câu hoi on tap ctn

8/19/2019 Câu hoi on tap CTN

1/38

Trang : 1 Sưu tầm bởi : Nguyễn Công Tân.

NGÂN HÀNG CÂU HỎI MÔN HỌC CẤP THOÁT NUÓC

( Nội dung ôn tập phục vụ cho kiểm tra cuối kỳ)

Chương 1: Câu 1: Sơ đồ tổng quát của một hệ thống cấp nước, nêu chức năng của

từng Công trình trong hệ thống. Câu 2: Tại sao trong hệ thống cấp nước phải có bể chứa nước sạch. Câu 3: Giải thích sự hoạt động bình thường của Hệ thống Cấp nước của

các đô thị, khu dân cư của Việt Nam hiện nay thường không có Đài nước. Câu 4: Chọn tiêu chuẩn dùng nước để thiết kế cấp nước cho một đối

tượng dựa trên những cơ sở nào?. Câu 5: hệ số dùng nước không điều hòa ngày, giờ là gì?.

Câu 6: xác định quy mô công suất của trạm cấp nước phải kể đến các hệsố nào? Giải thích cụ thể về các hệ số đó. Câu 7: Giải thích chức năng của bể chứa nước sạch, đài nước trong

HTCNCâu 8:Cấu tạo phần công nghệ của bể chứa nước sạch, đài nước. Câu 9: Trình bày phương pháp xác định dung tích điều hòa của bể chứa

nước sạch và dài nước. Câu 10: Vẽ sơ đồ liên hệ cột áp trên mạng lưới cấp nước cho 2 trường

hợp:

-

TB2- Đài – Mạng ( Đài ở đầu mạng lưới) -

TB2-Mạng- Đài ( Đài ở cuối mạng lưới)

Chương 2:Câu 1: Cơ sở đánh giá khả năng sử dụng của một nguồn nước sử dụng

làm Nguồn cung cấp cho HTCN Câu 2: Đặc điểm, tính chất nguồn nước mặt, nước sông, nước suối, nước

hồ. Câu 3: Đặc điểm tính chất nguồn nước ngầm, so sánh với nguồn nước

mặt. Câu 4: Trữ lượng tiềm năng năng và Trữ lượng khai thác của nước

ngầm là gì Câu 5: Các nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nức ngầm, biện pháp chống

ô nhiễm.tiềm năng Chương 3:Câu 1: Các loại sơ đồ mạng lưới, những nguyên tắc cần đảm bảo khi vạchtuyến MLCN; Đặc điểm chế độ thủy lức và phạm vi áp dụng của từngl;oại Câu 2: Xác định lưu lượng tính toán cho một đoạn ống.

- Những nội dung chính của giả thiết đơn giản hóa mạng lưới và cách

sử dụng trong tính toán mạng lưới cấp nước


2/38


- Cách lập sơ đồ lấy nước từ MLCN Thành phố Câu 3: các nội dung tính toán thủy lực mạng lưới cấp nước.

- Mạng lưới cụt - Mạng lưới vòng

Bài tập:Dạng 1: Tính dung tích điều hòa của bể chứa bằng phương pháp lập bảng:Cho biết: Công suất của Nhà máy nước và chế độ làm việc của TBC1(Điều hòa hoặc gián đoạn)

Hãy chọn chế độ làm việc của TBC2 ít nhất có 2 bậc lưu lượng Lập bảng tính toán Dung tích điều hòa của Bể chứa

Dạng 2: Tính dung tích điều hòa của đài nước bằng phương pháp lập bảng: - Cho biết: Công suất của Nhà máy nước và chế độ dung nước củađô thị

Hãy chọn chế độ làm việc của TBC2 ít nhất có 2 bậc lưu lượng Lập bảng tính toán Dung tích điều hòa của Đài nước

Dạng 3: Tính toán thủy lực mạng lưới cụt

CÊp tho¸t nưíc bªn trong c«ng tr×nh

C©u 1: S¬ ®å cÊu t¹o vµ NLLV, tÝnh to¸n kÐt n íc l¹nh

C©u 2: Çc b íc tiÕn hµnh khi thiÕt kÕ HTCN trong CT

C©u 3: PP x¸c ®Þnh l u l îng n íc cÊp tÝnh to¸n cho tõng ®o¹n èngcña MLCN. §Æc ®iÓm cÇn chó ý khi tÝnh to¸n ML cã ® êng èng

chÝnh phÝa trªn vµ phÝa d íi

C©u 4: S¬ ®å HTCN cã TB + BC + KN. Nguyªn lý lµm viÖc vµ ®iÒu

kiÖn ¸p dông

C©u 5: NLLV, ph©n tÝch u nhîc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông HTCN

ph©n vïng

C©u 7: Nªu çc biÖn ph¸p ph©n phèi n íc ®Òu trong HTCN trong

nhµ

C©u 8: Th«ng sè c¬ b¶n cña ®ång hå ®o n íc vµ ph ¬ng ph¸p chän

®ång hå ®o n íc.

C©u 9: S¬ ®å cÊu t¹o vµ NLLV, tÝnh to¸n HTCN cã tr¹m khÝ Ðp

C©u 11: S¬ ®å HTCN cã TB + KN. Nguyªn lý lµm viÖc vµ ph¹m vi ¸p

dông

C©u 14: S¬ ®å HTCN cã BC + TB. §iÒu kiÖn ¸p dông.

C©u 33: Çc bé phËn vµ chøc n¨ng cña hÖ thèng cÊp n íc trong nhµC©u 34: X¸c ®Þnh ¸p lùc cña ®êng èng cÊp n íc bªn ngoµi


3/38


C©u 35: X¸c ®Þnh ¸p lùc cÇn thiÕt của ngôi nhà:

C©u 36: Nguyªn t¾c bè trÝ ®êng èng dÉn n íc vµo nhµ

C©u 37: Çc lo¹i ®ång hå ®o n íc

C©u 38: Chi tiÕt nèi ® êng èng dÉn n íc vµo víi ® êng èng cÊp n íc

bªn ngoµi

§¸p ¸n

C©u 1: S¬ ®å cÊu t¹o vµ NLLV, tÝnh to¸n kÐt n íc l¹nhKhi ¸p lùc cña ®êng èng cÊp n íc bªn ngoµi kh«ng ®¶m b¶o th êngxuyªn th× hÖ thèng cÊp n íc bªn trong nhµ cÇn cã kÐt n íc. KÐt n íccã nhiÖm vô ®iÒu hoµ n íc, tøc lµ dù tr÷ n íc khi thõa vµ cung cÊp

n íc khi thiÕu ®ång thêi t¹o ¸p lùc ®Ó ® a n íc tíi çc n¬i tiªu dïng.Ngoµi ra kÐt n íc cßn ph¶i dù tr÷ mét phÇn l îng níc ch÷a ch¸ytrong nhµ.

X¸c ®Þnh dung tÝch vµ chiÒu cao ®Æt kÐt níc+X¸c ®Þnh dung tÝch kÐt n íc theo CTWk = K. (W®h +Wcc) m

3

Trong ®ãW®h - dung tÝch ®iÒu hoµ cña kÐt n íc, m

3;Wcc - dung tÝch n íc ch÷ ch¸y (nÕu cã) lÊy b»ng l îng níc ch÷a ch¸y

trong 10 phót khi vËn hµnh b»ng tay v¶ 5 phut khi vËn hµnh tù ®éng.K- hÖ sè dù tr÷ kÓ ®Õn chiÒu cao x©y dùng vµ phÇn cÆn l¾ng ë ®©y kÐtn íc, K = 1,2 1,3.+ChiÒu cao ®Æt kÐt n ícChiÒu cao ®Æt kÐt n íc ® îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së b¶o ®¶m ¸p lùc ®Ó ®- a n íc vµ t¹o ra ¸p lùc tù do ®ñ ë thiÕt bÞ vÖ sinh bÊt lîi nhÊt trongtr êng hîp dïng n íc lín nhÊt.Nh vËy kÐt n íc ph¶i cã ®¸y ®Æt cao h¬n thiÕt bÞ vÖ sinh bÊt lîi nhÊtmét kho¶ng b»ng tæng mÆt b»ng tæng ¸p lùc tù do ®ñ ë thiÕt bÞ vÖ

sinh bÊt lîi nhÊt vµ tæn thÊt ̧ p lùc tõ kÐt n íc ®Õn thiÕt bÞ vÖ sinh bÊtlîi nhÊt (theo ® êng èng).Trong çc ng«i nhµ ë vµ c«ng céng ng êi ta th êng ®Æt kÐt n íc ngaytrªn m¸i nhµ hoÆc ®Æt trong hÇm m¸i. Tuy nhiªn nÕu ®Æt kÐt n íccao qu¸ sÏ kh«ng cã lîi vÒ kÕt cÊu còng nh mü quan, kiÕn tróc cñang«i nhµ. Khi ®ã cã thÓ chän ® êng kÝnh èng dÉn n íc lín h¬n.Trêng hîp khi ® êng èng chÝnh bè trÝ ë phÝa d íi nhÊt ngêi ta th- êng thiÕt kÕ ® êng èng n íc lªn xuèng kÐt cã ® êng kÝnh ®ång nhÊttõ trªn xuèng d íi, tÝnh to¸n trªn c¬ së vËn chuyÓn ® ¬c l u l îng n-

íc tÝnh to¸n lín nhÊt.


4/38


C©u 2: Çc bíc tiÕn hµnh khi thiÕt kÕ HTCN trong CTBíc 1. Thu nhËp çc tµi liÖu cÇn thiÕt ®Ó thiÊt kÕ, t×m hiÓu nhiÖm vôthiÕt kÕ vµ çc tµi liÖu thu nhËp ®îc.Trªn c¬ së ®ã tiÕn hµnh v¹chutyÕn ®êng èng cÊp tho¸t níc trong nhµ tøc kµ thÓ hiÖn trªn mÆt

b»ng, çc ®êng èng dÉn vµo nhµ çc èng chÝnh, èng ®øng, èng nh¸nhcÊp níc, çc èng nh¸nh, èng ®øng vµ çc èng th¸o níc. ViÖc v¹chtuyÕn ®êng èng cÊp vµ tho¸t níc nªn lµm s«ng song ®Ó phèi hîp ®îcchÆt chÏ, thiÕt kÕ ®îc hîp lý, tr¸ng m©u thuÉn nhau, ®ông ph¶i nhaug©y khã kh¨n cho thi c«ng vµ qu¶n lý sau nµy.Bíc 2. VÏ s¬ ®ß h×nh chiÕu trôc ®o ML cÊp níc ®· thiÕt kÕ, dïng çcký hiÖu ®Ó thÓ hiÖn çc dông cô vÖ sinh, chän trêng hîp tÝnh to¸n bÊtlîi nhÊt (nÕu nghi ngê th× cã thÓ chän hai, ba trêng hîp ®Ó tÝnh to¸nvµ so s¸nh) tøc lµ con ®êng dÉn níc bÊt lîi nhÊt (tõ ®êng dÉn níc vµo

®Õn dông cô vÖ sinh ë vÞ trÝ cao nhÊt, xa bhÊt cña ng«i nhµ), ®¸nh sèthø tù çc ®iÓm tÝnh to¸n( mçi khi lu lîng níc thay ®æi ta coi lµ mét®iÓm tÝnh to¸n), x¸c ®Þnh chiÒu dµi çc ®o¹n èng tÝnh to¸n.Bíc 3. Chän ®ång hå ®o níc.Bíc 4. X¸c ®Þnh lu läng níc tÝnh to¸n cho tõng ®o¹n èng theo çcc«ng thøc ®· biÕt.Bíc 5. TÝnh to¸n thuû lùc cjo ML cÊp níc, dùa vµo lu lîng níc tÝnhto¸n tiÕn hµnh chän ®êng kÝnh èng vµ x¸c ®Þnh tæn thÊt ¸p lùc chotõng ®o¹n èng còng nh cho toµn thÓ ML (theo con ®êng bÊt lîi nhÊt).

Bíc 6. X¸c ®Þnh ¸p lùc cÇn thiÕt cña ng«i nhµ, trong trêng hîp ¸p lùc®êng èng cÊp níc bªn ngoµi kh«ng ®¶m b¶o, ph¶i thiÕt kÕ m¸yb¬mth× ph¶i x¸c ®Þnh lu lîng níc b¬m, ®é cao b¬m níc vµ tiÕn hµnhchän m¸y b¬m thÝch hîp.Bíc 7. Trong trêng hîp nh«i nhµ cÇn ph¶i cã hÖ thèng cÊp níc ch÷ach¸y, ta ph¶i x¸c ®Þnh lu lîng níc ch÷a ch¸y cho ng«i nhµ vµ sè vßiphun ch÷a ch¸y ho¹t ®éng ®ång thêi theo çc b¶ng tiªu chuÈn (ë ®©yta chØ tÝnh cho trêng hîp ch÷a ch¸y th«ng thêng). Thµnh lËp çcb¶ng tÝnh to¸n thuû lùc khi cã chayBíc 8. X¸c ®Þnh dung tÝch bÓ chøa níc ngÇm vµ kÐt níc.Bíc 9. TÝnh to¸n thuû lùc cho ML tho¸t níc, chän ®êng kÝnh èngtho¸t níc trong nhµ vµ ngoµi s©n. §êng kÝnh ®é dèc èng tho¸t níctrong nhµ thêng ®îc chän theo çc b¶ng kinh nghiÖm. §«i víi çc®o¹n èng cã lu lîng lín vµ çc ®o¹n èng ngoµi s©n nhµ ta cã thÓ thµnhlËp b¶ng tÝnhBíc 10. VÏ s¬ ®å ML tho¸t níc trªn h×nh chiÕu trôc ®o hoÆc vÏ mÆtc¾t däc qua çc èng ®øng tho¸t níc, vÏ theo thø tù ngîc víi chiÒu nícch¶y, tõng giÕng th¨m ®Çu tiªn ngoµi s©n nhµ ®Õn èng ®øng gÇn nhÊtråi tiÕp tôc vÏ dÇn çc èng nh¸nh vµ èng ®øng kh¸c, thÓ hiÖn râ çcchç nèi ¸cc thiÕt bÞ, ®êng èng, phô tïng víi nhau (khi vÏ mÆt c¾t däc


5/38


qua èng ®øng tho¸t níc, mçi khi èng ngoÆt ta chÊm mét ®iÓm ghi kýhiÖu råi tiÕp tôc vÏ th¼ng). Çc thiÕt bÞ vÖ sinh còng nªn ®¸nh sè ®ÓdÔ dµng theo dâi. Ghi chiÒu dµi ®êng èng, ®é dèc lªn çc ®êng èng.Bíc 11. VÏ mÆt c¾t däc ®êng èng tho¸t níc ngoµi s©n nhµ.

Bíc 12. VÏ çc b¶n vÏ chi tiÕt.Bíc 13. ViÕt thuyÕt minh. LËp b¶ng thèng kª thiÕt bÞ phô tïng cÊptho¸t níc (tiªn lîng) vµ b¶ng dù to¸nC©u 4: S¬ ®å HTCN cã TB + BC + KN. Nguyªn lý lµm viÖc vµ ®iÒukiÖn ¸p dôngHÖ thèng nµy ¸p dông trong trêng hîp ¸p lùc ®êng èng cÊp níc bªnngoµi hoµn toµn kh«ng ®¶m b¶o vµ qu¸ thÊp, ®ång thêi lu lîng nícl¹i kh«ng ®Çy ®ñ (®êng kÝnh èng bªn ngoµi bÓ) nÕu b¬m trùc tiÕp tõ®êng èng bªn ngoµi th× ¶nh hëng ®Õn viÖc dïng níc cña çc khu vùc

xung quanh (thêng x¶y ra víi çc nhµ cao tÇng míi x©y dùng trongthµnh phè cò). Theo qui ph¹m TCVN - 4513-88, khi ¸p lùc ®êng èngcÊp níc bªn ngoµi nhá h¬n 5 m th× ph¶i x©y bÓ chøa níc. BÓ thêngx©y dùng ngµm ®Ó dù tr÷ níc. M¸y b¬m sÏ b¬m níc tõ bÓ ®a vµo nhµ.C©u 5: NLLV, ph©n tÝch u nhîc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông HTCNph©n vïngHÖ thèng cÊp níc nµy ¸p dông trong trêng hîp khi ¸p lùc cña ®êngèng cÊp níc bªn ngoµi ®¶m b¶o nhng kh«ng thêng xuyªn hoÆc hoµntoµn kh«ng ®¶m b¶o ®a níc tíi mäi thiÕt bÞ vÖ sinh trong nhµ.

Khi níc hoµn toµn kh«ng lªn ®îc çc tÇng phÝa trªn cïng, ta dïng s¬®å cã kÐt níc vµ tr¹m b¬m.Khi níc cã thÓ cÊp ®îc çc tÇng trªn cïng nhng kh«ng thêng xuyªnth× dïng s¬ ®å cã kÐt níc vµ çc van mét chiÒu ë biªn giíi vïng cÊp n-íc.§èi víi s¬ ®å nµy ngêi ta tËn dông ¸p lùc cña ®êng èng cÊp nícbªn ngoµi cho mét sè tÇng díi theo s¬ ®å ®¬n gi¶n. Cßn çc tÇng trªncã thÓ cã thªm kÐt níc, m¸y b¬m theo mét s¬ ®å riªng. Khi ®ã cÇnlµm thªm mét ®êng èng chÝnh phÝa trªn vµ dïng van ( hoÆc van métchiÒu ) trªn èng ®øng ë biªn giíi gi÷a hai vïng cÊp níc.HÖ thèng nµy thêng gÆp trong çc nhµ cao tÇng ®ét xuÊt, khi cÇn tËndông ¸p lùc cña ®êng èng cÊp níc bªn ngoµi cho mét sè tÇng díi.HÖthèng nµy cã u ®iÓm lµ tËn dông ®îc ¸p lùc cña ®êng èng çp níc bªnngoµi nhng ph¶i x©y dùng thªm hÖ thèng ®êng èng chÝnh cho çctÇng phÝa trªn.C©u 6: S¬ ®å cÊu t¹o vµ NLLV, tÝnh to¸n HTCN ch÷a ch¸y tù ®éngGåm çc bé phËn sau1.ML ®êng èng chÝnh vµ ®êng èng ph©n phèiÇc ®êng èng nµy ®Òu lµm b»ng thÐp cã ren h×nh trßn vµ cã ®é dèc0,005- 0,01 híng vÒ phÝa ång ®øng, phô thuéc vµo ®êng kÝnh èng. Mçi


6/38


èng nh¸nh phôc vô kh«ng qu¸ s¸u vßi phun, çc vßi phun ®Æt çchtrÇn nhµ 0,3-0,4m, çch têng nhµ 1,2-2,0m.§êng kÝnh èng cã thÓ chän s¬ bé theo kinh nghiÖm2.ThiÕt bÞ b¸o hiÖu më níc

Khi cã ch¸y x¶y ra dï chØ cã mét vßi phun ch÷a ch¸y ho¹t ®éng, lìigµ cña thiÕt bÞ nµy më ra cho níc ch¶y qua, ®ång thêi níc lµm quaymét tuèc bin cã g¾n mét hÖ thèg bóa ®Ëp vµo chu«ng b¸o cã ch¸y.3.Vßi phun ch÷a ch¸y tù ®éngBé phËn chñ yÕu nhÊt, g¾n liÒn víi çc èng nh¸nh ph©n phèi kh¸c,®Æt çch nhau kho¶ng 3-4 m sao cho mçi vßi phôc vô mét diÖn tÝchkho¶ng 9-12 m3 mÆt sµn.4.Nguån cÊp nícPh¶i tæ chøc hai nguån cÊp níc ®éc lËp nhau. NÕu ¸p lùc kh«ng ®ñ cã

thÓ cã thªm kÐt níc, tr¹m khÝ ¸p hoÆc m¸y b¬m ch÷a ch¸y.TÝnh to¸n hÖ thèng cÊp níc ch÷a ch¸y tù ®éng-Chän ®êng kÝnh vßi phun , sè vßi phun ch÷a ch¸y, lu lîng nø¬c tÝnhto¸n cho tõng ®o¹n èng, ®êng kÝnh èng, ¸p lùc yªu cÇu ch÷a ch¸y vµçc c«mg tr×nh (nÕu cã)-Lu lîng níc qua mét vßi phun ch÷a ch¸y tù ®éng x¸c ®Þnh theo c«ngthøc: qvcc= KvHv l/sTrong ®ãKv - hÖ sè phô thuéc ®êng kÝnh vßi phun ch÷a ch¸y vµ ®îc chän nh

sauHv - tri sè ¸p lùc ë ®Çu vßi phun (m). ¸p lùc tèi thiÓu ë ®Çu vßi phunlµ 5m.TrÞ sè ¸p lùc Hv ë ®Çu mçi vßi phun lµ kh¸c nhau v× kÓ ®Õn tæn thÊt¸p lùc trªn mçi ®o¹n èng nèi gi÷a çc vßi, do vËy lu lîng ë mçi vßiphun lµ kh¸c nhau , sù kh¸c nhau gi÷a çc vßi phun ë ®Çu vµ cuèiML cµng lín.Lu lîng tÝnh to¸n cña mçi ®o¹n èng b»ng tæng lu lîng cña çc vßiphun trªn ®o¹n èng ®ã.

¸p lùc yªu cÇu cña hÖ thèng cÊp níc ch÷a ch¸y tù ®éng cã thÓ x¸c®Þnh theo c«ng thøc sau:Hyc

cctd = Hv + h hh + h + hcb + hb Trong ®ãHhh, h, hcb- gièng nh c«ng thøc x¸c ®Þnh Hyc nhµ Hv - ¸p lùc tù do ë ®Çu vßi phun 5m ;h b – tæn thÊt ¸p lùc qua thiÕt bÞ b¸o hiÖu më níc, x¸c ®Þnh nh sau:hb = Sb q

2b

Víi qb – lu lîng níc qua thiÕt bÞ, l/s.

Sb –

søc kh¸ng cña thiÕt bÞ b¸o hiÖu më níc lÊy theo b¶ng


7/38


C©u 8: Th«ng sè c¬ b¶n cña ®ång hå ®o níc vµ pp chän ®ång hå ®o n-íc.Khi chän ®ång hå ®o níc cÇn ph¶i dùa vµo kh¶ n¨ng vËn chuyÓn cñanã. Kh¶ n¨ng vËn chuyÓn cña mçi lo¹i ®ång hå ®o níc sÏ kh¸c nhau

vµ thêng biÓu thÞ b»ng lu lîng ®¹c trng cña ®ång hå tøc lµ lu lîng nícch¶y qua ®ång hå tÝnh b»ng m /h, khi tæn thÊt ¸p lùc qua ®ång hå lµ10 m. Chän ®ång hå ®o níc ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau:qngd 2 qdtr .Trong ®ã: qng® - lu lîng níc ngµy ®ªm cña ng«i nhµqdtr - lu lîng níc ®Æc trng cña ®ång hå ®o nícNgoµi ra cã thÓ dùa vµo lu lîng tÝnh to¸n q (l/ s) cña ng«i nhµ ®Ó chän®ång hå. Lu lîng níc tÝnh to¸n ph¶I n»m gi÷a lu lîng giíi h¹n trªnvµ díi cña ®ång hå. Giíi h¹n díi q (l/ s) lµ lu lîng nhá nhÊt (kho¶ng

6- 8 lu lîng trung b×nh ) hay cßn gäi lµ ®é nh¹y cña ®ång hå, nghÜalµ nÕu lu lîng níc ®i qua ®ång hå mµ nhá h¬n lu lîng Êy th× ®ång håsÏ kh«ng ch¹y. Giíi h¹n trªn q (l/ s) lµ lu lîng lín nhÊt cho phÐp ®iqua ®ång hå mµ kh«ng lµm ®ång hå dÔ bÞ h háng vµ tæn thÊt qu¸ lín.Giíi h¹n nµy kho¶ng chõng 45-50 lu lîng ®Æc trng cña ®ång hå.§iÒu kiÖn cã thÓ biÓu diÔn nh sau: qmin < qtt < qmax Sau khi ®· dùa vµo lu lîng, chän ®îc cì ®ång hå thÝch hîp ta cÇnph¶i kiÓm tra l¹i ®iÒu kiÖn vÒ tæn thÊt ¸p lùc qua ®ång hå xem cã vîtqu¸ trÞ sè cho phÐp hay kh«ng.

Theo quy ph¹m, tæn thÊt ¸p lùc qua ®ång hå ®o níc quy ®Þnh nh sau:Trêng hîp sinh ho¹t th«ng thêng: tæn thÊt ¸p lùc ®èi víi lo¹i c¸nhqu¹t nhá h¬n 2,5 m, víi lo¹I tuèc bin nhá h¬n 1 - 1,5 m, trong trênghîp cã ch¸y t¬ng øng lµ 5 m vµ 2,5 m.Tæn thÊt ¸p lùc qua ®ång hå ®o níc cã thÓ x¸c ®Þnh theo c«ng thøcsau:H®h = S q

2 Trong ®ã q - lu lîng níc tÝnh to¸n, l/s.S - søc kh¸ng cña ®ång hå ®o níc cã thÓ lÊy theo b¶ngC©u 9: S¬ ®å cÊu t¹o vµ NLLV, tÝnh to¸n HTCN cã tr¹m khÝ Ðp

Tr¹m khÝ Ðp gåm hai thïng b»ng thÐp ( cã thÓ chñ cÇn mét thuïngkhi dung tÝch yªu cÇu bÐ): mét thïng chøa níc vµ mét thïng chøakh«ng khÝ. Khi níc thõa th× nã vµo thïng, níc dån kh«ng khÝ sangthïng kh«ng khÝ vµ Ðp chÆt l¹i. Khi níc lªn ®Çy thïng níc th× ¸p lùckh«ng khÝ sÏ lµ lín nhÊt Pmax Khi thiÕu níc, níc tõ thïng níc ch¶y ra cung cÊp cho tiªu dïgn,kh«ng khÝ l¹i tõ thïng kh«ng khÝ dÉn sang thïng níc vµ gi·n ra. Khiníc c¹n tíi ®¸y thïng níc th× ¸p lùc kh«ng khÝ lµ nhá nhÊt Pmin.Dung tÝch thïng Wn chÝnh lµ dung tÝch cña kÐt níc , cßn dung tÝch

thu ngf kh«ng khÝ Wkk x¸c ®Þnh dùa theo ¸p lùc Pma x vµ Pmin. ®Ó ®¶mb¶o ®a níc tíi mäi thiÕt bÞ vÖ sinh bªn trong nhµ th× Pmin ph¶i bµng


8/38


¸p lùc cÇn thiÕt cña ng«i nhµ (Pmin= Hnhct ). ¸p lùc Pma x ph¶i lÊy sao

cho kh«ng lín qu¸ ®Ó tr¸nh vì thïng, dß rØ ®êng èng…®ång têi còngkh«ng qu¸ nhá v× nh vËy dung tÝch cña thïng kh«ng khÝ sÏ qu¸ lín (Pmax < 6 at)

Theo ®Þnh luËt Boyle - Mari«tte vÒ sù gi·n në cña thÓ khÝ ta cã c«ngthøc sau:(Pmin + 1) (Wkk + Wn)= (Pmax +1) Wkk §Ó tho¶ m·n vÒ ®iÒu kiÖn Pmax ngêi ta thêng lÊy Pmin/ Pmax = 0,6 + 0,75.§Ó t¹o ¸p lùc cÇn thiÕt cña kh«ng khÝ th× tr¹m khÝ Ðp thêng ph¶i bètrÝ thªm mét m¸y Ðp khÝ, b¬m kh«ng khÝ vµo thïng kh«ng khÝ khi b¾t®Çu sö dông hoÆc bæ sung thªm kh«ng khÝ hao hôt trong qu¸ tr×nh södông ( 1- 2 tuÇn mét lÇn)

Ngoµi tr¹m khÝ Ðp víi ¸p lùc thay ®æi thêng xuyªn nh trªn, ngêi tacßn x©y dùng tr¹m khÝ Ðp víi ¸p lùc cè ®Þnh, khi ¸p lùc qu¸ caokh«ng khÝ sÏ x¶ qua van ®iÒu chØnh ¸p lùc, khi ¸p lùc thÊp h¬n giíih¹n yªu cÇu m¸y Ðp khÝ l¹i bæ sung thªm kh«ng khÝ ®Ó gi÷ cho ¸p lùclu«n luu«n ë mét trÞ sè nhÊt ®Þnh nµo ®ã. Lo¹i tr¹m khÝ Ðp ¸p lùc cè®Þnh nµy kh«ng kinh tÕ v× ph¶i ch¹y m¸y Ðp khÝ lu«n lu«n, tèn n¨nglîng, chØ ¸p dông trong trêng hîp dao ®éng vÒ ¸p lùc trong ML qu¸lín.Trong çc tr¹m khÝ Ðp nhá th× chØ cÇn x©y dùng mét thïng võa chøa

võa chøa kh«ng khÝ, khi ®ã níc ë díi vµ kh«ng khsi ë trªn.Tr¹m khÝ Ðp cã thÓ ®Æt ë tÇng hÇm, tÇng mét hoÆc lng chõng nhµ (trong hÖ thèng cÊp níc ph©n vïng). ViÖc ®ãng më m¸y b¬m khi cãtr¹m khÝ Ðp cã thÓ tù ®éng ho¸ nhê çc r¬le ¸p lùc ®Æt ë thïng chøaníc.C©u 10: S¬ ®å cÊu t¹o vµ NLLV, tÝnh to¸n HTCN ch÷a ch¸y th«ngthêngHÖ thèng cÊp níc ch÷a ch¸y th«ng thêng bao gåm çc bé phËn sau:+ML ®êng èng: ®êng èng chÝnh- ®¬ng èng ®øng.+Çc hép ch÷a ch¸yKhi ¸p lùc cña ®êng èng cÊp níc bªn ngoµi kh«ng ®¶m b¶o cã thÓdïng m¸y b¬m hoÆc kÐt níc.Bé phËn chñ yÕu cña hÖ thèng cÊp níc ch÷a ch¸y th«ng thêng lµ çchép ch÷a ch¸y. Hép ch÷a ch¸y thêng ®Æt çch sµn tÝnh ®Õn t©m héplµ 1,25 m; hép cã d¹ng h×nh ch÷ nhËt cã kÝch thíc 620 x 856 mm, bètrÝ lÈn trong têng, bªn ngoµi hép lµ líi m¾t ço hoÆc kÝnh mê cã s¬nch÷ CH. Bªn trong hép ch÷a ch¸y cã bè trÝ van cøu ho¶ nèi víi èng®øng, cã khíp nèi ®Æc biÖt ®Ó mãc nèi nhanh chãng víi èng v¶i gai vµvßi phin víi van cøu ho¶.


9/38


Vßi ch÷a ch¸y lµ mét èng h×nh nãn côt, mét ®Çu cã ®êng kÝnh b»ng®êng kÝnh èng v¶i gai, ®Çu kia nhän cã ®¬ng kÝnh d = 13;16;19 vµ 22mm.Hép ch÷a ch¸y thêng ®Æt ë nh÷ng chç dÔ nh×n thÊy nh lång cÇu

thang, hµnh lang...Kho¶ng çch theo chiÒu ngang cña çc hép ch÷a ch¸y phô thuéc vµochiÒu dµi cña çc èng v¶i gai, ph¶i ®¶m b¶o sao cho hai vßi phunch÷a ch¸y cña hai hép ch÷a ch¸y cã thÓ gÆp nhau ®îc.Trong mçi hép ch÷a ch¸y cã thÓ bè trÝ çc nót bÊm ®iÖn ®Ó ®iÒukhiÓn m¸y b¬m ch÷a ch¸y tõ xa.TÝnh to¸n hÖ thèng cÊp níc ch÷a ch¸y th«ng thêngLu lîng níc tÝnh to¸n cho ng«i nhµ khi cã ch¸y qtt

cc sÏ b»ng tæng lu l-îng níc sinh ho¹t lín nhÊt qsh ma x vµ lu läng níc ch÷a ch¸y cÇn thiÕt

qcc cña ng«i nhµ.qttcc = q sh ma x+ q cc l/s

¸p lùc cÇn thiÕt cña ng«i nhµ trong trêng hîp ch÷a ch¸y cã thÓ tÝnhtheo c«ng thøc sau:Hct

cc = hcchh + hctcc + h dh

cc +hcc + hcbcc

Trong ®ãhhh

cc – chiÒu cao h×nh häc tÝnh tõ trôc ®êng èng cÊp níc bªn ngoµi®Õn van ch÷a ch¸y ë vÞ trÝ cao nhÊ, xa nhÊt so víi ®êng èng dÉn nícvµo, m.

h dhcc

–

tæn thÊt ¸p lùc qua ®ång hå khi cã ch¸y , mhcc - tæn thÊt ¸p lùc cña ML khi cã ch¸y, m.hcb

cc – tæn thÊt ¸p lùc côc bé khi cã ch¸y, m.hct

cc ¸p lùc cÇn thiÕt ë van ch÷u ch¸y.hct

cc = hv + h o ë ®©y hv - ¸p lùc cÇn thiÕt ë miÖng vßi phun ®Ó t¹o ra mét cét níc ®Æclín h¬n 6m, ¸p lùc nµy thay ®æi tuú thuéc vµo ®êng kÝnh miÖng vßiphun;h o – tæn thÊt ¸p lùc theo chiÒu dµi qua èng v¶i gai, tÝnh theo c«ng

thøc sau: h o = A.l (qcc )2

qcc- l lîng níc cña vßi phun ch÷a ch¸y, l/sl- chiÒu dµi èng v¶i gai, l =10 ®Õn 20mA-søc kh¸ng ®¬n vÞ cña èng v¶i gaiC©u 11: S¬ ®å HTCN cã TB + KN. NLLV vµ ph¹m vi ¸p dôngHÖ thèng nµy ¸p dông khi ¸p lùc cña ®êng èng cÊp níc bªn ngoµikh«ng ®¶m b¶o thêng xuyªn, nghÜa lµ trong çc giê dïng Ýt níc ( ban®ªm ) níc cung cÊp cho tÊt c¶ çc dông cô vÖ sinh trong nhµ vµ dùtr÷ vµo kÐt, cßn trong çc giê cao ®IÓm dïng nhiÒu níc th× kÐt níc sÏ

cung cÊp cho çc thiÖt bÞ vÖ sinh. Nh vËy, kÐt níc lµm nhiÖm vô dù


10/38


tr÷ níc khi thõa ( khi ¸p lùc bªn ngoµi lªn cao ) vµ cung cÊp níc chong«i nhµ trong nh÷ng giê cao ®IÓm (¸p lùc bªn ngoµi yÕu)Th«ng thêng ngêi ta thiÕt kÕ ®êng èng lªn xuèng chung lµm mét, khi®ã ®êng kÝnh èng ph¶i chän víi trêng hîp lu lîng lín nhÊt vµ trªn ®-

êng èng dÉn níc tõ ®¸y kÐt xuèng ngêi ta thêng bè trÝ van mét chiÒuchØ cho níc xuèng mµ kh«ng cho níc tõ ®¸y vµo kÐt ( v× nã sÏ x¸otrén çc cÆn ë ®¸y lµm cho níc bÈn). Níc tõ ®êng èng bªn ngoµi lªth¼ng kÐt vµ níc tõ kÐt xuèng ML ®êng èng bªn trong nhµ (®êng ènglªn vµ tõ kÐt xuèng riªng biÖt ).Lóc ®ã ®êng èng chÝnh cÊp níc cã thÓ ë phÝa trªn - s¬ ®å nµy thêngcã lîi ®èi víi çc ng«i nhµ x©y dùng trong çc khu nhµ ë n»m ë cuèiML. Ph¶i t¨ng ¸p lùc côc bé vµ m¸y b¬m khu nhµ ch¹y ®iÒu hoµ suètngµy ®ªm.HÖ thèng cÊp níc cã kÐt trªn m¸i cã u ®iÓm lµ dù tr÷ mét l-

îng níc lín, níc kh«ng bÞ c¾t ®«t ngét, tiÕt kiÖm ®iÖn, c«ng qu¶n lý .Tuy nhiªn nÕu dïng dung tÝch kÐt qu¸ lín th× ¶nh hëng ®Õn kÕt cÊung«i nhµ, chiÒu ço kÐt qu¸ lín th× ¶nh hëng tíi mü quan kiÕn trócng«i nhµ, mÆt kh¸c do níc lu l¹I trªn kÐt nªn dÔ lµm cho kÐt bÞ ®ãngcÆn, mäc rªu vµ níc ë trªn kÐt sÏ bÞ bÈn.C©u 13: So s¸nh u nhîc ®iÓm cña MLCN bªn trong CT cã ® è chÝnhphÝa trªn vµ phÝa díiHÖ thèng cÊp níc cã ®êng èng chÝnh bè trÝ ë phÝa díi rÊt phæ biÕn.Tuy nhiªn mét sè c«ng tr×nh thêng hay sö dông hÖ thèng ®êng èng

chÝnh ë phÝa trªn nh: nhµ t¾m c«ng céng , hÖ thèng ph©n vïng ®Ótr¸nh l·ng phÝ èng vµ tËn dông ¸p lùc.C©u 14: S¬ ®å HTCN cã BC + TB. §iÒu kiÖn ¸p dông.HÖ thèng nµy ¸p dông trong trêng hîp ¸p lùc ®êng èng cÊp níc bªnngoµi kh«ng ®¶m b¶o thêng xuªn hoÆc hoµn toµn kh«ng ®¶m b¶o ®aníc tíi çc dông cô vÖ sinh trong nhµ .Trong trêng hîp ¸p lùc kh«ng ®¶m b¶o ®a níc tíi çc dông cô vÖsinh trong nhµ th× m¸y b¬m lµm nhiÖm vô thay cho kÐt níc. M¸yb¬m më theo chu k× b»ng tay hay tù ®éng nhê çc r¬le ¸p lùc (khi ¸plc bªn trong nhµ h¹ thÊp m¸y b¬m sÏ tù ®éng më níc tíi tÊt c¶ çcdông cô vÖ sinh trong nhµ). Trêng hîp nµy kh«ng kinh tÕ b»ng kÐt n-íc v× tèn thiÕt bÞ, tèn ®iÖn, tèn ngêi qu¶n lý ( nÕu më tay).Trong trêng hîp ¸p lùc hoµn toµn kh«ng ®¶m b¶p th× còng ph¶i cãm¸y b¬m ®Ó t¨ng ¸p, nhng m¸y b¬m lµm viÖc liªn tôc chãng háng,tèn ngêi qu¶n lý. HÖ thèng nµy trong thùc tÕ Ýt dïng.¸p dông trong trêng hîp ¸p løc ®êng èng cÊp níc bªn ngoµi hoµntoµn kh«ng ®¶m b¶o. M¸y b¬m lµm viÖc theo chu kú, chØ më tronggiê cao ®iÓm ®Ó ®a níc tíi çc thiªt sbÞ vÖ sinh vµ dù tr÷ cho kÐt níc.Trong nh÷ng giê dïng Ýt níc, kÐt níc sÏ cung cÊp níc cho ng«i nhµ.M¸y b¬m cã thÓ më b»ng tay hay tù ®éng


11/38


C©u 15: S¬ ®å cÊu t¹o, NLLV, ph¹m vi ¸p dông cña b·i läc ngÇmLµ c«ng tr×nh xö lý bæ sung ®i theo sau bÓ tù ho¹i kh«ng ng¨n läc, ®ÓtiÕp tôc lµm sach níc th¶i víi møc ®é cao h¬n. B·i läc ngÇm chØ södông khi ®©t cã tÝnh thÊm tèt. Khi ma to kh¶ n¨ng lµm viÖc cña nã

gi¶m ®i ®¸ng kÓ. Nã bao gåm giÕng ph©n phèi vµ hÖ thèng èng khoanlç hoÆc khe hë ®Æt s©u díi ®Êt 0,3- 1,2 m nh giãi thjiÖu ë h×nh 10.4.Khi níc thÊm qua ®Êt, çc h¹t cÆn ®îc gi÷ l¹i trong ®Êt. ë ®©y doho¹t ®éng cña çc vi sinh v©tj hiÕu khÝ lÊy « xytõ khÝ trêi ®Ó « xy ho¸çc chÊt h÷u c¬, vi trïng g©y bÖnh bÞ tiªu diÖt vµ níc ®îc lµm s¹ch.HÖ thèng èng ph©n phèi hay thu níc cña b·i läc bao gåm mét èngchÝnh, çc èng nh¸nh khoan lç hoÆc khe hë.Çc èng chÝnh vµ nh¸nh nèi v¬Ý nhau b¾ng tª hoÆc thËp cã thÓ lµmb»ng sµnh hoÆc fibr« xi m¨ng ®êng kÝnh d = 100 mm ®Æt víi ®é dèc

tõ 0,003 ®Õn 0,005. Thay cho èng cã thÓ lµ m¬ng rót níc b¾ng ®¸ d¨mhoÆc sái cuéi xÕp l¹i ®Ó níc thÊm trùc tiÕp vµo ®Êt. Kho¶ng çch çcèng cã thÓ lÊy 1- 2m, tuú theo tõng lo¹i ®Êt. ChiÒu dµi mçi ®o¹n èngnh¸nh thêng khèng lín h¬n 25 m. èng ph¶i bè trÝ cao h¬n mùc nícngÇm tèi thiÓu lµ 1 m vµ çch xa c«ng tr×nh tèi thiÓu lµ 50 m. ChiÒudµi èng rót níc ®îc x¸c ®inh dùa trªn çc sè liÖu sau: khi lîng matrung b×nh 500 mm/n¨m th× kh¶ n¨ng rót níc cho 1 m èng trong métngµy ®ªm cã thÓ lÊy tõ 4,5 ®Õn 9,5 lÝt v¬ói ®Êt sÐt, 8- 10 lÝt víi ®Êt ¸çt vµ 16- 30 lÝt cho ®Êt çt. Khi lîng ma lín h¬n cã thÓ gi¶m tiªu

chuÈn 20-31%. B·i läc ngÇm cã u ®iÓm lµ: hiÖu qu¶ lµm s¹ch cao,kh«ng lµm bÈm kh«ng khÝ, kh«ng g©y ruåi muçi nhng dÔ lµm nhiÔmbÈn nguån níc, dÔ bÞ t¾c èng.C©u 16: S¬ ®å cÊu t¹o, NLLV cña bÓ tù ho¹i cã ng¨n läcBÓ tù ho¹i cã ng¨n läc gièng nh bÓ khèng ng¨n läc vµ cã thªm ng¨nläc ë cuèi bÓ.Khi níc ch¶y qua ng¨n läc, çc cÆn nhá cßn l¹i sÏ ®îc gi÷ l¹i gi÷a çckhe hë cña vËt liÖu läc, ë ®©y do sù ho¹t ®äng cña çc vi khuÈn hiÕukhÝ çc chÊt h÷u c¬ bÞ «xy ho¸, níc th¶i ®îc lµm s¹ch. Trong qu¸tr×nh ho¹t ®éng, çc vi khuÈn hiÕu khÝ ®ßi hái nhiÒu «xy nªn bÓ nµy (ng¨n läc ) ®ßi hái ph¶i th«ng h¬i tèt, bëi v©y ng¨n läc thêng lµm hë®Ó lÊy khèng khÝ ngoµi trêi. Khi dïng èng th«ng h¬i, nÕu diÖn tÝch Fnhá h¬n 3 m2 dïng mét èng d = 100 mm, F = 3- 5 m2 dïng hai èng d =100 mm; F lín h¬n 5 m2 dung ba èng d = 100 mm.BÓ tù ho¹i cã ng¨n läc thÝch hîp ®Ó xö lý níc ph©n níc tiÓu hay xö lýtoµn bé níc th¶i sih ho¹t cho nçc nhµ nhá, Ýt ngêi. ¦u ®iÓm cña bÓnµy lµ: níc ra khái bÓ trong h¬n, vi trïng cßn l¹i Ýt h¬n so víi bÓkh«ng ng¨n läc. Tuy nhiªn cã nhîc ®iÓm lµ gi¸ thµnh x©y dùng cao h-on (v× thªm ng¨n läc) qu¶n lý phøc t¹p h¬n (do ph¶i ®Þnh kú thau röa


12/38


líp vËt liÖu läc) vµ ®é s©u ch«n èng tho¸t níc sau bÓ lín (do níc tho¸tra ë ®¸y bÓ).

C©u 20: Nªu PP x¸c ®Þnh LL NT tÝnh to¸n cho tõng ®/è vµ tÝnh to¸n

thuû lùc MLTN s©n nhµTÝnh to¸n ML tho¸t níc trong nhµ bao gåm: x¸c ®Þnh lu lîng nícth¶i, tÝnh to¸n thuû lùc ®Ó chän ®êng kÝnh èng còng nh çc th«ng sèlµm viÖc cña ®êng èng tho¸t níc.1.X¸c ®Þnh LL NT tÝnh to¸nLu lîng níc thØa trong çc nhµ ë gia ®×nh, nhµ c«ng céng phô thuécvµo sè lîng thiÕt bÞ vÖ sinh bè trÝ trong nhµ còng nh chÕ ®é lµm viÖccña chóng. Trong çc nhµ s¶n xuÊt, lu lîng níc th¶i phô thuéc vµotiªu chuÈn th¶i níc cña tõng lo¹i s¶n xuÊt.

§Ó x¸c ®Þnh ®îc lu lîng níc th¶i cña tõng ®o¹n èng, cÇn ph¶i biÕt lulîng níc th¶i cña tõng lo¹i thiÕt bÞ vÖ sinh ch¶y vµo ®o¹n èng ®ã; lu l-îng níc th¶i lín nhÊt tÝnh to¸n cho thiÕt bÞ vÖ sinh kh¸c nhau, cã thÓtham kh¶o b»ngLu lîng níc tÝnh to¸n çc ®o¹n èng tho¸t níc trong nhµ ë gia ®×nh,hoÆc nhµ c«ng céng cã thÓ x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sauQth = qc + qdc max , l/sTrong ®ãQth - lu lîng níc th¶i tÝnh to¸n, l/s

qc - lu lîng níc cÊp tÝnh to¸n x¸c ®Þnh theo çc c«ng thøc cÊp níctrong nhµ ;qdc max- lu lîng níc th¶i cña dông cô vÖ sinh cã lu lîng níc th¶i línnhÊt cña ®o¹n èng tÝnh to¸n lÊy theo b¶ng 23.2Lu lîng níc th¶i tÝnh to¸n trong çc ph©n xëng, nhµ t¾m c«ng cén vµphßng sinh ho¹t cña c«ng nh©n trong xÝ nghiÖp x¸c ®Þnh theo c«ngthøcQth = (qo. n.)/100 l/sTrong ®ã

Qth - lu lîng níc th¶i tÝnh to¸n, l/sqo - Lu lîng níc th¶i cña tõng thiÕt bÞ vÖ sinh, cïng lo¹i lÊy theo b¶ng 2.TÝnh to¸n thuû lùc MLTN trong nhµtÝnh to¸n thuû lùc ML víi môc ®Ých ®Ó chän ®êng kÝnh èng ®é dèc, ®é®Çy, tèc ®é níc ch¶y trong èng.®êng kÝnh èng tho¸t níc trong nhµ thêng chän theo lu lîng níc th¶itÝnh to¸n vµ kh¶ n¨ng tho¸t níc cña èng ®øng vµ çc èng dÉn (èngnh¸nh, èng tho¸t níc sµn nhµ) cã thÓ x¸c ®Þnh theo c«ng thøPaplopski phô thuéc vµo ®é dèc, ®é ®Çy cho phÐp vµ ®êng kÝnh èngcã thÓ lÊy theo b¶ng


13/38


Khi chän ®êng kÝnh èng tho¸t níc trong nhµ vµ sµn nhµ cÇn lu ý: ®Ó®¶m b¶o cho ®êng èng tù cä s¹ch th× tèc ®é tèi thiÓu níc ch¶y trongèng Vmin kh«ng nhá h¬n 0,7 m/s cßn ®èi víi çc m¸ng hë th× Vmin = 0,4m/s.

C©u 21: Çc bé phËn cña HTTN trong nhµ. Chøc n¨ngML tho¸t níc trong nhµ bao gåm çc ®êng èng vµ phô tïng nèi èng(trong ®ã chia ra èng nh¸nh, èng ®øng, èng tho¸t níc ra khái nhµ,çc thiÕt bÞ xem xÐt tÈy röa vµ th«ng h¬i).a.§êng èng tho¸t níc vµ çc phô tïng nèi èngML tho¸t níc trong nhµ thêng ®îc x©y dùng b»ng çc lo¹i èng sau:èng gang, èng sµnh, èng thÐp, èng fibr« xim¨ng, èng bª t«ng vµ çclo¹i èng tho¸t níc kh¸c§Ó dÉn níc th¶i cã tÝnh chÊt x©m thùc, ngêi ta dïng çc lo¹i sµnh sø,

thuû tinh. Ngµy nay èng ch©t dÎo ®· ®îc dïng réng r·i ë níc ta vµ trëthµnh lo¹i èng dïng phæ biÕn nhÊt cho hÖ thèng tho¸t níc trong nhµv× cã nhiÒu u viÖt vÒ ®Æc tÝnh thuû lùc, mü quan, dÔ nèi,v.v..b.èng nh¸nh tho¸t níc:Dïng ®Ó dÉn níc th¶i tõ çc thiÕt bÞ vÖ sinhvµo èng ®øng tho¸t níc. èng nh¸nh cã thÓ ®Æt trong sµn nhµ ( tronglíp xØ ®Öm) hoÆc díi trÇn nhµ- d¹ng èng treo ( khi ®ã nªn cã trÇn checho mü quan). ChiÒu dµi mét èng nh¸nh tho¸t níc kh«ng lín qu¸ 10m ®Ó tr¸nh bÞ t¾c vµ tr¸nh cho chiÒu dµy sµn qu¸ lín nÕu ®Æt èngtrong sµn nhµ.

c.èng ®øng tho¸t níc.Thêng ®Æt suèt çc tÇng nhµ, thêng bè trÝ ë gãc têng, chç tËp trungnhiÒu thiÕt bÞ vÖ sinh, nhÊt lµ hè xÝ, v× dÉn ph©n ®i xa dÔ t¾c. èng®øng cã thÓ bè trÝ hë ngoµi têng hoÆc bè trÝ chung trong hép víi çc®êng èng kh¸c, hoÆc l·n vµo têng hoÆc n»m trong khe gi÷a hai bøc t-êng (mét têng chÞu lùc vµ mét têng che ch¾n).d.èng th¸o ( ãng x¶)Lµ èng chuyÓn tiÕp tõ cuèi èng ®øng díi nÒn nhµ tÇng mét hoÆc tÇnghÇm ra giÕng th¨m ngoµi s©n nhµ. ChiÒu dµi lín nhÊt cña èng th¸olÊy theo quy ph¹mTrªn ®êng èng th¸o ra khái nhµ, çch mãng nhµ 3-5 m ngêi ta bè trÝmét giÕng th¨m, chç ®êng èng th¸o gÆp ®êng èng s©n nhµ còng ph¶ibè trÝ mét giÕng th¨m (thêng ph¶i kÕt hîp hai giÕng th¨m ®ã lµmmét).Gãc ngoÆt gi÷a èng th¸o vµ èng ngoµi s©n nhµ kh«ng ®îc nhá h¬n 90 theo chiÒu níc ch¶y. Cã thÓ nèi mét hay 2 -3 èng th¸o chung trongmét giÕng th¨m. èng th¸o cã ®êng kÝnh b»ng hoÆc lín h¬n ®êng kÝnhèng ®øng. Cã thÓ nèi nhiÒu èng ®øng víi mét èng th¸o. Khi ®ã ®êngkÝnh èng th¸o ph¶i chän theo tÝnh to¸n thuû lùc.e.èng th«ng h¬i


14/38


Lµ èng nèi tiÕp èng ®øng ®i qua hÇm m¸i vµ lªn cao h¬n m¸i nhµ tèithiÓu lµ 0,7 m vµ çch xa cöa sæ, ban c«ng nhµ l¸ng giÒng tèi thiÓu lµ4 m, ®Ó dÉn çc khÝ ®éc , çc h¬i nguy hiÓm cã thÓ g©y næ ( nh NH3 ,H2S , C2H2 , CH4 , h¬i dÇu, .. .) ra khái mang líi cÊp níc bªn trong

nhµ.ViÖc th«ng h¬i ®îc thùc hiÖn b»ng con ®êng tù nhiªn do cã lîngkh«ng khÝ lät qua çc khe hë cña n¾p giÕng th¨m ngoµi s©n nhµ ®ivµo çc èng ®øng tho¸t níc. Do cã sù kh¸c nhau vÒ nhiÖt ®é vµ ¸psuÊt gi÷a kh«ng khÝ bªn trong èng vµ ngoµi trêi, nã bay lªn khái m¸inhµ vµ kÐo theo çc h¬i ®éc dÔ næ. Trªn nãc èng th«ng h¬i cã métchãp h×nh nãn ®Ó che ma b»ng thÐp l¸ dµy 1 - 1,5 mm, vµ cã cöa ®Ótho¸t h¬i.f.Çc thiÕt bÞ qu¶n lý

§ã lµ çc èng kiÓm tra, èng sóc röa phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý MLtho¸t níc bªn trong nhµ. èng kiÓm tra ®îc bè trÝ trªn èng tho¸t ë mçitÇng nhµ, çch mÆt sµn kho¶ng mét mÐt vµ ph¶i cao h¬n mÐp thiÕt bÞvÖ sinh lµ 15 cm vµ còng cã thÓ ®Æt trªn çc èng n»m ngang. Khi cÇnkiÓm tra hay th«ng t¾c ta th¸o ªcu më n¾p kiÓm tra ra, dïng níc ¸plùc m¹nh hoÆc gËy mÒm th«ng t¾c.C©u 22: VÏ SDCT vµ tÝnh to¸n HTTN ma trªn m¸iHÖ thèng tho¸t níc ma trªn m¸i nhµ cã nhiÖm vô dÉn níc ma trªnm¸i nhµ vµo hÖ tho¸t níc ma bªn nhµ. §¶m b¶o c«ng tr×nh khái dét

vµ ¶nh hëng tíi ngêi sèng trong nhµ.1.S¬ ®å cÊu t¹o2.TÝnh to¸n hÖ thèng tho¸t níc ma trªn m¸i nhµTÝnh to¸n hÖ thèng tho¸t níc ma trªn m¸i nhµ bao gåm: chän ®êngkÝnh èng ®øng, x¸c ®Þnh sè èng ®øng cÇn thiÕt vµ kÝch thíc cña m¸ngdÉn (xªn«) sau ®ã tÝnh to¸n thuû lùc ML.Tr×nh tù tÝnh to¸n hÖ thèng tho¸t níc ma trªn m¸i nhµ nh sau:

Bíc 1: TÝnh èng ®øng vµ èng nh¸nhChän ®êng kÝnh èng ®øng sau ®ã tÝnh diÖn tÝch phôc vô giíi h¹n cñamét èng ®øng vµ sè èng ®øng cÇn thiÕt.DiÖn tÝch phôc vô giíi h¹n lín nhÊt cña mét èng ®øng (hoÆc èngnh¸nh) x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:

Bíc 2: TÝnh to¸n m¸ng dÉn níc (xªn«)X¸c ®Þnh kÝch thíc m¸ng dÉn níc trªn c¬ së lîng níc ma thùc tÕ ch¶ytrªn m¸ng dÉn ®Õn phÔu thu vµ ph¶i dùa trªn c¬ së tÝnh to¸n thùc tÕ.Lîng níc ma tÝnh to¸n qm vµ lín nhÊt qm. max ch¶y ®Õn phÔu thu x¸c®Þnh theo c«ng thøc sau:Trong ®ã F – diÖn tÝch m¸i thùc tÕ trªn mÆt b»ng mµ mét phÔu phôcvô, m2 ( tøc lµ diÖn tÝch thu níc cña mét èng ®øng). Çc trÞ sè kh¸cgièng nh trªn.


15/38


Tõ qm cã thÓ tra çc biÓu ®å, çc b¶ng tÝnh to¸n thuû lîi cho m¸ngdÉn h×nh ch÷ nhËt hoÆck b¸n nguyÖt ®Ó t×m çc trÞ sè V ( v©nj tèc nícch¶y trªn m¸ng); i ( ®é dèc lßng m¸ng); b (chiÒu réng m¸ng); H (chiÒu s©u m¸ng ë phÔu thu khi ®· chän ®é s©u ®Çu tiªn h cña m¸ng),

theo çc biÓu ®å h×nh 9.9, 9.10.Khi tÝnh to¸n cÇn tu©n theo mét sè quy ®Þnh sau:VËn tèc nhá nhÊt níc ch¶y trong m¸ng Vmin = 0,4 m/s.§é dèc lßng m¸ng lÊy lµ 0,002 – 0,01ChiÒu cao líp níc ë miÖng phÔu trong trêng hîp th«ng thêng (øngvíi h5) lÊy 4-5 cm vµ khi lín nhÊt (øng víi h5max ) lµ 8-10 cm.

Bíc 3 TÝnh to¸n ML ngÇm díi nÒn nhµ vµ ngoµi s©n nhµTÝnh víi chÕ ®é ch¶y kh«ng ¸p vµ fièng nh ML tho¸t níc ma bªnngoµi. BiÕt lu lîng cña mçi èng ®øng, x¸c ®Þnh lu lîng níc trong tõng

®o¹n èng ngÇm, dïng biÓu ®å hoÆc tra b¶ng ®Ó x¸c ®Þnh: d, V, i h/dtheo çc ®iÒu kiÖn sau.Vmin = 0,6 m/s;imin = 1/d,mm;h/d th«ng thêng lÊy nhá h¬n 0,5, trêng hîp bÊt lîi ( óngvíi h5

max) lÊy h/d 1.

C©u 30: §Æc ®iÓm cÊu t¹o MLCN níc nãng bªn trong CTNhiÖm vô cña hÖ thèng cÊp níc nãng lµ cung cÊp níc nãng tíi mäithiÕt bÞ vÖ sinh hay m¸y mãc s¶n xuÊt. HÖ thèng gåm çc bé phËn

sau:+Tr¹m chuÈn bÞ níc nãng: gåm nåi ®un níc nãng hoÆc thiÕt bÞ ®unníc nãng hoÆc c¶ hai lo¹i.+Çc thiÕt bÞ, dông cô dïng níc nãng: vßi trén níc nãng vµ l¹nh, h-¬ng sen cã vßi trén, van, kho¸, van x¶ khÝ tù ®éng, thiÕt bÞ tù ®éng®iÒu chØnh nhiÖt ®é, b×nh ngng tô níc, van gi¶m ¸p...+ ML ®êng èng: gåm èng ph©n phèi níc nãng, èng tuÇn hoµn, èngdÉn nhiÖt, èng ngng tô...Ngoµi ra khi cÇn thiÕt, cã thÓ thªm mét sè c«ng tr×nh kh¸c n÷a nh:

kÐt níc nãng, b¬m tuÇn hoµn...C©u 31: TÝnh to¸n nåi vµ lß ®un níc nãngBao gåm çc viÖc x¸c ®Þnh: DiÖn tÝch ®un nãng cÇn thiÕt, Çc kÝch th-íc cña nåi lß, ChiÒu cao èng khãi, lîng nhiªn liÖu tiªu thô1.DiÖn tÝch ®un nãng thiÕt F®DiÖn tÝch ®un nãng cÇn thiÕt lµ phÇn diÖn tÝch xung quanh çc èngth«ng khãi cña cét ®un hoÆc nåi ®un níc nãng hay diÖn tÝch truyÒnnhiÖt cÇn thiÕt, ®îc tÝnh theo c«ng thøc:F® = 1,15Pnh/Hnh(m2)Trong ®ã:1,15 – hÖ sè dù tr÷ diÖn tÝch ®un nãng


16/38


Pnh – c«ng suÊt nguån cÊp nhiÖt kCal/hHnh – cêng ®é nhiÖt ®é tÝnh cho 1m2 bÒ mÆt ®un nãng tÝnh b»ngkCal/m2.h, phô thuéc vµo lo¹i nåi ®un vµ çc th«ng sè kh¸c

2.X¸c ®Þnh kÝch thíc nåi ®un

Tríc hÕt chän èng khãi víi ®êng kÝnh d = 25 – 70mm vµ chiÒu dµi l =1 – 2m, diÖn tÝch ®un nãng cña mét èng th«ng khãi lµ:Fn = . d. l

Sè èng th«ng khãi cÇn thiÕt lµ:N = F®/ (fn.N)(çi)Trong ®ã: N – sè nåi ®un ®· chän.Trªn c¬ së biÕt sè èng th«ng khãi n, bè trÝ çc èng th«ng khãi çchnhau a = 100 – 150mm ta sÏ biÕt ®îc ®êng kÝnh nåi ®un D. ChiÒu caonßi ®un chÝnh lµ chiÒu dµi cña èng th«ng khãi l. Ngoµi ra nÕu dïng

nßi ®un c¶i tiÕn cã çc èng tiÕt kiÖm nhiÖt th× cã thªm chiÒu cao phÇntiÕt kiÑem nhiÖt, cã thÓ lÊy tõ 0,3 – 0,7m.§èi víi cét ®un níc nãng, tÝnh to¸n còng nh trªn nhng cã sè èngth«ng khãi lµ 1, ®êng kÝnh èng th«ng khãi lín h¬n, d = 80 – 120mm.

3.X¸c ®Þnh kÝch thíc cña lß§êng kÝnh cña lß cã thÓ lÊy b»ng nåi ®un. ChiÒu cao cña lß lµ tængchiÒu cao cña: phÇn cêi tro, thu khÝ, buång ®èt. ChiÒu cao buång ®ètbao gåm chiÒu cao xÕp nhiªn liÖu vµ chiÒu cao phÇn phô (chiÒu caophÇn kh«ng gian trªn bÒ mÆt nhiªn liÖu n¬i thu gom löa ch¸y).

ChiÒu cao phÇn phô theo kinh nghiÖm cã thÓ lÊy 0,3 –

0,8mChiÒu cao xÕp nhiÖn liÖu phô thuéc vµo lo¹i nhiªn liÖu ®èt lßChiÒu cao phÇn cêi cho vµ thu khÝ ph¶i ®¶m b¶o lÊy ®îc tro dÔ dµngvµ b¶o ®¶m lîng kh«ng khÝ cÇn thiÕt vµo lß.Lîng kh«ng khÝ cÇn thiÕt vµo lß ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøcLk=[1,12.QH.p.] /1000 m

3/hTrong ®ã1,12 – hÖ sè dù tr÷ - hÖ sè thõa kh«ng khÝ, lµ lîng kh«ng khÝ cÇn thiÕt ®Ó t¹o thµnh 1

kCalp – lîng nhiªn liÖu tiªu thô trong mét giê cña lß, tÝnh theo c«ng thøcP – Pnh/(QH . ) kG/hThay vµo trªn ta cãLK =1,12 pnh./(1000.) KG/hTrong ®ãpnh – c«ng suÊt suÊt nguån cÊp nhiÖt, Klal/h; - hiÖu suÊt cña lß, = 0,5 0,7;

QH – nhiÖt trÞ thÊp nhÊt cña nhiªn liÖu


17/38


C©u 33: Çc bé phËn vµ chøc n¨ng cña HTCNc trong nhµHÖ thèng cÊp níc trong nhµ gåm çc bé phËn sau :+§êng èng dÉn níc vµo nhµ nèi liÒn ®êng èng cÊp níc bªn ngoµi víinót ®ång hå ®o níc.

+Nót ®ång hå ®o níc gåm ®ång hå ®o níc vµ çc thiÕt bÞ kh¸c dïng®Ó ®o lîng níc tiªu thô.+Çc ®êng èng chÝnh dÉn níc tõ nót ®ång hå ®o níc ®Õn çc ®êngèng ®øng cÊp níc.+Çc ®êng èng ®øng cÊp níc dÉn lªn çc tÇng nhµ.+Çc ®êng èng nh¸nh c©p níc, dÉn níc tõ çc èng nh¸nh ®Õn çcdông cô vÖ sinh.+Çc dông cô lÊy níc. Ngoµi ra cßn cã çc çc thiÕt bÞ ®ãng më, ®iÒuchØnh, x¶ níc, ... ®Ó qu¶n lý ML.

Ngoµi ra, trong çc ng«i nhµ cã hÖ thèng cÊp níc ch÷a ch¸y, cßn cãçc vßi phun ch÷a ch¸y. NÕu ¸p lùc ®êng èng cÊp níc bªn ngoµIkh«ng ®ñ ®¶m b¶o níc tíi mét dông cô vÖ sinh trong nhµ th× cã thÓbæ sung thªm çc c«ng tr×nh kh¸c nh: kÐt níc, tr¹m b¬m, bÓ chøa,tr¹m khÝ Ðp....C©u 34: X¸c ®Þnh ¸p lùc cña ®êng èng cÊp níc bªn ngoµi§Ó x¸c ®Þnh Hng cã thÓ cã nhiÒu ph¬ng ph¸p :X¸c ®Þnh Hng b»ng ¸p kÕ hoÆc vßi níc c¹nh ®ã (gÇn ®óng) trong çcgiê kh¸c nhau vÒ mïa hÌ.

X©y dùng biÓu ®å ¸p lùc trong tõng ngµy b»ng èng thuû tinh congchøa thuû ng©nX¸c ®Þnh s¬ bé qua ¸p lùc cña níc ë çc thiÕt bÞ vÖ sinh ë çc tÇngnhµ cña ng«i nhµ gÇn nhÊt .Tham kh¶o çc sè liÖu cña çc c¬ quan qu¶n lý ML cÊp nícC©u 35: X¸c ®Þnh ¸p lùc cÇn thiÕt :Khi x¸c ®Þnh s¬ bé, ¸p lùc cÇn thiÕt cña ng«i nhµ Hnh

ct cã thÓ lÊy nhsau: §èi víi nhµ mét tÇng: Hnh

ct =8-10 m§èi víi nhµ hai tÇng: Hnh

ct =12m.§èi víi nhµ ba tµng: H

nh

ct =16m.Cø t¨ng thªm mét tÇng th× céng thªm 4 m.¸p lùc cÇn thiÕt cña ng«i nhµ Hnh

ct cã thÓ x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:Hnh

ct = hhh + h®h + htd + h + hcbTrong ®ãhhh _- ®é cao h×nh häc ®a níc tõ trôc ®êng èng ®Õn dông cô vÖ sinhbÊt lîi nhÊt (xa nhÊt vµ cao nh©ts so víi ®IÓm lÊy níc vµo nhµ )h®h - tæn thÊt ¸p lùc qua ®ång hå ®o níc , mhtd - ¸p lùc tù do cÇn thiÕt ë çc dông cô vÖ sinh hoÆc çc m¸y mãcdïng níc, ®îc chän theo yªu chuÈn, vÝ dô: níc vµ dông cô vÖ sinh


18/38


th«ng thêng lµ 2m, tèi thiÓu lµ 1m, vßi röa hè xÝ tèi thiÓu lµ 3m, hßit¾m h¬ng sen tèi thiÓu lµ 3m.h - tæng tæn thÊt ¸p lùc do ma s¸t theo chiÒu dµi cña MLCN trongnhµ theo tuyÕn tÝnh to¸n bÊt lîi nhÊt

hcb - tæn thÊt ¸p lùc côc bé thao tuyÕn èng tÝnh to¸n bÊt lîi nhÊt cñaML cÊp níc bªn trong nhµ ,m cã thÓ lÊy nh sauTrong hÖ thèng cÊp níc sinh ho¹t: hcb =20 +30 h.Trong hÖ thèng cÊp níc ch÷a ch¸y: hcb = 10 h khi ch÷a ch¸yTrong hÖ thèng cÊp níc sinh ho¹t + ch÷a ch¸y: hcb =15 + 20 h khicã ch¸yTrong trêng hîp dïng m¸y b¬m, b¬m níc tõ bÓ chøa th× ®é cao b¬mníc cña m¸y b¬m Hb còng tÝnh to¸n nh trªn chØ kh¸c lµ hhh tÝnh tõmøc níc thÊp nhÊt trong bÓ chøa ®Õn dông cô vÖ sinh ë vÞ trÝ bÊt lîi

nhÊt . NÕu b¬m trùc tiÕp tõ ®êng èng cÊp níc bªn ngoµi cã ¸p lùc b¶o®¶m thêng xuyªn lµ Hb® th× ®é cao b¬m níc cña m¸y b¬m sÏ lµ:Hb = Hnh

ct - Hb® NÕu ¸p lùc ë ®êng èng cÊp níc bªn ngoµi dao ®éngth× ®é cao b¬m níc cña m¸y b¬m lµ:Hb = Hnh

ct - Hngmin

C©u 36: Nguyªn t¾c bè trÝ ®êng èng dÉn níc vµo nhµ§êng èng dÉn níc vµo nhµ thêng ®Æt víi ®é dèc 0,003 híng vÒ phÝa ®-êng èng bªn ngoµi ®Ó dèc s¹ch níc trong nhµ khi cÇn thiÕt vµ thêngnèi th¼ng gãc víi têng nhµ vµ ®êng èng bªn ngoµi. §êng èng dÉn nícvµo nhµ ph¶i cã chiÒu dµi nhá nhÊt ®Ó ®ì tèn vËt liÖu, gi¶m khèi lîng

®Êt ®µo, ®¾p vµ gi¶m tæn thÊt ¸p lùc. Khi chän vÞ trÝ ®Æt ®êng èngdÉn níc vµo nhµ ph¶i kÕt hîp víi viÖc chän vÞ trÝ ®Æt nót ®ång hå ®oníc còng nh tr¹m b¬m ( nÕu cã) sao cho thÝch hîp.Chç ®êng dÉn níc vµo nhµ nèi víi ®êng èng cÊp níc bªn ngoµi ph¶ibè trÝ mét giÕng th¨m, trong ®ã cã bè trÝ çc van ®ãng, më níc, vanmét chiÒu, van x¶ níc khi cÇn thiÕt. Khi ®êng kÝnh d < 40 mm cã thÓchØ cÇn mét van mét chiÒu mµ kh«ng cÇn x©y giÕng th¨m. tuú theochøc n¨ng vµ kiÕn tróc cña ng«i nhµ, ®êng dÉn níc vµo nhµ cã thÓ bètrÝ nh sau.

DÉn vµo mét bªn: th«ng dông nhÊtDÉn níc vµo hai bªn: thêng ¸p dông cho çc ng«i nhµ c«ng céng quanträng, ®ßi hái cÊp níc liªn tôc, khi ®ã cã mét bªn dïng ®Ó dù phßngsù cèDÉn vµo b»ng nhiÒu ®êng: ¸p dông cho çc ng«I nhµ dµi, cã nhiÒukhu vÖ sinh ph©n t¸n§êng kÝnh èng dÉn níc vµo nhµ chän theo lu lîng tÝnh to¸n lín nhÊtcña ng«i nhµ.Khi cha tÝnh ®îc lu lîng cô thÓ cho ng«i nhµ ta cã thÒ chän s¬ bé ®-

êng kÝnh èng dÉn níc vµo nhµC©u 37: Çc lo¹i ®ång hå ®o níc


19/38


a.§ång hå ®o níc lu tèc lo¹i çnh qu¹t§Ó x¸c ®Þnh lîng níc nhá, thêng dïng ®ång hå cã ®êng kÝnh d tõ 10®Õn 40 mm. Vá ®ång hå b»ng kim lo¹I hay chÊt dÎo. Bªn trong vá lµmét trôc ®øng cã g¾n çc çnh qu¹t b»ng kim lo¹i hay chÊt dÎo . Khi

níc chuyÓn ®éng ®Ëp vµo çnh qu¹t lµm quay trôc ®øng råi chuyÓn®éng qua çc b¸nh xe r¨ng khÝa vµo bé phËn tÝnh cuèi cïng . Çc chØsè vÒ lu lîng níc sÏ thÓ hiÖn trªn mÆt ®ång hå .Trªn mÆt ®ång ®o níc cã çc ch÷ sè ghi çc gi¸ trÞ lu lîng kh¸c nhautõ 0,01 ®Õn 1000 m3 (gÊp nhau 10 lÇn mét ) thÓ hiÖn trªn mÆt ®ång håcon hoÆc çc khung ch÷ nhËt .Tõng thêi kú ®äc çc chØ sè trªn ®ång hå , hiÖu sè çc chØ sè gi÷a hailÇn ®äc chÝnh lµ lîng níc tiªu thu trong thêi gian ®ã . Hai ®Çu ®ånghå cã thÓ chÕ t¹o theo kiÓu miÖng loe, ren hoÆc mÆt bÝch ®Ó nèi víi ®-

êng èngvµ çc thiÕt bÞ phô tïng kh¸c . ë mét ®Çu ®ång hå cã bè trÝ líiläc ®Ó ph©n phèi níc ch¹y cho ®Òu vµ gi÷ çc cÆn bÈn l¹i kh«ng choch¶y vµo ®ång hå .§ång hå ®o níc lu tèc lo¹i çnh qu¹t chia ra lµm hai lo¹I:-Lo¹i ch¹y kh« (thêng dïng ë ta) cã bé phËn tÝnh t¸ch rêi khái nícb»ng mét mµng ng¨n .-Lo¹i ch¹y ít th× m¸y tÝnh vµ ®ång hå ®Òu ë trong níc. Khi ®ã mÆt®ång hå ph¶i ®Ëy b»n mét tÊm kÝnh dµy ®Ó cã thÓ chÞu ®îc ¸p lùc cñaníc. Lo¹i ch¹y ít cã u ®iÎm lµ kÕt cÊu ®¬n gi¶n. tÝnh níc chÝnh x¸c

h¬n ch¹y kh«. Tuy nhiªn nã chØ sö dông ®îc khi níc s¹ch vµ mÒm .b.§ång hå ®o níc lu tèc lo¹i tuèc bin§Ó ®o lîng níc lín, thêng dïng ®ång hå cã ®êng kÝnh 50- 200 mm.Kh¸c víi lo¹i çnh qu¹t, lo¹i tuèc bin cã çc çnh qu¹t lµ çc b¶nxo¾n èc b»ng kim lo¹i g¾n vµo trôc n»m ngang (do ®ã gäi lµ tuècbin). Khi tuèc bin quay, tøc lµ khi trôc ngang quay, nhê çc b¸nh xer¨ng khÝa truyÒn chuyÓn ®éng quay sang trôc ®øng, råi lªn bé phËntÝnh vµ mÆt ®ång hå. ë mét ®Çu ®ång hå cã bè trÝ bé th¼ng híngth¼ng dßng níc.c.§ång hå ®o níc lu tèc lo¹i phèi hîpDïng ®Ó x¸c ®Þnh lîng níc khi lu lîng dao ®éng ®¸ng kÓ. Khi ®ã ngêita l¾p hai ®ång hå: mét ®ång hå lín vµ mét ®ång hå nhá. Bé phËnchÝnh cña ®ång hå ®o níc lu tèc lo¹i phèi hîp lµ lìi gµ. Khi lu lîng n-íc nhá, chØ ®ång hå nhá 2 lµm viÖc, khi lu lîng níc lín díi ¸p lùc níclín lìi gµ tù ®éng n©ng lªn vµ ch¶y qua ®ång hå 1. Khi tÝnh lîng nícngêi ta céng çc sè chØ trªn c¶ hai mÆt ®ång hå l¹i.Ngoµi ra ®Ó phôc vô cho cc«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc, ngêi ta cßndïng lo¹I ®ång hå ®o níc tù ghi: lu lîng níc vµ dao ®éng dïng níc sÏ®îc thÓ hiÖn trªn çc b¨ng gi¸y quay trßn b»ng mùc.


20/38


C©u 38: Chi tiÕt nèi ®êng èng dÉn níc vµo víi ®êng èng cÊp níc bªnngoµi§êng èng dÉn níc vµo nhµ cã thÓ nèi víi ®êng èng cÊp níc bªn ngoµib»ng mét trong nh÷ng çch sau :

1.Dïng tª, thËp l¾p s½n khi x©y dùng ®êng èng cÊp níc bªn ngoµi nh-ng ph¶I cã dù kiÕn trong quy ho¹ch. Ph¬ng ph¸p nµy tiÖn lîi vµ tiÖnlîi nhÊt. kh«ng ph¶i c¾t níc.2.L¾p thªm tª vµo ®êng èng cÊp níc bªn ngoµi hiÖn hµnh: Ph¶i ®a ®-êng èng ®Ó l¾p tª vµo . Ph¬ng ph¸p nµy dÉn tíi mét ®o¹n èng cña MLbÞ ngõng cÊp níc mét thêi gian . çch nµy cã nhiÒu thiÕu xãt vµ kh«ngtiÖn lîi3.Dïng nh¸nh lÊy níc (®¹i khëi thuû ). Chôp ngåi 1 ®îc ¸p vµo ®êngèng cÊp níc bªn ngoµi b»ng 3 ªcu . M¸y khoan 6 khoan lç cho níc

ch¶y ra. Gi÷a chôp ngåi vµ èng níc bªn ngoµi cã tÊm ®Öm cao su 4h×nh vµnh kh¨n ®Æt xung quanh lç khoan ®Ó níc khái rØ ra ngoµi. Lçkhoan cã ®êng kÝnh nhá h¬n 1/3 ®êng kÝnh èng cÊp níc bªn ngoµi.Chôp ngåi cã thÓ chÕ t¹o theo kiÓu ren, miÖng loe hoÆc mÆt bÝch ®ÓdÔ dµng nèi víi kho¸ ®ãng níc. Sau khi khoan thñng lç ®¹t yªu cÇu,rót khoan ra, nhanh chãng l¾p kho¸ vµo , ®ãng kho¸ l¹i råi tiÕp tôcnèi ®êng èng dÉn níc vµo nhµ . Khi kh«ng cã m¸y khoan cã thÓ dïngph¬ng ph¸p thñ c«ng tøc lµ dïng ®ôc vµ bóa tay ®Ó ®ôc lç , (ph¬ngph¸p nµy hay dïng)Ph¬ng ph¸p nµy dïng chôp ngåi vµ vßng cæ ngùa

cã nhiÒu u ®iÓm v× thi c«ng nhanh . Kh«ng ph¶i c¾t níc do vËy hiÖnnay ®îc sö dông réng r·i nhÊt.

C©u 39: S¬ ®å HTCN nãng.S¬ ®å 1. §un níc nãng bµng cét ®unS¬ ®å nµy thêng ¸p dông cho çc ®èi tîng dïng níc nãng nhá, Ýt ngêi,cã thÓ dïng cho mét vµi chËu röa, 3-5 buång t¾m. Dïng cho çc nhµbiÖt thù.Nhiªn liÖu ®un: b»ng than hoÆc cñi, níc ®îc ®un nãng do tiÕp xóc víikhãi nãng ë thµnh èng khãi.S¬ ®å nµy cã thÓ biÕn ®æi theo çch kh¸c nh sau:-Kh«ng dïng kÐt níc l¹nh mµ dïng trùc tiÕp tõ ML níc l¹nh bªnngoµi vµo.-Kh«ng dïng kÐt níc nãng mµ dïng ngay cét ®un ®Ó dù tr÷ níc nãng(khi yªu cÇu níc nãng Ýt ).-Kh«ng dïng vßi trén mµ dïng níc nãng víi nhiÖt ®é thÝch hîp tõ kÕtníc xuèng. Khi ®ã bè trÝ mét ®êng èng níc l¹nh vµo kÐt ®Ó hoµ trénníc nãng ®Õn mét nhiÖt ®é nhÊt ®Þnh vµ cã thiÕt bÞ tù diÒu chØnhnhiÖt ®é ë kÐt.¦u ®iÓm: kÕt cÊu ®¬n gi¶n , dÔ qu¶n lý.


21/38


Nhîc diÓm: hiÖu suÊt kh«ng cao : = 40 50 .S¬ ®å 2. Dun níc nãng b»ng nåi ®unTrong s¬ ®å nµy níc ®îc dun nãng nhê tiÕp xóc víi khãi trong nåi®un: nhiªn liÖu cã thÓ lµ than cñi, h¬i ®èt. S¬ ®å nµy thêng ¸p dông

cho çc nhµ t¾m c«ng céng, çc nhµ sö dông níc nãng thêng xuyªn(kh¸ch s¹n)Uu ®iÓm cña s¬ ®å nµy lµ : ®¬n gi¶n, hiÖu suÊt cao (nhÊt lµ khi dïngnåi ®un c¶i tiÕn cã bé phË tiÕt kiÖm ®iÖn)Nhîc ®iÓm: kh«ng khèng chÕ ®îc nhiÖt ®é, thay ®æi theo chÕ ®é dïngníc vµ phô thuéc vµo nhiªn liÖu, ngêi qu¶n lý...Do ®ã s¬ ®å nµy chØ dïng thuËn tiÖn cho çc nhµ dïng níc nãng th-êng xuyªn. S¬ ®å nµy cã thÓ biÕn ®æi theo çch kh¸c nhau nh sau:-Kh«ng nèi víi m¹ng níc l¹nh bªn ngoµi mµ cã kÐt níc l¹nh.

-Dïng thªm ML èng níc l¹nh vµ vßi trén.-Kh«ng dïng kÐt níc nãng hë mµ dù tr÷ níc nãng nhay trong nåi®un (coi nh kÐt níc kÝn). S¬ ®å nµy sÏ tèn kim lo¹i ®Ó chÕ t¹o nåi ®unnªn Ýt dïng.S¬ ®å 3. §un níc nãng b»ng nåi h¬i vµ thiÕt bÞ ®un nãng lo¹i dung tÝchTrong s¬ ®å nµy níc ®îc ®un nãng gi¸n tiÕp b»ng thiÕt bÞ ®un nícnãng lo¹i dung tÝch nhê hÖ thoãng dÉn nhiÖt (níc nãng hoÆc h¬i nícnãng) tõ nåi h¬i ®Õn thiÕt bÞ ®un. ThiÕt bÞ ®un níc nãng lo¹i dungtÝch gièng nh m«tj kÐt níc nãng kÝn, hÖ thèng dÉn nhiÖt tõ nåi h¬i

®Õn truyÒn qua thµnh èng lµm cho níc nãng lªn.Nhiªn liÖu cung cÊp cho nåi h¬i cã thÓ lµ than, h¬i ®èt...S¬ ®å nµy cã thÓ dïng cho çc nhµ dïng níc nãng nhiÒu vµ chÕ ®édïng níc nãng kh«ng ®Òu ®Æn (nhµ gia ®×nh, c«ng céng, nhµ nhiÒutÇng) vµ chÊt lîng níc nguån xÊu.¦u ®iÓm cña s¬ ®å nµy lµ: do thiÕt bÞ ®un dïng níc tuÇn hoµn nªnchÊt lîng ®un níc tèt h¬n, Ýt ®ãng cÆn, ®ì tèn nhiªn liÖu.Nhîc ®iÓm: thiÕt bÞ phøc t¹p vµ qu¶n lý khã h¬nS¬ ®å cã thÓ biÕn ®æi theo çch kh¸c nhau nh sau:-Cã thÓ kh«ng dïng èng tuÇn hoµn. Khi nhµ nhá, èng nh¸nh ng¾n,dïng níc nãng ®Òu ®Æn liªn tôc.-Cã thÓ dïng thªm kÐt níc l¹nhS¬ ®å 4. §un níc nãng b»ng nåi ®un (nåi h¬i) víi thiÕt bÞ ®un níc nãnglo¹i lu tècS¬ ®å nµy gièng nh s¬ ®å 3, nhng dïng thiÕt bÞ ®un níc nãng lo¹i lutèc. Läai nµy cã kh¶ n¨ng cho lîng níc lín trong mét thêi gian ng¾nvµ thßng ®îc dïng trong çc nhµ yªu cÇu dïng níc nãng lín, chÕ ®édïng níc nãng kh«ng ®iÒu hoµ (kh¸ch s¹n, bÓ b¬i, nhµ t¾m). S¬ ®ånµy cã kÝch thíc gän nhÑ nhng ®ßi hái nåi ®un cã c«ng suÊt lín h¬nso víi cïng mét lîng níc yªu cÇu.


22/38


S¬ ®å 5. §un níc nãng víi thiÕt bÞ ®un b»ng ®iÖn.Mçi thiÕt bÞ cã thÓ phôc vô cho mét buång t¾m hoÆc vµi chËu röa(trang bÞ nhiÒu trong kh¸ch s¹n hay phßng ë).ThiÕt bÞ ®un níc nãng b»ng ®iÖn gièng nh mét b×nh chøa níc

nãngkÝn, cã thÓ treo trªn têng hoÆc díi sµn nhµ.Lo¹i nµy sö dông thuËn tiÖn, mü quan, dÔ qu¶n lý. HiÖu suÊt cao 9095% tuy nhiªn gi¸ thµnh thiÕt bÞ ®¾t vµ tèn ®iÖn, nã chØ ®îc dïngtrong çc nhµ cao cÊp.HiÖn nay lo¹i b×nh ®un níc nãng b»ng ®iÖn dïng réng r·i trong çckh¸ch s¹n, nhµ ë.S¬ ®å 6. §un níc nãng b»ng thiÕt bÞ ®un dïng h¬i nícNíc trong kÐt nãng lªn nhê h¬i níc phun trùc tiÕp vµo kÐt níc hoÆcthïng níc l¹nh b»ng hÖ th«ngs èng khoan lç hoÆc thiÕt bÞ tia h¬i.

S¬ ®å nµy thêng ®îc ¸p dông ®Ó ®un níc nãng trong çc ph©n xëngs¶n xuÊt, trong çc xÝ nghiÖp cã s½n h¬i níc.¦u ®iÓm: ph¶i cã nguån cÊp h¬i níc, nhiÖt ®é trong kÐt thêng kh«ngæn ®Þnh (khi dïng níc nãng trùc tiÕp); cã thÓ kh¾c hpôc b»ng çchdïng vßi trén nh ë s¬ ®å trªn h×nhS¬ ®å 7. §un níc nãng b»ng ML cÊp nhiÖt bªn ngoµi, víi thiÕt bÞ ®unníc nãng lo¹i dung tÝch hoÆc lu tèc.S¬ ®å nµy chØ ¸p dông khi cã ML cÊp nhiÖt bªn ngoµi, ng«i nhµ yªucÇu lîng níc nãng lªn vµ kh«ng liªn tôc, kh«ng diªug hoµ (nªn cã kÐtvµ èng tuÇn hoµn). S¬ ®å nµy thêng dïng cho çc tr¹m cÊp níc nãngtËp trung cho mét tiÓu khu hay nhãm nhµ...Dïng thiÕt bÞ lo¹i lu tèc khi c«ng suÊt lín vµ lo¹i dung tÝch khi c«ngsuÊt nhá.¦u ®iÓm:kh«ng cã nåi ®un, ®¬n gi¶n, kh«ng cÇn ph¶i cÊp nhiªn liÖu,dÔ qu¶n lý. HiÖu suÊt cao v× tr¹m chuÈn bÞ tËp trung.Nhîc ®iÓm: tèn èng dÉn nhiÖt, tæn thÊt nhiÖt t¨ng vµ ph¶i cã tr¹mcÊp nhiÖt.S¬ ®å nµy cã thÓ biÕn ®æi theo çch kh¸c nh sau:-Dïng kÐt níc hë thay cho kÐt níc kÝn (nhiÖt ®é kh«ng thay ®æi).-Kh«ng cã kÐt níc nãng: khi dïng níc nãng ®iÒu hoµ hoÆc khi dïngthiÕt bÞ ®un níc nãng lo¹i dung tÝch.-Thªm kÐt níc l¹nh.-Thªm ML níc l¹nh vµ vßi trén-TuÇn hoµn tù nhiªn (kh«ng dïng b¬m) hoÆc kh«ng tuÇn hoµn.

Phần thoát nước ngoài CT

Çc lo¹i httn? u khuyÕt ®iÓm vµ ph¹m vi øng dông? Çc bé phËncña httn?


23/38


Httn lµ mét tæ hîp gåm nh÷ng dông cô, d êng èng vµ c«ng tr×nh thùchiÖn 3 chøc n¨ng: thu, vËn chuyÓn vµ xö lÝ n íc th¶i tr íc khi x¶ ras«ng, hå vµ biÓn. HiÖn nay do cã sù kh¸c nhau vÒ vËn chuyÓn vµ lµms¹ch cña çc lo¹i nuíc th¶i nªn ng êi ta chia ra 3 lo¹i httn.

1.Httn chung-u ®iÓm: Tæng chiÒu dµi ® êng èng tho ţ n íc thµnh phè ® îc rótng¾n, n íc m a tr íc khi ®æ ra s«ng, hå còng ®· ® îc lµm s¹ch ®Õnmøc ®é cÇn thiÕt.Nh îc ®iÓm:- èng tho¸t n íc ph¶i lín ®Ó ®ñ søc vËn chuyÓn c¶ l îng n íc m a,kh«ng ® îc phÐp ®Ó trµn èng g©y ngËp lôt trong thµnh phè dï chØ lµtøc thêi.- C«ng suÊt çc tr¹m b¬m, tr¹m lµm s¹ch lín vµ nh vËy lµ trong thêi

gian kh«ng cã m a th× kh¶ n¨ng tho¸t n íc cña httn chung kh«ng® îc sö dông hÕt. Tõ ®ã ta thÊy ë nh÷ng miÒn cã m a to, m a theomïa th× kh«ng nªn øng dông httn chung.- Httn chung ®ßi hái ph¶i bá chi phÝ x©y dùng ra cïng mét lóc.

2.Httn riªng u ®iÓm:- ChØ ph¶i b¬m vµ lµm s¹ch l îng n íc th¶i sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt nªnc«ng tr×nh nhá.- M¹ng l íi ® êng èng tho¸t n íc thµnh phè th êng xuyªn sö dông

hÕt kh¶ n¨ng vËn chuyÓn. L u l îng vµ tèc ®é n íc ch¶y trong èngt ¬ng ®èi ®Òu gi÷a çc mïa trong n¨m.Nh îc ®iÓm: Tæng céng chiÒu dµi ® êng èng tho¸t n íc lín

3.Httn kÕt hîpTh êng xuÊt hiÖn trong tr êng hîp më réng thµnh phè ®· cã httnchung hoÆc ë nh÷ng thµnh phè lãn mµ mçi khu vùc cña nã cã ®Æc®iÓm riªng vÒ ®Þa h×nh, mËt ®é x©y dùng, møc ®é trang bÞ tiÖn nghicÊp tho¸t n íc trong nhµ ë mçi khu vùc Êy øng dông mét lo¹i httn.Çc bé phËn c¬ b¶n cña httn- ® êng èng tho¸t n íc thµnh phè: ®Æt däc theo ® êng phè thu n íctõ èng tho ţ n íc tiÓu khu hay èng tho¸t n íc ngoµi s©n nhµ, xÝnghiÖp c«ng nghiÖp, tr êng häc, bÖnh viÖn, cöa hµng...v.v- èng gãp l u vùc: èng gãp l u vùc ®Æt däc theo triÒn ®Êt thÊp thun íc tõ nhiÒu èng tho¸t n íc d êng phè trong ph¹m vi l u vùc.- èng gãp chÝnh: thu n íc tõ hai èng gãp l u vùc trë lªn- èng chuyÓn: lµ èng ® a n íc ra khái thµnh phè ®Õn tr¹m b¬m hayc«ng tr×nh s¹ch, trong suèt ® êng èng chuyÓn, l u l îng tho¸t n ícsÏ kh«ng thay ®æi.


24/38


- GiÕng th¨m: Trªn m¹ng l íi ® êng èng ë chç ngoÆt, chç nèi nh¸nh...v.v. x©y dùng nh÷ng giÕng th¨m. Qua giÕng th¨m mµ kiÓm tra, tÈyröa vµ th«ng èng mçi khi bÞ t¾c.- Tr¹m b¬m: Khi ®Þa h×nh b»ng ph¼ng ® êng èng tù ch¶y dµi sÏ chui

xuèng s©u xuèng ®Êt. Lóc ®ã ta ph¶i ® a n íc lªn cao, tøc lµ ph¶ib¬m. C¸c tr¹m b¬m ®Æt ë chç thÊp vµ cã ®iÒu kiÖn x¶ sù cè- èng cã ¸p lùc: ®o¹n èng ® a n íc tõ tr¹m b¬m ®Õn ®Çu èng tù ch¶ykh¸c cao h¬n, hay ®Õn c«ng tr×nh, lµm s¹ch, trong ®ã n íc ch¶y d íi¸p lùc do m¸y b¬m t¹o nªn.- èng x¶ sù cè: ë tr íc c¸c tr¹m b¬m ®Ò phßng sù cè cho tr¹m b¬mph¶i ®Æt ®o¹n èng x¶ n íc tõ cuèi èng tù ch¶y ra s«ng hå hay n¬i ®ÆtthÊp gÇn ®©y.- GiÕng thu n íc m a

- c«ng tr×nh khö trïng n íc tho¸t ®· ® îc lµm s¹ch vµ c«ng tr×nhth¶i n íc ra s«ng.

Httn chung: S¬ ®å, nguyªn lÝ lµm viÖc vµ u nh îc ®iÓm?1.S¬ ®å: tù vÏ

1- cèng phô

2- giÕng trµn, t¸ch n íc m a; 3- cèng bao4- tb; 5- tr¹m xö lÝ

2.Nguyªn lÝ lµm viÖcLµ lo¹i hÖ thèng thu c¶ ba lo¹i n íc th¶i (sinh ho¹t, s¶n xuÊt, n ícm a) vµo mét m¹ng l íi ® êng èng chung dÉn ra ngoµi ph¹m vithµnh phè ®Õn c«ng tr×nh lµm s¹ch.Khi kh«ng cã m a toµn bé n íc th¶i ® îc thu gom theo hÖ thèngcèng bao vµ ® îc ® a ®Õn tr¹m xö lÝKhi cã m a nhá: n íc th¶i vµ n íc m a ® îc gom bëi cèng bao vµ

® a vÒ tr¹m xö lÝ.Khi cã m a to; n íc th¶i vµ n íc m a ® îc ® a th¼ng vÒ tr¹m xö lÝ.Trong tr êng hîp n íc m a vµ n íc th¶i hoµ vµo nhau ®¹t tiªuchuÈn vÖ sinh th× x¶ th¼ng ra s«ng hay hå gÇn nhÊt

3.-u vµ nh-îc ®iÓm-u ®iÓm: Tæng chiÒu dµi ® êng èng tho ţ n íc thµnh phè ® îc rótng¾n, n íc m a tr íc khi ®æ ra s«ng, hå còng ®· ® îc lµm s¹ch ®Õnmøc ®é cÇn thiÕt.


25/38


Nh îc ®iÓm:- èng tho ţ n íc ph¶i lín ®Ó ®ñ søc vËn chuyÓn c¶ l îngn íc m a, kh«ng ® îc phÐp ®Ó trµn èng g©y ngËp lôt trong thµnhphè dï chØ lµ tøc thêi.- C«ng suÊt çc tr¹m b¬m, tr¹m lµm s¹ch lín vµ nh vËy lµ trong thêi

gian kh«ng cã m a th× kh¶ n¨ng tho¸t n íc cña httn chung kh«ng® îc sö dông hÕt. Tõ ®ã ta thÊy ë nh÷ng miÒn cã m a to, m a theomïa th× kh«ng nªn øng dông httn chung.- Httn chung ®ßi hái ph¶i bá chi phÝ x©y dùng ra cïng mét lóc.- Httn chung th êng ® îc thiÕt kÕ cho nh÷ng khu vùc d©n c nhá vµcã ®Þa h×nh thuËn lîiHttn riªng hoµn toµn: S¬ ®å, nguyªn lÝ lµm viÖc vµ u nh îc ®iÓm?Ph¹m vi øng dông?1.S¬ ®å: Tù vÏ

1- cèng n íc th¶i2- cèng n íc m a3- tr¹m xö lÝ n íc m a4- tr¹m b¬m5- tr¹m xö lÝ n íc th¶i

2.Nguyªn lÝ lµm viÖc§©y lµ hÖ thèng cã hai m¹ng l íi ® êng èng riªng biÖtMét m¹ng l íi ® êng èng vËn chuyÓn n íc th¶i cã nång ®é chÊt bÈnlín lµ n íc th¶i sinh ho¹t vµ n íc th¶i sx ®Õn c«ng tr×nh lµm s¹ch.§©y lµ mltn th¶i sinh ho¹t vµ s¶n xuÊtMét m¹ng l íi ® êng èng kh¸c cã thÓ lµ r·nh hay m ¬ng vËn chuyÓnn íc m a Ýt bÈn ®æ ngay ra s«ng, hå kh«ng qua c«ng tr×nh lµm s¹ch.§©y lµ mltn m a.N íc m a kh«ng thÓ chØ ch¶y trong çc r·nh x©y mµ cßn ph¶i ch¶y

vµo ® êng èng kÝn. Thµnh ra cã cã hai m¹ng l íi ® êng èng, mét ®Ótho¸t n íc sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt, mét ®Ó tho¸t n íc m a. 3.-u vµ nh-îc ®iÓm u ®iÓm: - ChØ ph¶i b¬m vµ lµm s¹ch l îng n íc th¶i sinh ho¹t vµs¶n xuÊt nªn c«ng tr×nh nhá.- M¹ng l íi ® êng èng tho¸t n íc thµnh phè th êng xuyªn sö dônghÕt kh¶ n¨ng vËn chuyÓn. L u l îng vµ tèc ®é n íc ch¶y trong èngt ¬ng ®èi ®Òu gi÷a çc mïa trong n¨m.Nh îc ®iÓm: Tæng céng chiÒu dµi ® êng èng tho¸t n íc lín

4.Ph¹m vi øng dông


26/38


¸p dông ®Ó gi¶i quyÕt tho¸t n íc cho nh÷ng thµnh phè cã diÖn tÝchlín.

C©u 4: Httn riªng kh«ng hoµn toµn: s¬ ®å, nguyªn lÝ lµm viÖc vµ unh îc ®iÓm? Ph¹m vi øng dông?1.S¬ ®å

1- cèng n íc th¶i

2- cèng n íc m a3- tr¹m xö lÝ n íc m a4- tr¹m b¬m5- tr¹m xö lÝ n íc th¶i

2.Nguyªn lÝ lµm viÖc§©y lµ hÖ thèng cã hai m¹ng l íi ® êng èng riªng biÖtMét m¹ng l íi ® êng èng vËn chuyÓn n íc th¶i cã nång ®é chÊt bÈnlín lµ n íc th¶i sinh ho¹t vµ n íc th¶i sx ®Õn c«ng tr×nh lµm s¹ch.§©y lµ mltn th¶i sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt

Mét m¹ng l íi ® êng èng kh¸c cã thÓ lµ r·nh hay m ¬ng vËn chuyÓnn íc m a Ýt bÈn ®æ ngay ra s«ng, hå kh«ng qua c«ng tr×nh lµm s¹ch.§©y lµ mltn m a.N íc m a ch¶y trong hÖ thèng r·nh x©y, trong m ¬ng ®µo th¼ng ras«ng hå cßn n íc th¶i sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt ch¶y trong m¹ng l íi® êng èng kÝn ®Õn c«ng tr×nh lµm s¹ch

3.-u vµ nh-îc ®iÓm u ®iÓm: - ChØ ph¶i b¬m vµ lµm s¹ch l îng n íc th¶i sinh ho¹t vµs¶n xuÊt nªn c«ng tr×nh nhá.- M¹ng l íi ® êng èng tho¸t n íc thµnh phè th êng xuyªn sö dônghÕt kh¶ n¨ng vËn chuyÓn. L u l îng vµ tèc ®é n íc ch¶y trong èngt ¬ng ®èi ®Òu gi÷a c¸c mïa trong n¨m.Nh îc ®iÓm: Tæng céng chiÒu dµi ® êng èng tho¸t n íc lín

4.Ph¹m vi øng dông¸p dông cho nh÷ng thÞ x·, thÞ trÊn, khu c«ng nghiÖp cã diÖn tÝch nhávµ ®é dèc mÆt ®Êt san nÒn thuËn lîi.

Kh¶ n¨ng vËn chuyÓn cña dßng ch¶y trong mltn?Liªn quan ®Õn tr¹ng th¸i dßng ch¶y vµ mËt ®é cÆn trong n íc


27/38


Mltn lµm viÖc tèt lµ khi çc chÊt kh«ng tan tr«i ®Òu theo dßng n íc.§Ó ®¹t ® îc nh vËy ph¶i t¹o cho ® êng èng mét kh¶ n¨ng vËnchuyÓn çc h¹t r¾n ë tr¹ng th¸i l¬ löng, ph¶i cã dßng ch¶y rèi.Tr¹ng th¸i ch¶y rèi trong mltn cã ë c¶ 3 vïng thuû lùc lµ tr¬n, nh¸m

vµ chuyÓn tiÕp gi÷a chóng.Trong dßng ch¶y víi tèc ®é kh«ng l¾ng cÆn çc h¹t r¾n nhá, ® êngkÝnh trung b×nh 0,03÷0,05 mm ® îc ph©n bè kh¸ ®Òu trong chiÒu s©udßng n íc. Çc h¹t cì 0,05÷0,2 mm th× phÇn lín ë gÇn lßng èng vµmét Ýt ë gÇn mÆt n íc, cßn nh÷ng h¹t lín th× chñ yÕu l¨n theo lßngèng. ChØ trong nh÷ng ®o¹n èng cã dßng ch¶y m¹nh, sái vµ ®¸ cuéimíi cã thÓ ® îc ph©n bè trong toµn chiÒu s©u.Çc xo¸y n íc cã t¸c dông lµm cho çc h¹t ë tr¹ng th i̧ l¬ löng vµdßng n íc ® a chóng tr«i theo chiÒu ch¶y. §ã lµ kh¶ n¨ng vËn

chuyÓn cña dßng n íc ®èi víi çc h¹t.Nh vËy nhê cã n¨ng l îng dßng ch¶y rèi mµ ® êng èng tho¸t n íccã thÓ vËn chuyÓn tèt çc chÊt kh«ng tan h÷u c¬ vµ v« c¬. Khã kh¨nchÝnh lµ vËn chuyÓn çc h¹t v« c¬, nhÊt lµ çt. Khi ®iÒu kiÖn thuû lùckh«ng thuËn lîi çt sÏ l¾ng xuèng lßng èng.Ba t×nh tr¹ng c¬ b¶n chuyÓn ®éng cña dßng n íc cã mang çc chÊt l¬löng lµ:- Khi l îng çc chÊt l¬ löng nhá h¬n kh¶ n¨ng vËn chuyÓn chuyÓncña dßng n íc kh«ng cã hiÖn t îng l¾ng cÆn, çc h¹t r¾n tr«i ®i dßng

n íc cßn cuèn theo çc h¹t r¾n ®· l¾ng tõ tr íc.- Khi l îng çc chÊt l¬ löng c©n b»ng víi kh¶ n¨ng vËn chuyÓn cñadßng n íc, dßng n íc ë t×nh tr¹ng c©n b»ng, c ţ chuyÓn ®éng ®ÒugÇn lßng èng hoÆc l¨n ®i t¹o thµnh h×nh sãng ®éng- Khi çc chÊt l¬ löng lín h¬n kh¶ n¨ng vËn chuyÓn cña dßng n íc,çc h¹t r¾n tr íc tiªn lµ çt l¾ng xuèng cho tíi khi dßng n íc ë tr¹ngth¸i c©n b»ng. § êng èng bÞ l¾ng cÆn.

Tr¹ng th¸i dßng ch¶y trong mltn

Yªu cÇu cña mltn lµ vËn chuyÓn n íc th¶i kh«ng l¾ng ®äng vµ gi¶mchi phÝ qu¶n lÝ, h¹ gi¸ thµnh x©y dùng c¬ b¶n.§Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy dùa trªn c¬ së ph©n tÝch tèc ®é dßng n íctrong èng vÒ çc mÆt: tr¹ng th¸i dßng ch¶y vµ kh¶ n¨ng vËn chuyÓnçc h¹t r¾n cã trong n íc th¶i thÊy tr¹ng th¸i dßng trong èng tho¸tn íc lµ ch¶y rèi. ChØ cã dßng ch¶y rèi míi cã kh¶ n¨ng vËn chuyÓnçc chÊt d¹ng h¹t r¾n tr«i l¬ löng. Nguyªn nh©n lµ do dßng ch¶y rèicã sù x¸o trén ngang gi÷a çc líp n íc, vµ h×nh thµnh nªn çc vËn tèckh¸c nhau gi÷a çc líp n íc. ChÝnh sù chªnh lÖch vËn tèc gi÷a 2 lípn íc kÒ nhau lµm xuÊt hiÖn nh÷ng dßng xo¸y. Dßng xo¸y tõ lßng èngchuyÓn lªn kÐo theo çc h¹t r¾n, cµng lªn cao th× kÐo theo cµng nhiÒu


28/38


h¹t vµ søc xo¸y yÕu dÇn. §Õn mÆt n íc th× dßng xo¸y biÕn ®i, çc h¹tr¾n l¹i l¾ng xuèng. Trªn ® êng r¬i xuèng cã khi ch a tíi lßng èng çch¹t r¾n l¹i bÞ l«i cuèn vµo dßng xo¸y kh¸ccòng chuyÓn ®éng lªn. CøthÕ çc h¹t ë vÞ trÝ l¬ löng vµ tr«i theo dßng n íc.

VÒ mÆt chÕ ®é cña dßng ch¶y th× trong mltn cã thÓ x¶y ra çc tr ênghîp:- ch¶y ®Òu: khi tèc ®é trung b×nh cña çc mÆt c¾t ngang trªn suèt däcdßng n íc kh«ng ®æi. §iÒu kiÖn cña chÕ ®é dßng ch¶y ®Òu lµ: q =const, =const. Trong mltn chÕ ®é ch¶y ®Òu chØ thÊy ë èng th¼ngkh«ng cã nh¸nh nèi vµ cã kh¶ n¨ng tù röa s¹ch lßng èng, nã lµmnhiÖm vô vËn chuyÓn ®¬n thuÇn- ch¶y kh«ng ®Òu: khi ë nh÷ng mÆt c¾t ngang kh¸c nhau cã tèc ®étrung b×nh kh¸c nhau, chÕ ®é ch¶y kh«ng ®Òu thÊy ë çc èng gãp lín.

ë ®Êy l u l îng n íc t¨ng dÇn theo chiÒu dµi ® êng èng. Nguyªnnh©n chÝnh cña ch¶y kh«ng ®Òu lµ do tæn thÊt côc bé ë nh÷ng chçngoÆt, chç nèi nh¸nh ë lßng r·nh, trong çc giÕng th¨m khi thay ®æi® êng kÝnh èng vµ do thay ®æi ®é dèc.Dßng ch¶y kh«ng dÒu còng cã hai tr êng hîp lµ: ch¶y kh«ng ®Òu,kh«ng æn ®Þnh vµ ch¶y kh«ng ®Òu, æn ®Þnh

Çc lo¹i s¬ ®å httn1.S¬ ®å th¼ng gãc

¸p dông cho thµnh phè cã ®Þa h×nh dèc vÒ phÝa bê s«ngThÝch hîp cho httn m a vµ hÖ thèng n íc th¶i ph©n t¸nCèng gÇn nh vu«ng gãc víi ® ßng ®ång møcHiÖn nay s¬ ®å th¼ng gãc ® îc øng dông trong mltn m a vµ n íc s¶nxuÊt quy øoc s¹ch.vÏ thªm ® ßng ®ång møc vu«ng gãc.

2.S¬ ®å cèng bao

¸p dông cho httn th¶i sinh ho¹tN íc th¶i ® îc tËp trung vÒ tr¹m xö lÝ, sau ®ã ® îc ®æ ra s«ng

3.S¬ ®å song song

¸p dông cho thµnh phè cã ®é dèc nhÊt ®Þnh vÒ phÝa bê s«ng.


29/38


Cèng gÇn nh song song víi ® êng ®ång møcTr¹m XL ®Æt xa thµnh phè trªn 500m

4.S¬ ®å ph©n vïng

¸p dông cho thµnh phè cã ®Þa h×nh phøc t¹p.Vïng 1 cho tù ch¶y vÒ tr¹m xö lÝVïng 2 tù ch¶y vÒ tr¹m b¬m. Sau ®ã b¬m vÒ tr¹m xö lÝ

5.S¬ ®å ly t©m¸p dông ë nh÷ng n¬i cã ®Þa h×nh b»ng ph¼ng nh vïng ngo¹i thµnh.N íc th¶i ® îc sö dông ®Ó lµm n íc t íi tiªu.

H×nh thøc mÆt c¾t ngang tiÕt diÖn cèng: u khuyÕt ®iÓm vµ ph¹m viøng dôngTrong mltn phÇn lín èng tho¸t n íc ® îc dïng lµm nhiÖm vô vËnchuyÓn n íc th¶i. XÐt vÒ h×nh d¸ng mÆt c¾t ngang èng tho¸t n ícph¶i tho¶ m·n çc yªu cÇu sau:-VÒ c¬ häc: èng ph¶i ch¾c, chÞu ®ùng lùc c¬ häc tõ ®Êt vµ çc ph ¬ngtiÖn vËn t¶i bªn trªn èng.-VÒ thuû lùc: cã b¸n kÝnh thuû lùc lín ®Ó t¹o ® îc tèc ®é dßng ch¶ytèt.-VÒ s¶n xuÊt: dÔ dµng vµ cã kh¶ n¨ng c«ng nghiÖp ho¸ quy tr×nh s¶nxuÊt-VÒ thi c«ng: ®Æt ® êng èng nhanh. Thi c«ng ® êng èng tho¸t n íctrong ®iÒu kiÖn c«ng tr êng chËt hÑp trªn ® êng phè, ph¶i ®µo s©u cãthÓ gÆp t×nh h×nh ®Þa chÊt thuû v¨n kh«ng thuËn lîi, cÇn thao t¸cnhanh chãng.-VÒ qu¶n lÝ: dÔ dµng trong viÖc tÈy röa, th«ng èng vµ söa ch÷a thaythÕ-VÒ h×nh d¹ng mÆt c¾t ngang èng tho¸t n íc cã thÓ chia ra lµm 3 lo¹ilµ trßn, cao vµ bÑt.èng trßn: ® îc sö dông réng r·i nhÊt. Cã chi phÝ Ýt vËt liÖu nhÊt.ChÞu lùc c¬ häc tõ bªn ngoµi cao; thuËn lîi trong viÖc s¶n xuÊt, l¾p®Æt vµ qu¶n lÝ. Khi thi c«ng trªn çc tuyÕn phè ®¶m b¶o ® îc khÈu®é.Khi ®é s©u ®Æt èng nhá, ®Æt çc èng nöa trßn. CÊu t¹o çc èng nöatrßn gåm lßng èng lµ nöa vßng trßn, hai thµnh th¼ng ®øng ® îc ®Ëyb»ng çc tÊm ®an.


30/38


èng h×nh nöa elip: dïng khi cã l u l îng lín (n íc m a) vµ cÇn thiªtgi¶m bÒ dµy thµnh èng.

: C«ng thøc c¬ b¶n ®Ó tÝnh to¸n thuû lùc mltn

TÝnh to¸n thuû lùc mltn thùc chÊt lµ tÝnh to¸n tõng ®o¹n cña nã vµtiÕn hµnh theo c«ng thøc cña chÕ ®é ch¶y ®Òu. Hai c«ng thøc c¬ b¶nlµ:1.C«ng thøc l-u l-îng kh«ng ®æiq = .v

2.C«ng thøc tèc ®é kh«ng ®æi – c«ng thøc Sªdiv = C. i R. Trong ®ã:q-l u l îng n íc th¶i, m2/s

-mÆt c¾t ít, m2

v-vËn tèc trung b×nh, m/sR-b¸n kÝnh thuû lùc, mi- ®é dèc thuû lùcC- hÖ sè søc c¶n theo chiÒu dµi èngTrong tÝnh to¸n thuû lùc mltn hÖ sè Sedi ® îc x¸c ®Þnh theo c«ngthøc cña Papl«pskiC = y R

n

1

y lµ ®¹i l îng biÕn ®æi phô thuéc vµo b¸n kÝnh thuû lùc vµ hÖ sè

nh¸m nC«ng thøc cña Papl«pski chØ tÝnh cho vïng nh¸m thuû lùc cña tr¹ngth¸i ch¶y rèi, tøc lµ chØ ®óng cho tr êng hîp sè Re lín.

§é s©u ®Æt cèng ®Çu tiªn: ý nghÜa vµ çch x¸c ®Þnh?Trong tÝnh to¸n thuû lùc ta ch a x¸c ®Þnh ch¾c ch¾n ® îc bÒ dµythµnh èng nªn chiÒu s©u ®Æt èng ë ®©y tÝnh tõ mÆt ®Êt ®Õn lßng èngtho¸t n íc.Khi thi c«ng th× sÏ biÕt ® îc bÒ dµy cña thµnh èng. §é s©u ®Æt èngkhi thi c«ng b»ng ®é s©u ®Æt èng tÝnh to¸n céng thªm bÒ dµy thµnhèng.

Nh÷ng yªu cÇu ®Æt èng tèi thiÓu lµ:

-§Ó ®¶m b¶o èng kh«ng bÞ vì bëi çc t¸c dông c¬ häc, çc ph ¬ngtiÖn giao th«ng trªn bÒ mÆt ® êng.


31/38


-§Ó nèi ® îc çc nh¸nh èng b¾t ®Çu tõ nh÷ng ®iÓm võa xa võa thÊp-§Ó r¸nh hiÖn t îng ®ãng b¨ng trong mltnNh÷ng yªu cÇu vÒ ®é s©u ®Æt èng:-thêi gian vµ ph ¬ng ph¸p thi c«ng

-Gi¸ trµnh x©y dùng httn-§Ó gi¶m bít ®iÖn n¨ng b¬m n ícNh vËy viÖc x¸c ®Þnh ®é s©u ®Æt èng lµ mét viÖc lµm mang ý nghÜakinh tÕ kÜ thuËt. Khi thiÕt kÕ mltn ph¶i chän tuyÕn èng b¾t ®Çu tõ®iÓm xa nhÊt vµ thÊp nhÊt ®Ó tÝnh to¸n thuû lùc. NÕu n íc tõ ®iÓmbÊt lîi nhÊt tù ch¶y ®Õn n¬i ®· ®Þnh th× n íc tõ tÊt c¶ çc ®iÓm kh¸cdÔ dµng tù ch¶y ® îc. §iÓm ®Çu cña tuyÕn èng khèng chÕ ®é s©u gäilµ ®iÓm khèng chÕ. Nã lµ ®iÓm bÊt lîi trªn toµn diÖn tÝch ®· cho.§é s©u ®Æt èng tho¸t n íc cµng nhá bao nhiªu th× cµng tèt bÊy nhiªu.

khi nµo tÝnh to¸n thuû lùc thÊy ®é s©u ®Æt èng v ît qu¸ qu¸ quy ®Þnhth× ph¶i chuyÓn sang ph ¬ng ¸n b¬m n íc. §é s©u ®Æt èng ®-îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:H = h + i.l + z2 – z1 + d (m)Trong ®ã:h- ®é s©u ®Æt èng m¹ng l íi ngoµi s©n nhµi- ®é dèc ®Æt èng ë m¹ng l íi ngoµi s©n nhµl- chiÒu dµi ® êng èng tho¸t n íc kÓ tõ giÕng th¨m xa nhÊt cña m¹ngl íi s©n nhµ ®Õn ®Çu m¹ng l íi ® êng phè

z1- cèt mÆt ®Êt ë ®iÓm x©y giÕng th¨m trong s©n nhµz2- cèt mÆt ®Êt ë ®iÓm ®Çu m¹ng l íi tho¸t ® êng phèd - chªnh lÖch lßng èng tho¸t n íc ® êng phè vµ tiÓu khu

C©u 11:HÖ sè kh«ng diÒu hoµ, ý nghÜa trong tÝnh to¸nCã hÖ sè kh«ng diÒu hoµ ngµy, hÖ sè kh«ng ®iÒu hoµ giê vµ hÖ sèkh«ng ®iÒu hoµ chung.

HÖ sè kh«ng ®iÒu hoµ ngµy lµ tû sè l u l îng trong ngµy th¶i n íc

nhiÒu nhÊt víi ngµy th¶i n íc trung b×nh cña c¶ n¨m: Kngµy= TBngay

ngay

Q

Qmax

-HÖ sè kh«ng ®iÒu hoµ ngµy ph¶n ¸nh møc ®é trang bÞ tiÖn nghi vÖsinh trong çc nhµ ë vµ sù thay ®æi khÝ hËu. HÖ sè kh«ng ®iÒu hoµ giê lµ tû sè l u l îng trong giê th¶i n íc nhiÒunhÊt víi l u l îng trong giê th¶i n íc trung b×nh cña ngµy th¶i n íc

tèi ®a: Kh= TBh

h

Q

Qmax

-HÖ sè kh«ng ®iÒu hoµ giê ph¸n ¸nh tËp qu¸n sinh ho¹t cña nh©nd©n, møc ®é ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ sù ho¹t ®éng cña çc phßngthÝ nghiÖm khoa häc trong kh«ng ®iÒu hoµ ngµy vµ giê.

HÖ sè kh«ng ®×Òu hoµ chung: Kch=Kngµy.Kh


32/38


-HÖ sè kh«ng diÒu hoµ chung sÏ gi¶m dÇn khi l u l îng trung b×nhgi©y t¨ng dÇn, hay khi quy m« cña thµnh phè vµ møc sèng cña nh©nd©n thµnh phè t¨ng dÇn. HÖ sè Kch ® îc lÊy theo b¶ng “TrÞ sè Kch phô thuéc qtb” ®· ® îc quy chuÈn.

Nguyªn t¾c bè trÝ ® êng èng trªn mÆt c¾t ngang ® êng phè. Nguyªnt¾c v¹ch tuyÕn MLTN1. Çc quy ®Þnh khi bè trÝ ®-êng èng trªn mÆt c¾t ngang ®-êng phè:-Kho¶ng çch n»m ngang kÓ tõ mÐp mãng nhµ ®Õn thµnh ngoµi èng:+èng cã ¸p: kh«ng nhá h¬n 5m+èng tù ch¶y: kh«ng nhá h¬n 3m-Khi ® êng èng tho¸t n íc vµ ® êng èng cÊp n íc ®i song song trªncung mét ®é cao th× kho¶ng çch gi÷a hai thµnh èng:

+NÕu èng cÊp n íc cã d≤200mm: kh«ng nhá h¬n 1,5 m+NÕu èng cÊp n íc cã d>200mm: kh«ng nhá h¬n 3 m-Khi ® êng èng tho¸t n íc ®Æt song song vµ cao h¬n ® êng èng cÊpn íc tõ 0,5m trë lªn, kho¶ng çch n»m ngang gi÷a çc thµnh èngtrong ®Êt thÊm n íc kh«ng nhá h¬n 5m.-Tr êng hîp tuyÕn cèng tho¸t n íc ®i song song víi ® êng tµu ®iÖn,® êng xe vµ thi c«ng b»ng ph ¬ng ph¸p ®µo hµo kho¶ng çch tõ mÐphµo ®Õn trôc ® êng tµu ®iÖn kh«ng thÓ nhá h¬n 1,5m, ® êng xe löa-kh«ng bÐ h¬n 4m.

-ë chç chÐo nhau víi ® êng èng cÊp n íc sinh ho¹t, ® êng èng tho¸tn íc ®Æt thÊp h¬n mét kho¶ng çch theo chiÒu th¼ng ®øng b»ng0,4m trë lªn. NÕu èng cÊp n íc b»ng thÐp vµ cã ® êng èng bäc th×®iÒu kiÖn trªn ® îc xo¸ bá.

2.Nguyªn t¾c v¹ch tuyÕn MLTN:-Chia diÖn tÝch tho¸t n íc ra thµnh çc l u vùc tho¸t n íc. §ã lµnh÷ng phÇn diÖn tÝch cã ® êng ph©n thuû bao quanh. GÆp tr ênghîp ®Þa h×nh b»ng ph¼ng th× chia diÖn tÝch tho¸t n íc sao cho çctuyÕn èng ® a n íc tËp trung ® îc nhanh chãng theo con ® êngng¾n nhÊt.-§Þnh vÞ trÝ c«ng tr×nh lµm s¹ch. C«ng tr×nh lµm s¹ch n íc th¶i ph¶i®Æt cuèi khu d©n c kÓ theo chiÒu dßng s«ng vµ h íng giã chñ ®¹otrong mïa h¹. Nã ® îc çch ly xa khu d©n c mét kho¶ng theo quyph¹m thiÕt kÕ tõ 300-500m, tuú thuéc vµo c«ng xuÊt cña nã. NÕu xÐtvÒ h íng giã kh«ng thuËn th× t¨ng chiÒu réng kho¶ng çch ly vµ trªn®ã ph¶i trång c©y xanh. VÞ trÝ tr¹m lµm x¹ch ph¶i ® îc c¬ quan vÖsinh dÞch tÔ nhµ n íc ®ång ý cho phÐp.-X¸c ®Þnh h íng vµ vÞ trÝ èng gãp chÝnh. §©y lµ tuyÕn èng thu toµnbé l îng n íc tho¸t thµnh phè vµ ch¶y ®Õn c«ng tr×nh lµm s¹ch hay


33/38


tr¹m b¬m chÝnh. èng gãp chÝnh ®Æt däc theo triÒn ®Êt thÊp phÝa bês«ng.-èng gãp l u vùc thu n íc cña mét l u vùc tho¸t n íc vµ ch¶y ènggãp chÝnh. èng gãp l u vùc ®Æt theo triÒn ®Êt thÊp nhÊt cña l u vùc.

-èng tho¸t n íc ® êng phè b¾t ®Çu tõ phÝa ® êng ph©n huû ch¶y vµoèng gãp l u vùc. §©y lµ mét m¹ng l íi gåm nhiÒu ® êng èng cì nhá®i kh¾p thµnh phè. Tæng céng chiÒu dµi cña nã rÊt lín.

§é ®Çy trong tÝnh to¸n MLTN, vËn tèc tÝnh to¸n1.§é ®Çy: MLTN sinh ho¹t, n íc s¶n xuÊt thiÕt kÕ kh«ng ®Çy èng. Trong ® êngèng n íc cã mÆt tho¸ng víi ̧ p suÊt khÝ quyÓn, trªn cã mét kho¶ngkh«ng trªn mÆt n íc trong èng ®Ó:

+§Ò phßng lóc cã l u l îng v ît qu¸ l u l îng tÝnh to¸n mµ hÖ sèkh«ng ®iÒu hoµ giê ch a ph¶n ¸nh ® îc sù thay ®æi l u l îng tõngphót tõng gi©y.+Khi ch¶y trong èng, tÝnh chÊt n íc tho¸t cã thay ®æi, ph©n huû çcchÊt h÷u c¬ t¹o thµnh çc khÝ ®éc, nhê mÆt tho¸ng víi ¸p suÊt khÝquyÓn çc khÝ dÔ bay ra khái n íc vµ bay ra khái MLTN nhê kho¶ngkh«ng.+Trong n íc th¶i cßn cã nh÷ng chÊt nh dÇu, mì ®ãng v¸ng dµy trªnmÆt n íc vµ cã mét sè chÊt kh¸c næi trªn mÆt n íc vµ nhê mÆt

tho¸ng trªn n íc th× çc chÊt nµy sÏ tr«i ®i theo dßng n íc .*.NÕu lµ èng trßn ® êng kÝnh d cã líp n íc chiÒu s©u h th× ®é ®Çy lµtû sè h/d.Quy ®Þnh ®é ®Çy:+N íc th¶i sinh ho¹t vµ n íc s¶n xuÊt nhiÔm bÈn nhiÒu kh«ng thiÕtkÕ ®Çy èng. Vµ khi ®ã ®é ®Çy quy ®Þnh dßng n íc sÏ cã tèc ®é línnhÊt.+Httn chung, èng tho¸t n íc m a vµ n íc s¶n xuÊt cã quy íc s¹chthiÕt kÕ ®Çy toµn phÇn. Tr êng hîp nµy nh»m tËn dông kh¶ n¨ngtho¸t cña èng mµ kh«ng ®Ó ý ®Õn ®iÒu khiÖn tèc ®é cña èng.

2.VËn tèc tÝnh to¸n:-Tèc ®é tù röa s¹ch èng. Khi nãi tèc ®é dßng n íc trong èng lµ nãi®Õn tèc ®é trung b×nh mÆt c¾t ngang cña èng. Nã lµ tû sè cña l ul îng q ®èi víi tiÕt diÖn ít : v=q/ (m/s).-Trong èng cã sù ph©n bè tèc ®é dßng ch¶y vµ èng cµng lín th× sùph©n bè nµy cµng ®Òu.-Ta cÇn ph©n biÖt tèc ®é tù lµm s¹ch cña èng vµ tèc ®é tù lµm s¹chcña èng. Tèc ®é vËn chuyÓn lµ tèc ®é dßng n íc cã mét sè h¹t r¨bschuyÓn ®éng ë t×nh tr¹ng l¬ löng, cßn mét sè h¹t kh¸c nÆng h¬nchuyÓn ®éng l¨n theo lßng èng.


34/38


- v=f(d,h/d) hay tèc ®é tù röa s¹ch lµ hµm sè cña c¶ ® êng kÝnh èngvµ ®é ®Çy èng.-Tèc ®é tÝnh to¸n kh«ng ® îc lín qu¸ giíi h¹n lín nhÊt. Quy ®Þnh tèc®é lín nhÊt nh sau:

+§èi víi èng kim lo¹i: 8m/s+§èi víi èng kh«ng ph¶i kim lo¹i 4m/s§Æc ®iÓm tÝnh to¸n hÖ thèng cèng chung1.Theo «ng uyÓn tho¸t n-íc m-a chung:Trong hÖ thèng cèng chung ® îc chia ra tÝnh to¸n cho ®o¹n cèng

tr íc giÕng trµn vµ ®o¹n cèng sau giÕng trµn. TÝnh to¸n ®o¹n cèngtr íc giÕng trµn ® îc tiÕn hµnh mét çch th«ng th êng.L u l îng tæng Q trªn ®o¹n cèng nµo ®ã cña hÖ thèng cèng chung

trªn giÕng trµn ®Çu tiªn ® îc x¸c ®Þnh nh lµ tæng sè n íc th¶i sinh

ho¹t QSH, n íc th¶i s¶n xuÊt QSX vµ n íc m a Qm theo c«ng thøc:Q=QSH+QSX+Qm §ång thêi kiÓm tra cho l u l îng mïa kh«: Qk=QSH+QSX Trong tr êng hîp nµy cÇn chó ý vËn tèc n íc ch¶y trong mïa kh«

ph¶i kh«ng ® îc nhá h¬n vËn tèc cho phÐp nhá nhÊt ë trong n ícth¶i sinh ho¹t.Çc cèng x¶ trªn hÖ thèng cèng chung cã ¶nh h ëng rÊt lín ®Õn chÕ

®é thuû lùc trong cèng vµ ph ¬ng ph¸p tÝnh to¸n chóng.HiÖn nay trong thiÕt kÕ hÖ thèng cèng chung ® îc øng dông rÊt réng

r·i nhÊt lµ theo ph ¬ng ph¸p: l u l îng cña n íc m a qua giÕngtrµn ® îc x¸c ®Þnh b»ng tÝch sè gi÷a l u l îng n íc theo mïa kh« vµhÖ sè pha lo·ng n íc, tøc lµ no(Qsh+Qsx). NÕu l u l îng v ît qu¸ ®¹il îng nµy th× tÊt c¶ sè n íc v ît qua ®ã sÏ v ît qua giÕng trµn ®Èyvµo s«ng hå. L u l îng tÝnh to¸ncña n íc m a sau giÕng trµn ® îctÝnh theo c«ng thøc: Q=no(Qsh+Qsx)+Ql Trong ®ã: Ql-l u l îng n íc m a cña ®o¹n cèng sau giÕng trµn, l ul îng ®ùoc x¸c ®Þnh víi thêi gian ch¶y riªng cho tõng ®o¹n diÖn tÝchmµ ®o¹n cèng nµy phôc vô.Nh vËy l u l îng tæng céng cña ®o¹n cèng sau giÕng trµn:

Q=no(Qsh+Qsx)+Ql+(Qsh+Qsx)Vµ khi ®ã toµn thÓ l u l îng n íc th¶i ra s«ng hå râ rµng lµ n ícm a v× n íc th¶i sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt ®· ® îc pha lo·ng phï hîpvíi quy ph¹m vÒ vÖ sinh.

2.Theo s¸ch tho¸t n-ícMLTN chung:MLTN chung thiÕt kÕ víi tæng l u l îng cña çc lo¹i n íc th¶i:+L u l îng n íc m a,+L u l îng n íc th¶i sinh ho¹t tÝnh víi hÖ sè kh«ng diÒu hoµ K=1,+L u l îng n íc sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp lÊytheo gi¸ trÞ trung b×nh cña nh÷ng ca cã n¨ng suÊt lín nhÊt.


35/38


+C«ng thøc tæng qu¸t x¸c ®Þnh l u l îng tÝnh to¸n cña c¸c tuyÕncèng vµ cña tr¹m b¬m tho¸t n íc :-Mïa kh«: Qk=

m

i

ik Q1

.

-Mïa m a: Qm

=(1+n).

m

câu hoi on tap ctn

Documents