนใจในการอบรมสงสอน หรอหามปราม

การดมเครองดมแอลกอฮอลของนกเรยน กไม

สงผล ตอค วาม รนแ รงขอ งกา รดม เค ร อง ด ม


ในเขตจงหวดอบลราชธาน ได สอดคลองกบ

Piko.(2006: 93) ทศกษาเรองทกษะชมชนและ

อทธพลทางสงคมทมผลตอการสบบหรและดม

เครองดมแอลกอฮอลของวยรน

3.2 ความสมพนธระหวางนกเรยนกบ

บดา/มารดา ไมมความสมพนธกบความรนแรงของ



อธบายไดวา ไมวาความสมพนธระหวางนกเรยน

กบบดาและมารดาจะเปนเชนไร จะมากหรอนอยก

ตาม ถาบดา/มารดาไมไดใสใจหรอสนใจในการ

อบรมสงสอน หรอหามปรามการดมเครองดม

แอลกอฮอลของนกเรยน กไมสงผลใหความรนแรง



มากหรอนอยตามไปดวย ทงนทงนนมกจะขนกบ

ลกษณะสวนบคคลมากกวา สอดคลองกบ ปรยา

พร ศภษร.(2550: 74) ทศกษาเรองปจจยทมผลตอ

พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลในกลม

นกศกษาในระดบอดมศกษาในพนทอาเภอเมอง

มหาสารคาม จงหวดมหาสารคาม

4. การไดรบการขดเกลาจากสงคมม



ในเขตจงหวดอบลราชธาน อยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ 0.05 สวนการไดรบแรงกดดนจากกลม

เพอน และการไดรบการลงโทษ ไมมความสมพนธ

กบความรนแรงของการดมเครองดมแอลกอฮอล



ของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย ในเขต

จงหวดอบลราชธาน อธบายได ดงน

4.1 การไดรบการขดเกลาจาก

สงคม จากการศกษาครงนพบวา การไดรบการขด

เกลาจากสงคมมความสมพนธกบความรนแรงของ



อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 อธบายได

วา ยงนกเรยนไดรบการขดเกลาจากสงคม ไมวาจะ

เปนผปกครอง คร อาจารย สถานศกษา และอนๆ

ยงสงผลตอความรนแรงของการดมเครองดม


ในเขตจงหวดอบลราชธาน ใหอยในระดบทตา

สอดคลองกบ Tildesley & Andrews. (2008: 68)

ทศกษาเรอง พฤตกรรมการเลยงดบางประการ

สงผลใ ห เ ดก มคว ามตง ใจ ท จะ ดม เ ค รอง ด ม

แอลกอฮอลเหมอนผปกครอง

4.2 การไดรบแรงกดดนจาก

กลมเพอน จากการศกษาครงนพบวา การไดรบแรง

กดดนจากกลมเพอน ไมมความสมพนธกบความ



อบลราชธาน อ ธบายได วา กลมเพอนในยค

ปจจบน มความสาคญและมบทบาทกบนกเรยน

มาก นกเรยนมกจะทาตามแบบอยางเพอน และ

เชอเพอนมากกวา ดงนน สงททาตามแบบอยาง

เพอน รวมทงการดมเครองดมแอลกอฮอลดวย ซง

ไมเปนสงกดดนสาหรบนกเรยน ดงนน การไดรบ

แรงกดดนจากกลมเพอนในเรองตางๆ ไมวาจะมาก

หรอนอยทงในดานบวกและดานลบ นกเรยนจงถอ

วาไมใชแรงกดดนซงไมสงผลตอความรนแรงของ



สอดคลองกบ เพญพกตร มงคณคาขาว.(2552:

88) ทศกษาเรองปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการ

ด ม เ ค ร อ ง ด ม แ อ ล ก อ ฮ อ ล ข อ ง น ก เ ร ย น ช น

มธยมศกษาตอนตนในจงหวดชยภม

4.3 การไดรบการลงโทษ จาก

การศกษาครงนพบวา การไดรบการลงโทษไมม



ในเขตจงหวดอบลราชธาน อธบายไดวา การ

ลงโทษเปนอกวธหนงของการอบรมสงสอน ซงสวน

ใหญนกเรยนมกจะไมชอบ นอกจากจะไมชอบแลว

มกจะตอตานดวย จงทาใหไมวานกเรยนจะเคย

ไดรบการลงโทษหรอไม เคยไดรบการลงโทษใน

ระดบเบาหรอหนก กไมสงผลตอความรนแรงของ

การดมเครองดมแอลกอฮอล ของนกเรยนชน

มธยมศกษาตอนปลายในเขตจงหวดอบลราชธาน

สอดคลองกบ Tildesley & Andrew.(2008 : 68-

69) ซงศกษ าเ รอง พฤตกรรมการเลยงดบาง

ประการสงผลใหเดกมความตงใจทจะดมเครองดม

แอลกอฮอลเหมอนผปกครอง


จากการศกษาเรอง ปจจยทม





ในเขตจงหวดอบลราชธาน มขอเสนอแนะ ดงน

ขอเสนอแนะแนวทางในการนาผล

การศกษาไปใช

1. จากการศกษาครงนพบวา การไดรบ

การขดเกลาทางสงคมมความสมพนธกบความ



อบลราชธาน ดงนน สถาบนการศกษา คร อาจารย

และผปกครองควรตระหนกในการ อบรม สงสอน

รวมถงปลกฝงทศนคตทด เพอเปนการรวมกนขด

เกลาเยาวชน และปองกนปญหาการดมสราใน

เยาวชนทถกตอง

2. โอกาสทมการดมเครองดมแอลกอฮอล

มากทสดของกลมตวอยางคอในงานเทศกาล งาน

ประเพณตางๆ ดงนน ควรจดกจกรรมหรอโครงการ

ส ง เ ส ร ม ก า ร ล ด ล ะ เ ล ก ก า ร ด ม เ ค ร อ ง ด ม

แอลกอฮอลในงานเทศกาลตางๆ โดยอาจเรมตนใน

กจกรรมงานประเพณทางพระพทธศาสนา เพอ

สรางแรงจงใจ และใหการสนบสนนบคคลทเปน

แบบอยางในการ ลด ละ เลกการดมเครองดม

แอลกอฮอล

3. ความสมพนธในครอบครวระหวาง

บดาและมารดาในการเปนทปรกษาคอยแนะนาซง

กนแ ละกน ม ผลต อค วาม รน แรง ขอ งกา รด ม

เครองดมแอลกอฮอลปานกลาง ควรจดกจกรรม

สงเสรมใหบดามารดามความรกใครกนมากขน โดย

อาจใหครอบครวตองมกจกรรมทารวมกนในแตละ

โอกาส เชน การเวยนเทยนรวมกนในวนสาคญทาง

พระพทธศาสนา เปนตน

4. การขดเกลาทพบนอยทสดคอการ

กดดนจากกลมเพอน ผปกครอง คร อาจารย ควร

สงเสรมกจกรรมทเปนประโยชนใหเกดขนในกลม

นกเ รยน โดยเนนนกเ รยนเปนศนยกลาง เ ชน

กจกรรมชมทบนมเบอรวน เปนตน

ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป

1. ควรมการศกษาในรปแบบเดยวกนกบ

กลมองคกรอนๆ แลวเปรยบเทยบผลการศกษาวา

เปนไปในลกษณะเดยวกนหรอไม เพอจะไดใชเปน

หาแนวทางในการแกไขปญหาการดมเครองดม

แอลกอฮอลไดอยางถกตอง

2. ควรมการศกษ าเจาะลกลงไปใน

ประเดน ปจจยการควบคมทางสงคม โดยเฉพาะ

การไดรบการขดเกลาทางสงคม ซงเปนปจจยทม



ในเขตจงหวดอบลราชธาน เพอหาแนวทางปองกน

และแกไขปญหาการดมสราทถกตองและเหมาะสม

ในกลมเยาวชนตอไป




กนนท พมสงวน. บรบททางสงคมและวฒนธรรมกบพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลของหญงวยเจรญพนธ. ภาควชาการ

พยาบาลอนามยชมชน วทยาลยพยาบาลกองทพบก โรงพยาบาลจตเวชขอนแกนราชนครนทร, 2553.

จรวฒน จตตวฒนานนท. พฤตกรรมการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลของอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน ตาบลนาเสยว

อาเภอเมอง จงหวดชยภม. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน, 2553.

ธรวฒ เอกะกล. รปแบบวธการวจย,2555บณฑต ศรไพศาล และคณะ. รายงานสถานการณสราประจาป พ.ศ. 2551. ศนยวจยปญหาสรา

กรงเทพฯ, 2552.

ปรยาพร ศภษร. ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลในกลมนกศกษาในระดบอดมศกษาในพนทอาเภอเมอง

มหาสารคาม จงหวดมหาสารคาม, 2550

เพยงหทย กลมาตย. การดมเครองดมแอลกอฮอลครงแรกและการดมแบบเมาหวรานาในนกเรยนมธยมศกษาแหงหนง อาเภอ

เมอง จงหวดลาปาง, 2550

เพญพกตร มงคณคาขาว. ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนใน

จงหวดชยภม ,2552

ไพบลย สรยวงศไพศาล. รายงานขอมลจากกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย. จงหวดอบลราชธาน, 2553

วระศกด จงสววฒนวงศ และ นศาสน สาอางศร. สถานการณการบรโภคยาสบการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลและการแพรระบาด

ของโรคเอดสในประเทศไทย. สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสภาพ, 2553.

สาวตร อษณางคกรชย และสวรรณา อรณพงศไพศาล. รายงานทบทวนองคความรมาตรการในการปองกนแกไขปญหาแอลกอฮอล.

กรงเทพฯ:สถาบนวจยระบบสาธารณสข กระทรวงสาธารณสข, 2553.

สวรรณ แสงอาทตย. พระราชบญญตคมครองแรงงาน พทธศกราช 2541 : กรณศกษาเกยวกบความรและความคดเหนของ

กรรมการสหภาพแรงงานในนคมอตสาหกรรมบางป จงหวดสมทรปราการ. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต

มหาวทยาลยรามคาแหง, 2550.

สานกงานสาธารณสขจงหวดอบลราชธาน. สรปผลการดาเนนงานพฒนาสาธารณสข ประจาป 2556. จงหวดอบลราชธาน, 2556.

สานกงานสาธารณสขจงหวดอบลราชธาน. พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอรของนกเรยนในเขตจงหวดอบลราชธาน. จงหวด

อบลราชธาน,2555

สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 29. รายงานขอมลจานวนนกเรยนในเขตจงหวดอบลราชธาน ,2556



อนงค ดษฐสงข. ปจจยสงเสรมและผลกระทบจากดารเสพสราของสตร, วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยราชภฎ

นครพนม, 2552.

Beck et al. บรบททางสงคมของการดมเครองดมแอลกอฮอลและปญหาเครองดมแอลกอฮอลทพบในนกศกษามหาวทยาลย,

2008

Steinhausen & Stacy. รปแบบการดมเครองดมแอลกอฮอลในวยรนและปจจยทเกยวของ, 2004

Tildesley & Andrew. พฤตกรรมการเลยงดบางประการสงผลใหเดกมความตงใจทจะดมเครองดมแอลกอฮอลเหมอนผปกครอง,

2008




พฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนระดบประถมศกษาปท 6

สงกดสานกงานเขตพนทการประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3

เกอกล ชกลน*

พจนย เสงยมจตต**

จาลอง วงษประเสรฐ***

*นกศกษาหลกสตรสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

**คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

***คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนระดบประถมศกษาปท

62) ศกษาปจจยทมความสมพนธตอพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนระดบประถมศกษาปท 6และ 3)หาตว

แปรทานายทดในการทานายพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนระดบประถมศกษาปท 6 กลมตวอยางในการ

วจยครงนไดแกนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสานกงานเขตพนทประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 โดยวธการสม

ตวอยาง แบบหลายขนตอน ไดกลมตวอยางจานวน 400 คน เครองมอทใช เปนแบบสอบถาม แบบมาตราสวนประมาณ

คา 5 ระดบ ซงมความเชอมนทงฉบบ .85 สถตทใชในการวจย ไดแก คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คารอยละ การ

คานวณคาสมประสทธ สหสมพนธแบบเพยรสน และทดสอบความแตกตางของคาสมประสทธ ของการพยากรณ โดยใช

การวเคราะหการถดถอยพหคณผลการวจยพบวา พฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกด

สานกงานเขตพนทการประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 โดยภาพรวมการปฏบตอยในระดบด ปจจยทางชวสงคม ม

ความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนชนประถมการศกษาปท 6 อยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01 ไดแก เพศหญง อาชพผ ปกครองทาการเกษตร ระดบการศกษาผปกครองประถมศกษาปท 6 หรอ 7 ปจจย

สนบสนน มความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเอง ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 อยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ .01 ไดแก เคยไดรบการสอนเสรมทกษะดานโภชนาการ และเคยไดรบการสอนเสรมทกษะดานการออกกาลง

กาย ปจจยเออ มความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนชนประถมการศกษาปท 6 อยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01 ไดแก ความรเกยวกบการดแลสขภาพตนเองของนกเรยน และเจตคตตอการดแลสขภาพ

ตนเองของนกเรยนการหาตวแปรทานายพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 จากการ

วเคราะหตวแปร 34 ตว สามารถเปนตวแปรทานายได 20 ตวไดแก เจตคตตอการดแลสขภาพตนเองของนกเรยน(X34)

ระดบการศกษาของผปกครองประถมศกษาปท 6 หรอ 7 (X10) อาชพของผปกครองคาขาย (X5)เพศหญง(X2) เคยไดรบการ

สอนเสรมเพมทกษะดานการออกกาลงกาย (X30) ระดบการศกษาของผปกครองอนปรญญา หรอ ปวส. (X13) ความรเกยวกบ

การดแลสขภาพตนเอง (X33) การไดรบคาแนะนาความรจากอาสาสมครประจาหมบาน(X28) การไดรบคาแนะนาจาก

เจาหนาทสาธารณสข (X27)การไดรบคาแนะนาความรจากพยาบาล (X25)ระดบการศกษาของผ ปกครองมธยมศกษาปท 3(X11)



ระดบการศกษาของผปกครองปรญญาตรหรอเทยบเทา (X14) การไดรบขอมลขาวสารจากโทรทศน (X18) การไดรบขอมล

ขาวสารจากหนงสอพมพ (X19) การไดรบคาแนะนาความรจากแพทย (X24) การไดรบขอมลขาวสารจากเอกสาร วารสาร (X21)

การไดรบขอมลขาวสารจากวทย (X20) การไดรบคาแนะนาความรจากทนตแพทย (X26) การศกษาของผปกครองระดบ

มธยมศกษาปท 6 หรอ ปวช.(X12) อาชพของผปกครองทาการเกษตร (X4)โดยตวแปรทานายทง 20 ตวรวมกนสามารถ

อธบายความแปรปรวนพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ไดรอยละ 50.00 และมความ

คลาดเคลอนมาตรฐานในการทานายเทากบ .33สามารถเขยนสมการทานายพฤตกรรม ไดดงน

สมการการทานายทดในรปคะแนนดบ

Y = 1.85 + .41X34 + .50X10 -.30X5 + .15X2 + .12 X30 + .40X13 +.02X33- .26X28 + .26X27 - .11X25 +

.33X11 + .36X14 - .17X18 + .13X19 + .16X24 – .16X21 + .14X20 -.13X26 +.16X12 +.14X4

สมการการทานายทดในรปคะแนนมาตรฐาน

Z = .26Z34 + .49Z10 -.26Z5 + .16Z2 + .09Z30 + .17Z13 + .15Z33 -.29Z28+.26Z27 -.11Z25 + .31Z11 +

.15Z14 - .12Z18 +.14Z19 + .16Z24 -.17Z21 + .14Z20 - .11Z26 + .12Z12+ .14Z4

คาสาคญ: พฤตกรรม ,การดแลสขภาพตนเองของนกเรยน ,ปจจยทมความสมพนธตอพฤตกรรมการดแลสขภาพนกเรยน

,ตวแปรทานายทดในการทานายพฤตกรรมการดแลสขภาพนกเรยน



Original Article

Self-Caring Behavior of Grade 6 Students in the Academic under Sisaket’s Primary Educational ServiceArea 3

Kueakun Chooglin* Pochanee Sangiemchit** Jumlong Vongprasert*** *Master of Public Health in Health Promotion, Ubon Ratchathani RaJabhat University **Ubon Ratchathani rajabhat University ,Faculty of public health ***Ubon Ratchathani rajabhat University, Faculty of science

Abstract The research aimed to study a self-caring behavior of grade 6 students, the factors which were related to a self-caring behavior and to find good predictive variables for a self-caring behavior of grade 6 students. The samples used in the research were 400 grade 6 students under Sisaket’s Primary Educational Service Area 3 in the academic year 2013. The instrument was a five rating-scale questionnaire of a confidence value equivalent to .85. Statistics used were mean, standard deviation, percentage, Pearson’s correlation coefficients and multiple regression analysis. The research findings were as follows. A self-caring behavior of grade 6 students under Sisaket’s Primary Educational Service Area 3 was overall at a good level. Bio-social factors were related to a self-caring behavior of grade 6 students with a statistical significance of .01. Support factors were related to a self-caring behavior of the students in question with a statistical significance of .01. Favorable factors were related to a self-caring behavior of grade 6 students with a statistical significance of .01. It was found that the predictive variables which could predict a self-caring behavior of grade 6 students included 20 following variables: students’ attitude on a self-care, (X34), educational levels (grade 6 or 7) of the students’ parents (X10), occupations of the students’ parents (X5), females (X2), additional training on exercise (X30), educational levels (diploma or higher vocational certificate) of the students’ parents (X31), knowledge on a self-care (X33), advice from the village public health volunteers (X28), advice from the public health officials (X27), advice from nurses (X25), educational levels (grade 9) of the parents (X11), educational levels (university degree or equivalent) of the parents (X14), gaining information from TV (X18)., from newspaper (X19), from medical doctors (X24), from documents and journal (X21), information from radio (X20), from dentists (X26), educational levels (grade 6 or vocational certificate ) of parents (X12), parents’ occupation in farming (X4). All these 20 variables could explain a variance of a self-caring behavior of grade 6 students by 50.00% and a standard error in prediction was equivalent to .33. An equation can be written as follows. An equation in the form of raw scores Y = 1.85 + .41X34 + .50X10 -.30X5 + .15X2 + .12 X30 + .40X13 +.02X33- .26X28 + .26X27 - .11X25 + .33X11 + .36X14 - .17X18 + .13X19 + .16X24 – .16X21 + .14X20 -.13X26 +.16X12 +.14X4 An equation in the form of standard scores Z = .26Z34 + .49Z10 -.26Z5 + .16Z2 + .09Z30 + .17Z13 + .15Z33 -.29Z28+.26Z27 -.11Z25 + .31Z11 + .15Z14 - .12Z18 +.14Z19 + .16Z24 -.17Z21 + .14Z20 - .11Z26 + .12Z12+ .14Z4 Keywords: Behavior, The self-health care behavior of students. Factors relationship to self-health care behavior of students. A good predictor a variable for predicting self-Health Care Behavior of Students

บทนา

ประเทศไทยไดประสบปญหาเดกขาดสารอาหาร

หรอภาวะทพโภชนาการโดยเฉพาะการขาดพลงงาน

โปรตน ซงภาวะโภชนาการถอเปนตวบงชสาคญทาง

สาธารณสขซงแสดงถงภาวะสขภาพของประชากรเดก

โดยเฉพาะภาวะโภชนาการของบคคลเปนพนฐานท

สาคญทสดของการพฒนาการทกดาน จากสถต

เดกไทยบางพนทสขภาพไมด อวน เตย ไอควตา เพราะ



ขาดไอโอดน ธาตเหลก และโปรตนทไมเพยงพอในการ

หลอเลยงเชลลสมอง จะเหนไดจากการขาดสารอาหาร

ของเดกไทยดงน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมากทสด

รอยละ 28 .1 รองลงมาคอภ าคใ ต รอยละ 26 . 1

ภาคเหนอ รอยละ 19 และภาคกลางรอยละ 17.3

ขณะทนกเรยนเปนโรคคอพอก ภาคเหนอรอยละ 17

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ รอยละ 14 ภาคใตรอยละ 8

และภาคกลางรอยละ 3.5 จากสภาวะดงกลาว เมอ

รางกายไดรบสารอาหารทไมเพยงพอ กสงผลใหเดกม

พฒนาการชา มผลกระทบตอ การเรยน สขภาพกาย

สขภาพจตใจ ทาใหเกดความเครยด ความเครยดเปน

ตวขดขวางความคดและการเรยน สงผลตอการขาด

ความสามารถในการเรยนร ดวยเหตนประเทศไทยจงได

ประกาศใชนโยบายและแผนยทธศาสตรระดบชาตดาน

การพฒนาเดกตามแนวทางโลกทเหมาะสมสาหรบเดก

(พ.ศ. 2550-2559)ซงเปนแผนยทธศาสตรการพฒนา

เดกทมอายตากวา 18 ปลงมาทสบเนองมาจากการ

ประชมสมชชาสหประชาชาตสมยพเศษ (United

Nations General Assembly Special Session on

Children :UNGASS) วาดวยเรองโลกทเหมาะสม

สาหรบเดก (A World Fit for Children) กาหนดให

ประเทศสมาชกจดทาแผนพฒนาเดกตามแนวทาง “โลก

ทเหมาะสมสาหรบเดก” สาระสาคญในการพฒนาและ

คมครองเดกม4เรองหลกคอ 1) สงเสรมคณภาพชวต 2)

จดการศกษาทมคณภาพ3) ปกปองเดกจากการถก

ละเมดหรอแสวงหาประโยชนและความรนแรงและ4)

ตอ ต าน เ อชไ อ ว /เ อดส ทง น ใน นโย บาย และ แผ น

ยทธศาสตรระดบชาตดานการพฒนาเดกตามแนวทาง

โ ล ก ท เ ห ม า ะ ส ม ส า ห ร บ เ ด ก ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย

ประกอบดวยยทธศาสตร11ดานและมาตรการสาคญ

เรงดวนทตองดาเนนการไดแก 1)ดานครอบครวการ

เสรมสรางใหครอบครวใหเวลาเลยงดบตรทไดคณภาพ

เสรมสรางสภาพแวดลอม/โอกาสทงทางดานเศรษฐกจ

สงคมเสรมสรางระบบการใหบรการแกครอบครวทเผชญ

ปญหา 2)ดานคณภาพกายและสขภาพจตสงเสรมให

เดกทกคนตองได รบความรและการฝกทกษะใหม

รางกายแขงแรงวยรนมความรความเขาใจเรองอนามย

เจรญพนธครอบครวศกษาเพศศกษารฐจดบรการทเดก

เขาถงไดสะดวกมารดาหลงคลอดไดรบการดแล 3)ดาน

การเสรมสรางความปลอดภยและปองกนการบาดเจบ

ในเดกเรงใหความรแกพอแมผ ปกครองครชมชนและ

องคกรตางๆเขาใจวธการเสรมสรางความปลอดภยและ

ปองกนการบาดเจบในเดกทกประเภท

ผ วจยจงมแนวคดในการศกษาพฤตกรรมการ

ดแลสขภาพตนเองของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

เพอใชในการจดการเรยนรและพฒนานกเรยนใหม

ความรความเขาใจมพฤตกรรมสขภาพและมสขนสยทด

ในการดแลรกษาสขภาพของตนเองใหมสขภาพกายและ

จตทดและยงสามารถสรางพฤตกรรมสขภาพทถาวรทง

ของตนเองและของคนใกลชดชวยใหนกเรยนและ

บคลากรในโรงเรยนมสขภาพตามเกณฑมาตรฐานของ

โรงเรยนสงเสรมสขภาพ


1. เพอศกษาพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเอง

ของนกเรยนระดบประถมศกษาปท 6

2. เพอศกษาปจจยทมความสมพนธตอ

พฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนระดบ

ประถมศกษาปท6

3. เพอหาตวแปรทานายทดในการทานาย


ประถมศกษาปท 6


การดาเนนการวจยครงน เปนการวจยเชง

วเคราะห เพอศกษาพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเอง

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสานกงานเขต

พนทการประถมศกษาศรสะเกษ เขต3



ประชากร

1.ประชากรทใชในการศกษาครงนเปน นกเรยน

ระดบชนประถมศกษาปท 6 ในสงกดสานกงานเขตพนท

การประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 ทงหมด 3,967 คน

2. กลมตวอยางทใชในการศกษาครงนเปน นกเรยน

ระดบชนประถมศกษาปท 6 สงกดสานกงานเขตพนท

การประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 สมตวอยางแบบ

หลายขนตอนโดยสมกลมอาเภอ 4 กลม ไดมา 1 กลม

คอ กลมอาเภอขขนธ ซงม 10 กลมโรงเรยน และสม

กลมโรงเรยนได 3 กลมดวยวธการสมอยางงายแลว

คานวณขนาดของกลมตวอยางตามสตร Yamane

(1973:887 , อางถงใน ธรวฒ เอกกล 2546:135)

กาหนดความคลาดเคลอนเทากบ 0.05 ไดกลมตวอยาง

เปน 400 คนสมกลมตวอยางดวยวธการสมอยางงายคอ

จบฉลากจาก10 กลมโรงเรยนไดมา3กลมโรงเรยน

กาหนดใหไดรอยละ 30ของกลมโรงเรยนทงหมดแลวจบ

ฉลากเอานกเรยนชนประถมศกษาปท 6 มาโรงเรยนละ

รอยละ 60 ของจานวนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

ทกคนทง 3 กลมโรงเรยน

เครองมอทใชและวธตรวจสอบเครองมอ

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลใน

การวจยครงน เปนแบบสอบถาม แบงเปน 4 สวนดงน

สวนท 1 แบบสอบถามขอมลทวไปของ

นกเรยน ไดแก ขอมลเกยวกบ เพศและอายของนกเรยน

การศกษ ามารดา อาชพของมารดา รายไดของ

ครอบครว จานวนสมาชกในครอบครว การจดกจกรรม

การสอนเสรมเพมทกษะในการปฏบตดานการดแล

สขภาพของนกเรยน การรบรขาวสารดานการดแล

สขภาพ การได รบคาแนะน าจากบคคลากรดาน

สาธารณสข ลกษณะของคาถามเปนแบบตรวจสอบ

รายการ

สวนท 2 แบบทดสอบความรเกยวกบการ

ดแลสขภาพตนเอง ลกษณะของแบบสอบถาม เปนแบบ

เลอกตอบ 4 ตวเลอก ผ ตอบแบบทดสอบจะตอง

เลอกตอบเพยง 1 ตวเลอก เกณฑการใหคะแนน ผตอบ

ถกแสดงวามความรถกตอง พจารณาให 1 คะแนน ผท

ตอบผดแสดง วามความร ไมถกตองใ ห 0 คะแนน

(ประคอง กรรณสตร2538 : 27)

สวนท 3 แบบวดเจตคตตอการดแลสขภาพ

ตนเอง ลกษณะคาตอบเปนมาตราสวนประมาณคา 3

ระดบคอ เหนดวย ไมแนใจ และไมเหนดวย มทง

ขอความทเปนเจตคตทางบวก และขอความทมเจตคต

ทางลบเกณฑการใหคะแนน ดดแปลงการใหคะแนน

จากมาตราวดเจตคตตามเกณฑของ LikertScale (อา

ราง สทธาศาสน 2527: 68 - 73)

สวนท 4แบบสอบถามพฤตกรรมการดแล

สขภาพตนเอง ลกษณะคาตอบเปนมาตราสวนประมาณ

คา (Rating Scales) 5 ระดบ คะแนนการปฏบตตนใน

การดแลสขภาพกระจายอยระหวาง 1-5 คะแนน การ

แปลความหมายใชเกณฑของLikert Scale (อาราง สทธา

ศาสน 2527:68 -73)


ผ วจยทาการเกบรวบรวมขอมลโดยดาเนนการ

ตามขนตอนดงนคอ

1. ขออนเคราะหหนงสอจาก คณะสาธารณสข

ศาสตร มหาวทยาลยราชภฎอบลราชธาน ถง

ผอานวยการเขตพนทการประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3

อาเภอขขนธ จงหวดศรสะเกษ เพอขอความอนเคราะห

ในการเกบขอมล

2. ประชมชแจงรายละเอยด แบบสอบถามให

ผ ชวยวจยทราบทกขนตอน

3. นาแบบสอบถามไปเกบขอมลกลมตวอยาง

ตามทกาหนดไวโดยมผ ชวยวจยชวยเหลอในการเกบ

ขอมล

4. เกบขอมลจากนกเรยน ในแตละโรงเรยนซง

ไดครบเปาหมายจานวน 400 คน



5.นาแบบสอบถามมาตรวจสอบความสมบรณ

ทกฉบบดวยตนเองเพอใหไดขอมลครบถวน

ผลการวเคราะหขอมล

สถตทใชในการวเคราะหขอมลเบองตนของ

กลมตวอยางหรอตวแปรตางๆ โดยใชสถตหาคารอยละ

คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน คานวณคา

สมประสทธ สหสมพนธ โดยใชสตรสหสมพนธแบบ

Pearsonและวเคราะหการถดถอยพหคณ


1. นกเรยนกลมตวอยางทตอบแบบสอบถาม

สวนใหญเปนนกเรยนหญงจานวน 213 คน คดเปนรอย

ละ 53.20 โดยสวนใหญผ ปกครองนกเรยนมอาชพ

รบจาง จานวน 180 คน คดเปนรอยละ 45.00 และม

ระดบการศกษาสวนใหญประถมศกษาปท 6 หรอ 7

จานวน 111 คน คดเปนรอยละ 27.75

2. นกเรยนมอายเฉลยเทากบ 11.81 ป โดยม

อายตาสด 11 ป และมอายสงสด 13 ป รายไดของ

ครอบครวเฉลยตอเดอนเทากบ 10,980.00 บาท โดยม

รายไดตาสดเทากบ 1,000 บาท รายไดสงสดเทากบ

34,000 บาท มจานวนสมาชกในครอบครวเฉลยเทากบ

4.01 คน โดยมจานวนสมาชกในครวเรอนตาสด 2 คน

สงสด 5 คน

3. นกเรยนสวนใหญเคยไดรบขอมลขาวสาร

ดานสขภาพของตนเอง จานวน 400 คน คดเปนรอยละ

100.00 โดยไดรบขอมลขาวสารในดานการดแลสขภาพ

ตนเองจากโทรทศนมากทสด จานวน 349 คน คดเปน

รอยละ 25.51 รองลงมาคอหนงสอพมพ จานวน 271

คน คดเปนรอยละ 19.81และหนาเสาธง จานวน 258

คน คดเปนรอยละ 18.86สวนการไดรบคาแนะนาความร

เกยวกบการดแลสขภาพพบวา นกเรยนไดรบคาแนะนา

ความรเกยวกบการดแลสขภาพจากพยาบาลมากทสด

จานวน 319 คน คดเปนรอยละ 21.70 รองลงมาคอ

เจาหนาทสาธารณสข จานวน 279 คน คดเปนรอยละ

18.98 และทนตแพทย จานวน 275 คน คดเปนรอยละ

18.71 ตามลาดบ สวนการสอนเสรม เพมทกษะหรอจด

กจกรรมเกยวกบการใหความรเรองการดแลสขภาพ

ตนเองพบวา นกเรยนทกคนเคยไดรบการสอนเสรมเพม

ทกษะหรอจดกจกรรมเกยวกบการใหความรเรองการ

ดแลสขภาพตนเอง จานวน 400 คน คดเปนรอยละ 100

โดยไดรบความรเกยวกบการสอนเสรมดานการออก

กาลงกายมากทสด จานวน 352 คน คดเปนรอยละ

37.05รองลงมาคอดานโภชนาการ จานวน 319 คน คด

เปนรอยละ 33.58และดานสขวทยาสวนบคคล จานวน

279 คน คดเปนรอยละ 29.37 ตามลาดบ

4. นกเรยนสวนใหญมความรเกยวกบการ

ดแลสขภาพตนเองอยในระดบสงจานวน 214 คน คด

เปนรอยละ 53.50 รองลงมา มความรอยในระดบปาน

กลาง จานวน 125 คน คดเปนรอยละ 31.25 และ ม

ความรในระดบตา จานวน 61 คน คดเปนรอยละ 15.25

5. นกเ รยนมเจตคต ตอการดแลสขภาพ

ตนเองโดยภาพรวมอยในระดบด ( X = 2.52 S=0.29)

เมอพจารณาเปนรายขอพบวาสวนใหญนกเรยนมเจต

คตตอการดแลสขภาพตนเองอยในระดบด เชนกนโดย

รายขอทมคาเฉลยมากทสดคอ การนอนหวคาและตน

แตเชาทกวนชวยใหเรารสกสดชน( X = 2.77 S=0.55)

รองลงมาคอ ใชผาชบนาเชดตวเมอมอาการตวรอนเปน

ไข ครนเนอครนตว ( X = 2.74 S=0.44) และการอยเฉย

ๆ เปนการใชเวลาไมคมคา ( X = 2.73 S=0.47)โดยราย

ขอทมคาเฉลยนอยทสดคอแมนวาการฉดวคซนจะตอง

เจบตวแตกยนดใหฉด( X = 2.08 S=0.67) ตามลาดบ



6. นกเ รยนมพฤตกรรมการดแลสขภาพ

ตนเองโดยภาพรวมอยในระดบการปฏบต ระดบด

( X = 3.42 S=.45) เมอพจารณาเปนรายขอพบวา

นกเรยนมพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองอยในระดบ

ปฏบต ดเชนกนโดยรายขอทมคาเฉลยมากทสดคอ ฉด

วคซนตามทเจาหนาทมาใหบรการทกครง ( X=4.32

S=.81) รองลงมาคอ ลางมอใหสะอาดกอนรบประทาน

อาหาร ( X= 4.16 S=.96)และอาบนาอยางนอยวนละ 2

ครง ( X= 4.10 S=.95)โดยรายขอทมคาเฉลยนอยทสด

คอฉนรบประทานอาหารรสจดเชน เผดจด หวานจด เคมจด

หรอเปรยวจด ( X = 2.62 S=.41) ตามลาดบ

7. ป จจ ยทาง ด าน ช วส งคม ต วแปรท ม

ความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของ

นกเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ไดแก

อาชพของผ ปกครองรบจาง (X6) (r=.125*) ระดบ

การศกษาของผปกครองตากวาประถมศกษาปท 4 (X2)

(r=-.117*)ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการดแล

สขภาพตนเองของนกเรยน อยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01 ไดแก เพศหญง (X2) (r=.203**) อาชพของ

ผ ปกครองทาการเกษตร (X4) (r=.203**) ระดบ

การศกษาของผปกครองประถมศกษาปท 6 หรอ 7 (X10)

(r=.299**) เพศชาย (X1) (r=-.203**) อาย (X3)

(r=-.271**) อาชพของผปกครองคาขาย (X5)(r=-.203**)

อาชพของผปกครองรบราชการ (X7) (r=-.135**) ระดบ

การศกษาสงกวาปรญญาตร (X15) (r=-.219**)

8. การวเคราะห ปจจยสนบสนน พบวา ตว

แปรทมความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลสขภาพ

ตนเองของนกเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

.01 ไดแก การเคยไดรบการสอนเสรมเพมทกษะดาน

โภชนาการ (X30) (r=.14**) และการเคยไดรบการสอน

เสรมเพมทกษะดานการออกกาลงกาย(X31) (r=.27**)

การเคยไดรบคาแนะนาความรเกยวกบการดแลสขภาพ

จากอาสมครสาธารณสขประจาหมบาน (อสม.) (X28)

(r=-.16**) และเคยไดรบคาแนะนาความรเกยวกบการ

ดแ ล สข ภ า พ จ า ก บค ค ล อ น ๆ เ ช น คณ ค ร (X29)

(r=-.17**)

9. ผลการวเคราะหปจจยเออ พบวา ตวแปร

ความรเกยวกบการดแลสขภาพตนเองของนกเรยน

(X33)(r=.26**) และเจตคตตอการดแลสขภาพตนเองของ

นกเร ยน (X34)(r=.35**) มความสมพนธ ท างบ วกกบ

พฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของนกเรยน อยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01 ตามลาดบ

10. การวเคราะหการถดถอยพหคณ พบวา

10.1 ตวแปรทมอทธพลตอพฤตกรรมการ

ดแลสขภาพตนเองของนกเรยนอยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ .01 ไดแก เจตคตตอการดแลสขภาพตนเอง

ของนกเรยน (X34) ระดบการศกษาของผ ปกครอง

ประถมศกษาปท 6 หรอ 7 (X10) อาชพของผปกครองคาขาย

(X5) เพศหญง(X2)ระดบการศกษาของผ ปกครอง

อนปรญญาหรอ ปวส.(X13) ความรเกยวกบการดแล

สขภาพตนเอง (X33) การไดรบคาแนะนาความรเกยวกบ

การดแลสขภาพจากอาสาสมครประจาหมบาน(อสม.)

(X28) การไดรบคาแนะนาความรเกยวกบการดแล

สขภาพจากเจาหนาทสาธารณสข (X27)ระดบการศกษา

ของผปกครองมธยมศกษาปท 3 (X11) ระดบการศกษา

ของผปกครองปรญญาตรหรอเทยบเทา (X14)การไดรบ

ขอมลขาวสารดานการดสขภาพตนเองจากหนงสอพมพ

(X19) การไดรบคาแนะนาความรเกยวกบการดแล

สขภาพจากแพทย (X24) การไดรบขอมลขาวสารดาน



การดสขภาพตนเองจากเอกสารวารสาร (X21) การไดรบ

ขอมลขาวสารดานการดสขภาพตนเองจากวทย (X20)


ดแลสขภาพตนเองของนกเรยนอยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ .05 ไดแก การเคยไดรบการสอนเสรมเพม

ทกษะหรอจดกจกรรมเกยวกบการใหความรเรองการ

ดแลสขภาพตนเองดานการออกกาลงกาย (X30)การ

ไดรบคาแนะนาความรเกยวกบการดแลสขภาพจาก

พยาบาล (X25)การไดรบขอมลขาวสารดานการดสขภาพ

ตนเองจากโทรทศน (X18)การไดรบคาแนะนาความร

เกยวกบการดแลสขภาพจากทนตแพทย (X26)ระดบ

การศกษาของผปกครองประถมศกษาปท6 หรอ ปวช.

(X12)อาชพของผปกครองทาการเกษตร (X4)

10.3 การเรยงลาดบความสาคญของตว

แปรจากมากไปหานอย 3 ลาดบดงน ระดบการศกษา

ของผปกครองประถมศกษาปท 6 หรอ 7 (X10) (β =.49)

ระดบการศกษาของผปกครองมธยมศกษาปท 3 (X11) (

β =.31) การไดรบคาแนะนาความรเกยวกบการดแล

สขภาพจากอาสาสมครประจาหมบาน (อสม.) (X28) (β

=-.29)


ดแลสขภาพตนเองของนกเรยน นอยทสด คอ การไดรบ

คาแนะนาความรเกยวกบการดแลสขภาพจากพยาบาล

(X25) และการไดรบคาแนะนาความรเกยวกบการดแล

สขภาพจากทนตแพทย (X26) ซงมคาเทาสมประสทธ

สหสมพนธในรปคะแนนมาตรฐานเทากนคอ (β =-.11)

โดยมสมประสทธ สหสมพนธพหคณเทากบ 0.71

ตวแปรทานายทง 20 ตวรวมกนสามารถอธบายความแปรปรวนพฤตกรรมการดแลสขภาพ

ตนเองของนกเรยนได รอยละ 50.00 และมความ

คลาดเคลอนมาตรฐานในการทานายเทากบ .33 ดง

สมการ สมการการทานายทดในรปคะแนนดบ

Y = 1.85 + .41X34 + .50X10 -.30X5 +

.15X2 + .12 X30 + .40X13 +.02X33- .26X28 + .26X27 -

.11X25 + .33X11 + .36X14 - .17X18 + .13X19 + .16X24 –

.16X21 + .14X20 -.13X26 +.16X12 +.14X4

สมการการทานายทดในรปคะแนนมาตรฐาน

Z = .26Z34 + .49Z10 -.26Z5 + .16Z2 +

.09Z30 + .17Z13 + .15Z33 -.29Z28+.26Z27 -.11Z25 +

.31Z11 + .15Z14 - .12Z18 +.14Z19 + .16Z24 -.17Z21 +

.14Z20 - .11Z26 + .12Z12+ .14Z4

อภปรายผลการวจย

จากสรปผลการ วจย พฤตกรรมการดแล

สขภาพตนเองของนกเรยนระดบประถมศกษาปท 6 ป

การศกษ า 2556 สงกดสาน กงาน เขตพ นทกา ร

ประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 มประเดนสาคญสามารถ

อภปรายผลไดดงน

1.ปจจยทางชวสงคม มความสมพนธทางบวก

กบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนระดบ

ประถมศกษาปท 6 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

.01 ไดแก การศกษาของผปกครองระดบประถมศกษาป

ท 6 หรอ 7 อาชพของผ ปกครองคาขายเพศหญง

การศกษาของผ ปกครองระดบอนปรญญาหรอ ปวส.

การศกษ าของผ ปกครองระดบมธยมศกษาปท 3

การศกษาของผปกครองระดบปรญญาตรหรอเทยบเทา

เปนไปตามสมมตฐานทกาหนดไววาปจจยทางชวสงคม

มความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของ

นกเรยน ซงสอดคลองกบงานวจยของ กลชล ภมรนทร

(2535:28) ไดศกษาเรอง พฤตกรรมการดแลตนเองใน

เดกนกเรยนพบวา บดามารดาทมการศกษาตา มกขาด

ความรในดานสขภาพอนามย ทาใหไมสามารถให

คาแนะนาแกบตรได สวนบดามารดาทมการศกษาด

ยอมมความรความเขาใจปญหาสขภาพของบตรระดบ



การศกษาของบดามารดาจงเปนปจจยทมความสมพนธ

ตอพฤตกรรมสขภาพและสอดคลองกบงานวจยของ

กรรณกา สวรรณา(2541: 140-143 ) ศกษาปจจยทม

ความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของ

เดกวยเรยนจงหวดนครศรธรรมราชและสอดคลองกบ

งานวจยของChinn (1983 : 85-92, อางถงใน เฉลา

เพ ยรชอบ 2529 : 9 ) ไ ดท าการศกษ า วจย เ รอง

ความสมพนธระหวางปจจยตางๆกบการดแลสขภาพ

ของนกเรยน

2. ป จจ ยสนบสนน ม ความสมพนธ กบ


ประถมศกษาปท 6 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

.01 ไดแก การไดรบคาแนะนาความรจากอาสาสมคร

ประจาหมบาน (อสม.) การไดรบคาแนะนาความรจาก

เจาหนาทสาธารณสข การไดรบขอมลขาวสารจาก

หนงสอพมพ การไดรบคาแนะนาความรจากแพทย การ

ไดรบขอมลขาวสารจากเอกสารวารสาร การไดรบขอมล

ขาวสารจากวทย เปนไปตามสมมตฐานทกาหนดไววา

ปจจยสนบสนน มความสมพนธกบพฤตกรรมการดแล

สขภาพตนเองของนกเรยน ซงสอดคลองกบงานวจยของ

Freedman (1970 : 252) ไดศกษาวจยเรองสอมอทธพล

ตอความร ทศนคต ความเชอ คานยม และแบบ

แผนการดาเนนชวตดานสขภาพของนกเ รยน และ

สอดคลองกบงานวจยของอรสา ผะเดมด (2548: 99-

105) ไดศกษาวจยเรองปจจยทมความสมพนธตอ

พฤตกรรมสงเสรมสขภาพ ของนกเรยนประถมศกษา

อาเภอเมอง จงหวดกาญจนบร และสอดคลองกบ

งานวจยของทวรตน ทองด (2545 : บทคดยอ) ไดทาการ

วจยเรองปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการดแล

สขภาพของตนเองตามหลกสขบญญตแหงชาต ของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนสงกดเทศบาล

จงหวดนนทบร

3.ปจจยเออ มความสมพนธกบพฤตกรรมการ

ดแลสขภาพตนเองของนกเรยนระดบประถมศกษาปท

6 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ไดแก เจตคต

ตอการดแลสขภาพตนเองของนกเรยน ความรเกยวกบ

การดแลสขภาพตนเอง เปนไปตามสมมตฐานทกาหนด

ไววาปจจยเออ มความสมพนธกบพฤตกรรมการดแล

สขภาพตนเองของนกเรยน ซงสอดคลองกบงานวจยของ

พรศร แหยมอบล (2547:34) ศกษาพฤตกรรมการดแล

สขภาพของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในเขต

อาเภอเมอง จงหวดนครปฐมและสอดคลองกบงานวจย

ของ กรรณกา ตงสกล (2540 : บทคดยอ) ไดทาการ

วจยเรอง ปจจยทมผลกระทบตอการดแลสขภาพตอ

การดแลสขภาพตนเองบางประการของนกเรยน

4. ตวแปรทานายพฤตกรรมการดแลสขภาพ

ตนเองของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สามารถ

ทานายไดรอยละ 50 และมความคลาดเคลอนมาตรฐาน

ในการทานายเทากบ 0.33 ตวแปรเหลานจะนามาใช

ประโยชนในการศกษาวจยในดานการสงเสรมสขภาพ

ของนกเรยนได


ผลการศกษาวจยเรอง พฤตกรรมการดแล

สขภาพตนเองของนกเรยนระดบประถมศกษาปท 6

สงกดสานกงานเขตพนทการประถมศกษาศรสะเกษ

เขต 3 ในครงน ผ วจยมขอเสนอแนะ ดงน

1. ขอเสนอแนะเพอการนาผลการวจยไปใช

ประโยชน

1.1 ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการด

สขภาพตนเองของนกเรยนไดแก เจตคตตอการดแล

สขภาพตนเองของนกเรยนการศกษาของผ ปกครอง

ระดบประถมศกษาปท 6 หรอ 7 อาชพของผปกครอง

คาขาย เพศหญง การศกษาของผ ปกครองระดบ

อนปรญญา หรอ ปวส. ความรเกยวกบการดแลสขภาพ

ตนเอง การไดรบคาแนะนาความรจากอาสาสมคร

ประจาหมบาน (อสม.) การไดรบคาแนะนาความรจาก

เจาหนาทสาธารณสข การศกษาของผ ปกครองระดบ



มธยมศกษาปท 3 การศกษาของผ ปกครองระดบ

ปรญญาตรหรอเทยบเทา

การไดรบขอมลขาวสารจากหนงสอพมพ

การไดรบคาแนะนาความรจากแพทย การไดรบขอมล

ขาวสาร จากเอกสารวารสาร การไดรบขอมลขาวสาร

จากวทย การเคยไดรบการสอนเสรมเพมทกษะดานการ

ออกกาลงกาย การไดรบคาแนะนาความรจากพยาบาล

การไ ด รบ ขอมลข าวสารจากโทรทศน การไ ด รบ

คาแนะนาความรจากทนตแพทย การศกษ าของ

ผปกครองระดบประถมศกษาปท6หรอ ปวช. อาชพของ

ผปกครองทาการเกษตรดงนน หนวยงานทเกยวของจง

ควรนาปจจยทงหมดมาวางแผนพฒนาและบรหาร

จดการให เ กดกจกรรมเพอให เ กดการปรบเปลยน

พฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนไปในทาง

ทพงประสงค

1.2 สถานศกษาควรรวมมอกนสงเสรมให

ความรนกเรยนโดยการจดบอรดเผยแพรขอมลขาวสาร

จดนทรรศการ เกยวกบการดแลสขภาพของนกเรยน

อยางสมาเสมอและตอเนอง

1.3 อ า ส า ส ม ค ร ส า ธ า ร ณ สข ป ร ะ จ า

หมบาน (อสม.) หรอหนวยงานสาธารณสข หรอสถาน

อนามยในชมชนทรบผดชอบควรใหขอเสนอแนะกบ

ผปกครอง คร นกเรยน เกยวกบงานดานการสรางเสรม

สขภาพ การปลกฝงพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเอง

ของนกเรยนในทางทด และนาผลวจยไปใชเปนขอมลใน

การจดประชม อบรม สมมนา ผ เกยวของ ในการพฒนา

การศกษาในโรงเ รยน ให มประสทธภาพและเกด

ประโยชนสงสด

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

2.1 ค ว ร ม ก า ร ศ ก ษ า ว จ ย เ ก ย ว ก บ


ประถมศกษาปท 6 สงกดสานกงานเขตพนทการ

ประถมศกษาอนๆ

2.2 ควรมการวจยเชงทดลอง เพอศกษา

เปรยบเทยบใหนกเรยน คร ผปกครอง เหนขอแตกตาง

ของการพฒนาปรบปรงพฤตกรรมการดแลสขภาพ

ตนเองของนกเรยนแลวนาผลการศกษาไปพฒนา

ปรบปรงพฤตกรรมการดแลสขภาพของนกเรยน ใน

โรงเรยนอนๆตอไป




กรรณกา ตงสกล. ปจจยทมผลตอการดแลสขภาพตนเองบางประการของนกเรยนมธยมศกษา จงหวดขอนแกน.

วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน, 2540.

กรรณกาสวรรณา. ปจจยทมความสมพนธกบการดแลตนเองของเดกวยเรยน.วทยานพนธวทยาศาสตร

มหาบณฑตมหาวทยาลยมหดล, 2541.

กลชล ภมรนทร. การศกษาระหวางระหวางการดแลสขภาพกบพฤตกรรมการดแลตนเองในเดกนกเรยน.

วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล, 2535.

เฉลา เพยรชอบ. การศกษาการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในกรงเทพมหานคร.

วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย,2529.

อาราง สทธาศาสน.ปฏบตการวจยสงคมศาสตร. กรงเทพฯ : เจาพระยาการพมพ, 2527.

ทวรตน ทองด .ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการดแลสขภาพของตนเองตามหลกสขบญญตแหงชาต

ของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนสงกดเทศบาล จงหวดนนทบร, (ออนไลน)2545 (อางเมอ

19 มกราคม 2552) จาก : http : // www.dmh.go.th/Abstract / alldetails.asp? code =000137.

ธรวฒ เอกะกล. ระเบยบวธวจย ทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 3.อบลราชธาน : วทยาการ

พมพ, 2546

ประคอง กรรณสตร.สถตเพอการวจยพฤตกรรมศาสตร.พมพครงท 5. กรงเทพฯ:บรรณกจ,2538.

พรศร แหยมอบล. พฤตกรรมการดแลสขภาพนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายในในเขตอาเภอเมอง จงหวด

นครปฐม.วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยศลปากร,2547.

อรสา ผะเดมด. ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมสงเสรมสขภาพของนกเรยนประถมศกษา อาเภอเมอง

จงหวดกาญจนบร. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยรามคาแหง,2548.

FREEDMAN,L. SOCIAL PSYCHOLOGY .NEW YORK : PRENTICE – HALL,1970.



จานวนและรอยละขอมลเกยวกบสถานภาพและขอมลทวไปของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสานกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3

สถานภาพและขอมลทวไปของนกเรยน จานวน รอยละ

1. เพศ

1.1 ชาย

1.2 หญง

187

213

46.80

53.20

รวม 400 100.00

2. อาชพของผปกครอง

2.1 การเกษตร

2.2 คาขาย

2.3 รบจาง

2.4 รบราชการ

115

73

180

32

28.80

18.20

45.00

8.00

รวม 400 100.00

3. ระดบการศกษาของผปกครอง

3.1 ตากวาประถมศกษาปท 4

3.2 ประถมศกษาปท 4

3.3 ประถมศกษาปท 6 หรอ 7

3.3 มธยมศกษาปท 3

3.4 มธยมศกษาปท 6 หรอ 7

3.5 อนปรญญาหรอปวช.

3.6 ปรญญาตรหรอเทยบเทา

3.7 สงกวาปรญญาตร

7

79

111

95

54

15

15

24

1.75

19.75

27.75

23.75

13.50

3.75

3.75

6.00

รวม 400 100.00

คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน อาย รายไดของครอบครวและจานวนสมาชกในครอบครวของนกเรยน

สถานภาพและขอมลทวไปของนกเรยน คาตาสด คาสงสด X S

1. อาย 11 13 11.81 .59

2. รายไดของครอบครว 1000.00 34,000.00 10,980.00 7173.09

3. จานวนสมาชกในครอบครว 2 5 4.01 .89



จานวนและรอยละขอมลปจจยสนบสนนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสานกงานเขตพนท

การประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3

ปจจยสนบสนน จานวน รอยละ

1. การไดรบขอมลขาวสารดานสขภาพของตนเอง

1.1 เคย

1.2 ไมเคย

400

0

100.00

0.00

รวม 400 100.00

2. ไดรบขอมลขาวสารในดานการดแลสขภาพตนเองจาก

2.1 โทรทศน

2.2 หนงสอพมพ

2.3 วทย

2.4 เอกสาร วารสาร

2.5 หนาเสาธง

2.6 อน ๆ เชน คณคร

349

271

237

160

258

93

25.51

19.81

17.32

11.70

18.86

6.80

รวม 1,368 100.00

3. การไดรบคาแนะนาความรเกยวกบการดแลสขภาพ

3.1 แพทย

3.2 พยาบาล

3.3 ทนตแพทย

3.4 เจาหนาทสาธารณสข

3.5 อาสาสมครประจาหมบาน (อสม.)

3.6 อน ๆ เชน คณคร

267

319

275

279

237

93

18.16

21.70

18.71

18.98

16.12

6.33

รวม 1,470 100.00

4. การสอนเสรม เพมทกษะหรอจดกจกรรมเกยวกบการใหความรเรองการดแล

สขภาพตนเอง

4.1 เคย

4.2 ไมเคย

400

0

100.00

0.00

รวม 400 100.00

ปจจยสนบสนน จานวน รอยละ

5. การไดรบความรเกยวกบการสอนเสรมทกษะหรอจดกจกรรมเกยวกบการให

ความรเรองการดแลสขภาพตนเองของนกเรยน

5.1 ดานโภชนาการ

5.2 ดานการออกกาลงกาย

5.3 ดานสขวทยาสวนบคคล

319

352

279

33.58

37.05

29.37

รวม 950 100.00



จานวนและรอยละปจจยเออดานความรเกยวกบการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกด

สานกงานเขตพนทการประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3

ระดบความร ระดบคะแนน จานวน รอยละ

สง 12.00 – 15.00 คะแนน 214 53.50

ปานกลาง 8.00 – 11.00 คะแนน 125 31.25

ตา นอยกวา 7.00 คะแนน 61 15.25

รวม 400 100.00

( X = 11.51) S = 3.18

คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานปจจยเออดานเจตคตตอการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนจาแนกรายขอ

ขอท เจตคตตอการดแลสขภาพตนเองของนกเรยน X S ระดบ

1 การแปรงฟนแบบปดขนปดลงทาใหไมสะดวก 2.57 0.65 ด

2 มอคนเราสะอาดอยแลวไมจาเปนตองลางมอกอนรบประทานอาหาร 2.61 0.71 ด

3 การใชชอนกลางเมอเรารบประทานอาหารรวมกบผอนเปนเรองยงยาก 2.52 0.79 ด

4 การใชไมหรอเหลกแคะห แคะหทาใหชองหสะอาด 2.19 0.89 ปานกลาง

5 การนอนหวคาและตนแตเชาทกวนชวยใหเรารสกสดชน 2.77 0.55 ด

6 ถงแมการออกกาลงกายจะเหนอยแตจะทาใหรางกายกระปรกระเปรา 2.53 0.67 ด

7 การอยเฉย ๆ เปนการใชเวลาไมคมคา 2.73 0.47 ด

8 แมวาอาหารประเภทเนอ นม ไข จะมราคาแพงแตใหประโยชนมาก 2.60 0.67 ด

9 ฉนไมชอบรบประทานผกและผลไม 2.35 0.83 ด

10 การวางของเลนบนพนทาใหเดนไมสะดวก 2.70 0.54 ด

11 ใชผาชบนาเชดตวเมอมอาการตวรอนเปนไข ครนเนอครนตว 2.74 0.44 ด

12 ยาสามญประจาบานเปนยาราคาถกแตใชรกษาการเจบปวยเลก ๆ

นอย ๆ ได

2.49 0.57 ด

13 แมนวาการฉดวคซนจะตองเจบตวแตฉนกยนดใหฉด 2.08 0.67 ปานกลาง



ขอท เจตคตตอการดแลสขภาพตนเองของนกเรยน X S ระดบ

14 การมสขภาพทแขงแรงจะทาใหตดโรคจากผอนไดยาก 2.45 0.52 ด

15 การปดกวาดเชดถทพกอาศยใหสะอาดอยเสมอเปนสงทควรทา 2.44 0.50 ด

รวม 2.52 0.29 ด

คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองของนกเรยนชนประถมศกษา ปท 6 สงกด

สานกงานเขตพนทการประถมศกษาศรสะเกษ เขต 3 จาแนกรายขอ

ขอท พฤตกรรมการดสขภาพตนเองของนกเรยน X S ระดบ

การปฏบต

1 ฉนอาบนาอยางนอยวนละ 2 ครง 4.10 .95 ด

2 ฉนสระผมอยางนอยสปดาหละ 2 ครง 3.93 .64 ด

3 ฉนแปรงฟนและบวนปากหลงรบประทานอาหาร 3.67 .57 ด

4 เมอเลบยาวหรอสกปรกฉนตดเลบ 4.01 .93 ด

5 ฉนลางมอใหสะอาดกอนรบประทานอาหาร 4.16 .96 ด

6 ฉนรบประทานอาหารครบ 3 มอใน 1 วน 3.58 .69 ด

7 ฉนรบประทานอาหารตรงเวลา 3.38 .47 พอใช

8 ฉนรบประทานอาหารรสจดเชน เผดจด หวานจด เคมจด หรอเปรยวจด 2.62 .41 พอใช

9 ฉนรบประทานอาหารประเภท หมกดอง เชน ผลไมดอง 2.67 .40 พอใช

10 ฉนลางผลไมใหสะอาดกอนรบประทาน 3.92 .95 ด

11 ฉนดมนาอยางนอยวนละ 6-8 แกว 3.47 .70 ด

12 กอนออกกาลงกายฉนตองรบประทานอาหารจนอม 2.91 .56 พอใช

13 หลงจากออกกาลงกายฉนตองอาบนาทนท 3.31 .48 พอใช

14 หลงจากออกกาลงกายฉนตองดมนาจานวนมากทนท 3.29 .45 พอใช

15 ฉนนอนแตหวคาและตนนอนแตเชาเสมอ 3.46 .74 ด

16 ฉนนอนหลบสนทตลอดทงคน 4.07 .88 ด

17 ฉนชอบใชเวลาวางทางานอดเรก เชน ปลกตนไม สะสมรปภาพ อานหนงสอ 3.44 .60 ด

18 ฉนขนลงบนใดดวยการวง 3.17 .54 พอใช



ขอท พฤตกรรมการดสขภาพตนเองของนกเรยน X S ระดบ

การปฏบต

19 ฉนชอบหยอกลอกนบนถนนขณะเดนกลบบาน 3.01 .50 พอใช

20 ฉนชอบปนปายตนไมและรวบาน ราวบนใดเสมอ 3.02 .55 พอใช

21 ฉนเกบของเลนเปนระเบยบหลงเลนเสมอ 3.44 .53 ด

22 เมอฉนทองรวงฉนดมนาตมสกผสมผงนาตาลเกลอแร 3.60 .57 ด

23 เมอออกจากบานฉนจะสวมรองเทาเสมอ 3.82 .76 ด

24 ฉนใชสงของรวมกบผอนบอยๆ 2.70 .49 พอใช

25 ฉนใชชอนกลางในการรบประทานอาหารรวมกบผอน 3.20 .61 พอใช

26 เมอเกดความรสกวาผดปกตในชองปาก ฉนรบสารวจความผดปกตทนท 3.58 .94 ด

27 ฉนเลอกซออาหารจากรานทสะอาดไมมแมลงวนไตตอม 3.69 .90 ด

28 ฉนฉดวคซนตามทเจาหนาทมาใหบรการทกครง 4.32 .81 ดมาก

รวม 3.42 .45 ด



ความสมพนธระหวางขอมลเกยวกบสถานภาพทวไปของนกเรยน ปจจยสนบสนน ปจจยเออกบพฤตกรรมการดแล

สขภาพตนเองของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษเขต 3

ปจจย สมประสทธ

สหสมพนธ

ของเพยรสน (r)

p

1. ปจจยทางชวสงคม

1.1 เพศชาย (X1) -.203** .00

1.2 เพศหญง (X2) .203** .00

1.3 อาย (X3) -.271** .00

1.4 อาชพของผปกครองทาการเกษตร (X4) .140** .00

1.5 อาชพของผปกครองคาขาย (X5) -.203** .00

1.6 อาชพของผปกครองรบจาง (X6) .125* .01

1.7 อาชพของผปกครองรบราชการ (X7) -.135** .00

1.8 ระดบการศกษาของผปกครองตากวาประถมศกษาปท 4 (X8) -.117* .02

1.9 ระดบการศกษาของผปกครองประถมศกษา ปท 4 (X9) -.181** .00

1.10 ระดบการศกษาของผปกครองประถมศกษาปท 6 หรอ 7 (X10) .299** .00

1.11 ระดบการศกษาของผปกครองมธยมศกษา ปท 3 (X11) .044 .38

1.12 ระดบการศกษามธยมศกษาปท 6 หรอ ปวช (X12) -.030 .55

1.13 ระดบการศกษาอนปรญญาหรอ ปวส. (X13) -.023 .64

1.14 ระดบการศกษาปรญญาตรหรอเทยบเทา (X14) .010 .85

1.15 ระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร (X15) -.219** .00

1.16 รายไดของครอบครวตอเดอน (X16) .077 .12

1.17 จานวนสมาชกในครอบครว (X17) .023 .65

2. ปจจยสนบสนน

2.1 เคยไดรบขอมลขาวสารในการดแลสขภาพตนเองจากโทรทศน (X18) -.06 .27

2.2 เคยไดรบขอมลขาวสารในการดแลสขภาพตนเองจากหนงสอพมพ (X19) -.05 .37

2.3 เคยไดรบขอมลขาวสารในการดแลสขภาพตนเองจากวทย (X20) -.006 .90

2.4 เคยไดรบขอมลขาวสารในการดแลสขภาพตนเองจากเอกสาร วารสาร (X21) -.08 .09



* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (p <0.05) ** มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 (p <0.01)

2.5 เคยไดรบขอมลขาวสารในการดแลสขภาพตนเองจากหนาเสาธง (X22) .014 .79

2.6 เคยไดรบขอมลขาวสารในการดแลสขภาพตนเองจากทอน ๆ เชน คณคร (X23) -.066 .19

2.7 เคยไดรบคาแนะนาความรเกยวกบการดแลสขภาพจากแพทย (X24) .011 .83

2.8 เคยไดรบคาแนะนาความรเกยวกบการดแลสขภาพจากพยาบาล (X25) -.05 .30

2.9 เคยไดรบคาแนะนาความรเกยวกบการดแลสขภาพจากทนตแพทย (X26) -.07 .16

2.10 เคยไดรบคาแนะนาความรเกยวกบการดแลสขภาพจากเจาหนาทสาธารณสข (X27) .03 .58

2.11 เคยไดรบคาแนะนาความรเกยวกบการดแลสขภาพจากอาสาสมครสาธารณสขประจา

หมบาน(อสม) (X28)

-.16** .00

2.12 เคยไดรบคาแนะนาความรเกยวกบการดแลสขภาพจากบคคลอน ๆ เชนคณคร (X29) -.17** .00

2.13 การเคยไดรบการสอนเสรมเพมทกษะดานโภชนาการ (X30) .14** .00

2.13 การเคยไดรบการสอนเสรมเพมทกษะดานการออกกาลงกาย (X31) .27** .00

2.13 การเคยไดรบการสอนเสรมเพมทกษะดานสขวทยาสวนบคคล (X31) -.10 .06

3. ปจจยเออ

3.1 ความรเกยวกบการดแลสขภาพตนเองของนกเรยน (X33) .26** .00

3.2 เจตคตตอการดแลสขภาพตนเองของนกเรยน (X34) .35** .00



คาชแจงและเงอนไขการจดทาตนฉบบ วารสารวชาการคณะสาธารณสขศาสตร

คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน

นยาม 1. นพนธตนฉบบ (Original article) หมายถง รายงานผลการศกษา คนควา หรอการวจยทเกยวของกบงานทางดาน

สาธารณสข ครอบคลมประเดนวทยาศาสตรอนามยสงแวดลอม อาชวอนามยและความปลอดภย สขศกษาและสงเสรมสขภาพ ระบาด

วทยาและชวสถต โภชนาการและการบรหารงานสาธารณสข ความยาวไมควรเกน 10 หนากระดาษ A4

2. บทความปรทศน (Review article) หมายถง บทความทรวบรวมความรเกยวกบเรองใดเรองหนงเฉพาะ จาก

วารสารหรอหนงสอตางๆทงภายในและตางประเทศ ครอบคลมประเดนวทยาศาสตรอนามยสงแวดลอม อาชวอนามยและความปลอดภย สข

ศกษาและสงเสรมสขภาพ ระบาดวทยาและชวสถต โภชนาการและการบรหารงานสาธารณสข โดยนาเสนอเปนองคความรใหมเชงสงเคราะห

พรอมมการแสดงความคดเหนหรอขอเสนอแนะของผ เขยนเพมเตมดวย ความยาวไมควรเกน 5 หนากระดาษ A4

3. บทความพเศษ (Special article)หมายถง บทความทแสดงความคดเหนเกยวกบเรองใดเรองหนงเฉพาะ ครอบคลม

ประเดนวทยาศาสตรอนามยสงแวดลอม อาชวอนามยและความปลอดภย สขศกษาและสงเสรมสขภาพ ระบาดวทยาและชวสถต

โภชนาการและการบรหารงานสาธารณสข โดยเปนทศนะของผ เขยนและเชอมโยงกบเหตการณ หรอปรากฏการณทเกดขนและอยในความ

สนใจของสาธารณชนทวไปเปนพเศษ ความยาวไมควรเกน 5 หนากระดาษ A4

การเตรยมนพนธตนฉบบ กระดาษทใชควรเปน A4ใหระยะขอบบนและขอบซายเทากบ 1นว ระยะขอบลางและขอบขวาเทากบ0.5 นว และจดยอหนา

เทากบ0.5 นว ประกอบดวย

1. หนา 1 กาหนดการพมพเปนหนงคอลมน ประกอบดวย

1.1 ชอเรอง (ภาษาไทย) ใชรปแบบตวอกษร Cordia New ขนาด 20 แบบหนา (bold) จดแนวกงกลางของ

หนากระดาษ

1.2 ชอผนพนธและผรวม (ภาษาไทย) ใชรปแบบตวอกษร Cordia Newขนาด 12 แบบเอยง (Italic) จดแนวชด

ขอบซายของหนากระดาษ

1.3 ชอหนวยงานหรอสถาบนการศกษา (ภาษาไทย)ใชรปแบบตวอกษร Cordia Newขนาด 10 แบบเอยง (Italic)

จดแนวชดขอบซายของหนากระดาษ

1.4 หวขอบทคดยอ (ภาษาไทย) ใชรปแบบตวอกษร Cordia Newขนาด 16 แบบหนา (bold) จดแนวชดขอบซาย

ของหนากระดาษ

1.5 เนอหาในบทคดยอ (ภาษาไทย) ใชรปแบบตวอกษร Cordia Newขนาด 14 แบบปกต จดแนวกระจายชดขอบ

ซายและขอบขวาของหนากระดาษ ความยาวไมควรเกน 250 คา โดยจดทาเปน 3 ยอหนา ดงน

1) ยอหนาท 1ประกอบดวยวตถประสงค รปแบบการวจย ขนาดตวอยางและวธการสมตวอยาง เครองมอทใชในการ

วจย วธการเกบรวบรวมขอมลและการวเคราะหขอมล

2) ยอหนาท 2ประกอบดวยผลการศกษา โดยนาเสนอผลตามวตถประสงคของการวจยเปนหลก

3) ยอหนาท 3ประกอบดวยขอสรปและขอเสนอแนะ

1.6 หวขอคาสาคญ (ภาษาไทย) ใชรปแบบตวอกษรCordia Newขนาด 14 แบบหนา (bold) จดแนวชดขอบซาย




1.7 คาสาคญ (ภาษาไทย) ใชรปแบบตวอกษร Cordia Newขนาด 14 แบบเอยง(Italic) โดยกาหนดใหระบเพยง 3

คาและแยกคาดวยเครองหมายจลภาค (,)

2. หนาท 2 กาหนดการพมพเปนหนงคอลมน ประกอบดวย

2.1 ชอเรอง (ภาษาองกฤษ) ใชรปแบบตวอกษรArial ขนาด14 แบบหนา(bold) จดแนวกงกลางของหนากระดาษ

2.2 ชอผนพนธและผรวม (ภาษาองกฤษ) ใชรปแบบตวอกษร Arial ขนาด8 แบบเอยง (Italic) จดแนวชดขอบซาย


2.3 ชอหนวยงานหรอสถาบนการศกษา(ภาษาองกฤษ) ใชรปแบบตวอกษร Arial ขนาด 7 แบบเอยง (Italic) จด

แนวชดขอบซายของหนากระดาษ

2.4 หวขอบทคดยอ(ภาษาองกฤษ) ใชรปแบบตวอกษร Arial ขนาด 12 แบบหนา (bold) จดแนวชดขอบซายของ


2.5 เนอหาในบทคดยอ(ภาษาองกฤษ) ใชรปแบบตวอกษร Arial ขนาด10 แบบปกต จดแนวกระจายชดขอบซายและ

ขอบขวาของหนากระดาษ ความยาวไมควรเกน 250 คา โดยจดทาเปน 3 ยอหนา ดงน

1) ยอหนาท 1ประกอบดวยวตถประสงค รปแบบการวจย ขนาดตวอยางและวธการสมตวอยาง เครองมอทใชในการ

วจย วธการเกบรวบรวมขอมลและการวเคราะหขอมล

2) ยอหนาท 2ประกอบดวยผลการศกษา โดยนาเสนอผลตามวตถประสงคของการวจยเปนหลก

3) ยอหนาท 3ประกอบดวยขอสรปและขอเสนอแนะ

2.6 หวขอคาสาคญ(ภาษาองกฤษ) ใชรปแบบตวอกษร Arial ขนาด10 แบบหนา(bold) จดแนวชดขอบซายของ


2.7 คาสาคญ(ภาษาองกฤษ) ใชรปแบบตวอกษร Arial ขนาด10 แบบเอยง(Italic) โดยกาหนดใหระบเพยง 3 คาและ

แยกคาดวยเครองหมายจลภาค (,)

3. หนาท 3 หรอสวนเนอหา กาหนดการพมพเปนสองคอลมน และหวขอเรองใหใชรปแบบตวอกษรCordia New ขนาด 16

แบบหนา (bold) จดแนวชดขอบซายของหนากระดาษ สวนเนอหาในแตละหวขอเรองใหใชรปแบบตวอกษร Cordia New ขนาด 14

แบบปกต จดแนวกระจายชดขอบซายและขอบขวาของหนากระดาษ ประกอบดวยหวขอ ดงน

3.1 บทนา เปนสวนทนาเสนอความสาคญของปญหาททาวจย ควรเขยนใหกระชบและเขาใจงาย

3.2 วตถประสงคการวจย ควรเขยนเปนความเรยงตอเนองกนในยอหนาเดยว ใชภาษาทสนและกระชบ กรณม

วตถประสงคทวไปและวตถประสงคเฉพาะใหรวมเปนวตถประสงคเดยว

3.3 วธดาเนนการวจย ประกอบดวยรปแบบการวจย ประชากรและกลมตวอยาง (กรณมการคานวณขนาดตวอยาง ตอง

ระบสตรและคาทใชในการแทนคาในสตรประกอบดวย) วธการสมตวอยาง เครองมอทใชและวธการตรวจสอบคณภาพเครองมอ การเกบ

รวบรวมขอมลและการวเคราะหขอมล รปแบบการเขยนสามารถเขยนแบบความเรยงในยอหนาเดยว หรอแยกยอหนาตามหวเรองยอยได

3.4 ผลการวจย ควรนาเสนอผลเปนลาดบจากขอมลทวไป ไปถงขอมลเฉพาะเรองโดยมงเนนการตอบคาถามตาม

วตถประสงคการวจยเปนหลก กรณนาเสนอตารางใหอางองแลวไปสรางตารางงใหอางองถงแลวไปสรางตารางไวในตอนทายของบทความ

3.5 บทสรปและอภปรายผล เปนการสรปผลเพอตอบวตถประสงค หรอคาถามการวจย จากนนจงนาบางประเดนทเปน

ขอคนพบ มาแสดงความคดเหนในลกษณะการอภปรายวา ทาไมขอคนพบทได จงเปนเชนนน ซงตาง หรอสอดคลองกบงานของคนอนอยางไร

รปแบบการเขยนสามารถเขยนแบบความเรยงในยอหนาเดยว หรอแยกยอหนาตามประเดนทอภปรายผลได

3.6 ขอเสนอแนะจากการวจย เปนการนาเสนอผลทสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนไดจรงในภาพรวมหรอเฉพาะกลม

หรอเปนขอเสนอแนะในการทาวจยในครงตอไป ควรเขยนเปนความเรยงในยอหนาเดยว

3.7 กตตกรรมประกาศ เปนการแสดงความขอบคณผ ทเกยวของกบการศกษาหรอการวจย ควรเขยนใหสนและกระชบ



4. เอกสารอางอง กาหนดการพมพเปนหนงคอลมนและใชรปแบบตวอกษร Cordia New ขนาด 12 แบบปกต จดแนวชดขอบ

ซายของหนากระดาษ โดยใชรปแบบ Vancouver ดงรายละเอยดตอไปน

บทความวารสาร

หนงสอรายงานการประชมเอกสารประชมวชาการ

หนงสอแปล

วทยานพนธ

โสตทศนวสดหรอสอวทยโทรทศน

บทความวารสารเผยแพรบนอนเทอรเนต โดยทวารสารนนมฉบบทเปนสงพมพ

(Printed version) อย ดวย

บทความวารสารเผยแพรบนอนเทอรเนตเทานนไมมฉบบทเปนสงพมพ

ขอมลจาก web site ของหนวยงานตางๆ

ชอผแตง.(ปพมพ). ชอหนงสอ. ครงทพมพ (ถาม). สถานทพมพ : สานกพมพ.

ชอผแตง.(บรรณาธการ). (ปพมพ). ชอหนงสอ. ครงทพมพ.สถานทพมพ : สานก

ชอผ เขยนบทความ. (ปพมพ). ชอบทความ. ชอวารสาร. ปท (ฉบบท), เลขหนา.

ชอผจดทาหรอบรรณาธการ. (ปพมพ, เดอน). ชอหนงสอ. ชอการประชม.สถานท

พมพ

ชอผแตงดงเดม. (ปพมพ). ชอหนงสอฉบบแปล. (ชอผแปล , ผแปล).ครงทพมพ.

สถานทพมพ สานกพมพ.

ชอผแตง. (ปพมพ). ชอวทยานพนธ. วทยานพนธปรญญา........สาขาวชา.....คณะ

......

ชอผแตง. (ปพมพ). ชอเรอง.[ ประเภทสอ].สถานทพมพ : สานกพมพ.

ชอผแตง. (ปพมพ). ชอเรอง. [ ฉบบอเลกทรอนกส]. ชอวารสาร,ปท (ฉบบท) .เลขหนา

ชอผแตง. (ปพมพ). ชอเรอง. ชอวารสาร,ปท (ฉบบท) .เลขหนา (ถาม). คนเมอวนเดอน

ปทคน,จาก URL.

ชอผแตง. (ปพมพ, วน เดอน). ชอเรอง. ชอหนงสอพมพ. คนเมอวนเดอน

ปทคน,จาก URL.

ชอผแตงหรอชอหนวยงาน. (ปพมพ). ชอเรอง. คนเมอวนเดอนปทคน,จาก URL.



ขอมลจาก web site ของบคคล ไมระบแหลง/หนวยงานทสงกด

ขอมลจาก web site ไมระบชอผ เขยนหรอผจดทา

5. ตาราง รปภาพและแผนภม กาหนดการพมพเปนหนงคอลมน และใชรปแบบตวอกษร Cordia New ขนาด 12 แบบปกต

การเตรยมบทความปรทศนและบทความพเศษ กระดาษทใชควรเปน A4 จดเคาโครงหนากระดาษ ใหระยะขอบบนและขอบซายเทากบ 1 นว ระยะขอบลางและขอบขวาเทากบ

0.5 นว และจดระยะยอหนาเทากบ 0.5 นว ประกอบดวย

1. ชอเรอง (ภาษาไทย) ใชรปแบบตวอกษร Cordia New ขนาด 20 แบบหนา (bold) จดแนวกงกลางของหนากระดาษ

2. ชอผนพนธ (ภาษาไทย) ใชรปแบบตวอกษร Cordia New ขนาด 12 แบบเอยง (Italic)จดแนวชดขอบซายของ


3. ชอหนวยงานหรอสถาบนการศกษา (ภาษาไทย) ใชรปแบบตวอกษร Cordia New ขนาด 10 แบบเอยง (Italic) จดแนว

ชดขอบซายของหนากระดาษ 4.บทเกรนนา กาหนดการพมพเปนหนงคอลมนประกอบดวยวตถประสงค ประเดนเนอหาและขอสรปหรอขอเสนอแนะของ

บทความ ความยาวไมควรเกน 10 บรรทด และหวเรองใหใชรปแบบตวอกษร Cordia New ขนาด 16 แบบหนา (bold)จดแนวชดขอบซาย

ของหนากระดาษ ขณะทเนอหาในบทเกรนนาใหใชรปแบบตวอกษร Cordia New ขนาด 14 แบบปกต จดแนวกระจายชดขอบซายและขอบ

ขวาของหนากระดาษ 5.สวนเนอหาของบทความ กาหนดการพมพเปนสองคอลมน ประกอบดวยหวขอเรองตามทผ เขยนตองการนาเสนอ โดยหวเรอง

ใหใชรปแบบตวอกษร Cordia New ขนาด 16 แบบหนา (bold)จดแนวชดขอบซายของหนากระดาษ ขณะทในสวนเนอหาใหใชรปแบบ

ตวอกษร Cordia New ขนาด 14 แบบปกต จดแนวกระจายชดขอบซายและขอบขวาของหนากระดาษกรณทมรปภาพ หรอตารางใหอางอง

และนาไปไวตอนทายของบทความ ความยาวของบทความไมควรเกน 5 หนากระดาษ A4

6.เอกสารอางอง กาหนดการพมพเปนหนงคอลมนและใชรปแบบตวอกษร Cordia New ขนาด 12 แบบปกต จดแนวชดขอบ

ซายของหนากระดาษ รปแบบการเขยนใหใชรปแบบเดยวกบการเตรยมนพนธ (ตาราง รปภาพและแผนภม กาหนดการพมพเปนหนงคอลมน

และใชรปแบบตวอกษร Cordia New ขนาด 12 แบบปกต

เงอนไขการรบตพมพ

เพอใหการดาเนนงานบรหารจดการวารสารคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฎอบลราชธาน เปนไปดวยดและม

ประสทธภาพ ทางกองบรรณาธการจงไดกาหนดเงอนไขการรบตพมพ ดงน

1. นพนธตนฉบบ บทความปรทศนและบทความพเศษ ทสงมาใหกองบรรณาธการพจารณา จะตองไมเคยตพมพเผยแพรใน

วารสารใดมากอน และตองไมอยในชวงเวลาของการรอพจารณาการตพมพจากวารสารอ นอย

2. การออกหนงสอรบรองการตพมพในวารสารคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฎอบลราชธาน ทางกองบรรณาธการจะ

พจารณาออกใหภายหลงผานการพจารณาจากผทรงคณวฒ (Peer Review) แลวเทานน

ชอผแตง.(ปพมพ). ชอเรอง. คนเมอ ระบวนเดอนปทคน,จาก URL.

ชอเรอง.(ปพมพ). คนเมอ ระบวนเดอนปทคน,จาก URL.



3. นพนธตนฉบบ บทความปรทศนและบทความพเศษ ทกฉบบทลงตพมพในวารสารคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฎ

อบลราชธาน จะผานการพจารณาจากผทรงคณวฒ (Peer Review) เฉพาะสาขา ทงภายในและภายนอกมหาวทยาลยราชภฎ

อบลราชธาน จานวนไมนอยกวา 3 คน

4. เมอตนฉบบผานการพจารณาจากผทรงคณวฒ (Peer Review) เฉพาะสาขาแลว ทางกองบรรณาธการจะตดตอกลบพรอมสง

เอกสารการแกไขไปใหผ เขยน สวนการแกไขเปนสทธ ของผ เขยน แตกองบรรณาธการสงวนสทธ ในการตพมพเฉพาะทผานความ

เหนชอบตามรปแบบและสาระของกองบรรณาธการเทานน

5. เมอมการปฏบตทไมเปนไปตามเงอนไข หรอขอตกลงขางตน ทางกองบรรณาธการสงวนสทธ ในการพจารณาทบทวนการตพมพ

ตนฉบบดงกลาว

6. สาหรบผ ทไดรบการตพมพ ทางกองบรรณาธการจะมอบวารสารคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยราชภฎอบลราชธานฉบบ

ดงกลาวให จานวน 1 เลม

การสงตนฉบบ การสงตนฉบบมายงกองบรรณาธการ ประกอบดวย

1. ตนฉบบ (เอกสาร) จดพมพแบบหนาเดยว ตามรปแบบทกลาวไปขางตน จานวน 3 ชด

2. ตนฉบบ (แผน CD)บนทกตนฉบบดวยโปรแกรม Microsoft word นามสกล .doc ลงแผน CD จานวน 1 แผน

3. รายละเอยดการตดตอ ประกอบดวย ชอ-นามสกล สถานทตดตอทางไปรษณย หมายเลขโทรศพททตดตอไดสะดวก และ e-

mail

4. หนงสอนา เพอใชเปนเอกสารหลกฐานประกอบในการสงตพมพ จานวน 1ฉบบ

โดยสงมาท

การตดตอ

กองบรรณาธการ : อาจารย ดร.สภาพร ใจการณ

E-mail: [email protected]

อาจารย ดร.สภาพร ใจการณ

E-mail:[email protected]

สานกงาน โทร. 0-4535-2138 โทรสาร 0-4535-2138

Website:http://ph.ubru.ac.th

หรออาจารย ดร.กลชญา ลอยหา

E-mail:[email protected]

สานกงาน โทร. 0-4535-2138โทรสาร 0-4535-2138

Website:http://ph.ubru.ac.th

บรรณาธการวารสารคณะสาธารณสขศาสตร

มหาวทยาลยราชภฎอบลราชธาน

2 ถนนราชธาน อาเภอเมอง จงหวด

อบลราชธาน 34000

วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์phn.ubru.ac.th/images/ph-ubru/pdf/jn3-2_2558.pdfวารสารว...

Documents