T A X M A G A Z I N E 23

Interview by กองบรรณาธการ

คณศกดศร อมพวนรองประธานกรรมการบรหาร

บรษท ตรวจสอบภายในธรรมนต จ�ากด

คณค�ำนง สำรสระประธานกรรมการบรหาร

สมภาษณพเศษ :

การตรวจสอบภำยในกลไก เครองมอส�าคญในการบรหารจดการองคกร

ในปจจบน ภายใตสภาวะการแขงขนในเชงธรกจและสภาพแวดลอมทเปลยนแปลง ท�าใหกจการตองเผชญ ภาวะเสยงทจะบรรลเปาหมายทางธรกจ และยงผลใหฝายบรหารอยภายใตความกดดนทจะตองน�าพาใหองคกรบรรลวตถประสงค ซงคณคา (Valued) และพนธกจ (Mission) ตามวสยทศน (Vision) ของกจการ โดยเฉพาะสภาวะเสยงทเกดจากปจจยภายนอกและสภาวะเสยงในกระบวนการด�าเนนงานของกจการ

และ

(Internal Auditing)

T A X M A G A Z I N E 23

24 T A X M A G A Z I N E

“งานตรวจสอบภายใน” (Internal Auditing) เปนเครองมอ

ส�าคญอยางหนงทสามารถใหคณคาแกฝายบรหารและกจการ

เพอสนบสนนใหองคกรไดตระหนกร และปรบกระบวนการจดการ

และการด�าเนนงานใหทนตอสภาพการณทเปลยนไป อนจะชวย

ใหฝายบรหารมนใจไดวากจการภายใตความรบผดชอบดแลนน

ด�ารงคณภาพทจะสามารถบรรลวตถประสงคและแผนงานทาง

ธรกจทคาดหวงได

เอกสารภาษอากร ฉบบเดอนกนยายนน จงขอน�าเสนอ

บทสมภาษณพเศษในประเดนเกยวกบงานตรวจสอบภายใน

ทจะท�าใหผอานเขาใจความหมาย บทบาทและขอบเขตหนาท

และไดตระหนกถงความส�าคญของการตรวจสอบภายในมากขน

โดยไดรบเกยรตจาก คณค�านง สารสระ ประธานกรรมการบรหาร

และคณศกดศร อมพวน รองประธานกรรมการบรหาร บรษท

ตรวจสอบภายในธรรมนต จ�ากด มารวมใหขอมลและแสดงทศนะ

อนเปนประโยชน

“การตรวจสอบภายใน” มความหมายอยางไร และมความส�าคญอยางไร

“ความหมายของการตรวจสอบภายใน คอ การใหความ

เชอมนและการใหค�าปรกษาอยางเทยงธรรมและเปนอสระ

เพอเพมคณคาและปรบปรงการด�าเนนงานขององคกร ดงนน

การตรวจสอบภายในจงมความส�าคญ เนองจากการตรวจสอบ

ภายในจะชวยใหองคกรบรรลเปาหมายดวยการประเมนวเคราะห

และใหขอเสนอแนะเพอการปรบปรงประสทธผลของกระบวนการ

บรหารความเสยง การควบคม และการก�ากบดแลอยางเปน

ระบบและเปนระเบยบ

ทงน หากจะขยายความใหเขาใจงายขนกหมายถงวา ในการ

ด�าเนนงานของบรษทหรอองคกรนนอาจมปญหาและอปสรรค

มากมายในทางธรกจ ไมวาจะเปนปญหาดานการขายและ

การเกบเงน การปฏบตงานทางบญชการเงน การจดซอจดจาง

การบรหารงานบคคล การดแลรกษาทรพยสน เปนตน ซง

คณะกรรมการและฝายบรหารอาจจะไมสามารถท�าหนาทก�ากบ

ดแลไดอยางทวถง จงตองอาศยผตรวจสอบภายในมาท�าหนาท

สนบสนนฝายบรหารและคณะกรรมการเพอลดปญหาทเปนอย

ในปจจบนและลดโอกาสทอาจเกดปญหาขนอกในอนาคต โดย

ใชวธการตรวจสอบหรอเปนทปรกษา เพอใหขอคดเหน/เสนอแนะ

ในการปรบปรงกระบวนการปฏบตงาน ก�าหนดวธการปฏบตงาน

ก�าหนดอ�านาจอนมตตางๆ ใหเหมาะสม รวมทงการจดท�า/ก�าหนด

เอกสาร หลกฐานประกอบการบนทกการปฏบตงานตางๆ เปนตน”

“การควบคมภายใน” กบ “การตรวจสอบภายใน” มความสมพนธกนอยางไร

“การควบคมภายในและการตรวจสอบภายใน ตางม

วตถประสงคเพอชวยลดโอกาสการเกดและลดผลกระทบจาก

ความเสยงทจะเกดกบองคกร และเพมโอกาสใหองคกรบรรล

24 T A X M A G A Z I N E

งำนตรวจสอบภำยในเปนเครองมอของคณะกรรมกำรและฝำยบรหำรในกำรท�ำหนำท

ก�ำกบดแลองคกร ดงนน ดำนแรกของผตรวจสอบภำยใน คอ

ตองยดถอแนวทำงและวธกำร ปฏบตงำนตรวจสอบภำยใน

ใหเปนไปตำมมำตรฐำนสำกลอยำงเครงครด

“

”

T A X M A G A Z I N E 25T A X M A G A Z I N E 25

วตถประสงคและเปาหมายทก�าหนดไดอยางมประสทธภาพ

ยงขน ถาจะขยายความเกยวกบการควบคมภายในกหมายถงวา

สงตางๆ ทคณะกรรมการบรษทหรอองคกร ฝายบรหารและรวมถง

ผปฏบตงานไดก�าหนดขน เพอใชเปนแนวทางและ/หรอวธการ

ปฏบตงานใหงานแตละเรองส�าเรจลงไดดวยดอยางมประสทธผล

และประสทธภาพ ตงแตการก�าหนดเปาหมาย แผนงาน การ

ก�าหนดโครงสรางองคกร และโครงสรางของแตละฝายงาน การ

ก�าหนดบทบาทหนาทและอ�านาจการอนมต การก�าหนดวธการ

ปฏบตงานตางๆ ใหชดเจน การรายงานผลการปฏบตงาน และวธ

การตรวจสอบตดตามการปฏบตตามการควบคมภายในทก�าหนด

และการตรวจสอบภายในกท�าหนาทตรวจสอบหรอเปนทปรกษา

ในเรองดงกลาวขางตน อาจกลาวไดวา การตรวจสอบภายในกเปน

กลไกอยางหนงในการท�าหนาทตรวจสอบตดตามการปฏบตตาม

การควบคมภายในทก�าหนด และถอไดวาการตรวจสอบภายใน

กเปนการควบคมภายในอยางหนงขององคกรดวย”

ลกษณะขอบงชอยางไร ทผบรหารขององคกรควรจดใหมการตรวจสอบภายใน

“ผบรหารองคกรควรจดใหมการตรวจสอบภายใน เมอ

มความกงวลและเปนหวงวาองคกรมความเสยงและระบบ

การควบคมภายในทมอย นนยงไมเพยงพอ ซงอาจสงผลตอ

ความสามารถในการบรรลเปาหมายตามทก�าหนดไว เชน มความ

เปนหวงวาการจดซอจดจางจะมความถกตองโปรงใสหรอไม

เนองจากผปฏบตงานดานนรบผดชอบดแลเกยวกบการจดซอ

จดจางใหบรษทมาเปนเวลานาน หรอผบรหารไดรบรายงานบอยๆ

เกยวกบขอรองเรยนดานการจดสงสนคาไมทนเวลา สนคาทลกคา

รบมอบมปญหาดานคณภาพ การทฝายผลตกบฝายตรวจสอบ

และควบคมคณภาพสนคา (QC/QA) มความเหนไมตรงกน

เกยวกบมาตรฐานคณภาพสนคาจนท�าใหสนคาไมผานการ

ตรวจสอบและรอการแกไขจากฝายผลตเปนจ�านวนมาก ซงอาจ

มผลตอการสงมอบสนคาใหลกคาไดทนเวลา ผบรหารเปนหวง

26 T A X M A G A Z I N E

โดยการวเคราะหและประเมนเพอใหขอเสนอแนะในการปรบปรง

ประสทธผลของกระบวนการบรหารความเสยง การควบคมภายใน

และการก�ากบดแลองคกร ดงนน ในการปฏบตงานตรวจสอบ

ภายใน หวหนาผตรวจสอบภายในตองน�าเสนอแผนการตรวจสอบ

หรอเปนทปรกษาใหฝายบรหารและ/คณะกรรมการพจารณาและ

อนมต อยางนอยปละ 1 ครง วางแผนอตราก�าลงคนผตรวจสอบ

ภายในอบรมความรความเขาใจใหกบทมงานทงดานวชาชพ

และความรในการปฏบตงานตรวจสอบ เทคนคการตรวจสอบ

ตางๆ ทจ�าเปน จดท�าแนวทางและวธการตรวจสอบ และเขา

ปฏบตงานตรวจสอบตามแผนทไดรบอนมต รายงานผลการ

ตรวจสอบใหขอคดเหน/เสนอแนะ และตดตามผลการปรบปรง

แกไขตามขอเสนอแนะ ตามล�าดบ”

ผตรวจสอบภายใน ควรเปนพนกงานขององคกรเอง หรอควรใชบรการจากภายนอก (Outsourcing) ประเดนนมขอควรพจารณาอยางไร

“การพจารณาความเหมาะสมเกยวกบบคลากรดาน

ตรวจสอบภายใน สามารถพจารณาจากเหตผลหลายประการ เชน

การสรรหาบคลากรทมความร ความเชยวชาญและประสบการณ

งานตรวจสอบ การรกษาบคลากร การปรบโครงสรางตนทน

ดานบคลากร เปนตน จากปจจยดงกลาวจงน�าไปสการวาจาง

ทปรกษาจากภายนอกมาปฏบต งานตรวจสอบภายใน

( In te rna l Aud i t Ou tsourc ing) มาก ขน แต ท งน

ไม ว าตวผ ตรวจสอบภายในจะเป นบคลากรภายใน

ขององคกรหรอจ างบคลากรทปรกษาจากภายนอก

องคกรกตาม ทกคนกตองยดถอแนวทางและวธการ

ดานการเกดอบตเหตและความปลอดภยของพนกงานในการ

ปฏบตงานภายในบรเวณโรงงาน เปนตน หรอบรษทมความ

ประสงคทจะเขาจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย”

งานตรวจสอบภายใน สามารถจดแบงประเภทงานไดอยางไรบาง

“การตรวจสอบภายในม 2 ลกษณะ คอ 1) งานใหความ

เชอมน และ 2) งานใหค�าปรกษา ซงสามารถแบงตามประเภท

งานตรวจสอบ ไดแก การตรวจสอบการบรหารจดการ เชน

การตรวจสอบการบรหารงานโครงการตางๆ, การตรวจสอบ

การปฏบตงาน เชน การตรวจสอบกระบวนการจดซอจดจาง,

การตรวจสอบสนคาคงเหลอ, การตรวจสอบสนทรพยถาวร,

การตรวจสอบดานบญชและการเงน เชน การตรวจสอบเงนสด

และเงนทดรองจาย การตรวจสอบระบบการซอ ขาย จายและ

การรบเงน เปนตน, การตรวจสอบการปฏบตตามกฎหมาย เชน

กฎหมายดานความปลอดภยและสงแวดลอม กฎหมายเกยวกบ

ดานแรงงานและสวสดการสงคม กฎหมายเกยวกบ ก.ล.ต. และ

ตลาดหลกทรพย และการตรวจสอบดานเทคโนโลยสารสนเทศ

(ไอท) เปนตน สวนประเภทงานใหค�าปรกษาเปนการใหค�าปรกษา

เกยวกบเรองในลกษณะเดยวกนดงกลาว แตตองเปนไปตามทม

การรองขอจากฝายบรหารและคณะกรรมการ”

ขอบเขตและหนาทของผ ตรวจสอบภายใน เปนอยางไร

“ผตรวจสอบภายในมหนาท

ตรวจสอบหรอให ค�าปรกษา

26 T A X M A G A Z I N E

T A X M A G A Z I N E 27

ปฏบตตามมาตรฐานการตรวจสอบภายในทเปนสากลเหมอนกน

ซงปจจบนแตละองคกรกมวธปฏบตเกยวกบงานตรวจสอบ

ภายในหลายรปแบบ เชน ใชบคลากรภายในองคกรเตมรปแบบ

ใชบคลากรทปรกษาจากภายนอกปฏบตงานรวมกบผตรวจสอบ

ภายในองคกร หรอใชบคลากรทปรกษาจากภายนอกตรวจสอบ

เฉพาะบางเรองรวมกบผตรวจสอบภายในองคกร หรอจางบคลากร

ทปรกษาจากภายนอกทงหมดปฏบตหนาทในฐานะผตรวจสอบ

ภายในขององคกร เปนตน”

การท�างานของผตรวจสอบภายในกบผตรวจสอบบญชมความแตกตางกนอยางไร

“แตกตางกนทวตถประสงคการท�างาน โดยผตรวจสอบ

บญชนนท�างานตรวจสอบเพอแสดงความเหนตองบการเงน

สอบทานความเพยงพอของระบบการควบคมภายใน และ

ความเสยงทเกยวของกบการจดท�าบญชและงบการเงน สวน

ผ ตรวจสอบภายในท�างานใหความเชอมนและใหค�าปรกษา

เกยวกบระบบการควบคมภายใน ระบบการบรหารความเสยง

และระบบการก�ากบดแลองคกร เพอให 1. การปฏบตงานของ

องคกรบรรลวตถประสงคอยางมประสทธภาพและมประสทธผล

2. ความนาเชอถอของรายงานเพอการจดการและรายงานทาง

การเงน และ 3. การปฏบตตามระเบยบและกฎหมาย ตามล�าดบ

จะเหนไดวาการท�างานของผ ตรวจสอบภายในจะกวางกวา

ผตรวจสอบบญช ตามทกลาว”

“ธรรมนต” ใหบรการงานตรวจสอบภายในแกลกคาภายนอกมาเปนระยะเวลานานเทาใด และ นอกเหนอจากบรการงานตรวจสอบภายใน ยงมบรการประเภทอนอกหรอไม

“กวา 15 ปทธรรมนตใหบรการงานตรวจสอบภายใน

การบรหารความเสยง การก�ากบดแลกจการทด ในนามบรษท

สอบบญชธรรมนต จ�ากด เรมตงแตป 2542 ซงเปนภายหลงวกฤต

2540 ตอนนนเรามลกคาทอยในตลาดหลกทรพยเขามาใชบรการ

จ�านวน 3 ราย และขยายปรมาณงานใหบรการตรวจสอบภายใน

เพมขนเรอยๆ จากทไดรบโอกาสและความไววางใจจากลกคา

ตอเนองกนมา รวมถงไดรบความกรณาจากทปรกษาการเงน

ตางๆ แนะน�าลกคาใหใชบรการตรวจสอบภายในธรรมนต ตงแต

ในขนการเตรยมตวเขาจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย ซงม

ลกคาเขามาใชบรการมากเพมขนทกป จนท�าใหเราไดมโอกาส

ขยายงานตรวจสอบภายในอยางตอเนอง จนถงปจจบนเราม

ลกคาทเปนบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยทเรารบผดชอบ

ดแลดานการตรวจสอบภายในกวา 30 บรษท และสดทายกไดรบ

การเสนอและอนมตในสภากรรมการธรรมนต ใหงานตรวจสอบ

ภายในแยกตวจากบรษท สอบบญชธรรมนต จ�ากด มาเปน บรษท

ตรวจสอบภายในธรรมนต จ�ากด เมอเดอนมถนายน 2559 ซง

ปจจบนเรากไดขยายบรการเพมเตมเกยวกบการตรวจสอบหรอ

เปนทปรกษาเกยวกบระบบการตอตานการทจรตคอรรปชน และ

งานประกนคณภาพงานตรวจสอบภายใน (QAR) งานทปรกษา

และพฒนาระบบบญชและการเงน งานตรวจสอบพเศษตางๆ

เชน งานตรวจนบทรพยสน ตรวจนบสนคาคงเหลอ เปนตน

เพอตอบสนองตอปญหาในการด�าเนนงานทางธรกจใหกบบรษท

บรษทมหาชน และองคกรตางๆ ใหมากทสดตามล�าดบ”

องคกรทจะจดใหมการตรวจสอบภายใน ควรใชปจจยส�าคญใดเปนตวชวดความส�าเรจของงานตรวจสอบภายในองคกร

“งานตรวจสอบภายในเปนเครองมอของคณะกรรมการ

และฝายบรหารในการท�าหนาทก�ากบดแลองคกร ดงนน ดานแรก

ของผ ตรวจสอบภายใน คอ ตองยดถอแนวทางและวธการ

ปฏบตงานตรวจสอบภายในใหเปนไปตามมาตรฐานสากลอยาง

เครงครด และควรจดใหมการวดผลความพงพอใจของคณะ

กรรมการและฝายบรหาร รวมถงผรบการตรวจสอบประกอบกน

รวมทงการน�าผลการตรวจสอบภายในไปใชในการปรบปรง

กระบวนการปฏบตงานขององคกรใหดยงขน และการชวยให

องคกรประหยดตนทน/คาใชจายได เปนตน”

T A X M A G A Z I N E 27