confenfu ampliß.senatmphilofopkuu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1209250/fulltext01.pdf · , ne...

22
L N. % C DISSERTATIO QUAM Cum Confenfu Ampliß.Senatm Philofopk in Reg. Acad. ZJpfalwn/i, PRASSIDÉ VIRO CELEBERR1M0, Mag, P E T R O EKERMAN, Eloquent. PROFESS. Reg. & Ordia Facult. Philofoph. h. t. DJECANO Pro Gradu, Publico bonorum examwi modeflc fubjick Nicolaus Laur. Sörström. DALU WERMELANDUS. In Audit. Guft. Maj. d. 26. Maji, An. MDCC XXXIX. Hor is ante tneridiem felitis. UPSALJ/E imvrejja,

Upload: others

Post on 07-Sep-2019

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

L N. % CDISSERTATIO

QUAMCumConfenfuAmpliß.SenatmPhilofopkin Reg. Acad. ZJpfalwn/i,

PRASSIDÉVIRO CELEBERR1M0,

Mag, P E T R OEKERMAN,

Eloquent. PROFESS. Reg. & OrdiaFacult. Philofoph. h. t. DJECANO

Pro Gradu,Publico bonorum examwi modeflc fubjick

Nicolaus Laur. Sörström.DALU ■WERMELANDUS.

In Audit. Guft. Maj. d. 26. Maji,An. MDCC XXXIX.

Horis ante tneridiem felitis.UPSALJ/E imvrejja,

V I R O

Admodum Reverend» & Vreechrijjßmo,

Mag.CHRISTOPHORORISELL,

PÅSTORI in SSåfjlflb meritiflimo, 5c dißri&usDaliae Auftralis PRAjPOSITO Adcuratifiimo y

dVllNCULQ fuo ifuovu bomre profequeniim,

V I R OAdmodum Reveretido> <& Prtclarifljma,

Mag. LAURENT lOHESSELGREN,

S. S. Theologie in Regio ad Ciaram GymnafioU&CTORI, Cordiftoriiq; ADSESSORI Digniffimo,PA¬

STORI in Jfpaiunmrön ac PRAEPQSITG.NaeCénliiim AdcUFatilikiio.

' V I R O

AdmodumReverendo & Prachrüßmoy

Mag ERLANDO FAXELL,Eloqiienir. ibidem CECTORI Dexterrirno* &Gon»

fiftorii ADS E SS ORILaudatÜftmp*.

PATRONIS. PROMOTORIBUS atquevcncrabunda mcnte

VI ROAdmodum Reverendo &* Pradariflmv,

Mag. £ L A V OFRYXELL,

FASTORI in 2£dfe()äraD mericiflimo„Diftridusque adjacentis

P RJEPOSITO Adcuntijjimo,

VIR OAdmodum Reverendo &1 Praclarißimo,Mag. JOHANNI .

EDSTRÖM,Mathe fi htftotv m-GyrrtnaC Garö&ladll

LECTORI Laudatiffimo, ConfiftoriiADSESSORI Digniftimo„

VIRO

Aämodum Reverendo & Pr&elarisfimo 9

Mag. NICOLAO SPAK,Grase, 8c Hebr. lingvae ibidem LECTORI Solertis-

fimo,, Confiftorii ADSESSORILaudatiflimoc.

FAUTORTBUS exoptatiflimis j» piaacjugiter cofaidis.

RafentesbüßeÄ-cademicas,gräti animi tef

feram, ob glurima, imo -mera a teneris in fe eoUata beneficia,cum asfiduispro pervotis,devote offert & eonféerat, fortu-nasque fuasJavori & gratu -

mijß commendat

Admodum Reverend, & PraeclariitNomiuum YESTRORUM

CultorvifervdHfißmtaNICOLAUS SÖRSTRÖM.

%

1. N. f.§. I.

Ants certe pra^flantia eft & dignitas^sé Latini, tantusque ejus in eru-

dirione comparanda ufus,ut artiumIiberalium cukores non immeritoplurimum eidem ftaruant pretii,

mulcurrque temporis in illo formando 8c perpolien-do confumant. Fac enim aliquem in variis difci-plinis Philofophicis pr^ciaras omnino feciiTe pro-grefliones; fac pariter ilium fusque deque habuifleÉloqventiae Latins ftudium ; videbis hunc eundemnon utiliter efTe dö£tum > quippe qui infigni caretadjumento , quod eruditioni perfeétae tum acqui*rend# , tum cum aliis communicanda? , 8c ad po-fteritatem feram transmirrendas magnopere inier*viat. Largior quidem libennflime ipiarum rerumnocitiam certo linguarum generi minime ita efTealligaram , ut fruftra fefe torquerent ingenia, quot-quoc alio idiomate vel aliis exhibere, vel fibi com-parare eandem tentarent; af quin lingua ha?cceLa-tina, per iitcritum orbem j*m diu recepca,erudito-rum jure meritoque habeatur vernacula, 8c com-

A munis

t Ht* ) o (munis veluti interpres, in dubium vocabit nemo.Hac videlicet tot divulgata doåorum Virorumfcripta ubique terrarum locorumque proftant, utenumerare conantem hora, dies, annus, imo aetasipfa, deficeret. Quid, quod fi nemo ad perjucun-dum illud cum Mufis manfuetioribus adfpirare pot-erit commercium, qui horum deftituitur fubfidia,quive frequenti le£Hone , & imitatione eorum ani-mum non pafcit fuum ; fåne idem de omnibus af-firmandum , qui in debita orationis concinnitateminus funt, & fuerunt folliciti.

5. "•

Firmitervero fibi perfuafum habeant Eloquen-tiae ftudiofi , mukös in ifto mari dicam, an freto,efle prsternavigandos fcopulos , in quos ii impin-gant > non poterunt non famae & pr^clara? erudi-tionis ja<$uram haud parvam facere. In primisduo vitia , cane & angue pe jora ipiis funt vitanda:alterum MaxgoÅcyfa audit, qu« ftruéturam in pe¬riod is quadrandis jufto longiorem adamat, unde &fenfum verborum derurbari , & ipfam orationemnon ram ornari, quam onerari conftabit ; alrerumB^otyvÅoyict, h^c cum concifa, nimiurrque abruptalaboret brevitate,itidem non evidentiam ac lumen,(ed obfcuritatem & renebras dicendis adferet. Cuiaffinis eft Laconijmus Ltpßafius, de quo me pro mo¬dul-o ingenii paucis efle a&urum Infcriptio diflerta-tionis oftendit, Te autem C, L. enixe oro & ob-

teftor,

•m ) ° c i ,

teftor, conatus hofce innocuos pro more Tuo,h. e. benigne interpretari digneris.

III.A ratione pra?fentis inftituti notierit, credo,

alienum, (i in narales Laconiirni, ornnium primoinquiram. Derivatur vocabulum hoc a Lacedas-mone, urbe olim inter Grascas longe celeberrima.Ratio denominafionis eft, quod Lacones five La-cedaemonii fingulari in fenfis animi exprimendisbrevitate , adeoque concifo valde dicendi, atquefcribendi genere nimium quancum dele&arentur,itatamen , ut prscipue in refponfis edendis, ejus-modi verborum fuccindorum aculeos frequenta-rent. Ideoque Plato indicaturus gentium nonnul-larum indolem , rede vocat 'ASijvac noXiv QiXoXo»yov TS 7:oXv'Xoyov, Aw/.e$aitxovci ßgcc/jjtoyov ,xai TTjV KftfTrjv noXvvvv: h. e. Athenas elegantiae& copia? ferrnonis , Laced^monem brevitatis ,Cretam vero fenluum foecunditatis ftudiofam a).Idem docec Gregor Nazianzen. To Xcwwifyiv , ét£to ss~iv, cttsf olsly cXiyag avXXaßötg ygatpsiv: åXX<x7rsfl 7TXeizw oXiyag : Laconiflare, non (olum eft,quicquid cogitaveris , paucis fyllabis fcriptum re-linquere, (ed in rebus plurimis paucis defungi ver-bis b). Quo etjam (pedat illud Ciceronianum ;von imitor Xaxmppov tuttm; altera jam pagella proce-dil c). Exemplo res illuftrabitur: Philippus, RexMacedonum , in Graecia cum caput altius extolle*ret, & a Lacedamoniis quaereret, utrum vellentle amicum, an inimicum jam jam illis adfuturum ?

A 2 éoSTSgQV

4 ) o c

äShegov i. e, neutrum, refponderunt Eidem poft-ea igtiem ferrumque , & dira qua=vis Sparta? perliteras minitanti, non plura refcripfifl' feruntur ,quam AOMsfruifiovioi (piÅfoTrcp. Aio/vcriog sv KoffoSco.Hoc autem Laconico refponio, vere acuto & acu»leato figaificarunt , idem Philippo non fme cauftaefle pertimefcendum , quod comigerat Dionyfio,qui licet pra?porens fueric apud Syracufanos tyran-nus, id tamen libertatem popularium opprimendoeffecerat, ut regno deraum exutus, privatam Co-rinthi , & quidern miferandam ludimagiftri age-ret vitam. Pariter etjam Argivis minas fpiranti-bus, atque verbofiore epiftola Laceda?momos, ute finibus,de quibus inter eos gravis exftiterat con-troverfia, excederent, hortantibus, nihil ifti prae¬ter unicum vocabulum etwa h. e. fi repoiuerunt,quod refponfum , quo ftiit concifius , eo Argivo-rum animos irritafle , & pupugiffe vehementiuslegimus d). Hinc eft, quod omnis generatimbreviloquenda nomine Laconifmi coeperic appel-lari, isque dicatur Laconice loqui, & fcribere,non modo , qui vel unica voce, vel effato quodamgravi, longam dicendorum feriem includere &exhaurire ftudet, ied in integra etjam oratione con-texenda periodis , & membris» 6c incilis qui uti-tur breviufculis.

a) Plato Lib. I. de kg. pag. f/7, b) Epi/l. 3, c) Adfamil. Lib. XI. Epift. zj d) Cfr. Becmann. Manud. ad L.Latin, cap. /4. It. Bangii Obfervat♦ Bbilolog. Lib. z. pag.

$. iv.

•m) o (%&- $§. IV.

Prascipuis ftili Lacini virtutibus merito annu¬mer atur perfpicuitas, qua? miram prorfus orationiparit venuftatem , & animos audicorum incredi-bilirer demulcet ; requiruntur autem heic nonrnodo vocabula puras Latinitatis , fed erjam con-ftru&io partium , & periodorum nec jufto lon-gior , nec brevior. Vel hinc , quid de Laconi-fmo erit fentiendum, faris liquet. Etenim obftri-&us eft homo non folum ad ideas fu3S cum aliiscommunicandas , verum erjam ram clare , ut qua?prolara fuerint , ab aiiis inteliigantur ; intelligia tern non poreft oratio Laconica fine adhibicafumma induftria , & tximia inquifitione fingulo*rum verborum j quippe quae ftudio abrupta , &quafi detruncata eft ; qua qui utitur , non puri-tatem & fuavicacem Latini fermonis , non anirnicandorem , non (inceritatem , fed vel ob/curita-tem , vel fallendi cupidieatem, vel morofam ani-mi fententiam prodit. Etenim ftc pieruraque*txri canic Poeta t

brevis ej}e laboro ,Objeurus fio e )Et auro cedroque dignum videtur Casfaris Au-gufti monitum : opus eft dare te operam , ne„ molefte fcribas , aut loquaris } quemadmodumK, M. Anto-niurn idem ut inlanum increpare fole-„ bat , ea fcribentem , qua? mirentur potius ho-„ mines 3 quam intelligant /)♦ XJnde nonnuiliconcifum hocce dicendi , atque fcribendi genusLace.daemoniis virio verrentes , cauflam ejus pr

A 3. cipuarn

d 49* ) o ( !§*.

crpuam tradunt bella, aliafque occupationes, qvii-bus a lirerarum cultura fuerunc avocati , atqueeo nomine , quantum in ipfis , omnera Laconi-cam loquendi rationem profcribere conantur.g) Haec autem cum granö Talis erunt utique ac-cipienda ; ne oratoribus , quorum intereft orna-te , apte , & gravicer dicere , omnis libertas prae-fcindacur , quo minus Laconifmum aliquandopro re nata ufurpenc , & (ermones fuos variistropis , ichematsbus & figuris infpergant. Sicetjam novimus diftionem ftili lapidaris debere La-conicam efie & argutam, ld ex-gente quaiifateipforum lapidum & rr.onumentorum , ubi verelocum habebit illud Ciceronis : admirantur fa-,, pe omnes acumen in tmo verbo pofitum b). Quin& increpationibus non raro opus eft , atquedurioribus redarguendi rnodis ; hifce autem fatiscommode inferviunt Laconifmi. Veiur enim„ una aculeata (pina & acutus aciculas mucro al-,, tias penetrat Sc gravius cruciat , quam plures„ & majores plumbei pugiones ; ita unica gravis„ di&io , tempore adhibita majores fa?pe aculeos„ in animo relinquit , quam multa inutilium ver-„ borum plauftra j).

Horat.de arte Poet. p.m. 529. f ) Sueton. vit. An¬guß. c. 86. g) cfr. Cic. Brut. Qrat, c. iß. h) Cic. lib.//. de örat. i) Bang. Obfervat. Philolog. lib. z. p.

$. v.Quid Tibi velit LaconifmusLipfianus patebit,

opinor, fi addiderimus vixifTe Juftum Lipfium ,decus

4M' ) o ( ■Hl- 7decus ac lumen illud ßeJgii , feculo poft Chri-ftum natum XVI, & fuifle virum non rnodo ftu-pends eruditionis , fed de re literaria etjam im«mortaliter meritum. Hic idem , cum inde a pueroin Auåoribus clailicis multum ftudioieque efTeCvolutatus , unde orationes periaepe habuit elegan-tiffimas , & illas quidem Tulliano iepore & nu-mero refertas , maturior tamen fa&us novum fibi,& plane diverfum excogitavitdicendi genus, quip-pe quod & antiquata vocabulorum Üexione", &nimia Ellipfium copia , & intoleranda quadambrevitate ira redundabat , ut parum abeilet, quinOed?pi , vel Delii cujusdam conje&ura in eo in-teüigendo opus föret. Cauffam hujus immutatio-nis alii ah'am adferunt. Sunt, qui illum praecifa&incompofita hac brevitate voiuiife obicem ponerefa&ioni Ciceronianorum , qua? tum per orbem fereliteratum pervaferar, indicendo fcribendoque tu-iTiidcE fatisque turbarum excitantLé): Sunt, quiconrendunt, illum , nefcio quo ftudio & ardorein Philofophiam Stoicam abrepturn , elegantiam,quam in dicendo antea fervaverat , dedita operadamnaffe /): Sunt denique, qui LipPium cum An-gelo Politiano oranera imitationem veterum La¬tinorum profcripfifle putant , & fuopte ingeniocunfla permififle. m) Singula fere nec ipfe difli-mulare videtur Liplius , ita namque jano Ler-nutio , de Epiftolicis iuis nondum emiilis , icri-bit. u Alia quaedam a prioribus meis haec fcri-pcio , cui nitor ilie abeft , & luxuria , & Tul-

„liani

S . ) o ( Hk.„ iiani cincinni: preffa ubique, nec fcio an quse-„ fita nimis breviras. Quae me ramen nunc ca-

„ pit. Timantem piåorem celebrant, quod in„ ejus operibus plus femper aliquid intelligere-„tur, quam pingeretur : velim in mea fcriptio-ne n). Idem alibi de feipfo profmecur : Si quid„in oratione noftra aut fhlo probandum , torum a„natura eft, vix a cura. Rationem meam fcri-„bendi f ire vis? fundo , non fcribo. Nec id nl-„ fi in calore & inrerno quodam impern haud aliter,„quam poet#. Si quid operolius paramus : rem„ meditamur, dis,ponimus , verba facile fuccedunt„ac pame prsecedunt meam mentem. Iftos rideo,5,qui etjam epiftolas, fi di> placet, lente & veluc„ad numerum componunr. Verba examinanr,„ circumfpiciunt, trajiciunt & mifelli cum omnia„fecerinc, umbras puces non homines loqui. Ira„ tenuis tota fcriptio,fine fangu.ine, colore, carneo\Ceterum de Laconifmo Lipfiano cum plurima ipfi»us teftantur opera , unam tantummodo epiftolamomniurrs inflar adduxifTe fuffecerit ad Vicdorern Gi-„ felinum. Legi tuas , ad os apprefli & ad pe£us.3, O quae penna tibi me fiftat ? Ego ille conftans„ dejicior una cogitationis hac plaga. Scripta mea„defideras & nugas: Ego te, te. Sed q lagis?39ut ex nuntio intdlego , perbelle. Gaudeo. nam„tirrebam, ob fubftraétum nbicinem Moufflinurn„celeri cafu. Nos fluftuarrus , ut qui maxime.„Sunt qui ad arma inclinant, funt qui ad Irenen.„Ajunt & apud vos punda efTe pro ifta. Quid-

- •

r°( m* t

;,qnid eft, aut eric, ego re non amo , fed pereo.„De fcriptis fcripfi ad Ocellum noftrum, non in-„videbit p).

k) Cfr. Lipf. Centur. HL MifceU/tn. ep. too.& Inflit. epUflo lic. c //. 1) Gottl Stollii Hift. Lit.p. m. 451. nt) Carol,Lang. Inßit. Stil Rom. p 399. n) Centur. /. MifrcUan. ep ije») Centur. II. M fcellan. ep. 1. p) Centur. /.Mifcellatt. ep.$%

§. VI.Abfit tarnen, & quam longiflime abfit a nobis

id arrogantia?, ut tantum pltbis literaria? antefigna-num vd follicitare nos auderemus, nedum Laco-nifmi affc&ati accufaremus , nifi hoc in negotiopneeuntes viros magni nominis habuiflemus, acmafculse Latinitaris tutores fummos, JofephumScaligerum in ipfo mortis articulo conftitutum,hocaancYjSeg novi ftili Lipfiani admodum exfecratumfuifle , & fevera voceedixifle, quod fibi nunquamprobatus fuerit, quippe plus jufto concilus, refertBarlius q). Idem docet, omnes, nifi qui deteriorafibi ad imitandum proponere velint,non poflfe nonLipfiano ftilo longe prasferre Manutii & Mureti:„Un ftile , inquit, qui va par (auts ; Sc par bonds,„heriffé de points,& d' Eilipfes , a un ftile bien lié„& coulant, & qui developpe toute la penfeé r).Jacobus Pontanus & Marc. Velferus , utut Lipfioamieiflimi, ingenium & do&rinam ipfius cum iau-darent & fulpicerent, ab ejus tarnen idiotilmo 3cexcogitata hserefi in fcribendo to'i abhorruere , il-lam , ceu novitiam & plus a?quo exquifitam, imoaffcåatam diäionem iroprobantes. Nec aliter ju-

B dicat

i» 4M ) o (dicat vel Marefius,qui in illo reprehendit antiquo-rum verborum nimium ufum, audaciam in (cri-bendo , didionem parenthefibus & interrogatiun-culis mterruptam s}, velMorhofius , qui in epifto»Iis Lipßanis carpit argutias, adagia, hemiftichia& Cåraecas fententias , adeo non fuadendo Jeåio-nem Lipfianam ab inexercitato, & nondum juftumIn ftilo robur confecuto, effe fufcipiendam, & indeflofculos aliquos in fuccum, quod ajunt,& fangui-aem convertendos, ut potius diffuadear t). Sic inarguta brevitate Plinianas commendat epiftolas Ja-cobus Thomafius, Lipfios vero» Puteanos, Pan-theros,; Canutos & Crucios indignos judicat, quos„nonainet i borumenim hiflriomca difiio vtrum gra-„ vem dtque deceaty ctcfciffa ve(Iis ér verjicoior u) Tan¬dem ciaudat nobis agmen Chrift. Aug. Heumannus,qui de orationibus o&o, Jena? potiflimum, a Lipliohäbitis reéte pronunciat: In bis Lipfius nan utitur3» ftilo Lipfiano , fed Ciceroniano , h. e. non fcatet^argutiis, non verborum aiiufionibus, non ftudet„ttudiolse & antiquaria? brevitati,("ed profluenti uti-2, tur ftilo , facili, amceno, adeoque legends ha; o-„rationes & commendari poftunt ftudioi# fuventutiM ad augendam eloquentiam x).

q) ln Difthnar. fub\, art. Juß. Lipf. cfr. Jo. Burck.Mienchen. Charlataner. p. m. iqz. r) Ibidem, s) Ep. Lib.I. q?j t) Polyhiß. I. Lib. I. c.zq. u) Ejusdem pra fat. inPauli Manut.Spiß+Lib« x) Vid. edit» Jenenf. Jo. Henr. Kro*wa/tr*. ; 1

§. VIL

4M ) ö (tW 11

5. VII.At magnam dixeris partern eruditorum in con-

trarium niti, & Lipftanum fcribendi genus, ut-pote quod Catonis gravitatem, quod Gracchi im«petum , quod Lalii lenitatem , quod Calvi argu*tias , quod Ca?faris fplendorem, quod Saluftii par-iimoniarn, quod Ciceronis denique acumen referat,non pofTe non commendare. Contendunt eloquen-tiam tili admodum promram, facilem atque redun¬dantem fuifle, & nemini fere tantas in ftilo obtigiflTeveneres: brevitatem vero toti admirantur, cummulta paucis fic incluferit, ut fingula in animos in-fluant & fua veluti fponte fefe diffundant. Unde ineffigiem Lipfii cum plurima eflent elaborata epi#grammata , hoc prae ceteris omnium tulit pundum:Lipßcid<e , velum efi Timmtis, imago; videriSol quoque Jub picea non ritfi mibe potefl%Ad objedionem de didione Lipfiana obfcura atqueantiquaria regerunt iidem, non id viros fuba&i in-genii, aut fupra vulgi captum fapientes fentire:quid, quod, fl vel maxime vetuftius & concifumquidquam in fcriptis ejus exftet, loco, argumen-to, & perfonae, cui fcribitur, erit hoc ipfum tri«buendum condonandumque. CaufTam fuam vivusprydare egerat Lipfius : Nempe in criticis , in« uquir , ubi ex profefio literaria & antiqua trado:"quid mali fit, vocem aut phrafin efTe interdum an (itiquiorem ? Ut in epiftola ad virum fubtilem &"dodum: cur non brevius, aut eruditius fcribäm?4'Facit Cicero ille dt variavit, cum adLentulum

ß 2 Pom-

fl 4M )• M*Pompejum^ Caelium aut Atticum fcriptltaret y\ "Ec poft fata, inter alios, fui propugnatorem na&useft Fridericum Taubmannum, qui påtat nemi¬nem in Au&oribus majorum gentium cum fide acjudicio verfattfm, negare, orationem Lipfii, qua„verbis, qua phrafi ita feorfim confiderata, eflepro argumenta propriam & (eleéhm , & cujus

„fortaffe neminem vel ab ipfo xvo Ca?faris pceni-},teat. Addit [dem ftilum Lipfii aliquid haberef, vividum , alacre, eruditum, & quod fepiusre*„pecitum placeaü , licet in toto orationis contextu„non periodos, membra & numeros eo conforma-„ ret habitu ac fi-lo , quo folent fere ceeeri z). Ta-cebo Valentinum Acidalium , qui Lipfium non mo¬do antiquitatis & do&rina? omnis coryph^um ä-gnofcit , fed per om nia diis, quam hominibus in»genio propiorem , uti lumeti unicurn & numen ae-vi fui colit & veneratur et) Nimium magnificeifta jadari Sc (entiri nemo non videt* nos vero»quoniam noftram hac de re antea aperuimus Ten-tentiam , ad imitatores Lipfianifmi , miieradonean rifu digniores , jam pedern promovemus.

x) Cfr. Auber t. Mir£um in vil. Juft,. Lipfii. y) Centur„III. ad Belg. p. Z$. z) Dijfertat. de L. Lat, p. m. 2$. Üfequa.s.) Lib. IL. leciian. Feüejan. c. pg.

§. VIILSe&as fui (Fe in Philofophia omni varias Sc to»

fo>» quod^ajunt, ccelo diverias , neminem pra?teritreadem etjam habuifie fata ftudium lingvae La tina?ipaululum in Hißoria literaria verfata non pocerie

«tJ e CH* »'*efTe obfcurum. In antiquiora temporä inquirerenon licet, poft avdsctvw vero fa<Sam bonarum ar-tium literarumque exftirere pra?poftera ftili imita-tione fatis nobilitati dpulejani, obfoietae antiqui-tatis adfeSatores ab L. Apuiejo Madaurenft , quifcribendi genere utirur hepe ftolidiilimo, ita di<Si£)jCiceromani ob fuperftitiolam Ciceronis Emulatio¬nen! pernoti c~): Fhtlippki, qui Philippum Me-lanchthonem ducem & antefignanum in Latinita-te fua elegere d) : Lipßani tandem , qui cum ißLipfio delicias quasdam, (uo palato vehementerarridentes , deprthenderent, illas non artificroquodam imitandi , fed fcrupuloio & more pecu-dum, prEeuntitim veftigia, non qua eundum 9fed qua itur , premendi ftudio ita arripuere, uthunc unicum, ceu exemplar in dicendo fcriben-dove fibi proponerent & intuerentur \ utque e£hoc eodem fönte 5c fententias , modosque loquen«di , 5c ftili ftru&uram , & robur omne haurirentyquantumque in ipfis, ex äffe exprimerent. Hincin lucern prodire ccepit Ltpßamfmus, & Lipfianailla Kctacfytia tantopere exagitata. Quam adeo de-miratur BeIius , ut in h$c verba proruperit j;„C'eft une chofe étrange, qu'un ftile Latin aufli„mauvais, que le fien , alt pu créer une fe<Se dans*>la Republique des lettres e). üignus eft , quihoc in nt gotio audiatur Nicol Heinfius: Non defunt Lipfio Tue veneres. Habet nefcio quid, quo4«leéiorem trahat, & quod prorfus improbare non**poflis, Ut non tam Uli fuccenfeam, quam ine-

„ptiftimi^

*4 «tW ) o (j, ptMfimis mortalibus , qui imitandum fibi illum^proponunt, idque tam pr^poßere, ut vitia ejusexprimant plerumque , virtutes non afiequan-

,, cur. Imitatus neminem Lipfius, ac proinde ne-5, mini imitandus. Quod nifi o Savuxciog Scaiiger„ juventuti noßr<e peffum eunti faiubnbus fuceur«,,ridet monitis, in Lipfii locum a Curatoribus hu-„jus Academi« opportune fubrogatus, futurumd?vix erat, ut tantam tot prsclarorum ingeniorum,,>quce,annis 50 proximis,in Batavia nofira eluxe-.^runt, meflum mirarentur exteri. Nec labes tan-» tum illa folos Beigas & Germanos , fed etjam,, Gallos infecifle videri poteft t). Huic addimusJo. Guil. Bergerum , qui de novis ißis Lipfii , feddifpari judicio, ^mulis pronuntiat, eos brevitate„ prascifa & incompofira, fuperiore feculo, Belgium„mali , late pervagati , labe contaminafle, finiti-„mas etjam gentes in communis vitii partes craxifc>,fe , neque dum defiifte irritare multos atque fru-„ ßrari g). Nec prstereundum cenfeo ad Lipfia-nilmum hunc profiigandum librum editum efleFrancfurt. 1595, hoc titulo infignitum: de LipfiiLatinitate , ut ipfimet antiquarii antiquarium Li¬pfii ftilum indigitant, Pateßra I. Henrici Stephan!,Parifienfis, nec Lipfiomimi, nec Lipfiomomi, necLipfiocolacis , multoque minus Lipfiornaßigis.Liberias voh fit Latmitati Sed licentia nolo detur Uli b)Inter fimias hafce Lipfianas jure referendi funtBer-tilius Canutus Danus, Erycius Puteanus, PetrusGruterus,CceIius, & Jofephus Laurentii, qui cum

•m ) o ti» tfin fcriptis fuis partim allufiones frigidas vocesqueantiquatas frequentent , partim inepta brevitateatque interrogatiunculis jufto licentius luxurient,non potuere non meliora edo&is, 6c iftorum flribli-gine nondum afuefa&is lele deridendos propinare/)*Aft in ipfum Lipfium tam improvid^ imitationiscuipam conferre non audemus, quippe licet amicocuidam fcribat fe difcipulos habere 6c brevi fedamfacere , ibi tarnen non anxie quafitum ftiium iau-dat, (ed naturam ducem, fuo ipfius exemplo , inconfilium vocandam cenfet k). Acriter vero inperverlos iftos fui imitatores, adolelcentulos, in-vehitur: quam mulci , inquit , in juventute nos<c>«emulantur ? 6c rideo, quia aut a me procul illi ,<caut procul certe ego a redo. Nihil magis brevi - "täte amo, fe d ii (implex: nihil magis brevitate ody*"fed fi adfedata, Quid etjam fi fucata nam verba eaiendicant , 6c abltrufiores aliquot phrafes ;**ad quae non dicam , rifum non teneo , vix ir^rn/*Comprimarn pubjico aliquo fcripto , 6c de imita-**tione tota , quid mihi videatur „ rnonebo. Nam "'ego ut mutern , ferum eft, Arbuleula haec five<ereda , five al i ter , crevit 6c induruit in hane for-Kraanv Ciceronem amo, olirn etjam imitatusalius mihi nunc fenfus vira /),

b) Stoüii Hiß. Liter. p. m. 461*, He-inecc.fundam. fiil. po.2po. Burebard. fata L. Lat. in German, p. 458. Feber, biß. La-tinit. p.409. Hallbaver.de SeElis Imitat.. §. zo. c) Burch. tnod&citat. p. m. 489' Feber. cit. p. m. 4:14... Hallbaver. cit. , §. 24^Taubmann. dißert. de L. Latin., p.. 22. d) Btirch.cit. p. jze«-Taubrnan p. io, Feber.p.jöz. e) In DiEHonar. fub artic. Jufltepfe.. f) Gjf.Merkof, poljbißr lib.l, c,Zft g) NaH. BuUré*

W 4®* ) O ( *§*•iad. ordt.p.fäß. b) Cfr. Burch. fat* L Ldt p. 411. it.Vcberthiß. Latinit. pdg. ygi. i) Cfr. Morhof. Polyhiß- lib. i. c. 14,k) Cfr. Centur. Il, MifceUan.pag. 2 /) Ibid. eg. 10,

$ ix.Vel hin c cuivis conftare poterit nos non pofle

non fuperftitiofum iilud imitandi genus turr circaaÜoSjtum in primis circa Lipfium optimo jure pro*fcribere, quippe quod felicloribus in ftudio Eio*'qüentiae proteéhbus obftare omnino exiftimamus.Pra?terquarn enitn quod iilud Horatianum magno-pere diflvadet:

O imitatores , fervum pecus , ut mihi fiepeTeilern, fipe jocum veßri movere tumultus \ m)

Utitur, &fere ^butitur Lipfius periodic,membris 5cincifis brevioribus, tofumque Tibi in eo pcfuiffe E-loquentiae ftudium videtur, ut multa paucis, nonaequepure, non perfpicue,non concinne, explicet.Habuit vero peculiare ingenii acomen, quoquide-ftituuntur alii,fruftra veneres ejus arque elegantias,quas ipfi non plane denegamus,furüi imitacione re-ferre ftudent, unde plurimis accidifTe conftat, an-xiam nimis curam in Lipfianifmo collocantibus, quod fö¬let humili ftatura & ingenio tardiori praeditis, quindomagnorum virorum incefifum, habitum, formam & ge-ftus exprimere aventj ut qua cetera longe difpares, vo«to non folum excidant fuo , fed aliis fi non ftolidi, fai¬rem ridicüli obveniant. Etenim ad judicium B lfaci detanto viro noftrum libenter adfcribimus : Lipfe écpit"prince parmy les do&es de fon temps & un de triumvirs,ucomme ils le nommoient,de la Republique des lettres;car Scaliger & Cafajubon eftoient les deux autres,

m) Lib. I. ep. iß. ») Cfr* Stoll. Hiß. lit. p.m. piß«SOLI DLO GLORIA,

Stances å L' AUTHEUR.Le Choeur des Mufes tout joyeux

Sur le haut du doéfe Parnafle,Discourant de ce qui le pafle

De plus remarquable entre nous;On vint a raifonner de Vous,

Mon eller Coufin, en faifant gloireDe vous voir briller parnii ceux,

Qui s'en vorit a fon promontoire.: - As T envi la ces dodes SoeursSe mirent a Vous loiier toutes.

Mais enfin on forma des doutesAs quelle Vous appartencz.Chacune difoit, Soeurs, tenez,

11 m' appartient a jufte ti tre,Car je P ai vü fuivre mes moeurs$

Apollon en lera 1' arbitre*Alors I' oraele d' Apollon

Vuida de forte leur querelle,J' approuve, Soeurs, votre ardent zele.

£t pour vous concenter, je veuxQu' a K appraudiflement des Dieux

Chacune ait part ä fa couronnejEt quand il vient (ur 1' Helicon

A* chacune alors je le donne.JEAN MAG. ARVJCANDER.

Pfur. Rcverendo atquc ClariflimoD.w CAND IDATO,

Confanguineo diieäiüimo»

Afoxofay ccgq h Totg juctXigot xotl xctfJLctw irtijfqgfiiv igt to tuv mxcrüv ogog ijipyjÅoit ts txot\ of-Siov dväßotheiv, föfyc fö -ryg xctÅiJgyjg xotl 7tuodt itot*wi tok vSv eypmt ivfoxifjluitdtqg å£iov tyna toitu-yjci^fjux. So! §v , ß {piXraTS Svyysvsgog ev twttctgom tntsvfötg 7tsfl tuto ég fidXtgot (bixortfufusvogtv [Actia ys eixoTug viv <ruvY)$o}xcti xotl tstx tü ogfuj*fjlxtog, xotl T<wv otååw $s aitdnm, witeg xot^ug tsxotl (rotpüg Soi (asXsi ngotrén fö ysvofxsvrjg (jloi fåy)ryjg ßsXjfc/jg ctQogfjiijg t» Qavsgov koltctgYjtroti äg sv*fjisvug ts xotl <piÅo(pfdmg it$og %s dtdtxs^uoct , ijxtc vvvd&atefoloog h)/éfjLSvog , Qnug «' ptfoov dg Td%tga tmxct^ÅigiuV t^g QiXoTtovtotg la dgtgsmv /ists*/},ig, dxxxXOtl fJLST67tStT0t Ttigl TOV UTtOtVTOt SSQCVTÜ ßiOV $lCtTSÅ$gxonofiuvotg.

NICOLAUS RISELL.