km3

การจดการความร (Knowledge Management: KM)g g

บรรยายโดย อ.ดร.พชราวด ศรบญเรอง

หวขอบรรยาย (Knowledge Management: KM)

11. ความหมาย

2. องคประกอบ

3. Model ปลาท

4. บคคลสาคญ

5. ประเภทของความร

6. เทคโนโลยทนามาใช6. เทคโนโลยทนามาใช

7. ปญหา

8 ตวอยาง8. ตวอยาง

ความหมายของการจดการความร

(Knowledge Management: KM)

Marquardt และ Raynolds (1994)

การบรหารจดการขอมล ขาวสาร และความรทจาเปนสาหรบการบรหารจดการขอมล ขาวสาร และความรทจาเปนสาหรบ

องคกร โดยความรทไดมาจากการแสวงหาความร จากนน

จงนามาสรางเปนความรขององคกร จดเกบและรกษาความร

เหลานนไว เพอใหทกคนสามารถเขาถงความรได รวมทง

สามารถนาความรเหลานนไปใชประโยชนเพอใหบรรล

วตถประสงคทตงไววตถประสงคทตงไว

ความหมายของการจดการความร

(Knowledge Management: KM) (ตอ)

Kermally (2002)

ใ ใ เปนการสรางสงแวดลอมใหเกดขนภายในองคกร ซงจะ

นาไปสการสรางสรรค ถายทอด และการแบงปนความร

โดยเฉพาะอยางยงการนาไปสการสรางวฒนธรรมองคกร

ทเหมาะสมและสรางความเปนผนาของบคลากรในองคกรทเหมาะสมและสรางความเปนผนาของบคลากรในองคกร

ไดอยางมประสทธภาพ

ความหมายของการจดการความร

(Knowledge Management: KM) (ตอ)

Trapp (1999)

ป ป เปนกระบวนการทประกอบดวยงานทหลากหลายและม

จานวนมาก โดยมการบรหารจดการความรในลกษณะของ

การบรณาการความร เพอทาใหเกดคณประโยชนตามทได

คาดหวงไว เรยกไดวา การจดการความรเปนแนวคด คาดหวงไว เรยกไดวา การจดการความรเปนแนวคด

รวบยอดสาหรบการบรหารจดการทรพยากรองคความร

ในองคกร

ความหมายของการจดการความร

(Knowledge Management: KM) (ตอ)

วจารณ พานช (2547: 3-4)

1 1. การจดการความร หมายถง การรวบรวม การจดระบบ

การจดเกบ และการเขาถงขอมล เพอสรางเปนความร เทคโนโลย

ดานขอมล และดานคอมพวเตอร เปนเครองมอชวยเพมพลงใน

การจดการความร แตเทคโนโลยดานขอมลและคอมพวเตอรโดย

ตวมนเอง ไมใชการจดการความร

ความหมายของการจดการความร

(Knowledge Management: KM) (ตอ)

2. การจดการความรเกยวของกบการแบงปนความร

(Knowledge Sharing) ถาไมมการแบงปนความร ความพยายาม

ในการจดการความรจะไมประสบผลสาเรจ พฤตกรรมภายใน

องคกรเกยวกบวฒนธรรม พลวต และวธปฏบตมผลตอการแบงปน

ความร ประเดนดานวฒนธรรม และสงคมมความสาคญยงตอการความร ประเดนดานวฒนธรรม และสงคมมความสาคญยงตอการ

จดการความร

ความหมายของการจดการความร

(Knowledge Management: KM) (ตอ)

3. การจดการความรตองการผทรงความร ความสามารถในการ

ตความ และการประยกตใชความรในการสรางนวตกรรม และเปน

ผนาทางในองคกร รวมทงตองการผเชยวชาญในสาขาใดสาขา ญ

หนง สาหรบชวยแนะนาวธประยกตใชการจดการความร ดงนน

กจกรรมเกยวกบคน ไดแก การดงดดคนเกงและคนด การพฒนากจกรรมเกยวกบคน ไดแก การดงดดคนเกงและคนด การพฒนา

คน การตดตามความกาวหนาของคน

ความหมายของการจดการความร

(Knowledge Management: KM) (ตอ)

4. การจดการความร เปนเรองของการเพมประสทธภาพของ

องคกร การจดการความรเกดขน เพราะมความเชอวาจะชวย

สรางความมชวตชวา และความสาเรจใหแกองคกร การประเมน สรางความมชวตชวา แล ความสาเรจใหแกองคกร การปร เมน

“ตนทนทางปญญา” (Intellectual Capital) และผลสาเรจของ

การประยกตใชการจดการความรเปนดชนบอกวา องคกรมการการประยกตใชการจดการความรเปนดชนบอกวา องคกรมการ

จดการความรอยางไดผลหรอไม

ความหมายของการจดการความร

(Knowledge Management: KM) (ตอ)

Stair (2001) กลาววา

กระบวนการ รวบรวม จดการความร ความชานาญไมวาความร

นนจะอยในคอมพวเตอร ในกระดาษหรอตวบคคล โดยมนนจ อยในคอมพวเตอร ในกร ดาษหรอตวบคคล โดยม

จดมงหมายเพอจดการใหบคลากรไดรบความรและแลกเปลยน

ความรทาใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมจากเดม โดยใหเกดความรทาใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมจากเดม โดยใหเกด

ประสบการณและความชานาญเพมขน

ความหมายของการจดการความร

(Knowledge Management: KM) (ตอ)

สรปKM เปนระบบการบรหารจดการขอมล ขาวสาร และความร KM เปนระบบการบรหารจดการขอมล ขาวสาร และความร

ดวยการการรวบรวมความร จดระบบ จดเกบงาย เพอใหงายตอการเขาถง

รวมทงการบรณาการความร โดยอาศยการแบงปนความร จากผทรงรวมทงการบรณาการความร โดยอาศยการแบงปนความร จากผทรง

ความร ในการขบเคลอนการจดการความรอยางมประสทธภาพ เพอใหเกด

คณประโยชน เรยกไดวาการจดการความรเปนเครองมอและวธเพมมลคา คณประโยชน เรยกไดวาการจดการความรเปนเครองมอและวธเพมมลคา

รวมทงเปนแนวคดรวบยอดในการบรหารจดการความรในองคกร/

หนวยงาน และเครอขาย หนวยงาน และเครอขาย

ความหมายของการจดการความร

(Knowledge Management: KM) (ตอ)

ดงนน การนาการจดการความรมาใชในการขบเคลอน

ป ป เครอขาย จงเปนสงทจาเปนและสาคญมาก เนองจาก หากนา

ความรของเครอขายทมอยอยางกระจดกระจายมารวบรวมใหเปน

ระบบ ระเบยบ และงายตอการเขาถง กจะเกดเปนขมทรพย

ความรททกคนในเครอขายสามารถเขาถงและนาไปใชไดอยาง

มประสทธภาพ

ทาไมตองนาการจดการความรมาใช (Why KM?)

นภดล สขสาราญ, 2554

1. ความเปลยนแปลงและการแขงขนทางการตลาด เพอใหลกคา

พงพอใจจงตองมการพฒนาฐานความรในองคกร

2. ลดความผดพลาดในการแขงขนดานการตลาด เพอใหการ

ทางานมประสทธภาพมากขน

3 สรางวธปฏบตเพอชวยลดงบประมาณในการทางาน3. สรางวธปฏบตเพอชวยลดงบประมาณในการทางาน

4. การสรางนวตกรรมใหม ๆ เพอสรางความสาเรจในองคกร

องคประกอบของการจดการความร (Component of KM)

1 คน (People) หมายถง พนกงาน ลกจาง ลกคา หรอผมผลกระทบกบ1. คน (People) หมายถง พนกงาน ลกจาง ลกคา หรอผมผลกระทบกบ

องคกร KM จะรวบรวมวาใครเชยวชาญในดานใดบาง

ถามงานใหมเขามาจะมอบหมายใหใครเปนผรบผดชอบถามงานใหมเขามาจะมอบหมายใหใครเปนผรบผดชอบ

2. สถานท (Place) หมายถง ทททกคนในองคกรสามารถระดมความคด

รวมกนได อาจอยในรปของเวบบอรด การประชมรวมกนได อาจอยในรปของเวบบอรด การประชม

ทางไกล หรอ โปรแกรมออนไลนอนๆ กได

3 ขอมล (Thing) หมายถง ทกสงทนาเกบและใหผใชเขาถงขอมล3. ขอมล (Thing) หมายถง ทกสงทนาเกบและใหผใชเขาถงขอมล

เหลานนไดโดยงาย การวเคราะห แยกแยะหมวดหมของขอมล

เปนเรองสาคญเปนเรองสาคญ

องคประกอบของการจดการความร: Marquardt,1999

(Knowledge Management Components) (Knowledge Management Components)

1. การแสวงหาความร (Knowledge Acquisition)

การแสวงหาความรมประโยชนและมผลตอการดาเนนงานทง

ใ ภายในและภายนอกองคกร ดงน

1.1 การแสวงหาและรวบรวมความรภายในองคกร (Internal

ใ Collection of Knowledge) เปนปจจยสาคญประการหนงในการชวย

เพมคณคาใหแกองคกร และเพมความสามารถในการเรยนรของบคคล

ใ ใ ไ ใ สวนใหญในองคกร รวมทงการไดมาซงความรตาง ๆ ภายในองคกร

องคประกอบของการจดการความร: Marquardt,1999

(Knowledge Management Components) (Knowledge Management Components)

ใ ใ วธการแสวงหาความรใหความรแกบคลากรในองคกร เชน

1. การสอนงาน

2. การฝกอบรม

3. การสมมนา

4. การประชม

5 การจดแสดงผลงาน 5. การจดแสดงผลงาน

6. ระบบพเลยง

7 ป ป 7. การเรยนรจากประสบการณตรงและการลงมอปฏบต

องคประกอบของการจดการความร

(K l d M t C t ) (Knowledge Management Components)

1.2 การแสวงหาและรวบรวมความรภายนอกองคกร (External

Collection of Knowledge) หมายถง การเทยบเคยง (Benchmarking)

กบองคกรอน ๆ อยเสมอ เพอนาขอมลทไดมาปรบปรงผลงานและสราง

ความคดใหม ๆ ดงนน การแขงขนขององคกร จงจาเปนตองอาศยการ

ประยกตใชความคดและความคดสรางสรรค เพอมงสการเตบโต และการ

เปนผนาการแขงขนทางในทางการตลาด ซงการจะเปนผนาการแขงขน

ทางการไดตลาดไดนน จาเปนตองอาศยจากขอมลสารสนเทศ รวมทง

สภาพแวดลอมภายนอกดวยวธการตาง ๆ

องคประกอบของการจดการความร

(K l d M t C t ) (Knowledge Management Components)

การใชเทยบเคยงกบองคกรอน การจางผใหคาปรกษา การอาน

ขอมลขาวสารจากสอสงพมพ สออเลกทรอนกส เชน หนงสอพมพ อเมล

บทความ โทรทศน วดโอ ภาพยนตร การพยากรณตามหลกเศรษฐศาสตร

สงคม รวมทงเทคโนโลยตาง ๆ ในการรวบรวมขอมลจากลกคา คแขงและ

จากแหลงอน ๆ การจางพนกงาน การรวมมอกบองคกรอน ๆ เพอนาไปส

สรางพนธมตรและการหาผรวมทนกบองคกร

องคประกอบของการจดการความร

(K l d M t C t ) (Knowledge Management Components)

2. การสรางความร (Knowledge Creation)

การสรางความรเปนสงทเกดจากการสรางสรรค (Creative)

การจะสรางความรขนมาไดนนเปนการสรางความรขนมาใหมทเกดขนจาก

แรงผลกดน การหยงรและความเขาใจอยางลกซงทเกดขนกบบคคลแตละ

บคคล การสรางความรใหมควรเกดขนจากองคกรหรอคนในองคกร คอ

ทก ๆ คนในองคกรสามารถเปนผสรางความรได โดยมรปแบบตาง ๆ

ในการสรางความร

องคประกอบของการจดการความร

(K l d M t C t ) ( )(Knowledge Management Components) (ตอ)

รปแบบตาง ๆ ในการสรางความร

2.1 การเรยนรจากการปฏบต (Action Learning)

2.2 การแกปญหาอยางเปนระบบ (Systematic Problem Solving)

2.3 การทดลอง (Experimentation) เปนการสรางแรงจงใจและ

โอกาสในการเรยนร

2.4 การเรยนรจากประสบการณทผานมาในอดต (Learning From

Past Experience)

องคประกอบของการจดการความร

(K l d M t C t ) ( ) (Knowledge Management Components) (ตอ)

3. การจดเกบขอมลและการคนคนความร (Knowledge Storage and

Retrieval)

ใ ไ องคกรจะตองกาหนดวาสงใดเหมาะสม สาคญ และควรจะเกบไว

เปนความร รวมทง การคานงถงวธการในการเกบรกษา และการนาขอมล

ใ ใ โ โ และความรมาใชใหเกดประโยชนตาม ความตองการขององคกร โดยจะตอง

เกบรกษาความรไวใหดทสด ไมวาจะเปนขอมล เชน การบนทกฐานขอมล

(Database) หรอการบนทกเปนลายลกษณอกษรทชดเจน

องคประกอบของการจดการความร

(K l d M t C t ) ( ) (Knowledge Management Components) (ตอ)

1. โครงสรางและการจดเกบความร ควรเปนระบบทสามารถคนหาและ

สงมอบไดอยางถกตองและรวดเรว

2. จดใหมการจาแนกรายการตาง ๆ เชน ขอเทจจรง นโยบาย หรอขนตอน

การปฏบตงานบนพนฐานความจาเปนในการเรยนร

3. อาศยการจดการทสามารถสงมอบใหผใชไดอยางชดเจน กระชบ ถกตอง

ทนเวลาและเหมาะสมตามทตองการ

องคประกอบของการจดการความร

(K l d M t C t ) ( ) (Knowledge Management Components) (ตอ)

4. การถายโอนความรและการใชประโยชน (Knowledge Transfer 4. การถายโอนความรและการใชประโยชน (Knowledge Transfer

and Utilization) มวธการตาง ๆ ดงน

1. การสอสารดวยการเขยน (บนทก รายงาน จดหมาย ขาวประกาศ)1. การสอสารดวยการเขยน (บนทก รายงาน จดหมาย ขาวประกาศ)

2. การฝกอบรม

3. การประชมภายใน3. การประชมภายใน

4. การสรปขาวสาร

5. การสอสารภายในองคกร 5. การสอสารภายในองคกร

6. การเยยมชมงานตาง ๆ ทจดเปนกลมตามความจาเปน

7. การหมนเวยน/ เปลยนงาน 7. การหมนเวยน/ เปลยนงาน

8. ระบบพเลยง

องคประกอบของการจดการความร

(K l d M t C t ) ( ) (Knowledge Management Components) (ตอ)

ในการการถายโอนความรโดยไมตงใจ จะเปนสงทเกดขนโดย

อาจจะไมรตวหรอเปนการเรยนรอยางไมเปนทางการ ทเกดขนในหนาทเปน

ประจาและอยางไมมแบบแผนทแนนอน โดยวธการดงน

1) การสบเปลยนการทางาน

2) เรองราวตาง ๆ ทเลาตอกนมา

3) ถายโอนผานคณะทางาน

4) ถายโอนผานเครอขายทไมเปนทางการ

องคประกอบของการจดการความร: Probst, Raub and Romhardt (2000)

(Knowledge Management Components)

สรปไดวา การจดการความร

จะประสบผลสาเรจจาเปนตองมองคประกอบทสาคญ ไดแก

1. การกาหนดเปาหมายความร

2. การระบถงความร

3. การจดหาความร

4. การพฒนาความร

5. การแบงปนและการกระจายความร

6. การจดเกบความร

7. การใชความร

8. การประเมนความร ซงสามารถอธบายไดดงภาพตอไปน

องคประกอบของการจดการความร

(K l d M t C t ) (Knowledge Management Components)

องคประกอบของการจดการความร: Turban และคณะ

(Knowledge Management Components) (Knowledge Management Components)

กระบวนการจดการความรออกเปน 6 ประการ คอ การสรางความร

การจบและเกบความร การเลอกหรอกรองความร การกระจายความร

การใชความร และการตดตามและตรวจสอบกระบวนการ

องคประกอบของการจดการความร: โกศล ดศลธรรม

(Knowledge Management Components) (Knowledge Management Components)

องคประกอบของการจดการความร

(K l d M t C t ) (Knowledge Management Components)

สรปองคประกอบของการจดการความร

(K l d M t C t )

(Knowledge Management Components)

สรป การนาการจดการความรมาใชในการขบเคลอน

เครอขาย คอ การทหนวยงาน องคกร เครอขาย นาเอาองคประกอบ

ของการจดการความรมาประยกตใชและหลอหลอมใหเกดเปน

เครอขายความรรวมกน โดยอาศยการขบเคลอนเครอขายดวยการ

บรหารจดการอยางมระบบ จากความรวมมอของทกคนในเครอขาย

สรางบรรยากาศทเออตอการแบงปนความร เพอใหเกดการแบงปน

ความรจากบคคลทมความรและมความตงใจทจะแบงปนความรอยาง

แทจรง ดวยเทคนคการ เชน การเสวนา การพดคยแบบไมเปน

ทางการ หรอการจดเวทแลกเปลยนความรรวมกน

สรปองคประกอบของการจดการความร

(K l d M t C t )

(Knowledge Management Components)

ซงความรทไดนนจะเปนขอมลทผานการสกดรวมกนเปนขอมลทม

ประสทธภาพ และหากเครอขายนาความรเหลานนมาจดเกบในรป

ของเอกสาร เชน หนงสอ คมอ เปนตน หรอ การนาเทคโนโลย เชน

เวบไซต บลอก เปนตน มาใชเปนเครองมอจดเกบขอมลอยางเปน

ระบบ เพอใหงายตอแสวงหา จดเกบ คนคน การนาความรไปใช

รวมถงทบทวนความร กจะทาใหระบบการจดการความรของ

เครอขายนน ๆ มประสทธภาพ ซงจะนาไปสเครอขายทเขมแขงและ

ยงยนตอไป

ประเภทของความร (Type of Knowledge)

ใ ไ ความรอาจแบงใหญๆ ได ๒ ประเภท คอ

1. ความรซอนเรน/ความรฝงลก (Tacit

Knowledge) เปนความรทแฝงอยในตวคน

เปนประสบการณทสงสมมายาวนาน เปน

ภมปญญา

2 ความรเดนชด (Explicit Knowledge) 2. ความรเดนชด (Explicit Knowledge)

เปนความรทอยในรปแบบทเปนเอกสาร

ใ ป หรอ วชาการ อยในตารา คมอปฏบตงาน

ประเภทของความร (Type of Knowledge)

* ความร ๒ ประเภทนจะสลบปรบเปลยนไปตลอดเวลา

บางครง Tacit กออกมาเปน Explicit และบางครง Explicit กเปลยนไปเปน Tacit

ประเภทของความร (Type of Knowledge)

http://www.research.ibm.com/knowsoc/project_summary.html

Model ปลาท

Model ปลาท

http://kmi.or.th/5_Link/Article_PVicharn/0001_IntrotoKM.html

Model ปลาท

“โมเดลปลาท” เปนโมเดลอยางงาย ทเปรยบการจดการความร

โมเดลปลาท เปนโมเดลอยางงาย ทเปรยบการจดการความร

เหมอนกบปลาทหนงตวทม ๓ สวน คอ

1. สวน “หวปลา” (Knowledge Vision- KV) หมายถง สวนทเปนเปาหมาย

วสยทศน หรอทศทางของการจดการความร โดยกอนทจะทาจดการความร ตองตอบ

ใหไดวา “เราจะทา KM ไปเพออะไร ?” โดย “หวปลา” นจะตองเปนของ “คณกจ”

หรอ ผดาเนนกจกรรม KM ทงหมด โดยม “คณเออ” และ “คณอานวย” คอย

ชวยเหลอ

Model ปลาท

2. สวน “ตวปลา” (Knowledge Sharing-KS) เปนสวนของการแลกเปลยนเรยนร

ซงถอวาเปนสวนสาคญ ซง “คณอานวย” จะมบทบาทมากในการชวยกระตนให ญ

“คณกจ” มการแลกเปลยนเรยนรความร โดยเฉพาะความรซอนเรนทมอยในตว

“คณกจ” พรอมอานวยใหเกดบรรยากาศในการเรยนรแบบเปนทม ใหเกดการ

หมนเวยนความร ยกระดบความร และเกดนวตกรรม

Model ปลาท

ป ป 3. สวน “หางปลา” (Knowledge Assets-KA) เปนสวนของ “คลงความร” หรอ

“ขมความร” ทไดจากการเกบสะสม “เกรดความร” ทไดจากกระบวนการแลกเปลยน

เรยนร “ตวปลา” ซงเราอาจเกบสวนของ “หางปลา” นดวยวธตางๆ เชน ICT เรยนร ตวปลา ซงเราอาจเกบสวนของ หางปลา นดวยวธตางๆ เชน ICT

ซงเปนการสกดความรทซอนเรนใหเปนความรทเดนชด นาไปเผยแพรและแลกเปลยน

หมนเวยนใช พรอมยกระดบตอไป

บคคลสาคญใน KM: CEO

1. ผบรหารสงสด (CEO) ผบรหารสงสดเปน

แชมเปยน คอ เหนคณคา และดาเนนการผลกดน

KM) เรองทวายากทงหลายกงายขน ผบรหารสงสด

ควรเปนผรเรมกจกรรมจดการความร โดยกาหนดตว

บคคลทจะทาหนาท “คณเออ (ระบบ)” ของ KM

ซงควรเปนผบรหารระดบสง เชน รองอธบด,

รองผอานวยการ เปนตน

บคคลสาคญใน KM: CKO

2. คณเออ (Chief Knowledge Officer-CKO) g

บทบาทคอ เอาหวปลาไปขายผบรหารสงสด ใหผบรหาร

สงสดกลายเปนเจาของ “หวปลา” บทบาทของคณเออ

คอ

1. จดใหมการกาหนด “เปาหมาย/ หวปลา” วสยทศน

พนธกจ เปาหมาย และยทธศาสตร ขององคกร

2. จดบรรยากาศแนวราบ และการบรหารงานแบบเออ

อานาจ (empowerment), รวม share ทกษะใน

การเรยนร และแลกเปลยนเรยนร เพอประโยชนใน

การดาเนนการจดการความรโดยตรง

บคคลสาคญใน KM: CKO

ใ ใ 3. จดสรรทรพยากรสาหรบใชในกจกรรมจดการ

ความร

โ 4. เชอมโยงการจดการความรเขากบกจกรรม

สรางสรรคอน ๆ ทงภายในและนอกองคกร

ไ 5. ตดตามความเคลอนไหวของการดาเนนการ

ใหคาแนะนาบางเรอง และแสดงทาทชนชม

ใ ใ ความสาเรจ อาจจดใหมการยกยองในผลสาเรจ

และใหรางวลทอาจไมเนนสงของ แตเนนการสราง

ใ ใ ความภาคภมใจในความสาเรจ

บคคลสาคญใน KM: KP3. คณกจ (Knowledge Practitioner‐ KP) คอ ผดาเนน ( g )

กจกรรมจดการความร รอยละ 90-95 อาจสรปไดวาคณกจคอ ผจดการ

ความรตวจรง เปนผมความร (Explicit Knowledge) และเปนผตอง

ป ใ ป ป ใ มาแลกเปลยนเรยนร ใช หา สราง แปลง ความรเพอการปฏบตใหบรรล

ถง “เปาหมาย/หวปลา” ทตงไว

“คณกจ” ตองมทกษะสาคญดงน ญ

1. ทกษะในการฟง พรอมทจะรบฟงความรใหม ๆ หรอเรยนรอย

ตลอดเวลา

ใ ใ 2. ทกษะในการพด มทกษะในการบอกเลาความคด ความรสก ความ

เขาใจหรอการตความของตนเอง

3. ทกษะในการคดเชงบวก เปนทกษะพนฐานของทกษะอน ๆ ทงหมด 3. ทกษะในการคดเชงบวก เปนทกษะพนฐานของทกษะอน ๆ ทงหมด

ตองฝกตนเองใหมนสยคดเชงบวก เชงชนชมยนด มองโลกในแงด

บคคลสาคญใน KM : KP

4. ทกษะในการนาความร หรอวธการใหมๆ ไปทดลอง คณกจท ๆ

เกง จะตองนาความรใหมๆทได ไปทดลองใชดวยวธของตนเอง

5. ทกษะในการในการสงเกต วด นบ เพอบนทกผลการทดลอง

การจดการความรมเปาหมายเพอให ”คณกจ” หรอกลม

“คณกจ” สรางความรขนใชเองในกจการของตน

6 ใ ป 6. ทกษะในการประเมนผลการทดลองดวยตนเอง หรอรวมกบ

เพอน “คณกจ”ดวยกน

7 ทกษะในการจดบนทก เปนการสรางความตอเนองของการ7. ทกษะในการจดบนทก เปนการสรางความตอเนองของการ

จดการความรคณกจ แตละคนตองมทกษะในการจดบนทก

กจกรรม ขอมล และความรสกของตนไวใชงานดวย

บคคลสาคญใน KM: KF

4. คณอานวย (Knowledge Facilitator , KF)

ผอานวยความสะดวกในการจดการความร หรอ

Nonaka เรยกวา Knowledge Activist ยงมผนยม

เรยกอกชอหนงคอ Knowledge Broker

หนาทหลก คอ สงเสรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนร

และอานวยความสะดวกตอการแลกเปลยนเรยนร ทง

ในเชงกจกรรม เชงระบบ และเชงวฒนธรรม

บคคลสาคญใน KM : KF

ทกษะทจาเปนของ “คณอานวย” มดงนษ จ เปนขอ ณอ นวย ม น

1. จดประกายความคด การสรางความกระตอรอรน

2. การจดประชม

3. การเปนวทยากรกระบวนการ ในการประชม

แลกเปลยนเรยนรหรอแบงปนความร

4. ทกษะในการจบประเดน และบนทกขมความร

จากการแลกเปลยนเรยนร

5. รจกและสามารถในการเขาถงแหลงความร

ภายนอก

6. มทกษะในการเขยน

บคคลสาคญใน KM : KF

7. ทกษะดานเทคโนโลยสารสนเทศ. ษ นเ โนโลยส รสนเ

8. ทกษะในการสรางบรรยากาศ มงมน ชนชม

แบงปน มงเปาหมาย

9. ทกษะในการเรยนร และ แลกเปลยนเรยนร

หลากหลายรปแบบ

10. ทกษะในการทางานเปนทมรวมกบ “คณอานวย”

คนอนๆ และรวมกบ “คณเออ”ๆ

11. สงเสรม สนบสนน ให “คณกจ” ทงหลายไดใช

ความคดรเรมสรางสรรครวมกน เพอบรรล “หวปลา”

หรอเปาหมายองคกร

บคคลสาคญใน KM: NT

5. คณลขต (Note Taker: NT)คอ ผทา

หนาทจดบนทก ในกจกรรมการจดการความร อาจทา

หนาทเปนการเฉพาะกจ หรอทาหนาทเปนระยะยาว

กงถาวรในกจกรรมจดการความรของกลม หรอ

หนวยงาน หรอองคกร สงท “คณลขต” จดบนทก

ไดแก

1. เรองเลาจากกจกรรม (Storytelling)y g

2. “ขมความร” (Knowledge Assets) เพอการบรรล

เปาหมายงานแตละชน หรอแตละกจกรรมจากเรองเลา

และกจกรรมแลกเปลยนเรยนรรปแบบตาง ๆ

บคคลสาคญใน KM : NT

3. “แกนความร” (Core Competence)

เพอการบรรลผลสมฤทธของงานแตละชน หรอ

แตละกจกรรม

4. บนทกการประชมตามทตกลงกน

5. บนทกอนๆ เพอใหการดาเนนการความรม

ความตอเนองความตอเนอง

บคคลสาคญใน KM: คณลขต

ทกษะทจาเปนสาหรบ “คณลขต”

1. การจบใจความและการบนทกเปนเรองเลา

2. การสกดประเดนเปนขมความร ตองฝกการจบความใหไดเรว

จดประเดนยอ ๆ ไว แลวคอยมาตอเตมถอยคาใหสละสลวย

ภายหลง หรอใช Mind Map

3 ป 3. ตองศกษาเรองราวทจะประชมมาลวงหนา

4. ทกษะดานภาษามภาษาทสละสลวยเขาใจงาย

5 ทกษะดานคอมพวเตอร และการใชซอฟตแวร5. ทกษะดานคอมพวเตอร และการใชซอฟตแวร

6. ทกษะในการเขาไปตดตามแลกเปลยนเรยนรระหวาง

“คณกจ” ทงทเปนการแลกเปลยนแบบ F2F (Face to Face)

หรอ B2B (Blog to Blog)

บคคลสาคญใน KM: NM

6. คณประสาน (Network

Manager: NM) เปนผทคอยประสาน

เชอมโยงเครอขายการจดการความร

ระหวางหนวยงาน ใหเกดการ

แลกเปลยนเรยนรในวงทกวางขน

เกดพลงรวมมอทางเครอขายในการเกดพลงรวมมอทางเครอขายในการ

เรยนรและยกระดบความรแบบทวคณ

คณมคณสมบตเหมอนใครคณมคณสมบตเหมอนใคร

เพราะอะไรเพราะอะไร

เทคโนโลยการสอสารทใชใน KM

1. เทคโนโลยการสอสาร (Communication Technology) ชวยให1. เทคโนโลยการสอสาร (Communication Technology) ชวยให

บคลากรสามารถเขาถงความรไดงายขนรวมถงสามารถตดตอสอสารกบ

บคคลอนไดบคคลอนได

2. เทคโนโลยการทางานรวมกน (Collaboration Technology) ชวยให

ประสานการทางานรวมกน ไดอยางมประสทธภาพลดอปสรรคประสานการทางานรวมกน ไดอยางมประสทธภาพลดอปสรรค

ในเรองระยะทาง

3. เทคโนโลยการจดเกบ (Storage technology) ชวยในการจดเกบและ3. เทคโนโลยการจดเกบ (Storage technology) ชวยในการจดเกบและ

จดการความรตาง ๆ

เทคโนโลยการสอสารทใชใน KM

ปญหาของ KMญ

1 การถายทอดความรระหวางบคคลกบองคกร เชน ปญหาการไมแบงปน1. การถายทอดความรระหวางบคคลกบองคกร เชน ปญหาการไมแบงปน

ความร บรษทหนงมการสงพนกงานไปสมมนา หรอฝกอบรม หลงจากท

กลบมาแลว กเกบความรเอาไวคนเดยว หรออาจจะรายงานใหหวหนาทราบ

เพยงเทานนแตพนกงานคนอนอกหลายคนในองคกรทไมไดไป

จะไมรบรเลยวาคนทไปฝกอบรม หรอไปสมมนามานน ไดอะไรกลบมา เพราะ

มไมการเกบบนทกรายงานหรอสงทนาสนใจทไดจากการอบรม

หรอสมมนาในครงนน ๆ ไวในฐานขอมล อนทราเนต หรอเวบไซต หากองคกร

ไมมนโยบายทชดเจนในเรองเชนน กจะใหการลงทนไปกบไมมนโยบายทชดเจนในเรองเชนน กจะใหการลงทนไปกบ

การสงพนกงานไปฝกอบรม หรอเขารวมสมมนา อาจจะเปนการ ลงทนทสญ

เปลา

ปญหาของ KMญ2. การจดเกบความรขององคกรจดเกบไวหลากหลายแหลง . รจ เ บ ว มรขอ อ รจ เ บไว ล ล ยแ ล

หลายรปแบบ มทงทเปนอเลกทรอนกส และไมเปนอเลกทรอนกส

กระจดกระจาย ในยามทตองการขอมลเพอการตดสนใจแบบดวน

จะทาไมได เพราะตองใชเวลารวบรวมขอมลนาน ทาใหเสยผลประโยชน

ตอองคกร

ปญหาของ KMญ

3. การไมนาความรขององคกรมาสรางความสามารถในการแขงขน

หรอกอใหเกดประโยชนอยางแทจรง ในองคกรมความรมากมาย ทได

จากการวจยหรอประสบการณจากการทางาน แตวจยแลวกจบไป

ไมนาไปประยกตเพอทาใหเกดผลทางธรกจตอไป หรองบโครงการ

หมดกจบโครงการไปไมมการสานตอหรอองคกรมผร ผเชยวชาญท

สามารถออกไปสอนองคกรอนใหประสบความสาเรจ มความร แตใน

ขณะเดยวกน ทานเหลานนกลบยง และไมมเวลาเหลอพอทจะพฒนา

คนในองคกรเดยวกนเลย กกลายเปนความสญเปลาทไมนาจะเกดขน

ปญหาของ KMญ

4. การสรางความรใหม สงนจะไมเกดขนถาไมมการสะสมความรทม

อยเดมอยางเปนระบบ เมอไมเกดความรใหม อกทงความรเดมไมได

เกบไวดวยแลว องคกรกจะไมเหลออะไร และจะตายลงในทสด

5. การไมนาความรภายนอกมาปรบใช อาจจะทาใหตามสถานการณ

โลก และคแขงไมทน

6. ความรในองคกร ความรภายนอกองคกร ไมเชอมโยงกบงาน และ

ขาดบรบทในการปฏบตงาน

ไ ใ ทาอยางไรจะทาใหคนแบงปนความร?

E lExamplep

ตวอยางงานวจย เรอง การพฒนารปแบบการแบงปนความรดวยวธผสมผสานโดยใช

กระบวนการมสวนรวมอยางสรางสรรคเอไอซเพอสงเสรมการสรางวสยทศนรวมกนของ

นกเรยนแกนนา อย.นอย (อ.ดร.พชราวด ศรบญเรอง, 2553)

เวบไซต และเครองมอทใชในงานวจย

ตวอยางเวบไซต KM: ศรราช

ตวอยางเวบไซต KM: ศรราช (ตอ)

http://www.youtube.com/watch?v=G995jlhuKVo

ตวอยาง MIND MAP

ตวอยาง MIND MAP

ตวอยาง MIND MAP

ตวอยางเวบไซต KM: กรมสงเสรมการเกษตร

http://km.doae.go.th/index.asp

ตวอยางเวบไซต KM: กรมสงเสรมการเกษตร

ตวอยางแผนการจดการความร

แผนการจดการความร ของ สานกหอสมด มหาวทยาลยกรงเทพ ปการศกษา 2554

1. หลกการและเหตผล

สานกหอสมด มหาวทยาลยกรงเทพ ตระหนกถงความสาคญของการจดการความร ซง

เปนเครองมอในการพฒนาองคกรใหเปนองคกรแหงการเรยนร ดงนน สานกหอสมดจงไดมการเปนเ รอ มอใน ร ฒน อ รใ เปนอ รแ รเรยนร นน ส น อสม จ ไ ม ร

สงเสรมการพฒนาบคลากรอยางตอเนอง เพอใหบคลากรมความรททนสมย กาวทนกบการ

เปลยนแปลงของโลกปจจบน โดยสนบสนนใหบคลากรมการแลกเปลยนเรยนรภายในองคกร และ

เขารวมการประชม อบรม สมมนา ในหนวยงานของภาครฐและเอกชน เพอนาหลกการและแนวทางเขารวมการประชม อบรม สมมนา ในหนวยงานของภาครฐและเอกชน เพอนาหลกการและแนวทาง

ปฏบตทด (Best Practice) มาพฒนาบคลากรใหมความรเพมมากขน และนาความรมาประยกตใช

ในการพฒนาองคกร ปการศกษา 2554 สานกหอสมดกาหนดแผนพฒนาการจดการความรของ

บคลากรใหสอดคลองกบแผนการจดการความรของมหาวทยาลย โดยนาความรทมอยในตวบคคล

(Tacit Knowledge) และความรจากการเรยนร (Explicit Knowledge) รวบรวมจดเกบใหเปน

ระบบ สามารถสบคนนามาใชไดอยางมประสทธภาพ และเผยแพรสบคลากรอยางทวถง

ตวอยางแผนการจดการความร (ตอ)

2. ขอบเขตการจดการความร

ขอบเขตการจดการความร (KM Focus Area) ทสนบสนนประเดนยทธศาสตร

ทงหมด ประกอบดวย

1 การรวบรวมองคความรทางดานบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร และ1. การรวบรวมองคความรทางดานบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร และ

ศาสตรอนๆ ใหเปนหมวดหม สามารถสบคนขอมลไดจากเวบไซตการจดการ

ความรของสานกหอสมด

2. การจดการประชม อบรม สมมนา และศกษาดงาน เพอเพมพนความรให

บคลากรและนาไปใชในการปฏบตงานใหเกดทกษะและประสทธภาพในการทางาน

ยงขน

3. การจดใหมการนาความรในการปฏบตงานจากบคลากรทมประสบการณและ

ความรในองคกร มาแลกเปลยนเรยนร เพอใหบคลากรนาความร ความเชยวชาญความรในองคกร มาแลกเปลยนเรยนร เพอใหบคลากรนาความร ความเชยวชาญ

และทกษะเฉพาะดาน มาพฒนาการทางานใหมประสทธภาพ

ตวอยางแผนการจดการความร (ตอ)

3. เปาหมาย

1. เพอใหบคลากรสานกหอสมดมวฒนธรรมในการเรยนรรวมกน

2. เพอใหสานกหอสมดมคลงความรทหลากหลายและเปนแหลงเรยนรรวมกน

3. เพอสรางเครอขายชมชนแหงการเรยนรทงภายในและภายนอกหนวยงาน

4. เพอใหสานกหอสมดเปนองคกรแหงการเรยนรอยางสรางสรรค

4 4. การดาเนนการ

รายละเอยดปรากฏตามแผนการจดการความร (แผนปฏบตการ KM)

5 ระยะเวลาในการดาเนนการ5. ระยะเวลาในการดาเนนการ

ปการศกษา 2554 (มถนายน 2554 – พฤษภาคม 2555)

ตวอยางแผนการจดการความร (ตอ)

6. ผรบผดชอบ

คณะกรรมการการจดการความร สานกหอสมด มหาวทยาลยกรงเทพ ปการศกษา

2554

7. งบประมาณ/ทรพยากรทจาเปน

งบประมาณประจาป ของสานกหอสมด มหาวทยาลยกรงเทพ ปการศกษา 2554

8 การประเมนผล8. การประเมนผล

ประเมนผลจากแบบประเมน แบบสอบถาม และผลการดาเนนงาน

9. ดชนชวดความสาเรจ

มระบบการจดการความรทบคลากรทกคนสามารถเขามารบความรในดานตางๆ

ไดอยางครบถวน

ตวอยางแผนการจดการความร (ตอ)

ตวอยางแผนการจดการความร (ตอ)

ตวอยางแผนการจดการความร (ตอ)

ตวอยางแผนการจดการความร (ตอ)

สรป KM: ศ.นพ.วจารณ พานช

http://kmi.or.th/5_Link/Article_PVicharn/0001_IntrotoKM.html

Referencesสถาบนสงเสรมการจดการความรเพอสงคม

http://kmi.or.th/5_Link/Article_PVicharn/0001_IntrotoKM.html

บทบาทการดาเนนงาน และทกษะ คณเออ คณอานวย คณกจ คณลขตบทบาทการดาเนนงาน และทกษะ คณเออ คณอานวย คณกจ คณลขต

http://kmlibrary.bu.ac.th.

แผนการดาเนนงานการจดการความร ปการศกษา 2554 สานกหอสมด

มหาวทยาลยกรงเทพ

http://kmlibrary.bu.ac.th/index.php?option=com_content&view

=article&id=114:-2554&catid=15:km&Itemid=26

Th k YThank You

QUIZQ

ทานจะประยกตใชการจดการความร (KM)

ในการสงเสรมการเกษตรอยางไร?

(5 คะแนน)