strategie & de voorzier - public space · 2020. 9. 14. · c. publieke opinie is voor het eerst...
Post on 31-Mar-2021
0 Views
Preview:
TRANSCRIPT
CentreonStrategiesforPublicandCivilEntrepreneurs
www.publicspace.nl
@stevendewaalDr.StevenP.MdeWaal
Strategie&deVoorzi.er
LezingvoorVoorzi@ersRvTZorginNVTZAcademie11april2017
1 1
DenkNetwerkmetMissie:“Crea&ngWinningStrategiesfortheCommonGood”SPACE:CentreonStrategiesforPublicAndCivilEntrepreneurs
Hoofdthema:BevorderenAcLefBurgerschapen(Maatschappelijk)OndernemerschapMiddelen:AcLevewebsite,socialmedia,debatbijdragen,lezingen,congressen,boeken/publicaLes,eigenresearch,eigendeba@en,studies
Opgericht2001.ZelfstandigesHchHngsinds2004Geenexternefinanciersofopdrachtgevers;geencompromisteksten:OnaJankelijkGeenraLonelepretenLe:MissiegedrevenNietwinst-ofsubsidiegericht:Non-ProfitPercasus/issueopzoeknaarbesteexperLseenmeningen:DenkNetwerk,geenDenkTank
2 2
AcHeveWebsitemetAgenda,Tweets,BlogsenArchief:www.publicspace.nl
3 3
Laatsteboekenophoofdthema´s(2014en2015):
4 4
FocusHEDEN
EthiekWaarden Karakter
PosiLeMacht
PoliLeketacLek
LEIDERSCHAP
PublicValueStrategischecontext
KrachtenveldToekomst
MesoGovernance:Invloed&Impact|Waarden&Missie|Oordeel&SelecLe
NaHonalecontext:InsLtuLoneleorde|Elite-discussie|Sturingpubliekearena
SleuteltermenNederlands:Founder‘MaatschappelijkeOnderneming’(2000)|Diversestudieszorg:ziekenhuizen(2002),
thuiszorg(1998),1elijnszorg(2004)|OntwerpermodelvisitaLeswoningcorporaLes(2006)|Originator‘DeDisrupLeveBurger’(2015),PolderPaternalisme(2014),ChinaZorg(2011)
InternaHonaal:DutchsystemofHealthCare|TheValue(s)ofCivilLeaders’(proefschrij2014)
5 5
Opbouw
A. StrategischeIssuesAlgemeenB. StrategischeIssuesNLHealthCareenInsHtuHoneleOrdeC. Voorzi.erRvT&Strategie
6 6
A. StrategischeIssuesAlgemeen
7 7
Pla`ormeconomyhasalreadywon:
Also Theme Issue of Harvard Business Review, April 2016
8 8
OokhoofdbeeldorganisaHesverandert:Pla`ormNietalleenextern,ookinternPla`ormsinternallyofnewICTtechnology:
9 9
Complexiteitverminderjenietdoorermanagementaantoetevoegen:
Management zat zichzelf in de weg: Al in ‘91 studie Heroverweging Thuiszorg als beter model voorspeld, toch door geen manager overgenomen. Pionier direct uit zorg. Niet alleen ‘afschaffing management’, ook zeer geavanceerd digitaal platform.
10 10
Introductie ‘disruptieve burger’ door Public SPACE: (ook hier: bestuurders zien het vaak als laatste):
11 11
DeDisrupHeveBurger
Geengoedklinkendengemakkelijkbeleidsvoornemen,maarrevoluHeinICT(&InformaHe&CommunicaHe&Media)-technologieHoofdkenmerken:• Slim Enorme,noggroeiende
computerpower• KleinenMobiel Dichtbijpersoonen
persoonlijk;alLjd‘indehand’• Nietalleendata,ookbeeld Real-LmeenReal-life• Massabereik,ookverwacht ConnecLeenCommunity,
overalenalLjdItisnottechnology(‘stupid’)Hetissociaal-technologisch:impactopmentaliteitengevoelvanregieeninvloed+daaromoppubliekdomein!
12 12
GroteimpactoppubliekesectorenpoliHek:dedisrupHeveburger*a. Sneller,krachHgerspontaneorganisaHe:richLngpoliLekenonderlinge
solidariteit;opkomstburgercollecLevenb. Medezeggenschapalweggegevenc. Publiekeopinieisvoorheteerstwerkelijkpubliek(16miljoenjournalisten)d. Toekomstaanco-producHe:meedoenvolgenseigencompetenLesen
voorwaardene. DrukopvertegenwoordigendedemocraHe:opiniesnietlangerviadebat;data
enkennisnietlangerviainsLtutenf. Gewenningaantoegang,informaHe,‘meedoen’.Bijpassendeverwijten:
arrogant,regentesk,geïsoleerd,bureaucraLschg. Grootsteprobleemcultuur,nietvanburger,vanelite:polderpaternalismeMisvagng:HuidigepoliLekisdisrupLef.Neen:ErisfundamenteelnieuwpoliLek
mechanisme,datheelanderekrachten,o.a.directeruiltussenkiezers/burgersenfundamenteelanderenieuwkomerstoelaat.VraagisofindirectedemocraLeditzaloverleven.HuidigeprofessionelepoliHekopzijnbestopHjdvolgend
*Zieverder:SPMdeWaal‘BurgerkrachtmetBurgermacht’(2015)
13 13
Samenva.endlaatsteboek&bijbehorendedeba.en:
PolderpaternalismeaanzijngrenzenNietdewijsheidvandepolder,maarvandecrowdMedezeggenschapiseralvolop,volgendestapmoetco-producHezijnOokdenieuwemegafoondwingttotco-producLeDeprivatefacadevandemaatschappelijkeondernemingUitdagingdoorburgercooperaHesencommonsConcurrenHeompubliekleiderschapDecentralisaHenaargemeentenalsomwegBurgerschapindeboardroom:naarmaatschappelijkleiderschapVanprofessionelepoliLeknaardirectedemocraHe
14 14
B. StrategischeIssuesbij:* HealthCare* NLHealthCare* InsHtuHoneleOrde
15 15
AtransformaHonalperiodinWesternhealthcare5megatrends*
• Startofa3rdwave:Individualresponsibilityforhealth(1stwave:publichealth;2ndwave:professionalizinghealthcaredelivery)
• MorepoliLcaldoubtaboutmarketsassoluLons;upcomingalternaHves:outcomebased(Porter)(capitatedfee)andcommunitybased(esp.care)Biggeststructureissue:purchaser-providersplit(HMO?)
• Carewillbecomemoredominantandimportantthancure(althoughalwayslesssensaLonal)
• Marketmechanismswillgofromconsumerpreferencestowardsemployeepreferences
• Managementasaseparatejobisoverthehill;everybodyknowsthetrick;managersaremoretheproblemthanthesoluLon;combinaLonsarenecessarywithentrepreneurship,leadershiporprofessionalroles.
*PresentaLeopinternaLonalconference2008
16 16
17 17
PublicValuealsmaatvoorsociaalresultaat
Drieniveaus• Output (resultaat,zichtbareservices)• Outcome (maatschappelijkeffect)• insLtuLoneelniveau (vertrouwenenlegiLmering)BijsturingopbasisvanNewPublicManagement*wordtalleenheteersteniveaugenomen.Publiekeenmarktdienstenzijnhieringoedvergelijkbaar,maarvoormaatschappelijkevraagstukkenenpubliekeservicenietvoldoende.MarktparHjendieinsLtuLoneelterdiscussiekomentestaan,ontdekkentoenemendookdatpresterenopheteersteniveauonvoldoendeisvoorlegiLmeringensteun(voorhoede:sharedvalue).PublicValueisdaarmee(inmiddels)eengoedbestuursconceptvoorzowelpubliekealsmarktparLjenenlokteerlijkervergelijkinguit.*Verkeerd begrepen bedrijfsmatigheid door overheid
18 18
PublicValuekentdrieelementen:
1. Output(verrichLngen,bezoeken,recepten,nazorgoftelefonische
consulten,bereikbaarheid)2. Outcome(prevenLevanziekten,gemiddeldegezondheid/ziektebevolking,
idemlevensverwachLngofzuigelingensterjeofopnames2elijn)
3. Trust(vertrouwenininsLtuut,beleidengedrag,invloedopbeleid,
transparanLe,percepLevanpubliekeigendom,samenwerking,omgangmetvertrouwelijkegegevens)
InNederlandaanze@en:sharedsavings,populaHebekosHgingen
healthimpactbonds
19 19
HetonontkoombarepubliekedebatoverPublicValue(s)PublicdebatesaboutPublicValuehavethreedifferentfuncLons:• Firstly,apublicdebateisawaytoestablishthePublicValueofthesocietaleffortor
projectofthecivilleader• Secondly,itisawaytojudgeandrecognizetheimportanceandintegrityofcivil
leaders,challengingtheircharacterandownvalues• And,finally,itisawaytoestablishiffurtherincorporaLonorinsLtuLonalizaLonof
thesocietalinnovaLonofthecivilleaderisvalidandnecessaryandhowthiscanbedone
NogalbureaucraLschomopnieuweenmaattezoekenonderhetmomPublicValue,beterishettezienalseencontestedarea:eenafwegingvanpublicvaluesThepublicdebatecanhithard,affecLngcivilleaderspersonallyaswellastheirorganizaLons/networks,withli@leopportunitytocontroltheresult.
20 20
OrganisaHekeuzesrondprofessioneleorganisaHesMate van informatie/coördinatie
Type toegevoegde waarde
Taakcomplexiteit
Portfolio
Reputatie basis
Winkel centrum
Facilitair bedrijf
Solist
Niche
Persoon
Warenhuis
Co-productie strategie
Team
Combinatie niches
Aanpak / spec. team
Diensten organisatie
Fabriek
Organisatie
Breed
Organisatie
Kernkeuzes: Modulair Organiseren in PMC’s; Klantenbinding op professional; Logistiek en Coördinatie zoveel mogelijk zelfsturend
21 21
NLHEALTHCARE
22 22
23 23
PrevenHe!
24 24
25 25
VisieopMedisch-curaHefAanbod*
VierdominanteontwikkelingsrichHngen,eigenkeuzenodig!*VisierapportBoer&CroonvoorNVZ:Visie2010
Medisch-klinische setting van de toekomst
Open & verbonden
1 Modulair 2
Professioneel en hoogrisico
3 Maatschappelij
k ondernemend
4
26 26
2.Modulair
� Diversificatie financiering en ondernemerschap
� Verschillende routines en specialisaties met hoge logistieke eisen
� Mobiliteit en Europa � Macht patiënt en macht
dokter � ‘War for talent’
Kerntrends Concrete mogelijkheden � Basisziekenhuis naast
specialisaties � Niet overal acute zorg resp.
eigen ambulance-dienst � Shop-in-the-shop,
satellieten, PMC-units, boulevards
� ‘Flying squad’ � Monopolist, domein-
bewaker, of innovator � Basisgeneralist � Actieve deconcentratie � Scheiden zorg-onroerend
goed
Entre-preneur-schap
Collectief verzekeren
Routine en koopkracht
Speciali-satie en techniek
Bestuur Overheid
Patiënt Dokter
27 27
Welkespecialismenkunnenstand-aloneopereren?KNO
Tandheelkunde
Gynaecologie/ fertiliteit
Urologie
Cardiologie
Pulmonologie
Orthopedie
Chirurgie
Cosmetische chirurgie
Oogheelkunde
Neusschotcorrectie, trommelvliesbuisje, verwijderen neus-/keelamandelen, neusbijholten
Implantaten, kaakchirurgische ingrepen
IVF, abortus
Sterilisatie man, prostaatoperaties
Niet-invasieve behandelingen
Niet-invasieve behandelingen
Endoscopische operatie hernia, tennisellebogen, enkel- en kruisbanden
Liesbreuk, navelbreuk, spataderen, maagballon
Diverse ingrepen
Staar, laserbehandelingen
28 28
KliniekenAlaCarte…
SpecialisaHeopziektebeelden:chronischeaandoeningen(hartklinieken)oftropische/zeldzameziekten(Havenziekenhuis)Specialiseringoptechniek:gentechnologie,roboHca,non-invasievebehandelingSpecialisaHeopdemografie:ouderenzorg,migrantenzorgCentersofexcellence:internaHonaalerkendeexcellenHe(GeorgePompidouZiekenhuisinParijs)SpecialisaHeopsector:bedrijfsziekenhuis,privatekliniek(geldstromen)SpecialisaHeinonroerendgoed-beheer:shop-in-the-shop,satellieten,duaalbenu.envanonroerendgoed
29 29
ChinaZorg:Veeloverheidenregulering;Beetjemarktwerkingaanderanden
Marktwerking• MeerconcurrenLe,inBtoBstelsel,rondominkoopzorgverzekeraaren
gemeenteenBtoCinPGB/vouchers(publiekbestel);• CommerciëleiniLaLeven,basisinonroerendgoedenthuiszorg(privaatbestel);
Zalgroeiendoorverhogingeigenbijdrageenvermogenstoetsinpubliekbestel;
• Meerprivaatrisicoopfalenenfaillissement(governance)• Financiering(banken),somsprivaatventurekapitaal(zie2)China:• Geenoverheidscapaciteitsplanning,welconvenantenrondombudgetgroei,
kwaliteitenketens• TegengaaninnovaLeennieuwetoetrederslangswe@elijkekwaliteitsregels
• Tarieven,standaarddiensten(ZZP),CAO,RijksinspecLemetstandaardprotocollen,BIGstandaarden,governancecodes,beloningtop(WNT)
MeerNewPublicManagementenConvenanten,danMarkt
ActueleTussenvariant:BurgeriniLaLevenenMixformele/informelezorg
29
30 30
AchterstalligOnderhoudAWBZ(ca.2010)
DeAWBZisfinancieeluitdehandgelopen,omdatmeerderekabine@ennietwildenendurfdeningrijpen.Achtergrondookdemografieenaanbodgedrevensysteem.Instelselginghetvooralfoutdoor:-tebreeddomein;veel‘gewone’hulp,hulpmiddelenen‘lichte’zorgwordencollecLefgefinancierdendus(duur)gereguleerd(pakket)-aparteformeleindicaHestellingleidttothogerekosten(vertraging),(dure)standaardisaLe,loktclaimgedraguitenvermindertsamenwerkingbinnenzorgaanbod-lageeigenbijdrageremtnietdeindividuelezorgconsumpLe,maarookniethetkostenbewustzijnaanbieder;geendifferenLaLenaarwonenenzorg(nuwe@elijkgestart,waserinprakLjkallang)-zorgverzekeraaralleendoorgeefluik,geenverantwoordelijkheidvooromvangbudgetofefficiencyaanbod,laatstaaninnovaLe(viaeindverantwoordelijkheidvoorkostenendecentralisaLeaangepakt)PoliHekeraHonaliteitleiddetotsHlstand,zelfderaHonaliteitleidtnutotallestegelijkaanpakken.
30
31 31
Hervorming langdurige zorg
24-uurs zorg in deWet langdurige zorg
LZ**
Recht op zorg, in een instelling of thuis
Zorg voor de meest kwetsbaren:ouderenzorg, gehandicaptenzorg en langdurige GGZ met behandeling
Ondersteuning bij zelfredzaamheid Ondersteuning bij participatieBeschermd wonen en opvangOndersteuning mantelzorgCliëntondersteuning
nieuwe ondersteuning in deWet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015
Verpleging en persoonlijke verzorgingBehandeling zintuiglijke gehandicapten Palliatieve zorg Intensieve kindzorg
nieuwe zorg in de Zorgverzekeringswet (Zvw)
* Deze infographic is een vereenvoudigde weergave van de hervorming langdurige zorg. ** De uitgaven van de langdurige zorg (lz) in 2013 bedragen ca. € 28,5 miljard (AWBZ en Wmo-Huishoudelijke hulp).
Gemeenten hebben een jeugdhulpplicht: kinderen tot 18 jaar ontvangen de hulp die nodig is. Kinderen die op grond van ernstige beperkingen hun verdere leven 24-uurs zorg of permanent toezicht nodig hebben, houden aanspraak op de Wet langdurige zorg (Wlz).
nieuwJeugdhulp naar gemeenten
32 32
Vanaanbodcentraalnaarco-producHemetburgers:groteimpactopzorg Aanbodcentraalpastbij:
- BelangrijkevaststaandeexperHse- Alleenovertedragenviawetenschapenformeleopleiding,daarookinnovaLe- Productenhandelingenvaststaand,somszelfsrouHneus- Handelingenmoetenenkunnenpassiefgeconsumeerdworden- We.elijkmonopolieenbeschermingberoep
Voordehandliggendekeuze,vergelijkbaarmetenergiesector:geenmonopoliemeeropproducHe,maartoegevoegdewaardein‘grid’-funcHe:achterwacht,professionelespecialisaHe,leveringdunnegebieden,financiëleafwikkeling,noodfuncHe
33 33
Tegenhoudenheeogeenzin,technologiesterker
Beste scenario voor veel zorg is grid-functie, zoals NL energiesector door schade en schande begint te leren
©The Economist
34 34
Inlovewiththenewdoctor?
35 35
LaatsteStand
• Dreigendefaillissementen,careencure;tendeleijltdezorgdaarmeeca.5jaarnaopbedrijfsleven;• Wanbetalingpremiezorgverzekeringen;invoeringmeerprivaatrisicoviaonbegrijpelijketermenalsverplichteigenrisicoenverplichteeigenbijdrage;• BekendepoliHekevarkenscyclusnuincareenjeugdzorg;• ErispoliHekNIETgekozenvoormeermachtaanburgersofburgerorganisaHes,maarvoordecentralisaHeBINNENoverheid;• MaatschappelijkeondernemingentoenemendtaakorganisaHeenprivatefaçade;• FalendmededingingstoezichtACMenzwakkeNZa
35
36 36
NLInsHtuHoneleOrde:Demaatschappelijke
onderneming*
*Geïntroduceerdin:S.P.M.deWaal‘Nieuwestrategieënvoorhetpubliekedomein’(2000)
37 37
NederlandscorporaHsHschmodel.UniekindewereldUitvoeringpubliekedienstendoorprivatenon-profitorganisaHes(maatschappelijkeondernemingen*)metveelwe@elijkedwangenoverheidstoezicht:• we@elijkelicenLeachLgeuniformiteit• overheidsregelgevingen-toezicht,opkwaliteitentarief,nuook:corporategovernance• publiekefaciliteitenresp.financiering• we@elijkeplichttotdeelnamevoor(doel-)burger,resp.acceptaLeMoing.Ditsysteemvanmaatschappelijkeondernemingengeldtin5sectoren:a. WoningcorporaHes;b. PubliekeOmroepverenigingenc. (Bedrijfstak)pensioenfondsend. Zorg,zowelverzekeraarsalsaanbiederse. OnderwijsorganisaLesDaarnaastinanderesectorenookeen‘normaal’publiek/privaatmodel(bijv.cultuur)*OrigineelinDeWaal‘Nieuwestrategieënvoorhetpubliekedomein’Samsom(2000)
38 38
Kernmaatschappelijkeondernemingen• PrivaatenontstaanuitparLculieriniLaLef(meesteeind19e/begin20eeeuw,sommigeveel
eerder);vaakelitairgestart!• Inuitbouwverzorgings-enverzekeringsstaat(metpubliekeencollecLevemiddelen)sinds
WOIIgeïncorporeerdinpubliek-privaatmodel(vanwegeverzuiling,verdelenderechtvaardigheid,prestaLes)
Intheorieenoorsprongdichterbijburgerdanoverheid!• BeleidsmaLgenpoliLeklaatsteLjdvooralaandachtvoor:
– Falen,metnametop– Beloningtop– CorporateGovernance,metnameinternencombimetoverheidstoezicht– Vermogen-restant
GroteKwesLes:WaarombijroutenaarburgeromwegvandecentralisaLenaargemeenten?Alsmaatsch.ondernemingverlengstukvanoverheid,waaromnietgenaLonaliseerd?Kernvraagvooru:WaaromnoginRvT?
38
39 39
NieuweuitdagingenvoorRvTvandemaatschappelijkeonderneming:
a. Bijtoenameco-producHeenprofessie,neemtbelangtopentopsturingaf;
b. BijtoenameexternesturingdooroverheidneemtnoodzaakdefiniHeeigenmoreleenpubliekeposiHetoe;
c. DeRvTstaatnochexternnochintern‘opafstand’d. ‘Goodcharacter’of‘virtuousleadership’wordenselecHe
criteriabestuur,anderebewakingenruimte
40 40
Paradox:omarmenburgerschapentegelijkknechHngenwantrouwenmaatschappelijkeondernemingen
3oorzaken:1. Privatestructuurwordtgenegeerd,zoweldoorpoliLekalsburger2. Maatschappelijkleiderschapontbreektvaak(modelwordtonvoldoendebenutof
zelfsmisbruikt)3. NieuwBurgerschapsperspecHefisgevaarloosenromanHsch,onvoldoendeover
machtofburgercollecLviteiten
AnalyseuithetnegaLeve:wellichtlogischeromprivatestructuuropteheffen,maarveelpoliLekemoeite,terwijldezenukandienenalsprivatefaçadevooroverheidsbeleid(goedvoorbeeld:verhuurdersheffing;Duijvestein:Tollenaarstaak)
41 41
C. Voorzi.er&Strategie
42 42
Misverstanden:
Strategie=Strategischplan*Strategie=Abstract,raHoneel,zakelijkStrategie=Vooralgerichtopopdrachtgeversof
kapitaalverschaffersMijnPerspecHef:StrategischManagementDepersoonenstrategischeposiHevandestrateeg**StrategicIntentWho’sonthebus?****Mintzberg ‘Strategie Safari’; **Sun Tzu ‘Art of War’; ***Collins ‘Good to Great’
43 43
BelangrijksterollenRvTinstrategie
1. Kiezenenbeoordelengoedestrateeg2. FeelingeninformaLeovereigenstrategischeprakHjk(papier
isgeenstrategie)3. DefiniLeenbijsturingenafweging*opwaarden,
maatschappelijkemeerwaarde,publicvalue(s)4. StakeholderperspecHef5. DaaropgebaseerdekriLscheinbrenginpermanente
strategischedialoog
*Aristoteles’Phroneisis
44 44
LeiderschapispersoonlijkendusvooralvraagvanRvT*:Isditeen(vooronsnu&latergoede)leider?
TestinlabGrotevraagdiezonietbeantwoordkanworden:Kandezeman/vrouwdeTourwinnen?Misvagngenoverheid:• dathetalleenenvooralselecHevraagstukaan
hetbeginis• daterformeletestenbestaanendusinlab
getestkanworden• vanafdanwelmede-verantwoordelijk
*Zie:h@ps://www.publicspace.nl/publicaLes/essays/nvzdcerLficaat-zorgvisie-april2014
45 45
BeteretyperingStrateeg:GodinAthene(enhaarbeschermelingOdysseus)
Kenmerken/skills: • Strijd en Wijsheid • Geboren uit hoofd officiële hoogste God, maar met wapenuitrusting aan • De slimste god • Feminiene slimheid in Oorlog (tegenover ‘domme kracht’ Ares) • Bedacht op en zelf creatief in Listen • Inzicht in en anticiperend en gebruikmakend van alle emoties mensheid en Goden*
*Lees Shakepeare, De Prooi, Luyendijk en trap niet in naïef misverstand dat analyse&kennis en daarna regels&toezicht dit uit de wereld helpen
46 46
EindconclusiesvoorRvTinZorg
• Nieuwparadigma,zoalscoöperaHesencommons,heretostay;machtvanwegedetechnologischerevoluLe• PoliLekruiktditgoed,maarheejhetmaarhalf-begrepen(omdathethunmachtzalraken):teindividueleburger,tegewoneburger,telosvanordepubliekediensten(laatstaannietbegrepeneffectopindirectedemocraLe)• DecentralisaHeisomwegenaandachtbijreorganisaHeoverheid;Gemeentenmenennogdathetom(hun)regieenhiërarchiegaat• Maatschappelijkeondernemingstaatbestvoorgesorteerd,mitsopen,gerichtopburgers:co-producHe• CruciaalismaatschappelijkleiderschapinheleorganisaLe• Corporategovernancewordtfundamenteelanders.Niet:control,structuur,economischrendement,risicomijding,maar:Waarden,PublicValue,BurgersenOmgangmetLeiders
46
top related