Òîøêåíò«ßíãè àñð àâëîäè»

2011

¸õóä óääàáóðîíëàðèìèäæè

Kitobxon.Com

ISBN 978-9943-08-550-3

ÓÄÊ: 395.7ÁÁÊ: 87.744Ñ-13

Æàìîàò ýòèêåòè ¸õóä óääàáóðîíëàð èìèäæè. / Òóçóâ÷è âà íàøðãàòàé¸ðëîâ÷è: Ñàáðèíà. –Ò.: «ßíãè àñð àâëîäè»», 2011. –146 á.

ISBN 978-9943-08-550-3

ʺ÷àäà äºñòèíãèç áèëàí êåòà¸òãàíèíãèçäà ÿíà áîø¿à òàíèøèíãèçíèó÷ðàòèá ¿îëñàíãèç, óëàðíè áèð-áèðè áèëàí òàíèøòèðèá ¿ºéèøèíãèç øàðòýìàñ. Àììî äºñòèíãèç áèëàí ãàïëàøìî¿÷è áºëèá òºõòàñàíãèç âà ñó³áàò áèðíå÷à âà¿ò äàâîì ýòñà, óëàðíè áèð-áèðè áèëàí òàíèøòèðèøèíãèçãà òº¢ðèêåëàäè.

«Æàìîàò ýòèêåòè ¸õóä óääàáóðîíëàð èìèäæè» êèòîáè þ¿îðèäàãè âàçèÿò-ëàðãà äó÷ êåëãàíèíãèçäà ñèçãà æóäà àñ¿îòàäè. Øóíèíãäåê, êèòîá îäàìëàðºðòàñèäà ìóíîñàáàò ºðíàòèø òàðòèáè, æàìîàò æîéëàðèäàãè îäîá-àõëî¿¿îèäàëàðè âà èøáèëàðìîíëàð ýòèêåòè, ðà³áàð âà õîäèì ìóíîñàáàòèäàãèìóòàíîñèáëèê, ðåñòîðàí, îôèñ, èøõîíàäà à¸ë âà ýðêàê ìóíîñàáàòëàðèãà³àì áà¢èøëàíèá, êèòîáäàãè èøíèíã êºçèíè áèëàäèãàí óääàáóðîíëàðãà õîñýòèêåò êàðüåðà ¿èëèøèíãèçãà ¸ðäàì áåðàäè.

ÓÄÊ: 395.7ÁÁÊ 87.744

Òóçóâ÷è âà íàøðãà òàé¸ðëîâ÷è:Ñàáðèíà

© Ñàáðèíà, «Æàìîàò ýòèêåòè ¸õóä óääà-

áóðîíëàð èìèäæè». «ßíãè àñð àâëîäè»,2011 éèë.

Kitobxon.Com

ÌÓÍÄÀÐÈÆÀ

ÊÈÐÈØ ........................................................................................................... 7

ÒÀÍÈØÈØ ÂÀ ÌÓÍÎÑÀÁÀÒ ªÐÍÀÒÈØ ÒÀÐÒÈÁÈÒÀÍÈØÈØ .................................................................................................... 8ÒÀØÐÈÔ ¯Î¡ÎÇËÀÐÈ .............................................................................. 11ÁÎØ ÈСÀÁ ÑÀËÎÌ ÁÅÐÈØ (¸êè åíãèëãèíà òàúçèì ¿èëèø) ............... 15ÑÀËÎÌËÀØÈØ........................................................................................... 16ÑÓ²ÁÀÒ, ÕÓØÎÌÀÄ, ²ÀÇÈË ................................................................... 20Íóò¿ ìàäàíèÿòè ............................................................................................ 27Õóøîìàä ³à¿èäà ............................................................................................ 28²àçèë ³à¿èäà ................................................................................................ 28ÒÀÊËÈÔ ÝÒÈØ .......................................................................................... 29×ÅÊÓÂ×ÈËÀÐ ÝÒÈÊÅÒÈ ........................................................................... 30ÑÏÎÐÒ ªÉÈÍËÀÐÈ ................................................................................... 32ÑΡÀËÀÐ ................................................................................................... 33Ñîâ¢à ó÷óí ãóëëàðíè òàíëàø ...................................................................... 37ÒÀØÐÈÔ ²À¯ÈÄÀ ..................................................................................... 39Êåëóâ÷èíè ¿àáóë ¿èëèø ............................................................................... 42²àìäàðäëèê áèëäèðèø ó÷óí 麿ëàá áîðèø ............................................... 42Áåìîðëàðíè êºðèø ó÷óí áîðèø ................................................................. 42

ÆÀÌÎÀÒ ÆÎÉËÀÐÈÄÀʺ÷àäà ........................................................................................................... 43Çèíàïîÿ âà ëèôòäà ...................................................................................... 47Øà³àð òðàíñïîðòèäà .................................................................................... 48Ïîåçääà ......................................................................................................... 50Ñàìîë¸òäà ...................................................................................................... 52Àâòîìîáèëäà ................................................................................................. 53ĺêîíäà ......................................................................................................... 55Ðåñòîðàíäà .................................................................................................... 57Òåàòð âà êîíöåðòäà ..................................................................................... 59Ýêñêóðñèÿäà, ìóçåéäà ................................................................................... 61Êóòóáõîíàäà .................................................................................................. 62Ìå³ìîíõîíàäà ............................................................................................... 64Êàñàëõîíàäà .................................................................................................. 65

Kitobxon.Com

ÈØÁÈËÀÐÌÎÍÃÀ ÕÎÑ ÝÒÈÊÅÒÈØÃÀ ÆÎÉËÀØÈØ .................................................................................67Èøãà ¿àáóë ¿èëèø ñó³áàòè .........................................................................69ʺðèíèøãà êºðà êóòèá îëèøàäè .................................................................70Áîøëè¿ áèëàí ñó³áàò ..................................................................................71ßõøè òààññóðîò óé¢îòèø .............................................................................72Òàâñèÿíîìà-õàò âà òàêëèô-õàò ³à¿èäà ........................................................74

ÓÄÄÀÁÓÐÎÍËÀÐ ÈÌÈÄÆÈÓääàáóðîí ýðêàê èìèäæè ............................................................................75Èøáèëàðìîí à¸ë èìèäæè ............................................................................76Êîñòþìëàð .....................................................................................................76Êàìàð ............................................................................................................77¯èéè¿ ðºìîë .................................................................................................77Ãàçìîëëàð ......................................................................................................78Êîôòàëàð.......................................................................................................78Êîëãîòêè ¸êè ÷óëêè .....................................................................................78Òóôëè ............................................................................................................79Ñóìêà, ïàïêà, ïîðòôåëëàð ..........................................................................79¯ºë¿îïëàð .....................................................................................................79ʺçîéíàê .......................................................................................................80Çàðãàðëèê áóþìëàðè ....................................................................................80Ñî÷ òóðìàãè ..................................................................................................81ÒÅËÅÔÎÍÄÀ ѪÇËÀØÈØ ........................................................................81Ìîáèë òåëåôîíëàðè (Óÿëè àëî¿à âîñèòàëàðè) ...........................................84Òåëåêñ ...........................................................................................................84Òåëåôàêñ .......................................................................................................86Ýëåêòðîí ïî÷òà ............................................................................................87ÈÍÒÅÐÍÅÒ ...................................................................................................88Èíòåðíåòäàí ôîéäàëàíèø ¿îèäàëàðè .........................................................89Òåëåêîíôåðåíöèÿëàðäà ºçèíè òóòèø ..........................................................91

ÕÀÒ ¨ÇÈØÕàòíèíã ìàçìóíè âà áåçàãè .........................................................................92Óëó¢ èíñîíëàðíèíã õàò ¸çèø ñàíúàòè ........................................................95À. Ïóøêèí õàòè ...........................................................................................96Õóñóñèé õàòëàð .............................................................................................98Õàòíèíã ñàíàñè ...........................................................................................103¨çèøìàëàð ...................................................................................................103Òàêëèôíîìàëàð ...........................................................................................104Èëòèìîñíîìà ...............................................................................................105Ìóðîæààòíîìà âà èìçî ..............................................................................106ɺðè¿íîìà áèëäèðèø õàòè........................................................................107

Ìà¿òîâ ¸ðëè¿ëàðè (ìàêòóáëàðè) ................................................................. 108Óçðíîìà ....................................................................................................... 108Òàáðèêíîìà ................................................................................................. 109Òàëàáíîìà ................................................................................................... 112Òàúçèÿíîìà .................................................................................................. 112Õàò íàìóíàëàðè .......................................................................................... 113Èøáèëàðìîíëèê õàòëàðè ............................................................................ 114Êîíâåðò ....................................................................................................... 117Õàò ............................................................................................................... 118Èø þçàñèäàí ¸çèëàäèãàí õàòëàðíèíã òóðëàðè ......................................... 119ÑÓ²ÁÀÒËÀØÈØ ÑÀÍÚÀÒÈ ................................................................... 120Ñó³áàòíè ¿àíäàé áîøëàø ìóìêèí ............................................................ 121Ñóêóò ñà¿ëàé áèëèø ³àì ÿõøè æàâîá ..................................................... 123Ѻçäà î³àíãíèíã ºðíè ............................................................................... 123Ñó³áàò ìàâçóñèíè ºçãàðòèðèø ................................................................... 123ÈØÕÎÍÀ ÂÀ ÐÀ²ÁÀÐ ............................................................................. 124Æàìîàäàãè ºçàðî ìóíîñàáàòëàð ................................................................ 124Ìå³ìîííè ¿àíäàé êóòèá îëàìèç ................................................................ 126Îëèñäàí êåëãàí ìå³ìîí ............................................................................. 127×åêèø ³à¿èäà ............................................................................................. 127Èø æîéèäàãè õàòîëàð ............................................................................... 128Àãàð èøäàí ÷àë¢èòèøñà ............................................................................. 129Éè¢èëèøëàðäà ºçíè òóòèø ......................................................................... 130Ñà³íàãà ÷è¿èø ........................................................................................... 131Êàôåäà ........................................................................................................ 131Ðà³áàð áèëàí ºçàðî ìóíîñàáàò ................................................................. 131Ìàîøíè îøèðèøíè ¿àíäàé ñºðàø êåðàê ................................................. 132Ѻçëàðãà ýúòèáîðëè áºëèíã ....................................................................... 132Ýøèêíè êºðñàòèøãàíäà .............................................................................. 133ÐÅÑÒÎÐÀÍÄÀÃÈ ÐÀÑÌÈÉ Ó×ÐÀØÓÂËÀÐ ........................................... 133Ñî÷è¿÷àäàí ôîéäàëàíèø ........................................................................... 134Îôèöèàíòíè ¿àíäàé ÷à¿èðèø ìóìêèí ...................................................... 134Ñòîë àòðîôèäà ºòèðèø ìàäàíèÿòè ........................................................... 135Îâ¿àòëàíèø âà óñëóáëàð ........................................................................... 135È÷èìëèêëàð è÷èø ýòèêåòè ......................................................................... 137Åéèø ìóðàêêàá áºëãàí òàîìëàð ................................................................ 137Òóøëèê ïàéòèäà òóðèá êåòèø ìóìêèíìè .................................................. 138Îâ¿àòëàíèø âà ìåú¸ð ................................................................................ 138Ýíã ìó³èì ìàñëà³àò ................................................................................... 139ÎÔÈÑÄÀ À¨Ë ÂÀ ÝÐÊÀÊ ÌÓÍÎÑÀÁÀÒËÀÐÈ .................................... 140À¸ë êèøè òóøëèêêà ¿àíäàé òàêëèô ¿èëàäè ............................................ 141Ñòîë àòðîôèäà ëàá áºÿø òº¢ðèìè ........................................................... 141Êèì áèðèí÷è ÷è¿àäè ................................................................................. 141

Ýðêàêëàð õàòî ¿èëãàíäà ............................................................................142À¸ëëàð ýòèêåòíè áóçãàíäà .........................................................................142ɪËÄÀ........................................................................................................142Ïàðâîç äàâîìèäàãè ñó³áàò ........................................................................143Ïàññàæèð-¿ºøíèãà ìóëîçàìàò ....................................................................143Ñàìîë¸ò ïðîâîäíèãè ..................................................................................143Ïàðâîçäàí êåéèíãè õàéðëàøóâ ................................................................144Ïàðâîçäà ¿àíäàé êèéèíèø êåðàê .............................................................144Ñèç àâòîìàøèíàäà êåòÿïñèç ......................................................................144Òàêñèäàí ¿àíäàé ôîéäàëàíàñèç ................................................................145ÕÀ˯ÀÐÎ ÈØÁÈËÀÐÌÎÍËÈÊ ...............................................................145¯ºë áåðèá êºðèøèø ..................................................................................145Øîøèëìàñäàí ñºçëàíã ................................................................................146²àçèëíèíã òàãè çèë ....................................................................................146ÁÀÉÐÀÌÎÍÀ ÊÀÉÔÈßÒ .........................................................................147Òàáðèê ¿î¢îçëàðè .......................................................................................147Áàéðàì çè¸ôàòëàðè ....................................................................................147Ñîâ¢à ¿àíäàé òà¿äèì ýòèëàäè ...................................................................147

ÊÈÐÈØ

Óääàáóðîíëèê – èíñîíèíã áèëèìè, çàêîâàòè, ³àð ¿àí-äàé âàçèÿòäàí èæîáèé íàòèæà âà òààññóðîò áèëàí ÷è¿èáêåòèøè, ºçèãà áºëãàí èøîí÷íè àòðîôäàãèëàðãà ³àì åòêàçàîëèøèíèíã óìóìèé íîìè, ÿúíè áèð ñºçëè èôîäàñèäèð. Áóí-äàí òàø¿àðè, ³àð áèð êèøèíèíã ºç òàø¿è êºðèíèøèíèðèñîëàäàãèäåê òàúìèíëàøè, ãàï-ñºçè, ìóîìàëà ìàäàíèÿòè, çàìîíáèëàí ³àìíàôàñëèãè óíèíã æàìîàò îðàñèäàãè ìàâ¿åèíè áåë-ãèëàéäè. Áó áà³îíèíã èæîáèé ýêàíëèãè ýñà ³àð áèðèìèçó÷óí òàáèèé õî³èøäèð.

Óääàáóðîíäàí óääàáóðîí êºï äàâðäà ÿøàÿïìèç. Äåìàê,çàìîíãà áî¿èø áóð÷èìèç. Êèìíèíãäèð òàí¿èäè ¸êè êºðñàòìà-ñè áèëàí áó ìàâ¿å ïèëëàïîÿñèäàí êºòàðèëãàíäàí ºç áèëèìè-ìèç áèëàí îäèìëàãàíèìèèç ìàú¿óëðî¿. Áó áîðàäàãè áèëèìíèàéíàí óøáó êèòîáäàí îëèøèíãèç ìóìêèí.

7

8

ÒÀÍÈØÈØ ÂÀ ÌÓÍÎÑÀÁÀÒ ªÐÍÀÒÈØÒÀÐÒÈÁÈ

¨ë¢èçëèê ³àëîêàòãà îëèá êåëàäè.Çåðî, èíñîí ºçèãà êåðàêëè íàðñàëàðíè

ôà¿àò æàìèÿò ¸ðäàìèäà ¿ºëãà êèðèòèøèìóìêèí.

Èáí Ñèíî

ÒÀÍÈØÈØ

ʺ÷àäà, æàìîàò æîéëàðèäà áåãîíà îäàìëàð áèëàí òà-íèøèøíè ìàñëà³àò áåðìàéìèç.

Ðàñìèé ó÷ðàøóâëàðäàãè òàíèøóâäà èñìèíãèç, ôàìè-ëèÿíãèç, îòàíãèçíèíã èñìèíè àéòèøèíãèç øàðò.

ʺ÷àäà äºñòèíãèç áèëàí êåòà¸òãàíèíãèçäà ÿíà áîø¿àòàíèøèíãèçíè ó÷ðàòèá ¿îëñàíãèç, óëàðíè áèð-áèðè áèëàíòàíèøòèðèá ¿ºéèøèíãèç øàðò ýìàñ. Àììî äºñòèíãèç áèëàíãàïëàøìî¿÷è áºëèá òºõòàñàíãèç âà ñó³áàò áèð ¿àí÷à âà¿òäàâîì ýòñà, óëàðíè áèð-áèðè áèëàí òàíèøòèðèøèíãèçãà òº¢ðèêåëàäè.

Ñำàò äàâîìèäà êèìäèð ñèç áèëàí òàíèøìî¿÷è ýêàí-ëèãèíè îäîá þçàñèäàí áèëäèðñà, óíèíã èñòàãèíè ¿àáóë ¿èëèíã.Îäàòäà áóíäàé òàíèøóâëàð ¿àåðäà áîøëàíãàí áºëñà, ºøàæîéäà òóãàøè êåðàê. Ïàðîõîä ¸êè âàãîíäàãè ñó³áàò ³àðèêêè òîìîíãà êåëãóñèäàãè òàíèøóâ ³ó¿ó¿èíè áåðìàéäè.

Àãàð èêêè òîìîíãà ³àì ¸¿èìëè áºëèøèãà èøîíìàñàí-ãèç, îäàìëàðíè áèð-áèðè áèëàí òàíèøòèðìàíã.

ĺñòèíãèç áèëàí ñàéð ¿èëèá þðãàíèíãèçäà áîø¿à òàíè-øèíãèçíè ó÷ðàòèá ¿îëñàíãèç, óëàð òàíèøèøíè èñòìàñà, óëàð-íè òàíèøòèðìàíã.

Õîíèìëàð çè¸ôàòëàðäà òàíèøãàí øåðèêëàðèíè êåéèí-÷àëèê ³àì òàíèø äåá ³èñîáëàøãà ìàæáóð ýìàñ.

9

À¸ëëàðíè ðà¿ñãà òàêëèô ¿èëà¸òãàíäà ýðêàê êèøè ºçèíèòàíèøòèðèøè øàðò ýìàñ. Àììî ýðêàê à¸ëíè áèð íå÷à áîððà¿ñãà òàêëèô ýòãàí ³îëëàðäà ºçèíè òàíèøòèðàäè.

Àãàð âîñèòà÷èñèç òàíèøèøãà òº¢ðè êåëñà, ñèçíèíã ³àðà-êàòèíãèç îðòè¿÷à ³îâëè¿ìàëèê âà õèðàëèê áºëèá òóþëìàñëè-ãèãà ýðèøèíã.

ʺ÷àäà êåòà¸òãàíäà êèìíèäèð òàíèøòèðèø ÿðàìàéäè.Áèðîð êèøè áèëàí òàíèøèø ó÷óí, àëáàòòà, òºõòàø, òàíèøèøâà éºëäà äàâîì ýòèø êåðàê.

Íîòàíèø êèøèëàðíèíã áèð-áèðè áèëàí òàíèøèøèíèíãýíã ÿõøè óñóëè ó÷èí÷è êèøèíèíã óëàðíè òàíèøòèðèá ¿ºéè-øèäèð.

Òàíèøòèðèø âà òàíèøèø âà¿òèäà óìóì òîìîíèäàí ¿àáóë¿èëèíãàí ýòèêåò ¿îèäàëàðèãà ðèîÿ ¿èëèíã.

¨øè êè÷êèíàëàðíè êàòòàëàðãà, êåéèí êàòòàëàðíè êè-÷èêëàðãà òàíèøòèðèíã. Ýðêàêëàð áèðèí÷è áºëèá à¸ëëàðãàºçèíè òàíèøòèðàäè, àãàð ýðêàê à¸ëäàí àí÷à êàòòà áºëñà,à¸ë êèøè àââàë òàíèøòèðèëàäè.

Àëáàòòà, ðà³áàð ÿíãè õîäèìíè æàìîàãà òàíèøòèðàäè.Áèð ¸øäàãè êèøèëàðíè òàíèøëàðèíãèçãà òàíèøòèðà¸ò-

ãàíäà, àââàë ñèçãà êàìðî¿ òàíèø áºëãàíëàðíè êºïðî¿ òàíèøáºëãàíëàðãà òàíèøòèðèíã.

Áàúçèäà ºçèíãèçíè òàíèøòèðèøãà òº¢ðè êåëàäè. Áóíèíãó÷óí àââàëî óçðèíãèçíè àéòèá, ñºíãðà ñèç ó÷óí áèðîç âà¿òàæðàòèøèíè ñºðàíã.

ßíãè õîäèìíè áèð æîéäà èøëàéäèãàí êèøèëàðãà òà-íèøòèðèø ðà³áàðíèíã âàçèôàñèãà êèðàäè. Ðà³áàð óíèíãèñìè, ôàìèëèÿñè, èø ëàâîçèìè, ó ³à¿äàãè áîø¿à èëè¿ñºçëàðíè àéòèá òàíèøòèðàäè.

Àãàð ñèçíè ðà³áàðëèê ëàâîçèìèãà ¿ºéèøñà, ñèçíè ºðèí-áîñàðèíãèç âà ¸ðäàì÷èíãèç òàíèøòèðàäè.

À¸ëíè ýðêàê êèøè áèëàí òàíèøòèðà¸òãàíäà, à¸ëãà ¿àðàòà:«Ôàëîí÷è Ôàëîí÷èåâíà, ñèçãà Ôàëîí÷è Ôàëîí÷èåâè÷íè òà-íèøòèðèøãà ðóõñàò ýòèíã» ¸êè «Òàíèøòèðèøãà ðóõñàò ýòñàí-ãèç: áó êèøè Ôàëîí÷è Ôàëîí÷èåâè÷» äåá ìóðîæààò ¿èëèíà-äè.

Bu tanishuv parchasidir. Asarning to‘liq versiyasihttps://kitobxon.com/oz/asar/2111 saytida.

Бу танишув парчасидир. Асарнинг тўлиқ версиясиhttps://kitobxon.com/uz/asar/2111 сайтида.

Это был ознакомительный отрывок. Полную версию можнонайти на сайте https://kitobxon.com/ru/asar/2111