didactic staff as a determining factor in the … · 2019. 1. 2. · 9 przez podmioty gospodarcze...
Post on 26-Aug-2020
0 Views
Preview:
TRANSCRIPT
W Y D A W N I C T W O P O L I T E C H N I K I Ś L Ą S K I E J W G L I W I C A C H
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2018
Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 124
KADRA DYDAKTYCZNA JAKO CZYNNIK WARUNKUJĄCY 1
ZARZĄDZANIE WIZERUNKIEM UCZELNI PUBLICZNEJ 2
Małgorzata ADAMSKA1*, Łukasz DYMEK2 3
1 Politechnika Opolska; m.adamska@po.opole.pl 4 2 Politechnika Opolska; l.dymek@po.opole.pl 5
* Korespondencja 6
Streszczenie: W ostatnim dziesięcioleciu wraz z postępującym niżem demograficznym 7
uczelnie zintensyfikowały działania marketingowe, chcąc tym samym zapewnić liczbę 8
studentów gwarantujących stabilne funkcjonowanie. 9
Celem artykułu jest prezentacja poglądu na temat roli i znaczenia kadry dydaktycznej 10
w zarządzaniu wizerunkiem uczelni. Przedstawione zagadnienia stanowią wprowadzenie do 11
dyskusji nad sposobem kształtowania reputacji szkoły wyższej. Analiza na bazie pogłębionej 12
kwerendy literaturowej zestawiona została z badaniami empirycznymi przeprowadzonymi 13
wśród studentów Politechniki Opolskiej. Wyniki badań stanowią istotne źródło wiedzy na 14
temat czynników mających, w opinii studentów, najważniejsze znaczenie dla efektywności 15
procesu kreowania i zarządzania wizerunkiem nowoczesnej uczelni. 16
Słowa kluczowe: wizerunek, marka, uczelnia, kadra dydaktyczna. 17
DIDACTIC STAFF AS A DETERMINING FACTOR 18
IN THE MANAGEMENT OF UNIVERSITY IMAGE 19
Abstract: Over the last decade, with the increasing demographic decline, universities have 20
intensified their marketing efforts, thus ensuring the number of students guaranteeing stable 21
functioning. 22
The aim of the article is to present the idea of the role and importance of didactic staff in 23
managing the image of the university. The presented issues are an introduction into the 24
discussion on how to create a reputation for higher education. An analysis based on an in-25
depth literature review was compiled with empirical research conducted among students of 26
the Opole University of Technology. The research results are an important source of 27
knowledge about the factors which are, in the opinion of students, of paramount importance 28
for the efficiency of the process of creating and managing the image of a modern university. 29
Keywords: image, brand, university, didactic staff. 30
8 M. Adamska, Ł. Dymek
1. Wprowadzenie 1
W roku akademickim 1990/1991 studiowało w Polsce zaledwie 390 tys. osób. Przez 15 lat 2
liczba ta systematycznie rosła, aż do szczytowego roku 2005/2006, kiedy liczba studiujących 3
wzrosła aż 5-krotnie do oszałamiającej liczby 1,95 mln. Kolejne lata to systematyczny spadek 4
liczby osób studiujących, w roku 2013 było ich ok. 1,67 mln, zaś w 2016 nieco ponad 5
1,34 mln. Według prognoz ministerstwa, trend spadkowy utrzyma się aż do roku 2025, 6
kiedy na studiach kształcić się będzie 1,25 mln osób1. 7
Zmiany w strukturze i funkcjonowaniu całego sektora usług edukacyjnych są efektem 8
nowej sytuacji społeczno-gospodarczej, warunkującej funkcjonowanie uczelni. Do najistot-9
niejszych czynników wpływających na spadek liczebności populacji w wieku „studenckim” 10
zaliczyć należy: wyraźną zmianę trendów demograficznych i mało optymistyczne prognozy, 11
zakończenie kształcenia tzw. roczników wtórnego wyżu demograficznego2, zmiany w zacho-12
waniach społecznych, tj.: uwolnione rynki pracy a co za tym idzie migracje zarobkowe, 13
zmiana modelu rodziny i jego cyklu życia (Górniak, 2015, s. 28). 14
Studia w 2016 roku rozpoczęło łącznie 436 316 osób – to niemal o 10 tysięcy mniej niż 15
w roku akademickim 2015/2016. Z tej liczby 340 tysięcy studentów rozpoczęło naukę na 16
uczelniach publicznych3, których wg danych GUS działało na rynku 132 (31,8%), liczba 17
uczelni niepublicznych w tym samym czasie to 238 (68,9%). Oznacza to, iż 1/3 uczelni 18
w Polsce kształci blisko 77% studentów. Jakie czynniki decydują zatem, iż w obliczu tak 19
znaczącej konkurencji na rynku edukacyjnym, polskie uczelnie publiczne gromadzą, mimo 20
wyraźnego degresywnego trendu w liczbie studentów ogółem, 3/4 wszystkich studentów? 21
Krytycznym czynnikiem sukcesu uczelni publicznych jest z całą pewnością, w przeważającej 22
większości przypadków, wypracowany na przestrzeni lat wizerunek i związana z nim 23
rozpoznawalność marki. Celem przedstawionych rozważań jest prezentacja poglądu na temat 24
roli i znaczenia kadry dydaktycznej w zarządzaniu wizerunkiem uczelni, na podstawie badań 25
przeprowadzonych wśród odbiorców usług dydaktycznych jakimi są studenci. 26
2. Orientacja klasyczna a marketingowa uczelni 27
W ujęciu klasycznym uczelnia, jako szkoła wyższa o orientacji wewnętrznej formułowała 28
swoje kierunki i programy kształcenia na bazie obowiązujących standardów kształcenia. 29
1 Raport MNiSW z dnia 22 lipca 2013 r.: Szkolnictwo Wyższe w Polsce 2013. 2 Pierwszy wyż demograficzny w Polsce w latach 50-tych był wynikiem „eksplozji” demograficznej, co jest
naturalną fazą odtwarzania zasobów. Lata 80-te przyniosły wtórny wyż demograficzny w wyniku pojawienia
się kolejnego pokolenia. 3 Biuletyn MNiSW z dnia 25 listopada 2016 r. Rekrutacja 2016: uczelnie techniczne najczęstszym wyborem
maturzystów.
Kadra dydaktyczna jako czynnik warunkujący… 9
Analogicznie, kierunek i zakres działalności naukowo-badawczej również kreowany był 1
wewnątrz uczelni, często niezależny od wymagań i potrzeb otoczenia. Następnie uczelnia 2
starała się je niejako „narzucić otoczeniu”, tzn. przyjąć dostatecznie dużą liczbę studentów na 3
proponowane kierunki studiów oraz sprzedać wyniki swoich prac naukowo-badawczych 4
(Pabian, 1997, s. 117). 5
Takie podejście było akceptowalne przez kilkanaście lat. Jednakże w aktualnych 6
uwarunkowaniach rynkowych; gdzie: rośnie liczba instytucji naukowo-badawczych oraz 7
komercyjnych jednostek B+R, zwiększa się zapotrzebowanie na usługi wiedzy zgłaszane 8
przez podmioty gospodarcze (Adamska et al., 2017, pp.138-139; Rokita-Poskart, 2015, p. 27), 9
przy ponad dwukrotnie wyższej liczbie uczelni niepublicznych oraz rosnącej ofercie 10
kształcenia e-learningowego; nowoczesna uczelnia musi być ukierunkowana na swoje 11
otocznie i efektywnie realizować koncepcję orientacji marketingowej. Wymaga to od 12
menedżerów uczelni (kadry zarządzającej) monitoringu zmian zachodzących w otoczeniu 13
oraz gromadzenia informacji niezbędnych do elastycznego dostosowywania się do nich. 14
Dotyczy to zarówno obszarów badań jak również kierunków kształcenia, które muszą być 15
dostosowane do wymagań rynku. Dostarczane kompetencje powinny być zgodne 16
z deklarowanym przez rynek pracy zapotrzebowaniem, a efektywny transfer wiedzy z nauki 17
do przemysłu powinien być skalibrowany pod kątem oczekiwań i przyszłych wyzwań 18
przedsiębiorców. 19
Prawidłowe funkcjonowanie każdej uczelni warunkowane jest istnieniem wspólnoty 20
akademickiej, będącej wykreowaną przez środowisko akademickie zbiorową tożsamością 21
(Fazlagić, 2013). Tożsamość rozumiana jako suma elementów identyfikujących i wyróżnia-22
jących organizację, w tym przypadku uczelnię, w otoczeniu rynkowym (Cenker, 2007, s. 42) 23
oraz wizja oczekiwanego odbioru kreowanego wizerunku marki, będąca jednocześnie 24
skomplikowaną konstrukcją narzędzi marketingowych składającą się na całościowy 25
komunikat o marce, przekazywany odbiorcom (Altkorn, 1999, s. 39). 26
W kontekście tożsamości uczelni pojawia się bodaj największy paradoks w skutecznym 27
zarządzaniu jej wizerunkiem. Tradycja akademicka i zasady panujące w środowisku 28
akademickim wyznaczają ramy dla budowania tożsamości uczelni, jednakże często nie mają 29
wiele wspólnego z jej wizerunkiem w otoczeniu. 30
3. Tożsamość a wizerunek uczelni 31
Polskie uczelnie i ich otoczenie rynkowe w ostatnim czasie przechodzą ważne zmiany. 32
W zakresie kształcenia głównym celem uczelni jest kreowanie i doskonalenie potencjału 33
intelektualnego przyszłych kadr pod kątem oczekiwań rynku pracy. W gospodarce opartej na 34
wiedzy warunkiem doskonałości organizacji jest posiadanie zaangażowanych i chętnych do 35
10 M. Adamska, Ł. Dymek
rozwoju swoich kompetencji pracowników (Senge, 2012, s. 19). W przeciągu ostatnich lat 1
zauważalnym jest zmiana postaw studenckich, co pozwala sformułować wniosek, o nowych 2
bardziej rynkowych oczekiwaniach względem studiów. Studiowanie to nie tylko zdobywanie 3
wiedzy w wymiarze naukowym, ale również rozwój umiejętności i kompetencji, przy 4
jednoczesnym aktywnym rozwoju emocjonalnym i duchowym. 5
Jednym z istotnych aspektów zarządzania wizerunkiem uczelni jest zatem budowanie 6
w otoczeniu rynkowym poczucia zaufania, że proces kształcenia spełnia wymogi jakościowe 7
kluczowych interesariuszy uczelni. Kotler zaproponował w tym kontekście model 3i, na który 8
składają się: tożsamość marki [identity], uczciwość marki [integrity] oraz wizerunek marki 9
[image] (Kotler et al., 2010, s. 53). Uczelnia chcąc skutecznie rozwijać swoją markę powinna 10
angażować swoje zasoby w aktywne komunikowanie rynkowi swojej tożsamości w celu: 11
przyciągnięcia uwagi, zainteresowania swoją ofertą, pogłębiania zaangażowania i budowania 12
lojalności. Otoczenie rynkowe wymusza na organizacji podejmowanie różnorodnych działań 13
marketingowych (Nicolescu, 2009, p. 40) w ramach walki o pozycję konkurencyjną. 14
Specyfika aktywności w tym zakresie uczelni wskazuje, że kluczowym elementem działań 15
marketingowych jest wizerunek marki kształtowany przez opinię otoczenia. Tożsamość 16
uczelni nadawana jest w oparciu o charakter i jakość programów kształcenia oraz stopnia ich 17
zróżnicowania i atrakcyjności w stosunku do konkurencyjnych ofert akademickich 18
(Filip, 2012, pp. 914-915). Proponowaną ofertę kształcenia warunkują zasoby oraz 19
możliwości danej uczelni, jednakże kluczowy wpływ mają oczekiwania klientów. Relacja 20
pomiędzy oczekiwaniami, a faktycznie uzyskiwaną wartością kształtuje poziom zadowolenia 21
i tym samym wpływa na przywiązanie do marki jaką jest uczelnia (Nicolescu, 2009, p. 38). 22
Mimo zakończenia relacji bezpośredniej (zakończenia studiów), absolwenci nadal stanowią 23
istotną część kapitału klienckiego. Poprzez swoją lojalność względem „alma mater” oraz 24
rozpowszechnianie pozytywnych opinii na jej temat, a także samą swoją postawą zawodową 25
i społeczną zachęcają potencjalnych kandydatów do podjęcia studiów oraz inicjują 26
współpracę na linii nauka-biznes. Zasobami odpowiedzialnym na prawidłową realizację 27
procesu kształcenia, czyli zgodną przede wszystkim z oczekiwaniami studentów, jest kadra 28
dydaktyczna uczelni, która w ten sposób, mniej lub bardziej świadomie, odgrywa kluczową 29
rolę w procesie budowania marki (Sujchaphong et al., 2015, p. 231). 30
Uwzględnienie zasad i praktyk marketingowych w zarządzaniu uczelnią umożliwia 31
doskonalenie jej wizerunku oraz rozwój w obszarach dostosowanych do potrzeb i oczekiwań 32
ich różnych grup interesariuszy (Lafuente Ruiz de Sabando et al., 2017, p. 3). Kluczowym 33
wydaje się zatem poznanie i monitorowanie zmian zachodzących w sferze oczekiwań 34
klientów. 35
Kadra dydaktyczna jako czynnik warunkujący… 11
4. Rola kapitału ludzkiego w kształtowaniu wizerunku uczelni w opinii 1
studentów 2
Celem badania było poznanie opinii Studentów na temat roli czynnika ludzkiego 3
w kreowaniu wizerunku uczelni w kontekście oczekiwań stawianych procesowi 4
dydaktycznemu. Opracowany kwestionariusz ankiety zawierał 8 pytań badawczych, wśród 5
których znalazły się zarówno pytania zamknięte (macierzowe, jednokrotnego wyboru), 6
jak i pytania otwarte. Bazą wyjściową do stworzenia narzędzi badawczych był kwestionariusz 7
studenckiej ankiety oceny zajęć dydaktycznych i nauczyciela akademickiego, będący 8
elementem procedury PO-M01 „Ocena i weryfikacja efektów oraz programów kształcenia”, 9
stanowiącej integralną część Systemu Zarządzania Jakością Kształcenia Politechniki 10
Opolskiej. W ocenie dotychczas obowiązującego systemu ankietowania pracy nauczyciela 11
przez studentów można dostrzec szereg ogólnych pytań4: „Czy prowadzący był dobrze 12
przygotowany do zajęć?”, „Czy prowadzący potrafił przedstawić prezentowane w trakcie 13
zajęć zagadnienia w sposób przejrzysty i zrozumiały?”, „Czy prowadzący określił kryteria 14
uzyskania zaliczenia z przedmiotu i konsekwentnie ich przestrzegał?”. Zaproponowana skala 15
to: „tak”, „nie”, „częściowo”, „trudno powiedzieć”. 16
Przy tak ogólnych pytaniach niemożliwe staje się uzyskanie faktycznie przydatnych 17
informacji, a jedynie bardzo ogólnego poglądu na badane zjawisko. Dodatkowo przyjęta skala 18
powoduje, że przy liczbie 21 371 wypełnionych ankiet; blisko 10% odpowiedzi to „trudno 19
powiedzieć”, a ponad 15% to „częściowo”5, identyfikacja skali znaczenia określonego 20
zjawiska staje się bardzo utrudniona. W związku z powyższym przy budowie kwestionariusza 21
ankiety na potrzeby autorskiego badania rozbudowano dotychczas podejmowane zagadnienia 22
o dodatkowe aspekty poznawcze dotyczące, m.in.: oceny dorobku naukowego, istotności 23
doświadczenia zawodowego pozauczelnianego, zdolności do zarządzania grupą, itp., 24
ale również stosowanego słownictwa i estetyki ubioru. 25
W toku opracowywania kwestionariusza ankiety postawiono różnorodne pytania 26
badawcze, wśród których znalazły się m.in.: 27
1. W jakim stopniu Studenci identyfikują kadrę dydaktyczną jako czynnik wywierający 28
wpływ na kształtowanie wizerunku uczelni? 29
2. Jakie aspekty związane z kadrą dydaktyczną uznają za istotne w toku współpracy? 30
3. Jakie formy komunikacji uznają na najbardziej dostosowane do swoich oczekiwań? 31
4. Czy działania podejmowane przez kadrę dydaktyczną są elementem budowania 32
zaangażowania Studentów w życie środowiska akademickiego? 33
5. Czy istnieje relacja pomiędzy oceną kadry dydaktycznej a opinią nt. wizerunku uczelni? 34
4 Zał. nr 8 do zarządzenia Rektora Politechniki Opolskiej nr 2/2017 PO M-03 Ankietyzacja zajęć dydaktycznych
i nauczycieli akademickich. 5 Dane z Działu Kształcenia Politechniki Opolskiej za semestr zimowy roku akademickiego 2016-2017.
12 M. Adamska, Ł. Dymek
Na podstawie sformułowanych w ramach mapy myśli problemów i pytań badawczych, 1
postawiono następujące kierunkowe hipotezy badawcze, bazujące na doświadczeniu 2
zawodowym oraz życiowym (Sztumski, 2005, s. 55): 3
1. Relacje międzyludzkie stanowią kluczowy czynnik dla budowania wizerunku uczelni. 4
2. Studenci nie oczekują jedynie przekazywania wiedzy, ale przede wszystkim 5
różnorodnych form współpracy. 6
3. Kadra dydaktyczna uczelni powinna doskonalić umiejętność wsparcia i doradztwa 7
zawodowego. 8
4.1. Charakterystyka struktury próby badawczej 9
Badanie metodą CAWI [ang. Computer Assisted Web Interview – wspomagany 10
komputerowo wywiad telefoniczny] zostało przeprowadzone wśród studentów studiów 11
I i II stopnia wszystkich wydziałów Politechniki Opolskiej. Ankieta opracowana z wykorzy-12
staniem formularza internetowego została umieszona na stronach uczelni oraz na profilach 13
w mediach społecznościowych uczelni, samorządu studenckiego oraz profilach 14
poszczególnych wydziałów. Dobór próby był losowy. Aktualna liczba studentów Politechniki 15
Opolskiej to 64126. Przy tak wskazanej populacji próba badawcza powinna wynosić: 16
362 osoby, przy błędzie maksymalnym 5%. 17
W toku gromadzenia danych pierwotnych swoją aktywność wykazało 725 respondentów, 18
dzięki czemu błąd maksymalny wyniósł 3%. Szczegółowa charakterystyka próby badawczej 19
przedstawiona została w tabeli 1. 20
21
Tabela 1. 22 Metryczka badania – ujęcie statystyczne 23
Rok Studentki Udział % Studenci Udział % Suma
I rok 86 56,6% 66 43,4% 152
II rok 107 45,3% 129 54,7% 236
III rok 77 49,4% 79 50,6% 153
IV rok 35 43,8% 45 56,3% 80
V rok 56 65,1% 30 34,9% 86
SUMA 361 50,8% 349 49,2% 710
Źródło: Opracowanie własne. 24
W badaniu wzięło udział 225 studentów studiów licencjackich (31,25%), 239 studentów 25
studiów inżynierskich (33,1%) oraz 258 studentów studiów magisterskich (35,7%), 26
reprezentujących wszystkie wydziały Politechniki Opolskiej. Z czego 13 osób nie podało 27
swojego statusu, zaś dwie osoby nie podały roku studiów oraz poziomu studiów. 28
29
6 Stan na dzień 9.10.2017 wskazany przez Centrum Obsługi Studenta Politechniki Opolskiej
www.cos.po.opole.pl .
Kadra dydaktyczna jako czynnik warunkujący… 13
4.2. Prezentacja wybranych zagadnień z obszaru zarządzania wizerunkiem uczelni 1
Badanie rozpoczęte zostało od określenia, jakie elementy w otoczeniu wewnętrznym 2
i zewnętrznym uczelni, w opinii respondentów mają wpływ na kształtowanie jej wizerunku 3
(rysunek 1). Ustanowienie tego pytania na początku kwestionariusza pozwoliło na 4
nieskrępowaną identyfikację stopnia istotności w ocenie respondentów. 5
6 Rysunek 1. Czynniki wpływające na wizerunek uczelni i ocena ich istotności. Źródło: Opracowanie 7 własne. 8
Ocena przeprowadzona dla siedmiu wyróżnionych elementów, które mogą mieć wpływ na 9
kształtowanie wizerunku uczelni, dała jednoznaczny wynik, potwierdzający hipotezę, 10
iż relacje międzyludzkie stanowią kluczowy czynnik dla budowania wizerunku uczelni, 11
w którym blisko połowa respondentów wskazała, iż w ich ocenie to właśnie kadra 12
dydaktyczna uczelni jest kluczowa (szerszym ujęciu można uznać, iż blisko 80% ankieto-13
wanych wyraża taką opinię). Jako drugi czynnik wskazana został infrastruktura uczelni 14
(40,9%), w dalszej kolejności życie studenckie (26,8%) oraz miejsce w rankingu (24,8%). 15
Do najistotniejszych zaliczono zatem czynniki wewnętrzne, na których wpływ będzie miała 16
przyjęta strategia zarządzania i rozwoju oraz praktykowana względem pracowników 17
naukowo-dydaktycznych polityka zarządzania zasobami ludzkimi i przyjęta kultura 18
organizacyjna. Kadra dydaktyczna realizuje względem kluczowych „klientów” uczelni – 19
studentów, działania wpisujące się w koncepcję marketingu bezpośredniego. Wiedzą wartą 20
4,6%
0,7%
3,0%
1,5%
5,3%
6,6%
8,7%
10,5%
3,7%
8,7%
4,7%
11,9%
15,8%
17,2%
27,4%
18,5%
25,3%
15,4%
28,9%
37,6%
32,5%
37,9%
36,0%
36,0%
29,6%
29,2%
26,4%
26,6%
19,6%
40,9%
26,8%
48,8%
24,8%
13,8%
14,7%
Miasto, w którym się znajduje
Infrastruktura uczelni
Życie studenckie
Kadra dydaktyczna
Miejsce w rankingu uczelni
Osiedle akademickie
Kadra administracyjna
bardzo ważne
ważne
średnio ważne
małoważne
nieważne
14 M. Adamska, Ł. Dymek
skodyfikowania są czynniki ważne w dokonywaniu oceny pracownika oraz stopień ich 1
istotności w zarządzaniu wizerunkiem uczelni. 2
W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji na temat obszarów, jakie studenci 3
uznają za kluczowe w ocenie pracowników naukowo-dydaktycznych, zidentyfikowano 4
14 potencjalnych obszarów wraz z możliwością określenia stopnia ich istotności (rys. 2.). 5
W czołówce znalazły się: sposób prowadzenia zajęć (80,1%), otwartość i przystępność dla 6
studenta (70,4%), zdolność tłumaczenia trudnych, zawiłych zagadnień (67,2%), swoboda 7
w kontaktach ze studentami (52,3%) oraz słowność i przejrzystość kryteriów oceny (51,3%). 8
Jako nieważne w ocenie wykładowcy w oczach studentów są: posiadane stopnie i tytuły 9
(22,4% nieważne i 20,6% małoważne), dorobek naukowy (18,% nieważne i 19,2% mało-10
ważne) oraz co ciekawe ubiór i ogólna estetyka (12,5% nieważne i 18,9% małoważne). 11
Analizując otrzymane wyniki można zauważyć, że badani w pierwszej kolejności 12
zwracają uwagę na charakter relacji nauczyciel – student. Jest to spojrzenie odmienne od 13
sposobu oceny parametrycznej, jakiej poddawane są uczelnie, gdzie kluczowym jest ocena 14
dorobku naukowego i pracy badawczej. W oczach studentów są to czynniki najmniej istotne 15
w budowaniu marki uczelni. Wynika to zapewne z faktu, że współcześnie oczekuje się 16
przekazywania wiedzy i kształtowane umiejętności muszą mieć przede wszystkim walory 17
praktyczny, a tytuły i publikacje nie zawsze są tego gwarantem. Awanse naukowe stanowią 18
pochodną badań w bardzo szczególnym i często wąskim zakresie, bo tak wygląda 19
współczesna nauka, natomiast oczekiwania studentów dotyczą stosowania wiedzy 20
i umiejętności o charakterze przekrojowym. 21
Uczelnie zmuszone są zatem doskonalić procesy związane z realizacją podstawowego 22
programu kształcenia w obszarze podnoszenia umiejętności dydaktycznych swoich 23
pracowników. Wskazane przez respondentów kompetencje są trudne do wypracowania, 24
a w wielu przypadkach mają charakter wrodzony. Nie każdy rodzi się nauczycielem i nie 25
każdy będzie sprawdzał się w roli pracownika naukowo-dydaktycznego. Respondenci 26
wyraźnie wskazali na znaczenie kompetencji społecznych i osobistych predyspozycji 27
wykładowców. Potwierdzona została tym samym hipoteza, iż studenci nie oczekują jedynie 28
przekazywania wiedzy, ale przede wszystkim różnorodnych form współpracy 29
i innowacyjnych form kształcenia. 30
Kadra dydaktyczna jako czynnik warunkujący… 15
1
Rysunek 2. Czynniki ważne w ocenie wykładowcy. Źródło: Opracowanie własne. 2
0,1%
0,1%
0,7%
0,3%
1,4%
0,3%
1,9%
0,7%
0,3%
2,5%
12,5%
22,4%
18,2%
6,1%
0,7%
1,4%
3,3%
0,8%
3,9%
2,2%
6,8%
4,0%
2,9%
10,7%
18,9%
20,6%
19,2%
8,6%
3,5%
6,1%
13,2%
7,5%
21,4%
13,1%
25,2%
16,8%
15,6%
23,2%
33,0%
30,0%
32,0%
23,9%
15,6%
22,4%
35,6%
24,9%
38,9%
32,8%
38,2%
36,2%
30,2%
35,7%
26,7%
19,6%
22,0%
31,6%
80,1%
70,4%
47,4%
67,2%
34,6%
52,3%
28,4%
42,1%
51,3%
28,4%
9,3%
7,9%
9,3%
30,5%
Sposób w jaki prowadzi zajęcia
Otwartość i przystępność dla studenta
Ilustrowanie zajęć przykładami
Zdolność do tłumaczenia zawiłości
Umiejętność wysławiania się, kultura
słowa
Swoboda nawiązywania kontaktu ze
studentem
Umiejętność zdyscyplinowania grupy
Umiejętność doceniania studentów
Słowność i przejrzystość kryteriów
oceny
Punktualność i sumienność
Ubiór i ogólna estetyka
Posiadane stopnie i tytuły naukowe
Dorobek naukowy
Doświadczenie zawodowe
bardzo ważne ważne średnio ważne małoważne nieważne
16 M. Adamska, Ł. Dymek
W gestii uczelni powinno być zatem inwestowanie w rozwój tych cech, poprzez 1
organizację spersonalizowanych szkoleń w zakresie: autoprezentacji, nowoczesnych metod 2
nauczania, wykorzystania nowoczesnych technologii w procesie dydaktycznym, rozwiązy-3
wania konfliktów, komunikacji zespołowej, itp.. Nie należy wychodzić z założenia, 4
iż nauczyciel akademicki będzie w stanie samodzielnie nabyć potrzebne umiejętności 5
i kompetencje. 6
Dobrą rekomendacją jest również stworzenie możliwości wzajemnego uczestnictwa 7
w zajęciach w celu obserwacji, wskazania mocnych i słabych stron, wymiany doświadczeń 8
i inspiracji. Taką właśnie rolę powinny pełnić hospitacje zajęć, jednakże ich sformalizowana 9
forma nie sprzyja swobodnej wymianie doświadczeń i uwag. 10
Istotną rolę w sposobie realizacji zajęć odgrywają również warunki ich realizacji: miejsce, 11
czas, dostępne zasoby. Niekorzystne warunki w miejscu pracy mają wpływ na zaangażowanie 12
i chęć do pracy, zarówno pracowników jak i studentów, co automatycznie znajduje 13
odzwierciedlenie w jakości nauczania (Naseer, 2010, p. 4). Propagowanie i wspieranie 14
autonomii wykładowców w tym zakresie będzie zachęcało ich do większej aktywności 15
w doskonaleniu siebie jako nauczyciela oraz uatrakcyjnianiu dydaktyki oferowanej 16
studentom. 17
5. Podsumowanie 18
Zaprezentowane i omówione wyniki stanowią jedynie wąski wycinek przeprowadzonych 19
badań, skupiający się na kadrze dydaktycznej, jako czynniku warunkującym zarządzanie 20
wizerunkiem uczelni. Przeprowadzona analiza literaturowa wpływu procesów demo-21
graficznych na liczbę studiujących osób, uwarunkowania rynku edukacji wyższej w Polsce, 22
stały się tłem dla ukazania konieczności rozwoju koncepcji marketingowej w uczelniach. 23
Studenci, świadomi swoje znaczenia dla funkcjonowania uczelni, stali się aktywnymi 24
„biorcami” wiedzy oczekującymi profesjonalnej usługi na wysokim poziomie. Ten cel 25
uczelnia realizuje za pośrednictwem kadry dydaktycznej, która jak pokazują badania jest 26
kluczowym czynnikiem w procesie budowania wizerunku. Opinia na temat jakości kadry oraz 27
sposobu realizacji procesu dydaktycznego, w ramach marketingu szeptanego jest 28
najistotniejszym elementem promocji docierających do różnorodnych grup odbiorców. 29
Należy przypuszczać, że zapowiadane zmiany w ustawie Prawo o Szkolnictwie Wyższym 30
rozdzielające stanowiska dydaktyczne od naukowych, to dobry krok w kierunku sprawnego 31
i skutecznego zarządzania uczelnią przyszłości. 32
Kadra dydaktyczna jako czynnik warunkujący… 17
Bibliografia 1
1. Adamska, M., Kucińska-Landwójtowicz, A., Szewczuk-Stępień, M. (2017). Assumptions 2
for accomplishing purposes of development projects: factors affecting involvement of 3
external participants’. Ekonomikos Vystymasis: procesai ir tendencijos. Vilnius: 4
University of Applied Sciences, 138-145. 5
2. Altkorn, J. (1999). Strategia marki. Warszawa: PWE. 6
3. Biuletyn MNiSW z dnia 25 listopada 2016 r. Rekrutacja 2016: uczelnie techniczne 7
najczęstszym wyborem maturzystów, https://www.nauka.gov.pl /aktualnosci-ministerstwo 8
/rekrutacja-2016-uczelnie-techniczne-najczestszym-wyborem-maturzystow.html, 9
28.11.2016. 10
4. Cenker, E.M. (2007). Public Relations. Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły 11
Bankowej. 12
5. Fazlagić, J. (2013). Struktura kapitału intelektualnego jako kontekst dla tworzenia strategii 13
szkół wyższych. E-mentor, 2(49). Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Głównej Handlowej, 14
http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/49/id/1000, 30.10.2017. 15
6. Filip, A. Marketing theory applicability in higher education. Procedia – Social and 16
Behavioral Sciences, 46(012), 912-916, https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.05.223, 17
03.11.2017. 18
7. Górniak, J. (red.) (2015). Program Rozwoju Szkolnictwa Wyższego Do 2020 R. Część III 19
Diagnoza Szkolnictwa Wyższego. Warszawa: Fundacja Rektorów Polskich – Instytut 20
Społeczeństwa Wiedzy oraz Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich. 21
8. Informacje i opracowania statystyczne GUS z dnia 28 listopada 2016 r. Szkoły wyższe i ich 22
finanse w 2015 r., https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/edukacja/edukacja/szkoly-23
wyzsze-i-ich-finanse-w-2014-r-,2,11.html, 3.10.2017. 24
9. Kotler, Ph., Kartajaya, H., Setiawan, I. (2010). Marketing 3.0. Warszawa: Wydawnictwo 25
M.T. Biznes. 26
10. Lafuente Ruiz de Sabando, A., Forcada, J., Zorrilla, P. (2017). The marketing orientation 27
as a university management philosophy: a framework to guide its application. Cuadernos 28
de Gestión. DOI: 10.5295/cdg.150576al, 15.10.2017. 29
11. Naseer, M.S. (2010). Factors affecting the role performance of academic staff in the 30
Maldives College of Higher Education. Paper presented at the Second Annual 31
International Research Conference on Social Sciences and Humanities. Bangkok, 32
Thailand, https://www.researchgate.net/publication/276295548, 13.11.2017. 33
12. Nicolescu, L. (2009). Applying marketing to higher education: scope and limits. 34
Management & Marketing, 4(2), 35-44. 35
18 M. Adamska, Ł. Dymek
13. Pabian, A. (1977). Zarządzanie i marketing w szkołach wyższych. Wybrane problemy. 1
Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 8, 113-120, http://pressto.amu.edu.pl/index.php/nsw/article/ 2
view/4501, 30.01.2016. 3
14. Raport MNiSW z dnia 22 lipca 2013 r. Szkolnictwo Wyższe w Polsce 2013, 4
http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_07/0695136d37bd577c8ab03acc5c59a1f6.pdf, 5
3.10.2013. 6
15. Rokita-Poskart, D. (2015). Higher education facilities as catalysts for local and regional 7
development. In K. Malik, Ł. Dymek (Eds.), Effective transfer of knowledge from science 8
to industry in the Opolskie Voivodeship – requirements for an effective cooperation. 9
Warszawa: Difin, 26-32. 10
16. Senge, P.M. (2012). Piąta dyscyplina. Teoria i praktyka organizacji uczących się. 11
Warszawa: Wolters Kluwer. 12
17. Sujchaphong, N., Nguyen, B., Melewar, T.C. (2015). Internal branding in universities and 13
the lessons learnt from the past: the significance of employee. Brand support and 14
transformational leadership. Journal of Marketing for Higher Education, 25, 2, 204-237. 15
DOI: 10.1080/08841241.2015.1040104, 3.10.2017. 16
18. Sztumski, J. (2005). Wstęp do metod i technik badań społecznych. Katowice: 17
Wydawnictwo Śląsk. 18
top related