Research Report

Development of a food consumption behavior

modification model for junior high school students

A fiscal year 2016

study by Thai FDA in collaboration with the Faculty of Education of Kasetsart

University Bangkhen Campus and the Faculty of Education of the Institute of

Physical Education Bangkok Campus

รายงานการวจยเรอง

การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของ นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

.

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2559

รายงานการวจยเรอง

การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของ นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

เภสชกรวระชย นลวชย ผชวยศาสตราจารย ดร.กรณฑรตน บญชวยธนาสทธ ผชวยศาสตราจารยจนตนา เทยมทพร นางผสด เวชชพพฒน นางสาวเสาวณย เกตบ ารงพร

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2559

ก

บทคดยอ

การวจย เรอง การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน เปนการวจยกงทดลอง (Quasi – Experimental Research) โดยใชรปแบบการวจยแบบ Pretest-Posttest Control Group Design มการด าเนนการดงน

1. การวจยเพอตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ด าเนนการตดตามประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยน จ านวน 3 ครง คอ กอนเรมโครงการ ระหวางการด าเนนโครงการ และเมอสนสดโครงการ และจดกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (Booster Intervention) ในโรงเรยนกลมทดลอง โรงเรยนละ 1 ครง โดยใชกลมตวอยาง คอ นกเรยนตนแบบ 4 โรงเรยน ไดแก โรงเรยนอ ามาตยพานชกล จ.กระบโรงเรยนภเขยว จ.ชยภม โรงเรยนแกลง “วทยสถาวร” จ.ระยอง และโรงเรยนสนปาตองวทยาคม จ.เชยงใหม จ านวน 1,913 คน กลมตวอยางคอ นกเรยนกลมทดลองทผานการทดลองในงานวจยเรอง รปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ปงบประมาณ 2558 จ านวน 182 คน โดยการสมโรงเรยนอยางงาย (simple random) 2 โรงเรยน จาก 4 โรงเรยน เปนกลมทดลอง เพอด าเนนการจดกจกรรมเพอกระตนเตอนพฤตกรรม (Booster Intervention) 1 ครง/โรงเรยน สวนอก 2 โรงเรยนเปนกลมควบคม ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรและกจกรรมพฒนาผเรยนตามปกตทโรงเรยนจดให เครองมอทใชในการวจย ไดแก แผนการจดกจกรรมเพอกระตนใหเกดความคงทนของพฤตกรรมการบรโภคอาหาร จ านวน 1 แผน และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

การวเคราะหขอมล โดยการเปรยบเทยบคะแนนปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร และพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม เพอเปรยบเทยบผลโดยการวดซ า 3 ครง ดวยการการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยวเมอมการวดซ า (One-way repeated measure ANOVA) วเคราะหขอมลเชงคณภาพทไดจากการสนทนากลมและการสมภาษณเชงลกโดยการวเคราะหเนอหา (content analysis)

2. การทดลองการขยายผลการใชรปแบบการเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน น ารปแบบทผานการทดลองใชแลวขยายผลไปใชกบกลมตวอยางคอ นกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 1 จากโรงเรยนใน 4 ภมภาคทมโรงเรยนตนแบบ 8 โรงเรยน ๆ ละ 1 หองเรยน การด าเนนการทดลองเปนการวจยกงทดลอง (Quasi – Experimental Research) โดยใชรปแบบการวจยแบบ Pretest-Posttest Control Group Design โดยกลมทดลอง จะเขารวมในกจกรรมการเรยนรตามรปแบบฯ จ านวน 6 แผน และเขารวมในกจกรรมพฒนาผเรยน จ านวน 3 แผน สวนกลมควบคมเขารวมในกจกรรมเฉพาะกจกรรมการเรยนรตามรปแบบฯ จ านวน 6 แผน

เครองมอทใชในการวจย ไดแก แผนการจดกจกรรมการเรยนร 6 แผน และแผนการจดกจกรรมพฒนาผเรยน 3 แผน (กลมทดลอง) แผนการจดกจกรรมพฒนาผเรยน จ านวน 6 สปดาห (กลมควบคม) และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

การวเคราะหขอมล 1) การหาประสทธผลของการขยายผลรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ดวยการทดสอบคาท (t-test) วเคราะหขอมลเชงคณภาพทไดจากการสนทนากลมและการสมภาษณเชงลกโดยการวเคราะหเนอหา (Content analysis)

ข

3. การสรปผลการพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

หลงจากการทดลองตดตามผล และขยายผลการใชรปแบบ และไดประเมนผลการทดลองรปแบบแลว ผวจยจะท าการประชมกลมยอย (Focus Group) ผทรงคณวฒและผมสวนไดสวนเสยในการใชรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน เพอน าขอเสนอแนะไปใชในการปรบปรงรปแบบใหสมบรณยงขน

ผลการวจย สรปได ดงน 1. ผลการตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชน

มธยมศกษาตอนตน ผลการเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม

(booster Intervention) ปจจยเชงสาเหตทพบความแตกตางคอ นกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคของการบรโภคอาหารปลอดภยลดลงกวากอนทดลองเพยงปจจยเดยว สวนนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย และการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยลดลงกวากอนการทดลอง

การเปรยบผลระหวางกลมการทดลองและกลมควบคม ปจจยเชงสาเหตทพบความแตกตางคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย มการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคม และหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคของการบรโภคอาหารปลอดภยนอยกวานกเรยนกลมควบคม อกทงยงพบวา หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคม

2. ผลการขยายผลการใชรปแบบการเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน

ผลการเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลองโดยใชแผนการเรยนร พบวา ปจจยเชงสาเหตทพบความแตกตางคอ นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย การรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย การรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย การรบรประโยชนของการบรโภคอาหารปลอดภย การมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภย และความเชอมนในความสามารถของตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย รวมทงพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย มากกวากอนการทดลอง

การเปรยบผลระหวางนกเรยนกลมการทดลองและนกเรยนกลมควบคม พบวา ปจจยเชงสาเหตทพบความแตกตางกนทกปจจย คอ กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคมากกวานกเรยนกลมควบคม สวนหลงการทดลอง พบวา นกเรยนกลมทดลองมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภย และความเชอมนในความสามารถของตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย มากกวากอนการทดลอง รวมทงพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคม

ค

สารบญ หนา บทคดยอ .............................................................................................................................. ก สารบญ ................................................................................................................................ ค สารบญตาราง ...................................................................................................................... จ สารบญภาพ ........................................................................................................................ ฌ บทท 1 บทน า ...................................................................................................................... 1 ความส าคญและทมาของการวจย .................................................................................. 1 วตถประสงคของโครงการวจย ........................................................................................... 3 ขอบเขตของการวจย ..................................................................................................... 3 นยามศพททใชในการวจย .................................................................................................. 5 กรอบแนวคดในการด าเนนการวจย ............................................................................... 7 ประโยชนทไดรบจากการวจย ........................................................................................ 8 บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ................................................................................ 9 ตอนท 1 นโยบายและแนวคดอาหารปลอดภย .............................................................. 9 ตอนท 2 พฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย .......................................................... 12 ตอนท 3 แนวคดทฤษฎทเกยวของ .............................................................................. 29 ตอนท 4 งานวจยทเกยวของ ....................................................................................... 37 บทท 3 วธด าเนนการวจย .................................................................................................. 44

การวจยเพอตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยน มธยมศกษาตอนตน..................................................................................... 44

การทดลองการขยายผลการใชรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน ................................................................. 46

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล ............................................................................................ 50

ตอนท 1 ผลการตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยน มธยมศกษาตอนตน..................................................................................... 50

ตอนท 2 ผลการขยายผลการใชรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน ............................................................... 107

บทท 5 สรปผลการวจย การอภปรายผล และขอเสนอแนะ ............................................. 166 สรปผลการวจย ......................................................................................................... 166

การอภปรายผล .............................................................................................................176 ขอเสนอแนะจากการวจย ...............................................................................................178

ง

ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป ...............................................................................180 บรรณานกรม ................................................................................................................... 181 ภาคผนวก ....................................................................................................................... 186

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ................................................................................................ 187

จ

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 1 ความถและรอยละของกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) จ าแนกตามประเภทของกลมตวอยางทใชในการวจย 50

ตารางท 2 ความถและรอยละของกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) จ าแนกตามลกษณะทาง ชวสงคม 51

ตารางท 3 ความถและรอยละของการบรโภคขนมขบเคยว น าอดลม และเครองดมอนๆ ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 52

ตารางท 4 ความถและรอยละของการบรโภคขนมขบเคยวของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) จ าแนกตามประเภทของขนมขบเคยว กอนการทดลองใชกจกรรมเพอกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 53

ตารางท 5 ความถและรอยละของการบรโภคขนมขบเคยวของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) จ าแนกตามประเภทของขนมขบเคยว หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 54

ตารางท 6 ความถและรอยละของการบรโภคน าอดลมของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง จ าแนกตามประเภทของน าอดลม กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 55

ตารางท 7 ความถและรอยละของการบรโภคน าอดลมของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) จ าแนกตามประเภทของน าอดลม หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 55

ตารางท 8 ความถและรอยละของการบรโภคน าดมอนๆ ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง จ าแนกตามประเภทของน าดม กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 56

ตารางท 9 ความถและรอยละของการบรโภคน าดมอนๆ ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) จ าแนกตามประเภทของน าดม หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 57

ฉ

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 10 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 58

ตารางท 11 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 59

ตารางท 12 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคน าอดลมใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 60

ตารางท 13 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคน าอดลมใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 61

ตารางท 14 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคเครองดมอน ๆ ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 62

ตารางท 15 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคเครองดมอน ๆ ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 63

ตารางท 16 ความถและรอยละของลกษณะการใชชวตประจ าวนของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 64

ตารางท 17 ความถและรอยละของลกษณะการใชชวตประจ าวนของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention 65

ช

สารบญตาราง

หนา ตารางท 18 ความถและรอยละของปรมาณการเลนเกม/เลนอนเทอรเนต/มอถอ

ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 66

ตารางท 19 ความถและรอยละของปรมาณการเลนเกม/เลนอนเทอรเนต/มอถอของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 66

ตารางท 20 ความถและรอยละของปรมาณการออกก าลงกายตอสปดาหของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 67

ตารางท 21 ความถและรอยละของปรมาณการออกก าลงกายตอสปดาหของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 67

ตารางท 22 ความถและรอยละของความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 68

ตารางท 23 ความถและรอยละของความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมเพอกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 70

ตารางท 24 การเปรยบเทยบความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 72

ตารางท 25 การเปรยบเทยบความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 72

ซ

สารบญตาราง

หนา ตารางท 26 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรโอกาสเสยงจากการ

บรโภคอาหารไมปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 73

ตารางท 27 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 75

ตารางท 28 การเปรยบเทยบการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลองของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 77

ตารางท 29 การเปรยบเทยบการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 77

ตารางท 30 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 78

ตารางท 31 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม(นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 80

ตารางท 32 การเปรยบเทยบการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหาร ไมปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยน กลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 81

ฌ

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 33 การเปรยบเทยบการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย ระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 82

ตารางท 34 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม(นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 83

ตารางท 35 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 85

ตารางท 36 การเปรยบเทยบการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 86

ตารางท 37 การเปรยบเทยบการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 87

ตารางท 38 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 88

ตารางท 39 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม หลงการทดลองใชกจกรรมเพอกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 90

ตารางท 40 การเปรยบเทยบการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 91

ญ

สารบญตาราง

หนา ตารางท 41 การเปรยบเทยบการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย

ระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 92

ตารางท 42 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 93

ตารางท 43 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 94

ตารางท 44 การเปรยบเทยบสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 96

ตารางท 45 การเปรยบเทยบสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 96

ตารางท 46 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 97

ตารางท 47 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 99

ฎ

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 48 การเปรยบเทยบความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย กอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 100

ตารางท 49 การเปรยบเทยบความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย ระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 101

ตารางท 50 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการเลอกบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมเพอกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 102

ตารางท 51 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 104

ตารางท 52 การเปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลองของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 105

ตารางท 53 การเปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 106

ตารางท 54 ความถและรอยละของกลมตวอยาง (นกเรยนกลมการขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามประเภทของกลมตวอยางทใชในการวจย 107

ตารางท 55 ความถและรอยละของกลมตวอยาง (นกเรยนกลมการขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามโรงเรยน 108

ตารางท 56 ความถและรอยละของกลมตวอยาง (นกเรยนกลมการขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามลกษณะทางชวสงคม 108

ตารางท 57 ความถและรอยละของการบรโภคขนมขบเคยว น าอดลม และเครองดมอน ๆ ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมการขยายผลการใชรปแบบฯ) 110

ฏ

สารบญตาราง

หนา ตารางท 58 ความถและรอยละของการบรโภคขนมขบเคยวของนกเรยนทเปนกลม

ตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามประเภทของขนมขบเคยว กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนรของนกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ 111

ตารางท 59 ความถและรอยละของการบรโภคขนมขบเคยวของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามประเภทของขนมขบเคยว หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 112

ตารางท 60 ความถและรอยละของการบรโภคน าอดลมของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามประเภทของน าอดลม กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 113

ตารางท 61 ความถและรอยละของการบรโภคน าอดลมของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามประเภทของน าอดลม หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 113

ตารางท 62 ความถและรอยละของการบรโภคน าดมอนๆ ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามประเภทของน าดม กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 114

ตารางท 63 ความถและรอยละของการบรโภคน าดมอนๆ ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามประเภทของน าดม หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 115

ตารางท 64 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 116

ตารางท 65 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 117

ตารางท 66 ความถและรอยละของของพฤตกรรมการบรโภคน าอดลมใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 118

ตารางท 67 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคน าอดลมใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใช รปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 119

ฐ

สารบญตาราง

หนา ตารางท 68 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคเครองดมอน ๆ ใน 1 สปดาห

ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 120

ตารางท 69 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคเครองดมอน ๆ ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 121

ตารางท 70 ความถและรอยละของลกษณะการใชชวตประจ าวนของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 122

ตารางท 71 ความถและรอยละของลกษณะการใชชวตประจ าวนของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 123

ตารางท 72 ความถและรอยละของปรมาณการเลนเกม/เลนอนเทอรเนต/มอถอของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 124

ตารางท 73 ความถและรอยละของปรมาณการเลนเกม/เลนอนเทอรเนต/มอถอของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 124

ตารางท 74 ความถและรอยละของปรมาณการออกก าลงกายตอสปดาหของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 125

ตารางท 75 ความถและรอยละของปรมาณการออกก าลงกายตอสปดาหของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 125

ตารางท 76 ความถและรอยละของความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 126

ตารางท 77 ความถและรอยละของความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 128

ตารางท 78 การเปรยบเทยบความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) 130

ฑ

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 79 การเปรยบเทยบความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) 130

ตารางท 80 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 131

ตารางท 81 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 133

ตารางท 82 การเปรยบเทยบการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลองของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) 134

ตารางท 83 การเปรยบเทยบการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) 135

ตารางท 84 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 136

ตารางท 85 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 138

ตารางท 86 การเปรยบเทยบการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) 139

ตารางท 87 การเปรยบเทยบการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย ระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) 140

ฒ

สารบญตาราง

หนา ตารางท 88 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรประโยชนจากการบรโภค

อาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 141

ตารางท 89 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 143

ตารางท 90 การเปรยบเทยบการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) 144

ตารางท 91 การเปรยบเทยบการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) 145

ตารางท 92 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 146

ตารางท 93 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 148

ตารางท 94 การเปรยบเทยบการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) 149

ตารางท 95 การเปรยบเทยบการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย ระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) 150

ตารางท 96 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 151

ณ

สารบญตาราง

หนา ตารางท 97 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของสงชกน าสการปฏบตในการ

บรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 153

ตารางท 98 การเปรยบเทยบสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) 154

ตารางท 99 การเปรยบเทยบสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) 155

ตารางท 100 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 156

ตารางท 101 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 158

ตารางท 102 การเปรยบเทยบความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย กอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) 159

ตารางท 103 การเปรยบเทยบความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย ระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) 160

ตารางท 104 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการเลอกบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 161

ตารางท 105 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร 162

ด

สารบญตาราง

หนา ตารางท 106 การเปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลอง

และหลงการทดลองของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) 164

ตารางท 107 การเปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใช รปแบบฯ) 165

ต

สารบญแผนภาพ

หนา แผนภาพท 1 กรอบแนวคดในการด าเนนการวจย 7 แผนภาพท 2 แบบแผนความเชอดานสขภาพส าหรบใชท านายพฤตกรรมการ

ปองกนโรค 31 แผนภาพท 3 แสดงใหเหนถงความแตกตางระหวางการรบรความสามารถของ

ตนเองและความคาดหวงผลทจะเกดขน 34 แผนภาพท 4 แสดงความสมพนธระหวางการรบรความสามารถของตนเองและ

ความคาดหวงในผลลพธ 34 แผนภาพท 5 แสดงความสมพนธระหวางการรบรความสามารถของตนเองและ

ความคาดหวงผลทจะเกดขน 36

บทท 1

บทน า

ความส าคญและทมาของการวจย

เดกและเยาวชนนบเปนทรพยากรมนษยทมความส าคญตอการพฒนาประเทศในทกมต การมสขภาพดสงผลโดยตรงตอการพฒนาเดกและเยาวชนใหเปนทรพยากรมนษยทมคณคาของประเทศ ในปจจบนดวยสภาพการณทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ท าใหพฤตกรรมสขภาพของเดกและเยาวชนมความเปลยนแปลงไปจากอดต แบบแผนการใชชวต พฤตกรรม คานยม วฒนธรรมตางชาต กระแสการบรโภคนยม สงผลตอพฤตกรรมของเดกและเยาวชนอยางมาก อนเนองมาจากปจจยหลายประการ โดยเฉพาะความกาวหนาทางเทคโนโลยอยางรวดเรวท าใหเกดสอใหมๆ มากมาย ซงสอตาง ๆ ไดพฒนารปแบบการน าเสนอโดยมเปาหมายในเชงพาณชยมากยงขน เนองจากการแขงขนทางการตลาดทสงจงท าใหผผลตและผจ าหนายใชการโฆษณาและกลยทธทางการตลาดเพอ จงใจผบรโภคซอสนคาและบรการของตน โดยเฉพาะผลตภณฑอาหารซงสรางรายไดมหาศาลใหแกผประกอบการ และมการพฒนาการด าเนนการดงกลาวอยางไมหยดยง ท าใหเดกและเยาวชนมความเสยงตอปญหาสขภาพ เนองจากการบรโภคอาหารทไมมคณคาทางโภชนาการ เชน ขนมกรบกรอบ น าอดลม เครองดมผสมน าตาลมากเกนความตองการของรางกาย ซงสงผลเสยตอสขภาพทงปจจบนและในชวงวยตอไปของชวต กลาวคอ อาจท าใหเดกขาดสารอาหาร และมภาวะโภชนาการเกน การเจรญเตบโตชา เจบปวยบอย ขาดความสามารถในการเรยนร ผลสมฤทธในการเรยนต า รวมทงมสมรรถภาพในการท ากจกรรมและการเลนกฬาต า (ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ , 2557) และในอนาคตอาจเกดผลกระทบตามมาในดานการเกดโรคไมตดตอเรอรงเชน โรคเบาหวาน โรคหวใจ โรคความดนโลหตสง และโรคไต เปนตน เนองจากอาหารดงกลาวมสดสวนของแปง น าตาล ไขมน และโซเดยมสง จากการศกษาวจยหลายชนแสดงถงผลทสอดคลองกนวา เดกและเยาวชนมการบรโภคขนมขบเคยวประเภทขนมกรบกรอบ น าอดลม เครองดมผสมน าตาลในสดสวนทสง ดงผลการศกษาของวระชยและคณะ (2558) พบวานกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนสวนใหญรอยละ 62.2 บรโภคขนมขบเคยว น าอดลม และเครองดมผสมน าตาล ซงสอดคลองกบผลการศกษาของ ณรงฤทธ (2550) ทพบวา นกเรยนรอยละ 45.8 รบประทานขนมขบเคยวทกวน และผลการส ารวจของกรมสนบสนนบรการสขภาพ ทพบวา เดกทกกลมอายมภาวะน าหนกเกนและอวนสงกวาภาวะผอม ท าใหพบปญหาโรคไมตดตอเรอรงเพมขน ทงในเดกและผใหญ ปจจยดงกลาวเปนการบนทอนคณภาพของทรพยากรมนษย ดงนนการพฒนาและดแลพฤตกรรมการบรโภคในเดกนอกจากจะเปนการสงเสรมใหเดกและเยาวชนมคณภาพชวตทดขนแลวยงเปนการพฒนาทรพยากรบคคลใหมความพรอมทงดานรางกายจตใจและความสามารถ ซงจะน าไปสการพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนาในอนาคตอกดวย (ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ, 2557)

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข โดยกองพฒนาศกยภาพผบรโภค มแผนการด าเนนงานปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร (ในประเดนทเกยวของกบบทบาทหนาทและภารกจของส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา) ของนกเรยนชนมธยมศกษา

2

ตอนตนเพอลดการบรโภคอาหารทไมเหมาะสม โดยมงหารปแบบ (model) ทเหมาะสมในการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยน โดยมงเนนพฤตกรรมการอานฉลากอาหาร ฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) การใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก การหลกเลยง/ลด การบรโภคอาหารทไมปลอดภย และการมพฤตกรรมการปกปองสทธ จงไดจดใหมแผนการด าเนนงานวจยเรองรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน โดยมจดประสงคทจะท าการสราง ทดลองใช ประเมนผลและปรบปรงรปแบบฯ เพอหารปแบบทมประสทธผลในการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนตน สามารถน าไปขยายผลในการใชปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารในโรงเรยนชนมธยมศกษาตอนตนอนๆ ตอไป

ในการด าเนนการสรางรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารดงกลาว เพอใหไดรปแบบทสอดคลองกบปจจยเชงสาเหตของการเกดพฤตกรรม คณะผวจยจงไดท าการทบทวนวรรณกรรม และท าการส ารวจพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนและปจจยตาง ๆ ทเกยวของกบการบรโภคอาหาร โดยใชแนวคดของแบบแผนความเชอทางดานสขภาพ (Health Belief Model) เปนกรอบแนวคดในการส ารวจ ซงท าการเกบรวบรวมขอมลจากนกเรยน 2,400 คน จากนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนในโรงเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในภมภาคตาง ๆ ของประเทศ ผลการวจยพบวา ความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย การรบรโอกาสเสยงจากการรบรโภคอาหารไมปลอดภย การรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย การรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภย การรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย การมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภย และความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย มความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และพบวา การรบรโอกาสเสยงฯการมสงชกน าสการปฏบตฯ และความเชอมนในความสามารถตนเอง ฯ สามารถรวมกนท านายพฤตกรรมการบรโภคอาหารไดอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยมอ านาจการท านายรอยละ 34.2 (วระชย และคณะ, 2558) ผวจยไดน าผลจากการทบทวนวรรณกรรมและผลการส ารวจดงกลาวมาใชเปนแนวทางการสรางรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยน และไดน ารปแบบไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ทศกษาอยในโรงเรยนมธยมศกษาทผานการคดเลอกเปนกลมตวอยางในการทดลองใชรปแบบฯ จากภมภาคตางๆ ในประเทศไทยไดแก ภาคเหนอ ภาคใต ภาคตะวนออก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ซงผลจากการทดลองใชรปแบบฯ พบวา การด าเนนงานตามองคประกอบของรปแบบสามารถปรบเปลยนปจจยเชงสาเหตและพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนฯ ไดอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 (วระชย และคณะ, 2558) ในปงบประมาณ 2559 ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยาจงมความประสงคในการตดตามผลและขยายผลการด าเนนงานการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารในนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน เพอจะไดน าผลมาปรบปรงและพฒนารปแบบใหมประสทธผล มความเปนไปไดในทางปฏบต สอดคลองกบบรบทของโรงเรยน และพฤตกรรมมความยงยนคงทน เพอจะเปนทางเลอกของโรงเรยนมธยมศกษาทวประเทศในการน ารปแบบไปใชในการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน เพอใหนกเรยนมพฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมตอไป

3

วตถประสงคของการวจย

1. เพอตดตามความคงทนของพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนทเคยเรยนรตามแผนการจดการเรยนร ตามรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

2. เพอศกษาผลการทดลองใชรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

3. เพอพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยทเหมาะสมกบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

ขอบเขตของการวจย

ในการวจยครงน ผวจยไดก าหนดขอบเขตในการวจย ดงตอไปน

1. ขอบเขตดานเนอหา

การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน มงเนนการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนใน 5 ประเดน คอ 1) การอานฉลากผลตภณฑอาหาร 2) การอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) และสญลกษณโภชนาการทางเลอกสขภาพ 3) การใชประโยชนจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) และสญลกษณโภชนาการทางเลอกสขภาพ ในการลดการบรโภคอาหารหวาน มน เคม 4) ลดการบรโภคอาหารทไมปลอดภยตอสขภาพ (เนนเฉพาะขนมขบเคยวประเภทขนมกรบกรอบ น าอดลม เครองดมผสมน าตาล อาหารใสส และอาหารทใชน ามนทอดซ า) และ 5) การปกปองสทธผบรโภค

การออกแบบกจกรรมทใชในการปรบเปลยนพฤตกรรมด าเนนการตามแนวคดทฤษฎทางพฤตกรรมศาสตร โดยประยกตใชแบบแผนความเชอดานสขภาพ (Health Belief Model) เพอสรางเสรมปจจยในดาน 1) ความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย 2) การรบรโอกาสเสยงของการเกดโรคจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย 3) การรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย 4) การรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภย 5) การรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย 6) การมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภย 7) ความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย และ 8) พฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย

2. ขอบเขตดานการด าเนนการ

การด าเนนการวจย ใชวธการวจยเชงปรมาณ (Quantitative research) และเชงคณภาพ (Qualitative research) มการด าเนนการ ดงน

4

2.1 การวจยเพอตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน เปนการตดตามความคงทนของพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนทเคยเขารวมในกจกรรมตามแผนการจดการเรยนรในรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ในนกเรยนมธยมศกษาตอนตน ของส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา ปงบประมาณ 2558 โดยผวจยมการตดตามประเมนปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหาร และพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยน จ านวน 3 ครง และจดกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) ในโรงเรยนกลมทดลอง โรงเรยนละ 1 ครง เพอเปรยบเทยบความคงทนของพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนตามชวงระยะเวลาตาง ๆ กลาวคอ กอนเรมโครงการในปงบประมาณ 2559 ระหวางการด าเนนโครงการ และเมอสนสดโครงการ

2.2 การทดลองการขยายผลการใชรปแบบการเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน ผวจยด าเนนการทดลองขยายผลใชรปแบบการเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โดยผวจยท าการจดกจกรรมการเรยนร และกจกรรมพฒนาผเรยน ตามแผนทก าหนดไวจ านวน 6 แผน และ 3 แผน ตามล าดบ มการตดตามประเมนปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหาร และพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยน จ านวน 2 ครง เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยน กอนเรมโครงการในปงบประมาณ 2559 และเมอสนสดโครงการ

3. ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรและกลมตวอยาง ทใชในการทดลองใชเพอพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน มรายละเอยด ดงน

3.1 การวจยเพอตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย

ของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน 1) ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร คอ นกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนมธยมศกษาตอนตน สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในปการศกษา 2559

กลมตวอยาง คอ นกเรยนกลมทดลองทผานการทดลองในงานวจยเรอง รปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ปงบประมาณ 2558 จ านวนไมนอยกวา 140 คน จากโรงเรยนตนแบบ 4 โรงเรยน โดยการสมโรงเรยนอยางงาย (simple random) 2 โรงเรยน จาก 4 โรงเรยน เปนกลมทดลอง เพอด าเนนการจดกจกรรมเพอกระตนพฤตกรรม (Booster Intervention) 1 ครง/โรงเรยน สวนอก 2 โรงเรยนเปนกลมควบคมทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรและกจกรรมพฒนาผเรยนตามปกตทโรงเรยนจดให

5

3.2 การทดลองการขยายผลการใชรปแบบการเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน

1) ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร คอ นกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 1 ในโรงเรยนมธยมศกษา

ตอนตน ซงเปนโรงเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในปการศกษา 2559

กลมตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ชนปท 1 ในโรงเรยนมธยมศกษาตอนตน ซงเปนโรงเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน ในปการศกษา 2559 จ านวนไมนอยกวา 280 คน ไดจากการสมแบบหลายขนตอน (Multi Stages Sampling)

นยามศพท

นกเรยนกลมตดตามผล หมายถง นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทศกษาอยในภาคตน ปการศกษา 2559 ทเคยเขารวมในกจกรรมตามแผนการจดการเรยนรในรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารในนกเรยนมธยมศกษาตอนตน ของส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา ปงบประมาณ 2558 ไดแก โรงเรยนอ ามาตยพานชนกล จงหวดกระบ และโรงเรยนแกลง “วทยถาวร” จงหวดระยอง นกเรยนกลมขยายผล หมายถง นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทศกษาอยในภาคตน ปการศกษา 2559 ในโรงเรยนทเปนเครอขายการด าเนนงานของส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา จาก 4 ภมภาคทมโรงเรยนตนแบบ คอ จงหวดเชยงใหม จงหวดระยอง จงหวดชยภม และจงหวดกระบ จงหวดละ 2 โรงเรยน รวมโรงเรยนทเปนโรงเรยนกลมตวอยางในการขยายผลการด าเนนงาน 8 โรงเรยน

ผปกครอง หมายถง บคคลทรบนกเรยนทเปนกลมตวอยางไวในความปกครองหรออปการะเลยงด หรอบคคลทนกเรยนรวมอยอาศย เปนผรบผดชอบและดแลเอาใจใส อบรมสงสอนนกเรยน ไดแก บดา มารดา ญาตหรอผทบดา มารดาไววางใจน าบตรหลานไปฝากไว

พฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย หมายถง การแสดงออกของนกเรยนทงค าพดกรยา ทาทางและการกระท าทผอนเหนไดในการเลอกซอ การบรโภคอาหาร เพอใหเกดความปลอดภยตอสขภาพ โดยการอานฉลากอาหาร การอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) การใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก การหลกเลยง และ/หรอลดพฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภย และการมพฤตกรรมปกปองสทธผบรโภค

รปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร หมายถง ตนแบบ ตวแบบ หรอแบบจ าลอง ของความสมพนธระหวางองคประกอบตางๆทก าหนดขนทลวนสงผลตอความคด ความรสกและพฤตกรรม เพอเพมศกยภาพของนกเรยนในการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารใหปลอดภยในดานการอานฉลากอาหาร และฉลากหวาน มน เคม การใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก การหลกเลยง และ/หรอลด พฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภย และการมพฤตกรรมปกปองสทธผบรโภคมากขน

6

ความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย หมายถง ความสามารถในการระลก จดจ า ขอมลความรเกยวกบการอานฉลากอาหาร การอานฉลากหวาน มน เคม การใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก การหลกเลยง และ/หรอ ลด พฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภย และการมพฤตกรรมปกปองสทธผบรโภค

การรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย หมายถง การประเมนการรบร หรอการคาดคะเน ถงโอกาสเสยงตอการเกดโรคตาง ๆ การเจบปวย หรอผลเสยทเกดจากการไมอานฉลากอาหาร ไมอานฉลากหวาน มน เคม ไมใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก ไมหลกเลยง และ/หรอลด พฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภย และการไมมพฤตกรรมปกปองสทธผบรโภค

การรบรความรนแรงจากการการบรโภคอาหารไมปลอดภย หมายถง การประเมนการรบร หรอการคาดคะเนถงความรนแรง อนตรายหรอผลกระทบทไดรบจากการไมอานฉลากอาหาร ไมอานฉลากหวาน มน เคม ไมใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก ไมหลกเลยง และ/หรอ ลด พฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภย และการไมมพฤตกรรมปกปองสทธผบรโภค

การรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภย หมายถง การประเมนการรบร หรอการคาดคะเนของบคคลถงการปฏบต หรอการกระท าทดมประโยชนและเหมาะสมจากการอานฉลากอาหาร การอานฉลากหวาน มน เคม การใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก การหลกเลยง และ/หรอ ลด พฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภย และการมพฤตกรรมปกปองสทธผบรโภค

การรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย หมายถง การประเมนการรบร หรอการคาดการณของบคคลตอสงทขดขวาง หรอสงทเปนอปสรรคตอการปฏบตพฤตกรรมการอานฉลากอาหาร การอานฉลากหวาน มน เคม การใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก การหลกเลยง และ/หรอ ลด พฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภย และการมพฤตกรรมปกปองสทธผบรโภค

การมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภย หมายถง การมปจจย หรอสงทออกมากระตนบคคลใหแสดงพฤตกรรมการอานฉลากอาหาร การอานฉลากหวาน มน เคม การใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก การหลกเลยง และ/หรอ ลด พฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภย และการมพฤตกรรมปกปองสทธผบรโภค

ความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย หมายถง การประเมนการรบร หรอการคาดคะเนความสามารถในการตดสนใจของบคคลวา สามารถทจะปฏบตตนเพอใหมพฤตกรรมการอานฉลากอาหาร การอานฉลากหวาน มน เคม การใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก การหลกเลยง และ/หรอ ลด พฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภย และการมพฤตกรรมปกปองสทธผบรโภค

7

กรอบแนวคดในการด าเนนการวจย ตวแปรตน ตวแปรตาม

แผนภาพท 1 กรอบแนวคดในการด าเนนการวจย

รปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

เนอหา ประกอบดวย การอานฉลากผลตภณฑอาหาร การอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) การใชประโยชนจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ในการลดการบรโภคอาหารหวาน มน เคม ลดการบรโภคผลตภณฑอาหารทไมเปนผลดตอสขภาพ และการปกปองสทธผบรโภค รปแบบกจกรรม ออกแบบโดยประยกตใชแนวคดแบบแผนความเชอดานสขภาพ (Health Belief Model) เพอสรางเสรมปจจยในดาน 1) ความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย 2) การรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารทไมปลอดภย 3) การรบรความรนแรงของอนตรายจากการการบรโภคอาหารทไมปลอดภย 4) การรบรประโยชนทจะไดรบจากการบรโภคอาหารทปลอดภย 5) การลดการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารทปลอดภย 6) การมสงชกน าใหเกดการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภย และ 6) การรบรความสามารถของตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย ลกษณะกจกรรม การบรรยายประกอบสอวดทศน สถานการณจรงผสม Info graphic เกมการศกษา การใชตวแบบ สถานการณจ าลอง การแสดงบทบาทสมมต การสอสารผานสอสงคมออนไลน การฝกปฏบตจรง กจกรรมการแลกเปลยนเรยนร การระดมสมอง การท างานกลม การฝกทกษะ

ปจจยสวนบคคล

อาย เพศ น าหนก สวนสง คะแนนเฉลยสะสม

พฤตกรรมการบรโภคอาหาร

การอานฉลากผลตภณฑอาหาร การอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) การใชประโยชนจากขอมลบนฉลากหวาน มน

เคม (ฉลาก GDA) ในการลดการบรโภคอาหารหวาน มน เคม

ลดการบรโภคผลตภณฑอาหารทไมเปนผลดตอสขภาพ

การปกปองสทธผบรโภค

ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

ความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย การรบรโอกาสเสยงจากการมการบรโภคอาหารทไม

ปลอดภย การรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารทไม

ปลอดภย การรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารทปลอดภย การรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารทปลอดภย การมสงชกน าใหเกดการปฏบตในการบรโภคอาหาร

ปลอดภย การรบรความสามารถของตนเองในการบรโภคอาหาร

ปลอดภย

ตวแปรอธบาย

8

ประโยชนทไดรบจากการวจย

การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยน ชนมธยมศกษาตอนตนกอใหเกดประโยชน ดงน

1. ไดรปแบบในการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยน ชนมธยมศกษาตอนตนทมคณภาพ

2. เปนแนวทางใหโรงเรยน บคลากรหรอหนวยงานทเกยวของสามารถน ารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ไปประยกตใชได

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

งานวจย เรอง การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ปงบประมาณ พ.ศ.2559 คณะผวจยไดศกษาคนควาเอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวของ เพอกาหนดกรอบแนวคดในการวจยและเปนพนฐานขององคความรในการวจย ซงมสาระสาคญดงตอไปน

ตอนท 1 นโยบายและแนวคดอาหารปลอดภย ตอนท 2 พฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย ตอนท 3 แนวคดทฤษฏทเกยวของ

ตอนท 4 งานวจยทเกยวของ ตอนท 1 นโยบายและแนวคดอาหารปลอดภย

1. นโยบายดานอาหารปลอดภย

จากสถานการณของสงคมโลกทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว การกาหนดนโยบายและยทธศาสตรจงมความสาคญอยางยง โดยเฉพาะปญหาทสงผลกระทบตอสงคมในระดบสง ดงนน จงมการตราพระราชบญญตคณะกรรมการอาหารแหงชาต พ .ศ. 2551 เพอใหมคณะกรรมการอาหารแหงชาตเปนองคกรหลกในการดาเนนการหรอจดการดานอาหารในทกมตใหเกดประสทธภาพและประสทธผล โดยใหมอานาจหนาทในการเสนอนโยบายและยทธศาสตร 4 ดาน ประกอบดวย ดานคณภาพอาหารความปลอดภย ดานอาหารความมนคง ดานอาหาร และดานอาหารศกษา เสนอตอคณะรฐมนตรเพอพจารณาใหความเหนชอบและมอบหมายหนวยงานทเกยวของดาเนนการตามอานาจหนาทอนจะทาใหการบรหารจดการดานอาหารในภาพรวมของประเทศใหมความเปนเอกภาพตอไป (คณะกรรมการอาหารแหงชาต, 2556) อาท เชน ยทธศาสตรดานอาหารมหลกการ คอ เนนกระบวนการสงเสรมพฒนาและวจย เพอใหเกดความรความตระหนกในการใชทรพยากร เพอผลตและกระจายอาหารในหวงโซอาหาร ตลอดจนพฤตกรรมทพงประสงคในการบรโภคอาหาร โดยมกลยทธ คอ สงเสรมพฤตกรรมการบรโภคทเหมาะสมของบคคล และชมชนเปาหมาย คอ บคคลมความรความเขาใจในการเปนผผลตอาหารทมคณภาพปลอดภย และเปนผเลอกซอเลอกบรโภคอาหารทเหมาะสมตามวยและสภาวะตางๆ และชมชนมภาวะแวดลอมทเกอหนนการบรโภคอาหารทด

กระทรวงสาธารณสขไดดาเนนการใหสอดคลองกบพระราชบญญตดงกลาวกาหนดกรอบยทธศาสตรดานความปลอดภยอาหารและโภชนาการเพอความมนคงทางอาหารดานสาธารณสข ปงบประมาณ พ.ศ. 2555 – 2559 ขน โดยนาประเดนในสวนทเกยวของและเปนพนธกจของ

10

กระทรวงสาธารณสขดงกลาวมากาหนดเปาประสงค คอ “ภาวะโรคจากอาหารและโภชนาการลดลง” โดยมยทธศาสตรสการปฏบต 6 ยทธศาสตร (กระทรวงสาธารณสข , 2554)ประกอบดวย

ยทธศาสตรท 1 การสงเสรมการจดการความรดานอาหารและโภชนาการ(Food and

Nutrition Education) และการสอสารสาธารณะ ยทธศาสตรท 2 การพฒนาและระบบงานดานความปลอดภยอาหารและโภชนาการของ

ภาครฐและทองถนอยางเปนระบบ ยทธศาสตรท 3 การพฒนากฎหมาย และขอกาหนด/มาตรฐานดานความปลอดภยอาหาร

และโภชนาการใหครอบคลม ทนสมยและเปนสากล ยทธศาสตรท 4 การสงเสรม สนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนมขดความสามารถใน

การคมครองดานความปลอดภยอาหารและโภชนาการแกประชาชน ยทธศาสตรท 5 การพฒนาหองปฏบตการดานอาหารและโภชนาการตามมาตรฐานสากล

และการประเมนความเสยงดานความปลอดภยอาหาร ยทธศาสตรท 6 พฒนาและเชอมโยงระบบขอมลดานความปลอดภยอาหารและขอมลความ

เสยงภยอาหารทงกรณจงใจและไมจงใจ (Food Safety and Food Defense) ระหวางหนวยงานภายในประเทศและระหวางประเทศ

“ผลทตองการเหนจากการด าเนนงานตามกรอบยทธศาสตรนคอ อาหารทจ าหนายในประเทศไทยมความปลอดภย (Food Safety) มคณคาทางโภชนาการ (Nutritious Food) พอเพยงตอการบรโภค (sufficient consumption) และปองกนการกอการรายทางอาหาร (Food Defense) เพอใหภาระโรคจากอาหารและโภชนาการของคนไทยลดลงและสรางความมนใจใหแกผบรโภคในประเทศและตางประเทศ รวมทงนกทองเทยว”

กระทรวงสาธารณสขจงมงมนทจะดาเนนโครงการอาหารปลอดภยอยางจรงจงและตอเนอง

เพอใหคนไทยทงประเทศไดบรโภคอาหารปราศจากสารปนเปอนทอาจเปนอนตรายตอสขภาพ ทงนเพอสขภาพทดของคนไทยทกคนผบรโภคจงเปนกลไกสาคญในการขบเคลอนใหเกดการผลตอาหารทมความปลอดภยและมคณคาทางโภชนาการ โดยใชระบบการตลาดในการขบเคลอนการผลต ทงน ผบรโภคตองมความร ความตระหนก และไมละเลยทจะเลอกซออาหารทมความปลอดภยและมคณคาทางโภชนาการ รวมทงการปกปองสทธของตนเองดานอาหาร (กระทรวงสาธารณสข , 2554) ทงนนโยบายความปลอดภยดานอาหารไดดาเนนการตอเนองมาตงแตป 2544 และกาหนดใหป 2547 เปน“ปแหงความปลอดภยดานอาหาร (Food Safety)” เพอทาใหอาหารทผลตและบรโภคมความปลอดภยไดมาตรฐานทดเทยมสากล นาครวไทยไปสการเปนครวโลกหนงในยทธศาสตรทสาคญในปแหงความปลอดภยดานอาหาร คอ การพฒนาศกยภาพผบรโภคซงผบรโภคจะเปนกาลงสาคญในการผลกดนการดาเนนงานความปลอดภยดานอาหาร ดวยการพทกษสทธของตนเองรวมทงชวยภาครฐในการเฝาระวงอยางมประสทธภาพ กลาวคอ สามารถครอบคลมและเขาถงทวทกพนท ดงนน จงมโครงการรณรงคเผยแพรประชาสมพนธใหผบรโภคมความร มพฤตกรรมทถกตองในการเลอกซออาหารทวางจาหนายในรานคาและการบรโภคอาหารอยางปลอดภย

11

2. แนวคดอาหารปลอดภย

อาหารเปนหนงในปจจยสทมความจาเปนอยางยงตอการดารงชวตของมนษย ซงอาหารทมคณภาพและความปลอดภยนนจะสงผลตอสขภาวะทดของมนษยดวย ตามนยามขององคการมาตรฐานอาหารระหวางประเทศ (Codex, 2003) กลาววา ความปลอดภยของอาหาร (Food Safety) หมายถง อาหารนนจะตองปลอดจากสารพษและไมกอใหเกดอนตรายแกผบรโภค อนตรายเหลานกอใหเกดผลกระทบตอสขภาพผบรโภคในระดบตางกน เชน ในระยะสนอาจทาใหเกดอาการเจบปวยเลกนอยไมรนแรงหายไดเองโดยไมตองพบแพทยหรออาจรนแรงถงขนเสยชวตได เชน การไดรบสารพษ Botulinum ดงกรณหนอไมปบททาใหผบรโภคไดรบอนตรายถงขนเสยชวต นอกจากนในระยะยาวอาจทาใหเกดปญหาสารพษสะสมทมผลตอรางกาย เชน การสะสมของสารพษจากเชอราแอฟลาทอกซนในรางกายกระตนการกอใหเกดมะเรงในตบหรออาหารทไมมคณคาทางโภชนาการกอใหเกดโรคเรอรง เปนตน ดงนนถาอาหารทรบประทานไมปลอดภยหรอไมมคณคาทางโภชนาการจะมผลตอสขภาพได โดยเฉพาะอยางยงในกลมเดกและเยาวชน ทมความเสยงตอปญหาสขภาพสงเนองจากรบประทานอาหารทไมมคณคาทางโภชนาการ เชน ขนมกรบกรอบ เครองดมผสมนาตาลมากเกนความตองการของรางกาย ทาใหเกดผลเสยตอสขภาพในปจจบน เชน ภาวะขาดสารอาหาร หรอภาวะโภชนาการเกน นอกจากนยงสงผลถงภาวะสขภาพในอนาคตดวยเชนกน โดยเฉพาะอยางยงโรคเรอรง เชน โรคความดนโลหตสง โรคเบาหวาน โรคไต โรคหวใจ เปนตน ดงคากลาวทวา “คณกนอะไรเขาไป คณกเปนอยางนน” (You are what you eat) ดงนน ความปลอดภยของอาหารทบรโภคจงมความสาคญเนองจากสงผลตอภาวะสขภาพโดยตรง

ในปจจบน พบวา พฤตกรรมทางสขภาพของเดกไทยในวยเรยนมแนวโนมนาเปนหวง เนองจากเดกสวนใหญมพฤตกรรมการซอและบรโภคอาหารและเครองดมทเสยงตอปญหาสขภาพ การรบชมโฆษณามากมผลตอการจดจายหอของผลตภณฑอาหารและเครองดม โดยเฉพาะในกลมเดกทมภาวะนาหนกเกนอยแลว ซงสะทอนใหเหนถงความรนแรงของกลยทธการสอสารทางการตลาดของอาหารและเครองดม ปจจยดานสถานทตงของรานสะดวกซอทงายตอการเขาถงของเดกและการพฒนารสชาตของอาหารและเครองดมทถกปากเดก ประกอบกบปจจยดานครอบครวลวนมอทธพลสาคญสงผลตอพฤตกรรมการซออาหารและเครองดมของเดกในวยเรยน ขณะนประเทศไทยกาลงเผชญปญหาทพโภชนาการในเดกไทย ซงปจจบน พบวา มภาวะโภชนาการเกนและเปนโรคอวนมากขนดงเหนไดจากรายงานการสารวจสขภาพประชาชนไทย พบวา เดกทมนาหนกมากกวาเกณฑมอตราสงเพมขน พบวา จากเดกจานวน 4-5 คน จะพบเดกทมนาหนกมากกวาเกณฑ 1 คนและเหนไดชดเจนในโรงเรยนทอยในเขตเมอง จากการสารวจภาวะโภชนาการเดกอาย 4–12 ป ในกรงเทพมหานคร (สมาคมโภชนาการแหงประเทศไทยและศนยวจย, 2553)

ดงนนการทเดกไทยตองเผชญกบภยคกคามดานอาหาร สงผลตออนาคตการเกดโรคไมตดตอ

เรอรง โดยเฉพาะโรคเบาหวาน ความดนโลหตสง โรคหวใจและหลอดเลอด ซงมแนวโนมเพมขนอยางรวดเรว สงผลตอคณภาพชวตเศรษฐกจและสงคมของประเทศ สาเหตสาคญมาจากการมพฤตกรรม

12

สขภาพไมเหมาะสมตามหลก 3อ. 2ส. (อาหาร ออกกาลงกาย อารมณ สบบหร และสรา) ในปงบประมาณ 2557 กระทรวงสาธารณสขจงมเปาประสงคใหประชาชนทกกลมวยมสขภาพดมพฤตกรรมสขภาพทถกตองอยในสภาพแวดลอมทเหมาะสมและไดรบการคมครองผบรโภคดานสขภาพผลกระทบทเกดขนไมเพยงแตทาใหสงคมไทยเกดความออนแอจากปญหาสขภาพของคนในสงคม ในทางเศรษฐกจ ประเทศไทยยงตองสญเสยเงนจานวนมหาศาลในการรกษาผปวยจากโรคทมความสมพนธมาจากการบรโภคและการใชชวตทไมเหมาะสม

จากการศกษา พบวา เรองอาหารปลอดภยมความหมายกวาง ขนอยกบสภาพและบรบทท

ตองการศกษา ซงในการศกษาเรองอาหารปลอดภยในครงน ผวจยหมายถง การเลอกซอ การบรโภคอาหาร เพอใหเกดความปลอดภยตอสขภาพ ประกอบดวย 1) การอานฉลากผลตภณฑอาหาร 2) การอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) 3) การใชประโยชนจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ในการลดการบรโภคอาหารหวาน มน เคม 4) ลดการบรโภคผลตภณฑอาหารทไมปลอดภยตอสขภาพ (เนนเฉพาะขนมขบเคยวประเภทกรบกรอบ นาอดลม เครองดมผสมนาตาล อาหารใสส และอาหารทอดซา) และ 5) การปกปองสทธผบรโภค

ตอนท 2 พฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย

1. แนวคดเกยวกบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

พฤตกรรมการบรโภคเปลยนไปตามกระแสใหมของโลก พฤตกรรมการบรโภคอาหารของบคคลมปจจยทเกยวของหลายปจจย เชน ปจจยดานเศรษฐกจ ปจจยดานสงคม วฒนธรรม และปจจยดานตวผบรโภคเอง เปนตน โดยปจจยดานเศรษฐกจนนรวมไปถงรายไดของบคคลหรอของครอบครวดวย กลาวไดวา ผทมฐานะทางการเงนดยอมสามารถซอหาอาหารทมคณภาพดไดมากกวาผทมฐานะยากจน อยางไรกตามถงแมวาจะมเงนหรอมรายไดมากแตไมรจกเลอกซออาหารกนกอาจจะทาใหเกดผลเสยตอสขภาพได สวนปจจยทเกยวของกบสงคม วฒนธรรมนน จะรวมไปถงขนาดของครอบครวการศกษาอาชพ การนบถอศาสนา ตลอดจนความเชอ คานยมตางๆ ของสงคม การอบรมขดเกลาทางสงคม โดยเฉพาะอยางยงการอบรมเรองการกนของครอบครวตงแตวยเดกจะมผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารของบคคลดวยเชนกน พฤตกรรมการบรโภค มความสมพนธกบพฤตกรรมผบรโภค ทงน จงมนกวชาการหลายทานทไดใหความหมายของพฤตกรรมผบรโภค และพฤตกรรมการบรโภคอาหารดงน เพญศร โชตพนธ (2551) กลาววา ผบรโภค (Consumers) หมายถง บคคลหนง หรอหลายคน ทแสดงออกซงสทธทจะตองการ และบรโภคผลตภณฑทเสนอขายในตลาด โดยองคประกอบของ ผบรโภคทเปนกลมเปาหมาย มลกษณะ 4 ประการ คอ 1) ผบรโภคตองเปนผทมความตองการ (Need) 2) ผบรโภคตองมอานาจการซอ (Purchasing Power) 3) ผบรโภคตองเปนผทมพฤตกรรมการซอ (Purchasing behavior) และ 4) ผบรโภคตองเปนผทมพฤตกรรมการบรโภค

13

(Consumption behavior ) โดยพฤตกรรมผบรโภค (Consumer behavior) เปนกจกรรมทบคคล ตระหนกถงความตองการ ตองเอาใจใสในการหาขอมลเพอทาการเลอก การซอและการใชผลตภณฑทสนองความพอใจและความตองการ กจกรรมเหลานจะเกยวของกบกระบวนการภายในจตใจและอารมณ ทงน เพญศร โชตพนธ (2551) ยงกลาวถง พฤตกรรมผบรโภค (Consumer Behavior) วาเปนกจกรรมทบคคลตระหนกถงความตองการ ตองเอาใจใสในการหาขอมลเพอทาการเลอก การซอและการใชผลตภณฑทสนองความพอใจ และความตองการ กจกรรมเหลานเกยวของกบกระบวนการภายในจตใจและอารมณ ซงพฤตกรรมผโภคมลกษณะสาคญ 7 ประการ (ปรญ ลกษตานนท, 2544) คอ 1) พฤตกรรมผบรโภคเกดมาจากแรงจงใจ 2) พฤตกรรมผบรโภคเกยวของกบกจกรรมหลายอยาง 3) พฤตกรรมผบรโภคเปนกระบวนการ 4) พฤตกรรมผบรโภคจะมการเปลยนแปลงตามระยะเวลาและเหตผลหลายประการ เชน รสนยม หรอรายได 5) พฤตกรรมผบรโภคเกยวของกบบทบาทหลายบทบาท เชน ผมอทธพล ผซอ และผใช 6) พฤตกรรมผบรโภคไดรบอทธพลจากปจจยภายนอกและ 7) พฤตกรรมผบรโภคแตละคนจะแตกตางกน ดงนน ผบรโภคจงเปนบคคลทตระหนกถงความตองการ การเอาใจใสในการหาขอมลเพอทาการเลอก การซอและการใชผลตภณฑทสนองความพอใจ และความตองการ ซงเปนพฤตกรรมทมองในภาพกวาง แตถากลาวถงพฤตกรรมการบรโภคอาหาร กจะมความเฉพาะเจาะจงมากยงขน โดยมนกวชาการไดใหความหมายของพฤตกรรมการบรโภคอาหารไว ดงน

กลยา ศรมหนต (2541) กลาววา การบรโภคอาหาร หมายถง การปฏบตหรอการแสดงออกเกยวกบการกนทบคคลกระทาเปนประจา เปนการแสดงทงทางดานการกระทาและความคดความรสกตางๆ ตอการบรโภคอาหาร ถาบคคลไดปฏบตถกตองตามหลกโภชนาการแลว กจะสงผลใหบคคลมภาวะโภชนาการทด ในทางตรงขามถาปฏบตไมถกตองจะสงผลใหเกดปญหาทางโภชนาการตามมา ชญานษฐ ธรรมธษฐาน (2543) ไดกลาวถง พฤตกรรมการบรโภคอาหารวา ผบรโภคสามารถเลอกและรบประทานอาหาร โดยแสดงออกในดานการปฏบตหลายขนตอนตงแตการเลอกอาหารเพอการรบประทาน เปนกระบวนการนาไปสอาหารอรอย สะอาด มประโยชนตอรางกาย และปลอดจากสารเคม

พทธชาด นรตธรรมธารา (2546) กลาวถง พฤตกรรมการบรโภคอาหารไววา พฤตกรรม การบรโภคอาหารเปนการแสดงออกของบคคลทสามารถสงเกตได และสงเกตไมไดเกยวกบการรบประทานอาหาร โดยมความสมพนธกบสงอนๆ ไดแก ความเชอในการบรโภคอาหาร ขอหามในเรองอาหารความนยมในเรองอาหาร และนสยการบรโภคอาหาร ลวนมผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารทงสน

นตยา เพญศรนภา (2548) กลาววา พฤตกรรมการบรโภค (Food Behavior) เปนความเชอถอ ขอหาม ขอบงคบทถอปฏบตในสงคมจนกลายเปนบรโภคนสย ในแงมนษยวทยาอาจถอไดวา

14

เปนวฒนธรรม กลาวคอ พฤตกรรมการบรโภคอาหาร หมายถง สงทบคคลกระทาหรอปฏบตในการเลอกสรรหาอาหารมาบรโภค และการนาอาหารไปใชใหเกดประโยชนตอรางกาย รวมถงการเลอกชนดอาหาร การเตรยมการปรง ตลอดจนการบรโภคอาหารหรอพฤตกรรมการบรโภค หมายถง การแสดงออกของบคคลทสงเกตไดหรอไมไดกตามทงการพดความรสกนกคดการตดสนใจเลอก กรยาการแสดงออกและการกระทาในการบรโภคอาหาร จากความหมายของพฤตกรรมการบรโภคสามารถแบงออกเปน 2 ประเภท คอ พฤตกรรมภายใน และพฤตกรรมภายนอก

1. พฤตกรรมภายใน (Covert Behavior) หมายถง พฤตกรรมการบรโภคทไมสามารถสงเกต

ได เชน ความรความเขาใจ ความรสก ความเชอ คานยม ความตงใจ ซงเปนพฤตกรรมภายในตวบคคลทสงเกตโดยตรงไมได หากตองการทราบวาบคคลมการแสดงออกอยางไร จาเปนตองมเครองมอมาชวย เชน แบบทดสอบความร แบบวดความรสก เปนตน ซงวธวดอาจใหบคคลตอบเองหรอสมภาษณ

2. พฤตกรรมภายนอก (Invert Behavior) หมายถง พฤตกรรมการบรโภคทบคคลแสดงออกโดยผอนสามารถสงเกตได เชน ประเภทอาหารทรบประทาน ปรมาณอาหารในแตละมอ บรโภคอาหารวนละกมอ เปนตน การวดพฤตกรรมในลกษณะนสามารถใชวธการสงเกตไดโดยตรง

การแสดงออกของพฤตกรรมภายนอกมกจะมความสมพนธสอดคลองกบพฤตกรรมภายในและการแสดงออกของพฤตกรรมภายนอก จงมกถกกาหนดโดยพฤตกรรมภายใน พฤตกรรมภายนอกบางอยางมการกระทาซาๆ จนเกดเปนความเคยชนในบางครง พฤตกรรมภายในและภายนอกอาจไมสอดคลองกน ดงนน พฤตกรรมการแสดงออกของบคคล จงไมไดเปนเหตเปนผลและเปนความจรงตามความคดของคนเสมอไป

สวฒนา ลมยนทรง ( 2550) กลาววา พฤตกรรมการบรโภคอาหาร หมายถง การแสดงออกทงดานการกระทา ความคด ความรสก โดยเรมตงแตการเลอกซออาหาร การปรงอาหาร การรบประทานอาหาร ซงเปนกระบวนการทนาไปสการไดอาหารอรอย สะอาด และมประโยชนตอรางกาย ประไพ ศรศรจกรวาล และ อมาพร สทศนวรวฒ (2555) กลาววา การบรโภคอาหารเพอใหประชาชนมสขภาพทดเปนนโยบายของภาครฐในประเทศตางๆ ทวโลกไมใชเฉพาะเพอใหไดสารอาหารครบถวน เพอปองกนภาวะขาดสารอาหารเพยงอยางเดยว แตเพอรณรงคใหมการบรโภคอาหารทมคณคาทางโภชนาการ เพอสขภาพทดขนและหลกเลยงการบรโภคอาหารทเพมความเสยงตอภาวะโรคไมตดตอเรอรง (chronic non-communicable diseases) ดวย

พชรา ภณฑไชยสงข และคณะ (2557) กลาววา พฤตกรรมการบรโภคอาหาร หมายถง การ

แสดงออก การกระทาหรอกจกรรมทนกเรยนปฏบตเกยวกบการบรโภคอาหารทเสยงตอภาวะนาหนกเกนเกณฑ ซงประเมนไดจากปจจยนา (Predisposing factors) ไดแก ความรเกยวกบการบรโภคอาหาร ทศนคตเกยวกบการบรโภคอาหาร ปจจยเออ (Enabling factors) ไดแก ลกษณะทวไปในการรบประทานอาหารของครอบครว และปจจยเสรม (Reinforcing factors) การไดรบรางวลและขอมล

15

ปอนกลบ (feedback) จากบคคล ซงมผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ไดแก การไดรบอทธพลจากสอโฆษณาและการรบรจากสอบคคล

องคการอนามยโลก (WHO) ไดใหคาจากดความของพฤตกรรมการบรโภคอาหารไววาหมายถง การปฏบตทเคยชนจนเปนนสยในการรบประทานอาหาร ซงครอบคลมถงประเภทอาหารชนดของอาหารทรบประทาน วธการรบประทาน ความถในการรบประทานอาหารและอปกรณทตองใชรวมทงสขนสยในการรบประทานอาหารดวย

ดงนน จะเหนไดวาพฤตกรรมการบรโภคใดๆ ลวนถกกาหนดโดยความเอออานวยของทรพยากรอาหารในพนท (Behavior Setting) นนๆ พฤตกรรมการบรโภคของแตละกลมวยตางกมความแตกตางกน ขนอยกบความเชอ ทศนคต คานยม และประสบการณสะสมเปนเกณฑกากบวฒนธรรมการบรโภคของแตละสงคมหนงทมสงแวดลอมตางกน นอกจากนพฤตกรรมการบรโภคของบคคลยงขนอยกบอปนสยความชอบและการตอบสนองของรางกาย พฤตกรรมทเกยวของกบการรบประทานอาหาร ไมวาจะเปนพฤตกรรมภายนอกทแสดงออกใหเหน เชน นสยการบรโภค การเลอกบรโภคอาหาร การปรงหรอการประกอบอาหาร ความชอบ ความถบอยในการบรโภคอาหารชนดตางๆหรอพฤตกรรมภายในเชน ความคด ความรสก ความเชอ ตลอดจนทศนคตทมตออาหารชนดตางๆพฤตกรรมการบรโภคของแตละบคคลจะมสวนใหบคคลมสขภาพแตกตางกน พฤตกรรมการบรโภคทดกจะสงเสรมใหบคคลมสขภาพทดได ดงนน พฤตกรรมการบรโภคอาหารจงเปนปจจยทจะมผลตอภาวะโภชนาการของบคคล ครอบครวและชมชน

จากการศกษา ความหมายของพฤตกรรมการบรโภคอาหารขางตนสรปไดวา พฤตกรรมการ

บรโภคอาหาร หมายถง การแสดงออกของบคคลทงคาพด กรยา ทาทางและการกระทาทผอนเหนไดในการเลอกซอ การบรโภคอาหาร เพอใหเกดความปลอดภยตอสขภาพ

สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข โดยกองพฒนาศกยภาพ

ผบรโภค มแผนการดาเนนงานปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑอาหาร (ในประเดนทเกยวของกบบทบาทหนาทและภารกจของสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา) ของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน เพอลดการบรโภคผลตภณฑอาหารทไมเหมาะสม โดยประเดนอาหารปลอดภยนน มงเนนพฤตกรรมการอานฉลากอาหาร ฉลากหวาน มน เคม การใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก การหลกเลยง/ลดการบรโภคอาหารทไมปลอดภย และการมพฤตกรรมการปกปองสทธ โดยกระบวนการดงกลาว มงปลกฝงพฤตกรรมสขภาพดานการบรโภคใหถกตองและยงยน ดวยการสงเสรมการพฒนาความรอบรดานสขภาพ ควบคกบการสรางเสรมพฤตกรรมสขภาพตางๆ อยางตอเนอง

ดงนนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย หมายถง การแสดงออกของบคคล ทงคาพด

กรยา ทาทาง และการกระทาทผอนเหนไดในการเลอกซอ การบรโภคอาหาร เพอใหเกดความปลอดภยตอสขภาพ โดยการอานฉลากอาหาร การอานฉลาก หวาน มน เคม การใชประโยชนจาก

16

ขอมลบนฉลาก การหลกเลยงและหรอลด พฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภย และการมพฤตกรรมการปกปองสทธผบรโภค

2. องคประกอบการบรโภคอาหารปลอดภย

ในการดาเนนการวจยในครงนศกษาในนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ในโรงเรยน

มธยมศกษา เนองจากผลการวจยหลายๆ ผลงาน พบวา ปญหาทเกดจากพฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภยเกดขนสงมาก ดงนน ในการศกษาครงน องคประกอบของพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย จงประกอบดวย 3 ประเดน ดงน 1) ความรเกยวกบฉลากอาหารและฉลากโภชนาการ 2) การอานฉลากอาหาร ฉลากหวาน มน เคม และ 3) การปกปองสทธผบรโภค โดยมรายละเอยด ดงน

2.1 ความรเกยวกบฉลากอาหารและฉลากโภชนาการ

ฉลากอาหารและฉลากโภชนาการ เกดขนจาก พระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522

เกยวกบการควบคมอาหาร กลาวถง อาหารทจาหนายตอผบรโภคจะตองมความปลอดภยในการบรโภค มคณภาพมาตรฐานตามทกฎหมายกาหนด ไมหลอกลวงหรอพยายามใหเขาใจผดในเรองคณภาพ ปรมาณ ความคมคา สมประโยชน ผานการแสดงฉลากหรอการโฆษณาผานสอตางๆ โดยกระทรวงสาธารณสขมประกาศเกยวกบฉลากอาหารหลายฉบบ ซงบางฉบบไดยกเลกแลว ในปจจบนพบวา มประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 367) พ.ศ. 2557 เรองการแสดงฉลากของอาหารในภาชนะบรรจเปนฉบบลาสด ในประกาศฉบบนไดใหความหมาย ของคาตางๆ ทสาคญ เพอประโยชนในการเรยนรสาหรบผบรโภค ดงน

“อาหารในภาชนะบรรจ” หมายถง อาหารทมภาชนะหมหอเพอจาหนาย “หมดอาย” หมายความวา วนทซงแสดงการสนสดของคณภาพของอาหารภายใต

เงอนไขการเกบรกษาทระบไวและหลงจากวนทระบไวนนอาหารนนวางจาหนายไมได “ควรบรโภคกอน” หมายความวา วนทซงแสดงการสนสดของชวงเวลาทอาหารนน

ยงคงคณภาพดภายใตเงอนไขการเกบรกษาทระบไว และหลงจากวนทระบไวนนอาหารนนวางจาหนายไมได

“แบงบรรจ” หมายความวา การนาอาหารจากภาชนะบรรจเดมมาแบงบรรจในภาชนะบรรจยอย ซงไมรวมการทาผสมปรงแตงอาหารดงกลาว

“สารกอภมแพ” หมายถง สารทเขาสรางกายแลวทาใหรางกายมปฏกรยาผดปรกตทงทตามธรรมดาสารนนเมอเขาสรางกายคนทวๆ ไปแลวจะไมมอนตรายใดๆ จะมอนตรายกเฉพาะในคนบางคนทแพสารนนเทานนและใหหมายความรวมถงสารทกอภาวะภมไวเกน

จากประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 367) พ.ศ. 2557 เรองการแสดงฉลาก

ของอาหารในภาชนะบรรจ นน สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) โดยกองพฒนาศกยภาพผบรโภค (2557) ไดแนะนาสงจาเปนทตองมในฉลากอาหารทจาหนายตอผบรโภคโดยตรงตองแสดง

17

ขอความเปนภาษาไทย อาจจะมภาษาตางประเทศดวยกได ซงฉลากอาหารดงกลาวจะตองแสดงรายละเอยดดงตอไปน เวนแตจะไดรบการยกเวนไมใหระบ

1) ชออาหาร 2) เลขสารบบอาหารในเครองหมาย อย. ดวยตวเลขทมสตดกบสพนของกรอบและม

ขนาดไมเลกกวา 2 มลลเมตร สของกรอบตดกบสพนของฉลาก 3) ชอและทตงของผผลต หรอผแบงบรรจ เพอจาหนายแลวแตกรณโดยมคาวา

"ผลตโดย" หรอ "ผลต-แบงบรรจโดย" กากบสาหรบอาหารทผลตภายในประเทศอาจแสดงสานกงานใหญของผผลตหรอของผแบงบรรจกได ในกรณทเปนอาหารนาเขาใหแสดงชอและทตงของผนาเขาและประเทศผผลตดวย

4) ปรมาณสทธของอาหารเปนระบบเมตรก 5) สวนประกอบทสาคญเปนรอยละของนาหนกโดยประมาณ โดยแสดงจาก

ปรมาณมากไปหานอย 6) ขอความวา "ใชวตถกนเสย" ถามการใช 7) ขอความวา "เจอสธรรมชาต" หรอ "เจอสสงเคราะห" แลวแตกรณทมการใช 8) ขอความวา "….. เปนวตถปรงแตงรสอาหาร" (ความทเวนไวใหระบชนดของวตถ

ปรงแตงทใช) เชน กรณทเปนโมโนโซเดยมกลตาเมทใหแสดงขอความวา "ใชโมโนโซเดยมกลตาเมทเปนวตถปรงแตงรสอาหาร"

9) ขอความวา "ใช ….. เปนวตถทใหความหวานแทนนาตาล" (ความทเวนไวใหระบชนดของวตถทใหความหวานแทนนาตาลทใช)

10) ขอความวา "แตงกลนธรรมชาต", "แตงกลนเลยนธรรมชาต", "แตงกลนสงเคราะห","แตงรสธรรมชาต" หรอ "แตงรสเลยนธรรมชาต" แลวแตกรณถามการใช

11) แสดงวนเดอนปทผลต หรอหมดอายการใชหรอควรบรโภคกอนโดยมคาวา "ผลต" หรอ "หมดอาย" หรอ "ควรบรโภคกอน" กากบแลวแตกรณ ดงตอไปน

ก. อาหารทเกบไดไมเกน 90 วน ใหแสดงวนเดอนปทผลตหรอหมดอายหรอควรบรโภคกอน

ข. อาหารทเกบไดเกน 90 วน ใหแสดงเดอนปทผลตหรอวนเดอนปทหมดอายหรอวนเดอนปทควรบรโภคกอน

ค. อาหารทสานกงานคณะกรรมการอาหารและยาประกาศกาหนดใหแสดงวนเดอนปทหมดอาย เชน นมเปรยว นมพาสเจอรไรส ขนมปง

12) คาแนะนาในการเกบรกษา (ถาม) 13) วธปรงเพอรบประทาน (ถาม) 14) วธการใชและขอความทจาเปนสาหรบอาหารทมงหมายจะใชกบทารกหรอเดก

ออนหรอบคคลกลมใดใชโดยเฉพาะ 15) ขอความทสานกงานคณะกรรมการอาหารและยากาหนด

18

ดงนน ถาตองการจะเปนคนฉลาดซอ ฉลาดใช ไมถกหลอกลวงตองหดอานฉลากผลตภณฑจนเปนนสยเพราะฉลากเปนทบอกขอมลทจาเปนตอการตดสนใจ ซง อย . ไดกาหนดสงทผผลตตองแสดงในฉลากอาหารดงทไดกลาวมาแลวขางตน แตสาหรบผบรโภคมหลกงายๆ ในการอานขอมลฉลากผลตภณฑอาหาร ดงน

1) อานชอผลตภณฑและประเภทผลตภณฑเพอใหแนใจวาผลตภณฑนนๆใชสาหรบอะไรและใหประโยชนใดๆ ตอรางกาย

2) อานดวนเดอนปทผลตหมดอายหรอควรบรโภคกอนเพอใหไดผลตภณฑทมคณภาพดไมเกาเกบไมหมดอาย

3) อานสวนประกอบเพอเปรยบเทยบคณคาและคณภาพของผลตภณฑประเภทเดยวกนและหลกเลยงสวนประกอบทไมตองการ

4) อานสรรพคณหรอประโยชนดวาตรงตามทตองการหรอไมหากมการโฆษณาขายผลตภณฑทมคณสมบตทนาจะเหลอเชอเกนจรงใหกลบมาอานตรงสรรพคณและเชอเฉพาะขอมลทระบบนฉลากผลตภณฑเทานนขอมลอนๆนอกเหนอจากนนอาจเปนการโฆษณาโออวดเกนจรง

5) นอกจากนยงมขอมลอนๆอกทสาคญเชนสถานทผลตวาผลตทใดหรอใครเปนผจดจาหนายเวลาทเกดปญหาทางสขภาพเราสามารถทราบแหลงทผลตและแหลงทมาได

6) อานดวามปรมาณสทธเทาใดเพอคมคากบเงนทตองเสยไปในการซอผลตภณฑนนๆ

7) เครองหมายรบรองคณภาพมาตรฐานเชนเครองหมายอย . มอก. เปนตน

นอกจากนยงมประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 182 ) พ.ศ.2541 เรองฉลากโภชนาการทมวตถประสงคเพอใหขอมลและความรดานคณคาทางโภชนาการของอาหารแกประชาชนอนเปนการคมครองผบรโภคทางดานอาหารและโภชนาการโดยมรายละเอยดทสาคญ อาท เชนรปแบบของกรอบขอมลโภชนาการตองมลกษณะอยางหนงอยางใดดงตอไปน โดยมการแสดงกรอบขอมลโภชนาการแบบเตมดงภาพท 1 (ภาพท 1) โดยมรายละเอยด ดงน สวนท 1 คอ ปรมาณทผผลตแนะนาใหกนแตละครง (2 รายการ) สวนท 2 ปรมาณสารอาหารทไดรบจากการกนในปรมาณทผผลตแนะนา (13 รายการ) และสวนท 3 อาหารทคนไทยควรไดรบในหนงวน

19

ภาพท 1 แสดงกรอบขอมลโภชนาการแบบเตมรปแบบมาตรฐาน หมายเหต ใหเตมขอมลในชองวาง “…………” ใหสมบรณตามรปแบบของกรอบ ซงการกาหนดปรมาณอาหารหนงหนวยบรโภคกบจานวนหนวยบรโภคตอภาชนะบรรจ ในประกาศฉบบนไดใหความหมาย ของคาตางๆ ทสาคญ เพอประโยชนในการเรยนรสาหรบผบรโภค ดงน “ หนงหนวยบรโภค” หมายถง ปรมาณอาหารทคนไทยปกตทวไปรบประทานไดหมดใน 1 ครง ปรมาณอาหารหนงหนวยบรโภคทระบในฉลากโภชนาการเปนปรมาณอาหารทผผลตแนะนาใหผบรโภครบประทานผลตภณฑนนๆ ในแตละครงหรอเรยกวา “กนครงละ” นนเอง ปรมาณอาหารหนงหนวยบรโภคนกาหนดไดจากปรมาณ “หนงหนวยบรโภคอางอง” ซงเปนคาปรมาณอาหารโดยนาหนกหรอปรมาตรของการรบประทานแตละครงทประมวลไดจากการสารวจพฤตกรรมการบรโภคและขอมลจากผผลตเปนเกณฑ ทงนปรมาณอาหารหนงหนวยบรโภคดงกลาวอาจไมเทากบปรมาณหนงหนวยบรโภคอางองกได แตจะตองเปนคาทใกลเคยงตามหลกเกณฑทกาหนด

“จ านวนหนวยบรโภคตอภาชนะบรรจ” หมายถง จานวนครงของการบรโภคอาหารนนทมอยในหนงหนวยภาชนะบรรจ

20

ตอมามการประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 305) พ.ศ. 2550 เรองการแสดงฉลากของอาหารสาเรจรปทพรอมบรโภคทนทบางชนด เพอใหขอมลดานโภชนาการแกผบรโภคและสนบสนนมาตรการปองกนปญหาดานโภชนาการอาศยอานาจตามความในมาตรา 5 และมาตรา 6(10) แหงพระราชบญญตอาหาร พ.ศ.2522 รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข โดยคาแนะนาของคณะกรรมการอาหารออกประกาศไว ดงตอไปน

ขอ 1 ใหอาหารสาเรจรปทพรอมบรโภคทนทบางชนดในภาชนะบรรจพรอมจาหนายตอผบรโภค ดงตอไปน เปนอาหารทตองแสดงฉลากโภชนาการ

(1) มนฝรงทอดหรออบกรอบ (2) ขาวโพดควทอดหรออบกรอบ (3) ขาวเกรยบหรออาหารขบเคยวชนดอบพอง (Extruded snack) (4) ขนมปงกรอบหรอแครกเกอรหรอบสกต (5) เวเฟอรสอดไส

ขอ 2 การแสดงฉลากของอาหารตามขอ 1 ตองปฏบตตามประกาศกระทรวงสาธารณสขวาดวยเรองฉลากและฉลากเฉพาะสาหรบอาหารนนและตองปฏบตตามประกาศฉบบนดวย

ขอ 3 การแสดงฉลากโภชนาการของอาหารตามขอ 1 ตองปฏบตอยางหนงอยางใด ดงน (1) แสดงกรอบขอมลโภชนาการแบบเตมตามขอ 1.1 ของบญชหมายเลข 1 รปแบบ

และเงอนไขการแสดงกรอบขอมลโภชนาการตามประกาศกระทรวงสาธารณสขวาดวยเรองฉลากโภชนาการหรอ

(2) แสดงกรอบขอมลโภชนาการแบบยอตามรปแบบของขอ 1.2 ของบญชหมายเลข 1 รปแบบและเงอนไขของการแสดงฉลากกรอบขอมลโภชนาการของประกาศกระทรวงสาธารณสขวาดวยเรองฉลากโภชนาการ สาหรบขอมลโภชนาการใหแสดงเฉพาะพลงงานทงหมด ไขมนทงหมดโปรตนคารโบไฮเดรตทงหมด นาตาลโซเดยม และแสดงปรมาณโคเลสเตอรอลเพมเตม หากอาหารดงกลาวมปรมาณโคเลสเตอรอลตอปรมาณหนงหนวยบรโภค ตงแต 2 มลลกรมขนไป กรณทฉลากของอาหารตามขอ 3(2) แสดงขอความการกลาวอางทางโภชนาการมการใชคณคาในการสงเสรมการขายหรอระบกลมผบรโภค ในการสงเสรมการขายตองแสดงกรอบขอมลโภชนาการแบบเตมตามขอ 1.1 ของบญชหมายเลข 1 รปแบบและเงอนไขของการแสดงฉลากกรอบขอมลโภชนาการของประกาศกระทรวงสาธารณสขวาดวยเรองฉลากโภชนาการ

ขอ 4 การแสดงฉลากของอาหารตามขอ 1 ตองแสดงขอความวา “บรโภคแตนอยและออกก าลงกายเพอสขภาพ” ดวยตวอกษรหนาทบเหนไดชดเจน สของตวอกษรตดกบสพนของกรอบและสของกรอบตดกบสพนฉลาก

ขอ 5 ใหผผลตหรอนาเขาอาหารตามขอ 1 อยกอนวนทประกาศฉบบนใชบงคบปฏบตใหเปนไปตามประกาศฉบบนภายในหนงปนบแตวนทประกาศนใชบงคบ และใหใชฉลากเดมทเหลออยตอไปได แตไมเกนหนงปนบแตวนทประกาศนใชบงคบขอ 6 ประกาศฉบบนใหใชบงคบเมอพนกาหนดเกาสบวนนบแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป ประกาศ ณ วนท 30 สงหาคมพ.ศ.2550

21

2.2 การอานฉลากอาหาร “ฉลากหวาน มน เคม”

กระทรวงสาธารณสขไดตระหนกถงปญหาสขภาพของประชาชน จากภาวะโภชนาการเกนและโรคไมตดตอ โดยเฉพาะโรคอวน โรคเบาหวาน และความดนโลหตสงเปนปญหาในระดบประเทศ ประกอบกบกระทรวงสาธารณสขไดมนโยบายลดหวาน มนเคม สานกงานคณะกรรมการอาหารและยาจงไดพฒนาหรอตอยอดการแสดงฉลากโภชนาการจากรปแบบปจจบนโดยใหแสดงคาพลงงานไขมนนาตาลและโซเดยมแบบ GDA (Guideline Daily Amounts) ตอหนงหนวยบรรจภณฑบนฉลากดานหนา เพอใหผบรโภคมความเขาใจไดงายขน และสามารถนาขอมลมาแปรผลเพอตดสนใจเลอกซอใหเหมาะสม โดยประกาศสานกงานคณะกรรมการอาหารและยาเรอง คาชแจงประกาศกระทรวงสาธารณสขเรอง การแสดงฉลากของอาหารสาเรจรปทพรอมบรโภคทนทบางชนดลงวนท 7 พฤษภาคม พ.ศ.2554 ซงมสาระสาคญสรปไดดงน

ขอ 1 ใหอาหารสาเรจรปทพรอมบรโภคทนทบางชนดตามประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 305) พ.ศ.2550 ประกาศ ณ วนท 30 สงหาคม พ.ศ.2550 ซงไดแก มนฝรงทอดหรออบกรอบ ขาวโพดควทอดหรออบกรอบ ขาวเกรยบหรออาหารขบเคยวชนดอบพอง (Extruded snack) ขนมปงกรอบหรอแครกเกอรหรอบสกตและเวเฟอรสอดไส เปนอาหารทตองแสดงคาพลงงานนาตาลไขมนและโซเดยมตามแบบ GDA (Guideline Daily Amounts)

ขอ 2 การแสดงคาพลงงานนาตาลไขมนและโซเดยมตามขอ 1 ใหเปนคาตอหนงหนวยบรรจภณฑ โดยใหเปนไปตามรปแบบและเงอนไขตามบญชแนบทายประกาศ อนงเพอความชดเจนในการปฏบตตามขอ 2 น จงขอชแจงรายละเอยดและยกตวอยางประกอบแลวแตกรณดงน

กรณท 1 อาหารทมหนงหนวยบรรจภณฑ มปรมาณเทากบหนงหนวยบรโภค หรอนอยกวา

หนงหนวยบรโภค หรอกนได 1 ครงใหแสดงขอความ “คณคาทางโภชนาการตอ.....” (ความทเวนไวใหแสดงปรมาณทเขาใจไดงายของหนงหนวยบรรจภณฑนน เชน 1 แทง 1 ซอง 1 ถง 1 กลอง ตวอยางเชน

กรณท 2 อาหารทมหนงหนวยบรรจภณฑ มปรมาณมากกวาหนงหนวยบรโภค หรอกนได

มากกวา 1 ครงใหแสดง “คณคาทางโภชนาการตอ.....” (ความทเวนไวใหแสดงปรมาณทเขาใจไดงายของหนงหนวยบรรจภณฑ เชน 1 แทง 1 ซอง 1 ถง 1 กลอง 1 กระปอง) และขอความ “ควรแบงกน…

22

ครง” (ความทเวนไวใหแสดงจานวนครงทแนะนาใหกน ทคานวณไดจากปรมาณหนงหนวยบรรจภณฑหารดวยปรมาณหนงหนวยบรโภค) ไวใตขอความ “คณคาทางโภชนาการตอ......” ดวยตวอยางเชน

กรณท 3 อาหารทเปนไปตามกรณท 1 และกรณท 2 หากถกจดรวมไวในบรรจภณฑขนาด

ใหญ นอกจากตองแสดงขอความไวในบรรจภณฑยอยตามกรณท 1 และกรณท 2 แลวใหแสดงขอความเชนเดยวกน นนไวบนบรรจภณฑขนาดใหญใหชดเจนดวย ตวอยางเชน กรณซองยอยกนได 1 ครงใหระบ

หรอกรณซองยอยกนไดมากกวา 1 ครงใหระบ

23

ทงน ตวเลขทแสดงคาพลงงานนาตาลไขมนและโซเดยมในรปทรงกระบอกหวทายมนนน ใหใชตามหลกเกณฑการปดตวเลขของการแสดงคาปรมาณสารอาหารบนฉลากโภชนาการ เชนเดยวกบประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 182) พ.ศ.2541 เรองฉลากโภชนาการ

การแสดงฉลากโภชนาการจากรปแบบปจจบนโดยใหแสดงคาพลงงาน ไขมน นาตาล

และโซเดยมแบบ GDA (Guideline Daily Amounts) หรอทเรยกวา ฉลาก หวาน มน เคม คอ ฉลากทแสดงคาพลงงาน (กโลแคลอร) นาตาล (กรม) ไขมน (กรม) และโซเดยม (มลลกรม) ซงจะชวยใหเราสามารถเลอกบรโภคผลตภณฑอาหารใหเหมาะสมกบความตองการได เชน หากกาลงควบคมนาหนกควรเลอกผลตภณฑทมพลงงานนอย ๆ เปนตน หรอหลกเลยงสารอาหารทไมตองการ หรอทตองจากดการบรโภค และสามารถเปรยบเทยบเพอเลอกซอผลตภณฑอาหารชนดเดยวกน โดยเลอกยหอทมคณคาทางโภชนาการดกวาได

สานกอาหาร สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข (2554) ไดจดทาคมอรณรงคใหความรเรอง ฉลากโภชนาการแบบจดเอ ฉบบ อย.นอย เพอเปนเครองมอทชวยผบรโภคในการวางแผนการบรโภคอาหารอยางสมดล โดยไดอธบายการใชฉลากดงกลาว ดงภาพท 2

24

ภาพท 2 แสดง ฉลากโภชนาการแบบจดเอ ทมา : สานกอาหาร สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข (2554)

วธการอานฉลากโภชนาการแบบ จดเอ มดงน 1. ดทจานวนหนวยบรโภคตอถง เพอดวาถงนควรแบงกนกครง 2. ดวาหากรบประทานทงหมดถงนจะไดรบพลงงาน นาตาล ไขมน และโซเดยมในปรมาณ

เทาไร 3. จากดการบรโภคพลงงาน นาตาล ไขมน และโซเดยม ในแตละวน ไมควรเกน 100% ของ

ปรมาณอาหารทควรบรโภคในแตละวน

ดงนน เมอรจกใชขอมลบนฉลากใหเปนประโยชนกอนการพจารณาตดสนใจซอ ไมหลงเชอคาโฆษณาทกลาวอางสรรพคณ หากเราปฏบตไดดงกลาวมาแลวตามหลกขางตนใหเปนนสยจะทาใหเรา

25

ไดรบประโยชนจากอาหารนนอยางคมคากบเงนทตองเสยไป เทานทานกจะเปนคนทฉลาดซอ ฉลาดใชไมถกหลอกลวง ซงประโยชนของฉลาก จงมประโยชนตอผบรโภคเปนอยางยง

2.3 แนวคดเกยวกบสทธผบรโภค

สาหรบความหมายของคาวา “สทธ” มความเหนอย 2 ประการ (นลน ตนจตตวฒน,

2540) คอ ประการท 1 “สทธ”หมายถง “อานาจทกฎหมายใหแกบคคลในอนทจะมเจตจานง”

เชน ในการทบคคลใดมกรรมสทธเหนอทรพย บคคลนนยอมมอานาจทจะมเจตจานงทจะครอบครอง ทจะใชสอย หรอจาหนายทรพยนน โดยเขาจะใชอานาจนนหรอไมกได หรอจะใชอานาจดงกลาวเพยงบางประการกไดแลวแตเจตจานงของผเปนเจาของสทธ สาระสาคญของสทธทไดกลาวน กคอ อานาจ นนเอง

ประการท 2 “สทธ”หมายถง “ประโยชนทกฎหมายคมครองให” สาระสาคญของสทธตามความหมายนก คอ ความมงหมายของสทธ กลาวคอ การทกฎหมายใหอานาจแกบคคลทจะมเจตจานงกเพอประโยชนอยางใดอยางหนงซงบคคลตองการ ดงนนจงควรจะถอวา สทธเปนประโยชนทกฎหมายคมครองมากกวาทจะเปนอานาจ

ดงนน “สทธ” หมายความวา “ประโยชนทกฎหมายรบรองและคมครองให” ซง

หมายความวา เปนประโยชนทกฎหมาย “รบรอง” วามอยและเปนประโยชนทกฎหมาย “คมครอง” คอ คมครองมใหถกละเมดสทธ รวมทงบงคบใหเปนตามสทธในกรณทมการละเมดสทธดวย ถาจะพจารณาในแง “ประโยชน” ผบรโภคมประโยชนทกฎหมายรบรองและคมครองใหแลว ผบรโภคทกคนกม “หนาท” ทจะปฏบตใหเปนไปตามประโยชนนน ๆ โดยนยนสทธและหนาทจงเปนของคกน โดยหนาทยอมจะตองผกพนอยกบสทธเสมอ ขณะเดยวกนผทใชสทธยอมมหนาทจะตองใชสทธอยางสจรต และไมใหเกดความเสยหาย

ความหมายของค าวา “ผบรโภค” ธงชย สนตวงศ และฉายศลป เชยวชาญพพฒน (2524) ไดใหความหมายของผบรโภควา

หมายถง ใครกตามทใชจายเงนเพอซอสนคาและบรการมาเพออปโภคบรโภค ตอบสนองความตองการของตน ทงทเปนความตองการทางรางกายและเพอความพงพอใจตาง ๆ

ศภร เสรรตน (2540) ใหความหมายของผบรโภควา หมายถง บคคลหลายคนทแตละคน

จะตองมการกระทาทเปนสวนหนงของกระบวนการบรโภค หรอบคคลใดบคคลหนงทเกยวของกบกจกรรม 3 ประการ คอ การกาหนดความตองการของบคคลหรอของกลมการแสวงหาและซอผลตภณฑ และการใชผลตภณฑนนเพอผลประโยชนทตองการจากผลตภณฑ

ธรวฒน จนทรสมบรณ (2544) ใหคาจากดความของคาวา ผบรโภคตามมาตรา 3 แหงพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ.2522 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบ

26

ท ๒) พ.ศ.2541 วาหมายถง ผซอหรอผไดรบบรการจากผประกอบธรกจหรอผซงไดรบการเสนอหรอการชกชวนจากผประกอบธรกจเพอใหซอสนคาหรอรบบรการ และหมายความรวมถงผใชสนคาหรอผไดรบบรการจากผประกอบธรกจโดยชอบแมมไดเปนผเสยคาตอบแทนกตาม

ผบรโภค หมายความวา ผซอหรอไดรบบรการจากผประกอบธรกจ หรอผซอไดรบการ

เสนอ หรอการชกชวนจากผประกอบธรกจเพอใหซอสนคาหรอรบบรการและหมายความรวมถงผใชสนคา หรอผไดรบบรการจากผประกอบธรกจโดยชอบ แมมไดเปนผเสยคาตอบแทนกตาม (พระราชบญญตคมครองผบรโภค ฉบบท 2, 2541)

กลาวโดยสรป ผบรโภค หมายความวา ผซอหรอผไดรบบรการจากผประกอบธรกจ ใน

การแสวงหาซอผลตภณฑและใชผลตภณฑนนเพอผลประโยชนทตองการจากผลตภณฑเพอตอบสนองความตองการของตนเอง

สทธของผบรโภค พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ซงแกไขเพมเตม โดยพระราชบญญต

คมครองผบรโภค (ฉบบท 2) พ.ศ. 2541 ไดบญญตสทธของผบรโภคทจะไดรบความคมครองตามกฎหมาย 5 ประการ ดงน (สานกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค, 2543)

1. สทธทจะไดรบขาวสารรวมทงคาพรรณนาคณภาพทถกตองและเพยงพอเกยวกบสนคาหรอบรการ ไดแก สทธทจะไดรบการโฆษณาหรอการแสดงฉลากตามความเปนจรง และปราศจากพษภยแกผบรโภค รวมตลอดถงสทธทจะไดรบทราบขอมลเกยวกบสนคาหรอบรการอยางถกตอง และเพยงพอทจะไมหลงผดในการซอสนคา หรอรบบรการโดยไมเปนธรรม

2. สทธทจะมอสระในการเลอกหาสนคา หรอบรการ ไดแก สทธทจะเลอกซอสนคา หรอรบบรการโดยความสมครใจของผบรโภค และปราศจากการชกจงใจอนไมเปนธรรม

3. สทธทจะไดรบความปลอดภยจากการใชสนคา หรอบรการ ไดแก สทธท จะไดรบสนคา หรอบรการทปลอดภย มสภาพและคณภาพไดมาตรฐานเหมาะสมแกการใช ไมกอใหเกดอนตรายตอชวต รางกาย หรอทรพยสน ในกรณใชตามคาแนะนา หรอระมดระวงตามสภาพของสนคาหรอบรการนนแลว

4. สทธทจะไดรบความเปนธรรมในการทาสญญา ไดแก สทธทจะไดรบขอสญญาโดยไมถกเอารดเอาเปรยบจากผประกอบธรกจ

5. สทธทจะไดรบการพจารณา และชดเชยความเสยหาย ไดแก สทธทจะไดรบ การคมครอง และชดใชคาเสยหายเมอมการละเมดสทธของผบรโภคตามขอ 1, 2 ,3 และ 4 ดงกลาว

สทธของผบรโภคทง 5 ประการ ตามทกฎหมายไดบญญตไวจะไดรบผลเตมทตอเมอผบรโภคไดปฏบตตามคาแนะนา ดงตอไปน

27

1. ขอควรปฏบตกอนเขาท าการซอสนคาหรอบรการ 1.1 ผบรโภคควรใชความระมดระวงตามสมควร ในการซอสนคาและรบบรการ เปน

ตนวาตรวจสอบการแสดงฉลาก ปรมาณ และราคา วายตธรรมหรอไม อยาเชอถอขอความโฆษณาโดยไมพจารณาใหรอบคอบ และหาขอมลเพมเตมเกยวกบคณภาพ แหลงกาเนดและลกษณะของสนคาวาเปนความจรงตามทไดโฆษณาไวหรอไม ถามขอสงสยหรอไมแนใจ ควรพจารณาใหดเสยกอน

1.2 การเขาทาสญญาผกพนกนตามกฎหมายโดยการลงลายมอชอนน ผบรโภคตองตรวจสอบความชดเจนของภาษาทใชวารดกม และใหสทธแกผบรโภคครบถวนหรอไมตามทไดเจรจากนไว และสญญามเงอนไขขอใดบางทไมเปนธรรมตอผบรโภค ถาสงสยในขอกฎหมายใด หรอไมแนใจในความชดเจนของสญญากควรปรกษาผทมความรใหแนชดเสยกอน

1.3 ขอตกลงตาง ๆ ทตองการใหมผลบงคบ ควรทาเปนหนงสอ และลงลายมอชอผประกอบธรกจดวย

2. ขอควรปฏบตหลงท าสญญาแลว

2.1 ผบรโภคมหนาทในการเกบรกษาพยานหลกฐานตางๆ ทแสดงถงการละเมดสทธของผบรโภคไว เพอทาการเรยกรองตามสทธของตน พยานหลกฐานดงกลาวอาจจะเปนสนคาทแสดงใหเหนวามปรมาณหรอคณภาพไมเปนไปตามมาตรฐานทระบไวในฉลาก มความสกปรกหรอเปนพษอาจเกดอนตรายจากการใชสนคาหรอบรการนนได ควรจดจาสถานทซอสนคาหรอรบบรการนนไวเพอประกอบการรองเรยนดวย

2.2 ในกรณทมการทาสญญาเปนลายลกษณอกษรกบผประกอบธรกจตองเกบเอกสารสญญาตาง ๆ รวมทงเอกสารโฆษณาและใบเสรจรบเงนไวดวย

2.3 เมอมการละเมดสทธของผบรโภค ผบรโภคมหนาทในการดาเนนการรองเรยนตามสทธของตนตามทกลาวมาแลว

องคกรของรฐตามพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522

พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ถอไดวาเปนกฎหมายฉบบแรกของ

ประเทศไทยทมการจดตงองคกรของรฐขนเพอคมครองสทธของผบรโภคทางออม ผบรโภคไมสามารถใชสทธในการฟองรองผประกอบธรกจทางอาญาตอศาลดวยตนเองได ยกเวนแตเปนผเสยหายตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา สวนการดาเนนการทางแพงกเปนภาระ และเสยคาใชจายมาก ซงผบรโภคสวนใหญยงไมอยในฐานะทจะดาเนนคดดวยตนเองได (สานกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค, 2543)

วธดาเนนการตามพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ไดบญญตใหองคกรของรฐมอานาจหนาทในการกากบดแลผประกอบธรกจมใหประกอบธรกจทเปนการละเมดสทธผบรโภค และประสานการปฏบตงานของสวนราชการตาง ๆ เพอใหความคมครองผบรโภครวมทงเปนหนวยงานทใหผบรโภคไดใชสทธรองเรยน เพอขอใหไดรบการพจารณาและชดเชยความเสยหาย เมอถกผประกอบธรกจละเมดสทธ

28

องคกรของรฐทจดตงขนตามพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบท 2 ) พ.ศ. 2541 เพอคมครองสทธของผบรโภคดงกลาว ไดแก

1. คณะกรรมการคมครองผบรโภค 2. คณะกรรมการเฉพาะเรอง ไดแก

2.1 คณะกรรมการวาดวยการโฆษณา 2.2 คณะกรรมการวาดวยฉลาก 2.3 คณะกรรมการวาดวยสญญา

3. คณะอนกรรมการ ซงคณะกรรมการคมครองผบรโภคและคณะกรรมการเฉพาะเรองแตงตง ไดแก

3.1 คณะอนกรรมการฝายกฎหมาย 3.2 คณะอนกรรมการพจารณากลนกรองเรองราวรองทกขจากผบรโภค 3.3 คณะอนกรรมการฝายเผยแพรและประชาสมพนธ 3.4 คณะอนกรรมการสารวจคณภาพสนคาและปรมาณเพอการคมครองสทธ

ผบรโภค 3.5 คณะอนกรรมการตดตามสอดสองและวนจฉยการโฆษณา

4. สานกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค เนองจากพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 และฉบบแกไขเพมเตม

(ฉบบท 2) พ.ศ. 2541 เปนกฎหมายทมผลบงคบใชทวราชอาณาจกร ในแตละจงหวดจะมองคกรทแตงตงโดยคณะกรรมการคมครองผบรโภค เพอทาหนาทในการคมครองผบรโภคตามพระราชบญญตคมครองผบรโภคดงกลาว รวม 2 องคกร ไดแก

1) คณะอนกรรมการคมครองผบรโภคประจาจงหวด (75 จงหวด) 2) คณะอนกรรมการผมอานาจเปรยบเทยบความผดทเกดขนในจงหวดอนนอกจาก

กรงเทพมหานคร

การด าเนนการดานสทธผบรโภค

เมอเกดการละเมดสทธผบรโภคทงตอตนเองและผอน ผบรโภคสามารถเรยกรองสทธของตนแกหนวยงานทเกยวของ ดงน

1. สานกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค - ในสวนกลางสามารถตดตอไดท สานกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค ตก

แดง 3 ทาเนยบรฐบาล ถนนราชดาเนนนอก เขตดสต กรงเทพมหานคร 10300 - การรองเรยนขอความเปนธรรมทถกผประกอบธรกจละเมดสทธ ทสวนคมครอง

ผบรโภคดานฉลาก หมายเลขโทรศพท0 2281 3229 - สวนคมครองผบรโภคดานโฆษณา หมายเลขโทรศพท 0 2282 4523 - หมายเลขโทรศพทสายดวน (Hotline) 1166

29

- รองขอทางจดหมาย โดยสงทต ปณ.99 ทาเนยบรฐบาล กรงเทพมหานคร 10302 - รองเรยนดวยตนเองทสานกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค

2. สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา จดใหมหนวยรบเรองรองเรยนเพอใหประชาชนทพบการกระทาฝาฝน หรอไมไดรบความเปนธรรมเกยวกบการใชผลตภณฑสขภาพ ไดรองเรยน หรอแจงรายละเอยดเกยวกบความผด ทงน การรองเรยนอาจรองเรยนดวยตนเอง จดหมาย โทรศพทหรอโทรสาร ตามชองทาง ดงน

- ศนยเฝาระวงและรบเรองรองเรยนผลตภณฑสขภาพ(ศรร.) สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข ถนนตวานนท อาเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000

- โทรศพทหมายเลข 0 2590 7354-5 - โทรสาร หมายเลข 0 2590 1556 - ต ปณ.1556 ปณฝ. กระทรวงสาธารณสข 11004 - สายดวน อย.1556 ตลอด 24 ชวโมง เพยงผใชบรการกดหมายเลข 1556 จากนนรอ

เสยงตอบรบ และปฏบตตามขนตอนคาอธบายจากโทรศพท ซงในเวลาราชการจะมเจาหนาทรบสาย โดยเปดใหบรการรบสายเรองรองเรยน จานวน 5 สาย สาหรบนอกเวลาราชการระบบจะใหฝากขอความรองเรยน

สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา มเงนสนบนเปนรางวลสาหรบผแจงความนาจบจานวนรอยละ 15 - 20 ของคาปรบ โดยสามารถตดตอดวยตนเองทกลมกฎหมายอาหารและยา สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข หรอโทรแจงความนาจบในกรณเรงดวนทหมายเลขโทรศพท 0 2590 7092 ซงชอ ทอยของผแจงความนาจบ จะถกเกบรกษา เปนความลบ

3. กรมการคาภายใน กรณทพบผคารายใดจาหนายสนคาราคาสงเกนสมควร หรอปฏเสธการจาหนาย สามารถแจงไปยงศนยรบเรองราวรองเรยนกรมการคาภายใน กระทรวงพาณชย Hotline 1569 หรอหมายเลขโทรศพท 0 2222 6982, 0 2222 5139, 0 2223 1870 โทรสาร 0 2222 5238

4. แจงเรองรองเรยนไดทสานกงานสาธารณสขจงหวด 5. แจงเรองทไดรบความไมเปนธรรมแกองคกรพฒนาเอกชน ไดแก สภาสตรแหงชาต

สมาคมพทกษสทธผบรโภคแหงประเทศไทย สมาคมคมครองผบรโภค มลนธเพอผบรโภค สถาบนวชาการเพอการคมครองผบรโภค และคณะกรรมการประสานงานองคการเอกชนเพอการสาธารณสขมลฐาน เปนตน

6. รองเรยนโดยแจงเหตการณทประสบเมอถกละเมดสทธผบรโภคแก สอมวลชน ตอนท 3 แนวคดทฤษฏทเกยวของ

แบบแผนความเชอดานสขภาพ (Health Belief Model) พฤตกรรมผบรโภค เปนพฤตกรรมทเกดขนจากการเรยนร รสนยม คานยม ความเชอ ความ

พงพอใจและอปนสยของผบรโภค ซงลวนแลวแตมอทธพลอยางมากตอการจบจายซอสนคา

30

พฤตกรรมการบรโภคเปนผลมาจากการรบรขาวสารขอมล และ การเรยนรจากประสบการณ ดงนน การศกษาพฤตกรรมการบรโภค จงตองทาความเขาใจเรอง ความเชอ ซงเปนพนฐานทจาเปนในการศกษาพฤตกรรมการบรโภค ทงนคณะวจยไดนาแบบแผนความเชอดานสขภาพ(Health Belief Model) มาเปนแนวทางในการศกษาและอธบายพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย ในนกเรยนระดบชนมธยมศกษาระดบตน ไดดงน

ในการศกษาพฤตกรรมบคคล จงตองพจารณาถงการรบรอนเปนกระบวนการในการแปล

ความหมายขอมลของบคคล และความเชอดานสขภาพ ซงจะมแนวโนมใหบคคลมการปฏบตตามความเขาใจหรอการรบรนนในชวงศตวรรษท 20 นกวชาการไดหนมาสนใจพฤตกรรมของมนษยมากขน เนองจากมความเชอวาพฤตกรรมของมนษยเปนสงทสามารถศกษา ทาความเขาใจและทาการควบคมโดยวธการทางวทยาศาสตรพฤตกรรมสขภาพ จงไดรบความสนใจศกษากนมากในชวงป ค.ศ. 1950 – 1960 ถอเปนชวงแรกของการพฒนาแบบแผนความเชอดานสขภาพเนองจากในระยะนนการจดบรการดานสาธารณสขทเนนดานการปองกนโรคมากกวาการรกษาพยาบาล ไมไดรบความสนใจจากประชาชน ดงนน นกพฤตกรรมศาสตร และนกสาธารณสขจงสนใจจะทาความเขาใจวาอะไรเปนสาเหต และสภาวการณใดทเหมาะสมทจะทาใหบคคลมการปฏบตตนในการปองกนโรค

แบบแผนความเชอดานสขภาพ(Health Belief Model) เรมตนโดยนกจตวทยา Kurt Lewin

ซงมสมมตฐานวาบคคลจะหนเหตนเองไปสพนททบคคลใหคานยมเชงบวกและขณะเดยวกนจะหลกเลยงจากพนททมคานยมเชงลบ อธบายไดวา บคคลจะแสวงหาแนวทางเพอจะปฏบตตามคาแนะนา เพอการปองกนโรคนนบคคลจะตองมความรสกกลวตอโรคหรอรสกวาโรคคกคามตน และจะตองมความรสกวาตนเองมพลงทจะตอตานโรคไดความเชอดานสขภาพ เปนความรสก ความเขาใจ และการรบรของบคคลทมตอโรค อาจจะมหรอไมมเหตผลกได และจะมแนวโนมใหปฏบตตามความเขาใจนนๆ ความเชอจงมอทธพลโดยตรงตอพฤตกรรมทางสขภาพอนามย แมวาบคคลจะประสบเหตการณในชวตเหมอนกน เชน การผาตดหรอการเจบปวย แตการยอมรบเหตการณหรอการปฏบตตนเพอการดารงไวซงสภาวะสขภาพจะแตกตางกนออกไปตามความคด ประสบการณและความเชอของบคคล (Beaker and Maiman, 1975)

การวจยเกยวกบพฤตกรรมสขภาพในระยะตอมาไดพบวา องคประกอบดานความเชอหรอการรบร ยงมปจจยตวอนทมความสมพนธกบพฤตกรรมสขภาพ Beaker and Maiman (1975) ไดปรบปรง แบบแผนความเชอดานสขภาพ โดยเพมปจจยแรงจงใจดานสขภาพ (Health Motivation) และปจจยอนๆ ทจดอยในปจจยรวมและปจจยสนบสนน (Modifying and Enabling factor) รวมทงสงชกนาสการปฏบต (Cure to Action) มาใชในการอธบายและทานายพฤตกรรมของผปวย (Sick role behavior) โดยไดเพมปจจยรวมและสงชกนาสการปฏบต ซงเปนปจจยอนนอกเหนอจากการรบรของบคคลทพบวา มอทธพลตอการปฏบตในการปองกนโรค ดงแผนภาพท 2

31

การรบรของบคคล ปจจยรวม พฤตกรรมทควรแสดง แผนภาพท 2 แบบแผนความเชอดานสขภาพสาหรบใชทานายพฤตกรรมการปองกนโรค (ทมา Beaker at al, 1974) นอกจากปจจยทกลาวมาน ในป ค.ศ.1997Bandura ไดเสนอวา Self efficacy (การรบรความสามารถของตนเอง) นาจะเปนองคประกอบหนงของแบบแผนความเชอทางดานสขภาพดวย (Becker and Maiman, 1975 ; Glanz et al., 1997)

ตวแปรดานตวประชากร (อาย เพศ เผาพนธ) ตวแปรดานสงคมจตวทยา (บคลกภาพ สถานภาพทางสงคม เพอนฝง ฯลฯ) ตวแปรทางดานโครงสราง (ความรเรองโรค ประสบการณเกยวกบโรค ฯลฯ)

การรบรถงผลประโยชนของการปฏบตเพอปองกนโรค

การรบรถงอปสรรคของการปฏบตเพอปองกนโรค

การปฏบตตามคาแนะนา

เพอปองกนโรค

การรบรโอกาสเสยงของการเปนโรค และการรบรถงความรนแรงของโรค

การรบรตอภาวะคกคามของโรค

สงชกนาสการปฏบต การรณรงคทางสอมวลชน คาแนะนาจากเพอน บตรนดจากเจาหนาท การปวยของสมาชกในครอบครว หนงสอพมพ วารสาร

32

องคประกอบส าคญตามแบบแผนความเชอดานสขภาพ องคประกอบสาคญของแบบแผนความเชอดานสขภาพทใชอธบายพฤตกรรมของบคคลใน

การทจะปฏบตเพอการปองกนโรค สรปมดงน (Beaker and Maiman,1975,Bandura, 1997) 1. การรบรโอกาสเสยงของการเกดโรค (Perceived Susceptibility) เปนความเชอของ

บคคลวาตนมโอกาสเกดโรค แตละบคคลจะมการรบรโอกาสเสยงตอการเกดโรคแตกตางกนออกไปบางคนเชอวาตนจะเสยงตอการเกดโรค บางคนไมเชอวาตนจะเสยงตอการเกดโรค การทบคคลจะหลกเลยงภาวะทเกดโรคดงกลาว จาเปนตองมการปฏบตตวเพอปองกนโรคและรบรวาตนเองมโอกาสเสยงตอการเกดโรคนนๆ ได ซงพฤตกรรมการปองกนโรคนจะแตกตางกนออกไปตามการรบรโอกาสเสยงของการเกดโรค

2. การรบรความรนแรงของโรค (Perceived Severity) เปนความเชอทบคคลเปนผประเมน

เองในดานความรนแรงของโรคทมตอรางกาย การรบรความรนแรงของการเกดโรคตางๆ มความสาคญทชวยใหบคคลไดตดสนใจวา ควรมพฤตกรรมสขภาพเพอปองกนโรคหรอไม แบบแผนความเชอดานสขภาพ กลาววา แมบคคลมความเชอวา ความเจบปวยทเกดขนมผลกระทบทรนแรงตอรางกาย จตใจและสมพนธภาพในครอบครว ความสามารถในการทางาน และบทบาททางสงคมของเขาดวย จงจะเปนแรงสนบสนนใหมพฤตกรรมเพอปองกนโรคไดดขน การรบรโอกาสเสยงของการเปนโรค รวมกบการรบรความรนแรงของโรค จะทาใหบคคลรบรถงภาวะคกคาม (Perceived threat) ของโรความมากนอยเพยงใด ซงภาวะคกคามนเปนสวนทบคคลไมปรารถนา และมความโนมเอยงทจะหลกเลยง

3. การรบรประโยชนทจะไดรบ (Perceived Benefits) เมอบคคลมความเชอตอโอกาสเสยงของการเปนโรคและมความเชอวาโรคนนมความรนแรงหรอกอใหเกดผลเสยตอตนเองแลวยงรวมถง เวลา ความไมสะดวกสบาย ความอาย ความเสยงตอความไมปลอดภย และอาการแทรกซอนดวยบคคลจะพยายามหลกเลยงจากภาวะคกคามนน โดยการแสวงหาการปองกนหรอการรกษาโรค แตการทบคคลจะยอมรบและปฏบตในสงใดนน จะเปนผลจากความเชอวาวธการนนๆ เปนทางออกทดกอใหเกดผลด มประโยชนและเหมาะสมทสดจะทาใหไมเปนเปนโรค หรอหายจากโรคนน ในขณะเดยวกนบคคลจะตองมความเชอวาคาใชจายเปนขอเสย หรออปสรรคของการปฏบตในการปองกนและการรกษาโรคจะตองมนอยกวาเมอเปรยบเทยบกบประโยชนทจะไดรบ

4. การรบรอปสรรคของการปฏบตพฤตกรรมสขภาพ (Perceived Barrier) การรบรอปสรรคเปนการคาดการณลวงหนาของบคคลตอการปฏบตพฤตกรรมทเกยวของกบสขภาพอนามยของบคคลในทางลบ ไดแก การรบรความไมสะดวก คาใชจายแพง ความอาย เปนตน ดงนน การจดสนใจทจะปฏบตในสงทแพทยแนะนาหรอไมนน จะขนอยกบการชงนาหนกระหวางขอด และขอเสยของพฤตกรรมดงกลาว โดยบคคลจะเลอกปฏบตในสงทเชอวามผลดมากกวาผลเสย การทบคคลรบรประโยชนหรอโทษซงเกดการตดสนใจเลอกกระทาแลววาดกวาวธอนทาใหบคคลนน ตดสนใจดแลตนเองเมอมภาวะเบยงเบนทางสขภาพ

33

5. สงชกน าใหเกดการปฏบต (Cues to action) สงชกนาใหเกดการปฏบตเปนเหตการณหรอสงทมากระตนบคคลใหเกดพฤตกรรมทตองการออกมา ซง Becker and Maiman (1975) ไดกลาววาเพอใหแบบแผนความเชอมความสมบรณนนจะตองพจารณาถงสงชกนาใหเกดการปฏบต ซงม 2 ดาน คอ สงชกนาภายในหรอสงกระตนภายใน (Internal Cues) ไดแก การรบรสภาวะรางกายตนเอง เชน อาการของโรค หรอการเจบปวย สวนสงชกนาภายนอกหรอสงกระตนภายนอก (External Cues) ไดแก การใหขาวสารผานทางสอมวลชนหรอการเตอนจากบคคลทเปนทรกนบถอ เชน สาม ภรรยา บดา มารดา เปนตน

5.1 ปจจยรวม (Modifying factors) เปนปจจยทไมมผลโดยตรงตอพฤตกรรมสขภาพ แตเปนปจจยพนฐานทจะสงผลไปถงการรบรและการปฏบต ไดแก

5.1.1 ปจจยดานประชากร เชน อาย ระดบการศกษา เปนตน 5.1.2 ปจจยทางดานสงคมจตวทยา เชน บคลกภาพ สถานภาพทางสงคม กลมเพอน

กลมอางอง มความเกยวของกบบรรทดฐานทางสงคม คานยมทางวฒนธรรมซงเปนพนฐานทาใหเกดการปฏบตเพอปองกนโรคทแตกตางกน

5.1.3 ปจจยโครงสรางพนฐาน เชน ความรเรองโรค ประสบการณเกยวกบโรค เปนตน

5.2 แรงจงใจดานสขภาพ (Health Motivation) แรงจงใจดานสขภาพ หมายถง สภาพอารมณ ทเกดขนจากการถกกระตนดวยเรองเกยวกบสขภาพอนามย ไดแก ระดบความสนใจ ความใสใจ ทศนคตและคานยมทางดานสขภาพ เปนตน

6. การรบรความสามารถของตนเอง (Perceived Self Efficacy) ผลงานของ Bandura เกยวของกบความสามารถของตนนน ในระยะแรก Bandura ได

เสนอแนวคดของความคาดหวงในความสามารถของตนเอง (Efficacy Expectation) โดยใหความหมายวา เปนความคาดหวงทเกยวของกบความสามารถของตน ในลกษณะทเฉพาะเจาะจงและความคาดหวงนเปนตวกาหนดการแสดงออกของพฤตกรรม (Bandura, 1977) แตตอมา Bandura ไดใชคาวา การรบรความสามารถของตนเอง (PerceivedSelf Efficacy) โดยใหความจากดความวา เปนการทบคคลตดสนใจเกยวกบความสามารถของตนเองทจะจดการและดาเนนการกระทาพฤตกรรมใหบรรลเปาหมายทกาหนดไว โดยท Bandura นนไมไดกลาวถงความคาดหวงอกเลย

Bandura มความเชอวา การรบรความสามารถของตนเองนน มผลตอการกระทาของบคคล 2 บคคล อาจมความสามารถไมตางกน แตอาจแสดงออกในคณภาพทแตกตางกนได ถาพบวาคน 2 คนนมการรบรความสามารถของตนเองแตกตางกน ในคนคนเดยวกเชนกน ถารบรความ สามารถของตนเองในแตละสภาพการณแตกตางกน กอาจจะแสดงพฤตกรรมออกมาไดแตกตางกนเชนกน Bandura เหนวา ความสามารถของคนเรานนไมตายตว หากแตยดหยนตามสถานการณ ดงนนสงทกาหนดประสทธภาพของการแสดงออก จงขนอยกบการรบรความสามารถของตนเองในสภาวการณนนๆ นนเอง นนคอถาเรามความเชอวาเรามความสามารถ เรากจะแสดงออกถงความสามารถนนออกมา คนทเชอวาตนเองมความสามารถจะมความอดทน อตสาหะ ไมทอถอยงาย และจะประสบความสาเรจในทสด (Evans, 1989)

34

มกมคาถามวา การรบรความสามารถของตนเองนน เกยวของหรอแตกตางอยางไรกบความคาดหวงในผลทจะเกดขน (Outcome Expectation) เพอใหเขาใจและชดเจน Bandura (1977) ไดเสนอภาพแสดงความแตกตางระหวางการรบรเกยวกบความสามารถของตนเอง และความคาดหวงผลทจะเกดขน ดงภาพ บคคล พฤตกรรม ผลทเกดขน แผนภาพท 3 แสดงใหเหนถงความแตกตาง ระหวางการรบรความสามารถของตนเองและความ

คาดหวงผลทจะเกดขน (ทมา Becker, 1977) การรบรความสามารถของตนเอง เปนการตดสนความสามารถของตนเองวาจะสามารถ

ทางานไดในระดบใด ในขณะทความคาดหวงเกยวกบผลทจะเกดขนนน เปนการตดสนวาผลกรรมใดจะเกดขนจากการกระทาพฤตกรรมดงกลาว การรบรความสามารถของตนเองและความคาดหวงผลทจะเกดขนนน มความสมพนธกนมาก โดยทความสมพนธระหวางตวแปรทงสองนมผลตอการตดสนใจ ทจะกระทาพฤตกรรมของบคคลนนๆ ซงจะเหนไดจากแผนภาพ

ความคาดหวงเกยวกบผลทจะเกดขนดงกลาวแนนอน แตถามเพยงดานใดสงหรอตา บคคลนนจะมแนวโนมจะไมแสดงพฤตกรรม

แผนภาพท 4 แสดงความสมพนธระหวางการรบรความสามารถของตนเองและความคาดหวงใน

ผลลพธ Bandura (1988)

การรบร

ความสามารถของตนเอง

ความคาดหวงผล

ทจะเกดขน

บคคล พฤตกรรม ผลทจะเกดขน

การรบรความสามารถของตนเอง Perceived self efficacy

- ความยากงาย (Magnitude) - ความเขมแขง (Strength) - ความคลายหรอใกลเคยงกบสถานการณท เคยกระทา(Generality)

ความคาดหวงผลทจะเกดขน Outcome expectation

แหลงขอมลการเรยนร (Information source) 1. ประสบการณทประสบความสาเรจ (mastery experience) 2. การใชตวแบบ (modeling) 3. การไดรบคาแนะนา หรอการพดชกจง (verbal persuasion) 4. การกระตนทางอารมณ (emotional arousal)

35

ตามแนวคดของ Bandura การรบรความสามารถตนเอง จะมการเปลยนแปลงได องคประกอบจะมสวนสาคญตอการปฏบตงาน 3 องคประกอบ คอ (กองสขศกษา,2542)

1. Magnitude หมายถง ระดบความยากของงานททา บคคลทมความหวงในความสามารถตนเองตา หรอมขดความสามารถจากด จะทางานไดเฉพาะเรองงายๆ ถามอบหมายงานทยากเกนความสามารถทาใหลมเหลว

2. Strength หมายถง ความสามารถทพจารณาตดสน ความเปนไปไดในความสามารถของบคคลทจะปฏบตงาน โดยใชกระบวนการ 2 ขนตอน คอ ประการแรก การมอบหมายงานหรอกจกรรมทจะปฏบตซงจะสะทอนใหมองเหนระดบความยากงายแตละกจกรรม ประการท 2 ใชซกถามแนวทาง รปแบบกจกรรมเหลานน ความเชอมนในการปฏบตงาน ใหประสบผลสาเรจตามเวลา ในแตละงานจะกาหนดหรอประมาณคาของ Strength วามความเชอระดบใด การประเมนคาอยในชวง 1 – 10 หรอ 10 – 100

3. Generality ประสบการณบางอยางจะกอใหเกดความสามารถทจะนาไปปฏบตงานอนๆ ในสภาพทคลายกน ตวอยางเชน ความเชอของผปวยโรคหวใจทตองทดสอบความคงทนของสมรรถภาพของรางกายตอการออกกาลงกายตอการออกกาลงกายภายใตการดแลของแพทย และความเชอของผปวยสามารถทาไดเมอกลบไปอยทบาน

ปจจยทเกยวของกบการรบรความสามารถของตนเอง Bandura เสนอวามอย 4 ปจจยคอ (สมโภชน เอยมสภาษต,2539)

1. ประสบการณทประสบความสาเรจ (Mastery Experiences) ซง Bandura เชอวาวธการทมประสทธภาพมากทสดในการพฒนาการรบร ความสามารถตนเอง เนองจากวาเปน ประสบการณโดยตรงความสาเรจทาใหเพมความสามารถตนเอง บคคลเชอวาเขาสามารถทาได ดงนน ในการทจะพฒนาการรบรความสามารถของตนเองนน จาเปนจะตองฝกใหเขามทกษะเพยงพอทจะประสบความสาเรจไดพรอมๆ กบการทาใหเขารบรวา เขามความสามารถจะกระทาเชนนนจะทาใหเขาใชทกษะทไดรบการฝกไดอยางมประสทธภาพมากทสด บคคลทรบรวาตนเองมความสามารถนน จะไมยอมแพอะไรงายๆ แตจะพยายามทางานตางๆ เพอบรรลถงเปาหมายทตองการ

2. การใชตวแบบ (Modeling) การทไดสงเกตตวแบบแสดงพฤตกรรมทมความซบซอนและไดรบผลกรรมทพงพอใจ กจะทาใหผทสงเกตฝกความรสกวาเขาสามารถทจะประสบความสาเรจได ถาเขาพยายามจรงและไมยอทอ ลกษณะของการใชตวแบบทสงผลตอความรสกวาเขามความสามารถทจะกระทาไดนน ไดแก การแกปญหาของบคคลทมความกลวตอสงตางๆ โดยใหดตวแบบทมลกษณะคลายกบตวเอง กจะสามารถทาใหลดความกลวตางๆ เหลานนได

3. การใชคาพดชกจง (Verbal Persuasion) เปนการบอกวาบคคลนนมความสามารถจะประสบความสาเรจได Bandura ไดกลาววา การใชคาพดชกจงนนไมคอยจะไดผลนกในการทจะทาใหคนเราสามารถทจะพฒนาการรบรความสามารถของตนเอง ซงถาจะใหไดผลควรจะใชรวมกบการทาใหบคคลมประสบการณของ ความสาเรจซงอาจจะตองคอยๆสรางความสามารถใหกบบคคลอยาง

36

คอยเปนคอยไปและใหเกดความสาเรจตามลาดบขนตอนพรอมทงการใชคาพดชกจงใจรวมกน กยอมทจะไดผลดในการพฒนาการรบรความสามารถของตนเอง

4. การกระตนทางอารมณ (Emotional Arousal) การกระตนทางอารมณมผลตอการบร ความสามารถของตนเอง บคคลทจะถกกระตนอารมณทางลบ เชน การอยในสภาพทถกขมขจะทาใหเกดความวตกกงวล และความเครยด นอกจากนอาจจะทาใหเกดความกลว และจะนาไปสการรบรความสามารถของตนเองตาลง ถาอารมณลกษณะดงกลาวเกดมากขนกจะทาใหบคคลไมสามารถทจะแสดงออกไดดอนจะนาไปสประสบการณทลมเหลว ซงจะทาใหการรบรเกยวกบความสามารถของตนเองตาลงไปอก แตถาบคคลสามารถลดหรอระงบการถกกระตนทางอารมณได จะทาใหการรบรความสามารถของตนเองดขน อนจะทาใหการแสดงออกถงความสามารถดขนดวย

ดงนน การรบรความสามารถของตนเอง และความคาดหวงทจะเกดขนมความสมพนธกนมาก โดยทความสมพนธระหวางตวแปรทงสองน มผลตอการตดสนใจ ทจะกระทาพฤตกรรมของบคคลนนๆ ซงจะเหนไดจากแผนภาพแสดงความสมพนธระหวางการรบรความสามารถของตนเองและความคาดหวงในผลทจะเกดขน บคคลทมการรบรความสามารถของตนเองและความคาดหวงในผลทจะเกดขนสง มแนวโนมทจะกระทาอยางแนนอน แตถามเพยงดานใดดานหนงตา บคคลนนมแนวโนมทจะไมกระทา ดงแผนภาพท 5

สง ตา

สง ตา

แผนภาพท 5 แสดงความสมพนธระหวางการรบรความสามารถของตนเอง และความคาดหวงผลทจะ

เกดขน Bandura (1977) กลาวโดยสรป จากการศกษาทฤษฎแบบแผนความเชอทางสขภาพ พบวา ถาบคคลมการรบรโอกาสเสยงของการเกดโรค การรบรความรนแรงของโรค การรบรประโยชนของพฤตกรรมในการปองกนโรค มสงชกนาสการปฏบต และความเชอในความสามารถของตนเอง พรอมกนนนลดการรบรอปสรรคของพฤตกรรมในการปองกนโรค บคคลนนกจะมแนวโนมในการปรบเปลยนพฤตกรรม

Outcome Expectation

มแนวโนมทาแนนอน

มแนวโนมทจะไมทา

มแนวโนมทจะไมทา

มแนวโนมไมทาแนนอน

P. Self Efficacy

37

ตอนท 4 งานวจยทเกยวของ เจรญศร จนทร (2548) ไดศกษาภาวะโภชนาการ พฤตกรรมการบรโภคอาหารและปจจยท

เกยวของกบนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน ในจงหวดสราษฎรธาน โดยใชรปแบบการศกษาเปนแบบเชงพรรณนา ณ จดเวลาใดเวลาหนง กลมตวอยางคอ นกเรยนชายหญงทศกษาอยในระดบชนมธยมศกษาตอนตน ในจงหวดสราษฎรธาน โดยใชแบบสอบถาม เครองชงนาหนกและวดสวนสง รวมทงตารางมาตรฐานนาหนกสวนสง และเครองชวดทางโภชนาการของประชาชนไทยอาย 1 วน - 19 ป ของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2542 โดยมกลมตวอยาง จานวนทงสน 1,832 คน เขารวมการศกษาในครงน (ชาย 734 คน หญง 1,089 คน) ผลการศกษาพบวา 1. นกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน ในจงหวดสราษฎรธาน สวนใหญมภาวะโภชนาการคอนขางนอยและนอยกวาเกณฑ รอยละ 46.7 รองลงมาคอ ภาวะโภชนาการตามเกณฑ รอยละ 45.2 และภาวะโภชนาการคอนขางมากและมากเกนเกณฑ รอยละ 6.6, 1.5 ตามลาดบ 2. พฤตกรรมการบรโภคอาหารอยในระดบปานกลาง โดยนกเรยนมความรเกยวกบการบรโภคอาหารอยในระดบดและปานกลาง (รอยละ 68.2) มคาเฉลยคะแนนความรอยในระดบปานกลาง ในสวนของบรโภคนสยในการบรโภคอาหารอยในระดบด (รอยละ 84.3) มคาเฉลยคะแนนบรโภคนสยอยในระดบด 3. ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ p < 0.05 คอ ความรดานโภชนาการ บรโภคนสยในการบรโภคอาหาร ระดบการศกษาสงสดของบดามารดาและผปกครอง การสนบสนนทางสงคม อทธพลจากสอเขตพนทการศกษาเขตพนทการปกครอง สงกดการศกษา ปจจยทมความสมพนธกบภาวะโภชนาการอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ p < 0.05 คอ เพศ การศกษาของมารดา รายไดรายจายของครอบครว ภาวะโภชนาการของบดามารดา เขตพนทการศกษาและเขตพนทการปกครอง ซงนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนสวนใหญอาศยอยกบบดามารดาเปนครอบครวเดยว ระดบการศกษาของบดา มารดา สวนใหญมการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน และมอาชพคาขายและรบราชการ รายไดและรายจายสวนใหญนอยกวา 10,000 บาทตอเดอน ลกษณะอาหารทนกเรยนรบประทานในครอบครวสวนใหญจะประกอบอาหารโดยการปรงอาหารรบประทานเองทกมอ รอยละ 66.8 และอาหารกลางวนทนกเรยนมกจะรบประทาน จะซอจากแมคาในโรงเรยนโดยสวนใหญอาหารมอเชามกจะเปนขาวตม ขาวแกงและนมกบขนมปง (รอย 28.7, 28.4, 22.1 ตามลาดบ) มอกลางวนจะเปนขาวแกง กวยเตยว ขนมจน (รอยละ 35.0,25.8, 21.6 ตามลาดบ) มอเยน นกเรยนมกจะรบประทาน ขาวแกง กวยเตยว ผลไม นม ประเภทของอาหารทนกเรยนรบประทานใน 1 สปดาห พบวา อาหารทนกเรยนรบประทานเปนประจา คอ ปลา, ผลไม เชน มงคด มะมวง ทเรยน, นมสด /โยเกรตแบบกระปอง, ไขไก ไขเปด

ณรงฤทธ วฒพงศตระกล (2550) ศกษาเรอง การพฒนาการลดพฤตกรรมการบรโภคขนม

ขบเคยวของนกเรยนชวงชนท 2 โรงเรยนวดโคกงาม อาเภอบานหมอ จงหวดสระบร เปนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ประชากรกลมเปาหมาย คอ นกเรยนชวงชนท 2 โรงเรยนวดโคกงาม อาเภอบานหมอ จงหวดสระบร จานวน 24 คน การวจยแบงออกเปน 3 ระยะ ไดแก ระยะท 1 ศกษาสภาพปจจบน ปญหาและความตองการพฒนา ระยะท 2 แสวงหาแนวทางและวธการพฒนาและ

38

กาหนดดชนความสาเรจในการพฒนา ระยะท 3 พฒนาการลดพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวของนกเรยน ผลการวจยพบวา 1) สภาพปจจบนของการบรโภคขนมขบเคยวของนกเรยนคอ รบประทานขนมขบเคยวทกวน รอยละ 45.8 สวนมากมระดบความรเกยวกบขนมขบเคยวระดบตา มระดบเจตคตตอการบรโภคขนมขบเคยวในระดบคอนขางด พฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวทเปนปญหาเกดจาก การขาดความรความเขาทถกตองเกยวกบผลกระทบทเกดจากการการบรโภคขนมขบเคยวมาก 2) แนวทางและวธการพฒนาใชยทธศาสตรเสรมสรางความรความเขาใจและเสรมสรางเจตคตทดตอขนมขบเคยวและยทธศาสตรความรวมมอจากผปกครองและคร 3) จากการรบประทานขนมขบเคยวมากเกนไปจากผเชยวชาญดานโภชนาการ ใหความรเกยวกบอนตรายจากขนมขบเคยวโดยเสยงตามสายของโรงเรยนชวงพกรบประทานอาหารกลางวน เมอสนสดกระบวนการพฒนา พบวา นกเรยนมระดบความรเกยวกบขนมขบเคยวระดบสง คาเฉลยเจตคตตอการบรโภคขนมขบเคยวอยในระดบด มรอยละของพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวดานบวกเพมขน มรอยละของพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวดานลบลดลง ตามดชนวดความสาเรจของการพฒนา

วลภา โบราณมล. (2551) ศกษาเรอง ประสทธผลของการประยกตใชทฤษฎแรงจงใจเพอ

ปองกนโรครวมกบแรงสนบสนนทางสงคมเพอปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวทเหมาะสมในนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในโรงเรยนสงกดเทศบาลนครขอนแกน จงหวดขอนแกน กลมตวอยางประกอบดวยนกเรยน 60 คนแบงเปนกลมทดลองและกลมเปรยบเทยบกลมละ 30 คน กลมทดลองไดรบโปรแกรมสขศกษา โดยการประยกตใชทฤษฎแรงจงใจเพอปองกนโรครวมกบแรงสนบสนนทางสงคม ดาเนนการใชเวลา 6 สปดาห ผลการวจยพบวา ภายหลงการทดลอง กลมทดลองมคะแนนเฉลยดานความรเกยวกบขนมขบเคยว การรบรความรนแรงเมอเปนโรคทเปนผลมาจากการรบประทานขนมขบเคยว การรบรโอกาสเสยงตอการเกดโรคทเปนผลมาจากการรบประทานขนม ขบเคยว ความคาดหวงในความสามารถของตนเองตอการลดพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว ความคาดหวงในประสทธผลของการตอบสนองตอการลดพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว ความตงใจในการลดพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว การปฏบตตนในการลดพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว หลงการทดลองสงกวากอนการทดลอง และสงกวากลมเปรยบเทยบอยางมนยสาคญทางสถต (p-value < 0.001)

อมาพร งามมฤทธ (2551) ศกษาเรอง ประสทธผลของโปรแกรมสขศกษาตอพฤตกรรม

การบรโภคขนมขบเคยวของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามคาแหง มวตถประสงคเพอศกษาประสทธผลของโปรแกรมสขศกษาตอพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามคาแหง กลมตวอยางเปนนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ปการศกษา 2550 จานวน 80 คน ทาการคดเลอกกลมตวอยางโดยวธการสมอยางงาย แบงเปนกลมทดลอง จานวน 40 คน กลมเปรยบเทยบจานวน 40 คน กลมทดลองไดรบโปรแกรมสขศกษา ซงประกอบดวย การบรรยายศนยการเรยน บทบาทสมมต การระดมสมอง การใชเกม และการแจกจดหมายและเอกสารถงผปกครอง เปนเวลา 6 สปดาห สวนกลมเปรยบเทยบไมไดรบโปรแกรมสขศกษา เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถามทผวจยสรางขน วเคราะห

39

ขอมลโดยการหาคารอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสถตท (Paired-samples t-test และ Independent-sample t-test) ผลการวจย พบวา ภายหลงการทดลอง กลมทดลองมความรดานโภชนาการและโทษของการบรโภคขนมขบเคยว เจตคตในการบรโภคขนมขบเคยว ความคาดหวงในความสามารถของตนเองในการควบคมพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว ความคาดหวงในผลลพธของการปฏบตตนในการควบคมพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว แรงสนบสนนทางสงคมตอพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว และพฤตกรรมการบรโภคขนบขบเคยวดกวากอนการทดลอง และดกวากลมเปรยบเทยบ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .001 จากผลการวจยแสดงใหเหนวา การจดโปรแกรมสขศกษามผลทาใหพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวของนกเรยนลดลง ดงนน สามารถนาโปรแกรมสขศกษานไประยกตกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยรามคาแหง ไดอยางมประสทธผล

ภารณ นลกรณ (2554) ศกษาเรอง ผลของโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารโดยประยกตทฤษฎการรบรความสามารถตนเองรวมกบแรงสนบสนนทางสงคมของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 5 – 6 อาเภอบานหมอ จงหวดสระบร การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง มวตถประสงคเพอศกษาผลของโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 – 6 อาเภอบานหมอ จงหวดสระบร โดยประยกตทฤษฎการรบรความสามารถตนเองรวมกบแรงสนบสนนทางสงคม กลมตวอยางเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 – 6 จานวน 60 คน แบงเปนกลมทดลอง 30 คน และกลมควบคม 30 คน โดยกลมทดลองเปนกลมทไดรบโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ประกอบดวย การจดการเรยนรแบบมสวนรวม การอภปรายกลม และการนาเสนอตวแบบ เพอใหเดกไดพดคยแลกเปลยนประสบการณ ความร ความคดเหน และใหรางวล พรอมทงดานแรงสนบสนนทางสงคมทผวจยสรางขน วดผลกอน และหลงการทดลอง โดยใชแบบสอบถาม ไดแก ขอมลทวไปของนกเรยน ความรเรองการบรโภคอาหาร การรบรความสามารถตนเองในการบรโภคอาหาร ความคาดหวงในผลลพธของการบรโภคอาหาร การไดรบแรงสนบสนนทางสงคมในการบรโภคอาหาร และพฤตกรรมการบรโภคอาหาร โดยใชสถตการวเคราะหแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน paired Samples t-test และ Independent Sample t-test ผลการวจยน พบวา กลมทดลองมความรเรองการบรโภคอาหาร การรบรความสามารถตนเองในการบรโภคอาหาร ความคาดหวงในผลลพธของการบรโภคอาหาร การไดรบแรงสนบสนนทางสงคมในการบรโภคอาหาร และพฤตกรรมการบรโภคอาหารเพมขนกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ขอเสนอแนะจากโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารควรนาไปประยกตใชกบนกเรยนกลมอน ๆ ตอไป

วรกานต พมนม(2555) ศกษาเรอง ปจจยทมผลตอพฤตกรรมและความรการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนในระดบชนประถมศกษาปท 4 – 6 โรงเรยนบางแค (เนองสงวาลอนสรณ) สานกงานเขตบางแค กรงเทพมหานคร มวตถประสงค เพอศกษาพฤตกรรมในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 – 6 โรงเรยนบางแค (เนองสงวาลอนสรณ) สานกงานเขตบางแค กรงเทพมหานคร เปรยบเทยบความรในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยน

40

ระดบชนประถมศกษาปท 4 – 6 โรงเรยนบางแค (เนองสงวาลอนสรณ) สานกงานเขตบางแค กรงเทพมหานคร จาแนกตามเพศของนกเรยน ขนาดของครอบครว ระดบการศกษาของผปกครอง อาชพของผปกครอง รายไดของผปกครอง และแหลงขอมลขาวสารทนกเรยนไดรบ และ เพอหาความสมพนธระหวางแหลงขอมลขาวสารกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยกลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 4 – 6 โรงเรยนบางแค (เนองสงวาลยอนสรณ) ในสงกดสานกงานเขตบางแค กรงเทพมหานคร จานวนนกเรยน 250 คน โดยใชตาราง Yamane ใชวธการสมแบบแบงชนภม (Stratified random sampling) เครองมอทใชในการวจยครงน เปนแบบสอบถามจานวน 1 ชด ทผานการทดสอบหาคาความเชอมน (reliability) ดวยการหาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient) ไดคาความเชอมน 0.658 สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบดวยคาท (t test) การทดสอบความแปรปรวนทางเดยว (one-way analysis of variance) หรอทดสอบ คาเอฟ (F test) ทดสอบความแตกตางเปนรายคโดยใชวธของ LSD และการทดสอบคาไคสแควร (chi-square)

ผลการวจย พบวา 1) นกเรยนมความรในการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบสง และมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบทนกเรยนปฏบตเปนประจา 2) นกเรยนทมเพศ ขนาดของครอบครว การศกษาของผปกครอง อาชพของผปกครอง และรายไดของผปกครองแตกตางกนมความรในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน 3) นกเรยนทไดรบขอมลขาวสารแตกตางกนมความรในการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนและ 4) ความสมพนธระหวางพฤตกรรมและแหลงขอมลขาวสารเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยน พบวา พฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยมความสมพนธกบแหลงขอมลขาวสารเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

สธรา บวทอง (2550) ศกษาเรอง ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคขนม ขบเคยวและเครองมอทมรสหวานในเดกนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 และ 6 ของโรงเรยนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครปฐม การศกษาครงนเปนการศกษาแบบบรรยายเพอวเคราะหความสมพนธ โดยศกษาปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวและเครองดมทมรสหวานของเดกนกเรยนประถมศกษาปท 5 และ 6 ของโรงเรยนในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครปฐม กลมตวอยางเปนเดกนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 และ 6 จานวน 124 และผปกครอง จานวน 124 คน คดเลอกกลมตวอยางดวยการสมแบบหลายชน เกบขอมลในชวงเดอนกนยายน พ.ศ. 2549 วเคราะหขอมลดวยสถตบรรยาย การทดสอบสหสมพนธแบบเพยรสนแบบสเปยรแมนและไคสแควร

ผลการศกษา พบวา กลมตวอยางนกเรยนเพยงรอยละ 44.35 มพฤตกรรมการบรโภคขนม ขบเคยวและเครองดมทมรสหวานโดยรวมเหมาะสม โดยมคะแนนมากกวาคาเฉลย (mean) ผลการประเมนภาวะโภชนาการ พบวา กลมตวอยางทมภาวะโภชนาการอยในเกณฑปกต (สมสวน ทวม และคอนขางผอม) คดเปนรอยละ 80.6 และมภาวะโภชนาการเกนเกณฑ (เรมอวนและอวน) และภาวะโภชนการตากวาเกณฑ (ผอม) คดเปนรอยละ 17 และ 2.4 ตามลาดบ สาหรบปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวและเครองดมทมรสหวานของเดกนกเรยน ไดแก ทศนคตตอการ

41

บรโภคขนมขบเคยวและเครองดมทมรสหวานของเดกนกเรยน (r = .193, p = .033) จานวนรานขายขนมและเครองดมใกลบานและโรงเรยน (r = .284, p = .002) และพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวและเครองดมทมรสหวานของผปกครอง (r = .371, p = .000) อยางไรกตามปจจยทไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวและเครองดมทมรสชาตหวานของเดกนกเรยนไดแก เพศ ความรเกยวกบการบรโภคขนมขบเคยวและเครองดมทมรสหวานของเดกนกเรยน อาชพของผปกครอง ระดบการศกษาของผปกครอง ขนาดของครอบครว รายไดของครอบครว จานวนเงน ทเดกไดรบไปโรงเรยน และการไดรบขอมลขาวสาร นอกจากนยงพบวา พฤตกรรมการบรโภคขนม ขบเคยวและเครองดมทมรสหวานของเดกนกเรยน ไมมความสมพนธกบภาวะโภชนาการของเดกนกเรยน

วระชย นลวชยและคณะ (2558) ทาการสารวจพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยน

มธยมศกษาตอนตน โดยใชระเบยบวธวจยแบบผสม (Mix Research) ทงการวจยเชงปรมาณและคณภาพ กลมตวอยางในการวจยเชงปรมาณ คอ นกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 1- 3 ในโรงเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จานวนรวม 2,400 คนเกบรวบรวมขอมลโดยใชวธการสารวจ กลมตวอยางในการวจยเชงคณภาพ คอ ผบรหารโรงเรยน คร ผนานกเรยน จานวน 40 คน เกบรวบรวมขอมลโดยการสนทนากลม (Focus group discussion) และการสมภาษณเชงลก (In-depth interview)

ผลการวจยพบวา นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนสวนใหญบรโภคขนมขบเคยว นาอดลม และเครองดมอน ๆ คดเปนรอยละ 62.2 ในจานวนนกเรยนทบรโภคอาหารดงกลาว รอยละ 61.4 บรโภคขนมขบเคยวประเภท มนฝรงทอดกรอบ นกเรยนมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบด มการรบรโอกาสเสยงจากพฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภย รบรความรนแรงจากพฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภย รบรประโยชนจากการมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย มสงชกนาสการปฏบตในการมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย และมความเชอมนในความสามารถตนเองในการมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบมาก มการรบรอปสรรคในการมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย และมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย ในระดบปานกลาง เมอพจารณาความสมพนธระหวางปจจยเชงสาเหตดงกลาวกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย พบวา ทกปจจยมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และพบวา การรบรโอกาสเสยงจากพฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภย สงชกนาสการปฏบตในการมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย และความเชอมนในความสามารถตนเองในการมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยสามารถทานายพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยไดอยางมนยสาคญทางสถต โดยมอานาจการทานายรอยละ 34.2

วระชย นลวชย และคณะ (2558) ไดศกษาพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนมธยมศกษา

ตอนตน พบวา ปจจยเชงสาเหตของพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนเกอบทกรายการมผลการประเมนอยในระดบดหรอระดบมาก ยกเวน ปจจยเรองการรบรอปสรรคจาก

42

การมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยทมผลการประเมนอยในระดบปานกลาง และพบวานกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนมพฤตกรรมการเลอกบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบปานกลาง

การวเคราะหสมการถดถอยของตวแปรทงหมดโดยตวแปรทศกษา ไดแก ความรเกยวกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย (X1) การรบรโอกาสเสยงจากพฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภย (X2)การรบรความรนแรงจากการมพฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภย (X3) การรบรประโยชนจากการมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย (X4) การรบรอปสรรคจากการมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย (X5) สงชกนาสการปฏบต ในการมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย (X6) ความเชอมนในความสามารถตนเองในการมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย (X7) กบพฤตกรรมการเลอกบรโภคอาหารปลอดภย (X8) ความแปรปรวนของปจจยเชงสาเหตทสงผลตอพฤตกรรมการเลอกบรโภคอาหารปลอดภย มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ตวแปรอสระทง 7 ตวแปร รวมกนทานายพฤตกรรมการเลอกบรโภคอาหารปลอดภย ไดประมาณรอยละ 34.2 เมอพจารณาเฉพาะตวแปรพบวา ตวแปรทสามารถอธบายตวแปรตามไดอยางมนยสาคญทางสถต ไดแก การรบรโอกาสเสยงจากพฤตกรรมการบรโภคอาหารไมปลอดภย(X2) สงชกนาสการปฏบตในการมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย (X6) และความเชอมนในความสามารถตนเองในการมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย (X7) สวนตวแปรอสระอน ๆ ทเหลอไมสามารถอธบายตวแปรตามไดอยางมนยสาคญทางสถต จากตารางขอมลสามารถเขยนสมการทานายตวแปรทสงผลตอพฤตกรรมอาหารปลอดภย ไดดงน

Y = 0.471 + 0.066X2 + 0.097X6 + 0.389X7 วระชย นลวชย และคณะ (2558) ทาการวจยเรอง รปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการ

บรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน สรปผลการดาเนนงาน ดงน 1. การสรางและพฒนาสอ/กจกรรม ทจะเปน Model ตนแบบ และพฒนารปแบบการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน นาผลการศกษาวเคราะห สงเคราะหเอกสารงานวจยทเกยวของกบปจจยเชงสาเหต และ

พฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน มาเปนแนวทางในการสรางรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ทาการตรวจสอบคณภาพของ (ราง) รปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมฯ และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล โดยทาการหาคณภาพดานความเทยงตรง (Validity) โดยผทรงคณวฒ โดยหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) และทาการปรบปรง/แกไข สอ/กจกรรมตนแบบใหมความเหมาะสม จนได(ราง) รปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนประกอบดวยแผนการจดเรยนร จานวน 9 แผน ๆ ละ 50 นาท

2. ผลการทดลองใชรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

นารปแบบไปทาการทดลองกบกลมตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนตนแบบ 4 โรงเรยนๆ ละ 2 หองเรยน เปนกลมทดลอง 1 หอง กลมควบคม 1 หอง โดยกลมทดลอง

43

เขารวมในกจกรรมตามแผนการจดกจกรรมการเรยนรการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน จานวน 9 สปดาห สปดาหละ 1 ครง ครงละ 50 นาท กลมควบคมไมไดเขารวมกจกรรมทผวจยจดให แตเขารวมในกจกรรมการเรยนการสอน และกจกรรมพฒนาผเรยนทโรงเรยนจดใหตามปกต การประเมนผลเพอเปรยบเทยบการเปลยนแปลงปจจยเชงสาเหต และพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการเขารวมกจกรรม ผลการวจยวจย พบวา กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองกนขนมขบเคยว นาอดลม และเครองดมอน ๆ คดเปนรอยละ 97.8 แตหลงการทดลอง พบวา บรโภคลดลงเหลอรอยละ 89.6 สวนนกเรยนกลมควบคมกอนการทดลองบรโภคขนมขบเคยว นาอดลม และเครองดมอน ๆ คดเปนรอยละ 94.9 แตหลงการทดลองกยงบรโภคในปรมาณใกลเคยงกบกอนการทดลอง คอ รอยละ 92.0 และพบวา ภายหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญ สวนนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน ผลการวจยเชงคณภาพ โดยการสนทนากลมสมภาษณเชงลกกบครประจาชน ครผประสานงานโครงการ ผปกครองนกเรยน เพอยนยนความสอดคลองของผลการวจยเชงปรมาณ พบวา นกเรยนมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยมากขน โดยเฉพาะในเรองการอานฉลากกอนการเลอกซออาหาร การอานฉลากหวาน มน เคม (GDA) การลดการบรโภคอาหารทไมเปนผลดตอสขภาพ แตยงไมคอยมการปกปองสทธเพอการบรโภคอาหารปลอดภย ตลอดจนมการนาความรทไดไปเผยแพรแกบคคลใกลชด

บทท 3

วธด าเนนการวจย

การด าเนนการวจย เรอง การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน เปนการวจยกงทดลอง (Quasi – Experimental Research) โดยใชรปแบบการวจยแบบ Pretest-Posttest Control Group Design มการด าเนนการดงน

1. การวจยเพอตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

1.1 ตดตามประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยน จ านวน 3 ครง คอ (กอนเรมโครงการในปงบประมาณ 2559 ระหวางการด าเนนโครงการ และเมอสนสดโครงการ)

1.2 จดกจกรรมเพอกระตนเตอน (Booster Intervention) ในโรงเรยนกลมทดลอง โรงเรยนละ 1 ครง

ประชากรคอ นกเรยนตนแบบ 4 โรงเรยน

โรงเรยน ประชากร กลมตวอยาง โรงเรยนอ ามาตยพานชกล จ.กระบ 494 45 โรงเรยนภเขยว จ.ชยภม 528 47

โรงเรยนแกลง “วทยสถาวร” จ.ระยอง 503 50

โรงเรยนสนปาตองวทยาคม จ.เชยงใหม 388 40

รวม 1,913 182

กลมตวอยางคอ นกเรยนกลมทดลองทผานการทดลองในงานวจยเรอง รปแบบการ

ปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ปงบประมาณ 2558 จ านวน 182 คน จากโรงเรยนตนแบบ 4 โรงเรยน โดยการสมอยางงาย (simple random) 2 โรงเรยน จาก 4 โรงเรยน เปนกลมทดลอง เพอด าเนนการจดกจกรรมเพอกระตนเตอน (Booster Intervention) 1 ครง/โรงเรยน สวนอก 2 โรงเรยนเปนกลมควบคมทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรและกจกรรมพฒนาผเรยนตามปกตทโรงเรยนจดให

1.3. ประเมนผลเพอเปรยบเทยบการเปลยนแปลงปจจยเชงสาเหต และพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย ในระยะท 1 เดอนมถนายน 2559 ระยะท 2 เดอนกรกฎาคม 2559 และระยะท 3 เดอนสงหาคม 2559

เครองมอทใชในการวจย 1) เครองมอทใชในการทดลอง ไดแก แผนการจดกจกรรมเพอกระตนใหเกดความคงทน

ของพฤตกรรมการบรโภคอาหาร จ านวน 1 แผน

45

2) เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 2.1) เครองมอเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณ ม 2 ชด คอ

2.1.1) แบบสอบถามพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ใชเกบรวบรวมขอมล 3 ครง (กอนเรมโครงการในปงบประมาณ 2559 ระหวางการด าเนนโครงการ และเมอสนสดโครงการ) ของนกเรยนกลมตวอยางทกคนทงในกลมทดลองและกลมควบคม

2.1.2) แบบประเมนความพงพอใจในการเขารวมกจกรรม ใชเกบรวบรวมขอมลภายหลงการเขารวมกจกรรมของนกเรยนกลมตวอยางในกลมทดลอง

2.2) เครองมอเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ ม 3 ชด คอ 2.2.1) แบบสงเกตพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑอาหารของนกเรยนชน

มธยมศกษาตอนตน ใชเกบรวบรวมขอมลกบนกเรยนกลมทดลองทไดรบการเลอกเปนกลมเปาหมายในการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ จ านวน 5 คน (คดเลอกโดยการเลอกแบบเจาะจง) ท าการสงเกตพฤตกรรมการบรโภคอาหาร รวม 3 ครง คอ สปดาหกอนเรมด าเนนจดกจกรรมเพอกระตนเตอน (Booster Intervention) หลงการจดกจกรรมฯและเมอสนสดโครงการ

2.2.2) แนวค าถามการสนทนากลม (Focus Group Discussion) เพอเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ เกยวกบการเปลยนแปลงพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนกลมทดลอง โดยท าการสนทนากลมในครและผปกครองของนกเรยนทเปนกลมทดลอง จากโรงเรยนทท าการจดกจกรรมเพอกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) โรงเรยนละ 6 – 8 คน รวม 12– 16 คน โดยการเลอกแบบเจาะจงจาก ครประจ าชน หรอครผสอน และผปกครองของนกเรยนท าการเกบรวบรวมขอมลเมอเสรจสนการทดลอง

2.2.3) แนวค าถามการสมภาษณเชงลก (In-depth-interview) เพอเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ เกยวกบการเปลยนแปลงพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนกลมทดลอง โดยการสมภาษณครและผปกครอง ของนกเรยนทเปนกลมทดลองจากโรงเรยนทท าการจดกจกรรมเพอกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) ทสามารถใหขอมลส าคญ (Key informants) โรงเรยนละ 1– 2 คน รวม 2 – 4 คน เกบรวบรวมขอมลเมอเสรจสนการทดลอง

การหาคณภาพเครองมอ ในการสรางเครองมอมการศกษาองคความรจากเอกสาร และจดสรางใหสอดคลองกบ

วตถประสงคการวจย และมการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ โดยการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content validity) ของแผนการจดกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) และเครองมอการเกบรวบรวมขอมล และแกไขตามผเชยวชาญเสนอแนะ อกทงตรวจสอบความเชอมน (Reliability) ในแบบแบบสอบถามพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน และแบบประเมนความพงพอใจในการเขารวมกจกรรม

การวดผลและการเกบรวบรวมขอมล (Outcome Measure & Data Collection) ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมล ดงน

46

1. ทดสอบตดตามผลพฤตกรรมการบรโภคอาหารนกเรยน กอนด าเนนการจดกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) โดยใชแบบสอบถามเพอประเมนปจจยเชงสาเหต และพฤตกรรมการบรโภคอาหารนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

2. ประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยน หลงด าเนนการจดกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) โดยใชแบบสอบถามเพอประเมนปจจยเชงสาเหต และพฤตกรรมการบรโภคอาหารนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

3. 3. การประเมนผลเพอเปรยบเทยบการเปลยนแปลงปจจยเชงสาเหตของพฤตกรรมการบรโภคอาหาร และพฤตกรรมการบรโภคอาหาร กอนและหลงการเขารวมกจกรรมกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) โดยใชแบบสอบถาม

การวเคราะหขอมล ผวจยน าขอมลจากการประเมนตาง ๆ มาวเคราะหหาประสทธผลของการจดกจกรรม

เพอกระตนเตอนพฤตกรรม (Booster Intervention) ในเชงปรมาณ โดยการเปรยบเทยบคะแนนปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร และพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม เพอเปรยบเทยบผลโดยการวดซ า 3 ครงคอ (กอนเรมโครงการในปงบประมาณ 2559 ระหวางการด าเนนโครงการ และเมอสนสดโครงการ) ดวยการการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยวเมอมการวดซ า (One-way repeated measure ANOVA) วเคราะหขอมลเชงคณภาพทไดจากการสนทนากลมและการสมภาษณเชงลกโดยการวเคราะหเนอหา (Content analysis)

1.2 การทดลองการขยายผลการใชรปแบบการเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

ปลอดภยของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน

ผวจยด าเนนการทดลองขยายผลการใชรปแบบการเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน

น ารปแบบทผานการทดลองใชแลวขยายผลไปใชกบกลมตวอยางคอ นกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 1 จากโรงเรยนใน 4 ภมภาคทมโรงเรยนตนแบบ คอ จงหวดเชยงใหม จงหวดระยอง จงหวดชยภม และจงหวดกระบ จงหวดละ 2 โรงเรยน โดยเปนโรงเรยนทเปนเครอขายโรงเรยน อย.นอย ของส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา รวมโรงเรยนทเปนโรงเรยนกลมตวอยางในการขยายผลการด าเนนงาน 8 โรงเรยน ๆ ละ 1 หองเรยน ได 8 หองเรยน ท าการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยการจบฉลาก เขากลม (Randomized control) เปนกลมทดลอง จ านวน 4 หองเรยน และกลมควบคม จ านวน 4 หองเรยน แบงเปนกลมทดลองและกลมควบคม อยางนอยกลมละ 30 คน รวมนกเรยนทเปนกลมตวอยาง จ านวนอยางนอย 240 คน

47

ประชากร คอ นกเรยนขยายผล 8 โรงเรยน

โรงเรยน ประชากร กลมตวอยาง โรงเรยนหนองทะเลวทยา จงหวดกระบ 88 31 โรงเรยนบานแทนวทยา จงหวดชยภม 259 34 โรงเรยนบานฉางกาญจนกลวทยา จงหวดระยอง 490 49 โรงเรยนสนทรายวทยาคม จงหวดเชยงใหม 283 40 โรงเรยนคลองทอมราษฎรรงสรรค จงหวดกระบ 350 40 โรงเรยนคอนสวรรค จงหวดชยภม 206 31

โรงเรยนช านาญสามคควทยา จงหวดระยอง 343 39

โรงเรยนหางดงรฐราษฎรอปถมภ จงหวดเชยงใหม 212 37

รวม 2,231 301

การด าเนนการทดลองเปนการวจยกงทดลอง (Quasi – Experimental Research) โดยใช

รปแบบการวจยแบบ Pretest-Posttest Control Group Design โดยกลมทดลอง จะเขารวมในกจกรรมการเรยนรตามรปแบบฯ จ านวน 6 แผน และเขารวมในกจกรรมพฒนาผเรยน จ านวน 3 แผน สวนกลมควบคมจะเขารวมในกจกรรมเฉพาะกจกรรมการเรยนรตามรปแบบฯ จ านวน 6 แผน

การวดผลและการเกบรวบรวมขอมล (Outcome Measure & Data Collection)

ผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมล ดงน

1. ทดสอบกอนด าเนนการใชรปแบบ โดยใชแบบสอบถามเพอประเมนปจจยเชงสาเหต และพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน (นกเรยนกลมทดลองขยายผล) (20-24 มถนายน 2559)

2. ประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยนกเรยน หลงด าเนนการจดกจกรรมตามแผน โดยใชแบบสอบถามเพอประเมนปจจยเชงสาเหต และพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน (นกเรยนกลมทดลองตดตามผล)

3. การประเมนผลเพอเปรยบเทยบการเปลยนแปลงปจจยเชงสาเหตของพฤตกรรมการบรโภคอาหาร และพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย กอนและหลงการเขารวมกจกรรมกจกรรมตามแผน โดยใชแบบสอบถาม

เครองมอทใชในการวจย 1) เครองมอทใชในการทดลอง ประกอบดวยแผนการจดกจกรรมการเรยนร 6 แผน และ

แผนการจดกจกรรมพฒนาผเรยน 3 แผน จ านวน 6 สปดาห ครงละ 50 นาท (นกเรยนกลมทดลอง)

48

และแผนการจดกจกรรมพฒนาผเรยน จ านวน 6 สปดาห สปดาหละ 1 ครง ครงละ 50 นาท (นกเรยนกลมควบคม)

2) เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เพอประเมนประสทธผลของการทดลองใชรปแบบ ประกอบดวยเครองมอเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณ และเชงคณภาพ

2.1) เครองมอเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณ ม 2 ชด คอ 2.1.1) แบบสอบถามพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑอาหารปลอดภยของนกเรยน

ชนมธยมศกษาตอนตน ใชเกบรวบรวมขอมลกอนและหลงการเขารวมกจกรรมของนกเรยนกลมตวอยางทกคนทงในกลมทดลองและกลมควบคม

2.1.2) แบบประเมนความพงพอใจในการเขารวมกจกรรม ใชเกบรวบรวมขอมลภายหลงการเขารวมกจกรรมของนกเรยนกลมตวอยางในกลมทดลอง

2.2) เครองมอเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ ม 3 ชดคอ 2.2.1) แบบสงเกตพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑอาหารของนกเรยนชน

มธยมศกษาตอนตน ใชเกบรวบรวมขอมลกบนกเรยนกลมทดลองทไดรบการเลอกเปนกลมเปาหมายในการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ จ านวน 5 คน (คดเลอกโดยการเลอกแบบเจาะจง) ท าการสงเกตพฤตกรรมการบรโภคอาหาร รวม 3 ครง คอ ท าการสงเกตพฤตกรรมการบรโภคอาหาร รวม 3 ครง คอ สปดาหกอนการด าเนนการใชรปแบบ หลงการจดกจกรรม และเมอสนสดโครงการ

2.2.2) แนวค าถามการสนทนากลม (Focus Group Discussion) เพอเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ เกยวกบการเปลยนแปลงพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนกลมทดลอง โดยท าการสนทนากลมในครและผปกครองของนกเรยนทเปนกลมทดลอง จากโรงเรยนขยายผล 4 โรงเรยน โรงเรยนละ 6 – 8 คน รวม 24 – 32 คน โดยการเลอกแบบเจาะจง จากครประจ าชน หรอครผสอน และผปกครองของนกเรยนท าการเกบรวบรวมขอมลเมอเสรจสนการทดลอง

2.2.3) แนวค าถามการสมภาษณเชงลก (In-depth-interview) เพอเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ เกยวกบการเปลยนแปลงพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนกลมทดลอง โดยการสมภาษณครและผปกครอง ของนกเรยนทเปนกลมทดลอง ทสามารถใหขอมลส าคญ (Key informants) จากโรงเรยนทท าการขยายผล โรงเรยนละ 1– 2 คน รวม 4 - 8 คน เกบรวบรวมขอมลเมอเสรจสนการทดลอง

การหาคณภาพเครองมอ ในการสรางเครองมอมการศกษาองคความรจากเอกสาร และจดสรางใหสอดคลองกบ

วตถประสงคการวจย และมการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ โดยการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content validity) ของในกจกรรมการเรยนรตามรปแบบฯ จ านวน 6 แผน และแผนกจกรรมพฒนาผเรยน จ านวน 3 แผน และเครองมอการเกบรวบรวมขอมล และแกไขตามผเชยวชาญเสนอแนะ อกทงตรวจสอบความเชอมน (Reliability) ในแบบแบบสอบถามพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน และแบบประเมนความพงพอใจในการเขารวมกจกรรม

49

การวเคราะหขอมล ผวจยน าขอมลจากการประเมนตาง ๆ มาวเคราะห ดงน 1) การหาประสทธผลของการขยายผลรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

ปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ในเชงปรมาณโดยการเปรยบเทยบคะแนนปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร และพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมกอนและหลงการทดลองดวยการทดสอบคาท (t-test) เปรยบเทยบปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการบรโภค

2) วเคราะหขอมลเชงคณภาพทไดจากการสนทนากลมและการสมภาษณเชงลกโดยการวเคราะหเนอหา (Content analysis)

1.3 การสรปผลการพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของ

นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

หลงจากการทดลองตดตามผล และขยายผลการใชรปแบบ และไดประเมนผลการทดลองรปแบบแลว ผวจยจะท าการประชมกลมยอย (Focus Group) ผทรงคณวฒและผมสวนไดสวนเสยในการใชรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน เพอน าขอเสนอแนะไปใชในการปรบปรงรปแบบใหสมบรณยงขน

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

ผลการวจยเรอง การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ผวจยน าเสนอเปน 2 ตอน คอ

ตอนท 1 ผลการตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

ตอนท 2 ผลการขยายผลการใชรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน

ตอนท 1 ผลการตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

ผวจยไดตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลอง ในโครงการวจยเรองรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมอาหารปลอดภยในปงบประมาณ พ.ศ.2558 จากโรงเรยน 4 โรงเรยน โดยด าเนนการตดตาม ในครงท 1 เดอนพฤศจกายน พ.ศ.2558 ครงท 2 เดอนมนาคม พ.ศ.2559 พบวา นกเรยนมแนวโนมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยลดลง ผวจยจงไดด าเนนการจดกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) ในเดอนกรกฎาคม พ.ศ.2559 โดยก าหนดใหนกเรยนในกลมทดลองเดม 4 โรงเรยน ใหเปนกลมทดลอง 2 โรงเรยน และกลมควบคม 2 โรงเรยน (กลมทดลอง คอ โรงเรยนอ ามาตยพานชกล จ.กระบ และโรงเรยนแกลง “วทยสถาวร” จ.ระยอง กลมควบคมคอ โรงเรยนภเขยว จ.ชยภม และโรงเรยนสนปาตองวทยาคม จ.เชยงใหม) โดยในกลมทดลอง ผวจยด าเนนการจดกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) 1 ครง ในเดอนกรกฎาคม พ.ศ.2559 สวนกลมควบคมผวจยไมไดด าเนนการจดกจกรรมใด ๆ เพมเตม ในการนผวจยไดด าเนนการเกบรวบขอมล ผลการวจยเปนดงน

1.1 ขอมลพนฐานของกลมตวอยาง

ตารางท 1 ความถและรอยละของกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) จ าแนกตามประเภทของกลมตวอยางทใชในการวจย

ประเภทกลมตวอยาง จ านวน รอยละ

กลมทดลอง 95 52.2 กลมควบคม 87 47.8

รวม 182 100.0 จากตารางท 1 พบวา กลมตวอยางทเปนนกเรยนกลมทดลองมจ านวนมากกวานกเรยน กลมควบคมเลกนอย คอ นกเรยนกลมทดลอง คดเปนรอยละ 52.2 นกเรยนกลมควบคม คดเปน รอยละ 47.8

51

ตารางท 2 ความถและรอยละของกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) จ าแนกตามลกษณะทางชวสงคม

ตวแปร กลมทดลอง กลมควบคม รวม จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

เพศ ชาย 45 47.4 25 28.7 70 38.5 หญง 50 52.6 62 71.3 112 61.5

รวม 95 100.0 87 100.0 182 100.0 อาย 12 ป 14 14.7 18 20.7 32 17.6

13 ป 74 77.9 63 72.4 137 75.3 14 ป 7 7.4 6 6.9 13 7.1

รวม 95 100.0 87 100.0 182 100.0

น าหนก 21-30 กโลกรม 2 2.1 1 1.1 3 1.6 31-40 กโลกรม 19 20.0 12 13.8 31 17.0 41-50 กโลกรม 36 37.9 43 49.4 79 43.4 51-60 กโลกรม 18 18.9 20 23.0 38 20.9 61-70 กโลกรม 3 13.7 8 9.2 21 11.5 71-80 กโลกรม 5 5.3 2 2.3 7 3.8 81-90 กโลกรม 1 1.1 1 1.1 2 1.1 มากกวา 90 กโลกรม 1 1.1 - - 1 0.5

รวม 95 100.0 87 100.0 182 100.0

สวนสง 131-140 เซนตเมตร 3 3.2 - - 3 1.6 141-150 เซนตเมตร 14 14.7 11 12.6 25 13.7

151-160 เซนตเมตร 44 46.3 44 50.6 88 48.4 161-170 เซนตเมตร 31 32.6 27 31.0 58 31.9 171-180 เซนตเมตร 3 3.2 5 5.8 8 4.4

รวม 95 100.0 87 100.0 182 100.0 ผลการเรยนเฉลย

1.00-2.00 2 2.1 1 1.1 3 1.6 2.01-3.00 30 31.6 24 27.6 54 29.7 3.01-4.00 59 62.1 60 69.0 119 65.4 ไมทราบ 4 4.2 2 2.3 6 3.3

รวม 95 100.0 87 100.0 182 100.0

จากตารางท 2 นกเรยนทเปนกลมตวอยางทงกลมทดลองและกลมควบคม สวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 52.6 และรอยละ 71.3 ตามล าดบ สวนใหญมอาย 13 ป คดเปนรอยละ 77.9 และ 72.4 มน าหนก 41-50 กโลกรม คดเปนรอยละ 37.9 และ 49.4 สวนสง 151-160 เซนตเมตร คดเปนรอยละ 46.3 และ 50.6 มผลการเรยนเฉลย 3.01-4.00 คดเปนรอยละ 62.1 และ 69.0

52

ตารางท 3 ความถและรอยละของการบรโภคขนมขบเคยว น าอดลม และเครองดมอนๆ ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

การทดสอบ พฤตกรรมการบรโภค กลมทดลอง กลมควบคม รวม จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

กอนการทดลอง ไมกน 42 44.2 17 19.5 59 32.4 กน 53 55.8 70 80.5 123 67.6

รวม 95 100.0 87 100.0 182 100.0

หลงการทดลอง ไมกน 42 44.2 16 18.4 58 31.9 กน 53 55.8 71 81.6 124 68.1

รวม 95 100.0 87 100.0 182 100.0

จากตารางท 3 พบวา กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม

สวนใหญบรโภคขนมขบเคยว น าอดลม และเครองดมอน ๆ คดเปนรอยละ 55.8 และ 80.5 หลงการทดลอง โดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) พบวา นกเรยนกลมทดลองบรโภคขนมขบเคยว น าอดลมและเครองดมอน ๆ คดเปนรอยละ 55.8 สวนนกเรยนกลมควบคม คดเปน รอยละ 81.6 ซงพบวา หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองบรโภคขนมขบเคยว น าอดลม และเครองดมอน ๆ เทาเดม สวนนกเรยนกลมควบคมบรโภคเพมขนเพยงรอยละ 1.1

53

ตารางท 4 ความถและรอยละของการบรโภคขนมขบเคยวของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) จ าแนกตามประเภทของขนมขบเคยว กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ประเภทขนมขบเคยว ยหอ กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ

มนฝรงทอดกรอบ เลย 30 51.8 48 55.8 78 54.2

มนฝรงทอดกรอบ เทสโต 7 12.1 6 7.0 13 9.0

มนฝรงทอดกรอบ ตะวน 2 3.4 3 3.6 5 3.5

ปลาเสน ทาโร 3 5.2 2 2.3 5 3.5

สาหรายทอด เถาแกนอย 1 1.7 1 1.2 2 1.4

ปลาหมกอบทรงเครอง เบนโตะ - - 1 1.2 1 0.7

ขนมทอดกรอบ ปไทย 2 3.4 2 2.3 4 2.7

ขนมปง ฟนโอ 3 5.2 5 5.8 8 5.5

ขนมปง โอรโอ 1 1.7 4 4.7 5 3.5

ขาวเกรยบกงทอด ฮานาม 1 1.7 - - 1 0.7

ขนมปงแทง กลโกะ ปอกก 3 5.2 3 3.6 6 4.2

บะหมกงส าเรจรป มามา ไวไว 4 6.9 7 8.2 11 7.6

ขนมปง ฟารมเฮาส 1 1.7 4 4.3 5 3.5 รวม

58 100.0 86 100.0 144 100.0

จากตารางท 4 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมสวนใหญ

บรโภคขนมขบเคยวประเภทมนฝรงทอดกรอบมากมสด คดเปนรอยละ 67.3 และ 66.4 โดยนยมบรโภค ยหอเลย คดเปนรอยละ 51.8 และ 55.8 นอกนนบรโภคในจ านวนใกลเคยงกน

54

ตารางท 5 ความถและรอยละของการบรโภคขนมขบเคยวของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) จ าแนกตามประเภทของขนมขบเคยว หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ขนมขบเคยว/ประเภท ยหอ กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ

มนฝรงทอดกรอบ เลย 30 91.0 56 83.6 86 6.0

ปลาเสน ทาโร - - 4 6.0 4 4.0

ขนมปง โอรโอ - - 4 6.0 4 4.0

เวเฟอร ทวล 1 3.0 1 1.5 2 2.0

ขนมปงแทง กลโกะ ปอกก - - 1 1.5 1 1.0

ขนมอบกรอบ โกแก 1 3.0 - - 1 1.0

ขนมอบกรอบ สแนคแจค 1 3.0 1 1.5 2 2.0

ขนมปง ฟารมเฮาส

รวม

33 100.0 67 100.0 100 100.0

จากตารางท 5 พบวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมทงสองกลมสวนใหญบรโภคขนม ขบเคยวประเภท มนฝรงทอดกรอบยหอเลยมากทสด คดเปนรอยละ 91.0 และ 83.6 นอกนนบรโภคในจ านวนใกลเคยงกน

55

ตารางท 6 ความถและรอยละของการบรโภคน าอดลมของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) จ าแนกตามประเภทของน าอดลม กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ชนดน าอดลม ยหอ กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ โคลา โคก 30 35.3 32 36.8 62 36.0

เปบซ 28 32.9 26 29.8 54 31.5

เอส 14 16.5 18 20.6 32 18.6

น าอดลมส แฟนตา 2 2.4 1 1.2 3 1.7

สไปรท 4 4.7 7 8.1 11 6.4

อน ๆ 7 8.2 3 3.5 10 5.8 รวม 85 100.0 87 100.0 172 100.0

จากตารางท 6 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมสวนใหญบรโภคน าอดลมประเภทโคลามากทสด คดเปนรอยละ 84.7 และ 87.2 โดยนยมดมยหอโคก คดเปนรอยละ 35.3 และ 36.8 ตามล าดบ รองลงมาคอ ประเภทน าอดลมส ยหอแฟนตา คดเปนรอยละ 2.4 และ 4.7 ยหอสไปรท คดเปนรอยละ 8.1 และ 3.5 ตามล าดบ

ตารางท 7 ความถและรอยละของการบรโภคน าอดลมของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) จ าแนกตามประเภทของน าอดลม หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ชนดน าอดลม ยหอ กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ โคลา โคก 14 40.0 23 44.3 37 42.5

เปบซ 10 28.6 1 1.9 11 12.6

เอส 4 11.4 10 19.2 14 16.1

น าอดลมส แฟนตา 7 20.0 18 34.6 25 28.8 รวม 35 100.0 52 100.0 87 100.0

จากตารางท 7 พบวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมสวนใหญบรโภคน าอดลมประเภทโคลามากทสด คดเปนรอยละ 80.0 และ 65.4 โดยนยมดมยหอโคก คดเปนรอยละ 40.0 และ 44.3 รองลงมาคอ ประเภทน าอดลมส ยหอแฟนตา คดเปนรอยละ 20.0 และ 34.6

56

ตารางท 8 ความถและรอยละของการบรโภคน าดมอนๆ ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) จ าแนกตามประเภทของ น าดม กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

น าดมอนๆ ยหอ กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ

ชาเขยว อชตน 6 42.9 7 46.6 13 44.9

ชาเขยว โออช 3 21.5 2 13.3 5 17.3

นม โฟโมสต 2 14.3 2 13.3 4 13.9

นม โอวลตน - - 1 6.7 1 3.4

นม หนองโพ - - 1 6.7 1 3.4

นมถวเหลอง ไวตามคล 1 7.1 - - 1 3.4

นมเปรยว ดชมล 1 7.1 1 6.7 2 6.9

น าผลไม ยนฟ - - 1 6.7 1 3.4

น าผลไม กาโตะ 1 7.1 - - 1 3.4 รวม 14 100.0 15 100.0 29 100.0

จากตารางท 8 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมทดลองสวนใหญ

ดมชาเขยว ยหออชตน คดเปนรอยละ 42.9 และ 46.6 ตามล าดบ

57

ตารางท 9 ความถและรอยละของการบรโภคน าดมอนๆ ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) จ าแนกตามประเภทของ น าดม หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

น าดมอนๆ ยหอ กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ

ชาเขยว อชตน - - 6 13.6 6 9.8

ชาเขยว โออช 7 41.2 10 22.7 17 27.9

นม โฟโมสต 3 17.6 1 2.2 4 6.6

นม แลคตาซอย - - 7 16.0 7 11.5

นม เมจ 6 35.3 - - 6 9.8

นมถวเหลอง ไวตามคล - - 7 16.0 7 11.5

นมเปรยว ดชมล - - 4 9.0 4 6.6

น าสมนไพร ยนฟ - - 7 16.0 7 11.5

น าผลไม ดโด 1 5.9 - - 1 1.6

น าผลไม กาโตะ - - 2 4.5 2 3.2 รวม 17 100.0 44 100.0 61 100.0

จากตารางท 9 พบวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster

intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมสวนใหญดมน าดมประเภทชาเขยว คดเปนรอยละ 41.2 และ 36.3 โดยนยมดมยหอโออช คดเปนรอยละ 41.2 และ 22.7 รองลงมาคอ นกเรยนกลมทดลองดมนม ยหอเมจ คดเปนรอยละ 35.3 และนกเรยนกลมควบคมดมน าดมประเภทชาเขยว ยหอโออช คดเปนรอยละ 22.7 ตามล าดบ

58

ตารางท 10 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

การบรโภค ความถ กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ราคา 1-10 บาท 17 50.0 37 60.6 54 56.8 11-20 บาท 16 47.0 24 39.4 40 42.2 21-30 บาท 1 3.0 - - 1 - รวม 34 100.0 61 100.0 95 100.0 จ านวนครงตอสปดาห 1 ครง 18 52.9 37 60.7 55 57.9 2 ครง 12 35.3 11 18.0 23 24.2 3 ครง 3 8.8 5 8.2 8 8.4 4 ครง - - 3 5.0 3 3.2 5 ครง - - 4 6.6 4 4.2 6 ครง - - - - - - 7 ครง - - - - - - 8 ครง - - - - - - 9 ครง - - - - - - 10 ครง 1 0.3 1 1.5 2 2.1 รวม 34 100.0 61 100.0 95 100.0 ปรมาณทกนตอครง 1 28 82.4 51 83.6 79 83.2

2 5 14.7 7 11.5 12 12.6 3 - - 3 4.9 3 3.2 4 - - - - - 5 - - - - - - 6 - - - - - -

7 - - - - - - 8 - - - - - - 9 - - - - - - 10 1 2.9 - - 1 1.0 รวม 34 100.0 61 100.0 95 100.0

59

จากตารางท 10 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมทตอบวากนขนมขบเคยว สวนใหญเลอกซอขนมขบเคยว ราคา 1-10 บาท คดเปนรอยละ 50.0 และ 60.6โดยสวนใหญบรโภคขนมขบเคยวจ านวน 1 ครง/สปดาห คดเปนรอยละ 52.9 และ 60.7 ปรมาณทกนตอครง คอ 1 ซอง/กลอง คดเปนรอยละ 82.4 และ 83.6

ตารางท 11 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว ใน 1 สปดาห ของนกเรยนท

เปนกลมตวอยาง(นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

การบรโภค ความถ กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ราคา 1-10 บาท 18 56.3 45 75.0 63 68.5 11-20 บาท 14 43.7 15 25.0 29 31.5 ไมตอบ - - - - - - รวม 32 100.0 60 100.0 92 100.0

จ านวนครงตอสปดาห 1 ครง 22 68.8 33 55.0 55 59.8 2 ครง 10 31.3 21 35.0 31 33.7 3 ครง - - 4 6.6 4 4.5 4 ครง - - 1 1.7 1 1.0 5 ครง - - 1 1.7 1 1.0 รวม 32 100.0 60 100.0 92 100.0

ปรมาณทกนตอครง 1 26 81.3 49 81.7 75 81.5 2 5 15.6 10 16.7 15 16.3

3 - - - - - - 4 1 3.1 1 1.6 2 2.2

รวม 32 - 60 100.0 92 100.0

จากตารางท 11 พบวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster

intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม สวนใหญเลอกซอขนมขบเคยว ราคา 1-10 บาท คดเปนรอยละ 56.3 และ 75.0 โดยสวนใหญบรโภคขนมขบเคยวจ านวน 1 ครง/สปดาห คดเปนรอยละ 68.8 และ 55.0 ปรมาณทบรโภคตอครงคอ 1 ซอง/กลอง คดเปนรอยละ 81.3 และ 81.7

60

ตารางท 12 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคน าอดลมใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

การบรโภค กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ราคา 1-10 บาท 20 57.1 28 68.3 48 63.2 11-20 บาท 15 42.9 12 29.3 27 35.5 21-30 บาท - - 1 2.4 1 1.3 รวม 35 100.0 41 100.0 76 100.0 จ านวนครงตอสปดาห 1 ครง 28 80.0 25 61.0 53 69.7 2 ครง 2 5.7 11 26.8 13 17.2 3 ครง 3 8.6 4 9.7 7 9.2 4 ครง 1 2.7 - - 1 1.3 5 ครง - - - - - - 6 ครง - - - - - - 7 ครง - - - - - - 8 ครง - - - - - - 9 ครง - - - - - - 10 ครง 1 0.3 1 2.4 2 2.6 รวม 35 100.0 41 100.0 73 100.0 ปรมาณทกนตอครง 1 31 88.5 34 82.9 65 85.5 2 1 2.9 6 14.6 7 9.3

3 2 5.7 - - 2 2.6 4 - - - - - - 5 - - 1 2.4 1 1.3 6 - - - - - -

มากกวา 10 1 2.9 - - 1 1.3 รวม 35 100.0 41 100.0 76 100.0

จากตารางท 12 พบวา กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมทดม

น าอดลม สวนใหญเลอกดมน าอดลม ราคา 1-10 บาท คดเปนรอยละ 57.1 และ 68.3 โดยสวนใหญดมน าอดลม 1 ครง/สปดาห คดเปนรอยละ 80.0 และ 61.0 และดมครงละ 1 ขวด/กระปอง คดเปน รอยละ 88.5 และ 82.9

61

ตารางท 13 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคน าอดลมใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

การบรโภค กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ราคา 1-10 บาท 20 62.5 33 70.2 53 67.1 11-20 บาท 12 37.5 14 29.8 26 32.9 21-30 บาท - - - - - - รวม 32 100.0 47 100.0 79 100.0 จ านวนครงตอสปดาห 1 ครง 25 78.1 35 74.5 60 76.0 2 ครง 6 18.8 8 17.0 14 17.7 3 ครง - - 3 6.4 3 3.8 4 ครง - - - - - - 5 ครง 1 3.1 1 2.1 2 2.5 รวม 32 100.0 47 100.0 79 100.0 ปรมาณทกนตอครง 1 ขวด/กระปอง 29 90.6 46 97.8 75 94.9 2 ขวด/กระปอง 2 6.3 1 2.2 3 3.8

3 ขวด/กระปอง - - - - - - 4 ขวด/กระปอง - - - - - - 5 ขวด/กระปอง 1 3.1 - - 1 1.3

รวม 32 100.0 47 100.0 79 100.0

จากตารางท 13 พบวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster

intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม สวนใหญเลอกดมน าอดลม ราคา 1-10 บาท คดเปนรอยละ 62.5 และ 70.2 โดยสวนใหญดมน าอดลม 1 ครง/สปดาห คดเปนรอยละ 78.1 และ 74.5 และดมครงละ 1 ขวด/กระปอง คดเปน รอยละ 90.6 และ 97.8

62

ตารางท 14 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคน าดมอน ๆ ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

การบรโภค กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ราคา 1-10 บาท 10 52.6 25 62.5 35 59.3 11-20 บาท 6 31.6 14 35.0 20 33.9 21-30 บาท - - 1 2.5 1 1.7 31-40 บาท 3 15.8 - - 3 5.1 รวม 19 100.0 40 100.0 59 100.0 จ านวนครงตอสปดาห 1 ครง 9 47.4 25 62.5 34 57.6 2 ครง 6 31.6 9 22.5 15 25.4 3 ครง - - 3 7.5 3 5.1 4 ครง - - 1 2.5 1 1.7 5 ครง 2 10.4 1 2.5 3 5.1 6 ครง 1 5.3 - - 1 1.7 7 ครง - - 1 2.5 1 1.7 8 ครง - - - - - - 9 ครง - - - - - - 10 ครง 1 5.3 - - 1 1.7 รวม 19 100.0 40 100.0 59 100.0 ปรมาณทกนตอครง 1 17 89.4 36 90.0 53 89.8

2 1 5.3 2 5.0 3 5.1 3 - - 2 5.0 2 3.4 4 - - - - - - 5 1 5.3 - - 1 1.7

รวม 19 100.0 40 100.0 59 100.0

จากตารางท 14 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมทดม น าดมอน ๆ สวนใหญเลอกดมเครองดมอน ๆ ในราคา 1-10 บาท คดเปนรอยละ 52.6 และ 62.5 โดยสวนใหญดมเครองดมอน ๆ 1 ครง/สปดาห คดเปนรอยละ 47.4 และ 62.5 โดยบรโภคครงละ 1 ขวด/กระปอง/กลอง คดเปนรอยละ 89.4 และ 90.0

63

ตารางท 15 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคน าดมอน ๆ ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

การบรโภค กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ราคา 1-10 บาท 7 46.7 28 73.7 35 66.0 11-20 บาท 8 53.3 10 26.3 18 34.0 21-30 บาท - - - - - - รวม 15 100.0 38 100.0 53 100.0 จ านวนครงตอสปดาห 1 ครง 9 60.0 29 76.3 38 71.7 2 ครง 2 13.3 2 5.4 4 7.5 3 ครง 3 20.0 3 7.9 6 11.3 4 ครง - - 1 2.6 1 1.9 5 ครง 1 6.7 1 2.6 2 3.8 6 ครง - - - - - - 7 ครง - - 1 2.6 1 1.9 8 ครง - - - - - - 10 ครง - - - - - - มากกวา 10 ครง - - - - - - ไมตอบ - - 1 2.6 1 1.9 รวม 15 100.0 38 100.0 53 100.0 ปรมาณทกนตอครง 1 13 86.6 36 94.8 49 92.4

2 1 6.7 1 2.6 2 3.8 3 1 6.7 1 2.6 2 3.8

รวม 15 100.0 38 100.0 53 100.0

จากตารางท 15 พบวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster

intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม สวนใหญเลอกบรโภคน าดมอน ๆ ในราคา 1 – 10 บาท คดเปนรอยละ 46.7 และ 73.7 โดยสวนใหญบรโภคน าอน ๆ 1 ครง/สปดาห คดเปนรอยละ 60.0 และ 76.3 โดยบรโภคครงละ 1 ขวด/กระปอง/กลอง คดเปนรอยละ 86.6 และ 94.8 ตามล าดบ

64

ตารางท 16 ความถและรอยละของลกษณะการใชชวตประจ าวนของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง(นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

การใชชวตประจ าวน กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ นอน (ชวโมง) 2 1 1.1 - - 1 0.5 3 1 1.1 - - 1 0.5 4 4 4.2 - - 4 2.0 5 - - 1 1.2 1 0.5 6 - - 6 6.9 6 3.4 7 16 16.8 18 20.7 34 18.7 8 50 52.6 50 57.5 100 55.0 9 - - - - - - 10 6 6.3 5 5.7 11 6.1 ไมตอบ 17 17.9 7 8.0 24 13.3

รวม 95 100.0 87 100.0 182 100.0 อานหนงสอ (ชวโมง) 1 47 49.4 56 64.4 103 56.7 2 34 35.8 19 21.9 53 29.1 3 4 4.2 7 8.0 11 6.0 4 1 1.1 2 2.3 3 1.6 ไมตอบ 9 9.5 3 3.4 12 6.6

รวม 95 100.0 87 100.0 182 100.0

จากตารางท 16 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม

สวนใหญนอนวนละ 8 ชวโมง คดเปนรอยละ 52.6 และ 57.5 อานหนงสอวนละ 1 ชวโมง คดเปน รอยละ 49.4 และ 64.4 ตามล าดบ

65

ตารางท 17 ความถและรอยละของลกษณะการใชชวตประจ าวนของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

การใชชวตประจ าวน กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ นอน (ชวโมง) 5 - - 1 1.1 1 0.5 6 10 10.5 12 13.9 22 12.1 7 17 17.9 22 25.4 39 21.4 8 39 41.0 46 52.9 85 46.7 9 7 7.4 3 3.4 10 5.5 10 9 9.5 - - 9 5.0 11 - - 2 2.2 2 1.1 12 1 1.1 - - 1 0.5 ไมตอบ 12 12.6 1 1.1 13 7.2

รวม 95 100.0 87 100.0 182 100.0 อานหนงสอ (ชวโมง) 1 54 56.8 47 54.1 101 55.6 2 18 18.9 27 31.1 45 24.8 3 2 2.1 7 8.1 9 5.0 4 - - 1 1.1 1 0.5 5 1 1.1 0 0.0 1 0.5 8 - - 1 1.1 1 0.5 9 - 1.1 1 1.1 1 0.5 มากกวา 10 ชวโมง 2 1.1 - - 2 1.0 ไมตอบ 18 18.9 3 3.4 21 11.5

รวม 95 100.0 87 100.0 182 100.0

จากตารางท 17 พบวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster

intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม สวนใหญนอนวนละ 8 ชวโมง คดเปนรอยละ 41.0 และ 52.9 ตามล าดบ อานหนงสอวนละ 1 ชวโมง คดเปน รอยละ 56.8 และ 54.1 ตามล าดบ

66

ตารางท 18 ความถและรอยละของปรมาณการเลนเกม/เลนอนเทอรเนต/มอถอของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ปรมาณการเลน กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ จ านวนชวโมงตอสปดาห 1-10 57 60.0 63 72.4 120 66.0 11-20 13 13.6 11 12.7 24 13.2 21-30 9 9.5 6 6.9 15 8.2 31-40 3 3.2 3 3.4 6 3.3 41-50 1 1.1 1 1.2 2 1.1 51-60 - - 2 2.2 2 1.1 61-70 - - - - - - 70 ชวโมงขนไป - - - - - - ไมเลน 10 10.5 - - 10 5.5 ไมตอบ 2 2.1 1 1.2 3 1.6

รวม 95 100.0 87 100.0 182 100.0

จากตารางท 18 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม สวนใหญเลนเกม/เลนอนเทอรเนต/มอถอ สปดาหละ 1-10 ชวโมง คดเปนรอยละ 60.0 และ 72.4

ตารางท 19 ความถและรอยละของปรมาณการเลนเกม/เลนอนเทอรเนต/มอถอของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ปรมาณการเลน กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ จ านวนชวโมงตอสปดาห 1-10 43 45.3 38 43.7 81 42.2 11-20 15 15.6 29 33.4 44 22.9 21-30 12 12.6 11 12.7 33 17.2 31-40 1 1.1 4 4.6 5 2.6 41-50 1 1.1 1 1.1 2 1.0 50 ชวโมงขนไป 1 1.1 1 1.1 2 1.0 ไมเลน 18 19.0 - - 18 9.4 ไมตอบ 4 4.2 3 3.4 7 3.7

รวม 95 100.0 87 100.0 192 100.0

67

จากตารางท 19 พบวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมสวนใหญเลนเกม/เลนอนเทอรเนต/ มอถอ สปดาหละ 1-10 ชวโมง คดเปนรอยละ 45.3 และ 43.7 ตามล าดบ

ตารางท 20 ความถและรอยละของปรมาณการออกก าลงกายตอสปดาหของนกเรยนทเปน กลม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ปรมาณการออกก าลงกาย กลมทดลอง กลมทดลอง รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ จ านวนชวโมงตอสปดาห

1-10 71 74.7 69 79.3 140 76.9 11-20 9 9.5 7 8.0 16 8.9 21-30 6 6.3 3 3.4 9 4.9 ไมออกก าลงกาย 9 9.5 8 9.3 17 9.3

รวม 95 100.0 87 100.0 182 100.0

จากตารางท 20 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม สวนใหญออกก าลงกาย สปดาหละ 1-10 ชวโมง/สปดาห คดเปนรอยละ 74.7 และ 79.3 ตามล าดบ

ตารางท 21 ความถและรอยละของปรมาณการออกก าลงกายตอสปดาหของนกเรยนทเปน กลมตวอยาง (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ปรมาณการออกก าลงกาย กลมทดลอง กลมทดลอง รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ จ านวนชวโมงตอสปดาห 1-10 69 72.6 74 85.0 143 78.6 11-20 4 4.2 2 2.2 6 3.3 21-30 4 4.2 5 5.8 9 5.0 31-40 2 2.1 1 1.2 3 1.7 41-50 1 1.0 - - 1 0.5 ไมออกก าลงกาย 15 15.9 5 5.8 20 10.9

รวม 95 100.0 87 100.0 182 100.0

จากตารางท 21 พบวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมสวนใหญออกก าลงกายสปดาหละ 1-10 ชวโมง คดเปนรอยละ 72.6 และ 85.0 ตามล าดบ

68

1.2 ปจจยเชงสาเหตของพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย

ตารางท 22 ความถและรอยละของความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยน กลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

จ านวนคนท

ตอบถก รอยละ ผลการ

ประเมน

จ านวนคนท

ตอบถก รอยละ ผลการ

ประเมน

1. จากตวอยางขอความบนฉลากผลตภณฑอาหารตอไปน “Exp.15/12/16” หมายถง ควรกนอาหารนภายในวนท 15 เดอนธนวาคม ค.ศ.2016 (พ.ศ.2559)

70 73.7 ด 62 71.3 ด

2. ขอความจากขอมลฉลากโภชนาการทแสดงตอไปนหมายความวา อาหารนหนงซองมน าหนก 30 กรม และควรกนครงละ 3 ซอง

63 66.3 พอใช 49 56.3 ผานเกณฑ

3.

ขอความจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) นหมายความวา ถานกเรยนกน ขนมกรบกรอบทแสดงฉลากนหมดในครงเดยว นกเรยนจะไดรบน าตาล คดเปนรอยละ 14 ของปรมาณทควรไดรบในแตละวน

45 47.4 ต ากวาเกณฑ

34 39.1 ต ากวาเกณฑ

4. อาหารปงยางทไหมเกรยม เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง ไมควรกน เพราะมสารกอมะเรง

89 93.7 ดมาก 81 93.1 ดมาก

ขอมลโภชนาการ

หนงหนวยบรโภค : 1/3 ซอง (30 กรม)

จ านวนหนวยบรโภคตอซอง : 3

69

ตารางท 22 (ตอ)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

จ านวนคนท

ตอบถก รอยละ ผลการ

ประเมน

จ านวนคนท

ตอบถก รอยละ ผลการ

ประเมน

5. อาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ลกอมหลากส ไกยางใสส ควรหลกเลยง เพราะอาจใชสทหามใช ท าใหไดรบอนตรายจากโลหะหนกในสทผสมนน

83 87.4 ดมาก 81 93.1 ดมาก

6. ลกชนเดงหรอผลไมดอง อาจมผงกรอบหรอ บอแรกซเปนสวนผสม สารเหลาน ถาเขาสรางกาย จะท าใหเกดอาการระคายเคอง เปนอนตรายตอระบบทางเดนอาหาร

83 87.4 ดมาก 80 92.0 ดมาก

7. ลกชนทอด ไสกรอกทอด กลวยทอด ไกทอด ทใชน ามนทอดซ า อาจจะกอใหเกดความเปนพษตอรางกาย เชน ท าใหเกดโรคมะเรงปอด มะเรงตบ

77 81.1 ดมาก 71 83.5 ดมาก

8. หากนกเรยนไดรบอนตรายจากการกนผลตภณฑอาหาร หรอไดรบผลตภณฑ ทไมไดคณภาพตามทโฆษณา นกเรยนสามารถปกปองสทธของตนเอง โดยการรองเรยนไปยงหนวยงานทเกยวของ

80 74.2 ด 80 92.0 ดมาก

เฉลยรอยละ 77.7 ด 77.6 ด

จากตารางท 22 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความร

เกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยโดยภาพรวมอยในระดบด คดเปนรอยละ 77.7 และ 77.6 ตามล าดบ

เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความรฯ ในระดบดมาก อนดบแรก คอ “อาหารปงยางทไหมเกรยม เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง ไมควรกนเพราะมสารกอมะเรง” คดเปนรอยละ 93.7 และ 93.1 ตามล าดบ และมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย ในระดบด คอ การแปลความหมายของขอความบนฉลากผลตภณฑอาหาร “จากตวอยางขอความบนฉลากผลตภณฑอาหารตอไปน “Exp.15/12/16” หมายถง ควรกนอาหารนภายในวนท 15 เดอนธนวาคม ค.ศ.2016 (พ.ศ.2559)” คดเปนรอยละ 73.7 และ 71.3 ตามล าดบ รายการความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยทต ากวาเกณฑคอ การแปลความหมายของขอความบนฉลากหวาน มน เคม (GDA) “ขอความจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) น หมายความวา ถานกเรยนกนขนมกรบกรอบทแสดงฉลากนหมดในครงเดยว นกเรยนจะไดรบน าตาล คดเปนรอยละ 14 ของปรมาณทควรไดรบในแตละวน” คดเปนรอยละ 47.4 และ 39.1

70

ตารางท 23 ความถและรอยละของความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยน กลมทดลองและกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

จ านวนคนท

ตอบถก รอยละ ผลการ

ประเมน

จ านวนคนท

ตอบถก รอยละ ผลการ

ประเมน

1. จากตวอยางขอความบนฉลากผลตภณฑอาหารตอไปน “Exp.15/12/16” หมายถง ควรกนอาหารนภายในวนท 15 เดอนธนวาคม ค.ศ.2016 (พ.ศ.2559)

57 60.0 พอใช 69 79.3 ด

2. ขอความจากขอมลฉลากโภชนาการทแสดงตอไปนหมายความวา อาหารนหนงซองมน าหนก 30 กรม และควรกนครงละ 3 ซอง

71 74.7 ด 42 48.3 ต ากวาเกณฑ

3.

ขอความจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) นหมายความวา ถานกเรยนกนขนมกรบกรอบทแสดงฉลากนหมดในครงเดยว นกเรยนจะไดรบน าตาล คดเปนรอยละ 14 ของปรมาณทควรไดรบในแตละวน

53 55.8 ผานเกณฑ

22 25.3 ต ากวาเกณฑ

4. อาหารปงยางทไหมเกรยม เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง ไมควรกน เพราะมสารกอมะเรง

87 91.6 ดมาก 76 87.4 ดมาก

5. อาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ลกอมหลากส ไกยางใสส ควรหลกเลยง เพราะอาจใชสทหามใช ท าใหไดรบอนตรายจากโลหะหนกในสทผสมนน

87 91.6 ดมาก 81 93.1 ดมาก

6. ลกชนเดงหรอผลไมดอง อาจมผงกรอบหรอ บอแรกซเปนสวนผสม สารเหลาน ถาเขาสรางกาย จะท าใหเกดอาการระคายเคอง เปนอนตรายตอระบบทางเดนอาหาร

91 95.8 ดมาก 76 87.4 ดมาก

ขอมลโภชนาการ

หนงหนวยบรโภค : 1/3 ซอง (30 กรม)

จ านวนหนวยบรโภคตอซอง : 3

71

ตารางท 23 (ตอ)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

จ านวนคนท

ตอบถก รอยละ

ผลการประเมน

จ านวนคนท

ตอบถก รอยละ

ผลการประเมน

7. ลกชนทอด ไสกรอกทอด กลวยทอด ไกทอด ทใชน ามนทอดซ า อาจจะกอใหเกดความเปนพษตอรางกาย เชน ท าใหเกดโรคมะเรงปอด มะเรงตบ

84 88.4 ดมาก 74 85.1 ดมาก

8. หากนกเรยนไดรบอนตรายจากการกนผลตภณฑอาหาร หรอไดรบผลตภณฑ ทไมไดคณภาพตามทโฆษณา นกเรยนสามารถปกปองสทธของตนเอง โดยการรองเรยนไปยงหนวยงานทเกยวของ

87 91.6 ดมาก 77 88.5 ดมาก

เฉลยรอยละ 81.2 ดมาก 74.3 ด

จากตารางท 23 พบวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย โดยภาพรวมอยในระดบดมาก คดเปนรอยละ 81.2 สวนนกเรยนกลมควบคมมความรฯ อยในระดบด คดเปนรอยละ 74.3 โดยหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมความรฯมากกวานกเรยนกลมควบคม คดเปนรอยละ 6.9 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมความรฯ ในระดบดมาก อนดบแรกคอ “ลกชนเดงหรอผลไมดอง อาจมผงกรอบหรอบอแรกซเปนสวนผสม สารเหลาน ถาเขาสรางกาย จะท าใหเกดอาการระคายเคอง เปนอนตรายตอระบบทางเดนอาหาร” คดเปนรอยละ 95.8 รองลงมาคอ “อาหารปงยางทไหมเกรยม เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง ไมควรกน เพราะมสารกอมะเรง” “อาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ลกอมหลากส ไกยางใสส ควรหลกเลยง เพราะอาจใชสทหามใช ท าใหไดรบอนตรายจากโลหะหนกในสทผสมนน” และ “หากนกเรยนไดรบอนตรายจากการกนผลตภณฑอาหาร หรอไดรบผลตภณฑ ทไมไดคณภาพตามทโฆษณา นกเรยนสามารถปกปองสทธของตนเอง โดยการรองเรยนไปยงหนวยงานทเกยวของ” คดเปนรอยละ 91.6 สวนนกเรยนกลมควบคม มความรฯ ในระดบดมาก อนดบแรกคอ “อาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ลกอมหลากส ไกยางใสส ควรหลกเลยง เพราะอาจใชสทหามใช ท าใหไดรบอนตรายจากโลหะหนกในสทผสมนน” คดเปนรอยละ 93.1 รองลงมาคอ “หากนกเรยนไดรบอนตรายจากการกนผลตภณฑอาหาร หรอไดรบผลตภณฑ ทไมไดคณภาพตามทโฆษณา นกเรยนสามารถปกปองสทธของตนเอง โดยการรองเรยนไปยงหนวยงานทเกยวของ” คดเปนรอยละ 88.5

หมายเหต เกณฑการประเมนความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย ตอบถกตองรอยละ 80 ขนไป หมายถง มความรฯ ในระดบดมาก ตอบถกตองรอยละ 70 - 79 หมายถง มความรฯ ในระดบด ตอบถกตองรอยละ 60 - 69 หมายถง มความรฯ ในระดบพอใช ตอบถกตองรอยละ 50 – 59 หมายถง มความรฯ ในระดบผานเกณฑ ตอบถกตองต ากวารอยละ 50 หมายถง มความรฯ ในระดบต ากวาเกณฑ

72

ตารางท 24 การเปรยบเทยบความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

นกเรยน การทดสอบ จ านวน (N) X SD. t P

กลมทดลอง กอนการทดลอง 95 6.21 1.52

1.743 0.085 หลงการทดลอง 95 6.49 1.36

กลมควบคม กอนการทดลอง 87 6.21 1.23

-1.555 0.124 หลงการทดลอง 87 5.94 1.33

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 24 พบวา นกเรยนกลมทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) มความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย กอนและหลงการทดลอง แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ นกเรยนกลมทดลองมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน (X = 6.21 , SD. = 1.52 และ X = 6.49, SD. = 1.36 ตามล าดบ) และพบเชนเดยวกนวา นกเรยนกลมควบคมกอนและหลงการทดลองมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ นกเรยนกลมควบคมมความรเกยวกบการบรโภคอาหารกอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน (X = 6.21 , SD. = 1.23 และ X = 5.94, SD. = 1.33 ตามล าดบ)

ตารางท 25 การเปรยบเทยบความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยระหวางนกเรยนกลมทดลองกบ

นกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) X SD. t p

กอนการทดลอง กลมทดลอง 95 6.21 1.52

-.038 0.970 กลมควบคม 87 6.21 1.23

รวม 182

หลงการทดลอง กลมทดลอง 95 6.49 1.36

2.755** 0.006 กลมควบคม 87 5.94 1.33

รวม 182 *p< .05, **p<.01

จากตารางท 25 พบวา กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X = 6.21 , SD. = 1.52 และ X = 6.21, SD. = 1.23 ตามล าดบ)

73

หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคม (X = 6.49, SD. = 1.36 และ X = 5.94 , SD. = 1.33 ตามล าดบ)

ตารางท 26 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหาร

ไมปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน

X SD. ผลการประเมน

1. ถานกเรยนไมอานฉลากโภชนาการอาจจะมโอกาสเสยงทจะไดรบสารอาหารบางอยาง เชน โซเดยม ไขมน พลงงานเกนกวาความตองการของรางกาย

4.67 0.62 มากทสด 4.50 0.68 มากทสด

2. การกนอาหารโดยไมอานฉลาก มโอกาสเสยงไดรบอาหารหมดอาย

4.60 0.60 มากทสด 4.60 0.70 มากทสด

3. การกนขนมกรบกรอบโดยไมอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) มโอกาสเสยงตอการไดรบโซเดยมเกนปรมาณทรางกายควรไดรบในแตละวน

4.57 0.69 มากทสด 4.55 0.60 มากทสด

4. การไมใชประโยชนจากขอมลโภชนาการบนฉลากอาหาร ท าใหมโอกาสเสยงจากการไดรบสารอาหารเกนความตองการของรางกาย

4.48 0.78 มาก 4.53 0.60 มากทสด

5. การกนอาหารทไมไดเกบรกษาตามค าแนะน าบนฉลากเสยงตอการไดรบอนตรายจากการทอาหารนนเสยหรอหมดอายกอนเวลาทระบไวบนฉลาก

4.47 0.64 มาก 4.48 0.62 มาก

6. การกนอาหารพวกปงยาง เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง มโอกาสเสยงทจะเปนโรคมะเรง

4.50 0.74 มากทสด 4.45 0.71 มาก

74

ตารางท 26 (ตอ)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน

X SD. ผลการประเมน

7. การกนอาหารกงส าเรจรป เชน บะหมกงส าเรจรปเปนประจ า มโอกาสเสยงทรางกายจะไดรบโซเดยมเกนความตองการของรางกาย

4.34 0.84 มาก 4.55 0.58 มากทสด

8. การทนกเรยนบอกขอมลการเจบปวยทเกดจากการกนขนมกรบกรอบทไมมฉลากตอเพอน จะชวยลดความเสยงทเพอนจะไดรบอนตราย

4.43 0.88 มาก 4.46 0.76 มาก

รวม 4.50 0.55 มากทสด 4.52 0.47 มากทสด

จากตารางท 26 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการ

รบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย โดยภาพรวมอยในระดบมากทสด (X = 4.50, SD. = 0.55 และ X = 4.52, SD. = 0.47) เมอพจารณาในรายขอพบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรโอกาสเสยงฯ อยในระดบมากทสด อนดบแรกคอ “”ถานกเรยนไมอานฉลากโภชนาการอาจจะมโอกาสเสยงทจะไดรบสารอาหารบางอยาง เชน โซเดยม ไขมน พลงงานเกนกวาความตองการของรางกาย” รองลงมาคอ “การกนอาหารโดยไมอานฉลาก มโอกาสเสยงไดรบอาหารหมดอาย” ระดบมากอนดบแรก คอ “การไมใชประโยชนจากขอมลโภชนาการบนฉลากอาหาร ท าใหมโอกาสเสยงจากการไดรบสารอาหารเกนความตองการของรางกาย” รองลงมาคอ “การกนอาหารทไมไดเกบรกษาตามค าแนะน าบนฉลากเสยงตอการไดรบอนตรายจากการทอาหารนนเสยหรอหมดอายกอนเวลาทระบไวบนฉลาก” สวนนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงฯ ในระดบมากทสด อนดบแรกคอ “การกนอาหารโดยไมอานฉลาก มโอกาสเสยงไดรบอาหารหมดอาย” รองลงมาคอ “การกนขนมกรบกรอบโดยไมอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) มโอกาสเสยงตอการไดรบโซเดยมเกนปรมาณทรางกายควรไดรบในแตละวน” และ “การกนอาหารกงส าเรจรป เชน บะหมกงส าเรจรปเปนประจ า มโอกาสเสยงทรางกายจะไดรบโซเดยมเกนความตองการของรางกาย”และในระดบมาก อนดบแรกคอ “การกนอาหารทไมไดเกบรกษาตามค าแนะน าบนฉลากเสยงตอการไดรบอนตรายจากการทอาหารนนเสยหรอหมดอายกอนเวลาทระบไวบนฉลาก” รองลงมาคอ “การทนกเรยนบอกขอมลการเจบปวยทเกดจากการกนขนมกรบกรอบทไมมฉลากตอเพอน จะชวยลดความเสยงทเพอนจะไดรบอนตราย”

ปงยาง เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง มโอกาสเสยงทจะเปน

75

ตารางท 27 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหาร ไมปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน

X SD. ผลการประเมน

1. ถานกเรยนไมอานฉลากโภชนาการอาจจะมโอกาสเสยงทจะไดรบสารอาหารบางอยาง เชน โซเดยม ไขมน พลงงานเกนกวาความตองการของรางกาย

4.65 0.54 มากทสด 4.60 0.55 มากทสด

2. การกนอาหารโดยไมอานฉลาก มโอกาสเสยงไดรบอาหารหมดอาย

4.45 0.82 มาก 4.36 0.73 มาก

3. การกนขนมกรบกรอบโดยไมอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) มโอกาสเสยงตอการไดรบโซเดยมเกนปรมาณทรางกายควรไดรบในแตละวน

4.58 0.57 มากทสด 4.46 0.64 มาก

4. การไมใชประโยชนจากขอมลโภชนาการบนฉลากอาหาร ท าใหมโอกาสเสยงจากการไดรบสารอาหารเกนความตองการของรางกาย

4.56 0.61 มากทสด 4.29 0.71 มาก

5. การกนอาหารทไมไดเกบรกษาตามค าแนะน าบนฉลากเสยงตอการไดรบอนตรายจากการทอาหารนนเสยหรอหมดอายกอนเวลาทระบไวบนฉลาก

4.52 0.68 มากทสด 4.41 0.67 มาก

6. การกนอาหารพวกปงยาง เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง มโอกาสเสยงทจะเปนโรคมะเรง

4.54 0.66 มากทสด 4.32 0.77 มาก

7. การกนอาหารกงส าเรจรป เชน บะหมกงส าเรจรปเปนประจ า มโอกาสเสยงทรางกายจะไดรบโซเดยมเกนความตองการของรางกาย

4.49 0.68 มาก 4.37 0.66 มาก

8. การทนกเรยนบอกขอมลการเจบปวยทเกดจากการกนขนมกรบกรอบทไมมฉลากตอเพอน จะชวยลดความเสยงทเพอนจะไดรบอนตราย

4.44 0.71 มาก 4.23 0.81 มาก

รวม 4.53 0.47 มากทสด 4.38 0.49 มาก

76

จากตารางท 27 พบวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย โดยภาพรวมอยในระดบมากทสด (X = 4.53, SD. = 0.47) สวนนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงฯ ในระดบมาก (X = 4.38, SD. = 0.49) เมอพจารณาในรายขอพบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรโอกาสเสยงฯ ในระดบมากทสด อนดบแรกคอ “ถานกเรยนไมอานฉลากโภชนาการอาจจะมโอกาสเสยงทจะไดรบสารอาหารบางอยาง เชน โซเดยม ไขมน พลงงานเกนกวาความตองการของรางกาย” รองลงมาคอ “การกนขนมกรบกรอบโดยไมอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) มโอกาสเสยงตอการไดรบโซเดยมเกนปรมาณทรางกายควรไดรบในแตละวน” ระดบมาก อนดบแรกคอ “การกนอาหารกงส าเรจรป เชน บะหมกงส าเรจรปเปนประจ า มโอกาสเสยงทรางกายจะไดรบโซเดยมเกนความตองการของรางกาย” รองลงมาคอ “การกนอาหารโดยไมอานฉลาก มโอกาสเสยงไดรบอาหารหมดอาย” สวนนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงฯ ในระดบมากทสด คอ “ถานกเรยนไมอานฉลากโภชนาการอาจจะมโอกาสเสยงทจะไดรบสารอาหารบางอยาง เชน โซเดยม ไขมน พลงงานเกนกวาความตองการของรางกาย” และในระดบมาก อนดบแรกคอ “การกนขนมกรบกรอบโดยไมอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) มโอกาสเสยงตอการไดรบโซเดยมเกนปรมาณทรางกายควรไดรบในแตละวน” รองลงมาคอ “การกนอาหารทไมไดเกบรกษาตามค าแนะน าบนฉลากเสยงตอการไดรบอนตรายจากการทอาหารนนเสยหรอหมดอายกอนเวลาทระบไวบนฉลาก”

หมายเหต เกณฑการประเมน 4.50 - 5.00 หมายถง มการรบรโอกาสเสยงฯ อยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มการรบรโอกาสเสยงฯ อยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มการรบรโอกาสเสยงฯ อยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มการรบรโอกาสเสยงฯ อยในระดบนอย 1.00 –1.49 หมายถง มการรบรโอกาสเสยงฯ อยในระดบนอยทสด

77

ตารางท 28 การเปรยบเทยบการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลองของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

นกเรยน การทดสอบ จ านวน (N) X SD. t p

กลมทดลอง กอนการทดลอง 95 4.50 0.55

0.483 0.630 หลงการทดลอง 95 4.53 0.47

กลมควบคม กอนการทดลอง 87 4.52 0.47

-2.927* 0.004 หลงการทดลอง 87 4.37 0.47

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 28 พบวา นกเรยนกลมทดลอง โดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) มการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย กอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ นกเรยนกลมทดลองมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยกอนและการทดลองไมแตกตางกน (X = 4.50, SD. = 0.55 และ X = 4.53 , SD. = 0.47 )

สวนนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย กอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ นกเรยนกลมควบคมหลงการทดลองมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารนอยกวากอนการทดลอง X = 4.52 ,SD.= 0.47 และ X = 4.37, SD. = 0.47 ตามล าดบ)

ตารางท 29 การเปรยบเทยบการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยระหวางนกเรยน

กลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) X SD. t p

กอนการทดลอง กลมทดลอง 95 4.50 0.55

-.225 0882 กลมควบคม 87 4.52 0.47

รวม 182

หลงการทดลอง กลมทดลอง 95 4.53 0.47

2.083* 0.039 กลมควบคม 87 4.37 0.47

รวม 182 *p< .05, **p<.01

จากตารางท 29 พบวา จากตารางท 2 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยแตกตางกนอยางไมม

78

นยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยไมแตกตางกน (X =4.50, SD. = 0.55 และ X =4.52, SD. = 0.47 ตามล าดบ) หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคม (X = 4.53 , SD. = 0.47 และ X = 4.37, SD. = 0.47 ตามล าดบ)

ตารางท 30 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหาร ไมปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. การไมอานขอมลโภชนาการกอนกนอาหารอาจท าใหไดรบไขมนมากเกนความตองการของรางกายเปนประจ าเกดภาวะไขมนอดตนในหลอดเลอดและหลอดเลอดเลยงหวใจ เปนอนตรายถงชวตได

4.53 0.63 มากทสด 4.33 0.65 มาก

2. การกนอาหารโดยไมอานฉลากอาจท าใหเสยเงนมาก ไมคมกบประโยชนทไดรบ

4.09 0.96 มาก 3.95 0.88 มาก

3. การไมใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร กอนกนอาหารอาจไดรบโซเดยมเกนความตองการของรางกาย ท าใหปวยเปนโรคไตและเกดภาวะไตวายได

4.38 0.72 มาก 4.26 0.75 มาก

4. การไมใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก หวาน มน เคม (ฉลาก GDA) กอนกนอาหาร อาจไดรบน าตาลเกนความตองการของรางกาย ท าใหปวยเปนโรคเบาหวาน เกดภาวะแทรกซอนตาบอดได

4.32 0.89 มาก 4.34 0.72 มาก

5. การดมน าอดลมเปนประจ า อาจท าใหน าหนกเกน หรอเปนโรคอวน เนองจากไดรบน าตาลจ านวนมาก

4.35 0.84 มาก 4.44 0.72 มาก

6. การกนขนมขบเคยวเปนประจ า อาจท าใหเปนโรคอวนได

4.37 0.88 มาก 4.47 0.67 มาก

79

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

7. การกนอาหารกงส าเรจรป เชน บะหมกงส าเรจรปเปนประจ า อาจท าใหขาดสารอาหารทจ าเปนตอการเจรญเตบโตของรางกาย

4.37 0.88 มาก 4.40 0.63 มาก

8. การทนกเรยนเพกเฉยเมอถกผขายเอาเปรยบ จะท าใหผขายไดใจ ไปหลอกลวงคนอนใหไดรบ ความเสยหายไดอกมาก

4.17 1.09 มาก 4.29 0.95 มาก

รวม 4.33 0.60 มาก 4.46 0.52 มาก

จากตารางท 30 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการ

รบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย ในภาพรวมอยในระดบมาก (X = 4.33, SD. = 0.60 และ X = 4.46, SD. = 0.52 ตามล าดบ) เมอพจารณาในรายขอพบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรความรนแรงฯ ในระดบมากเกอบทกรายการ โดยอนดบแรกคอ “การไมใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร กอนกนอาหารอาจไดรบโซเดยมเกนความตองการของรางกาย ท าใหปวยเปนโรคไตและเกดภาวะไตวายได” รองลงมาคอ “การกนขนม ขบเคยวเปนประจ า อาจท าใหเปน โรคอวนได” และ “การกนอาหารกงส าเรจรป เชน บะหมกงส าเรจรปเปนประจ า อาจท าใหขาดสารอาหารทจ าเปนตอการเจรญเตบโตของรางกาย” ระดบมากทสดคอ “การไมอานขอมลโภชนาการกอนกนอาหารอาจท าใหไดรบไขมนมากเกนความตองการของรางกายเปนประจ าเกดภาวะไขมนอดตนในหลอดเลอดและหลอดเลอดเลยงหวใจเปนอนตรายถงชวตได” สวนนกเรยนกลมควบคม มการรบรความรนแรงฯ ในระดบมากทกรายการ โดยอนดบแรก คอ “การกนขนมขบเคยวเปนประจ า อาจท าใหเปนโรคอวนได” รองลงมาคอ “การดมน าอดลมเปนประจ า อาจท าใหน าหนกเกน หรอเปนโรคอวน เนองจากไดรบน าตาลจ านวนมาก”

80

ตารางท 31 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหาร ไมปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. การไมอานขอมลโภชนาการกอนกนอาหารอาจท าใหไดรบไขมนมากเกนความตองการของรางกายเปนประจ าเกดภาวะไขมนอดตนในหลอดเลอดและหลอดเลอดเลยงหวใจ เปนอนตรายถงชวตได

4.47 0.65 มาก 4.38 0.73 มาก

2. การกนอาหารโดยไมอานฉลากอาจท าใหเสยเงนมาก ไมคมกบประโยชนทไดรบ

3.94 1.08 มาก 4.08 0.95 มาก

3. การไมใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร กอนกนอาหารอาจไดรบโซเดยมเกนความตองการของรางกาย ท าใหปวยเปนโรคไตและเกดภาวะไตวายได

4.44 0.72 มาก 4.25 0.76 มาก

4. การไมใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก หวาน มน เคม (ฉลาก GDA) กอนกนอาหาร อาจไดรบน าตาลเกนความตองการของรางกาย ท าใหปวยเปนโรคเบาหวาน เกดภาวะแทรกซอน ตาบอดได

4.49 0.66 มาก 4.18 0.78 มาก

5. การดมน าอดลมเปนประจ า อาจท าใหน าหนกเกน หรอเปนโรคอวน เนองจากไดรบน าตาลจ านวนมาก

4.54 0.68 มากทสด 4.45 0.72 มาก

6. การกนขนมขบเคยวเปนประจ า อาจท าใหเปนโรคอวนได

4.53 0.69 มากทสด 4.44 0.72 มาก

7. การกนอาหารกงส าเรจรป เชน บะหมกงส าเรจรปเปนประจ า อาจท าใหขาดสารอาหารทจ าเปนตอการเจรญเตบโตของรางกาย

4.45 0.83 มาก 4.43 0.70 มาก

8. การทนกเรยนเพกเฉยเมอถกผขายเอาเปรยบ จะท าใหผขายไดใจ ไปหลอกลวงคนอนใหไดรบ ความเสยหายไดอกมาก

4.31 0.96 มาก 4.33 0.84 มาก

รวม 4.39 0.53 มาก 4.31 0.58 มาก

81

จากตารางท 31 พบวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยในภาพรวมอยในระดบมาก (X = 4.39, SD. = 0.53 และ X = 4.31, SD. = 0.58 ตามล าดบ) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรความรนแรงฯ ในระดบ มากทสด อนดบแรกคอ “การดมน าอดลมเปนประจ า อาจท าใหน าหนกเกนหรอเปนโรคอวน เนองจากไดรบน าตาลจ านวนมาก” รองลงมาคอ “การกนขนมขบเคยวเปนประจ า อาจท าใหเปนโรคอวนได” ในระดบมาก อนดบแรกคอ “การไมใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก หวาน มน เคม (ฉลาก GDA) กอนกนอาหาร อาจไดรบน าตาลเกนความตองการของรางกาย ท าใหปวยเปนโรคเบาหวาน เกดภาวะแทรกซอน ตาบอดได” รองลงมาคอ “การไมอานขอมลโภชนาการกอนกนอาหารอาจท าใหไดรบไขมนมากเกนความตองการของรางกายเปนประจ าเกดภาวะไขมนอดตนในหลอดเลอดและหลอดเลอดเลยงหวใจ เปนอนตรายถงชวตได” สวนนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงฯในระดบมากทกขอ อนดบแรกคอ “การดมน าอดลมเปนประจ า อาจท าใหน าหนกเกน หรอเปนโรคอวน เนองจากไดรบน าตาลจ านวนมาก” รองลงมาคอ “การกนขนมขบเคยวเปนประจ า อาจท าใหเปนโรคอวนได”

หมายเหต เกณฑการประเมน 4.50 - 5.00 หมายถง มการรบรความรนแรงฯ อยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มการรบรความรนแรงฯ อยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มการรบรความรนแรงฯ อยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มการรบรความรนแรงฯ อยในระดบนอย 1.00 –1.49 หมายถง มการรบรความรนแรงฯ อยในระดบนอยทสด

ตารางท 32 การเปรยบเทยบการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

นกเรยน การทดสอบ จ านวน (N) X SD. t P

กลมทดลอง กอนการทดลอง 95 4.33 0.53

0.860 0.392 หลงการทดลอง 95 4.39 0.55

กลมควบคม กอนการทดลอง 87 4.46 0.52

-2.373* 0.020 หลงการทดลอง 87 4.31 0.58

*p< .05, **p<.01 จากตารางท 32 พบวา นกเรยนกลมทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster

intervention) มการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย กอนและหลงการทดลอง แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ นกเรยนกลมทดลองมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยกอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน (X = 4.33, SD. = 0.53

82

และ X = 4.39, SD. =0.55 ตามล าดบ) และพบวา นกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย กอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยนอยกวากอนการทดลอง (X = 4.46, SD. = 0.52 และ X = 4.31, SD. =0.58 ตามล าดบ)

ตารางท 33 การเปรยบเทยบการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย ระหวาง

นกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) X SD. t P

กอนการทดลอง กลมทดลอง 95 4.33 0.53 -1.435 0.153 กลมควบคม 87 4.46 0.52

รวม 182 หลงการทดลอง กลมทดลอง 95 4.39 0.55

0.963 0.337 กลมควบคม 87 4.31 0.58 รวม 182

*p< .05, **p<.01 จากตารางท 33 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการ

รบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยไมแตกตางกน (X =4.33, SD. =0.53 และ X = 4.46, SD. =0.52 ตามล าดบ)

หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยไมแตกตางกน

(X = 4.39, SD. = 0.55 และ X = 4.31, SD. = 0.58 ตามล าดบ)

83

ตารางท 34 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม(นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. การอานฉลากอาหารจะท าใหไดรบผลตภณฑทตรงตามความตองการ

4.53 0.66 มากทสด 4.48 0.62 มาก

2. การสงเกตลกษณะทวไปของอาหาร เชน สสนของอาหารกอนกนอาหาร ท าใหลดอนตรายทจะไดรบ จากอาหารทไมปลอดภย

4.47 0.65 มาก 4.52 0.66 มากทสด

3. การอานฉลากกอนซอท าใหไมซออาหารทหมดอาย

4.46 0.66 มาก 4.50 0.58 มากทสด

4. การอานฉลากโภชนาการกอนกนอาหารท าใหเลอกกนอาหารไดเหมาะสมกบโรคทเปนอยเชน โรคอวน โรคเบาหวาน โรคไต โรคหวใจ

4.39 0.88 มาก 4.52 0.64 มากทสด

5. การอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) กอนซอทกครง ท าใหทราบขอมลทางโภชนาการทชวยในการตดสนใจเลอกซออาหาร

4.41 0.83 มาก 4.48 0.66 มาก

6. ขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ชวยใหนกเรยนค านวณปรมาณน าตาล เกลอ หรอพลงงาน ทไดจากการกนได

4.41 0.75 มาก 4.55 0.66 มากทสด

7. การควบคมการกนอยางเหมาะสมและการออกก าลงกายสม าเสมอ ท าใหรางกายแขงแรง

4.40 0.80 มาก 4.52 0.68 มากทสด

8. การปกปองสทธเมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารจะท าใหผผลต / ผขายระมดระวงในการผลตและจ าหนายสนคาทมคณภาพมากขน

4.41 0.83 มาก 4.54 0.58 มากทสด

รวม 4.44 0.59 มาก 4.51 0.48 มากทสด

84

จากตารางท 34 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบมาก (X =4.44, SD. =0.59) นกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภย โดยภาพรวมอยในระดบมากทสด ( X =4.51, SD. = 0.48) เมอพจารณาในรายขอพบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรประโยชนฯ ในระดบมากเกอบทกรายการ โดยอนดบแรกคอ “การสงเกตลกษณะทวไปของอาหาร เชน สสนของอาหารกอนกนอาหาร ท าใหลดอนตรายทจะไดรบ จากอาหารทไมปลอดภย” รองลงมาคอ “การอานฉลากอาหารจะท าใหไดรบผลตภณฑทตรงตามความตองการ” นกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนฯ ในระดบมากทสด อนดบแรกคอ “ขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ชวยใหนกเรยนค านวณปรมาณน าตาล เกลอ หรอพลงงานทไดจากการกนได” รองลงมาคอ “การปกปองสทธเมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารจะท าใหผผลต / ผขายระมดระวงในการผลตและจ าหนายสนคาทมคณภาพมากขน” สวนการรบรประโยชนฯ ในระดบมาก อนดบแรก คอ “การอานฉลากอาหารจะท าใหไดรบผลตภณฑทตรงตามความตองการ” และ “การอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) กอนซอทกครง ท าใหทราบขอมลทางโภชนาการทชวยในการตดสนใจเลอกซออาหาร”

85

ตารางท 35 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม(นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. การอานฉลากอาหารจะท าใหไดรบผลตภณฑทตรงตามความตองการ

4.56 0.69 มากทสด 4.63 0.65 มากทสด

2. การสงเกตลกษณะทวไปของอาหาร เชน สสนของอาหารกอนกนอาหาร ท าใหลดอนตรายทจะไดรบ จากอาหารทไมปลอดภย

4.45 0.69 มาก 4.55 0.69 มากทสด

3. การอานฉลากกอนซอท าใหไมซออาหารทหมดอาย

4.48 0.75 มาก 4.48 0.64 มาก

4. การอานฉลากโภชนาการกอนกนอาหารท าใหเลอกกนอาหารไดเหมาะสมกบโรคทเปนอยเชน โรคอวน โรคเบาหวาน โรคไต โรคหวใจ

4.53 0.74 มากทสด 4.50 0.66 มากทสด

5. การอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) กอนซอทกครง ท าใหทราบขอมลทางโภชนาการทชวยในการตดสนใจเลอกซออาหาร

4.56 0.64 มากทสด 4.53 0.64 มากทสด

6. ขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ชวยใหนกเรยนค านวณปรมาณน าตาล เกลอ หรอพลงงาน ทไดจากการกนได

4.46 0.78 มาก 4.55 0.62 มากทสด

7. การควบคมการกนอยางเหมาะสมและการออกก าลงกายสม าเสมอ ท าใหรางกายแขงแรง

4.53 0.69 มากทสด 4.56 0.64 มากทสด

8. การปกปองสทธเมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารจะท าใหผผลต / ผขายระมดระวงในการผลตและจ าหนายสนคาทมคณภาพมากขน

4.46 0.78 มาก 4.59 0.65 มากทสด

รวม 4.50 0.54 มากทสด 4.54 0.48 มากทสด

86

จากตารางท 35 พบวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภย โดยภาพรวมอยในระดบมากทสด (X = 4.50, SD. = 0.54 และ X = 4.54, SD. = 0.48) เมอพจารณาในรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรประโยชนฯ ในระดบมากทสด โดยอนดบแรกคอ “การอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) กอนซอทกครง ท าใหทราบขอมลทางโภชนาการทชวยในการตดสนใจเลอกซออาหาร” และ “การอานฉลากอาหารจะท าใหไดรบผลตภณฑทตรงตามความตองการ” รองลงมาคอ “การอานฉลากโภชนาการกอนกนอาหารท าใหเลอกกนอาหารไดเหมาะสมกบโรคทเปนอยเชน โรคอวน โรคเบาหวาน โรคไต โรคหวใจ” และ “การควบคมการกนอยางเหมาะสมและการออกก าลงกายสม าเสมอ ท าใหรางกายแขงแรง” ระดบมาก อนดบแรกคอ “การอานฉลากกอนซอท าใหไมซออาหารทหมดอาย” รองลงมาคอ “ขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ชวยใหนกเรยนค านวณปรมาณน าตาล เกลอ หรอพลงงานทไดจากการกนได” และ “การปกปองสทธเมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารจะท าใหผผลต / ผขายระมดระวงในการผลตและจ าหนายสนคาทมคณภาพมากขน” สวนนกเรยนกลมควบคม มการรบรประโยชนฯ ในระดบมากทสด อนดบแรกคอ “การอานฉลากอาหารจะท าใหไดรบผลตภณฑทตรงตามความตองการ” รองลงมาคอ “การปกปองสทธเมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารจะท าใหผผลต /ผขายระมดระวงในการผลตและจ าหนายสนคาทมคณภาพมากขน” ในระดบมาก คอ “การอานฉลากกอนซอท าใหไมซออาหารทหมดอาย”

หมายเหต เกณฑการประเมน 4.50 - 5.00 หมายถง มการรบรประโยชนฯ อยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มการรบรประโยชนฯ อยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มการรบรประโยชนฯ อยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มการรบรประโยชนฯ อยในระดบนอย 1.00 –1.49 หมายถง มการรบรประโยชนฯ อยในระดบนอยทสด

ตารางท 36 การเปรยบเทยบการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

นกเรยน การทดสอบ จ านวน (N) X SD. t P

กลมทดลอง กอนการทดลอง 95 4.44 0.59

0.852 0.396 หลงการทดลอง 95 4.50 0.54

กลมควบคม กอนการทดลอง 87 4.51 0.48

0.693 0.490 หลงการทดลอง 87 4.54 0.48

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 36 พบวา นกเรยนกลมทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) มการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนและหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมการ

87

รบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X = 4.44 , SD.=0.59 และ X = 4.50 , SD. =0.54 ตามล าดบ) และพบเชนเดยวกนวา นกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภย กอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ นกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน (X = 4.51 , SD. =0.48 และ X = 4.54 , SD. =0.48 ตามล าดบ)

ตารางท 37 การเปรยบเทยบการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) X SD. t P

กอนการทดลอง กลมทดลอง 95 4.44 0.59 -0.869 0.386 กลมควบคม 87 4.51 0.48

รวม 182 หลงการทดลอง กลมทดลอง 95 4.50 0.54

-0.575 0.565 กลมควบคม 87 4.54 0.48 รวม 182

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 37 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X = 4.44 , SD. = 0.59 และ X = 4.51 , SD. = 0.48 ตามล าดบ)

หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X =4.50, SD. = 0.54 และ X =4.54, SD. = 0.48 ตามล าดบ)

88

ตารางท 38 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. การอานฉลากอาหาร ท าใหตองเสยเวลาในการเลอกซออาหาร

2.63 1.40 ปานกลาง 2.08 1.10 นอย

2. การอานฉลากโภชนาการกอนซออาหารท าใหถกมองวาเปนคนเรองมาก

2.45 1.37 นอย 1.98 1.00 นอย

3. บอยครงทนกเรยนเรงรบจงไมมเวลาเพยงพอทจะอานขอมลบนฉลาก หวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของ ขนมขบเคยวกอนซอ

2.98 1.28 ปานกลาง 3.16 1.22 ปานกลาง

4. การใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร เปนเรองทยงยากในการน าไปใชในชวตจรง

2.54 1.31 ปานกลาง 2.01 1.09 นอย

5. การหาซออาหารทปลอดภยมากนเปนเรองท าไดยาก เพราะไมมขายรอบ ๆ โรงเรยน หรอแถวบาน

2.68 1.26 ปานกลาง 2.53 1.23 ปานกลาง

6. การหลกเลยงไมกนบะหมกงส าเรจรป เปนสงทท าไดล าบาก เพราะอาหารดงกลาว ราคาถก กนไดรวดเรว และรสชาตอรอย

2.75 1.32 ปานกลาง 2.71 1.20 ปานกลาง

7. การรองเรยนเพอปกปองสทธของตนเอง เมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารเปนเรองยงยาก

2.46 1.27 นอย 2.44 1.13 นอย

8. แมนกเรยนทราบถงโทษของการดมน าอดลม แตจะใหเลกดมเปนเรองล าบาก เพราะตดใจในรสชาต

2.69 1.30 ปานกลาง 2.51 1.16 ปานกลาง

รวม 2.69 1.07 ปานกลาง 2.43 0.92 นอย

89

จากตารางท 38 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองมการอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง (X =2.69, SD. = 1.07) นกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย ในภาพรวมอยในระดบนอย ( X = 2.43, SD. =0.92 ตามล าดบ) เมอพจารณาในรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคฯในระดบปานกลาง อนดบแรกคอ “บอยครงทนกเรยนเรงรบจงไมมเวลาเพยงพอทจะอานขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของขนมขบเคยวกอนซอ” รองลงมาคอ “การหลกเลยงไมกนบะหมกงส าเรจรป เปนสงทท าไดล าบาก เพราะอาหารดงกลาว ราคาถก กนไดรวดเรว และรสชาตอรอย” ในระดบนอย อนดบแรกคอ “การรองเรยนเพอปกปองสทธของตนเอง เมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารเปนเรองยงยาก” รองลงมาคอ “การอานฉลากโภชนาการกอนซออาหารท าใหถกมองวาเปนคนเรองมาก” สวนนกเรยนกลมควบคม มการรบรอปสรรคฯ ในระดบปานกลางอนดบแรกคอ “บอยครงทนกเรยนเรงรบจงไมมเวลาเพยงพอทจะอานขอมลบนฉลาก หวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของขนมขบเคยวกอนซอ” รองลงมาคอ “การหลกเลยงไมกนบะหมกงส าเรจรป เปนสงทท าไดล าบาก เพราะอาหารดงกลาว ราคาถก กนไดรวดเรว และรสชาตอรอย” ในระดบนอย อนดบแรกคอ “การรองเรยนเพอปกปองสทธของตนเอง เมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารเปนเรองยงยาก” รองลงมาคอ “การใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร เปนเรองทยงยากในการน าไปใชในชวตจรง”

90

ตารางท 39 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. การอานฉลากอาหาร ท าใหตองเสยเวลาในการเลอกซออาหาร

2.04 1.16 นอย 2.43 1.34 นอย

2. การอานฉลากโภชนาการกอนซออาหารท าใหถกมองวาเปนคนเรองมาก

2.07 1.19 นอย 2.34 1.27 นอย

3. บอยครงทนกเรยนเรงรบจงไมมเวลาเพยงพอทจะอานขอมลบนฉลาก หวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของ ขนมขบเคยวกอนซอ

2.96 1.29 ปานกลาง 3.05 1.16 ปานกลาง

4. การใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร เปนเรองทยงยากในการน าไปใชในชวตจรง

2.23 1.23 นอย 2.49 1.25 นอย

5. การหาซออาหารทปลอดภยมากนเปนเรองท าไดยาก เพราะไมมขายรอบ ๆ โรงเรยน หรอแถวบาน

2.42 1.26 นอย 2.87 1.31 ปานกลาง

6. การหลกเลยงไมกนบะหมกงส าเรจรป เปนสงทท าไดล าบาก เพราะอาหารดงกลาว ราคาถก กนไดรวดเรว และรสชาตอรอย

2.55 1.34 ปานกลาง 2.78 1.34 ปานกลาง

7. การรองเรยนเพอปกปองสทธของตนเอง เมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารเปนเรองยงยาก

2.21 1.20 นอย 2.61 1.26 ปานกลาง

8. แมนกเรยนทราบถงโทษของการดมน าอดลม แตจะใหเลกดมเปนเรองล าบาก เพราะตดใจในรสชาต

2.37 1.23 นอย 2.84 1.27 ปานกลาง

รวม 2.35 1.04 นอย 2.67 1.09 ปานกลาง

จากตารางท 39 พบวา หลงการทดลอง โดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบนอย (X = 2.35, SD. = 1.04) สวนนกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคฯในระดบปานกลาง

91

(X = 2.67, SD. = 1.09) เมอพจารณาในรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคฯ ในระดบปานกลาง อนดบแรกคอ“บอยครง ทนกเรยนเรงรบจงไมมเวลาเพยงพอทจะอานขอมลบนฉลาก หวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของขนมขบเคยวกอนซอ” รองลงมาคอ “การหลกเลยงไมกนบะหมกงส าเรจรป เปนสงทท าไดล าบาก เพราะอาหารดงกลาว ราคาถก กนไดรวดเรว และรสชาตอรอย” ในระดบนอย อนดบแรก คอ “การหาซออาหารทปลอดภยมากนเปนเรองท าไดยาก เพราะไมมขายรอบ ๆ โรงเรยน หรอแถวบาน” รองลงมาคอ “แมนกเรยนทราบถงโทษของการดมน าอดลม แตจะใหเลกดมเปนเรองล าบาก เพราะตดใจในรสชาต” สวนนกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคฯในระดบปานกลาง อนดบแรกคอ “บอยครงทนกเรยนเรงรบจงไมมเวลาเพยงพอทจะอานขอมลบนฉลาก หวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของขนมขบเคยวกอนซอ” รองลงมาคอ “การหาซออาหารทปลอดภยมากนเปนเรองท าไดยาก เพราะไมมขายรอบ ๆ โรงเรยน หรอแถวบาน” และในระดบนอย อนดบแรกคอ “การใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร เปนเรองทยงยากในการน าไปใชในชวตจรง” รองลงมาคอ “การอานฉลากอาหาร ท าใหตองเสยเวลาในการเลอกซออาหาร”

หมายเหต เกณฑการประเมน 4.50 - 5.00 หมายถง มการรบรอปสรรคฯ อยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มการรบรอปสรรคฯ อยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มการรบรอปสรรคฯ อยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มการรบรอปสรรคฯ อยในระดบนอย 1.00 –1.49 หมายถง มการรบรอปสรรคฯ อยในระดบนอยทสด

ตารางท 40 การเปรยบเทยบการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

นกเรยน การทดสอบ จ านวน (N) X SD. t P

กลมทดลอง กอนการทดลอง 95 2.69 1.07 -2.908* 0.005 หลงการทดลอง 95 2.35 1.04

กลมควบคม กอนการทดลอง 87 2.43 0.92

1.992 0.050 หลงการทดลอง 87 2.67 1.10

*p< .05, **p<.01 จากตารางท 40 พบวา นกเรยนกลมทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster

intervention) มการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยนอยกวากอนการทดลอง (X = 2.69 , SD. 1.07 และ X = 2.35, SD. = 1.04 ตามล าดบ)

92

สวนนกเรยนกลมควบคม มการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ นกเรยนกลมควบคมมการ รบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน (X = 2.43, SD. = 0.92 และ X = 2.67, SD. = 1.10 ตามล าดบ)

ตารางท 41 การเปรยบเทยบการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย ระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) X SD. t P

กอนการทดลอง กลมทดลอง 95 2.69 1.07 1.789 0.075 กลมควบคม 87 2.43 0.92

รวม 182 หลงการทดลอง กลมทดลอง 95 2.35 1.04

-2.018* 0.045 กลมควบคม 87 2.67 1.09 รวม 182

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 41 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X =2.69, SD. =1.07 และ X =2.43 , SD. =0.92 ตามล าดบ)

หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคฯ แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยนอยกวากลมควบคม (X = 2.35 , SD. = 1.04 และ X = 2.67 , SD. = 1.09 ตามล าดบ)

93

ตารางท 42 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. นกเรยนไดรบค าแนะน าเรองการเลอกซอ และเลอกกนอาหารจาก เพอน อย.นอย ในโรงเรยน

4.42 0.64 มาก 4.37 0.64 มาก

2. การรณรงคของ อย. ตามสอตางๆ ท าใหนกเรยนอานฉลากกอนซออาหารมากน

4.46 0.64 มาก 4.44 0.65 มาก

3. ค าแนะน าจากเจาหนาทสาธารณสข อสม. ท าใหนกเรยนอานขอมลบนฉลากผลตภณฑอาหารทกครงกอนกน

4.28 0.74 มาก 4.41 0.63 มาก

4. เมอเหนอาการของผปวยทเกดจากการกนมากเกนความจ าเปนของรางกาย ท าใหนกเรยนเหนความส าคญของการอานฉลากกอนเลอกซอ

4.36 0.74 มาก 4.41 0.72 มาก

5. ผปกครองแนะน าใหนกเรยนสงเกตสสนของอาหาร และหลกเลยงการบรโภค หากสสนของอาหารสดใสผดธรรมชาต

4.38 0.80 มาก 4.35 0.71 มาก

6. การรณรงคเรองการอานฉลากเปนแรงจงใจใหนกเรยนอานและใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร

4.34 0.88 มาก 4.47 0.62 มาก

7. ครผสอนไดแนะน านกเรยนและเพอนๆ ในหองเรยนใหเลอกดมน าเปลาเมอรสกกระหายแทนการซอน าอดลมมาดม

4.38 0.85 มาก 4.43 0.65 มาก

8. การรองเรยนทางสอออนไลนท าใหมความสะดวกในการปกปองสทธจากการถก เอารดเอาเปรยบจากการบรโภค

4.27 0.86 มาก 4.34 0.74 มาก

รวม 4.37 0.61 มาก 4.38 0.54 มาก

94

จากตารางท 42 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมม สงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภย ในภาพรวมอยในระดบมาก (X =4.37, SD. = 0.61 และ X =4.38, SD. = 0.54 ตามล าดบ) เมอพจารณาในรายขอพบวา นกเรยนกลมทดลองมสงชกน าสการปฏบตฯ อยในระดบมาก อนดบแรกคอ “การรณรงคของ อย. ตามสอตางๆ ท าใหนกเรยนอานฉลากกอนซออาหารมากน” รองลงมาคอ “นกเรยนไดรบค าแนะน าเรองการเลอกซอ และเลอกกนอาหารจาก เพอน อย.นอย ในโรงเรยน” สวนนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการ ปฏบตฯ ในระดบมาก อนดบแรกคอ “การรณรงคเรองการอานฉลากเปนแรงจงใจใหนกเรยนอานและใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร” รองลงมาคอ “การรณรงคของ อย. ตามสอตางๆ ท าใหนกเรยนอานฉลากกอนซออาหารมากน”

ตารางท 43 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. นกเรยนไดรบค าแนะน าเรองการเลอกซอ และเลอกกนอาหารจาก เพอน อย.นอย ในโรงเรยน

4.41 0.59 มาก 4.44 0.65 มาก

2. การรณรงคของ อย. ตามสอตางๆ ท าใหนกเรยนอานฉลากกอนซออาหารมากน

4.51 0.65 มากทสด 4.45 0.66 มาก

3. ค าแนะน าจากเจาหนาทสาธารณสข อสม. ท าใหนกเรยนอานขอมลบนฉลากผลตภณฑอาหารทกครงกอนกน

4.41 0.71 มาก 4.30 0.70 มาก

4. เมอเหนอาการของผปวยทเกดจากการกนมากเกนความจ าเปนของรางกาย ท าใหนกเรยนเหนความส าคญของการอานฉลากกอนเลอกซอ

4.44 0.68 มาก 4.48 0.68 มาก

5. ผปกครองแนะน าใหนกเรยนสงเกตสสนของอาหาร และหลกเลยงการบรโภค หากสสนของอาหารสดใสผดธรรมชาต

4.51 0.71 มากทสด 4.49 0.64 มาก

6. การรณรงคเรองการอานฉลากเปนแรงจงใจใหนกเรยนอานและใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร

4.47 0.75 มาก 4.43 0.70 มาก

95

ตารางท 43 (ตอ)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

7. ครผสอนไดแนะน านกเรยนและเพอนๆ ในหองเรยนใหเลอกดมน าเปลาเมอรสกกระหายแทนการซอน าอดลมมาดม

4.48 0.75 มาก 4.40 0.75 มาก

8. การรองเรยนทางสอออนไลนท าใหมความสะดวกในการปกปองสทธจากการถกเอารดเอาเปรยบจากการบรโภค

4.53 0.58 มากทสด 4.34 0.76 มาก

รวม 4.47 0.53 มาก 4.41 0.53 มาก

จากตารางท 43 พบวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster

intervention) นกเรยนกลมทดลองมสงชกน าสการการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยในภาพรวมอยในระดบมาก (X = 4.47, SD. = 0.53) นกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตฯ ในระดบมาก (X = 4.41, SD. = 0.53) เมอพจารณาในรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมสงชกน าสการปฏบตฯ ในระดบมากทสด อนดบแรกคอ “การรองเรยนทางสอออนไลนท าใหมความสะดวกในการปกปองสทธจากการถกเอารดเอาเปรยบจากการบรโภค” รองลงมาคอ “การรณรงคของ อย. ตามสอตางๆ ท าใหนกเรยนอานฉลากกอนซออาหารมากน” และ “ผปกครองแนะน าใหนกเรยนสงเกตสสนของอาหาร และหลกเลยงการบรโภค หากสสนของอาหารสดใสผดธรรมชาต” ในระดบมาก อนดบแรกคอ “ครผสอนไดแนะน านกเรยนและเพอนๆ ในหองเรยนใหเลอกดมน าเปลาเมอรสกกระหายแทนการซอน าอดลมมาดม” รองลงมาคอ “การรณรงคเรองการอานฉลากเปนแรงจงใจใหนกเรยนอานและใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร” สวนนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตฯ ในระดบมากอนดบแรกคอ “ผปกครองแนะน าใหนกเรยนสงเกตสสนของอาหาร และหลกเลยงการบรโภค หากสสนของอาหารสดใสผดธรรมชาต” รองลงมาคอ “เมอเหนอาการของผปวยทเกดจากการกนมากเกนความจ าเปนของรางกาย ท าใหนกเรยนเหนความส าคญของการอานฉลากกอนเลอกซอ”

หมายเหต เกณฑการประเมน 4.50 - 5.00 หมายถง มสงชกน าสการปฏบตฯ อยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มสงชกน าสการปฏบตฯ อยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มสงชกน าสการปฏบตฯ อยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มสงชกน าสการปฏบตฯ อยในระดบนอย 1.00 –1.49 หมายถง มสงชกน าสการปฏบตฯ อยในระดบนอยทสด

96

ตารางท 44 การเปรยบเทยบสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

นกเรยน การทดสอบ จ านวน (N) X SD. t P

กลมทดลอง กอนการทดลอง 95 4.37 0.61

1.503 0.136 หลงการทดลอง 95 4.47 0.53

กลมควบคม กอนการทดลอง 87 4.38 0.54

0.520 0.604 หลงการทดลอง 87 4.41 0.53

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 44 พบวา นกเรยนกลมทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) มสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนและหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลอง มสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X =4.37, SD. = 0.61 และ X =4.47, SD. = 0.53 ตามล าดบ) และพบเชนเดยวกนวา นกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภย กอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนและหลงการทดลองนกเรยนกลมควบคม มสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X =4.38, SD. = 0.54 และ X = 4.41, SD. = 0.53 ตามล าดบ)

ตารางท 45 การเปรยบเทยบสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) X SD. t P

กอนการทดลอง กลมทดลอง 95 4.37 0.61 -.147 0.883 กลมควบคม 87 4.38 0.54

รวม 182 หลงการทดลอง กลมทดลอง 95 4.47 0.53

0.674 0.501 กลมควบคม 87 4.41 0.57 รวม 182

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 6 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นน

97

คอ กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X =4.37, SD. =0.61 และ X =4.38, SD. =0.54 ตามล าดบ)

หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X = 4.47, SD. = 0.53 และ X = 4.41, SD. = 0.53 ตามล าดบ)

ตารางท 46 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม(นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. นกเรยนมนใจวา นกเรยนจะอานฉลากอาหารกอนซอทกครง

4.11 0.77 มาก 3.91 0.88 มาก

2. นกเรยนมความเชอมนวา นกเรยนสามารถท าความเขาใจขอมลทปรากฏบนฉลากอาหารได

4.34 0.70 มาก 4.29 0.73 มาก

3. เมอมคนน าขนมขบเคยวมาแจกฟร นกเรยนมนใจวาจะอานฉลากอาหารนนกอนกนเพอความปลอดภยในการกนอาหาร

4.09 0.83 มาก 4.14 0.88 มาก

4. แมวานกเรยนจะเรงรบขนาดไหน นกเรยนกมนใจวาจะไมซอขนมขบเคยวมากนโดยเดดขาด ถาหากยงไมไดอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

4.16 0.82 มาก 4.03 0.79 มาก

5. นกเรยนมความเชอมนวา นกเรยนสามารถทจะเปนเดกหรอเยาวชนทเปนแบบอยางทดในการอานและใชประโยชนจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

4.28 0.87 มาก 4.35 0.69 มาก

6. นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหารเพอการตดสนใจในการกนอาหารได

4.28 0.75 มาก 4.34 0.69 มาก

7. นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถค านวณปรมาณสารอาหารของ ขนมขบเคยวจากขอมลบนฉลากโภชนาการเพอใหเกดประโยชนตอรางกาย

4.27 0.76 มาก 4.28 4.74 มาก

98

ตารางท 46 (ตอ)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

8. นกเรยนเชอมนวา การปกปองสทธของตนเองจากการกนอาหารทอนตรายตอสขภาพจะเปนประโยชนตอตนเองและสวนรวม ถงแมการรองเรยนจะมหลายขนตอน

4.24 0.85 มาก 4.29 0.73 มาก

9. นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถแจงผใหญใหทราบ หากมรานคาเอาขนมขบเคยวทไมม อย. หรอไมปลอดภย มาจ าหนาย เพอผใหญจะไดหามการจ าหนายอาหารนน

4.28 0.83 มาก 4.20 0.77 มาก

รวม 4.22 0.62 มาก 4.19 0.59 มาก

จากตารางท 46 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยในภาพรวมอยในระดบมาก (X = 4.22, SD. = 0.62 และ X =4.19, SD. = 0.59 ตามล าดบ) เมอพจารณาในรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมความเชอมนในความสามารถตนเองฯ ในระดบมาก อนดบแรกคอ “นกเรยน มความเชอมนวา นกเรยนสามารถท าความเขาใจขอมลทปรากฏบนฉลากอาหารได” รองลงมาคอ “นกเรยนมความเชอมนวา นกเรยนสามารถทจะเปนเดกหรอเยาวชนทเปนแบบอยางทดในการอานและใชประโยชนจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)”, “นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหารเพอการตดสนใจในการกนอาหารได” และ “นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถแจงผใหญใหทราบ หากมรานคาเอาขนมขบเคยวทไมม อย. หรอไมปลอดภย มาจ าหนาย เพอผใหญจะไดหามการจ าหนายอาหารนน” สวนนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถของตนเองฯ ในระดบมากอนดบแรกคอ “นกเรยนมความเชอมนวา นกเรยนสามารถทจะเปนเดกหรอเยาวชนทเปนแบบอยางทดในการอานและใชประโยชนจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)” รองลงมาคอ “นกเรยนมความเชอมนวา นกเรยนสามารถใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหารเพอการตดสนใจในการกนอาหารได”

99

ตารางท 47 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. นกเรยนมนใจวา นกเรยนจะอานฉลากอาหารกอนซอทกครง

4.04 0.69 มาก 3.98 0.80 มาก

2. นกเรยนมความเชอมนวา นกเรยนสามารถท าความเขาใจขอมลทปรากฏบนฉลากอาหารได

4.35 0.72 มาก 4.29 0.68 มาก

3. เมอมคนน าขนมขบเคยวมาแจกฟร นกเรยนมนใจวาจะอานฉลากอาหารนนกอนกนเพอความปลอดภยในการกนอาหาร

4.37 0.71 มาก 4.31 0.76 มาก

4. แมวานกเรยนจะเรงรบขนาดไหน นกเรยนกมนใจวาจะไมซอขนมขบเคยวมากนโดยเดดขาด ถาหากยงไมไดอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

4.20 0.79 มาก 4.02 0.71 มาก

5. นกเรยนมความเชอมนวา นกเรยนสามารถทจะเปนเดกหรอเยาวชนทเปนแบบอยางทดในการอานและใชประโยชนจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

4.36 0.81 มาก 4.25 0.75 มาก

6. นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหารเพอการตดสนใจในการกนอาหารได

4.42 0.69 มาก 4.32 0.73 มาก

7. นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถค านวณปรมาณสารอาหารของ ขนมขบเคยวจากขอมลบนฉลากโภชนาการเพอใหเกดประโยชนตอรางกาย

4.33 0.79 มาก 4.16 0.77 มาก

8. นกเรยนเชอมนวา การปกปองสทธของตนเองจากการกนอาหารทอนตรายตอสขภาพจะเปนประโยชนตอตนเองและสวนรวม ถงแมการรองเรยนจะมหลายขนตอน

4.48 0.65 มาก 4.31 0.65 มาก

9. นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถแจงผใหญใหทราบ หากมรานคาเอาขนมขบเคยวทไมม อย. หรอไมปลอดภย มาจ าหนาย เพอผใหญจะไดหามการจ าหนายอาหารนน

4.32 0.74 มาก 4.28 0.77 มาก

รวม 4.32 0.53 มาก 4.21 0.55 มาก

100

จากตารางท 47 พบวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มความเชอในความสามารถตนเอง ในการบรโภคอาหารปลอดภย ในภาพรวมอยในระดบมาก (X =4.32, SD. =0.53 และ X =4.21, SD. =0.55 ตามล าดบ) เมอพจารณาในรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมความเชอมนในความสามารถตนเองฯ ในระดบมาก อนดบแรกคอ “นกเรยนเชอมนวา การปกปองสทธของตนเองจากการกนอาหารทอนตรายตอสขภาพจะเปนประโยชนตอตนเองและสวนรวม ถงแมการรองเรยนจะมหลายขนตอน” รองลงมาคอ “นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหารเพอการตดสนใจในการกนอาหารได” สวนนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองฯในระดบมาก อนดบแรกคอ “นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหารเพอการตดสนใจในการกนอาหารได” รองลงมาคอ “ เมอมคนน าขนมขบเคยวมาแจกฟร นกเรยนมนใจวาจะอานฉลากอาหารนนกอนกนเพอความปลอดภยในการกนอาหาร” และ “นกเรยนเชอมนวา การปกปองสทธของตนเองจากการกนอาหารทอนตรายตอสขภาพจะเปนประโยชนตอตนเองและสวนรวม ถงแมการรองเรยนจะมหลายขนตอน”

หมายเหต เกณฑการประเมน 4.50 - 5.00 หมายถง มความเชอมนในความสามารถตนเองฯ อยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มความเชอมนในความสามารถตนเองฯ อยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มความเชอมนในความสามารถตนเองฯ อยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มความเชอมนในความสามารถตนเองฯ อยในระดบนอย 1.00 –1.49 หมายถง มความเชอมนในความสามารถตนเองฯ อยในระดบนอยทสด

ตารางท 48 การเปรยบเทยบความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย

กอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

นกเรยน การทดสอบ จ านวน (N) X SD. t p

กลมทดลอง กอนการทดลอง 95 4.22 0.62

1.555 0.123 หลงการทดลอง 95 4.32 0.53

กลมควบคม กอนการทดลอง 87 4.19 059

0.321 0.749 หลงการทดลอง 87 4.21 0.55

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 48 พบวา นกเรยนกลมทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) มความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนและหลงการทดลองนกเรยน กลมทดลองมความเชอมนในความสามารถของตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X = 4.22, SD. = 0.62 และ X = 4.32, SD. = 0.53 ตามล าดบ) และพบเชนเดยวกนวา กอนและ

101

หลงการทดลอง นกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองในการมบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนและหลงการทดลอง นกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X = 4.19, SD. = 0.59 และ X = 4.21, SD. = 0.55 ตามล าดบ)

ตารางท 49 การเปรยบเทยบความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย

ระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) X SD. t p

กอนการทดลอง กลมทดลอง 95 4.22 0.62 .367 0.714 กลมควบคม 87 4.19 0.59

รวม 182 หลงการทดลอง กลมทดลอง 95 4.32 0.53

1.396 0.164 กลมควบคม 87 4.21 0.55 รวม 182

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 49 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 นนคอ กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X =4.22, SD. =0.62 และ X =4.19, SD. =0.59 ตามล าดบ)

หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X = 4.32 , SD. = 0.53 และ X = 4.21 , SD. = 0.55 ตามล าดบ)

102

1.3 พฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย

ตารางท 50 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการเลอกบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร) กอนการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน

X SD. ผลการประเมน

1. นกเรยนไมซอขนมขบเคยวทไมมฉลาก 2.87 1.15 มาก 2.60 0.94 ปานกลาง 2. นกเรยนเกบรกษาอาหารตามค าแนะน าทระบ

บนฉลากอาหาร 3.32 0.93 มาก 3.15 0.77 มาก

3. นกเรยนอานฉลากอาหารกอนเลอกซออาหารส าเรจรป เครองดมในภาชนะบรรจทปดสนท

3.32 0.79 มาก 2.93 0.80 มาก

4. นกเรยนกนอาหารมอหลกตามเวลา และไมกนขนมขบเคยวจบจบ

2.95 0.81 มาก 2.89 0.73 มาก

5. นกเรยนอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของขนมขบเคยวกอนเลอกซอ และเลอกกน

3.06 0.89 มาก 2.83 0.80 มาก

6. นกเรยนแบงจ านวนครงในการกนอาหารตามขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

2.98 0.85 มาก 2.77 0.89 ปานกลาง

7. นกเรยนใชประโยชนจากขอมลบนฉลากขนม ขบเคยวมาค านวณหาปรมาณสารอาหารกอนกน

3.00 0.85 มาก 2.82 0.87 มาก

8. กอนซออาหารประเภททอด นกเรยนสงเกตสและลกษณะของน ามนทผขายใชทอดอาหาร

3.16 0.84 มาก 3.14 0.76 มาก

9* นกเรยนกนอาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ไสกรอกใสส ไกยางใสส

2.57 1.12 ปานกลาง 2.69 0.85 ปานกลาง

10. หากนกเรยนพบวา มผขายอาหาร ขนมกรบกรอบ ทเสอมคณภาพ หรอหมดอายนกเรยนจะคนอาหารหรอเปลยนอาหารนนแกผขายตามสทธผบรโภค

3.01 0.96 มาก 2.73 0.91 ปานกลาง

11. หากนกเรยนพบวา ฉลากบนถงหรอซองขนมนนไมถกตอง หรอกนแลวไมเปนผลดตอสขภาพ นกเรยนจะเตอนเพอนไมใหกนขนมนน

3.05 0.87 มาก 3.07 0.86 มาก

12. เมอตองการศกษาขอมลเกยวกบผลตภณฑอาหารเพมเตมนกเรยนคนหาขอมลทางอนเทอรเนต

3.02 0.95 มาก 2.91 0.89 มาก

รวม 3.03 0.54 มาก 2.85 0.53 มาก

*ขอความทางลบ

103

จากตารางท 50 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในภาพรวมอยในระดบมาก (X =3.03, SD. = 0.54 และ X =2.85, SD. =0.53 ตามล าดบ) เมอพจารณาในรายขอพบวา นกเรยนกลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบมาก อนดบแรกคอ “นกเรยนเกบรกษาอาหารตามค าแนะน าทระบบนฉลากอาหาร” และ “นกเรยนอานฉลากอาหารกอนเลอกซออาหารส าเรจรป เครองดมในภาชนะบรรจทปดสนท” รองลงมาคอ “กอนซออาหารประเภททอด นกเรยนสงเกตสและลกษณะของน ามนทผขายใชทอดอาหาร” ในระดบปานกลาง คอ “นกเรยนกนอาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ไสกรอกใสส ไกยางใสส” สวนนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบมาก อนดบแรกคอ “นกเรยนเกบรกษาอาหารตามค าแนะน าทระบบนฉลากอาหาร” รองลงมาคอ “กอนซออาหารประเภททอด นกเรยนสงเกตสและลกษณะของน ามนทผขายใชทอดอาหาร” ในระดบปานกลางอนดบแรกคอ “นกเรยนแบงจ านวนครงในการกนอาหารตามขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)” รองลงมาคอ “หากนกเรยนพบวา มผขายอาหาร ขนมกรบกรอบ ทเสอมคณภาพ หรอหมดอายนกเรยนจะคนอาหารหรอเปลยนอาหารนนแกผขายตามสทธผบรโภค”

104

ตารางท 51 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)หลงการทดลองใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน

X SD. ผลการประเมน

1. นกเรยนไมซอขนมขบเคยวทไมมฉลาก 2.90 1.04 มาก 2.49 0.98 ปานกลาง 2. นกเรยนเกบรกษาอาหารตามค าแนะน าท

ระบบนฉลากอาหาร 3.32 0.71 มาก 3.22 0.81 มาก

3. นกเรยนอานฉลากอาหารกอนเลอกซออาหารส าเรจรป เครองดมในภาชนะบรรจทปดสนท

3.35 0.71 มาก 3.17 0.82 มาก

4. นกเรยนกนอาหารมอหลกตามเวลา และไมกนขนมขบเคยวจบจบ

3.13 0.78 มาก 2.89 0.73 มาก

5. นกเรยนอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของขนมขบเคยวกอนเลอกซอ และเลอกกน

3.22 0.71 มาก 2.95 0.74 มาก

6. นกเรยนแบงจ านวนครงในการกนอาหารตามขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

3.12 0.73 มาก 2.70 0.76 ปานกลาง

7. นกเรยนใชประโยชนจากขอมลบนฉลากขนมขบเคยวมาค านวณหาปรมาณสารอาหารกอนกน

3.00 0.82 มาก 2.77 0.91 ปานกลาง

8. กอนซออาหารประเภททอด นกเรยนสงเกตสและลกษณะของน ามนทผขายใชทอดอาหาร

3.26 0.73 มาก 3.10 0.80 มาก

9* นกเรยนกนอาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ไสกรอกใสส ไกยางใสส

2.47 0.99 ปานกลาง 2.64 0.83 ปานกลาง

10. หากนกเรยนพบวา มผขายอาหาร ขนมกรบกรอบ ทเสอมคณภาพ หรอหมดอายนกเรยนจะคนอาหารหรอเปลยนอาหารนนแกผขายตามสทธผบรโภค

3.02 0.95 มาก 2.78 0.84 ปานกลาง

11. หากนกเรยนพบวา ฉลากบนถงหรอซองขนมนนไมถกตอง หรอกนแลวไมเปนผลดตอสขภาพ นกเรยนจะเตอนเพอนไมใหกนขนมนน

3.31 0.71 มาก 2.97 0.88 มาก

12. เมอตองการศกษาขอมลเกยวกบผลตภณฑอาหารเพมเตมนกเรยนคนหาขอมลทางอนเทอรเนต

3.22 0.77 มาก 3.13 0.85 มาก

รวม 3.08 0.46 มาก 2.90 0.48 มาก

105

จากตารางท 51 พบวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในภาพรวมอยในระดบมาก (X = 3.08, SD. = 0.46 และ X =2.90, SD. = 0.48 ตามล าดบ) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยใน ระดบมาก อนดบแรก คอ “นกเรยนอานฉลากอาหารกอนเลอกซออาหารส าเรจรป เครองดมในภาชนะบรรจทปดสนท” รองลงมาคอ “หากนกเรยนพบวา ฉลากบนถงหรอซองขนมนนไมถกตอง หรอกนแลวไมเปนผลดตอสขภาพ นกเรยนจะเตอนเพอนไมใหกนขนมนน” ในระดบปานกลางคอ “นกเรยนกนอาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ไสกรอกใสส ไกยางใสส” สวนนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบมาก อนดบแรกคอ “นกเรยนเกบรกษาอาหารตามค าแนะน าทระบบนฉลากอาหาร” รองลงมาคอ “นกเรยนอานฉลากอาหารกอนเลอกซออาหารส าเรจรป เครองดมในภาชนะบรรจทปดสนท” ในระดบปานกลาง อนดบแรคอ “หากนกเรยนพบวา มผขายอาหาร ขนมกรบกรอบ ทเสอมคณภาพ หรอหมดอายนกเรยนจะคนอาหารหรอเปลยนอาหารนนแกผขายตามสทธผบรโภค” รองลงมาคอ “นกเรยนใชประโยชนจากขอมลบนฉลากขนมขบเคยวมาค านวณหาปรมาณสารอาหารกอนกน”

หมายเหต เกณฑการประเมน

3.40 - 4.00 หมายถง มพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบมากทสด 2.80 – 3.39 หมายถง มพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบมาก 2.20 – 2.79 หมายถง มพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบปานกลาง 1.60 – 2.19 หมายถง มพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบนอย 1.00 – 1.59 หมายถง มพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบนอยทสด

ตารางท 52 การเปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลองของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

นกเรยน การทดสอบ จ านวน (N) X SD. t p

กลมทดลอง กอนการทดลอง 95 3.00 0.52

1.457 0.148 หลงการทดลอง 95 3.09 0.45

กลมควบคม กอนการทดลอง 87 2.85 0.53

0.769 0.444 หลงการทดลอง 87 2.89 0.49

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 52 พบวา นกเรยนกลมทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) มพฤตกรรมการบรโภคอาหารกอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนและหลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย ไมแตกตางกน (X = 3.00 , SD. = 0.52 และ X = 3.09 , SD. = 0.45 ตามล าดบ)

106

และพบเชนเดยวกนวา กอนและหลงการทดลองนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ นกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน (X = 2.85 , SD. = 0.53 และ X = 2.89 , SD. = 0.49 ตามล าดบ)

ตารางท 53 การเปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยระหวางนกเรยนกลมทดลองกบ

นกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร)

การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) X SD. t p

กอนการทดลอง กลมทดลอง 95 3.00 0.52 1.881 0.072 กลมควบคม 87 2.85 0.53 รวม 182 หลงการทดลอง กลมทดลอง 95 3.09 0.45

2.575* 0.011 กลมควบคม 87 2.89 0.49 รวม 182

*p< .05, **p<.01 จากตารางท 53 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความ

พฤตกรรมการเลอกบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการเลอกบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X =3.00, SD. =0.52 และ X =2.85, SD. =0.53 ตามล าดบ)

หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคม (X = 3.09 , SD. = 0.45 และ X = 2.89 , SD. = 0.49 ตามล าดบ)

ตอนท 2 ผลการขยายผลการใชรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน

จากการทผวจยด าเนนการทดลองขยายผลใชรปแบบการเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

ของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โดยจดกจกรรมการเรยนรออกเปน 2 กลม คอ กลมทดลอง ใชแผนการจดเรยนรจ านวน 6 แผน และแผนการจดกจกรรมเพอพฒนาผเรยน

จ านวน 3 แผน กลมควบคม ใชแผนการจดเรยนรจ านวน 6 แผน (ไมใชแผนการจดกจกรรมเพอพฒนาผเรยน)

ผลการขยายผลการทดลองใชรปแบบในการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน เปนดงน

1.1 ขอมลพนฐานของกลมตวอยาง

ตารางท 54 ความถและรอยละของกลมตวอยาง (นกเรยนกลมการขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามประเภทของกลมตวอยางทใชในการวจย

ประเภทกลมตวอยาง จ านวน รอยละ

กลมทดลอง 154 51.2 กลมควบคม 147 48.8

รวม 301 100.0

จากตารางท 54 พบวา กลมตวอยางทเปนนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มจ านวนใกลเคยงกน คอ นกเรยนกลมทดลอง คดเปนรอยละ 51.2 นกเรยนกลมควบคม คดเปน รอยละ 48.8

108

ตารางท 55 ความถและรอยละของกลมตวอยาง (นกเรยนกลมการขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามโรงเรยน

กลม ชอโรงเรยน จ านวน รอยละ

ทดลอง โรงเรยนหนองทะเลวทยา จงหวดกระบ 31 20.1 โรงเรยนบานแทนวทยา จงหวดชยภม 34 22.1 โรงเรยนบานฉางกาญจนกลวทยา จงหวดระยอง 49 31.8

โรงเรยนสนทรายวทยาคม จงหวดเชยงใหม 40 26.0

รวม 154 100.0 ควบคม โรงเรยนคลองทอมราษฎรรงสรรค จงหวดกระบ 40 27.2

โรงเรยนคอนสวรรค จงหวดชยภม 31 21.1 โรงเรยนช านาญสามคควทยา จงหวดระยอง 39 26.5 โรงเรยนหางดงรฐราษฎรอปถมภ จงหวดเชยงใหม 37 25.2

รวม 147 100.0

จากตารางท 55 พบวา นกเรยนทง 8 โรงเรยน ทเปนกลมทดลองและกลมควบคม มจ านวนระหวางรอยละ 20.1-31.8 ตารางท 56 ความถและรอยละของกลมตวอยาง (นกเรยนกลมการขยายผลการใชรปแบบฯ)

จ าแนกตามลกษณะทางชวสงคม

ตวแปร กลมทดลอง กลมควบคม รวม จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

เพศ ชาย 73 47.4 57 38.8 130 43.2 หญง 81 52.6 90 61.2 171 56.8

รวม 154 100.0 147 100.0 301 100.0 อาย 11 ป 1 0.6 - - 1 0.3

12 ป 61 39.6 68 46.3 129 42.9 13 ป 84 54.5 73 49.7 157 52.2 14 ป 8 5.2 4 2.7 12 4.0 15 ป - - 2 1.4 2 0.7

รวม 154 100.0 147 100.0 301 100.0

109

ตารางท 56 (ตอ)

ตวแปร กลมทดลอง กลมควบคม รวม จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

น าหนก 21-30 กโลกรม 7 4.5 3 2.0 10 3.3 31-40 กโลกรม 43 27.9 44 29.9 87 28.9 41-50 กโลกรม 60 39.0 65 44.2 125 41.5 51-60 กโลกรม 27 17.5 15 10.2 42 14.0 61-70 กโลกรม 10 6.5 12 8.2 22 7.3 71-80 กโลกรม 3 1.9 6 4.1 9 3.0 81-90 กโลกรม 3 1.9 2 1.4 5 1.7 มากกวา 90 กโลกรม 1 0.6 0 0.0 1 0.3

รวม 154 100.0 147 100.0 301 100.0

สวนสง 131-140 เซนตเมตร 8 5.2 2 1.4 10 3.3 141-150 เซนตเมตร 39 25.3 37 25.2 76 25.2

151-160 เซนตเมตร 74 48.1 78 53.1 152 50.5 161-170 เซนตเมตร 32 20.8 26 17.7 58 19.3 171-180 เซนตเมตร 1 0.6 3 2.0 4 1.3 181-190 เซนตเมตร 0 0.0 1 0.7 1 0.3

รวม 154 100.0 147 100.0 301 100.0 ผลการเรยนเฉลย

1.00-2.00 2 1.3 2 1.4 4 1.3 2.01-3.00 24 15.5 34 23.1 58 19.3 3.01-4.00 76 49.4 94 63.9 170 58.5 ไมทราบ 52 33.8 17 11.6 69 22.9

รวม 154 100.0 147 100.0 301 100.0

จากตารางท 56 พบวา นกเรยนทเปนกลมตวอยางทงกลมทดลองและกลมควบคม เปนเพศหญงมากกวาเพศชายเลกนอย คดเปนรอยละ 52.6 และรอยละ 61.2 ตามล าดบ สวนใหญมอาย 13 ป คดเปนรอยละ 54.5 และ 49.7 มน าหนก 41-50 กโลกรม คดเปนรอยละ 39.0 และ 44.2 สวนสง 151-160 เซนตเมตร คดเปนรอยละ 48.1 และ 53.1 มผลการเรยนเฉลย 3.01-4.00 คดเปนรอยละ 49.4 และ 63.9

110

ตารางท 57 ความถและรอยละของการบรโภคขนมขบเคยว น าอดลม และเครองดมอน ๆ ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมการขยายผลการใชรปแบบฯ)

การทดสอบ พฤตกรรมการบรโภค กลมทดลอง กลมควบคม รวม จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

กอนการทดลอง ไมกน 4 2.6 2 1.4 6 2.0 กน 150 97.4 145 98.5 295 98.0

รวม 154 100.0 147 100.0 301 100.0

หลงการทดลอง ไมกน 18 12.9 23 16.3 41 14.6 กน 122 87.1 118 83.7 240 85.4

รวม 140 100.0 141 100.0 281 100.0

จากตารางท 57 พบวา กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม

สวนใหญบรโภคขนมขบเคยว น าอดลม และเครองดมอน ๆ คดเปนรอยละ 97.4 และ 98.5 หลงการทดลอง โดยใชจดกจกรรมการเรยนร พบวา นกเรยนกลมทดลองบรโภคขนมขบเคยว น าอดลมและเครองดมอน ๆ คดเปนรอยละ 87.1 สวนนกเรยนกลมควบคม คดเปนรอยละ 83.7 โดยหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองบรโภคขนมขบเคยว น าอดลม และเครองดมอน ๆ ลดลง คดเปนรอยละ 10.3 สวนนกเรยนกลมควบคมบรโภคบรโภคขนมขบเคยว น าอดลม และเครองดมอน ๆ ลดลง คดเปนรอยละ 14.8

111

ตารางท 58 ความถและรอยละของการบรโภคขนมขบเคยวของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมการขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามประเภทของขนมขบเคยว กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนรฯ

ขนมขบเคยว/ประเภท ยหอ กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ

มนฝรงทอดกรอบ เลย 127 58.3 117 61.3 244 59.7

มนฝรงทอดกรอบ เทสโต 10 4.5 - - 10 2.4

มนฝรงทอดกรอบ โปเต 5 2.3 - - 5 1.2

มนฝรงทอดกรอบ ตะวน 12 5.5 14 7.3 26 6.4

ปลาเสน ทาโร 3 1.4 - - 3 0.7

สาหรายทอด เถาแกนอย 11 5.1 11 5.8 22 5.4

ปลาหมกอบทรงเครอง เบนโตะ 2 0.9 2 1.1 4 1.0

ขนมทอดกรอบ ปไทย 6 2.8 24 12.5 30 7.3

ขนมปง ฟนโอ 14 6.4 10 5.2 24 5.9

ขาวโพดอบกรอบ คอนเน - - 4 2.0 4 1.0

ขาวเกรยบกงทอด ฮานาม 14 6.4 7 3.7 21 5.1

ขนมปงแทง กลโกะ ปอกก 2 0.9 2 1.1 4 1.0

บะหมกงส าเรจรป มามา ไวไว 9 4.1 - - 9 2.2

ถวอบ โกแก 3 1.4 - - 3 0.7 รวม

218 100.0 191 100.0 409 100.0

จากตารางท 58 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมสวนใหญบรโภคขนมขบเคยวประเภทมนฝรงทอดกรอบมากมสด คดเปนรอยละ 70.6 และ 68.6 โดยนยมบรโภค ยหอเลย คดเปนรอยละ 58.3 และ 61.3 ตามล าดบ นอกนนบรโภคในจ านวนใกลเคยงกน

112

ตารางท 59 ความถและรอยละของการบรโภคขนมขบเคยวของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมการขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามประเภทของขนมขบเคยว หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ขนมขบเคยว/ประเภท ยหอ กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ

มนฝรงทอดกรอบ เลย 118 64.8 92 70.2 210 67.1

มนฝรงทอดกรอบ เทสโต 22 12.1 3 2.3 25 8.0

มนฝรงทอดกรอบ ปาปรกา 2 1.1 2 1.5 4 1.3

มนฝรงทอดกรอบ ตะวน - - 7 5.3 7 2.2

ขาวเกรยบ ฮานาม 10 5.5 2 1.5 12 3.8

สาหรายทอด เถาแกนอย 10 5.5 3 2.3 13 4.1

ปลาหมกอบทรงเครอง เบนโตะ - - 3 2.3 3 1.0

ขนมทอดกรอบ ปไทย 7 3.8 4 3.1 11 3.5

ขนมปง ฟนโอ 8 4.4 - - 8 2.6

ขนมปงกรอบ ทวล - - 4 3.1 4 1.3

ขนมอบกรอบ ตะวน 1 0.5 - - 1 0.3

ขนมอบกรอบ ซนไบทส 4 2.3 2 1.5 6 1.9

ขนมอบกรอบ คอนเน - - 6 4.6 6 1.9

ถว โกแก - - 3 2.3 3 1.0 รวม

182 100.0 131 100.0 313 100.0

จากตารางท 59 พบวา หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมทงสองกลมสวนใหญบรโภคขนมขบเคยวประเภท มนฝรงทอดกรอบมากทสด คดเปนรอยละ 78.0 และ 79.3 โดยนยมบรโภคขนมขบเคยวยหอเลย คดเปนรอยละ 64.8 และ 70.2 นอกนนบรโภคในจ านวนใกลเคยงกน

113

ตารางท 60 ความถและรอยละของการบรโภคน าอดลมของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยน ขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามประเภทของน าอดลม กอนการทดลองจด กจกรรมการเรยนร

ชนดน าอดลม ยหอ กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ โคลา โคก 77 37.4 53 27.2 130 32.4

เปบซ 37 17.9 44 22.6 81 20.2

เอส 24 11.7 31 15.9 55 13.7

น าอดลมส แฟนตา 68 33.0 67 34.3 135 33.7

สไปรท - - - - - -

อน ๆ - - - - - - รวม 206 100.0 195 100.0 401 100.0

จากตารางท 60 พบวา กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองและ

นกเรยนกลมควบคมสวนใหญบรโภคน าอดลมประเภทโคลามากทสด คดเปนรอยละ 67.0 และ 65.7 โดยนยมดมยหอโคก คดเปนรอยละ 37.4 และ 27.2 รองลงมาคอ ประเภทน าอดลมส ยหอแฟนตา คดเปนรอยละ 33.0 และ 34.3 ตามล าดบ ตารางท 61 ความถและรอยละของการบรโภคน าอดลมของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลม

การขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามประเภทของน าอดลม หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ชนดน าอดลม ยหอ กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ โคลา โคก 54 38.0 44 41.1 98 39.4

เปบซ 28 19.7 10 9.4 38 15.3

เอส 21 14.8 18 16.8 39 15.7

น าอดลมส แฟนตา 39 27.5 35 32.7 74 29.6 รวม 142 100.0 107 100.0 249 100.0

จากตารางท 61 พบวา หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองและ

นกเรยนกลมควบคมสวนใหญบรโภคน าอดลมประเภทโคลามากทสด คดเปนรอยละ 72.5 และ 67.3โดยนยมดมยหอโคก คดเปนรอยละ 38.0 และ 41.1 รองลงมาคอ ประเภทน าอดลมส ยหอแฟนตา คดเปนรอยละ 27.5 และ 32.7 ตามล าดบ

114

ตารางท 62 ความถและรอยละของการบรโภคน าดมอนๆ ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมการขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามประเภทของน าดม กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

น าดมอนๆ ยหอ กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ

ชาเขยว อชตน 14 12.2 34 24.6 48 19.0

ชาเขยว โออช 45 39.1 48 34.8 93 36.8

นม โฟโมสต 24 20.9 - - 24 9.5

นม เมจ 8 7.0 - - 8 3.2

นม แลคตาซอย - - 2 1.5 2 0.8

นม หนองโพ - - 18 13.0 18 7.1

นมถวเหลอง ไวตามลค 12 10.4 - - 12 4.7

นมเปรยว ดชมลล 2 1.7 10 7.2 12 4.7

น าสมนไพร เยน เยน - - 15 10.9 15 5.9

นมถวเหลอง ดนา - - 4 2.9 4 1.6

น าผลไม ยนฟ - - 3 2.2 3 1.2

น าผลไม กาโตะ 10 8.7 4 2.9 14 5.5 รวม 115 100.0 138 100.0 253 100.0

จากตารางท 62 พบวา กอนการทดลองจดกจกรรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองและ

นกเรยนกลมควบคมสวนใหญดมน าดมประเภทชาเขยว คดเปนรอยละ 51.3 และ 59.4 ตามล าดบโดยนยมดมชาเขยวยหอโออช คดเปนรอยละ 39.1 และ 34.8 ตามล าดบ

115

ตารางท 63 ความถและรอยละของการบรโภคน าดมอนๆ ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) จ าแนกตามประเภทของน าดม หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

น าดมอนๆ ยหอ กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ

ชาเขยว อชตน 6 9.1 14 24.1 20 16.1

ชาเขยว โออช 25 37.8 8 13.8 33 26.6

นม โฟโมสต 2 3.0 14 24.1 16 13.1

นม โอวลตน/ไมโล 5 7.6 - - 5 4.0

นม เมจ 4 6.1 - - 4 3.2

นมถวเหลอง แลคตาซอย 7 10.6 2 3.4 9 7.3

นมเปรยว ดชมล - - 1 1.7 1 0.8

น าสมนไพร เยน เยน 7 10.6 - - 7 5.6

น าผลไม ยนฟ 5 7.6 5 8.6 10 8.1

น าผลไม ดโด - - 8 13.8 8 6.4

น าผลไม กาโตะ 5 7.6 6 10.3 11 8.8 รวม 66 100.0 58 100.0 124 100.0

จากตารางท 63 พบวา หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลอง

และนกเรยนกลมควบคมสวนใหญดมน าดมประเภทชาเขยว คดเปนรอยละ 46.9 และ 37.9 โดย กลมทดลองนยมดมชาเขยว ยหอโออช คดเปนรอยละ 37.8 สวนนกเรยนกลมควบคมนยมดมชาเขยว ยหออชตน และนมโฟโมสต คดเปนรอยละ 24.1 รองลงมาคอ นกเรยนกลมทดลองดมนมถวเหลองยหอแลคตาซอย และน าสมนไพร เยน เยน คดเปนรอยละ 10.6 และนกเรยนกลมควบคมดมน าดมประเภทชาเขยว ยหอโออช และน าผลไมดโด คดเปนรอยละ 13.8

116

ตารางท 64 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

การบรโภค ความถ กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ราคา 1-10 บาท 82 58.6 96 69.6 178 64.0 11-20 บาท 54 38.6 42 30.4 96 34.5 21-30 บาท 4 2.8 - - 4 1.5 รวม 140 100.0 138 100.0 278 100.0 จ านวนครงตอสปดาห 1 ครง 66 47.1 85 61.6 151 54.3 2 ครง 49 35.0 32 23.2 81 29.1 3 ครง 15 10.7 13 9.4 28 10.1 4 ครง 6 4.3 3 2.2 9 3.2 5 ครง 3 2.2 5 3.6 8 2.9 6 ครง - - - - - - 7 ครง 1 0.7 - - 1 0.4 รวม 140 100.0 138 100.0 278 100.0

ปรมาณทกนตอครง 1 86 61.4 94 68.1 180 64.8 2 46 32.9 33 23.9 79 28.4

3 6 4.3 8 5.8 14 5.1 4 - - 2 1.5 2 0.7 5 2 1.4 1 0.7 3 1.0

รวม 140 100.0 138 100.0 278 100.0

จากตารางท 64 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม

สวนใหญเลอกซอขนมขบเคยว ราคา 1-10 บาท คดเปนรอยละ 58.6 และ 69.6 โดยสวนใหญบรโภคขนมขบเคยวจ านวน 1 ครง/สปดาห คดเปนรอยละ 47.1 และ 61.6 ปรมาณทกนตอครง คอ 1 ซอง/กลอง คดเปนรอยละ 61.4 และ 68.1 ตามล าดบ

117

ตารางท 65 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

การบรโภค ความถ กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ราคา 1-10 บาท 76 64.4 87 77.7 163 70.9 11-20 บาท 42 35.6 25 21.3 67 29.1 รวม 118 100.0 112 100.0 230 100.0

จ านวนครงตอสปดาห 1 ครง 69 58.5 87 77.7 156 67.8 2 ครง 36 30.5 19 16.9 55 23.9 3 ครง 9 7.6 4 3.6 13 5.7 4 ครง 2 1.7 1 0.9 3 1.3 5 ครง 2 1.7 0 0.0 2 0.9 6 ครง 0 0.0 1 0.9 1 0.4 รวม 118 100.0 112 100.0 230 100.0

ปรมาณทกนตอครง 1 87 73.7 92 82.1 179 77.9 2 24 20.3 14 12.5 38 16.5

3 5 4.2 5 4.5 10 4.4 4 1 0.9 0 0.0 1 0.4 5 1 0.9 1 0.9 2 0.8

รวม 118 100.0 112 100.0 230 100.0

จากตารางท 65 พบวา หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองและ

นกเรยนกลมควบคม สวนใหญเลอกซอขนมขบเคยว ราคา 1-10 บาท คดเปนรอยละ 64.4 และ 77.7 โดยสวนใหญบรโภคขนมขบเคยวจ านวน 1 ครง/สปดาห คดเปนรอยละ 58.5 และ 77.7 ปรมาณทบรโภคตอครงคอ 1 ซอง/กลอง คดเปนรอยละ 73.7 และ 82.1

118

ตารางท 66 ความถและรอยละของของพฤตกรรมการบรโภคน าอดลมใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

การบรโภค กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ราคา 1-10 บาท 80 57.6 67 51.5 147 54.7 11-20 บาท 55 39.6 56 43.1 111 41.3 21-30 บาท 4 2.8 7 5.4 11 4.0 รวม 139 100.0 130 100.0 269 100.0 จ านวนครงตอสปดาห 1 ครง 92 66.2 90 69.2 182 67.7 2 ครง 30 21.6 24 18.5 54 20.1 3 ครง 10 7.2 10 7.7 20 7.4 4 ครง 3 2.2 1 0.8 4 1.5 5 ครง 4 2.8 5 3.8 9 3.3 รวม 139 100.0 130 100.0 269 100.0 ปรมาณทกนตอครง 1 116 83.5 113 86.9 229 85.1 2 17 12.2 13 10.0 30 11.1

3 4 2.9 4 3.1 8 3.0 4 1 0.7 - - 1 0.4 5 1 0.7 - - 1 0.4

รวม 139 100.0 130 100.0 269 100.0 จากตารางท 66 พบวา กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม

สวนใหญเลอกบรโภคน าอดลม ราคา 1-10 บาท คดเปนรอยละ 57.6 และ 51.5 โดยสวนใหญดมน าอดลม 1 ครง/สปดาห คดเปนรอยละ 66.2 และ 69.2 และดมครงละ 1 ขวด/กระปอง คดเปน รอยละ 83.5 และ 86.9 ตามล าดบ

119

ตารางท 67 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคน าอดลมใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

การบรโภค กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ราคา 1-10 บาท 54 59.3 61 69.3 115 64.2 11-20 บาท 34 37.3 24 27.3 58 32.4 21-30 บาท 3 3.4 3 3.4 6 3.4 รวม 91 100.0 88 100.0 179 100.0 จ านวนครงตอสปดาห 1 ครง 70 76.9 65 73.8 135 75.5 2 ครง 15 16.5 18 20.5 33 18.4 3 ครง 4 4.4 3 3.5 7 3.9 4 ครง - - - - - - 5 ครง 1 1.1 1 1.1 2 1.1 6 ครง 1 1.1 1 1.1 2 1.1 รวม 91 100.0 88 100.0 179 100.0 ปรมาณทกนตอครง 1 78 85.7 75 85.2 153 85.5 2 12 13.2 11 12.6 23 12.9

3 0 0.0 1 1.1 1 0.5 4 - - - - - - 5 1 1.1 1 1.1 2 1.1

รวม 91 100.0 88 100.0 179 100.0

จากตารางท 67 พบวา หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองและ

นกเรยนกลมควบคม สวนใหญเลอกบรโภคน าอดลม ราคา 1-10 บาท คดเปนรอยละ 59.3 และ 69.3 โดยสวนใหญดมน าอดลม 1 ครง/สปดาห คดเปนรอยละ 76.9 และ 73.8 และดมครงละ 1 ขวด/กระปอง คดเปน รอยละ 85.7 และ 85.2

120

ตารางท 68 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคน าดมอน ๆ ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

การบรโภค กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ราคา 1-10 บาท 60 56.1 74 59.2 134 57.8 11-20 บาท 44 41.1 47 37.6 91 39.2 21-30 บาท 2 1.9 4 3.2 6 2.6 31-40 บาท 1 0.9 - - 1 0.4 รวม 107 100.0 125 100.0 232 100.0 จ านวนครงตอสปดาห 1 ครง 66 61.7 84 67.2 150 64.7 2 ครง 26 24.3 22 17.6 48 20.7 3 ครง 5 4.7 9 7.2 14 6.0 4 ครง 5 4.7 5 4.0 10 4.3 5 ครง 4 3.7 4 3.2 8 3.5 6 ครง 1 0.9 - - 1 0.4 7 ครง - - - - - - 8 ครง - - 1 0.8 1 0.4 รวม 107 100.0 125 100.0 232 100.0 ปรมาณทกนตอครง 1 81 75.7 95 76.0 176 75.9

2 15 14.0 18 14.4 33 14.2 3 5 4.7 9 7.2 14 6.0 4 3 2.8 2 1.6 5 2.1 5 2 1.9 - - 2 0.9 6 1 0.9 1 0.8 2 0.9

รวม 107 100.0 125 100.0 232 100.0

จากตารางท 68 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม

สวนใหญเลอกบรโภคน าดมอน ๆ ราคา 1-10 บาท คดเปนรอยละ 56.1 และ 59.2 โดยสวนใหญ บรโภคน าดมอน ๆ 1 ครง/สปดาห คดเปนรอยละ 61.7 และ 67.2 โดยบรโภคครงละ 1 ขวด/กระปอง/กลอง คดเปนรอยละ 75.7 และ 76.0 ตามล าดบ

121

ตารางท 69 ความถและรอยละของพฤตกรรมการบรโภคน าดมอน ๆ ใน 1 สปดาห ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

การบรโภค กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ ราคา 1-10 บาท 38 64.4 62 73.8 100 69.9 11-20 บาท 17 28.8 22 26.2 39 27.3 21-30 บาท 4 6.8 0 0.0 4 2.8 รวม 59 100.0 84 100.0 143 100.0 จ านวนครงตอสปดาห 1 ครง 48 81.4 66 78.6 114 79.7 2 ครง 6 10.2 6 7.1 12 8.4 3 ครง 1 1.6 5 6.0 6 4.2 4 ครง 1 1.7 4 4.7 5 3.5 5 ครง 1 1.7 1 1.2 2 1.4 6 ครง 0 0.0 0 0.0 0 0.0 7 ครง 0 0.0 0 0.0 0 0.0 8 ครง 1 1.7 0 0.0 1 0.7 10 ครง 1 1.7 2 2.4 3 2.1 รวม 59 100.0 84 100.0 143 100.0 ปรมาณทกนตอครง 1 51 86.4 72 85.7 123 86.0

2 5 8.5 7 8.3 12 8.4 3 1 1.7 3 3.6 4 2.8 4 1 1.7 0 0.0 1 0.7

10 1 1.7 2 2.4 3 2.1 รวม 59 100.0 84 100.0 143 100.0

จากตารางท 69 พบวา หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองและ

นกเรยนกลมควบคม สวนใหญเลอกบรโภคน าดมอน ๆ ราคา 1 – 10 บาท คดเปนรอยละ 64.4และ 73.8 โดย สวนใหญบรโภคน าดมอน ๆ 1 ครง/สปดาห คดเปนรอยละ 81.4 และ 78.6 โดยบรโภคครงละ 1 ขวด/กระปอง/กลอง คดเปนรอยละ 86.4 และ 85.7

122

ตารางท 70 ความถและรอยละของลกษณะการใชชวตประจ าวนของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

การใชชวตประจ าวน กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ นอน (ชวโมง) 2 6 3.9 1 0.7 7 2.3 3 1 0.6 - - 1 0.3 4 2 1.3 1 0.7 3 1.0 5 7 4.5 8 5.4 15 5.0 6 13 8.4 11 7.5 24 8.0 7 23 14.9 20 13.6 43 14.3 8 76 49.4 61 41.5 137 45.5 9 10 6.5 28 19.0 38 12.6 10 16 10.4 15 10.2 31 10.3 11 - - 2 1.4 2 0.7

รวม 154 100.0 147 100.0 301 100.0 อานหนงสอ (ชวโมง) 1 92 59.7 81 55.1 173 57.5 2 35 22.7 38 25.9 73 24.3 3 4 2.6 1 0.7 5 1.7 4 1 0.6 1 0.7 2 0.7 5 - - - - - - 6 1 0.6 - - 1 0.3 7 1 0.6 - - 1 0.3 ไมตอบ 20 13.0 26 17.7 46 15.3

รวม 154 100.0 147 100.0 301 100.0

จากตารางท 70 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม

สวนใหญนอนวนละ 8 ชวโมง คดเปนรอยละ 49.4 และ 41.5 อานหนงสอวนละ 1 ชวโมง คดเปน รอยละ 59.7 และ 55.1 ตามล าดบ

123

ตารางท 71 ความถและรอยละของลกษณะการใชชวตประจ าวนของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ปรมาณการเลน กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ นอน (ชวโมง) 1 4 2.9 0 0.0 4 1.4 2 1 0.7 2 1.4 3 1.1 3 1 0.7 0 0.0 1 0.4 4 2 1.4 2 1.4 4 1.4 5 14 10.0 4 2.8 18 6.4 6 8 5.7 7 5.0 15 5.3 7 16 11.4 22 15.6 38 13.5 8 68 48.6 61 43.3 129 45.9 9 11 7.9 21 14.9 32 11.4 10 6 4.3 14 9.9 20 7.1 11 1 0.7 0 0.0 1 0.4 12 0 0.0 6 4.3 6 2.1 ไมตอบ 8 5.7 2 1.4 10 3.6

รวม 140 100.0 141 100.0 281 100.0 อานหนงสอ (ชวโมง) 1 86 61.4 85 60.3 171 60.9 2 28 20.0 31 22.0 59 21.0 3 8 5.7 13 9.2 21 7.5 4 2 1.4 3 2.1 5 1.8 5 3 2.1 1 0.7 4 1.4 6 1 0.7 0 0.0 1 0.4 ไมตอบ 12 8.6 8 5.7 20 7.1

รวม 140 100.0 141 100.0 281 100.0

จากตารางท 71 พบวา หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองและ

นกเรยนกลมควบคม สวนใหญนอนวนละ 8 ชวโมง คดเปนรอยละ 48.6 และ 43.3 ตามล าดบ อานหนงสอวนละ 1 ชวโมง คดเปน รอยละ 61.4 และ 60.3 ตามล าดบ

124

ตารางท 72 ความถและรอยละของปรมาณการเลนเกม/เลนอนเทอรเนต/มอถอของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ปรมาณการเลน กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ จ านวนชวโมงตอสปดาห 1-10 121 78.6 92 62.6 213 70.8 11-20 12 7.8 26 17.7 38 12.6 21-30 5 3.2 10 6.8 15 5.0 31-40 2 1.3 - - 2 0.7 41-50 1 0.6 1 0.7 2 0.7 51-60 - - - - - - 61-70 - - - - - - 70 ชวโมงขนไป - - 1 0.7 1 0.3 ไมเลน 13 8.4 17 11.8 30 10.0

รวม 154 100.0 147 100.0 301 100.0

จากตารางท 72 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม

สวนใหญเลนเกม/เลนอนเทอรเนต/มอถอ สปดาหละ 1-10 ชวโมง คดเปนรอยละ 78.6 และ 62.6 ตามล าดบ

ตารางท 73 ความถและรอยละของปรมาณการเลนเกม/เลนอนเทอรเนต/มอถอของนกเรยนท

เปนกลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ปรมาณการเลน กลมทดลอง กลมควบคม รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ จ านวนชวโมงตอสปดาห 1-10 116 82.9 129 91.5 245 87.2 11-20 1 0.7 0 0.0 1 0.4 ไมเลน 23 16.4 12 8.5 35 12.4

รวม 140 100.0 141 100.0 281 100.0

จากตารางท 73 พบวา หลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมสวนใหญเลนเกม/เลนอนเทอรเนต/มอถอ สปดาหละ 1-10 ชวโมง คดเปนรอยละ 82.9 และ 91.5 ตามล าดบ

125

ตารางท 74 ความถและรอยละของปรมาณการออกก าลงกายตอสปดาหของนกเรยนทเปน กลมตวอยาง (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ปรมาณการออกก าลงกาย กลมทดลอง กลมทดลอง รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ จ านวนชวโมงตอสปดาห

1-10 130 84.4 124 84.4 254 84.4 11-20 6 3.9 8 5.4 14 4.7 21-30 3 1.9 2 1.4 5 1.7 31-40 - - 1 0.7 1 0.3 ไมออกก าลงกาย 15 9.7 12 8.2 27 9.0

รวม 154 100.0 147 100.0 301 100.0

จากตารางท 74 พบวา กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม สวนใหญออกก าลงกาย สปดาหละ 1-10 ชวโมง/สปดาห คดเปนรอยละ 84.4 เทากน

ตารางท 75 ความถและรอยละของปรมาณการออกก าลงกายตอสปดาหของนกเรยนทเปน

กลมตวอยาง (นกเรยนกลมการขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ปรมาณการออกก าลงกาย กลมทดลอง กลมทดลอง รวม

ความถ รอยละ ความถ รอยละ ความถ รอยละ จ านวนชวโมงตอสปดาห 1-10 107 76.4 106 75.2 213 75.8 11-20 10 7.1 7 5.0 17 6.0 21-30 2 1.4 3 2.1 5 1.8 31-40 0 0.0 2 1.4 2 0.7 41-50 0 0.0 6 4.3 6 2.1 ไมออกก าลงกาย 21 15.0 17 12.1 38 13.5 ไมตอบ - - - - - -

รวม 140 100.0 141 100.0 281 100.0

จากตารางท 75 พบวา หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมสวนใหญออกก าลงกายสปดาหละ 1-10 ชวโมง คดเปนรอยละ 76.4 และ 75.2 ตามล าดบ

126

1.2 ปจจยเชงสาเหตของพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย

ตารางท 76 ความถและรอยละของความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยน กลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

จ านวนคนท

ตอบถก รอยละ

ผลการประเมน

จ านวนคนท

ตอบถก รอยละ

ผลการประเมน

1. จากตวอยางขอความบนฉลากผลตภณฑอาหารตอไปน “Exp.15/12/16” หมายถง ควรกนอาหารนภายในวนท 15 เดอนธนวาคม ค.ศ.2016 (พ.ศ.2559) 104 67.5 พอใช 65 44.2

ต ากวาเกณฑ

2. ขอความจากขอมลฉลากโภชนาการทแสดงตอไปนหมายความวา อาหารนหนงซองมน าหนก 30 กรม และควรกนครงละ 3 ซอง 111 72.1 ด 107 72.8 ด

3.

ขอความจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) นหมายความวา ถานกเรยนกน ขนมกรบกรอบทแสดงฉลากนหมดในครงเดยว นกเรยนจะไดรบน าตาล คดเปนรอยละ 14 ของปรมาณทควรไดรบในแตละวน 70 45.5

ต ากวาเกณฑ 74 50.3

ผานเกณฑ

4. อาหารปงยางทไหมเกรยม เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง ไมควรกน เพราะมสารกอมะเรง 125 81.2 ดมาก 130 88.4 ดมาก

5. อาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ลกอมหลากส ไกยางใสส ควรหลกเลยง เพราะอาจใชสทหามใช ท าใหไดรบอนตรายจากโลหะหนกในสทผสมนน 94 61.0 พอใช 104 70.7 ด

ขอมลโภชนาการ

หนงหนวยบรโภค : 1/3 ซอง (30 กรม)

จ านวนหนวยบรโภคตอซอง : 3

127

ตารางท 76 (ตอ)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

จ านวนคนท

ตอบถก รอยละ ผลการ

ประเมน

จ านวนคนท

ตอบถก รอยละ ผลการ

ประเมน

6. ลกชนเดงหรอผลไมดอง อาจมผงกรอบหรอ บอแรกซเปนสวนผสม สารเหลาน ถาเขาสรางกาย จะท าใหเกดอาการระคายเคอง เปนอนตรายตอระบบทางเดนอาหาร 80 51.9

ผานเกณฑ 75 51.0

ผานเกณฑ

7. ลกชนทอด ไสกรอกทอด กลวยทอด ไกทอด ทใชน ามนทอดซ า อาจจะกอใหเกดความเปนพษตอรางกาย เชน ท าใหเกดโรคมะเรงปอด มะเรงตบ 89 57.8

ผานเกณฑ 93 63.3 พอใช

8. หากนกเรยนไดรบอนตรายจากการกนผลตภณฑอาหาร หรอไดรบผลตภณฑ ทไมไดคณภาพตามทโฆษณา นกเรยนสามารถปกปองสทธของตนเอง โดยการรองเรยนไปยงหนวยงานทเกยวของ 94 61.0 พอใช 91 61.9 พอใช

เฉลยรอยละ 62 62.5 พอใช 62.8 พอใช

จากตารางท 76 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมม

ความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยโดยภาพรวมอยในระดบพอใช คดเปนรอยละ 62.5 และ 62.8 ตามล าดบ

เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความรฯ ในระดบดมาก ในเรองพษภยของอาหารปงยาง คอ “อาหารปงยางทไหมเกรยม เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง ไมควรกนเพราะมสารกอมะเรง” คดเปนรอยละ 81.2 และ 88.4 ตามล าดบ และมความรฯ ในระดบด คอ การแปลความหมายของขอมลฉลากโภชนาการในเรองหนงหนวยบรโภคไดถกตอง คดเปนรอยละ 72.1 และ 72.8 ตามล าดบ ในกลมทดลองในรายขอทต ากวาเกณฑคอ การแปลความหมายขอความบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) คดเปนรอยละ 45.5

128

ตารางท 77 ความถและรอยละของความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยน กลมทดลองและกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

จ านวนคนท

ตอบถก รอยละ ผลการ

ประเมน

จ านวนคนท

ตอบถก รอยละ ผลการ

ประเมน

1. จากตวอยางขอความบนฉลากผลตภณฑอาหารตอไปน “Exp.15/12/16” หมายถง ควรกนอาหารนภายในวนท 15 เดอนธนวาคม ค.ศ.2016 (พ.ศ.2559) 95 67.9 พอใช 96 68.1 พอใช

2. ขอความจากขอมลฉลากโภชนาการทแสดงตอไปนหมายความวา อาหารนหนงซองมน าหนก 30 กรม และควรกนครงละ 3 ซอง 58 41.4

ต ากวาเกณฑ 63 44.7

ต ากวาเกณฑ

3.

ขอความจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) นหมายความวา ถานกเรยนกนขนมกรบกรอบทแสดงฉลากนหมดในครงเดยว นกเรยนจะไดรบน าตาล คดเปนรอยละ 14 ของปรมาณทควรไดรบในแตละวน 56 40.0

ต ากวาเกณฑ 53 37.6

ต ากวาเกณฑ

4. อาหารปงยางทไหมเกรยม เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง ไมควรกน เพราะมสารกอมะเรง 125 89.3 ดมาก 127 90.1 ดมาก

5. อาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ลกอมหลากส ไกยางใสส ควรหลกเลยง เพราะอาจใชสทหามใช ท าใหไดรบอนตรายจากโลหะหนกในสทผสมนน 111 79.3 ด 116 82.3 ดมาก

6. ลกชนเดงหรอผลไมดอง อาจมผงกรอบหรอ บอแรกซเปนสวนผสม สารเหลาน ถาเขาสรางกาย จะท าใหเกดอาการระคายเคอง เปนอนตรายตอระบบทางเดนอาหาร 103 73.6 ด 102 72.3 ด

ขอมลโภชนาการ

หนงหนวยบรโภค : 1/3 ซอง (30 กรม)

จ านวนหนวยบรโภคตอซอง : 3

129

ตารางท 77 (ตอ)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

จ านวนคนท

ตอบถก รอยละ ผลการ

ประเมน

จ านวนคนท

ตอบถก รอยละ ผลการ

ประเมน

7. ลกชนทอด ไสกรอกทอด กลวยทอด ไกทอด ทใชน ามนทอดซ า อาจจะกอใหเกดความเปนพษตอรางกาย เชน ท าใหเกดโรคมะเรงปอด มะเรงตบ 105 75.0 ด 113 80.1 ดมาก

8. หากนกเรยนไดรบอนตรายจากการกนผลตภณฑอาหาร หรอไดรบผลตภณฑ ทไมไดคณภาพตามทโฆษณา นกเรยนสามารถปกปองสทธของตนเอง โดยการรองเรยนไปยงหนวยงานทเกยวของ 110 78.6 ด 114 80.9 ดมาก

เฉลยรอยละ 68.1 พอใช 69.5 พอใช

จากตารางท 77 พบวา หลงการทดลองโดยใชจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลอง

นกเรยนกลมควบคมมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย โดยภาพรวมอยในระดบพอใช คดเปนรอยละ 68.1 และ 69.5 ตามล าดบ เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมความรฯ ในระดบดมาก อนดบแรกคอ “อาหารปงยางทไหมเกรยม เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง ไมควรกน เพราะมสารกอมะเรง” คดเปนรอยละ 89.3 ระดบด อนดบแรกคอ “อาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ลกอมหลากส ไกยางใสส ควรหลกเลยง เพราะอาจใชสทหามใช ท าใหไดรบอนตรายจากโลหะหนกในสทผสมนน” คดเปนรอยละ 79.3 รองลงมาคอ “หากนกเรยนไดรบอนตรายจากการกนผลตภณฑอาหาร หรอไดรบผลตภณฑ ทไมไดคณภาพตามทโฆษณา นกเรยนสามารถปกปองสทธของตนเอง โดยการรองเรยนไปยงหนวยงานทเกยวของ” คดเปนรอยละ 78.6 สวนนกเรยนกลมควบคม มความรฯ ในระดบดมาก อนดบแรกคอ “อาหารปงยางทไหมเกรยม เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง ไมควรกน เพราะมสารกอมะเรง” คดเปนรอยละ 90.1 รองลงมาคอ “อาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ลกอมหลากส ไกยางใสส ควรหลกเลยง เพราะอาจใชสทหามใช ท าใหไดรบอนตรายจากโลหะหนกในสทผสมนน” คดเปนรอยละ 82.3

หมายเหต เกณฑการประเมนความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย

ตอบถกตองรอยละ 80 ขนไป หมายถง มความรฯ ในระดบดมาก ตอบถกตองรอยละ 70 - 79 หมายถง มความรฯ ในระดบด ตอบถกตองรอยละ 60 - 69 หมายถง มความรฯ ในระดบพอใช ตอบถกตองรอยละ 50 – 59 หมายถง มความรฯ ในระดบผานเกณฑ ตอบถกตองต ากวารอยละ 50 หมายถง มความรฯ ในระดบต ากวาเกณฑ

130

ตารางท 78 การเปรยบเทยบความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)

นกเรยน การทดสอบ จ านวน (N) X SD. t P

กลมทดลอง กอนการทดลอง 140 4.91 1.60

-3.520** 0.001 หลงการทดลอง 140 5.45 1.51

กลมควบคม กอนการทดลอง 141 5.06 1.59

-3.398** 0.000 หลงการทดลอง 141 5.56 1.33

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 78 พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย กอนและหลงการทดลอง แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวากอนการทดลอง (นกเรยนกลมทดลอง X = 4.91, SD. = 1.60 และ X = 5.45, SD. = 1.51 ตามล าดบ นกเรยนกลมควบคม X = 5.06, SD. = 1.59 และ X = 5.56, SD. = 1.33 ตามล าดบ)

ตารางท 79 การเปรยบเทยบความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยระหวางนกเรยน กลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)

การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) X SD. t P

กอนการทดลอง กลมทดลอง 154 4.98 1.61 -0.251 0.802 กลมควบคม 147 5.02 1.61

รวม 301 หลงการทดลอง กลมทดลอง 140 5.45 1.51

-0.648 0.517 กลมควบคม 141 5.56 1.33 รวม 281

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 79 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X = 4.98, SD. = 1.61 และ X = 5.02, SD. = 1.61 ตามล าดบ)

หลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X = 5.45, SD. = 1.51 และ X = 5.56, SD. =1.33 ตามล าดบ)

131

ตารางท 80 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหาร ไมปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน

X SD. ผลการประเมน

1. ถานกเรยนไมอานฉลากโภชนาการอาจจะมโอกาสเสยงทจะไดรบสารอาหารบางอยาง เชน โซเดยม ไขมน พลงงานเกนกวาความตองการของรางกาย

4.28 0.74 มาก 4.10 0.67 มาก

2. การกนอาหารโดยไมอานฉลาก มโอกาสเสยงไดรบอาหารหมดอาย

4.64 0.60 มากทสด 4.67 0.53 มากทสด

3. การกนขนมกรบกรอบโดยไมอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) มโอกาสเสยงตอการไดรบโซเดยมเกนปรมาณทรางกายควรไดรบในแตละวน

4.07 0.76 มาก 3.90 0.66 มาก

4. การไมใชประโยชนจากขอมลโภชนาการบนฉลากอาหาร ท าใหมโอกาสเสยงจากการไดรบสารอาหารเกนความตองการของรางกาย

3.96 0.76 มาก 3.84 0.69 มาก

5. การกนอาหารทไมไดเกบรกษาตามค าแนะน าบนฉลากเสยงตอการไดรบอนตรายจากการทอาหารนนเสยหรอหมดอายกอนเวลาทระบไวบนฉลาก

4.25 0.91 มาก 4.47 0.67 มาก

6. การกนอาหารพวกปงยาง เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง มโอกาสเสยงทจะเปนโรคมะเรง

4.28 0.89 มาก 4.28 0.74 มาก

7. การกนอาหารกงส าเรจรป เชน บะหมกงส าเรจรปเปนประจ า มโอกาสเสยงทรางกายจะไดรบโซเดยมเกนความตองการของรางกาย

3.98 0.93 มาก 3.78 0.81 มาก

8. การทนกเรยนบอกขอมลการเจบปวยทเกดจากการกนขนมกรบกรอบทไมมฉลากตอเพอน จะชวยลดความเสยงทเพอนจะไดรบอนตราย

4.11 1.00 มาก 4.00 0.89 มาก

รวม 4.20 0.44 มาก 4.13 0.37 มาก

132

จากตารางท 80 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมม การรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย โดยภาพรวมอยในระดบมาก (X = 4.20, SD. = 0.44 และ X =4.13, SD. = 0.37 ตามล าดบ) เมอพจารณาในรายขอพบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรโอกาสเสยงฯ อยในระดบมากเกอบทกรายการ โดยอนดบแรกคอ “ถานกเรยนไมอานฉลากโภชนาการอาจจะมโอกาสเสยงทจะไดรบสารอาหารบางอยาง เชน โซเดยม ไขมน พลงงานเกนกวาความตองการของรางกาย และ “การกนอาหารพวกปงยาง เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง มโอกาสเสยงทจะเปนโรคมะเรง” รองลงมาคอ “การกนอาหารทไมไดเกบรกษาตามค าแนะน าบนฉลากเสยงตอการไดรบอนตรายจากการทอาหารนนเสยหรอหมดอายกอนเวลาทระบไวบนฉลาก” ในระดบมากทสด คอ “การกนอาหารโดยไมอานฉลาก มโอกาสเสยงไดรบอาหารหมดอาย” และสวนนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงฯ ในระดบมาก อนดบแรกคอ “การกนอาหารทไมไดเกบรกษาตามค าแนะน าบนฉลากเสยงตอการไดรบอนตรายจากการทอาหารนนเสยหรอหมดอายกอนเวลาทระบไวบนฉลาก” รองลงมาคอ “การกนอาหารพวกปงยาง เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง มโอกาสเสยงทจะเปนโรคมะเรง” และในระดบมากทสดคอ “การกนอาหารโดยไมอานฉลาก มโอกาสเสยงไดรบอาหารหมดอาย”

133

ตารางท 81 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหาร ไมปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน

X SD. ผลการประเมน

1. ถานกเรยนไมอานฉลากโภชนาการอาจจะมโอกาสเสยงทจะไดรบสารอาหารบางอยาง เชน โซเดยม ไขมน พลงงานเกนกวาความตองการของรางกาย

4.67 0.57 มากทสด 4.65 0.63 มากทสด

2. การกนอาหารโดยไมอานฉลาก มโอกาสเสยงไดรบอาหารหมดอาย

4.48 0.71 มาก 4.46 0.66 มาก

3. การกนขนมกรบกรอบโดยไมอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) มโอกาสเสยงตอการไดรบโซเดยมเกนปรมาณทรางกายควรไดรบในแตละวน

4.39 0.74 มาก 4.50 0.63 มากทสด

4. การไมใชประโยชนจากขอมลโภชนาการบนฉลากอาหาร ท าใหมโอกาสเสยงจากการไดรบสารอาหารเกนความตองการของรางกาย

4.35 0.70 มาก 4.27 0.78 มาก

5. การกนอาหารทไมไดเกบรกษาตามค าแนะน าบนฉลากเสยงตอการไดรบอนตรายจากการทอาหารนนเสยหรอหมดอายกอนเวลาทระบไวบนฉลาก

4.34 0.85 มาก 4.26 0.77 มาก

6. การกนอาหารพวกปงยาง เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง มโอกาสเสยงทจะเปนโรคมะเรง

4.42 0.76 มาก 4.43 0.86 มาก

7. การกนอาหารกงส าเรจรป เชน บะหมกงส าเรจรปเปนประจ า มโอกาสเสยงทรางกายจะไดรบโซเดยมเกนความตองการของรางกาย

4.34 0.77 มาก 4.20 0.89 มาก

8. การทนกเรยนบอกขอมลการเจบปวยทเกดจากการกนขนมกรบกรอบทไมมฉลากตอเพอน จะชวยลดความเสยงทเพอนจะไดรบอนตราย

4.34 0.82 มาก 4.27 0.85 มาก

รวม 4.42 0.52 มาก 4.38 0.46 มาก

134

จากตารางท 81 พบวา หลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย โดยภาพรวมอยในระดบมาก (X = 4.42, SD. = 0.52) เชนเดยวกบนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงฯ ในระดบมาก (X = 4.38, SD. = 0.46) เมอพจารณาในรายขอพบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรโอกาสเสยงฯ ในระดบมากทสด คอ “ถานกเรยนไมอานฉลากโภชนาการอาจจะมโอกาสเสยงทจะไดรบสารอาหารบางอยาง เชน โซเดยม ไขมน พลงงานเกนกวาความตองการของรางกาย” ในระดบมาก อนดบแรกคอ “การกนอาหารโดยไมอานฉลาก มโอกาสเสยงไดรบอาหารหมดอาย” รองลงมาคอ “การกนอาหารพวกปงยาง เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง มโอกาสเสยงทจะเปนโรคมะเรง” สวนนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงฯ ในระดบมากทสด อนดบแรกคอ “ถานกเรยนไมอานฉลากโภชนาการอาจจะมโอกาสเสยงทจะไดรบสารอาหารบางอยาง เชน โซเดยม ไขมน พลงงานเกนกวาความตองการของรางกาย” รองลงมาคอ “การกนขนมกรบกรอบโดยไมอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) มโอกาสเสยงตอการไดรบโซเดยมเกนปรมาณทรางกายควรไดรบในแตละวน” และในระดบมาก อนดบแรก “การกนอาหารโดยไมอานฉลาก มโอกาสเสยงไดรบอาหารหมดอาย” รองลงมาคอ “การกนอาหารพวกปงยาง เชน ไกยาง ลกชนปง หมปง มโอกาสเสยงทจะเปนโรคมะเรง”

หมายเหต เกณฑการประเมน 4.50 - 5.00 หมายถง มการรบรโอกาสเสยงฯ อยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มการรบรโอกาสเสยงฯ อยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มการรบรโอกาสเสยงฯ อยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มการรบรโอกาสเสยงฯ อยในระดบนอย 1.00 –1.49 หมายถง มการรบรโอกาสเสยงฯ อยในระดบนอยทสด

ตารางท 82 การเปรยบเทยบการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลองของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)

นกเรยน การทดสอบ จ านวน (N) X SD. t P

กลมทดลอง กอนการทดลอง 140 4.21 0.45

-4.449** 0.000 หลงการทดลอง 140 4.42 0.52

กลมควบคม กอนการทดลอง 141 4.12 0.38

-6.187** 0.000 หลงการทดลอง 141 4.38 0.46

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 82 พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย กอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยมากกวากอนการทดลอง (นกเรยนกลม

135

ทดลอง X =4.21, SD. = 0.45 และ X =4.42, SD. = 0.52 ตามล าดบ นกเรยนกลมควบคม X =4.12, SD. = 0.38 และ X = 4.38, SD. = 0.46 ตามล าดบ)

ตารางท 83 การเปรยบเทยบการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยระหวาง

นกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)

การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) X SD. t p

กอนการทดลอง กลมทดลอง 154 4.20 0.44 1.358 0.175 กลมควบคม 147 4.13 0.37

รวม หลงการทดลอง กลมทดลอง 140 4.42 0.52

0.587 0.557 กลมควบคม 141 4.38 0.46 รวม

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 83 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยไมแตกตางกน (X = 4.20, SD. = 0.44 และ X = 4.13, SD. = 0.37 ตามล าดบ) และพบเชนเดยวกนวาหลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยไมแตกตางกน (X = 4.42, SD. = 0.52 และ X = 4.38, SD. =0.46 ตามล าดบ

136

ตารางท 84 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหาร ไมปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. การไมอานขอมลโภชนาการกอนกนอาหารอาจท าใหไดรบไขมนมากเกนความตองการของรางกายเปนประจ าเกดภาวะไขมนอดตนในหลอดเลอดและหลอดเลอดเลยงหวใจ เปนอนตรายถงชวตได

4.33 0.82 มาก 4.09 0.76 มาก

2. การกนอาหารโดยไมอานฉลากอาจท าใหเสยเงนมาก ไมคมกบประโยชนทไดรบ

3.84 1.07 มาก 3.65 0.80 มาก

3. การไมใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร กอนกนอาหารอาจไดรบโซเดยมเกนความตองการของรางกาย ท าใหปวยเปนโรคไตและเกดภาวะไตวายได

4.02 0.88 มาก 3.87 0.76 มาก

4. การไมใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก หวาน มน เคม (ฉลาก GDA) กอนกนอาหาร อาจไดรบน าตาลเกนความตองการของรางกาย ท าใหปวยเปนโรคเบาหวาน เกดภาวะแทรกซอนตาบอดได

4.05 0.86 มาก 3.83 0.78 มาก

5. การดมน าอดลมเปนประจ า อาจท าใหน าหนกเกน หรอเปนโรคอวน เนองจากไดรบน าตาลจ านวนมาก

4.41 0.82 มาก 4.40 0.73 มาก

6. การกนขนมขบเคยวเปนประจ า อาจท าใหเปนโรคอวนได

4.30 0.80 มาก 4.34 0.65 มาก

7. การกนอาหารกงส าเรจรป เชน บะหมกงส าเรจรปเปนประจ า อาจท าใหขาดสารอาหารทจ าเปนตอการเจรญเตบโตของรางกาย

4.12 0.86 มาก 4.13 0.80 มาก

8. การทนกเรยนเพกเฉยเมอถกผขายเอาเปรยบ จะท าใหผขายไดใจ ไปหลอกลวงคนอนใหไดรบ ความเสยหายไดอกมาก

4.12 1.00 มาก 4.15 0.82 มาก

รวม 4.15 0.48 มาก 4.06 0.39 มาก

137

จากตารางท 84 พบวา กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยอยในระดบมาก (X = 4.15, SD. = 0.48 และ X =4.06, SD. = 0.39 ตามล าดบ) เมอพจารณาในรายขอพบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรความรนแรงฯ ในระดบมากทกรายการ โดยอนดบแรกคอ “การดมน าอดลมเปนประจ า อาจท าใหน าหนกเกน หรอเปนโรคอวน เนองจากไดรบน าตาลจ านวนมาก” รองลงมาคอ “การไมอานขอมลโภชนาการกอนกนอาหารอาจท าใหไดรบไขมนมากเกนความตองการของรางกายเปนประจ า เกดภาวะไขมนอดตนในหลอดเลอดและหลอดเลอดเลยงหวใจ เปนอนตรายถงชวตได” สวนนกเรยนกลมควบคม มการรบรความรนแรงฯ ในระดบมากทกรายการเชนกน โดยอนดบแรก คอ “การดมน าอดลมเปนประจ า อาจท าใหน าหนกเกน หรอเปนโรคอวน เนองจากไดรบน าตาลจ านวนมาก” รองลงมาคอ “การกนขนมขบเคยวเปนประจ า อาจท าใหเปนโรคอวนได”

138

ตารางท 85 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหาร ไมปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. การไมอานขอมลโภชนาการกอนกนอาหารอาจท าใหไดรบไขมนมากเกนความตองการของรางกายเปนประจ าเกดภาวะไขมนอดตนในหลอดเลอดและหลอดเลอดเลยงหวใจ เปนอนตรายถงชวตได

4.44 0.81 มาก 4.37 0.77 มาก

2. การกนอาหารโดยไมอานฉลากอาจท าใหเสยเงนมาก ไมคมกบประโยชนทไดรบ

4.25 0.81 มาก 3.88 0.96 มาก

3. การไมใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร กอนกนอาหารอาจไดรบโซเดยมเกนความตองการของรางกาย ท าใหปวยเปนโรคไตและเกดภาวะไตวายได

4.37 0.77 มาก 4.31 0.79 มาก

4. การไมใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก หวาน มน เคม (ฉลาก GDA) กอนกนอาหาร อาจไดรบน าตาลเกนความตองการของรางกาย ท าใหปวยเปนโรคเบาหวาน เกดภาวะแทรกซอน ตาบอดได

4.42 0.68 มาก 4.26 0.79 มาก

5. การดมน าอดลมเปนประจ า อาจท าใหน าหนกเกน หรอเปนโรคอวน เนองจากไดรบน าตาลจ านวนมาก

4.53 0.73 มากทสด

4.46 0.75 มาก

6. การกนขนมขบเคยวเปนประจ า อาจท าใหเปนโรคอวนได

4.42 0.66 มาก 4.43 0.72 มาก

7. การกนอาหารกงส าเรจรป เชน บะหมกงส าเรจรปเปนประจ า อาจท าใหขาดสารอาหารทจ าเปนตอการเจรญเตบโตของรางกาย

4.37 0.81 มาก 4.21 0.84 มาก

8. การทนกเรยนเพกเฉยเมอถกผขายเอาเปรยบ จะท าใหผขายไดใจ ไปหลอกลวงคนอนใหไดรบ ความเสยหายไดอกมาก

4.32 0.88 มาก 4.31 0.87 มาก

รวม 4.39 0.51 มาก 4.28 0.52 มาก

139

จากตารางท 85 พบวา หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยในภาพรวมอยในระดบมาก (X =4.39, SD. =0.51 และ X =4.28, SD. = 0.52 ตามล าดบ) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรความรนแรงฯ ในระดบมากทสด คอ “การดมน าอดลมเปนประจ า อาจท าใหน าหนกเกนหรอเปนโรคอวน เนองจากไดรบน าตาลจ านวนมาก” ในระดบมาก อนดบแรกคอ “การไมอานขอมลโภชนาการกอนกนอาหารอาจท าใหไดรบไขมนมากเกนความตองการของรางกายเปนประจ าเกดภาวะไขมนอดตนในหลอดเลอดและหลอดเลอดเลยงหวใจ เปนอนตรายถงชวตได” รองลงมาคอ “การไมใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก หวาน มน เคม (ฉลาก GDA) กอนกนอาหาร อาจไดรบน าตาลเกนความตองการของรางกาย ท าใหปวยเปนโรคเบาหวาน เกดภาวะแทรกซอน ตาบอดได” และ “การกนขนมขบเคยวเปนประจ า อาจท าใหเปนโรคอวนได” สวนนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงฯในระดบมาก อนดบแรกคอ “การดมน าอดลมเปนประจ า อาจท าใหน าหนกเกน หรอเปนโรคอวน เนองจากไดรบน าตาลจ านวนมาก” รองลงมาคอ “การกนขนมขบเคยวเปนประจ า อาจท าใหเปนโรคอวนได”

หมายเหต เกณฑการประเมน 4.50 - 5.00 หมายถง มการรบรความรนแรงฯ อยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มการรบรความรนแรงฯ อยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มการรบรความรนแรงฯ อยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มการรบรความรนแรงฯ อยในระดบนอย 1.00 –1.49 หมายถง มการรบรความรนแรงฯ อยในระดบนอยทสด

ตารางท 86 การเปรยบเทยบการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)

นกเรยน การทดสอบ จ านวน (N) X SD. t p

กลมทดลอง กอนการทดลอง 140 4.14 0.49

4.699** 0.000 หลงการทดลอง 140 4.39 0.51

กลมควบคม กอนการทดลอง 141 4.28 0.52

-5.020** 0.000 หลงการทดลอง 141 4.12 0.38

*p< .05, **p<.01 จากตารางท 86 พบวา นกเรยนกลมทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนรมการรบรความรนแรง

จากการบรโภคอาหารไมปลอดภย กอนและหลงการทดลอง แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยมากกวากอนการทดลอง (X = 4.14, SD. = 0.49 และ X = 4.39, SD. =0.51 ตามล าดบ) นกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย กอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ นกเรยนกลมควบคม

140

มการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย หลงการทดลองมากกวากอนการทดลอง (X = 4.28, SD. = 0.52 และ X = 4.12, SD. =0.38 ตามล าดบ)

ตารางท 87 การเปรยบเทยบการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย ระหวาง

นกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)

การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) X SD. t p

กอนการทดลอง กลมทดลอง 154 4.15 0.48 1.795 0.074 กลมควบคม 147 4.06 0.39

รวม 301 หลงการทดลอง กลมทดลอง 140 4.39 0.51

1.763 0.070 กลมควบคม 141 4.28 0.52 รวม 281

*p< .05, **p<.01 จากตารางท 87 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการ

รบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยไมแตกตางกน (X = 4.15, SD.= 0.48 และ X = 4.06, SD.= 0.39 ตามล าดบ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบร ความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยไมแตกตางกน (X =4.39, SD. =0.51 และ X =4.28, SD. = 0.52ตามล าดบ)

141

ตารางท 88 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. การอานฉลากอาหารจะท าใหไดรบผลตภณฑทตรงตามความตองการ

4.42 0.75 มาก 4.28 0.73 มาก

2. การสงเกตลกษณะทวไปของอาหาร เชน สสนของอาหารกอนกนอาหาร ท าใหลดอนตรายทจะไดรบ จากอาหารทไมปลอดภย

4.03 0.94 มาก 3.99 0.74 มาก

3. การอานฉลากกอนซอท าใหไมซออาหารทหมดอาย

4.63 0.65 มากทสด 4.51 0.65 มากทสด

4. การอานฉลากโภชนาการกอนกนอาหารท าใหเลอกกนอาหารไดเหมาะสมกบโรคทเปนอยเชน โรคอวน โรคเบาหวาน โรคไต โรคหวใจ

4.22 0.89 มาก 4.07 0.75 มาก

5. การอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) กอนซอทกครง ท าใหทราบขอมลทางโภชนาการทชวยในการตดสนใจเลอกซออาหาร

4.18 0.83 มาก 4.14 0.74 มาก

6. ขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ชวยใหนกเรยนค านวณปรมาณน าตาล เกลอ หรอพลงงาน ทไดจากการกนได

4.08 0.82 มาก 4.04 0.76 มาก

7. การควบคมการกนอยางเหมาะสมและการออกก าลงกายสม าเสมอ ท าใหรางกายแขงแรง

4.50 0.79 มากทสด 4.72 0.55 มากทสด

8. การปกปองสทธเมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารจะท าใหผผลต / ผขายระมดระวงในการผลตและจ าหนายสนคาทมคณภาพมากขน

4.31 0.75 มาก 4.10 0.76 มาก

รวม 4.30 0.45 มาก 4.23 0.40 มาก

142

จากตารางท 88 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภย โดยภาพรวมอยในระดบมาก (X = 4.30, SD. = 0.45 และ X = 4.23, SD. = 0.40 ตามล าดบ) เมอพจารณาในรายขอพบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรประโยชนฯ ในระดบมากเกอบทกรายการ โดยอนดบแรกคอ “การอานฉลากอาหารจะท าใหไดรบผลตภณฑทตรงตามความตองการ” รองลงมาคอ “การปกปองสทธเมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารจะท าใหผผลต / ผขายระมดระวงในการผลตและจ าหนายสนคาทมคณภาพมากขน” ในระดบมากทสดคอ “การอานฉลากกอนซอท าใหไมซออาหารทหมดอาย” สวนนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนฯ ในระดบมาก อนดบแรกคอ “การอานฉลากอาหารจะท าใหไดรบผลตภณฑทตรงตามความตองการ” รองลงมาคอ “การอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) กอนซอทกครง ท าให ทราบขอมลทางโภชนาการทชวยในการตดสนใจเลอกซออาหาร” ในระดบมากทสด อนดบแรก คอ “การควบคมการกนอยางเหมาะสมและการออกก าลงกายสม าเสมอ ท าใหรางกายแขงแรง ” รองลงมาคอ “การอานฉลากกอนซอท าใหไมซออาหารทหมดอาย”

143

ตารางท 89 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใช รปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. การอานฉลากอาหารจะท าใหไดรบผลตภณฑทตรงตามความตองการ

4.56 0.67 มากทสด 4.36 0.75 มาก

2. การสงเกตลกษณะทวไปของอาหาร เชน สสนของอาหารกอนกนอาหาร ท าใหลดอนตรายทจะไดรบ จากอาหารทไมปลอดภย

4.34 0.74 มาก 4.23 0.81 มาก

3. การอานฉลากกอนซอท าใหไมซออาหารทหมดอาย

4.53 0.60 มากทสด 4.39 0.78 มาก

4. การอานฉลากโภชนาการกอนกนอาหารท าใหเลอกกนอาหารไดเหมาะสมกบโรคทเปนอยเชน โรคอวน โรคเบาหวาน โรคไต โรคหวใจ

4.41 0.73 มาก 4.29 0.82 มาก

5. การอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) กอนซอทกครง ท าใหทราบขอมลทางโภชนาการทชวยในการตดสนใจเลอกซออาหาร

4.53 0.65 มากทสด 4.40 0.72 มาก

6. ขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ชวยใหนกเรยนค านวณปรมาณน าตาล เกลอ หรอพลงงาน ทไดจากการกนได

4.47 0.65 มาก 4.51 0.67 มากทสด

7. การควบคมการกนอยางเหมาะสมและการออกก าลงกายสม าเสมอ ท าใหรางกายแขงแรง

4.55 0.64 มากทสด 4.57 0.69 มากทสด

8. การปกปองสทธเมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารจะท าใหผผลต / ผขายระมดระวงในการผลตและจ าหนายสนคาทมคณภาพมากขน

4.45 0.61 มาก 4.39 0.73 มาก

รวม 4.48 0.43 มาก 4.39 0.50 มาก

144

จากตารางท 89 พบวา หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภย โดยภาพรวมอยในระดบมาก (X = 4.48, SD. = 0.43) นกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนฯ อยในระดบมาก (X = 4.39, SD. = 0.50) เมอพจารณาในรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรประโยชนฯ ในระดบมากทสด อนดบแรกคอ “การอานฉลากอาหารจะท าใหไดรบผลตภณฑทตรงตามความตองการ” รองลงมาคอ “การควบคมการกนอยางเหมาะสมและการออกก าลงกายสม าเสมอ ท าใหรางกายแขงแรง”ในระดบมากคอ “ขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ชวยใหนกเรยนค านวณปรมาณน าตาล เกลอ หรอพลงงานทไดจากการกนได” รองลงมาคอ “การปกปองสทธเมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารจะท าใหผผลต / ผขายระมดระวงในการผลตและจ าหนายสนคาทมคณภาพมากขน” สวนนกเรยนกลมควบคม มการรบรประโยชนฯ ในระดบมากทสด อนดบแรกคอ “การควบคมการกนอยางเหมาะสมและการออกก าลงกายสม าเสมอ ท าใหรางกายแขงแรง” รองลงมาคอ “ขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ชวยใหนกเรยนค านวณปรมาณน าตาล เกลอ หรอพลงงานทไดจากการกนได” ในระดบมากอนดบแรกคอ “การอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) กอนซอทกครง ท าใหทราบขอมลทางโภชนาการทชวยในการตดสนใจเลอกซออาหาร” รองลงมาคอ “การอานฉลากกอนซอท าใหไมซออาหารทหมดอาย” และ “การปกปองสทธเมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารจะท าใหผผลต / ผขายระมดระวงในการผลตและจ าหนายสนคาทมคณภาพมากขน”

หมายเหต เกณฑการประเมน 4.50 - 5.00 หมายถง มการรบรประโยชนฯ อยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มการรบรประโยชนฯ อยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มการรบรประโยชนฯ อยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มการรบรประโยชนฯ อยในระดบนอย 1.00 –1.49 หมายถง มการรบรประโยชนฯ อยในระดบนอยทสด

ตารางท 90 การเปรยบเทยบการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)

นกเรยน การทดสอบ จ านวน (N) X SD. t p

กลมทดลอง กอนการทดลอง 140 4.29 0.44

-4.733** 0.000 หลงการทดลอง 140 4.48 0.43

กลมควบคม กอนการทดลอง 141 4.24 0.40

-3.922** 0.000 หลงการทดลอง 141 4.39 0.50

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 90 พบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการ

145

ทดลองจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวากอนการทดลอง (X = 4.29, SD. = 0.44 และ X = 4.48, SD. = 0.43 ตามล าดบ) และพบเชนเดยวกนวานกเรยนกลมควบคม มการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภย กอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ นกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยหลงการทดลองมากกวากอนการทดลอง (X = 4.24, SD. = 0.40 และ X = 4.39, SD. = 0.50 ตามล าดบ)

ตารางท 91 การเปรยบเทยบการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยระหวางนกเรยน

กลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)

การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) X SD. t p

กอนการทดลอง กลมทดลอง 154 4.30 0.45 1.305 0.193 กลมควบคม 147 4.23 0.40

รวม 301 หลงการทดลอง กลมทดลอง 140 4.48 0.43

1.593 0.112 กลมควบคม 141 4.39 0.50 รวม 241

*p< .05, **p<.01 จากตารางท 91 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการ

รบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X = 4.30, SD. =0.45 และ X = 4.23, SD. = 0.40 ตามล าดบ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X =4.48, SD. = 0.43 และ X = 4.39, SD. = 0.50 ตามล าดบ)

146

ตารางท 92 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. การอานฉลากอาหาร ท าใหตองเสยเวลาในการเลอกซออาหาร

2.57 1.48 ปานกลาง 2.15 0.99 นอย

2. การอานฉลากโภชนาการกอนซออาหารท าใหถกมองวาเปนคนเรองมาก

2.39 1.35 นอย 2.14 1.01 นอย

3. บอยครงทนกเรยนเรงรบจงไมมเวลาเพยงพอทจะอานขอมลบนฉลาก หวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของ ขนมขบเคยวกอนซอ

3.52 1.12 มาก 3.48 0.92 ปานกลาง

4. การใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร เปนเรองทยงยากในการน าไปใชในชวตจรง

2.54 1.31 ปานกลาง 2.42 0.96 นอย

5. การหาซออาหารทปลอดภยมากนเปนเรองท าไดยาก เพราะไมมขายรอบ ๆ โรงเรยน หรอแถวบาน

3.13 1.30 ปานกลาง 2.86 1.15 ปานกลาง

6. การหลกเลยงไมกนบะหมกงส าเรจรป เปนสงทท าไดล าบาก เพราะอาหารดงกลาว ราคาถก กนไดรวดเรว และรสชาตอรอย

2.96 1.23 ปานกลาง 2.76 1.05 ปานกลาง

7. การรองเรยนเพอปกปองสทธของตนเอง เมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารเปนเรองยงยาก

3.01 1.25 ปานกลาง 2.68 0.97 ปานกลาง

8. แมนกเรยนทราบถงโทษของการดมน าอดลม แตจะใหเลกดมเปนเรองล าบาก เพราะตดใจในรสชาต

3.32 1.31 ปานกลาง 3.23 1.22 ปานกลาง

รวม 2.93 0.96 ปานกลาง 2.72 0.61 ปานกลาง

147

จากตารางท 92 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง (X =2.93, SD. = 0.96 และ X = 2.72, SD. = 0.61 ตามล าดบ) เมอพจารณาในรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคฯในระดบปานกลาง อนดบแรกคอ “แมนกเรยนทราบถงโทษของการดมน าอดลม แตจะใหเลกดมเปนเรองล าบาก เพราะตดใจในรสชาต” รองลงมาคอ “การหาซออาหารทปลอดภยมากนเปนเรองท าไดยาก เพราะไมมขายรอบ ๆ โรงเรยน หรอแถวบาน” ในระดบนอย คอ “การอานฉลากโภชนาการกอนซออาหารท าใหถกมองวาเปนคนเรองมาก” สวนนกเรยนกลมควบคม มการรบรอปสรรคฯ ในระดบปานกลางอนดบแรกคอ “บอยครงทนกเรยนเรงรบจงไมมเวลาเพยงพอทจะอานขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของขนมขบเคยวกอนซอ” รองลงมาคอ “แมนกเรยนทราบถงโทษของการดมน าอดลม แตจะใหเลกดมเปนเรองล าบาก เพราะตดใจในรสชาต” ในระดบนอย อนดบแรกคอ “การใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร เปนเรองทยงยากในการน าไปใชในชวตจรง” รองลงมาคอ “การอานฉลากอาหาร ท าใหตองเสยเวลาในการเลอกซออาหาร”

148

ตารางท 93 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. การอานฉลากอาหาร ท าใหตองเสยเวลาในการเลอกซออาหาร

2.66 1.54 ปานกลาง 2.70 1.39 ปานกลาง

2. การอานฉลากโภชนาการกอนซออาหารท าใหถกมองวาเปนคนเรองมาก

2.77 1.46 ปานกลาง 2.49 1.28 ปานกลาง

3. บอยครงทนกเรยนเรงรบจงไมมเวลาเพยงพอทจะอานขอมลบนฉลาก หวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของ ขนมขบเคยวกอนซอ

3.47 1.25 ปานกลาง 3.68 1.02 มาก

4. การใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร เปนเรองทยงยากในการน าไปใชในชวตจรง

2.82 1.47 ปานกลาง 2.83 1.25 ปานกลาง

5. การหาซออาหารทปลอดภยมากนเปนเรองท าไดยาก เพราะไมมขายรอบ ๆ โรงเรยน หรอแถวบาน

3.02 1.30 ปานกลาง 3.02 1.24 ปานกลาง

6. การหลกเลยงไมกนบะหมกงส าเรจรป เปนสงทท าไดล าบาก เพราะอาหารดงกลาว ราคาถก กนไดรวดเรว และรสชาตอรอย

2.95 1.32 ปานกลาง 3.29 1.36 ปานกลาง

7. การรองเรยนเพอปกปองสทธของตนเอง เมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารเปนเรองยงยาก

3.02 1.48 ปานกลาง 3.14 1.31 ปานกลาง

8. แมนกเรยนทราบถงโทษของการดมน าอดลม แตจะใหเลกดมเปนเรองล าบาก เพราะตดใจในรสชาต

3.07 1.37 ปานกลาง 3.19 1.29 ปานกลาง

รวม 2.97 1.17 ปานกลาง 3.04 0.98 ปานกลาง

จากตารางท 93 พบวา หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบปานกลาง (X = 2.97, SD. = 1.17และ(X = 3.04, SD. = 0.98 ตามล าดบ) เมอพจารณาในรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคฯ ในระดบปานกลาง อนดบแรกคอ “บอยครงทนกเรยนเรงรบ

149

จงไมมเวลาเพยงพอทจะอานขอมลบนฉลาก หวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของขนมขบเคยวกอนซอ” รองลงมาคอ “แมนกเรยนทราบถงโทษของการดมน าอดลม แตจะใหเลกดมเปนเรองล าบาก เพราะตดใจในรสชาต” สวนนกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคฯในระดบปานกลาง อนดบแรกคอ “การหลกเลยงไมกนบะหมกงส าเรจรป เปนสงทท าไดล าบาก เพราะอาหารดงกลาว ราคาถก กนไดรวดเรว และรสชาตอรอย” รองลงมาคอ “แมนกเรยนทราบถงโทษของการดมน าอดลม แตจะใหเลกดมเปนเรองล าบาก เพราะตดใจในรสชาต” และในระดบมาก คอ “บอยครงทนกเรยนเรงรบจงไมมเวลาเพยงพอทจะอานขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของขนมขบเคยวกอนซอ”

หมายเหต เกณฑการประเมน 4.50 - 5.00 หมายถง มการรบรอปสรรคฯ อยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มการรบรอปสรรคฯ อยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มการรบรอปสรรคฯ อยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มการรบรอปสรรคฯ อยในระดบนอย 1.00 –1.49 หมายถง มการรบรอปสรรคฯ อยในระดบนอยทสด

ตารางท 94 การเปรยบเทยบการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลม(นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)

นกเรยน การทดสอบ จ านวน (N) X SD. t p

กลมทดลอง กอนการทดลอง 140 2.91 0.93

0.611 0.542 หลงการทดลอง 140 2.97 1.17

กลมควบคม กอนการทดลอง 141 2.72 0.61

-3.521** 0.001 หลงการทดลอง 141 3.04 0.98

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 94 พบวา นกเรยนกลมทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนรมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนและหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X = 2.91, SD. =0.93 และ X = 2.97, SD. = 1.17 ตามล าดบ) สวนนกเรยนกลมควบคม มการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ นกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยหลงการทดลองมากกวากอนการทดลอง (X = 2.72, SD. =0.61 และ X = 3.04, SD. = 0.98 ตามล าดบ)

150

ตารางท 95 การเปรยบเทยบการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย ระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)

การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) X SD. t p

กอนการทดลอง กลมทดลอง 154 2.93 0.96

2.284* 0.023 กลมควบคม 147 2.72 0.61

รวม 301 การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) d SD. t p

หลงการทดลอง กลมทดลอง 140 0.18 0.55

1.750 0.081 กลมควบคม 141 0.27 0.61

รวม 281 *p< .05, **p<.01

หมายแหต เนองจากกอนการทดลองพบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย กอนและหลงการทดลองแตกตางกน ดงนนการวเคราะหคาเฉลยหลงการทดลอง จงท าการวเคราะหคาเฉลยความแตกตางของการรบรอปสรรคฯ กอนและหลงการทดลอง

จากตารางท 95 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคม (X =2.93, SD. = 0.96 และ X = 2.72, SD. = 0.61 ตามล าดบ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคฯ แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X =2.97, SD. =1.17 และ X = 3.04, SD. = 0.98 ตามล าดบ)

151

ตารางท 96 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. นกเรยนไดรบค าแนะน าเรองการเลอกซอ และเลอกกนอาหารจาก เพอน อย.นอย ในโรงเรยน

4.16 0.93 มาก 3.89 0.75 มาก

2. การรณรงคของ อย. ตามสอตางๆ ท าใหนกเรยนอานฉลากกอนซออาหารมากน

4.36 0.74 มาก 4.14 0.74 มาก

3. ค าแนะน าจากเจาหนาทสาธารณสข อสม. ท าใหนกเรยนอานขอมลบนฉลากผลตภณฑอาหารทกครงกอนกน

4.12 0.83 มาก 3.96 0.81 มาก

4. เมอเหนอาการของผปวยทเกดจากการกนมากเกนความจ าเปนของรางกาย ท าใหนกเรยนเหนความส าคญของการอานฉลากกอนเลอกซอ

4.18 0.79 มาก 4.12 0.70 มาก

5. ผปกครองแนะน าใหนกเรยนสงเกตสสนของอาหาร และหลกเลยงการบรโภค หากสสนของอาหารสดใสผดธรรมชาต

4.13 1.02 มาก 4.17 0.81 มาก

6. การรณรงคเรองการอานฉลากเปนแรงจงใจใหนกเรยนอานและใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร

4.22 0.76 มาก 4.21 0.66 มาก

7. ครผสอนไดแนะน านกเรยนและเพอนๆ ในหองเรยนใหเลอกดมน าเปลาเมอรสกกระหายแทนการซอน าอดลมมาดม

4.37 0.84 มาก 4.39 0.76 มาก

8. การรองเรยนทางสอออนไลนท าใหมความสะดวกในการปกปองสทธจากการถก เอารดเอาเปรยบจากการบรโภค

3.68 1.05 มาก 3.63 0.85 มาก

รวม 4.15 0.51 มาก 4.07 0.46 มาก

152

จากตารางท 96 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมม สงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภย ในภาพรวมอยในระดบมาก (X =4.15, SD. = 0.51 และ X =4.07, SD. =0.46 ตามล าดบ) เมอพจารณาในรายขอพบวา นกเรยนกลมทดลองมสงชกน าสการปฏบตฯ อยในระดบมากทกขอ อนดบแรกคอ “ครผสอนไดแนะน านกเรยนและเพอนๆ ในหองเรยนใหเลอกดมน าเปลาเมอรสกกระหายแทนการซอน าอดลมมาดม” รองลงมาคอ “การรณรงคของ อย. ตามสอตางๆ ท าใหนกเรยนอานฉลากกอนซออาหารมากน” สวนนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตฯ ในระดบมาก อนดบแรกคอ “ครผสอนไดแนะน านกเรยนและเพอนๆ ในหองเรยนใหเลอกดมน าเปลาเมอรสกกระหายแทนการซอน าอดลมมาดม” รองลงมาคอ “การรณรงคเรองการอานฉลากเปนแรงจงใจใหนกเรยนอานและใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร”

153

ตารางท 97 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. นกเรยนไดรบค าแนะน าเรองการเลอกซอ และเลอกกนอาหารจาก เพอน อย.นอย ในโรงเรยน

4.45 0.74 มาก 4.29 0.85 มาก

2. การรณรงคของ อย. ตามสอตางๆ ท าใหนกเรยนอานฉลากกอนซออาหารมากน

4.44 0.71 มาก 4.39 0.67 มาก

3. ค าแนะน าจากเจาหนาทสาธารณสข อสม. ท าใหนกเรยนอานขอมลบนฉลากผลตภณฑอาหารทกครงกอนกน

4.41 0.69 มาก 4.19 0.82 มาก

4. เมอเหนอาการของผปวยทเกดจากการกนมากเกนความจ าเปนของรางกาย ท าใหนกเรยนเหนความส าคญของการอานฉลากกอนเลอกซอ

4.38 0.74 มาก 4.19 0.80 มาก

5. ผปกครองแนะน าใหนกเรยนสงเกตสสนของอาหาร และหลกเลยงการบรโภค หากสสนของอาหารสดใสผดธรรมชาต

4.36 0.77 มาก 4.17 0.86 มาก

6. การรณรงคเรองการอานฉลากเปนแรงจงใจใหนกเรยนอานและใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร

4.37 0.83 มาก 4.26 0.74 มาก

7. ครผสอนไดแนะน านกเรยนและเพอนๆ ในหองเรยนใหเลอกดมน าเปลาเมอรสกกระหายแทนการซอน าอดลมมาดม

4.40 0.75 มาก 4.32 0.81 มาก

8. การรองเรยนทางสอออนไลนท าใหมความสะดวกในการปกปองสทธจากการถกเอารดเอาเปรยบจากการบรโภค

4.22 0.83 มาก 3.99 0.90 มาก

รวม 4.38 0.47 มาก 4.23 0.51 มาก

154

จากตารางท 97 พบวา หลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยในภาพรวมอยในระดบมาก (X = 4.38, SD. = 0.47 และ X = 4.23, SD. = 0.51 ตามล าดบ) เมอพจารณาในรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมสงชกน าสการปฏบตฯ ในระดบมากทกขอ โดยอนดบแรกคอ “นกเรยนไดรบค าแนะน าเรองการเลอกซอ และเลอกกนอาหารจาก เพอน อย.นอย ในโรงเรยน” รองลงมาคอ “การรณรงคของ อย. ตามสอตางๆ ท าใหนกเรยนอานฉลากกอนซออาหารมากน” สวนนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตฯ ในระดบมากทกขอ โดยอนดบแรกคอ “การรณรงคของ อย. ตามสอตางๆ ท าใหนกเรยนอานฉลากกอนซออาหารมากน” รองลงมาคอ “ครผสอนไดแนะน านกเรยนและเพอนๆ ในหองเรยนใหเลอกดมน าเปลาเมอรสกกระหายแทนการซอน าอดลมมาดม”

หมายเหต เกณฑการประเมน 4.50 - 5.00 หมายถง มสงชกน าสการปฏบตฯ อยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มสงชกน าสการปฏบตฯ อยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มสงชกน าสการปฏบตฯ อยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มสงชกน าสการปฏบตฯ อยในระดบนอย 1.00 –1.49 หมายถง มสงชกน าสการปฏบตฯ อยในระดบนอยทสด

ตารางท 98 การเปรยบเทยบสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)

นกเรยน การทดสอบ จ านวน (N) X SD. t P

กลมทดลอง กอนการทดลอง 140 4.15 0.52

-5.185** 0.000 หลงการทดลอง 140 4.38 0.47

กลมควบคม กอนการทดลอง 141 4.06 0.46

-3.421** 0.001 หลงการทดลอง 141 4.23 0.51

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 98 พบวา นกเรยนกลมทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนรมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวากอนการทดลอง (X =4.15 SD. = 0.52 และ X = 4.38, SD. = 0.47 ตามล าดบ) และนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภย กอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมควบคม มสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวากอนการทดลอง (X =4.06 SD. = 0.46 และ X = 4.23, SD. = 0.51 ตามล าดบ)

155

ตารางท 99 การเปรยบเทยบสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)

การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) X SD. t P

กอนการทดลอง กลมทดลอง 154 4.15 0.51 1.510 0.132 กลมควบคม 147 4.07 0.46

รวม 301 หลงการทดลอง กลมทดลอง 140 4.38 0.47

2.616** 0.009 กลมควบคม 141 4.23 0.51 รวม 2.81

*p< .05, **p<.01 จากตารางท 99 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมสงชก

น าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X =4.15, SD. =0.51 และ X =4.07, SD. = 0.46 ตามล าดบ) หลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนร พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคม (X =4.38, SD. =0.47 และ X = 4.23, SD. = 0.51 ตามล าดบ)

156

ตารางท 100 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. นกเรยนมนใจวา นกเรยนจะอานฉลากอาหารกอนซอทกครง

4.12 0.92 มาก 3.92 0.70 มาก

2. นกเรยนมความเชอมนวา นกเรยนสามารถท าความเขาใจขอมลทปรากฏบนฉลากอาหารได

4.11 0.75 มาก 4.01 0.59 มาก

3. เมอมคนน าขนมขบเคยวมาแจกฟร นกเรยนมนใจวาจะอานฉลากอาหารนนกอนกนเพอความปลอดภยในการกนอาหาร

4.07 0.87 มาก 4.13 0.68 มาก

4. แมวานกเรยนจะเรงรบขนาดไหน นกเรยนกมนใจวาจะไมซอขนมขบเคยวมากนโดยเดดขาด ถาหากยงไมไดอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

3.90 0.91 มาก 3.93 0.72 มาก

5. นกเรยนมความเชอมนวา นกเรยนสามารถทจะเปนเดกหรอเยาวชนทเปนแบบอยางทดในการอานและใชประโยชนจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

4.12 0.79 มาก 3.89 0.68 มาก

6. นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหารเพอการตดสนใจในการกนอาหารได

4.16 0.84 มาก 4.14 0.67 มาก

7. นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถค านวณปรมาณสารอาหารของ ขนมขบเคยวจากขอมลบนฉลากโภชนาการเพอใหเกดประโยชนตอรางกาย

4.00 0.82 มาก 3.96 0.72 มาก

8. นกเรยนเชอมนวา การปกปองสทธของตนเองจากการกนอาหารทอนตรายตอสขภาพจะเปนประโยชนตอตนเองและสวนรวม ถงแมการรองเรยนจะมหลายขนตอน

4.11 0.79 มาก 3.95 0.71 มาก

9. นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถแจงผใหญใหทราบ หากมรานคาเอาขนมขบเคยวทไมม อย. หรอไมปลอดภย มาจ าหนาย เพอผใหญจะไดหามการจ าหนายอาหารนน

4.10 0.94 มาก 4.00 0.78 มาก

รวม 4.10 0.52 มาก 4.00 0.43 มาก

157

จากตารางท 100 พบวา กอนการทดทลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยในภาพรวมอยในระดบมาก (X =4.10, SD. =0.52 และ X =4.00, SD. = 0.43 ตามล าดบ) เมอพจารณาในรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมความเชอมนในความสามารถตนเองฯ ในระดบมากทกขอ อนดบแรกคอ “นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหารเพอการตดสนใจในการกนอาหารได” รองลงมาคอ “นกเรยนมนใจวา นกเรยนจะอานฉลากอาหารกอนซอทกครง” และ “นกเรยนมความเชอมนวา นกเรยนสามารถทจะเปนเดกหรอเยาวชนทเปนแบบอยางทดในการอานและใชประโยชนจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)” สวนนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถของตนเองฯ ในระดบมากอนดบแรกคอ “นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหารเพอการตดสนใจในการกนอาหารได” รองลงมาคอ “เมอมคนน าขนมขบเคยวมาแจกฟร นกเรยนมนใจวาจะอานฉลากอาหารนนกอนกนเพอความปลอดภยในการกนอาหาร”

158

ตารางท 101 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลม(นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน X SD. ผลการ

ประเมน

1. นกเรยนมนใจวา นกเรยนจะอานฉลากอาหารกอนซอทกครง

4.30 0.82 มาก 4.02 0.88 มาก

2. นกเรยนมความเชอมนวา นกเรยนสามารถท าความเขาใจขอมลทปรากฏบนฉลากอาหารได

4.34 0.81 มาก 4.18 0.79 มาก

3. เมอมคนน าขนมขบเคยวมาแจกฟร นกเรยนมนใจวาจะอานฉลากอาหารนนกอนกนเพอความปลอดภยในการกนอาหาร

4.28 0.78 มาก 3.95 0.91 มาก

4. แมวานกเรยนจะเรงรบขนาดไหน นกเรยนกมนใจวาจะไมซอขนมขบเคยวมากนโดยเดดขาด ถาหากยงไมไดอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

4.32 0.82 มาก 4.05 0.86 มาก

5. นกเรยนมความเชอมนวา นกเรยนสามารถทจะเปนเดกหรอเยาวชนทเปนแบบอยางทดในการอานและใชประโยชนจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

4.35 0.77 มาก 4.17 0.79 มาก

6. นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหารเพอการตดสนใจในการกนอาหารได

4.31 0.81 มาก 4.19 0.79 มาก

7. นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถค านวณปรมาณสารอาหารของ ขนมขบเคยวจากขอมลบนฉลากโภชนาการเพอใหเกดประโยชนตอรางกาย

4.36 0.78 มาก 4.22 0.81 มาก

8. นกเรยนเชอมนวา การปกปองสทธของตนเองจากการกนอาหารทอนตรายตอสขภาพจะเปนประโยชนตอตนเองและสวนรวม ถงแมการรองเรยนจะมหลายขนตอน

4.35 0.80 มาก 4.17 0.86 มาก

9. นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถแจงผใหญใหทราบ หากมรานคาเอาขนมขบเคยวทไมม อย. หรอไมปลอดภย มาจ าหนาย เพอผใหญจะไดหามการจ าหนายอาหารนน

4.38 0.80 มาก 4.20 0.84 มาก

รวม 4.33 0.51 มาก 4.13 0.52 มาก

159

จากตารางท 101 พบวา หลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มความเชอในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย ในภาพรวมอยในระดบมาก (X =4.33, SD. = 0.51 และ X =4.13, SD. =0.52 ตามล าดบ) เมอพจารณาในรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมความเชอมนในความสามารถตนเองฯ ในระดบมากทกขอ โดยอนดบแรก คอ “นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถแจงผใหญใหทราบ หากมรานคาเอาขนมขบเคยวทไมม อย. หรอไมปลอดภย มาจ าหนาย เพอผใหญจะไดหามการจ าหนายอาหารนน” รองลงมาคอ “นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถค านวณปรมาณสารอาหารของ ขนมขบเคยวจากขอมลบนฉลากโภชนาการเพอใหเกดประโยชนตอรางกาย” สวนนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองฯในระดบมาก อนดบแรกคอ “นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถค านวณปรมาณสารอาหารของ ขนมขบเคยวจากขอมลบนฉลากโภชนาการเพอใหเกดประโยชนตอรางกาย” รองลงมาคอ “นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถแจงผใหญใหทราบ หากมรานคาเอาขนมขบเคยวทไมม อย. หรอไมปลอดภย มาจ าหนาย เพอผใหญจะไดหามการจ าหนายอาหารนน”

หมายเหต เกณฑการประเมน 4.50 - 5.00 หมายถง มความเชอมนในความสามารถตนเองฯ อยในระดบมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มความเชอมนในความสามารถตนเองฯ อยในระดบมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มความเชอมนในความสามารถตนเองฯ อยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หมายถง มความเชอมนในความสามารถตนเองฯ อยในระดบนอย 1.00 –1.49 หมายถง มความเชอมนในความสามารถตนเองฯ อยในระดบนอยทสด

ตารางท 102 การเปรยบเทยบความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย

กอนการทดลองและหลงการทดลอง ของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)

นกเรยน การทดสอบ จ านวน (N) X SD. t P

กลมทดลอง กอนการทดลอง 140 4.09 0.53

-4.558** 0.000 หลงการทดลอง 140 4.33 0.51

กลมควบคม กอนการทดลอง 141 4.00 0.44

-2.390* 0.018 หลงการทดลอง 141 4.13 0.52

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 102 พบวา นกเรยนกลมทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนรมความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมความเชอมนในความสามารถของตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวากอนการทดลอง (X =4.09, SD. = 0.53 และ X =4.33, SD. =0.51 ตามล าดบ) และนกเรยนกลมควบคม พบวา กอนและหลงการทดลอง นกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองในการมบรโภคอาหารปลอดภย

160

แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถของตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวากอนการทดลอง

ตารางท 103 การเปรยบเทยบความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย

ระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)

การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) X SD. t P

กอนการทดลอง กลมทดลอง 154 4.10 0.52 1.821 0.070 กลมควบคม 147 4.00 0.43

รวม 301 หลงการทดลอง กลมทดลอง 140 4.33 0.51

3.281** 0.001 กลมควบคม 141 4.13 0.52 รวม 281

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 103 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญ ทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X =4.10, SD. =0.52 และ X =4.00, SD. =0.43 ตามล าดบ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองมความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคม (X =4.33, SD. =0.51 และ X =4.13, SD. =0.52 ตามล าดบ)

161

1.3 พฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย

ตารางท 104 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการเลอกบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)กอนการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน

X SD. ผลการประเมน

1. นกเรยนไมซอขนมขบเคยวทไมมฉลาก 2.50 1.14 ปานกลาง 2.26 1.11 ปานกลาง 2. นกเรยนเกบรกษาอาหารตามค าแนะน าทระบ

บนฉลากอาหาร 3.00 0.99 มาก 3.06 0.91 มาก

3. นกเรยนอานฉลากอาหารกอนเลอกซออาหารส าเรจรป เครองดมในภาชนะบรรจทปดสนท

2.98 0.88 มาก 2.94 0.89 มาก

4. นกเรยนกนอาหารมอหลกตามเวลา และไมกนขนมขบเคยวจบจบ

2.70 0.92 ปานกลาง 2.50 0.86 ปานกลาง

5. นกเรยนอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของขนมขบเคยวกอนเลอกซอ และเลอกกน

2.84 0.95 มาก 2.54 0.84 ปานกลาง

6. นกเรยนแบงจ านวนครงในการกนอาหารตามขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

2.68 1.02 ปานกลาง 2.41 0.89 ปานกลาง

7. นกเรยนใชประโยชนจากขอมลบนฉลากขนม ขบเคยวมาค านวณหาปรมาณสารอาหารกอนกน

2.71 0.94 ปานกลาง 2.25 0.85 ปานกลาง

8. กอนซออาหารประเภททอด นกเรยนสงเกตสและลกษณะของน ามนทผขายใชทอดอาหาร

2.86 0.97 มาก 2.82 0.91 มาก

9* นกเรยนกนอาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ไสกรอกใสส ไกยางใสส

2.46 1.00 ปานกลาง 2.86 1.00 มาก

10. หากนกเรยนพบวา มผขายอาหาร ขนมกรบกรอบ ทเสอมคณภาพ หรอหมดอายนกเรยนจะคนอาหารหรอเปลยนอาหารนนแกผขายตามสทธผบรโภค

2.73 1.10 ปานกลาง 2.52 1.07 ปานกลาง

11. หากนกเรยนพบวา ฉลากบนถงหรอซองขนมนนไมถกตอง หรอกนแลวไมเปนผลดตอสขภาพ นกเรยนจะเตอนเพอนไมใหกนขนมนน

2.81 1.09 มาก 2.81 1.01 มาก

12. เมอตองการศกษาขอมลเกยวกบผลตภณฑอาหารเพมเตมนกเรยนคนหาขอมลทางอนเทอรเนต

2.82 0.95 มาก 2.60 0.99 ปานกลาง

รวม 2.78 0.52 ปานกลาง 2.63 0.44 ปานกลาง

*ขอความทางลบ

162

จากตารางท 104 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในภาพรวมอยในระดบปานกลาง (X =2.78, SD. =0.52 และ X =2.63, SD. = 0.44 ตามล าดบ) เมอพจารณาในรายขอพบวา นกเรยนกลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบมาก อนดบแรกคอ “นกเรยนเกบรกษาอาหารตามค าแนะน าทระบบนฉลากอาหาร” รองลงมาคอ “นกเรยนอานฉลากอาหารกอนเลอกซออาหารส าเรจรป เครองดมในภาชนะบรรจทปดสนท” ในระดบปานกลางอนดบแรกคอ “หากนกเรยนพบวา มผขายอาหาร ขนมกรบกรอบ ทเสอมคณภาพ หรอหมดอายนกเรยนจะคนอาหารหรอเปลยนอาหารนนแกผขายตามสทธผบรโภค” รองลงมาคอ “นกเรยนใชประโยชนจากขอมลบนฉลากขนม ขบเคยวมาค านวณหาปรมาณสารอาหารกอนกน” สวนนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบมาก อนดบแรกคอ “นกเรยนเกบรกษาอาหารตามค าแนะน าทระบบนฉลากอาหาร” รองลงมาคอ “นกเรยนอานฉลากอาหารกอนเลอกซออาหารส าเรจรป เครองดมในภาชนะบรรจทปดสนท” ในระดบปานกลาง อนดบแรกคอ “เมอตองการศกษาขอมลเกยวกบผลตภณฑอาหารเพมเตมนกเรยนคนหาขอมลทางอนเทอรเนต” รองลงมาคอ “นกเรยนอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของขนมขบเคยวกอนเลอกซอ และเลอกกน”

ตารางท 105 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน

X SD. ผลการประเมน

1. นกเรยนไมซอขนมขบเคยวทไมมฉลาก 2.65 1.19 ปานกลาง 2.56 1.02 ปานกลาง 2. นกเรยนเกบรกษาอาหารตามค าแนะน า

ทระบบนฉลากอาหาร 3.19 0.86 มาก 3.05 0.89 มาก

3. นกเรยนอานฉลากอาหารกอนเลอกซออาหารส าเรจรป เครองดมในภาชนะบรรจ ทปดสนท

3.25 0.90 มาก 3.13 0.88 มาก

4. นกเรยนกนอาหารมอหลกตามเวลา และ ไมกนขนมขบเคยวจบจบ

3.04 0.92 มาก 2.93 0.89 มาก

5. นกเรยนอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของขนมขบเคยวกอนเลอกซอ และเลอกกน

3.15 0.87 มาก 3.10 0.84 มาก

6. นกเรยนแบงจ านวนครงในการกนอาหาร ตามขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

3.25 0.80 มาก 3.04 0.86 มาก

163

ตารางท 105 (ตอ)

ล าดบท

รายการ กลมทดลอง กลมควบคม

X SD. ผลการประเมน

X SD. ผลการประเมน

7. นกเรยนใชประโยชนจากขอมลบนฉลากขนมขบเคยวมาค านวณหาปรมาณสารอาหารกอนกน

3.14 0.82 มาก 3.02 0.84 มาก

8. กอนซออาหารประเภททอด นกเรยนสงเกตสและลกษณะของน ามนทผขายใชทอดอาหาร

3.10 0.88 มาก 3.07 0.89 มาก

9* นกเรยนกนอาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ไสกรอกใสส ไกยางใสส

2.37 1.02 ปานกลาง 2.36 0.95 ปานกลาง

10. หากนกเรยนพบวา มผขายอาหาร ขนมกรบกรอบ ทเสอมคณภาพ หรอหมดอายนกเรยนจะคนอาหารหรอเปลยนอาหารนนแกผขายตามสทธผบรโภค

3.02 0.99 มาก 2.96 0.92 มาก

11. หากนกเรยนพบวา ฉลากบนถงหรอซองขนมนนไมถกตอง หรอกนแลวไมเปนผลดตอสขภาพ นกเรยนจะเตอนเพอนไมใหกนขนมนน

3.25 0.80 มาก 3.08 0.82 มาก

12. เมอตองการศกษาขอมลเกยวกบผลตภณฑอาหารเพมเตมนกเรยนคนหาขอมลทางอนเทอรเนต

3.17 0.83 มาก 2.93 0.88 มาก

รวม 3.05 0.46 มาก 2.94 0.47 มาก

จากตารางท 105 พบวา หลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในภาพรวมอยในระดบมาก (X =3.05, SD. = 0.46 และ X =2.94, SD. =0.47 ตามล าดบ) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา นกเรยนกลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบมาก อนดบแรก คอ “นกเรยนอานฉลากอาหารกอนเลอกซออาหารส าเรจรป เครองดมในภาชนะบรรจทปดสนท”, “นกเรยนแบงจ านวนครงในการกนอาหาร ตามขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)” และ “หากนกเรยนพบวา ฉลากบนถงหรอซองขนมนนไมถกตอง หรอกนแลวไมเปนผลดตอสขภาพ นกเรยนจะเตอนเพอนไมใหกนขนมนน” รองลงมาคอ “นกเรยนเกบรกษาอาหารตามค าแนะน าทระบบนฉลากอาหาร” ในระดบปานกลาง อนดบแรกคอ “นกเรยนไมซอขนมขบเคยวทไมมฉลาก” รองลงมาคอ “นกเรยนกนอาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ไสกรอกใสส ไกยางใสส” สวนนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบมาก อนดบแรกคอ “นกเรยนอานฉลากอาหารกอนเลอกซออาหารส าเรจรป เครองดมในภาชนะบรรจทปดสนท” รองลงมาคอ “นกเรยนอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของขนมขบเคยวกอนเลอกซอ และ

164

เลอกกน” ในระดบปานกลาง อนดบแรกคอ “นกเรยนไมซอขนมขบเคยวทไมมฉลาก” รองลงมาคอ “นกเรยนกนอาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ไสกรอกใสส ไกยางใสส”

หมายเหต เกณฑการประเมน

3.40 - 4.00 หมายถง มพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบมากทสด 2.80 – 3.39 หมายถง มพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบมาก 2.20 – 2.79 หมายถง มพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบปานกลาง 1.60 – 2.19 หมายถง มพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบนอย 1.00 – 1.59 หมายถง มพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในระดบนอยทสด

ตารางท 106 การเปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยกอนการทดลองและหลงการทดลองของนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)

นกเรยน การทดสอบ จ านวน (N) X SD. t P

กลมทดลอง กอนการทดลอง 140 2.76 0.52

-5.603** 0.000 หลงการทดลอง 140 3.06 0.46

กลมควบคม กอนการทดลอง 141 2.69 0.44

-6.019** 0.000 หลงการทดลอง 141 2.93 0.47

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 106 พบวา นกเรยนกลมทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนรมพฤตกรรมการบรโภคอาหารกอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวากอนการทดลอง (X =2.76, SD. =0.52 และ X =3.06, SD. =0.46 ตามล าดบ) และนกเรยนกลมควบคม กอนและหลงการทดลองมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ นกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยหลงการทดลองมากกวากอน การทดลอง

165

ตารางท 107 การเปรยบเทยบพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยระหวางนกเรยนกลมทดลองกบนกเรยนกลมควบคม (นกเรยนกลมขยายผลการใชรปแบบฯ)

การทดลอง นกเรยน จ านวน (N) X SD. t P

กอนการทดลอง กลมทดลอง 154 2.78 0.52 1.631 0.104 กลมควบคม 147 2.69 0.44

รวม 301 หลงการทดลอง กลมทดลอง 140 3.05 0.46

2.125* 0.035 กลมควบคม 141 2.94 0.47 รวม 281

*p< .05, **p<.01

จากตารางท 107 พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมม พฤตกรรมการเลอกบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการเลอกบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน (X =2.78, SD. = 0.52 และ X =2.69, SD. =0.44 ตามล าดบ) หลงการทดลองจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นนคอ หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคม (X =3.05, SD. =0.46 และ X =2.94, SD. =0.47 ตามล าดบ)

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจย เรอง การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน เปนการวจยกงทดลอง (quasi – experimental research) โดยใชรปแบบการวจยแบบ pretest-posttest control group design มการด าเนนการดงน

1. การวจยเพอตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ผวจยด าเนนการตดตามประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยน จ านวน 3 ครง คอ (กอนเรมโครงการในปงบประมาณ 2559 ระหวางการด าเนนโครงการ และเมอสนสดโครงการ) และจดกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) ในโรงเรยนกลมทดลอง โรงเรยนละ 1 ครง

ประชากรคอ นกเรยนตนแบบ 4 โรงเรยน ไดแก โรงเรยนอ ามาตยพานชกล จ.กระบโรงเรยนภเขยว จ.ชยภม โรงเรยนแกลง “วทยสถาวร” จ.ระยอง และโรงเรยนสนปาตองวทยาคม จ.เชยงใหม จ านวน 1,913 คน กลมตวอยางคอ นกเรยนกลมทดลองทผานการทดลองในงานวจยเรอง รปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย ปงบประมาณ 2558 จ านวน 182 คน จากโรงเรยนตนแบบ 4 โรงเรยน โดยการสมโรงเรยนอยางงาย (simple random) 2 โรงเรยน จาก 4 โรงเรยน เปนกลมทดลอง เพอด าเนนการจดกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (Booster intervention) 1 ครง/โรงเรยน สวนอก 2 โรงเรยนเปนกลมควบคมทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรและกจกรรมพฒนาผเรยนตามปกตทโรงเรยนจดให และท าการประเมนผลเพอเปรยบเทยบการเปลยนแปลงปจจยเชงสาเหต และพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย ในระยะท 1 เดอนมถนายน 2559 ระยะท 2 เดอนกรกฎาคม 2559 และระยะท 3 เดอนสงหาคม 2559

เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1) เครองมอทใชในการทดลอง ไดแก แผนการจดกจกรรมเพอกระตนใหเกดความคงทน

ของพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย จ านวน 1 แผน 2) เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก 1) เครองมอเกบรวบรวมขอมลเชง

ปรมาณ ม 2 ชด คอ แบบสอบถามพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน และแบบประเมนความพงพอใจในการเขารวมกจกรรม 2) เครองมอเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ ม 3 ชด คอ แบบสงเกตพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน แนวค าถามการสนทนากลม (focus group discussion) และแนวค าถามการสมภาษณเชงลก (In-depth-interview)

167

การวเคราะหขอมล หาประสทธผลของการจดกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) ในเชงปรมาณ โดยการเปรยบเทยบคะแนนปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร และพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม เพอเปรยบเทยบผลโดยการวดซ า 3 ครงคอ (กอนเรมโครงการในปงบประมาณ 2559 ระหวางการด าเนนโครงการ และเมอสนสดโครงการ) โดยการวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยวเมอมการวดซ า (One-way repeated measure ANOVA) วเคราะหขอมลเชงคณภาพทไดจากการสนทนากลมและการสมภาษณเชงลกโดยการวเคราะหเนอหา (content analysis)

2. การทดลองการขยายผลการใชรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร

ปลอดภยของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน ผวจยด าเนนการทดลองขยายผลการใชรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภค

อาหารปลอดภยของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โดยน ารปแบบทผานการทดลองใชแลวขยายผลไปใชกบกลมตวอยางคอ นกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 1 จากโรงเรยนใน 4 ภมภาคทมโรงเรยนตนแบบ คอ จงหวดเชยงใหม จงหวดระยอง จงหวดชยภม และจงหวดกระบ จงหวดละ 2 โรงเรยน โดยเปนโรงเรยนทเปนเครอขายโรงเรยน อย.นอย ของส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา รวมโรงเรยนทเปนโรงเรยนกลมตวอยางในการขยายผลการด าเนนงาน 8 โรงเรยน ๆ ละ 1 หองเรยน ได 8 หองเรยน

ประชากรคอ นกเรยนขยายผล 8 โรงเรยน ไดแก โรงเรยนหนองทะเลวทยา และโรงเรยนคลองทอมราษฎรรงสรรค จงหวดกระบ จงหวดกระบ โรงเรยนบานแทนวทยา จงหวดชยภม โรงเรยนบานฉางกาญจนกลวทยา จงหวดระยอง โรงเรยนสนทรายวทยาคม จงหวดเชยงใหม โรงเรยนคอนสวรรค จงหวดชยภม โรงเรยนช านาญสามคควทยา จงหวดระยอง และโรงเรยนหางดงรฐราษฎรอปถมภ จงหวดเชยงใหม จ านวน 2,231 คน กลมตวอยาง คอ นกเรยนขยายผล 8 โรงเรยน การด าเนนงาน 8 โรงเรยน ๆ ละ 1 หองเรยน ได 8 หองเรยน ท าการสมอยางงาย (simple Random sampling) โดยการจบฉลาก เขากลม (randomized control) เปนกลมทดลอง จ านวน 4 หองเรยน และกลมควบคม จ านวน 4 หองเรยน แบงเปนกลมทดลอง จ านวน 154 คน และกลมควบคม จ านวน 147 คน รวม 301 คน

การด าเนนการทดลองเปนการวจยกงทดลอง (quasi – experimental research) โดยใชรปแบบการวจยแบบ pretest-posttest control group design โดยกลมทดลอง จะเขารวมในกจกรรมการเรยนรตามรปแบบฯ จ านวน 6 แผน และเขารวมในกจกรรมพฒนาผเรยน จ านวน 3 แผน สวนกลมควบคมจะเขารวมในกจกรรมเฉพาะกจกรรมการเรยนรตามรปแบบฯ จ านวน 6 แผน

168

เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1) เครองมอทใชในการทดลอง ประกอบดวยแผนการจดกจกรรมการเรยนร 6 แผน และแผนการจดกจกรรมพฒนาผเรยน 3 แผน จ านวน 6 สปดาห ครงละ 50 นาท (กลมทดลอง) และแผนการจดกจกรรมพฒนาผเรยน จ านวน 6 สปดาห สปดาหละ 1 ครง ครงละ 50 นาท(กลมควบคม) 2) เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เพอประเมนประสทธผลของการทดลองใชรปแบบ ประกอบดวยเครองมอเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณ และเชงคณภาพ เครองมอเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณ ม 2 ชด คอ แบบสอบถามพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน และแบบประเมนความพงพอใจในการเขารวมกจกรรม เครองมอเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ ม 3 ชดคอ แบบสงเกตพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน แนวค าถามการสนทนากลม (focus group discussion) และแนวค าถามการสมภาษณเชงลก (in-depth-interview)

การวเคราะหขอมล 1) การหาประสทธผลของการขยายผลรปแบบการปรบเปลยน

พฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนในเชงปรมาณ โดยการเปรยบเทยบคะแนนปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร และพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมกอนและหลงการทดลองดวยการทดสอบคาท (t-test) 2) วเคราะหขอมลเชงคณภาพทไดจากการสนทนากลมและการสมภาษณเชงลกโดยการวเคราะหเนอหา (content analysis)

1.3 การสรปผลการพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

หลงจากการทดลองตดตามผล และขยายผลการใชรปแบบ และไดประเมนผลการทดลองรปแบบแลว ผวจยท าการประชมกลมยอย (focus group) ผทรงคณวฒและผมสวนไดสวนเสยในการใชรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน เพอน าขอเสนอแนะไปใชในการปรบปรงรปแบบใหสมบรณยงขน

สรปผลการวจย ผลการวจยเรอง การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของ

นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน สรปเปน ดงน

1. ผลการตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

169

จากการตดตามผลการปรบเปลยนพฤตกรรมอาหารปลอดภยของนกเรยนกลมทดลอง ในโครงการวจยเรองรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมอาหารปลอดภยในปงบประมาณ พ.ศ.2558 จากโรงเรยน 4 โรงเรยน โดยด าเนนการตดตาม ในครงท 1 เดอนพฤศจกายน พ.ศ.2558 ครงท 2 เดอนมนาคม พ.ศ.2559 พบวา นกเรยนมแนวโนมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยลดลง ผวจยจงไดด าเนนการจดกจกรรมเพอกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) ในเดอนกรกฎาคม พ.ศ.2559 โดยก าหนดใหนกเรยนในกลมทดลองเดม 4 โรงเรยน ใหเปนกลมทดลอง 2 โรงเรยน และกลมควบคม 2 โรงเรยน (กลมทดลอง คอ โรงเรยนอ ามาตยพานชกล จ.กระบ และโรงเรยนแกลง “วทยสถาวร” จ.ระยอง กลมควบคมคอ โรงเรยนภเขยว จ.ชยภม และโรงเรยน สนปาตองวทยาคม จ.เชยงใหม) โดยในกลมทดลอง ผวจยด าเนนการจดกจกรรมกระตนพฤตกรรม (booster intervention) 1 ครง ในเดอนกรกฎาคม พ.ศ.2559 สวนกลมควบคมผวจยไมไดด าเนนการจดกจกรรมใด ๆ เพมเตม ผลการวจยเปนดงน

1.1 พฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวและเครองดมของนกเรยน กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม สวนใหญบรโภคขนม

ขบเคยว น าอดลม และเครองดมอน ๆ คดเปนรอยละ 55.8 และ 80.5 หลงการทดลอง โดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) พบวา นกเรยนกลมทดลองบรโภคขนมขบเคยว น าอดลมและเครองดมอน ๆ คดเปนรอยละ 55.8 สวนนกเรยนกลมควบคม คดเปน รอยละ 81.6 โดยหลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองบรโภคขนมขบเคยว น าอดลม และเครองดม อน ๆ เทาเดม สวนนกเรยนกลมควบคมบรโภคเพมขนเพยงรอยละ 1.1

1.2 การศกษาปจจยเชงสาเหตทสงผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย พบวาภายหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมการเปลยนแปลงเชงสาเหตทสงผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในทศทางทดขนหลายปจจย และมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวากอนการทดลอง สวนนกเรยนกลมควบคมไมมการเปลยนแปลงเชงสาเหตทสงผลตอพฤตกรรมการเลอกบรโภคอาหารปลอดภย อกทงมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย กอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน

1.2.1 ปจจยดานความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบด (คดเปนรอยละ 77.7 และ 77.6 ตามล าดบ) สวนหลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบดมาก (คดเปนรอยละ 81.2) สวนนกเรยนกลมควบคมมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบด (คดเปนรอยละ 74.3) โดยหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมความรฯมากกวานกเรยนกลมควบคม คดเปนรอยละ 6.9 ผลการทดสอบเชงสถต พบวา นกเรยน

170

กลมทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) มความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย กอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน และพบเชนเดยวกนวา นกเรยนกลมควบคมกอนและหลงการทดลองมความรเกยวการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน

การเปรยบผลระหวางกลมทดลองและกลมควบคม พบวา กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน สวนหลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) มความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคม

1.2.2 ปจจยดานการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยอยในระดบมากทสด (ทสด ( = 4.50, SD. = 0.55 และ = 4.52, SD. = 0.47 ตามล าดบ) สวนหลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยอยในระดบมากทสด ( = 4.53, SD. = 0.47) สวนนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงฯ ในระดบมาก ( = 4.38, SD. = 0.49) โดยนกเรยนกลมทดลองมคาเฉลยการรบรโอกาสเสยงฯ เพมมากขน คดเปน 0.03 สวนนกเรยนกลมควบคมมคาเฉลยการรบรโอกาสเสยงฯ ลดลง คดเปน 0.14 ผลการทดสอบเชงสถต พบวา นกเรยนกลมทดลอง โดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) มการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยกอนและการทดลองไมแตกตางกน สวนนกเรยนกลมควบคมหลงการทดลองมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารนอยกวากอนการทดลอง

การเปรยบผลระหวางกลมทดลองและกลมควบคม พบวา กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย ไมแตกตางกน สวนหลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) พบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคม

1.2.3 ปจจยดานการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยอยในระดบมาก ( = 4.33, SD. = 0.60 และ = 4.46, SD. = 0.52 ตามล าดบ) หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยในภาพรวมอยในระดบมาก ( = 4.39, SD. = 0.53 และ = 4.31, SD. = 0.58 ตามล าดบ) โดยนกเรยนกลมทดลองมคาเฉลยการรบรความรนแรงมากขน คดเปน 0.06 สวนนกเรยนกลมควบคมมคาเฉลยการรบรความรนแรงลดลง คดเปน 0.15 ผลการทดสอบเชงสถต พบวา นกเรยนกลมทดลองมการรบรความรนแรง

171

จากการบรโภคอาหารไมปลอดภยกอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน แตพบวา หลงการทดลองนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยนอยกวากอนการทดลอง

การเปรยบผลระหวางกลมทดลองและกลมควบคม พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย ไมแตกตางกน เชนเดยวกบหลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยไมแตกตางกน

1.2.4 ปจจยดานการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภย พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยอยในระดบดมาก ( =4.44, SD. =0.59) นกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภย อยในระดบมากทสด ( =4.51, SD. = 0.48) หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภย อยในระดบมากทสด ( = 4.50, SD. = 0.54 และ = 4.54, SD. = 0.48) โดยนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมคาเฉลยการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยเพมขน คดเปน 0.06 และ 0.03 ตามล าดบ ผลการทดสอบทางสถต พบวา กอนและหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน และพบเชนเดยวกนวา นกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน

การเปรยบผลระหวางกลมทดลองและกลมควบคม พบวา กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน และเชนเดยวกบหลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน

1.2.5 ปจจยดานการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ( =2.69, SD. = 1.07) นกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย ในภาพรวมอยในระดบนอย ( = 2.43, SD. =0.92) หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย ในภาพรวมอยในระดบนอย ( = 2.35, SD. = 1.04) สวนนกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคฯในระดบปานกลาง ( = 2.67, SD. = 1.09) โดยนกเรยนกลมทดลองมคาเฉลยการรบรอปสรรคฯลดลง คดเปน 0.34 นกเรยนกลมควบคมมคาเฉลยการรบรอปสรรคฯ

172

ลดลง คดเปน 0.24 ผลการทดลองเชงสถต พบวา หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยนอยกวากอนการทดลอง สวนนกเรยนกลมควบคม มการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน

การเปรยบผลระหวางกลมทดลองและกลมควบคม พบวา กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน สวนหลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยนอยกวากลมควบคม

1.2.6 ปจจยดานสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภย พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบมาก มาก ( =4.37, SD. = 0.61 และ =4.38, SD. = 0.54 ตามล าดบ) หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอน (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบมาก ( = 4.47, SD. = 0.53 และ = 4.41, SD. = 0.53 ตามล าดบ) โดยนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมคาเฉลยสงชกน าสการปฏบตฯ เพมขนคดเปนรอยละ 0.1 และ 0.03 ตามล าดบ ผลการทดสอบเชงสถต พบวา นกเรยนกลมทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอน (booster intervention) มสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน และพบเชนเดยวกนวา นกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภย กอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน

การเปรยบผลระหวางกลมทดลองและกลมควบคม พบวา กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตาง เชนเดยวกบหลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน

1.2.7 ปจจยดานความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย พบวา กอนการทดทลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบมาก ( = 4.22, SD. = 0.62 และ =4.19, SD. = 0.59 ตามล าดบ) หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มความเชอในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบมาก มาก ( =4.32, SD. =0.53 และ =4.21, SD. =0.55 ตามล าดบ) โดยนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมคาเฉลยความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยเพมขน คดเปน 0.1 และ 0.02 ตามล าดบ ผลการทดสอบเชง

173

สถต พบวา นกเรยนกลมทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอน (booster intervention) มความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยกอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน และพบเชนเดยวกนวา กอนและหลงการทดลอง นกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองในการมบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน

การเปรยบผลระหวางกลมทดลองและกลมควบคม พบวา กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน และพบเชนเดยวกนวา หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน

1.2.8 พฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบมาก ( =3.03, SD. = 0.54 และ =2.85, SD. =0.53 ตามล าดบ) หลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอน (booster intervention) นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในภาพรวมอยในระดบมาก ( = 3.08, SD. = 0.46 และ =2.90, SD. = 0.48 ตามล าดบ) โดยนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มคาเฉลยพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยเพมขน คดเปน 0.05 ผลการทดลองเชงสถตต พบวา นกเรยนกลมทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) มพฤตกรรมการบรโภคอาหารกอนและหลงการทดลองไมแตกตางกน และพบเชนเดยวกนวา กอนและหลงการทดลองนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน

การเปรยบผลระหวางกลมทดลองและกลมควบคม พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความพฤตกรรมการเลอกบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกนสวนหลงการทดลองโดยใชกจกรรมกระตนเตอนพฤตกรรม (booster intervention) พบวา นกเรยนกลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคม

2. ผลการขยายผลการใชรปแบบการเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยน

มธยมศกษาตอนตน

จากการทผวจยด าเนนการทดลองขยายผลใชรปแบบการเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โดยจดกจกรรมการเรยนรออกเปน 2 กลม คอ 1) กลม

174

ทดลอง ใชแผนการจดเรยนร 6 แผน และแผนการจดกจกรรมเพอพฒนาผเรยน จ านวน 3 แผน 2) กลมควบคม ใชแผนการจดเรยนร 6 แผน (ไมใชแผนการจดกจกรรมเพอพฒนาผเรยน)

ผลการขยายผลการทดลองใชรปแบบในการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน เปนดงน

2.1 พฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวและเครองดมของนกเรยน พบวา กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม สวนใหญบรโภคขนมขบเคยว น าอดลม และเครองดมอน ๆ คดเปนรอยละ 97.4 และ 98.5 หลงการทดลอง โดยใชจดกจกรรมการเรยนร พบวา นกเรยนกลมทดลองบรโภคขนมขบเคยว น าอดลมและเครองดมอน ๆ คดเปนรอยละ 87.1 สวนนกเรยนกลมควบคม คดเปนรอยละ 83.7 โดยหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองบรโภคขนมขบเคยว น าอดลม และเครองดมอน ๆ ลดลง คดเปนรอยละ 10.3 สวนนกเรยนกลมควบคมบรโภคบรโภคขนมขบเคยว น าอดลม และเครองดมอน ๆ ลดลง คดเปนรอยละ 14.8

2.2 การศกษาปจจยเชงสาเหตทสงผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย พบวาหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการเปลยนแปลงเชงสาเหตทสงผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในทศทางทดขนเกอบทกปจจย ยกเวนเรอง การรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย โดยนกเรยนกลมทดลองมการเปลยนแปลงปจจยเชงสาเหตทสงผลตอพฤตกรรมอาหารปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคมในปจจยเรอง สงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภย ความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย

2.2.1 ปจจยดานความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย พบวา กอนการ

ทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย อยในระดบพอใช (คดเปนรอยละ 62.5 และ 62.8 ตามล าดบ) หลงการทดลองโดยใชจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบพอใช (คดเปนรอยละ 68.1) สวนนกเรยนกลมควบคมมความรฯ อยในระดบพอใช ( คดเปนรอยละ 69.5) โดยนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยเพมขน คดเปนรอยละ 5.6 และ 6.7 ตามล าดบ ผลการทดสอบเชงสถต พบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวากอนการทดลอง

การเปรยบผลระหวางกลมการทดลองและกลมควบคม พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน หลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน

175

2.2.2 ปจจยดานการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยอยในระดบมาก ( = 4.20, SD. = 0.44 และ =4.13, SD. = 0.37 ตามล าดบ) หลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนร นกเรยนกลมทดลองมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยอยในระดบมาก ( = 4.42, SD. = 0.52) นกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงฯ ในระดบมาก ( = 4.38, SD. = 0.46) โดยนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมคาเฉลยการรบรโอกาสเสยงฯ เพมขน คดเปน 0.22 และ 0.25 ตามล าดบ ผลการทดสอบเชงสถต พบวา หลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยมากกวากอนการทดลอง

การเปรยบผลระหวางกลมการทดลองและกลมควบคม พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยไมแตกตางกน เชนเดยวกนกบหลงการทดลองทพบวา นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยไมแตกตางกน

2.2.3 ปจจยดานการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยอยในระดบมาก ( = 4.15, SD. = 0.48 และ =4.06, SD. = 0.39 ตามล าดบ) หลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยในภาพรวมอยในระดบมาก ( =4.39, SD. =0.51 และ =4.28, SD. = 0.52 ตามล าดบ) โดยนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมคาเฉลยการรบรความรนแรงฯ เพมขน คดเปน 0.24 และ 0.22 ตามล าดบ ผลการวจยเชงสถต พบวา หลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยมากกวากอนการทดลอง

การเปรยบผลระหวางกลมการทดลองและกลมควบคม พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยไมแตกตางกน เชนเดยวกนกบทพบวา หลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภยไมแตกตางกน

2.2.4 ปจจยดานการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภย พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบมาก มาก ( = 4.30, SD. = 0.45 และ = 4.23, SD. = 0.40 ตามล าดบ) หลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบมาก ( = 4.48, SD. = 0.43 และ = 4.39,

176

SD. = 0.50 ตามล าดบ) โดยนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมคาเฉลยการรบร ประโยชนฯ เพมขน คดเปน 0.18 และ 0.16 ตามล าดบ ผลการทดสอบเชงสถต พบวา หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวากอนการทดลอง

การเปรยบผลระหวางกลมการทดลองและกลมควบคม พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน เชนเดยวกบทพบวา หลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน

2.2.5 ปจจยดานการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง กลาง ( =2.93, SD. = 0.96 และ = 2.72, SD. = 0.61 ตามล าดบ)หลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ( = 2.97, SD. = 1.17และ = 3.04, SD. = 0.98 ตามล าดบ) โดยนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมคาเฉลยการรบรอปสรรคเพมขน คดเปน 0.02 และ 0.32 ตามล าดบ การทดสอบเชงสถต พบวา กอนและหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน สวนนกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยหลงการทดลองมากกวากอนการทดลอง

การเปรยบผลระหวางกลมการทดลองและกลมควบคม พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคมสวนหลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน

2.2.6 ปจจยดานสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภย พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยอยในระดบมาก ( =4.15, SD. = 0.51 และ =4.07, SD. =0.46 ตามล าดบ) หลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยในภาพรวมอยในระดบมาก ( = 4.38, SD. = 0.47 และ = 4.23, SD. = 0.51 ตามล าดบ) โดยนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมคาเฉลยสงชกน าสการปฏบตฯ เพมขน คดเปน 0.23 และ 0.16 ตามล าดบ ผลการทดสอบเชงสถต พบวา หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวากอนการทดลอง

177

การเปรยบผลระหวางกลมการทดลองและกลมควบคม พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน แตหลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองมสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวากลมควบคม

2.2.7 ปจจยดานความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย พบวา กอนการทดทลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยในภาพรวมอยในระดบมาก ( =4.10, SD. =0.52 และ =4.00, SD. = 0.43 ตามล าดบ) หลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคม มความเชอในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย ในภาพรวมอยในระดบมาก ( =4.33, SD. = 0.51 และ =4.13, SD. =0.52 ตามล าดบ) โดยนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมคาเฉลยความเชอมนในความสามารถตนเองฯ เพมขน คดเปนรอยละ 0.23 และ 0.13 ตามล าดบ ผลการทดสอบทางสถต พบวา หลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถของตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวากอนการทดลอง

การเปรยบผลระหวางกลมการทดลองและกลมควบคม พบวา กอนการทดลองนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน แตหลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองมความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคม

2.2.8 พฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย พบวา กอนการทดลองนกเรยน กลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในภาพรวมอยในระดบปานกลาง กลาง ( =2.78, SD. =0.52 และ =2.63, SD. = 0.44 ตามล าดบ) หลงการทดลองโดยจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในภาพรวมอยในระดบมาก มาก ( =3.05, SD. = 0.46 และ =2.94, SD. =0.47 ตามล าดบ) โดยนกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมอาหารปลอดภยเพมขน คดเปนรอยละ 6.8 และ 7.7 ตามล าดบ ผลการทดสอบเชงสถต พบวา หลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวากอนการทดลอง

การเปรยบผลระหวางกลมทดลองและกลมควบคม พบวา กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนกเรยนกลมควบคมมพฤตกรรมการเลอกบรโภคอาหารปลอดภยไมแตกตางกน หลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวานกเรยนกลมควบคม

178

อภปรายผล จากผลการวจยพบวา ภายหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมการเปลยนแปลงปจจยเชง

สาเหตทสงผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยในทศทางทดขนทกปจจย อนไดแก ปจจยดานความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย การรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย การรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภย การรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย สงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภย ความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย รวมทงนกเรยนกลมทดลองมพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยมากกวากอนการทดลองและมากกวานกเรยนกลมควบคมทงนอาจเนองมาจาก รปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนทคณะผวจยสรางขนในปงบประมาณ 2558 ไดผานกระบวนการขนตอนในการจดท าอยางเปนระบบตามขนตอนทเหมาะสม โดยมการศกษาถงปจจยเชงสาเหตของพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยทงเชงปรมาณและคณภาพและน าขอมลดงกลาวมาใชในการออกแบบวางแผนการจดกจกรรมการเรยนรใหเหมาะสมกบนกเรยน โดยกจกรรมในรปแบบเนนในการปรบเปลยนปจจยเชงสาเหตของพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย และในปงบประมาณ 2559 คณะผวจยไดท าการพฒนารปแบบฯ จากผลการน าไปทดลองใชและจดประชมผเกยวของ อนประกอบดวย ผเชยวชาญดานการสงเสรมสขภาพ ผเชยวชาญดานพฤตกรรมศาสตร ผเชยวชาญดานอาหารและยา โดยปรบปรงรายละเอยดในกจกรรมการจดการเรยนรใหมความเหมาะสมและกระชบขน โดยปรบปรงแผนการจดการเรยนร จ านวน 9 แผนใหเหลอเพยง 6 แผน และแผนพฒนาผเรยนจ านวน 2 แผนเพอความเหมาะสมในการน าไปด าเนนการแตยงคงเนนกจกรรมทสรางการมสวนรวมของนกเรยน เชน การใชเกมทางการศกษา การใชสอสงคมออนไลน การสรางสอเพอใชในการสอสาร การแสดงบทบาทสมมต การส ารวจสถานการณจรง การฝกปฏบต การอภปราย ซงกจกรรมการเรยนรทจดโอกาสใหนกเรยนมสวนรวมนนเปนการเรยนรจากการกระท า (learning by doing) ซงนกเรยนตองลงมอปฏบตดวยตนเอง จงท าใหนกเรยนเกดการเรยนรใหม ๆ อยางตอเนอง ซงจดเปนการเรยนรเชงรก (Active learning) คอผเรยนตองรวมท ากจกรรมตลอดเวลาไมไดนงฟงครบรรยายเพยงอยางเดยว เชน การท างานเปนกลมยอยในการส ารวจขนมกรบกรอบทมอยในบรเวณทพกอาศยและรอบโรงเรยนของนกเรยน และท าการวเคราะหความปลอดภยของขนมดงกลาวและแลกเปลยนความคดเหนกบเพอนในกลมใหญ ท าใหนกเรยนไดมการวเคราะห วจารณ สะทอนความคดของตนเอง รวมทงไดเรยนรถงความคดของคนอนทแตกตางซงชวยใหเกดการเรยนรทกวางขวางขน อกทงการออกแบบสรางสสานอาหารไมปลอดภย อนเปนการพฒนาความคดสรางสรรคและกระบวนการกลม นอกจากนยงมการฝกทกษะการสอสารทงดานการพด การฟง การอาน การเขยน การวาดภาพ เชน การเขยนบรรยายพฤตกรรมการบรโภคทเหมาะสมและไมเหมาะสมของตวเองและความตองการในการปรบเปลยนพฤตกรรมดงกลาว การวาดภาพในอนาคต

179

การแสดงบทบาทสมมตในเหตการณทสอดคลองกบชวตจรงของนกเรยนเกยวกบสถานการณทตองเผชญกบการบรโภคอาหารทไมปลอดภย และการฝกทกษะการตอรอง การปฏเสธ การท ากจกรรมกลมในการสรางสอเพอชกชวนและกระตนใหเพอนมพฤตกรรมการบรโภคอาหารอยางปลอดภย และเผยแพรสอดงกลาวในชองทางตาง ๆ ทนกเรยนสะดวกในการเขาถง เชน ทางเครอขายสงคมตาง ๆ ซงกจกรรมดงกลาวท าใหเกดปฏสมพนธระหวางผเรยน ท าใหเกดการขยายตวของเครอขายความรทนกเรยนแตละคนมอยอออกไปอยางกวางขวางรวมทงเอออ านวยใหนกเรยนเกดการแลกเปลยนวเคราะห สงเคราะหการเรยนรทเปนการพฒนาความสามารถทางปญญาระดบสง (Higher-order thinking)ซงกจกรรมการเรยนรดงกลาวเปนกจกรรมทเนนกระบวนการเรยนรไมไดมงเนนใหจดจ าเนอหาเพยงอยางเดยวนอกจากน เนอหาสาระทก าหนดใหนกเรยนไดเรยนรนน เปนเนอหาทใกลตว เชน การอานฉลากอาหาร ฉลากโภชนาการแบบหวาน มน เคม ฉลากโภชนาการ การใชประโยชนจากฉลาก การหลกเลยงและลดการบรโภคอาหารไมปลอดภย และการปกปองสทธ ท าใหนกเรยนเหนประโยชนจากการเรยนเพอน าความรไปใชในชวตจรง ซงสอนเนอหาดงกลาวจะควบคไปกบการใชสอการประกอบการเรยนรอยางหลากหลาย ทงสารคดสน วดทศนประกอบอนโฟกราฟฟครวมทงนวตกรรมความจรงเสรม หรอเทคโนโลยเสมอนจรง (Augmented Reality Technology) ซงเปนการผสมผสานภาพจ าลองและภาพจรง มการใชเทคโนโลยการซอนภาพ 2 มต และ 3 มต เขาไปในภาพ ซงสามารถกระตนความสนใจในบทเรยนของนกเรยนไดเปนอยางด ดวยการด าเนนงานทมการวางแผนและด าเนนการเปนขนตอนอยางเปนระบบจงท าใหนกเรยนกลมตวอยางมการปรบเปลยนปจจยเชงสาเหตและพฤตกรรรมการบรโภคอาหารปลอดภยไดภายหลงเขารวมในกจกรรมการเรยนรตามรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยทผวจยสรางขน ซงผลการวจยในครงนสอดคลองกบผลการวจยของอมาพร งามมฤทธ (2551) ทท าการศกษาเรอง ประสทธผลของโปรแกรมสขศกษาตอพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามค าแหง มวตถประสงคเพอศกษาประสทธผลของโปรแกรมสขศกษาตอพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามค าแหง โดยกลมทดลองไดรบโปรแกรมสขศกษาซงประกอบดวย การบรรยายศนยการเรยน บทบาทสมมต การระดมสมอง การใชเกม และการแจกจดหมายและเอกสารถงผปกครอง เปนเวลา 6 สปดาห สวนกลมเปรยบเทยบไมไดรบโปรแกรมสขศกษาแต ผลการวจยพบวา ภายหลงการทดลอง กลมทดลองมความรดานโภชนาการและโทษของการบรโภคขนมขบเคยว เจตคตในการบรโภคขนมขบเคยว ความคาดหวงในความสามารถของตนเองในการควบคมพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว ความคาดหวงในผลลพธของการปฏบตตนในการควบคมพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว แรงสนบสนนทางสงคมตอพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว และพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวดกวากอนการทดลองและดกวากลมเปรยบเทยบ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 และ

180

สอดคลองกบผลการวจยของ ภารณ นลกรณ (2554) ทท าการศกษาเรอง ผลของโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารโดยประยกตทฤษฎการรบรความสามารถตนเองรวมกบแรงสนบสนนทางสงคมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 – 6 อ าเภอบานหมอ จงหวดสระบรกลมตวอยางเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 – 6 โดยกลมทดลองเปนกลมทไดรบโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ประกอบดวย การจดการเรยนรแบบมสวนรวม การอภปรายกลม และการน าเสนอตวแบบผลการวจยพบวา กลมทดลองมความรเรองการบรโภคอาหาร การรบรความสามารถตนเองในการบรโภคอาหาร ความคาดหวงในผลลพธของการบรโภคอาหาร การไดรบแรงสนบสนนทางสงคมในการบรโภคอาหาร และพฤตกรรมการบรโภคอาหารเพมขนกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 จะเหนไดวาการจดกจกรรมการเรยนรทใหนกเรยนมสวนรวมจะสงผลท าใหนกเรยนมการเปลยนแปลงพฤตกรรม

ขอเสนอแนะจากการวจย 1. ผลจากการวจยทงเชงปรมาณและเชงคณภาพใหผลทสอดคลองกนวา รปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนมความเหมาะสมและสามารถน าไปใชในการปรบเปลยนปจจยเชงสาเหต และพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนไดอยางมประสทธผล ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยาจงควรน ารปแบบฯ ดงกลาว ไปขยายผลโดยน าไปใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนในโรงเรยนใหครอบคลมทกพนททวประเทศ

จากผลการวจยพบวาในแตละสปดาห นกเรยนทงในกลมทดลองและกลมควบคม มการบบรโภคขนมขบเคยว น าอดลมและเครองดมอน ๆ ถงรอยละ 98 โดยบรโภคขนมขบเคยวประเภท มนฝรงทอดกรอบถงรอยละ 78ซงการทเดกและเยาวชนบรโภคขนมขบเคยว น าอดลมและเครองดมอน ๆ ตอเนอง จะท าใหตดเปนนสย และสงผลตอภาวะน าหนกเกน และสงผลตอการเกดโรคไมตดตอเรอรงในทงในปจจบนและในอนาคต เชน ภาวะน าหนกเกน โรคอวน โรคเบาหวาน โรคไต โรคความดนโลหตสง โรคหลอดเลอดสมอง เปนตน เนองจากขนมกรบกรอบและเครองดมดงกลาว มกมไขมน โซเดยม น าตาล และพลงงานสง โรงเรยนจงควรมการเฝาระวงพฤตกรรมการบรโภคของเดกนกเรยนอยางตอเนอง และมการจดกจกรรมเพอปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคของนกเรยน โดยอาจประยกตใชกจกรรมตามแผนการจดการเรยนรทผวจยสรางขน ใหเหมาะสมกบปญหาพฤตกรรมและบรบทของโรงเรยน เชน บรณาการกบการเรยนการสอนในกลมสาระการเรยนรอน การจดกจกรรมดงกลาวในชวงลดเวลาเรยน เพมเวลาร เปนตน เนองจากผลจากการวจยพบวาหลงจากการเขารวมใน

181

กจกรรมการเรยนรตามรปแบบเปนเวลา 6 สปดาห สปดาหละ 50 นาท นกเรยนกลมตวอยางมการบรโภคบรโภคขนมขบเคยว น าอดลมและเครองดมอน ๆ ลดลงประมาณรอยละ10 ซงหากโรงเรยนมการด าเนนการจดกจกรรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอยางตอเนอง ระยะยาว นาจะท าใหนกเรยนมการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยว น าอดลมและเครองดมอน ๆ ลดลงในสดสวนทมากขน และอาจสงผลตอการควบคมดชนมวลกายและลดการเกดโรคไมตดตอเรอรง (NCDs) ในชวงวยตอไปของชวต นอกจากนจากการเกบรวบรวมเชงคณภาพ พบวา การเขารวมในกจกรรมตามรปแบบฯ สงผลท าใหนกเรยนบางคนเปลยนแปลงพฤตกรรมการบรโภคอาหาร และสงผลท าใหน าหนกตวลดลงอยางเหนเดนชด

2. จากการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ และจากขอมลเชงประจกษในการตดตามผลการวจย พบวาภายหลงการเขารวมในรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย ท าใหนกเรยนจ านวนหนงมการเปลยนแปลงดชนมวลกาย โดยมดชนมวลกายลดลง และขอมลการการสนทนา และการสมภาษณตวนกเรยนและผเกยวของยนยนวาการเปลยนแปลงดชนมวลกายดงกลาวเปนผลจากการเขารวมในรปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยทผวจยพฒนาขน ดงนนครผสอนจงควรน านกเรยนทเขารวมในกจกรรมตามรปแบบฯ และสามารถควบคมน าหนกตว หรอสามารถลดดชนมวลกายไดมาเปนตนแบบ (Role Model) เพอสรางแรงบนดาลใจใหกบนกเรยนคนอน ๆ เนองจากนกเรยนตนแบบดงกลาวจดเปนตวแบบทด คอ เปนบคคลใกลตวของนกเรยน และนกเรยนทวไปสามารถสงเกตเหนความเปลยนแปลงดานรปรางและพฤตกรรมของนกเรยนตนแบบไดอยางชดเจน

3. ผลจากการด าเนนโครงการวจยการพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนพบวาในกลมทดลองทเขารวมในกจกรรมการเรยนร 6 แผน และกจกรรมพฒนาผเรยน จ านวน 3 แผน และกลมควบคมทเขารวมในกจกรรมการเรยนร 6 แผน แตไมไดเขารวมในกจกรรมพฒนาผเรยนนน ภายหลงการเขารวมกจกรรมตามรปแบบฯ กลมตวอยางทงกลมทดลองและกลมควบคมมการเปลยนแปลงปจจยเชงสาเหตในเกอบทกปจจย และพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยแตกตางอยางมนยส าคญทระดบ .05 จากกอนเขารวมกจกรรม อยางไรกตามผลจากการทดลองชใหเหนวาในกลมทดลองมการเปลยนแปลงปจจยเชงสาเหตของพฤตกรรมการบรโภคอาหารในบางปจจยดกวากลมควบคม เชน การมสงชกน าสการปฏบต ความเชอมนในความสามารถของตนเอง ซงปจจยดงกลาวพบวาเปนปจจยทมอ านาจการท านายพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยน ดงนนหากมความเปนไปได โรงเรยนจงควรจดหาเวลาส าหรบการจดกจกรรมพฒนาผเรยนจ านวน 2 แผนกจกรรม เพอใหนกเรยนมการปรบเปลยนปจจยเชงสาเหตอนเปนปจจยภายในตวบคคลและพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยไดเหมาะสมยงขน

182

4. ผลจากการด าเนนโครงการวจยการพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภค

อาหารองนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ท าใหไดสอตนแบบ หลายประเภท ทงสารคดสน วดทศนในรปแบบอนโฟกราฟฟค นวตกรรมความจรงเสรม ชดเกมทางการศกษา ชดนทรรศการ หนงสอเสรมสรางพฤตกรรมการบรโภคซงสอดงกลาวมงใหความรและสรางการรบรทเกยวของกบในเนอหาตาง ๆ เชน การอานฉลาก การปกปองสทธผบรโภค ความส าคญของการมสขภาพด พษภยทมาจากการบรโภคอาหาร เปนตน ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยาจงควรเผยแพรสอดงกลาวตอสาธารณะ และอนญาตใหมการท าซ าได เนองจากสอตนแบบดงกลาวผานการทดลองใช ผานการประเมนคณภาพจากผเชยวชาญรวมทงผานการประเมนความพงพอใจจากนกเรยนเปนทเรยบรอยแลว จงอาจเปนประโยชนกบโรงเรยนมธยมศกษาทจดโครงการหรอมกจกรรมทเกยวของในการพฒนาพฤตกรรมสขภาพของนกเรยนดานการบรโภคอาหารตาง ๆ เชน การบรโภคอาหารปลอดภย การบรโภคอาหารเพอควบคมน าหนก การปกปองสทธผบรโภค โดยสามารถน าสอดงกลาวไปใชใหเหมาะสมกบความตองการและปญหาพฤตกรรมของนกเรยนทตองการพฒนาไดเนองจากการจดท าส าเนาสอดงกลาวจากสอตนแบบมตนทนต า ซงจะท าใหเกดความคมคาในการพฒนาสอดงกลาว

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาตดตามผลการด าเนนงานปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย ในระยะยาว (Longitudinal Study)โดยศกษาถงผลกระทบในเชงสขภาพของนกเรยนทเขารวมกจกรรมของรปแบบฯ

2. ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา ควรขยายผลการด าเนนงานการใชรปแบบฯ ใหครอบคลมพนทตาง ๆ ทวประเทศ และด าเนนการวจยในโรงเรยนดงกลาวเพอยนยนผล

3. ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยาควรสงเสรมใหบคคลทเกยวของหรอเครอขาย เชน เจาหนาทสาธารณสข ครผสอนในโรงเรยน นกเรยนในโรงเรยน อย.นอย มการพฒนานวตกรรมเพอสงเสรมการบรโภคอาหารปลอดภย และคดเลอกนวตกรรมดงกลาวทมคณภาพ และท าการทดสอบประสทธผล และพฒนาเปนสอตนแบบ เพอใหหนวยงาน และโรงเรยนตาง ๆ น าไปใช ในการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของเดกและเยาวชน ตอไป

บรรณานกรม กระทรวงสาธารณสข ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 194) พ.ศ. 2544 เรองฉลาก

ราชกจจานเบกษาฉบบประกาศทวไป เลม 118 ตอนพเศษ 6ง วนท 24 มกราคม 2544. กระทรวงสาธารณสข ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 305) พ.ศ. 2550 เรอง การแสดงฉลาก

ของอาหารส าเรจรปทพรอมบรโภคทนทบางชนด 19 กนยายน 2550. กระทรวงสาธารณสข ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 367) พ.ศ. 2557 เรอง การแสดงฉลาก

ของ อาหารในภาชนะบรรจ ประกาศ ณ วนท 8 พฤษภาคม พ.ศ. 2557. กระทรวงสาธารณสข ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 182 ) พ.ศ.2541 เรอง ฉลากโภชนาการ

11 มถนายน 2541. กระทรวงสาธารณสข ประกาศส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา เรอง ค าชแจงประกาศ

กระทรวงสาธารณสข เรอง การแสดงฉลากของอาหารส าเรจรปทพรอมบรโภค ทนทบางชนด (ฉบบท 2) วนท 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2554.

กระทรวงสาธารณสข.(2554). กรอบยทธศาสตรดานความปลอดภยอาหารและโภชนาการ เพอความมนคง ทางอาหารดานสาธารณสข ปงบประมาณ พ.ศ. 2555 – 2559. สบคนจาก ttp://nutrition.anamai.moph.go.th/temp/files/stategic/plan_draft.pdf สบคนเมอ 21 กนยายน 2558.

กองควบคมอาหารส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา . (2547). คมออาหารปลอดภย. กรงเทพฯ: โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก.

กองพฒนาศกยภาพผบรโภคส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา . (2557). “ฉลากอาหาร บอกอะไร ไดมากกวาทคด”. Fact Sheet. สบคนจากhttp://www.prd.go.th/ewt_dl_link.php?nid=77102 สบคนเมอ 1 ตลาคม 2558.

กองสขศกษา กระทรวงสาธารณสข. (2542). แนวคด ทฤษฎและการน าไปใชในการด าเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ. นนทบร: ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข.

กลยา ศรมหนต. (2541). ศกษาภาวะโภชนาการและพฤตกรรมการบรโภคอาหารของเดกวยเรยน ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดราชบร. วทยานพนธมหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล.

คณะกรรมการอาหารแหงชาต.(2556). กรอบยทธศาสตร การจดการดานอาหารของประเทศไทย (ฉบบปรบปรงครงท 1). พมพครงท 2. กรงเทพ ฯ: ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

คมสน วฒนทพ. (2549). ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของประชาชนในอ าเภอบางแพจงหวดราชบร. ปรญญานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต (สขศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

จรรตน หอเกยรต นองนช ศรวงศ และสรพนธ จลกรงคะ. (2551). ปจจยทมผลตอการรบรและความเขาใจเกยวกบสญลกษณทางโภชนาการแบบ GDA บนฉลากขนมขบเคยว: กรณศกษา อย. นอย.

182

เจรญศร จนทร. (2548). ภาวะโภชนาการ พฤตกรรมการบรโภคอาหารและปจจยทเกยวของของนกเรยนมธยมตอนตนในจงหวดสราษฎรธาน. ปรญญานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต. ภาควชาวทยาศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ชญานษฐ ธรรมธษฐาน. (2543). พฤตกรรมสขภาพเกยวกบการบรโภคอาหารของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนนวมนทราชนทศ สตรวทยา 2 สงกดกรมสามญศกษากรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. มหาวทยาลยศรนครทรวโรฒ ประสานมตร.

ณรงฤทธ วฒพงศตระกล. (2550). การพฒนาการลดพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวของนกเรยนชวงชนท 2 โรงเรยนวดโคกงาม อ าเภอบานหมอ จงหวดสระบร . วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต(ยทธศาสตรการพฒนา). ลพบร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ราชภฏเทพสตร

ธงชย สนตวงศ และฉายศลป เชยวชาญพพฒน 2524). เศรษฐศาสตรผบรโภค. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.

ธรวฒน จนทรสมบรณ (2544). การคมครองผบรโภค. นครปฐม: ส านกพมพฟสกสเซนเตอร. นลน ตนจตตวฒน. (2540). ความร ทศนคต และพฤตกรรมของผบรโภคในการปกปองสทธของ

ตนเองจากขอความโฆษณาทไมเปนธรรม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นตยา เพญศรนภา. (2548). แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบโภชนศกษา. เอกสารการสอนชดโภชนศาสตรสาธารณสข หนวยท 7. (พมพครงท 2). นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ประไพศร ศรจกรวาล และ อมาพร สทศนวรวฒ. (2555). ขอแนะน าการบรโภคอาหารเพอสขภาพทด: การทบทวนและวเคราะห Food-Based Dietary Guidelines: Review and Analysis กรงเทพฯ: โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศกในพระบรมราชปถมภ.

ปรญ ลกษตานนท. (2544). จตวทยาและพฤตกรรมผบรโภค. กรงเทพฯ: เลฟ แอนดลฟ. พระราชบญญต คมครองผบรโภค พ.ศ.2522. 30 เมษายน พ.ศ.2522. พระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบท 2) พ.ศ. 2541 วนท 15 มนาคม พ.ศ. 2541 . พทธชาด นรตธรรมธารา. (2546). ปจจยทเกยวของกบน าหนกตวของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ตอนตน โรงเรยนราชวนตบางแกว จงหวดสมทรปราการ. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสขศกษา. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

เพญศร โชตพนธ.(2551). การวเคราะหพฤตกรรมผบรโภค. พมพครงท 3. อบลราชธาน: คณะบรหารธรกจและการจดการ(สาขาการตลาด) มหาวทยาลยราชภฎอบลราชธาน.

ภารณ นลกรณ. (2554). ผลของโปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารโดยประยกตทฤษฎการรบรความสามารถตนเองรวมกบแรงสนบสนนทางสงคม ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 – 6 อ าเภอบานหมอ จงหวดสระบร . ปรญญาสาธารณสขศาสตร มหาบณฑต. คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยบรพา.

183

ภารณ นลกรณ. (2554). ผลของโปรแกรมการเปลยนแปลงพฤตกรรมการบรโภคอาหารโดยประยกตทฤษฎ การรบรความสามารถตนเองรวมกบแรงสนบสนนทางสงคมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 – 6 อ าเภอบานหมอ จงหวดสระบร. วทยานพนธสาธารณสข ศาสตรมหาบณฑต. คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยบรพา.

วรกานต พมนม. (2555). ปจจยทมผลตอพฤตกรรมและความรการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนในระดบชนประถมศกษาปท 4 – 6 โรงเรยนบางแค (เนองสงวาลอนสรณ) ส านกงานเขตบางแค กรงเทพมหานคร. ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรามค าแหง.

วรกานต พมนม. (2555). ปจจยทมผลตอพฤตกรรมและความรการบรโภคอาหารปลอดภยของนกเรยนในระดบชนประถมศกษาปท 4 – 6 โรงเรยนบางแค (เนองสงวาลอนสรณ) ส านกงานเขตบางแค กรงเทพมหานคร. ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต (คหกรรมศาสตรเพอพฒนาชมชน). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรามค าแหง.

วลภา โบราณมล. (2551). ประสทธผลของการประยกตใชทฤษฎแรงจงใจเพอปองกนโรครวมกบแรงสนบสนนทางสงคมเพอปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวทเหมาะสมในนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในโรงเรยนสงกดเทศบาลนครขอนแกน จงหวดขอนแกน. ปรญญาสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต (สขศกษาและการสงเสรมสขภาพ). ขอนแกน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน

วลภา โบราณมล. (2551). ประสทธผลของการประยกตทฤษฎแรงจงใจเพอปองกนโรครวมกบแรงสนบสนนทางสงคมเพอปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวทเหมาะสมในนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ใน โรงเรยนสงกดเทศบาลนครขอนแกน. ปรญญาสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

วระชย นลวชย และคณะ. (2558). พฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข

วระชย นลวชย และคณะ. (2558). รปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมอาหารปลอดภยของนกเรรยนชนมธยมศกษาตอนตน. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข

ศภร เสรรตน. (2540). พฤตกรรมผบรโภค. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : ดอกหญา. สมโภชน เอยมสภาษต. (2539). ทฤษฎและเทคนคการปรบพฤตกรรม. กรงเทพฯ: ส านกพมพ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สมาคมโภชนาการแหงประเทศไทยและศนยวจย.(2553). สรางเดกไทยใหเตมศกยภาพดวยอาหาร

และโภชนาการ. กรงเทพฯ: คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด. ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ. (2557). บรโภคอาหารถกตอง ลดปญหาดาน

สขภาพคนไทย. สบคนจาก http://www.thaihealth.or.th/Content/html. สบคนเมอวนท 27 กมภาพนธ 2557.

184

ส านกอาหาร ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข.(2554). คมอรณรงคใหความร เรอง ฉลากโภชนาการแบบจดเอ ฉบบ อย.นอย. สบคนจาก file:///C:/Users/120629/Downloads/oryornoi_handbook_gda%20(2).pdf. สบคนเมอ 1 ตลาคม 2558.

ส านกอาหาร ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข.(2557). พระราชบญญตอาหาร พ.ศ. ๒๕๕๒ กฎกระทรวง ประกาศกระทรวงสาธารณสข และอนๆ ทเกยวของ ทมผลใชบงคบ. สบคนเมอ 22 กนยายน 2558.

สธรา บวทอง (2550) ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวและเครองมอทมรสหวานในเดกนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 และ 6 ของโรงเรยนในเขตอ าเภอเมอง จงหวดนครปฐม. ปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพยาบาลอนามยชมชน. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล

สธรา บวทอง. (2550). ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวและเครองมอทมรสหวานในเดกนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 และ 6 ของโรงเรยนในเขตอ าเภอเมอง จงหวดนครปฐม. ปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพยาบาลอนามยชมชน. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

สวฒนา ลมยนทรง(2550). พฤตกรรมการบรโภคอาหารของคนไทยเชอสายกะเหรยง อ าเภอสวนผง จงหวดราชบร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต (จตวทยาและการแนะแนว). นครปฐม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

อนวช ประทปอนนต. (2553). พฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภยของประชาชน: กรณศกษาจงหวดสตล. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขชมชน). สงขลา: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยราชภฏสงขลา.

อมาพร งามมฤทธ (2551). ประสทธผลของโปรแกรมสขศกษาตอพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามค าแหง. ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต(สขศกษา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อมาพร งามมฤทธ. (2551). ประสทธผลของโปรแกรมสขศกษาตอพฤตกรรมการบรโภคขนมขบเคยวของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามค าแหง . ปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต (สขศกษา) สาขาสขศกษา . กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological.Review, 84(2), 191-215.

Bandura, A. (1988) self-efficacy conception of anxiety. Anxiety Research, 1, 77-98. Bandura, A. (1997). Self-efficacyThe exercise of control. NY: W.H. Freeman and

Company. Becker,M.H, Haefner,D.P, Kasl SV, et al: Selected psychosocial models and correlates

of individual health-related behaviors. Med Care 15:27-46, 1977

185

Becker, M. H., Drachman, R. H., &Kirscht, J. P. (1974). A new approach to explaining sick-role behavior in low-income populations American Journal of Public Health, 64(3), 205-216.

Becker, M. H., &Maiman, L. A. (1975).Sociobehavioral determinants of compliance with health and medical care recommendations. Medical Care, 13(1), 10-24.

Codex.(2003). GUIDELINE FOR THE CONDUCT OF FOOD SAFETY ASSESSMENT OF FOODS DERIVED FROM RECOMBINANT-DNA PLANTS. [online]. [Retrieved 28 September2015]. http://www.fao.org/fileadmin/user_upload/gmfp/docs/CAC.GL_45_2003.pdf

Evans, R.I. (1989). Albert Bandura: The man and his ideas — a dialogue. NY: Praeger

Glanz, K., Lewis, F.M. and Rimer, B.K. (1997) Linking theory, research and practice. In Glanz, K., Lewis, F.M. and Rimer, B.K. (eds), Health Behavior and Health Education: Theory, Research and Practice, 2nd edn.Jossey-Bass, San Francisco, CA, pp. 19–35.

ภาคผนวก

187

แบบสอบถามงานวจยเรอง การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

ค าชแจง 1. แบบสอบถามฉบบนจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการบรโภคอาหารของ นกเรยนในโรงเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนในป 2559

2. แบบสอบถามนม 9 ตอน คอ ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลเกยวกบนกเรยน ตอนท 2 แบบวดความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย ตอนท 3 แบบวดการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย ตอนท 4 แบบวดการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย ตอนท 5 แบบวดการรบรประโยชนของการบรโภคอาหารปลอดภย ตอนท 6 แบบวดการรบรอปสรรคของการบรโภคอาหารปลอดภย ตอนท 7 แบบวดสงชกน าสการปฏบตในการบรโภคอาหารปลอดภย ตอนท 8 แบบวดความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย ตอนท 9 แบบวดพฤตกรรมการบรโภคอาหารปลอดภย

ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลเกยวกบนกเรยน ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงใน หนาขอความเกยวกบผตอบแบบสอบถาม

ทตรงกบความเปนจรง

1. เพศ

1.1 ชาย 1.2 หญง

2. ปจจบนนกเรยนอาย..................ป 3. นกเรยนมน าหนก.......................กโลกรม สวนสง.......................................เซนตเมตร 4. คะแนนเฉลยในภาคเรยนทผานมาของนกเรยน.......................... 5. ในชวง 1 สปดาหทผานมา นกเรยนกนขนมขบเคยว ดมน าอดลม หรอดมเครองดมทมน าตาล เปนสวนผสมหรอไม

5.1 ไมกน / ไมดม(ขามไปตอบขอ 7) 5.2 กน / ดม (ตอบขอตอไป สามารถตอบไดมากกวา 1 ขอ)

gen

ส าหรบเจาหนาท

weig

heig

gpa

age

S1_price

S1_fre

S1_qua

188

โดยเฉลยนกเรยนกนขนมกรบกรอบหรอดมเครองดมทมน ำตำลเปนสวนผสม วนละเทำใด ขนมขบเคยว

ไดแก ……………………………..ยหอ ................................................ ราคา ............บาท จ านวนครง ...............ปรมาณการกนตอครง ................ซอง

ไดแก ……………………………..ยหอ ................................................ ราคา ............บาท จ านวนครง ...............ปรมาณการกนตอครง ................ซอง

น าอดลม ไดแก ……………………………….....ยหอ .........................................ราคา..........บาท .......

จ านวนครง .............................ปรมาณการกนตอครง ...........ขวด/กลอง/กระปอง

ไดแก ……………………………….....ยหอ .........................................ราคา..........บาท จ านวนครง .............................ปรมาณการกนตอครง ...........ขวด/กลอง/กระปอง

เครองดมอน ๆ ไดแก ……………………………ยหอ ............................................ราคา..........บาท จ านวนครง ........................ปรมาณการกนตอครง ................ขวด/กลอง/กระปอง

ไดแก ……………………………ยหอ ............................................ราคา..........บาท จ านวนครง ........................ปรมาณการกนตอครง ................ขวด/กลอง/กระปอง

6. ลกษณะการใชชวตของนกเรยนในแตละวน (นอกจากเรยนหนงสอหรอเรยนพลศกษาในชวโมงเรยน) 6.1 นอนวนละ ....... ชวโมง

6.2 อานหนงสอ วนละ.......... ชวโมง 6.3 เลนเกม/เลนอนเทอรเนต/มอถอ ปฏบต อาทตยละ ........... ชวโมง (โดยประมาณ) ไมปฏบต

6.4 เลนกฬา/ออกก าลงกาย ปฏบต อาทตยละ ........... ชวโมง (โดยประมาณ) ไมปฏบต

d1_price

d1_fre

d1_qua

w1_price

w1_fre

w1_qua

sleep

read

game

g-day

g-week

sport

s-day

s-week

S2_price

S2_fre

S2_qua

d2_price

d2_fre

d2_qua

w2_price

w2_fre

w2_qua

189

ตอนท 2 แบบสอบถามความรเกยวกบการบรโภคอาหารปลอดภย ค าชแจง แบบวดนใชสอบถามความรเกยวกบเลอกซอเลอกกนอาหาร ใหนกเรยนท าเครองหมาย

ลงในชองทเหนวา “ถก”หรอ “ผด”หรอ“ไมแนใจ”ในค าตอบนน

ล าดบท

รายการ ถก ผด ไม

แนใจ

1. จากตวอยางขอความบนฉลากผลตภณฑอาหารตอไปน “Exp.15/12/16”หมายถง ควรกนอาหารนภายในวนท 15 เดอนธนวาคม ค.ศ.2016 (พ.ศ.2559)

K1

2. ขอความจากขอมลฉลากโภชนาการทแสดงตอไปนหมายความวา อาหารนหนงซองมน าหนก 30 กรม และควรกนครงละ 3 ซอง

K2

3.

ขอความจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) นหมายความวา ถานกเรยนกนขนมกรบกรอบทแสดงฉลากนหมดในครงเดยว นกเรยนจะไดรบน าตาลคดเปนรอยละ 14ของปรมาณท ควรไดรบในแตละวน

K3

4. อาหารปงยางทไหมเกรยม เชน ไกยาง ลกชนปง หมปงไมควรกน เพราะมสารกอมะเรง

K4

5. อาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ลกอมหลากส ไกยางใสสควรหลกเลยง เพราะอาจใชสทหามใช ท าใหไดรบอนตรายจากโลหะหนกในสทผสมนน

K5

6. ลกชนเดงหรอผลไมดอง อาจมผงกรอบหรอบอแรกซเปนสวนผสม สารเหลานถาเขาสรางกาย จะท าใหเกดอาการระคายเคอง เปนอนตรายตอระบบทางเดนอาหาร

K6

7. ลกชนทอด ไสกรอกทอด กลวยทอด ไกทอด ทใชน ามนทอดซ าอาจจะกอใหเกดความเปนพษตอรางกาย เชน ท าใหเกดโรคมะเรงปอด มะเรงตบ

K7

8. หากนกเรยนไดรบอนตรายจากการกนผลตภณฑอาหาร หรอไดรบผลตภณฑทไมไดคณภาพตามทโฆษณา นกเรยนสามารถปกปองสทธของตนเอง โดยการรองเรยนไปยงหนวยงานทเกยวของ

K8

ขอมลโภชนาการ หนงหนวยบรโภค : 1/3 ซอง (30 กรม) จ านวนหนวยบรโภคตอซอง : 3

ส าหรบเจาหนาท

190

ตอนท 3 แบบสอบถามการรบรโอกาสเสยงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย

ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาวานกเรยนมความคดเหนอยางไรในการเลอกซอ/กนอาหาร โดยท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความรสกของนกเรยน

ล าดบท

รายการ

เหนดวยอยางยง

เหนดวย

ไมแนใจ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

ส าหรบเจาหนาท

1. ถานกเรยนไมอานฉลากโภชนาการอาจจะมโอกาสเสยงทจะไดรบสารอาหารบางอยาง เชน โซเดยม ไขมน พลงงานเกนกวาความตองการของรางกาย

SU1

2. การกนอาหารโดยไมอานฉลาก มโอกาสเสยงไดรบอาหารหมดอาย

SU2

3. การกนขนมกรบกรอบโดยไมอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) มโอกาสเสยงตอการไดรบโซเดยมเกนปรมาณทรางกายควรไดรบในแตละวน

SU3

4 การไมใชประโยชนจากขอมลโภชนาการบนฉลากอาหาร ท าใหมโอกาสเสยงจากการไดรบสารอาหารเกนความตองการของรางกาย

SU4

5. การกนอาหารทไมไดเกบรกษาตามค าแนะน าบนฉลากเสยงตอการไดรบอนตรายจากการทอาหารนนเสย หรอหมดอายกอนเวลาทระบไวบนฉลาก

6. การกนอาหารพวกปงยาง เชน ไกยาง ลกชนปง หมปงมโอกาสเสยงทจะเปนโรคมะเรง

SU6

7. การกนอาหารกงส าเรจรป เชน บะหมกงส าเรจรปเปนประจ า มโอกาสเสยงทรางกายจะไดรบโซเดยมเกนความตองการของรางกาย

SU7

8. การทนกเรยนบอกขอมลการเจบปวยทเกดจากการกนขนมกรบกรอบทไมมฉลากตอเพอน จะชวยลดความเสยงทเพอนจะไดรบอนตราย

SU8

191

ตอนท 4 แบบสอบถามการรบรความรนแรงจากการบรโภคอาหารไมปลอดภย

ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาวานกเรยนมความคดเหนอยางไรในการเลอกซอ/กนอาหาร โดยท า เครองหมาย ลงในชองทตรงกบความรสกของนกเรยน

ล าดบท

รายการ

เหนดวยอยางยง

เหนดวย

ไมแนใจ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

ส าหรบเจาหนาท

1. การไมอานขอมลโภชนาการกอนกนอาหารอาจท าใหไดรบไขมนมากเกนความตองการของรางกายเกดภาวะไขมนอดตนในหลอดเลอดและหลอดเลอดเลยงหวใจ เปนอนตรายถงชวตได

SE1

2. การกนอาหารโดยไมอานฉลากอาจท าใหเสยเงนมาก ไมคมกบประโยชนทไดรบ

SE2

3. การไมใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร กอนกนอาหารอาจไดรบโซเดยมเกนความตองการของรางกาย ท าใหปวยเปนโรคไตและเกดภาวะไตวายได

SE3

4. การไมใชประโยชนจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) กอนกนอาหาร อาจไดรบน าตาลเกนความตองการของรางกาย ท าใหปวยเปนโรคเบาหวาน เกดภาวะแทรกซอน ตาบอดได

SE4

5. การดมน าอดลมเปนประจ า อาจท าใหน าหนกเกน หรอเปนโรคอวน เนองจากไดรบน าตาลจ านวนมาก

SE5

6. การกนขนมกรบกรอบเปนประจ า อาจท าใหเปนโรคอวนได

SE6

7. การกนอาหารกงส าเรจรป เชน บะหมกงส าเรจรปเปนประจ า อาจท าใหขาดสารอาหารทจ าเปนตอการเจรญเตบโตของรางกาย

SE7

8. การทนกเรยนเพกเฉยเมอถกผขายเอาเปรยบ จะท าใหผขายไดใจ ไปหลอกลวงคนอนใหไดรบความเสยหายไดอกมาก

SE8

192

ตอนท 5 แบบสอบถามจากการรบรประโยชนจากการบรโภคอาหารปลอดภย ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาวานกเรยนมความคดเหนอยางไรในการเลอกซอ/กนอาหาร โดยท า เครองหมาย ลงในชองทตรงกบความรสกของนกเรยน

ล าดบท

รายการ

เหนดวยอยางยง

เหนดวย

ไมแนใจ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

ส าหรบเจาหนาท

1. การอานฉลากอาหารจะท าใหไดรบผลตภณฑทตรงตามความตองการ

BE1

2. การสงเกตลกษณะทวไปของอาหาร เชน สสนของอาหารกอนกนอาหาร ท าใหลดอนตรายทจะไดรบจากอาหารทไมปลอดภย

BE2

3. การอานฉลากกอนซอท าใหไมซออาหารทหมดอาย BE3

4. การอานฉลากโภชนาการกอนกนอาหารท าใหเลอกกนอาหารไดเหมาะสมกบโรคทเปนอยเชน โรคอวน โรคเบาหวาน โรคไต โรคหวใจ

BE4

5. การอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) กอนซอทกครง ท าใหทราบขอมลทางโภชนาการทชวยในการตดสนใจเลอกซออาหาร

BE5

6. ขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)ชวยใหนกเรยนค านวณปรมาณน าตาล เกลอ หรอพลงงาน ทไดจากการกนได

BE6

7. การควบคมการกนอยางเหมาะสมและการออกก าลงกายสม าเสมอ ท าใหรางกายแขงแรง

BE7

8. การปกปองสทธเมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารจะท าใหผผลต / ผขายระมดระวงในการผลตและจ าหนายสนคาทมคณภาพมากขน

BE8

193

ตอนท 6 แบบสอบถามการรบรอปสรรคจากการบรโภคอาหารปลอดภย ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาวานกเรยนมความคดเหนอยางไรในการเลอกซอ/กนอาหาร โดยท า

เครองหมาย ลงในชองทตรงกบความรสกของนกเรยน

ล าดบท

รายการ

เหนดวยอยางยง

เหนดวย

ไมแนใจ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

ส าหรบเจาหนาท

1. การอานฉลากอาหาร ท าใหตองเสยเวลาในการเลอกซออาหาร

BA1

2. การอานฉลากโภชนาการกอนซออาหารท าใหถกมองวาเปนคนเรองมาก

BA2

3. บอยครงทนกเรยนเรงรบจงไมมเวลาเพยงพอทจะอานขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)ของขนมกรบกรอบกอนซอ

BA3

4. การใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร เปนเรองทยงยากในการน าไปใชในชวตจรง

BA4

5. การหาซออาหารทปลอดภยมากนเปนเรองท าไดยาก เพราะไมมขายรอบ ๆ โรงเรยน หรอแถวบาน

BA5

6. การหลกเลยงไมกนบะหมกงส าเรจรป เปนสงทท าไดล าบาก เพราะอาหารดงกลาว ราคาถก กนไดรวดเรว และรสชาตอรอย

BA6

7. การรองเรยนเพอปกปองสทธของตนเอง เมอไดรบอนตรายจากการกนอาหารเปนเรองยงยาก

BA7

8. แมนกเรยนทราบถงโทษของการดมน าอดลม แตจะใหเลกดมเปนเรองล าบาก เพราะตดใจในรสชาต

BA8

194

ตอนท 7 แบบสอบถามการมสงชกน าใหเกดการปฏบต ในการบรโภคอาหารปลอดภย

ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาวานกเรยนมความคดเหนอยางไรในการเลอกซอ/กนอาหาร โดยท า เครองหมาย ลงในชองทตรงกบความรสกของนกเรยน

ล าดบท

รายการ

เหนดวยอยางยง

เหนดวย

ไมแนใจ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

ส าหรบเจาหนาท

1. นกเรยนไดรบค าแนะน าเรองการเลอกซอ และเลอกกนอาหารจากเพอน อย.นอยในโรงเรยน

CU1

2. การรณรงคของ อย. ตามสอตางๆ ท าใหนกเรยนอานฉลากกอนซออาหารมากน

CU2

3. ค าแนะน าจากเจาหนาทสาธารณสข อสม. ท าใหนกเรยนอานขอมลบนฉลากผลตภณฑอาหารทกครงกอนกน

CU3

4. เมอเหนอาการของผปวยทเกดจากการกนมากเกนความจ าเปนของรางกาย ท าใหนกเรยนเหนความส าคญของการอานฉลากกอนเลอกซอ

CU4

5. ผปกครองแนะน าใหนกเรยนสงเกตสสนของอาหาร และหลกเลยงการบรโภค หากสสนของอาหารสดใสผดธรรมชาต

CU5

6. การรณรงคเรองการอานฉลากเปนแรงจงใจใหนกเรยนอานและใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหาร

CU6

7. ครผสอนไดแนะน านกเรยนและเพอนๆในหองเรยนใหเลอกดมน าเปลาเมอรสกกระหายแทนการซอน าอดลมมาดม

CU7

8. การรองเรยนทางสอออนไลนท าใหมความสะดวกในการปกปองสทธจากการถกเอารดเอาเปรยบจากการบรโภค

CU8

195

ตอนท 8 แบบสอบถามความเชอมนในความสามารถตนเองในการบรโภคอาหารปลอดภย

ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาวานกเรยนมความคดเหนอยางไรในการเลอกซอ/กนอาหาร โดยท า เครองหมาย ลงในชองทตรงกบความรสกของนกเรยน

ล าดบท

รายการ

เหนดวยอยางยง

เหนดวย

ไมแนใจ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

ส าหรบเจาหนาท

1. นกเรยนมนใจวา นกเรยนจะอานฉลากอาหารกอนซอทกครง SEL1

2. นกเรยนมความเชอมนวา นกเรยนสามารถท าความเขาใจขอมลทปรากฏบนฉลากอาหารได

SEL2

3. เมอมคนน าขนมกรบกรอบมาแจกฟร นกเรยนมนใจวาจะอานฉลากอาหารนนกอนกนเพอความปลอดภยในการกนอาหาร

SEL3

4. แมวานกเรยนจะเรงรบขนาดไหน นกเรยนกมนใจวาจะไมซอขนมกรบกรอบมากนโดยเดดขาด ถาหากยงไมไดอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

SEL4

5. นกเรยนมความเชอมนวา นกเรยนสามารถทจะเปนเดกหรอเยาวชนทเปนแบบอยางทดในการอานและใชประโยชนจากขอมลบนฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

SEL5

6. นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถใชประโยชนจากขอมลบนฉลากอาหารเพอการตดสนใจในการกนอาหารได

SEL6

7. นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถค านวณปรมาณสารอาหารของขนมกรบกรอบจากขอมลบนฉลากโภชนาการเพอใหเกดประโยชนตอรางกาย

SEL7

8. นกเรยนเชอมนวาการปกปองสทธของตนเองจากการกนอาหารทอนตรายตอสขภาพจะเปนประโยชนตอตนเองและสวนรวม ถงแมการรองเรยนจะมหลายขนตอน

SEL8

9. นกเรยนเชอมนวา นกเรยนสามารถแจงผใหญใหทราบ หากมรานคาเอาขนมกรบกรอบทไมมอย.หรอไมปลอดภยมาจ าหนาย เพอผใหญจะไดหามการจ าหนายอาหารนน

SEL9

196

ตอนท 9 แบบสอบถามพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาวานกเรยนมการปฏบตตนอยางไรในการเลอกซอ/กนอาหาร โดยท า

เครองหมาย ลงในชองทตรงกบการปฏบตของนกเรยน

ล าดบท

รายการ

ปฏบต ไมเกยว ของกบพฤต

กรรมนน

เปนประจ า

บอย นานๆครง

ไมเคย ปฏบต

1. นกเรยนไมซอขนมกรบกรอบทไมมฉลาก BO1

2. นกเรยนเกบรกษาอาหารตามค าแนะน าทระบบนฉลากอาหาร BO2

3. นกเรยนอานฉลากอาหารกอนเลอกซออาหารส าเรจรป เครองดมในภาชนะบรรจทปดสนท

BO3

4. นกเรยนกนอาหารมอหลกตามเวลา และไมกนขนมกรบกรอบจบจบ

BO4

5. นกเรยนอานฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA) ของ ขนมกรบกรอบกอนเลอกซอ และเลอกกน

BO5

6. นกเรยนแบงจ านวนครงในการกนอาหารตามขอมลบน ฉลากหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

BO6

7. นกเรยนใชประโยชนจากขอมลบนฉลากขนมกรบกรอบมาค านวณหาปรมาณสารอาหารกอนกน

BO7

8. กอนซออาหารประเภททอด นกเรยนสงเกตสและลกษณะของน ามนทผขายใชทอดอาหาร

BO8

9. นกเรยนกนอาหารทมสสนฉดฉาด เชน ลกชนใสส ไสกรอกใสส ไกยางใสส

BO9

10. หากนกเรยนพบวา มผขายอาหาร ขนมกรบกรอบ ทเสอมคณภาพ หรอหมดอายนกเรยนจะคนอาหารหรอเปลยนอาหารนนแกผขายตามสทธผบรโภค

BO 10

11. หากนกเรยนพบวา ฉลากบนถงหรอซองขนมนนไมถกตอง หรอกนแลวไมเปนผลดตอสขภาพ นกเรยนจะเตอนเพอนไมใหกนขนมนน

BO 11

12. เมอตองการศกษาขอมลเกยวกบผลตภณฑอาหารเพมเตมนกเรยนคนหาขอมลทางอนเทอรเนต

BO 12

ส ำหรบ

เจำหนำท

แบบประเมนความพงพอใจในการเขารวมกจกรรม

การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

(กลมตดตามผล)

ค าชแจง 1. แบบสอบถามนสรางขนเพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนท

เขารวมกจกรรมกระตนพฤตกรรม (Booster Intervention) ในโครงการวจยเรอง การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ซงในการตอบแบบสอบถามนไมมผดหรอถก และไมมผลตอการเรยนการสอน ดงนนจงขอความรวมมอนกเรยนในการตอบตามความเปนจรง

2. แบบสอบถามความพงพอใจในการเขารวมกจกรรมกระตนพฤตกรรม (Booster Intervention) ในโครงการวจยเรอง การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนแบงออกเปน 2 ตอน คอ

ตอนท 1 ความพงพอใจตอกจกรรมกระตนพฤตกรรม (Booster Intervention) ท ใชในการจดการเรยนรเพอปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

ตอนท 2 ขอเสนอแนะเพมเตม 3. โปรดท าเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบระดบความพงพอใจของนกเรยนเพยงชอง

เดยว โดยมระดบความพงพอใจ ดงตอไปน มากทสด หมายถง มความพงพอใจมากทสด มาก หมายถง มความพงพอใจมาก ปานกลาง หมายถง มความพงพอใจปานกลาง นอย หมายถง มความพงพอใจนอย นอยทสด หมายถง มความพงพอใจนอยทสด

198

ตอนท 1 ความพงพอใจตอการจดกจกรรมกระตนพฤตกรรม (Booster Intervention)

ล าดบท

รายการประเมน ระดบความพงพอใจ

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

ความพงพอใจตอฐานกจกรรมพฒนาผเรยน 1. ฐานกจกรรมท 1 “ถามใหชด สกดคนหลอก” 2. ฐานกจกรรมท 2 “ปรศนาค าทาย” 3. ฐานกจกรรมท 3 “ชวยกนคด พชตค าตอบ” ความพงพอใจทมตอผลทไดจากการเขารวม

กจกรรม

1. นกเรยนมความรความเขาใจและสามารถอานฉลากเหลานอยางเขาใจ 1.1 ฉลากผลตภณฑอาหาร

1.2 ฉลากโภชนาการ 1.3 ฉลากโภชนาการแบบหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

2. นกเรยนสามารถใชประโยชนจากขอมลบนฉลากฯ 3. นกเรยนงด/ลด หลกเลยงการอาหารทไมมผลดตอ

สขภาพ เชน ขนมกรบกรอบ น าอดลม อาหารปงยาง อาหารทอด

4. นกเรยนมความรความเขาใจเกยวกบวธการปกปองสทธเมอพบอาหารทไมปลอดภย เชน หมดอาย มฉลากไมถกตอง ใสสสนฉดฉาด

5. นกเรยนสามารถน าความรและทกษะตางๆ จากการเรยนรกจกรรมไปใชในชวตประจ าวนได

6. นกเรยนสามารถน าความรทไดจากการเขารวมกจกรรมไปบอกกลาวใหกบคนใกลชด

ตอนท 2 ขอเสนอแนะเพมเตม

199

แบบประเมนความพงพอใจในการเขารวมกจกรรม

การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน (กลมตดตามผล นกเรยนกลมควบคม)

ค าชแจง

1. แบบสอบถามนสรางขนเพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนท เขารวมในโครงการวจยเรอง การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ซงในการตอบแบบสอบถามนไมมผดหรอถก และไมมผลตอการเรยนการสอน ดงนนจงขอความรวมมอนกเรยนในการตอบตามความเปนจรง

2. แบบสอบถามความพงพอใจในการเขารวมกจกรรมในโครงการวจยเรอง การพฒนารปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนแบงออกเปน 2 ตอน คอ

ตอนท 1 ความพงพอใจตอการเรยนดวยสอ/กจกรรมทใชในการจดการเรยนรเพอปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน

ตอนท 2 ขอเสนอแนะเพมเตม 3. โปรดท าเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบระดบความพงพอใจของนกเรยนเพยงชอง

เดยว โดยมระดบความพงพอใจ ดงตอไปน มากทสด หมายถง มความพงพอใจมากทสด มาก หมายถง มความพงพอใจมาก ปานกลาง หมายถง มความพงพอใจปานกลาง นอย หมายถง มความพงพอใจนอย นอยทสด หมายถง มความพงพอใจนอยทสด

200

ตอนท 1 ความพงพอใจตอการเรยนดวยสอ/กจกรรมทใชในการจดการเรยนรเพอปรบเปลยนพฤตกรรมการ

บรโภคอาหารของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน

ล าดบท

รายการประเมน ระดบความพงพอใจ

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

ความพงพอใจตอการจดการเรยนร 1. แผนการจดการเรยนรท 1 ภาพแหงอนาคต 2. แผนการจดการเรยนรท 2 อาหารไมมฉลาก ภยรายใกลตว 3. แผนการจดการเรยนรท 3 สอสารใหกบคนทคณรก 4. แผนการจดการเรยนรท 4 อาหารไมปลอดภย ใสใจ

ปกปองสทธ

5. แผนการจดการเรยนรท 5 อาน งด ลด ท า 6. แผนการจดการเรยนรท 6 สงตอสขภาพด ความพงพอใจตอสอทใชในแผนการเรยนร

1. เรอง “ฉลากอาหาร อานสกนด พชตสขภาพด” 2. เรอง “Lab กรง ฉลากอาหาร” 3. เรอง “การพฒนาสอส Social Network” 4. เรอง “ปกปองสทธ เพอสขภาพด” 5. เรอง “อาน งด ลด ท า” 6. เรอง “เสรมสรางพฤตกรรมการบรโภคอยางไร ชวย

สขภาพด”

ความพงพอใจทมตอผลทไดจากการเขารวมกจกรรม 1. นกเรยนมความรและสามารถอานฉลากเหลานอยางเขาใจ

1.1 ฉลากผลตภณฑอาหาร

1.2 ฉลากโภชนาการ 1.3 ฉลากโภชนาการแบบหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

2. นกเรยนสามารถใชประโยชนจากขอมลบนฉลาก 2.1 ฉลากผลตภณฑอาหาร

2.2 ฉลากโภชนาการ 2.3 ฉลากโภชนาการแบบหวาน มน เคม (ฉลาก GDA)

3. นกเรยนงด/ ลด หลกเลยงการอาหารทไมมผลดตอสขภาพ เชน ขนมกรบกรอบ น าอดลม อาหารปงยาง อาหารทอด

4. นกเรยนมความรความเขาใจเกยวกบวธการปกปองสทธเมอพบอาหารทไมปลอดภย เชน หมดอาย มฉลากไมถกตอง ใสสสนฉดฉาด

201

ล าดบท

รายการประเมน ระดบความพงพอใจ

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5. นกเรยนสามารถน าความรและทกษะตางๆ จากการเรยนรในโครงการไปใชในชวตประจ าวนได

6. นกเรยนสามารถน าความรทไดจากการเขารวมกจกรรมไปบอกกลาวใหกบคนใกลชด

ตอนท 2 ขอเสนอแนะเพมเตม