ลิขสิทธ์ิ - mahidol university...(พระราชบ ญญ ต ล ขส...

ลขสทธทรงพนธ เจมประยงค

ในงานวชาการ

ภาควชาบรรณารกษศาสตร คณะอกษรศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย[email protected] http://bit.ly/2pc4TuY

คมอการใชงานฯ

ทรพยสนทางปญญา ลขสทธและสทธขางเคยง (การแสดง)

สทธบตร

เครองหมายการคา

สงบงชทางภมศาสตร

การออกแบบอตสาหกรรม

การออกแบบผงภม (ภมสภาพ) ของวงจรรวม

ขอสนเทศทไมเปดเผย

“สทธแตผเดยวทจะท าการใด ๆ เกยวกบงานทผสรางสรรคไดท าขน”

นยามของลขสทธ

1) การแสดงออกทางความคด (Expression of idea)

2) ความรเรม (Originality)

3) ประเภทงานไดรบความคมครองจาก พรบ. ลขสทธ

4) ไมขดกบกฎหมายอนใด

ลกษณะงานอนมลขสทธ

(อรพรรณ พนสพฒนา, 2558)

งานสรางสรรคประเภทวรรณกรรม นาฏกรรม ศลปกรรม

ดนตรกรรม โสตทศนวสด ภาพยนตร สงบนทกเสยง งาน

แพรเสยงแพรภาพ หรองานอนใดในแผนกวรรณคด แผนก

วทยาศาสตร หรอแผนกศลปะ ของผสรางสรรคไมวางาน

ดงกลาวจะแสดงออกโดยวธหรอรปแบบอยางใด

(พระราชบญญตลขสทธ พ.ศ.2537)

ประเภทของงานอนมลขสทธ

(1) ผสรางสรรค / ผสรางสรรครวม

(2) พนกงาน/ลกจาง (เวนแตมการตกลงกนไวเปนอยาง

อน)

(3) ผวาจางโดยการรบจางบคคลอน (เวนแตมการตกลง

กนไวเปนอยางอน

(4) ผดดแปลงในงานทไดดดแปลง

(5) ผรวบรวมหรอประกอบเขากน


ใครคอเจาของลขสทธ?

(1) ท าซ าหรอดดแปลง

(2) เผยแพรตอสาธารณชน

(3) ใหเชาตนฉบบหรอส าเนางานโปรแกรมคอมพวเตอร

โสตทศนวสด ภาพยนตร และสงบนทกเสยง

(4) ใหประโยชนอนเกดจากลขสทธแกผอน

(5) อนญาตใหผอนใชสทธตาม (1) (2) หรอ (3) โดยจะก าหนด

เงอนไขอยางใดหรอไมกได แตเงอนไขดงกลาวจะก าหนดใน

ลกษณะทเปนการจ ากดการแขงขนโดยไมเปนธรรมไมได

(มาตรา 15 พระราชบญญตลขสทธ พ.ศ.2537)

สทธของเจาของลขสทธ

ระหวางเจาของ

ลขสทธกบผไดรบ

อนญาต

1

สาธารณะ

2

สญญาอนญาต (License)

ขออนญาตท าซ า/ดดแปลง/เผยแพรรปภาพ

ตาราง หรอ เนอหา

สญญาอนญาตระหวางส านกพมพ/ผใหบรการ

ฐานขอมลและหองสมด การเขาถง

การใชงาน เชน พมพ ดาวนโหลด

สญญาอนญาตเฉพาะ

ตวอยาง

ระหวางเจาของ

ลขสทธกบผไดรบ

อนญาต

1

สาธารณะ

2

สญญาอนญาต (License)

GNU General Public License

BSD License

MIT license / X11 license

Apache License

Open Software License

Educational Community License

Berkeley Database License

etc.

ซอฟทแวร

สญญาอนญาตสาธารณะ

Creative Commons

Against DRM License

Design Science License

Free Art License

Open Audio License

FreeBSD Documentation License

GNU Free Documentation License

etc.

เนอหาทวไป


ตองเปนงานอนม

ลขสทธ

เจาของลขสทธเปน

ผก าหนดเทานน


เงอนไข


CC

Creative Commons


CC 0

Creative Commons

Public Domain


ขอก าหนด

BY (attribution)SA (share alike)ND (non-derivative)NC (non-commercial)

Creative Commons

Creative Commons


Creative Commons


http://search.creativecommons.org/

คนหา

http://search.creativecommons.org/










สทธของเจาของลขสทธสทธอน ๆ

ขอมลบรหารสทธการลบหรอดดแปลงขอมลบรหารสทธ โดยรอยแลววาการกระท านนอาจจงใจใหเกด กอใหเกด ใหความสะดวก หรอปกปดการละเมดงานอนมลขสทธ











สทธของเจาของลขสทธสทธอน ๆ

มาตรการทางเทคโนโลยการหลบเลยงหรอใหบรการเพออ านวยความสะดวกในการหลบเลยง โดยรอยแลววาการหลบเลยงนนอาจจงใจหรอท าใหเกดการละเมดงานอนมลขสทธ










สทธของเจาของลขสทธ

ธรรมสทธ (Moral rights)

ผสรางสรรคผลงาน

สทธในการไดรบการอางถง สทธในการใชนามปากกาหรอชออน สทธทมตอบรณภาพของงาน (Integrity of

work)

การละเมดลขสทธ


ท าซ า ดดแปลง

เผยแพรตอสาธารณะ

ใหเชาตนฉบบหรอส าเนางาน

ขาย มไวเพอขาย เสนอขาย ใหเชา เสนอใหเชา ใหเชาซอ หรอเสนอใหเชาซอ

แจกจายในลกษณะทอาจกอใหเกดความเสยหายแกเจาของลขสทธ

น าหรอสงเขามาในราชอาณาจกร

โดยมไดรบอนญาตจากเจาของลขสทธ

ปรบ 20,000 – 200,000 บาท

หากเปนกระท าเพอการคา

จ าคกตงแต 6 เดอนถง 4 ป หรอ

ปรบ 100,000 – 800,000 บาท หรอ

ทงจ าทงปรบ



โทษ



ท าซ า ดดแปลง

เผยแพรตอสาธารณะ

ใหเชาตนฉบบหรอส าเนางาน

ขาย มไวเพอขาย เสนอขาย ใหเชา เสนอใหเชา ใหเชาซอ หรอเสนอใหเชาซอ

แจกจายในลกษณะทอาจกอใหเกดความเสยหายแกเจาของลขสทธ

น าหรอสงเขามาในราชอาณาจกร

โดยมไดรบอนญาตจากเจาของลขสทธ

ปรบ 10,000 – 100,000 บาท

หากเปนกระท าเพอการคา

จ าคกตงแต 3 เดอนถง 2 ป หรอ

ปรบ 50,000 – 400,000 บาท หรอ

ทงจ าทงปรบ



โทษ

“To promote the progress of science and useful arts, by securing for limited times to authors and

inventors the exclusive right to their respective writings and discoveries.”

(US Constitution, Article I, Section 8, Clause 8)

ลขสทธนเพอใคร?

“To ensure the maintenance and development of creativity in the interests of authors, performers, producers, consumers, culture,

industry and the public at large.”

(European Union Directive 2001/29/EC)


“...Recognizing the need to maintain a balance

between the rights of authors and the larger

public interest, particularly education, research

and access to information, as reflected in the

Berne Convention.”

(WIPO Copyright Treaty, Preamble, 1996)


ดลยภาพของผมสวนไดสวนเสย

สงทไมมลขสทธ

การก าหนดระยะเวลาคมครอง(Protection Period)

การใชโดยชอบธรรม (Fair Use)

ขอยกเวนส าหรบผมสวนไดเสยเฉพาะกลม(Exceptions)

หลกการขายครงแรก(First Sale Doctrine)


สงทไมมลขสทธ• ขนตอน

• ความคด

• วธการ

• กรรมวธ

• แนวความคด

• หลกการ

• การคนพบ

• ทฤษฏทางวทยาศาสตรหรอคณตศาสตร


สงทไมมลขสทธ• ขนตอน

• ความคด

• วธการ

• กรรมวธ

• แนวความคด

• หลกการ

• การคนพบ

• ทฤษฏทางวทยาศาสตรหรอคณตศาสตร

• งานเขยน

• รปวาด

• ภาพถาย

• ภาพเคลอนไหว

• การบนทกเสยง

• การแสดง

• ปาฐกถา

งานอนมลขสทธ


สงทไมมลขสทธ1) ขาวประจ าวน และขอเทจจรงตาง ๆ ทมลกษณะเปนเพยง

ขาวสาร อนมใชงานใน แผนกวรรณคด แผนกวทยาศาสตร หรอแผนกศลปะ

2) รฐธรรมนญและกฎหมาย

3) ระเบยบ ขอบงคบ ประกาศ ค าสง ค าชแจง และหนงสอโตตอบของหนวยงาน

4) ค าพพากษา ค าสง ค าวนจฉย และรายงานของทางราชการ

5) ค าแปลและการรวบรวมสงตาง ๆ ตาม (1) ถง (4) ทกระทรวง ทบวง กรม หรองานอนใดของรฐหรอของทองถนจดท าขน


ระยะเวลาคมครอง

สรางสรรคโดยบคคล

ผสรางสรรค(คนสดทาย)เสยชวต

50 ปหลงผสรางสรรคเสยชวต

เรมตนการคมครอง

สนสดการคมครอง



สรางสรรคโดยบคคล

ผสรางสรรค(คนสดทาย)เสยชวต

50 ปหลงโฆษณาครงแรก



โฆษณาครงแรก


ระยะเวลาคมครองโฆษณา“การน าส าเนาจ าลองของงานไมวาในรปหรอลกษณะอยางใดทท าขนโดยความยนยอมของผสรางสรรคออกจ าหนายโดยส าเนาจ าลองนนมปรากฏตอสาธารณชนเปนจ านวนมากพอสมควรตามสภาพของงานนน แตทงนไมหมายรวมถง การแสดงหรอการท าใหปรากฏซงนาฏกรรม ดนตรกรรม หรอภาพยนตร การบรรยายหรอการปาฐกถาซงวรรณกรรม การแพรเสยงแพรภาพเกยวกบงานใด การน าศลปกรรมออกแสดงและการกอสรางงานสถาปตยกรรม”



ระยะเวลาคมครองสรางสรรค

โดยนตบคคล/นามแฝง/

ไมปรากฏผสราง

50 ปหลงการสรางสรรค





50 ปหลงโฆษณาครงแรก



สรางสรรคโดยนตบคคล/นามแฝง/

ไมปรากฏผสราง

โฆษณาครงแรก



การสรางสรรค

50 ปหลงผสรางสรรคเสยชวต





Photo Credit: Balfour Smith, Canuckguy, Badseed, 2012 Source: Wikipedia CC By 3.0

http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries'_copyright_lengths#mediaviewer/File:World_copyright_terms.svg


ขอยกเวนเฉพาะกลม1) วจยหรอศกษางานนน อนมใชการกระท าเพอหาก าไร2) ใชเพอประโยชนของตนเอง หรอเพอประโยชนของตนเองและบคคลอนในครอบครวหรอญาตสนท 3) ตชม วจารณ หรอแนะน าผลงานโดยมการรบรถงความเปนเจาของลขสทธในงานนน 4) เสนอรายงานขาวทางสอสารมวลชนโดยมการรบรถงความเปนเจาของลขสทธในงานนน 5) ท าซ า ดดแปลง น าออกแสดง หรอท าใหปรากฏ เพอประโยชนในการพจารณาของศาลหรอเจาพนกงานซงมอ านาจตามกฎหมาย หรอในการรายงานผลการพจารณาดงกลาว


ขอยกเวนเฉพาะกลม6) ท าซ า ดดแปลง น าออกแสดง หรอท าใหปรากฏโดยผสอนเพอประโยชนในการสอนของตน อนมใชการกระท าเพอหาก าไร7) ท าซ า ดดแปลงบางสวนของงาน หรอตดทอนหรอท าบทสรปโดยผสอนหรอสถาบนศกษา เพอแจกจายหรอจ าหนายแกผเรยนในชนเรยนหรอในสถาบนศกษา ทงน ตองไมเปนการกระท าเพอหาก าไร8) น างานนนมาใชเปนสวนหนงในการถามและตอบในการสอบ


ขอยกเวนเฉพาะกลมบรรณารกษ(1) การท าซ าเพอใชในหองสมดหรอใหแกหองสมดอน(2) การท าซ างานบางตอนตามสมควรใหแกบคคลอนเพอประโยชนในการวจยหรอการศกษา


การใชงานทเปนธรรม1) ตองไมขดตอการแสวงหาประโยชนจาก

งานอนมลขสทธตามปกตของเจาของลขสทธ และ

2) ตองไมกระทบกระเทอนถงสทธอนชอบดวยกฎหมายของเจาของลขสทธเกนสมควร

(e.g., Berne Convention, Article 9, 1967; TRIPs, Article 13, 1996)


การใชงานทเปนธรรม1) วตถประสงคและลกษณะของการใชงานลขสทธ

– ไมเปนไปเพอหาก าไร

– ไมมเจตนาทจรต

– กอประโยชนแกสงคม

2) ลกษณะของงานอนมลขสทธ– ระดบความคดสรางสรรค

– โฆษณา/ตพมพแลวหรอไม

3) ปรมาณและเนอหาทเปนสาระส าคญทถกน าไปใชเมอเทยบกบเนอหาทงหมด

4) ผลกระทบตอตลาดหรอมลคาของงานอนมลขสทธ


การใชงานทเปนธรรม1) วตถประสงคและลกษณะของการใชงานลขสทธ

– ไมเปนไปเพอหาก าไร

– ไมมเจตนาทจรต

– กอประโยชนแกสงคม

2) ลกษณะของงานอนมลขสทธ– ระดบความคดสรางสรรค

– โฆษณา/ตพมพแลวหรอไม

3) ปรมาณและเนอหาทเปนสาระส าคญทถกน าไปใชเมอเทยบกบเนอหาทงหมด

4) ผลกระทบตอตลาดหรอมลคาของงานอนมลขสทธ

ขอยกเวนในการเรยนการสอน

ภาพยนตรและโสตทศนวสด• การน าออกฉาย (ไมจ ากดความยาว จ านวนครง)• การท าส าเนา (ไมเกนรอยละ 10 หรอ 3 นาท)

งานแพรเสยงแพรภาพ• การน าออกฉาย (1 ปการศกษาหรอ 3 ภาคการศกษา)• การท าส าเนา (1 ปการศกษาหรอ 3 ภาคการศกษา)

(คมอการใชงานลขสทธทเปนธรรม หนา 14-17)


ดนตรกรรม• การท าส าเนา (เรงดวน ซอทนททหาได / ไมเกนรอยละ 10 และไมเกน 1 ส าเนาตอ 1 ผเรยน / ส าเนา 1 ชด ส าหรบแบบฝกหดการรอง การฟง หรอใชในการเรยนการสอน)

• การดดแปลง (ดดแปลงได แตไมใชลกษณะส าคญของงาน)

• การบนทกงาน (เพอการฝกซอมหรอประเมนผล)(คมอการใชงานลขสทธทเปนธรรม หนา 14-17)


รปภาพและภาพถาย• การน าไปใช (อยางนอย 1 ภาพ แตไมเกน 5 ภาพตอผสรางสรรค 1 ราย หรอ รอยละ 10 ของผสรางสรรค 1 ราย)

• การดาวนโหลดจากอนเทอรเนต (เชนกบการน าไปใช แตน ากลบขนบนอนเทอรเนตไมได)



วรรณกรรม/สงพมพ• การท าส าเนาเพอใชในการสอน เตรยมการสอน หรอการวจย (1 บท หรอ ภาพ 1 ภาพ)

• การท าส าเนาจ านวนมากเพอใชในหองเรยน (1 ชดตอนกเรยน 1 คน: บทกว ไมเกน 250 ค า / รอยแกวไมเกน 1 บท หรอไมเกน 2,500 ค า / ตอนใดตอนหนง ไมเกน 1,000 ค า หรอรอยละ 10 ของเนอหา / ภาพ 1 ภาพ / งานผสมผสาน ไมเกน 2 หนา หรอไมเกนรอยละ 10)



ทมา: http://thevisualcommunicationguy.com/wp-content/uploads/2014/07/Infographic_CanIUseThatPicture4.jpg

• Originality• Fair use

• Purpose• Amount• Transformation/Repurposing• Fact-based context


• Purchase or Get Permission• Public Domain• Creative Commons


สทธในการขาย ใหยม หรอแลกเปลยนส าเนาโดยไมจ าเปนตองขออนญาตหรอเสยคาธรรมเนยม

หลกการขายครงแรก

การจ าหนายตนฉบบหรอส าเนางานอนมลขสทธโดยผไดมาซงกรรมสทธในตนฉบบ หรอส าเนางานอนมลขสทธนนโดยชอบดวยกฎหมาย มใหถอวาเปนการละเมดลขสทธ

(มาตรา ๓๒/๑)


• บรการยมคนของหองสมด• การให• การเชาวดโอ• ตลาดของมอสอง (Grey market)


รปแบบ

• เปนผลงานทจบตองได (ไมใชอเลกทรอนกส)

• เปนงานทไดมาอยางชอบธรรม


เงอนไข

ของส านกพมพการจดการลขสทธขามพรมแดน

Price Control Policy (No less price)

Usage Policy (Not for rent)

Price Discrimination (International edition)

Localization (Domestic version)

Shrink-wrap license

กรณศกษา ฎ 1908/2546 มขอความทเหมอนและคลายกบขอความทปรากฏอยใน

หนงสอของโจทกในสวนอนเปนสาระส าคญของงานประมาณ 30 หนา จากจ านวนประมาณ 150 หนา ขอความบางตอนมลกษณะเกอบเหมอนกนค าตอค า บางตอนมลกษณะดดแปลงใหตางกนเลกนอย และบางตอนกเพยงแตปรบเปลยนหวขอเลกนอยเทานน ซงยากทจะเกดขนไดโดยบงเอญ

แมในการเผยแพรต าราและสงตพมพทงภายในและภายนอกมหาวทยาลยไมไดมงแสวงหาผลก าไรแบบธรกจเอกชน เพราะตงราคาจ าหนายหนงสอใกลเคยงกบตนทน แตจ าเลยท 1 กไดรบคาตอบแทนจากงานเขยน แสดงใหเหนวาการกระท าของจ าเลยทงสองเปนการกระท าเพอหาก าไรแลว แมจะไมไดก าไรเทาธรกจเอกชนกตาม

ทมา: https://deka.in.th/view-110887.html

กรณศกษา ฎ 1908/2546 แมจ าเลยท 1 จะเขยนหนงสอ เพอใชเปนเอกสารประกอบการสอนและเปนผลงานทางวชาการ แตปรากฏวาจ าเลยท 1 ไดกระท าถงขนจดพมพเพอจ าหนายแกบคคลทวไปเพอหาก าไร

การทจ าเลยท 1 เพยงแตอางองถงชอโจทกและบคคลอนไวในหวขอเอกสารอางองททายเลม ผอานยอมไมสามารถทจะทราบไดวาขอความสวนใดของงานดงกลาวเปนงานเขยนของโจทกซงจ าเลยท 1 คดลอกมา จงยงไมเปนการเพยงพอทจะถอไดวาเปนการรบรถงความเปนเจาของลขสทธของโจทก

ทมา: https://deka.in.th/view-110887.html

ค าถาม• ใครเปนเจาของลขสทธ• ท าอยางนละเมดหรอไม• ท าอยางไรเมอโดนละเมด• ท าอยางไรเมอโดนกลาวหาวาละเมด

• วทยานพนธของนสตจฬาลงกรณมหาวทยาลย• บทความทเปนสวนหนงของวทยานพนธ• งานวจยทไดรบทนวจยของมหาวทยาลย• งานวจยทไดรบทนวจยของหนวยงานภายนอก• งานทนอกเหนอจากภาระงาน เชน นวนยาย

เรองสน• งานทจางนสตหรอบคคลภายนอกชวยท า

ใครเปนเจาของลขสทธ?

• น าผลงานทตพมพกบส านกพมพแลวขนเวบไซตสวนตว สอสงคม

• ใหหนงสอนสตไปท าส าเนาทงเลม• ดาวนโหลดบทความในฐานขอมลทหองสมดบอกรบและสงตอใหเพอนนอกสถาบน

• ท าส าเนาบทความและน าขน

ละเมดหรอไม?

• อานหนงสอและอดเสยงสงใหนสตทพการทางสายตา• รบบรจาคงานละเมดลขสทธ• ยอขนาด/ตดตอ/ลดความคมชด/บบอดไฟลรปภาพ• น างานอนมลขสทธทตดตอเจาของผลงานไมไดมาท าซ า เผยแพร

ละเมดหรอไม?

• โดนละเมดโดยบคคล/นตบคคลในประเทศไทย• โดยละเมดโดยบคคล/นตบคคลในตางประเทศ• โดนกลาวหาวาละเมด

ท าอยางไรเมอ?

ลิขสิทธ์ิ - mahidol university...(พระราชบ ญญ ต ล ขส...

Documents