Download - Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
1/105
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
2/105
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
3/105
o, r< kk jrhdf.a fyg kh iqrlsuq
iq mkak jr ludka;fha iqrlaIs;;dj ;yjqre lruq
;srir iqmkak jr ludka;fhaiqrlaIs;;djh Wfoid u.fmka
ud,djla k f,dal wdydr yd lDIslu ixOdkfha m%ldYKh
wdY%fhkaieliQ jr ck;djf.aw;afmd;'
cd;sl jr iyfhda.s;d jHdmdrfha m%ldYKhls
I
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
4/105
o< r< kk jrhdf.a fyg kh iqrlsuqiqmkak jr ludka;fha iqrlaIs;;dj ;yjqre lruq
m%ldYkh ( cd;sl jr iyfhda.s;d jHdmdrh
ISBNwxlh ( 978-955-8103-29-6
m%:u uqKh ( 2015$11$21
m%Odk ixialdrl ( yuka l=udr
ixialdrl uKav,h ( kd,l frdihsfrda m%ekaisia ms%hxlr fldaia;d
f,dfh,amSia m%ekaisia rdcka
ixcSj im;a f moaukdoka
iykabixl iYssld fyajdiqr fuh' m%majks.iQh ufkdacais,ajd
.hdka p;=rx. ,kd yika;s h
kaika m%kdka md iqNdYsKS fuh
m%ma ,lais Ou,sx. ch;%d fuh
weka;ks fiqodika ixckd ika;kdodia
mQckSrudrd fuh fnklalDia
pkak o is,ajd
f;dr;=re uiS ( [email protected]([email protected]
rl:kh ( 94- 31 22 39750
*elaia ( 94- 314 870658
,smskh ( wxl 10" u,aj;a; mdr" .uqj'
fj msgqj ( www.nafso-online.org
m%ldYK wxl ( 49m>Kl msgqieliqu ( m%oSma,lais m%kdka
m%:u uqKh ( 2015 fkdjen ui 21 k f,dal jr kh
iurka uqKh lrk ,
uq,Huh odhl;ajh ( WhyHunger Campaign of the United States of America
uqKd,h (iu.suqKd,h
II
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
5/105
wka;.;h
ye|skau V
m
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
6/105
IV
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
7/105
ye|skau:
iqmkak jrhd Yla;su;a lrkaiqmkak jr ludka;h iqrlsuq
f,dal wdydr yd lDIslu ixOdkh fyda fjk;a tlai;a cd;Skaf.aixOdkfha wkqnoaO wdh;khlaiqmkak jr ludka;fhafyg kh iqrlaIs;
lsu i|yd .;a m%:u W;aidyh f,i iqmkak jr ludka;fha ;srirNdjh
i|yd u.fmka ud,dj ye|skah yelsh' fuu u.fmka ud,dj ieliSug
odhljQrgj,a 20 l is,aixOdk w;rg cd;sl jr iyfhda.s;d jHdmdrho
tlau fft;sydislj jeo.;alreKlss.fYaIfhkau f,dal wdydr yd lDIslu
ixOdkh 2008 jif ;dhs,ka;fhanexfldlak.rfhamej;siqmkak jr
ludka;fha ;srirNdjfha iqrlaIs;;djh i|yd meje;ajQ wdrNl f.da,Shiuq f isgu [Securing Sustainable Small Scale Fisheries-2008 October,
4SSF] frdaufha mej;s f,dal wdydr yd lDIslu ixOdkfha jr lgqf
[Committee on Fisheries]2014 cqksui u.fmka iu; lr .ekSu olajd
mej;s iEu ieisjdrhlu fukau 2013 yd 2014 frdaufha mej;s ;dlaIKsl
ieisjdrhka foflau;a [Technical Negotiations] 2010 yd 2013 l,dmShj
mej;s /ia [Regional Conferences]ish,af,a cd;sl jr iyfhda.s;d
jHdmdrh f,dal jr ck;d if,kh iu. tlaj fuu iqmkak jr
u.fmka ud,dj ieliSug odhlh'
fuhg wu;rj iqmkak jr ludka;fha ;srirNdjh i|yd f,dal jr
ck;d if,kh islrk ldhhNdrhg YS% ,xldf odhl;ajh ,ndug
cd;sl jr iyfhda.s;d jHdmdrh .;a m%h;akhka miq.sh oYl fol ;=,
fkdi,ld yeu wynhlafkdj iudc ixjOk ls%hdj,shg is,aixOdkj,
ldhh Ndrh fkdi,ld yef ls%hdj,sfhau .=jla h'kuq;aiqmkak jrck;djf.a.eg i|yd fhda.H lreKqf.dkqlsug 2008 nexfldlak.rfha
bm;a l, is,aiudc ixOdkj, ,sh,af,aisgu m%dfoaYSh" cd;sl" l,dmSh
fukau f.da,Sh ls%hdj,sfha ixiaf,aYK ,sh,a, ieliSu olajdu wLKavju wm
jHdmdrfhauey;au igykalr ;eug fuh wjia:djla lr.ksuq'
iqmkak jrhdf.ack;h iqrlaIs; lsu b,lal lr.kska jir 2002
isgu wm h;al, ck;d jr m%;sm;a;shla ieliSf ldhh Ndrh 2004jif w;aika,laI 4 1$2 la iu tjlg is jr weu;sjrhdg Ndrkako
tu fhdackd weu;sjrhdo iu. iqkdhg .idf.k hdfuka yudrh'kuq;a
V
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
8/105
wmf.a m%h;akhkaw;fkdyka wIaGdkfhkahq;=j h;a lsf m%;sM,h f,i
f,dal jr ck;d if,kh yryd f,dal mudK m%;sm;a;suh ls%hdj,shlg
odhlf yelshdj yd Nd.Hh cd;sl jr iyfhda.s;d jHdmdrhg ,enqkqnj
ksy;udkSj fuysigykal, hq;=uh'
kuq;awms ,.dlr.;awju ch.%yK mjd idudkH jr ck;djf.a;j,fjkila we;slsug odhl fkdjkafka k tysjeo.;alulafkdue;s nj wms
olsuq' f ,sh,sj, we;s ;dlaIKsl lreKqksisf,i jgyd .ekSu Ialrh'
tajd lshfukawmg wod, lr .ekSug fjd ir,j f;are.; hq;=h'fuu
lreKq jr wmf.a .%yhkag wod, lr .ekSu u.ska jr ck;djf.a
m%;sm;a;suh uey;a Yla;su;a lr.ekSug yelsjkq we;snj wms Yajdi
lruq'jr ck;djf.a;j, hym;a fjkilalSug k Yd, fjkial
jr lafIa;%fha isl, hq;=nj wms olsuq'kuq;af i|yd .kakd m%h;akhkays
m%;sm;a;suh lreKqj,g wjYH fuj, f udf.damfoaYK ;=, wka;.;
nj wmsolsuq' kuq;a fuu ,sh,a, ieliSfuka wms wfmalaId lrkqfha wmf.a
ysgmqjr weu;sjrfhla i|ykal< m fuu ,sh,s rdlalj, ;ekam;alr
;eu fjkqjg jr ck;djf.a hym; Wfoid Nd;d lsug u.fmkaula
ieliSughs' fuu w;afmd; jr kdhlhska 100 fofkl= w;r ixjdolr
Nd;djg .kafkak th wmf.a W;aidyh id:l jQ njg ksiel idOlhls'wmf.a jr ck;d jHdmdrh fuu ldhfha bgql, mqfrda.d fufyjrlaf,i
th ;jrg;aigyka lsug wmswfmalaId lruq'
iqmkak jrhd yd iqmkak jr ludka;h iqrlaIs; lsug .kakd
m%h;akhkag fuho ;j;a Yla;shlau fjdhsm;uq'
yuka l=udr"
cd;sl le|jqlre"
cd;sl jr iyfhda.s;d jHdmdrh
wxl 10" u,aj;a; mdr" .uqj"
2015 fkdjen 21
VI
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
9/105
m
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
10/105
2011 COFI - 29 ieisjdrh ;=, iqmkak jr ludka;h i|yd kj
fuj,ula ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
11/105
2013 cqks iy 2014 fmnrjd udij, ;dlaIKsl WmfoaYK iNd
2 la ixOdkh lsu
FAO idudcsl rgj,a 88 iy cd;Hka;r INGO ixOdk 4 lf.a
iyNd.s;ajh ,eu
wka; rdcH ixOdk 11 la iyNd.s;ajfhka
is,a iudc idudcslhka 59 fofkl= f.a iyNd.s;ajfhka ;dlaIKsl
WmfoaYk iNd ixOdkh l,d
WFFPksfhdackh lrka YS%,xldfjka fuu ;dlaIKsl ieisjdr folgu
yuka l=udr iyNd.sh'
jir 2014 cqks 13 k f,dal wdydr yd lDIslu ixOdkfha jr
lgqf 31 jeksieisjdrfha u.fmka ud,dj iu; lr.ekSu'
COFI31 jeks ieisjdrfhaoS;sridr iqmkak jr ludka;hla iqrlaIs;
lsu i|yd iafPd udf.damfoaYKh talu;slj iu; lr.kakd ,'
YS% ,xldf tjlg jr weu;s rdcs; fiakdr;ak fuu ieishg
iyNd.sfjka jeo.;a m%ldYhlal,d'
fuu fuj,u iqmkak jrhdf.aWkak;shg w;sYh jeo.;a neka
rdlalj,g muklaiSud fkdl, hq;=hs"
rdcs; fiakdr;ak - YS% ,xldf jr weu;s COFI31 ieisjdrfha
is,a iudch ksfhdackh lrkaWFFP yryd yukal=udr fuu ieishg
iyNd.sh'
2014 cqks 13 oskCOFIiuqj
03
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
12/105
2' wruqKq
2'1' fulSudf.damfoaYkhkaf.a wruqKqjkqfha(
w& iqMmkak jr ludka;h f.da,Sh wdydr iqrlaIs;;djg iy fmdaIKh
fj; odhl lru iy m%udKj;a m wdydr ,ef whs;sh fj; th
odhl lru'
wd& iqMmkak jr m%cdjg hqla;siy.; ixjOkhla odhl lrug;a"
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
13/105
3' uQ,Ou
3'1 wka;cd;sl udkj ysl m%;Ska" j.lSulaiys; jr ludka;h
ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
14/105
2' ixialD;Skag .re lsu (ldka;d kdhl;ajh .kajka iy ldka;djkag
tfrys ish wdldrj, fjkial msgqoelSf iuq;sh [CEDAW]ys 5
jk j.ka;sh ie,ls,a,g .kska wdjdiS ck;dj iy jd.sl iq;rh
we;=
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
15/105
7' kS;sfha wdm;Hh( Nd;fha mj;sk NdIdjkaf.kamqM,a f,i m%isoahg
m;alr we;s( ish fokdg fmd jQ( tlf,i n, .kajkq ,enQ yd
iajdkj ;SrKh lrkq ,enQ( oekg mj;sk cd;sl yd cd;Hka;r ne
iys; kS;Ska j,g tl`. jk( W; l,dmSh yd cd;Hka;r fuj,
hgf;awe;siafPd ne ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
16/105
13' YlH;dj iy iudc" wdl iajYla;;dj( m%;sm;a;s" l%fudamdhhka"
ie,iq iy ls%hdjka u.ska iqMmkak jr ludka;h md,kh lsu
idlaId;a lrk nj iy ixjOkh iudchSh yd ;dlsl nj tajd
oekg mj;akd ;;ajhka;=
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
17/105
fojk fldgi(
01 jk mfPaoh
j.lSulaiys; jr ludka;h yd ;srir ixjOkh'
5' iqmkak jr ludka;h wdYS%; N=la;sfhamd,kh ydim;al
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
18/105
5'3 mj;sk kS;shg wkql+,j" iqmkak jrhskag" tu jr lafIa;%fhakshq;=
fiajlhskag iy Tjqkaf.a m%cdjkag jr im;aj,g uqyq iy wNHka;r
c,dY& yd ldka;djkaf.aN=la;s whs;sjdisl flfrys fYaI wjOdkh
fhduq lrka" iqM mudK jr ludka;h islrk m%foaY j,g iy
hdno N+ j,g" wdrlaIs;" idOdrK" iudcuh iy ixialD;sluh f,iTk N=la;s whs;sjdisl" ,efnk njg rdcHhka(States) iskaiy;sl
hhq;= f'
5'4 ishu mdYajhka" Tjqkaf.a jHjia:dms; kS;s wkqj" Tk wjia:djka
ys mdrml whs;Ska o ie,ls,a,g .kskaiqMmkak jr m%cdjka
N=la;sk ,o bv" c,c im;a yd jr j, hqla;siy.; whs;Ska
ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
19/105
O wdldrfha hqla;siy.; N=la;sfha whs;Ska iqrCIs; lsug
wjYH g oS Bg wjYH kS;s imdokh l< hq;=hs'hqla;s iy.; N=la;sfha
whs;sh orkakka yd Tjqkaf.a whs;sjdisl ykd.ekSug" jd;d lr
.ekSug iy tajdg .relsug rdcHhka ksis mshjr .;hq; =h'
l=reKE., ia;%slalfha" fmd,ams;s.u m%dfoaYSh f,al fldGdYhg wh;a
brefokshdh m%foaYh 1971 iu.s fmruqk wdKavq iufha .re isudfjda
nKavdrkdhl ue;sksh iskaWia ixjOk jHdmD;sh hgf;alDIsldl
m%foaYhla f,i ia:dms; lr ixjOkh lsu i|yd f.dck;dj fj;wjir ,ndks'
N+fha yslula fkd;snqkqm%foaYfha f.d mjq,a j,g ksh`.skamiqj jegqk
jeysj,djla fia fuu bv ,efuka wk;=rej i;d iSmdjkaf.ka wfkal
lror kajqj;a;h n,dfmdfrd;a;= iy.;j f.jk,oS'
rdcH wkq.%yh iys;j h;, myiql jOkh fjkamej;s w;r f.dmjq,a ia:djr fjka iudchShj yd wdl jOkh
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
20/105
oYl tlyudrla N=la;s bvj, whs;sh f.d mjq,a fj; ;yjqre
lr.ekSug Tjqkg foaYmd,ksl fyda ffk;sl iyhla fkd,enqkq w;r
wd' fm%auodi uy;d ckdm;S;ajh oerE" chl%u fmfrd uy;d jhU
uy weu;sjrhd f,i lghq;= lrka is 1989 jif fuu m%foAYfhabv
kej; mjrdf.k jkrCIs;hla f,i .ei m;%hla^1989 wxl 566$5& u.skam%ldYhg m;alrk ,oS'
ck;djf.a frdaO;djh yd ixOdkd;aul wr., yuqf 1994 ud;=
ui '' f;=x. ckdm;sjrhd iska ikakia m;%hlau.skafuu N+h
kej;;a f.dka fj;u mjrd fokq,eK' t;ekamgkaf olajd mdie,a"
frday,a" ud." ,sh we;= ish w;HdjYH h;, myiql iys;j f.d
.udk yhl muK ck;dj lDIsludka;h mok lrf.k ldj
mj;ajdf.khkq,eh'
brefokshdh Wia fhdackd l%uh ;=, yd wdY%s; .udkj, f.d ck;dj
iu. noaOfjkaf.d i;swe;=M O m%cdi;s iud. msysgqjd .kska
yd O iafPd ixOdk iu. noaOfjka Yla;su;a m%cdjla f,i ;u
iajdk;ajh ;yjqre lr.kska ish ck;dj fkdis;+ fudfyd;l .udkh
;=, w`M;ska bjk ksjdi yd f.dvke.s,s j,g wod,j kvqmjrka jk
fomd;fka;=j u.ska ck;dj msvkhg m;alsug mgka.eksk' Tjqkaf.a
fpdaokdj jQfha fuu f.dvke.s,s jk fomd;fka;=j i;= bv j, lrk
wkjir boslsusneka lsis ixjOk lghq;a;lalsug bvosh fkdyels
njhs'
jir y;,sylg je l,lajk ud.h i,id.kskajik N+j,ska fuu
m%cdj bj;alsug 2010 jif isg oe W;aidyhla .kska ;sfnk w;r
mxh i|yd fjk;aia:dkhla fydafkd" mjq,a 2500l muK ck;djg ;u
ish foam, w;yer hdug n,lr isk ;;ajhla foaYmd,kh yd noaO
wod, wldkaiskawe;slrka ;sf'
kuq;amekke.=k ck;d frdaOh yuqf mshjrla miqmig .;a n,Odka jk
i;=kaf.kaksiqkayg lror muqkqjd ck;dj iskau ;u N+ w;yer hk
;;ajhla Wodlru i|yd tlamfil we;s ly,a, m,af,lef,a wNhN+h
yd wfkla mi we;s ylajgqkdj c,dYh hd lr .u ueka jkw,ska yg
ksoyfia .ukalu i|yd jQw,suxlvlaieliSu i|yd ud.hlg bv
Wrd .ekSf ls%hdj,shl ksr; fjka is' 12
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
21/105
rf w.ue;sjhl iska ck;dj i;= lrkq ,enQ fukau ckdm;sjrfhl=
iska ck;dj fj; ikakilskamejrE bv" jk l,dmhlanjg m;alrka
1989 ksl=;alrkq,enQ .ei ksfokh Wmfhda.Slr.kskakej; w;am;a
lr.ekSu hqla;siy.; fkdjk w;ru jk l,dmhlg udhs j msysho
fuu bv w;am;a fkdlr.kska jk l,dmh iqrCIs; lsu i|ydm%udkj;a bv yd jki;=kg wjYH wfkl==;a myiql iemsf bvlv
oekg mj;sk jk N+h ;=,u ;sh islrkq ,nk fuu l%shdj
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
22/105
mdrml jr jD;a;sfhafhfokaj;ajQ fndfydam;a jdiSka ;ukaf.a
cSj;ajk m;awdYS%;j ;ukaf.au lshd bvlv fjkalr.kskajeg udhs
.id .ekSu flfrys keUqrejla fyda kS;suh whs;sh lshd mEug wjYH
,smsf,aLk ilid .ekSug wjOdkhlafkdh' mrmrdfjkamrmrdjg ;u
N=la;shg k;=j mej;sm%foaY ldf.a fyda jHdmdl .%ykhg k;=f hehs fydau;=ojil fjk;aludka;hlg fuu N+h fhdod.ekSf wjYH;djhla
rchlg u;=f hehs Tjqka fkdis;+ ksid h yel'
'fufyd;a;=jdru" lSuqkao,u" we;=M m;aj, flfrk ixpdrl ludka;h
ksid jr ludka;fhafhfok lsisfjl=g;andOdjla fjkafka keye'ixpdrl
lghq;= i|yd fjkalr we;af;a Wpsuqfka .%dufha;sfnk wlalr 1000la muK
m%udKfhkawlalr 450l muK m%udKhla'tfy;atu m%foaY j, j;ajkck;djf.a wdrCIdj iqrCIs; lsu i|yd Tjqkg ;ukaf.abvj,g ysl
Tmamq ,ndug ckdm;s ;=ud oekgu;a l%shdlrf.k hkjd"' ^ysgmq jr
ksfhdacH wud;H ir;al=udr .=Kr;ak&
m;a jdiSkaf.a jdiN+j,g ;snQ mxh ;yjqre lsf l%ufohka
ck;djf.ka flfuka Wrd .ekSug tla tla mmd,kuh wdh;k yryd
islrk w;r;=r m;am%cdj ksy`vj ;nd.ekSu b|ysg foaYmd,k uqyqKla
u.ska fydams
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
23/105
(bmamka;sjQ)yd mrmrd .Kkla jr ck;dj Nd; l< jdiN+ j,g
we;=,aug bvfkdoSw;am;alr.ekSug (bmamka;sjQ& jHdmdlhkal%shdlrk
wjia:dfhs'
ckjd.sl iqM;rh yd iajfoaYsl ck fldGdY o we;=
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
24/105
26 j.ka;sh :
1' iajfoaYsl ck;dj yg im%odfhkaTjqkg ys" j;ajqkqfydaw;alr.;a
bvlv i|yd" jdi N+ i|yd iy im;ai|yd whs;shla we;'
2' idm%odhsl whs;sh fydawfkl=;aidm%odhsl jfkdamdhka fydaNd;hkaisl< tfia;a ke;sk Tjqkaw;am;alr.;a bvlv" jdiN+ yd im;a
whs;slr.ekSug;a Nd; lsug;a" ixjOkh lsug yd md,kh lsug;a
iajfoaYsl ck;djg whs;shla we;'
3' rdcHh iskabvlv" im;a yd jdiN+ j,g kS;suh j,x.=Ndjh yd
wdrCIdj hhq;=h' tjeks ms,s.ekSulal%shdf fhoh hq;af;aiajfoaYsl
ckhdf.a wod, pd;%" im%odhka yd bv N=la;sh ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
25/105
1980 wxl 47 ork cd;sl mdil mkf;a ivfldgi" mdil l
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
26/105
wdldrhl ie,ls,a,g fkd.kskahqfrda
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
27/105
ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
28/105
jr ludka;h i|yd fhdod.kq ,nk l%ufo" wdmkak hd;%d iy ;dCIKh
fukau Nd;df mj;sk b;sydih wd lreKqie,l+ g ldl yd idm%odhsl
f,i fukau iqMmkak yd uyd mudk jYfhka j. lr oelaf yelshdj
mj;S'
wm rfgys iq`Mmkak yd idm%odhsl jr ludka;fha fhfok msiykd.kskao" Tjqkaf.a wjYH;d ykd.kaka o fYaIs;j Tjqka f.a
ludka;h fjkqfjkamuKla fhdod.;yelsl,dmhka m%dfoaYSh jYfhka k
lr l
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
29/105
;%sl=Kdu,h mfr m; wdY%s; ixrCIs; l,dmhlam%ldYhg m;alr we;s w;r
th jrhkag yd OSjr ludka;h fyda by; i|yka n,dfmdfrd;a;= bIaG lr
.ekSug olajk odhl;ajh ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
30/105
isud nKavdrkdhl ue;sKshf.a wdKavq iufha isjQ bv m%;sixialrK
fuys WodyrKhg .; yel' rkamjq j;= f,i yeoskajQf;a bv fukau
tjlg iudcfha by,ska jecnqkq m%N+ me,eka;sh" rdcH md,khg uey;a
jQjka" wrlal= fkao lrejka we;=M fj
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
31/105
m%;sixialrK l%shdj,sh fya;=fjka hful=g w.;shla isfk Tjqkg kS;s
m%ldrj jka ,ndu islkh fkdlrk njg rdcHhka iska
iy;sl h hq;=f6
'
im;a myrKh lrk wfkl=;a wxYj,ska t,a,jk ;r.h jefjka
mj;akd nj;a" iqmkak jr m%cdjka" fYaIfhka u wdmodjkag f.drejk
iy wdka;sl lKavdhula fuka u" wfkl=;a wxY iu. we;sjk .egqj,
oSks;ru j, mlaIh jk fyhskao" wfkl=;awxYj, ixjOkhka iy
l%shdldrl u.ska Tjqkaf.a cSjfkdamdhkag ;ck t,a,jqjfyd;a Tjqkag
fYaI Wmldr wjYHjk nj;ardcHhkaiska ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
32/105
tf,i fkrmSu idOdrK hehsi,lk ,N wjia:d j, fyda th l%shd;aul
l< hq;= jkafka" cd;Hka;r udkj ysl kS;sj,g wod, w;sfl m%;smdokj,
olajd we;s wdldrfhka iy idOdrK;ajfha iy iudkqmd;sl;ajfha fmd
uQ,Ou j,g wkql+,jh'thg my; i|yka foa we;=,;af'
1&'fkrmSug kshulr.;akhg fmr n,mEug ,lajk iEu mqoa.,hskagum%udKj;aiy idOdrK oekaulaksl=;a lsu'
2&'n,mEug ,lajk iEu mqoa.,fhl=gu fhda; fkrmSu ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
33/105
fomd;fka;=jla" ixia:djla" jHjia:dms; uKav,hla" m%dfoaYSh wldhla"
iud.ula" jHdmdrhla fyda mqoa.,fhlayg kEu jHdmD;shla l%shd;aul lsug
m%:u mir wud;Hjrhd iska ^.ei u.ska& klr we;s wod, ksfhda;
wdh;kfhka wkque;shla .ekSu wjYH f'
tfukau23 BB^1& j.ka;shg wkql+,j" wod, wkque;sh ,nd.ekSug k wod, ld,
mrdih ;=, uQ,sl mdil mCIK jd:djla fyda mdil n,mE
;lafiare jd:djla,ndu wksjdh f'
mdil wOHhk jd:d ieliSf ck;d woyiauiSu b;d jeo.;a ldhhla
f' Y%S ,xldf kef.kysr uqyqnv m%foaYfha bl, T,a uyd mudK
jr jrdh fya;=fjkais we;s yd isfjkamj;sk fjr< Ldokh nrm;,
.eg`Mjla njg m;a we;s w;r" fuu jHdmD;sh l%shd;aul lsug fmr m%dfoaYShck;djf.a yd is,aixOdk j, y`vg weyqlkafkd" foaYmd,k Wjukdjka
u; isl< fuu jHdmD;sh mirhg fukau ck;djgo uydmudKfhka
kdYld m%M, w;alr foka ;sf'
jrdh ieliSug fmr yd miq T,am%foaYfha.=jkaPdhdrEm
25
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
34/105
5'11 rch iska wdmodjkag ,lah yels yd fkdi,ldyeug ,la jQ
lKavdh we;=Mj iqmkak jr m%cdjkag yd ;ks mqoa.,hska yg
N=la;s whs;sjdisl ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
35/105
oe f,i udkj ysl W,a,x>khg ,lajQjr m%cdjkayg Tjqkaf.a
; yd jk jD;a;Ska k.d isgqjd .ekSug wjYH iydh u i|yd
rdcHhka iska hdka;%Khlaia:dms; l< hq;=hs'iajdNdl wdmod fyda
ikakoaO wr., inkaO tjeks mshjrhkays N=la;s m%;sm;a;Skays
ldka;djkag tfrysj we;s kEu wdldrhl fjkiafldg ie,lSula;=rkalsu m%jOkh lr iy;sl l< hq;=f'
5'^wd& ;srir im;a l
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
36/105
5'15 iqmkak jr m%cdjka iska Tjqkaf.akS;Hdkql+, N=la;swhs;sjdisl
ie,ls,a,g .ekSu i|yd iy ish iqNidOkh fjkqfjka;ud hefmk
iy ish jk jD;a;Ska i|yd im%odhslj Nd;d lrkq ,nk im;a
l
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
37/105
5'16 iqq mkak jr ludka;hg fhda.H yd iqiqwdldrfhkaia:dms;j we;s
wlaIK" md,k iy wdflaIK moaO;s ^MCS) ksis f,i l%shd;aul
jk njg fyda w;ska ia:dms; lsug rch iska iy;sl h hq;=h'
fhda.H m iqmkak jr lafIa;% l%shdldka inkaO lr .kska
iy iyl
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
38/105
tl jQ tajd njg;ardcHhka iskata;a;=.ekah hq;=h' tl;ajh
m, lrk ,o l
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
39/105
5'20 iqMmkak jr ludka;hg mSvdld m%;sM, w;alrfoka im;a
wiQrdlEulg ,lalsug odhl hyels ludka;fha wOd;djla
we;slsug wkqn, fok m%;sm;a;Ska yd uQ,Hh l%shdud. j,ska rdcHhka
je
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
40/105
32
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
41/105
02 jk mfPaoh
iudc ixjOkh fiajd kshqla;sh yd fhda.H /lshdjlksr; u' ;srir iqMmkak jr u.fmka ud,df fojk fldgfia 6 jk
mfofha iudc ixjOkh fiajd kshqla;sh fhda.H /lshdjl ksr;u
ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
42/105
jrhdf.a iudc ixjOkh ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
43/105
isoa wOHhkh(
l,amsh m;aj, jr ck;djf.a iudc ixjOkh
vf" WuqfKa" fudfyd;a;=jdru jr .udk wdYS %; iudc
wd:sl ;;ajhkal,amsh wOoamh wdYS%; m;a 32 ls' fuu m;a w;ka
lsSuqkao,u"fudfyd;a;=jr"m,a,sh j;a; yd n;a;,.=Kavqj hk m;aj,
jr ckhdg wjqre 200 l b;sydihla o we;'fuu m;aj, ck;djg
hqoaOfhka miqld,Skj o lsis ixjOk jevms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
44/105
fuu m%foaYfha wOHdmk fiajh .;a g lsSuqKao,u m%foaYfha ;snqKq
mdi,aWuqfkag udre lr we;s w;r fuu mdi,aj, m%udKj;a.=rejreka
o fkdue;'tfukau m%jdyk .eg`M u; .=rejreka o mdi,g fkdmefKk
w;r fndfydauhla.=rejre fuu mdi,aj,g mefKkafkao`vqj udre u;h'
tfukau o< mdi,l m%Odk y,am;s yd .=rejreka o isxy, jk w;r
orejka o< NdIdj l:d lsuo orejkag .eg`M iy.; ;;a;aajhls'
tfukau fuu m%foaYhkag rdcHh fiajlhskaf.a meKSu b;du;awjuf'
fYAIfhkau .%du ks
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
45/105
miq wiajkq ;dlaIKh yd l,am wdlh
fuu u.fmka ud,df 6'6 - 6'9 j.ka;s j, ioyka jkafka c,h
fyda f.dvf ldka;dj fyda mqreIhd iska iq`Mmkak jr ludka;h
,odufhys wiajekak fk,sf fyda miqj islrk ls%hdldrl wdluh
yd jD;a;suh fufyhqula jYfhka ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
46/105
iqmkak jr m%cdjkag wh;a ldka;djkag yd mqreIhkaghqla;sh bgqlsu ^6'10&
iqmkak jr m%cdjkag wh;a ldka;djka yd mqreIhskayg isjk
m%pKav;ajhka yd wmpdr i|yd idOdrK;ajh iy hqla;sh bIaG lsug rdcHhka
ne isk w;r tai|yd jq ,xldf kg mj;sk kS;s ;syd iuq;Ska iu; ;snqKo tajd n,d;aul lsf l%shdj,sh u;aj is fkdf' tu ksid fuu
iuq;Ska yd u. fmka ud,djkamok lr .kskarf mj;sk m%;sm;a;Ska
iy kS;S;Ska u;aj n,d;aul lsf wjYH;djh i|yd kdhlhskafhduq lr
u is h hq;=h'
jy,a nka fouq''''''''
mh ;o lr"oe,a fha nrgy;s,ka Tre lo ,`.g wd g
n,dfmdfrd;a;= rdishla''''''
lrmskakdf.k Kh rdYshla
w;ayer oukakg neye
ta y;r jka wd wj,do neKq
yhsrkaldrhskaf.ka ta;a'''''''''
r
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
47/105
ldka;d m%{ma;ssh
1993 ud;= ui 3 jk osk YS% ,xld rch iskaldka;d m%{ma;sh wkqu;
lrk ,oS' fuu m%{ma;sh ;=
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
48/105
ixl%uKsl jr ludka;h
jr ludka;h YS% ,xld uqyq ;Srfha wdrNjkafkau iq`Mmkak
jr wdmkak ;=
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
49/105
W;=rg ixl%uKsl jrhkaf.a meKSu fya;=fjka Woa.; jkakd jQ.eg i`od .ekSu i`oyd islrk ,o wOHhk jd;df ksfoaYhka
01' kS;Sfrdaj n,m;%fkdue;sj ixl%uKh jkakkag kS;Suh mshjrhka.ekSu'
02' fmd,sish wmlaImd;sj l%shd l< hq;=h'
03' ,hs Nd;fhkais lrk mkak l%u j, kdYh ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
50/105
ICESCRiyILO j.ka;s
VGSSFys6'12 j.ka;sh ;=< je wjOdkhlafhduqlrkafkaiqMmkak jr
ldlhskaf.aiy Y%lhskaf.ajD;a;sh fi!LHh .eg`M" wdrlaIdj" widOdrK
fiajd" mirh ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
51/105
iqM jrhskanyq;rhlaksr; isk ud oe,aludka;fhajy,aNdjh
f;dvqjdf isg lsSuqkao,u" WuqfKa olajd udoe,af;dgqm,j,a
50 lg wl m%udKhla ;sf'fuu iEu udoe,a mdvqjlu 50"60 l
m%udKhla llre jD;a;sfha kshe,S we;'fuu udoe,a fiajlhska
wjqreoao mqrdu fuu udoe,a ludka;fhys ksr;f'Tjqka udi 06 la
fuu m%foaYfha;u ludka;fhafhfok w;r b;s udi 06 W;=re
kef.kysr m%foaYfhys /lshdfys ksr; f' fudjqka mx.= l%uhg
jev lrk w;r fuys fiajlhskare'25"000 isg re'50"000 olajd ud oe,a
yshkaf.ka Kh ,nd .kshs' fuu ludka;fhaish l
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
52/105
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
53/105
,xldf wOHdmk ;;a;ajh ^2010 uy nexl= jd;djg wkqj&
idudkH wOHdmkh
uqM mdi,a ixLHdj 10"492 ^2010&
thskArcfha mdi,aixLHdj 9"675fjk;amdi,a 340
fm!oa.,sl 817
.=re YsIH wkqmd;h ^rcfha& 18 ^2010&
YAj oHd, 15
w'fmd'i Wiiafm< isg Yaj oHd,hg we;=,;a u ^2010&
iqiql ,eu 61'0]
we;=,;au 17'2]
wOHdmk .eg`M
m%dfoaYSh Iu;djh ^.%dh mdi,a jeiS hdu&
wOHdmkh iudc Iu;djh iu`. neoS mej;Su
mj;sk wOHdmk l%uh Y%u fj
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
54/105
uy uqyqfoa wdrlaIdj 6'16
uy uqyqfoawdrlaIdj m%udKj;aj fkd;su ksid fndfyda wjia:djkaj, iqMmkak
jr ludka;fhafhoS isk jrhska .eg`Mj,g uqyqK fohs'fuhg m%Odk fya;=j
f,i i`oykajkafka"
m%cdjf.a oekqu wvqNdjh
uqyqfoa wdrlaIdj i|yd f,dal wdydr yd lDIslu ixOdkfha f,dal
llre yd cd;Hka;r kdl ixOdkfha cd;Hka;r uf.damfoaYj, kS;s ;s
iy fr.=,dis kshudldrfhka Nd;d fkdlsu'tfukau uyuqyqfoa wdrlaIdj
inkaOj rdcHhkaiskaj.n,d .ekSulais fkdlsu fya;+ we;'
1994 fkdjen 16 id.r kS;sh rgj,a154 l w;aikaiys;j iu; lr .;a; o fuu
kS;ska u;aj cd;sl kS;skaiu`. noaO lr fkd.ekSu ksid;a ta u; mokj m%;sm;a;s
imdokh fkdu;aksid ;j rg;a jrhskauqyqfoawk;=rej,g ,la u isf'
1994 fkdjen 16 iu; l, tlai;acd;Skaf.aixOdkfha
id.r kS;sh iqMmkak jrhskaiskauqyqfoa wdrlaIdj ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
55/105
VGSSFys ioykamos l,dmSh iyfhda.S;djh 6'17
VGSSF ys 17 jk j.ka;sfha m%Odk jYfhka l,dmSh iyfhda.S;dj
jOkh lsu i|yd my; wxYj,g je wjOdkhlafhduqlrhs'
1' iqM mkak jr ludka;fha wdrlaIdj i|yd cd;sl yis wk;=re
jd;dlrKh mj;ajdf.k hdu'
2'uy uqyqfoa wdrlaIdj ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
56/105
UNHCR mskayshfrda uq,Ou ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
57/105
W.;a mdv yd ixysoshdj fldif jd;d f'ksfoaY ( [LLRC]
jir 30 la mej;s is,a hqoaOh ;=< ,laI ixLHd; ck;djf.a whs;Ska
`o jeula is h' 2009 jIfha is,a hqoaOh ksud u;a iu`. fndfyda
msia ;u . j,g hdug Yd, n,dfmdfrd;a;=jla we;slr .;a; otu ;;a;ajh ck;dj wfmalaId l< whqka is fkdh' f ksidu bv
whs;Ska yd uQ,sl whs;Ska wys jQck;djg hqla;sh bgqlsu Wfoid rch
u`.ska ieliQ fldiu u.ska LLRCjd;dj ilia lrk ,' fuu W.;a
mdv fldi jd;df kslaIK yd ksfoaY wvx.=09 jk mfofha
9'101" 9'103" 9'104 isg 107 olajd;a 9'108 yd 9'110 isg 9'113 olajd jk
j.ka;sj, h
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
58/105
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
59/105
03 jk mfPaoh
7 w.hoduhka" miqwiajkq yd fj
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
60/105
miqwiajkq WmwxYh
52
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
61/105
miq wiajkq ls%hdj,sfha ;Ska ;SrK .ekSug ish,a,kaiyNd.s;ajh ;yjqre lsu'
53
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
62/105
ish wxY iska miq wiajkq ksIamdokfha fhfok ldka;djkag tysfhug we;s whs;sh ;yjqre l,hq;= w;r Tjqkag tai`oyd wdOdr iymyiql ie,ish hq;=h' th rdcHhka iskaiy;sl l
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
63/105
' lrj," Wn,lv iy cd ksIamdok ludka; i`oydldka;d jHjidhl mx;shlays lsu i`oyd ldka;djkagfYaI jqiyk l%uhla y`kajd fokafkuq'
l' uqyqnv jr ludka;hg iu.dj h u;aiH
ludka;h o hqKq lsu i`oyd wNHka;r c,dY wdY%s;jmq:,a ixjOk jevms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
64/105
j.lSulaiys; jr ludka;hlai|yd wdpdr Ou moaO;sh 8'4
8'4'4 wf, lr .eksug nej b;sjq uiqka i`oyd rdcHhka fhda.H ;dlaIKh
y`kajdh hq;= f' fuys b;sj we;suiqkab;du;au fhda.H l%uhg
wdrlaIdj yd Wmfhda.s lr .eksug wjOdkh fhduql, hq;=h'8'4'5 bj;,k uiqka m%udKh wvqlsug ;dlaIK Wml%u ixjOkh lr
^f.dvk.d& h;a lsu fydafjk;a wkaoug ieliSf l%u wod, lKavdh
ldlhkayd tlaj rdcHhkau.skafidhd ne,sh hq;= f' uiqka we,a,Sf
WmlrK fya;= fldgf.k uiqkawkqNjhg kqiqiq ;;a;ajhg m;ajkafka
k tjeks l%u Nd;h wvqlsug mshjr .; hq;=h' tfiau uiqkaf.a
meje;af yd j;af ld,isudj je lsug yelsWmlrK ksmojd
tjekakla Nd;hg jrhskayqre mqre l< hq;=h'
wmkhk fuka u foaYSh fjf
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
65/105
NdKavfha,,.=Kd;aulNdjh,mdfNda.sl wNsreh,
NdKavfha ksudj, fj
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
66/105
fuu j.=fjka meyeos,s lrkafka .=Kd;aul nka by, w.h tl;= l,
ksIamdok i|yd b,au by, hduhs. WodyrK f,i ud,osjhsfkka wdkhkh lrkWn,lv ksid je mdfNda.sl leue;a;lawe;su u; Bg we;s b,au by,
hduhs. Bg idfmalaIj iemhquo by, hhs.thska woyiajkafka trg Wn,lv
ksIamdokh ;j ;j;ajOkh ug thfya;=jla we;snjhs. fuu b,a u by,
hdug m%Odku fya;=j jkafka wdkhksl NdKavj, w.htl;= ls O ;,hl
;suhs.
rf mj;sk kS;smoaO;shg wkql+,j" jrhkaf.a iy jr ldlhskaf.awdodhu yd jfkdamdh iqrlaIs;Ndjh je hqKq lsug rdcHhkayd
yjq,alrejka mshjr .; hq;= w;r ta fjkqfjkajQ ishu wdldrfha
ixOdk .; i`oyd wkq.%yh ,ndh hq;=h'^VGSSF-7'4&
1966 foien ui 19 osk tlai;a cd;Skaf.auyd uKav,fhaoS iu; lr.;a
mos tlai;a cd;Skaf.a is,a yd foaYmd,ksl whs;Ska ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
67/105
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
68/105
iq mkak jr ludka; ksIamdok l,dmSh jYfhka fjf
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
69/105
h NdKavhla foaY fj
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
70/105
tys m%;sM,h jkafka foaY fj
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
71/105
by; m%ia:drhg wkqj D hk b,aug ydS hk iemhqug wod,j tu u;aiHksIamdok i|yd fj
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
72/105
64
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
73/105
04 jk mfPaohia;%S mqreI iudcNd iudkd;au;dj
iqmkak jr ludka;fha;srirNdjh iqrlaIs; lsu i|yd
jk u.fmka ud,df ishu mfPaohkays ia;S% mqreI iudcNdjhms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
74/105
isoa wOHhkh 01 ( uf.a ku lkaoid rixls,s' uf.ajhi wjqre 40 laf' uu j;ajkafka
;%sl=Kdu,h ia;%slalfha uQ;+ m%dfoaYsh f,al fldGdYfha ikaokfjghs
.%dufhah' udf.a iajdmqreIhdf.a jhi wjqre 70 la f' uu b;d w`.ys.
lj,ska ms mjq,l idudldjlaf,i ye` jevqk w;r udf.afoudmshkawdl wnqoj,g uqyqK kay' tysm%m,hlaf,i wmf.a iudc" ixialD;sl
;;a;ajhka yuqf udf.ajdyh i`oyd oEjEoao ,ndug foudmshkag yelshdjla
fkdjqy' tneka oEjEoaolska f;drj ug jvd wjqre 30 jeuy`: mqoa.,l=
iu`. jdyug isjqkd'
udf.aiajdmqreIhdg ldhslj uykais jev l, fkdyel' Tyqf.a msg fldkao
m%foaYfha Yd, f.hlayg.;aw;r th Y,Hluhla u`.skabj;al,y' tod
isg Tyqg ldhslj uykais h fkdyel' tfiajqjo Tyq c,dYfhauiqkawe,a,Su"
l,mqf biaika we,a,Su jeks iq: /lshdj, ksr; f' tu /lshd fkdue;s
ld,fha iq: l=,S jev" l=Tqre uqr lsu jeks/lshdj, ksr; f' fld;r
fjfyi uykais jqjo klg remsh,a 150'00lg" 250'0 lg jvd je uqo,la
Wmhd.; fkdyel'
udf.ajeuy,aorejdg f jkg wjqre 20 la jk w;r Tyqo l=,Sjev lsfuka
j;af' fojeksorejdg wjqre wjqre 12 la jk w;r Tyq mdif,a5 fY%aKsfha
bf.kqu ,nhs' uqyqK ka wdl wnqo ksid fojeksorejd mdi,g we;=:
lsug wjYH uq,sl ho fidhd.ekSug fkdyels jqkd' tneka wjqre 2
miqfukawk;=rej Tyqj mdi,g we;=,;a l,d'
udf.aiq: /lshdj ;=,ska Wmhk wdodhfuka iajdhd /ln,d.ekSu;a" orejka
fmdaIKh lsu fukau orejkag wOHdmkh ,ndug;a ish' kuq;a tu wdodh
flfiaj;a m%udKj;a fkdf' orejdg fyd`o wOHdmk wjia:d ,ndu udf.a
wNsm%dh jqjo th i`oyd wdl yelshdjla fkdue;' wOHdmkh orejdf.awkd.;hg iDcqju n,mdkq we;' ud w;a`okd ; Ialr;djhka orejkag
Wreulr fkdoSug we;s wjYH;djh ksidu Tjqkag wOHdmk wjia:d jrlr
ug woyia l,o th bgqlr ug o fkdyels ;;a;ajhka Wod we;' nd,
orejdg fl;r rg wOHdmkh ,ndh yelsfo hkak mj;sk wNsfhda.hls'
Tyqf.awOHdmkh lvdlmam,au hkq;j;a llrefjl= f,i ;h wdrN
lrk mqoa.,fhl=f.am%fYhls'
uu iq: f,i jr /lshdj is lr' kuq;aw,a,k ud`: i`oyd jqjo ksYa;fj
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
75/105
fkdue;' udf.aud`: , .kq,nkafka.ug tk mdme ud`: w,lrejkah'
fndfyda g mdme ud`: w,lrejka fofofkl= fyda;=kafofkl= ud`:
, .ekSu i`oyd mefKa' kuq;a iuyr k j, Tjqka fkdmefKa' tys ksYa;
Ndjhlafkdue;' Tjqkaud`: i`oyd b;d wvq ,la;SrKh lrkq,nk w;r thg
n,mE lsug ud yg yelshdjlafkdue;' ukao Tjqkaf.ka f;drj ud`: w,lsug wjldY fkdue;s uhs' w,lr.; fkdyels ud`: lrj, ksYamdokh
i`oyd fhdojhs' kuq;alrj, i`oydo ksYa; fj
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
76/105
isoa wOHhkh 02 (
uf.aku cq,shiafi,aju,' jhi wjqre 47 hs' ug whs;sbv msysgdwe;af;a f;,smamf,am%dfoaYSh f,al fldGdYfha lkalika;=f .%dufha"
kuq;ahqoaOfhkawj;ekaj ;djld,sl jdiia:dkh f,i J/213 u,a,d. .%du
ks,Od fldGdYfha kSojdkaiqNidOl l`ojqf cSj;af'
ud 1990 isgu hqoaOh fya;=fjkalkalika;=f isg wj;eka kg wjqre
25 la.; we;;a;ju;a wj;eka l`ojqre ;=, j;a f' udf.a Wmka
ia:dkfhaisg wj;ekajk goSug jhi wjqre 14 ls' miqj ud jdy kg ud yg orejka fofofkl= is;s' uf.aj 9 jif bf.kqu ,nk
w;r mq;d fika /lshdf ksr; fjhs' udf.a iajd mqreIhd l=,s/lshdj,
ksr; jq flfkls' kuq;a 2008 we;s jq l,n,ld ;;ajhka fya;=fjka
f;,smamf,a.d uEKshkaf.aflda, bmsgoSkd`kk msilaiskaudf.a
iajdmqreIhdj w;=reoyka lr ;sf' tod isgu ud b;du;a Ialr;d rdYshla
ueo j;ajkafk' ud whs;s .udkfha bkahdf rdfYajr flda,g
whs;s bvul wms mrmrd 3 lau j;a jqfhuq' wms mx ish bvuwdYS%;j hqO yuqodj iskauf.a bvu w;am;alrf.k ;,afijk fydag,h
blr ;sf' f fya;=j ksid wmsg wj;ekaj cSj;aug isj we;'
68
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
77/105
ud we;=: wfkl=;a.Dy uQ,sl mjq,aj, ldka;djkao wojk g wj;eka
jq l`ojqrej, lvd jeug wdikak l=vdrj, /lshdjla fyda lsisoq
wdodhusud.hla fkdue;sj lgql osjshla .;lruq' l`ojqf j;ajk ksid
fndfyda idudcSh yd ixialD;sl jYfhkaYd, f,i .eg`:j,go udkisl
mSvkhkago ,la we;' .DyuQ,sl ldka;djlaf,i ud ;ksj j;ajk ksidO wjYH;djhka j,g ud ksjiska msg;g meK kej; ksjig mefKk
goS l|jqfu iuyr mqoa.,hska ud foi jer fldaKhlska ne,Su ksid
wmyiq;djhg m;afj'
;jo udf.a orejkaf.a wOHdmk ;;ajhkago ndOd we;s ;sf' udf.a
mq;dg wdl Ialr;d fya;=fjkaje r wOHdmkh ,eu i|yd wjia:dj
fkd,enqks' udf.aoshKshf.a wOHdmkh i|yd wehg wjYH Wmldrl mka;sj,g iyNd.S lrug wiSre ;;ajhl j;af' fujeksldrKd fya;=fjka
udf.aorejkag fydo wOHdmkhla,ndoSug fkdyels;;ajhl miqf'
ud cSj;ajk m%foaYfha /lshdjlalsug wod< myiql ke;sksid ud yg
/lshdjg hdugo fkdyel' uf.a uj l=vd lvhl ysuslrefjla jk w;r
wehf.a Wmldr u; udf.amjq, kv;a;= lr' l`ojqre cS;h ;=, fi!LH
.eg`:o b;du;a W.% we;s w;r lojqf ksjdi b;d lsgqfjka msysgk
ksid l`ojqrej, ldka;djka i|yd kEug we.fiaoSug iy ikSmdrlaIl
lghq;=j,go myiql b;du;awju ugul mj;Shs' f fya;+kaksid wmg
whs;s bvj,g kej; mosxh i|yd lkkahEug wjYHhs' wfmauq,a
j,g mosxug bvlv ,enqfkd;a wmg ksoyfiacsj;aug fukau mjqf,a
wdlho Yla;su;a lr.ekSug yelshdj ,ef'
VGSSF ys 5'18 ldka;d yd ms fomdYajfha u l%shd l,dmh iy uey;au
.ekaug;a thg iydh ug;a rchhkaiy iqmkak jr l%shdldkal%shd
l< hq;=h' ldka;djkaf.a idOdrK iyNd.s;ajh ikd: lsf wjYH;dj fj;
ishu mdYajhkafYaI wjOdkh fhduql< hq;=w;r ksh; ld, rduq;=,
fuu wNsu;d:h idlaId;alr .ekSu i|yd fYaI mshjr ilial, hq;=h'
VGSSF 6'5 mos iqmkak jr ludka;fhys we;s iqfYaIS ,laIK" iudc
wdrlaIK fhdackd l%u u.ska ie,ls,a,g .; hq;= w;r tjka fhdackd l%u
iuia; jr w.h oduhgu wod< h hq;=h' Wod ( b;=re Kh yd rCIKfhdackd l%u yd jr m%cdjka i|yd W; wksl=;a fiajdjkaldka;djka ygo
tjkafiajdjka i|yd we;sm%fYh iy;sl lsu'
69
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
78/105
fYaIfhka iqmkak jr /lshdf fhfok mjq,a j, ldka;djkamiqwiajkql%shdj,sfha iy O iajhx /lshdj, kshe,S isk w;r tjeks iajhx
/lshd jeoshqKq lsu i|yd rdcH nexl= yryd Kh yd WmfoaYKh"
;dlaIKh ,ndoSf l%shdj,shla rch iskal%shd;aul l, hq;=h'
oekg l%shd;aul jkafka jrhd iy jr wdmkak rCIKh lsf jevms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
79/105
VGSSF - 6'9 ysioykamos ldka;djka yd mqreIhska yg wmrdO j,ska
m%pKav;ajfhka" ixOdkd;aul wmrdO ls%hdld;ajhka" uqyq uxfld,a,hka"
fidrl" ,sx.sl wmfhdack" IK l%shd yd n,h whq;= f,i m%fhdackhg
.ekSfuka f;dr mirhl jr ludka;h inkaO l%shdldrl is lsug
yels;;a;ajhka rchka iska ksudKh l< hq;= f' iqM mudk jr m%cdj;=
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
80/105
iEu fCIa;%hloSu ia;s%S ksfhdackh" iyNd.s;ajh yd m%cd;ka;%jdoh iy;sllsu
ia;%Skaf.a wdl iajdk;ajh" wOHdmkh" iudc j.lS ia;%S - mqreI
fomCIh w;ru fnod .ekSu iy ia;%Skag ys we;swm%Odk ;;a;ajh
;=rkalsf wjYH;djh iudch ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
81/105
iSfvdaiuq;sh (CEDAW) x m%ldYkh (BeijingDeclaration) Platformfor Action Sri Lankan Civil Society Policy Reform document iy l,am jr
m%;sm;a;sh^fuu ishu iuq;Ska ys weuqKq wxl 01 i|ykaf&
cd;sl iy cd;Hka;r jYfhka tl;djh m, lr we;sishu m%{ma;Skagyd iuq;Skag wod, ishu ldrKd l%shd;aul h hq;=h'
tu iuq;Ska j,g wod, ia;%s mqreI iudkd;au;djh iEu ia:rhlu
l%shd;aul lrug rch l%shd l, hq;=h'
CEDAWiuq;sfha jeo.;alreKq
iSfvdaiuq;sfha01 jeksj.ka;sh - ldka;djkag isjk fjkial
ldka;djkag wOHdmkh" wdlh" iudc" ixialD;sh ;=< isjk fjkialj,ska
ug we;s whs;sh'
iSfvdaiuq;sfha 13 jk j.ka;sh - hym;a iudc ;;ajhla we;slr.ekSu
im;a iy wjia:d ,nd
.kska hym;a iudc
;;a;ajhla lrd hEug
ldka;djkag we;s whs;sh
;yjqre lr .ekSu
iSfvdaiuq;sfha 15 jeks j.ka;sh - kS;suh iudkd;au;dj kS;sh bfhaldka;djkag we;siudk ;;a;ajh ,nd .ekSug miqng
fkdu
73
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
82/105
x m%ldYkh
x m%ldYkfham%Odk uQ,Ouh jkqfha ldka;djkag tfrys fjkiafldg ie,lS
msgq oelSu yd ;SrKd;aul lafIa;% 12 l ldka;djkag tfrysm%pKav;ajhg tfrys
uhs'
VGSSF - 8'3 ia;%SmqreI iudcNdjh ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
83/105
75
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
84/105
isoa wOHhkh 03 (
.uqf oSl,mqf yd uqyq /lshdf ksr; jk jrfhda nyq,h'
kuq;aixjOkh uqjdfjkaisjk ixpdrl ludka;h hqKqlsu i`oyd
h;a lrk O jHdmD;s fya;=fjkawojk g jr ludka;hg uqyqKoSug is we;s wNsfhda.o wkka; wm%udKh'
uq: rg ;=,u jr ludka;h O .eg`:j,g uqyqKmdk w;r .uqf
oSjr /lshdj ksr; jqjkao .eg`:j,g uqyqK fohs' ta w;kafj
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
85/105
05 jk mfPaoh
wdmod wjodku iy foaY.=Ksl mhdi
foaY.=Ksl mhdi hkq l=ulao (kaf.a jdihg jvd;a iqiq mirhla yd jh i|yd fhda.H
WIaK;ajhlska fy jdhqf.da,hla;su mD .%yhdf.a fYaI;ajhhs' mDjdhqf.da,h yd f.dvu w;r mj;sk wka; iyfhda.S;d l%shdld;ajh fuys
we;s;j;a iqfYaIS ldrKdjls'
tk wm wjg we;s jdhqf.da,fha"
khsg%cka 78'08]
Tlaiscka 20'95]
wd.ka 00'93] wdoS jdhQkafndfydauhlskaiuka; jQjls'
b;sh jdhqf.da,fhaWIaK;ajh ;SrKh lrk jdhqkajk y;d.dr jdhqka f'
tajd w;kaldnkavfhdlaihs^CO2&
f;aka(CH4),
khsg%iaTlaihs(N2O)"
laf,dafrda*af,dafrda-ldnka(CFC)"
yhsfv%d*af,dafrda-ldnka(HFC) m%Odk ;ekla.kS' fuu jdhqka" jdhqf.da,hg
uqodyeu md,kh l
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
86/105
ksidf.a O l%shdldrl f i|yd iDcqju n,mdk nj ms,sf.k
we;' by, hk ck.ykfha wjYH;d imqrd,Sug .kakdjq m%h;akhg;a jvd
Okj;=kaf.a iqLyrKh yd wmfndack rgdjkab,lal lr.kskais lrk
ksIamdok by, kekafoS ludka; Yd,dj,g wjYH n,Yla;sh iemhSf
m%Yia; ug blaujkaw;sYd, ldnkavfhdlaihs m%udkhla jdhqf.da,hguqod yefrhs' fuf,i tl;= jk y;d.dr jdhqka;=< iqhhdf.ka ksl=;a jk
wfOdarla; lsrK wjfYdaIKh fuka jdhqf.da,Sh WKqiqu jvd;a by, hdu
is jk w;r m%Yia: foaY.=Ksl ;;ajhkag ydkslrj n,mEu ksid kej;
h:d;;ajhg m;a l< fkdyels nj oaj;=kaf.a woyihs'
wdmod we;su je,elau oekaw;sYh Ialr we;' wm iskaisl, hq;= jkafka"
fjd je,elaug mshjr .ekSu;a lkka fmr iQodk uh' ulaksidoh;a
foaY.=Ksl mhdi ksid f,dalh mqrd iq,sl=Kdgq" c, .e,S" kshh" whsial
osh u' uqyq ugu by, hdu yd l=vd m;ahg u f jk g;a is fjka
mj;sk neks'
YS% ,xldj jeks l=vd m;a rdcHhlg jqjo l,ska l,g Odldr
wdmodjka we;sS ;sf' ta wdmodjka w;ka fYaI wjOdkhla fhduq fkdjq
fjr
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
87/105
imhd fokakdjqmqmkak jr ldlhka yd bkahefmk ck;djg kqu iy
wjfndaOh ,nd u i|yd ugf jevms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
88/105
foaY.=Ksl fjkial msgqoelSu i|yd yosis yd wIaGdkYS,sls%hdud. wjYHf'
;srir iqMmkak jr ludka;fha ikaoNh ;=
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
89/105
l=vd m;a rdcHhkays cSj;ajk iqmkak jrhska ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
90/105
idj yd ifudaOdks; m%fYhka yd wka; lafIa;% iyfhda.S;djhla
wjYHf
iqMmkak jr ludka;hg n,mdk foaY.=Ksl mhdi iy wdmod
m;a wduka;%Kh lsu i|yd O wxY w;r iyfhda.h we;=
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
91/105
udr, m%foaYfhaiS.%fhkaisjk fjr< Ldokh
fjr< Ldokh ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
92/105
9'4 fhda.H mos wkqj;k ydkswju lsu yd wdOdr iemhSu i|yd ie,iq
ielish hq;=h
fhda.H wjia:djkays oS wkqj;kh" ixis|u iy wdOdr ie,iq we;=
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
93/105
9'5 udkjhdf.a ueosy;afuka islrk wdmodjka ksid iqmkak
jrhdg n,mE isjk goS ta i|yd j.lsj hq;= mdYajhka
iskaj.lSu oeh hq;=f'
ksiqkaiska we;sl< m;a iqMmkak jr ludka;hg n,mdk wjia:djkaysoSwod< j.lsjhq;=mdYajh ta i|yd j.h hq;=h'
YS% ,xld wdmod l
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
94/105
jruh fkdjk jrdh k.rh [Port City]jeks bls fya;=fjka
isjk id.r mir IKh" uqyq Ldokh iy fjr
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
95/105
iy mqkre;a:dmkh" kej; f.dvkexu iy h:d ;;ajhg m;alsu hkakg
wkd.;fha we;sh yels;ck i|yd ;sfnk wjodku wvqlsu i|yd jQ
ls%hdud.hkao we;=
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
96/105
9'8 iuia: w.h odufhaoSu ldhlaIu n,Yla;s Nd;hos.ekaug iy m%jOkhg ls%hdl, hq;=h'
foaY.=Ksl mhdig inka; mY%uhkays oS iqMmkak jr
ludka;fhaN+ldj ish mdYajhka iskam%jOkh l< hq;=h' ;jo Wm
wxYfhau;aiH wiajkqfk,Su" miqwiajkq" wf,h iy fnodyeu we;=
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
97/105
isoa wOHkh(
id.r khod uyuqyqo ,s.;ajr ifydaorhkaisyslruq'
2013 cqksui 08 k n,msh m%dfoaYSh f,al fldGdYfha iq
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
98/105
foaY.=Ksl mhdihkafya;=fjkawe;s jq m;l isoa wOHkhla
m;g m;a mjq,aj, hqKqjg .;amshjrhka(
ol=fKAjr ixOdkh u`.ska kaoEjre yd orejka ioyd WmfoaYk
lghq;= is lsu'
wdlh Yla;su;alsf wruqKska Tjqkaj ksishdldrj l< yelsiajhx
/lshd ykajd u yd tys meje;au bhg lr f.k hdug l
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
99/105
f;jk fldgi(
;srir iqmkak jr ludka;fha iqrlaIs;;djhla i|ydudf.damfoaYK ud,dj osh;a lsu i|yd .;hq;= ls %hdud.'
cd;sl jr iyfhda.s;d jHdmdrh wfmalaId lrkqfha fuu m%;sm;a;s
ud,dj rf kS;shg yd m%;sm;a;Skag wkql+,j ls%hd;aul lruhs' f i|yd
fuu WmfoaYK ud,df we;s jeo.;alu ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
100/105
kuq;ai;H we.hSulai|yd wms ksr;ug wfmalaId lrk w;r tu.skai;H
f,iu WmfoaYK ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
101/105
fuu ixjdoh cd;sl ;,fhaislsf iyh wms2014 fkdjen ui WmfoaYK
ud,df uq,sl w;afmd;laisxy,g yd fou< NdIdjkag mj;kh lr f,dal
wdydr yd lDIslu ixOdkfhafoaYSh ksfhda;hskag bm;alrkawdrN
lf,uq' th ;jrg;a bhg f.khdu i|yd isxy, yd fou< udOHj,ska
uqKh lsug;a wu;rj isxy, udOHfhkaw;afmd;lauqKh u.skao islrwe;' rchlaiska l,hq;= ldhh Ndrhla tys jeo.;a lu i,ld wmiska
islsu f,dal wdydr yd lDIslu ixOdkfhafoYsh ldhd,h u.ska jeo.;a
hehs ;lafiare lrkafkak fuu jevms,sfj, bhg f.khdug wmg iyh
h hq;= nj wms wjOdrKh lruq' kuq;af olajd fuh isfkdjqk;abfha
f i|yd wjia:dj Wodlrfokqwe;ehswmf.awfmalaIdjhs'
f,dal wdydr yd lDIslu ixOdkh ixOdkh l, ishu jev igyka j,g
odhl;ajh ,ndfoka cd;sl jr iyfhda.s;d jHdmdrh fuu WmfoaYK ud,dj
ieliSug odhl h' kuq;a fuu WmfoaYK ud,dj ieliSfukawk;=rej tajd
h;a lsfo cd;sl jr iyfhda.s;d jHdmdrh wLKavj fmkSisug ;SrKh
lr we;'
is,a ls%hdld;ajhka wvmk l, ld,iSudj fjkg;a fndfydarg yudr
nj wmf.aYajdihhs' tnekarch iu. tlaj h;alrk jevigykai|yd
fYaIfhkau ck;dj kqj;alr n,j;a lrk jevigyka i|yd je bvla
is,a ls%hdld;ajhg ,nd.ekSug;a" tajd h;alsug yelskqka Yla;su;a
ls%hdld lKavdhu f.dvke.Sug;a wms wj;SKj isuq' f i|yd wjYH
im;af.dkqlsu" ,shlsh,s ieliSu" wjYH uqK lghq;= h;a lsu wd
O wxY ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
102/105
weuqKq wxl 01
iSfvda iuq;sh hkq(
ldka;djkaf.awhs;ska,sh we;s jkdu ,sh,a, iSfvda iuq;shhs' ldka;djkag tfrysish wdldrfha fjkial r,Sf iuq;shhs' 1979 foien 18 fjks k tlai;acd;Skaf.aixOdkh iska fuu
,sh,a, bosm;a lrk ,'
1981 Tlaf;dan 05 ,xldj fuu iuq;shg tl`. we;'
iSfvda m%{ma;sfhys moku
iudkd;au;djh fjkiafldg fkdie,lSu ^u;jdoh - l%shdud.h - wNsm%dh - m%;sM,&
rdcH neu
01 jeksj.ka;sh - ldka;djkag isjk fjkial ldka;djkag wOHdmkh wdlh iudc ixialD;sh ;=< isjk
fjkialj,ska ug we;s whs;sh
07 jeks j.ka;sh - foaYmd,k lghq;=j,g iyNd.Sf iudkwhs;sh
rg md,kh lsug ldka;djkag we;s whs;sh
08 jeks j.ka;sh - rch ksfhdackh lsf iudk whs;sh ldka;djkag rg ksfhdackh lsug we;s whs;sh /l .ekSu
09 jeks j.ka;sh- cd;sl;ajh ioyd iudk whs;sh ldka;djkaf.acd;sl;ajh ;nd .ekSug fjkialsug iy orejka ,nd
ug we;s whs;Sh /l .ekSug lghq;= lsu
10 jeksj.ka;sh -wOHdmkh ,eug iudk whs;sh wOHdmkh ,nd by< iudc ;;a;ajhla ,nd .ekSug we;swhs;sfhka M,
fk,d .ekSf j.lsu
94
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
103/105
11 jeks j.ka;sh- /lshdjla lsug we;siudk whs;Sh ldka;djkag /lshdjlalsug$wdodhula bmhSug we;s whs;sh Nd;d
lrka hgy;amy;aNdjh ke;s lr .ekSf j.lsu
12 jeksj.ka;sh -fi!LHh fiajdjka ,eug we;s whs;sh ldka;djkag fkdf,afi!LH myiql ,eug we;s whs;sh Nd;d lr
fi!LHh imkak u
13 jeks j.ka;sh - wdl iy iudh whs;sh im;aiy wjia:d ,nd .kskahym;aiudc ;;a;ajhla lrd hEug
ldka;djkag we;s whs;sh ;yjqre lr .ekSu
14 jeksj.ka;sh - .e ldka;djkaf.awh;ska .%dh m%foaYj, isk ldka;djka uqM .eka fkdisg bhg meK
Tjqkaf.awhs;sh N+la;s u
15 jeks j.ka;sh - kS;suh iudkd;au;dj kS;sh bfhaldka;djkag we;siudk ;;a;ajh ,nd .ekSug miqng
fkdu
16 jeks j.ka;sh - jdyh iy mjq, ;=< iudkd;au;dj ldka;djkag mjq, ;=< ,eh hq;= .re;ajh iy iyfhda.h ,nd .ekSug
ls%hdlsf j.lSu
17 jeks j.ka;sfha isg 30 jeksj.ka;shiSfvda lgqj iy iSfvdaiuq;sh ms
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
104/105
m%Odk uQ,Ou
ldka;djkag tfrysfjkiafldg ie,lS msgqoelSu
-
7/24/2019 Vgssf Hand Book Sinhala 21.11.2015
105/105