greenresearch 28 final

อนตรายใกลตว มลพษจากการเผาขยะท ต.แพรกษา

จ.สมทรปราการ

Research

ISSN

:1686-1612

ปท 11 ฉบบท 28 กนยายน 2557

เร�องเดนประจำฉบบ

ตดตามเฝาระวง

กาวหนาพฒนา

สารอนทรยระเหยงายในอากาศจากเหตเพลงไหมบอขยะ

ต.แพรกษา

การประเมนการกระจายตวของกลน

ดวยแบบจำลองคณภาพอากาศ

พงพาธรรมชาต

มนษยกบปญหาสงแวดลอม

การปนเปอนสาร Perfluorinated compounds (PFCS)

ในตวอยางนำผวดนบรเวณปากแมนำหลก 4 สาย

และบรเวณรอบนคมอตสาหกรรมจงหวดสมทรปราการ

ลำพน และระยอง

กลบมาเจอะเจอกนอกแลวกบ“Green Research”ฉบบท28ประจ�าเดอนกนยายน2557โดยฉบบนเราไดรวมกน

ศกษายอนรอยและเจาะลกถงปญหามลพษระดบชาตทเพงเกดขนเมอกลางปนเองนนคอ “เพลงไหมบอขยะ ต�ำบลแพรกษำ

จงหวดสมทรปรำกำร”

ซงเหตไฟไหมบอขยะครงนไดกลายเปนหายนะสงกลนเหมนและเกดควนไฟท�าใหชาวบานในพนทและบรเวณใกลเคยง

ไดรบความเดอดรอนและอนตรายอยางหนกจากภยควนพษกระทงในเวลาตอมาไดมการแจงเตอนมาตรการในการปองกนตวเอง

เชนการอพยพออกนอกพนทการสวมใสหนากากปองกนสารเคมหรอการใชผาขนหนชบน�าปดจมกแทนหนากากเปนตน

ดวยเหตนเองมลพษในเหตการณดงกลาวจงถอเปนบทเรยนราคาแพงใหกบผเกยวของทกภาคสวนใหชวยกนเฝาระวงตดตาม

และดแลเพอไมใหเกดขนอกหรอหากเกดขนซ�ากควรสงผลกระทบใหนอยทสดเทาทจะนอยได

นอกจากนภายในเลมกยงมบทความงานวจยดานสงแวดลอมอนๆทนาสนใจไวใหไดตดตามกนเชนเคยตลอดทงเลม

แลวพบกนใหมฉบบหนา...

GREEN RESEARCH

กนยายน 2557

ทปรกษา

ภาวณ ปณณกนต

เสรมยศ สมมน

สากล ฐนะกล

บรรณาธการบรหาร

สวรรณา เตยรถสวรรณ

กองบรรณาธการ

โสฬส ขนธเครอ

นตยา นกระนาด มลน

ศรนภา ศรทองทม

หทยรตน การเวทย

เจนวทย วงษศานน

ปญจา ใยถาวร

จนดารตน เรองโชตวทย

อาทตยา พาม

P.1

P.29

P.8

เรองเดนประจ�ำฉบบ

P.01_อนตรายใกลตวมลพษจากการเผาขยะทต.แพรกษาจ.สมทรปราการ

P.08_สารอนทรยระเหยงายในอากาศจากเหตเพลงไหมบอขยะต.แพรกษา

ตดตำมเฝำระวง

P.12_การปนเปอนสารPerfluorinatedcompounds(PFCs)

ในตวอยางน�าผวดนบรเวณปากแมน�าสายหลก4สายและบรเวณรอบนคม

อตสาหกรรมจงหวดสมทรปราการล�าพนและระยอง

P.16_ผลกระทบและความเสยหายของสวนยางพาราอนเนองมาจากภยพบต

ทางสภาพภมอากาศในภาคใตกรณศกษา:จงหวดพทลง

กำวหนำพฒนำ

P.23_การประเมนการกระจายตวของกลนดวยแบบจ�าลองคณภาพอากาศ

P.26_การฝกอบรมเชงปฏบตการเรองการวางแผนแบบมสวนรวมในการ

ลดมลพษจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโดยการจดการขยะใน

BattambangMunicipality

พงพำธรรมชำต

P.29_มนษยกบปญหาสงแวดลอม

P.31_ภมปญญาทองถนทเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมในจงหวดเพชรบร

EDITOR’S TALKบ.ก.เเถลง

CONTENTS

ศนยวจยและฝกอบรมดำนสงแวดลอม

กรมสงเสรมคณภำพสงแวดลอม

กระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม

เทคโนธำน ต�ำบลคลองหำ อ�ำเภอคลองหลวง

จงหวดปทมธำน 12120

โทรศพท 02-577-4182-9 โทรสำร 02-577-1138

www.degp.go.th/website/20/

ศนย วจยและฝ กอบรมดานสงแวดล อม

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม ไดเหนความส�าคญ

ไดมอบหมายให คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทาด�าเนนการศกษาวจย

ในโครงการฐานขอมลภมปญญาทองถนทเกยวกบ

การอนรกษ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ในจงหวดเพชรบรนโดยมขอบเขตงานดงน

(1) พฒนาและออกแบบเครองมอเพอการ

ส�ารวจภมปญญาทองถนในพนทศกษา

(2) ส�ารวจ รวบรวม และสบคนภมปญญา

ทองถนในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมในพนทจงหวดเพชรบรดวยแบบสอบถาม

และการสมภาษณชมชนทเกยวของกบภมปญญา


สงแวดลอมอยางนอย5องคความรโดยมผเขารวม

จ�านวน30คน

(3) สมภาษณเดยวเจาะลกผน�าทองถน ผร

ในชมชนในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม

(4) สงเคราะหภมปญญาทองถนทใชในการ

บรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

โดยการจดประชมชมชนทองถนเพอน�าเสนอผลงาน

การจดท�าหลกสตรและคมอภมปญญาทองถน

ผลกำรวจย

พบวา มภมปญญาทองถนในหลายดานท

นาสนใจเกยวของกบการจดการทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมโดยเลอกน�ารอง5ภมปญญาทองถนไดแก

(1)ภมปญญำกำรปลกหญำแฝกเพอกำร

ปรบปรงและพฒนำดนทแขงเปนดำนเพอกำรปลกพช

โดย ร.ต.ต.วชาญ ตนเจรญ ศนยการศกษาการพฒนา

หวยทรายฯ

(2)ภมปญญำกำรท�ำเตำชวมวล โดย นายชาญ

ทบส เครอขายปราชญชาวบานดนผงแดด

(3)ภมปญญำธนำคำรปมำ โดย นายสานธ

สค�า ชมชนบานบางไทรยอย

(4)ภมปญญำกำรท�ำฝำยชะลอน�ำเพอฟนฟ

และอนรกษทรพยำกรปำไม โดย นายสมชาย มนช

กลมคนรกษเขาแดน อ.บานลาด จ.เพชรบร

(5)ภมปญญำเกษตรทำงรอด โดย นายสวาท

เกตมงคล อ.เมอง จ.เพชรบร

ซงในล�ำดบตอไปจะไดจดสมมนำสรปผล

กำรศกษำองคควำมร ภมปญญำทองถนดำนกำร

บรหำรจดกำรทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม

ณ อทยำนสงแวดลอมนำนำชำตสรนธร อ�ำเภอชะอ�ำ

จงหวดเพชรบร โดยมผเขำรวมจำกภำคสวนตำงๆ

ไดแกหนวยงำนภำครฐ เอกชน สถำบนกำรศกษำ

และจะไดมอบสอฐำนขอมลองคควำมรภมปญญำ

ทองถนใหกบอทยำนสงแวดลอมนำนำชำตสรนธร

ตอไป

GREEN RESEARCH ปท 11 ฉบบท 28 กนยายน 2557 33

เอกสำรอำงอง

ศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอม.(2557)โครงกำรฐำนขอมลภมปญญำทองถนทเกยวของกบกำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม

ในจงหวดเพชรบร.รายงานผลการวจยศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอม.

เมอชวงสายของวนท 12 พฤษภาคม 2557 มรายงาน

ขาววา เกดเหตเพลงไหมขนทบอขยะแพรกษา ซอย 8 อ�าเภอเมอง

จงหวดสมทรปราการ โดยเจาหนาทดบเพลงไดเขาไปยงพนทเพอฉดน�า

ควบคมเพลงแลว แตเนองจากจดทมไฟลกไหมนน อยตรงบรเวณกลาง

บอดานหลงซงดานลางเปนน�า ท�าใหเจาหนาทดบเพลงตองใชบนได

ไมไผพาดไปกบกองขยะ เพอเปนทางเดนเขาไปใหใกลจดทเกดเหตมาก

ทสด กอนทจะชวยกนระดมฉดน�าควบคมเพลง ทงน�าและโฟมสารเคม

ดบเพลง ใชเครองบนเพอโปรยน�าลงดานลาง โดยคาดวาในชวงเยน

กอาจไมสามารถควบคมเพลงได เหตไฟไหมบอขยะครงนไดกลายเปน

หายนะ สงกลนเหมน เกดกลมควนสด�า

และฝนละอองจ�านวนมาก ลอยปกคลม

ทองฟาเปนวงกวางและลอยไประยะไกล

ในทศทางใตลม ท�าใหชาวบาน 3 ชมชน

1,480 ครอบครว หลงเกดเหตตองอพยพ

ออกจากพนทในต�าบลแพรกษาไปพกอาศย

อย ทศนย พกพงททางองค การบรหาร

สวนต�าบลแพรกษาไดจดเตรยมเอาไว เพอ

ความปลอดภยจากมลพษทเกดจากการเผาขยะ

ซงเพลงไหมดงกลาวสามารถดบลงไดเมอ

วนท 22 มนาคม 2557 เนองจากมฝนตกลง

ในพนทดงกลาว หลงจากเกดเหตเพลงไหม

ครงแรกแลวกยงเกดเพลงไหมขนอก 2 ครง

ในรอบ 2 เดอน ท�าใหเจาหนาทดบเพลง

ตองระดมก�าลงฉดน�าแรงดนสงเขาระงบเหต

อยางตอเนองนานหลายชวโมง ประชาชน

ทอยในพนทใตลมในรศม 1.5 กโลเมตร

อาจไดรบอนตรายจากปรมาณฝนขนาดเลก

กาซคารบอนมอนอกไซด กาซซลเฟอร

ไดออกไซด ทสงเกนคามาตรฐาน

อนตรายใกลตว มลพษจากการเผาขยะ

ท ต.แพรกษา จ.สมทรปราการรจยา บณยทมานนท พรพงษ สนทรเดชะ

เเฟรดาซ มาเหลม จาตรงค เหลาเเหลม


เรองเดนประจ�าฉบบ

บอขยะแพรกษามพนทประมาณ150ไรขยะทบถม

อยถง50เมตรมขยะรวมประมาณ6ลานตนเมอเกดเหต

เพลงไหมมไฟลามไปทวบรเวณบอขยะประมาณ 30 ไร

บอขยะนเปนของเอกชนคอบรษทต.แสงชยปากน�าจ�ากด

จากการตรวจสอบขอมลเกยวกบการจดการขยะขององคกร

ปกครองสวนทองถน(อปท.)แหงหนงพบวาจ.สมทรปราการ

มเขตปกครองทงหมด6อ�าเภอ18เทศบาล30อบต.ตองน�า

ขยะทงหมดไปทงทบอขยะของบรษทต.แสงชยปากน�าเพยง

แหงเดยวเทานนโดยทจ�านวนบอขยะในจงหวดทงสน3บอ

ไดแกบอทวดชงเรองอ.พระสมทรเจดย1บอและในต.แพรกษา

อก 2 บอ อยางไรกด บอขยะทวดชงเรอง ปจจบนไดปด

กจการไปแลว และปรบปรงพนทกลายเปนหมบานจดสรร

จงเหลอบอขยะทยงใชงานอยจรงคอในพนท ต.แพรกษา

เทานน

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอมเหนวาเหตเพลงไหม

บอขยะทเกดขนมมลพษทเปนอนตรายตอสขภาพของประชาชน

ทเกดจากการเผาไหม จงลงพนทเพอส�ารวจและเกบตวอยาง

อากาศระยะ1และ10กโลเมตรจากบอขยะน�าผวดนและน�า

ใตดน เพอตรวจสารอนตรายหลายประเภทและเพอเตอนภย

ตอประชาชนทอาจไดรบผลกระทบ ทเกดขนจากการเผาไหมท

ไมสมบรณบรเวณชมชนทอยอาศยทายลมระยะหางจากบอขยะ

แพรกษาทเกดเหตไฟไหม1และ10กโลเมตรเชนสารไดออกซน

และฟวแรน สาร volatile organic compounds (VOCs)

สารโลหะหนก และตรวจคณภาพน�าในสงแวดลอมรอบบอขยะ

ระหวางวนท20-22มนาคม2557มลพษทเกดจากการเผาไหม

ของขยะชมชนนนมมลพษทเกดขนหลากหลายเนองจากบอขยะ

ในประเทศไทยนนไมมการคดแยกขยะ นอกจากขยะจาก

บานเรอนแลวกมขยะอนตรายเชนถานไฟฉายหลอดไฟฟา

กระปองสเปรยพลาสตกโฟมหรอแมแตการลกลอบทงขยะ

อตสาหกรรมและสารเคมในบอขยะ และเมอเกดเพลงไหม

ท�าใหสารอนตรายตางๆ ฟงกระจายและกลายเปนมลพษใน

อากาศ และตกคางในน�าและดน ปญหาทเกดขนจากการ

เผาไหมขยะทมพลาสตกและโฟมปนอยในขยะชมชนหรอ

ในอปกรณทางการแพทยซงจะท�าใหเกดสารพษทเปนสาร

กอมะเรง

สารอนตรายจากบอขยะ

สารไดออกซนและฟวแรน

ซงเรยกโดยยอวา“สารไดออกซน”ซงเปนสารกลมหนง

ในกลมของEndocrineDisrupterCompounds(EDCs)มผล

ท�าใหเกดความผดปกตของฮอรโมนในระบบตอมไรทอท�าให

ภมคมกนบกพรอง เกดความผดปกตของเซลลในรางกาย

สารดงกลาวมแหลงก�าเนดจากการเผาไหมทไมสมบรณ

มงานวจยหลากหลายทศกษาการแพรกระจายของสารไดออกซน

และฟวแรนในสงแวดลอม สถานการณปจจบนสามารถ

คาดการณไดวาประเทศไทยมแหลงก�าเนดของสารไดออกซน

อยหลายประเภทเชนการจราจรเตาเผาประเภทตางๆเตาเผา

ขยะตดเชอ เตาเผาขยะชมชน การเผาในทโลงและการเผา

ขยะประเภทตางๆ ในอณหภมต�า เตาเผาส�าหรบโรงงาน

อตสาหกรรมทมอณหภมต�ากวา800องศาเซลเซยสรวมทง

เตาเผาศพทมปรมาณมากกระจายอยทวไปทงเขตเมองและ

ทวทกจงหวดนอกจากนยงมแหลงก�าเนดจากกจกรรมในโรงงาน

อตสาหกรรมหลอมโลหะโรงงานrecycleโลหะประเภทตางๆ

โรงงานเคมทมสารคลอรนในขบวนการผลตเชนสารฆาแมลง

GREEN RESEARCH ปท 11 ฉบบท 28 กนยายน 25572

โรงงานฟอกยอม โรงงานผลตเยอกระดาษ หรอแมแต

ภาคเกษตรกรรมทมการเผาในทโลงหรอใชสารเคมทมสาร

คลอรนเปนองคประกอบกสามารถท�าใหเกดสารไดออกซนได

(Dr. Carl Meyer et al., 2004(1), U.S. Environmental

ProtectionAgency(2003,2005)(2,3))กจกรรมเหลานเปน

เหตใหเกดสารไดออกซนไดหลายชนดและปรมาณทตางกน

ประเทศไทยไดมการก�าหนดคามาตรฐานท

เกยวกบการปนเปอนจากสารไดออกซนในประกาศ

กระทรวง 4 ฉบบ ไดแก

1. ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม เรอง ก�าหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทง

อากาศเสยจากเตาเผามลฝอยตดเชอขอ2(5)อากาศเสย

ทปลอยทงจากเตาเผามลฝอยตดเชอตองมคาไมเกนมาตรฐาน

ควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากเตาเผามลฝอยตดเชอของ

สารประกอบไดออกซนซงค�านวณผลในรปของหนวยความ

เขมขนเทยบเคยงความเปนพษตอมนษย (PCDD/Fs as

InternationalToxicEquivalent:I-TEQ)ไมเกน0.5นาโนกรม

ตอลกบาศกเมตร(4)

2. ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง ก�าหนด

ปรมาณสารเจอปนในอากาศทระบายออกจากปลองเตาเผา

สงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวทเปนอนตรายจากอตสาหกรรม

พ.ศ.2545 ก�าหนดปรมาณสารไดออกซน/ฟวแรนทระบาย

ออกจากเตาตองไมเกน0.5นาโนกรมตอลกบาศกเมตร(5)

3. ประกาศกระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและ

สงแวดลอม เรอง ก�าหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทง

อากาศเสยจากเตาเผามลฝอย ตองมค าการปลอยทง

สารประกอบไดออกซน(DioxinasTotalChlorinatedPCDD

plusPCDF)ไมเกน30นาโนกรมตอลกบาศกเมตร(6)

4.ประกาศทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

เรอง ก�าหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจาก

โรงงานปนซเมนตทใชของเสยเปนเชอเพลงหรอเปนวตถดบ

ในการผลตก�าหนดอากาศเสยทปลอยทงจากหมอเผาปนของ

โรงงานตองมสารประกอบไดออกซน ไมเกน 0.5 นาโนกรม

ตอลกบาศกเมตรI-TEQ(7)

โลหะหนก

จากการตรวจวดตวอยางน�าผวดนและน�าใตดน

5 จดเกบตวอยาง จากบรเวณโดยรอบบอขยะแพรกษา

พบปรมาณโลหะหนกสารหนสงสดทจดเกบตวอยางท G2

ทความเขมขนท 0.0131 mg/L มคาเกนมาตรฐานก�าหนด

เลกนอยโดยมาตรฐานน�าใตดนและน�าผวดนก�าหนดใหสารหน

ไมเกน 0.01 mg/L สวนตวอยางน�าทพบปรมาณปรอทเกน

มาตรฐานทตวอยางน�าผวดนโดยพบปรมาณปรอทสงสด

ทจดเกบตวอยางท S2มความเขมขนท 0.0063mg/Lซง

มาตรฐานน�าผวดนก�าหนดใหไมเกน0.002mg/Lสวนปรมาณ

ปรอททพบในน�าใตดนพบวามปรมาณปรอทเกนมาตรฐาน

เลกนอยโดยพบในจดเกบตวอยางทG2มคาความเขมขนท

0.0011mg/Lซงมาตรฐานน�าผวดนก�าหนดใหไมเกน0.001

mg/Lสวนโลหะหนกชนดอนเชนแคดเมยมทองแดงและ

ตะกวไมพบตวอยางน�าผวดนและใตดนเกนมาตรฐานก�าหนด

ตารางผลการตรวจวดโลหะหนกจากตวอยางน�าบรเวณบอขยะแพรกษา

จดเกบตวอยาง As Hg Cd Ca Pb

G1 0.0054 0.0005 ND 0.0075 0.0012

G2 0.0131 0.0011 ND 0.0076 0.0126

S1 0.0086 0.0018 ND 0.0100 0.0006

S2 0.0108 0.0063 ND 0.0054 0.0008

S5 0.0087 0.0018 ND 0.0100 0.0006

1.ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตฉบบท20(พ.ศ.2543)ออกตามความในพระราชบญญตสงเสรมคณภาพสงแวดลอมแหงชาต

พ.ศ.2535เรองก�าหนดมาตรฐานคณภาพน�าใตดน

2.ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตฉบบท20(พ.ศ.2537)ออกตามความในพระราชบญญตสงเสรมคณภาพสงแวดลอมแหงชาต

พ.ศ.2535เรองก�าหนดคณภาพน�าในแหลงน�าผวดน


สารอนทรยระเหย

สารอนทรยระเหย(volatileorganiccompounds,

VOCs)ถกใชมากในงานอตสาหกรรม เนองจากมคณสมบต

เปนตวท�าละลายทด เชน เบนซน ไซลน โทลอน สไตรน

ฟอรมลดไฮดเตตระคลอโรเอทธลนและไตรคลอโรเอทธลน

เปนตน อกทงใชเปนสวนประกอบในหลายผลตภณฑ เชน

สทาบานน�ายาฟอกสพลาสตกสารฆาแมลงและปโตรเคม

ซงผลกระทบตอสขภาพมหลายดาน แปรผนตามชนดและ

ปรมาณสารอนทรยระเหย อาจจะท�าใหเกดอาการตอระบบ

ประสาทเชนการงวงนอนวงเวยนปวดศรษะซมเศราหรอ

หมดสตได สวนผลตอระบบทางเดนหายใจจะท�าใหเกดการ

อกเสบของเยอเมอกและท�าใหเกดการระคายเคองทผวหนง

และตาถาไดรบสารชนดนตดตอกนเปนระยะเวลานานจะเปน

อนตรายตอตบและไต สารอนทรยระเหยบางชนดอาจมผล

ตอระบบพนธกรรมระบบฮอรโมนระบบสบพนธและระบบ

ประสาทและอาจท�าใหเกดโรคมะเรงบางชนดได

สารกลมพาธาเลธ (Phthalate)

สารกลมพาธาเลธเปนสารทใชเปนพลาสตกไซเซอร

(plasticizers) เปนสารทใสในผลตภณฑพลาสตกเพอลด

จดหลอมทท�าใหเกดการไหล (flexing temperature) ของ

พลาสตก ท�าใหเมดพลาสตกมความยดหยนและออนนมขน

สารพาธาเลธเปนสารทมผลตอการสบพนธ ตบ รวมทงเปน

สารทอาจกอมะเรงและจากรายงานวจยตางประเทศซงพบวา

สารกลมพาธาเลธมผลตอการสรางกระดกของหนทก�าลง

เจรญเตบโตจ�านวนหนทมชวตหลงคลอดลดลง

สารกลมฟนอล (Phenol)

สารกลมฟนอลทเปนสารประกอบฟนอลสงเคราะห

ใชในอตสาหกรรมหลายประเภทเชนอตสาหกรรมพลาสตก

เปนสารท�าความสะอาด ฆาเชอ ฟอกหนง ผลตยา เปนตน

โดยสารประกอบฟนอลจะสงผลตอรางกายท�าใหเกดอาการ

ระคายเคองผวหนง ปวดศรษะ คลนไส ความบกพรอง

ทางระบบประสาทมผลตอตบและไตระบบหวใจและหลอดเลอด

ท�าใหหวใจลมเหลวมผลตอการเจรญเตบโตของตวออนและ

ระบบสบพนธของมนษย

สารบสฟนอล เอ (Bis Phenol A)

สารบสฟนอลเอซงเปนสารเคมทใชในบรรจภณฑ

พลาสตกของอาหาร เชน ขวดน�า ขวดนมเดก เปนตน

จากการศกษาโดยNationalInstituteofEnvironmentalHealth

Scienceประเทศสหรฐอเมรการายงานวาสารบสฟนอลเอ

เปนสารทอาจสงผลกระทบตอระบบตอมไรทอ ฮอรโมน

การพฒนาการทางสมองของทารกในครรภและเดกทารก

ซงปจจบนบางประเทศ เชน สหรฐอเมรกา และ แคนาดา

หามการใชสารบสฟนอลเอในการผลตผลตภณฑส�าหรบเดก

ส�าหรบผลการตรวจวเคราะหผลการตรวจวดสาร

ไดออกซนและสารอนตราย กรณไฟไหมบอขยะแพรกษา

ซงเกดจากการเผาไหมทไมสมบรณ ทอณหภมต�ากวา 800

องศาเซลเซยส และมวสดทมคลอรนเปนองคประกอบ

เชนพลาสตกโฟมเปนตนส�าหรบการเกบตวอยางอากาศ

ในวนท20และ21มนาคม2557ในรศม1กโลเมตรพบวา

สารไดออกซนและฟวแรนในอากาศมความเขมขน1.520พโคกรม

-TEQตอควบกเมตรเเละ1.110พโคกรม-TEQตอควบกเมตร

ซงเกนเกณฑคามาตรฐาน ประมาณ 15 เทา และ 11 เทา

ตามล�าดบ โดยเปรยบเทยบกบเกณฑคามาตรฐานของ

สารไดออกซนและฟวแรนในบรรยากาศของประเทศแคนาดา

รวม 17 ชนด ทมความเปนพษแตกตางกนโดยก�าหนดคา

มาตรฐานตองไมเกน 0.1 พโคกรม-TEQ ตอควบกเมตร

(เนองจากประเทศไทยยงไมมเกณฑคามาตรฐาน)ซงในพนท

ทมระยะหางจากบอขยะ10กโลเมตรมแนวโนมลดลงจนอย

ในระดบทต�ากวาเกณฑคามาตรฐานส�าหรบผลการวเคราะห

สารไดออกซนเมอวนท22มนาคม2557ในรศม1กโลเมตร

และ 10 กโลเมตร พบวาปรมาณสารไดออกซนอยในระดบ

ทเกณฑคามาตรฐานก�าหนดในบรรยากาศทวไปและส�าหรบพนท

ทมระยะหางจากบอขยะแพรกษา10กโลเมตรความเขมขน

ของสารไดออกซนและฟวแรนในอากาศระหวางวนท20-22

มนาคม2557อยในเกณฑคามาตรฐานคอปรมาณสารไดออกซน

ลดลงเนองจากมฝนตกลงมาท�าใหปรมาณสารไดออกซนท

ฟงกระจายในอากาศมปรมาณนอยลง


ผลการตรวจสารไดออกซนในบรรยากาศ

จากบรเวณบอขยะแพรกษา จ.สมทรปราการ

สถาบนไดออกซนแหงชาตไดท�าการเกบตวอยางน�าผวดนจ�านวน4จดและน�าใตดนจ�านวน2จดในรศม1กโลเมตร

เมอวนท25มนาคม2557เพอวเคราะหสารไดออกซนจ�านวน17ชนดดงแผนทแสดงจดเกบตวอยางผลการตรวจวด

สารไดออกซนสรปวาไมพบสารไดออกซนและฟวแรนในตวอยางน�าผวดนและน�าใตดนผลการตรวจวเคราะหสารไดออกซน

ในตวอยางน�าผวดนและน�าใตดนไมพบไดออกซนและฟวแรนในตวอยางดงกลาว

ผลการตรวจสารไดออกซนในตวอยาง

น�าผวดนและน�าใตดนบรเวณบอขยะ

แพรกษา จ.สมทรปราการ

จากการเกบตวอยางดนในวนท25มนาคม2557โดยมรศมหางจากบอขยะ1กโลเมตรจ�านวน4ตวอยางซงเปน

จดเดยวกบตวอยางน�าตามแผนทคอG1G2S1และS2และฝนจากหลงคารถยนตจ�านวน1ตวอยาง

ผลการตรวจสอบพบวาสารไดออกซนและฟวแรนในดน3ตวอยางมคาความเขมขนระหวาง0.02-0.04TEQ-พโคกรม

ตอกรม และผลของฝนจากหลงคารถยนต พบปรมาณ 0.40 TEQ-พโคกรม ตอกรม เนองจากประเทศไทยยงไมมเกณฑ

คามาตรฐานของสารไดออกซนและฟวแรนในดน และในตางประเทศกไมมการก�าหนดมาตรฐานทแนนอนขนอยกบกจกรรม


ในพนทนนๆเชนพนทใกลเตาเผาอาจพบวามความเขมขนทปนเปอนในดนสงมากกวา1,000-10,000TEQ-พโคกรมตอกรม

เปนตนส�าหรบมาตรฐานก�าหนดคาทยอมรบไดส�าหรบพนททใชเปนทอยอาศยของประเทศตางๆเชนประเทศแคนาดาก�าหนด

4TEQ-พโคกรมตอกรมประเทศเยอรมนก�าหนด1-30TEQ-พโคกรมตอกรมประเทศญปนและสหรฐอเมรกาก�าหนด

เทากนคอ1,000TEQ-พโคกรมตอกรมอยางไรกตามการเกบตวอยางครงนเปนเพยงการสมตวอยางในเบองตนอาจยงไม

ครอบคลมพนทการรายงานครงนจงเปนเพยงขอมลเบองตนเทานนแตหากมกจกรรมทมความเสยงตอการเกดสารไดออกซน

ในอนาคตกมแนวโนมวาจะมปรมาณเพมขนได

ผลการวเคราะหสารอนตรายกลม VOCs

รหสตวอยาง คามาตรฐาน หนวย

จดเกบตวอยาง

G1 G2 S1 S2 S3 S4

กลมVOCs

Benzene ตองไมเกน5 ไมโครกรม/ลตร1

nd nd nd nd

ไมมตวอยาง

CarbonTetrachloride ตองไมเกน5,,

nd nd nd nd

1,2-Dichloroethane ตองไมเกน5,,

nd nd nd nd

1,1-Dichloroethylene ตองไมเกน7,,

nd nd nd nd

cis-1,2-Dichloroethylene ตองไมเกน70,,

0.04 nd nd nd

trans-1,2-Dichloroethylene ตองไมเกน100,,

nd nd nd nd

Dichloromethane ตองไมเกน5,,

nd nd nd nd

Ethylbenzene ตองไมเกน700,,

nd nd nd nd

Styrene ตองไมเกน100,,

nd nd nd 0.02

Tetrachoroethylene ตองไมเกน5,,

nd nd nd nd

Toluene ตองไมเกน1,000,,

nd nd nd nd

Trichloroethylene ตองไมเกน5,,

nd nd nd nd

1,1,1-Trichloroethane ตองไมเกน200,,

nd nd nd nd

1,1,2-Trichloroethane ตองไมเกน5,,

nd nd nd nd

TotalXylenes ตองไมเกน10,000,,

nd nd nd nd

VinylChloride ตองไมเกน2,,

nd nd nd nd

ผลการวเคราะหสารอนตรายกลมพาธาเลธ และฟนอล



G1 G2 S1 S2 S3 S4

กลมPhthalate

Di(2-ethylhexyl)phthalate

(DEHP)

ตองไมเกน6 ไมโครกรม/ลตร3

nd nd nd nd nd nd

Dibutylphthalate(DBP) - ไมโครกรม/ลตร nd nd 0.19 nd nd nd

Benzylbutylphthalate(BBP) - ไมโครกรม/ลตร nd 0.79 0.98 0.22 nd 0.26




G1 G2 S1 S2 S3 S4

กลมPhenol

Phenol ตองไมเกน1 ไมโครกรม/ลตร2

nd nd nd 0.24 nd 0.47

Pentachlorophenol ตองไมเกน1 ไมโครกรม/ลตร1

nd nd nd nd nd nd

2,4-dichlorophenol - ไมโครกรม/ลตร nd nd nd nd nd 0.21

2,4,6-trichlorophenol - ไมโครกรม/ลตร nd nd nd nd nd 0.12

Bis-PhenolA - ไมโครกรม/ลตร 0.88 0.67 0.70 1.04 2.29 1.96

เอกสารอางอง

(1)Polychlorinateddibenzo-p-dioxins(PCDDs)anddibenzofurans(PCDFs)intheaquaticenvironment-Aliteraturereview,C.L.Fletcher

andW.A.McKay,ChemosphereVolume26,Issue6,March1993,Pages1041-1069

(2)DioxinsintheEnvironment:AReviewofTrendData,R.E.AlcockandK.C.Jones,Environ.Sci.Technol.,1996,30(11),pp3133-3143

(3)Dioxin-likePCBsintheenvironment-humanexposureandthesignificanceofsources,RuthE.Alcock,PeterA.Behnisch,KevinC.Jones,

HanspaulHagenmaier,ChemosphereVolume37,Issue8,October1998,Pages1457-1472

(4)ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเรองก�าหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากเตาเผามลฝอยตดเชอพ.ศ.2546

(5)ประกาศกระทรวงอตสาหกรรมเรองก�าหนดปรมาณสารเจอปนในอากาศทระบายออกจากปลองเตาเผาสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวทเปนอนตรายจาก

อตสาหกรรมพ.ศ.2545

(6)ประกาศกระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอมเรองก�าหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากเตาเผามลฝอยพ.ศ.2540

(7) ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เรอง ก�าหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากโรงงานปนซเมนตทใชของเสยเปน

เชอเพลงหรอเปนวตถดบในการผลตพ.ศ.2549

(8) มาตรฐานคณภาพน�าใตดน ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 20 (พ.ศ. 2543) ออกตามความในพระราชบญญตสงเสรม

และรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาตพ.ศ.2535เรองก�าหนดมาตรฐานคณภาพน�าใตดนตพมพในราชกจจานเบกษาเลม117ตอนพเศษ95ง

ลงวนท15กนยายน2543

(9) มาตรฐานคณภาพน�าดมในภาชนะบรรจทปดสนท ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 61 (พ.ศ. 2524) เรองน�าบรโภคในภาชนะทปดสนท ตพมพ

ในราชกจจานเบกษา เลม 98 ตอนท 157 (ฉบบพเศษ) ลงวนท 24 กนยายน 2524 ซงไดแกไขเพมเตมโดย ประกาศกระทรวงสาธารณสข

ฉบบท135(พ.ศ.2534)เรองน�าบรโภคในภาชนะบรรจทปดสนท(ฉบบท2)ลงวนท26กมภาพนธพ.ศ.2534ตพมพในหนงสอราชกจจานเบกษา

เลม108ตอนท61ลงวนท2เมษายน2534

(10)USEPA,ListofDrinkingWaterContaminants,NationalPrimaryDrinkingWaterRegulations(http://water.epa.gov/drink/contaminants/

index.cfm#Lis)


ตรวจวดสารพษกลมสารอนทรยระเหยงายในอากาศ

จากเหตเพลงไหมบ อขยะต�าบลแพรกษา จงหวด

สมทรปราการ ท�าใหเกดปญหามลพษทางอากาศ สงผลกระทบ

ตอประชาชนโดยตรง และสงผลกระทบในวงกวาง เมอมองด

ทศนยภาพเบองตนจะเหนกลมควนสด�าและฝนละอองจ�านวนมาก

ลอยปกคลมทองฟาเปนวงกวางและลอยไประยะไกลในทศทาง

ใตลมครอบคลมหลายพนท รวมถงพนทกรงเทพมหานคร

มขาวรายงานจากหนงสอพมพหลายฉบบระบวา กลมควนดงกลาว

ไดกระจายใน 6 เขต ไดแก เขตประเวศ บางนา สะพานสง

ลาดกระบง คลองสามวา และบงก ม โดยประชาชนไดรบ

ผลกระทบคอ มอาการคน แสบตา ในการนเจาหนาทของกลม

อากาศ เสยงและความสนสะเทอน ศนยวจยและฝกอบรม

สารอนทรยระเหยงายในอากาศจากเหตเพลงไหมบอขยะ ต.แพรกษา

ดานสงแวดลอม กรมสงเสรมคณภาพ

สงแวดลอม ไดรบมอบหมายใหเขาพนท

บรเวณบอขยะต�าบลแพรกษา เพอเกบ

ตวอยางสารพษในอากาศกลมสารอนทรย

ระเหยงาย (Volatile Organic Compounds)

หรอเรยกสนๆ วา วโอซ (VOCs) ทงน

เพราะสารอนทรย ระเหยงายบางชนด

เปนสารอนตรายสงผลกระทบตอสขภาพ

ซงประชาชนควรทราบและระมดระวง

ตวเองไมใหไปสมผสกบสารพษดงกลาว

วรรณา เลาวกล ศรพงศ สขทว เพลนพศ พงษประยร สธระ บญญาพทกษศภนช รสจนทร อดลยเดช ปดภย นรน เปยมใย และ รงระว คงสงค


เรองเดนประจ�าฉบบ

เจาหนาทจากศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอม กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม ไดท�าการเกบตวอยาง

สารอนทรยระเหยงายในอากาศทายลมบรเวณพนทชมชนแถวบานจดสรรและโรงเรยนในระยะทหางจากบอขยะต�าบลแพรกษา

ทเกดเหตเพลงไหม1กโลเมตร5กโลเมตรและ10กโลเมตรระหวางวนท20-22มนาคม2557โดยใชถงเกบตวอยาง

อากาศ เปนเวลา 24 ชวโมง ในชวงวนดงกลาว แลวสงตวอยางอากาศไปวเคราะหณ หองปฏบตการส�าหรบสารอนทรย

ระเหยงายในอากาศของศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอมกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม

เครองวเคราะหตวอยางสารอนทรยระเหยงายในอากาศ

ผลการตรวจวดสารพษกลมสารอนทรยระเหยงายในอากาศ

แมวาจะตรวจวดสารอนทรยระเหยงายหางจากวนเกดเหตเพลงไหม (16มนาคม2557) เปนเวลา4วน ในรศม

1กโลเมตรกยงพบสารอนทรยระเหยงายในอากาศทจดเปนสารอนตรายและมความเขมขนสงกวาในบรรยากาศทวไปจ�านวน

8ชนดไดแกสารเบนซน(Benzene)โทลอน(Toluene)เอทธลเบนซน(Ethylbenzene)สไตรน(Styrene)อะเซตลดไฮด

(Acetaldehyde) อะซโตน (Acetone) คลอโรมเทน (Chloromethane) คลอโรเบนซน (Chlorobenzene) ซงสวนใหญ

เปนสารทมการใชในอตสาหกรรมและบางชนดเกดจากซากวสดทเปนพวกอนทรยเชนยางพลาสตกโฟมทถกไฟไหมแลว

ปลอยออกมาสบรรยากาศ

จากตวอยางแผนทแสดงความเขมขนของสารอนทรยระเหยงายจะเหนไดวาสารเบนซนโทลอนและสไตรนมคา

สงมากในวนท20มนาคม2557โดยสารเบนซนทตรวจพบในวนท20และ21มนาคม2557มคาความเขมขนเกนกวา

เกณฑคาเฝาระวงเฉลย24ชวโมง(7.6ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร)ประมาณ11เทาและ3เทาตามล�าดบและพบ

สารสไตรนซงคาดวานาจะมาจากวสดทเปนยางพลาสตกและโฟมทถกไฟเผาไหมสงกวาบรรยากาศโดยทวไปประมาณ3-5เทา

จากขอมลดงกลาวจะเหนไดวาชมชนทอาศยอยละแวกหมบานซงอยหางจากบอขยะต�าบลแพรกษา ประมาณ 1 กโลเมตร

ไดรบผลกระทบและไดสมผสสารอนทรยระเหยงายจากเพลงไหมบอขยะมากทสด

อยางไรกตามในภาพรวมสารอนทรยระเหยงายมแนวโนมลดลงเมอเวลาผานไปและสวนใหญมคาลดลงตามระยะทาง

ทหางจากบอขยะแพรกษา โดยเฉพาะสารเบนซน มคาอยในเกณฑคาเฝาระวงเฉลย 24 ชวโมงในระยะทาง 5 กโลเมตร

ขนไป

เกบตวอยางสารอนทรยระเหยงายในอากาศ


ขอสงเกต

ตรวจพบสารอนทรยระเหยงาย

ทใชในอตสาหกรรม ซงหมายถงอาจม

การลกลอบท งของเสยจากโรงงาน

อตสาหกรรมในบอขยะแพรกษา

สาร อนทร ย ร ะ เหยง าย

ทตรวจพบในครงนมหลายชนดทเปน

อนตรายตอสขภาพแบบเฉยบพลน เชน

กดระบบประสาทสวนกลางท�าใหปวดหว

เวยนหว ปอดอกเสบ และโรคระบบ

ทางเดนหายใจแสบคอแสบจมกและหาก

ไดรบหรอสมผสเปนระยะเวลานานอาจกอ

ใหเกดมะเรงได (ดงตาราง) ดงนน

ประชาชนทอาศยในรศม 1 กโลเมตร

จะตองไดรบการตรวจสขภาพอยางตอเนอง

และเฝาระวงเปนกรณพเศษ


ตารางแสดงความเปนพษของสารอนทรยระเหยงาย

กลมสารอนทรยระเหยงาย (VOCs) ชนดของสารอนทรย

ระเหยงาย

ความเปนพษ

กลมอะโรมาตก เบนซน โลหตจางกดประสาทสวนกลางตาพราชกกระตกและ

เปนสารกอมะเรงในเมดเลอดขาว(Leukemia)

สไตรน กดประสาทสวนกลางตบอกเสบและเปนสารกอมะเรง

โทลอน กดประสาทสวนกลางตบอกเสบ โรคไต เมดโลหตขาว

นอย

เอทธลเบนซน ระคายเคองระบบทางเดนหายใจสวนบนปอดอกเสบตบ

อกเสบกดประสาทสวนกลาง

กลมอลดไฮด อะเซตลดไฮด ระคายเคองตอตาผวหนงระบบทางเดนหายใจและเปน

สารทมโอกาสกอใหเกดมะเรง

กลมฮาโลจเนเตท คลอโรมเทน ระคายเคองระบบทางเดนหายใจสวนบน มอาการชก

หรอกระตนใหเกดการชก มผลตอระบบทางเดนอาหาร

คลนไสอาเจยนหากไดรบสมผสเปนเวลานานๆอาจกอ

ใหเกดมะเรงและอนตรายตอระบบสบพนธ

คลอโรเบนซน ระคายเคองระบบทางเดนหายใจสวนบนคลนไสอาเจยน

และกดประสาทสวนกลางท�าใหปวดหวและอาจหมดสต

กลมคโตน อะซโตน ระคายเคองตอเยอบตาเยอบจมกและเยอบทางเดนหายใจ

กดประสาทสวนกลางท�าใหเกดอาการหมดแรงออนเพลย

และปวดศรษะ

ขอเสนอแนะ

เพอลดปญหามใหเกดเหตการณเพลงไหมจากบอขยะซ�าซาก ดงนนถงเวลาแลวททกภาคสวนตองหนมาชวยกน

จดการขยะและลดขยะเพอไมใหมปรมาณเพมขนและเปนปญหาในเรองการฝงกลบขยะและเกดการหมกหมมของขยะท�าให

เกดกาซมเทนและสารอนตรายตางๆแลวท�าใหเกดเพลงไหมอกโดยมขอเสนอแนะดงน

1.ควรมการจดการขยะและการก�าจดทถกหลกสขาภบาล

2.ลดปรมาณขยะโดยใชหลก3Rs(ReduceReuseRecycle)และรณรงคลดละเลกการใชถงพลาสตกและ

โฟมอยางจรงจงเพราะใชเวลาในการยอยสลายนานมาก

3.เฝาระวงไมใหเกดไฟไหมในบอขยะหรอเผาขยะโดยเฉพาะเผาพลาสตกและโฟม

4.ใชมาตรการและเขมงวดทางกฎหมายลงโทษผลกลอบทงสารเคมและกากของเสยจากโรงงานอตสาหกรรม

ในเเหลงฝงกลบชมชน


(1)ประกาศกรมควบคมมลพษเลม126ตอนพเศษ13งราชกจจานเบกษา27มกราคม2552เรองก�าหนดคาเฝาระวงส�าหรบสารอนทรยระเหยงาย

ในบรรยากาศโดยทวไปในเวลา24ชวโมง

(2)ควนพษคลงปากน�าไฟไหมบอขยะไมยอมวอดสงอพยพ-กระทบเขตกรงเทพมหานคร.แนวหนาออนไลน18มนาคม2557[Online]Availablefrom

http://www.chemtrack.org/NewsDetail.asp?TID=7&ID=800__


สารPerfluorinatedcompounds(PFCs)เปนสารพษ

ชนดตกคางยาวนาน(PersistenceOrganicPollutants,POPs)

ซงมคณสมบตละลายไดดในไขมน สามารถเคลอนยายได

ในระยะทางไกลๆ สะสมในสวนไขมนของสงมชวต และ

สามารถถายทอดในหวงโซอาหาร สารกลม Perfluorinated

compounds (PFCs) แบงออกเปนหลายชนดแตชนด

หลกๆ คอ Perfluorooctane sulfonate (PFOS) และ

Perfluorooctanoic acid (PFOA) ซงเปนสารพษทมความ

เปนพษปานกลางและเปนสารสงเคราะหขนมาเพอวตถประสงค

เคลอบเงาใหเกดความมนวาวและไมเปยกน�าในการผลตดาน

อตสาหกรรมเชนเปนสวนผสมในพลาสตกผาหนงอปกรณ

ไฟฟาพรมและสารดบเพลง(Inoueetal.2004)นอกจากน

ยงใชเปนสวนผสมในผลตภณฑท�าความสะอาดในครวเรอน

สารก�าจดแมลงและสารปองกนก�าจดศตรพชชนดอนๆความ

เปนพษตอมนษยแบงเปนความเปนพษเฉยบพลนและเรอรง

ส�าหรบผทไดรบสารในปรมาณมากในระยะเวลาสนๆ อาจกอ

ใหเกดความระคายเคองตอผวหนง ตา และระบบทางเดน

หายใจผทไดรบสารในปรมาณต�าอยางตอเนองมผลตอระบบ

EndocrineGrand (EndocrineDisrupterCompounds,

ECDs) กลาวคอมผลตอตอมไทรอยด ระบบทางเดนอาหาร

และตบและมแนวโนมเปนสารกอใหเกดมะเรงในอวยวะตางๆ

ของรางกายในสตวทดลอง(PublicHealthEngland,2009)

การปนเปอนสาร Perfluorinated compounds (PFCs)

ในตวอยางน�าผวดนบรเวณปากแมน�าสายหลก 4 สาย และบรเวณรอบนคมอตสาหกรรมจงหวดสมทรปราการ ล�าพน และระยอง

อารรตน จากสกล สนทรา ทองเกลยง และรจยา บณยทมานนท



ประเทศไทยยงไมมสถตการน�าเขาสงออกหรอการ

ผลตแตอยางใด หลายประเทศทางแถบยโรปและอเมรกา

ไดมการหามน�ามาใชในการผลตดานอตสาหกรรมแลวส�าหรบ

ประเทศไทยการหามน�ามาใชในงานอตสาหกรรมหรอดานอนๆ

ยงไมเปนทแนชด นอกจากการใหสตยาบนกบอนสญญา

สตอกโฮลมเกยวกบการลด ละ และเลกการใชสารประเภท

สารมลพษตกคางยาวนานกลมอนๆอาจเนองจากสารPFOA

และPFOSยงไมเปนทรจกกนอยางกวางขวางอกทงขอมล

ดานการวจยยงคงมนอยความรตางๆยงอยในวงการนกวจย

มการเผยแพรและใหความร แกประชาชนคอนขางนอย

จงเปนทมาของงานวจยรวมระหวางประเทศคอTheUnited

NationsUniversity(UNU)และสถาบนไดออกซนแหงชาต

ภายใตการก�ากบดแลของกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยความ

ร วมมอดงกล าวมวตถประสงคในการตดตามคณภาพ

สงแวดลอม การเพมศกยภาพของหองปฏบตการในดาน

เทคนคการวเคราะหสารPFOSและPFOAรวมไปถงการ

เพมขดความสามารถของผปฏบตงานในหองปฏบตการและ

ทส�าคญ ขอมลการปนเปอนของสาร PFOA และ PFOS

ดงกลาวจะถกน�าไปสนบสนนการท�างานของหนวยงาน

Stockhlom’scommitteeandStockhlom’ssecretarial

ofThailand(NationalImplementationPlanofThailand

(NIP)โดยกรมควบคมมลพษเปนผประสานงาน

ในปทผานมาสถาบนไดออกซนแหงชาตไดรบการ

สนบสนนจากหนวยงานUNUและShimadzucompany

ในดานตางๆ เชน การวจยและการฝกอบรมใหแกเจาหนาท

ในหองปฏบตการดานการวเคราะหสารPFOAและPFOS

ในหองปฏบตการ โดยทางสถาบนไดออกซนเเหงชาตไดสง

เจาหนาทหองปฏบตการไปฝกอบรมณเมองเกยวโตประเทศ

ญปนในดานการใชเครองมอและเทคนคในการวเคราะห

สถานทและการเกบตวอยาง

ในปพ.ศ. 2556-2557น ไดก�าหนดแผนงานใหม

การตรวจตดตามสารมลพษตกคางยาวนานคอPFOAและ

PFOSในตวอยางน�าผวดนและก�าหนดสถานทเกบตวอยาง

แบงเปน3สวนคอสวนท1คอสถานทรอบนคมอตสาหกรรม

จงหวดระยองสมทรปราการและล�าพนเนองจากเปนแหลง

อตสาหกรรมชนดทมแนวโนมการปนเป อนสารดงกลาว

คอนขางสงสวนท2คอบรเวณปากแมน�าสายหลก4สาย

ไดแกแมน�าเจาพระยาทาจนบางปะกงและแมกลองและ

สวนท3คอสวนทคาดการณวาเปนพนทสะอาดไดแกพนท

ชายฝงทะเล ไดแก จงหวดเพชรบร จนทบร และตราด

การเกบตวอยางแบงเปน2ฤดคอฤดแลง(Dryseason)

คอในชวงเดอนพฤศจกายน-มนาคมและฤดฝน(Wetseason)

คอ ในชวงเดอนพฤษภาคม-ตลาคม และในป 2556-2557

ไดด�าเนนการเกบตวอยางตามแผนการตรวจตดตามสาร

PFOAและPFOSในตวอยางน�าผวดน

CH : แมน�าเจาพระยา, TH : ทาจน, MK : แมกลอง, BK : บางปะกง


ผลการวเคราะหและการวจารณผลการวเคราะห

ตวอยางน�าผวดนถกเกบและสกดตามวธของ ISO

25101 และวเคราะหโดยใช Liquid Chromatography

TandemMassSpectrometer(LC/MS)ผลการวเคราะห

ดงภาพกราฟท 1-4 ผลการวเคราะห PFOS และ PFOA

บรเวณแมน�าเจาพระยาจ�านวน 4 ตวอยางมคาเฉลยคอ

PFOSและPFOAมคาเทากบ9.5ng/Lในฤดแลงและ9.4

ng/Lในฤดฝนตามล�าดบสวนบรเวณรอบนคมอตสาหกรรม

พบวาคาความเขมขน PFOS และ PFOA บรเวณรอบ

นคมอตสาหกรรมจงหวดสมทรปราการมคาเทากบ434.5ng/L

และ118.7ng/Lในฤดฝนสวนในฤดแลงคาความเขมขนของ

PFOSและPFOA เทากบ116.5ng/Land38.9ng/L

คาสงสดทตรวจพบของPFOSอยทจงหวดระยอง (จดเกบ

หาดทรายทอง)มคาเทากบ729.2ng/L ในฤดฝนและคา

สงสดทตรวจพบของPFOAอยทจงหวดสมทรปราการ(จดเกบ

บางป)มคาเทากบ118.7ng/Lในฤดฝนเชนกนผลดงกลาว

แสดงใหเหนวาบรเวณนคมอตสาหกรรมคาของทง PFOS

และPFOAแปรผนตามฤดกาลกลาวคอฤดแลงความเขมขน

ทตรวจพบจะต�ากวาฤดฝน



(1)D.Carloni.2009.Perfluorooctane Sulfonate (PFOS) Production and use: Past and Current Evidence.UNIDO.

(2) ISO 25101: Water quality-Determination of perfluorooctanesulfonate (PFOS) and perfluorooctanoate (PFOA)-Method for unfiltered

samples using solid phase extraction and liquid chromatography/mass spectrometry.(2009).

(3)KChinakarn,BSuwannaKitpati,FShigeo,TShuhei,MChanatip,AChattakarn,WThana.2009.Contaminationofperfluorinated

compounds(PFCs)inChaoPhrayaRiverandBangpakongRiver,Thailand.Water Science & Technology. 60:975-982.

(4)KInoue,FOkada,RIto,SKato,SSasaki,SNakajima,AUno,YSaijo,FSata,YYoshimura,RKishiandHNakazawa.2004.

Perfluorooctane Sulfonate (PFOS) and related Perfluorinated Compounds in Human Maternal and Cord Blood Samples:

Assessment of PFOS Exposure in a Susceptible Population during Pregnancy.EnvironHealthPerspect.2004112(11):1204-1207.

(5)NSaito,KHarada,KInuoue,KSasakiandTYoshinaga.2004.PerfluorooctanoateandPerfluorooctaneSulfonateConcentrations

inSurfaceWaterinJapan.Occup Health.46:49-59

(6)PFOSandPFOAToxicologicalOverview.2014.http://www.hpa.org.uk

(7)PFOSandPFOA-Generalinformation.2014.http://www.hpa.org.uk

(8)ResultsofsurveyonproductionanduseofPFOS,PFASandPFOA,relatedsubstancesandproductions/mixturescontainingthese

substances.2014.http://www.oecd.org

รปท 1 ความเขมขนของ PFOA ในฤดฝนและฤดแลง รปท 2 ความเขมขนของ PFOS ในฤดฝนและฤดแลง

รปท 3 ความเขมขนของ PFOA ในฤดฝนและฤดแลง

(สถานทเกบตวอยาง : จงหวดสมทรปราการ)

รปท 4 ความเขมขนของ PFOS ในฤดฝนและฤดแลง

(สถานทเกบตวอยาง : จงหวดสมทรปราการ)


ยางพาราเปนพชทปลกโดยอาศยน�าฝนเปนหลก

และการเจรญเตบโตรวมทงผลผลต ขนอยกบสภาพของ

ลมฟาอากาศดงนนการเปลยนแปลงและความแปรปรวน

ของสภาพภมอากาศในรปแบบตางๆ ยอมสงผลกระทบ

ตอสรรวทยา การเจรญเตบโต รวมไปถงผลผลตทอาจจะ

ผนผวนและลดลงได โดยเฉพาะอยางยงในพนทภาคใต

ซงเป นพนทปลกยางพารามากทสดของประเทศ

จากเหตการณวาตภยและอทกภยทเกดขนอยางรนแรง

ในภาคใตชวงป พ.ศ. 2553-2554 มครวเรอนไดรบ

ผลกระทบ581,085ครวเรอนผประสบภย2,009,134คนและพนท

สวนยางพาราไดรบผลกระทบมากกวา1ลานไร

ภยพบตทางลมฟาอากาศ รวมถงอทกภยทงทเกดจาก

พายโซนรอน ดเปรสชน หยอมความกดอากาศต�าและเหตการณ

ฝนตกหนกอยางตอเนอง ไดสงผลกระทบและสรางความเสยหาย

ตอพนทปลกยางพาราเปนบรเวณกวางในพนทภาคใตหลกฐานจาก

สถตขอมลทไดบนทกโดยหนวยงานตางๆทเกยวของกบภยพบตทาง

ธรรมชาต ระบถงเหตการณอทกภยในพนท 7 จงหวดภาคใต ซง

เปนพนททมสวนยางพารามากถง8.3ลานไรหรอ45%ของพนท

ภาคใตของประเทศไทยเปนพนททสภาวะความรนแรงของลมฟาอากาศเกดการเปลยนแปลงอยางรนแรงทงในชวงมรสม

ตะวนตกเฉยงใตและตะวนออกเฉยงเหนอ การเพมขนของอณหภมและความแปรปรวนของฝนสงผลกระทบโดยตรงตอระบบ

การผลตทางการเกษตรโดยเฉพาะอยางยงยางพาราซงเปนพชเศรษฐกจหลกทส�าคญของประเทศไทยจากฐานขอมลกรมวชาการ

เกษตรป2555ในประเทศไทยมพนทปลกยางพาราทงสน18,761,031ไรภาคใตมพนทปลกยางพารามากทสด11,906,882ไร

หรอประมาณ 63 เปอรเซนตของประเทศ และเปนประเทศทผลตยางธรรมชาตมากทสดในโลก สามารถผลตยางธรรมชาต

ได1,318,020เมตรกตนและมมลคาสงออก146,263.6ลานบาทมเกษตรกรทเกยวของกบการเพาะปลกยางพาราประมาณ

6ลานคนมการจางงานในอตสาหกรรมยางพาราประมาณ0.6ลานคนและสรางรายไดเขาสประเทศประมาณ1.5แสนลานบาท

ผลกระทบและความเสยหายของสวนยางพาราอนเนองมาจากภยพบต

ทางสภาพภมอากาศในภาคใต กรณศกษา : จงหวดพทลงวฒชย แพงแกว อศมน ลมสกล สายณห สดด และอศดร ค�าเมอง



ปลกยางทงหมดของประเทศมความถและความรนแรงเพมขนในชวง5-6ปทผานมา (รปท1)จากขอมลดงกลาวพบวา

จ.สราษฎรธาน เปนจงหวดทเกดเหตการณภยพบตทางธรรมชาตสงสด 10 เหตการณในรอบ 7 ป รองลงมา คอ

จ.นครศรธรรมราช8เหตการณจ.พทลงและตรง7เหตการณจ.พงงาและสงขลา5เหตการณโดยทจ.กระบเกดเหตการณ

ภยพบตทางธรรมชาตนอยทสด4เหตการณเหตการณวาตภยและอทกภยเฉพาะทเกดขน

รปท 1 พนทประสบภยพบตทางธรรมชาตระหวางป พ.ศ. 2550-2556 ใน 7 จงหวดภาคใต

จงหวดพทลง ไดถกคดเลอกเปนพนท

น�ารองในการจดท�าฐานขอมลพนทสวนยางพารา

เสยหาย ทงน เนองจากจงหวดพทลงเปนจงหวด

ทมพนทเชอมตอระหวางชายฝงดานอาวไทยและ

อนดามนรวมถงมความถสงขนตอการไดรบผลกระทบ

จากอทกภย วาตภย ดนโคลนถลม ขอมลความ

เสยหายของสวนยางพาราเปนขอมลรายบคคล

ทรวบรวมจากส�านกงานกองทนสงเคราะหการท�า

สวนยางจ.พทลงเปนขอมลในชวงทเกดเหตการณ

อทกภยครงใหญในเดอนพฤศจกายนปพ.ศ.2553

และปลายเดอนมนาคม-ตนเดอนเมษายนปพ.ศ.

2554

การลงพนทเพอบนทกขอมลพนทสวน

ยางพาราเสยหายรายบคคลจากเหตการณวาตภย

อทกภยและดนโคลนถลมในชวงเดอนพฤศจกายน

พ.ศ. 2553 และเหตการณเดอนมนาคม-เมษายน

ป พ.ศ. 2554 จากส�านกงานกองทนสงเคราะห

การท�าสวนยางจงหวดพทลงนนขอมลระดบหมบาน

ต�าบล และอ�าเภอ ครอบคลมพนทจงหวดพทลง

ไดผานกระบวนการ ขนตอนการด�าเนนงาน ดงน

รปท 2 ขนตอนการด�าเนนงาน


ขอมลพนทสวนยางพาราเสยหายจากวาตภย อทกภย และดนโคลนถลม ป 2553-2554 (ขอมลรายบคคล) ส�านกงานกองทนสงเคราะหการท�าสวนยาง จ.พทลง

โครงสรางฐานขอมลพนทสวนยางพาราเสยหายจากวาตภย อทกภย และดนโคลนถลม

ฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตร (GIS) ฐานขอมลความจ�าเปนพนฐาน (จปฐ.)

การสกดขอมล เนอทสวนยางพาราเสยหาย (ไร) จ�านวนตนยางพาราเสยหาย (ตน) และมลคาความเสยหาย (บาท)

การจดท�าขอมลสรปรวมรปแบบความเสยหายจากรายบคคลเปนรายหมบาน

จดท�าขอมลสถตจ�านวนประชาชนทประสบภยเปนรายหมบาน ต�าบล และอ�าเภอ

การตรวจสอบความถกตองของขอมลดวยวธการทางสถต

การจดท�าแผนทความเสยหายจากวาตภย อทกภย และดนโคลนถลม ป 2553-2554 ในภาพรวมของ จ.พทลง

(1) การบนทกขอมลพนทสวนยางพาราเสยหายรายบคคลจากแบบฟอรมค�ารองและแบบชวยเหลอเกษตรกร (2) จดท�า

ฐานขอมลพนทสวนยางพาราเสยหายรายบคคล(3)ผนวกฐานขอมลพนทสวนยางพาราเสยหายเขากบฐานขอมลสารสนเทศ

ทางภมศาสตรและ(4)จดเรยงขอมลส�าหรบจดท�าแผนทความเสยหาย(รปท2)

จากการศกษาพบวา ในพนท 11 อ�าเภอของ จ.พทลง ม 511หมบาน 62 ต�าบล ไดรบผลกระทบจากภยพบต

ปพ.ศ.2553-2554ทงนจ�านวนหมบานทไดรบผลกระทบคดเปนรอยละ85ของจ�านวนหมบานทงหมดในจ.พทลงและเมอ

พจารณาสดสวนหมบานทไดรบผลกระทบกบจ�านวนหมบานในแตละอ�าเภอพบวาอ.ปาพะยอมและอ.บางแกวเปนอ�าเภอ

ทมพนทสวนยางพาราไดรบผลกระทบครบทกหมบาน (34และ28หมบานตามล�าดบ)พนท อ.ควนขนน ไดรบผลกระทบ

113หมบานจาก116หมบานหรอคดเปนรอยละ97ของพนทในขณะทอ.ตะโหมดเปนพนททมสดสวนจ�านวนหมบาน

ไดรบผลกระทบนอยทสดคดเปนรอยละ56ของพนท(ตารางท1)นอกจากนผลการศกษายงพบวาเหตการณทเกดขนเดอน

พฤศจกายนป2553และปลายเดอนมนาคม-ตนเดอนเมษายนป2554สงผลใหเกษตรกรชาวสวนยางพาราไดรบผลกระทบ

ทงสน 14,242คน โดยท อ.ควนขนน เปนพนททมเกษตรกรชาวสาวยางพาราไดรบผลกระทบมากทสดจ�านวน5,933คน

รองลงมาคออ.ปากพะยน2,985คนและอ.เมอง1,325คนซงจ�านวนเกษตรกรชาวสวนยางพาราทไดรบผลกระทบใน3

อ�าเภอดงกลาวคดเปนรอยละ72ของจ�านวนเกษตรกรประสบภยทงหมดโดยทอ.ตะโหมดอ.กงหราและอ.ศรนครนทรเปน

พนททมจ�านวนเกษตรกรไดรบผลกระทบนอยทสด287คน(รวม3อ�าเภอ)หรอคดเปนรอยละ3ของจ�านวนเกษตรกรทงหมด

ตารางท 1 จ�านวนหมบานและเกษตรกรทไดรบผลกระทบจากภยพบต ป พ.ศ. 2553-2554 จ.พทลง

อ�าเภอ หมบาน(บาน) หมบานไดรบผลกระทบ(บาน) เกษตรกรไดรบผลกระทบ(คน)

1.กงหรา 26 22 100

2.เขาชยสน 53 42 800

3.ควนขนน 116 113 5,933

4.ตะโหมด 32 18 74

5.บางแกว 28 28 573

6.ปากพะยน 60 57 2,985

7.ปาบอน 45 36 997

8.ปาพะยอม 34 34 823

9.เมอง 138 108 1,325

10.ศรนครนทร 37 27 113

11.ศรบรรพต 29 26 519

ผลการวเคราะหขอมลพนทสวนยางพาราเสยหายในพนท จ.พทลง (รปท 3) พบวา มพนทสวนยางพาราเสยหาย

67,819 ไร โดยท อ.ควนขนนมพนทสวนยางพาราเสยหายมากทสด24,533 ไร รองลงมาคออ.ปากพะยน14,626 ไร

พนทสวนยางพาราเสยหายใน2อ�าเภอดงกลาวคดเปนรอยละ58ของจ�านวนพนทสวนยางพาราเสยหายทงหมดในขณะท

อ.กงหรา อ.ตะโหมด และ อ.ศรนครนทร มพนทสวนยางพาราเสยหายรวม 1,211 ไร หรอคดเปนรอยละ 2 ของพนท

เสยหายทงหมดนอกจากนพนทอ.เขาชยสน(4,979ไร)อ.บางแกว(4,024ไร)อ.ปาบอน(4,601ไร)อ.ปาพะยอม(6,054ไร)

อ.เมอง(3,996ไร)และอ.ศรบรรพต(3,795ไร)โดยพนท6อ�าเภอไดรบความเสยหายทงสน27,449ไรหรอคดเปนรอยละ

40ของจ�านวนพนทสวนยางพาราเสยหายทงหมด


รปท 3 พนทสวนยางพาราเสยหายจงหวดพทลง ป พ.ศ. 2553-2554

การวเคราะหขอมลจ�านวนตนยางพารา

เสยหายในพนท จ.พทลง (รปท 4) พบวา ม

จ�านวนตนยางพาราเสยหายทงสน5,213,259ตน

โดยท อ.ควนขนนมจ�านวนตนยางพาราเสยหาย

มากทสดจ�านวน 1,878,626 ตน รองลงมา

คอ อ.ปากพะยน 1,123,880 ตน โดยจ�านวน

ตนยางพาราเสยหายของ2อ�าเภอคดเปนรอยละ

58 ของจ�านวนตนยางพาราเสยหายทงหมด

นอกจากนพนท อ.เขาชยสน (419,598 ตน)

อ.บางแกว(342,900ตน)อ.ปาบอน(321,814ตน)

อ.ปาพะยอม(417,756ตน)อ.เมอง(331,882ตน)

และอ.ศรบรรพต(281,554ตน)โดยพนท6อ�าเภอ

มตนยางพาราไดรบความเสยหายทงสน2,115,504ตน

หรอคดเปนรอยละ 41 ของจ�านวนตนยางพารา

เสยหายทงหมด ในขณะท อ.กงหรา อ.ตะโหมด

และ อ.ศรนครนทร มต นยางพาราเสยหาย

รวม95,245ตนหรอคดเปนรอยละ2ของจ�านวน

ตนยางพาราเสยหายทงหมด

ผลการวเคราะหจ�านวนเงนชดเชยสวน

ยางพาราในจงหวดพทลงชวงเหตการณอทกภย

ครงใหญในเดอนพฤศจกายนปพ.ศ.2553และ

ปลายเดอนมนาคม-ตนเดอนเมษายนปพ.ศ.2554

พบวา มมลคาเงนชดเชยราว 131 ลานบาท

โดยมอ�าเภอทไดรบเงนชดเชยมากกวา10ลานบาท

4อ�าเภอคออ.ปากพะยนไดรบเงนชดเชยสงสดท

49,450,728 บาท รองลงมาคอ อ.ควนขนน

37,945,470บาทอ.เมอง13,976,634บาทและ

อ.ปาบอน 12,769,050 บาท คดเปนรอยละ 87

ของมลคาเงนชดเชยรวม ในขณะท อ.กงหรา

อ.เขาชยสนอ.ตะโหมดอ.บางแกวอ.ปาพะยอม

อ.ศรนครนทร และอ.ศรบรรพตมมลคาจ�านวน

เงนชดเชยรวมกน17,708,782บาท(รปท5)

รปท 4 จ�านวนตนยางพาราเสยหายจงหวดพทลง ป พ.ศ. 2553-2554


เมอพจารณาถงจ�านวนตนยางพารา

เสยหายรายหมบานในระดบ90thPercentileหรอ

มจ�านวนตนยางพาราเสยหายมากกวา 28,021

ตนตอหมบานมทงสน51หมบาน24ต�าบล8

อ�าเภอ(รปท6)โดยพบทอ.ควนขนน22หมบาน

เสยหาย856,322ตนอ.ปากพะยน16หมบาน

เสยหาย 700,324 ตน อ.ศรบรรพต 3 หมบาน

เสยหาย 146,212 ตน อ.ปาบอน 3 หมบาน

เสยหาย 109,218 ตน อ.เขาชยสน 3 หมบาน

เสยหาย 105,805 ตน อ.บางแกว 1 หมบาน

เสยหาย 109,286 ตน อ.ปาพะยอม 2 หมบาน

เสยหาย 61,143 ตน และ อ.เมอง 1 หมบาน

เสยหาย28,449ตน(รปท7)นอกจากนเมอท�า

การวเคราะหจ�านวนเงนชดเชยรายหมบานในระดบ

Percentile 90 หรอมจ�านวนเงนชดเชยมากกวา

738,360 บาทตอหมบาน มทงสน 51 หมบาน

20ต�าบล6อ�าเภอ(รปท8)พบทอ.ปากพะยน

24หมบานเสยหาย39,870,248บาทอ.ควนขนน

13หมบาน12,079,840บาทอ.ปาบอน8หมบาน

8,652,840บาท อ.เมอง 4 หมบาน 4,313,888

บาทอ.บางแกว1หมบาน1,632,870บาทและ

อ.ศรบรรพต1หมบาน789,490บาทตามล�าดบ

(รปท9)

รปท 5 มลคาเงนชดเชยสวนยางพาราเสยหายจงหวดพทลง ป พ.ศ. 2553-2554

รปท 6 จ�านวนตนยางพาราเสยหาย ระดบ 90th Percentile จงหวดพทลง ป พ.ศ. 2553-2554


รปท 7 แผนทจ�านวนตนยางพาราเสยหาย ระดบ 90th Percentile จงหวดพทลง ป พ.ศ. 2553-2554

รปท 8 จ�านวนเงนชดเชย ระดบ 90th Percentile จงหวดพทลง ป พ.ศ. 2553-2554


ส�านกงานคลงจงหวดพทลง(2553)ไดจดท�าขอมลผลตภณฑมวลรวมจงหวดพทลงโดยพบวาจงหวดพทลงมมลคา

ผลตภณฑมวลรวมจงหวดGrossProvincialProduct(GPP)ปพ.ศ.2553มมลคารวมทกสาขา37,328ลานบาทโดยใน

สาขาการเกษตรมมลคา 14,664 ลานบาท คดเปนรอยละ 39ของมลคาผลตภณฑมวลรวมจงหวดและเมอพจารณาเปรยบ

เทยบจ�านวนเงนชดเชยในชวงเหตการณอทกภยครงใหญกบผลตภณฑมวลรวมจงหวดพทลงในปพ.ศ.2553พบวาสดสวน

ของจ�านวนเงนชดเชยคดเปนรอยละ0.4ของมลคาผลตภณฑมวลรวมจงหวดและคดเปนรอยละ0.9เมอเปรยบเทยบจ�านวน

เงนชดเชยกบผลตภณฑมวลรวมสาขาการเกษตร


(1)กรมวชาการเกษตร.2555.ขอมลวชาการยางพารา2555.สถาบนวจยยางกรมวชาการเกษตรกระทรวงเกษตรและสหกรณ,หนา33.

(2)ส�านกงานคลงจงหวดพทลง.2553.สถตผลตภณฑมวลรวมจงหวดพทลงแบบBottomupประจ�าปพ.ศ.2553.คณะท�างานจดท�าผลตภณฑมวลรวม

จงหวดพทลง.

(3)สายณหสดดอศมนลมสกลและวฒชยแพงแกว2557.ความแปรปรวนและการเปลยนแปลงภมอากาศในภาคใตของประเทศไทยทมผลตอการผลต

ยางพารา.รายงานวจยฉบบสมบรณส�านกงานกองทนสนบสนนการท�าวจย(สกว.)

รปท 9 แผนทเงนชดเชยสวนยางพาราเสยหาย ระดบ 90th Percentile จงหวดพทลง ป พ.ศ. 2553-2554


เปนททราบกนดวาพนทฝงกลบขยะ (Landfill)

หรอเรยกงายๆ วาบอขยะนน มการปลดปลอยกลน

ออกมาสสงแวดลอมรอบๆ พนท กลนทไมพงประสงค

จะถกปลอยออกมาจากพนทฝงกลบและอาจกลายเปน

ความร�าคาญทส�าคญส�าหรบประชาชนในทองถน หากพนท

ฝงกลบขยะใกลกบหมบาน ในปจจบนปญหาเรองการ

ปลดปลอยของกลนสามารถทจะประเมนผานกระบวนการ

ของการแพรกระจายในชนบรรยากาศเพอทจะคาดการณ

พนทไดรบผลกระทบจากพนทฝงกลบ ซงขอมลการ

ปลดปลอยกลนจงส�าคญเปนอยางหนงทจะน�ามาใช

ในการคาดการณน

ส�าหรบสหรฐอเมรกานน The United States

EnvironmentalProtectionAgency(1995)คาปจจย

การปลดปลอย(EmissionFactor)เปนคาทน�ามาใชใน

การค�านวณเพอเปนตวแทนของของสารมลพษทปลอย

ออกมาสชนบรรยากาศส�าหรบกจกรรมทเกยวของตางๆ

จากหลกแนวคดนจงเทยบเคยงไดวา ในการกระจายตว

ของกลนนนสามารถทจะประเมนหรอหาคา Emission

Factorในหนวยของกลนทปลอยของแตละชนดกจกรรม

ทปลดปลอยกลนออกมาไดการประมาณการเหลานจะเปน

ประโยชนส�าหรบการประเมนการวางแผนและการ

คาดการณอนๆซงอตราการปลอยกลน(OdourEmission

Rate; OER) สามารถทจะท�าการทดลองและค�านวณ

หาคาทเหมาะสมจะน�ามาใชโดยตรงเพอเปนตวชวด

ถงผลกระทบของกลนจากการฝงกลบทมอยหรอเปนขอมล

เขากบแบบจ�าลองการกระจายตวของกลน

การประเมนผลกระทบของการฝงกลบกลน

ปจจยแรกตองระบแหลงทมาของกลนซงจะน�ามาค�านวณ

หาคาความเขมขนของกลนและอตราการปลอยกลน

ทเฉพาะเจาะจง(SpecificOdourEmissionRate;SOER)

ของแตละแหลงก�าเนดสวนใหญจะใชวธวเคราะหโดยใช

Olfactometry ซงคา SOER นนสามารถเปลยนแปลง

ตามปจจยตางๆ เชน ปรมาณขยะทจดเกบรายวน

ลกษณะการปกคลมของพนทฝงกลบขยะทแตกตางกน

ดงนน อตราการปลอยกลน (OER) นน จงใชการหา

คาเฉลยของ SOER เพอน�ามาใชในการค�านวณเพอหา

OERตอไป

การประเมนการกระจายตวของกลนดวยแบบจ�าลองคณภาพอากาศ

ศรพงศ สขทว



แบบจ�าลองการกระจายตวของคณภาพอากาศ

(AirQualityDispersionModel)ทใชส�าหรบการจ�าลอง

การกระจายตวของการปลดปลอยกลนมหลายแบบ

จ�าลองเชนAERMOD,CALPUFF,TROPOSเปนตน

AERMODเปนasteady-stateplumeทค�านวณการกระจาย

ตวของบรรยากาศตามขอบเขต Planetary Boundary

Layer Turbulence Structure และพจารณาทงแหลง

ก�าเนดทอยในระดบผวดนและทสงขนไป นอกจากนยง

สามารถใชส�าหรบลกษณะภมประเทศทงาย (ราบ) หรอ

ซบซอน (Complex) ส�าหรบในบรเวณชนบรรยากาศ

ทมเสถยรภาพการกระจายคงท(Stable)การกระจายตว

จะถอวาเปนแบบGaussianทงในแนวตงและแนวนอน

และมการใชข อมลทางอตนยมวทยาทได จากสถาน

อตนยมวทยาพนผวในการค�านวณ

CALPUFF เป น Non-Stationary Puff

Atmospheric Dispersion Model เหมาะส�าหรบการ

ประเมนการปลอยกาซจากแหลงก�าเนดเดยวหรอหลาย

แหลงก�าเนด และมการค�านวณการตกสะสมแบบแหง

และเปยก(DryandWetDeposition)การกระจายจาก

มลพษจากแหลงก�าเนดแบบจด แบบพนท และแหลง

ก�าเนดแบบปรมาณ การเพมขนของ Plume เปนปจจย

มาจากระยะหางจากแหลงก�าเนด อทธพลของลกษณะ

ภมประเทศ การกระจายตวในกรณทลมออนหรอไมมลม

และอนๆนอกจากนแบบจ�าลองยงค�านงถงการกระจายตว

จากการเคลอนทขนลงของมวลอากาศในแนวดง

TROPOS เปนแบบจ�าลองพานชส�าหรบการ

จ�าลองการกระจายตวดานกลนทพฒนาจากOdotechInc.

ซงมการค�านวณโดยใช Gifford-Gaussian ส�าหรบ

การจ�าลอง

รปแสดงความเขมขนของกลนจากบรเวณพนทฝงกลบดวยแบบจ�าลอง Tropos Model® (Úbeda, 2010)


รปแสดงความเขมขนของกลนจากแหลงก�าเนดอตสาหกรรม

ดวยแบบจ�าลอง AERMOD (Jeong, 2011)

รปแสดงความเขมขนของกลนจากแหลงก�าเนดอตสาหกรรม

ดวยแบบจ�าลอง CALPUFF (Jeong, 2011)

โดยทวไปแลวแบบจ�าลองนตองการขอมลน�าเขาหลก 3 กลมหลกดวยกน คอ 1) ลกษณะภมประเทศ

2) ขอมลอตนยมวทยา 3) ขอมลการปลดปลอย ดงนนเมอมขอมลครบทง 3 กลมหลกจงจะสามารถประเมน

การกระจายตวของกลนได และเมอทราบพนทการกระจายตวของกลนแลวสามารถทจะน�าไปใชเปนขอมลเพอ

ใหเหนภาพในเชงพนทและวางแผนการจดการปญหาเรองกลนตอไป แตอยางไรกตามส�าหรบในประเทศไทยนน

ยงไมมการศกษาคาการปลดปลอยSOERหรอOERส�าหรบพนทฝงกลบขยะจงเปนสวนทไมสมบรณในการท�าแบบ

จ�าลองดานกลนส�าหรบประเทศไทย


(1)Jeong,S.J.,CALPUFFandAERMODDispersionModelsforEstimatingOdorEmissionsfromIndustrialComplexAreaSources.Asian

JournalofAtmosphericEnvironment,2011,5,1-7.

(2)Sironi,S.;Capelli,L.;Céntola,P.;DelRosso,R.;IlGrande,M.,OdouremissionfactorsforassessmentandpredictionofItalianMSW landfillsodourimpact.AtmosphericEnvironment2005,39,5387-5394.

(3)Úbeda,Y.;Ferrer,M.;Sanchis,E.;Calvet,S.;Nicolas,J.;López,P.A.,Evaluationofodourimpactfromalandfillareaandawastetreatment facilitythroughtheapplicationoftwoapproachesofaGaussiandispersionmodel.InInternationalEnvironmentalModelling

andSoftwareSociety(iEMSs)2010InternationalCongressonEnvironmentalModellingandSoftwareModellingforEnvironment’s

Sake,Ottawa,Canada,2010;pS.02.03.



การฝกอบรมเชงปฏบตการเรอง การวางแผนแบบมสวนรวมในการลดมลพษจาก

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโดยการจดการขยะใน

Battambang Municipalityศรวรรณ ภรมยรน

เมอวนท 8-13 มถนายน 2557 ทผานมาไดมโอกาส

ไปราชอาณาจกรกมพชา Battambang Municipality

เพอเปนวทยากรในการฝกอบรมเชงปฏบตการ เรอง

การวางแผนแบบมส วนรวมในการลดมลพษจากการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศโดยการจดการขยะใน

Battambang Municipality โดย Cambodia Education

and Waste Management Organization (Comped)

รวมกบ Battambang Municipality ภายใตการสนบสนน

ของ Institute for Global Environmental Strategies

(IGES) เปนผใหเกยรตเชญเปนวทยากร ซงวทยากรน�าทม

โดย ผอ.วชาญ สขสวาง ผอ�านวยการสถาบนพฒนาและ

ถายทอดเทคโนโลยสงแวดลอม นางศรวรรณ ภรมยรน

นางสาวจนตนา กล�านอย และนายแพทยสธ ฮนตระกล

จากเทศบาลนครพษณโลก ซงรปแบบการฝกอบรมเปนการ

ฝกอบรมแบบมสวนรวมโดยก�าหนดวธการสอนแบบเรยนร

จากประสบการณและการเรยนรโดยการปฏบต เชน

การจ�าลองสถานการณจากกจกรรม แบบฝกหด และ

การแสดงบทบาทสมมต เนนการท�ากจกรรมรวมกน

ไมวาจะเปนบคคลหรอกลมบคคลกตาม จงเปนวธการ

ทใหทงความร และความเพลดเพลนไปในเวลาเดยวกน

และเปนไปตามหลกปรชญาของขงจอทวา ถาเราไดยน

เราจะลม ถาเราไดเหนเราจะจ�าได แตถาเราลงมอปฏบต

เราจะเขาใจ ดงนนการจดฝกอบรมจะมการบรรยาย

นอยมากสวนใหญจะเปนกจกรรมระดมสมองใหผอบรม

ไดฝกปฏบตกจกรรมตางๆ จนเกดความเขาใจ โดย

การฝกอบรมจะแบงเปน 4 ขนตอน 3 วน


การควบคมและ

ประเมนผล

การวางแผนปฏบตการ

จดการขยะมลฝอย

• วธการประเมนผลและ

ตวชวด

• ขอมลอะไรบางทตองการ

• แหลงทมาของขอมลการจดการขยะ

มลฝอยโดยชมชน

• วสยทศน

• กลยทธ

• ตวชวด

• กจกรรม

• โครงการ

• ระยะเวลา

• ผรบผดชอบ

การวเคราะห

/ประเมน

• องคประกอบการจดการ

มลฝอยโดยชมชน (CBM)

6ขนตอน

ของขายได

การท�าปยหมก

ถงขยะของตวเอง

ถนนปลอดถง

ความถในการจดเกบ

คาธรรมเนยม

• ผ ม บทบาทหลก ในการ

จดการขยะมลฝอย

• สถานการณททกฝายไดรบ

ประโยชน

• ศกษาดงานณสถานท

ฝงกลบขยะและท�าปย

หมก

• วเคราะหปญหาสาเหต

แนวทางปองกนแกไข

• การคดแยกขยะ

1 2 3 4

โดยในวนแรกเปนการจดประกายความคดให

ผเขารบการฝกอบรมเหนภาพของจรงโดยการน�าไปศกษาด

งานทบอฝงกลบขยะสถานทท�าปยหมกตลาดสดเพอให

เหนถงปญหาขยะทเกดขนจรงๆ และน�ามาสขนตอนท 1

คอการวเคราะหปญหาสาเหตขยะมลฝอยในเขตเทศบาล

Battambang Municipality ซงผลจากการวเคราะห

ปญหาขยะมลฝอยกไมแตกตางจากประเทศไทยเทาไหร

กจะประสบปญหาขยะลนเมอง ประชาชนขาดจตส�านก

ขาดความรวมมอไมคดแยกขยะขาดความรเกดมลพษจาก

การเผาขยะจากนนจงน�ามาสขนตอนท2,3,4ตามล�าดบ

ซงในระหวางกจกรรมแตละกจกรรมกจะใหผ ฝกอบรม

ไดท�ากจกรรมนนทนาการสนกสนานไมงวงนอน เปนการ

เตรยมความพรอมในกจกรรมตอไป และทกๆ เชาของ

แตละวนจะมอาสาสมครซงเรยกวาโฆษกประจ�าวนมาสรป

เนอหาการฝกอบรมเพอเปนการทบทวนทงนเมอเสรจสน

การฝกอบรมในแตละวนจะมการประเมนผลประจ�าวน

ซงจะท�าใหวทยากรไดทราบถงปญหาอปสรรคและปรบเปลยน

เนอหาการฝกอบรมไดตลอดเวลา


ทายสดของการฝกอบรมครงน ผเขารบการอบรมไดแผนงานโครงการในการจดการมลฝอย

ของ BattambangMunicipality เพอลดมลพษจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและเปนแผนงาน

โครงการแบบมสวนรวมททกคนชวยกนคดชวยกนท�าและจะชวยกนตดตามประเมนผลซงพวกเราหวงวา

ในโอกาสหนาถาไดไปเยยมเยยนราชอาณาจกรกมพชา คงจะเหน BattambangMunicipality สะอาด

สวยงามและเปนเมองทเปนมรดกของโลกตามทผเขารบการฝกอบรมไดวาดฝนไวในอนาคตอยางแนนอน



มนษย ปญหาสงแวดลอม

พนมพร วงษปาน

กบ

โลกและมนษยก�าลงมปญหาดานสงแวดลอมเปนพษมลภาวะเกดขนในทกประเทศ เนองจากการ

เปลยนแปลงของประชากรมนษย เศรษฐกจ การเพมผลผลต และการพฒนาอตสาหกรรม ความเจรญดาน

วตถมากกวาการพฒนาดานจตใจ พบวา ผทสรางปญหาของสงแวดลอม คอ ตวมนษยนนเอง การแกไขปญหา

ตองเรมทผสรางปญหา ตองปรบพฤตกรรมเสยใหม ควรเปลยนระบบการใช การบรโภคทรพยากรธรรมชาต

หาวธหมนเวยนของทใชและทงแลวกลบมาใชใหม ประหยดพลงงานใหมากขน มการตดตามและตรวจสอบ

คณภาพสงแวดลอมอยางสม�าเสมอ หาวธหลกเลยงพษภย ลดการใชสารสงเคราะหในการปองกนก�าจดศตรพช

ไมนาเชอวามนษยผเปนสตวทฉลาดสดๆแตกลบ

มาเปนผท�าลาย และกอมลพษใหสงแวดลอมมากทสด

โดยเหนไดจากปาไมถกท�าลายไปอยางมโหฬาร มความ

เปนทะเลทรายมากขนหนาดนถกกดเซาะจากลมและน�า

มากขนตนน�าล�าธารเหอดแหงพนธพชพนธสตวซงม

ววฒนาการสะสมมาหลายพนป ถกท�าลายอยางรวดเรว

มขยะอตสาหกรรมสารเคมทใชในการปองกนก�าจดศตรพช

ปนเปอนสอาหารน�าและดนมากขนแกสซลเฟอรไดออกไซด

ท�าใหเกดฝนกรดน�ามนรวลงสทะเลและมหาสมทรมากขน

การท�าเหมองแรท�าใหสารพษซมลงสชนน�าใตดน ท�าให

น�าทใชอปโภคบรโภคเปนพษ โรงงานอตสาหกรรมและ

บานเรอนปลอยน�าเสยท�าใหแมน�าล�าคลองเนาเสยมการใช

เชอเพลงกนมากขน ท�าใหแกสคารบอนไดออกไซดในชน

บรรยากาศมมากขนและกนความรอนใหเกดปรากฏการณ

เรอนกระจก คอ ท�าใหโลกรอนขนเรอยๆ จนเกดความ


แหงแลงเเละน�าแขงทขวโลกละลายมากขน ท�าใหน�า

ในมหาสมทรสงขน ทวมบานเรอนและพนทการเกษตร

ในทราบต�ามากขน

เมอพจารณาและมองไปในอนาคต และจะท�า

อยางไรทจะใหสงแวดลอมโลกปลอดจากมลพษนนจง

เปนเรองทจะแกไขปองกนยากมากเพราะตองแกทตวเรา

ซงเปนมนษยกอน ยากเหมอนค�าอปมาทวา “งมเขมใน

มหาสมทร”การแกไขปญหาทกอยางควรเรมทตวเราเอง

เสมอตนเองเปนบคคลส�าคญทสดในการแกและปองกน

ปญหาสงแวดลอม รจกการใชธรรมชาตอยางประหยด

ไมท�าลายแตจะถนอมและสรางสภาวะแวดลอมใหเปน

ธรรมชาตมากทสด เลยงการใชพลงงานทกอยางหากไม

จ�าเปน ลดการใชโฟมจากกจกรรมตางๆ ไมซออาหารท

บรรจในกลองโฟมการเผาขยะหรอวตถใดๆกเปนการเพม

ระดบคารบอนไดออกไซดและท�าใหอณหภมโลกสงขน

การน�ากระดาษมาใชซ�าอกทกเทากบไมเรงใหเขาตดตนไม

ท�าลายปาเพอมาท�าเยอกระดาษทดแทน และปลกตนไม

เพมขนกจะเปนการชวยลดปรมาณคารบอนไดออกไซด

ลงไปไดมาก

ทรพยากรธรรมชาตและส งแวดล อมและ

อนาคตของลกหลานเราเปนสงส�าคญทสด เราจะตอง

น�ามาพจารณาเพอเปนแนวทางแกไขอยางจรงจงตอไป

เหตการณจะตองเปนบทเรยนใหมนษยรนใหมไดเรยนร

และหาทางปรบตวเพอปองกนและควบคมมใหสภาวะ

เลวรายลงไปอกมนษยไมมทจะหนไปไหนไดแลวเพราะเรา

จะอยในสงแวดลอมเดยวกบโลกใบเดยวกน สตวมนษย

ตองรวมกนจงจะท�าใหสตวโลกทเปนเจาบาน ใหมนษย

อาศยอยนนาจะอยตอไปอกนานเทานานและแสนนาน


(1)ไมตรสทรจตต.สารพษธรรมชาตสาเหตกลไกการเกดพษโรคมะเรงและ

การปองกน.โรงพมพดาว:เชยงใหม,2534.

(2) ไมตร สทรจตต. มนษยกบการปองกนและการแกไขปญหาสงแวดลอม.

ภาควชาชวเคมคณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม.


จงหวดเพชรบร มสภาพภมประเทศทางดาน

ทศตะวนตกเปนปาเขาสลบซบซอน มเทอกเขาตะนาวศร

เปนเสนกนอาณาเขตระหวางไทยกบสหภาพพมา

สวนทางทศตะวนออกเปนทราบไปจนจดชายฝงทะเล

อาวไทย พนทจงหวดเพรชบรมแมน�าสายส�าคญ

ไหลผาน 3 สายไดแก แมน�าเพรชบร แมน�าบางกลอย และ

แมน�าบางตะบน ประชากรจงหวดเพชรบรสวนใหญ

ประกอบอาชพเกษตรกรรมเปนหลก มการท�านา

ท�าสวนผลไม ท�าน�าตาลโตนด เลยงสตว และ

ท�าการประมง พนทจงหวดเพรชบรนบวาเปนพนท

ทมฐานทรพยากรทางสงคมทเขมแขง ประกอบดวย

เครอขายสงคมหลากหลาย ตลอดจนการสรางความร

และภมปญญาของตนเองดานการจดการทรพยากร

ธรรมชาตและสงแวดลอมเพอการพงตนเองและ

เศรษฐกจพอเพยง จงเหมาะสมทจะใชเปนพนทตนแบบ

ในการคนหา พฒนา ฟนฟภมปญญา และขยายผล

การท�างานไดอยางตอเนอง กลมคนเหลานสามารถ

ใหขอมลเชงภมป ญญา รวมมอในการตรวจสอบ

พฒนา และเชอมโยงภมป ญญาเขากบหลกการ

ทางวทยาศาสตร ซงจะท�าใหมการพฒนาภมปญญา

อยางเปนประโยชนและสอดคลองกบหลกทางวชาการ

เพอแกไขปญหาทรพยากร ทจะน�าไปสการพฒนา

ทรพยากรดน ตนไม สงคม ประเพณและวฒนธรรม

อยางเชอมโยงกนแบบองครวม ภมปญญาทองถน

ในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

เปนความรทเชอมโยงเทคโนโลย ระบบนเวศ และ

สงคมวฒนธรรมเขาดวยกน ภมปญญาทองถนจงเปน

ความรทมคณคาและความดงามและจรรโยงชวตและ

วถชมชนใหอยรวมกบธรรมชาตและสภาวะแวดลอม

ไดอยางกลมกลนและสมดล ภมปญญาทองถนยงเปน

รากฐานการพฒนาทเรมจากการพฒนาเพอการพงพา

ตนเอง การพฒนาเพอการพงพาอาศยซงกนและกน

และการพฒนาทผสมผสานองคความรสากลบนฐาน

ภมปญญาเดมเพอเกดเปนภมปญญารวมสมยทใช

ประโยชนไดกวางขน

ภมปญญาทองถนทเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาต




ดงนนภมป ญญาทองถนจงมคณคาไมเพยง

แตตอทองถนและผ คนเทานน แตยงเออประโยชน

อยางใหญหลวงตอการวางแผนพฒนาประเทศอยางยงยน

และมนคงจากลกษณะธรรมชาตของภมปญญาทองถน

เป นความร ทไม มการประมวลและจดใหเป นระบบ

ชนดทเรยกวา “องคความร” ฉะนนจงไมอาจถายทอด

โดยผานกระบวนการเรยนรของโลกสมยใหมไดแตชมชน

สามารถถายทอดภมปญญาเหลานไดโดยผานวถชวต

ซงเปนการยากทคนภายนอกมไดสมผสกบวถชวตเชนนน

จะเรยนรได อยางไรกตาม การพฒนา “ความร” เชนน

ขนมาเปน “องคความร” สามารถกระท�าไดและสมควร

ทจะกระท�าอยางยง เพอใชเปนฐานส�าหรบการสราง

องคความรของสงคมและเพอเปนแนวทางในการจดการ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเกดความยงยน

สบตอไป ดงนนศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอม

จงจดท�าโครงการฐานขอมลภมปญญาทองถนทเกยวกบ

การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใน

จ งหว ด เพชร บ ร น ม จ ดหมายเพ อศ กษารวบรวม

และสง เคราะห ภมป ญญาท อง ถนในการ จดการ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในพนทจงหวดเพชรบร

ตามหลกเศรษฐกจพอเพยงเพอประโยชนในการเผยแพร

สงเสรม สนบสนน ยกระดบคณคาและความส�าคญ

ของภมปญญาทองถนในการจดการทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมโดยเฉพาะอยางยงการปรบประยกตใช

เพอการแกไขปญหาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ในพนท ซงเปนภมปญญาทมความสมพนธกบวถชวต

ของชมชนทองถน มความส�าคญและมคณคาตอชมชน

แตก�าลงจะสญหายไป การอนรกษภมปญญาเหลาน

จะเกดขนไดเมอชมชนมความภมใจเหนความส�าคญ

จงตองสรางคณคาใหปรากฏและสบสานใหคงอยตอไป

โดยจดท�าเปนระบบ เเละจดหมวดหมเพอการถายทอด

ความรอยางตอเนอง


กลบมาเจอะเจอกนอกแลวกบ“Green Research”ฉบบท28ประจ�าเดอนกนยายน2557โดยฉบบนเราไดรวมกน

ศกษายอนรอยและเจาะลกถงปญหามลพษระดบชาตทเพงเกดขนเมอกลางปนเองนนคอ “เพลงไหมบอขยะ ต�ำบลแพรกษำ

จงหวดสมทรปรำกำร”

ซงเหตไฟไหมบอขยะครงนไดกลายเปนหายนะสงกลนเหมนและเกดควนไฟท�าใหชาวบานในพนทและบรเวณใกลเคยง

ไดรบความเดอดรอนและอนตรายอยางหนกจากภยควนพษกระทงในเวลาตอมาไดมการแจงเตอนมาตรการในการปองกนตวเอง

เชนการอพยพออกนอกพนทการสวมใสหนากากปองกนสารเคมหรอการใชผาขนหนชบน�าปดจมกแทนหนากากเปนตน

ดวยเหตนเองมลพษในเหตการณดงกลาวจงถอเปนบทเรยนราคาแพงใหกบผเกยวของทกภาคสวนใหชวยกนเฝาระวงตดตาม

และดแลเพอไมใหเกดขนอกหรอหากเกดขนซ�ากควรสงผลกระทบใหนอยทสดเทาทจะนอยได

นอกจากนภายในเลมกยงมบทความงานวจยดานสงแวดลอมอนๆทนาสนใจไวใหไดตดตามกนเชนเคยตลอดทงเลม

แลวพบกนใหมฉบบหนา...

GREEN RESEARCH

กนยายน 2557

ทปรกษา

ภาวณ ปณณกนต

เสรมยศ สมมน

สากล ฐนะกล

บรรณาธการบรหาร

สวรรณา เตยรถสวรรณ

กองบรรณาธการ

โสฬส ขนธเครอ

นตยา นกระนาด มลน

ศรนภา ศรทองทม

หทยรตน การเวทย

เจนวทย วงษศานน

ปญจา ใยถาวร

จนดารตน เรองโชตวทย

อาทตยา พาม

P.1

P.29

P.8

เรองเดนประจ�ำฉบบ

P.01_อนตรายใกลตวมลพษจากการเผาขยะทต.แพรกษาจ.สมทรปราการ

P.08_สารอนทรยระเหยงายในอากาศจากเหตเพลงไหมบอขยะต.แพรกษา

ตดตำมเฝำระวง

P.12_การปนเปอนสารPerfluorinatedcompounds(PFCs)

ในตวอยางน�าผวดนบรเวณปากแมน�าสายหลก4สายและบรเวณรอบนคม

อตสาหกรรมจงหวดสมทรปราการล�าพนและระยอง

P.16_ผลกระทบและความเสยหายของสวนยางพาราอนเนองมาจากภยพบต

ทางสภาพภมอากาศในภาคใตกรณศกษา:จงหวดพทลง

กำวหนำพฒนำ

P.23_การประเมนการกระจายตวของกลนดวยแบบจ�าลองคณภาพอากาศ

P.26_การฝกอบรมเชงปฏบตการเรองการวางแผนแบบมสวนรวมในการ

ลดมลพษจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโดยการจดการขยะใน

BattambangMunicipality

พงพำธรรมชำต

P.29_มนษยกบปญหาสงแวดลอม

P.31_ภมปญญาทองถนทเกยวกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาต


EDITOR’S TALKบ.ก.เเถลง

CONTENTS

ศนยวจยและฝกอบรมดำนสงแวดลอม

กรมสงเสรมคณภำพสงแวดลอม

กระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม

เทคโนธำน ต�ำบลคลองหำ อ�ำเภอคลองหลวง

จงหวดปทมธำน 12120

โทรศพท 02-577-4182-9 โทรสำร 02-577-1138

www.degp.go.th/website/20/

ศนย วจยและฝ กอบรมดานสงแวดล อม

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม ไดเหนความส�าคญ

ไดมอบหมายให คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทาด�าเนนการศกษาวจย

ในโครงการฐานขอมลภมปญญาทองถนทเกยวกบ

การอน รกษ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ในจงหวดเพชรบรนโดยมขอบเขตงานดงน

(1) พฒนาและออกแบบเครองมอเพอการ

ส�ารวจภมปญญาทองถนในพนทศกษา

(2) ส�ารวจ รวบรวม และสบคนภมปญญา


สงแวดลอมในพนทจงหวดเพชรบรดวยแบบสอบถาม

และการสมภาษณชมชนทเกยวของกบภมปญญา


สงแวดลอมอยางนอย5องคความรโดยมผเขารวม

จ�านวน30คน

(3) สมภาษณเดยวเจาะลกผน�าทองถน ผร

ในชมชนในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม

(4) สงเคราะหภมปญญาทองถนทใชในการ

บรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

โดยการจดประชมชมชนทองถนเพอน�าเสนอผลงาน

การจดท�าหลกสตรและคมอภมปญญาทองถน

ผลกำรวจย

พบวา มภมปญญาทองถนในหลายดานท

นาสนใจเกยวของกบการจดการทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมโดยเลอกน�ารอง5ภมปญญาทองถนไดแก

(1)ภมปญญำกำรปลกหญำแฝกเพอกำร

ปรบปรงและพฒนำดนทแขงเปนดำนเพอกำรปลกพช

โดย ร.ต.ต.วชาญ ตนเจรญ ศนยการศกษาการพฒนา

หวยทรายฯ

(2)ภมปญญำกำรท�ำเตำชวมวล โดย นายชาญ

ทบส เครอขายปราชญชาวบานดนผงแดด

(3)ภมปญญำธนำคำรปมำ โดย นายสานธ

สค�า ชมชนบานบางไทรยอย

(4)ภมปญญำกำรท�ำฝำยชะลอน�ำเพอฟนฟ

และอนรกษทรพยำกรปำไม โดย นายสมชาย มนช

กลมคนรกษเขาแดน อ.บานลาด จ.เพชรบร

(5)ภมปญญำเกษตรทำงรอด โดย นายสวาท

เกตมงคล อ.เมอง จ.เพชรบร

ซงในล�ำดบตอไปจะไดจดสมมนำสรปผล

กำรศกษำองคควำมร ภมปญญำทองถนดำนกำร

บรหำรจดกำรทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม

ณ อทยำนสงแวดลอมนำนำชำตสรนธร อ�ำเภอชะอ�ำ

จงหวดเพชรบร โดยมผเขำรวมจำกภำคสวนตำงๆ

ไดแกหนวยงำนภำครฐ เอกชน สถำบนกำรศกษำ

และจะไดมอบสอฐำนขอมลองคควำมรภมปญญำ

ทองถนใหกบอทยำนสงแวดลอมนำนำชำตสรนธร

ตอไป


เอกสำรอำงอง

ศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอม.(2557)โครงกำรฐำนขอมลภมปญญำทองถนทเกยวของกบกำรอนรกษทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม

ในจงหวดเพชรบร.รายงานผลการวจยศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอม.

ศนย วจยและฝ กอบรมด านส งแวดล อม

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม ไดสงผลงานเรอง

“เตาเผาขยะชวมวลไรควน” เขารวมน�าเสนอผลงาน

ในภาคนทรรศการ ในงาน “มหกรรมงานวจยแหงชาต

2557 (Thailand Research Expo 2014)”

ในระหวางวนท 7-11 สงหาคม 2557 ณ โรงแรม

เซนทาราแกรนด และบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร

และยงได น� า เสนอภาคการประชมในหวข อ

เรองพลงงานสเขยวจากเตาเผาขยะชวมวลไรควน

ในวนท 7 สงหาคม 2557 เวลา 13.30-16.30 น.

ณ หอง Lotus 10 โดยม นางสวรรณา เตยรถสวรรณา

ผอ�านวยการศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอม

รวมดวยนกวจยจากศนยวจยและฝกอบรมดาน

สงแวดลอม ดร.นตยา นกระนาด มลน ดร.หทยรตน

การเวทย ดร.วรรณา เลาวกล และดร.เดซ หมอกนอย

รวมเสวนาในหวขอดงกลาว โดยมผเขารวมการเสวนา

จ�านวน 130 คน

มหกรรมงานวจยแหงชาต 2557

(Thailand Research Expo 2014)

เทคนคการเขยนขอเสนอโครงการวจย

ประชม Focus Group ปราชญชาวบาน

และกลมผน�าชมชน

ศนยวจยและฝกอบรมดาน

สงแวดลอม กรมสงเสรมคณภาพ

สงแวดลอม ไดจดอบรมเรอง เทคนค

การเขยนขอเสนอโครงการวจย

ในระหวางวนท 24-26 กรกฎาคม

2557 ณ วลลาเอเดน รสอรท

จงหวดนครนายก โดยไดรบเกยรตจากนายวจารย สมาฉายา รองปลด

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม นายบญชอบ สทธมนสวงษ

ผตรวจราชการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมเสวนา

วชาการพรอมมอบแนวทางการด�าเนนงานดานการวจย และนายเวชยนต

เฮงสวนช ผทรงคณวฒจากส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.)

ผเชยวชาญดานการประเมนขอเสนอโครงการวจย มาใหความร เทคนค

การเขยนขอเสนอโครงการวจยและแลกเปลยนขอคดเหนตางๆ เพอให

นกวจยไดมการพฒนาเทคนคการเขยนขอเสนอโครงการวจยทถกตอง

และมคณภาพตอไป

ศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอม รวมกบ คณะวทยาศาสตร

และเทคโนโลย ม.ราชภฏสวนสนนทา จดประชม Focus Group ปราชญ

ชาวบาน และกลมผน�าชมชน เพอวจยความรภมปญญาทองถนในจงหวด

เพชรบร ด�าเนนการตามโครงการฐานขอมลความรภมปญญาทองถน

ในระหวางวนท 2-4 กรกฎาคม 2557 ณ หองประชมอทยานสงแวดลอมสรนทร

อ.ชะอ�า จ.เพชรบร โดย ดร.สนใจ หะวานนท รองผอ�านวยการสงแวดลอมสรนทร

ใหการตอนรบ นายโสฬส ขนธเครอ ผอ.กลมงานประสานความรวมมอนกวจยฯ

ศนยวจยและฝกอบรมดานสงแวดลอมเปดการประชม และ ผศ.ดร.อาณต

ตะปนตา คณบดคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย ม.ราชภฏสวนสนนทา

กลาวถงความเปนมาและกระบวนการศกษาวจยฐานความรภมปญญาทองถน

และแนวทางการศกษาในแตละขนตอน รวมทงการขยายผลตอไป

greenresearch 28 final

Documents

nd nd nd nd nd nd2

nd nd nd nd1

nd nd nd ndcarbontetrachloride

nd nd nd nddichloromethane

nd nd nd ndethylbenzene

nd nd nd ndstyrene

nd nd nd ndtoluene

nd nd nd ndtrichloroethylene