d e 1tlorali t at is fundamento, e t natura virt...

26
DJ SSE RTATIO 'PHJLOSOPHICA INAUGURA Ll S, DE 1t lO RALITATIS FUNDAMEN T O, ET NA TU RA VIRT U TiS . .!2.- U A M. DUCE ET AUSPICE DEO TEl\ OPT. Ex .!1J{f oritate Jlag fli /ici lD. HERMANNI OOST ERDYK SCHA C HT, A. L. M. nut . ar MtD. DOCTORIS, lJUJU5Q.UE THE OR . ET PR,.A CT IC.A:. PROfESSOR IS; N.E C N ON Ampl ijflmi S E A T v s Ac A0EH rc 1 Ct Jn ftn ft , (:1 SlI btilil Timae FA CULT ATI S PHI LOSOI'Hl CA E DUT( I (i , PRO L1BERALIUM ART IUXI XI AGt. STERIO, ET IN PHILOSOPHIA GR ADU DOCTORATUS, Summisque Hononbus & cc Prevoga- ti vis , rite ec tegt nmc confequcndis, PHbli. o fibmlt tft AL EX A:-l DE It CO Xl It IE, Scot us, 4id diem s Q{Jflbris l iH. born IOI.-cque {IJJirif. LU G DUN J BATAVORU M, }.pud A BRA H AM UM KALLEWIE It, U D CC: I XXIV.

Upload: dinhhanh

Post on 12-Dec-2018

215 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

DJ SSE RTATIO'P H J L O S O P H I C A I N AU G U R ALlS ,

D E1tlO R ALI T AT IS FUNDAMEN T O,

E T NATURA VIRT UTiS..!2.- U A M.

DUCE ET AUSPICE DEO TEl\ OPT. ~IAX.Ex .!1J{foritate Jlag fli/iciRef/~ril ,

lD. H ERMAN N I O OST ERDYK SCHACHT,A. L. M. nut. ar MtD. DOCT O RIS, lJ UJU5Q.UE

THE OR . ET PR,.ACT IC.A:. PROfESSOR IS;N.E C N ON

Amplijflmi S E ~ A T v s A c A 0 E H rc 1 CtJnftnft ,(:1 SlIbtilil Timae FA CULTATIS PHI LOSOI'HlCA E DUT(I(i,

PRO L1BERALIUM ART IUXI XI AGt.STERIO, ET IN PHI LOSOPH IA

GRADU DOCTORATUS,Summisque Hononbus & Privil~iis cc Prevoga-

ti vis , rite ec tegt nmc confequcndis,PHbli. o r",llf~um F.~:"llini fibmlttft

A L EX A:-l DE It CO Xl It IE, Scotus,4id diem s Q{Jflbris l iH. born IOI.-cque{IJJirif.

LU G DUN J B A T A V O R U M,

}.pud A BRA H AM U M K A L L E W I E It,U D CC: I XXIV.

rJRO z.:OBILISSIMO zr (:ONSUL'I"ISSIMOD. ARNOLDO DE STERK E ,

DOMINO ET T OPARCH IN ESSELlCKER"'OUDE ET HEER JACOBS WOllDE.

T'IRO PL. T'ENER.fNDO.

D. A NT 0 N lOT A R R E ,ECCLESUE WOURDAN PASTOR! FIDELIS-

SIMO FACUNDISSIMO ,

ST UDIORUM SUOR UM FAUTORIB US , PAR EN-TU" I LOCO NUNQUAM NO N SUMMO HO-

NORE COLENDIS.

CE LE B E R R I M O CONS UL 'l'IS S I M OET .dCU'rISSI MO T'IRO ,

D. G " I L SE L M.O J A C OB 0's G R A V E SAN D E,

A. L M. PHIL. ET J. U. DOCT . R EGl iE SO.CIET AT IS LOND . SOCIO, ASTRONOMI , MAoTH ESEOS ET PHILOSOPHliE IN ACAD. L UGD.BAT. PR OFESSOR I OR DIN AR IO, PR CEPT O.

m ET PROMOTOR I SUO OPTIMO.

., NEC

NE C N O NJTIRIS CLARISSIMIS IN ORRF- ERUDl'ro sosm:ISSIGN E ADEP'TIS , STUDIORU.11 SCORUM. FUN -D A10R/BUS SOLfT) f);SIMI( Ae PROPTER .\lUI

n ruD If'EJJ IJL'NE FI I:IORWI IS S}; COL.L.1IiJRU.l1 AD RO(;UM 1 S!f!YL CO-

LENDIS.

D. J0 II A N N I. W E S S t.t, I 0 -,s . S. Til. DOCTORl EJUSDE~IQlt:: FACI 1.1',,0T IS IN ILLUSTR I ACAD. LUG D. IIAT. I' RO. -FESSORI ORDINARia ET ECCLESL R El'()R~1.IBIDDI VERIll DIVIN INTERPRETI Fl DELlS.

SI~10 'I',KU , D1SSgIU.

D. T AC HAJ. VAN DEN HONERT,S. S. TH. DOCT, f,JUSDEMQU E FACULTAT ISl'EC 1\0:-1 A:-ITlQ JUD. PROFESSOR! OKDI.

' .\IlIO. '

D.- P ET R 0 ~ Il 1I R M 1\ N NO, - -J. U. DOCT. ELOQ! IENTIlE 1::1' Il ISTORI.~RUl>rl'R OFESSORI OItDl , ' ARlO E'J: BlIlLlOTHEC E

i'KJE FECTO. .

D. A L n E R T 0 s ell U L T EN S ,s. S. T Il. DOCT. I.INGUARll ~f OIUENTALllJMIN ACAD. Lt JGO. 3,11'. PROI' FSSORI OR Dl NA-R IO P E'. RILLl'STR. ,Ie PR',EI'OTENTIUJ\l D.D. HOLLAN DllF. ET WEST, ruts. ORDINUM

COLLEGl! THEOLOGJCI REGENT!.

D. ANT 0 N I 0 DR I E SSE N ,s. S. TH. DOCT. EJUSDEMQU IN INCLYT AGRONI NGO-OMLAND IC A ACADEM I.-I PR OFES.SOR I OR DINAR IO 1' CONClONATORI.ACA.

DEMICO.D. COR:

0; CORN ELIO A VE L SE N ;s . s . THEOL. DOCTORI HUJUSQUE FACUGTATIS IN EAD EM ACADEM ICA PROFESSORl

ORDII'lARIO.

D. JOH ANN I BA R ll E YR A CIO,J. U. D. ET PUBLICI PRI VATIQUE JURIS AN.T ECESSOR I IN ACADE:VIlA GRONI I'GOO~ IL AND : R EGllEQ UE SOCIET ATIS BEROLIN.

SOCIO.

D. MICH AELI R OSSAL LIO,A. L. M. PHIL. DOCT. u..." GU1E GR. ARTIU:>IL . L. PHl LOSOPHIA! SPECIATI~IQUE LOG leA!PROFESSORI ORf)lNAR IO ET IlIIlLIOTH EC:EGRO NING :\NiE PR :EFEC 10 FIDELISSIMO.

D. NICOLAO TILBURGIO,A.L. M. ET PH1LOSOPH.DOCT. EJUSDEMQUEFACULTAT lS IN EADE:VI ACADE:>lI A PRon~~.SORI OR DINAR10 . ET IN ECCLIo."SrA GRONIN.

G.\NA SEN IORI DlGN1SS1:>10.

fla tt( D ijfiru tiortmzjacram[a cit ,

ALEXA ND ER COMRIE.

; B. L,

.

D. L:

Nobiliffimz hujus materia: cap ita tantumattigi, uberiorem hujus qua:fiionis difcuf-lionem dein rraditurus , Ii hecce placeanr,& Deus vires & otium concedar.

DI 55E R TATIO PH IL0 5 0PHIC A

I N AUG U R A L I 5 ,

D E

MORALIT AT IS FUNDAMENTO ,ET NATURA VIRTUTIS.

CAP U T P RI M U M.

De MDtalttatis FrlndamtntD.

, .,- . SE C T. I.. I.

m.o r:l!cm Di!"ciplinam a1::5 omnibus eIT"e antepcncn-dam ', facile ab iis concederu r , qui confideranr,hanc fclam ad felicitatem pmdere viam , rhomi-

. nisque aCtiones erga objeEta moralia rite dirigere , iternque hane mentem :1 variis mathis liberarc , sc

dcniquc hornini cum Dec qualemcunque couciliare Iimilitudi-ncm. Hinc in laudcm hujus difciplir ue , qu:.c allis rebus lau..dem ~ decus, glcriam , at".pulchrirudincm conciliar ; fed ab :1,-

A lii~

>: DI SSERT AT IO PH f LO SOPHIC K

Iiis nullas Iaudes accipit , tot extant clogb . C ICERO cnim b. ~t uebat , ':.:;rlul, mhil pultbriru , nu amabilillS nibil, ,.,,{..111 . yl ;.& alibi ex PLATONIS P UAEDRO doccr I Vi" N/(tl1 lam a,nobiltm & jfJrtllfiftm hdtre nal Ur ll7fl , 141 ji ,,,ulis ccrnoeturm jrabi/ts t1m fin S extitaret fu i, STOHJElJS Serm. 8. eaodcrnob caufam iI/iu I Pbilof qpbi Dratifl11tm , fM~ "fftfl flM nil/ban ;/1bwiine (lirat , ;MJi(Q'L'it inar.em. Philofoph..crum Jcnique au.co lo Apollinis fapicntiffimus Socrates ~blJnde, f lui5que ,ac Philofophi partibus cUe defundum , cxiflimabat , G homi-nes ad virtutis cognitioncm deduxiflcr, N os quoque Socratisexcmplc infifiemcs , ad Virturis cognitioncm uuumquemque -perduccrc ecnabi mur : non amplis vcrb orum ampullis R he-torumque lcnociniis , fed vi & cfiicacia vcritaris.

. Il . Vir cene judicii acerri mi & ingenii fummi M . T UL. .CI CERO. cum de Iegibus el1~[ attUrlE '

INAUGUR AL I S; >lime hirce allcqui verbis: Ptf;/"s,O SOCR ATES , ilQJt ha~rt/luulria , ir.ttmpm,nli", Li"~rJ"!, mod'J/ .1(14/' 4;fuppdi/at, ,/:;r I Il Ieft Il l qllt It/ieilat. Ctl,,~ 'Vero ijibc fpuiofi: preter lla lUr,1Tnadi1l'fJ11lla , bominllm di/iram,Jlta fUI1I , & nuge penitas con-umr,,,,dtlt.

. IV. AR IST OTELES hujus criam cpinionis mcntionemfecit In Erbice lib. I. Cap. J. dt its rtbus , inquir , f lU bs-1ftp4 , jupttIJuI [un!, frllJJ dTJifis fiia./ia conjiJn'lIf , fahh"~jl drffinfi o, tant4fu, in iis ":x r/4 tur errati(J, ut ItLt / lJntummli~do, non PI"lura eMpar, 'l:id~alllflr. ~ Idem Lib. f . Cap. 10 . dici r ,exiftimant nM",1Jl/i JurlJ omnia eft bujllsmodi '; iju''till'" ill !Jlm )clmp,t nalu'" immClbil, " ' 'lue immuld ile ell , e ubiqul candflllliAbt/1:im ; fUlm4dmodu1IJ ignis hie (3 apud Perfas urit , j:m s.:.oft'f1f qU rili4il v idt1Jt immute ri,

. V. D E,\IOCRITUil.1 in eadem fuiiTcfentemiacolligipor.fe viderur ex DI OG . L :\ ERT. Lib. 9 Srg. 4-f JIIe cnim tra-dir, DemocritUlU dixiU"c, "1"I1~S (9' ;n:.J!lt 11ft pr;,uir ;(J omnium,It ltra 'VtT'ODp;na"Ji inurlitudint niti, Si urique Dcmocrito o-mnia fuerunr , pr:il.'tcr hsecce duo, Inceu a , de virtute in na-tura fundau haud mngnificc fentire poruir . D E PYRRHO.NE E.LIENSI rneliora cogitate idem DrOG. L AER . Lib.IX. Stg . 6 1. nos vcur , dum ncmpe tradit cum flatuilfc, nihilumprrhtnJi pD/fi f ,libilf'" j lij/"m 'rei inj uJ!lIm f bOJ;eflam &t" rpetjft : Nt( aliter [t[t re/itfMa b1!1ere, nibil (nim ""(re tjJi , vr..rum homines ltgt at tfJn/II(/udine omni.J [aare . .

. VI. Ad CARNEADEM vero quod :minet uorumeft IlIuflriffimum G ROT I U 1\1 in Proltg. ad Lib. rl~7urt n elli at Pacis , hunc hujus opiuionis advocatum conlli..tuifle ; ted an recte nee ue, non ell , quod ego ditquiram. Le-Ctor pcte tt cum [ruau LACT ANTJUI\J Lib. f . D jv . In,lit.CrJI', 16. p. m. 5'9r. & Hr[tu,';artl, quam BUDA

4- DrS S R:T AT 10 PH I LOSC P H IC};ducente ferr! , proindeque aut nullam eire j uflitiam , aut A'fit allqua , Iirmmam efle fhilritiam.

S. V II. Reliquos nunc pIZ tc:reo, ne nimis prolixus in ipr.~limine evcdam, H oc folummodo obfervars , non dcfuilre 31),-t ccedenri fecula , & notlrce a -tari , qui idem !b.tuiffe non \'C.riri Iimt i Ut ex uno HOBBESIO contlat. Illc enim inLJ'b. dt Cio . p. 3+3. dilerte dicit, d, O, intJs de jlJjio & inj ll/io;. 0"Q & malopre ter 1'1,(1 in " ntJ1uaf ll' Ci'IJiliJlt , unfii/llla s, au.tb,,,ri,,,s t/fi "ul1. , I & utrum tJli'lua aflio fi t j ufta 1:1/ inj u_{tiJ, 4 ntmi", i"'l_irudOJm tJfi PUlt'IJ0tJl1I ab iiJ, 'lui/JIll [tgl/ttlfiummJ int"p't,ali~r.em Civitas d,manda1.'eral. Et adhue inu't'iatball P ' 63 . fuam femcntiam clarius proponit , dicens ,in fiat" naturali nihil tift pr;lt(s illj uftu m , nt'1:ie n(Jlirmes ~1tii &inif(ui, jll[ti & inj ti{li, in ( 0 til/tim b3bmJ 10( ll m , fibi (,mm;Ulis &.pd[j(,i poll/la snon d i , ibj nulla fi X tft; lex vero llhi nulla tft ,'v; n(t Iral'lSl.rtiJio (ffi pOflJi ; i'l1(J ;tVjllil 'i/Olilplas to ft 11Jllt 1UOr,..frtbendi I flt l , ante llgem minim! 'I.'iti0ft f llit ,

. VII I. R EN ATl CARTESII nomen filcre , nef.ts eflcr ,quum Ce leberrimus hicce Phil ofophus negat, bonum & malum,virtutern & vitiu m eae fundata in nat ura j ted unice. ~ Dei YO.Iunrate dependcre: cpcr~ pretium certe erir , verba ipfiusquam-vis prolixa hie acnctare , quia Ipflus D irelpuli, tum Phi.Iofophi , & , quod mirurn , non pauci T hcolog i , l\ lagiflriIwtloriute induCti , idem Ilatuerunr contra communem &Philofophorum & Theologorum Ientenr iam. Sed audicndus ellCanefius, qu i Refp. 6, SeCt. 45 fie ditTeril; rtp!Jgn~l, D ri ?1oltm.t . /(111 non f uif!e ab ttltrno indiffi w llml ad O'fIIJ;a , 'lUI f af13Jlm t , Aul fjl'H!"Am /iunt ; quia nuibm' Vt rum 'l,)db,num , '[.:tl/a(i.t"dum 't'I1ommirtrnd:m: fingi 10/,/1, (lIjUJ idM in inrd lt!u Divi-flO pitd [uait, quam 'I.'oluntal ie deterrNi11l1'V(fit ad tffi ritndllm,iii ii tale 1fet . Ntque hit loqut r d l priori/aft ttmporiJ, {ti nt ,/ui .Jtm p''USflJ il (It"dinr . vel ntJlUYa, '1.': 1 rj/ lio~t rati fJt1nala, NI 'I.'".lallt ; i laj (iJi ' et, :lf ijia ooni idea impelait Dmm ad ur,um poliuJ,9uam aUuQ tligtndJJm, Nonpe t:KonpHtallja , lJ()I1 idt o VfJluit mun-6urn crearr in ttrnfore , quia.vidit , fi t mrlius fore quam fi (rear-{tl d llurnfJ .. nrf 'lluluil tret ong!llus ui>lngtili tj{r .k ,/ulJ ltJ duobus.

" fliJ ,

INAUGURALIS. r" ms , IJlija (#gn01Ji/ aliltr fitf; non p,tlJijfi. S fd ((mira; tjflia~'""luil ","" tium' ria,., inttmpore, Ut ofi( tJll lill! t/i, quam Ii "(".Il,ttab .Ltt rno ; {3 fuilJ 'l.:oluillrtl IngullS I, i.'mgllli nta,-;" 'lJuares I{-Ii duobus ft tlis, idtirtt hoc 'virum 1ft, (j aliterfit'; non pOft/f, alfue#11 de rtliquis; & fic / umma indijftrtnl;Q ;n DID flm mum 1ft,jus om1Jjpt1tenti~ argumentu"" Imcrjcd is nonnullis , ira TUrrUShac de re p hilorophatus ell:. At/mdent; ad De; immtnfital~m m/J llift /iumtfl, nihiJomnino'1ftpojfi, qUOdabipfi non rtf/dtal mm modo.ibil fubfifl,.,,[t. ETIAM N U L L U M ORDlN F..M . N U L -LAM L EGEM, NULLAMVE RATIONEM VERI ETBON. H ie cum quis rogartt, numquid Deus potuiflct effice-re 1 ut natura trianguli non fuent? & qua ratione potuiflet aborerem c confbitui , ut non fuilfet verum , bis qu atuor eIre oao ?b 'gtn.t , uidem lonfiltl!U' , id a Ilobis intel/if) ntm PDffr , is-Itr im t!imtn nos non ikbrr, dubi/are , 'l"in btu {itri po/uerit ,to VfmJnibil fit in nu/logen", mtis 1 '1uoda Dtononpm dtat. N umverc CART S IUS bie ufu s /it jlrata7,tm:J t, Pbilu{opbit D, uriI lluflris LEIBN ITIUS in'tb"'''Ma p. "7 & CI. CLER ICUS in Ontologia p. 107. goa eft quod ('go detcrmi-ncm.

SC1". II .

. L Qlcmlldmooum L:\CTANTJUS L i). ; .D i':J. 1ft/lit .Cap. .q . olim intcrrogabat , 'Juid lmm did pottft d, ilto , 'illi 'nigra", tJft dIxit " i1:tm ? fie nos illorum inf.1niarn obflu pefcemes;qui tradunt bona nulla natura etle , fed legibus& imtituris honu-Dum unice erle uk1 , debernus cum eodem Lib. f. D iv : in-Stir. Cap. ; . cxelamare 0 U t a pt!!t;ra t. 0 m:n!(s Cimeer.is(ut aj lln!) tme bris atriorn! nam hoc tlatucrc , e!l in r nionisLi t-ftamina impingerc , & comm uni hominum cxpericurice obloquuqua finis edoCti fumus cmnes , nonnullas aCtion s ciTe ex Iu \ 01-rura dcrermmatas ad cifelli bona vel mala , verbi caufa, ill e :1-ftiones,qllibus vita, bona, nomen , tranquillitas rum aliorum ,rum ncttra co nfervarur ; cert e ex fua natura Iunt efienrialitcrab oppof iris diflinEtx , antecedcnter a Iegib us-Sc hominum in-flitutis. U nquc nemo noilrum tam infanus crit , ut non :\gno"

A l r" t

d DISSE RTATIO PHILOS OP H I C A

fC3t aCtionem , qua & vita flla & bonum publicum co nlcrveturpromo\'caturque , non dificrre ab illa, qua tcllitur vira , &: quzad ruinam humani genets tend ar. Prretcrca an non funt aB:ionc.que dam , qua: impieratem erg:l fummum Numcn ex fU.l naturaexprimanr , :llix: vera qua: Ipfius amo rcm & cuhum ex animofinccro ofleodant ? Er ut uno ve lbo fini~m , fi ~(tiones aremer inviccm ex fua natura non eflent dillir:flx , nemo pof-fer rarioncm todicarc , quare Deus CUUnl culmm pcrius, Gu-:mtui odium mandaverit , imc Ii atione5 ex fua natura Uli:ntinditferentcs , quare qu rfo has mandaverunt , alias prohibue,runt pu niveruntque L egislatores H urnm i P Cene ha-c uni..C.l en caufa ; quia viderunr has ad Societatis & Gcncris Hu-mau i communem falur cm , alias vero in oppofinsn ex fuJ.natura tcrdere. Manear ergo difcrimen d fe inter bonum &malum I non a Icgibus & intl iruris homin um petcndum j fedin natura quxrcndum , quicquid H attcmi1hc vctcres & reeen-tiorcs obloquanrur.

, II. C.-\RTESIVS quidem agnofclr difcrimcn int er bo..num & malum a Iegibus & intl itutis hominum non depen-dere , led unice in Deo qurerendum efle : Had enus quidembene; fed cum hecce omnia a libcrrirno Dei arbirrio facitdependere j certe nihil darius til , qUo1m ex hac docrrina (e.qu i , D eum priusquam ad condendum mu ndum fe convert if;Ier , nihil ill virtute melius ,

J N AUG U R A L Is, 7eadem ncccflirate ex iflunt ej us potentia fcienriaque , nee po-t ctl: , nee fcit omnia , quia polfe & fcirc vult j fed quia ha-crunt atrnbura cum ipfo idennficara. Voluntatis imperium nonnifi potentia: excrcitium refpicit , extra fe nihit afru producir,nifi quod vult : ceteris omnibus in pur1 poflibihtare reliCtis. In-de fi t hoc imperium , non oiii ad creaturarum exiflentiam fefeextcnderc J non verc etiam ad earum eflentias r potuit D eus rna-rcriam t hom inem, circulu m vel create I vel in nihilo rclinqu e-te : fed quia h.e res ex Dei ideis , qux immediate profluunr , &emanant ex D ei imellecro, imo ipa natu rales fimt , oriuntu r ,hafce non pctuir creare, quin illis fecundum firas rcrernas ideasdcbucrit impertirefuas eflenriales proprictates : ubi hcminern , idefl , animal rati onale ; c irculum , iJ eft, figumm planam cir-curnferentia a centro arquiditlantem producerc voluir , non P?"tuit non fecuedum fim ideas eternas ~:\ liberre volunratis de-crctis mdependentes , attribute ipG" eflen riaha , veluti hominiIcicndi faculr atem J ita circulo maximam pro ambitu capacitu;te rn dale.

. IV. E x hoc cnirn eft , quod cogimur quaf vi & vcritanscvidcnria Ilznrcrc , cflcntias rerum clle cctcrn es & dari propoti-nones wtcm.e vcritatis ; adcoque rerum cflcnrias primorumquepnnripicrum vcritatcm r ile rrorJ'Us immutabilcs. Q:IOI.f deprincipiis primis norrTbcoreticis modo ; led cram Pr.lc[ici:i ,dcqne propofiricnibus omnibus ex vc~i s .creJtllt'arnn1 IdClS pro.~llenubus iruclhgendum ell:. H oc eflentisc , h.e vcrnatcs ex Deinat ura cmananr eadem ncccflirate, qua D ei Scierui a , ficur ergoDeus a natu ra rei cxiftit , d~ omnipotcns , omuitcius , ita pan-tcr c rerum natura rnatcria , rriangulus , homo , ca'tcr.eqnc.liIEtiones humanre, fua rena attribute habcnt dlentialircr. I reusquidcm nb cctcmo vidit rationes etlcntialcs ( non tJlquam ail-quid afc di,,~r[u":l ' led qua.r('lU~s ~LlI~t iP.lius percepti(:lIlcs) nu-merorum & idcmitat crn atmb uti Iubjccliquc prcpofitionu m reicuiushbc r ellcntiam comincntium , f imilner jufbi norioncm ,Ju ice norionibus inclufam , refbmarc , qUOlI a'Ilimabilc cft, gl':l.~Will ar.imum prccflarc bcncficii in fe collati uurori , imploreeach . & lie de quamplurimis aliis propofitiouibus. Jure ergo&: contra illcs, nullum bonum vel malum in natura fund;trum

1101:

I D155F.RTATIO I'IHLOSOl'f1ICA

Ilanrentcs; fed 3. Jegibus & infhturis hominum omnia fdepend!':re t & contra Cartefianos , dicimus, legis naturalis preccpea,reiqua:: pnecipirur ecquitarcm & hcneflarem, dIe derivanda..ruexartemis vcritanbus , hominc..mquc ad h.ccce implcnda teneri ,etiarati Deus pro arbirrio nihil de iis fb ruifla:.

V. Cene uti in Theorcticis aflcufum ncflrum alieni veritanpr.ebcmus, ob nexu rn artriburo rum cum fubjcUo ex: notioneaffignabili , vel propter corum , qu:e de rc aliqua dicuntur ,convenientiam cum ipfa rc; fie & hie alicui Morali propofi-tioni aflcntimur ex ifbius decentia , vel ob iflius cum ncttrisde: a:quo & honetto Idcis convcnientiam. Et certe in hifce , Gextra p~es & fine prccjudiciis limus, non poflirn us non aili:n-tiri. Q uis unq u:un vidir hominem aliorum encrmia fcclcr:a ap-prcbantcm? 'Q1is unquam N croni? crudel itarcm legit fine her-rare ? H oc fane aliunde proficitci ncqUit, quam quod virtu-tcm , vclimus , aoliruus , ex nollris de ;cquo & bcncflo ideisapprobate cogamu r.

. VI. Interim difcrimen hoc , forte int er T HEORET IC.\.E1' PRACT ICA PRINCIPIA inrercedir , quod nempe,quia.Deus vidit in pr-JCticis rem eITe magni momenti , dedit unicui-que:: in li: facuJtarem sccuraotern , & mala quxque minantemj,ti (e aWanesque Iiras ad normam veritaris nolir componere.Ex quibus omnibus conclu dimus, illas veritatca per fe nosjobli-gare : interim quia ceed Iimurs , Deum hecce "die appro-lure ob eorum dccentiam , e::tiamf.tcile:: poJrumus col l js:en~', lum-mi Numinis volumar em clfc) ut vitam pie, modelle, juflequeinfli ruamus.

. V Jl . ~um hsecce omnia Urn liquida IiAt, certe non po-tuimus Car is mi rari , quom odo MAGN US T H O MA SIUSlJb. I. Cap. I . Stfl. ; I . p. 7. a (e:: irnpctraverir , ut doCtrinam.hanc appcllaverit figmentum Scholaflicorum ; & in DISSER-T,\TlON F. l'ROOEMIALI gloriatus fit. tecfleab hifcefig-mentis Iibcrarurn. 'Tales corte gloriationcs aullisfolidis argumcn-t is Iabnixae jure eodcm rejiciunrur, qU :lnl profcruntur . Alii ex:hujus fc.mcmia: igooradone dicunr Icqui , D eum non dre indo-pcndcutem, quod vel cogitare , temper ju-Iicavimus impium.

Sed

J N AU G U R A L J S. 9

Sed profeCto nihil aliud Iequitur ex noflra dcdrina , nif hoc,quod prx ter volun rarem {it in Dec inrcllc&us, vel fciendi tilcultas , ex qua ncccflarie emarant & profluunt omnium rcrurupoffibilium ldcc , qua.: voluntarcm illullrant , & per quas \'O~IantasfccundumCui perfeftioncmadoptimumfernperdetermirutur.

\ . VIII. Myfl;",um Hyp....fpiflts P ~TRUS POIR~Tautumat , etiam ex hac d08:ri na. (cqui neceftiratem f

'0 DrSSKRTATrO PHrLOSOPHICA

flln ul!, mfJdo in 'L'lra J prop'filirm'J impi fJl at. Vel quodeodem f'e- 'dit , tfl E1/flJ ,.'ion.llis ji lulillm , mni6J1J log;faJiollib:lI , .!li~II;.bllJfllt (Dg1io/tt"di, (3 ngIJ'ftendi, res tjfi lilIes, f ll4/'J 1fT 'l.'IT ,Fropojititmrs (iml tx;rtJ1~ .

. Il l. t.d" hujus deicriprionis explicaricnem faciunr Iequcn-tic. Primo fubjellum virnnis efle Ens r(Jl;lm~:" id cit, Cmuu- .I Mram in li lligt nW lJ, & Jihrrt vo]tntltll. Nam iIIis Colis virtutemarmbuerc folemus, qui valent ubi idC;1S formare non ranrumeorum , qua: in fer-Sus incurru nc , uti po(fUnt bruta anirualia ,quibus ramen nunquam veri nominis virtus anrib uitur j fed r,corum , qux (eofus fbpcrant v. g. gcncrclium & nonnullarum a-&ionum convenicntie ad falu tem publicum promovendam , item-que Iiii ipfius-tranquilfitatcm ccntervcrdarri , & Dei Entis fiuu-mi culnnn deccnter exprimendum . Qyi ioter bsecce ditlingu: rcncquir , ei non melius vinus artribuirur qU;lm . lapidibus alus-(Jue rebus inanimatis, .

. IV . Sed & libere debet ex interne principia egere , fcquead hoc potius, quam ad aliud ex unius pTa: altere cogn ira boonimtc dercrminare, alias :leHanes ipfius , f ngat , [imt vel a bru tequodam inflincru , vel a ncccffi ratc extrinfeca , & agens en n o-.tum merum iutlrumentum , cui at1:ionis bcniras vel mali tia nun.quamattribuunrur, fed illi , qui bocce inflrumentoutitur. Ccr-tt: ita nos corwicri fiimus hac de re , U[ fiipervacaneurn e{fcc,nos gaudere libcrtate Sponraneiraris adtbuere i nif & e{fem Phi-Jofophi , qui vidcntur veram libertaris norionem phnc diflruerc,fabricando tulia Sytlemara unionis mentis cum corpore , in qui.bus Deus concipitur , vel omni a agcrc immediate c mnimcmen-to Iecundum (J(lafl~naljllm SJ!Tt1n:J; "e! creare mrntcm ex

-Iiu natura I ad abfclvendurn ccrtum cogirationum Cnalogum,detcrminaram : Corpus quoque ad certos morus , hifcc ramencogitarionibuscorrcfpondemes , dcrerminatum , &intcr hareduocontii tuerc harmoniam fj lJQ"dam p"'J1abiiflam I qualis interce-die inter duo hcrolcgla, eX;lCrc candcrn horam temper indicant ia.

. V. Secunda , ex propofit ionis verse dcfinitionc ruanitc-fium ell, i~Jam res ~ujuscunque sen~l' is exprimerc , idcoqu,eb:.c: res ObJeUum J circa quod .\~ho vinuofa verfatur J "coutli-

tuunt.

INA ,UGU RA L I S. 11-tuunt . Interim quia res ferc fimt infinir.e , ad noflrum fcopumfufficiet, has ad ccrtas Clafles referre.

. VI. Qpum .omnium prlmo , de propria cxill cntia unus-quisque fit convi&us ex confcienria eot um , qua: in te percipit ,merito nb ipfc homine exordium duci rnu , ponendo cum tan-quam objeCt-um variarum ;t&ionum \'irt uoCn um : nam ti ad tebene att cndat ,deprehcndet in fe cere p rincipilim non fclum co-"git:ms , fed sc fe mirum in modum fuis cogitat ionibus ob -}ecbms, imo in has cITe pranum i dcpreb endctq ue hoc principiumin omnibus fuis faculraribus cfle valJe lirnitat urn : ideoque a Co.gnitione & ReUimdincpolfeperfici, .Arrendcndo ad Icdcprchen-dee illud principium, quod mens vocatur, efle urmum cum cor-po re , it quo variis modis affic itUf & in opcrsti cnibus rurbat ur.Denique bocce C orpus po{fe a variis rebus fuftineri ~{in Ita--ru fuo confervari , fed ita, ut ill%; res cum judicio &: ternperan-t ia Iint adbibende , Ii nihil noxii ab iis ve 'il (entire.

. V II . Sed ex nrrenra Iui ipfius confid era t icnc , fl a ti m e x cf-f"Etu rariocinando , ad primam caufam deveuiet (quia non da-tur caufsrum progreflus in infinitum) l qua & ipfe, & ocmesres dependent, qux en D. T . O . M. Spiritus indcpcndcns &Porenriffimus mund i Creator &: Gubernaror , ab hoc ramendif-t inerifli mus. Ex hac Dei cognition: obvariam.quam nos ad cum,&: ille ad nos relationem babct , oriuntur y;ui. officia , qux rubpictatis nomine comptehendllnrur. _

S. VII I. Ulterius ad Icartendendounusquisquedeprehecder, infui corporis {l:ruCtur:l cITe partes, qux indicant, eum habere rela-t ionem ad aliam naturam V. C. fi quisM as fit, partium ipfius can-'th uClio indic;lt, cum ad fcerainam habere relurionem j ill... ircrummutua Vit i & Fccrninse con1:rucriodocet, cospofle Liberos pro~crcarcfpecicmque Iiram'propagarc. ex qU:l propagnionedcmum 0 -riuntur varia. Parentum erg" Liberos, & Liberorurn ergs Parcnrcsofficia.

. IX. Deniquedeprebendet in flatu privatc .fe effe cxpofirumvariis incornmodis & in(ultation!bus a fo rt ioribus , 'lux cum gua-ficcguoe 10 Iocietatem cum allis , ad muruam falu tem obtiricu-darn, ire, qui Haws iterum varia exigit officia. Commode ergoH:uu itur objeEtum virturis eire ipfum hominem, Dcum J ' ~~ :1-

"lias , live in IlatuOcconomicc lint, five Politico, qUiJd. :.ld bTU-R z. ra

I~ D I S SB R T AT I O Pili LO S OPHI C A

ta animalia attinet , & ea pofle ad virtuti s cbjcdum refcrri-, _quatenus a nobis vel bani quid, vel mali rcciperc porlinr , uon .etl quod dubitem.

. X . Norma denique virturis fimt r"flpo/it i ontS nu , quodp rolixe in amccedemibus adfbuximus i interim illis litem move-re nolo, qui dic unr volunratem Dei ( noo ramen eo renfu , quoCartefius dixit) d fe normam virruti s , quia & ccnveniemer luisperfedionibus &: a ternis ideis femper ngit Deus. Interim quen -do dicimus , has- propofirioncs rei ex primcrc ut i funt , intc:lligouti furu fbj t fla mOTa!i ll. .

S. XI. H e vero prcpoficiones dcbcnt ctiarn res exprirncre u-ti fimr , i . e. non Iolummodo UIIO tefpcttu; fed ornnes relario -ncs, qu:r poflimt vel verbis, vel fi f ris ncg;]fi, funt exprimen-d.c V. G. fi quis equum ad cquirandum furetur , agnorcit qui-dcm cquum aptum elfe ad cquitandum , & lie contra hsnc ve...ritatem non peccn , fc:d ali::c exitlunt verirarcs , qu arum vi hie' quus ad alium pen iuet , ideoque cont ra has v.eritaresequum fu--rando pcccabi r, Interim forte neccflc non erir cqu i colorem ,1lructuram . & rerarcm confiderare j . quia. non ncg:nUf, fu ris a-crione cquuln habere talcm colorer &e.

. XI I. Si quis vcller egt:no euxiliar! , ::t:que debet (uas, Oleillas cgcni circumflantias pc rpcndcre , vidcrequc , num ipfinscircumrlanri.e perminanr , iilum hune ('genum adjuvare , fi nonsdmitmm, tunc 1':00 debe t dare ; quia non dando non negat , il-lum dIC cg enum ; red in.iic.n , fuas circumtl.nnias hoc non ad-mitrcre , uno dan.lo pcccaret i quia fie ncgaret fua~ circ umflan-t ins dle rales , qualcs Iunt. H oc ell quod dixit SE.N E C A , u-tritJlu jimu/ conji4le11ium til, dll!Jo tl.t n'; i fed:l l ipfi 11011 rgeAm :& PL." UT US , ita . !iOTla!l "miftrrf tt11, 1'If lui 11.';01 1IIijtr,al.

. XIII . Pirlul ip/a ta"d~m in conf~rmilale ,og~'"' iflll,,m , ueli""lin,l1ion"m , (3 a:7ionutll cum vois proprJ!itiollibui con/i/Jil : in-clinationcs x quc ac aB:ioncs dico , cum vcritate dcbcre con ve-nire , quia ill.t; aEt-iones ex interne amoris priucipio ergJ verira-te rn non proflacnres, pot ius ad machinarum opcranv nes runtreferend.e , qU:101 inter aCtiones virtuous numerand.e j & hinca i, quodvinuremnunquam iis rebu s propter finem ex amcre \'c:ri-

ratis

1 N AUG U R A L I S.

tatis & bon i pub lici , vel pr ivat i non agemibus , Iolcmus attrj-buere , V . G . 51quis machinam (citer confkruere , qux & am-bul arc & manus exrcndere pcffer, ad erogandarn ege no eleemc-(roam , Sec. non dicimus illarn 2aiOI1e'll etlc morulitcr bonam ,quia ex int erne principia hoc/faciendi non agir brecce rnach ina :I nterim poffimus arrificiofam Ilruchrram jfhus rnachin.e ndmirn-ri ; hinc criam cfl , quod non foleamus aliquern corwulfionibuaIaboranrcm , qui quemque ad fe acced entera verbere r , malummoraliter nuncupari; quia ncmpe Iedit fine l.cdcndi imcnfione . Abalters pane cum , ou iquidcrn nihil maleagit ; quia nan ci funt oc -cafioncs hoc faciendi, fed inter im lcedendi animum hahn , non di-cimus moraliter bo num j quia non agit eX' am orc veritatis. H incboniu saft ionis xfiim;tnd.ldl ex agenris intentione, qa:l de rc pul-cbra fcripfcrun t Ccl-HUTCH E.NSO N dtB(I!:(I morafi,(qui enamdeterrninavitqumrirarem amoris inaCeione ad illambonam cfficicn-d.lm)&CO.\r1E.S SCHAFTSilUR Y de FirtJ/1t Parr. II. sen.r .

. XIV . JaiMes, per qua~ verba, oamefque corporis m300tus intelligo , debcnt eriam hifcc propofitionibus cffc ,oMforlr.tS-,quid allas , nee sgens, nee alii pcflimt cum cert it udine u n uere,( urn b..bcrc bcnas incl inationes , nif kfc in nf t ionibus exr ernis-prodam. Dcniquc, quia verirares niquc pollunt negari corporism odbcs , ac verbis, & oppofiris propofiti onibus , qu ia illi mo-IUS ctru: intinuant aliquem Icn'urn in iis, qui hofce \'d it;. hincquifque illtelligit lachrymnrum fe:lIum, capitis nutu s&c.& C ICERO dixit, atJ,OT.emtj!tqlll1ji (QrpfJ, isjirm(lnm; . [1 (I!u/;,s ) fllprr, i.U;J, I r(l,;t m" ':Ju ltJlftJ'IuI delzique Jotum , tjJu fmt "m ltis{' rim t .l .cirss , /otjui. OVIDIUS dixi r , nutu fignilful lilfp i , & la,h ,y .m:11 prmdmnmis h:zb,rt. Alicubi de P hilofopbo lcgere memini ,qui alterius o pinicnem , nibil in orbe rnoven , umbul ando, & ft.: -met movcndc dcflruxi r , ideo &. verba & a&lones corporis rUlltadhibenda juxta ccmmunem fentum , quem fundant apud cos ,quibus cum convcrfari dcbcmus . ur Icnfum eor um unufquisqac fi-ne: dcc cpti onis mc tu intelligere queat .

. X V , Si virtus.con fitlac in co nvenicntia cogitatiomun , :\_'ll: ionumquc cum veris propofiricnibus paret , illas aaionc~ nonadhibere , quando adlubend.e Iunr,

'4 DIS S ERT AT IO PHIL O SOPIlI C A

g:mrur eire tales, quales fimr, hacomit1ionc. Si cnirn aCtio allquabcnafir, utiquc ejus omiilio eric mala , V. G. Ji quis jurejurandopromiferit aliquid facere,interimfuam fidem non prxllat, :lgit ut i-que ncfi nulla talis promitlio jurcjurmdo confirmata cxrarer in rc-rum natura, & iliaorniflio vinofa utiqueeft. Eadem modo. f quisD cum nunquamcolerct , praxi Ii.u negarer, ens ralc,a qU Dhabet o-mnia, exi tlerc &c: fed inter im liquet omncs omulicncs, & omniar eel.'l l:l non cfle xquc grayi1 ; quia res per veras prcpcfitioncsC'xprd la:vel majcrisvel minoris valorisfum,&: aliquando una omit:'"one vel :laione pcccare contra elcres veritates. V. G . [i quis.A librum pretii unius Horcni fit a B furat us , cene peccat ,quia ailinne lua non agnofcit librum eRe ipfius R. Iruenm f .fIpoliaret B fumm:l..~~oo':l Flat . tunc gravius peccaret , quia cou-tra plures veritates pcccat , non tant um centra ipfum B & com-

-moda , qua: ex hac pecu nia Iubcre potuerit , fed COntra fanuliam iftius B. & in re ipCa clt , ac Ii 1-oocu vicibus unius 110r . furtum.rcpetiitler.

t . XV I. T andem fhu/ium fllam mtlxim~ diligtns tft hieildbibtnd:lM , ur eeritates agnofcamus , &: inclinanones conve-nientcr iis ccmporamus s & vigilandum ell, ne fone affcctuspravi Iiibrepaur ncsq ue a virtutis exercirio abalicnem : ideoque

juxta Epktcmm , Deus precandus dr, illc enim fie; " TI4mt"quidtm mQgnum eJl, 0PflJut pla1J~ D i".Jinllm, Dei igilllT memise-ris 1 t:lmfllt in':l~ca opilula/(Jrtm i & qucridianum lui ipfius exa-men , quod & fuis commcndavit PYTHAGORAS in aureis

carminibus , inflituendum eft. ,

A/oUia net prius admit/a"t t;;i lumina flmnurJI ,Exafle quam ter "puta,::e,;s aEla dici!ZtU pri//.ttrt,rJ!jJus? '.l ,M gelfi ? ~:e m41e omili ~S mgula prrcurTtnI , a primrJ faB." tjui;ul tar ei pr:ulis dult llI , capias w I gaudia }lIftis ;Hu fllcito , bore fatagt, ifiorum libicurs gtrat:JJ' ,/J(t'( Ie Pirtutis D i'tJinli! at/1imintJ fij lln! .

.Hccce Iludiurn debet cITe conflans j quia impetus tantum al~ .qUIS

rNA U G U R A L r s.

quis rcErum faciendi , qui mox irerum ..ccffit , virtufis nomenneutiquam promerelUr ; & quia .ffttlusquorwie non ball: mode-rari, radices fuas ahe infinuenr , ut vix , ac ne vix quidcm quiseoe irerum erndicare quear . Ur verba dicen , debemus qU:ln -tum in nobis , omnia ad vinutis excrcitium habere prcmpta ,ita. ut fumma cum vcluptatc &: alacritareomnia officia poflimuapraflarc.

SEC r. I I.,. r. Hane pneclaram tc uberrirnam virnrris thecriarn , quanr

ante 'p':lllCOS AIl OOS ca. G LARK IUS, & nuperrimc ctiamAcutiflimus \ VO O L AST O N IU.5 orbi examinandam propo-fherunt , E ruditorum cxamini ircrum fbbmi n erc , rnihi quoqueplacuir, lo.quia nulla act io vcris propofirionibus vel rerum naturisdircon ~ en jen3 , quear efle bona, quia bonum sc vcrum inter fccon..vcrtuntur: ficnim illa propofi tio. que falf:1Cl1 , fit injun. , Serna-I." , uriq ue lIec iQhanc prcpofirioncm exprimens , & In eafundara,non pot etl ct1c bona j quiJ cll irij falfitas in praxi. V CT;C propo~fi ticnes certe rei naturam & relaricncs, q Uit: in rnorali ithus reinat ura fixse funr , cxprimunt , ideoquc nihil a vera propofirioneque:tt diflentirc , quin Ibtim ab iptius rei natura dillenti:u , & iniU1 natura malum & pcrvcrfum fit . Deniqc ercs non pcrlunr ne-gari etle, quod rum; qui n & Ilatim negeneur rctema axiomara,.qux menri D;\,j~x n:lluralitcr in. fucc, quo nihil utique .abfur.dius : tandem dlet fumrru amentia , res non agnofcere cfie taler,qualcs fcnr , hoc enim cflet amarum pro dulci , curvum pro rc-!to po ,"lcre Sec. & hoc , nihil inrerum natura Hultiuselfe [udicc.

. Jl. Sed & hanc theoriam propofiri lO, quia praner harcepropof iriones ve ras , nihil accurate ab uliis ditWOl vidi. Namilli , honefla fcl ummodo pro bonis lu bcmes , dicunt quidembene, Firzll tem t./fi bontJta fi llJrrr , (5 jttjui ; fed r m:terOUOlmquod bona corporis negcnt eflc. boua , non tradunt regubm ,juxta quam honefln ab inhonefiis qucant di(cemi ; & Qil:t= llio ,qua;:nam hecce houella (jilt? rnaner ndhuc indcterminata , nifidicant noblfccm , bouerla ct~(;,. qu.'C cum vcritarc conveniunr,

I. Il l,

16 DISSERTATIO PHILOSOPHI CA

S. III. Fuerunr olim , & hodie etiamnum non defunr , quidixe~nt , . naltlr~ .co7J".J~fljmler (Jport~rt v ;7Jtre j fi qUidem. perhoc intelligan r, fdc componere ad natu ram rerum, propofiricni-bus veris expreffam , a nobis non diflenrirenr , fed videotur hocnon intcll igere , & quum in tam g ravi materia , hominem ramcccco duci commit runt , merkc a nobis hac in patte deferuruur.

S. 1\' . AR IST O'rEL IS, multorum errorum g cnetriccm, de-finiti cnem ex fcholis in exilium sbire jutleruni dudum Acu-t iflimi Philofcpbi , HE~RICUS MOR US i" Encbir, LiD.I . Cnp. j pag.j ;. & ARNOLOUS GEUL ING IUS ,bi, .2"r4:1. I. cap. ; . p. ;f.

Alii drcunr , recram rationem amare dfe virtutem , & :1-{l-iol1::'s earcnus die b01l3S , qUJrcllus ex hoc rationis arno-n: proflu unr. Sic modo laudatus G E U L IN G I U S virt u-tern rJdini"it, per amorem rf8~ ' ":l:':cms. Om nium qui-dcm oprime nann. cum tbeoria contemit \ ' ir DoCtiaimus ,:x illi ,

1 NIl. u.c U R A L I S. '7bus, ob eorurn ingenium , temperamcetum , do[l:rin:lm Sec.non potell: volupratem cxci tare , & certc non omnes vol uptatesfunt conrca:and;-e; fed iU:e folummodo , qua: vera: funt.

. VI. PLATO quidc:m bona dedit verba , quum conllitue-ret virtutem in jimililudillt (Nm DeD; Jed cum media hancecquirendi non rup~i[:It, dodrinacjus nobisnon conciliabir mao'g nam utilitatem , rnfl peT hanc fimiliru dinem intelligamus vcrita-lis praxin , Iccundum quam & Ipfe Deus, vi & ncceflitate pcrfc..

.Ct:ionum Iuarum, fempcr rcnctu r agcrc.S. Vll. Dcnique '''. Si Iice ret Iingulas virtutis (ped es per

currere, f:u:iUi;num cflct , ubertatem l1oflr-J:: 'Theorise de Virtu-te oftcnderc; fpcciminis loco fit ribi hoc fequens. N os Deumdebere colere , extra dubium nunc POllO ; fed quid aliud enD eum cclere? quam agnofcere , cum efle independcnt em , infi-nitum; incomprchenfibilem, Iimplicem , irnmurabilem, rctcr-num fpiritum , omnium caufhm & creantem , eo{ gubernanremad fines I ibi gloriofos j & nos dlc tales, qccles fumus, per o-mn ia, abipfo quoad clTe, bene dIe , & porroefle depen dentcsjideoque debere ad cum Iemper accederc , benificiaquc ab ipfoaccepta , grato animo sgoofccrc , ranqu:lm figna ipfius bencfi-cent ioe erga nos i & sb eo pct erc , . ut "d it nos liberate 11 pef-fimis pcccatorum noftrorum reqocbs , & vires concedcrc fuift.cientes ad perfiflendum in exercirio virtutis , contra omnia 00 -fbcula; imc & concedcre nobis ideas rerum ditlintbs, cum camund:marum rerum copia , & corporis' fanitare , qux nobisefl: neceflaria ad offici", omnia crga D ru m, nos mcupfos , &proximum pr.efl anda , cum fummo gaudic , & mentis t rau-

A N N E x A.r.

V rum ,xiJIm r~tra d lh'or affi''''o,I I.

Deus omnipr4fmstft , 11D1J tan/tim rlilient optrllfiontm;.ji" & raliont 1["'li". '

I I I.Id"" remm poffibtlium Inttlltflui Diuinofint natural" .

I V.V tUS jimP"" operat... jiamdu", [rtar " Iernar idtar c::- ~'..

{lIfl10S D i1.:it14 contra hIS quiddtJctT,lt,~ n(quit.V.

ContradlfloriaJimul v era [aer, De rjI impoJliMt.VI.

CtzrttJii df[.lIt11tn ttlff1 , pro t:

~ N N E_ ~: ""x I.Id", jimplim; 64 quas funt rifn:.tnJ ft".falilllu no'

flu, omnium Jimt clar!f1imr. -. X ' I I. - -

Probobile tfl,mmtemnojll'om corPus 'i egtit . & 'corpllS ..i.jrrrt mOl/un ,mJi",J/wus [pin/mil; ammJdzbu!, wo

. Jus mtenm 1'W!Jis tJl plAnt incDgnitus.. X I I I.Peccaluln qua P(((alum t}l/Jon ens,

X I V.P(((4 /1111t Deesnon ptrmittit nifi ob majt!s bonum.

XV.In Phyfica . /Jbi Ph.."omma N aturali4. per coufas fn,Jt

txpltcanda J ,miLe CdU/4 flmt admittnJlI.e ) quam 1]1111:1IC"'" f unt & ad Phcenomma expilcanaa f nffiaulII.

XVI.Cerporis effinli4 CDnfiflit in extmjiOllt imptntlrabHi.

X V I I.Corpus t}l . i1lifibi" in infmlum.

XVIII.Moms , 'Jon (onium tflfilUS mutatio ) ftJ corporis trans:

lauo ex una fpalli parte in alum,X IX.

Leeu! /Jon t}l ipf um corpus.XX.

NEWTONI at Coloribus: S)jI/1"" e"perimmlis omninocongrua cfl

XXI.Com/U neque jiml cauffd' , ncqllt (igno [uturarw cala-

"malum.

XXII.

A N N - E- X- i:x x I 1.

r....tes partim e" Mari, parlimoe" pltrrJiif Dria"'''''' .1X -x I I 1.

b ravitaf fjl le Naluu.X X IV.

Dubitatio Univerji:ljf fjl ;l1Ulj/if & no"i.. X X V.

Cogito ergo Sum, nan fjlprincipia", primam ratwne (011."gjiol/is.

,

NO.

NOB lL lSS I M O DOCTISSIMOg"UE

V I R 0 JUVE N I,

A LEXA N D R O COMRIE ,em"fu"""it ill PIJlloftphia hmoribur po/imur.

SIe, quibus ingenu um thefauris pectus abundar,DitHuit cs , doClzque docent" COMMJt.l f: cbarte ,

Qucis tua fincera: depingit dexrera dores,

Pir/utis, ruramque bajin, qua firma quicfcir.

Scilicet hoc preconc , fibi placet incI)"ra PlrttlS,Q!Ji limul exercer rig idus , qua: dogmata tradit.Perge ! cui merira hrus rnercede Iahoris,

Q!Jo re p ulchra vocat Pir/ut: bona qu: