id5567515 pdfmachine by broadgun software - a great pdf ... - isis (t_viet)-ntd upload 112p.pdf ·...

HÖÔÙNG DAÅN SÖÛ DUÏNG ISIS .

- Trang 1-

LÔØI MÔÛ ÑAÀU

haøo möøng caùc baïn ñeán vôùi taøi lieäu �Höôùng daãn söû duïng phaàn meàm ISIS 6 PROFESSIONAL moâ phoûng ñieän töû�. Quaù trình thieát keá maïch ñieän töû vôùi söï hoå trôï cuûa caùc phaàn meàm chuyeân duïng ñaõ vaø ñang thu huùt söï quan taâm cuûa nhieàu sinh vieân , giaùo vieân cuõng nhö caùc kyõ sö trong ngaønh. Trong quaù

trình thieát keá maïch ñieän töû, neáu coù beân caïnh moät coâng cuï moâ phoûng ñeå thöïc hieän ngay nhöõng yù töôûng môùi thì baïn seõ tieát kieäm ñöôïc raát nhieàu thôøi gian ñeå duøng vaøo vieäc toái öu maïch ñieän cuûa mình.

Treân cô sôû ñoù, ISIS ñaõ ra ñôøi, phaùt trieån treân 12 naêm nay bôûi Labcenter Electronics- moät coâng ty saûn xuaát phaàn meàm CAD cuûa Anh- vaø ñöôïc haøng nghìn ngöôøi söû duïng treân khaép theá giôùi. Vôùi ISIS chuùng ta coù theå moâ phoûng haàu heát caùc daïng maïch ñieän töû, vaø laàn ñaàu tieân ôû caùc chöông trình CAD, ISIS cho pheùp thieát keá hoaøn chænh moät heä thoáng Vi ñieàu khieån bao goàm toaøn boä maïch phaàn cöùng giao dieän beân ngoaøi, sau ñoù moâ phoûng söï töông taùc giöõa chuùng. ISIS coøn ñaët quan taâm ñeán vieäc thieát keá maïch in (Printed Circuit Board-PCB) vôùi söï hoå trôï keát xuaát maïch ñieän sang ARES hoaëc moät chöông trình CAD Layout khaùc ñeå veõ maïch in.

Ñoái vôùi caùc sinh vieân môùi cuûa ngaønh ñieän töû, ISIS taïo moät söï haáp daãn baèng moät heä thoáng chöông trình ñaày ñuû coâng cuï maïnh meõ vaø ñaày maøu saéc, nhieàu phoâng chöõ. Keøm theo ñoù laø moät thö vieän caùc thieát keá maãu ña daïng theo thöù töï töø ñôn giaûn ñeán phöùc taïp ñeå caùc baïn tieáp tuïc phaùt trieån theo yù töôûng cuûa mình.

Coù raát nhieàu tính naêng öu vieät, tuy nhieân ISIS ñoái vôùi nhieàu ngöôøi söû duïng ôû Vieät Nam vaãn coøn môùi meõ. Vôùi mong muoán giôùi thieäu ISIS ñeán caùc baïn moät caùch toång quaùt nhaát, nhoùm ñaõ choïn phaàn meàm naøy trong baøi baùo caùo moân hoïc �Giaûi tích maïch treân maùy vi tính� cuûa mình. Hy voïng seõ giuùp ñöôïc phaàn naøo trong quaù trình thieát keá maïch cuûa caùc baïn. Vaø taát nhieân do trình ñoä vaø kinh nghieäm coøn giôùi haïn neân chaéc chaén coù nhieàu thieáu soùt trong taäp taøi lieäu naøy, raát mong söï thoâng caûm cuûa caùc baïn.

NHOÙM THÖÏC HIEÄN

Ñaïi Hoïc Sö Phaïm Kyõ Thuaät TP HCM-Thaùng 6 naêm 2006

id5567515 pdfMachine by Broadgun Software - a great PDF writer! - a great PDF creator! - http://www.pdfmachine.com http://www.broadgun.com


- Trang 2-

LÔØI CAÛM ÔN

Trong quaù trình thöïc hieän baøi baùo caùo naøy, nhoùm thöïc hieän ñaõ nhaän ñöôïc raát nhieàu goùp yù, ñaùnh giaù quyù baùu töø caùc baïn cuøng lôùp vaø ñaëc bieät töø giaùo vieân tröïc tieáp höôùng daãn thöïc hieän: ThS. Traàn Vaên Duõng. Töø ñoù nhoùm ñaõ coù söï ñieàu chænh, söûa chöûa taøi lieäu cho hôïp lyù hôn. Qua ñaây, nhoùm xin pheùp göûi lôøi caûm ôn chaân thaønh nhaát ñeán Thaày vaø caùc baïn. Mong raèng taäp taøi lieäu naøy phaàn naøo ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu vaø mong moûi cuûa moïi ngöôøi. Vaø neáu coù cô hoäi, trong phaïm vi trình ñoä cuûa mình, nhoùm mong muoán seõ ñöôïc giôùi thieäu ñeán caùc baïn nhieàu phaàn meàm höõu ích vaø thuù vò khaùc.

Nhoùm sinh vieân thöïc hieän:

Nguyeãn Quang Anh Tuù 03101314

Hoà Anh Tuaán 03101319

Phaïm Minh Tieán 03101288

Nguyeãn Duy Hieäu 03101097

Mai Khang Sinh 03101234


- Trang 3-

CAÙCH TOÅ CHÖÙC TAØI LIEÄU NAØY:

Vôùi muïc ñích giôùi thieäu ISIS ñeán ngöôøi môùi baét ñaàu söû duïng, nhoùm thöïc hieän ñaõ choïn loïc nhöõng maïch ñieän cô baûn, deå hieåu nhaát qua ñoù neâu baät caùc tính naêng cuûa ISIS. Noäi dung taøi lieäu goàm coù caùc phaàn sau:

Phaàn 1: Höôùng daãn caøi ñaët chöông trình.

Phaàn 2: Giôùi thieäu toång quaùt chöông trình.

Giao dieän söû duïng.

Thö vieän vaø caùc coâng cuï ño ñaïc.

Ñieàu chænh thoâng soá moâ phoûng vaø söûa loåi.

Phaàn 3: Moâ phoûng töông töï.

Baøi 1 : Maïch dao ñoäng RLC

Baøi 2 : Maïch Trigger Schmitt

Phaàn 4: Moâ phoûng soá.

Baøi 1 : Thí nghieäm veà coång AND

Baøi 2 : Duøng coång NAND thieát keá EX-OR

Baøi 3 : Ñeøn saùng daàn, taét daàn duøng voøng xoaén

Baøi 4 : Maïch ñeám baát ñoàng boä

Baøi 5: Giaûi maõ, hieån thò Led 7 ñoaïn

Phaàn 5: Moâ phoûng vi ñieàu khieån.

Giôùi Thieäu

Ví duï: Maïch ñieàu khieån ñoäng cô böôùc

Thö vieän ví duï cuûa ISIS

Vôùi söï phaân coâng nhieäm vuï cuï theå nhö sau:

Nguyeãn Quang Anh Tuù : Phaàn 1 vaø phaàn 2.

Mai Khang Sinh : Phaàn 3.

Phaïm Minh Tieán: Baøi 1, 2, 3 phaàn 4.

Nguyeãn Duy Hieäu: Baøi 4, 5 phaàn 4.

Hoà Anh Tuaán: Phaàn 5.


- Trang 4-

MUÏC LUÏC

NOÄI DUNG TRANG

Phaàn môû ñaàu 1

Phaàn 1: Caøi ñaët chöông trình. 5

Phaàn 2: Giôùi thieäu toång quaùt. 12

Khôûi ñoäng, giao dieän chöông trình 13

Caùc thao taùc laøm vieäc 16

Sử dụng thý viện 17

Tạo mạch tích hợp (mạch phụ-Sub Circuit) 21

Sử dụng coâng cuï ño ñaïc, hieån thò daïng soùng 25

Thieát laäp moät soá thoâng soá cô baûn 32

YÙ nghóa moät soá thoâng soá SPICE cuûa ISIS 34

Phaàn 3: Moâ phoûng töông töï. 38

Baøi 1 : Maïch dao ñoäng RLC 39

Baøi 2 : Maïch Trigger Schmitt 49

Phaàn 4: Moâ phoûng soá. 60

Baøi 1 : Thí nghieäm veà coång AND 61

Baøi 2 : Duøng coång NAND thieát keá EX-OR 66

Baøi 3 : Ñeøn saùng daàn, taét daàn duøng voøng xoaén 70

Baøi 4 : Maïch ñeám baát ñoàng boä 80

Baøi 5: Giaûi maõ, hieån thò Led 7 ñoaïn 91

Phaàn 5: Moâ phoûng vi ñieàu khieån. 100

Giôùi Thieäu 101

Ví duï: Maïch ñieàu khieån ñoäng cô böôùc 105

Thö vieän ví duï cuûa ISIS 111

ISIS 6.1 Professional

Caøi Ñaët

SVTH: Nguyeãn Quang Anh Tuù


HÖÔÙNG DAÅN SÖÛ DUÏNG ISIS. Phaàn 1: Caøi Ñaët Chöông Trình

SVTH: NGUYEÃN QUANG ANH TUÙ -Trang 6 -

Trong thö muïc goác cuûa Proteus, baïn chuù yù file setup.exe vaø patchNoKey.exe.

Ñeå caøi chöông trình, ta nhaáp ñoâi file Setup.exe

Trình caøi ñaët seõ ñöôïc kích hoaït:

Choïn Next ñeå tieáp tuïc sau lôøi chaøo möøng cuûa chöông trình :




Baïn haõy ñoïc baûn thoaû thuaän baûn quyeàn saûn phaåm vaø choïn Yes ôû cöûa soå License Agreement.

Tieáp theo choïn Next ôû khung Product Licence Key. Ñaây laø trang hieån thò thoâng tin ñaêng kyù saûn phaåm nhöng do ñaây laø baûn Crack neân nhöõng thoâng tin naøy ñöôïc boû troáng.



Phaàn choïn thö muïc caøi ñaët hieän ra, baám Browse ñeå thay ñoåi thö muïc ñích cho quaù trình caøi ñaët. Neáu khoâng muoán thay ñoåi thì ta baám Next ñeå tieáp tuïc. Khi ñoù thö muïc caøi ñaët maëc ñònh seõ laø C:\ProgramFiles\LabcenterElectronic\Proteus 6 Professional:

Trong cöûa soå Panel Select Components ñaùnh daáu vaøo 3 oâ choïn vaø baám Next.



Baûng Select Program Folder xuaát hieän, baïn ñaët teân thö muïc ISIS seõ xuaát hieän ôû Start Menu. Sau ñoù choïn Next ñeå tieáp tuïc.

Chöông trình seõ thöïc hieän quaù trình caøi ñaët:



Cuoái cuøng, ta baám vaøo Finish ñeå keát thuùc quaù trình caøi ñaët. Caùc Shortcut kích hoaït chöông trình seõ coù treân Desktop vaø trong Start Menu\ Programs vôùi teân

maø baïn ñaõ ñaët ôû treân.

Ñeå thuaän tieän söû duïngchöông trình, baïn neân xem qua file Readme cuûa Proteus. Trong ñoù giôùi thieäu toång quaùt veà caùc tính naêng môùi nhaát cuûa phieân baûn 6.1 so vôùi caùc baûn tröôùc.



Ñeå coù theå söû duïng ñöôïc chöông trình , ta caàn lieân heä vôùi Coâng ty Labcenter ñeå mua baûn quyeàn saûn phaåm qua Website www.labcenter.co.uk .

Neáu khoâng baïn coù theå söû duïng file patchNoKey.exe coù

trong boä saûn phaåm ñeå Crack chöông trình.(Chæ caàn chaïy

file naøy vaø choïn Installer ôû baûng hieän ra).

Tuy nhieân caàn chuù yù neáu baïn söû duïng phöông phaùp naøy thì baïn seõ khoâng theå caäp nhaät caùc linh kieän môùi cho ISIS töø Lapcenter !

http://www.labcenter.co.uk


Giôùi Thieäu Toång Quaùt

SVTH: Nguyeãn Quang Anh Tuù

,º¸½2+�(%©2�7º¿�(9³2+�-7-7��4LEÄR��+MØÝM�8LMIÈY�8SÉRK�5YEÝX�

7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

��/LØßM�ÕSÈRK�GLÚØRK�XVÐRL��

��7XEVX"%PP�4VSKVEQW"4VSXIYW��4VSJIWWMSREP"-7-7��4VSJIWWMSREP�

'LÚØRK XVÐRL ÕÚØÓG OLØßM ÕSÈRK ZØÝM KMES HMIÈR RLÚ WEY�

8LERL 8VÐRL µØR

8LERL 8EÝG :YÓ

8LERL 'SÆRK

'YÓ�

:YÜRK PEÜQ ZMIÈG GLÑRL

'EÝG RYÝX QSÆ TLSßRK

:YÜRK LMIÉR XLÖ

< 8SEÓ ÕSÈ GSR XV =

:YÜRK

GLSÓR

PÚÓE�



7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

��+MES�HMIÈR�GLÚØRK�XVÐRL��

��E��8LERL�XVÐRL�ÕØR��

� ��&ES�KSÄQ�GEÝG�1IRY�UYIR� XLYSÈG�RLÚ�*MPI��:MI[��)HMX �8E�GSÝ� XLIÉ� XLÚÓG�LMIÈR��

LEÄY�LIÅX�GEÝG�PIÈRL�GYßE�-7-7�XEÓM�ÕEÆ]��XVÚÜ�GEÝG�PIÈRL�GYßE�XLERL�GSÆRK�GYÓ ��

��F��8LERL�XEÝG�ZYÓ��

� 'LÚÝE�QSÈX�WSÅ�PIÈRL�GYßE�XLERL�XVÐRL�ÕØR�Øß�HEÓRK�7LSVXGYX�RLÚ�2I[��7EZI��3TIR �

ZEÜ�GEÝG�RYÝX�WEY��

0EÜQ�XÚØM �QEÜR�LÐRL�ZEÜ�GEÝG�GLÊRL�WÚßE��

&EÈX�8EÍX�PÚØÝM�GLS�FEßR�ZIÙ��

'LSÓR KSÅG XSEÓ ÕSÈ�

'EÝG GSÆRK GYÓ TLSÝRK XS� XLY RLSß� XSEÜR QEÓGL�

9RHS�6IHS�

'EÍX� WES GLIÝT� HEÝR�

'EÝG PIÈRL XEÝG ÕSÈRK PIÆR ÕSÅM XÚØÓRK ÕEÙ ÕÚØÓG GLSÓR XVÚØÝG�

'EÝG�GSÆRK�GYÓ�GLÊRL�WÚßE��XEÓS�XLÚ�ZMIÈR�PMRL�OMIÈR��

&EÈX� 8EÍX GLIÅ ÕSÈ QSÆ TLSßRK XVIÆR RIÄR XLØÜM KMER XLÚÓG�

&EÈX� 8EÍX GLIÅ ÕSÈ XÚÓ ÕM HEÆ] XVSRK WØ ÕSÄ RKY]IÆR P]Ý�

8ÐQ OMIÅQ PMRL OMIÈR�

'LÊRL WÚßE XLYSÈG XÑRL GLYRK�

'EÝG GSÆRK GYÓ UYEßR P]Ý XVERK PEÜQ ZMIÈG�

<YEÅX HERL WEÝGL PMRL OMIÈR�

/MIÉQ XVE PSÉM QEÓGL ÕMIÈR �)6' �


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

0MIÆR�XLSÆRK�%6)7�ÕIÉ�ZIÙ�QEÓGL�MR��

��G��8LERL�GSÆRK�GYÓ��

�

�

'SQTSRIRX��8LIÆQ�PMRL�OMIÈR�ZEÜS�FEßR�ZIÙ��

�.YRGXMSR�(SX��8LIÆQ�ÕMIÉQ�RSÅM�RØM�KMES�RLEY�GYßE�ÕÚØÜRK�HEÆ]��

;MVI�0EFIP��+EÝR�XIÆR�GLS�ÕÚØÜRK�HEÆ]��

8I\X 7GVMTX� 8LIÆQ 8I\X ZEÜS FEßR ZIÙ�

&YW� :IÙ ÕÚØÜRK &YW�

7YF 'MVGYMX� 1EÓGL TLYÓ�

-RWXERX )HMX 1SHI� 'LÊRL WÚßE RLERL XLYSÈG XÑRL OMRL OMIÈR�

-RXIV�WLIIX 8IVQMREP� 2SÅM ÕEÄY GÚÓG�

(IZMGI 4MR� :IÙ GLEÆR PMRL OMIÈR�

7MQYPEXMSR +VETL� :IÙ ÕSÄ XLÖ QSÆ TLSßRK�

8ETI�6IGSVHIV��&EÎRK�KLM��

+IRIVEXSV��'EÝG�QEÝ]�TLEÝX�XÑR�LMIÈY��


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

:SPXEKI�4VSFI��µEÄY�HSÜ�ÕMIÈR�EÝT��

�'YVVIRX�4VSFI��µEÄY�HSÜ�HSÜRK�ÕMIÈR��

:MVXYEP�-RWXVYQIRXW��'EÝG�XLMIÅX�FÖ�EßS��

�'EÝG�GSÆRK�GYÓ�ZIÙ��(��

H� 'EÝG RYÝX QSÆ TLSßRK�

�

�

I�:YÜRK LMIÉR XLÖ�

,MIÉR XLÖ OLEÝM UYEÝX ZYÜRK PEÜQ ZMIÈG LMIÈR LEÜRL� OLYRK QEÜY \ERL HÚØRK

FMIÉY LMIÈR GLS XSEÜR FEßR ZIÙ� OLYRK \ERL PEÝ FMIÉY LMIÈR GLS TLEÄR FEßR ZIÙ ÕERK LMIÉR

XLÖ XVIÆR ZYÜRK PEÜQ ZMIÈG GLÑRL� /LM XE GLSÓR QSÈX PMRL OMIÈR� O]Ý LMIÈY RKY]IÆR P]Ý GYßE

RSÝ GYÙRK ÕÚØÓG LMIÉR XLÖ PIÆR ZYÜRK REÜ]�

J� :YÜRK PEÜQ ZMIÈG GLÑRL�

µEÆ] PEÜ RØM XLÚÓG LMIÈR XSEÜR FSÈ GEÝG XLES XEÝG ÕIÉ LSEÜR XLEÜRL FEßR ZIÙ�

� � 'EÝG XLES XEÝG GØ FEßR XVSRK ZYÜRK PEÜQ ZMIÈG GLÑRL�

'LSÓR ÕSÅM XÚØÓRK� 2LEÅT GLYSÈX TLEßM PIÆR ÕSÅM XÚØÓRK�

&Sß GLSÓR� 2LEÅT GLYSÈX TLEßM PIÆR ZYÜRK XVSÅRK�

<SEÝ ÕSÅM XÚØÓRK� 2LEÅT ÕSÆM GLYSÈX TLEßM PIÆR ÕSÅM XÚØÓRK�

(M GLY]IÉR� 'LSÓR� /IÝS VIÆ FEÌRK GLYSÈX XVEÝM ÕIÅR ZÖ XVÑ QØÝM�

µIÉ ÕÚE ÕSÅM XÚØÓRK ZEÜS KMÚßE ZYÜRK PEÜQ ZMIÈG� GLÊ GEÄR

ÕÚE GSR XVSß ÕIÅR ZÖ XVÑ ÕSÝ ZEÜ RLEÅR *�� ,SEÏG HYÜRK

RYÝX 6I�GIRXIV XVIÆR XLERL XEÝG ZYÓ�

(YÜRK FEÝRL \I GYßE GLYSÈX ÕIÉ TLSÝRK XS LSEÏG XLY RLSß ÕIÅR XÚÜRK ÕSÅM XÚØÓRK�

1SÆ TLSßRK PMIÆR XYÓG

1SÆ TLSßRK XÚÜRK FÚØÝG

8EÓQ HÚÜRK(ÚÜRK QSÆ

TLSßRK�


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

(YÜRK�FEÜR�TLÑQ��

*��TLSÝRK�XS��

*��XLY�RLSß��

*��\IQ�XSEÜR�QEÓGL��

µIÉ�TLSÝRK�XS�QSÈX�TLEÄR�QEÓGL��ÕIÜ�7LMJX�ZEÜ�OIÝS�GLSÓR�ZYÜRK�GEÄR�XLES�XEÝG��7LMJX�

>SSQ ��

µIÜ�7LMJX�ZEÜ�VIÆ�GLYSÈX�ÕIÅR�PIÄ�GYßE�ZYÜRK�PEÜQ�ZMIÈG�ÕIÉ�HM�GLY]IÉR�ÕIÅR�ZÖ�XVÑ�OLEÝG�

�7LMJX�4ER ��LE]�ÕØR�KMEßR�LØR��LEÙ]�GPMGO�PIÆR�TLEÄR�ÕSÝ�XVIÆR�ZYÜRK�LMIÉR�XLÖ��

��7Úß�HYÓRK�XLÚ�ZMIÈR�-7-7��

µIÉ QØß XLÚ ZMIÈR -7-7 XE GLSÓR RYÝX 'SQTSRIRX�

RLEÅT XVEÝM PIÆR RYÝX 4 �4MGO (IZMGIW �

�

�

8LÚ�ZMIÈR -7-7 ÕÚØÓG QØß�

�

�

�

�

'EÝG XLÚ ZMIÈR PMRL OMIÈR

1SÆ LÐRL

RKY]IÆR P]Ý

1SÆ LÐRL

QEÓGL�MR�

0SEÓM PMRL OMIÈR

'EÝG PMRL OMIÈR

&EÓR GSÝ XLIÉ XÐQ RLERL ÕIÅR QSÈX XLÚ ZMIÈR FEÌRK GEÝGL RLEÅT ZEÜS ZYÜRK XLÚ ZMIÈR

WEY ÕSÝ KSß O]Ý XÚÓ ÕEÄY XMIÆR GYßE XIÆR XLÚ ZMIÈR ÕSÝ �RIÅY GSÝ LØR � XLÚ ZMIÈR GYÜRK O]Ý

XÚÓ� ÕEÄY� XLÐ� FEÓR� GEÄR�RLEÅR� ÕIÅR�OLM� KEÏT� ÕYÝRK� XLÚ� ZMIÈR� GEÄR��8ÚØRK� XÚÓ� XLIÅ� GLS��

ZYÜRK GEÝG PMRL OMIÈR�


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

�

8E�PEÄR�PÚØÓX�RLEÅT�ÕSÆM�ZEÜS�GEÝG�PMRL�OMIÈR�GEÄR�HYÜRK��GEÝG�PMRL�OMIÈR�REÜ]�WIÙ�\YEÅX�LMIÈR�Øß�

ZYÜRK�PEÅ]�XLMIÅX�FÖ��/LM�PEÅ]�ÕYß�PMRL�OMIÈR��FEÅQ�'PSWI�ÕIÉ�ÕSÝRK�XLÚ�ZMIÈR��

8VIÆR�ZYÜRK�GLSÓR�PÚÓE��RLEÅT�XVEÝM�ÕIÉ�GLSÓR�PMRL�OMIÈR��WEY�ÕSÝ�RLEÅT�XVEÝM�PIÆR�ZYÜRK�PEÜQ�

ZMIÈG�ÕIÉ�ÕEÏX�PIÆR�QEÓGL��

��

�

�

�

�

�

�

� 8VSRK�OLM�ÕERK�GLSÓR�PMRL�OMIÈR��XE�GSÝ�XLIÉ�WÚß�HYÓRK�GEÝG�RYÝX� ÕIÉ \SE] GEÝG

KSÝG ��S � ZEÜ GEÝG RYÝX ÕIÉ PEÅ] ÕSÅM \ÚÝRK RKERK� HSÓG GLS PMRL OMIÈR�

2KSEÜM�VE��-7-7�GSÜR�LSÉ�XVØÓ�GSÆRK�

GYÓ� XÐQ� OMIÅQ� PMRL� OMIÈR� OLEÝ�

RLERL�� 8VSRK� PYÝG� ÕERK� ZIÙ�

QEÓGL�� FEÓR� FEÅQ� TLÑQ� 4 ÕIÉ

\YEÅX� LMIÈR� GÚßE� WSÉ�

4MGO�6ITPEGI 0MFVEV] 4EVX�

�

�

�

�

8VSRK�XLÚ�ZMIÈR�GYßE�QÐRL��-7-7�GLME�XLEÜRL��PSEÓM�PMRL�OMIÈR��

0MRL�OMIÈR�GLÊ�HYÜRK�ÕIÉ�QSÆ�TLSßRK��2S�4'&�4EGOEKI ��

0MRL�OMIÈR�OLSÆRK�HYÜRK�ÕIÉ�QSÆ�TLSßRK��2S�7MQYPEXSV�1SHIP ��

0MRL�OMIÈR�GSÝ�ÕYß�GEÝG�GLÚÝG�REÎRK��

0MRL�OMIÈR�GLÊ�ÕIÉ�ZIÙ�WØ�ÕSÄ�RKY]IÆR�P]Ý��

��(S�ÕSÝ�OLM�XLÚÓG�LMIÈR�QSÆ�TLSßRK�XE�GEÄR�GLYÝ�]Ý�PEÅ]�ÕYÝRK�PSEÓM�GYßE�PMRL�OMIÈR��

2LEÅT GLSÓR PMRL OMIÈR�

RLEÅT PIÆR QEÓGL ZEÜ

OIÝS� VIÆ� ÕIÉ� ÕEÏX� PMRL�

OMIÈR�ÕYÝRK�ZÖ�XVÑ�QSRK�

QYSÅR��


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

8VSRK�GÚßE�WSÉ��4MGO�6ITPEGI�0MFVEV]�4EVX��XE�GSÝ�GEÝG�GLSÓR�PÚÓE�WEY��

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

7EY�OLM�GLSÓR�GEÝG�XLSÆRK�WSÅ��FEÓR�RLEÈT�XIÆR�LSEÏG�QSÈX�TLEÄR�XIÆR�PMRL�OMIÈR�ZEÜS��SÆ�2EQI

SV XI\X XS WIEVGL JSV� GEÝG PMRL OMIÈR XÐQ XLEÅ] WIÙ LMIÉR XLÖ PEÈT XÚÝG XVSRK OLYRK

1EXGLIW� 2LEÅT GLSÓR PMRL OMIÈR FEÓR GEÄR� WEY ÕSÝ RLEÅT 3/� 0MRL OMIÈR ÕSÝ WIÙ \YEÅX LMIÈR

XVSRK ZYÜRK PÚÓY GLSÓR�

:Ñ HYÓ XE XÐQ -' ��

+Sß �� ZEÜS SÆ XÐQ OMIÅQ�

�

�

'LSÓR�PSEÓM�-'�GEÄR�HYÜRK��

�

�

�

�

�

2LEÅT�3/��

8ÐQ�GLÑRL�\EÝG�XIÆR�

&EÍX ÕEÄY FEÌRK XÚÜ

'LÚÝE XÚÜ ÕÚØÓG RLEÈT

/IÅX XLYÝG ZØÝM XÚÜ

'LÊ XÐQ GEÝG GLÚÙ WSÅ

8ÐQ�PMRL�OMIÈR��

8ÐQ�O]Ý�LMIÈY��

8ÐQ�GEÝG�ÕEÄY�RSÅM��

8ÐQ�GSÉRK�1SÆHYR��

8ÐQ�GLEÆR�PMRL�OMIÈR�

'EÝG PMRL OMIÈR XÐQ XLEÅ]

,MIÉR XLÖ PMRL OMIÈR

ÕERK�ÕÚØÓG�GLSÓR�


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

-'��ÕÚØÓG�\YEÅX�LMIÈR�XVSRK�OLYRK�PÚÓY�GLSÓR�PMRL�OMIÈR��

�� µMIÄY GLÊRL XLÚ ZMIÈR�

'LSÓR 'SQTSRIRX� RLEÅT XVEÝM PIÆR

RYÝX�0 �1EREKI 0MFVEVMIW �

,E]��

1IRY 0MFVEV]@0MFVEV] 1EREKIV

8EÓM ÕEÆ]� XE GSÝ XLIÉ PÚÓE GLSÓR QSÈX WSÅ PMRL OMIÈR

XLÚØÜRK HYÜRK RLEÅX ZEÜ ÕÚE ZEÜS XLÚ ZMIÈR RKÚØÜM

HYÜRK GSÝ XIÆR PEÜ 97)6(:' ÕIÉ RLERL GLSÝRK

XÐQ ÕÚØÓG WEY REÜ] �OLM GEÄR XE ZEÜS 4MGO

(IZMGI VSÄM ZEÜS XLEÞRK XLÚ ZMIÈÆR 97)6(:'

ÕIÉ PEÅ] �

�

2KSEÜM� VE� GSÜR� GSÝ� GEÝG� PIÈRL� OLEÝG� RLÚ� /IÅX

<YEÅX 8LÚ :MIÈR �(YQT 0MFVEV] � 8EÓS XLÚ

ZMIÈR QØÝM� /LSÆM TLYÓG XLÚ ZMIÈR GYÙ

�

&ØßM��-7-7�XLMIÆR�ZIÄ�QSÆ�TLSßRK�RIÆR�ÕIÉ�GSÝ�XLIÉ�XEÓS�QØÝM�LE]�GLÊRL�WÚßE�XLÚ�ZMIÈR��XE�TLEßM�

HÚÓE XVIÆR GEÝG XLSÆRK WSÅ GYßE QSÆ LÐRL 74-') OLEÝ TLÚÝG XEÓT� Øß TLEÄR WEY GEÝG FEÓR WIÙ ÕÚØÓG

KMØÝM XLMIÈY GEÝGL XEÓS RLÚÙRK QEÓGL XÑGL LØÓT XÚÜ GEÝG PMRL OMIÈR GSÝ WEÞR GYßE -7-7 ÕIÉ WÚß HYÓRK�

8LÚ ZMIÈR

RKÚØÜM�

HYÜRK�


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

��8EÓS�QEÓGL�XÑGL�LØÓT��QEÓGL�TLYÓ ��

� 8VSRK�UYEÝ�XVÐRL�XLMIÅX�OIÅ�QEÓGL�ÕMIÈR��GSÝ�RLÚÙRK�QEÓGL�QEÜ�XE�KEÏT�ÕM�KEÏT�PEÓM�RLMIÄY�

PEÄR�XVSRK�GEÝG�LIÈ� XLSÅRK�OLEÝG�RLEY��µIÉ�XVEÝRL�ZIÙ� PEÓM�GEÝG�QEÓGL�REÜ]�QEÙM�QSÈX�GEÝGL�ZSÆ�

ÑGL��FEÓR�LEÙ]�XEÓS�QSÈX�QEÓGL�XÑGL�LØÓT�WEÞR�RSÝ�FIÆR�XVSRK��OLM�GEÄR�XE�WIÙ�PEÅ]�VE�WÚß�HYÓRK�

QSÈX�GEÝGL�RLERL�GLSÝRK��-7-7�ÕEÙ�LSÉ�XVØÓ�GLYÝRK�XE�XVSRK�ZMIÈG�REÜ]�ZØÝM�GSÆRK�GYÓ�XEÓS�QEÓGL�

TLYÓ��7YF�'MVGYMXW ��

� µIÉ�XEÓS�QSÈX�QEÓGL�TLYÓ�FEÓR�XLIS�GEÝG�FÚØÝG�WEY�ÕEÆ]��

�� 8EÓS�QSÈX�FEßR�ZIÙ�QØÝM��8VIÆR�XLERL�GSÆRK�GYÓ��RLEÅT�GLSÓR�7YFGMVGYMX��

�� 2LEÅT�GLYSÈX�XVEÝM�ZEÜ�OIÝS�VIÆ�XVIÆR�ZYÜRK�PEÜQ�ZMIÈG�ÕIÉ�ZIÙ�LÐRL�HEÓRK�

GYßE�QEÓGL�TLYÓ�XLIS�OÑGL�XLÚØÝG�QSRK�QYSÅR��

2LEÅT TLEßM�XVEÝM PIÆR QEÓGL ÕIÉ \YEÅX LMIÈR GÚßE WSÉ )HMX 7YFGMVGYMX WEY ÕSÝ XLE] ÕSÉM

XIÆR QEÓGL� GLÚÝG REÎRK ZEÜ GEÝG KLM GLYÝ OLEÝG �

8IÆR QEÓGL

8IÆR GLÚÝG REÎRK

+LM GLYÝ


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

�� 8VIÆR�ZYÜRK�PÚÓE�GLSÓR�PMRL�OMIÈR��RLEÅT�GLSÓR�-RTYX�ÕIÉ�KEÍR�GEÝG�RKSÙ�ZEÜS�GLS�QEÓGL��

0ÚY�]Ý�XE�GLÊ�GSÝ�XLIÉ�KEÍR�GEÝG�RKSÙ�ZEÜS�Øß�LEM�FIÆR�XLEÜRL�GYßE�QEÓGL��

�

�

�

�

�

�

��8ÚØRK�XÚÓ�GLS�GEÝG�RKSÙ�VE��GLSÓR�3YXTYX �

�

�

�

�� 7EY OLM KEÍR ÕYß GEÝG RKSÙ GLS QEÓGL� FEÓR GSÝ XLIÉ XLE] ÕSÉM PEÓM GEÝG ZÖ XVÑ QEÓGL� ZÖ XVÑ

GLEÆR GLS TLYÜ LØÓT ]Ý XLÑGL �,EÙ] HYÜRK GEÝG GSÆRK GYÓ XÚØRK XÚÓ PYÝG ZIÙ QEÓGL � 8MIÅT

XLIS LEÙ] ÕEÏX XIÆR GLS GEÝG RKSÙ ZEÜS�VE XLIS ]IÆY GEÄY QEÓGL GEÄR ZIÙ FEÌRK GEÝGL RLEÅT

TLEßM�XVEÝM PIÆR RKSÙ GEÄR ÕSÉM XIÆR ZEÜ RLEÈT XIÆR ZEÜS SÆ 7XVMRK ZEÜ RLEÅT 3/


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

��

��'YSÅM�GYÜRK�XE�ÕÚØÓG�LÐRL�HEÓRK�QEÓGL�RLÚ�WEY��

�

�� 8MIÅT XLIS XE WIÙ XLMIÅX OIÅ GEÝG XLEÜRL TLEÄR FIÆR XVSRK QEÓGL� 8VSß GLYSÈX PIÆR QEÓGL ZEÜ

RLEÅR 'XVP�'�1SÈX WLIIX GSR \YEÅX LMIÈR ZØÝM XIÆR PEÜ XIÆR GYßE QEÓGL QEÜ FEÓR ÕEà ÕEÏX Øß

XVIÆR� 8ÚÜ ÕEÆ]� ÕIÉ GLY]IÉR PIÆR \YSÅRK KMÚßE � WLIIX� FEÓR FEÅQ 'XVP�< �PIÆR LSEÏG

'XVP�' �\YSÅRK �

�� 8VIÆR 7LIIX GSR� RLEÅT GLSÓR -RXIV�7LIIX 8IVQMREP

'LSÓR -RTYX XVIÆR ZYÜRK PÚÓE GLSÓR ZEÜ ÕEÏX GEÝG RKSÙ ZEÜS REÜ] PIÆR

QEÓGL ZØÝM WSÅ PÚØÓRK ÕYÝRK FEÌRK WSÅ RKSÙ ZEÜS ÕEÙ ZIÙ GLS QEÓGL Øß

XVIÆR� 7EY ÕSÝ ÕEÏX XIÆR GEÝG RKSÙ REÜ] XVYÜRK OLØÝT ZØÝM XIÆR GEÝG RKSÙ

ÕEÙ XEÓS�

� 8ÚØRK�XÚÓ�GLS�GEÝG�RKSÙ�3YXTYX��8E�ÕÚØÓG�RLÚ�WEY��

��

�

�

�

�

�&EÆ] KMØÜ XE HYÜRK XLÚ ZMIÈR -7-7 ÕIÉ PEÅ] PMRL OMIÈR ZEÜ VEÝT QEÓGL GLS QEÓGL TLYÓ� GLYÝ ]Ý

RSÅM GEÝG RKSÙ ZEÜS�VE ÕYÝRK XLIS RKY]IÆR P]Ý QEÓGL GEÄR XEÓS� :Ñ HYÓ QEÓGL WEY�


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

�

�µIÅR�ÕEÆ]�GØ�FEßR�XE�ÕEÙ�XEÓS�\SRK�QSÈX�QEÓGL�TLYÓ��µIÉ�UYE]�PEÓM�WLIIX�FER�ÕEÄY��FEÓR�

HYÜRK�TLÑQ�'XVP�<�LSEÏG�RLEÅT�+SXS�WLIIX�ZEÜ�GLSÓR�XVERK�6SSX�7LIIX��

�

µIÉ�PÚY�QEÓGL�ZÚÜE�XEÓS��FEÓR�GLSÓR�*MPI@)\TSVX 7IGXMSR

8VSRK GÚßE WSÉ )\TSVX 7IGXMSR FEÓR GLSÓR XLÚ QYÓG ÕIÉ PÚY ZEÜ ÕEÏX XIÆR GLS 7IGXMSR REÜ]

WEY ÕSÝ RLEÅT 7EZI�

�

�

�

�

�

�7EY� REÜ]� OLM� GEÄR� HYÜRK� ÕIÅR��

FEÓR� GLSÓR� *MPI@-QTSVX

7IGXMSR ZEÜ XÐQ ÕIÅR JMPI

7IGXMSR� REÜ]� ZEÜ� RLEÅT�3TIR�

1EÓGL�TLYÓ�REÜ]�WIÙ�ÕÚØÓG�GLIÜR�

ZEÜS�FEßR�ZIÙ�RLÚ�QSÈX� -'�FÐRL�

XLÚØÜRK��

�


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

��7Úß�HYÓRK�GEÝG�GSÆRK�GYÓ�ÕS�ÕEÓG��LMIÉR�XLÖ�HEÓRK�WSÝRK�GØ�FEßR �

E��(ES�ÕSÈRK�O]�Ý�3WGMPPSWGSTI��37'- ��

'LSÓR�:MVXYEP�-RWXVYQIRXW�"3WGMPPSWGSTI" �ÕEÏX�PIÆR�QEÓGL��

µEÏG�ÕMIÉQ��

'SÝ��OIÆRL�RKSÙ�ZEÜS��

,MIÉR�XLÖ�ÕØR�OIÆRL��OIÆRL�LSEÏG�GLIÅ�ÕSÈ�<�=��

µSÈ�GLME�FMIÆR�ÕSÈ��:�HMZ� ��Q:�HMZ��

µSÈ�GLME�XLØÜM�KMER��QW�HMZ ��W�HMZ��

µIÉ WÚß HYÓRK� XE RSÅM GEÝG OIÆRL GYßE 37'- ZØÝM GEÝG ÕMIÉQ GEÄR UYER WEÝX HEÓRK WSÝRK� WEY

ÕSÝ GLS QEÓGL GLEÓ] QSÆ TLSßRK� PEÈT XÚÝG QEÜR LÐRL LMIÉR XLÖ GYßE 37'- FEÈX PIÆR ZØÝM GEÝG

RYÝX ÕMIÄY GLÊRL RLÚ WEY�

:YÜRK LMIÉR XLÖ

8ÑR LMIÈY RKSÙ ZEÜS

'LSÓR ÕØR ZÖ�ÕSÈ GLME

µMIÄY GLÊRL ZÖ XVÑ XVYÓG

'LSÓR XLØÜM KMER�ÕSÈ GLME

'LSÓR GLIÅ

ÕSÈ LMIÉR XLÖ

:MIÈG ÕMIÄY GLÊRL GEÝG XLSÆRK WSÅ ZEÜ ÕSÓG HÚÙ PMIÈY XÚÜ 37'-Ý GYßE -7-7 LSEÜR XSEÜR

XÚØRK XÚÓ QSÈX 37'- XLÚÓG XIÅ�

&MIÆR ÕSÈ ! �7SÅ SÆ ��7SÅ ÕØR ZÖ �ÕSÈ GLME

8LØÜM�KMER�!�7SÅ�SÆ ��8LØÜM�KMER�ÕSÈ�GLME �


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

F�'EÝG�FMIÉY�ÕSÄ�HEÓRK�WSÝRK��

-7-7�GLS�TLIÝT�GLYÝRK�XE�ZIÙ�ÕÚØÓG��PSEÓM�FMIÉY�ÕSÄ�QSÆ�TLSßRK�XÑR�LMIÈY�OLEÝG�RLEY��

8ÑR�LMIÈY�XÚØRK�XÚÓ�� %REPSK ��

WSÅ�� (MKMXEP ��

XÚØRK�XÚÓ�WSÅ�� 1M\IH ��

XEÄR�WSÅ� � � �*VIUYIRG] ��

XVY]IÄR�HEÉR� � �8VERWJIV ��

RLMIÇY� � � �2SMWI ��

QIÝS� � � �(MWXSVXMSR ��

TLSÉ �*SYVMIV �

EÆQ XEÄR �%YHMS �

XÚØRK LSÉ �-RXIV%GXMZI �

XLÑGL RKLM �'SRJSVQERGI �

UYIÝX (' �(' 7[IIT �

UYIÝX %' �%' 7[IIT �

µIÉ ZIÙ FMIÉY ÕSÄ� XE GLSÓR 7MQYPEXMSR +VETL � WEY

ÕSÝ GLSÓR PSEÓM FMIÉY ÕSÄ� OIÝS VIÆ GLYSÈX XVEÝM� ZIÙ QSÈX

OLYRK FMIÉY ÕSÄ ZØÝM OÑGL XLÚØÝG TLYÜ LØÓT XVSRK ZYÜRK

PEÜQ ZMIÈG�

:Ñ HYÓ� XE ZIÙ QSÈX FMIÉY ÕSÄ TLEÆR XÑGL XÑR LMIÈY XÚØRK XÚÓ RLÚ WEY�

2LEÅT ZEÜS XLERL XMIÆY

ÕIÄ ÕIÉ XLMIÅX PEÈT GEÝG

XLSÆRK�WSÅ��:YÜRK LMIÉR XLÖ HEÓRK

WSÝRK


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

�

2LEÅT�GLYSÈX�ZEÜS�XLERL�XMIÆY�ÕIÄ�GYßE�FMIÉY�ÕSÄ��FEßRK�XLMIÅX�PEÈT�XLSÆRK�WSÅ�LMIÈR�VE��

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

(S�QEÏG�ÕÖRL�GEÝG�FMIÉY�ÕSÄ�GYßE�-7-7�GSÝ�QEÜY�

ÕIR�RIÆR�GSÝ�XLIÉ��KEÆ]��OLSÝ�OLEÎR�OLM�LMIÉR�XLÖ�

ZEÜ� MR� EÅR�� 'LYÝRK� XE� GSÝ� XLIÉ� XLE]� ÕSÉM� � QEÜY�

WEÍG� GYßE� FMIÉY� ÕSÄ� FEÌRK� GEÝGL� GLSÓR��

3TXMSR�+VETL 'SPSYVW XVIÆR FEßRK XLMIÅX PEÈT

XLSÆRK�WSÅ�

8ÚÜ�ÕEÆ]�XE�GSÝ�XLIÉ�XLE]�ÕSÉM�XSEÜR�FSÈ�QEÜY�WEÍG�

FMIÉY�ÕSÄ�XLIS�]Ý�QYSÅR�

�

�

�

�

�

�

�

�

1IRY�

µMIÄY OLMIÉR

µÚØÜRK�KMSÝRK�

8VYÓG�XLØÜM�KMER�


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

�

8E�UYER�XEÆQ�ÕIÅR�TLEÄR�ÕMIÄY�OLMIÉR�FMIÉY�ÕSÄ�KSÄQ�GSÝ�GEÝG�GSÆRK�GYÓ�WEY��

�

�

�

�

�

�

:EÜ�GEÝG�GSÆRK�GYÓ�UYIR�XLYSÈG��

5YE�XVEÝM��TLEßM�GYßE�FMIÉY�ÕSÄ��

'S +MEßR XVYÓG XLØÜM KMER�

<IQ�XEÈT�XMR�QSÆ�XEß�UYEÝ�XVÐRL�QSÆ�TLSßRK��0SKJMPI �

�

�

�

�

�

�

�

�

�

�

µIÉ�KEÝR�GEÝG�ÕEÄY�HSÜ� GLS�FMIÉY�ÕSÄ�� XÚÜ�FEßRK�XLMIÅX� PEÈT� XE�GLSÓR�%HH

8VEGI

� � � ,SEÏG��1IRY@+VETL@%HH 8VEGI��

4LÑQ XEÍX� 'XVP�%�

(YÜRK�ÕIÉ�XLE]�ÕSÉM�XIÆR�

FMIÉY�ÕSÄ��XIÆR�XVYÓG�XSEÓ�

ÕSÈ��XLØÜM�KMER�FEÍX�ÕEÄY��

OIÅX�XLYÝG�

'SÆRK�GYÓ�

GLSÓR��GEÝG�

ÕEÄY�HSÜ�GLS�

FMIÉY�ÕSÄ�

6E�PIÈRL�QSÆ�TLSßRK�ZEÜ�

KLM�PEÓM�HEÓRK�WSÝRK�PIÆR�

FMIÉY�ÕSÄ��

'EÝG FMIÉY ÕSÄ GYßE -7-7 ÕSÓG HÚÙ PMIÈY XÚÜ GEÝG ÕEÄY HSÜ XÑR LMIÈY�4VSFI GSÝ XVIÆR

QEÓGL ÕMIÈR QSÆ TLSßRK � HS ÕSÝ ÕIÉ ZIÙ HEÓRK WSÝRK XE GEÄR ÕEÏX XVÚØÝG GEÝG ÕEÄY HSÜ REÜ] XEÓM

GEÝG ZÖ XVÑ GEÄR XLMIÅX� ,EÙ] GLSÓR ZEÜ ÕEÏX PIÆR ÕÚØÜRK HEÆ] ÕIÉ ÕS EÝT LSEÏG

GLSÓR FIÆR GEÓRL ÕIÉ ÕS HSÜRK ÕMIÈR� 7EY ÕSÝ LEÙ] ÕEÏX GLS RSÝ QSÈX GEÝM XIÆR ÕIÉ HIÉ

TLEÆR FMIÈX WEY REÜ]� :Ñ HYÓ�


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

�

8ÚÜ�FEßRK�LMIÈR�VE��XE�GLSÓR�GEÝG�ÕEÄY�HSÜ�GEÄR�HYÜRK��

�

7EY ÕSÝ RLEÅT 3/�

8MIÅT�XYÓG�RLEÅT�6YR LSEÏG TLÑQ 7TEGI ÕIÉ XMIÅR LEÜRL QSÆ TLSßRK�

(EÓRK�WSÝRK�XÑR�LMIÈY�WIÙ�\YEÅX�LMIÈR��µIÉ�ÕSÓG�ÕÚØÓG�KMEÝ�XVÖ�GYÓ�XLIÉ�XEÓM�

GEÝG XLØÜM ÕMIÉQ� FEÓR RLEÅT GLYSÈX PIÆR FMIÉY ÕSÄ XEÓM ZÖ XVÑ FEÅX O]Ü ÕIÉ

\YEÅX LMIÈR ÕÚØÜRK KMSÝRK WEY ÕSÝ VIÆ ÕÚØÜRK KMSÝRK REÜ] ÕIÅR XLØÜM ÕMIÉQ GEÄR ZEÜ ÕSÓG KMEÝ

XVÖ Øß KSÝG HÚØÝM FIÆR TLEßM GYßE FMIÉY ÕSÄ� 2IÅY XVIÆR FMIÉY ÕSÄ GSÝ XÚÜ � ÕSÄ XLÖ XVØß PIÆR�

QYSÅR ÕSÓG KMEÝ XVÖ GYßE ÕSÄ XLÖ REÜS� FEÓR RLEÅT GLYSÈX PIÆR RSÝ VSÄM QØÝM VIÆ ÕÚØÜRK KMSÝRK�

µSÅM ZØÝM GEÝG HEÓRK FMIÉY ÕSÄ OLEÝG� XE XLÚÓG LMIÈR XÚØRK XÚÓ�

+MEÝ XVÖ ÕÚØÓG ÕSÓG

µÚØÜRK KMSÝRK


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

�

G��'EÝG�%QTIVI�OIÅ�ZEÜ�:SPX�OIÅ��%1�ZEÜ�:1 �

+SÄQ�GSÝ�GEÝG�PSEÓM�WEY��

�

µS�EÝT�('� µS�HSÜRK�('� µS�EÝT�%'� µS�HSÜRK�%'�

µIÉ�PEÅ]�%1�ZEÜ�:1��FEÓR�GLSÓR�:MVXYEP�-RWXVYQIRXW��

�

��

�

:SPX OIÅ ('

%QTIVI OIÅ ('

:SPX OIÅ %'

%QTIVI OIÅ %'

7EY ÕSÝ RLEÅT GLSÓR PSEÓM %1 LSEÏG :1 GEÄR HYÜRK�

'LS HYÜ ÕS (' LE] %'� PYSÆR RLØÝ VEÌRK :SPX OIÅ TLEßM QEÍG WSRK WSRK ZEÜ

%QTIVI OIÅ TLEßM QEÍG RSÅM XMIÅT ZØÝM ÕSEÓR QEÓGL GEÄR ÕS�


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

�

µIÉ�XLE]�ÕSÉM�XLERK�ÕS�GYßE�GEÝG�%1�ZEÜ�:1��FEÓR�RLEÅT�GLYSÈX�TLEßM��XVEÝM�PIÆR�RSÝ��FEßRK�

)HMX�'SQTSRIRX�\YEÅX�LMIÈR��XLE]�ÕSÉM�XLERK�ÕS�XVSRK�SÆ�(MWTPE]�6ERKI��

�

�

µSÅM�ZØÝM�:SPX�OIÅ��GEÝG�

XLERK�ÕS�PEÜ��

:SPX��

1MPMZSPX��

1MGVSZSPX�

�

�

�

�

�

�

%QTIVI�OIÅ�GSÝ�GEÝG�XLERK��

%QTIVI�

1MPMEQTIVI�

1MGVSEQTIVI�

�

�

�

�

&EÓR� GYÙRK� GSÝ� XLIÉ� ÕMIÄY� GLÊRL� ÕMIÈR� XVØß� GYßE� GEÝG�:SPX� OIÅ� ÕIÉ� OLSÆRK� EßRL� LÚØßRK� ÕIÅR�

QEÓGL GEÄR ÕS� LSEÏG ÕIÉ TLYÜ LØÓT ZØÝM XLÚÓG XIÅ FEÌRK GEÝGL XLE] ÕSÉM KMEÝ XVÖ XVSRK SÆ 0SEH

6IWMWXERGI �1EÏG ÕÖRL PEÜ ��1 �

�

�

�


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

�

��8LMIÅX�PEÈT�GEÝG�XLSÆRK�WSÅ��XLÚØÜRK�HYÜRK��

E��+MES�HMIÈR�GLÚØRK�XVÐRL��

-7-7�GLS�TLIÝT�GLYÝRK� XE� XLE]�ÕSÉM�LEÄY�RLÚ� XSEÜR�

FSÈ�QEÜY� WEÍG�� TLSÆRK� GLÚÙ� GYßE� RSÝ��,EÙ]� GLSÓR�1IRY�

8IQTPEXI@7IX�(IWMKR�(IJEYPXW �

�

�

�

'ÚßE�WSÉ�)HMX (IWMKR (IJEYPXW \YEÅX LMIÈR�

�

�

�

�

F� /ÑGL XLÚØÝG FEßR ZIÙ�

1IRY 7]WXIQ@7IX 7LIIX 7M^IW

�

�

�

�

1EÜY RIÄR

1EÜY PÚØÝM

:YÜRK PEÜQ ZMIÈG

0IÄ FEßR ZIÙ

8& ÕERK GLSÓR

8& OLM OIÝS

,MIÈR GEÝG GLÚÙ EÉR

,MIÈR GLEÆR EÉR

1EÜY GLEÆR EÉR

1EÜY HEÆ] HÚØRK

1EÜY HEÆ] QEWW

1EÜY HEÆ] EÆQ

1EÜY QÚÝG �

1EÜY QÚÝG �

1EÜY QÚÝG #

'LSÓR TLSÆRK GLÚÙ

7EY OLM XLMIÅX PEÈT�

FEÅQ�3/�ÕIÉ�EÝT�HYÓRK�

ZEÜS FEßR ZIÙ�


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

&EÓR�GSÝ�XLIÉ�XLE]�ÕSÉM�OÑGL�XLÚØÝG�FEßR�ZIÙ�XÚÜ�%��ÕIÅR�%��LSEÏG�OÑGL�XLÚØÝG�XY]Ü�GLSÓR�

RIÅY�ÕEÝRL�HEÅY�SÆ�9WIV�ZEÜ�RLEÈT�KMEÝ�XVÖ��GLMIÄY�GYßE�FEßR�ZIÙ��

�

G� ,MIÉR XLÖ QSÆ TLSßRK�

1IRY�7]WXIQ@7IX�%RMQEXMSR�3TXMSRW

'EÝG XLSÆRK WSÅ �

/LYRK LÐRL� KMEÆ] �*VEQIW TIV WIGSRH �

7SÅ FÚØÝG� /LYRK LÐRL �8MQI WXIT TIV JVEQI �

8LØÜM KMER QSÉM FÚØÝG �7MRKPI WXIT XMQI �

µMIÈR EÝT XSÅM ÕE �1E\MQYQ :SPXEKI �

2KÚØÙRK HSÜRK �'YVVIRX 8LVIWLSPH �

,MIÉR XLÖ XVEÓRK XLEÝM 0SKMG Øß GLEÆR PMRL OMIÈR�

,MIÉR XLÖ QEÜY ÕMIÈR EÝT �7LS[ [MVI ZSPXEKI F] GSPSYV �

,MIÉR XLÖ GLMIÄY HSÜRK ÕMIÈR �7LS[ [MVI GYVVIRX [MXL %VVS[W �

�

�

�

�

�

�

�


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

��'EÝG�XLSÆRK�WSÅ�74-')�GLS�QSÆ�TLSßRK��

'LSÓR��1IRY��7]WXIQ��7IX�7MQYPEXSV�3TXMSRW �

�

�

'ÚßE�WSÉ�(IJEYPX�7MQYPEXSV�3TXMSRW�\YEÅX�LMIÈR�ZØÝM��

XLIß�XY]Ü�GLSÓR��8SPIVERGIW��137*)8��-XIVEXMSR��

8IQTIVEXYVI��8VERWMIRX��(7-1��

�

�

�

�

<MR GLSÓR KMEßM XLÑGL QSÈX WSÅ XLSÆRK WSÅ UYER XVSÓRK�

� 8LEQ OLEßS� GLÊRL WÚßE XLIS -7-7 XÚÜ TLEÄR %REP]WMW 3TXMSRW�5Y]IÉR );� 87 8VEÄR

8LY ,EÜ� /7 2KY]IÇR 4LÚØRK 5YERK� /7 4LEÓQ 5YERK ,Y]�2<& 8LSÅRK OIÆ

�


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

8LIß�8SPIVERGIW��

/]Ý�LMIÈY� 8IÆR� 1SÆ�XEß�1EÏG�

ÕÖRL�

µØR�

ZÖ�+LM�GLYÝ�

%&7830�

%FWSPYXI�

GYVVIRX��IVVSV�

XSPIVERGI�

8LMIÅX�PEÈT�GEÝG�WEM�

WSÅ�PSÉM�HSÜRK�ÕMIÈR�

XY]IÈX�ÕSÅM��

�� %�

2LSß�LØR��

ÕIÅR��PEÄR�FMIÆR�

ÕSÈ�HSÜRK�PØÝR�

RLEÅX��

:2830�

%FWSPYXI�

ZSPXEKI�IVVSV�

XSPIVERGI�

8LMIÅX�PEÈT�GEÝG�WEM�

WSÅ�PSÉM�HSÜRK�ÕMIÈR�

XY]IÈX�ÕSÅM��

�� :�

2LSß�LØR��

ÕIÅR��PEÄR�FMIÆR�

ÕSÈ�EÝT�PØÝR�

RLEÅX��

',+830'LEVKI�IVVSV�

XSPIVERGI�

8LMIÅX�PEÈT�WEM�WSÅ�

REÓT�ÕMIÈR�� ' µÚÜRK XLE] ÕSÉM

6)08306IPEXMZI�IVVSV�

XSPIVERGI�

7EM�WSÅ�PSÉM�XÚØRK�

ÕSÅM�GYßE�QSÆ�

TLSßRK��7Úß�HYÓRK�

KMEÝ�XVÖ�XÚÜ��ÕIÅR��

�� ÕIÅR

��

4-:830

1MRMQYQ�

%GGITXEFPI

4MZSX�:EPYI�

+MEÝ�XVÖ�RLSß�RLEÅX�

GLS QSÈX RKSÙ ZEÜS

QE�XVEÈR��

�� µÚÜRK XLE] ÕSÉM

4-:6)0

1MRMQYQ�

%GGITXEFPI

VEXMS�SJ�4MZSX��

+MEÝ�XVÖ�XÚØRK�ÕSÅM�

KMÚÙE�RKSÙ�ZEÜS�GSÈX�

PØÝR�RLEÅX�ZEÜ�KMEÝ�XVÖ�

XVYÓG�ÕÚÝRK��

�� µÚÜRK�XLE]�ÕSÉM

+1-21MRMQYQ�

GSRHYGXERGI�

µSÈ�HEÉR�RLSß�RLEÅX�

XVSRK�QEÓGL�ÕMIÈR�� 3QL µÚÜRK XLE] ÕSÉM

�


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

8LIß�-XIVEXMSR��

/]Ý�LMIÈY� 8IÆR� 1SÆ�XEß�1EÏG�

ÕÖRL�+LM�GLYÝ�

1)8,3(�-RXIKVEXMSR�

1IXLSH�

'LSÓR�TLÚØRK�TLEÝT�XÑGL�

TLEÆR�XVSRK�TLEÆR�XÑGL�

UYEÝ�ÕSÈ�

+)%

6�

'LSÓR�8VETI^SMHEP�

RIÅY�QYSÅR�GSÝ�HES�

ÕSÈRK�WSÅ�LSÓG�\Eß]�VE�

XVSRK�UYEÝ�XVÐRL�QSÆ�

TLSßRK�

1%<36(

1E\��

MRXIKVEXMSR�

SVHIV�

8LMIÅX�PEÈT�FEÈG�PØÝR�RLEÅX�

GLS�TLIÝT�XÑGL�TLEÆR�OLM�

HYÜRK�TLÚØRK�TLEÝT�

+)%6�

�8ÚÜ��ÕIÅR��

2IÆR�ÕIÉ�RKY]IÆR��

7'678)472YQFIV�SJ�

7SYVWI�WXIT�

8LMIÅX�PEÈT�WSÅ�FÚØÝG�XVSRK�

XLYEÈX�XSEÝR�FÚØÝG�RKYSÄR��

+1-278)472YQFIV SJ

+1-2�WXIT�

8LMIÅX PEÈT WSÅ FÚØÝG XVSRK

XLYEÈX�XSEÝR�+1-2��

2IÅY�FEÌRK��XLÐ�

XLYEÈX�XSEÝR�+1-2�

OLSÆRK�XLÚÓG�LMIÈR��

-80�('�MXIVEXMSR�

PMQMX�

8LMIÅX�PEÈT�KMØÝM�LEÓR�XVIÆR�

ÕIÅR�WSÅ�GEÝG�XMIÆY�GLYEÉR�

2I[XSR�6ETLWSR XVSRK

WYSÅX�UYEÝ�XVÐRL�TLEÆR�XÑGL�

ÕMIÉQ�LSEÓX�ÕSÈRK�('�

��

8EÎRK�PIÆR��ÕIÅR�

��RIÅY�FEÓR�RLEÈR�

ÕÚØÓG PSÉM 2S

GSRZIVKIRGI�MR�

('�EREP]WMW

-80�

('�XVERWJIV�

GYVZI MXIVEXMSR

PMQMX�

��

-80�

9TTIV�

XVERWMIRX

MXIVEXMSR�PMQMX�

8LMIÅX PEÈT KMØÝM LEÓR XVIÆR

ÕIÅR�GEÝG�XMIÆY�GLYEÉR�

2I[XSR�6ETLWSR�XEÓM�

QSÇM�ÕMIÉQ�XLØÜM�KMER�UYEÝ�

ÕSÈ��2IÅY�KMEßQ�WIÙ�PEÜQ�

XEÎRK�GEÝG�XLE]�ÕSÉM�

OLSÆRK�LSÈM�XYÓ��

��

8EÎRK�PIÆR��LSEÏG�

��RIÅY�GSÝ�XLSÆRK�

FEÝS�PSÉM� 8MQI WXIT

XSS�WQEPP LSEÏG

2S GSRZIVKIRGI

MR�XLI�XVERWMIRX�

EREP]WMW �


7:8,� 2+9=)§2 59%2+ %2, 89½ �8VERK ��

�

8LIß�8IQTIVEXYVI��

/]Ý�LMIÈY� 8IÆR� 1SÆ�XEß� 1EÏG�ÕÖRL� µØR�ZÖ� +LM�GLYÝ�

8)14�3TIVEXMRK�

XIQTIVEXYVI�

2LMIÈX�ÕSÈ�GLS�QEÓGL�

LSEÓX�ÕSÈRK�� S'� µÚÜRK�XLE]�ÕSÉM�

8231�

4EVEQIXIV�

QIEWYVIQIRX�

XIQTIVEXYVI�

2LMIÈX�ÕSÈ�XEÓM�ÕSÝ�XE�

ÕS�GEÝG�XLSÆRK�WSÅ�

QSHIP��

�� S'� µÚÜRK�XLE]�ÕSÉM�

�

�

�

�

�


Moâ Phoûng Töông Töï

SVTH: Mai Khang Sinh

HÖÔÙNG DAÅN SÖÛ DUÏNG ISIS. Phaàn 3 : Moâ phoûng töông töï.

SVTH: MAI KHANG SINH - Trang 39 -

Baøi 1 : Maïch dao ñoäng RLC

Trong ví duï naøy nhoùm xin trình baøy cho caùc baïn caùch veõ vaø chaïy moâ phoûng moät maïch dao ñoäng RLC baèng chöông trình ISIS. Sô ñoà nguyeân lí:

Böôùc 1: khôûi ñoäng chöông trình ISIS baèng caùch choïn Start/ All Program/ Proteus 6 Professional/ ISIS 6 Professional.




Sau ñoù cöûa soå chöông trình seõ xuaát hieän vôùi taát caû caùc coâng cuï hoã trôï thieát keá vaø chaïy moâ phoûng nhö hình sau:

Böôùc 2: choïn linh kieän. Ñeå laáy linh kieän, haõy choïn nuùt Component:

Sau ñoù choïn nuùt Pick Devices :

Ñeå môû cöûa soå thö vieän linh kieän.



Ñeå laáy ñieän trôû, vaøo thö vieäân DEVICE, roài choïn RES (nhaáp ñoâi chuoät ) trong danh muïc linh kieän cuûa thö vieän:

Cuõng trong thö vieän DEVICE: Ñeå laáy tuï ñieän, choïn CAP Ñeå laáy cuoän daây, choïn INDUCTOR



Ñeå laáy nguoàn moät chieàu, choïn BATTERY Ñeå laáy nuùt nhaán vaøo thö vieän ACTIVE, choïn BUTTON Caùc linh kieän ñaõ choïn seõ xuaát hieän trong vuøng linh kieän :

Böôùc 3: Veõ maïch Ñeå ñöa linh kieän vaøo vuøng veõ maïch, haõy choïn teân linh kieän roài sang vuøng veõ maïch nhaáp chuoät traùi vaøo vò trí caàn ñaët. Ví duï: choïn cuoän daây sau ñoù ñöa vaøo vuøng veõ maïch Ñeå di chuyeån linh kieän, haõy nhaáp chuoät phaûi vaøo linh kieän ñeå choïn ( linh kieän ñoåi maøu ), sau ñoù nhaáp chuoät traùi vaø keùo reâ ñeán vò trí caàn ñaët. Ngoaøi ra coøn coù theâm caùc coâng cuï: Chuù yù: phaûi choïn linh kieän (nhaáp chuoät phaûi ) tröôùc khi söû duïng caùc coâng cuï treân. Caên cöù vaøo sô ñoà nguîeân lí, ta choïn linh kieän vaø saép xeáp vaøo vò trí töông öùng trong vuøng veõ maïch nhö sau:

quay traùi

quay phaûi Ñoái xöùng doïc

Ñoái xöùng ngang



Ñeå noái daây cho linh kieän, tröôùc heát ñaët con troû oû chaân linh lieän thöù nhaát ( ñaàu con troû xuaát hieän daáu cheùo ), ENTER, sau ñoù ñöa ñeán chaân linh kieän thöù hai (ñaàu con troû cuõng coù daáu cheùo ), ENTER Chuù yù: ñeå xoaù linh kieän hay xoaù ñöôøng noái daây thì ta nhaáp chuoät phaûi hai laàn vaøo caùi ñoù. Ñeå ISIS hoã trôï töï ñoäng ñi ñöôøng daây thì choïn nuùt Enable/Disable wire auto-router Taïi ñieåm noái caùc ñöôøng daây seõ coù daáu chaám: Sau khi noái daây caùc linh kieän, ta coù sô ñoà maïch:



Chuù yù: ñeå laáy noái ñaát cho maïch, haõy choïn nuùt: Inter-sheet Terminal Roài choïn GROUND trong vuøng linh lieän. Ñeå ñaët teân hay thay ñoåi giaù trò linh kieän, haõy nhaáp chuoät phaûi vaøo linh kieän, roài ENTER ñeå môû hoäp thoaïi Edit Component cuûa linh kieän. Ví duï: môû hoäp thoaïi Edit Component cuûa ñieän trôû:



Nhaäp teân ñieän trôû vaøo oâ: Component Reference Nhaäp giaù trò linh kieän vaøo oâ: Resistance Coøn caùc oâ khaùc ñeå maëc ñònh roài choïn OK Caùc linh kieän khaùc töông töï. Ñeå gaén que ño ñieän aùp, haõy choïn nuùt Voltage probe Roài nhaáp chuoät vaøo vò trí caàn ño. Sau khi ñaët teân vaø nhaäp giaù trò linh kieän, ta coù sô ñoà nguyeân lí:

Böôùc 4: Chaïy moâ phoûng Maïch dao ñoäng RLC laø maïch dao ñoäng coù bieân ñoä giaûm daàn neáu khoâng ñöôïc boå sung nguoàn. Ñeå thaáy ñöôïc ñieàu naøy ta duøng bieåu ñoà ANALOGUE Ñeå laáy bieåu ñoà ANALOGUE, haõy choïn nuùt Simulation Graph. Roài choïn ANALOGUE trong vuøng linh kieän:



Sau ñoù sang vuøng veõ maïch, nhaán chuoät traùi keùo reâ moät ñoaïn ñeå taïo ñoàng hoà ño ANALOGUE.

Ñeå môû bieåu ñoà, haõy nhaáp vaøo chöõ ANALOGUE ANALYSIS (hình treân ). Bieåu ñoà xuaát hieän

Ñeå gaùn que ño ñieän aùp vaøo bieåu ñoà, haõy nhaáp nuùt Sau ñoù cöûa soå Add Transient Trace xuaát hieän,



tieáp theo nhaäp L1(1) (teân que ño ) vaøo oâ Probe P1, roài choïn OK: Sau ñoù nhaáp vaøo nuùt Edit current graph Xuaát hieän cöûa soå Edit Transient Graph: Boû choïn oâ Initial DC solution (boû thaønh phaàn ñieän aùp DC ). Nhaáp �00� vaøo oâ Start time ( thôøi gian baét ñaàu ). Nhaäp 200m vaøo oâ Stop time ( thôøi gian keát thuùc ), vì bieân ñoä dao ñoäng suy giaûm raát nhanh. Caùc oâ khaùc ñeå maëc ñònh, roài chon OK. Sau ñoù chon nuùt Run simulation for current graph xem daïng tín hieäu cuûa dao ñoäng :



Ñeå xem giaù trò ñieän aùp taïi töøng thôøi ñieåm treân bieåu ñoà, haõy nhaáp chuoät vaøo bieåu ñoà khi ñoù seõ xuaát hieän moät ñöôøng doùng thaúng ñöùng. Giaù trò ñieän aùp vaøthôøi gian taïi ñieåm giao cuûa ñöôøng gioùng vaø bieåu ñoà ñöôïc theå hieän trong khung TIME phía döôùi bieåu ñoà. Keát luaän: qua bieåu ñoà treân, ta deã daøng thaáy ñöôïc daïng tín hieäu vaø ñoä suït giaûm bieân ñoä cuûa dao ñoâng RLC.

Thôøi gian Ñieän aùp



Baøi 2: Maïch Schmitt bieán ñoåi sin thaønh vuoâng duøng Transistor

I-Giôùi thieäu. Sô ñoà nguyeân lí:

Phaân tích: maïch naøy goàm coù caùc loaïi linh kieän: ñieän trôû, tuï ñieän, tuï phaân cöïc,transistor loaïi 2N3904, nguoàn cung caáp moät chieàu, nguoàn tín hieäu xoay chieàu hình sin.

II- Veõ vaø moâ phoûng

Böôùc 1: khôûi ñoäng chöông trình ISIS baèng caùch choïn Start/ All Program/ Proteus 6 Professional/ ISIS Professional.




Sau ñoù cöûa soå chöông trình seõ xuaát hieän vôùi taát caû caùc coâng cuï hoã trôï thieát keá vaø chaïy moâ phoûng nhö hình beân:

Component

Böôùc 2: Choïn linh kieän. Ñeå laáy linh kieän, haõy nhaáp vaøo nuùt Component, roài choïn Pick Device

Cöûa soå linh kieän thö vieän seõ xuaát hieän:



Ñeå laáy ñieän troû, vaøo thö vieän DEVICE, choïn RE Strong danh muïc linh kieän ( nhö hình sau ):

Cuõng trong thö vieän DEVICE: Ñeå laáy tuï ñieän, choïn CAP. Ñeå laáy tuï phaân cöïc, choïn CAP-ELEC. Ñeå laáy nguoàn moät chieàu, choïn BATTERY.



Ñeå laáy transistor 2N3904, haõy vaøo thö vieän BIPOLAR ( hoaëc FAIRCHLD ), choïn 2N3904 nhö hình sau:

Caùc linh kieän ñöôïc choïn seõ xuaát hieän trong vuøng linh kieän: Nhö vaäy ta ñaõ coù caùc linh kieän caàn thieát ñeå veõ maïch.

Böôùc 3: Veõ maïch Ñeå ñöa linh kieän vaøo vuøng veõ maïch, haõy nhaáp chuoät traùi vaøo linh kieän, roài nhaáp chuoät traùi vaøo vò trí töông öùng trong vuøng veõ maïch: Ví duï choïn ñieän trôû roài nhaáp vaøo vuøng veõ maïch

Chuù yù: trong quaù trình laáy linh kieän, ta coù theå söû duïng caùc coâng cuï:

Quay phaûi

Quay traùi Ñoái xöùng ngang

Ñoái xöùng doïc



Ta cuõng coù theå di chuyeån linh kieän baèng caùch nhaáp chuoät phaûi ñeå choïn linh kieän ( linh kieän ñoåi maøu ) sau ñoù nhaáp chuoät traùi vaø keùo reâ ñeán vò trí caàn ñaët. Caên cöù vaøo sô ñoà nguyeân lí, ta choïn linh kieän vaø saép xeáp vaøo vuøng veõ maïch nhö hình sau:

Ñeå noái daây caùc linh kieän, tröôùc heát ñaët con troû ôû chaân linh kieän thöù nhaát (xuaát hieän daáu cheùo ôû ñaàu con troû ) roài nhaáp chuoät traùi, sau ñoù ñöa con troû ñeán chaân linh kieän thöù hai (con troû cuõng xuaát hieân daáu cheùo), roài nhaáp chuoät traùi laø xong. Chuù yù: ISIS hoã trôï töï ñoäng ñi ñöôøng daây, khi noái chaân linh kieän vôùi moät daây khaùc thì taïi ñieåm noái seõ xuaát hieän moät chaám: Sau khi noái daây caùc linh kieän, ta coù sô ñoà maïch:



Ñeå ñaët teân vaø thay ñoåi giaù trò linh kieän, ta nhaáp chuoät phaûi vaøo linh kieän ñeå choïn sau ñoù nhaáp tieáp chuoät traùi ñeå môû hoäp thoaïi Edit Component cuûa linh kieän. Ví duï ñeå ñaët teân vaø thay ñoåi giaù trò ñieän trôû, môû hoäp thoaïi Edit component cuûa ñieân trôû:

Nhaäp teân linh kieän vaøo oâ: Component Reference ( ví duï R2 ). Nhaäp giaù trò linh kieän vaøo oâ: Resistance ( ví duï 47k) Roài choïn: OK Töông töï ñoái vôùi caùc linh kieän khaùc.

Ghi chuù: ñeå laáy nguoàn xoay chieàu hình SINE, haõy nhaáp vaøo nuùt Generator, roài choïn SINE nhö hình sau:

Generator



Ñeå laáy ñieåm noái ñaát, haõy choïn nuùt Inter-sheet Terminal, roài choïn GROUND, nhö hình sau: Inter-sheet Terminal Sau khi hoaøn taát ñaët teân vaø nhaäp giaù trò linh kieän, ta coù sô ñoà nguyeân lí:

Böôùc 4: Chaïy moâ phoûng Ñeå xem quaù chaïy moâ phoûng cuûa maïch naøy ta coù theå duøng dao ñoäng kí OSCILLOSCOPE. Baèng caùch: Choïn Virtual Instrument:



Roài choïn OSCILLOSCOPE trong vuøng linh kieän:

Roài nhaáp traùi vaøo vuøng veõ maïch, dao ñoäng kí xuaát hieän, roài noái ñaàu A cuûa dao ñoäng kí vaøo cöïc C cuûa transistor Q1, ñaàu B cuûa dao ñoäng kí vaøo nguoàn xoay chieàu, nhö hình veõ:

Ñeå tieán haønh chaïy moâ phoûng, nhaán nuùt PLAY:



Ta coù daïng soùng vaøo ñaàu B cuûa dao ñoäng kí (tin hieäu ngoõ vaøo ) laø soùng SINE:

Ta coù daïng soùng vaøo ñaàu A cuûa dao ñoäng kí ( tín hieäu ngoõ ra ) laø soùng vuoâng:

Keânh A

Keânh B



Sau ñaây laø töông quan cuûa hai tín hieäu treân cuøng moät ñoà thò:

Keát luaän: Qua ví duï naøy, ta coù theå thaáy ñöôïc daïng soùng ngoõ ra vaø ngoõ vaøo cua maïch bieán ñoåi soùng SIN thaønh vuoâng. Qua ñoù coù theå kieåm tra hoaït ñoäng cuûa maïch tröôùc khi thi coâng, hoaëc thöû thay ñoåi caùc giaù trò linh kieän ñeå coù daïng soùng phuø hôïp.

Keânh A vaø B


Moâ Phoûng Maïch Soá

SVTH: Phaïm Minh Tieán Nguyeãn Duy Hieäu

HÖÔÙNG DAÅN SÖÛ DUÏNG ISIS. Phaàn 4: Moâ phoûng soá

SVTH: PHAÏM MINH TIEÁN - Trang 61 -

BAØI 1: THÍ NGHIEÄM VEÀ COÅNG LOGIC AND Trong baøi taäp naøy, baïn seõ ñöôïc höôùng daån veõ vaø moâ phoûng coång logic AND, coù sô ñoà nguyeân lyù nhö sau:

Tröôùc tieân, ta khôûi ñoäng chöông trìng ISIS baèng caùch: töø maøn hình Desktop nhaán choïn Start > Programs > Protues 6 Professional > ISIS 6 Professional




Cöûa soå laøm vieäc cuûa chöông trình hieän ra nhö sau:

Ñeå tieán haønh laáy linh kieän, ta click chuoät vaøo kyù hieäu P treân maøn hình, vaø cöûa soå sau hieän ra:

Nôi laáy linh kieän



Ôû baøi taäp naøy, ta caàn laáy 2 coâng taét SW, 3 Led ñôn, 1 coång AND, vaø 4 möùc logic traïng thaùi.

Ñeå laáy coâng taéc SW, Led ñôn ta vaøo thö vieän ACTIVE, choïn SW-SPDT, double click chuoät vaøo teân linh kieän .Töông töï ta laáy ñöôïc LED-RED vaø LOGICSTATE trong thö vieän ACTIVE

Ñeå laáy coång AND-2 ta vaøo thö vieän 74LS, laáy IC 74LS08

Ñeå tieán haønh veõ maïch, tröôùc heát ta laáy linh kieän, ñaët vaøo khung veõ baèng caùch:

click chuoät vaøo vò trí linh kieän ôû khung beân traùi maøn hình, vaø di chuyeån chuoät ñeán vò trí caàn ñaët linh kieän, click chuoät.

Linh kieän ñaõ ñöôïc choïn



Ñeà tieán haønh noái daây cho linh kieän, ta click chuoät ñeán ñaàu linh kieän caàn noái, sao cho hieän ra daáu x nhö hình: tieáp theo ta di chuyeån chuoät ñeán vò trí ñaàu daây cuûa linh kieän coøn laïi vaø click chuoät.

Thöïc hieän noái daây cho caùc linh kieän coøn laïi, ta ñöôïc sô ñoà maïch nhö sau:

Ñeå tieán haønh moâ phoûng, ta click chuoät vaøo nuùt Play ôû goùc döôùi, phía beân traùi maøn hình: Maïch soá treân duøng ñeå moâ phoûng coång AND-2 INPUT vôùi baûng söï thaät nhö sau:



Caùc traïng thaùi H(high) hieån thò led saùng, coøn caùc traïng thaùi L(low) hieån thò led taét. Ta duøng chuoät ñeå ñieàu chænh coâng taét cuûa SW1, SW2 ñeå xem caùc traïng thaùi cuûa ngoû vaøo, ngoû ra. Nhö vaäy, ngoõ ra (led D3) chæ saùng khi caû 2 traïng thaùi ngoõ vaøo o möùc cao (led D1, led D2 ñeàu saùng). Ñeå keát thuùc moâ phoûng, ta click chuoät vaøo nuùt Stop Baïn coù theå laøm baøi töông töï cho caùc loaïi coång logic khaùc, vaø xem traïng thaùi cuûa noù. Ví duï a1 Sô ñoà maïch: Baät coâng taét SW1, SW2 ñeå xem traïng thaùi logic cuûa ngoõ vaøo vaø ngoõ ra, vaø ghi keát quaû vaøo baûng söï thaät sau:



BAØI 2: DUØNG COÅNG NAND ÑEÅ THIEÁT KEÁ COÅNG EX-OR

Muïc ñích cuûa baøi taäp naøy laø giuùp ta thaáy ñöôïc söï ña naêng cuûa coång NAND, vaø phaùt huy khaû naêng saùng taïo trong vieäc öùng duïng coång coång NAND thaønh caùc maïch logic khaùc nhö mong muoán.

Ta coù sô ñoà maïch caàn thieát keá nhö sau:

Tröôùc tieân, ta khôûi ñoäng chöông trìng ISIS baèng caùch: töø maøn hình Desktop nhaán choïn Start > Programs > Protues 6 Professional > ISIS 6 Professional



Cöûa soå laøm vieäc chöông trình xuaát hieän:

Ôû baøi taäp naøy, ta caàn laáy ra caùc linh kieän sau: 5 IC NAND-2, 2 SW, 2 traïng thaùi

logic (LOGICSTATE), 3 LOGICPROBE (BIG) duøng ñeå hieån thò möùc logic. Ñeå tieán haønh laáy linh kieän, ta choïn bieåu töôïng Component > P (Pick Device)

vaø double click vaøo ñeå laáy linh kieän ñoù.



Ñeå laáy IC NAND-2 ta choïn thö vieän 74LS>74LS00

Ñeå laáy SW, LOGICSTATE, LOGICPROBE (BIG) ta vaøo thö vieän ACTIVE

> vaø choïn caùc teân linh kieän treân vaø double click vaøo nhö beân döôùi:

Ñeå laáy linh kieän veõ thaønh maïch, ta click chuoät vaøo teân linh kieän, vaø di chuyeån chuoät vaøo trong khung veõ, sau ñoù click chuoät vaøo.



Ñeå di chuyeån linh kieän, ta click chuoät phaûi vaøo linh kieän, khi ñoù linh kieän hieän maøu ñoû. Ñeå di chuyeån ta click traùi chuoät vaøo linh kieän vaø keùo ñeán nôùi caàn ñaët. Sau khi tieán haønh saép xeáp caùc linh kieän, ta noái daây cho caùc linh kieän laïi, vaø ñöôïc maïch ñieännhö beân döôùi: Ta bieát coång EX-OR coù baûng söï thaät nhö sau: 1 = saùng. 0= taét.

Ñeå tieán haønh moâ phoûng, ta click chuoät vaøo nuùt play ôû beân döôùi, goùc traùi maøn hình:

Ta coù theå thay ñoåi traïng thaùi cho ngoõ vaøo baèng caùch click vaøo vò trí caùc coâng taét SW. baèng caùch quan saùt möùc logic ôû ngoõ ra, ta coù theå kieåm tra ñöôïc baûng söï thaät cuûa coång EX-OR.



BAØI 3: ÑEØN SAÙNG DAÀN LEÂN VAØ TAÉT DAÀN

Trong baøi taäp naøy, baïn seõ ñöôïc höôùng daån veõ vaø moâ phoûng maïch coù sô ñoà nguyeân lyù nhö sau:

Tröôùc tieân ta cuõng khôûi ñoäng chöông trình baèng caùch choïn: Start > Programs > Protues 6 Professional > ISIS 6 Professional



Cöûa soå laøm vieäc hieän ra nhö beân döôùi:

Trong baøi taäp naøy, ta caàn coù caùc linh kieän sau: 4 Logicprode (Big), 4 D-

FlipFlop, 1 xung Clock. Ñeå laáy caùc linh kieän treân, ta choïn P > ACTIVE, vaø choïn caùc linh kieän treân nhö

caùc thao taùc ôû baøi taäp 1.



Sau khi choïn xong linh kieän, ta ñaët vaø saép xeáp linh kieän vaøo trong khung veõ, vaø tieán haønh noái daây:

Vaø ta coù sô ñoà maïch hoaøn taát nhö sau: Ñeå moâ phoûng, ta nhaán nuùt PLAY ôû goùc döôùc, beân traùi maøn hình, vaø quan saùt

maïch ñeám voøng xoaén: Ñeå bieát ñöôïc daïng soùng tín hieäu caùc ngoõ ra so vôùi tín hieäu ngoõ vaøo, tröôùc tieân ta

click choïn caùc ñaàu doø ñieän aùp (Voltage Probe)



Sau ñoù ñaët vaøo caùc vò trí

caàn ño (baøi naøy ta ñaët vaøo caùc ngoõ ra cuûa caùc D-FF.

Ta ñaët laïi teân cho caùc ñaàu doø ñieän

aùp baèng caùch click phaûi, sau ñoù click traùi chuoät vaøo ñaàu doø, hoäp thoaïi xuaát hieän:

Ñaët laïi teân trong oâ Probe Name, vaø choïn OK

Choïn bieåu ñoà ñieän aùp baèng caùc

click chuoät vaøo nuùt SimulationGraph, vaø keùo choïn 1 vuøng trong khung veõ, ta ñuôïc bieåu ñoà nhö hình beân:

Click chuoät vaøo vò trí tieâu ñeà DIGITAL ANALYSIS, cöûa soå moâ phoûng xuaát hieän:



Choïn nuùt Add, vôùi bieåu töôïng daáu�+� nhö beân treân, cöûa soå xuaát hieän: Laàn löôïc choïn teân caùc daïng soùng caàn xem, vaø click OK.

Sau khi hoaøn thaønh, click vaøo bieåu töôïng moâ phoûng, ta coù ñöôïc giaûn ñoà daïng soùng nhö beân döôùi:



Ta coù theå thay ñoåi ñoä roäng xung, thôøi gian baét ñaàu vaø thôøi gian keát thuùc cuûa quaù trình moâ phoûng baèng caùch click vaøo bieåu töôïngsau:

Hoäp thoaïi beân döôùi xuaát hieän:

Choïn thôøi gian baét ñaàu vaø keát thuùc baèng caùch thay ñoåi giaù trò trong caùc oâ: Start Time, vaø Stop Time.

Ñeå thay ñoåi ñoä roäng xung, ta click phaûi, roài click traùi vaøo xung CLOCK, hoäp thoaïi xuaát hieän:

Vaø ta thay ñoåi giaù trò taàn soá ôû oâ Clock Frequency.



Ví duï ta choïn thôøi gian baét ñaàu laø 0s, keát thuùc laø 5s, vaø choïn taàn soá laø 10Hz, thì ta coù keát quaû moâ phoûng sau:



Höôùng daån theâm veà caùch taïo thö vieän linh kieän rieâng: Ñaët vaán ñeà: trong ISIS coù hôn 30 thö vieän linh kieän, vôùi haøng nghìn linh kieän. Do ñoù ñeå laáy 1 linh kieän quen thuoäc cuõng ñoøi hoûi phaûi nhôù roû ñòa chæ nôi chöùa linh kieän ñoù, vaán ñeà naøy coù theå gaây maát nhieàu thôøi gian.

Ñeå taïo 1 thö vieän linh kieäân rieâng cho mình, tröôùc heát baïn caàn coù nhöõng linh kieän hay söû duïng, do nhöõng linh kieän naøy ñöôïc chöùa trong caùc thö vieän khaùc nhau, gaây khoù khaên vaø maát nhieàu thôøi gian, neân ta seõ goâm chuùng laïi thaønh 1 thö vieän rieâng cho mình, tieän ích cho vieäc söû duïng.

Ñeå taïo ñöôïc thö vieän linh kieän

rieâng, baïn choïn bieåu töôïng Component ôû goùc treân, beân traùi maøn hình. Sau ñoù baïn click chuoät vaøo kyù hieäu L treân maøn hình: Cöûa soå hieän ra; click chuoät vaøo nuùt Create Library ñeå taïo vaø ñaët teân cho thö vieän môùi



Cöûa soå hieän ra nhö beân döôùi:

Ñeå ñaët teân cho thö vieän môùi, baïn vaøo oâ File name, goõ teân vaø nhaán nuùt Save. Cöûa soå môùi hieän ra, hoûi baïn muoán taïo thö vieän môùi vôùi toái ña bao nhieâu linh

kieän, baïn coù theå thay ñoåi soá linh kieän trong thö vieän cuûa mình baèng caùch thay ñoåi soá trong oâ: Maximum Entries

Sau khi choïn xong, click OK.



Teân thö vieän cuûa baïn hieän leân ôû goùc beân phaûi, phía treân maøn hình: Ñeå add 1 linh kieän naøo ñoù vaøo thö vieän rieâng, ta click chuoät vaøo teân linh kieän ñoù, vaø click vaøo nuùt Copy Items Linh kieän ñöôïc add seõ naèm ôû goùc treân, beân phaûi maøn hình: Vaø vôùi nhöõng linh kieän ñaõ quen söû duïng, baïn coù theå laøm theo caùch töông töï ñeå taïo cho mình 1 thö vieän rieâng, tieän lôïi cho vieäc söû duïng.

HHÖÖÔÔÙÙNNGG DDAAÅÅNN SSÖÖÛÛ DDUUÏÏNNGG IISSIISS.. PPhhaaàànn 44 :: MMooââ PPhhooûûnngg SSooáá..

SSVVTTHH:: NNGGUUYYEEÃÃNN DDUUYY HHIIEEÄÄUU -- TTrraanngg 8800 --

Baøi 4 : MAÏCH ÑEÁM BAÁT ÑOÀNG BOÄ

Trong baøi taäp naøy seõ höôùng daãn caùc baïn veõ vaø moâ phoûng maïch ñeám baát ñoàng (maïch chia taàn soá) mod 8 coù sô ñoà nguyeân lyù nhö hình veõ :

KKhhôôûûii ññooäänngg cchhööôônngg ttrrììnnhh IISSIISS :: SSttaarrtt >> PPrrooggrraammss >> PPrrootteeuuss 66 PPrrooffeessssiioonnaall >> IISSIISS 66 PPrrooffeessssiioonnaall..




Maïch naøy goàm caùc linh kieän sau :3 D FlipFlop(74LS74) , xung Clock ,2 coång Logicstate

Khi maøn hình ISIS xuaát hieän choïn File\ Design ñeå vaøo trang laøm vieäc môùi.

Ñeå saép xeáp vaø veõ linh kieän thuaän lôïi hôn ta choïn löôùi grid töø Menu

\View\Grid

Ñeå laáy linh kieän vaøo thö vieän taïi bieåu töôïng Component > P (Pick Devices)

Sau ñaây laø caùc böôùc ñeå tieán haønh laáy linh kieän caàn thieát cho maïch: Chuù yù khi laáy linh kieän caàn nhaáp ñoâi vaøo linh kieän ñoù hoaëc nhaáp vaøo linh

kieän sau ñoù nhaán Enter .



Böôùc 1: Trong thö vieän linh kieän Pick Devices choïn74LS\ DFlipFlop 74LS74

Böôùc 2: Laáy coång Logicstate töø thö vieän Pick Devices : choïn Active\ Logicstate



Böôùc 3: Xung Clock trong Pick Devices : Active\Clock

Laáy linh kieän ra vaø tieán haønh saép xeáp treân vuøng laøm vieäc , xoay chuyeån linh kieän baèng caùc bieåu töôïng xoay traùi phaûi (Set Rotation), laáy ñoái xöùng ngang (Horizontal Reflection) , laáy ñoái xöùng doïc (Vertical Reflection)

Sau khi laáy linh kieän xong , trôû laïi maøn vuøng laøm vieäc chính cuûa ISIS . tieán haønh laáy caùc linh kieän töø vuøng Device vôùi caùc linh kieän ñaõ laáy ôû treân .



Caùc linh kieän ñöôïc saép xeáp trong vuøng laøm vieäc nhö sau:

Tieán haønh noái daây cho linh kieän baèng caùch ñöa con troû vaøo ñaàu caùc chaân caàn

noái daây , khi ñoù taïi chaân xuaát hieän daáu �x�

nhaáp chuoät vaøo chaân caàn noái roài keùo tôùi chaân caàn noái khaùc.

Tieán haønh nhö theá cho ñeán khi noái xong maïch . Maïch khi noái xong :( thay ñoåi traïng thaùi cuûa loâgicstate töø �0� leân �1�)



Maïch maéc nhö treân vôùi taàn soá xung ban ñaàu laø 1hz , FlipFlop D ñöôïc keát theo kieåu laät traïng thaùi , caùc ngoõ Preset , clear ñöôïc noái leân möùc cao (khoâng söû duïng )

Chaïy moâ phoûng maïch treân baèng caùch nhaáp nuùt Play döôùi maøn hình laøm vieäc

Ñeå quan saùt ngoõ ra ôû Q cuûa caùc FlipFlop D ta söû duïng caùc ñaàu doø Logic ñöôïc

laáy trong Pick Devices: Active\ Logicprobe(Big)

Laáy ñaàu doø gaén vaøo caùc ngoõ Q cuûa caùc FlipFlop roài tieán haønh chaïy moâ phoûng

tín hòeâu ngoõ ra



Laáy ñaàu doø noái vaøo caùc ñieåm caàn hieån thò xung . Ñaët laïi teân cho caùc ñaàu doø

baèng caùch nhaáp traùi sau ñoù nhaáp phaûi vaøo caùc ñaàu doø . Ví duï ñaët laïi teân cho ñaàu doø cuûa xung clock töø �*� thaønh �di�

Muoán ñoà thò moâ phoûng hieån thò tín hieäu ta phaûi söû duïng caùc ñaàu doø . Laáy ñaàu do ø: choïn bieåu töôïng voltage probe

Ñeå thaáy ñöôïc daïng xung tín hieäu ngoõ ra cuûa caùc FlipFlop vaø xung Clock ta söû duïng ñoà thò moâ phoûng soá baèng caùch : choïn Simulation Graph \ Digital

Treân vuøng laøm vieäc chính nhaáp chuoät traùi sau ñoù keùo roäng moät khoaûng tuyø yù



Ñeå ñoà thò moâ phoûng ñöôïc caùc ñöôøng tín hieäu xung ngoõ ra mong muoán caàn phaûi ñieàu chænh caùc thoâng soá trong ñoà thò .

Vuøng ñieàu chænh :

Ñeå choïn caùc ngoõ xung caàn xem nhaáp vaøo bieåu töôïng Add Transient Trade ,

taïi probe P1 choïn teân caùc ñaàu doø

Tröôùc heát nhaáp vaøo daõi maøu xanh ñeå hieån thò ra khung laøm vieäc cuûa ñoà thò moâ phoûng



Khi choïn xong caùc ñaàu doø xem thôøi gian hieån thò taïi Edit current graph



Ñeå xem moâ phoûng nhaáp Run simulation

Döïa vaøo ñoà thò treân ta coù theå quan saùt ñöôïc söï chia taàn soá cuûa tín hieäu ngoõ ra .

Töø ñoù coù theå thaáy ñöôïc moâ phoûng coù ñuùng khoâng . Ñeå thay ñoåi ñoä roäng xung ta nhaáp vaøo bieåu töôïng phoùng to ( increase)

thu nhoû (decrease ) Ngoaøi ra ta coù theå quan saùt thôøi gian baét ñaàu , cuoái treân ñoà thò baèng caùc bieåu

töôïng .

HÖÔÙNG DAÅN SÖÛ DUÏNG ISIS. Phaàn 4 : Moâ Phoûng Soá.

SVTH: NGUYEÃN DUY HIEÄU - Trang 91 -

BÀI 5: MẠCH ÐẾM VÀ GIẢI MÃ

Bài tập này hýớng dẫn các bạn vẽ và mô phỏng mạch ðếm và giải mã có sõ ðồ nguyên lý sau :

Khởi ðộng chýõng trình ISIS bằng cách chọn Start > Programs > Proteus 6 Professional > ISIS 6 Professional.




Khi màn hình ISIS xuất hiện , chọn File > New Design ðể vào trang làm việc mới.

Mạch mô phỏng - mạch ðếm và giải mã - gồm có 1 xung clock , 1 JKFF, 2 IC 7490 , IC 7447 , 1 IC 7408 , 2 cổng logicstate , 2chân mass , 5 chân nguồn. Mạch này týõng ðối quen thuộc ðối với các bạn ngành Ðiện Tử nên có thể thay ðổi các thông số mạch sao cho phù hợp ðể mạch chạy ðýợc .

Ðể hiển thị lýới làm việc chọn View>Grid

Ðể tiến hành lấy linh kiện ta chọn biểu týợng Component > P (Pick Devices) (ðể lấy linh kiện nhấp ðôi vào linh kiện ðó ) .

Các linh kiện ðýợc lấy trong thý viện nhý sau :



.

Ðể lấy xung clock chọn Pick Devices > Active> Clock .

Chọn JK FlipFlop vào trong Pick Devices > Active>JKFF.

Chọn IC 7490 vào thý viện Pick Devices > 74LS > 74LS90



Chọn IC 7447 vào thý viện Pick Devices > 74LS > 74LS47 .

Chọn IC 7408 vào thý viện Pick Devices > 74LS > 74LS08 .

Chọn Led 7 ðoạn vào thý viện Pick Device > Display > 7Sec -com-anode . Ðây là loại led 7 ðoạn anode chung , trong thý viện còn có loại led 7 ðoạn cathode chung.



Di chuyển linh kiện trên màn hình làm việc bằng cách nhấp chuột phải vào linh kiện (linh kiện chuyển sang màu ðỏ ) nhấp trái vào linh kiện kéo ðến nõi cần ðể .

Ðể ðể xoay , ðảo chiều , lấy ðối xứng linh kiện dựa trên các biểu týợng Set rotation ,Horizontal reflection , vertical reflection :

Ðể lấy cổng logicgate vào thý viện Pick Devices > Active > Logicgate .

Ðể lấy chân mass biểu týợng Inter-sheet Terminal>Ground .

Ðể lấy chân nguồn biểu týợng Inter-sheet Terminal > Power .

Sau khi chọn linh kiện xong , trở lại màn hình làm việc ðể lấy linh kiện ra vẽ . Lấy linh kiện bằng cách chọn từng thứ ðã lấy ra có trong DEVICES .



Các linh kiện lấy ra ðýợc xắp xếp trên màn hình làm việc nhý hình vẽ .

Ðể vẽ mạch ta nhấp chuột trái vào chân linh kiện sau ðó nhấp vào chân linh kiện kế tiếp muốn nối . Tiến hành nhý thế cho ðến khi nối xong mạch .

Ngoài cách vẽ ðýờng nối dây thông thýờng , trong mạch còn sử dụng nối dây bằng các ðýờng Bus . Ðể vẽ ðừõng Bus ta nhấp vào biểu týợng sau ðó nhấp chuột trái lên vùng làm việc nõi cần vẽ bus , kéo dài dây tuỳ ý rồi nhấp tiếp chuột trái tại ðiểm cuối của dây , nhấp tiếp chuột phải .

ðây là ðýờng bus

Ðýờng bus nối dây thuận lợi và nhanh ở chổ nó có tính kế thừa sau khi nối ðýờng ðầu tiên ,các ðýờng kế tiếp chỉ cần nhấp ðôi vào ðiểm cần nối là chýõng trình mô phỏng sẽ tự ðộng nối dây .

Khi nối dây xong phải ðặt tên cho các ðýờng dây , tên ðầu ra dây của ðiểm cần nối này phải cùng tên ngõ vào tín hiệu của ðầu vào ðiểm nối kia trên cùng một ðýờng tín hiệu nhý là ta nối trực tiếp. Chú ý khi có nhiều ðýờng bus thì ðặt tên cho dây các ðýờng bus khác nhau phải khác nhau



Mạch sau khi nối :

Ðể xoá các linh kiện lấy dý , xoá dây nhấp ðôi chuột vào linh kiện ,dây ðó .

Sau khi nối mạch xong tiến hành chạy mô phỏng mạch trên bằng cách nhấp vào

biểu týợng có ở góc dýới của màn hình .

Mạch khi chạy ,tại các ngõ ra ,ngõ vào của linh kiện sẽ xuất hiện các biểu týợng biểu thị các mức ðiện áp ( mức 1 màu ðỏ , mức 2 màu xanh) ðể ta có thể dễ dàng quan sát ðiện áp ngõ ra .



Ðể thay ðổi tốc ðộ hiển thị của các led ta thay ðổi xung kích của clock bằng cách nhấp phải sau ðó nhấp trái vào linh kiện. Trong mục Clock Frequency ta có thể thay tần số xung clock tùy ý.

Ðồ thị mô phỏng xung ngõ ra

Ðể xem các xung ngõ ra chọn ðồ thị mô phỏng số ở Simulation graph .Các býớc vẽ và cách làm việc với ðồ thị mô phỏng số ðã ðýợc trình bày ở ví dụ �MẠCH ÐẾM BẤT ÐỒNG BỘ�


Moâ Phoûng Vi Ñieàu Khieån

SVTH: Hoà Anh Tuaán

HÖÔÙNG DAÅN SÖÛ DUÏNG ISIS. Phaàn 5: Moâ Phoûng Vi Ñieàu Khieån

SVTH: HOÀ ANH TUAÁN -Trang 101 -

MOÂ PHOÛNG VI ÑIEÀU KHIEÅN

I. Caùc linh kieän hoå trôï moâ phoûng vi ñieàu khieån: 1. Caùc hoï vi ñieàu khieån:

Phaàn meàm ISIS hoå trôï moâ phoûng raát nhieàu hoï vi ñieàu khieån khaùc nhau, trong ñoù coù caùc hoï ñöôïc söû duïng thoâng duïng hieän nay nhö: 8051, PIC16FXX, AT89CXX�.

Caùc hoï vi ñieàu khieån naøy naèm trong thö vieän Micro.

Caùc hoï vi ñieàu khieån naøy coù sô ñoà chaân vaø ñaëc tính gioáng vôùi thöïc teá neân

khi moâ phoûng baïn neân choïn hoï vi ñieàu khieån töông öùng vôùi phaàn cöùng maø baïn thieát keá.

2. Caùc thieát bò hieån thò: Caùc thieát bò hieån thò ñöôïc duøng ñeå hieån thò soá, hieån thò kyù töï� Caùc thieát bò

naøy naèm chuû yeáu trong thö vieän Display.




Trong thö vieän Display coù caùc thieát bò hieån thò sau: 2.1. Led 7 ñoaïn (Seven_Segment):

Led 7 ñoaïn coù hai loaïi, anode chung vaø cathode chung. Ngoaøi ra trong thö vieän Display coøn coù caùc daïng thanh led 7 ñoaïn töø 2- 8 led raát thuaän lôïi cho moâ phoûng.

2.2. LCD ( Liquid Crystal Display). Lcd (maøng hình tinh theå loûng) laø thieát bò hieån thò soá laån kyù töï neân ñöôïc

duøng raát roäng raõi. Moåi Lcd coù moät khaû naêng hieån thò khaùc nhau, tuyø vaøo kích thöôùc hay soá oâ hieån thò cuûa moåi Lcd.

Cathode Anode



2.3. Led ma traän (matrix led). Led ma traän duøng phoå bieán trong caùc maïch quang baùo, chuû yeáu laø hieån thò

kyù töï. Led ma traän trong thö vieän Display coù 2 kích thöôùc 5x7 vaø 8x8 (soá haøng x soá coät).

3. Baøn phím (Keypad).

Baøn phím laø thieát bò nhaäp döû lieäu ñöôïc duøng chuû yeáu trong caùc maïch moâ phoûng caùc maïch tính toaùn.

Trong thö vieän Active baøn phím coù taát caû 3 loaïi: Baøn phím maùy tính ( Keypad caculator). Baøn phím ñieän thoaïi (Kedpad phone). Baøn phím maùy tính nhoû (Kedpad small caculator).



4. Ñoäng cô( motor). Trong thö vieän Active coù hoå trôï moâ phoûng 3 loaïi ñoäng cô: ñoäng cô böôùc,

ñoäng cô servo vaø ñoäng cô dc. Caùc ñoäng cô naøy ñieàu coù chöùc naêng hieån thò vaän toác quay theo hai chieàu thuaän vaø ngöôïc.

5. Ic nhôù (Memory). Ic nhôù laø linh kieän duøng ñeå keát noái ngoaøi vi ñieàu khieån ñeå laøm boä nhôù

ngoaïi. Trong thö vieän memory coù caùc hoï ic nhôù nhö: FROM, IFROM�

Stepper Servo DC



6. Boä chuyeån ñoåi DAC-ADC (Digital to analog converters). Caùc boä chuyeån ñoåi ADC vaø DAC duøng ñeå chuyeån ñoåi töø töông töï sang soá

vaø töø soá sang töông töï. Trong thö vieän NATDAC coù haàu nhö ñaày ñuû caùc loaïi vi maïch ADC vaø DAC.

II. Caùc böôùc tieán haønh moâ phoûng vi ñieàu khieån:

Muïc ñích cuûa moâ phoûng vi ñieàu khieån laø giuùp ta coù theå quan saùt, ñieàu chænh hoaït ñoäng cuûa maïch tröôùc khi thi coâng. Moâ phoûng vi ñieàu khieån coøn phuïc vuï toát cho vieäc hoïc taäp, nghieân cöùu veà phaàn meàm (chöông trình). Ñeå tieán haønh moâ phoûng vi ñieàu khieån chuùng ta phaûi khaûo saùt caùc hoï vi maïch maø ta söû duïng, sau ñoù tieán haønh veõ maïch (phaàn cöùng) vaø naïp chöông trình (phaàn meàm). Chöông trình naïp cho vi ñieàu khieån laø nhöõng file coù ñuoâi chaám Hex, phaàn cöùng vaø phaàn meàm phaûi ñöôïc löu vaøo cuøng moät thö muïc.

Ñeå naém vöûng caùch moâ phoûng ta tieán haønh caùc ví duï minh hoaï sau.

1. Moâ phoûng maïch ñieàu khieån ñoäng cô böôùc: Ñoäng cô böôùc laø ñoäng cô ñoàng boä. Noù ñöôïc duøng roäng raûi trong lænh vöïc

cô khí chính xaùc vaø töï ñoäng hoaù. Ñoäng cô böôùc thöôøng coù 4 pha ñieàu khieån vaø 2 pha chung duøng ñeå noái leân nguoàn hay suoáng mass tuyø vaøo caùch ñieàu khieån. Ñieàu khieån ñoäng cô coù 2 caùch ñoù laø ñieàu khieån böôùc ñuû vaø nöûa böôùc. Maïch moâ phoûng sau seõ moâ phoûng ñoäng cô theo böôùc ñuû.



Sô ñoà maïch moâ phoûng:

Ñeå veõ ñöôïc maïch moâ phoûng nhö treân ta tieán haønh theo caùc böôùc sau ñaây: Böôùc1: Vaøo thö vieän Micro laáy vi ñieàu khieån AT89C51 loaïi bus.



Böôùc 2: Vaøo thö vieän Analog laáy Ic 2003

Böôùc 3: Vaøo thö vieän Active laáy ñoäng cô böôùc,ñaàu doø logic (Logicprobe Big) vaø Logictoggle.



Böôùc 4: Caùc linh kieän ñöôïc choïn naèm trong cöûa soå Divice selector, ta click vaøo linh kieän caàn choïn vaø click vaøo vuøng veõ maïch.

Sau khi choïn taát caû caùc linh kieän ra vuøng veõ maïch ta ñöôïc nhö sau.

Ñeå laáy nguoàn cho maïch ta vaøo bieåu töôïng Inter_sheet Terminal ,

sau ñoù trong cöûa soå Device Selector ta choïn Power sau ñoù click vaøo vuøng veõ maïch.

Vuøng veõ maïch



Böôùc 5: Tieán haønh noái daây cho caùc linh kieän. Ñeå noái daây ta chæ caàn ñöa chuoät ñeán chaân linh kieän caàn noái thöù nhaát, sau ñoù click vaøo chaân linh kieän thöù hai caàn noái ñeán. Isis hoå trôï töï ñoäng ñi daây. Sau khi noái daây hoaøn chænh ta ñöôïc sô ñoà maïch nhö sau.

Böôùc 6: Naïp chöông trình cho vi ñieàu khieån. Ñeå naïp chöông trình cho vi

ñieàu khieån ta click chuoät phaûi vaøo vi ñieàu khieån cho noù ñoû leân sau ñoù lick chuoät traùi vaøo noù moät laàn nöûa ñeå vaøo cöûa soå Edit Component.



Trong cöûa soå Edit component coù hai muïc caàn chuù yù: Muïc Program file ñeå nhaäp ñöôøng daån ñeán chöông trình caàn naïp.

Muc Clock Frequency duøng ñeå choïn taàn soá laøm vieäc cho vi ñieàu khieån. Taàn soá choïn phaûi ñuû nhoû ñeå coù theå quan saùt hoaït ñoäng cuûa maïch.

Böôùc 6: Chaïy moâ phoûng. Ñeå chaïy moâ phoûng ta Click vaøo bieåu töôïng

.

Khi moâ phoûng ta coù theå quan saùt caùc traïng thaùi logic ôû ngoû ra ñieàu khieån ñoäng cô böôùc thoâng qua caùc ñaàu doø logic.



Ñeå quan saùt daïng xung ñieàu khieån ta coù theå söû duïng coâng cuï Simulation Graph sau ñoù choïn phaân tích tín hieäu soá ( Digital Analysis). Coâng cuï naøy ñaõ ñöôïc trình baøy khaù roû ôû phaàn moâ phoûng soá.

Ñeå ñieàu chænh ttoác ñoä cuûa ñoäng cô ta thay ñoåi taàn soá laøm vieäc cuûa vi ñieàu khieån.

Moät ñieåm caàn löu yù laø khi löu maïch moâ phoûng ta neân löu vaøo thö muïc cuûa chöông trình caøi ñaët(C:\ProgramFiles\LabcenterElectronics\Proteus 6 Professional) vaø phaàn meàm cuõng ñöôïc löu vaøo ñaây (cuøng moät thö muïc).

2. Caùch söû duïng Sample Design:

Sample design laø phaàn naèm trong menu Help cuûa ISIS. Trong sample design coù chöùa raát nhieàu ví duï minh hoaï. Chuùng ta coù theå döïa vaøo nhöõng ví duï naøy ñeå tìm hieåu, hoïc taäp caùch söû duïng phaàn meàm.

Trong cöûa soå Proteus Sample File coù 4 muïc ñeå ta choïn löïa:

Schematic And Pcb Design Samples: trong phaàn naøy chöùa caùc ví duï veà veõ sô ñoà nguyeân lyù vaø sô ñoà maïch in.

InterActive Simulation Samples: trong phaàn naøy chöùa caùc ví duï phuïc vuï cho vieäc hoïc taäp, caùc thieát bò aûo vaø caùc maïch ñeám.

Graph Based Simulation Samples: trong phaàn naøy chöùa caùc maïch söû duïng caùc bieåu ñoà ñeå phaân tích tín hieäu soá vaø tín hieäu töông töï.

Microprocessor Simulation Samples: trong phaàn naøy chöùa caùc maïch söû duïng vi ñieàu khieån ñeå moâ phoûng.

Proteus Vsm Tiny Chess: maïch moâ phoûng côø vua.



Trong phaàn Microprocessor simulation sample chuùng ta seõ thaáy coù raát nhieàu ví duï veà moâ phoûng vi ñieàu khieån nhö : ADC_DAC, LCD, STEPPER�..

Caùc ví duï minh hoaï trong Sample Design ñöôïc trình baøi raát roû raøng, chuùng ta coù theå thay ñoåi caùc thoâng soá trong maïch moâ phoûng moät caùch deå daøng. Ngoaøi ra chuùng ta coøn coù theå ñoïc ñöôïc chöông trình (phaàn meàm) trong caùc ví duï minh hoaï. Baïn coù theå copy nhöõng phaàn meàm naøy ñeå tìm hieåu caùch laäp trình (ngoân ngöû Assembly) cuûa nhaø saûn suaát.

Caùch ñoïc phaàn meàm nhö sau:



Khi ta môû moät ví duï trong Sample Design chaúng haïn nhö chuùng ta môû ví duï veà moâ phoûng ADC.

Sau khi choïn ví duï moâ phoûng ta vaøo bieåu töôïng Sourse treân thanh Menu ñeå vaøo môû phaàn laäp trình cuûa nhaø saûn suaát.



Sau khi môû file ADC.asm ta thaáy xuaát hieän noäi dung sau.

Ñaây laø noäi dung cuûa chöông trình (phaàn meàm). Neáu chuùng ta copy toaøn boä file naøy cho qua chöông trình SPKT sau ñoù bieân dòch sang file hex thì coù theå naïp vaøo cho vi ñieàu khieån.

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM KYÕ THUAÄT TP HCM KHOA ÑIEÄN TÖÛ

HÖÔÙNG DAÅN SÖÛ DUÏNG PHAÀN MEÀM

ISIS 6 PROFESSIONAL MOÂ PHOÛNG ÑIEÄN TÖÛ

(TIEÅU LUAÄN MOÂN HOÏC : GIAÛI TÍCH MAÏCH TREÂN MAÙY VI TÍNH)

Thaùng 5 - 2006

Giaùo Vieân Höôùng Daãn : Th.S TRAÀN VAÊN DUÕNG Nhoùm sinh vieân thöïc hieän: Nguyeãn Quang Anh Tuù 03101314 Hoà Anh Tuaán 03101319 Nguyeãn Duy Hieäu 03101097 Phaïm Minh Tieán 03101288 Mai Khang Sinh 03101234


id5567515 pdfmachine by broadgun software - a great pdf ... - isis (t_viet)-ntd upload 112p.pdf ·...

Documents