burmese version 28 - · pdf file6 trswfpof ( 28 ) / =o*kwfv / 2007 jrefrmedik if ah...

16
trS wf pOf ( 28 )/ =o*k wf v / 200& 1 avmuygvOya'a&;&mpmapmif

Upload: doanxuyen

Post on 06-Mar-2018

216 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

trSwfpOf ( 28 )/ =o*kwfv / 200& 1

avmuygvOya'a&;&mpmapmif

trSwfpOf ( 28 ) / =o*kwfv / 20072

jrefrmEdkifiHa&S›aersm;aumifpD

avmuygvOya'a&;&mpmapmift r S w f p O f (28) 2 0 0 7c k E S p f / -o*kwfv

jrefrmEdkifiHa&S ›aersm;aumifpD

..............................................................................................xkwfa0jzef@csd - jrefrmEdkifiHa&S›aersm;aumifpD

rlydkif - jrefrmEdkifiHa&S›aersm;aumifpDrsufESmzkH;'DZdkif;ESifhuGefjyLwmpmpD - udkaZmfaZmfowfyHkowf!$ef; - Oya'a&;&moHk;oyfo!fhtzGJ@

ynmay;a&;twGuf xyfqifh ul;,ljzef@cs dr _rsm;udk tm;ay;onf?

Oya' ynmjzifh vl@tzGJ@tpnf;. +idrf;csrf;r_udk wnfaqmuftHh

axmufyHho!fhtzGJ@tpnf; - Friedrich Naumann Stiftung (FNS)

trSwfpOf ( 28 )/ =o*kwfv / 200& 3

avmuygvOya'a&;&mpmapmif

rmwdumtajccHOya'a&;&m

Ò etz. zGJ@pnf;yHktajccHOya'a=umifh vl@tzGJ@tpnf;twGif; yÉdyuQydkrdk}uD;xGm; jyif;xefvmrnfjzpfa=umif; Oya't&oHk;oyfwifjycsuf

Ò zGJ@pnf;yHktajccHOya'ESifh vlxktcef;u¾

(tydkif; -1) zGJ@pnf;yHktajccHOya' ay:aygufvma&;twGuf vlxk&J@ tcef;u¾/

(tydkif; -2) vlxk. tcGifhta&;udk umuG,fazmfaqmif rnfh zGJ@pnf;yHk tajccHOya'/

(tydkif;-3) etz&J@ zGJ@pnf;yHktajccHOya'rlrsm;udktrsdK;om;nDvmcHxJrSm jyifcGifh/ zsufcGifh wu,f&SdEdkif&J@vm;/

(tydkif; -4) zGJ@pnf;yHktajccHOya'&Sdw,f qdk&HkeJ haumif;wJh wdkif;jynfjzpfvmEdkifyghrvm;/

(tydkif; -5) Oya'pdk;rdk;a&;tajccHrS zGJ@pnf;yHktajccHOya'udk csnf; uyfjcif;/

(tydkif; -6) pD;yGm;a&;zHG@+zdK;wdk;wufr_udk zGJ@pnf;yHktajccHOya'ESifh tnDb,fvdkaz:aqmifrvJ/

w&m;Oya'pdk;rdk;a&;

Ò w&m;Oya'pdk;rdk;a&;ESifh jrefrmEdkifiH/

Ò +idrf;csrf;pGm 0wfðyqkawmif;olrsm;udk Oya'rJzrf;qD;csKyfaESmifppfaq;jcif;ESifh ywfoufo!fh Oya'ydkif;qkdif&m oHk;oyfcsufrsm;

ydkif;jcm;pdwfjzmoHk;oyf&m

Ò t=urf;zufr_rsm;eSifh Oya'qef@usifcsdK;azgufr_rsm; usL;vGefvSsuf&Sdaom

jynfaxmifpk}uHhckdifa&;ESifhzGH@+zdK;a&;toif;tm; rw&m;toif;tjzpfa=ujim&efvdktyfa=umif; xkwfjyefcsuf/

Ò jrefrmEdkifiHtwGif; qENjyr_ESifhywfoufI aqG;aEG;oHk;oyfcsufrsm;/

Ò anmifESpfyif nDvmcHrS zGJ@pnf;yHktajccHOya'rlrsm;tay: aqG;aEG;oHk;oyfjcif;

jrefrmEdkifiHa&S ›aersm;aumifpDP.O. Box 144, Mae Sot, Tak- 63110, Thailand

E-mail ; [email protected], Website; www.blc-burma.org......................................................................................................

tajccHOya'a&;&mpmapmif/ trSwfpOf (28) 2007 ckESpf/ -o*kwfv

pmrsufESm

4

18

22

26

30

34

38

42

50

59

62

69

trSwfpOf ( 28 ) / =o*kwfv / 20074

jrefrmEdkifiHa&S›aersm;aumifpD

(OD;atmifxl;onf e,fpyftajcpdkufjrefrmEdkifiHa&S›aersm;aumifpD. taxGaxGtwGif;a&;rSL;jzpf+yD; atmufazmfjycsufrsm;onf jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHtrsKd;om;aumifpDu }uD;rSL;usif;yaom Zlvkdifv (15)&uf/ owif;pm&Sif;vif;yGJwGif OD;atmifxl;. ajym=um;csufrsm;rSaumufE_wfcsufrsm;jzpfonf?)

rSwfwrf;Xme

ed'ge f;ºuGa&mufvm=uwJh trsKd;om;aumifpDacgif;aqmifrsm;/ v$wfawmfudk,fpm;

vS,f}uD;rsm;/ nDvmcHwufcJhwJh rdwfaqGrsm;tm;vkH;udk aus;Zl;wifygw,f? ckeuu|efawmfwdk@aemufrSa&mufvmwJh udk,fpm;vS,f}uD; OD;cGefjrifhxGef; ajymwJhtcsufw&yfuae pwifygr,f? thJ'gu bmvJqdkawmh txJrSmjzpfaewJhtajctaeyg?zGJ@pnf;yHktajccHOya' w&yf&Sdwm[m r&Sdwmxufydkaumif;w,fqdkwJh pOf;pm;csuf}uD;ay:aew,fqdkwJh OD;cGefjrifhxGef; ajymwJhtcsufyg? u|efawmfwdk@vnf; tJ'Dowif;awG=um;ae&w,f? rD'D,mrSm vnf;=um;ae&w,f? zGJ@pnf;yHktajccHOya' tck vkH;0r&Sdbl;?r&Sdwmxufpm&if etz zGJ@pnf;yHktajccHOya'ay:vm&if taygufuav;awG&Edkif+yD;awmh 'Dtaygufuav;awGuae+yD; qufvuf aqmif&GufoGm;r,fqdk&ifawmhwdkif;jynftwGuftusKd;&SdoGm;Edkifw,f? tJ'DpOf;pm;csufawGjzpfaew,f? u|efawmfaqG;aEG;wifjycsifwJh tcsufuawmh 'g[mwu,fvufawG@ jzpfEkdif&J@vm;qdkwmudktrsKd;om;nDvmcHu csrSwfxm;wJh tajccHrlawGtay:rSm oHk;oyfwifjyrSm jzpfygw,f?tcsuf (3) csuf wifjyvdkygw,f?

zJ GŒpnf;yHktajccHOya'[lonfyxrwcsufubmvJqdkawmh zJG@pnf;ykHtajccHOya'qdkwm vlxk&JhtcGifht

a&;udkjyXmef;xm;+yD;awmh tpdk;&&JhvkyfydkifcGifhawGudkuef@owfxm;wJhpmwrf;jzpfw,f?tJ'Dvdk pmwrf;rsKd;jzpfrSomv#if zJG@pnf;ykHtajccHOya'[m &Sdwmaumif;rSmjzpfw,f?bma=umifhaumif;vJqdkawmh tJ'DvdkzJG@pnf;ykHtajccHOya'ay:vm&if vuf&SdwnfqJOya'awGxJuae+yD;awmh rw&m;wJhOya'awGtm;vkH;udkzsufodrf;vdk@&w,f? aemufjyXmef;wJhOya'awG[mvnf;yJ tJ'DzJG@pnf;ykHeJ@qef@usifvdk@r&bl;? tJ'D zJG@pnf;yHktwdkif;jyXmef;&rSmjzpfw,f? 'kwd,tcsufubmvJqdkawmh zJG@pnf;ykHtajccHOya'[m t

tajccHOya'a&;&m

etz. zGJ @pnf;yH ka =umifhvl @tzGJ @tpnf;twGi f;yÉ dyuQy d kr d k }uD;xGm; jyi f;xefvmrnfjzp fa =umif;

Oya't&oH k;oyfwif jycsuf

trSwfpOf ( 28 )/ =o*kwfv / 200& 5

avmuygvOya'a&;&mpmapmif

wdwfujzpf&yfawGudk jyefvnfokH;oyf/ vuf&Sd&ifqdkifae&wJhjy\emawGbmha=umifhjzpfyGm;&w,fqdkwJh ta=umif;t&if;udk&SmazG/ tem*wfrSm taumif;bufudk OD;wnfajymif;vJEdkifzdk@ a&;qJGjyXmef;&wmjzpfw,f? 'ga=umifh zJG@pnf;yHktajccHOya'[m wu,fhudk av;eufwJh oabmaqmifygw,f? 'DvdkzJG@pnf;ykHrsKd;ay:vm&ifawmh ckeu OD;cGefjrifhxGef; ajymwJhtajctaersKd;jzpfaumif;jzpfEdkifygw,f? aemufwwd,eJ@ ta&;t}uD;qkH;tcsufu bmvJqdkawmh zJG@pnf;ykHtajccHOya'[m yÉdyuQawGudk+idrf;csrf;pGmajz&Sif;EdkifwJh tajccHuae+yD;awmh vl@tzJG@tpnf;eJ@ wdkif;jynf&Jh z GH@+zdK;wdk;wufr_twGuf}uD;rm;wJhtaxmuftyHh jzpfapzdk@vkdygw,f? 'Dtay:uae+yD; etz&Jh zJG@pnf;ykHudk qef;ppf=unfh&r,f? qef;ppf=u!fhzdk@vdkw,f?

rw&m;aomwnfqJOya'rsm;udpPtajccHtcGifhta&;rsm;qdkif&mjyXmef;csufvdk@ ajymvdk@&wJhtcsufawGudkwif

jycsifygw,f? tJ'gubmvJqdkawmh yk*~dKvfa&;vkH+cHKr_eJ@ ywfoufwmjzpfygw,f? yk*~dKvfa&;vkH+cHKr_eJ@ywfouf+yD;awmh tydk'f (35) rSm wifjyxm;wm&Sdw,f? wcsdK@ynmwwfawGawmif rsufpdvnfoGm;wm&Sdw,f? ckeajymwJh zGJ@pnf;yHktajccHOya' w&yf&Sdwmydkaumif;w,fqdkwJh pOf;pm;csufrsKd;rSm'grsKd;awGvnf;ygw,f? omref=u!fhvdkuf&ifawG@vdk@&ygw,f? “b,fol@udkrS pD&ifydkifcGifh&SdwJh w&m;ol}uD;&Jh csKyfrdef@r&&SdbJeJ@ (24)em&DxufydkI csKyfaESmifxm;jcif;rjyK&/ tJ'DvdkjyXmef;xm;wmjzpfw,f?” omref=unfhvdkuf&ifawmh odyfaumif;aewmyJ? a&S›rSmbmygvJqdkawmh “wnfqJ Oya'w&yf&yft&cGifhðyo!fh udpPrSwyg;” tJ'gudk u|efawmfwdk@ zGJ@pn;fyHktajccHOya' oabmt&bmac:ovJqdkawmh c|if;csufjyXmef;csufvdk@ ac:w,f? “wnfqJOya' w&yf&yft&qdk&ifawmh csKyfcGifh&Sdw,f? 'grSr[kwfvdk@&Sd&ifawmh (24) em&Dxuf ydkcsKyfcGifhr&Sdbl;? ”'DvdkoabmeJ@ jyXmef;xm;wmjzpfw,f? wnfqJOya'w&yf&yfqdkawmh u|efawmfjyefavhvm=u!fhw,f? avhvm=u!fhwJhtcgusawmh wnfqJOya' awmfawmfrsm;rsm; awG@&w,f? Oyrmqdk=uygpdk@? wnf qJOya'rSm wcdsK@Oya'awG&Sdw,f? (1975)ckESpf EdkifiHawmftm; aESmifh,SufzsufqD; olrsm;. &efrSumuG,fo!fh Oya'/ 'D Oya'[mtqdk;qkH;Oya'jzpfw,f? tJ'D Oya't& ,ae@tcsdefrSm vlwa,mufudk(5) ESpftxdcsKyfxm;vdk@&w,f? 'D Oya'eJ@ a':atmifqef;pk=unfudk,fwdkif vuf&SdtcsKyfcH ae&qJjzpfr,f? tJ'D Oya'quf&Sdaew,f? etz &J@ zGJ@pnf;yHktajccHOya'ay:vmayr,fhtJh'Dtcsuf[m &Sif;aew,f?

rw&m;Oya'rsm;zsufodrf;a&;aemuftcsufwckudk jyef&Sif;jyvdkygw,f? tajccHtcGifhta&;rsm;u¾rSm

vGwfvyfpGmxkwfazmfajymqdkcGifh/ pnf;±kH;cGifh/ pka0;cGifheJ@qdkifwJhjyXmef;csufjzpfw,f? tJ'DjyXmef;csufuta&;}uD;wJhjyXmef;csufwcsufjzpfygw,f? tJ'g tydk'f (10) rSm jyXmef;xm;w,f? t"du bmvJqdkawmh vGwfvyfpGmxkwfazmfajymqdkcGifh/ pnf;±kH;cGifh/ pka0;

trSwfpOf ( 28 ) / =o*kwfv / 20076

jrefrmEdkifiHa&S›aersm;aumifpD

cGifheJ@qdkifwJhjyXmef;csufjzpfw,f? wifjycsifwJhtcsufubmvJqdkawmh “EdkifiHom;wdkif;onf EdkifiHawmfvkH+cHKa&;/ w&m;Oya'pdk;rdk;a&;/ &yf&Gmat;csrf;om,ma&; odk@r[kwfjynfolwdk@. udk,fusifhw&m;tvdk@iSmjyXmef;xm;onhf Oya'rsm;ESifh rqef@usifv#if”qdkwmyg+yD;om;jzpfw,f? vuf&Sd etz }udKufovdkjyXmef;xm;wJh zdESdyfwJhOya'awGtawmfrsm;rsm; &Sdw,f? tJ'DOya'awGeJ@rqef@usifbl;qdk&ifawmh xkwfazmfajymcGifh&Sdw,f? usefwmawG u|efawmfwdk@ajymcGifhr&Sdbl;? (1974) Oya'rSm tJ'DoabmrsKd;jyXmef;xm;cJhw,f? qdk&S,fvpfpD;yGm;a&;pepfudk rqef@usifv#if vGwfvyfpGmpnf;a0;cGifh/pk±kH;cGifh/ qENjycGifh&Sdw,f? tJ'D zJG@pnf;ykHxGufvmwJhtcgusawmh (1974) rSm tvkyform;awG qENjy=uw,f? zJG@pnf;ykHudkif+yD;qENjyw,f? u|efawmfwdk@rSm zJG@pnf;ykHt&'DtcGifhta&; &SdoGm; +yDwJh? qENjyr_udk 'dkif; 'dkif; 'dkif; qdk+yD;ypfcwfESdrfeif;cJhw,f? +yD;awmhbm&Sif;ovJqdkawmh rif; wdk@rawG@bl;vm;wJh/ zJ G@pnf;ykHujyXmef;xm;w,f?qdk&S,fvpfpD;yGm;a&;pepfudk qef@usif vdk@r&bl;? qef@usif&if pnf;a0;cGifhr&Sd? pk±kH;cGifhr&Sd?ajymqdkcGifhr&Sd? 'DvdkvlxkawG cHcJh&wmjzpfw,f? 'Dtwdkif;yJ aemufwcgydkqdk;wJh tajctaeeJ@ cH&OD;r,f? 'DjyXmef;csuf a=umifhjzpfw,f? u|efawmfwifjycsifwJhtcsufu tckajymaewJh vGwfvyfpGm xkwfazmfajymqdkcGifh/ pnf;a0;cGifh/ pk±kH;cGifhawGudk uef@owfxm;wJhwnfqJOya' awG&Sdw,f? (1950) ta&;ay:pDrHr_tufOya'/ (1975) EdkifiHawmfumuG,fa&;Oya'/ (1988) tzJG@tpnf;rsm;zJG@pnf;jcif;qdkif&mOya'/ (1996) trsKd;om;nDvmcHtm; qef@ usifaESmifh,Sufjcif;rSumuG,fo!fhOya'/ (1962) ykHESdyfOya'/ (1985)ADG'D,dkOya'/ (1996) uGefysLwmenf;ynmOya'/ (1996) ±kyf&SifOya' 'DOya'wGtm;vkH;[m ckeuajymwJh vGwfvyfpGmxkwfazmfajymqdkcGifh/ a&;om;cGifh/ jzef@csdcGifhawGudkuef@owfxm;wJh Oya'awGjzpfw,f? tJh'DzdESdyfwJh Oya'awGquf&Sdae+yD;awmhvlxk&J@ vGwfvyfpGmxkwfazmfajymqdkcGifh/ pnf;±Hk;cGifh/ pDwef;vS!fhvnfcGifhawGjiif;y,fcH&OD;rSm jzpfw,f?

ra&mif&mqDvl;zGJŒpnf;yHku|efawmfqufwifjycsifwmuawmh zJG@pnf;ykHt&Oya'jyKa&;u¾jzpfygw,f?

Oya'jyKa&;u¾eJ@ywfouf+yD;awmh etzunDvmcHwufaewJh udk,fpm;vS,fawGtm;vHk;udka&mvlxkudkyg enf;ynmt&EdSyfpufxm;wmawGtrsm;}uD;&Sdw,f? wl;ajrmif;udpPawG/ a&umwmudpPawG/ ig;zrf;wJhudpPawG tJ'D[mvnfxGufaew,f? u|efawmftJ'Dbufurwifjybl;? t±kd;&Sif;qkH;u¾uaewifjyrSmjzpfw,f? tJ'gubmvJqdkawm hOya'jyKwJhtcgrSmu|efawmfwdk@wdkif;jynfrSm&ifqdkifae&wJh jy\emubmvJqdkawmh Oya'jyKa&;vkyfief;pOfwckvkH;rSmvlxk&Jhyg0ifywfoufjcif;udkpepfwus jiif;y,f cH&jcif;omjzpfw,f? tJ'DudpPjzpfaeor# umvywfvkH; }udKufwJhv$wfawmfrSm}udKufwJhOya'jyKyg? usaemfwdk@vdkcsifwJh Oya'xGufvmrSmr[kwfbl;? vlxktusKd;jyKwJhOya'xGufvmrSmr[kwfbl;? vlxkudkzdESdyfwJh Oya'qufxGufvmr,f? tJ'gudkusaemf

trSwfpOf ( 28 )/ =o*kwfv / 200& 7

avmuygvOya'a&;&mpmapmif

wifjycsifw,f? tJ'Dawmh Oya'jyKa&;u¾udk zJG@pnf;ykHtajccHOya'±_a'gifhuaepOf;pm;zdk@vkdtyfvmw,f?

yGifhvif;jrifomr+qdwfokOf;usaemftcsuf (9) csufwifjyvdkygw,f? wcsufubmvJqdkawmh Oya'ðy

aewJhtcsdefrSm owif;pmwGuae+yD;awmh usaemfwdk@udk,fpm;vS,fawGjyKaewJh Oya'eJ@ywfouf+yD;awmhaqG;aEG;wifjycGifh&Sd&r,f? a&;om;wifjycGifh&Sd&r,f? 'gudkvkH;0zdwfac:&r,f? vuf&Sd etz nDvmcHrSm b,fudk,fpm;vS,frSraqG;aEG;bl;? 'kwd,wcsufuu|efawmfwdk@udk,fpm;vS,fawGu Oya'ðyaewJhtcsdefrSm vlxktoif;tzJG@awGuae+yD;awmh u|efawmfwdk@ v$wfawmfudk wifjycGifh&Sd&r,f? wwd,tcsufu tJ'DtcsdefrSmynm&SifawGuvnf; olwdk@&J@okawoeðycsufawGudkwifjycGifh&Sd&r,f? u|efawmfb,fvf*sD,H v$wfawmfrSm avhvmcGifh&cJhw,f? v$wfawmfuynm&SifawGudkzdwfac:w,f? u|efawmfwdk@u tck ody`Henf;ynm&yfqdkif&mOya' jyXmef;awmhr,f?cifAsm;wdk@ tjrifudkwifjyyg? ynm&SifawG wifjycGifh&Sdw,f? aemufwcg Oya'ðyaewJhtcsdefrSm wuUodkvfawGrSmOya'eJ@ ywfouf+yD;awmh aqG;aEG;jiif;ckefr_awG&Sdae&r,f?aemuf wcsufu w&m;pD&ifa&;u¾eJ@ ywfouf+yD;awmh Oya'ðy&if w&m;ol}uD;awGudk yg0ifywfoufcGifh ay;zdk@vdkw,f? aemufwcsufu ta=umif;jcif;&mtvdkufOyrm u|efawmfwdk@ HIV/AIDS eJ@qdkifwJhudpPudk jyXmef;awmhr,f? obm0 ywf0ef;usifqdkif&m udpPudkjyXmef;awmhr,f? ajrudpPudkjyXmef;awmhr,fqdk&if 'geJ@ywfoufvdk@oufqdkifwJhyk*~dKvfawGudk zdwfac:wifjycGifhjyK&r,f? aemufwcg v$wfawmfxJrSm Oya'ðya&;udpPawGudk aqG;aEG;ae=uwmudkvnf; ADG'D,dk±dkuf+yD;awmhjzef@csdcGifh&Sd&r,f?aemufwcsufu v$wfawmfxJrSmaqG;aEG;aewJhtcsdefrSm vlxkawG wufa&mufem;axmifcGifh&Sd&r,f? aemufqkH;wcsufubmvJqdkawmh v$wfawmfu Oya'jyKa&; udpPeJ@ywfouf+yD; aqG;aEG;wJh rSwfwrf;awGtukefvkH;udk vlxkavhvmcGifh&atmif pepfwusxkwfa0jzef@csd&r,f? 'DvdktcsuftvufawG b,fv$wfawmfudk,fpm;vS,f/ etznDvmcHudkwufwJh v$wfawmfudk,fpm;vS,fawGaqG;aEG;wmudk etznDvmcHrSmu|efawmfwdk@ r=um;cJhbl;? &SdrSmvnf;r[kwfbl;? etz &Jh rlxJrSm vkH;0rygbl;?'DvdkjzpfpOfrsKd;awGr&SdbJeJ@ }udKufwJhyk*~dKvfwufjyK/ Oya'awG[m rw&m;wJhOya'awGqufjzpfaeOD;rSmyJ?

w&m;pD&ifa&;r¾dKif vGwfvyfr+aemufwcku w&m;pD&ifa&;eJ@ywfoufwJhu¾jzpfw,f? w&m;pD&ifa&; eJ@ywf

ouf+yD;awmh (2) csufwifjycsif ygw,f? tJ'gbmvJqdkawmh 'Drdkua&pDEdkifiHaw GrSmusifhokH;wJhw&m;pD&ifa&;? tJ'Dw&m;pD&ifa&;eJ@ywfouf+yD; awmh (2) ydkif;&Sdygw,f? wydkif;ubmvJqdk&if w&m;pD&ifa&;r¾dKifvGwfvyfr_jzpfw,f? aemufwcsufu bufrvdkuf

trSwfpOf ( 28 ) / =o*kwfv / 20078

jrefrmEdkifiHa&S›aersm;aumifpD

wJhw&m;pD&ifa&;jzpfw,f? 'gu 'Drdkua&pDEdkifiHawGrSmusifhokH;+yD;awmh &SdoifhwJhw&m;pD&ifa&;rljzpfygw,f? atmufrSm etzcsrSwfxm;wJh rl (3) csufeJ@,SOf=unfhyg? =unfhvdkuf&ifomreftm;jzifhwlovdkvdk&Sdw,f? bmha=umifhvJqdkawmh “Oya'ESifhtnD vGwfvyfpGmw&m;pD&ifa&;” [æigwdk@rif;wdk@udkay; xm;wmyJ/ u|efawmfwdk@&SdoifhwJhrlubmvJqdkawmh “w&m;pD&ifa&;r¾dKifvGwfvyfr_” jrefrmpmudk=u!fhvdkufyg? omreftm;jzifh=u!fh&ifwlovdkvdkyJ? u|efawmfwifjycsifwJhtcsufu 'DOpPmvkH;0ajzmifhajzmifh}uD; qef@usifaew,f? bmha=umifhqef@usifovJqdkawmh u|efawmfwdk@ajymwJhw&m;pD&ifa&;r¾dKifvGwfvyfr_qdkwm (Institutional Independence) jzpfw,f?w&m;pD&if&mrSmr¾Kdift&vGwfvyfaew,f? atmufu etzajymwJhrlubmvJqdkawmh olwdk@csxm;wJhOya'abmifxJae+yD;awmh w&m;pD&ifcGifh&Sdw,f? 'DESpfcku vkH;0ajzmifhajzmifh}uD;qef@usifaew,f? w&m;pD&ifa&; r¾dKifvGwf vyfr_udk b,fvdkqkH;jzwfrvJ? b,ftcgrSmw&m;pD&ifwmudk vGwfvyfw,fvdk@ ajymrvJ? b,ftcgrSmrvGwfvyfbl;vdk@ajymrvJ? yxrwcsufu w&m;ol}uD;udk b,folu b,fvdkcef@xm;ovJqdkwmodzdk@vdkw,f? 'kwd,wcsufu w&m;ol}uD;awG&m xl;wnf+rJr_udk b,fvdktmrcHovJqdkwmodzdk@vdkw,f? wwd,tcsuf w&m;ol}uD; awGudkb,ftcgrSmðzwfydkifcGifh&SdovJ? b,foluðzwfrvJ? b,fvkdjzKwfrvJqdkwm udk taotcsmjyXmef;xm;&rSmjzpfw,f? aemufwcsufu w&m;ol}uD;&JhvpmeJ@tokH; pm;&dwfawGudk b,fvdkpDpOfay;ovJ? w&m;ol}uD;vpmawGudk tpdk;&qDuvufjzef@ cHawmif;ae&ifw&m;ol}uD;rvGwfvyfawmhbl;? aemufwcsufu w&m;pD&ifa&;,E W&m;vnfywfzdk@twGufvdktyfwJhb¾maiGa=u;udk b,fvkdpDpOfay;ovJ? tJ'D ,E W&m;wckvkH;twGufbwf*suf(Budget)b,fuvmovJ? aemufwcsufu w&m;pD&ifa&;ydkif;qdkif&meJ@ywfouf+yD;awmh Oya'jyXmef;r_awGtay:rSmb,fvdkoufa&mufr_awG &SdovJ?aemufqkH;wcsufuawmh w&m;±kH;awGudkb,favmufxdatmifvkyfydkif cGifhawG/=uyfrwfykdifcGifhawG tyfESif;xm;ovJ? tJ'g[m bmudkqdkovJqkdawmh Oya' jyKa&;tkyfcsKyfa&;ydkif;qdkif&meJ@ywfouf+yD; w&m;ol}uD;ub,favmuftxdvkyfydkifcGifh &SdovJ?'Dtcsuftm;vkH;aygif; (7) csufeJ@ tajccHtm;jzifh wdkif;wm+yD;awmhrSom u|ef awmfwdk@zJG@pnf;ykHtajccHOya'rSm 'D Idea udkvufcH&if w&m;pD&ifa&;vGwfvyfr_udk vufcH&iftcsuf (7) csufudk x!fhoGif;jyXmef;zdk@vdkygw,f?

1947 zGJŒpnf;yHktajccHOya'tJ'DtajccHuae u|efawmfwdk@u w&m;ol}uD;csKyfudkcef@wJhudpPudk E_dif;,SOfwif

jyygr,f? tJ'gbmvJqdkawmh (1947) ckESpf zJG@pnf;ykHtajccHOya'yk'fr (140) jzpfw,f?(1947) tajccHOya'rSmtm;enf;csufawGtrsm;}uD;&Sdw,f? wcsdefwnf;rSmyJ tm;aumif;csufawGvnf; trsm;}uD;&Sdygw,f? tJ'Dtm;aumif;csufu u|efawmfwdk@*k%f,l&rSmbmvJqdkawmh (1947) zJG@pnf;ykHtajccHOya'atmufrSm w&m;pD&ifa&; vGwfvyfr_&SdcJhw,f? 'gordkif;jzpfygw,f? tJh'Dtcsdefwkef;u w&m;ol}uD;csKyfudk b,fvdkcef@

trSwfpOf ( 28 )/ =o*kwfv / 200& 9

avmuygvOya'a&;&mpmapmif

ovJ? tcsuf (3) csufwifjyygr,f? wcsufubmvJqkdawmh 0ef}uD;csKyfeJ@wdkifyif&w,f? 'kwd,tcsufu v$wfawmfESpf&yf&JhwJGzuf tpnf;ta0;&JhoabmwlnDcsufeJ@cef@&w,f? wwd,tcsufu EdkifiHawmforRwucef@&w,f? tcsufokH;csufygw,f?enf;enf;&Sif;jycsifwJhtcsufubmvJqdkawmh 0ef}uD;csKyfeJ@wdkifyif&w,fqdkwmu tJ'Dwkef;u (1947) zJG@pnf;ykHtajccHOya't& 0ef}uD;csKyfuw&m;ol}uD;csKyfudk cef@cGifhr&Sdbl;?wdkifyifvdk@yJ&w,f? bmha=umifhvJ? 0ef}uD;csKyfu olutkyfcsKyfa&;tm%mudktjrifhqkH;udkifxm;wJhyk*~dKvfjzpfw,f? wifjycsifwJhtcsufu (1947) zJG@pnf;ykHtajccHOya't&w&m;ol}uD;csKyfudkcef@wmu tkyfcsKyfa&;ydkif;qdkif&mu r[kwfbl;? w&m;ol}uD;csKyfudkcef@wm u orRwjzpfw,f? omreftm;jzifh=u!fh&if etz&JhtajccHrlrSmvnf; orRwqdkwmudk okH;xm;awmh tJ'D[mudkaocsmem;rvnfwJholu b,fvkdrSpOf; pm;vdk@r&bl;?'gtwlwlyJvdk@xifw,f? 'gayr,fhvkH;0uGmygw,f? b,frSmuGmovJ qdkawmh (1947)zJG@pnf;ykHtajccHOya'rSmorRwu EdkifiHh*k%faqmiforRwyJjzpfw,f? EdkifiHhusufoa&aqmif orRw jzpfw,f? orRwrSmtkyfcsKyfa&;tm%m vkH;0 r&Sdbl;? 'gha=umifh orRwudkcef@cGifhay;xm;w,f? (1947) zJG@pnf;ykHtajccHOya'rSm w&m;ol}uD;csKyfudkcef@wm odyfynmygw,f? vGwfvyfa&;&+yD;pacwf u|efawmfwdk@acgif;aqmifawG odyftajrmftjrif}uD;w,f? 'Dvdkcef@cJhwJhtcgrSm w&m;ol}uD;csKyfeJ@ w&m;pD&ifa&;r¾dKif[m vGwfvyf+yD; vlxktcGifhta&;awGudk tawmfrsm;rsm; umuG,fapmifha&SmufcGifh&cJhw,f?tJ'Dacwfuqdk&if 0ef}uD;csKyfOD;Eku ol@&Jht wdkuftcHEdkifiHa&;orm;awGudkzrf;wJh tcgwdkif;rSm w&m;±kH;csKyfudkwifwJhtcgrSm w&m;±kH;csKyfuae+yD;awmh a&S›awmfoGif;pmc|efawmftrdef@udk xkwf+yD;awmh v$wfay;vdkuf wmawGtrsm;}uD;&SdcJhw,f? 0ef}uD;csKyfOD;Ekudk,fwdkifu nnf;jiLcJhwmawG&Sdw,f? tJ'D avmuftxdatmif vGwfvyfr_&SdcJhw,f?

twdwfESihf tem*wfv$wfawmfetz&JhtajccHrlusawmh EdkifiHawmforRwucef@r,f? orRwcsif; uGmoGm;+yD?

EdkifiHawmforRwu tkyfcsKyfa&;tm%mudk &mE_ef;jy!fhudkifxm;w,f? olu w&m;ol}uD;csKyfudkcef@rSm? v$wfawmf&JhoabmwlnDcsufeJ@ cef@oGm;r,f? wlovdkvdkyJ/ 'gayr,fh rwlwJhtcsufubmvJqkdawmh v$wfawmfcsif;urwlawmhbl;? (47) v$wfawmfrSm v$wfawmftrwfawGtm;vkH;u a&G;aumufwifajr‡mufjcif;cH&olawG/ tcketzv$wfawmfu tm;vkH;odwJhtwdkif;yJ? tenf;qkH; (4) ykH (1) ykHu ppfAdkvfawGygawmhr,f? 'Dv$wfawmf b,fvkdtajctae&Sdw,fqdkwmcef@rSef;vdk@&w,f? wwd,tcsufu tqdk;qkH;u bmvJqdkawmh (47) zJG@pnf;ykHatmufrSm v$wfawmfrSm vGwfvGwfvyfvyf jiif;ckefaqG;aEG;vdk@&w,f? vGwfvyfa&;&+yD;acwfrSm OD;bOD;udkw&m;ol}uD;csKyfcef@zdk@}udK;pm;w,f? uef@uGufcsufawGtrsm;}uD;ay:vmw,f?OD;bOD;udkrcef@oifhbl;? bma=umifhvJqkdawmh OD;bOD;[m t*FvdyfacwfrSm tr_xrf;aumif;&cJhw,f? qmbJG@ &cJhwm? 'DvdkvlrsKd;udk oGm;cef@&if usKyfwdk@wdkif;jynf }uD;epfem

trSwfpOf ( 28 ) / =o*kwfv / 200710

jrefrmEdkifiHa&S›aersm;aumifpD

rSmaygh? jyif;jyif;xefxefaqG;aEG;jiif;ckHcJh=u+yD;rS OD;bOD;&J@ Oya'ynmt&nftcsif;udkav;pm;todtrSwfðywJh tajccHeJ@ w&m;ol}uD;csKyftjzpf cef@cJhw,f? w&m;ol}uD;csKyfoufwrf;jy!fhawmh OD;bOD;u EkdifiHawmforRwjzpfoGm;w,f? OD;bOD;EkdifiHawmforRwtjzpfuae t+idrf;pm;,loGm;awmh OD;bOD;ae&mrSm w&m;ol}uD;csKyftjzpf wm0efxrf;aqmifcJhwJh a'gufwmodrf;armifudk orRw wifoifh§rwifoifh v$wfawmfxJrSm v$wfawmfxJrSm jiif;cHkaqG;aEG;cJh=uw,f? rwifjzpfcJhbl;? bma=umifhvJqdkawmh OD;bOD;udkw&m;ol}uD;csKyftjzpfuae EkdifiHawmforRw wifcJh+yD; aemufxyfw&m;ol}uD;csKyfwOD;udk EkdifiHawmforRxyfwifOD;r,fqdk&if tpOftvmjzpfoGm;Ekdifw,f? aemifvmr,fhw&m;ol}uD;csKyfawG[m EkdifiHa&;orm;awGeJ@ aygif;+yD; EkdifiHawmforRwjzpfa&;udk vHk;yrf;=ur,fqdk&if w&m;pD&ifa&;vGwfvyfr_udk xdcdkufEkdifw,f æ æqdk+yD; a'gufwmodrf;armifudk orRwrcef@cJhbl;? tJh'Dwkef;u v$wfawmf&J@ aqG;aEG;csufawG odyfpdwf0ifpm;p&m aumif;w,f? v$wfawmf[m *k%fusufoa&&SdcJhw,f? 'gayr,fh etzzGJ@pnf;yHkt&qdk&if v$wfawmf u bmudkaqG;aEG;&rvJqkdawmh wcsufyJaqG;aEG; &r,f?tJ'gubmvJqdkawmh w&m;ol}uD;csKyf&Jht&nftcsif;rjy!fhpkHbl;vdk@ txift&Sm;rjyEdkif&if orRw wifwJh yk*~dKvfudk rif;wdk@v$wfawmfjiif;cGifhr&Sdbl;? Oya'bJG@&wa,muf/ etzppfwyfu avhusifhay;xm;wJhppfAdkvfwa,muf/ ppfOya'ausmif;qif;wa,mufudk w&m;ol}uD;csKyf wifay;vdkuf+yD? 'gayr,fh 'Dvl[mt&nftcsif;r&Sdbl;vdk@bmeJ@ oufaojyrvJ? Oya' bJG@&aew,f? ol@rSmw&m;ol}uD;tawG@t}uHK&Sdaew,f?bmeJ@oufaojyrvJ? b,f avmufcufvJpOf;pm;=unfhav? tJ'Dawmh ed*kH;csKyf&&if'DjyXmef;csufutkyfcsKyfa&; tm%mudkifwJhorRwuae+yD; ol}udKufwJhw&m;ol}uD;csKyfudk cef@csifovdkcef@cGifhay; xm;wJhjyXmef;csufyJjzpfw,f? w&m;±kH;csKyfw&m;ol}uD;wOD;udkxkwfy,fwJhudpP/ (47) zJG@pnf;ykHeJ@ ,SOf=unfhapcsifygw,f? b,favmuf cufvJ? (47)zJG@pnf;ykHu w&m;pD&if a&;vGwfvyfr_udk xdef;zdk@xm;xm;wm? awmf±kHwef±kHeJ@ w&m;±kH;csKyfw&m;ol}uD;udk &mxl;wm0efuae xkwfy,fvdk@r&bl;?

bk&m;atmuf/ arsmuftxufvuf&Sd etzacwfrSm w&m;ol}uD;awG[m wa,muf+yD;wa,muf qif;vdkuf

wufvdkufjzpfae=uw,f? bmha=umifhjyKwfoGm;rSef; b,folrSrodbl;? b,fvdkjzpfrSef;vnf;rodbl;? jzKwfwJh Oya'vnf; r&Sdbl;? 1947ckESpf zJG@pnf;yHktajccHOya't&qdk&iftJ'DudpPodyfcufw,f? bmvdk@cufvJqkdawmh w&m;ol}uD;csKyfwa,mufudkjzKwfawmhr,fqdk&if v$wfawmftrwfOD;a& (4) ykH (1)yHk u vufrSwfxdk;+yD; ta=umif;=um;&w,f? yg;pyfeJ@ E_wfeJ@uef@uGufvdk@r&bl;? (4) ykH (1) ykHu uef@uGuf±kHeJ@r+yD;ao;bl;?wufwJhv$wfawmfudk,fpm;vS,fawGtm; vkH;&Jh xuf0uftenf;qkH;uaxmufcHrSomtJ'DpGyfpGJcsufudk ta&;,lzdk @pOf;pm;vdrf hr,f? ta&;r,lao;bl;? 'ga=umif hw&m;ol}uD;csKyfawGudk ta&;,lzdk@odyfcufw,f? 'gayr,fh etzzGJ@pnf;yHkrSm vG,fvG,fygyJ? bmvG,fvJqdk&if (1) csufyJ olwifw,f? EdkifiHawmf&Jh aus;Zl;opPmudk azmufzsuf

trSwfpOf ( 28 )/ =o*kwfv / 200& 11

avmuygvOya'a&;&mpmapmif

w,f qdkwJhpGyfpJGcsufeJ@ orRwuw&m;ol}uD;csKyfudk ta&;,lzdk@ tqdkjyKEdkifw,f?EdkifiHawmf&Jhaus;Zl;opPmudk azmufzsufw,f qdkwmbmvJ? etzrlrSm vnf;wvkH;rSrygbl;? b,fvkd&Sif;rvJ 'DOpPmudk? 'g[m roef@&Sif;wJh EdkifiHa&; jzpfw,f? 'gjzifh&ifOD;cGefxGef;OD;wdk@vkyfwJhudpPrsKd; tr_wifvdkuf+yD? 'gudk w&m;±kH;csKyf w&m;ol}uD;csKyf uae+yD;awmh 'Dtr_udk v$wfay;vdkuf&if EdkifiHawmfaus;Zl; opPmudk azmufzsufw,fqdk+yD;w&m;ol}uD;csKyf[m orRwutcsdefra&G;xjzKwfzdk@ tqkdðywmudkcH&vdrfhr,f? etzzGJ@pnf;yHkt&qdk&if 'DvdktajctaeawGatmufrSm w&m;ol}uD;csKyfawG tvkyfvkyf&awmhr,f?

0ef}uD;csKyfpepfESifh orRwpepfjy\emubmvJqdkawmh tkyfcsKyfa&;eJ@ywfouf+yD;awmh aqG;aEG;wJhtcgus

awmh tkyfcsKyfa&;pepftrsKd;rsKd;b,fvdk&Sdw,fqdkwmudk etzOya'ynm&SifawGu v$wfawmfudk,fpm;vS,fawGudk t}uHay;wm rawG@&bl;? tkyfcsKyfa&;u¾udk pOf;pm;awmhr,fqdk&if tenf;qkH; (2) csufawmh v$wfawmf udk,fpm;vS,frsm;acgif;xJrSm&Sdzdk@ vdkygw,f? tJ'gbmvJqdkawmh tedrfhqkH;tm;jzifh tkyfcsKyfa&;ESpfrsKd; ESpfzkH&Sdw,f? tJ'g bmvJqkdawmh 0ef}uD;csKyfOD;aqmifwJhtkyfcsKyfykHpepf/ orRw OD;aqmifwJhtkyfcsKyfykHpepfqdk+yD;(2) ck&Sdygw,f? tJ'D (2) cku vkH;0rwlbl;? 'D (2) ck&J@ tajccHav;udk enf;enf;av;u|efawmfwifjycsifw,f? 0ef}uD;csKyfOD;aqmifwJh tkyfcsKyfykHpepfrSm v$wfawmfxJrSm tEdkif&EdkifiHa&;ygwDu tpdk;&zJG@&r,f? aemufw csufu 0ef}uD;csKyfb,foljzpfr,fqdkwmrSef;vdk@ r&bl;? aemufwcsufu oG,f0dkufa&G;cs,fwifajr‡mufwmjzpfw,f? u|efawmfwdk@rJay;Edkifw,f? u|efawmfwdk@vlxku0ef}uD; csKyfudkwdkuf±dkufrJay;vdk@r&bl;? aemufwcgrwlwJha&G;cs,fwifajr‡mufykHpepfudk usifhokH;jcif;tm;jzifh 0ef}uD;csKyfudkxdef;nd‡+yD;awmha&G;Edkifw,f? EdkifiHa&;[m nd‡vdk@&w,f? nd‡uGufawG&Sdw,f? 'g[m 0ef}uD;csKyfOD;aqmifwJhpepf&J@ tajccHawGyJjzpfw,f? orRweJ@ rwlawmhbl;? Oyrm tar&duefjynf axmifpkrSm orRwpepfusifhokH;w,f? tJ'Dawmh bmuGmoGm;ovJqdkawmh tar&duefOD;aqmifwJhpepfrSmusawmh tkyfcsKyfa&;tm%m udkusifhokH;r,fhorRwudk oD;jcm;a&G;cs,fwifajr‡muf&w,f? tJ'Dawmh orRwudkrSef; vdk@&w,f? orRwpepf wu,fhppfppfrSmvlxku orRwb,foljzpfr,fqdkwmudk rSef;vdk@&w,f? orRwavmif;ESpfOD;,SOfòydifta&G;cH=uwmudk;? orRwudk wdkuf±dkuf a&G;cs,fwm? 'DESpfcku uGmygw,f? 0ef}uD;csKyfpepfrSmusawmh wdkuf±dkufa&G;cs,frSmr[kwfawmhbl;? v$wfawmfudk,fpm;vS,fawGudkvlxku rJay;a&G;vkdufw,f? a':pku v$wfawmfudk,fpm;vS,fjzpfoGm;w,f qdk=uygpdk@?u|efawmfwdk@urJay;wm a':pkudkv$wfawmfudk,fpm;vS,fjzpfatmifyJ rJay;wm? ol0ef}uD;csKyfjzpfvm;/ rjzpfvm; rajymEkdifbl;? ol0ef}uD;csKyfjzpfjcif;rjzpfjcif;[m u|efawmfwdk@vlxkeJ@ rqdkifawmhbl;? bmeJ@qdkifovJqkdawmh v$wfawmfeJ@ qdkifoGm;w,f? v$wfawmfrSm tEdkif&wJh ygwDu OD;aqmif+yD;awmhtpdk;&zJG@oGm;r,f? 'grSr[kwf&if

trSwfpOf ( 28 ) / =o*kwfv / 200712

jrefrmEdkifiHa&S›aersm;aumifpD

tJh'DtEdkif&ygwDu trwfae &mtrsm;pk&aomfjim;vnf;yJ Ed kifi Ha&;a=umifhtrwfae&mtenf;pk&wJh ygwDudk 0ef}uD;csKyfay;csifvnf;ay;r,f? 'g ol@nd‡E_dif;r_eJ@yJqdkifw,f? 'Dv$wfawmfxJrSm EdkifiHa&;t& n‡dE_dif;cGifhudk ay;xm;w,f? 'g[m &nf&G,fcsuf&Sdw,f? orRwpepf eJ@vkH;0uGmoGm;+yD; orRwpepfrSm 'DOpPmrsKd;vkH;0r&Sdawmhbl;?wu,fhorRwpepfppfppf usifhokH;wJh wdkif; jynfrSm 'grsKd;awGr&Sdawmhbl;? v$wfawmfuwjcm;/ orRwu wjcm;jzpfaew,f? v$wfawmf u Oya'jyKr,f? orRwu tkyfcsKyfr,f/ 'gyJjzpfw,f? tJ'Dawmh 'DESpfckpvkH;rSmaumif;wm&Sdw,f? tm;enf;wm&Sdw,f?orRw OD;aqmifwJhpepfrSmaumif;wm &Sdw,f?

urBmhtawGŒt}uHKrsm;ESihf csdefxdk;orRwOD;aqmifwJh tkyfcsKyfr_pepfqdk&if rsufpdxJrSmajy;jrifwm tar&duef&Sd

w,f? [dkrSmorRwOD;aqmifwJh tkyfcsKyfr_pepfeJ@oGm;aewm aumif;aewmyJ? rSefygw,f? 'gayr,fh tar&duefjynfaxmifpk[m bmha=umifhaumif;vJqdkawmhvl@tzGJ@tpnf;&J@ a,bk,staetxm; wckvkH;u aumif;aewm? ol@rSm vGwfvyfwJhtoif;tzJG@awG&Sdw,f? rD'D,m&Sdw,f? Institution awG&Sdw,f? vlxku tajccH todynm tm;aumif;w,f? twwfynm&SifawG tm;aumif;w,f? orRwudk xdef;EdkifwJh ,E W&m;awGtrsm;}uD;&Sdw,f? vkyfcsifwm vkyfvdk@r&bl;? jyefcsKyf=u!fhvdkufwJhtcgbmawG@&vJqdkawmh tar&duefjynf axmifpkuvJG&if wpfurBmvkH;rSm orRwtkyfcsKyfykHpepfeJ@oGm;wJh wdkif;jynfawG tajctaeudk jyefed*kH;csKyf=unfhwJhtcgusawmhusaemfcsKyf=unfhwmr[kwfygbl;? ynm&SifawG csKyf=u!fhwmyg? bmoGm;awG@&vJqdkawmh wwd,urBmhEdkifiHawGteufu Third world ayghAsm? (33) EdkifiHu tJh'DpepfudkcsrSwf usifhokH;w,f? tJ'D EdkifiHawGtm;vkH;vdkvdk 0±kef;okef;um;jzpfcJhw,f? awmifAD,uferf/ vdkufab;&D;,m;/ vdkufab;&D;,m;orRwqdk&if tck±kH;ygwufae&w,f?vufwiftar&duEdkifiH trsm; pkrSmorRwpepfeJ@oGm;cJhw,f? tJ'DEdkifiHawGtm;vkH;eD;yg;jy\em wufaew,f? yxr (odk@) 'kwd,urBm@EdkifiHawGrSm wEdkifiHrSmorRwpepfudkcsrSwfusifhokH;aewm? tJ'g tar&duefjynfaxmifpkudk u|efawmfajymwm? orRwpepfusifhokH;wJhEdkifiHtrsm;pk[m jy\em&Sdw,f? 0ef}uD;csKyfpepfudk usifhokH;wJhwkdif;jynfubmoGm;awG@&vJqdkawmh wwd,urBm (3) ykH (2)yHk eD;yg;EdkifiHawGrSm usifhokH;w,f?z±kdz&Jjzpfr_tawmfrsm;rsm;udk a&Smifv$JEdkifw,f? jy\emr&Sdbl;awmhr[kwfbl;? wwd,urBm@EdkifiHawG 0ef}uD;csKyf pepfudkusifhokH;wJhtcgrSm z±kdz&Jjzpfr_awGudk awmfawmhudka&SmifvJ$Edkifw,f? 'gu ynm &SifawG ed*kH;csKyfwmjzpfw,f?

jrefrmjynfjy\emorRwpepfudk qufavhvm=unfhwJhtcgusawmh u|efawmfwdk@EdkifiHrSm w

u,fvdk@rsm; orRwOD;aqmifwJhpepfppfppfudk usifhokH;r,fqdkvdk@&Sd&if 'gu|efawmfhwifjycsufjzpfw,f? etz&J@orRwpepfudkajymwm r[kwfbl;aemf? wu,fh orRw ppf

trSwfpOf ( 28 )/ =o*kwfv / 200& 13

avmuygvOya'a&;&mpmapmif

ppfpepfudk usifhokH;r,f qdk&if jy\em okH;ckawG@Edkifw,f? (1) vlrsKd;a&; jy\emjzpfw,f? b,fvlrsKd;udk orRwwifrvJqkdwJh jy\emjzpfw,f? (2) orRwudk wdkuf±dkufa&G;cs,f&r,f? wdkuf±dkufrJay;&r,f? v$wfawmfudk,fpm;vS,f}uD;OD;jzLudk orRw tjzpf u|efawmfwdk@wifrvm;? rJtrsm;pk b,fol&oGm;rvJ? rJtrsm;pk&wJhol orRwjzpfoGm;rSmyJ? vlrsKd;awGbmawG rcJGjcm;awmhbl;? jy\emubmvJqdkawmh u|efawmfwdk@ ArmjynfrSmvlOD;a&t& ArmuvlOD;a&trsm;qkH;jzpfw,f? jy\emawG&ifqdkif&zdk@&Sdw,f? (3) tiftm;}uD;ygwDuae OD;aqmif+yD;awmh axmufcHxm;wJhyk*~dKvfuorRwjzpfoGm;r,f? wdkif;&if;om;vlrsKd;pkawG=um;xJrSm rajyvnfr_awG jzpfoGm;Edkifw,f? 'gorRwpepf&J@ jy\emyJ?

ppfAdkvfom &moufyeforRwvuf&Sd etz&JhorRwOD;aqmiftkyfcsKyfr_pepfrSm jy\emudkquf=unfh&atmif?

etz&Jh orRwa&G;cs,fr_pepfu wurBmvkH;rSmr&SdwJhpepfjzpfw,f? jy\emwufonfjzpfap/ rwufonfjzpfap orRwOD;aqmifpepfeJ@tkyfcsKyfwJhwdkif;jynfawGrSm t"dutm;jzifh orRwudk wkduf±dkufa&G;cs,fwifajr‡mufygw,f? tar&duefjynfaxmifpkrSm =u!fh&ifElectoral College &Sdayr,fh wu,fawmh wdkuf±kdufa&G;cs,fwifajr‡mufwmyJ?etzorRwpepfusawmh wdkuf±dkufa&G;cs,fwm r[kwfawmhbl;? vlxkudk rsufvS!fhjyvdkufwm? tm;vkH;odw,f? tpktzJG@ (3) zJG@&Sdw,f? tJ'DtpktzJG@ (3)rSm umuG,fa&;OD;pD;csKyfucef@wJh yk*~dKvf[m ppfAdkvftpkwpkygygw,f? tJ'Dawmh bmjzpfoGm;vJqdkawmhorRwuvlxkudkwm0efrcHawmhbl;? vlxku orRw udkxdef;csKyfcGifhr&Sdawmhbl;?aemufwcsufu orRwOD;aqmifwJh tkyfcsKyfykH pepfudkusifh okH;wJhEdkifiHawGusawmhw&m;±kH;csKyfu orRwudk=uyfrwfvdk@&w,f? u|efawmfwdk@ 'DrSmusawmh ajymif;jyefjzpfoGm;w,f? orRwuae w&m;±kH;csKyfudk=uyfrwfoGm;w,f? aemufwcsufu orRwa&G;aumufyJGvkyfwJhtcgrSmppfAdkvfwOD;ut+rJwrf; orRw jzpfoGm;r,f? orRwjzpfEdkifwJhtajctae&Sdw,f? orRwrjzpf&if 'korRwjzpfoGm;r,f? tJ'Dawmh bmjzpfoGm;rvJqdkawmh tJonfvdkqdk&if t&yfzufuyk*~dKvf orRw jzpf oGm;wmawmifrS 'korRwESpfOD;uppfAdkvfawGjzpfaer,f? 'gzJG@pnf;ykHa=umifhjzpfwJh jy\emjzpfw,f? aemufwcsufuwcsdefwnf;rSm v$wfawmfxJrSmvnf; (4) ykH (1)yHk[m ppfAdkvfawG jzpfaewmjzpfwJhtwGufa=umifhrdk@vdk@ Solid rJawmfawmf&ae+yD? orRw uvnf; ppfAdkvforRw/ v$wfawmfxJrSmvnf; (4) ykH (1) ykH[m ppfAdkvfqdkawmh Solid rJawmfawmf&ae+yD? tJ'DawmhusefwJh v$wfawmftrwfawGu xdkif=u!fhae±kHyJ &awmhr,f?

orkdif;wif&r!fhzGJŒpnf;yHkaemufwcsufu umuG,fa&;OD;pD;csKyf&JhtxufrSm orRwyJ&SdwJhtwGuf

a=umifhrdk@vdk@ umuG,fa&;0ef}uD;u umuG,fa&;OD;pD;csKyf&Jhatmufudka&mufoGm;w,f?'godyfta&;}uD;wJhjy\emjzpfygw,f? wu,fawmh wkdif;jynfrSm umuG,fa&;0ef}uD;

trSwfpOf ( 28 ) / =o*kwfv / 200714

jrefrmEdkifiHa&S›aersm;aumifpD

u umuG,fa&;OD;pD;csKyf&JhtxufrSm&Sd&rSmjzpfw,f? tck etz&Jh zJG@pnf;ykHu umuG,fa&;OD;pD;csKyfu umuG,fa&;0ef}uD;&Jhtxufudka&mufaew,f? aemufwcsdefwnf;rSmppfAdkvfawGudk vnf;qufcef@oGm;r,f? 0ef}uD;awGcsnf;yJ? umuG,fa&;/ vkH+cHKa&;/jynfxJa&;eJ@ tp&SdojzifhayghAsm? aemufqkH;ydkta&;}uD;wJhtcsufu b¾ma&;aumfr&Sifjzpfw,f? tJ'Db¾ma&;aumfr&SifrSmvnf; OuUX[m orRw jzpfaew,f? 'Dwav#mufvkH;udk =u!fhwJhtcgrSm tukefvkH;udk A[dkuae twif;t=uyf xdef;csKyfawmhr,fh oabmawGudk oGm;awG@&w,f? +cHKikHokH;oyf&r,f qdk&ifawmh zJG@pnf;ykHwckvkH;[mvlxkv$rf;rdkr_oabmw&m;uaysmufoGm;w,f? ppf zufqdkif&mv$rf;rdk;r_oabmw&m;u t"dujzpfoGm;w,f? rwlnDr_udk awmufav#muf usifhokH;awmhr,f? b,fawmhrSo[Zmww!fhwJhacwf}uD;udk wnfaqmufEdkifawmhrSm r[kwfbl;? u|efawmfwdk@ordkif;rSm A[dkcsKyfudkifr_ t}uD;qkH;zJG@pnf;ykHudk&awmhr,f/ qdk;wmubmvJqdkawmhppfbufqdkif&mw&m;pD&ifa&;rSm tjrifhqkH;u umuG,fa&; OD;pD;csKyfvdk@ajymw,f?'gha=umifh wyfrawmfw&yfvkH;[m toufeJ@wuG umuG,fa&; OD;pD;csKyf&JhvufxJudka&mufoGm;r,f? t&yfzufw&m;pD&ifa&;eJ@ rppfawmhbl;? ppfzuf w&m;pD&ifa&;[mumuG,fa&;OD;pD;csKyfvufxJrSmyJ &Sdawmhr,f? t,lcHwufcGifhawGyg qkH;oGm;+yDqdkwJhtcgrSm atmufajcwyfrawmfom;xkw&yfvkH;[m umuG,fa&; OD;pD; csKyftrdef@udktao emcH&awmhrSmjzpfw,f?

urBm. wjcm;wbufrSmaemufwcsufu EdkifiHwumOya'&Jhqufpyfr_?,ae@[m Globalization acwfjzpfoGm;+yD? EdkifiHwumOya' awGudk

u|efawmfwdk@wdkif;jynfub,fvkd vufcHrvJqdkwmyg&rSmjzpfw,f? tJ'gvnf; zGJ@pnf;yHkrSm rygbl;? umuG,fa&;OD;pD;csKyfeJ@ ol@vufyg;apppfAdkvfawGomjc,fvS,foGm;awmhr,f? u|efawmfqufwifjycsifwJh tcsufubmvJqdkawmh obm0ywf0ef;usifeJ@ywfoufvdk@ xdxda&mufa&mufumuG,fzdk@ bmjyXmef;csufrSrygbl;? uae@umvuowif;acwfjzpfw,f? Information acwf/ tJ'Dawmh Information eJ@ywfouf+yD;awmh owif;XmeawG/ owif;vkyfief;awGuae+yD;awmh vltzJG@tpnf;udk tusKd;jyKae=uw,f? 'gayr,fh etzzJG@pnf;ykHrSmvGwfvyfwJhowif;XmeawG tm;aumif;pGmvnfywfwnf&SdEdkifzdk@twGuf bmjyXmef;csufrSrygbl;? EdkifiHa&;ygwDawGrqdkxm;eJ@obm0ywf0ef;usifudk umuG,fapmifha&Smufr,fhtzJG@awG/ HIV/ AIDS wdk@vdka&m*gawG cHpm;ae&wJhvlawGudk apmifha&Smufr,fhtzJG@awG/ aemufrdbrJhuav;awG/'kuQa&mufaewJht rsKd;orD;awGudk apmifha&Smufr,fhtzJG@awG tJ'gawGtm;aumif;pGmv_yf&Sm;cGifh&zdk@ bm jyXmef;csufrSrygbl;? (Civil Society) vdk@ac:wJh vlxkt"du vl@tzGJ@tpnf;tm;aumif;vmapr,fh bmjyXmef;csufrS rygbl;?

trSwfpOf ( 28 )/ =o*kwfv / 200& 15

avmuygvOya'a&;&mpmapmif

Oya'pdk;rdk;r+ESifh usm;ruefbJ+yD;awmh pD;yGm;a&;wdk;wufr_eJ@ EdkifiHa&;wnf+idrfr_&Sdzdk@vdkw,f? tJ'g qufpyfr_

&Sdw,f? 'gayr,fh pD;yGm;a&;wdk;wufr_twGuf atmufajcuusm;uefay;wmu Oya'pdk;rdk;r_jzpfw,f? Oyrm puFmylEdkifiHudk =u!fhyg? puFmyludk 'Drdkua&pDvdk@ &mESLef;jy!fhu|efawmfwdk@ ajymvdk@r&bl;? 'gayr,fh puFmylrSm Oya'pdk;rdk;r_ &Sdw,f? tJ'DawmhpuFmyl[m pD;yGm;a&;wdk;wufaew,f? awmifudk&D;,m;rSm Oya'pdk;rdk;r_&Sdw,f?pD;yGm;a&;eJ@ywfoufvm&if Oya'pdk;rdk;r_udk t"du tajccHtm;jzifh pOf;pm;rSm jzpfw,f?'Drdkua&pDudkrpOf;pm;ao;bl;qdk&if tenf;qkH;awmh Oya'pdk;rdk;r_&Sd&r,f? etz u'Drdkua&pDudk razmfaqmifao;&Hkomru Oya'pdk;rdk;r_yg uif;rJhaewJhtwGuf vlxk[mpD;yGm;a&;pD;yGm;a&; jy\emawGeJ@ &ifqdkifae&w,f?

t&if;tESD;rsm;wyfacgufjyef&m0,ftck toHawGxGufvmw,f? rif;wdk@ 'Drdkua&pDtiftm;pkawGuae+yD;awmh

Economic Sanction udkawmif;vdk@ wdkif;jynfwGif;rSm pD;yGm;a&;tusyftwnf;awGjzpfaewm? wu,fawmh'gr[kwfbl;? 'Drdkua&pDtiftm;pkawGu pD;yGm;a&;ydwfqdk@vdk@ usyfwnf;w,fqkdwmu enf;enf;av;yJ&Sdw,f? EdkifiHjcm;&if;ESD;jr‡KyfE_Hr_awG tvkyfrjzpfwm/ ±kyfodrf;xGufcGmoGm;=uwmawG[m Oya'pdk;rdk;r_uif;rJhwma=umihftjyifv#yfppfvdk/ qufoG,fa&;vdk/ o,f,lydk@aqmifa&;vdk tJ'DvdkpD;yGm;a&;vkyfief;awGtwGuf vdktyfwJh tajccHpGrf;tm;awGudk etzuyJoHk;ae+yD; ukr̀%DawGtwGuf/ vlxkvkyfief;awGtwGuf oHk;cGifhr&wma=umifhjzpfw,f? 'Dhxufydkqdk;wmu bmvJqdkawmhvkyfief;vnfywfEdkifzdk@twGuf tm%mydkifawGudk vmbfawG trsKd;rsKd;ay;&w,f?om"u taeeJ@ ajym&r,fqdk&if puFmyluvma&muf&if;ESD;jr‡KyfESHwJh a&mifjcnfOD;ukr̀%DeJ@ etz zufpyfvkyfwJhtcg vkyfief;atmifjrifoGm;w,f? tJ'D usawmh etzuav;/ ig;ESpfvnf;=uma&m tJ'Dvkyfief;udk oGm;odrf;vdkufw,f? a&mifjcnfOD;ukr%̀DyufvufvefoGm;w,f? vkH;0ysufpD;oGm;w,f? a&mifjcnfOD;ukr`%D xGuf cGmoGm;&w,f? a&mifjcnfOD;ukr̀%D&Jhom"uudk=u!fh+yD;awmhrS puFmyluukr̀%DawG trsm;}uD;xGufoGm;w,f? 'g Oya'pdk;rdk;a&;uif;rJhvdk@xGufoGm;wm/ pD;yGm;a&;udk ±dkuf cwfoGm;wmjzpfw,f? 'grsKd; aemufrjzpfatmif etz&Jh zJG@pnf;ykHrSm bmjyXmef;csufrS rygbl;?

twGif;rSma[mif;avmif;wcsdefwnf;rSm pD;yGm;a&;wdk;wufr_twGuf tvkyform;tcGifhta&;zufu

vnf;pOf;pm;zdk@vdkw,f? tvkyform;tcGifhta&;udk wdk;wuf&&Sdapzdk@twGuf urBmhtvkyform;tzJG@csKyf&Jh EdkifiHwumpmcsKyfpmwrf;awGudk b,fvdkazmfaqmifoGm;&r,fqdkwm etzzJG@pnf;ykHrSm bmrSrygbl;? uae@ xdkif;EdkifiHeJ@ EdkifiHjcm;wdkif;jynfawGrSma&mufaewJh twd'kuQa&mufaewJh oef;eJ@csDwJh tvkyform;awG&JhtcGifhta&;awGudk wdk;wufzdk@taxmuftyHhjzpfapr,fh bmjyXmef;csufrSrygbl;?

trSwfpOf ( 28 ) / =o*kwfv / 200716

jrefrmEdkifiHa&S›aersm;aumifpD

wdkif;jynfwck[m tm%m&Sifpepfuae 'Drdkua&pDpepf ajymif;w,fqdkwJhae&mrSm zJG@pnf;ykHwdkif;rSmygwJh tcef;wcef;&Sdw,f? tJ'gbmvJqdkawmh toGiful;ajymif;a&;qdkif&mumvjzpfw,f? etzzJG@pnf;ykHrSm +yD;cJhwJhumvawGwkef;ujzpfyGm;cJhwJh vlxkawGcHpm;ae&wJh vl@tcGifhta&;csKd;azmufr_twGuf ta&;,laqmif&Gufzdk@ bmjyXmef;csufrSr&Sdbl;? e,fpyfa'o'kuQonfawG/ EdkifiHwumtzJG@tpnf;awG&Jh }uD;=uyfapmifha&Smufr_atmufuae+yD;awmh ol@ae&if;&yf&GmawGudkjyefzdk@udpPawG bmwckrSrjyXmef;xm;bl;? twif;t"rR a&$@ajymif;cH&vdk@ &GmawGysuf&/ ajrawGtodrf;cH&/ tJ'DvkdepfemqkH;±_H;wJhvlxkawGudk jyefvnfukpm;ay;zdk@ bmjyXmef;csufrSrygbl;? typftcwf&yfpJoGm;wJh vufeufudkiftzJG@awG&Sdw,f? 'DtzJG@tpnf;awGudk b,fvkdvufeufawG jzKwf+yD;awmh vlxktzJG@tpnf;toGiful;ajymif;=ur,fqdkwJh jyXmef;csufawGwckrSrygbl;?

EdkifiHom;awG&Jh tcGifhta&;qkH;±_H;r_awGudk umuG,fay;r,fh vl@tcGifhta&;aumfr&Sifvdk[mvnf; etzzJG@pnf;ykH xJrSmr&Sdbl;? aemuftpdk;&tr_xrf;awG vkyfief;aqmif&Gufr_udk }uD;=uyfppfaq;r,fh tGefbwfpfrifvdkrsKd;vnf;r&Sdbl;? tpdk;&tm%mydkifr[kwfwmvkyf&if ta&;,ltjypfay;r,fh tkyfcsKyfa&;w&m;±kH;vkd[mrsKd;vnf; etzzJG@pnf;ykHrSm r&Sdbl;? wcg jynfaxmifpkawGrSm jzpfavh&SdwJh jy\emawG&Sdw,f?jynfaxmif pktpdk;&eJ@ jynfe,ftpdk;&=um;rSmjzpfr,f? jynfe,ftpdk;& tcsif; csif;=um;xJrSm jzpfr,f? EdkifiHa&;ygwDeJ@ tpdk;&=um;xJrSmjzpfr,f? tJ'Dvdkjy\emawGjzpfvm&ifajz&Sif; aqmif&GufEdkifzdk@ jynfaxmifpkw&m;±kH;rsKd; etz zJG@pnf;ykHrSmr&Sdbl;? 'gayr,fhetz zJG@pnf;ykHatmufrSm rw&m;wJhOya'awG quf&Sdaew,f? v#Kd@0SuftusOf;axmifawG/ tcsKyfpcef;awG quf&Sdaer,f? zdESdyfwJh,E W&m; trsKd;rsKd;awGquf&Sdaer,f?etz u ckeuudk,fpm; vS,f}uD;awGajymoGm;wJhtwdkif; zJG@pnf;ykHqJGwm(14) ESpf&SdoGm;+yD? 'gayr,fh wdkif;&if;om;twGuf udk,fydkifjyXmef;cGifhwdk@/ EdkifiHa&;tcGifhta&;wdk@ qdkwmawGa0;vdk@? wdkif;&if;om;awG&J@ pmayvGwfvyfpGmoif=um;cGifhudk taxmuftyHhjzpfapr,fh tm;aumif;vmapzdk@twGuf bmjyXmef;csufrSrxm;bl;? ynma&;t&ajym&r,fqkd&if vli,fawG&if qdkifae&wJh vuf&SdysufaewJhynma&;udk jyKjyifzmax;+yD;awmhtaumif;bufudk OD;wnfwJhynma&;pepfw&yf wnfaqmufcGihf&Edkifzdk@ bmjyXmef;csufrS r&Sdbl;? vlr_a&; u¾t& ajym&r,fqdk&ifvnf;yJ udk,fhudk,fudkvlukeful;cH&/aysmfawmfqufcH&/ w±kwfr,m;tjzpfta&mufcH&/ xrif;pm;p&mr&Sdvdk@ qHyifjzwfa&mif;+yD;awmh &Sufwma=umifh qHyifcdk;jzwfcH&ygw,fvdk@ ajym&wJhb0txd ±kef;uefae=u&wJh trsKd;orD;awGudk vlr_a&;t&umuG,fapmifh a&Smufzdk@/ taxmuftyHhjzpfzdk@bmjyXmef;csufrSrygbl;?

ed*Hk;+cHKajym&&if etz&JhzJG@pnf;ykHu vlxktwGuf bmwckrS&p&mr&Sdbl;vdk@ twd

tusajymcsifw,f? 'gayr,fh qkH;±_H;p&mawGcsnf;bJ? atmufajcwyfrawmfom;awGeJ@