digitale kloof en de rol van bibliotheken
DESCRIPTION
Presentatie van Ilse Depré, Gino Dehullu en Nele Decoene op Informatie aan Zee, ter voorbereiding van het panelgesprek over de mogelijke rol van bibliotheken m.b.t. e-inclusie en de digitale kloof.TRANSCRIPT
Panelgesprek over de rol van
bibliotheken m.b.t. e-inclusie
De digitale kloof
Inleiding
Praktijkvoorbeelden bibliotheken Roeselare, Oostende en Rupelbibliotheken
Panelgesprek
Programma
#info11
Ilse DepréBibnet
Inleiding
“The world is online, but some of our customers are not!”Diane Edmonds, Haringey Library
Gino DehulluBibliothecaris
Praktijkvoorbeeld Bibliotheek Roeselare
E-inclusie in de bib
Informatie aan Zee 15/09/2011
Inhoud
• Historiek• Rol van de bib• Impact• Toekomst• In de marge
Historiek
• Sporadisch introducties internet en gebruik digitale databanken (Mediargus, Strada, …)
• Digitale Week– 2009: opgezet door Sociaal Huis en bib als
een van de partners• Beoordeling vanuit Sociaal Huis
– Digitale Week is voor hen geen core business
– Wel eerder naar bibliotheek– Resultaat vanaf 2010
• Bib coördineert inhoudelijk• Sociaal Huis: toeleiding
• Resultaat: meer aandacht voor digitale luik binnen werking bib
INFORMATIE-VAARDIG / 2000
SOCIAAL VAARDIG / 2005
ICT-VAARDIG
MEDIASMART
Web 0.0 4.05.0…
Rol van de bib
• Digitale Week– Facilitator
• Ruimte• Vaste PC• Laptops
– Netwerker• Onderwijsinstellingen• Hobbycomputerclub• Dienstencentra
– Begeleiding• Introductie• Ondersteuning en hulp
Rol van de bib
• Geen concurrent, maar collega• Opsporen van noden, geen dubbel
aanbod• Aandacht voor de verschillende
leerstijlen– No way, tenzij werkgerelateerd– Vormingstoerist: een leven lang– Carrièreman/vrouw: doelgericht– Hier en nu, kort en krachtig
• Gezien spreiding en openingstijden: openbare computerruimte, gratis ter beschikking
Rol van de bib
• Gevolgen voor positie bibliotheek– No way, tenzij werkgerelateerd
• facilitator– Vormingstoerist: een leven lang
• Facilitator, begeleiding– Carrièreman: doelgericht
• Minimaal faciliterend, begeleiding– Hier en nu, kort en krachtig
• Facilitator, netwerker, begeleiding
Rol van de bib
De middelmatige bib vertelt.De goede bib verklaart.De betere bib toont aan.De ware bib inspireert.
(naar W.A. Ward)
Impact
• Aandacht voor partnerschappen, geen eiland meer
• Personeel: meer aandacht voor digitale informatie en digitaal aanbod
• Invloed op uitrol en bouw nieuwe bibliotheek
• Project Bib me up• Invloed op samenwerking onderwijs
Impact
• Aandacht voor partnerschappen, geen eiland meer– Overleg met Hobbycomputerclub
rond ondersteuningsaanbod binnen de bib
– Samenwerking met Basiseducatie ikv bepaalde leerpakketten
– Opbouw van samenwerkingsverbanden met onderwijs rond• Informatievaardigheden• Relatie schoolbib en stadsbib• Digitale zoekvaardigheden
Impact
• Personeel: meer aandacht voor digitale informatie en digitaal aanbod– Vorming personeel ism met
vormingsdienst stad ivm Windows en Office
– Blikverruiming naar ook niet-print– Opleiding vraaggericht werken– Aanvang van digitale interne
kennisdeling– Eerste stappen richting paperless
office– Heroriëntering takenpakket
Impact
• Invloed op uitrol en bouw nieuwe bib– Voldoende PC’s– Draadloos netwerk– Zelfafhandeling– Mogelijkheid tot digitale
leeromgeving– Experimenteren moet kunnen– Externe begeleiding– Hybride opstelling– …
Impact
• Project Bib me up– Wegwerken digitale kloof 12-16-
jarigen– Gesubsidieerd door FOD MI– Investering van personeel en
middelen– Vaste aanspreekpunten op vaste
momenten binnen bib die instonden voor de begeleiding (internet, e-mail, sociale netwerken, …)
– Neveneffect: allochtonen kregen “taalbad”
– Wordt voortgezet binnen eigen bibwerking
Impact
• Invloed op samenwerking onderwijs– Opname in nascholingsbeleid– Uitkijken naar
samenwerkingsverband tussen schoolbib en stadsbib
– Gebruik van schoolpas als (tweede) bibpas
– Introducties rond zoeken op internet– Opzetten van traject rond
informatievaardigheden
Toekomst
• Ontwikkeling van logische verticale lijn van leesplezier naar mediawijsheid
• Medialab• Wegwijsfunctie van de bibliotheek• E-aspect in alles wat we doen• Personeel:
– Aandacht voor inhoud in plaats materialen– Informatiebemiddeling via samengaan van
• Internet• Print• Mensen
• Bibliotheek als huis van de stad versus stadhuis
Toekomst
Er zijn twee soorten van kennis.We kennen een zaak, of we weten waar
we de informatie kunnen vinden.(Samuel Johnson)
Toekomst
• Leesplezier– Stimuleren van graag lezen– Hierdoor meer lezen– Sterker technisch lezen– Betere taalvaardigheid– Beter verwerken van informatie– Vaardigheden in zake mediawijsheid
Toekomst
• Mediawijsheid: set van vaardigheden om te kunnen functioneren in een digitale kennis- en informatiemaatschappij– PC- en e-kennis– Toepassingen: software en applicaties– Omgaan met verschillende media en
informatiebronnen en weten waar ze te vinden
– Informatie vinden = beheersen van een bepaald proces• Info zoeken• Weten te vinden• Verwerken• Beoordelen• Gebruiken
Realisatie: visie
3. WegwijsfunctieBib = dé deskundige inzake
informatiebemiddelingWerken aan verminderen
informatieongeletterdheidInzetten op mediawijsheid en nieuwe
geletterdheidAntwoord geven op vragen
Toekomst
• Medialab:– Samenwerking met Radiocentrum
Vlaanderen– Ook andere partners: jeugddienst,
cultuurdienst, onderwijs, …– Bib : stelt ruimte ter beschikking en
ondersteunend personeel– Doelgroep: jongeren/studenten– Dwarsverbinding tussen
leesplezier/taalvaardigheid en mediawijsheid
In de marge…
Maar niet onbelangrijk• Bib vroeger te veel focus op
distributiefunctie• Nu opnieuw tot verheffenis …• Definitie uit het cultuurdecreet: bib is
basisvoorziening• Via de handvaten brede school en LLL:
– Intense en continue samenwerking met onderwijs en vorming
– Leesplezier, mediawijsheid en logistieke ondersteuning
• Work in progress
Toekomst
• Toekomst
Toekomst
• Toekomst
Nele DecoeneEducatief deskundige
Praktijkvoorbeeld Bibliotheek Oostende
E-inclusie in de Bibliotheek Kris Lambert
Oostende
Intro• Stad Oostende
– Centrumstad aan zee– 69.772 inwoners: unieke samenstelling bevolking
• 1/4 ouder dan 65• Hoge werkloosheid – veel kansarmen• 5% vreemdelingen
• Bibliotheek Kris Lambert Educatie + doelgroepenwerking + uitbreidingsactiviteiten =
• Project geletterdheid Zandletters– ° 2002– Externe partner: LINC vzw – Partnerschappen– Informatie- & digitale geletterdheid & participatie– Anker in de bib– Gratis aanbod– Voor kansengroepen + voor alle Oostendenaars– 3 grote poten
Cursussen partners in bib
• Open School• Kunst & cultuur• Gezondheid• Actualiteit & geschiedenis
• VormingPlus• Taal & computer• Cultuurkruispunt
Wekelijks Laptopklas Thema
Cursussen partners in bibmeerwaarde
• Doelgroep - Lage drempel• Lesgever = bib-believer• Bib als verlengde klaslokaal – Rijkdom van de collectie– Onmiddellijk oefenen
• Vertrouwen groeit omgeving claimen• Stromen door
win-win
Begeleiding & workshops
• Workshops Leren is leuk – Starten met muis & klavier– Word– Powerpoint– Internet– E-mail
• Begeleidingsmomenten– Iedere donderdag 9.30 – 11.30 uur– Voor iedereen– Vrije instuif– Iemand die naast je zit
Allereerste stappen Rekruteren via bib
Begeleiding & workshopsmeerwaarde
• Zeer laagdrempelig• Sociaal gebeuren– ‘In this together’– Geen stigma
• Begeleidingsmoment workshop begeleidingsmoment ‘wijde wereld in’ …
• Zelfredzaamheid
Projecten & acties
Cijfers 2010• Cursussen van partners in de bib
• 4 groepen• 1 x/week• Gemiddeld 15 cursisten
• Workshops leren is leuk• 47 x georganiseerd 223 deelnemers
Begeleidingsmomenten• 33 x 362 personen zetten 1e stappen
• Projecten en acties– Digitale week
• 16 activiteiten• 640 bezoekers
– Deurklap• 100-tal foto’s• 30-tal verhalen
– Vrije softwaredag• 50 bezoekers
Meer weten?• www.zandletters.be• [email protected]
Margot ColletBibliothecaris
Praktijkvoorbeeld Rupelbibliotheken
Panelgesprek
Valt het onder de missie van een openbare bibliotheek om actief in te zetten op e-inclusie?
Zo ja, op welke manier?
Vraag 1
Welke troeven heeft een openbare bibliotheek die haar als unieke partner maakt voor e-inclusie projecten?
Vraag 2
Welke competenties heeft het bibliotheekpersoneel nodig om het publiek wegwijs te maken in de digitale wereld?
Hebben ze die competenties nu al, of is er nood aan bijscholing en/of andere profielen?
Vraag 3
Wat is de verhouding tussen onderwijs en (openbare) bibliotheken op het vlak van informatiegeletterdheid en mediawijsheid?
Welke rol kunnen beide spelen en hoe kunnen ze nauwer samenwerken?
Vraag 4
Heeft Vlaanderen nood aan mediacoaches (binnen en buiten de bibliotheken)?
Wat houdt de rol van een mediacoach in?
Vraag 5