open onderzoeks data dag mei 2011 amsterdam

Data Archiving and Networked Services

Duurzame toegang tot onderzoeksdata

Peter DoornDirecteur DANS

Open Onderzoeks Data Dag, Trippenhuis, Amsterdam, 18 mei 2011

DANS is een instituut van KNAW en NWO

De data zondvloed

Nature, 2009:• “All but a handful of disciplines still lack

the technical, institutional and cultural frameworks required to support open data access — leading to a scandalous shortfall in the sharing of data by researchers. This deficiency urgently needs to be addressed by funders, universities and the researchers themselves.”

Science, 2011:

• “It is a growing challenge to ensure that data produced during the course of reported research are appropriately described, standardized, archived, and available to all.”

Inhoud

• Wat is DANS?• DANS plannen/strategie• Hoe wordt data gedeeld in verschillende

vakgebieden?• Aanbevelingen

• Wetenschappelijk onderzoek vormt een belangrijke bouwsteen van de Nederlandse kennissamenleving

• Voor het ontwikkelen en benutten van kennis is het noodzakelijk dat er steeds meer kennis wordt gedeeld

 • Data vervult een sleutelrol bij het delen van

wetenschappelijke kennis: duurzame toegang tot en het hergebruiken van digitale onderzoeksgegevens zijn de basis voor kennisdeling

Wat is DANS? (1)

• Opgericht in 2005 door KNAW en NWO• Eerste DANS voorganger dateert uit 1964

(Steinmetz Stichting)• Oorspronkelijke opdracht: duurzaam toegang

verschaffen tot data in de geestes-, gedrags- en maatschappijwetenschappen

• DANS doet dit via:– digitaal archief (o.a. sociale wetenschappen,

geschiedenis, archeologie)– dataprojecten in samenwerking met onderzoeksgroepen

en partnerorganisaties– advies, bemiddeling en ondersteuning (datakeurmerk,

persistent identifier infrastructuur)

Missie en taken van DANS? (2)

• DANS bevordert de duurzame toegankelijkheid van digitale onderzoeksgegevens

• DANS stimuleert dat wetenschappelijke onderzoekers gegevens duurzaam archiveren en hergebruiken via het online archiveringssysteem EASY.

• DANS biedt met Narcis.nl toegang tot duizenden wetenschappelijke datasets, e-publicaties en andere onderzoeks-informatie in Nederland.

• DANS verzorgt training en advies en verricht onderzoek naar duurzame toegang tot digitale informatie.

• DANS zorgt er met zijn dienstverlening en deelname in (inter)nationale projecten en netwerken voor dat de toegang tot digitale onderzoeksgegevens verder verbetert.

www.dans.knaw.nl

Online archiveringssysteem EASY

NARCIS.nl: wetenschappelijke informatie

Nieuwe DANS strategie 2011-2015

Strategische prioriteiten: 1. DANS versterkt zijn dienstenaanbod door meer

gebruikers efficiënter te bedienen2. DANS ontwikkelt zich tot een

disciplineonafhankelijke dataorganisatie3. DANS doet onderzoek ter ondersteuning en

verbetering van de dienstverlening4. DANS vormt een toonaangevende bouwsteen in

de datavoorziening in Europa

1. DANS versterkt zijn dienstenaanbod door meer gebruikers efficiënter te bedienen

• Wat heeft DANS te bieden aan diensten?– Data Archiving (opslag, documentatie, conversie, retro-

archivering, datareviews)– Networked Services (persistent identifiers, bemiddeling,

portals, community support, visualisatie- en analysetools, advisering dataprojecten)

– Training & outreach (cursussen, gastcolleges, lezingen, symposia, publicaties)

• Doelen:– ISO 16363 certificering– Sterke groei van data-aanbod & -hergebruik– Afspraken over digitale duurzaamheid van data uit

publiek gefinancierd onderzoek (NWO, KNAW, universiteiten en ministeries)

– Datakeurmerk Data Seal of Approval bij belangrijke repositories ingevoerd

– Data reviews ingevoerd– Datasets, publicaties en onderzoekinformatie

gekoppeld en toegankelijk via één portaal

5 Criteria16 guidelines

The research data:• can be found on the

Internet• are accessible (clear

rights and licenses)• are in a usable format• are reliable• can be referred to

(persistent identifier)

09-04-2023

Data Seal of Approval

Data reviews

• Pilot door Marjan Grootveld en Jeff van Egmond• 92% beveelt hergebruikte dataset aan• waarderingen liggen rond de 4 (schaal 1-5)• bij 70% helpt dataset om vragen te

beantwoorden

DANS verbindt

2. DANS wordt disciplineonafhankelijk

• Deel van activiteiten is niet discipline-gebonden• Afhankelijk van de vraag (en financiering)• Rol van DANS in Nationale Coalitie Digitale

Duurzaamheid (o.a. KB)• Liason met 3TU-Datacentrum, SURF, UKB,

universiteiten: “dataloketten”• Datadiensten ook buiten alfa/gamma• Ondersteuning van dataprojecten

Data delen in verschillende disciplines

• Praktijk en opvattingen verschillen in verschillende disciplines

• Ook binnen disciplines verschillen• De opvattingen veranderen in de loop der tijd

– invloed van incidenten of voorbeeldwerking

• Grote overeenkomst in bezwaren/voordelen van data delen (of niet-delen)

• Dataverkenningen:– Visuele cultuur, psychologie, geodata, jeugdonderzoek,

kwalitatief onderzoek

DANS-Onderzoek over data delen

Enkele bevindingen

• 70% bewaart data op eigen computer, 18% bewaart data buiten het eigen instituut

• meerderheid gebruikt (ook) data van anderen, 30% uitsluitend eigen data

• ruim 40% vindt mogelijkheden om data van anderen te gebruiken voldoende

• bijna 60% ervaart hindernissen bij hergebruik van data

• slechte toegang, privacy-issues en kwaliteitsproblemen meest genoemde hinderpalen

NRC 11/4/2010 (Warna Oosterbaan)

Veranderingen in praktijk data delen

• Archeologie: in 2004 pilot van start, nu grootste archief bij DANS

• Twee gevallen:– Dendrochronologie: de case van de boomringdata van

Queen’s University, Belfast– Het vogelgriepvirus en Ilaria Capua, de “Lady di Ferro”

van de open access

Aanbevelingen

• Aan financiers van onderzoek: – laat onderzoek voldoen aan Data Seal of Approval– stel een data management plan verplicht in onderzoeksvoorstellen /

aanvragen– laat kosten van documentatie en duurzame opslag van data

meebegroten

• Laat data ook tellen als onderzoeksresultaat: – registreer data als wetenschappelijke output in Research Informatie

Systemen

Bedankt voor uw aandacht

Data Archiving and Networked ServicesAnna van Saksenlaan 10, 2593 HT Den Haag. Postbus 93067, 2509 AB Den Haag.T 070 3446 484, F 070 3446 482, E info@dans.knaw.nl

www.dans.knaw.nl