gorsel programlama (vb.net)

7/29/2019 Gorsel Programlama (VB.net)

1/69

1

GRSEL PROGLAMLAMA 1

Trakya niversitesi

Lleburgaz Kepirtepe Melsek Yksekokulu


2/69

2Programlama Dilleri

Bilgisayardan belli uygulamalar iin yararlanmak amacyla gereken programlarn hazrlanmas ve iletim dzenlemelerinin

yaplmas ilemlerine Yazlm denmektedir. Dier bir deyile yazlm, bilgisayarn bilgiyi ilemesini salayan yntemler

topluluudur.

Bilgisayarlarn kullanlma alanlar yaygnlatka retici says da artmtr. Balangta her retici kendi makinasnda

kullanlacak program da kendisi hazrlyordu. Bu durum hem program saysn arttryor hem de makinalarn kullanlma

alann snrlyordu. are olarak, bir programn deiik makinalarda kullanlabilecekekilde hazrlanmas almalar

yrtlm ve bylece Dil kavramdomutur.

Yaplarna gre diller iki grup altnda toplanmaktadr.

1. Alt dzey diller2. st dzey diller

Alt Dzey Dilleri

Alt dzey dilleri, Makina Dili ve Assembly dili olarak ikiye ayrlr. lem yetenek kstlamas nedeniyle Alt Dzey dili ad

verilmitir.

st Dzey Dilleri

Bu dillere dayanan programlarda bilinen alfabe, saylar ve matematiksel iaretler kullanlmakta ve insann konu zerine en

iyi program yazmasna imkan vermektedir. Fakat bu dillerle yazlm programlarn bilgisayarn anlayaca makine diline

evrilmesi iin derleyici (compiler) denilen programlara ihtiya vardr. Her programlama dilinin ayr bir derleyicisi vardr.

st Dzey Dilleri

En ok kullanlan st Dzey Dilleri unlardr :

BASIC/ Visual BASIC : (Beginners All purpose Symbolic Instruction Code). Kiisel bilgisayarlarda en okkullanlan dildir. 1965'te uygulamaya konmutur. Kolay renilir. Gelimelere paralel olarak deiik versiyonlarkmtr.

BASICA, GWBASIC, TURBO BASIC, QBASIC, QUICK BASIC ve son olarak da Windows altnda alanVisual BASIC bunlarn en popler olanlardr. Visual BASIC 1.0 ilk kez 1991'de ortaya kt. Version 2.0 1992'de,version 3.0 1993'te, version 4.0 1995'te, version 5.0 1997'de ve version 6.0 1999'da kmtr. 2002 ylndapiyasaya srlen Visual Basic .NET'le yazlm alannda byk bir gelime kaydedilmitir. 2003 ylnda da Visual

Basic .NET 2003 versiyonu

kt

.

FORTRAN : (FORmula TRANslation -Forml evirici). Mhendislik ve matematik alanlarnda kullanlr. En eskidillerden birisidir.(1955). FORTRAN 66, FORTRAN IV, FORTRAN 77 ve FORTRAN 90 gibi versiyonlarkmtr.

COBOL : (COmmon Business Oriented Language). Ticari uygulamalara ynelik bir dildir. Bu da Fortran gibi eskidillerden birisidir.

PROLOG : Yapay zeka ve uzman sistemler iin gelitirilmi bir dildir. LISP : Yapay zeka almalar iin gelitirilmi bir dildir. PASCAL : Gelimi ve yapsal bir dildir. renilmesi kendinden nce kan dier dillere gre biraz daha zordur.

1968'te uygulamaya konmutur. nceleri daha ok eitim amal olarak kullanlmtr. Bugn kapsam oldukagelitirilmitir. Windows altnda alan DELPHI (Visual Pascal) son yllarda ok gzde bir programlama arachaline gelmitir.

C ++ : Yapsal bir dildir. Kodlamalar ksadr. Bu bakmdan alt dzey dilleri fonksiyonlarna da sahiptir. PASCALprogramlama diline yakndr. Program yazm biraz zor olmakla beraber kodlamalarnn ksal nedeniyle ouiletim sistemlerinin yazmnda tercih edilmitir. Visual C ile Windows altnda grsel yazlmlargerekletirilebilir.


3/69

3 C# : Microsoft'un yeni nesne tabanl program. Visual Basic 'in kolayl ile C++'nin stnlklerini birletiren bir

dil olarak tantld.

Bir Programn Oluturulmas

Bir programn oluturulma aamalar aadaki ekilde zetlenebilir :

Problemin tanm Problemin matematik modeli : Problemin zm yntemleri aratrlr ve en uygun model seilir. Ak diyagram izimi : zellikle uzun programlarda programn ak diyagram mutlaka izilmelidir. Baz

programlarda programcnn uzmanlna gre izilmeyebilir. Kaynak programn yazm : Bu ilem iin bir editr (kelime ilemci) kullanlr. Baz programlama dillerinin kendi

editr vardr. Mesela Turbo Pascal, Visual Basic gibi. Programn derlenmesi : Hangi dille program yazlmsa, o dilin derleyicisiyle (compiler) program derlenir. Programn alr hale getirilmesi : Derlenmi programlar gerekli ktphane programlar ile bir araya getirilerek,

(almaya hazr) programlar elde edilir. Paketleme ilemi yaplr ve datlr.

Ak diyagramlar, problemlerin zm ile ilgili ilemlerin uygun bir sra ile ekillerle ifadesi eklinde tanmlanabilir. Ak

diyagram olduktan sonra o problemi herhangi bir dilde programlamak , ok kolaylkla yaplabilir.

Uzun programlar yazmaya balamadan nce mutlaka bunlarn ak diyagramlar izilmelidir. Uzman olmayan

programclarn, ksa programlarda da ak diyagramlarn izmeleri, programclklarnn daha hzl gelimelerine yardmc

olacaktr. Ak diyagramlarnda kullanlan izim sembolleri aadaki ekildedir:

Ak Diyagramlar Uygulamalar

rnek Uygulama 1 : Klavyeden girilen 2 saynn toplamn hesaplayp, sonucu ekrana yazan programn ak diyagramn

iziniz.

Okuma ve alma devi

Visual Basic.NET 2003 kitabndaki

Blm 1 Programlama

a. Konusunu inceleyiniz.b. Ak Diyagramlar Uygulamalarnnceleyiniz.c. Ak Diyagramlar Uygulamalar Sorularn yapnz.

Visual Basic .NET Nedir ?

Dnyadaki programclarnn byk bir ksmnn kulland Microsoft'un en popler programlama dili olan Visual Basic,

.NET ile birlikte byk deiikliklere urad. Artk yalnzca Windows uygulamalar gelitirmekle kalmyor, web

uygulamalarn da kolaylkla gelitirebiliyorsunuz.


4/69

4

Visual BASIC Windows ortamnda uygulamalar gelitirmek iin kullanlan gl bir aratr. Visual BASIC olay ynetimli

bir dildir. Bu bakmdan Visual BASIC ile uygulama gelitirirken en nemli bileenlerOlay Prosedrleridir(Event

Procedure). Olay prosedrleri, herhangi bir olay (mouse'nn tklanmas, bir men seimi vb. gibi) tespit edilene devreye

girmezler. Fakat bir olay alglanr alglanmaz, o olaya uygun BASIC kodu (olay prosedrleri) iletilir. Program kontrolu

daha sonra tekrar olay ilemcisine dner.

.NET Framework

.NET Framework, Microsoft .NET platformunun gelitirilmesine ynelik temeli oluturan bir rndr. NET Framework vecihaz odakl .NET Compact Framework, XML'e ynelik kapsaml bir destek salayarak XML Web Servisleri ile ilgili

ynetilebilir, gvenli bir alma ortam sunar. .NET Framework'deki en nemli teknolojilerCommon Language Runtime,

snf ktphaneleri ve ASP.NET'dir.

.NET Framework

NET Framework

Common Language Runtime

Common Language Runtime, uygulamalar daha gvenilir hale getirmeye ynelik teknolojileri ierir.. Ayn zamanda

oluturulduklar programlama dili ne olursa olsun bileenlerin ve XML Web servislerinin tam entegrasyonunu salayan bir

oklu dil yrtme ortam sunar. u anda C++, Microsoft Visual Basic .NET, JScript ve Microsoft'un en yeni dili olan


5/69

5C# 'yi de ieren 20'nin zerinde dilde .NET uygulamalar oluturulabilir. Bununla birlikte COBOL, Eiffel, Perl, Python,

Smalltalk ve dier nc parti dillerle de .Net Framework uygulamalar oluturulabilir.

Snf Ktphaneleri

Birletirilmi snflar (Namespaces), uygulamalar yazmak iin farkl API teknolojilerini renme ve bunlar zerinde

uzmanlama gereksinimini ortadan kald

rarak platformun ilevlerine erimeye ynelik tek bir yol salar.

ASP .NET

ASP .NET, Web uygulamalarn ve XML Web servislerini oluturmay kolaylatran bir denetim ve altyap mekanizmas

biiminde bir 'Web uygulama modeli' salayan NET Framework'n programlama snflarn temel alarak oluur. Yazlm

gelitiriciler, metin kutular, alan menler ve dierleri gibi genel HTML kullanc arayzlerini iinde barndran bir dizi

ASP .NET denetimine maruz kalrlar. Bu denetimler gerekte Web sunucusunda alr, fakat kullanc arayzlerini

taraycya basit anlamda HTML olarak yanstr.

ADO .NET

ADO .NET, gnmz ADO veri eriimi modelinin birbirine ok baml olmayan XML tabanl bir gelimi trdr.

Birbiriyle ok balants olmayan uygulamalara ynelik oluturulan ADO .NET, gelitiricilerin yksek performansl,

gvenilir XML Web servislerini ve gnmzdeki N-katmanl uygulamalarn hzla oluturabilmesini salayan bir

balantsz veri nbellei kullanr.

.NET Framework

Windows Formlar

Windows Formlar

, .NET Framework'de ak

ll

grafik kullan

c

arayz ilevini sa

lar. Ayr

ca, bugnn Visual Basiccomponent library'de ve Windows Foundation Classes'da bulunan zellikleri sunar ve bunun yan sra Win32 API'lere

kolay bir eriim ve yksek performans salar.

.NET Framework'n Faydalar

.NET Framework uygulamalar ksa srede kullanma hazr hale getirir, uygulama kurulumu ve ynetimi kolaydr ve ok

daha gelimi bir performans salar.

stenilen programlama dili kullanlabilir Daha az kod yazlr

Daha gvenilir uygulamalar salar Performans Artrr

Bir Visual Basic .NET Uygulamas nn Yaps

Visual Basic .NET'te bir Windows uygulamas Solution (zm) olarak tanmlanr. nceki versiyonlarda Project (Proje)

olarak isimlendiriliyordu. Bir Solution, bir veya daha fazla Proje'den oluabilmektedir. Projeler, Form veya Formlardan ve

Modllerden oluabilirler.

Bir Visual Basic .NET uygulamas (Solution) veya projesi aadaki bileenlerden oluur :

Formlar : Kullanc ara birimi oluturmak iin kullanlan pencereler


6/69

6Kontroller : Formlar zerine yerletirilen kontrol nesneleri (text kutusu, etiketler, komut butonlar vb. gibi)

zellikler : Bir form veya kontrolun herbir karakteri bir zellikle belirlenir. zelliklere rnek olarak; renk, pozisyon, balk,

ierik saylabilir.

Methodlar (Yntemler) : Nesneler zerinde ilem yapmada kullanlan hazr prosedrlerdir.

Olay Prosedrleri : Herhangi bir olay alglanr alglanmaz, o olaya uygun BASIC kodu (olay prosedrleri) iletilir.

Genel Prosedrler : Herhangi bir nesneye ilikin olmayan ve uygulama tarafndan arlan kodlardr.

Modller : Uygulama tarafndan kullanlp ve genel prosedrleri, deiken ve sabit tanmlamalarn ierirler.

Visual Basic .NET Program Gelitirme Ortam

Visual Studio .NET'in Btnleik Program Gelitirme Ortam (Integrated Development Environment), eitli .NETprogramlama dilleriyle (Visual Basic, C#, c++..) programlarn oluturulmas, altrlmas ve hatalarnn dzeltilmesinde

kullanlan olduka gl bir arayzdr.



7/69

7

Ekrann st ksmnda, AnaPencere (Main Window) bulunmaktadr. Bu pencere balk ubuu, men ubuu ve standart ara ubuundan oluur.

Balk ubuu, proje ismini, o andaki alma modunu ve aktif durumdaki formun ismini gsterir. Men ubuunda, Visiual Basic ortamnda ilemleri kontrol ermek iin gerekli komutlarn olduu alan men

seenekleri sralanmtr. Ara ubuunda ok kullanlan men seeneklerinin bazlarnn ksayol butonlar vardr. Bu butonlara tklanlarak

istenilen ilemler daha kolay gerekletirilebilir.

Ekrann sol tarafnda Toolbox ile birlikte yer


Toolbox (Ara kutusu), uygulamada

kullanlan kontrollerin oluturulmasnda yardmc olan ok nemli bir blmdr. Paint programnda resim yapar gibi, bu

ara kutular kullanlarak Kullanc Arabirimi olan formlar oluturulabilmektedir. Visual Basic .NET'te ilgili kontroller

gruplara ayrlarak isimlendirilmitir. Windows Forms, Data, Components gibi. Hangi grup ismi tklanrsa, onunla ilgili

kontroller listelenecektir. Windows Forms grubu ok fazla sayda kontrol ierdii iin, hepsi bir kerede listelenememektedir.

Clipboard Ring butonunun yanndaki butonuna tklayarak aa doru dier kontrolleri, Windows Forms butonunun

yanndaki butonu ile de yukar doru dier kontrolleri grmek mmkn olmaktadr.

Visual Basic 3 modda ilem yapar :

Design modu : Uygulama oluturmak iin kullanlr. Run modu : Uygulamay altrma modu. Break modu : Uygulamay durdurma modu.


8/69

8Form Penceresi (Form)

Visual Basic uygulamas gelitirmenin merkezidir. Bu pencerenin stnde eitli sekmeler yer almaktadr. Bu sekmelere

(tab) tklayarakkod sayfasna (Form1.vb) veya Start sayfasna (Start Page) gemek mmkndr. Hatta Yardm (Help)

konular seildiinde, bu konular burada gsterilmektedir. lgili tab'lara basarak, form tasarmna veya kod sayfasna

dnlebilir. Bu tab' oradan kaldrmak iin sa taraftaki x simgesine tklamak yeterli olacaktr.

Form Penceresi (Form)

Hatta ayn anda farkl ekranlar yatay veya dey olarak grntlemekte mmkndr. rnein Form1.vb (Design) tabnn

zerinde iken mouse'nun sa tuuna baslnca bir men kacaktr. Bu mende New Vertical Tab Group seilirse, ayn anda

hem kod sayfas hem tasarm sayfas dey olarak grntlenecektir.


9/69

9


Ekrann sa tarafnda yer alan Solution Explorer Window, gelitirilen uygulamadaki tm formlar, modlleri ve ilgili dier

dosyalar gsterir. Buradaki listeden istenilen bir form veya modl, zerine mouse ile ift tklama yaplarak arlabilir.

Veya dosya seili iken tularna baslarak arlabilir.


Ekrann sa alt kesinde yer alan Properties (zellikler Penceresi), kontrollerin zellik deerlerini oluturmak iin

kullanlr. Pencerenin en stnde formdaki tm nesnelerin listesi aa alr pencerede gsterilir. zellikler pencerede iki

ekilde sralanmtr. Alfabetik (Alphabetic) ve Kategorize edilmi (Categorized) . Herhangi bir zellik seili iken

tuuna basldnda, ekrana o zellikle ilgili yardm gelecektir.

Program

n al

t

r

lmas

s

ras

nda kullan

lan ve ekran

n alt k

sm

nda gzken 2 faydal

pencere daha vard

r. Task ListWindow, programn altrlmas srasnda ortaya kan hatalar listeler. Output Window, uygulamann derlenmesinde

srasnda izlenen admlar listelemektedir.


10/69

10Visual Basic .NET'te Program Yazmak ve al trmak

Visual Basic'te program yazmak ve altrmak iin 5 temel adm vardr :

Adm 1 : Visual Basic .NET'i altrmak

Adm 2 : Kullanc Arabirimini Tasarlamak

Adm 3 : Kontrollere zellikleri Atamak

Adm 4 : Kontrollere Kodu Eklemek

Adm 5 : Programn altrlmas

Visual Basic .NET 2003'n Bilgisayara Kurulmas

Adm 1: Visual Studio .NET' i kurabilmek iin 2 yol sz konusudur :

Birinci yntemde, Visual Studio .NET 1. CD'si bilgisayara taklr taklmaz otomatik olarak SETUP (Kurma)program alacaktr.

CD daha nceden taklm ise, Visual Studio .NET 1. CD zerindeki Setup.exe program tklanlr ve kurma ilemibalatlr.

Adm 2 : Kurma ilemi baladnda ilk olarak aadaki balang ekran gelecektir. View Readme butonu tklanlarak,

kurulu hakknda detayl bilgi alnabilir. Visual Basic .NET'in dzgn alabilmesi iin, ilk nce birok bileen ve

gncelletirmenin bilgisayara yklenmesi gerekir. Bu sebeple ilk olarak 1 Visual Studio .NET Prerequisites seenei

tklanr.

Adm 3 : Bu arada Web uygulamalar gelitirmek iin, Internet Information Services (IIS) ve FrontPage Extensionsbilgisayara kurulmas gereklidir. Bunlar daha nceden kurulduysa, bunlarn kurulmasyla ilgili diyalog kutusu ekrana

gelmeyecektir. Ama kurulmadysa, Visual Studio .NET bilgisayara kurulmadan, bunlarn kurulmasyla ilgili diyalog kutusu

ekrana gelecektir. Bu diyalog kutusunda Setup Instructions seilirse, bu ilemlerin nasl yaplaca anlatlmaktadr. Ama

kullanc isterse bu ksmlar atlayp (daha sonra da kurabilir), Skip seeneini tklayarak, Visual Studio .NET'i kurmaya

devam edebilir.

Adm 4 : Kullancdan Visual Studio .NET Prerequisites CD'si istenir. Bu CD taklarak OK butonu tklanr.

Adm 5 : Son kullanc Lisans Anlamas ekranda gzkecektir. Lisans anlamas okunduktan sonra, kullanc I agree

(Anlamay kabul ediyorum) dme butonunu tklanmaldr. Ve sonraki adma gemek iin Continue tklanr. Gereklibileenler ve gncelletirmeler bilgisayara kurulur. Bu bileenler ve gncelletirmeler, bilgisayarn iletim sistemine ve

iletim sistemine gncelletirlme durumuna gre farkllklar gsterebilmektedir.

Adm 6 : Bileenler kurulduktan sonra, sa alt kedeki Done tklanr ve ekrana tekrar Visual Studio .NET kurulu ekran

gelir. Burada 2 Visual Studio .NET tklanr. Kullancdan Visual Studio .NET 1. CD istenir. CD taklr ve OK butonu

tklanr.

Adm 7 : Bu ekranda kullancdan I accept the agreement (anlamay kabul ediyorum) ve Product Key (rn Kodu) ile Your

Name (Kullancnn ismi) bilgileri istenir. Bunlar girildikten sonra, Continue butonu ile bir sonraki adma geilir.

Adm 8 : Bu admda istenilen program bileenleri seilir. Visual Basic .NET kurulaca iin, Microsoft Visual C++ .NET ve

Visual C# .NET 'e gerek yoktur. Seim ileminden sonra Install Now butonuna baslr.


11/69

11Adm 9 : Kurulu ilemi balar. Srasyla Visual Studio .NET 1, 2. CD'ler istenecektir. Kurma ilemi tamamlannca,

Setup is complete (Kurma tamamland) eklinde mesaj kacaktr.

Adm 10 : Ekrana tekrar Visual Studio .NET kurulu ekran gelir. Product Documentation seenei ile, MSDN Yardm

ktphanelerinin bilgisayara kurulmas salanr. MSDN CD'leri srasyla taklarak bu ilem gerekletirilir. stenirse bu

Yardm Ktphaneleri kurulmadan da bir alt seenee geilebilir.

Adm 11 : Service Releases seenei, internet zerinden Visual Studio .NET'in gncellemeleri iin kullanlabilir. Bu

seenek kullanlmadan da Exit tklanarak, kurma ilemi sona erdirilebilir.

Seilen bileenlere gre kurma ileminin zaman deiecektir.

Uygulama (ki Saynn Toplam)

Yukardaki admlar uygulayarak, ekrandan girilecek 2 saynn toplamn hesaplayacak bir program gelitirelim.

Adm 1 : Visual Basic .NET'i altrmak iin, Start (Balat) butonu tklanr. All Programs (Programlar) seeneinin

altndaki Microsoft Visual Studio .NET seenei bulunur ve burada alan seeneklerden Microsoft Visual Studio .NET

seenei tklanr.

Program altnda ekranda Start Page sayfas grntlenecektir. New Project tklanr. New Projects Penceresinde, Visual

Basic Projects'de Windows Application Template seilir. Name kutusuna Uyg1, Location kutusuna da projeyi

kaydedeceimiz klasr yazyoruz (veya seiyoruz). Ve OK butonuna basarak yeni projemize balyoruz.


12/69

12Uygulama (ki Saynn Toplam)

Adm 2 : Kullanc arabirimini (Form) tasarlamak :

Visual Basic'te bir form, programn kullanc arabirimini

yaratmak iin zelletirilen bir penceredir. Bir form text kutular,

etiketler, butonlar, dmeler, liste kutular, kaydrma ubuklar

gibi eleri ierir. Bu eleri kullan

c

arabirimine eklemek iin,ara kutusundaki aralar ve kontroller kullanlr.

a. Ekrandaki Form1 'i kullanarak arabirimi gelitirmeyebalayalm. Bu Form'un varsaylan genilik ve ykseklii 300 x300'dur.

b. lk nce ara kutusundan kontrolu ifttklanr. Varsaylan llerde Label1 etiketi formun solst kesinde oluturulur. Label1 etiketinin ortasnamouse ile basl tutarak etiketi, form zerinde istediimizyere tayabiliriz.

c. imdi (metin kutusu) kontrolu ift tklansn. Label1etiketinin stne TextBox1 metin kutusu

yerleecektir. Bu metin kutusunu Label1 etiketinin sa tarafna tayalm. Bunun iin TextBox1 metin kutusunu,ortasna mousenun sol tuuyla basl tutarak tayalm.

d. Benzerekilde Label2 , Label3, TextBox2 ve TextBox3 kutular aadaki gibi oluturalm.e. Formun alt ksmna komut butonu ekleyeceiz. Ara kutusundan Button (Komut Butonu) tklanr. aret +

biimine dnr. Mouse'nun (farenin) sol tuuna basl tutarak aada grld gibi bir dikdrtgen oluturulur.Oluturulan etiket zerinde otomatik olarak Button1 (1 nolu komut butonu) ismi gzkecektir.

f. Benzerekilde Button2 aadaki gibi oluturulur.Uygulama (ki Saynn Toplam)

Adm 3 : Kontrollere zellikleri Atamak : Properties

(zellikler) penceresi bir form zerindeki kullanc arabirimi

elerinin zellik ayarlarn deitirmeyi salar. Form zerindeki

eler seilerek, nesne zellikleri Properties penceresinden

deitirilir.

1. Form 'un zelliklerinin deitirilmesi : Form tklanr. Sa

taraftaki Properties kutusunda BackColor (Zemin Rengi)

seenei alan bir listedir. Bu listeden Custom sekmesi

t

klanarak, Red (k

rm

z

) renk seilir. Form1 etiketinin yerineToplama yazdrmak iin, Text kutusuna Toplama yazlr.

2. Label etiketlerinin ortak zelliklerinin deitirilmesi : Label1

etiketi tklanr. Sonra Shift tuuna basl tutularak Label2 ve

Label3 tklanr.

a. Properties penceresinde TextAlign (Hizalamak) alan

listesinden MiddleCenter seenei tklanr. Etiketler kutularn iinde ortalanacaktr.b. BackColor (Zemin Rengi) Custom sekmesindeki alan listeden Blue (mavi) seilir.c. BorderStyle (ereve stili) alan listeden FixedSingle seilir. Etiketlerin etrafna ince bir kenarlk eklenir.d. Font kutusuna tklannca sa tarafta ... bir buton kacaktr. Buna tklannca, Font (yaz Tipi), Font style (yaz tipi

biemi) ve Size (boyutunu) ayarlamak iin diyalog kutusu kar. Burada Times New Roman, Bold (Kaln) ve 12deerleri seilir.


13/69

13e. ForeColor (Yaz rengi) : Etketlerin rengini ayarlamak iin kullanlan bu alan listede White (Beyaz) renk seilir.f. Size (Etiket Kutusunun Genilii;Ykseklii) : Bu rnek iin biz 100;25 deerini alyoruz (Not : bu deer piksel

denilen l birimindedir.)

3. Label1 etiketini deitirelim. Label1 etiketi tklanr. Properties penceresinde Text kutusuna 1. SAYI yazlr. Aynekilde

Label2 etiketi iin 2. SAYI ve Label3 etiketi iin TOPLAM yazlr.


4. Text kutularnn ortak zelliklerinin deitirilmesi : TextBox1 kutusu tklanr. Sonra Shift tuuna basl tutularak

TextBox2 ve TextBox3 tklanr.

a. Properties penceresinde TextAlign (Hizalamak) alan listesinden Center seenei tklanr. Etiketler kutularniinde ortalanacaktr.

b. BackColor (Zemin Rengi) alan listeden Yellow (sar) seilir.c. Font kutusuna tklannca sa tarafta ... bir buton kacaktr. Buna tklannca, yaz tipi, yaz tipi biemi ve boyutunu

ayarlamak iin diyalog kutusu kar. Burada Times New Roman, Bold(Kaln) ve 12 deerleri seilir.d. ForeColor (Yaz rengi) : Textlerin rengini ayarlamak iin kullanlan bu alan listede Custom sekmesinde Green

(Yeil) renk seilir.e. Size (Etiket Kutusunun Genilii;Ykseklii) : Bu rnek iin biz 100;25 deerini alyoruz (Not : bu deer pikseldenilen l birimindedir.)

5. TextBox1'in ieriini boaltalm. TextBox1 kutusu tklanr. Properties penceresinde Text kutusundaki TextBox1 yazs

silinir. Ayn ilemler TextBox2 ve TextBox3 kutular iin de yaplr.

6. imdi de Button1 ve Button2 butonlarnn etiketini deitirelim. Button1 tklanr. Properties penceresinde Text kutusuna

Hesapla yazlr. Aynekilde Button2 butonu iin ilemler yaplr ve Son yazlr. BackColor (Zemin Rengi) de her iki buton

iin White (Beyaz) yaplr.

Adm 4 :Kontrollere Kod Eklemek : Hesapla ve Son butonlarna tklandnda ne yaplmas gerektiini kod olarak

yazmalyz. Henz programclkla ilgili bilgiler bilinmedii iin, buraya yazlanlarn anlalmamasu an nemli deil.

1. lk nce Hesapla butonuna basldnda ne yaplmas gerektiini kod olarak yazalm : Hesapla butonuna basldnda, 1.SAYI'nn karsndaki TextBox1 kutusuna girilen deerle 2. SAYI'nn karsndaki TextBox2 kutusuna girilen deertoplanp, Toplam yazsnn karsndaki TextBox3 kutucuuna yazlmaldr. Yazacamz Kod'da bunu ifade edeceiz.


Hesapla butonuna ift tklanr. Aadaki pencere alacaktr :

Bu satrlar arasna, TextBox3.Text = Val(TextBox1.Text) + Val(TextBox2.Text) satrn yazarz.


14/69

14Bu satrn anlamudur : TextBox1 kutusundaki Text'i saysal deere evir, TextBox2 kutusundaki Text'i saysal deere

evir, bunlar topla ve TextBox3 kutusunda gster.


2) Form sayfasna dnmek iin, kod sayfasnn st ksmndaki Form1.vb[Design] ksm tklanr. Ekranda tekrar form

gzkecektir.

Son butonuna ift tklayalm. kan satrlar arasna yalnzca End yazalm. Bu komut program sona erdirme komutudur.

Adm 5 :Program altrmak : Hazrlanan program altrmak iin 3 seeneimiz var.

1. Debug mensnden Start seenei,2. F5 tuu,3. Standard ara ubuundaki ok iareti tklanarak

eitli denemeler yaplarak, programn doru alp almad test edilir.

Adm 6 : Son olarak program kaydedilir. Standart ara ubuunda Save All ( ) butonuna tklanr. Uygulama projeyebalangta verdiimiz isimle klasre kaydedilir.


alma devi

Visual Basic.NET 2003 kitabn kaynak olarak kullanabilirsiniz.

Blm 2 Visual Basic .NET

Visual Basic .NET 2002/2003 ' bilgisayarnza kurunuz.


15/69

15fadeler, Veri Tipleri, Deikenler

fadeler

Her trl sabit, deiken ve fonksiyonlardan meydana gelen ve program satrnda eitliin sa tarafnda yer alan ksma

ifade ad verilir. fadelerin sol tarafnda bir deiken ve onu izleyen atama "(=)" operatr yer alr. Sa taraftaki ifadede

elde edilen deer, sol taraftaki deikene (veya zellie) aktarlr.

fadelere rnekler :

Hiz = Yol / Zaman

Delta = B ^2 - 4*A*C

Normal olarak bir satrda bir eitlik (ifade) yer alr. Birden fazla ifadeyi bir satrda yazmak iin, ifadeler arasna ":" iareti

konulmaldr.

rnek :

A = B * C : D = P * R ^ 2 : V = X * Y * Z

fade bir satrda bitmeyecek kadar uzunsa, bir sonraki satra gemeden ncealt izgi "(_)" karakteri kullanlr.

rnek :

MATC = (X ^ 2) + (Y ^ 2) + Z * (D - (CX + CY)_+ K ^ 3 - 8 * (ERX + ERY) ^ 3

Programn deiik yerlerinde, aklama yapma ihtiyac doabilir. Aklama amacyla kullanlacak satrlarREM veya "'"

iareti ile balamaldr.

Sa ysa l fadeler

arpma, blme, s alma , toplama gibi aritmetik ilemlerin olduu ifadelerdir. Bu ilemler aadaki gibi sralanabilir :

lem Operatr rnekSaysalrnek

Sonu

Toplama + t+ ftr 23 + 12 35

karma - R - K 23 - 12 11

Blme /YOL /ZAMAN

5 / 2 2.5

arpma * X1 * X2 3 * 4 12

Tamsay Blme \ F \ P 5\2 2

ModlerAritmetik

MOD A MOD B8 MOD3

2

s Alma ^ X ^ 3 4 ^ 3 64

Bilgisayarda aritmetik ilemlerde bir ncelik derecesi vardr. Bu ncelik derecesi aadaki gibi sralanmaktadr.

1. Parantez ii2. s alma3. arpma veya Blme


16/69

164. Tamsay Blme5. Modler Aritmetik6. Toplama veya karma

Visual Basic .NET'le saysal ifadeler iin yeni gelen bir zellii rnek ile aklayalm : X = X + 3 ifadesini istersek X + = 3

eklinde yazabiliriz.

rnekler : 1. A \ = C A = A \ C 2. X / = 2 X = X / 2

Karakter fadeler

Karakter deikenlerin sahip olduu ifadelerdir. Karakter ifadeler zerinde arpma, blme gibi aritmetik ilemler

yaplamaz. Ancak karakter ifadelerin birbirine eklenmesini salayan toplama ilemi yaplabilir. Bu ilem iin + veya &

karakteri kullanlr.

rnek :

X= "SAKARYA"

Y= "NVERSTES"Z=X+" "+ Y

M=X & Y

ise Z= SAKARYA NVERSTES ve M="SAKARYANVERSTES" olur.

li ki fadeleri

ki deeri karlatrmak amacyla kullanlan ifadelerdir. Karlatrlan deerler saysal veya karaktereklinde olabilir.

Aadaki tabloda bu ifadeler rnekleriyle gsterilmitir.

fade Anlam

rnek< Kk A < B

Y * 56

>= Byk Eit T1 >= 3 * T2

= Eit G = R2

Eit Deil YT 4.8

Mant ksal fadeler

Bu ifadeler iki veya daha fazla ifade arasnda kullanlrlar. Mantksal operatrlerle iki veya daha fazla ilikiyi birbirine

balarlar, sonunda Doru ya da Yanl deerini hesaplarlar. Bunlardan en nemlileri NOT, AND ve OR'dur. Aadaki

tabloda bu operatrlerin doruluk deerleri gsterilmitir. Visual Basic 'te Doru ifadesi olarak True kelimesi, Yanl

ifadesi olarak False kelimesi kullanlr. (D: Doru, Y: Yanl)

A fadesi B fadesi NOT A A AND B A OR B

D D Y D D

D Y Y Y D

Y D D Y D

Y Y D Y Y

Yeni gelen 2 mantksal ifade AndAlso ve OrElse 'dir.


17/69

17 AndAlso ifadesinde 1. sorgunun yanl olmas durumunda, 2. sorguya baklmadan ifadenin yanl olduuna

karar verilir. rnein A AndAlso BA ifadesi yanlsa B'ye bakmaya gerek yoktur. Sonu Yanl'tr. OrElse ifadesinde ise 1. ifadenin doru olmas durumunda, 2. ifadeye bakmaya gerek olmadan ifadenin sonucunun

doru olduuna karar verilir. rnein A OrElse BA ifadesi doruysa B'ye bakmaya gerek yoktur. SonuDoru'dur.

Veri Tipleri

Veri tipleri, program iinde gerek byklkleri ile kullanlan belirli deerlerdir.

STANDART VER TPLER

Veri Tipi Byte Aralk

Short 2 -32,768 ... 32,767

Integer 4 -2,147,483,648 ... 2,147,483,647

Long 8-9,223,372,036,854,775,808 ...9,223,372,036,854,775,807

Single 4 -3.4028235E38 ... 3.4028235E38

Double 8-1.79769313486231E308 ...1.79769313486231E308

Decimal 16 -79,228 x 1024 ... 79,228 x 1024

Byte 1 0 ... 255

Char 2 0 ... 65,535

String 2 0 ... 2 milyar karakter

Boolean 2True veya False (False durumunda 0 deeridndrlr)

Date 8 1 Ocak 0001 ... 31 Aralk 9999

Object 4 Herhangi bir tip

De ikenler

Deikenler bir bilginin bellekteki konumunu temsil eden sembolik isimlerdir. Bilgisayarda hemen hemen tm ilemler

bellekte yaplr. Program altrldnda deiken ve bu deikenin trne gre bellekte yer ayrlr. Program ierisinde

veriler bu deikenlere atanarak ilemler dinamik hale getirilir ve kolayca ilenebilir. Deikenler iin en nemli iki zellik

deikenin veri tipi ve faaliyet alandr. Deiken isimlendirmesinde baz kurallara uyulmaldr.

1. Deiken mutlaka bir harf ile balamaldr.2. Deiken 255 karakteri gememeli (Geri Visual Basic .NET'te 16383 karakter),3. Visual Basic Komutlar ve fonksiyonlar kullanlmamaldr4. Deiken ad arasnda boluk bulundurmamaldr.5. Deiken adlandrmada kk-byk harf ayrm yoktur. Yani program iinde , AD, ad ve Ad ayn deikeni

ifade etmektedir.

Geerli deiken isimleri : ADI, T12AR, OKUL_ADI, ADISOYADI

Geersiz deiken isimleri : 7ATY, OKUL ADI, READ

De ikenlerin Tanmlanmas

Deikenlerin tanmlanmas iin Dim ifadesinden yararlanrz : Dim X As Integer Ayn anda birka deiken birlikte tanmlanabilir: Dim A, B As String Visual Basic .NET de tek satrda hem deiken tanmlamas hem de deer atamas yapmak mmkndr: Dim c As

Integer = 23


18/69

18Dntrme Fonksiyonlar

Dntrme fonksiyonlar, herhangi bir veri tipini baka bir veri tipine dntrmek iin kullanlr. Genel yazlekli :

Fonksiyonsmi

DndrdTip

Aklama

CBool BooleanString veya Saysal ifadelerdntrlr.

CByte Byte0-255 arasnda tamsayyadntrlr.

CChar Char Herhangi bir String ifade

CDate Date Geerli bir zaman veya tarih ifadesi

CDbl Double Double veri tipinin deer aral

CDec Decimal Decimal veri tipinin deer aral

CInt Integer Integer veri tipinin deer aral

CLng Long Long veri tipinin deer aral

CObj Object Geerli herhangi bir ifade

CShort Short Short veri tipinin deer aral

CSng Single Single veri tipinin deer aral

CStr String Geerli herhangi bir ifade

Sabit Tanmlama (CONST)

Programda deerinin deimesini istemediiniz deerler iin tanmlanr.Visual Basic .NET'de sabit tanmlama Const

Sabitismi=deerieklindedir.

rnek : Const pi=3.1415 eklinde yaplr.

Diziler

Ayn zellie sahip elemanlarn bir araya getirdii gruba dizi denir. Diziler tek boyutlu, iki veya boyutlu olabilir.

Tek boyutlu dizi tanmlanmas : n eleman saysn gstermektedir.Dim Dizi_ismi (n) As Deiken_tipi

rnek : Dim A (20) As Integer

ki boyutlu dizi tanmlanmas : n satr saysn, p ise stun saysn gstermektedir.Dim Dizi_ismi (n-1, p-1) As Deiken_tipi

rnek : Dim B_Matrisi (4,4) As Short

Kullanc Tarafndan Yeni Tip Tan mlanmas

Yukarda verilen standart tiplerden kendi tipinizi de tretebilirsiniz. yle tanmlanr:

Structure tip_ismiDim De_ismi_1 As

Veri_tipiDim De_ismi_1 As

Veri_tipi.......

End Structure


19/69

19ve bu tipte bir deiken tanmlamak iin de Dim deg_ismi As tip_ismi ifadesi kullanlr.

rnek : Bir okuldaki rencilerle ilgili kaytlar tutacak bir program yazmak istersek, bir okul adnda tip tanmlamas

aadaki gibi olabilir.

Structure Okul

Dim Ad As StringDim Soyad As StringDim Dogum_Yeri As StringDim Dogum_tarihi As DateDim Sinif As Integer

End Structure

Burada okul deikenini deil okul tipini tanmlam olduk, artk okul yapsnda deikenler tanmlayabiliriz.

Dim Ogrenci As Okul

Ogrenci.Soyad = "KOCABICAK"

Enum ile Sra l Sabitleri Tanmlamak

Enum, sabitlerden meydana gelen sral tipleri tanmlamak iin kullanlr.

Public Enumaylar

ocak.aralik

End Enum

Alt Programlar

Visual Basic .NET'te yazlan programlarn ou belli olay iin yazlan alt programlard. rnein Hesapla butonuna

(btnHesap isimli buton iin) tklannca ne yaplmas gerektii,

Private Sub btnHesap_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs) HandlesbtnHesap.Click

.......

........

End Sub

satrlar arasna yazlyordu. Bunlar olay alt programlar olarak isimlendirilmektedir. Ancak tm alt programlar olay alt

programlar deildir. Bir olay tarafndan balatlmaktan ziyade, program tarafndan arldklarnda belli ii yapan alt

programlar ve fonksiyonlar da ok kullanlmaktadr.

Bazen programlarda bir ilemin ok kez yaplmas gerekebilir. Her seferinde bu program parasn tekrar yazmak hem

program uzatmakta hem de karkla yol amaktadr. Bunu engellemek iin alt programlar kullanlr. Ayrca programn

yapsal olmasn salamak ve birbiriyle ilgili komutlar ve programn bir blmn istenilen isim altnda toplamak iin de

kullanlr.


20/69

20Genel amal 2 alt program kullanlr. Bunlar

1. FUNCTION alt programlar2. SUB alt programlardr.

FUNCTION Alt Programlar

Bir FUNCTION alt programnn tanmlanmas tamamen SUB alt programlarnn tanmlanmasna benzer. Genel yapsaadaki ekildedir :

FUNCTION sim (Parametreler) [AsTipi]..................

Program Satrlar..................

[Return Deer]

END FUNCTION

FUNCTION'lar bir veya daha fazla deer zerinde ilem yaparak tek bir deerin retilmesi amacyla kullanlrlar. Bir

FUNCTION ismi, SUB altprogramlar gibi arlmazlar. FUNCTION isimleri ancak bir ifade iinde veya bir komut

cmlesi iinde operand olarak yer alabilirler.

rnein, bir dikdrtgenin alann hesaplayan bir FUNCTION yazalm :

Function DortgenAlani (ByVal Kenar1 As Double, ByVal Kenar2 As Double ) _As Double

Dim Alan As Double

Alan = Kenar1 * Kenar2

Return Alan

End Function

aran programdaki ilgili satrlar ise,

...Dim X As DoubleDim Y As DoubleDim D_alan As Double...

D_alan = DortgenAlani (X, Y)...

Burada fonksiyonun ismi, DortgenAlani'dr. Kenar1 (Yani X1) ve Kenar2 (Yani X2) aran programdan gelen

parametrelerdir. Return Alan ile hesaplanan Alan deeri arlan programa gnderilmektedir.

Burada parametrelerin nndeki ByVal , parametrelerin fonksiyona aktarlmasn, fakat deerlerinin deitirilmemesini

salamaktadr. Eer ki ByRef kullanlrsa, kendisine gnderilen parametrenin deeri etkilenecektir. Genellikle ByVal

kullanlr.


21/69

21SUB Alt Programlar

Bir SUB alt programnn genel yaps aadaki ekildedir :

SUBsim (Parametreler) [As Tipi]

..................

..................

Program Satrlar

..................

..................

..................

END SUB

Program satrlarnn olay alt program satrlarndan hibir fark yoktur. SUB alt program

sim(Parametreler)

eklinde arlr.

Alt programlar kontrol akn etkilerler. Visual Basic bir alt program adyla karlat zaman, programn o anda kald

yeri hatrlar ve adna rastlad alt program altrmak iin harekete geer. Alt program tamamlaynca, programda kald

yere dner ve almaya oradan devam eder. Visual Basic yzlerce alt program arabilir. Bir program tarafndan

arlm bir alt programn kendisi de bir alt program arabilir ve bu aadaki ekilde gsterildii gibi devam eder.

Modller

Gerek Function

gerekse SUB alt programlar projedeki formlara bal olarak yazlyor. Halbuki modl kullanarak bu alt programlar

formdan bamsz olarak oluturmak mmkndr. Bamsz olarak modl iine yerletirilen alt programlar, hem projede

hem de gelitirilecek baka projelerde kullanlabilir.


22/69

22Bir standart modl dosya uzants.vb olan ve programn her tarafndan kullanlabilen deiken ve alt programlar ieren

bir dosyadr. Formlar gibi modller de Solution Explorer'da ayr olarak listelenirler.

Bir program iinde modl oluturmak iin, File mensnden Add New Item veya Project mensnden Add Module seenei

tklanr. Ekrana aadaki pencere gelecektir. Sa taraftan Module ablonu seilir. Name kutusunda istediimiz (*.vb) ismi

verebiliriz.

Modller

Open butonuna tklaynca ekrana aadaki kod sayfas gelecektir. Buraya Modulmz yazabiliriz. Ayrca Solution

Explorerpenceresinde de Module eklenecektir.

Ariv Fonksiyonlar

Visual Basic 'de hazr olarak bulunan ve programlarn iersinden arlabilen hazr fonksiyonlar vardr. Bunlar

matematiksel ilemleri gerekletiren fonksiyonlar olabildii gibi alfabetik bilgiler zerinde ilem yapabilen alfabetik

fonksiyonlar da olabilir. Bu hazr olarak bulunan fonksiyonlara ariv veya kitaplk fonksiyonlar ad verilir.


23/69

23Alfabetik Fonksiyonlar

Fonksiyon Tanm

CHR(X) ASCII kodu verilen karakteri belirler.

ASC(X) Belirtilen karakterin ASCII kodunu verir.

LEN (A) A alfabetik bilgisinin karakter saysn bulur.

LEFT (A,X) A karakter bilgisinin soldan itibaren saa doru X adet karakterini iine

alan bir karakter zinciri oluturur.

RIGHT (A,X)A karakter bilgisinin sadan itibaren saa doru X adet karakterini iinealan bir karakter zinciri oluturur.

MID (A,X,Y)A karakter bilgisinin X. karakterinden saa doru Y adet karakterini iinealan bir karakter zinciri oluturur.

LTRIM (A) A karakter bilgisinin soldaki boluklarn siler.

RTRIM (A,X) A karakter bilgisinin sadaki boluklarn siler.

TRIM (A,X,Y) A karakter bilgisinin hem solundaki hem de sandaki boluklar siler.

LCASE (A)A karakter bilgisinin iinde byk harfle yazlm karakterleri kkharfe dntrr. Kk harfler veya alfabetik olmayan bilgilerdeimeden kalr.

UCASE (A)A karakter bilgisinin iinde kk harfle yazlm karakterleri bykharfe dntrr. Byk harfler veya alfabetik olmayan bilgilerdeimeden kalr.

Alfabetik Fonksiyonlar

Fonksiyon Tanm

VAL (A)A karakter zinciri iindeki saysal deeri bulur. zellikle text bilgilerinin dntrlmesinde

kullanlr.

STR (A)A saysal deeri karakter zincirine dntrr. zellikle saysal bilgiler zerinde, alfabetik fonksiyonlar

kullanmak gerektiinde (sondan 3 rakam, batan 2 rakam gibi) olduka faydaldr.

INSTR (Balang, A, X,

Karlatrma Deeri)

A karakter bilgisinin iinde X karakterinin aranmasn salar. Bu fonksiyon karakterinbulunduun pozisyonun deerini dndrr..Balang, aramann hangi noktadanbalayacan belirler. Kullanlmazsa, birinci karakterden aramaya balar. Karlatrmadeeri ise aramann nasl yaplacan belirler. 0, binary aramay, 1 text aramay, 2 iseAccess'de kullanlan aramay belirtir.

InstrRev (A, X, Balang,

Karlatrma Deeri)

INSTR fonksiyonuna benzer. Yalnz arama ilemi sadan sola doru yaplr. A karakter

bilgisinin iinde X karakterinin aranmasn salar. Bu fonksiyon karakterin bulunduunpozisyonun deerini dndrr..Balang, aramann hangi noktadan balayacan belirler.

Kullanlmazsa, birinci karakterden aramaya balar. Karlatrma deeri ise aramann naslyaplacan belirler. 0, binary aramay, 1 text aramay, 2 ise Access'de kullanlan aramaybelirtir.

StrReverse (A) A karaketer bilgisini ters dndrerek, yeni bir karakter zinciri oluturur.

JOIN (A, Ayra)A dizisinin elemanlarn belirli bir ayrala (veya ayra olmadan) birletirerek yeni birkarakter zinciri oluturmay salar.

Split (A, Ayra)Join fonksiyonunun tersidir. A alfabetik bilgisini belirli bir ayrac dikkate alarak (veya ayraolmadan) paralar ve elemanlar bir dizinin elemanlarna aktarr.

Replace (A, B, C, Balang,

Saya)

Bul-Deitir ilevini gren fonksiyondur. A dizisinin elemanlar iinde B karakterleri, Ckarakteri ile deitirilir. Balang pozisyonu verilebilir. Verilmez deitirme ilk karakterdenbalar. Sayac ise ka adet deitirme yapldn belirleyen bir deilen olarak kullanlabilir.

A Bilgiyi istenilen formatlanm hale dndrmek iin kullanlr.Format (fade, Stil)

rnek :

Format(3256.7, "##,##0.00") ' Sonu : "3,256.70" eklinde gsterilir.Format(235.5, "###0.00) ' Sonu : "235.60"Format(Zaman, "hh:mm:ss tt") ' Sonu : "07:12:26 PM"


24/69

24Matematiksel Fonksiyonlar

Matematik fonksiyonlar, .NET Framerwork'un Math Class'ndan (snfndan) gelmektedir. Bu sebeple bu fonksiyonlar

yazarken mutlaka math.fonksiyoneklinde yazmamz gerekiyor. rnein, Sin (x) iin Math.Sin(x) yazmalyz.

Fonksiyon Tanm

SIN (X) Radyan cinsinden verilen ann sinsn hesaplar.COS (X) Radyan cinsinden verilen ann kosinsn hesaplar.

TAN (X) Radyan cinsinden verilen ann tanjantn hesaplar.

ABS (X) X'in mutlak deerini hesaplar.

EXP (X) ex fonksiyonunun deerini hesaplar.

LOG (X) X'in doal logaritmasn hesaplar.

LOG10 (X) X'in 10 tabanl logaritmasn hesaplar.

SQRT (X) X'in karekkn hesaplar.

FIX (X) X'in ondalk ksmn atar.

INT (X) Bu fonksiyonun hesaplayaca deer X'den kk veya X'e eit

olan en byk tamsaydr.

CINT (X) X'i en yakn tamsayya yuvarlar.

SGN (X)X deerinin iaretini belirler. X pozitif bir say ise sonu 1, sfrsasonu 0, negatifse sonu -1'dir.

RND (X) X'in her farkl deeri iin 0 ile 1 arasnda rastgele bir say retir.

RANDOMIZERND fonksiyonu kullanlmadan programn bana yazlr. RNDfonksiyonunun ayn rastgele saylar retmesini engeller.

Tarih ve Zaman Fonksiyonlar

Tarih ve zaman fonksiyonlar iin kullanlacak deikenlerin Date olarak tanmlanmas gerekiyor.

Fonksiyon Tanm

NOW Bulunulan zaman elde eden fonksiyondur.

TODAY Bulunulan gn elde eden fonksiyondur.

DAY, MONTH,YEAR, HOUR,MINUTE, SECOND,MILLISECOND

Belirtilen zamann gn, ay, yl, saat, dakika, saniye vemilisaniye deerini elde etmek iin kullanlan fonksiyonlardr.

DATEDIFF

ki tarih arasndaki zaman farkn hesaplamak iin kullanlanfonksiyondur.

DateDiff(Zaman Aral, lk Tarih, kinci Tarih)

DateInterval.Day Gn

DateInterval.Hour Saat

DateInterval.Minute Dakika

DateInterval.Month Ay

DateInterval.Second Saniye

DateInterval.Weekday Hafta

DateInterval.Year Yl


25/69

25Tarih ve Zaman Fonksiyonlar

Fonksiyon Tanm

DATEADD

Belirtilen zamandan belirtilen gn, ay, yl, saat, dakika vesaniye kadar ncesini veya sonrasn elde etmek iin kullanlanfonksiyonlardr. Pozitif deerler tarihe ekleme, negatif deerlerise tarihten eksiltme iin kullanlr.

DateAdd (Zaman Aral, Deer, Tarih)

Zaman Aral aadakilerden birisi olabilir :

DateInterval.Day Gn

DateInterval.Hour Saat

DateInterval.Minute Dakika

DateInterval.Month Ay

DateInterval.Second Saniye

DateInterval.Weekday Hafta

DateInterval.Year Yl

ADDAYS,ADDMONTHS,ADDYEARS,ADDHOURS,ADDMINUTES,ADDSECONDS

Belirtilen zamandan belirtilen gn, ay, yl, saat, dakika vesaniye kadar ncesini veya sonrasn elde etmek iin kullanlanfonksiyonlardr. Pozitif deerler tarihe ekleme, negatif deerlerise tarihten eksiltme iin kullanlr.

Finans Fonksiyonlar

Visual Basic .NET'de yaygn olarak kullanlan finans fonksiyonlarnn ilevleri ksaca aklanmtr.

Fonksiyon Tanm

DDB

Bir maln belirli bir zaman dilimi iin amortismann hesaplar.Fonksiyonun yazlekli

DDB (Maliyet, Hurda Deeri, mr, Zaman Aral)

SLN

Bir maln belirli bir zaman dilimi iin amortismann hesaplar.Fonksiyonun yazlekli

SLN (Maliyet, Hurda Deeri, mr)

SYDBir maln belirli bir zaman dilimi iin amortismann hesaplar.Fonksiyonun yazlekliSYD (Maliyet, Hurda Deeri, mr, Zaman Aral)

FV

Bileik faiz hesab. Parann gelecekteki deerini belirtilen faizoran ile hesaplar. Fonksiyonun yazlekli :FV (Faiz Yzdesi, Taksit Says, deme Miktar, imdikiDeer)

RATETaksitlere uygulanan faizi hesaplar. Fonksiyonun yazlekli :RATE (Taksit Says, deme Miktar, imdiki Deer,Gelecekteki Deer)

NPER

Taksit saysn hesaplar. Fonksiyonun yazlekli :

NPER(Faiz Yzdesi, deme Miktar, imdiki Deer,Gelecekteki Deer)


26/69

26Finans Fonksiyonlar

Fonksiyon Tanm

IPMT

Verilen zaman aralndaki faiz demelerini hesaplar.Fonksiyonun yazl ekli :

IPMT (Faiz Yzdesi, Zaman Aral, Toplam Zaman Aral,

imdiki Deer, Gelecekteki Deer)

PMT

Sabit faiz yzdesi ve sabit demeli taksitlerdeki dememiktarn hesaplar. Fonksiyonun yazlekli :

PMT (Faiz Yzdesi, Taksit Says, imdiki Deer, GelecektekiDeer)

PPMT

Sabit faiz yzdesi ve sabit demeli taksitlerdeki anapara dememiktarn hesaplar. Fonksiyonun yazlekli :

PPMT (Faiz Yzdesi, Taksit, Taksit Says, imdiki Deer,Gelecekteki Deer)

PV

demeleri taksitlerle gerekletirilecek yatrmn bugnkdeerini hesaplar. Fonksiyonun yazlekli :

PV (Faiz Yzdesi, Taksit Says, deme Miktar, GelecektekiDeer)

Okuma ve alma devi


Blm 4 Alt Programlar, Modller ve Ariv Fonksiyonlar

a. Konusunu okuyunuz.b. Sayfa 61'deki FUNCTION ile Kombinasyon Hesab Uygulamasn yapnz.c. Sayfa 65'deki Uygulamay yapnz.d. Sayfa 67'den balayarak Ariv Fonksiyonlar ile ilgili ksa rnekleri inceleyiniz.


27/69

27Hafta Amac

Karar Yaplar ve Komutlarnn retilmesi.

Select Case

SELECT CASE CASE veya

[lemler-1]

CASE veya [lemler-2]

CASE ELSE

END SELECT

Select Case

'nin ald deer iinde bulunuyorsa, bunu izleyen ilemler ilem grecektir. Eer iinde

bulunuyorsa, bunu izleyen ilemler ilem grecektir. Eer hibir CASE deyiminde iinde deilse, o zaman CASE ELSE

deyimini izleyen ilemler ilem grecektir.

SELECT CASE deyiminde ifade hem saysal hem de karakter olabilir.

rnek : p(k-1) ifadesinin deeri 1 deerini aldnda c=p2, 2 deerini aldnda c=k3, 3 deerini aldnda c=pk, diersonularda c=3 deerini alsn.

SELECT CASE P * (K - 1)

CASE 1C= P ^ 2

CASE 2C = K ^ 3

CASE 3:C = P * K

CASE ELSEC = 3

END SELECT

If... Then ...Else

Komutlarn yerine getirilmesi, belli ifadelerin doru ya da yanl olmasna bal olduu durumlarda kullanlan bir deyimdir.

4 farkl formu vardr :


28/69

28IF THEN : Eer doru ise THEN'i izleyen deyim ilem grr. Aksi halde programn ak IF

deyimini izleyen satra geer.

IF THEN ELSE : Eer doru ise THEN'i izleyen deyim ilem grr. Aksi halde ELSE

deyimini izleyen deyim icra edilecektir.

IF THEN

ELSE

END IF

Eer doru ise THEN'i izleyen deyimler ilem grr. yanl ise

ELSE deyimini izleyen komutlar altrlacaktr. Bu formun bir nceki formdan

fark, ifadenin doru ya da yanl olmas durumunda birden fazla satr ilem

grebilmektedir.

IF THEN

ELSEIF THEN

ELSEIF THEN

..........

..........

ELSE

END IF

Eer doru ise 1. THEN deyimini izleyen deyimler blou ilem

grecek, eer yanl ise bu kez ELSEIF deyimini izleyen 'nindoruluu aratrlacaktr. Eer doru ise 2. THEN deyimini izleyen deyimler

ilem grecektir. lemler bu ekilde devam edecektir. Btn koullarn yanl

olmas durumunda ELSE deyimini izleyen deyimler altrlacaktr.

If... Then ...Else

rnek : 1'den N'e kadar saylarn toplamn bulan program.

T = 0TOPLA :

S = S + 1T = T + SIF S = N THEN PRINT TOPLAM = ; T ELSE GOTO TOPLA

rnek : 2. derece denklemin kklerini bulan program.

.............................DELTA = B ^ 2 - 4 * A * C

IF DELTA > 0 THENX1 = (-B + DELTA ^ 0.5) / ( 2 * A)X2 = (-B - DELTA ^ 0.5) / ( 2 * A)

ELSEIF DELTA = 0 THENX = B / (2 * A)

ELSEPRINT "REEL KK YOKTUR"

END IF

alma devi


29/69

29Aadaki sorularIF THEN veya SELECET CASE komutlar ile yapnz.

1) x deerini ekrandan okuyup

formlleri yardmylay deerini hesaplayp yazdran program hazrlaynz.

2) A, B, C gibi 3 tamsayy okuyup, bu deerlerden herhangi biri sfra eitse bu deerleri toplayan, aksi halde arpan

program yaznz.


30/69

30Hafta Amac

Dng Komutlarnn retilmesi.

Dng Komutlar

Program yazlrken bazen programn belirli ksmlarnn defalarca tekrar edilmesi gerekebilir. Bu

tekrarl ilemleri salayan deyimlere Dng Deyimleri ad verilir.

FOR...NEXT

Belirli ilemleri tekrar etmek amacyla kullanlr. Genel formu aadaki ekildedir :

FORDeiken = A TO B (STEPC)

...................................(EXIT FOR)....................

NEXT Deiken

Kullanlan deiken A deerinden balar, For 'dan sonraki ilk NEXT'e kadar tm deyimler icra

edilir. Bu ilem deiken B deerini alncaya kadar devam edecektir. Normal olarak deiken 1'er

1'er artacaktr. Bunun dnda bir artma veya azalma sz konusu ise STEP deyimi kullan larak

artma veya azalma miktar belirlenebilir. Dng tamamlanmadan dngden kmak gerekirse

EXIT FOR deyimi kullan

labilir.

FOR EACH . NEXT

For Next dngsnn zellemi bir biimidir. zellikle dizi veya grup iindeki her bir eleman

iin ilem gerekletirmeyi salar.

FOREACH deiken IN Dizi / Grup

.................

..................

NEXT

WHILE ... WEND

Bu dngde, belirli bir koulun saland srece dng iindeki deyimler icra edilir. Genel ekliaada verilmitir :

WHILE

...................................

WEND


31/69

31Buradaki gerekletii srece dng devam eder. Koul salanmadnda ilem WENDdeyimini izleyen satra geer.

DO ... LOOP

DO ... LOOP deyimi, bir dng deyimidir. 5 deiik formu vardr :

DO

EXIT DO

LOOP

Hibir koulu olmayan bir dngdr. DO ... LOOP arasndakideyimler hibir koul olmadan ilem grr. Dngden kmak EXITDO deyimi ile mmkn olabilmektedir.

DO UNTIL

EXIT DO

LOOP

DO ... LOOP'un bu formunda dng iindeki deyimler belirli bir gerekleinceye kadar icra edilir.Dngden kmak iinEXIT DO deyimi kullanlabilir.

DO WHILE

EXIT DO

LOOP

DO ... LOOP'un bu formunda dng iindeki deyimler, dngnnbandaki geerli olduu srece ilem grecektir. Dngdenkmak iin EXIT DO deyimi kullanlabilir.

DO ... LOOP

DO

EXIT DO

LOOP UNTIL

DO ... LOOP'un bu formunda dng iindeki deyimler dngnnsonundaki gerekleinceye kadar icra edilir. Dngdenkmak iin EXIT DO deyimi kullanlabilir.

DO

EXIT DO

LOOP WHILE

DO ... LOOP'un bu formunda dng iindeki deyimler, dngnnsonundaki geerli olduu srece ilem grecektir.Dngden kmak iin EXIT DO deyimi kullanlabilir.

alma devi


Blm 6 Dng Komutlar


32/69

32a) Konusundaki ksa rnekleri inceleyiniz.

b) Aadaki programlar, Dng komutlarn kullanarak yazmaya alnz.

1. 1'den 100'e kadar saylarn toplamn hesaplayan program yaznz2. 1'den 100'e kadar tek saylarn toplamn hesaplayan program yaznz.3. 1'den 100'e kadar ift saylarn toplamn hesaplayan program yaznz.4.

x deerini ekrandan okuyup, 1'den x'e kadar 'e tam olarak blnebilen tamsay

lar

ntoplamn hesaplayp yazdran program hazrlaynz.5. k ve m deerlerini ekrandan okuyup aadaki hesab yapan program yaznz.


33/69

33Haftann Amac

Formlar ve Windows Forms Kontrollerinin retilmesi.

Form ve Kontroller

Form, Visual Basic .NET uygulama merkezidir. Btn kontroller (Label, Textbox, Button vb.) Form

zerinde tutulur. Gelitirilen uygulamada ekran zerinde gzken ve kullanc ile etkileimli ilikiyi

salayan Form ve zerindeki kontrollerdir. Form zerine kontroller yerletirerek kullanc ile

etkileim salanr.

Kontrolleri, Form zerine yerletirmenin 3 yolu vardr :

1. Toolbox 'daki kontrol tklanr. Fare, Form zerine getirilince, + iareti belirecektir. Bu +iareti kontroln sol st kesini belirtmektedir. Farenin sol tuuna basl tutarak, fare sa altkeye doru hareket ettirilir. Fare braklnca , bir dikdrtgen oluacaktr.

2. Toolbox'daki kontrol ift tklanr. Kontrol varsaylan byklkte Form'un sol st kesindeoluur.

3. Toolbox 'daki kontrol tklanr. Fare, Form zerine getirilince, + iareti belirecektir. Bu +iareti kontroln sol st kesini belirtmektedir. Tekrar farenin sol tuuna tklanrsa,varsaylan byklkteki kontrol form zerinde oluacaktr.

Oluturulmu bir kontrol tamak iin, fare kontroln ortasndayken drtl ok iareti ktnda,

farenin sol tuuna basl tutularak hareket edilir. Kontrol istenilen yere gelince, fare braklr.

Kontroln boyutunu deitirmek iini kontrol tklanarak seilir. Tklandnda kontroln etrafnda

kk kutucuklar oluur. Fare ile bu kutucuklardan tutularak, kontrol istenilen boyuta getirilebilir.

Form ve Kontroller

Kontrol tamak ve boyutunu deitirmek iin, Properties (zellikler) penceresinden de

yararlanlr. Kontroln yerleimi, Properties penceresindeki Location'n altndaki X ve Y deerleri

ile belirlenir. Boyu ise Size'nn altndaki Width ve Height deerleri ile belirlenir.


34/69

34Seilmi bir kontrol form zerinden silmek iin, Delete tuundan yararlanlr. Visual Basic

.NET'le gelen nemli zelliklerden birisi de Undo (Geri Al) zelliidir. Bu zellikten

yararlanarak, kontroln bir nceki hallerine dnebiliriz. Hatta bu kontroln ilk olutuu hal ise,

Undo ile kontrol silmemiz de mmkndr.

Form ve Kontroller

Her bir kontrol iin ok nemli bir zellik, onun ismidir (Name). Name (sim) zellii kod'da

referans vermek iin kullanlr. Kontroller oluturulduunda, otomatik olarak bir isme sahip

olurlar. TextBox1, Label1, Button1 gibi. Kod yazarken karkla yol almamas iin, bu

kontrollere uygun isimler verilmesi nem tayacaktr.

Properties penceresinde Name kutusuna, kontrol iin istenilen isim yazlr. Name (smi)maksimum 40 karakter uzunluunda olabilir. Name mutlaka bir harf ile balamaldr. Dierkarakterler harf, rakam veya_ (alt izgi) olabilir. Kural olarak olmasa da genel olarakprogramclar, kontrollere isimler verirken kontrole gre aadaki ekildeki gibi ksaltmalarkullanarak isimler vermektedir.

Kontrol n Ek rnek sim

Form frm frmHesapla

Label lbl lblSayi1

TextBox txt txtSayi5

Button btn btnKaydet

Menu mnu mnuDosya_ac

CheckBox chk chkSecim1

Form ve Kontroller

zellikler, Metotlar ve Olaylar

Form ve Kontroller birer nesne'dir (object). Nesnelerin kendilerine ait zellikleri (properties),

metotlar(methods) ve olaylar(events) vardr.

zellikler (Properties), nesnelerin boyutu, konumu, yaz rengi, zemin rengi, ad,yaz tipi vb. gibi

bilgilerdir. Bu bilgiler Properties (zellikler) penceresinde deitirilebilecei gibi, bazen kod

sayfasnda da deitirilebilir. Bu deitirme ileminin format ;

Kontrol.zellik = Yeni_deer

rnein Kaydet butonunun (btnKaydet) zemin rengi, krmz olarak deitirilsin :

BtnKaydet.BackColor = Color.Red

Metotlar (Methods), form veya kontrol nesnelerine belli ileri yaptrmay salarlar. rnek olarak

form nesnesinin kapatlmasn, saklanmasn veya TextBox nesnesinini ieriinin temizlenmesini

sayabiliriz. Kontrol.Metod_ismi eklinde yazlr. rnein Form 'u kapatmak iin (Form'un

kullanmdaki ismi Me'dir) aadaki yazlmaldr :

Me.Close()

Olaylar (Events), Olay ynetimli bir dil olan Visual Basic iin Olaylar (Events) ok nemlidir.Olaylar bir ilemin balatlabilmesi iin kullanlrlar. En ok kullanlan olaylar tek tklama (click)


35/69

35veya ift tklamadr (DoubleClick). Bu olaylar kullanc tarafndan gerekletirilirler. Bunundnda nesne tarafnda gerekleen olaylar da vardr. rnein formun balangta otomatik olarakyklenmesi olay : frmTopla_Load gibi. Kontrol_Olay eklinde yazlr.

oklu Kontrollerle al ma k

Kontrolleri toplu olarak bir yerden baka bir yere tamak, benzer zelliklerini toplu olarak

deitirmek (mesela rengini, fontunu gibi) veya hizalamak (sola, saa vb. gibi) iin Form tasarmsrasnda bazen birden fazla kontrolle ayn anda almak gerekebilir.

Birden Fazla Kontrol Semek : Birka yntem vardr. Eer

kontroller birbirine yaknsa, kontroller fare ile ereve iine alp

seilebilir.

Bir baka yntem de Ctrl veya Shift tuuna basl tutarak, seilmek

istenen kontrollerin tklanmasdr.

Eer kontrollerin hepsi seilmek isteniyorsa, kolayca Ctrl + A tu

kombinasyonu a kullanlabilir.

Birden Fazla Kontroln Seimini ptal Etmek : oklu kontrol seimini bitirmek iin, formun bo bir

yerine (kontrol olmayan) tklamak yeterlidir.

Kontrolleri Grup Olarak Hareket Ettirmek : oklu kontrol seimi

yapldktan sonra, bunlar grup olarak hareket ettirmek iin, fare

seilmi kontrolerden birinin zerinde bastrlarak, kontrollersrklenir.

oklu Kontrollerle al ma k

oklu Kontroln zelliklerini Deitirmek : oklu kontrol seimi yapldktan sonra, sa taraftaki

Properties penceresinden istenilen zellikler deitirilebilir. rnein BackColor zelliideitirilirse, bu tm gruptaki kontrollere uygulanr. Baz zellikler bo gzkecektir. Bu zellikler

grup olarak deitirilemeyecek anlamna gelir. rnein Name ve Text zellikleri.

Kontrollerin Yeniden Boyutlandrlmas ve Hizalanmas : Grup kontrol seimi yapldktan sonra

yeniden boyutlandrlmas ve hizalanmas, Layout ara ubuu ile ok kolaydr. Gruptaki kontroller

bu ara ubuunaki ikonlar yardmyla, ayn genilik (width), ayn ykseklik (height)'de yaplabilir.

Kontroller yukar, aa, sola veya saa hizalanabilir.

Form Nesnesi

Form nesnesi uygulamann merkezidir. Tm kontroller form zerinde yer alrlar.


36/69

36

Label Kontrolu

Label kontrolu form zerinde bilginin gsterilmesi iin kullanlr.

Toolbox Form zerindeki Grnt

TextBox Kontrol

TextBox kontrolu form zerinde tasarm srasnda, programn alma annda girilen veya kod

iinde atanan bilginin gsterilmesi iin kullanlr. Gsterilen bilgi deitirilebilir.


Button Kontrol

Button kontrolu, bir ilemin balatlabilmesi iin kullanlan kontroldur.


alma devi


Blm 4 Formlar ve Windows Form Kontrolleri

a) Konusunda Sayfa 88-98 arasn okuyunuz.

b) Sayfa 98'deki Dairenin evresini ve AlannBulan Program Uygulamasnadm adm yapnz.


37/69

37

alma devi

c) Sayfa 102'deki Ders Ortalamasnn Hesaplanmas Uygulamasn adm adm yapnz.


38/69

38Haftann Amac


CheckBox Kontrolu

CheckBox kontrolu, bir grup seenekten bir yada bir ounun seilmesinde kullanlr. Bazen hibiri

de seilmeyebilir.

RadioButton Kontrolu

RadioButton kontrolu, bir grup seenekten yalnzca birinin seilebildii bir kontroldur.

GroupBox Kontrol

GroupBox kontrolu, kontrolleri gruplamak iin kullanlr. Grup iinde yer alan kontrollerin

zellikleri toplu olarak dzenlenebilir. Form zerine nce GroupBox kontrolu yerletirilir. Daha

sonra grup iindeki kontroller yerletirilir.

Panel Kontrolu

Panel kontrolu, kontrolleri gruplamak iin kullanlan dier bir kontroldr. GroupBox kontrolne

davran olarak ok benzer. Balk bilgisi (Text) yoktur. Fakat seimli olaraka kaydrma

zelliklerine sahiptir.


39/69

39ListBox Kontrolu

ListBox kontrolu, elemanlar bir liste olarak gstermeyi salar. Kullanc bu listeden bir veya daha

fazla eleman seebilir. Liste elemanlar, ListBox kontroluna smad durumlarda, kontrol

otomatik olarak ScrollBar (Kaydrma ubuu) ekler.

CheckedListBox Kontrolu

CheckedListBox kontrolu, ListBox kontrol elemanna benzer. Aralarndaki fark, CheckedListBox'da

listelenen elemanlarn sol tarafnda iaretleme kutusunun bulunmasdr. Kullanc bu listeden bir

veya daha fazla eleman seebilir.

ComboBox Kontrolu

ComboBox kontrolu, listelenen elemanlardan birinin seilmesini salar. ListBox kontrolu, bir grup

CheckBox'a edeerdir. ComboBox'da uzun bir RadioButton listesine edeerdir.

NumericUpDown Kontrolu

NumericUpDown kontrolu,belli bir say

deerini elde etmek iin kullan

l

r. Saylar minimumdammaksimuma doru belirli artmlarla artarak deiir. Yukar aa tklamalarla, saylar arttrlabilir

veya azaltlabilir. Bu tip kontroller, rnein saat girii, ay girii, tarih girii gibi kullanmlarda,

hatay engellemesi asndan ok faydaldr.


40/69

40DomainUpDown Kontrolu

DomainUpDown kontrolu, NumericUpDown kontrolne benzer. Fark, say yerine alfabetik

ifadelerin kullanlmasdr. Bu tip kontroller, rnein ehir isimlerinden birinin seilmesi, ay

isimlerinden birinin seilmesi gibi kullanmlarda faydal bir ekilde kullanlr.

Horizontal / Vertical ScrollBar Kontrolleri

Horizontal ve Vertical ScrollBar kontrolleri, nesnelerin veya bilgilerin, ileri-geri veya aa-yukar

kaydrlmasn salarlar. Windows uygulamalarnda yaygn olarak kullanlrlar. Byk say aralklar

iin bu kontroller, ok kullanldr.

TrackBar Kontrolulu

TrackBar kontrolu, grnt fark dnda ScrollBar kontrolne ok benzer. Saysal girileri

oluturmak iin kullanlr. Yatay veya dey olabilir.

TabControl

TabControl, bir form zerinde birden ok ekran bilgisi veya diyaloglar sunmay salayc kolay bir yol salar. Kullanlacakekran saysna gre Tab eklenir. Her Tab'n bir etiketi vardr. alma annda yalnzca bir Tab aktif olabilir.


41/69

41DateTimePicker Kontrol

Bu kontrol kullancya bir tarih seme imkan verir. Seilen tarih bir ComboBox iinde

grntlenir. Bu kontrol zaman semek iin de kullanlabilir.

MonthCalendar Kontrol

Kullancya bir arayz araclyla tarih semesini salayan bir kontroldr. Tek bir tarih

seilebilecei gibi, bir tarih aral da seilebilir.

alma devi



a) Konusunda Sayfa 105-159 arasn okuyunuz. Uygulamalar yapnz.b) Sayfa 108'deki ekrandan girilecek iki saynn toplama, karma, arpma, blme ve salma ilemini gerekletiren program.

alma devi

c) nsanlarn ideal kilosunu hesaplayacak program. Ekranda ideal kilosu hesaplanacak kiini ad

soyad, boyu (cm olarak), ya, cinsiyeti ve gerek kilosu girilecektir. deal kilo forml

deal kilo= (Boy -100 + Ya / 10) * K (K katsays kadnlar iin 0.8, erkekler iin ise 0.9'dur.)

Eer hesaplanan ideal kilo kiinin gerek kilosuna eitse,

"Bravo! deal kilodasnz"eklinde mesaj yazdrlacak.

Eer hesaplanan ideal kilo kiinin gerek kilosundan

bykse, "Zayfsn' Kilo almalsn"eklinde mesaj

yazdrlacak. Eer hesaplanan ideal kilo kiinin gerek

kilosundan az ise, "imansn! Zayflamalsn"eklinde

mesaj yazdrlacak.


42/69

42Haftann Amac


Timer Kontrol

Timer kontrolu belirtilen zaman aralklarnda istenilen ilemlerin yaplmasn salar. Bu kontrol

form zerinde dier kontroller gibi gzkmez. Tasarm esnasnda formun altnda yer alr.


ProgressBar Kontrol

Genelde dosya kopyalama, silme ve program kurma gibi ilemlerde ilerleme durumunu gstermek

iin kullanlr.


ErrorProvider Kontrol

Form stndeki hatalar (say girilecek yere alfabetik bilginin girilmesi, E veya H girilecek yere

baka bir karakterin girilmesi gibi) kullancya gstermek iin kullanlr. Benzer ilem MsgBox ile

de yaplabilir. Fakat her seferinde MsgBox kutusu tklanr. Bu bazlarna can skc gelebilir. Bu

sebeple ErrorProvider'n salad grnt daha ho gelebilir. Hata olduunda kontroln satarafnda ! ikonu (bu zelliklerden deitirilebilir) belirir. Bu bilgi girerken bir hata yapldn

gstermektedir. Kullanc fareyi bu ikonun stne gtrdnde hata mesaj gzkecektir.


PictureBox Kontrolu PictureBox kontrolu, eitli formattaki grafikleri grntlemek iin kullan l r.


ImageList Kontrolu

Programda kullanlacak resim dosyalarn depolamay salayan kontroldur. Yaygn olarak Toolbar zerindeki resimleri saklamak iinkullanlr.



43/69

43LinkLabel Kontrol

LinkLabel kontrolu, zerindeki web adresini grntlemek iin kullanlmaktadr.


TreeView Kontrol

TreeView kontrolu dallanan seenekleri gstermek iin kullanlr. Windows Gezginindeki sol

taraftaki Src ve Klasr gsterim tarznda bilgiler gsterilir.


ListView Kontrol

ListView kontrol, Windows Gezgininde sa tarafta klasrleri ve dosyalar gsterdii tarzda

elemanlar gstermek iin kullanlr.


FlexGrid Kontrolu

Hcrelerden oluan elektronik tablo tarznda bir kontroldr. Satr ve stunlardan oluur.


Visual Basic .NET'e Kontrollerin Eklenmesi

Visual Basic .NET Toolbox'a (Ara kutusuna) ok gl yeni kontroller ekledi. Baz kontrollerin de

gcn arttrd. Bunun yannda Visual Basic .NET , Visual Basic 6.0 'da olan baz kontrolleri

kaldrd. Ee biz bu eski kontrolleri kullanmak istersek, Visual Basic .NET bize bu imkan dasunuyor.


44/69

44Tools mensnde Add/Remove Toolbox Items (veya ksaca Ctrl + T) seilir. Alfabetik sral

listeden istenilen kontrol bulunup, sol tarafndaki CheckBox tklanr. OK butonuna bastmzda bu

kontroln Windows Form Toolbox'n en altna eklendiini greceksiniz

Formlar ve Windows Form Kontrolleri - 3

Programn alma s Sra snda Yeni Kontroller Eklemek

Programn tasarm aamasnda, yeni kontroller eklemek ve bunlara zellikler atmak ok kolaydr.

Fakat bazen program alrken yeni kontroller eklemek gerekebilir. rnek olarak, kullancnn

seimine gre form zerinde says deiken olabilecek kontroller (butonlar veya dme butonlar)

olabilir. Tabii tam tersi olarak kontrolleri silmek de gerekebilir.

alrken kontrol eklemek iin u admlar izlenmelidir :

Adm 1: Kontrol Dim deyimi ile tanmlanr ve oluturulur.

rnek : Yeni bir Buton tanmlayalm (ismi btnYeni1 olsun), DimbtnYeni1AsNew Button ()

Adm 2: Kontroln zellikleri atanr. Bunlarn iinde zellikle Left(kontroln formun sol tarafna

uzakl) ve Top(kontroln formun st tarafna uzakl) nemlidir. Bu iki zelliin varsaylan

deerleri 0'dr. Aynekilde kontroln Width(genilik) ve Height(ykseklik) zellikleri de

verilmelidir.

rnek :btnYeni1.Left = 200

btnYeni1.Top = 250

btnYeni1.Width = 60

btnYeni1.Height = 20

Adm 3: zellikler belirlendikten sonra, kontrol forma eklemek iin aadaki ifade yazlr (Me

formun referans ismidir) : Me.Controls.Add (Kontrol_ismi)

rnek :Me.Controls.Add(btnYeni1)


Adm 4: Oluturulan kontroln hangi olaylar cevaplayacana karar verilmelidir ve her olay iin

AddHandler deyimi kullanlarak aadaki ifade yazlmaldr :

AddHandlerKontrol_ismi.Olay, AddressOf Prosedur_ismi

Tabi burada yazlan Prosedur_ismi ile belirtien alt program bu ifade kullanlmadan nce Kod

iinde yazlm olmas gerekiyor. Bu kod iinde aadaki iifadeler arasnda yazlmaldr :

Private Sub Prosedur_ismi (ByVal sender As Object, ByVal e As EventArgs)

....

....

....End Sub

rnek :Farenin tklanmas (click) olay iin, btnYeni1 butonu iin ifadeyi yazalm. Yeni butona

tklandnda "yeni oluturulan ilk butona tkland" ifadesi mesaj kutusunda ksn :


45/69

45AddHandlerbtnYeni1.Click,AddressOf yeni1

Kod'da yazacamz prosedr (alt program) ise :

Private Sub yeni1(ByVal sender As Object, ByVal e As EventArgs)

MsgBox ("yeni oluturulan ilk butona tkland")

End Sub


alrken kontrol silmek iin :

zellikler belirlendikten sonra, kontrol formdan silmek iin aadaki ifade yazlr (Me formun

referans ismidir) : Me.Controls.Remove (Kontrol_ismi)

rnek :Me.Controls.Remove(btnYeni1)

alma devi



a) Konusunda Sayfa 159-228 arasn okuyunuz. Uygulamalar yapnz.

b) Sayfa 185'deki matris toplam ve arpmn hesaplayan program yaznz.


46/69

46alma devi

c)Sayfa 195'deki 4 Haneli Sayy Bulma Oyunu programn hazrlaynz.


47/69

47Haftann Amac

Diyalog Kutularnn retilmesi.

Bilgi Giri Fonksiyonu (InputBox)

INPUTBOX fonksiyonu, kullancnn ekrandan bilgi giriini salar. Bu fonksiyonun genel formu

aadaki ekildedir :

INPUTBOX (Kullancya verilecek mesaj, Alacak formun bal, Giri kutusunda balangta

bulunmas istenen deer, Giri formunun sol st kesinin X,Y koordinatlar)

rnek : Herhangi bir form zerinde iken aadaki kod yazlrsa,

ad =InputBox("adinizi girin", "grenci girisi", "umit", 0, 0)

program altrldnda, form zerinde aadaki bilgi giri kutusu kacaktr. OK (Tamam) ve

Cancel (ptal) butonlar komut tarafndan otomatik olarak oluturulmaktadr.

Mesaj Diyalog Kutusu (MessageBox)

MessageBox (Mesaj Kutusu) deyimi program iinde kullancya mesaj vermek amacyla

kullanlmaktadr. Bir mesaj kutusunun bileenlerini gsterelim :

Mesaj Diyalog Kutusu (MessageBox)

MessageBox diyalog kutusu program iinde, Show metodu kullancya gsterilir. Bu diyalog

kutusunun birka kullanm ekli vardr :


48/69

481. En basit ekli . Kullancya mesaj vermek. Bu durumda MessageBox deyimi u ekildeyazlr : MessageBox.Show (Kullancya verilecek mesaj )rnek : Herhangi bir form zerinde iken aadaki kod yazlrsa,

MessageBox.Show ("siralama yapildi")2. En genel kullanm : MessageBox.Show (Kullancya verilecek mesaj, Form Bal,

Butonlar, kon, Varsaylan buton)rnek : Herhangi bir form zerinde iken aadaki kodlar yazlrsa,

MessageBox.Show("siralama yapildi", "ornek mesaj kutusu", 2, 64,256) veyaMessageBox.Show("siralama yapildi", "ornek mesaj

kutusu",MessageBoxButtons.AbortRetryIgnore,MessageBoxIcon.Information,MessageBoxDefaultButton.Button1) program altrldnda, form zerinde

aadaki mesaj kutusu kacaktr :

Dosya Ama Diyalog Kutusu (OpenFileDialog)

OpenFileDialog, herhangi bir windows uygulamasnda File Open veya Dosya A komutlarnda

ekrana gelen Dosya Ama arayzn uygulamalarda kullanmamz salayan bir kontroldr.

Toolbox zerinden setiimiz OpenFileDialog kontrolu, form stne braklsa bile, formun altnda

grntlenecektir. Bu zellik Visual Basic :NET'le gelen yeni bir zelliktir.

Toolbox Form Altndaki Grnt

Kaydetme Diyalog Kutusu (SaveFileDialog)

SaveFileDialog, herhangi bir windows uygulamasnda File Save veya Dosya Kaydet

komutlarnda ekrana gelen Dosya Kaydetme arayzn uygulamalarda kullanmamz salayan bir

kontroldr. Toolbox zerinden setiimiz SaveFileDialog kontrolu, form stne braklsa bile,

OpenFileDialog gibi formun altnda grntlenecektir.


Ya z Tipi Diyalog Kutusu (FontDialog)

FontDialog, gelitirdiimiz uygulamalarda yaz tipini belirlememizi salayan bir kontroldr. Bu

diyalog kontrol de dier kontroller gibi form altnda grntlenir.



49/69

49Renk Diyalog Kutusu (ColorDialog)

ColorDialog, gelitirdiimiz uygulamalarda kullanabileceimiz yaz rengini belirlememizi salayan

bir kontroldr. Belirlediimiz rengi kontrol zelliklerinde (buton rengi, formun zemin rengi, vb.

gibi) kullanabileceimiz gibi, grafik uygulamalarnda da kullanabiliriz. Bu diyalog kontrol de dier

kontroller gibi form altnda grntlenir.


alma devi


Blm 8 Diyalog Kutular

a) Konusunu okuyunuz.

b) Sayfa 235'deki 2 Saynn 4 lem programn yapnz.

alma devi

c) Sayfa 238'deki Say Bulma Oyunu Programn hazrlaynz.


50/69

50Haftann Amac

Men Tasarm retilmesi.

Menler

u ana kadar birok kk uygulama gelitirdik. Fakat hibiri gerek uygulamalar gibi

grnmemektedir. Yani hepimizin kulland bir Word, Excel gibi uygulamalar deil. Peki amaneden? Gelitirilen uygulamalarn hibiri men ubuklarna sahip deildir.

Bu durumu dzeltmek kolaydr. nki Visual Basic .NET'te menler oluturmak kolaydr. Menler,

u ana kadar anlatlan nesneler gibi, "olay tabanl" biimde ilerler.

Men Elemanlar

Gnmzde deiik amala gelitirilen uygulamalarn birounda, PullDown (Aa Alr)

menler, ToolBar (Resimli Ara ubuklar) ve StatusBar (Durum ubuu) bulunmaktadr.

Windows iletim sisteminin WordPad editr program zerinde bu elemanlar gsterilmitir.

Men Elemanlar

PullDown (Aa A l r) Menler

Hzl Eriim Tular : Windows tabanl uygulamalarnn ounda, fareyi kullanmakszn, birmenden komutlar semek iin klavye kullanlabilir. Bu klavye ksayollar, eriim tular olarakadlandrlrlar ve genellikle, Alt tuunun ardndan, mende alt izili olan karakterlere basmaygerektirirler. Eer akma yoksa, eriim tuu olarak men esinin balnn ilk karakterikullanlr.


51/69

51Ksayol Tular : Bu tular genellikle Ctrl+Bir harfeklinde kullanlr. Herhangi bir men

seeneini ileme hzl bir ekilde sokmak iin kullanlr. rnein WordPad'de Cut men

seeneinin ksayol tuu Ctrl+Xeklindedir.

PullDown (Aa A l r) Menler

Check Marks (Kontrol areti) :Baz men seenekleri bir ara ubuunun gzkpgzkmemesini veya herhangi 2-3 deerden birisinin aktif olmasn salayabilir. Bu durumlardamen seeneinin sol tarafna Check Marks ( ) iareti koyulur veya kaldrlr. rneinWordPad'de View mensnde Toolbar ve Status Bar seeneklerinde bu iaret var (yani bu araubuklar gzkecek), fakat Format Bar ve Ruler seeneklerinde yok (bunlar gzkmeyecek).

PullDown (Aa alr) menleri oluturmak iin kullanlan bir kontroldur. Visual Basic .NET'le

men oluturma ii ok hzl ve kolay yaplabilecek hale getirilmitir.


Form zerine MainMenu kontroluyerletirildikten sonra, Pulldown menseeneklerini dzenlemek ok kolaydr.Men seenekleri yazlrken, otomatikolarak olabilecek seenekler sada vealtta Type Hereeklinde gzkr.Kullanc da gelitirecei uygulamayagre men seeneklerini buraya yazar.Men seeneklerinin zellikleri, dierkontrol zellikleri gibi Properties(zellikler) penceresindendeitirilebilir.

ToolBar Kontrolu

Bugn kullanlan hemen hemen tm Windows uygulamalarnda Toolbar (Ara ubuu) vardr.

Resimli butonlar olan Toolbar'lar genellikle uygulamalarda ok kullanlan men seeneklerine

kolay eriimi salarlar.



52/69

52ToolTip Kontrolu

ToolTip kontrolu ile uygulamadaki herhangi bir kontrole (Tool Tip) ipucu ekleyebiliriz.


StatusBar Kontrolu

Genellikle formun alt tarafnda yer alan ve o andaki ilemle ilgili olarak kullancya bilgi vermek

iin kullanlr.


RichTextBox Kontrol

RichTextBox kontrolu kullancya, bilgi girme, dzeltme, bilgiye daha fazla formatlama

zelliklerinin uygulanmas imkann salar. TextBox kontrolunun gelimi modelidir.


ContextMenu Kontrolu

Herhangi bir kontrol zerinde iken, farenin sa tuuna tklandnda, PullDown (Aa alr)

menleri oluturmak iin kullanlan bir kontroldur.


Form zerine ContextMenu kontrolu yerletirildikten sonra, Pulldown men seenekleri, MainMenu

kontrolndeki gibi yaplr. Men seenekleri yazlrken, otomatik olarak olabilecek seenekler

sada ve altta Type Hereeklinde gzkr. Kullanc da gelitirecei uygulamaya gre men

seeneklerini buraya yazar. Men seeneklerinin zellikleri, dier kontrol zellikleri gibi Properties

(zellikler) penceresinden deitirilebilir.


53/69

53NotifyIcon Kontrolu

Windows iletim sisteminde ekrann sa alt kesinde program ikonlar yer alr. Mesela TRveya EN yazan ikon, veya ICQkullanlyorsa ICQ ikonu veya SQL Server ikonu gibi. Burada yer alan ikonlarn gsterdii programlar aslnda bilgisayarnhafzasnda alyorlar, fakat biz gremiyoruz. konlarn zerine tkladmzda, programlar karmza kar. teNotifyIcon kontrol, bizim gelitirdiimiz programlar da benzerekilde ikon haline getirip ekrann sa alt kesineyerletirebilir ve istediimizde bu ikonu tklayarak program ekrana getirebiliriz.


alma devi


Blm 9 Men Tasarm


b) Editr Projesi uygulamasn yapnz.

Uygulamada, 5 men seenei (Dosya, Dzen, Grnm, Biim ve Yardm) bulunmaktadr. Her bir mennn altseenekleri, aada ekillerde gsterilmitir.

alma devi

Dosya Mens Dzen Mens Grnm Mens

Biim Mens Yardm Mens


54/69

54Haftann Amac

oklu Formlarn retilmesi

oklu Formlar

ou Windows uygulamasnda ikinci, nc, .... formlara ihtiyacmz olur. Yeni bir formu

uygulamamza nasl ekleriz? Project mensnde Add Windows Form seilir. Yeni formun isminiisteyen bir diyalog kutusu ekranda gzkecektir. Name (isim) yazldktan sonra, Open butonuna

baslarak yeni formun uygulamaya eklenmesi salanm olur. Yeni eklenen form, hemen Solution

Explorer penceresinde listelenecektir.

oklu Formlar

nc, drdnc, ksacas ne kadar form gerekiyorsa, benzer ekilde ekleyebiliriz. u ana kadar

tek form zerinde yaptmz gibi, bu formlar zerinde kullanc arabirimi tasarlanr, kontrollere

zellikleri atanr ve kontrollere kod eklenir.

Herhangi bir form uygulamadan kaldrlmak istenirse, Solution Explorer penceresinde ilgili formun

zerinde fare'nin sa tuuna baslr. kan mende Delete seilerek Form uygulamadan kaldrlr.

oklu formun olduu uygulamalarda en nemli problem, uygulamann hangi formla

balayacadr. Bunu belirlemek iin, Solution Explorer penceresinde Proje isminin zerinde fare

'nin sa tuuna baslr. kan mende Properties seilir. Aadaki diyalog kutusu ekranda

gzkecektir. Burada Startup object alan mende, hangi formla uygulamaya balayacaksak, o

seilir.


55/69

55

Uygulama altnda seilen formla uygulama balar. Peki dier formlar uygulamaya nasl

getireceiz? Veya formlar uygulamada nasl kapatacaz?

Bir formu uygulamada gstermek iin 2 yol vardr :

1. Form_ismi.ShowDialog(): Form bu ekilde uygulamada gsterildiinde, form akken dierformlara erimek mmkn deildir. Yani bu diyalog kutusuna benzer.

2. Form_ismi.Show (): Form bu ekilde uygulamada gsterildiinde, form akken dierformlara erimek mmkndr. Formlar tklanarak aktif hale getirilebilir.

Bir formu kaldrmak iin de 2 yol vardr :

1. Me.Close() : Form bu ekilde kapatlr. Bu formu hafzadan da siler.2. Form_ismi.Hide () : Form bu ekilde gizlenir. Ama hafzadan silinmez.

oklu Dokman Arayz (Multiple Document Interface (MDI))

Bir nceki blmde anlattmzdan farkl olarak, Visual Basic .NET bize oklu form sistemi

sunmaktadr. Bu Multiple Document Interface (MDI) (oklu Dokman Arayz) olarak bilinir. Bu

sistemde btn formlar bir tek formun iinde kontrol edilir. oklu formlara en iyi bilinen rnek

olarak Word, Excel programlar gsterilebilir.

Bir MDI uygulamas, kullancya ayn anda birok formu gsterme imkan vermektedir. MDI

uygulamas bir MDI formu ve bunun iinde ok sayda alt formdan olumaktadr. MDI formuna

Parent (ebeveyn)form, iindeki formlara ise Child (ocuk) form denir.

oklu Dokman Arayz (Multiple Document Interface (MDI))

MDI formalrn zerinde buton gibi kontroller yer alamaz. Bu formlar genellikle menler arac lyla

ynetilirler. Bir MDI uygulamas oluturmann 2 aamas vardr :

1. nce MDI formu oluturulur. Bu nasl yaplr? Uygulama baladnda otomatik olarakForm1 oluturulur. Bu formun IsMdiContainer zellii True yaplrsa, artk bu form MDI formuolmutur.

2. Child formlar, nceki blmde anlatld gibi, form ekelem eklinde yaplr. Projectmensnde Add Windows Form seilir. Yeni formun ismini isteyen bir diyalog kutusu


56/69

56ekranda gzkecektir. Name (isim) yazldktan sonra, Open butonuna baslarak yeniformun uygulamaya eklenmesi salanm olur. Yeni eklenen child form, hemen SolutionExplorer penceresinde listelenecektir.

MDI parent ve child formlarn zellikleri yle sralanabilir :

a. Programn almas srasnda Child formlar, Parent formunun alma alann kullanrlar.b.

Parent form simge durumuna getirildiinde grev ubuunda grlr. Childe formlar simgedurumuna getirildiinde ise parParent form simge durumuna getirildiinde grevubuunda grlr. Childe formlar simge durumuna getirildiinde ise parent form iindegrntlenir.

c. Bir child form ekran kapladnda, bal parent formunun bal olur.d. Aktif child formunun menleri, parent formunun men ubuunda grntlenir.e. alma annda yeni child formlar oluturulabilir.

Okuma ve al ma devi

Visual Basic.NET 2003 kitabndaki Blm 10 oklu Formlarla alma


b) Editr Projesine Program Hakknda Formunu kitaptaki adm adm uygulamadan yararlanarak

yapnz.


57/69

57Haftann Amac

Grafiklerin retilmesi.

Grafikler

Grafik yntemleri, eski versiyonlara gre daha da iyiletirilmi olan GDI+ (Graphical Device

Interface) Grafik Arayz ile salanmaktadr. Grafik yntemleri, .NET Framework'dekiSystem.Drawing snf altnda desteklenmektedir. Visual Basic .NET'te grafik nesnelerle izim

aamalar aadaki gibi sralanabilir :

Grafik nesnesinin oluturulmas Pen (Kalem) ve Brush (Fra) nesnelerinin oluturulmas izim yntemleri ile grafikleri izmek izim bittikten sonra Pen, Brush ve Grafik nesnelerini bellekten Dispose yntemiyle

temizlemek.

izim ilemi aslnda kada izmeye ok benzer. izim iin ilk nce bir kat alrz. Bu grafik

nesnesidir. Kada kalem (Pen) ile izeriz, boya kalemleri veya fra (Brush) ile boyarz. imizbitince, malzemelerimizi uzaklatrrz.

Grafik Nesnesinin Oluturulmas

izim fonksiyonlar grafik nesnelerine uygulanr. Grafik nesneleri izim yntemleri iin bir yzey

salar. Bu, Visual Basic .NET'te 2 admda oluturulur.Birinci admda Drawing namespace'sndaki

rnein Grafik isimli nesne Dim deyimi kullanlarak aadaki ekilde deklare edilir.

Dim Grafik As

Drawing.Graphics

Grafikler

Grafik Nesnesinin Oluturulmas

kinci admda grafik nesnesi oluturulacaktr.Bunun iin CreateGraphics metodundan yararlanlr.

Grafik nesnesi Visual Basic .NET iki kontrol kullan larak oluturulabilir. Form veya PictureBox

kontrolu.

Form iin Grafik = Me.CreateGraphics()

PictureBox Kontrolu (PicGraf1 isimli) inGrafik = PicGraf1.CreateGraphics()

Grafik nesnesi oluturulduktan sonra, tm grafik yntemleri bu nesneye uygulanabilir. i bitip

kullanlmayacak grafik nesneleri, Dispose yntemiyle sistem kaynaklarndan silinir :

Grafik.Dispose()


58/69

58Pen (Kalem) Nesnesinin Oluturulmas

Grafik yntemlerinin birou Pen (Kalem) nesnesine gereksinim duyar. Pen (Kalem) nesnesinin

rengi ve izgi kalnl seilebilir. Eer kendi Pen nesnemizi oluturmak istersek, (rnein Kalem

isimli) deklarasyon ve tanmlama aadaki gibi olmaldr :

Dim Kalem As Drawing.PenKalem = New Drawing.Pen (Renk, izgiKalnl)

Veya tek satrda;Dim Kalem As New Pen (Renk, izgiKalnl)

Brush (Fra) Nesnesinin Oluturulmas

Visual Basic .NET'te blgelerin belirli renk, desen ve resimlerle doldurulmas iin Brush (Fra)

nesnesinden yararlanlr.Eer kendi Brush nesnemizi (rnein Firca isimli) oluturmak istersek,tanmlama aadaki gibi olmaldr :

Dim Firca As NewSolidBrush (Renk)

Burada Renk, boyama rengini gstermektedir. rnein krmz iin buraya Color.Red yazlr.

Program iinde Brush nesnesinin Renk zellii deitirilebilir.

Firca.Color =Yeni_Renk

Brush nesnesi ile izim yapldktan sonra, nesne Dispose yntemi ile bellekten silinir.

Firca.Dispose()

Colors (Renkler)

Color farkl renkleri gstermek iin kullanlr. Pen ve Brush nesnelerinde renkleri tanmlamak iinkullanlr.Tanm (Renk deikeni iin):

Dim Renk As Color

Bu deikene system tarafndantanmlanm renkleri atamak iinRenk = Color.Blue "Mavi"Renk = Color.Red "Krmz" fadelerikullanlr


59/69

59Grafik Yntemleri

Formun geniliini daha nceden grdmz gibi Width zellii ile, yksekliini Height zellii ile

belirliyorduk. Bu genilik ve ykseklik, formun balk ksm ile ereveyi de iine alyordu. Grafik

izilecek alan belirleyecek genilik ClientRectangle.Width zellii ile, ykseklik ise

ClientRectangle.Height zellii ile tam olarak belirlenir. Grafiklerde noktalar (X, Y) koordinat ifti

ile belirlenir. Grafik izilecek alan

n sol st kenin koordinat

(0, 0)'d

r. Koordiantlar

n 0'danbalamas sebebiyle, ClientRectangle.Width ve ClientRectangle.Height elde edilen genilik ve

ykseklik deerlerinin grafik alann dna kmamas iin birer eksiltilmesi (yani

CientRectangle.Width - 1, ClientRectangle.Height - 1) gerekir. Btn ller tamsay ve pikseldir.

DrawLine Yntemi (izgi izmek)

Bu grafik yntemi iki nokta arasnda izgi izmek iin kullanlr. Bu yntemin yazlm (Grafik

Graphics nesnesini ve Kalem Pen nesnesini gstermektedir);

Grafik.DrawLine (Kalem, x1, y1, x2, y2)

(X1,Y1) : izilecek dorunun balang noktas

(X2,Y2) : izilecek dorunun biti noktas

DrawRectangle Yntemi (Dikdrtgen izmek)

DrawRectangle yntemi, bir grafik nesnesi iinde dikdrtgen izmek iin kullan lr. Bu yntemin

yazlm (Grafik Graphics nesnesini ve Kalem Pen nesnesini gstermektedir) aadaki

ekildedir :


60/69

60Grafik.DrawRectangle (Kalem, x, y, Genilik, Ykseklik)

FillRectangle Yntemi (i Dolu Dikdrtgen izmek)

FillRectangle yntemi, bir grafik nesnesi iinde ii dolu dikdrtgen izmek iin kullan lr.

Dikdrtgenin iini doldurmak iin, Brush (Fra) nesnesinden yararlanlr. Bu yntemin yazlm

(Grafik Graphics nesnesini ve Firca Brush nesnesini gstermektedir) aadaki ekildedir :

Grafik.FillRectangle (Firca, x, y, Genilik, Ykseklik)

DrawEllipse Yntemi (Elips/Daire izmek)

DrawEllipse yntemi, bir grafik nesnesi iinde elips/daire izmek iin kullanlr. Bu yntem

dikdrtgen izmeye ok benzerdir. Tanmlanan dikdrtgen iine elips/daire izilir. Bu yntemin

yazlm (Grafik Graphics nesnesini ve Kalem Pen nesnesini gstermektedir) aadaki

ekildedir;

Grafik.DrawEllipse (Kalem, x, y, Genilik, Ykseklik)

FillEllipse Yntemi ( i Dolu Elips/Daire izmek)

FillEllipse yntemi, bir grafik nesnesi iinde ii dolu elips/daire izmek iin kullan lr. i doludikdrtgen izme yntemine ok benzer. Elipsin iini doldurmak iin, Brush (Fra) nesnesinden

yararlanlr. Bu yntemin yazlm (Grafik Graphics nesnesini ve Firca

gorsel programlama (vb.net)

Documents