ii1 gu dabii gio gu abraam jir di pɨx am gu bopxi ñguchxoi kam.ja pnija kmootutu ii : 2guabraammaa...

477

Upload: others

Post on 16-Feb-2021

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • iiGu ñio'ki'ñ gu Dios na bhaan tu a'ga guch xoi'kam

    New Testament in Tepehuan, Southeastern (MX:stp:Tepehuan, Southeastern)copyright © 2007 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Tepehuan, SoutheasternTranslation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

    Tepehuán del sureste [stp], MexicoCopyright Information

    © 2007, Wycliffe Bible Translators, Inc.This translation text is made available to you under the terms of the Creative Commons License: Attribution-Noncommercial-No Derivative Works.(http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the text to different file formats, as long as you do notchange any of the text or punctuation of the Bible.You may share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from this work, provided that you include the above copyrightinformation:

    You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or punctuation of the Scriptures.

    Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us with your request.The New Testamentin Tepehuan, Southeastern

    © 2007, Wycliffe Bible Translators, Inc.This translation is made available to you under the terms of the Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.You may share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format, provided that:

    You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

    Pictures included with Scriptures and other documents on this site are licensed just for use with those Scriptures and documents. For other uses,please contact the respective copyright owners.2016-05-05PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 12 Feb 2021 from source files dated 12 Feb 20210f8d31b9-5dd5-5a02-bb46-c2fd0a544e81

    http://www.wycliffe.orghttp://www.ethnologue.org/language/stphttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/

  • Contents

    MATEO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1MAARKOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61LUUKAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99JUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159GU NOONBIꞌÑ GUCH XOIꞌKAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207ROOMA KAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2631 KORIINTO KAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2892 KORIINTO KAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313GALAASIA KAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328EEPESO KAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338PILIIPOS KAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347KOLOOSAS KAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3531 TESALOONIKA KAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3592 TESALOONIKA KAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3641 TIMOTEO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3672 TIMOTEO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374TIITO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379PILIMOON . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383ISRAEL KAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385SANTIAGO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4071 PEEGRO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4162 PEEGRO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4261 JUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4312 JUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4393 JUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 440JUUDAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442NAT JAX TƗ TƗƗ GU JUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 445

    iii

  • MATEO 1:1 1 MATEO 1:19

    GUX BHAIꞌM KAIꞌCHDHAM ÑIꞌOOKNA BHAAN TU AꞌGA GUCH XOIꞌKAMNAT TU UAꞌNAK GUMATEOGu bopxiꞌñ guch Xoiꞌkam(Lk. 3:23‑38)

    1 Gu Dabii gio gu Abraam jir diꞌ pɨx am gubopxiꞌñ guch Xoiꞌkam. Jaꞌpni jaꞌk moo tu tuꞌiiꞌ:

    2Gu Abraam maaꞌn tu mar kat na Isaak tɨɨgich.Miꞌ dhɨr baꞌ moo gu Isaak maaꞌn jup tu mar katna Jakob jup tɨɨgich. Miꞌ dhɨr baꞌ moo gu Jakobjɨꞌkchip tu maamar kat, maadɨt jir diꞌ guiꞌ naJudaa tɨɨgich. 3Miꞌ dhɨr baꞌ gu Judaa gook jup tumaamar kat, maaꞌn Paaris tɨɨgich, gu jumai baꞌSaara, gu ja naan baꞌ Tamaar jup tɨɨgich. Baꞌ guPaaris maaꞌn jup tu mar kat, Isroom jup tɨɨgich.Miꞌ dhɨr baꞌ gu Isroom maaꞌn jup tu mar kat,Araam jup tɨɨgich. 4Miꞌ dhɨr baꞌ gu Araam maaꞌnjup tu mar kat, Aminadaa jup tɨɨgich. Miꞌ dhɨr baꞌgu Aminadaa maaꞌn jup tu mar kat, Nasoon juptɨɨgich. Miꞌ dhɨr baꞌ gu Nasoon maaꞌn jup tu markat, Salomoon jup tɨɨgich. 5 Baꞌ gu Salomoon miꞌdhɨr maaꞌn jup tu mar kat na Boos jup tɨɨgich, gudɨꞌɨɨꞌn baꞌ Raab jup tɨɨgich. Baꞌ gu Boos miꞌ dhɨrmaaꞌn jup tu mar kat, Obed jup tɨɨgich, gu dɨꞌɨɨꞌnbaꞌ Rut jup tɨɨgich. Miꞌ dhɨr baꞌ gu Obed maaꞌnjup tu mar kat, Isayii jup tɨɨgich. 6Miꞌ dhɨr baꞌ guIsayii maaꞌn jup tu mar kat na puiꞌ tɨɨgich Dabii.Miꞌ dhɨr baꞌ gu Dabii maaꞌn jup tu mar kat naSalomoon jup tɨɨgich, guiꞌ nar dɨꞌɨɨꞌn guiꞌ na bɨɨpɨꞌdɨr jir bɨngaꞌn kat gu Uriiyas.

    7 Baꞌ gu Salomoon miꞌ dhɨr maaꞌn jup tu markat, Roboam jup tɨɨgich. Miꞌ dhɨr baꞌ gu Roboammaaꞌn jup tu mar kat, Abiiyas jup tɨɨgich. Miꞌdhɨr baꞌ gu Abiiyasmaaꞌn jup tumar kat, Asaa juptɨɨgich. 8 Miꞌ dhɨr baꞌ gu Asaa maaꞌn jup tu markat, Josapaat jup tɨɨgich. Miꞌ dhɨr baꞌ gu Josapaatmaaꞌn jup tu mar kat, Joraam jup tɨɨgich. Miꞌ dhɨrbaꞌ gu Joraam maaꞌn jup tu mar kat, Usiiyas juptɨɨgich. 9Miꞌ dhɨr baꞌ gu Usiiyas maaꞌn jup tu markat, Jotaam jup tɨɨgich. Miꞌ dhɨr baꞌ gu Jotaammaaꞌn jup tu mar kat, Akaas jup tɨɨgich. Miꞌ dhɨrbaꞌ gu Akaas maaꞌn jup tu mar kat, Esekiiyas juptɨɨgich. 10 Miꞌ dhɨr baꞌ gu Esekiiyas maaꞌn juptu mar kat na Manasees jup tɨɨgich. Miꞌ dhɨrbaꞌ gu Manasees maaꞌn jup tu mar kat, Amoonjup tɨɨgich. Miꞌ dhɨr baꞌ gu Amoon maaꞌn juptu mar kat, Josiiyas jup tɨɨgich. 11 Miꞌ dhɨr baꞌ

    gu Josiiyas jɨꞌkchip tu maamar kat janoꞌ na mɨtpaiꞌ dhuuk ja uꞌuuk gu Israel kam jaꞌtkammu jaꞌkBabiloonia. Baꞌ maadɨt Jekoniiyas tɨɨgich guiꞌ jɨꞌnam jir maamraꞌn kat.

    12 Baꞌ mɨkkat gatuuk nam paiꞌ dhuuk mu jaꞌkxi oiꞌñkat Babiloonia, maaꞌn jup tu mar kat guJekoniiyas na Salatial jup tɨɨgich. Miꞌ dhɨr baꞌgu Salatial maaꞌn jup tu mar kat, Robabeel juptɨɨgich. 13Miꞌ dhɨr baꞌ gu Robabeel maaꞌn jup tumar kat, Abiot jup tɨɨgich. Miꞌ dhɨr baꞌ gu Abiotmaaꞌn jup tu mar kat, Eliakiim jup tɨɨgich. Miꞌdhɨr baꞌ gu Eliakiim maaꞌn jup tu mar kat, Asoorjup tɨɨgich. 14 Miꞌ dhɨr baꞌ gu Asoor maaꞌn juptu mar kat, Sadook jup tɨɨgich. Miꞌ dhɨr baꞌ guSadook maaꞌn jup tu mar kat, Akiim jup tɨɨgich.Miꞌ dhɨr baꞌ gu Akiim maaꞌn jup tu mar kat, Eliobjup tɨɨgich. 15 Miꞌ dhɨr baꞌ gu Eliob maaꞌn juptu mar kat, Eliasaar jup tɨɨgich. Miꞌ dhɨr baꞌgu Eliasaar maaꞌn jup tu mar kat, Mataan juptɨɨgich. Miꞌ dhɨr baꞌ gu Mataan maaꞌn jup tu markat, Jakob jup tɨɨgich. 16 Miꞌ dhɨr baꞌ gu Jakobmaaꞌn jup tu mar kat na Josee jup tɨɨgich, guiꞌnar bɨngaꞌn kat gu Mariiya guiꞌ nar dɨꞌɨɨꞌn guchXoiꞌkam guiꞌ na Jesuus tɨɨꞌ, guiꞌ na saak Dios puꞌñibha jootsaꞌ jix dhaam dɨr.

    17 Baꞌ janoꞌ dɨr nat paiꞌ dhuuk maaxir guAbraam, mambhɨɨx daman maakob ai mɨt gujaꞌtkam nat baꞌp ba maaxir gu Dabii. Gio baꞌ miꞌdhɨr gatuuk jaꞌkbuiꞌ aixkam jup ai mɨt na mɨtmaaxir janoꞌ dɨr nat paiꞌ dhuuk gu Dabii maaxirmiꞌ juugɨt namɨt paiꞌ dhuuk ja uꞌuuk gu Israel kamjaꞌtkam mu jaꞌk Babiloonia. Gio baꞌ miꞌ dhɨr janoꞌnam paiꞌ dhuuk mu jaꞌk xi oiꞌñkat Babiloonia guIsrael kam jaꞌtkam, jaꞌkbuiꞌp ai mɨt mambhɨɨxdaman maakob na mɨt maaxir gu jaꞌtkam miꞌjuugɨt nat paiꞌ dhuuk maaxir guch Xoiꞌkam guiꞌna saak Dios puꞌñi bha jootsaꞌ jix dhaam dɨr.

    Nat jax jaꞌk maaxir guch Xoiꞌkam(Lk. 2:1‑7)

    18 Jaꞌpni jaꞌk jum duu guch Xoiꞌkam janoꞌ natpaiꞌ dhuuk maaxir. Gu dɨꞌɨɨꞌn Mariiya tu taandaꞌam na sap bɨɨmaꞌn tu kiichaꞌ maaꞌn gu chioꞌñ napuiꞌ tɨɨꞌ Josee, guꞌ ji na guꞌ bɨɨpɨꞌ dɨr nat chakuibɨɨmaꞌn tu kiicha, dɨɨlh pɨx bar alhiꞌch kɨɨkam kaꞌgu Mariiya, sia kum tɨi chakuir jum bɨpnagɨm, naguꞌ gux Dhuuduꞌ kam jix Uañ Iiꞌmdaꞌ nat puiꞌ jaꞌkbhaan jum tajaa na baꞌ dɨɨlh pɨx ba tɨgiaꞌ maaꞌn gualhii. 19Guꞌ baꞌ na guꞌ gu Josee jup jir jix bhaiꞌkamkaꞌ, guiꞌ na bɨɨmaꞌn jix chu kiichamkaꞌ guMariiya,puiꞌ bam aagɨt nam jix xɨꞌlhim xim jɨꞌdɨlhkadai gɨt

  • MATEO 1:20 2 MATEO 2:11cham tuꞌ bhaan ji chu aꞌgat, na guꞌx joiꞌgɨꞌn guMariiya, baꞌ cham aaꞌ na ba ji iattulhdhaꞌ ja bui gugɇꞌgɇrkam jum aaꞌndam, nam baꞌ cham tu chiñiaꞌnam muꞌaaꞌ. 20 Baꞌ puiꞌ bam aagɨk na moo maiꞌba buaꞌ gɨt gu Mariiya, guꞌ ji nat guꞌ ba tɨɨ maaꞌngu nobiiꞌñ guch Gɨꞌkoraꞌ tɨɨtkiꞌ bhaan na sap juptɨtda:

    ―Aapiꞌ Josee nap jir boxiiꞌñ gu Dabii, chaꞌp jaxjum aagɨt bɨɨmaꞌn xi chu kiichai guMariiya, na guꞌgu alhii guiꞌ na tɨgiaꞌ, dhiꞌ gux Dhuuduꞌ kam jixUañ Iiꞌmdaꞌ pɨx nat puiꞌ jaꞌk tu duu nat bhaan jumtajaa. 21 Baꞌ guiꞌ jɨꞌ gu alhii na tɨgiaꞌ gu Mariiya,Jesuus jap tɨɨtgɨꞌ, na guꞌ dhiꞌ ya jaꞌp uañchudaꞌ guja uaꞌtulhdharaꞌ gu Israel kam jaꞌtkam. Puiꞌ kubaꞌr am na puꞌñi jaꞌk tɨɨꞌnkaꞌ.

    22Baꞌ dhiꞌ puꞌñi jaꞌk tum duu janoꞌ nat tum ku-ugalh gu puiꞌ nat jax jaꞌk tɨꞌɨɨk bɨjɨk guch Gɨꞌkoraꞌnat bhaan jim uaꞌrgidhak maadɨt guiꞌ nam bɨjɨkbhaankam tu aꞌgimɨk, nat puiꞌ jaꞌk tu uaꞌnak najaꞌpnim kaiꞌch:23Dɨɨlh pɨx ba tɨgiaꞌ gu alhii maaꞌn gu ubii tɨyaa.Emanoil jam baꞌ tɨɨtgɨꞌ.Baꞌ dhiꞌ jaꞌp kaiꞌñkam jup jum kaiꞌch: Jich aꞌm tɨnɨiꞌñ gu Dios.

    24 Baꞌ nat paiꞌ dhuuk ba ñiñia gu Josee, chamjax ji chɨꞌɨɨk bhaiꞌp ji bhɨi gu Mariiya na jax batɨtda gu nobiiꞌñ gu Dios. 25 Ku guꞌ chakui maapjix bhaiꞌ tu oiꞌñcha mɨt ji jaꞌp na moo na jax noꞌmjir jum bɨpnagɨm. Dai gatuuk nat paiꞌ dhuuk ba tɨɨgu alhii guMariiya namɨt baꞌ maap ba tu oiꞌñcha.Baꞌ gu Josee, Jesuus tɨɨt gu alhii nat jax chia natɨɨtgɨꞌ gu nobiiꞌñ gu Dios.

    2Nam ba tɨɨꞌmpuꞌ guch Xoiꞌkam guiꞌ nam jix

    maatɨt ja nɨiꞌñdhaꞌ gu chiichiaꞌ1 Baꞌ gu Jesuus bhammɨ maaxir na paiꞌ puiꞌ tɨ

    tɨɨꞌ Beleen guiꞌ na bhaan bipioꞌ gu Judea dɨbɨɨr,baꞌ janoꞌ maaxir na paiꞌ dhuuk jir gɇꞌkam kaꞌgu Eroodis na jɨꞌx jir Judea. Baꞌ janoꞌ jɨꞌkchibhammɨp ba ji bubua mɨt Jerusaleen guiꞌ nammu jaꞌk oiꞌñkaꞌ xiaꞌlhbui, guiꞌ nam jix maatɨt janɨiꞌñdhaꞌ gu chiichiaꞌ, na mɨt muiꞌ ba tɨɨgim guchXoiꞌkam nat ba maaxir. 2 Baꞌ bhaiꞌ ba tɨ tɨkka amna sap pa jaꞌk jax chuꞌiiꞌ, jup kaiꞌch am:

    ―¿Pa jaꞌk jax chuꞌiiꞌ guch Xoiꞌkam guiꞌ nat bamaaxir, guiꞌ na saak jir ja gɇꞌkam tuk kaꞌ gu yaꞌkam dhi Israel? Maaꞌn tɨɨ chich gu gɇꞌ chiꞌɨɨꞌ napuiꞌr jum duukam nat yaꞌ paiꞌ ba maaxir guchXoiꞌkam. Puiꞌ ku chich baꞌ aach moo bhaiꞌ xi jiina chich bhaiꞌ bha tu daañim buiñor.

    3 Baꞌ gampaiꞌ ji dhuu gu Eroodis nat puiꞌ jɨꞌ jakai, panaas kut giilhim jix buam jum ɨlh, gio gujaiꞌ nam jɨꞌk bhaiꞌ oiꞌdhaꞌ Jerusaleen ba puiꞌ ɨp.4 Baꞌ ba ja bai gu Eroodis gu ja gɇꞌgɇrkam tukguiꞌ nambhaiꞌ gɇꞌ chiop ja palhbuiꞌñdhaꞌ gu Israelkam jaꞌtkam nam tu daandaꞌ buiñor gu Dios, giobaꞌ guiꞌ nam sap jixmat kaꞌ gu ñioꞌkiꞌñ guDios, baꞌbhaiꞌ ba ja tɨkka na paiꞌ baꞌ puiꞌ maaxilhiaꞌ guchXoiꞌkam guiꞌ na saak Dios bha jootsaꞌ jix dhaamdɨr. 5 Baꞌ guiꞌp tɨtda am:

    ―Dho miꞌ dho saak na paiꞌr Beleen guiꞌ nabhaan bipioꞌ yaꞌ dhi Judea dɨbɨɨr, na guꞌ puiꞌmkaiꞌch gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios miꞌ nat paiꞌ tu uaꞌnakmaadɨt guiꞌ nambɨjɨk bhaankamuꞌn tu aꞌgimɨk, najaꞌpnim kaiꞌch:6 Baꞌ aapiꞌm na pim jɨꞌk miꞌ oiꞌdhaꞌ na paiꞌ puiꞌ tɨ

    tɨɨꞌ Beleen,guiꞌ na bhaan bipioꞌ gu Judea dɨbɨɨr,cham tuꞌ gampaiꞌ bipioꞌ pim,sia ku guꞌ jaiꞌ kap tɨi gɇꞌgɇr jir kikcham yaꞌ dhi

    Judea,na guꞌ miꞌ aapiꞌm jam bui maaꞌn maaxilhiaꞌ guiꞌ

    nar gɇꞌkam kaꞌ ja bui guñ jaꞌtkam tukIsrael kam.

    7 Baꞌ ba ja bai ɨp gu Eroodis guiꞌ nam jix maatɨtnɨiꞌñdhaꞌ gu chiichiaꞌ, baꞌ mu jaꞌp dɨlhkob jixxɨꞌlhim ba ja tɨkka nam paiꞌ baꞌ duuk mu paiꞌpu nɨiꞌñ gu gɇꞌ chiꞌɨɨꞌ na bhaan jix maatɨꞌ nat bamaaxir guch Xoiꞌkam. 8Baꞌ daipuꞌ nat xi ja tɨkkakmuiꞌ xi ja joot mu jaꞌk Beleen, jup ja tɨtda:

    ―Eanapimmu jimiaꞌmuBeleen. Mi jaꞌp japimnaiꞌ tu gaaꞌngɨmɨi tɨgiaꞌ gu alhii guiꞌ na puiꞌr jichXoiꞌkam. Baꞌ noꞌ pimɨt miꞌ paiꞌ tɨɨ, yaꞌ pim xiñaaꞌñdhidhat na pim paiꞌ dhuuk gio jaꞌk jup basuulhgiaꞌ na paiꞌ sɨlh jup tuiꞌkaꞌ, nañ baꞌ aañmuiꞌpjimiaꞌ nañ tu daañmɨraꞌ buiñor.

    9 Baꞌ guiꞌ daipuꞌ nat jax puꞌñi xi ja tɨɨꞌn guEroodis, pu jii mɨt. Baꞌ gamaiꞌ gu bɨɨx boi nammu jiim, bɨɨpɨꞌ gamaiꞌ ba jim gu gɇꞌ chiꞌɨɨꞌ bha jaꞌpjix dhaam, guiꞌ na mɨt bɨɨpɨꞌ dɨr mummɨ jaꞌk tɨɨ jakiꞌaam na bha jaꞌp daa jix dhaam, baꞌ muiꞌ pu jimbha jaꞌp jix dhaam gammɨjɨ nam jax jiim gu bɨɨxboi. Baꞌ na mɨt paiꞌ dhuuk ba ai mummɨ Beleen,bhaiꞌ pɨx jaꞌp ji dhaibu gu gɇꞌ chiꞌɨɨꞌ sɨlh miꞌ napaiꞌp tuꞌiiꞌ gu alhii guiꞌ nar jich Xoiꞌkam. 10 Baꞌjoidham jix bhaiꞌm ɨlh jamɨt guiꞌ nam jix maatɨtja nɨiꞌñdhaꞌ gu chiichiaꞌ na mɨt ba tɨɨ gu gɇꞌ chiꞌɨɨꞌnat bhaiꞌ pɨx jaꞌp ji dhaibu, nam guꞌx maat namiꞌ bap tuꞌiiꞌ guch Xoiꞌkam. 11 Baꞌ na mɨt muiꞌji baap mɨjɨ baꞌk chɨr, miꞌ pɨx ji chɨɨ mɨt gu alhiina mi jaꞌp daa, gio gu dɨꞌɨɨꞌn. Baꞌ nam jax jiim,

  • MATEO 2:12 3 MATEO 3:3

    ja oꞌlhia kɨꞌn guꞌkɨk bhaiꞌ ji chu daanɨ mɨt buiñorgu alhii guiꞌ nar jich Xoiꞌkam, gio na mɨt xi chukukpioꞌkak mi jaꞌp xi chu dalhxi guiꞌ na miꞌ tujim guiꞌ nax dhaꞌram tu namɨɨk, puiꞌ na jax gudiꞌoor, gio guiꞌ na joidhamuub, gio baꞌ guiꞌ na kɨꞌntum kubhiondaꞌ. 12 Gatuuk baꞌ dai na mɨt mi jaꞌpba tɨbia. Baꞌ ba tɨ tɨɨtkɨ mɨt na sap cham bhaaiꞌnammu jaꞌk ka jiimdaꞌ buiñor gu Eroodis, na guꞌxbhaam buiñor gu alhii guiꞌ nar jich Xoiꞌkam. Baꞌmaakam jaꞌk bhɨi mɨt na mɨt paiꞌ dhuuk ba jii mujaꞌk ja kiꞌaam.

    Gu Josee na maiꞌ ba daiꞌññiaꞌ mu jaꞌk Ejipto nabhɨikaꞌ guch Xoiꞌkam nam baꞌ cham muꞌaaꞌ

    13 Baꞌ gatuuk na mɨt paiꞌ dhuuk ba jii guiꞌ namjix maatɨt ja nɨiꞌñdhaꞌ gu chiichiaꞌ, ba tɨɨ gu Joseemaaꞌn gu nobiiꞌñ gu Dios tɨɨtkiꞌ bhaan, baꞌp tɨtda:

    ―Xi bamiiꞌ Josee, jix kɨɨꞌ bim duuñ kup maiꞌdaiꞌññiaꞌ mu jaꞌk Ejipto, xi bhɨɨji ap dhi alhii, giogu dɨꞌɨɨꞌn jap bɨɨx jup xi baidhai. Mummɨp baꞌmoo pɨx daakaꞌ, aañ dɨɨlh bam aagiꞌñdhaꞌ na paiꞌdhuuk jix bhaaiꞌn kaꞌ nap gio bhaiꞌp ba jimiaꞌ, naguꞌ yaꞌ gu Eroodis bha jimdaꞌ jia na bha gaaꞌmɨraꞌdhi alhii na baꞌ yaꞌ muꞌaaꞌ.

    14 Baꞌ nat paiꞌ dhuuk ba ñiñia gu Josee, putukaaꞌñ chaꞌm miꞌ bhɨi nat maiꞌ ba mɨɨ mu jaꞌkEjipto, xi bhɨɨk gu alhii gio gu dɨꞌɨɨꞌn bɨɨx jup xibaidhak. 15 Mu jaꞌk baꞌ pu daakaꞌ na jɨꞌx duakatgu Eroodis. Baꞌ dhiꞌ puꞌñi jaꞌk jum kuugalh gu puiꞌnat jax jaꞌk tɨꞌɨɨk guGɇꞌkam jichGɨꞌkoraꞌ bhaan jimuaꞌrgidhak maadɨt guiꞌ nam bɨjɨk bhaankam tuaꞌgimɨk, nat puiꞌ jaꞌk tu uaꞌnak na jaꞌpnim kaiꞌch:“Mummɨ dɨr Ejipto ñich bha jaꞌk bai guñ mar.”

    Gu Eroodis na ba ja chiñiaꞌ gu sandaaruiꞌx chugiꞌñnam ja koodaꞌ gu aꞌaalh, katti sap maadɨt jir diꞌ kaꞌgɨt guch Xoiꞌkam

    16Baꞌ nat paiꞌ dhuuk puiꞌ ba tɨ kai gu Eroodis namɨt maakam jaꞌk pɨx ba bhɨi guiꞌ nam jix maatɨt janɨiꞌñdhaꞌ gu chiichiaꞌ, giilhim bhaiꞌ ji bhaam, naguꞌ tɨi ka ja nɨɨrat nam saak gio bhaiꞌ bhɨɨyaꞌ gɨtnam bhaiꞌ xi aaꞌñdhidhaꞌ gɨt na paiꞌp tuꞌiiꞌ guchXoiꞌkam. Baꞌ mu ja joot gu sandaaruiꞌx chugiꞌñmu Beleen nam sap ja koodaꞌ bɨɨx gu aꞌaalh namjɨꞌk miꞌ jaiꞌch kaꞌ, sia guiꞌ nam mu jaꞌp oiꞌñkaꞌjuꞌñdharan. Baꞌ dai guiꞌ nam jɨꞌk jix ioꞌm jiraꞌlhich tu chia nam ja koodaꞌ, gio guiꞌ nam jɨꞌkgook oidhaꞌ ba biaꞌ, na jɨꞌx ɨlhiiꞌñ na bar gɇꞌ guchXoiꞌkam janoꞌ dɨr nampaiꞌ dhuuk tu aagiꞌñ namɨttɨɨ gu gɇꞌ chiꞌɨɨꞌ guiꞌ nam jix maatɨt ja nɨiꞌñdhaꞌ guchiichiaꞌ. 17Baꞌ dhiꞌ puꞌñi jaꞌk jumkuugalh gu puiꞌ

    nat jax jaꞌk tu uaꞌnak gu Jeremiiyas guiꞌ na bɨjɨkbhaankamuꞌn tu aꞌgimɨk na jaꞌpnim kaiꞌch:18Mu na paiꞌ puiꞌ tɨ tɨɨꞌ Ramaa pɨx giilhim tɨm tɨi

    nat bhaiꞌ ji chum susuanɨ,panaas kumgiilhim jix buam jumaagɨt gɇꞌgɇr kɨꞌn

    suan,guꞌ bak gu Rakeel na suak na mɨt ba ja koi gu

    maamraꞌn.Baꞌ cham jɨꞌx tɨ jɨjɨkgɨr na guꞌ giilhim jix buam jum

    aaꞌ,nam guꞌ ba koꞌiix gu maamraꞌn na xi ja nɨiꞌñ.

    19Baꞌ gatuuk nat paiꞌ dhuuk bamuu gu Eroodisgio buiñor jup bam maax gu Josee gu nobiiꞌñ guDios na mu jaꞌk ka daa Egipto, baꞌp tɨtda:

    20―Xi bamiiꞌ Josee. Xib baꞌ bax bhaaiꞌ nap giopba jimiaꞌ bhammɨ jaꞌk Israel, xi bhɨɨji ap dhi alhiigio dhi dɨꞌɨɨꞌn jap bɨɨx jup xi baidhai, na mɨt guꞌ bakoi guiꞌ nam jaroiꞌ kax bhaamkidhat dhi alhii.

    21Baꞌ gu Josee nat jax jup bam pu jii ɨp bhammɨjaꞌk Israel, xi bhɨɨk gu alhii, gio gu dɨꞌɨɨꞌn bɨɨx jupxi baidhak. 22Guꞌ ji na guꞌ nat chakui bhammɨ ai,puiꞌ ba tɨ kai na gu Arkelao bhaiꞌp bar gɇꞌkam najɨꞌx jir Judea, guiꞌ nar maraaꞌn gu Eroodis kat. Baꞌpuiꞌ cham muiꞌ ka ai gu Josee, na guꞌx ɨɨbhiꞌñ. Baꞌgio buiñor jup bammaax gu nobiiꞌñ gu Dios tɨɨtkiꞌbhaan, baꞌ puiꞌ tɨtda namu jaꞌk bhɨɨyaꞌ Galilea. Baꞌgu Josee pu sɨlh bhɨi ɨp mu jaꞌk na paiꞌ tu aagiꞌñ.23 Baꞌ nat jax mummɨ ai, miꞌ dhɨr mu jaꞌk jup bhɨina puiꞌ tɨ tɨɨꞌ Nasareet. Baꞌ dhiꞌ puꞌñi jaꞌk jumkuugalh gu puiꞌ na mɨt jax jaꞌk tu uaꞌnak guiꞌ nambɨjɨk bhaankam tu aꞌgimɨk gu Dios, na saak guchXoiꞌkampuiꞌ jaꞌk jixmat kaꞌ amgu jaꞌtkam: JesuusNasareet kam.

    3Gu Juan jaꞌtkam bopkondam na ba tu ja aꞌgidhaꞌ

    gu jaꞌtkammaaꞌn kap na paiꞌr gampɨx jix chu gak kɨr(Mr. 1:1‑8; Lk. 3:1‑9, 15‑17; Jn. 1:19‑28)

    1 Baꞌ janoꞌ mu jaꞌp gampɨx jix chu gak kɨr guiꞌna bhaan bipioꞌ gu Judea dɨbɨɨr, pɨx ba kaiꞌñkaꞌ guJuan jaꞌtkam bopkondam na oirɨt tu ja aꞌgiꞌñdhaꞌgu jaꞌtkam, 2 jup ja tɨtdadaꞌ:

    ―Yaꞌ mam ai na paiꞌ dhuuk maaxik jummaaxdhaꞌ gu Dios aapiꞌm jam bui. Miꞌ pim sappuiꞌ ba jimiaꞌ na jax jix aaꞌ.

    3Baꞌ gu Juan jaꞌtkam bopkondam jir diꞌ na aagɨtjup kaiꞌch gu Isaiiyas guiꞌ na bɨjɨk bhaankamuꞌn tuaꞌgimɨk gu Dios nat puiꞌ jaꞌk tu uaꞌnak na jaꞌpnimkaiꞌch:Maaꞌn gu maaꞌnkam mu jaꞌp gampɨx jix chu gak

    kɨr pɨx oirɨt ba tu ja aꞌgiꞌñdhaꞌ gu jaꞌtkam,jup ja tɨtdadaꞌ:

  • MATEO 3:4 4 MATEO 4:5“Gor jix kɨɨꞌ bim duuñ,jaꞌp pɨk bhaiꞌ bar jimdam gu Gɇꞌkam.Miꞌ pim sap puiꞌ ba jimiaꞌ na jax jix aaꞌ.”

    4 Baꞌ gu Juan gu tɨiꞌdhar gaꞌn, kameeyo bapoojir jup duiñximkaꞌ, gio gu bhiisparuꞌn jir joꞌ kaꞌ ɨp.Gio baꞌ gu koiꞌdhar gaꞌn, gu sossoi ɨp na ja daꞌngɨtja kuaꞌdaꞌ gio baꞌ gumɨɨbat guiꞌ namu jaꞌp gampɨxjix jaiꞌch kaꞌ. 5Baꞌmuiꞌ jaꞌtkammiꞌ aajidhaꞌ ammiꞌna paiꞌ oirɨdaꞌ gu Juan nam jix kaim kaꞌ na jax tuaꞌgadaꞌ, puiꞌ na jax gu Jerusaleen kam, gio baꞌ guiꞌnam mu jaꞌp jup oiꞌñkaꞌ bɨɨx kap guiꞌ na dhiꞌ pɨxbhaan jup bipioꞌ gu Judea dɨbɨɨr, gio baꞌ guiꞌ namjɨꞌk mi jaꞌp amuub jup oiꞌdhaꞌ na paiꞌr Jordaan Ak.6 Baꞌ puiꞌ ba tɨtdadaꞌ am gu Juan nam sap chamka aaꞌ nam puiꞌ jaꞌk tu jimdaꞌ na jax bɨɨpɨꞌ dɨr nambɨɨx aixim jum uaꞌtulhiꞌñdhaꞌ, baꞌ gu Juan dai naxi ja bopkondaꞌ suudaiꞌ kɨꞌn miꞌ na paiꞌr JordaanAk.

    7Baꞌ janoꞌmuiꞌ miꞌp ba aimɨt guiꞌ nam pariseosjum tɨɨtɨꞌndaꞌ gio baꞌ guiꞌ nam saduseos jup jumtɨɨtɨꞌndaꞌ nam puiꞌp xim bopkonamtuꞌ. Baꞌp jatɨtda gu Juan:

    ―¿Jaroo jam aagiꞌñ na cham xiim jam tulhi-iñchudaꞌ gu Dios ku pim baꞌ gaꞌm ba jiim napim jix aaꞌ nañ jam bopkonaꞌ na baꞌ cham jamtulhiiñchudaꞌ? Giilhim guꞌ na pim jix bhaaꞌmnaꞌjaꞌp na gu kookoꞌ. 8Guꞌ dhiꞌ jam aꞌm jum aaꞌ ji napim yaꞌ dɨr jaꞌp jaꞌk jix kɨɨꞌp jum duukam bap tubuadaꞌ na baꞌ bhaan jix maatɨꞌ kaꞌ na pim sɨlhkammiꞌ puiꞌ ba jiim na jax jix aaꞌ gu Dios. 9 Chaꞌpimjax jum aaꞌndaꞌ: “Aach matgɨm jich aꞌm tɨ nɨiꞌñ jigu Dios, nach guꞌr bopxiꞌñ gu Abraam.” Jax dhuina guꞌ gu Dios sia guꞌñi joodai jix bhaaiꞌ na puiꞌja duñiaꞌ nam jir bopxiꞌñ kaꞌ gu Abraam, aapiꞌmbaꞌ jaꞌp xi jam dui noꞌ pimɨt cham miꞌ puiꞌ jii najax jix aaꞌ. 10 Baꞌ amuub ba kaat gu baiñdhas guiꞌna kɨꞌn jum ɨꞌkiaꞌ gu takaaꞌn gu ɨꞌɨɨx, na guꞌ gu jaxchuꞌm ɨꞌɨɨx noꞌ cham kɨɨꞌ tu iꞌbhaiꞌñchar, jix bhaaiꞌnam ɨɨkɨimu baas buaji bhaiꞌ ximɨidhaꞌ. 11Baꞌ aañnañ xib yaꞌ tu bopkon, jir suudaiꞌ kɨꞌn pɨx, jaꞌppɨxna bhaan jix maatɨꞌ kaꞌ nam jɨꞌk miꞌ puiꞌ jimiim najax jix aaꞌ gu Dios. Baꞌ guiꞌ na gatuuk bha jim, guiꞌdho gi guꞌ gux Dhuuduꞌ kam jix Uañ Iiꞌmdaꞌ ji nakɨꞌn jam bopkonaꞌ, gio baꞌ na bɨɨx mɨidhaꞌ gu jamuaꞌtulhdharaꞌ jaꞌp tuꞌm na gu tai kɨꞌn. Baꞌ guiꞌxioꞌm bɨxchuꞌx aichuꞌn na pu tu duñiaꞌ, cham tuꞌpuiꞌ na jax aañ. Pu cham jɨꞌx jir jupaabkamuꞌn iñdho moo nam iam tuꞌ suuskaꞌn muiꞌ ba uiꞌdhikaꞌgɨt. 12Baꞌ na paiꞌ dhuuk bha jimdaꞌ, pu uaꞌkaꞌ guiꞌna kɨꞌn jɨlhbidhaꞌ gu tiriik, baꞌ xi kɨɨꞌmpigai dai ba

    ulhñaꞌ guiꞌ na jɨꞌk jix kɨɨꞌ, gu tanaaraꞌ baꞌ mu jaꞌkxi ñuꞌaaꞌ na paiꞌ cham jɨꞌxkat tuutkɨ gu tai.

    Gu Jesuus na bam bakuanaꞌ(Mr. 1:9‑11; Lk. 3:21‑22)

    13 Baꞌ janoꞌ jɨꞌ na mummɨ gampɨx jix chu gakkɨr oirɨt ja bopkon gu Juan gu jaꞌtkam, miꞌ dhɨrmuiꞌ ma jii Galilea gu Jesuus nat ba chiañim ɨp napuiꞌp bakuanaꞌ. 14 Baꞌ nat paiꞌ dhuuk mummɨ baai, jaꞌkbuiꞌ kat bhaiꞌ bax aaꞌ gu Juan na bakuanaꞌgu Jesuus, jup tɨtda:

    ―Guꞌ aañ puiꞌ ɨlhiiꞌñ ji nap aap jaꞌkbuiꞌ kat jiñbakuanaꞌ, guꞌ aap jaꞌkbuiꞌ kat bhaiꞌ bañ chiañimnañ jum bakuanaꞌ.

    15 Baꞌp tɨtda gu Jesuus:―Dho guꞌr am kat dho jia, guꞌ pɨx ji na guꞌch

    aꞌm jum aaꞌ nach puiꞌ jaꞌk tu kuugalhdhaꞌ na jaxtu uaꞌñix gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios.

    Baꞌ puiꞌ cham jax ka tɨi gu Juan, dai nat ba bakuagu Jesuus. 16 Baꞌ nat jax miꞌ dhɨr gamaiꞌ ji buusgu Jesuus suudaiꞌ chɨr, panaas kut joidham bhaiꞌjim kukpioꞌ gux dhaam, baꞌ ba tɨɨ gu Jesuus natmaaxik bhammɨ dɨr bhaiꞌ ji chɨm gux Dhuuduꞌkam jix Uañ Iiꞌmdaꞌ jaꞌp tuꞌm na gu giodaꞌ. 17Miꞌdhɨr baꞌ bhaiꞌ ji chum ñio bhammɨ dɨr jix dhaam,jup tum kaiꞌch:

    ―Dhiꞌñir diꞌ guñ mar nañ jix ioꞌm jix dhaꞌ, nañich guꞌ pu bɨjɨk dɨr bhaan tɨ tɨɨ.

    4Gu jaꞌook na tɨix maiꞌchim kaꞌ gu Jesuus(Mr. 1:12‑13; Lk. 4:1‑13)

    1 Baꞌ gux Dhuuduꞌ kam jix Uañ Iiꞌmdaꞌ puiꞌ jaꞌkxi jurtuda gu Jesuus namu jimiaꞌ mummɨ gampɨxjix chu gak kɨr na sap baꞌ miꞌ maiꞌchiaꞌ gɨt gujaꞌook.

    2 Baꞌ mam saabu gook ooꞌm tanoolh gio gookooꞌm tukaaꞌ nat pu cham tuꞌ juu, baꞌ gatuuk jixioꞌm tɨi bax bhioꞌ. 3 Baꞌ miꞌ ba ai gu jaꞌook na tɨibax maiꞌchim, jup tɨtda:

    ―Eap puiꞌ xi ja tɨɨꞌn dhi joodai na paan jup jumduñiaꞌ noꞌp baabuiꞌ sɨlhkam Dios jir Maraaꞌn.

    4 Baꞌp tɨtda gu Jesuus:―Jax dhui nap jum kaiꞌch gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios

    miꞌ na paiꞌ tu uaꞌñix na cham tuꞌ dai tuꞌ koiꞌ kɨꞌndua gu maaꞌnkam, guꞌ jaꞌpji sia ji noꞌ miꞌ puiꞌ jimna jɨꞌk jax jum kaiꞌch gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios.

    5 Baꞌ gatuuk ma baidhak gu jaꞌook gu Jesuusbhammɨ Jerusaleen na tɨi ɨlhdhat namamaiꞌchiaꞌgɨt. Baꞌ bhɨjɨmmɨ daam dɨr kuugaran gu gɇꞌ chiop

  • MATEO 4:6 5 MATEO 4:22xi chɨsaaꞌñdhak bhaiꞌ na paiꞌx ioꞌm jix chu xidhuukaꞌ, 6 jup tɨtda baꞌ bhaiꞌ xi kɨɨsak kookbaꞌn:

    ―Eap yaꞌ dɨr muiꞌ xi chuudaiñ noꞌ pich moobaabuiꞌ chammuu, na baꞌxmaatɨꞌ kaꞌ noꞌp baabuiꞌmoo sɨlhkam Dios jir Maraaꞌn. Na guꞌp jum kaiꞌchmiꞌ uꞌuan taꞌm na tu uaꞌñix na jaꞌpni muiꞌ jimkɨksa:Gu Dios bham joochxidhaꞌ gu noonbiꞌñ nam baꞌm

    nuukdaidhaꞌ,gio nam jum noonob am tu daagɨi tɇꞌkob jum

    uaꞌkaꞌ nap baꞌ cham jodai chaꞌm jutbuiɨlhiaꞌ.

    7 Baꞌp tɨtda ɨp gio gu Jesuus:―Jax dhui na moo jaꞌpnip jum kaiꞌch ɨp miꞌ na

    paiꞌ tu uaꞌñix gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios na jaꞌpni muiꞌjim kɨksa: “Cham jir am nap mamaiꞌchɨkdaꞌ guGɇꞌkam jich Gɨꞌkoraꞌ, na guꞌx ioꞌm jix xidhuu.”

    8Baꞌ gatuukmaakam jaꞌk tɨip baidhak gu jaꞌookgu Jesuusmaaꞌn kap na paiꞌ tɇꞌkob jir oidhaꞌ taꞌm,baꞌ bhammɨ kookbaꞌn xi kɨɨsak mu jaꞌp naiꞌ xi chujoojoiꞌñchuda bɨɨx kap na jɨꞌx jir oiꞌñgaꞌn na baꞌ tɨtɨgiaꞌ na jɨꞌk tuꞌ naiꞌ jaꞌp jix chu jaiꞌch. 9Miꞌ dhɨrbaꞌ moop tɨtda:

    ―Dhiꞌ bɨɨx nap jɨꞌk tuꞌ mu jaꞌp nɨiꞌñ nax chujaiꞌch, dhiꞌ bɨɨx jir aañ gaꞌn. Baꞌ aañ bɨɨx tummakiaꞌ noꞌ pichmiꞌñi jaꞌp jumoꞌlhia kɨꞌn xi kɨkbokbhaiꞌ xiñ dhaanɨ.

    10Guꞌ ji na guꞌp tɨtda pɨx gu Jesuus:―Mu bi jim jaꞌook. Chaꞌp tuꞌ kɨꞌn kañ juandaꞌ.

    Na guꞌp jum kaiꞌch ɨp miꞌ na paiꞌ tu uaꞌñix guñioꞌkiꞌñ gu Dios na jaꞌpni muiꞌ jim kɨksa: “Xi chudaanɨt ap buiñor gu Dios guiꞌ nar gɇꞌkam. Baꞌ daiguiꞌ buiñor jap pɨx tu daandaꞌ, cham tuꞌ jumaibuiñor ɨp.”

    11 Baꞌ puiꞌ ma jii gu jaꞌook, nat guꞌ cham jɨꞌxkatmaꞌiich gu Jesuus. Baꞌ miꞌ ba ai mɨt gu noonbiꞌñgu Dios nam baꞌ palhbuidhaꞌ gu Jesuus gu tuꞌ naaꞌmiram jum aaꞌndaꞌ.

    Gu Jesuus na tu ja aꞌgidhaꞌ gu jaꞌtkam(Mr. 1:14‑15; Lk. 4:14‑15)

    12 Baꞌ nat paiꞌ dhuuk puiꞌ ba tɨ kai gu Jesuusna mɨt ba kuu gu Juan jaꞌtkam bopkondam, pu jiimu jaꞌk Nasareet guiꞌ na bhaan bipioꞌ gu Galileadɨbɨɨr. 13 Baꞌ miꞌ dhɨr mu jaꞌk jup bhɨi na paiꞌ puiꞌtɨ tɨɨꞌ Kapernaum guiꞌ na mummɨ bipioꞌ na paiꞌgɇꞌgɇr susdaꞌkaꞌ gu suudaiꞌ, miꞌ na paiꞌ jax bhaanbipioꞌ gu ja dɨrbaꞌ gu bopxiꞌñ gu Sabuloon gio baꞌgu Neptalii. 14 Ba dhiꞌ puꞌñi jaꞌk jum kuugalh gupuiꞌ nat jax jaꞌk tu uaꞌnak gu Isaiiyas guiꞌ na bɨjɨkbhaankam tu aꞌgimɨk gu Dios na jaꞌpnim kaiꞌch:15 Baꞌ mummɨ na paiꞌ jax tɨ dɨrbaꞌ gu Sabuloon,

    gio baꞌ miꞌ na paiꞌ jax jup tɨ dɨrbaꞌ gu Neptalii,mummɨ na paiꞌ baasɨꞌn dɨr jaꞌk bipioꞌ miꞌ na paiꞌr

    Jordaan Ak,mummɨ nam paiꞌ oiꞌdhaꞌ guiꞌ nam cham jir Israel

    kam jaꞌtkam.16 Gu jaꞌtkam guiꞌ na jaꞌp ji buusan nam jix chu

    tukgam tɨr ka oipot na paiꞌx chu muukiꞌ,ampɨx ja aꞌm ton guiꞌ na jaꞌp ji buusan nax chu

    maax.17 Baꞌ janoꞌ dɨr miꞌ jɨꞌ dɨr bhaiꞌ ji chɨbgai gu

    Jesuus nat bhaiꞌ ji chu ja aꞌgi gu jaꞌtkam, jup jatɨtdadaꞌ:

    ―Yaꞌ mam aiñ jaaduñ na paiꞌ dhuuk saakmaaxik jummaaxdhaꞌ gu Dios aapiꞌm jambui. Baꞌdai na jam aꞌm jum aaꞌ na pimmiꞌ puiꞌ ba jimiaꞌ najax jix aaꞌ.

    Gu Jesuus na ba ja baidhikaꞌ maakob gu boptopbhiadam nam sap kaichgɨdaꞌ

    (Mr. 1:16‑20; Lk. 5:1‑11)18 Baꞌ na mu jaꞌp ka jim gu Jesuus bɨɨx juꞌñdha-

    ran gu gɇꞌ suudaiꞌ guiꞌ na Galilea bhaan bipioꞌ, baꞌmiꞌ ba ja tɨɨ gook gu jaꞌtkam daim sɨspidhim nammu jaꞌp buppaim suudaiꞌ chɨr maaꞌn gu gɇꞌ asaaknam miꞌ tu bhibhia gu boptop. Baꞌ maadɨt dhiꞌ jɨꞌSimoon tɨɨꞌ, guiꞌ nam Peegro kɨꞌn jup jix mat kaꞌ,gu jumaiꞌ baꞌ Anrees jup tɨɨꞌ. 19 Baꞌ ba ja baidhimgu Jesuus nam sap kaichgɨdaꞌ, jup ja tɨtda:

    ―Aañ puiꞌ ɨlhiiꞌñ jiñ jaaduñ na pim xib dɨrjaꞌp jaꞌk bañ kaichgɨdaꞌ na pim baꞌ bar jaꞌtkambhiadam kaꞌ, na pim tu ja aꞌgidhaꞌ gux bhaiꞌmkaiꞌchdham ñiꞌook. Baꞌ guiꞌ nam jɨꞌk tɨ jɨɨꞌñdhaꞌ,puiꞌ ji buusniaꞌ na pim ba ja bhiaꞌ jaꞌp na guboptop.

    20 Baꞌ guiꞌ cham jax ji chɨꞌɨɨk jup ma oi mɨt. Miꞌpuiꞌ pup tu tuꞌiiꞌ gu gɇꞌgɇr ja aꞌsak guiꞌ nam kɨꞌnka tu bhiadat gu boptop.

    21Baꞌ gammɨjɨ gu bɨɨx juꞌñdharan gu gɇꞌ suudaiꞌnam gamaiꞌ jiim, jaiꞌ miꞌp ba ja tɨɨ gu Jesuusgook gu jaꞌtkam nam puiꞌp jir jum sɨspidhim. Baꞌmaadɨt jir diꞌ gu Jakoobo, gu jumai baꞌr Juan,guiꞌ nam jir maamraꞌn gu Sebedeo. Baꞌ bhaiꞌ gɇꞌkanuub taꞌm ji dharaat jix bhaiꞌ ka ja bua am gugɇꞌgɇr ja aꞌsak guiꞌ nam kɨꞌn tu bhiadaꞌ gu boptop.Baꞌ gu Jesuus puiꞌp ba ja tɨtda nat jax ja tɨɨdak jabaidhak gu jaiꞌ. 22 Baꞌ guiꞌ puiꞌ cham jax ji chɨꞌɨɨkjup ma oi mɨt. Miꞌ puiꞌ pup tuꞌiiꞌ ɨp gu gɇꞌ jakanuub guiꞌ nam bhaan ka tu bhiadat gu boptop,dai baꞌ gu ja taat miꞌ pup oirɨ.

    Gu Jesuus na muiꞌ kap ba tu ja aꞌgidhaꞌ gu jaꞌtkam(Lk. 6:17‑19)

  • MATEO 4:23 6 MATEO 5:1623Baꞌ miꞌ dhɨr bɨɨx kap naiꞌ ji chu aꞌga gu Jesuus

    na jɨꞌx bhaan bipioꞌ gu Galilea dɨbɨɨr mu jaꞌp nampaiꞌ jax tu daandaꞌ gu dai Israel kam jaꞌtkam, na jaaaꞌñdhidhaꞌ gux bhaiꞌm kaiꞌchdham ñiꞌook namjax jaꞌk duuji buiñor aayaꞌ gu Dios, gio baꞌ na xija duduaꞌñdhidhat guiꞌ nam jɨꞌk jix kakoꞌk kaꞌ nabɨɨx aixim tuꞌm ja ɇɇkaꞌ gu koꞌkdaiꞌ. 24Baꞌ pɨx jaꞌxpuiꞌ tu aꞌgadaꞌ am gu jaꞌtkam bɨɨx na jɨꞌx bhaanbipioꞌ gu Siiria dɨbɨɨr na gu Jesuusmupaiꞌ pɨx oirɨtjix kɨɨꞌp jum duukam jup tu bua. Baꞌ jaiꞌ dhɨt nabɨɨx aixim tuꞌm ja ɇɇkaꞌ gu koꞌkdaiꞌ, muiꞌ ma jauꞌuuk jamɨt mummɨ na paiꞌ oirɨdaꞌ gu Jesuus namɨt ba chiañim na ja duduaꞌñdhaꞌ, puiꞌ na jax guiꞌnam jix ñanaanbiꞌ kaꞌ na ja aꞌm jup tuiꞌñgɨdaꞌ gucham kɨkɨɨꞌ iꞌiiꞌmdaꞌ, gio baꞌ jaiꞌ guiꞌ nam ampɨx tukaammukdaꞌ, gio baꞌ jaiꞌ guiꞌ nam jixmamaꞌmkul-hiꞌ kaꞌ. Baꞌ bɨɨx ja duduaꞌñ gu Jesuus. 25Baꞌmu jaꞌpna jax jimdaꞌ gu Jesuus, muiꞌ jaꞌtkam pɨx chɨbɨɨpkattuꞌndaꞌ am nam oiꞌñchuꞌndaꞌ, puiꞌ na jax gumiꞌ kam Galilea, gio baꞌ jaiꞌ gu Dekaapolis kam,gio baꞌ gu Jerusaleen kam, gio baꞌ guiꞌ nam mujaꞌp jup oiꞌñkaꞌ na paiꞌ jax bhaan bipioꞌ gu Judeadɨbɨɨr, gio baꞌ guiꞌ nam baasɨꞌn dɨr jup oiꞌñkaꞌ miꞌna paiꞌr Jordaan Ak, na paiꞌ xiaꞌlhbui jaꞌk bipioꞌguiꞌ gu dɨbɨɨr.

    5Gu Jesuus na oidhaꞌ taꞌm jimɨi ba tu ja aꞌgidhaꞌ

    guiꞌ nam kaichuꞌ(Lk. 6:20‑23)

    1 Baꞌ na naiꞌ xi ja nɨiꞌñ gu Jesuus gu jaꞌtkamnam jix ioꞌmnammɨ xi juꞌ nammuiꞌmiꞌp tuꞌiiꞌ, baꞌmaaꞌn kap oidhaꞌ taꞌm xi jimɨɨk bha jaꞌp ji dhaibo.Baꞌ gu noonbiꞌñ muiꞌ ji ai mɨt amuub, 2 baꞌ guJesuus bhaiꞌ ji chu ja aꞌgi, jup ja tɨtda:

    3―Jaꞌpmoo joidham jix bhaiꞌ tu ja jimguiꞌ namjɨꞌk jixmaat na ja aꞌm jum aaꞌ nammiꞌ puiꞌ jiimdaꞌna jax jix aaꞌ gu Dios, na guꞌ gammɨjɨ ja aꞌm tɨnɨidhidhaꞌ.

    4 ’Jaꞌp moo joidham jix bhaiꞌ tu ja jim guiꞌ namjɨꞌk jix buam jum aaꞌ, nam guꞌx maat na gu Diosgammɨjɨ ja guguuxiꞌñdhaꞌ.

    5 ’Jaꞌp moo joidham jix bhaiꞌ tu ja jim guiꞌ namjɨꞌk cham gɇꞌgɇrkam jum taat, na guꞌ gu Dios jamakiaꞌ guiꞌ nat tuꞌ ja iimchuda.

    6 ’Jaꞌp moo joidham jix bhaiꞌ tu ja jim guiꞌ namjɨꞌk jaꞌp ji buan nam jix bhioꞌ gu ja iꞌiiꞌmdaꞌ ambhaan, nam jix aaꞌ nam gammɨjɨ miꞌ puiꞌ jiimdaꞌna jax jix aaꞌ gu Dios, na guꞌ puiꞌ tu duñiaꞌ na puiꞌji buusniaꞌ nam jax ɨlhiiꞌñdhaꞌ.

    7 ’Jaꞌp moo joidham jix bhaiꞌ tu ja jim guiꞌ namjɨꞌk jix chu joiꞌgɨꞌn, na guꞌ gu Dios puiꞌx joiꞌmdaipja tɨgiaꞌ.

    8 ’Jaꞌp moo joidham jix bhaiꞌ tu ja jim guiꞌ namjɨꞌk chamuꞌuaꞌtulhdhix gu ja jujur ambhaan, namguꞌx maat nar tuꞌp tuꞌm daꞌ gu Dios.

    9 ’Jaꞌp moo joidham jix bhaiꞌ tu ja jim guiꞌ namjɨꞌk gammɨjɨr jix bhabhaiꞌkam kaꞌ, na guꞌ gu Diospuiꞌ ja iim nam jir maamraꞌn.

    10 ’Jaꞌp moo joidham jix bhaiꞌ tu ja jim guiꞌnam giilhim jum tulhiiñ nam jix ja bhaamkiꞌñ gujaꞌtkam nammiꞌ puiꞌ jiim na jax jix aaꞌ gu Dios, naguꞌ gammɨjɨ ja aꞌm ba tɨ nɨidhidhaꞌ.

    11 ’Jaꞌp moo joidham jix bhaiꞌ tu jam jimiaꞌ noꞌpim cham jax jum aaꞌ nam paiꞌ dhuuk giilhim jamtɨtdadaꞌ gu jaꞌtkam, piamnoꞌm buampɨx jam bua,piam noꞌm bɨɨx aixim jam iattulhiꞌñ nam xi jambhaamkidhat na pim tɨ jɨɨgiꞌñ aañ jiñ bui. 12 Baꞌaapiꞌm cham jax jum aaꞌndaꞌ sia kum cham jamkɨɨgalhiꞌñ gu jaꞌtkam, jix bhaiꞌ pim pɨx jum taatkaꞌ, na pim guꞌ maiꞌchiaꞌ gux dhaꞌram namkɨmbhammɨx dhaam. Na guꞌ sia guiꞌ nam jɨꞌk bɨjɨk yajaꞌp bhaankam jup tu aꞌgimɨk gu Dios puꞌñi chamjup ja kɨɨgalh jamɨt gu jaꞌtkam, dai na mɨt bɨɨxaixim ja buimɨk ja koi nam cham ja kaim kaꞌ namtɨi tu ja aagiꞌñdhaꞌ na jax jaꞌk jix aaꞌ gu Dios.

    Gu Jesuus na bhaan ji uaꞌrgidhai tu aꞌgaꞌ gu on giogux chu maax

    (Mr. 9:50; Lk. 14:34‑35)13 ’Baꞌ aapiꞌm jaꞌp ji buan yaꞌ dhi oiꞌñgaꞌn na jax

    gu on. Noꞌ gu on miꞌ jotmodaꞌ cham ka onkak,¿jax japim dui ɨlhiiꞌñ na giop ka onkalhiaꞌ? Aañpu kaiꞌch na cham jɨꞌxkat ka onkalhiaꞌ, pu chamtuꞌ ka bhaiꞌ kaꞌ dho baꞌ, dai na mu jaꞌp xim nuꞌaaꞌdɨɨrap. Miꞌ dho guꞌ pu kɨɨyasaꞌ am gu jaꞌtkam nammi jaꞌp oipodaꞌ.

    14 ’Gio baꞌ moo jaꞌpnip ji buan japim yaꞌ dhioiꞌñgaꞌn na jax gux chu maax, na guꞌ na pimjax bax maat jia paiꞌ jax chuꞌm oidhaꞌ taꞌm noꞌdaaꞌñxim jir gɇꞌ kiicham, na guꞌ mɨk dɨr jaꞌpbhammɨx chu maax kaꞌ, baꞌ cham jɨꞌxkat jumɨxchuꞌ. 15 Ni na cham jaroiꞌ jaiꞌch gu maaꞌnkamna xi mɨichdhai gu kañdhiir mɨjɨ jaꞌp paiꞌ xichaaꞌbidhaꞌ tuꞌ kɨꞌn, guꞌ jaꞌpji na bhammɨ jaꞌp xikɨɨsaꞌ ji tɇꞌkob na baꞌx chumaax kaꞌ miꞌ nam paiꞌptuiꞌkaꞌ guiꞌ nam miꞌ darkaꞌ. 16 Baꞌ aapiꞌm puꞌñijaꞌk jup ji buan, jam aꞌm jum aaꞌ na pim jir jixbhabhaiꞌkam kaꞌ ja bui gu jaꞌtkam nam baꞌ ji jamtɨɨgɨi jaiꞌ bhaiꞌp ji chu dañiaꞌ buiñor guñ Gɨꞌkoraꞌguiꞌ nax dhaam jup tuꞌiiꞌ.

  • MATEO 5:17 7 MATEO 5:33Gu Jesuus na ja aagiꞌñdhaꞌ guiꞌ nam kaichuꞌ nat

    bhaiꞌ pɨx tu kuugalhdham na jax tu daaxix guñioꞌkiꞌñ gu Dios

    17 ’Aañ cham tuꞌ pu kaiꞌñkam bha jii ji nañyaꞌ ja sooꞌmchulhdhaꞌ gu jaꞌtkam gu puiꞌ nat jaxjaꞌk ja chianɨk gu Moisees nam miꞌ puiꞌ jiimdaꞌgio gu puiꞌ na mɨt jax jaꞌk ja aaꞌñdhak guiꞌ nambhaankamuꞌn tu aꞌgimɨk gu Dios, guꞌ aañ ji baꞌrdiꞌ na ñich bhaiꞌ ba tu kuugalhdham namɨt jax tudaasak. 18 Tuꞌ sɨlhkam kɨꞌn jañ yaꞌ pu jam tɨtda,noꞌ gux dhaam ka pup jaiꞌch gio dhi dɨbɨɨr, chakuidho jɨꞌxdhat jum pataasaꞌ gu puiꞌ nat jax jaꞌk jatɨɨdak guMoisees nammiꞌ puiꞌ jiimdaꞌ gu jaꞌtkam,janoꞌ ji baꞌ na paiꞌ dhuuk bɨɨx ba tumkuugalhdhaꞌ.19Baꞌ noꞌ jaroiꞌ cham tuꞌ kaꞌm nɨiꞌñ gu puiꞌ nat jaxjaꞌk ja tɨɨdak gu Moisees nam miꞌ puiꞌ jiimdaꞌ gujaꞌtkam, sia ku moo miꞌ paiꞌ maaꞌn kap tɨi champɨk jum aaꞌ, gio noꞌ cham ja aagiꞌñ gu jaꞌtkamnambaꞌ tuꞌ kaꞌm nɨiꞌñdhaꞌ, dho guꞌ palhɨɨp jup jumduukam bhaan ji biꞌyaꞌ dho jix dhaam jaꞌk buiñorgu Dios. Baꞌ gu jaroiꞌ noꞌ tuꞌ kaꞌm nɨiꞌñ, gio noꞌ xija aagiꞌñ gu jaꞌtkam nam tuꞌ kaꞌm nɨiꞌñdhaꞌ, dhoguꞌ gɇꞌp jum duukam bhaan ji chu biꞌyaꞌ dho jixdhaam jaꞌk buiñor guDios. 20Baꞌ aañ pu jam tɨtda,noꞌ pim cham ja bhaiꞌbchichuꞌ guiꞌ nam sap jixmaat kaꞌ gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios gio guiꞌ nam pariseosjum tɨɨtɨꞌndaꞌ, noꞌ pim guꞌ cham miꞌ puiꞌ jiim najax jix aaꞌ gu Dios, dho guꞌ pu cham jɨꞌxkat aayaꞌpim dhox dhaam na paiꞌ daa gu Dios.

    Gu Jesuus naba ja aagiꞌñ guiꞌ namkaichuꞌ na chamjir am nam jix ja bhaamkiꞌñdhaꞌ gu jaꞌtkam

    (Lk. 12:57‑59)21 ’Na guꞌ na pim jax bax maat jia gu puiꞌ

    na mɨt jax jaꞌk tu ja daaxdhak gu jam bopxikat nam jaꞌpni ja tɨtda: “Chaꞌp ja kooꞌndaꞌ gujaꞌtkam, na guꞌ gu jaroiꞌ na puꞌñi ja kooꞌndaꞌ gujaꞌtkam, giilhim tulhiiñchudaꞌ guDios, na guꞌ bamuaꞌtulhdhaꞌ.” 22 Baꞌ aañ yaꞌ pu jam tɨtda na sia jinar uaꞌtulhdharaꞌ gu jaroiꞌ noꞌx bhaampɨx buiñorgu jax chuꞌm jaꞌnniꞌñ, piam noꞌ giilhim tɨtda najax cham jir am. Puiꞌ pɨx bax bhaaiꞌ nam daagɨimu bhɨikaꞌ buiñor gu jax chuꞌm gɇꞌkam nam baꞌmiꞌ maap jum jumpadai tu aꞌgidhaꞌ. Piam noꞌxbhaamut jax tɨtda gu jaꞌnniꞌñ na cham juraaꞌnbiaꞌ, dho guꞌ pu jimiaꞌ dhomu jaꞌk na paiꞌ gammɨjɨmiꞌ pup jum tulhiiñdhaꞌ.

    23 ’Baꞌ noꞌ aapiꞌm maadɨt bax chu makgɨrxid-ham gu Dios, noꞌ pich guꞌ ampɨk ba tɨꞌñcho nambuix bhaam gu jax chuꞌm jum jaduuñ, 24 jum aaꞌnap bɨɨpɨꞌ mu jimɨi xi chu aꞌgiꞌñmɨrai na baꞌ cham

    ka bhaam kaꞌm bui. Gatuuk jap baꞌ miꞌ ɇɇji ba tumakgɨrxidhaꞌ gu Dios.

    25 ’Piam ku guꞌ noꞌ jaroiꞌ ba xim iattulhdhambuiñor gu jax chuꞌm gɇꞌkam, jum aaꞌ nap bɨɨpɨꞌ dɨrpu ba tu aꞌgidhaꞌ na baꞌ cham kam iattulhdhaꞌ. Naguꞌ noꞌt pu mummɨ bam aich buiñor gu gɇꞌkam,dho guꞌ dai dho na ba ja chiñiaꞌ gu sandaaruiꞌxchugiꞌñ nam jum kuupaꞌ. 26 Baꞌ aañ yaꞌ pumtɨtda nap cham jɨꞌxkat buusniaꞌ miꞌ paiꞌ nam jumkuupaꞌ noꞌ pich cham tu namki nam jɨꞌk bhamtaandaꞌ.

    Gu Jesuus na puiꞌ ba tɨꞌyaꞌ na cham jir am namjix bhaiꞌ ja tɨtdadaꞌ gu uꞌuub guiꞌ nam tɨ bɨpnaꞌ

    27 ’Gio baꞌ moo jaꞌpni jaꞌk jup jum tɨi ɨp napim jax bax maat jiñ jaaduñ: “Chaꞌp jix bhaiꞌja tɨtdadaꞌ gu uꞌuub guiꞌ nam tɨ bɨpnaꞌ, na guꞌruaꞌtulhdharaꞌ buiñor gu Dios.”

    28 ’Baꞌ aañ yaꞌ pu jam tɨtda na sia ji nar uaꞌtul-hdharaꞌ gu jaroiꞌ noꞌ tɨi tɨ bɨɨnaꞌ noꞌx joidhat nɨiꞌñgu jax chuꞌm jumai ubii, na guꞌ puiꞌ ji buusniaꞌ napu bɨɨmaꞌn ba boꞌyaꞌ sia kut puiꞌ pɨx jum aa.

    29 ’Baꞌ noꞌp guꞌ gu jax chuꞌm jum bui kɨꞌn jumuaꞌtulhiꞌñ, jir am nap jupnai baas buaꞌ. Cham jaxbua sia kup maap dɨr pɨx ba tu bui, na guꞌ chamjir am noꞌ mɨt bɨnkam mu jaꞌk xim bua nap paiꞌgammɨjɨ miꞌ pup jum tulhiiñdhaꞌ. 30 Piam ku guꞌgu jax chuꞌm jum nob kɨꞌn jum uaꞌtulhiꞌñ ap, jiram ɨp nap ɨɨkɨi baas buaꞌ. Cham jax bua sia kupmaap dɨr pɨx tu nob, na guꞌ cham jir am noꞌ mɨtbɨnkammu jaꞌk xim bua nap paiꞌ gammɨjɨ miꞌ pupjum tulhiiñdhaꞌ.

    Gu Jesuus na puiꞌ ba tɨꞌyaꞌ na cham jir am nammaiꞌ ja iabudaꞌ gu ja bɨpnaꞌ guiꞌ nam kaichuꞌ

    (Mt. 19:9; Mr. 10:11‑12; Lk. 16:18)31 ’Gio baꞌ moo jaꞌpni jaꞌk jup jum tɨi ɨp na tu

    aagix kaꞌ: “Gu jaroiꞌ noꞌt maiꞌ ba bua gu bɨngaꞌn,jum aaꞌ na bɨɨpɨꞌ xi chu uaꞌnaimakiaꞌ na baꞌ bhaanjix maatɨt kaꞌ nam cham kar jum bɨpnagɨm kaꞌ.”32Baꞌ aañ yaꞌ pu jam tɨtda na cham jir am na maiꞌbuaꞌ gu jaroiꞌ gu bɨngaꞌn noꞌt cham jumai bɨɨmaꞌntɨɨ. Baꞌ gu ubii noꞌt jumai tɨi xi oi gu chioꞌñ, dhoguꞌ dai na bam uaꞌtulhdhaꞌ buiñor gu Dios, gio guchioꞌñ ba puiꞌ ɨp noꞌt tɨi jumai bhaiꞌp ji bhɨi gu ubiinoꞌ jumai tɨ bɨɨnaꞌ.

    Gu Jesuus na puiꞌ ba tɨꞌyaꞌ na cham jir am gujaroiꞌ buiñor tu daꞌnsadaꞌ gu Dios jax ñax tuduñiim kaꞌ

    33 ’Gio baꞌ moo jaꞌpni jaꞌk jup ja tɨɨdak jamɨt gujam bopxi kat: “Moop miꞌ puiꞌ xi dhuñiidhat napjax jaꞌk tu daasaꞌ buiñor gu Dios nap tu duñiaꞌ.”

  • MATEO 5:34 8 MATEO 6:334 Baꞌ aañ yaꞌ pu jam tɨtda na cham jir am na pimtu daꞌñxiꞌñdhaꞌ gu Dios na pim pu tu duñiaꞌ gutuꞌ, na guꞌ giilhim jix xijai, champɨk jaroiꞌ miꞌ puiꞌxi dhuñiaꞌ. Chaꞌpim jax kaiꞌchdhaꞌ na gux dhaambhaan jix maatɨꞌ kaꞌ na pim puiꞌ tu duñiaꞌ, na guꞌcham jir am, na guꞌ dhiꞌr diꞌ na bhaan daa guñGɨꞌkoraꞌ. 35Ni dhi oiꞌñgaꞌn ku pim bha aaꞌndaꞌ nabhaan jix maatɨꞌ kaꞌ na pim puiꞌ tu duñiaꞌ, na guꞌdhiꞌ ya jaꞌp bhaan tɨ kɨisap guñ Gɨꞌkoraꞌ. Ni bhaiꞌJerusaleen ku pim chambhaiꞌ tu aaꞌndaꞌ na bhaanjix maatɨꞌ kaꞌ, na guꞌ bhaiꞌr kiaꞌmiꞌñ guñ Gɨꞌkoraꞌ.36Ni sia gu aapiꞌm dɨɨlh jammoꞌ ku pim cham bhaaaꞌndaꞌ, na pim guꞌ cham maat na pim jax dhuijix chuap duñiaꞌ gu jam kuup piam jix chuk, nimmaaꞌn kuup dho moo kux bhaaiꞌ na pim maakamtuꞌm jup duñiaꞌ. 37 Baꞌ noꞌ pim jax kaiꞌch na jɨɨꞌ,pur maaꞌn ɨp na pim jax tɨꞌyaꞌ, cham tuꞌ na pimgatuuk maakam jup ba kaiꞌchdhaꞌ. Piam noꞌ pimjax kaiꞌch na cham, purmaaꞌn ɨp na pim jax tɨꞌyaꞌ.Na guꞌ noꞌ pim bɨɨx aixim kaiꞌch, dhiꞌ gux buamjum duukam pɨx puiꞌ jaꞌk jix aaꞌndaꞌ.

    Gu Jesuus na puiꞌ ba tɨꞌyaꞌ na cham jir am najaroiꞌ puiꞌp doodaꞌ jax noꞌt dooda gu jumai

    (Lk. 6:29‑30)38 ’Gio baꞌ moo jaꞌpni jaꞌk jup jum tɨi ɨp na pim

    jax bax maat jiñ jaaduñ: “Gu jaroiꞌ noꞌt jum buiam jum gɨɨꞌ, jir am nap aap puiꞌ bhaiꞌp gɨɨꞌbiaꞌbuiꞌran. Piam ku guꞌ noꞌt jum chiñ am jum gɨɨꞌ,jir am ɨp nap aap puiꞌ bhaiꞌp gɨɨꞌbiaꞌ chiñiꞌran.”39 Baꞌ aañ yaꞌ pu jam tɨtda na cham jir am na pimpuiꞌ bhaiꞌp gɨɨꞌbiaꞌ gu jaroiꞌ noꞌt jam gɨɨꞌ, guꞌ jaꞌpjina pim pɨx am jix bhaiꞌ tɨtdadaꞌ ji. Puiꞌ na jaxnoꞌt jum kaam am jum gɨɨꞌ, jaꞌp dɨr jap mu jaꞌkjup xi dhaaꞌñdhaꞌ ku bham gɨɨꞌbiaꞌ. 40 Piam kutguꞌ jaroiꞌm iattulh buiñor gu jax chuꞌm gɇꞌkam,noꞌ guꞌ bham taan gum kutuun nap makiaꞌ, aapbɨɨx mu jaꞌk jup xi bhɨidhaꞌ gu daam dɨr kam jumkutuun. 41 Piam noꞌt guꞌ jaroiꞌ jam chia na pimbhɨidhikaꞌ jɨꞌx juugɨt gu tuꞌ, aapiꞌm jix ioꞌm gamajaꞌk pup xi aichulhdhaꞌ. 42 Piam ku guꞌ jaroiꞌ tuꞌjam taan, aapiꞌm cham jax ji chɨꞌji xi makiaꞌ, chamtuꞌ na pim dai miꞌp ka ji ñiokboꞌ. Piam ku guꞌnoꞌ tuꞌm taiñbuiꞌñ, aapiꞌm cham jax ji chɨꞌji xichaiñbuidhaꞌ.

    Gu Jesuus na puiꞌ ba ja tɨɨdaꞌ guiꞌ nam kaichuꞌnam jix bhaiꞌ pɨx ja tɨtdadaꞌ guiꞌ nam jɨꞌk jix jabhaamkiꞌñdhaꞌ

    (Lk. 6:27‑28, 32‑36)43 ’Gio baꞌ moo jaꞌpni jaꞌk jup jum tɨi ɨp na tu

    aagix kaꞌ na pim jax bax maat jiñ jaaduñ: “Dai

    guiꞌ nam cham jam bhaamkiꞌñdhaꞌ pim jix bhaiꞌja tɨtdadaꞌ, guiꞌ baꞌ nam xi jam bhaamkiꞌñ cham.”44 Ku baꞌ guꞌ aañ yaꞌ pu jam tɨtda ji na cham jiram gu dhiꞌ puꞌñi jaꞌk na pim tu jimdaꞌ, guꞌ jaꞌpjina pim jaꞌkbuiꞌ kat pɨx am jix bhaiꞌ ja tɨtdadaꞌ jiguiꞌ nam jɨꞌk xi jam bhaamkiꞌñdhaꞌ. Gio baꞌ puiꞌna jax guiꞌ nam jɨꞌk xi jam koodak kaꞌ, aapiꞌm jaaꞌmkam pɨx xi chu ja daañxidaꞌ buiñor gu Dios.45 Baꞌ dhiꞌ puꞌñi jaꞌk jir maamraꞌn kaꞌ pim guñGɨꞌkoraꞌ guiꞌ nax dhaam jup tuꞌiiꞌ, na guꞌ guiꞌpuꞌñir jix bhaiꞌkam jia, bɨɨx maaꞌn na jax ja ɨlhiiꞌñgu jaꞌtkam. Tɨɨꞌ na bɨɨx ja bɨꞌñxiꞌñ kɨꞌn gu tanoolhguiꞌ nam jix uꞌuaꞌtulhdhix gio guiꞌ nam chamuꞌuaꞌtulhdhix, gio na bɨɨx ja dukxiꞌñ ɨp, chamtuꞌ jɨꞌk pɨx. 46 Na guꞌ noꞌ pim aapiꞌm dai guiꞌxbhaiꞌ ja tɨtda nam jɨꞌk cham jam bhaamkiꞌñdhaꞌ,dho guꞌ pu cham jam aꞌm tɨ nɨidhidhaꞌ dho guñGɨꞌkoraꞌ, na pim guꞌ jaꞌp pɨx ba ji buandaꞌ na jaxguiꞌ nam jir tuumiñ tutaandam tugiꞌñ gux ioꞌmgɇꞌkam Rooma kam. 47Piam ku guꞌ noꞌ pim dai gujam jaaduñ pɨx ja ñioꞌkiꞌñ, dho guꞌ pu cham dhojam aꞌm tɨ nɨidhidhaꞌ dho guñ Gɨꞌkoraꞌ, na pim guꞌjaꞌp pɨx ba ji buandaꞌ na jax guiꞌ nam cham tuꞌkaꞌm nɨiꞌñ gu Dios. 48 Baꞌ dhiꞌ puꞌñi jaꞌk jam aꞌmjum aaꞌ na pim gammɨjɨr jix bhabhaiꞌkam kaꞌ, jaꞌpna jax guñ Gɨꞌkoraꞌ guiꞌ nax dhaam jup tuꞌiiꞌ nagammɨjɨr jix bhaiꞌkam.

    6Gu Jesuus na puiꞌ ba ja tɨɨdaꞌ guiꞌ nam kaichuꞌ

    na cham jir am nam maaxik ja nɨiꞌñchudat gujaꞌtkam tu ja maakdaꞌ gu tuꞌ na ja aꞌm jum aaꞌndaꞌguiꞌ nam cham tuꞌ biaꞌ

    1 ’Chaꞌpim maaxik ja nɨiꞌñchudat gu jaꞌtkam tuja maakdaꞌ gu tuꞌ guiꞌ nam jɨꞌk cham tuꞌ biaꞌ. Naguꞌ noꞌ pim puꞌñi jaꞌk tu jim, cham jɨꞌxkat jammakiaꞌ guñ Gɨꞌkoraꞌ jix dhaam jaꞌk gux dhaꞌramnamkɨm. 2 Baꞌ na pim paiꞌ dhuuk tu ja maakdaꞌgu tuꞌ guiꞌ nam cham tuꞌ biaꞌ, chaꞌpim jaroiꞌaagiꞌñdhaꞌ na pimɨt tuꞌ ja onbaiꞌ, na guꞌ dhiꞌ guiꞌnam sap pɨk baꞌ tuꞌ kaꞌm nɨiꞌñ gu Dios na puꞌñijaꞌk ja koꞌraar nam mu jaꞌp puiꞌ ba tu aꞌgidhaꞌna paiꞌ jax tum daandaꞌ gio baꞌ mu jaꞌp ɨrban gugɇꞌ kiicham nam paiꞌ oipodaꞌ gu jaꞌtkam, sap nambaꞌ puiꞌ ja biaꞌkaꞌ gu jaꞌtkam nam joidham jir jixbhabhaiꞌkam. Baꞌ aañ yaꞌ pu jam tɨtda na daipuꞌdhiꞌ kɨꞌn bar ja namkiꞌ gu puiꞌ nam jɨꞌk jax tujim, cham tuꞌ ka maiꞌchiaꞌ am jix dhaam jaꞌk guxdhaꞌram namkɨm buiñor gu Dios. 3Guꞌ baꞌ na pimpaiꞌ dhuuk tu ja maakdaꞌ gu tuꞌ guiꞌ nam cham

  • MATEO 6:4 9 MATEO 6:21tuꞌ biaꞌ, chaꞌpim jaroiꞌ aagiꞌñdhaꞌ, ni gu jax chuꞌmmiaꞌn jam bhaiꞌ kaiꞌchdham tuk dho moo. 4 Guꞌjaꞌpji jix ɨxchuixim ji na pim tu ja maakdaꞌ, na baꞌguꞌ guñ Gɨꞌkoraꞌ maaxik jam makiaꞌ gu tuꞌ na jamaꞌm jum aaꞌndaꞌ na puꞌñi ji jam tɨɨgɨi na pim jixɨxchuixim jix bhaiꞌ tu bua.

    Gu Jesuus na ba ja aagiꞌñdhaꞌ guiꞌ nam kaichuꞌnam jax jaꞌk tu daandaꞌ buiñor gu Dios

    (Lk. 11:2‑4)5 ’Gio na pim paiꞌ dhuuk tu daandaꞌ buiñor gu

    Dios, chaꞌpim puiꞌ jaꞌk tu daandaꞌ na jax guiꞌ namsap pɨk baꞌ tuꞌ kaꞌm nɨiꞌñ gu Dios, na ja koꞌraarnam guꞌkat tu daandaꞌ mu jaꞌp na paiꞌ jax tumdaandaꞌ gio baꞌ mu jaꞌp ɨrban gu gɇꞌ kiicham nampaiꞌ oipodaꞌ gu jaꞌtkam, nam sap baꞌ xi ja nɨiꞌñdhaꞌnamsappɨk baꞌ tu daandaꞌ buiñor guDios. Baꞌ aañyaꞌ pu jam tɨtdañ jaaduñ na daipuꞌ dhiꞌ kɨꞌn bar janamkiꞌ kaꞌ gu puiꞌ nam jɨꞌk jax tu jim, cham tuꞌ kamaiꞌchiaꞌ am jix dhaam jaꞌk gux dhaꞌram namkɨmbuiñor gu Dios. 6 Baꞌ noꞌ jaroiꞌ aapiꞌm maadɨtbax chu daañim, jum aaꞌ nap mu paiꞌ dɨlhkob ximkuupai jax chuꞌm baꞌk chɨr na baꞌ cham jaroiꞌmnɨiꞌñdhaꞌ nap tu daandaꞌ buiñor gu Dios. Baꞌ noꞌpuꞌñim nɨiꞌñ guñ Gɨꞌkoraꞌ nap jix ɨxchuixim tudaan, jummakiaꞌ dho jix dhaam jaꞌk gux dhaꞌramnamkɨm.

    7 ’Baꞌ na pimpaiꞌ dhuuk tu daandaꞌ, chaꞌpimpɨxpuiꞌ ji kaiꞌchdhaꞌ jax ña pim jaꞌk tu daandaꞌ, na guꞌdhiꞌ guiꞌ nam cham tuꞌ kaꞌm nɨiꞌñ gu Dios na puꞌñijaꞌk ja koꞌraar nam tu daandaꞌ, nam guꞌ jaꞌp jumaaꞌndaꞌ na puꞌñi jaꞌk jix ioꞌm jix bhaiꞌ ja kaayaꞌ gɨtgu Dios. 8 Baꞌ aapiꞌm cham puiꞌ jaꞌk tu daandaꞌnam jax jaꞌk tu daan guiꞌam. Jax dhui na guꞌ guñGɨꞌkoraꞌ pu bɨɨpɨꞌ dɨr jix bhaiꞌ bax maat kaꞌ na tuꞌjam aꞌm jum aaꞌndaꞌ, sia ku pimɨt chakui pu tɨi.9 Baꞌ jaꞌp japim kaiꞌchdhaꞌ na pim paiꞌ dhuuk tudaandaꞌ buiñor gu Dios:Aapiꞌ Gɇꞌkam jichGɨꞌkoraꞌ nap jix dhaam jup tuꞌiiꞌ,nap jix ioꞌm jir jix uañ,10 iam jap ja mattudaꞌ gu jaꞌtkam yaꞌ dhi oiꞌñgaꞌn

    nam jax jaꞌk duuji miꞌ puiꞌ jimiaꞌ nap jaxjix aaꞌ,

    baꞌ gammɨjɨ ja aꞌm ba tɨ nɨidhidhaꞌ ap.Puiꞌ tɨich aaꞌ ich ɨp nap gɨt puiꞌ joidham jix bhaiꞌm

    duukam jup tu buadaꞌ ya jaꞌp dhi oiꞌñgaꞌnbhaan,

    jaꞌp nap jax jix bhaiꞌm duukam jup tu bua jixdhaam jaꞌk.

    Ku guꞌ aap dɨɨlh ji noꞌp moo puiꞌp jix aaꞌndaꞌ gɨt,aach puiꞌ pɨx tɨip jum kaiꞌchuꞌn ji.11Gio baꞌ dhich chutkuꞌ nam tuꞌ kɨꞌn jup dudua,

    aap gammɨjɨ nabap tanoolh xi ja maakidhat nambaꞌ kɨꞌn jum guguuxiꞌñdhaꞌ.

    12Gio baꞌ nap iam tuch uañiꞌñkaꞌ ɨp nach jɨꞌxmachuaꞌtulhdhaꞌ aap jum bui,

    nach guꞌ aach puiꞌp tu ja uañiꞌñ guiꞌ nam puiꞌpjum uaꞌtulhiꞌñ aach jich bui.

    13 Gio baꞌ nap gammɨjɨ jich aꞌm tɨ nɨidhidhaꞌ nabaꞌ cham jich maiꞌchiaꞌ gux buam jumduukam.

    Jaꞌpni daipuꞌ.14 ’Na guꞌ noꞌ pim puꞌñi tu ja uañiꞌñ guiꞌ nam

    jum uaꞌtulhiꞌñ aapiꞌm jam bui, dho guꞌ puiꞌ dhoptu jam uañiꞌñkaꞌ guñ Gɨꞌkoraꞌ guiꞌ nax dhaam juptuꞌiiꞌ. 15 Guꞌ noꞌ pim cham tu ja uañiꞌñ guiꞌ namjum uaꞌtulhiꞌñ aapiꞌm jam bui, dho guꞌ puiꞌ dhocham jup tu jam uañiꞌñkaꞌ guñ Gɨꞌkoraꞌ.

    Gu Jesuus na ba ja aagiꞌñdhaꞌ guiꞌ nam kaichuꞌ najax jaꞌk jir am nam jum saabdaꞌ

    16 ’Gio baꞌ moo jaꞌp jañ jup xi jam tɨɨdam jiñjaaduñ na pim cham tuꞌ puiꞌ jaꞌk tuiꞌkaꞌ na pimpaiꞌ dhuuk jum saabdaꞌ na jax guiꞌ nam sap pɨkbaꞌ tuꞌ kaꞌm nɨiꞌñ gu Dios, na ja koꞌraardaꞌ namjaꞌp tuiꞌkaꞌ noꞌm jum saab na jax noꞌm jix buamjum aaꞌ, nam sap baꞌ xi ja nɨiꞌñdhaꞌ gu jaꞌtkamnam jum saab. Baꞌ aañ yaꞌ pu jam tɨtda na daipuꞌdhiꞌ kɨꞌn bar ja namkiꞌ gu puiꞌ nam jɨꞌk jax tu jim.17 Baꞌ noꞌ pim aapiꞌm paiꞌ dhuuk ba xim saabum,jum aaꞌ na pim jix bhaiꞌ xim ikoimdhai, gio baꞌ napim jix bhaiꞌ xim dui, 18 nam baꞌ cham machiaꞌgu jaꞌtkam na pim jum saab, guꞌ jaꞌpji daipuꞌ guñGɨꞌkoraꞌ guiꞌ nax dhaam jup tuꞌiiꞌ na baꞌx mat kaꞌna pim jum saab. Baꞌ na puꞌñi jam nɨiꞌñdhaꞌ napim jix ɨxchuixim jum saab, jam makiaꞌ dho jixdhaam jaꞌk gux dhaꞌram namkɨm.

    Gu Jesuus na ba ja aagiꞌñdhaꞌ guiꞌ nam kaichuꞌ naram nam daix dhaam jaꞌk jir jix chutumñigam kaꞌ

    (Lk. 12:33‑34)19 ’Gio baꞌ moo jaꞌpni jaꞌk jañ jup xi chu jam

    aꞌgidham jiñ jaaduñ, na pim cham tu jumpadidhaꞌgu tuꞌx dhaꞌram namkɨm yaꞌ dhi oiꞌñgaꞌn bhaan,nam guꞌ ya jaꞌp jix jaiꞌch guiꞌ nam xi chu xibua nabaꞌ miꞌ dhɨr cham tuꞌ ka bhaaiꞌñ kaꞌ, gio nam jixjaiꞌch gu ɨꞌxkum. 20 Jix dhaam jaꞌk dho gi guꞌr amji na pim jir jix chutumñigam kaꞌ, nam guꞌ chamjaiꞌch guiꞌ nam puꞌñi xi chu xibua, gio nam chamjaiꞌch gu ɨꞌxkum. 21Na guꞌ paiꞌ na pim tu biaꞌkaꞌ gutuꞌx dhaꞌram namkɨm, miꞌ jaꞌk jup jujurtɨkaꞌ pim.

    Gu Jesuus na bhaan ba tu aꞌgaꞌ gu buupui na jaꞌpji buusan na jax gu tuꞌ noꞌ gɇꞌ tanoor

    (Lk. 11:34‑36)

  • MATEO 6:22 10 MATEO 7:222 ’Baꞌ gu jam buupui jaꞌp ji buan na jax gu

    kañdhiir noꞌ mɨim, na joidham gɇꞌ tanoordaꞌ nanammɨx chu maax kaꞌ. Baꞌ noꞌ gu jam buupuijoidham jix kɨkɨɨꞌ, noꞌ guꞌ cham jɨꞌx jam ɇɇ gubuupui koꞌk, dho guꞌ joidham dho jix bhaiꞌx chumaax kaꞌ na pim naiꞌ xi chɨ nɨiꞌñdhaꞌ. 23 Guꞌ jinoꞌ guꞌ gu jam buupui cham kɨkɨɨꞌ, noꞌ guꞌ jamɇɇ gu buupui koꞌk, dho guꞌ pu cham tu maax kaꞌdho na pim naiꞌ tɨi xi chɨ nɨiꞌñdhaꞌ, baꞌ pu chambhaaiꞌñ kaꞌ dho na pim paiꞌ jaꞌk bhɨɨyaꞌ, na guꞌ jaꞌpji buusandaꞌ na pim jix chu tukgam kɨr oipodaꞌ.

    Gu Jesuus na puiꞌ ba tɨꞌyaꞌ na dai gu Dios pɨxbuiñor jix bhaiꞌ nach tu daandaꞌ, cham tuꞌ nachjɨꞌx gu tuumiñ bhaan jup jujurtɨkaꞌ

    (Lk. 16:13)24 ’Gio baꞌ moo jaꞌpni jaꞌk jañ jup xi jam tɨɨdam

    jiñ jaaduñ, na pim dai gu Dios pɨx buiñor tudaandaꞌ, chaꞌpim gu tuumiñ bhaan jup jujurtɨkaꞌ.Na guꞌ na pim jax bax maat na cham tuꞌ jaroiꞌjaiꞌch gu maaꞌnkam na gook kap tu juan, naguꞌ jumai pɨx jix bhaiꞌp tɨꞌyaꞌ gu gɇꞌkam, gio gutujuandam jumai pɨx jix bhaiꞌp tu juañxidhaꞌ, giomɨkkat jumai ɨp. Miꞌ pum buadaꞌ, pu cham jɨꞌxkatjax chuꞌm jix bhaiꞌ tu juañxidhaꞌ. Baꞌ aapiꞌmpuꞌñip ji buandaꞌ noꞌ pim tɨi buiñor tu daan guDios gio noꞌ pim jɨꞌx tuumiñ bhaan jup jujurtɨk.

    Gu Jesuus na ba ja aagiꞌñdhaꞌ guiꞌ nam kaichuꞌ nagammɨjɨ ja aꞌm tɨ nɨiꞌñ gu Dios

    (Lk. 12:22‑31)25 ’Gio baꞌ moo jaꞌpni jaꞌk jañ jup xi jam tɨɨdam

    ɨp jiñ jaaduñ, na pim cham jax jum aaꞌndaꞌ siaku pim cham ka biaꞌ na pim tuꞌ jugiaꞌ, piam noꞌpim cham ka biaꞌ na pim tuꞌ iꞌyaꞌ, ni ku pim chamjax jum aaꞌndaꞌ na pim tuꞌ tɨꞌyaꞌ noꞌt ma saaskɨgu jam jajannulh. Na guꞌ cham pɨk jum aaꞌ gujajannulh gio gu koiꞌ, guꞌ guiꞌ ji nax ioꞌm jum aaꞌna pim miꞌ puiꞌ duñiidhaꞌ na jax jaꞌk jix kɨɨꞌ kaꞌmnɨiꞌñ gu Dios. 26 Guꞌ matgɨm gu tuꞌ na pim jugiaꞌ,dɨɨlh jam makiaꞌ ji guñ Gɨꞌkoraꞌ. ¿Jax japim gi janɨiꞌñ guꞌñi uꞌjiꞌ nam bha jaꞌp nɨnɨꞌ jix dhaam? Jaiñnam cham paiꞌ tɨ ɨsdat tu kuaꞌ, ni nam cham paiꞌtu baꞌpkichat mɨjɨ nammɨ ji chɨ kɨɨs gu tuꞌ namkuaꞌ, na guꞌ tu ja maak guñ Gɨꞌkoraꞌ guiꞌ nat yaꞌja doꞌñcho dhi oiꞌñgaꞌn bhaan. Guꞌ gi baꞌ aapiꞌmnax ioꞌmxi jamdaꞌ napim jir jaꞌtkam,matgɨm jammakiaꞌ ji gu tuꞌ na jam aꞌm jum aaꞌndaꞌ. 27 Giona guꞌ cham jɨꞌxkat jaroiꞌ jaꞌkbuiꞌ oidhaꞌ duakaꞌna jɨꞌk tɨi xi ɨlhiiꞌñdhaꞌ dɨɨlh, sia chi moo tɨi bɨɨxjuraaꞌn kɨꞌn puiꞌm aaꞌ na jaꞌkbuiꞌ oiꞌdhaꞌ duakaꞌ

    gɨt, na guꞌ cham jaroiꞌ jɨꞌxkat dɨɨlh jup duñiaꞌ guiiꞌmdaꞌ.

    28 ’Baꞌ chaꞌpim jax jum aaꞌndaꞌ sia ku chamka jaiꞌch na pim tuꞌ tɨꞌyaꞌ noꞌt ma saaskɨ gu jamjajannulh, na guꞌ dɨɨlh jam makiaꞌ guñ Gɨꞌkoraꞌ.¿Jax japim gi nɨiꞌñ guꞌñi yooxiꞌ na miꞌñi jaꞌp tuut?Dɨɨlh pɨx na joidham tuꞌmba yootaꞌ noꞌ bar gɇꞌgɇr,cham tuꞌ nam guꞌ ka jip tu duñiaꞌ gu ja tɨꞌaa, piamkumguꞌmupaiꞌ ka ji chu juanpuꞌ nambaꞌ joidhamjix aꞌbhar ma tɨm tɨiꞌdhaꞌ. 29 Jax dhui na guꞌr saiꞌpɨx na pim jax ba nɨiꞌñ, ni kut iam puꞌñi joidhamtuꞌm jix aꞌbhar tɨm tɨiꞌdhak gu Salomoon guiꞌ nabɨjɨk jir gɇꞌkam kat. Sia ku moo tɨi gux ioꞌm jixaꞌbhar jajannulh xi chɨm tɨtɨiꞌñdhaꞌ, matgɨm guyooxiꞌ jix ioꞌm ji nax aꞌbhar. 30 Gu Dios dho mijaꞌp ja ɨꞌxcha gux aꞌbhar yooxiꞌ. Baꞌ noꞌt ba yoo,jaꞌp ji buusniaꞌ na joidham jix aꞌbhar ba tu jatɨiꞌdhaꞌ. Tɨir saiꞌ pɨx guꞌ na pim jax ba nɨiꞌñ, daiji na guꞌ cham muiꞌ juruuxiꞌñ. Jɨꞌk gook tanoolhpɨx juruuñdhaꞌ piam jɨꞌk baik, jumai buimgidhakjix gak mi jaꞌp tuutkaꞌ. ¿Gu baꞌ aapiꞌm champuꞌñi joidham jix aꞌbhar jup tu jam tɨiꞌdhaꞌ aaguñ Gɨꞌkoraꞌ noꞌ pim bɨɨx jam jujur kɨꞌn tɨ jɨɨgiꞌñbuiñor? 31Guꞌ jaꞌpji na pim cham jax jum aaꞌndaꞌji jiñ jaaduñ sia ku chamka jaiꞌch na pim tuꞌ jugiaꞌ.Chaꞌpim jax kaiꞌchdhaꞌ: “¿Tuꞌch baꞌ jugiaꞌ chi?”Piam ku guꞌ noꞌ cham ka jaiꞌch na pim tuꞌ iꞌyaꞌ,chaꞌpim jax kaiꞌchdhaꞌ: “¿Tuꞌch baꞌ ka iꞌyaꞌ chi?”Piam ku guꞌ na pim tuꞌ tɨꞌyaꞌ noꞌtma saaskɨ gu jamjajannulh, aapiꞌm sia cham jax jum aaꞌndaꞌ. 32Naguꞌ dɨɨlh jixmaat gu Dios na jax dhuuji jammakiaꞌgu tuꞌ na jam aꞌm jum aaꞌndaꞌ. Na guꞌ noꞌ pim jixbuam jum aaꞌ, cham jir am, na guꞌ dhiꞌ guiꞌ namcham maat guiꞌ na jaroiꞌ tu maak gu tuꞌ nañ aꞌmjum aaꞌndaꞌ nam baꞌ puꞌñi jaꞌk tu jim. Miꞌ chamka bhaaiꞌn kaꞌ nam jax jum duñiaꞌ noꞌm cham kabiaꞌ gu tuꞌ nam jugiaꞌ. 33Dai pɨx ji na pim gammɨjɨmiꞌ puiꞌ jiimdaꞌ na jax jix aaꞌ guñ Gɨꞌkoraꞌ na baꞌjam makiidhaꞌ gu tuꞌ na jam aꞌm jum aagidhaꞌ.34 Chaꞌpim tuꞌ bhaan jax jum aaꞌndaꞌ, dai gu Diosjapim pɨx buiñor jix biiñak kaꞌ gammɨjɨ nabaptanoolh na baꞌ jam aꞌm tɨ nɨidhidhaꞌ.

    7Gu Jesuus na puiꞌ ba tɨꞌyaꞌ nach cham tuꞌ kɨꞌn

    juandaꞌ gu jaroiꞌ sia kut jix buam jich dhuu(Lk. 6:37‑38, 41‑42)

    1 ’Gio baꞌ moo jaꞌpni jaꞌk jañ jup xi jam tɨɨdamjiñ jaaduñ, na pim cham juandaꞌ gu jaroiꞌ sia kutjix buam jum duukam jup tu duu jam bui. Tuuañiꞌñkaꞌ pimpɨx. 2Naguꞌ noꞌ pimcham tuuañiꞌñ

  • MATEO 7:3 11 MATEO 7:20

    gu jaroiꞌ, gu Dios puiꞌ cham jup tu jam uañdhaꞌ.Jaꞌxbuiꞌ puiꞌp jam tɨɨdaꞌ na pim jax tɨɨdaꞌ gu jaroiꞌ.3Aapiꞌm jax jix ñɨiꞌñdhaꞌ gu jax chuꞌm jam jaduuñnoꞌt palhɨɨp buupuiram suulh gu tanaaraꞌ, aapiꞌmdɨɨlh guꞌ pu cham nɨiꞌñdhaꞌ ji na gɇꞌgɇr iam bhabɨtkaꞌ jam buupui am. 4 Baꞌ cham jir am na pimjax tɨɨdaꞌ: “Bha jaꞌk jiñ jaduuñ kuñximboosgidhaꞌdhi tanaaraꞌ na bha bɨɨt jum buupui am”, noꞌ pimguꞌ aapiꞌm dɨɨlh pu cham nɨiꞌñ na gɇꞌgɇr iam bhabɨɨt jambuupui am. 5Bɨɨpɨꞌm aaꞌ na pimxi boosgaina pim baꞌx bhaiꞌ nɨiꞌñdhaꞌ na pim jup boosgidhaꞌgu jax chuꞌm jam jaduuñ.

    6 ’Cham jir am na pim ja aagiꞌñdhaꞌ gux kɨɨꞌpjum duukam guiꞌ nam jaꞌp ji buan na jax gugoꞌngoxnamgiilhim jix bhaaꞌmnaꞌ, nambaꞌ chambhaakui taꞌtak jup jam doodaꞌ, ni guiꞌ nam jaꞌpji buan na jax gu tatooxkolh ku pim cham jax jatɨtdadaꞌ.

    Gu Jesuus na ba ja aagiꞌñdhaꞌ guiꞌ nam kaichuꞌnam sap tu daandaꞌ jix dhaam jaꞌk

    (Lk. 11:9‑13; 6:31)7 ’Gio baꞌ moo jaꞌpniñ jup xi jam tɨɨdam jiñ

    jaaduñ na pim tu daandaꞌ buiñor guñ Gɨꞌkoraꞌ.Baꞌ gu tuꞌ na pim mu taandaꞌ, jam makiaꞌ dho,gio gu tuꞌ na pim jix maachim kaꞌ, machiaꞌ pimdho, na guꞌ guiꞌ dɨɨlh jam makiaꞌ gu matdaꞌ. Naguꞌ dhiꞌ jaꞌpni ji buusan jia na jax noꞌñ mu paiꞌkiicham paxiaraim nañ muiꞌ xi chu ñioꞌkdhaꞌ, naguꞌ bañ kupioꞌkdhaꞌ gu kiꞌñgob gu kiokam, miꞌdhɨr baꞌ dai na bañ chiñiaꞌ nañ mu jaꞌk ba bakiaꞌ.8 Baꞌ puꞌñi jaꞌk ji buusan noꞌ pim tuꞌ taan guñGɨꞌkoraꞌ soiꞌm ɨlhdhat, jam makiaꞌ dho, na guꞌxchu joiꞌgɨꞌn. Gio gu tuꞌ noꞌ pim jix maachim,machiaꞌ pim dho, na guꞌ guiꞌ dɨɨlh jam makiaꞌ gumatdaꞌ. Na guꞌ dhiꞌ kaiꞌñkam jaꞌp ji buusan jiana jax noꞌñ mu tu ñioꞌkiꞌñ kiꞌñgob, dai na bañkupioꞌkdhaꞌ gu kiokam, miꞌ dhɨr baꞌ bañ chiñiaꞌnañ mu jaꞌk ba bakiaꞌ.

    9 ’Na guꞌ na pim jax bax maat jia na cham jaroiꞌjaiꞌch gu maaꞌnkam na jodai pɨx mu makiaꞌ gumaraaꞌn noꞌ tuꞌ taan nar jum kuaꞌdam. 10 Piamku guꞌ noꞌ tuꞌ batoop taan, ¿kaꞌ koꞌ aa pɨx muiꞌba daagiꞌñkaꞌ? ¿Jia na guꞌ cham jaroiꞌ jaiꞌch napuꞌñi jaꞌk tu bua? Nam guꞌ bɨɨx pɨx jix ja daꞌgu ja maamar. 11 Dho jaña nam jax joidham jixbhaiꞌ tu ja maakdaꞌ gu ja maamar gu jaꞌtkam, siakum guꞌ cham tuꞌ kaꞌm tɨ nɨiꞌñ. Guꞌ gi baꞌ guñGɨꞌkoraꞌ guiꞌ nax dhaam jup tuꞌiiꞌ na joidham jirjix bhaiꞌkam, matgɨm bha jam joochxidhaꞌ ji guxkɨɨꞌp jum duukam noꞌ pim taan.

    12 ’Baꞌ puꞌñi jam aꞌm jum aaꞌ na pim jix bhaiꞌ jabuadaꞌ gu jaꞌtkam, sia kum mu dɨr bha jaꞌk chambhaiꞌ jam bua, na guꞌ puꞌñi jaꞌk tu aagix ja bui guyaꞌ kam dhi Israel, na mɨt guꞌ puiꞌ jaꞌk tu uaꞌnakguiꞌ nam bɨjɨk bhaankam tu aꞌgimɨk gu Dios.

    Gu Jesuus na puiꞌ ba tɨꞌyaꞌ na gu ɨlhiꞌch kiꞌñgobbhaanmu tum bapkɨ nañ baꞌ aayaꞌ buiñor gu Dios

    (Lk. 13:24)13 ’Baꞌ noꞌ pim jix aaꞌ jiñ jaaduñ na pim buiñor

    aayaꞌ gu Dios, jum aaꞌ na pim gu ɨlhiꞌch kiꞌñgobkaꞌm bhaan mu baapkiaꞌ na pim baꞌ aayaꞌ buiñorguiꞌ. Na guꞌ jumaip jix jaiꞌch jia gu kiꞌñgob guiꞌnax ioꞌm jir gɇꞌ na bhaanmu jaꞌk jup tumbapkɨ napaiꞌ gammɨjɨr tu tulhiiñaraꞌ, gio baꞌ maaꞌn jup jixjaiꞌch ɨp gu komaarak gu boi, na dhiꞌ pɨx jir diꞌ nabhaanmu tɨmbhɨbhɨɨmu jaꞌk. Baꞌmuiꞌ gu jaꞌtkamdhiꞌ kaꞌm bhaan mu baapkim am gu gɇꞌ kiꞌñgobmu jaꞌk na paiꞌ maiꞌx chɨ gɨɨxiꞌ. 14 Baꞌr ɨlhiꞌch gukiꞌñgob guiꞌ na bhaan mu tum bapkɨ mu jaꞌk napaiꞌ gammɨjɨ cham jir tu tulhiiñaraꞌ, gio gu boi jirɨrdiꞌch guiꞌ na bhaan mu tɨm bhɨbhɨɨ. Baꞌ champɨk jaroiꞌ xim guguuxiꞌñ na dhiꞌ kaꞌm bhɨɨyaꞌ.

    Gu Jesuus na bhaan ji uaꞌrgidhai ba tu aꞌgaꞌ maaꞌngu ɨꞌɨɨx guiꞌ na tu iꞌbhaiꞌñchar

    (Lk. 6:43‑44)15 ’Moo pim cham ja kɇkɇɇdaꞌ guiꞌ nam sap

    pɨk baꞌ bhaankamuꞌn tu aꞌgadaꞌ gu Dios, na jakoꞌraardaꞌ nam jaꞌp xim buadaꞌ nam panaas chambhaaꞌmnaꞌ jaꞌp na gu kakasnir, guꞌ gu ja jujuram bhaan giilhim ji nam jix buam tomaat jaꞌpna jax gu sɨsɨɨꞌ gux bhaaꞌmnagɨm. 16 Na guꞌxmaatɨꞌ kaꞌ jia nam jax jaꞌk tu jimdaꞌ na pim xi janɨiꞌñdhaꞌ. Na guꞌ na pim jax baxmaat na cham jaxchuꞌm jaiꞌch gu ɨꞌɨɨx naxmaikak tu iꞌbhaiꞌñchar namoo gatuuk jix maimdagɨm jup ba iibhaiꞌñchaꞌ,ni gu jax chuꞌm ɨꞌɨɨx guiꞌ na pux maimdagɨm tuiꞌbhaiꞌñchar ku moo joidham jix maikak jup baiibhaiꞌñchaꞌ gatuuk. 17 Na guꞌ guiꞌ nar jix kɨɨꞌɨꞌɨɨx kaꞌ, joidham pux maikak tu iꞌbhaiꞌñchardaꞌ,gio guiꞌ na cham kɨɨꞌ kaꞌ gu ɨꞌɨɨx, pu maaꞌn najax jix maimdagɨm jup tu iꞌbhaiꞌñchardaꞌ. 18 Baꞌpu maaꞌn na jax jix maikak tu iꞌbhaiꞌñchardaꞌgux kɨɨꞌ ɨꞌɨɨx, gio guiꞌ na pux maimdagɨm jup tuiꞌbhaiꞌñchar gu ɨꞌɨɨx, pu maaꞌn ɨp na jax chuꞌm tuiꞌbhaiꞌñchardaꞌ. 19Baꞌ gu jax chuꞌm ɨꞌɨɨx noꞌ puꞌñicham kɨɨꞌ tu iꞌbhaiꞌñchar, jir am nam soiñchɨi mubaas buaji bhaiꞌ xi kɨɨxdhaꞌ gu tai. 20Baꞌ puꞌñi jaꞌkjup ji buan am guiꞌ nam sap pɨk baꞌ bhaankamuꞌntu aꞌgadaꞌ gu Dios, jix maatɨꞌ kaꞌ nam jax jaꞌk tujimdaꞌ na pim xi ja nɨiꞌñdhaꞌ.

  • MATEO 7:21 12 MATEO 8:9Gu Jesuus na puiꞌ ba tɨꞌyaꞌ nam cham tuꞌ bɨɨx

    aayaꞌ gu jaꞌtkam buiñor gu Dios(Lk. 13:25‑27)

    21 ’Baꞌ cham tuꞌ bɨɨx aayaꞌ am buiñor gu Diosguiꞌ nam puiꞌñ chɨtdadaꞌ nañ aañ jir gɇꞌkam, guꞌjaꞌpji dai ji guiꞌ nam jɨꞌk miꞌ puiꞌ jimiaꞌ na jax jixaaꞌ guñ Gɨꞌkoraꞌ guiꞌ nax dhaam jup tuꞌiiꞌ. 22Muiꞌpuiꞌñ chɨɨdaꞌ am janoꞌ na paiꞌ dhuuk ba tumkuugalhdhaꞌ yaꞌ dhi oiꞌñgaꞌn, jup kaiꞌchdhaꞌ am:“Aach jum aꞌmkam tu aꞌgimɨk aapiꞌ Gɇꞌkam jichGɨꞌkoraꞌ, gio nach jum aꞌmkam maiꞌ ja jootsaimɨkgu cham kɨkɨɨꞌ iꞌiiꞌmdaꞌ ja aꞌm dɨr gu jaꞌtkam, giobaꞌ nach jum aꞌmkam joidham jix bhaiꞌ xi chubuimɨk nam tuꞌ cham paiꞌ nɨidhat gu jaꞌtkam.”23 Baꞌ aañ yaꞌ dɨr mu jaꞌk jup ja tɨɨdaꞌ: “Chaam jinañ jam maat. Mu pim baas oipodaꞌ, na pim guꞌcham tuꞌ kaꞌm tɨ nɨiꞌñ.”

    Gu Jesuus na bhaan ji uaꞌrgidhai ba tu aꞌgaꞌ maaꞌngumaaꞌnkamgux chumatdaꞌ kamgio baꞌ guiꞌ na chamtu matdaꞌ kaꞌ

    (Lk. 6:47‑49; Mr. 1:22)24 ’Baꞌ gu jaroiꞌ noꞌt jiñ kɇɇk miꞌ puiꞌ ba jii gu

    dhiꞌ puiꞌ nañ jax kaiꞌch, jaꞌp ji buusniaꞌ na jaxgu jaroiꞌ noꞌx chu matdaꞌ na miꞌ kɨɨsaꞌ gu baꞌkiꞌñna paiꞌr aiꞌ chaꞌm. 25 Baꞌ na paiꞌ dhuuk jɨbɨɨlhkɨꞌn bhaiꞌ ji dhuuduyaꞌ gio na muiꞌ ji mɨlhiaꞌ gusuudaiꞌ, pu cham jɨꞌxkat ɨlhiaꞌ gu baꞌaak, na guꞌxbhaiꞌ miꞌ kɨɨkaꞌ bhaan gu aiꞌ. 26 Guꞌ baꞌ gu jaroiꞌnoꞌt cham miꞌ puiꞌ jii gu dhiꞌ puiꞌ nañ jax kaiꞌch,dhiꞌ jaꞌp jup ji buusniaꞌ na jax gu jaroiꞌ na chamtu matdaꞌ kaꞌ na miꞌ kɨɨsaꞌ gu baꞌkiꞌñ na paiꞌx chumoik bhaan gu oꞌya. 27 Baꞌ na paiꞌ dhuuk jɨbɨɨlhkɨꞌn bhaiꞌ ji dhuuduyaꞌ gio na muiꞌ ji mɨlhiaꞌ gusuudaiꞌ, pu maaꞌn na jax ɨlhiaꞌ gu baꞌaak, na guꞌxchu moik kaꞌ miꞌ na paiꞌ kɨɨkaꞌ bhaan gu oꞌya.

    28 Baꞌ nat paiꞌ dhuuk tɨɨmo gu Jesuus na puꞌñixi chu ja aꞌgidhimɨk, bɨɨx miꞌ puiꞌ pup tuꞌiiꞌ am gujaꞌtkam, na mɨt guꞌx ioꞌm joidham kai. 29 Na guꞌjoidham jix bhaiꞌ xi bua na tu aꞌga, cham tuꞌ puiꞌna jax guiꞌ nam sap pɨk baꞌx maat kaꞌ gu ñioꞌkiꞌñgu Dios nam puiꞌ tɨip tu ja aꞌgiꞌñdhaꞌ.

    8Gu Jesuus na ba duaꞌñdhaꞌ guiꞌ na tootolhidhat

    bha gakiidhaꞌ gu tukgaꞌn(Mr. 1:40‑45; Lk. 5:12‑16)

    1 Baꞌ nat paiꞌ dhuuk ba jii gu Jesuus bhaiꞌ dhɨroidhaꞌ taꞌm, muiꞌ jaꞌtkam pɨx chɨbɨɨp kattuꞌ amnam oiꞌñchuꞌ. 2 Baꞌ maaꞌn miꞌ ba ai buiñor gu

    Jesuus guiꞌ na tootolhidhat bha gakiidhaꞌ gu tuk-gaꞌn, baꞌ mi jaꞌp bɨɨpɨꞌ dɨr oꞌlhiaꞌn kɨꞌn xi kɨkbokjup tɨtda:

    ―Aañ jaꞌp tɨi soiꞌ bham tɨɨdam jiñ jaduuñ noꞌpmoo puiꞌp ɨlhiiꞌñdhaꞌ gɨt nap iam jiñ dhuaꞌñdhaꞌgɨt nañ ɇɇ dhi koꞌkdaiꞌ.

    3 Baꞌ gu Jesuus bhaiꞌ xi dhaagɨk jup tɨtda:―Ea, jum duaꞌñdhaꞌ iñ dho.Baꞌ miꞌ jotmodaꞌ jix kɨɨꞌp jum duu guiꞌ na

    tootolhidhat bhaiꞌ ka gakiidhat gu tukgaꞌn. Miꞌdhɨr baꞌ moop tɨtda ɨp gio gu Jesuus:

    ―Jaña, bax kɨɨꞌ ap dhoñ jaduuñ. Chaꞌp jax kamaaꞌndaꞌ.

    4 Baꞌ xi sooꞌmchulhdhak ɨp na sap cham jaroiꞌaagiꞌñdhaꞌ nat duaꞌñ, jup tɨtda:

    ―Dai nap moo cham jaroiꞌ aagiꞌñdhaꞌ na ñichaañ jum duaꞌñ. Dai nap sɨlh jimiaꞌ pɨx mu na paiꞌrchiop na paiꞌ daa guiꞌ na ja palhbuiꞌñ gu Israelkam jaꞌtkam nam tu daandaꞌ buiñor gu Dios, nabaꞌm tɨgiaꞌ nap bax kɨɨꞌ. Xi chɨkkadaꞌ ap. Baꞌ noꞌjax kaiꞌch nap bax kɨɨꞌ, dho guꞌ dai dho nap tumakgɨrtaꞌ na jax tu aagix nat tu uaꞌnak guMoiseesnam baꞌ bax mat kaꞌ gu jaꞌtkam na pich ba dua nakam ɇɇkat gu koꞌkdaiꞌ.

    Gu Jesuus na ba duaꞌñdhaꞌ gu tujuandam tugiꞌñ guja gɇꞌkam tuk gu sandaaruiꞌx gu Rooma kam

    (Lk. 7:1‑10)5 Baꞌ nat jax mummɨ ai gu Jesuus na paiꞌr

    Kapernaum, miꞌ ba ai buiñor maaꞌn gu ja gɇꞌkamtuk gu sandaaruiꞌx Rooma kam. Baꞌ soiꞌ ba tɨtdagu Jesuus, 6 jup tɨtda:

    ―Aañ jaꞌp tɨi soiꞌ bham tɨɨdam jiñ jaduuñ noꞌpmoo puiꞌp ɨlhiiꞌñdhaꞌ gɨt nap iam duaꞌñdhaꞌ gɨtguñ chujuandam tuk nax ioꞌm jix kaꞌook. Pucham bhaaiꞌ na bamgiaꞌ, na guꞌx ioꞌm jix chu koꞌk.

    7 Baꞌ gu Jesuus jup tɨtda:―Ea, mu jimiaꞌ iñ dho nañ dhuaꞌñdharaꞌ.8 Baꞌ gio muiꞌp ji ñio gu ja gɇꞌkam tuk gu

    sandaaruiꞌx, jup kaiꞌch:―Guꞌ pɨx ji nañ guꞌ cham jir jum jupaabkam

    jiñ jaduuñ nap iam mu bakiaꞌ gɨt jiñ kiꞌaam, napguꞌ aap jix ioꞌm jir gɇꞌkam. Ku baꞌ guꞌ aañ jixmaat ji na dai noꞌ pich puiꞌ ba tɨi sia yaꞌ dɨr, pudodhiaꞌ guñ chujuandam tuk. 9Nañ guꞌ aañ chamgɇꞌkam jiñ chaat, nañ guꞌ bɨtaꞌn jup tuꞌiiꞌ ja buigu gɇꞌgɇrkam na mɨt yaꞌñ dhai. Guiꞌ pɨx mu jaꞌkjup ja kaichuꞌ iñ. Baꞌ puiꞌp ja biaꞌ iñ jɨꞌkchi gusandaaruiꞌx nañ puiꞌp tu ja chian, baꞌ xiñ kɇɇam. Noꞌñ jaroiꞌ maadɨt mu paiꞌ jootos, mu jimiaꞌcham jax ji chɨꞌji. Piam noꞌñ mu paiꞌ dhɨr baiꞌñ,

  • MATEO 8:10 13 MATEO 8:27

    mu jimiaꞌ ɨp. Bɨɨx guñ chujuandam tuk miꞌ puiꞌduñiidhaꞌ am nañ tuꞌ ja chiandaꞌ.

    10 Baꞌ miꞌ puiꞌ pup tuꞌiiꞌ gu Jesuus nat puꞌñi kaigu ja gɇꞌkam tuk gu sandaaruiꞌx. Miꞌ dhɨr baꞌmoop ja tɨtda gu jaꞌtkam guiꞌ nam oiꞌñchuꞌ:

    ―Tuꞌ sɨlhkam kɨꞌn jañ yaꞌ pu jam tɨtdañ jaaduñna cham jaroiꞌ jaiꞌch gu Israel kam na jaꞌxbuiꞌpuiꞌ bɨɨx juraaꞌn kɨꞌn jix biiñak buiñor gu Dios najax dhiñ jaduuñ. 11 Baꞌ aañ pu kaiꞌch nam muiꞌka jaiꞌchdhɨlhiaꞌ mu jaꞌk na paiꞌ dhɨr jir xiaꞌlhbuiguiꞌ nam puꞌñix biiñak kaꞌ buiñor gu Dios, giobaꞌ jaiꞌ mu dɨr jaꞌk jurnip. Baꞌ gatuuk na paiꞌdhuuk ba tum kuugalhdhaꞌ yaꞌ dhi oiꞌñgaꞌn, maapba daraibuꞌ am gu Abraam, gio baꞌ gu Isaak, giobaꞌ gu Jakob, nam ba tu jugiaꞌ gu koiꞌ jix dhaamjaꞌk na tu ja makiaꞌ gu Dios. 12 Guꞌ baꞌ gu Israelkam jaꞌtkam nam tɨi aagix nam buiñor aayaꞌ gɨtgu Dios, mu jaꞌp pɨx ji biꞌyaꞌ am dɨɨrap dɨr na paiꞌgiilhim jix chu tukgam, baꞌ tɨi bhaiꞌ ji susuañiaꞌamnamgiilhim jix buam jumaaꞌndaꞌ namɨt chammiꞌ puiꞌ jii na jax jix aaꞌ gu Dios.

    13Miꞌ dhɨr baꞌ moop tɨtda gu ja gɇꞌkam tuk gusandaaruiꞌx:

    ―Ea ku gi na moo puiꞌ tu tuiꞌkaꞌ nap jax kaiꞌchjiñ jaduuñ. Ba jimiaꞌ ap jum kiꞌaam jaꞌk cham jaxjim aagɨt.

    Baꞌ moo janoꞌ pu dua gu tujuandam tugiꞌñ, jixkɨɨꞌp jum duu.

    Gu Jesuus na ba duaꞌñdhaꞌ gu daadaꞌn gu Peegro(Mr. 1:29‑31; Lk. 4:38‑39)

    14Baꞌ gatuukma paxiaram gu Jesuusmu jaꞌp napaiꞌ kiokaꞌ gu Peegro. Baꞌmiꞌ pɨx ji chɨɨ gu daadaꞌnnambakxidhatmi jaꞌp boꞌ na ɇɇ gu toiñdhiꞌ. 15Baꞌamuub xi ɇɇk miꞌ xi dhaa nobiꞌran. Baꞌ jotmodaꞌjix bhaiꞌ ji chu tatdat, jix kɨɨꞌ dho guꞌp jum duuna ka ɇɇkat gu toiñdhiꞌ. Miꞌ dhɨr dho guꞌ dai natbamgɨk ba tu ja onbaiꞌ.

    Gu Jesuus na ba ja duduaꞌñdhaꞌ gux kakoꞌkkam(Mr. 1:32‑34; Lk. 4:40‑41)

    16 Baꞌ jaꞌxpɨx nat ba ji chuk, jix ioꞌm muiꞌ miꞌba aichulh jamɨt gu Jesuus gu jaꞌtkam guiꞌ namampɨx puiꞌx ñanaanbiꞌ kaꞌ na puiꞌ jaꞌk ja duukaꞌ gucham kɨkɨɨꞌ iꞌiiꞌmdaꞌ na ja aꞌm jup tuiꞌkaꞌ, gio baꞌjaiꞌ guiꞌ nam jaꞌppɨx jix kakoꞌk kaꞌ. Baꞌ gu Jesuuspɨx jaꞌx jup ji ja duduaꞌñ, pu bɨɨx jix kɨkɨɨꞌp jumduu mɨt. 17 Baꞌ dhiꞌ puꞌñi jaꞌk jum kuugalh gupuiꞌ nat jax jaꞌk tu uaꞌnak gu Isaiiyas guiꞌ na bɨjɨkbhaankamuꞌn tu aꞌgimɨk gu Dios na bhaan tu aꞌgaguch Xoiꞌkam na jaꞌpnim kaiꞌch: “Pu bɨɨx bhaan jichu bii gu koꞌkdaiꞌ na kach ɇɇkat.”

    Nam tɨix aaꞌndaꞌ gu jaꞌtkam nam kaichgɨdaꞌ guJesuus

    (Lk. 9:57‑62)18Baꞌ nami jaꞌp naiꞌ xi ja nɨiꞌñ gu Jesuus nam jix

    ioꞌm muiꞌ miꞌ baꞌp tuꞌiiꞌ gu jaꞌtkam, nam guꞌ pɨxmiꞌ ji aajim, ba ja baidhim guiꞌ nam kaichuꞌ namsap baasɨꞌn dɨr jaꞌk bhɨɨyaꞌ gu jumai juꞌñdharan gugɇꞌ suudaiꞌ. 19Baꞌ jotmodaꞌ maaꞌnmiꞌ ba ai guiꞌ nasap jix mat kaꞌ gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios, baꞌp tɨtda:

    ―Aañ jaꞌp ɨlhiiꞌñ jiñ jaduuñ nañ aañ bɨɨx jupbam kaichgɨdaꞌ paiꞌ nap jaꞌk oilhidhaꞌ.

    20 Baꞌ gu Jesuus jup tɨtda:―Jax dhui na guꞌ aañ nat bhañ joot guñ Gɨꞌko-

    raꞌ yaꞌ dhi oiꞌñgaꞌn bhaan, pu cham paiꞌ bhaaiꞌnañ gɨt joidham xiñ jɨɨpiꞌñkaꞌ, cham puiꞌ na jax gukaxio, na guꞌ sɨlh jimiaꞌ mu paiꞌ nar chiob kaꞌ noꞌbax kooxim. Gio gu uꞌiiꞌ na guꞌ puiꞌp tu kos kaꞌ,dai na ba koxiaꞌ na paiꞌ dhuuk ɨlhiiꞌñdhaꞌ.

    21 Baꞌ maaꞌn miꞌ dhɨr jaꞌp muiꞌp ji ñio guiꞌ namkaichuꞌ, jup kaiꞌch:

    ―Aañ dho puiꞌp ɨlhiiꞌñ jiñ jaduuñ nañ gammɨjɨbam kaichgɨdaꞌ. Dai nap ka xiñ ñɨɨraꞌ nañ ka xiyaaspai guñ chaat noꞌt ba muu.

    22 Baꞌ gu Jesuus jup tɨtda:―Aap moo cham tuꞌ bhaan jim tukgidhat xiñ

    kaichgɨdaꞌ. Matgɨm gu jaꞌtkam gammɨjɨ koꞌiidhatjum yaaspaidhaꞌ am ji.

    Gu Jesuus na ba ñiokdhaꞌ gu jɨbɨɨlh gio gu suudaiꞌ(Mr. 4:35‑41; Lk. 8:22‑25)

    23Baꞌ gatuuk na miꞌ puiꞌ jɨꞌ xi chu ja aꞌgidhimɨkgu Jesuus gu jaꞌtkam pu jii, dai nat jax bha tɨsbhaan gu gɇꞌ kanuub, baꞌ bɨɨx jup oiꞌñchuꞌ amgu noonbiꞌñ. 24 Baꞌ nammɨ gama jaꞌk ɨrban gugɇꞌ suudaiꞌ nam ba jiim, ba koi gu Jesuus. Baꞌjotmodaꞌ pɨx jix ioꞌm bhaiꞌ jɨb, bhaiꞌ ji guꞌngukɨgu suudaiꞌ, pɨx bhaiꞌ ba jim tuꞌaim kanuub taꞌm.25Baꞌ gu noonbiꞌñ mu jimɨɨk ba ñiññichuꞌn am guJesuus, jup tɨtda am:

    ―¡Xi ñiñia jich jaduuñ! ¡Yaꞌ chich ba ji bhaꞌiik!¡Iam xich palhbuiꞌñ nach baꞌ cham bhaiꞌkoꞌ!

    26 Baꞌ ñiñiak jup ja tɨtda gu Jesuus:―¿Kux moo jaꞌp chakui bɨɨx jam jujur kɨꞌn jix

    biiñak japim aa aañ jiñ bui ku pim baꞌ moo jaꞌpjup bax chotdontuꞌ?

    Baꞌ puiꞌ xi chɨꞌɨɨk bamgɨk xi ñiok gu jɨbɨɨlh giogu suudaiꞌ. Baꞌ miꞌ jotmodaꞌ naiꞌ ampɨx ji chu juu,pu champaiꞌ ka jɨbɨɨr, ni gu suudaiꞌ ku ka guꞌnguk.27 Baꞌ gu noonbiꞌñ miꞌ puiꞌ pup tuiꞌdhiꞌ am, dainam jup jum tɨ tɨtdaim jix dhuꞌnpiꞌñ kɨꞌn:

  • MATEO 8:28 14 MATEO 9:10―¡Jaꞌp moor gɇꞌkam ji bak jia dhich jaduuñ na

    baꞌ gam jɨbɨɨlh gio suudaiꞌ jix jɨɨgiꞌñ!Gu Jesuus na ba ja duduaꞌñdhaꞌ gook gu jaꞌtkam

    na ja aꞌm kap tuiꞌñgɨdaꞌ gu cham kɨkɨɨꞌ iꞌiiꞌmdaꞌ(Mr. 5:1‑20; Lk. 8:26‑39)

    28 Baꞌ puiꞌ jim buidhat bhammɨ dɨr ba ai mɨtjumai juꞌñdharan gu gɇꞌ suudaiꞌ guiꞌ na Gadaaradɨbɨɨr bhaan bipioꞌ. Baꞌ bhaiꞌ dhɨr jaꞌp muiꞌba boopoꞌ am gook gu jaꞌtkam nam jix ñanaan-biꞌchuꞌ, nam puiꞌ jaꞌk ja duukaꞌ gu cham kɨkɨɨꞌ iꞌi-iꞌmdaꞌ na ja aꞌm jup tuiꞌñgɨdaꞌ, baꞌ mi jaꞌp ji guguumɨt na paiꞌp tuꞌiiꞌ gu Jesuus. Mu dɨr jaꞌk xi boopoꞌam nam paiꞌm yassapdaꞌ gu koiꞌñgaꞌn, nam guꞌmiꞌx joiꞌñdhaꞌ nam oipodaꞌ, gio puiꞌx dhaꞌnpakatɨp. Baꞌ cham jaroiꞌ mi jaꞌp bhɨbhɨɨdaꞌ nam guꞌxja ɨɨbhiꞌñdhaꞌ, nam guꞌ giilhim jix bhaaꞌmnaꞌ kaꞌ.29 Baꞌ gɇꞌ kɨꞌn jiiñkɨt jup tɨtda am gu Jesuus:

    ―¡Aapiꞌ Jesuus nap jir Maraaꞌn gu Dios,chakuip jich chulhiiñchuꞌndaꞌ, nat guꞌ chakuim aijanoꞌ nap paiꞌ dhuuk jich chulhiiñchudaꞌ!

    30 Baꞌ muiꞌ gu tatooxkolh amuub bha jaꞌp juptum bipiaꞌ. 31 Baꞌ soiꞌ ba tɨtda am gu cham kɨkɨɨꞌiꞌiiꞌmdaꞌ gu Jesuus na sap bhammɨ jaꞌk ka xi jajootsaꞌ nam ja aꞌm ka xi baapkiaꞌ gu tatooxkolh,nam baꞌ cham jimiaꞌ mu jaꞌk nam paiꞌ giilhim jumtulhiiñaꞌ.

    32 Baꞌ gu Jesuus bhammɨ jaꞌk jup xi ja joot.Baꞌ gu cham kɨkɨɨꞌ iꞌiiꞌmdaꞌ jotmodaꞌ bhaiꞌ dhɨrbubuakɨk bhammɨ jaꞌk pu baap jamɨt. Baꞌ gutatooxkolh bhaiꞌ dhɨr ji boop jamɨt naiꞌ gu aꞌnsap,pu mɨjɨmmɨ ji baap jamɨt suudaiꞌ chɨr, pu koi mɨtdho guꞌ bhaiꞌkuk.

    33 Baꞌ guiꞌ nam bhaiꞌ ka tu bipiaꞌdat gutatooxkolh, totdonɨk pu jiboiꞌññor jamɨt mu jaꞌkna paiꞌ muiꞌ daaꞌñxim jir kikcham kaꞌ, baꞌ baja aagiꞌñ am gu jaꞌtkam na mɨt jax jum duu gutatooxkolh gio gu gook gu jaꞌtkam na mɨt duduanam kax ñanaanbiꞌ kat na ja aꞌm jup tuiꞌñgɨt gucham kɨkɨɨꞌ iꞌiiꞌmdaꞌ. 34 Baꞌ bɨɨx gu jaꞌtkam namjɨꞌk miꞌ maap oiꞌñkaꞌ, muiꞌ ma jii mɨt na mɨt mutɨɨgim gu Jesuus. Baꞌ mu ji ɇɇk soiꞌ ba tɨtda am nasap ba jimiaꞌ miꞌ dhɨr, nam guꞌx ɨɨbhidhat nɨiꞌñ.

    9Gu Jesuus na ba duaꞌñdhaꞌ maaꞌn gux maꞌmkulhiꞌ(Mr. 2:1‑12; Lk. 5:17‑26)

    1 Baꞌ gu Jesuus pu jii ɨp nat jax bha tɨs bhaangu gɇꞌ kanuub guiꞌ na pu bhaan jim na mi jaꞌp sɇꞌamuub suudaiꞌ jugiiꞌñ, baꞌ sɨlh pu bhɨi bhammɨdɨr jaꞌk na paiꞌ kiokaꞌ. 2 Baꞌ cham jɨꞌx mɨɨkim na

    mɨt maaꞌn miꞌ ba aichulh gux maꞌmkulhiꞌ bhaangu bakxidharaꞌ. Baꞌ gu Jesuus nat ba ja tɨɨ nambuiñor jix biiñaktuꞌ guiꞌ nammuuaꞌ, jup tɨtda guxkoꞌkkam:

    ―Chaꞌp jax kam aaꞌndaꞌ jiñ jaduuñ. Bauañchudhix ji matgɨm gum uaꞌtulhdharaꞌ.

    3 Baꞌ jɨꞌkchi miꞌp tuꞌiiꞌ am ɨp guiꞌ nam sap jixmat kaꞌ gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios, baꞌp jum aaꞌ am jajujur am bhaan: “¿Jax baꞌ ɨlhdhat jup kaiꞌch?¿Jaꞌxbuiꞌ aa sap tɨi gɇꞌkam jup xim ɨlhiiꞌñ na jaxgu Dios?” 4Guꞌ ji na guꞌ gu Jesuus jix bhaiꞌx maatnam jax jumaaꞌ gu ja jujur ambhaan, baꞌp ja tɨtda:

    ―Ni jɨꞌx iam kur puiꞌ na pim jax jum aaꞌ gujam jujur am bhaan. 5 Na guꞌ cham pɨk xijai jianoꞌñ jax kaiꞌch: “Ba uañchudhix ji matgɨm gumuaꞌtulhdharaꞌ”, na guꞌ cham maatɨꞌ kaꞌ noꞌ moopuiꞌ ji chu buusniaꞌ kaꞌ baꞌ guꞌ cham. Guꞌ ji noꞌñjax kaiꞌch: “Xi bamiiꞌ, munip jaꞌp ba oirɨdaꞌ”, dhogi guꞌx xijai ji, na guꞌx maatɨꞌ kaꞌ noꞌt cham puiꞌ jichu buus. 6Kubaꞌ guꞌ aañ xib yaꞌ duaꞌñdhaꞌ ji dhiñjaduuñ nax maꞌmkulhiꞌ na pim baꞌx mat kaꞌ nañaañ jir gɇꞌkam nat bhañ joot gu Dios jix dhaamdɨr nañ baꞌ yaꞌ uañchudaꞌ gu ja uaꞌtulhdharaꞌ gujaꞌtkam.

    Baꞌ puiꞌ xi chɨꞌɨɨk jup tɨtda gux maꞌmkulhiꞌ:―Xi bamiiꞌñ jaduuñ. Ba jimiaꞌ ap jum kiꞌaam

    jaꞌk bhɨɨji ap dhim bakxidharaꞌ.7 Baꞌx kɨɨꞌ bhaiꞌ ji bam guiꞌ na kax maꞌmkulhiꞌ

    kat nat jax pu tɨɨꞌn gu Jesuus. Miꞌ dhɨr baꞌ dainat ba jii xi bhɨɨk gu bakxidharuꞌn, miꞌ ba buus jasaagiꞌñ gu jaꞌtkam, gaammɨjɨ ji dhuu. 8Baꞌ bɨɨxmiꞌpuiꞌ pup tuꞌiiꞌ am gu jaꞌtkam na mɨt puiꞌ jɨꞌ tɨ tɨɨ,na mɨt guꞌ bax chootoꞌn. Miꞌ dhɨr baꞌ dai na mɨtma tu daanɨ buiñor gu Dios, nam guꞌ cham jɨꞌxkatjaroiꞌ puiꞌ nɨidhat na tu duduadhiꞌñ.

    Gu Jesuus na ba baidhikaꞌ gu Mateo(Mr. 2:13‑17; Lk. 5:27‑32)

    9 Baꞌ jaꞌxpɨx nat miꞌ dhɨr buusnɨk ba jii guJesuus, na mu jaꞌp ka jim, miꞌ ba tɨɨ maaꞌn gumaaꞌnkam, Mateo tɨɨgim, guiꞌ nar tuumiñ tutaan-dam tugiꞌñ kaꞌ gux ioꞌm gɇꞌkam Rooma kam, namiꞌ daakat pɨx ji dhaagim gu tuumiñ guiꞌ nam jɨꞌkmi chu namkidhim. Baꞌ gu Jesuusmiaꞌn xi ɇɇk juptɨtda:

    ―Aañ puiꞌ ɨlhiiꞌñ jiñ jaduuñ nap xib dɨr gam-mɨjɨ bañ kaichgɨdaꞌ.

    Baꞌ gu Mateo nat jax jup kɨkbo pɨx miꞌp daibucham jax ji chɨꞌɨɨk, gammɨjɨ pɨx jiim am.

    10 Baꞌ mɨkkat mu jaꞌk daakat jup ba tu kuaꞌ guJesuus na paiꞌ kio gu Mateo ja bɨɨm gu noonbiꞌñ,

  • MATEO 9:11 15 MATEO 9:26gio baꞌmuiꞌ guiꞌ nam jir tuumiñ tutaandam tugiꞌñkaꞌ gux ioꞌm gɇꞌkam Rooma kam, gio baꞌ jaiꞌ guiꞌnam cham tuꞌ kaꞌm tɨ nɨiꞌñdhaꞌ gu jaꞌtkam. 11 Baꞌguiꞌ nam pariseos jum tɨɨtɨꞌndaꞌ, am jix bhaak amna mɨt puiꞌ jɨꞌ tɨɨ gu Jesuus, baꞌp ja tɨtda am gunoonbiꞌñ:

    ―¿Jax ku baꞌ ja bɨɨm tu kuaꞌ dhi jam gɇꞌkamtuk dhiꞌ nam jir tuumiñ tutaandam tugiꞌñ guxioꞌm gɇꞌkam Rooma kam, gio dhi jaiꞌ jaꞌtkamnam cham tuꞌ kaꞌm tɨ nɨiꞌñ? Giilhim nam jixuꞌuaꞌtulhdhix.

    12 Baꞌp ja tɨtda gu Jesuus, na guꞌ ja kɇɇ nam jaxkaiꞌch:

    ―Dho na guꞌ dhiꞌ jaꞌpni ji buusan jia na jax gujaꞌtkam noꞌm jix kɨkɨɨꞌ, na guꞌ cham tuꞌ ja aꞌm jumaaꞌndaꞌ na jaroiꞌ ja duduaꞌñdhaꞌ, guꞌ guiꞌ ji namjix kakoꞌk kaꞌ na baꞌ ja aꞌm jum aaꞌndaꞌ na jaroiꞌ jaduduaꞌñdhaꞌ. 13Pu kagɨt na pimmoomupaiꞌ jimɨixi chu jiñkuidhaꞌ miꞌ na paiꞌ tu uaꞌñix, miꞌ dhɨrjapim baꞌ xim gaꞌngadaꞌ na jax kaiꞌñkam puiꞌmkaiꞌch miꞌ na paiꞌ jaꞌpni tu uaꞌñix: “Guꞌ aañ nañjix aaꞌ ji na pim jix chu joiꞌgɨꞌndaꞌ, cham tuꞌ na daina pim tuñ makgɨrxiꞌñdhaꞌ gu sasoiꞌ.” Baꞌ aañ nañich bha jii yaꞌ dhi oiꞌñgaꞌn bhaan, cham tuꞌ pukaiꞌñkambha jii ñichnañbaꞌ ja baidhikaꞌ guiꞌ nampuiꞌm aaꞌ nam tuꞌ kaꞌm tɨ nɨiꞌñ, guꞌ guiꞌ ji nam jixuꞌuaꞌtulhdhix na ñich bha ja baidham.

    Gu Jesuus nam ba tɨkkadaꞌ na sap jax kum baꞌcham jum saabdaꞌ gu jaꞌtkam tugiꞌñ

    (Mr. 2:18‑22; Lk. 5:33‑39)14Baꞌ miꞌ ba ai mɨt guiꞌ nam kaichgɨdaꞌ gu Juan

    jaꞌtkam bopkondam, baꞌ bhaiꞌ ba tɨkka am guJesuus na sap jax kum baꞌ cham jum saabdaꞌ gujaꞌtkam tugiꞌñ, jup tɨtda am:

    ―¿Jax kumbaꞌ cham jum saabdaꞌ dhim jaꞌtkamtuk? Nach baꞌ aach gammɨjɨch xaabdaꞌ, gio gupariseos ba puiꞌ ɨp.

    15 Baꞌp ja tɨtda gu Jesuus:―Dho na guꞌ dhiꞌ jaꞌpni ji buusan jia na jax gu

    jaroiꞌ noꞌ mu paiꞌ ba xim tɨɨmom, nam guꞌ chamjɨꞌx jum saabum jum ɨlhiiꞌñdhaꞌ gu jaꞌtkam miꞌjotmodaꞌ, nam guꞌx chu nak kaꞌ gu koiꞌ. Miꞌ dhɨrbaꞌ noꞌt ba jii guiꞌ na miꞌ xim tɨɨmui nam dho gibaꞌ xim saabum bam ɨlhiiꞌñdhaꞌ ji gu jaꞌtkam.

    16 ’Cham jaroiꞌ jaiꞌch gu maaꞌnkam na alhiꞌchɨɨkɨi gu xibkam jannulh bhaiꞌ jaꞌk daaxdhaꞌ bhaangu kɨlhiiꞌñgaꞌn, na guꞌ maaꞌn na jax sarniaꞌ bɨɨxxikoolh dhɨr na paiꞌ dhuuk bhaiꞌ ji soꞌlhkaꞌ guxibkam jannulh,miꞌ dhɨr dho gi baꞌ guꞌx ioꞌm bamduñiaꞌ ji, cham puiꞌ kiaꞌ na jax bɨɨpɨꞌ dɨr. 17 Nigu biiñ gux oꞌjoꞌ ku cham mim tuaꞌba bhaan gu

    kɨklhiꞌñgaꞌn jajoꞌ bopko, na guꞌ pu xi xipñiaꞌ noꞌtjax dhuukat mim tua gux oꞌjoꞌ, bar tuꞌ kub kaꞌ baꞌgu biiñ na bam nuꞌaaꞌ, gio gu jajoꞌ bopko ba puiꞌɨp na guꞌ ba saaskiaꞌ, pu cham tuꞌ ka bhaiꞌn kaꞌ.Puiꞌ ku baꞌm aaꞌ na xixiibkam jajoꞌ bopko bhaanjum tuꞌaidhaꞌ gu biiñ guxoꞌjoꞌ na baꞌ cham jax jumduñiaꞌ.

    Gu Jairo na ba baidhidhaꞌ gu Jesuus na duaꞌñd-haraꞌ gu maraaꞌn

    (Mr. 5:21‑43; Lk. 8:40‑56)18Baꞌ namiꞌ ka tu ja aꞌgiꞌñ gu Jesuus gu jaꞌtkam,

    miꞌ ba ai maadɨt guiꞌ nam jir ja gɇꞌgɇrkam tuk kaꞌgu Israel kam jaꞌtkam. Baꞌ mi jaꞌp oꞌlhiaꞌn kɨꞌn jikɨkbok soiꞌ ba tɨtda gu Jesuus, jup kaiꞌch:

    ―Aañ jaꞌp tɨi soiꞌ bham tɨɨdam jiñ jaduuñ noꞌpmoo puiꞌp ɨlhiiꞌñdhaꞌ gɨt nap mu jimiaꞌ gɨt jiñkiꞌaam nap duaꞌñdharaꞌ guñ maraax nat ma muuxib kiaꞌpɨx.

    19Baꞌ gu Jesuus nat jax kɨkbo cham jax ji chɨꞌɨɨkpɨx miꞌp daibu ja bɨɨm gu noonbiꞌñ. 20 Baꞌ maaꞌngatuuk dɨr muiꞌp ja oiꞌñchuꞌ gu ubii na mambhɨɨxdaman gook oidhaꞌ bax kaꞌook kaꞌ na ampɨxmɨrdaꞌ gu ɨꞌraꞌn. Baꞌ gatuuk dɨr miaꞌn xi ɇɇk bhaiꞌxi dhaa juꞌñdharan gu jannulhiꞌñ gu Jesuus guiꞌna daam dɨr tɨiꞌchuꞌ, 21 na guꞌ jaꞌp jum aaꞌ: “Dainoꞌñ ba dagiaꞌ gɨt pɨx sia juꞌñdharan gu jannulhiꞌñguiꞌ na daam dɨr tɨiꞌchuꞌ, pu dodhiaꞌ iñ.” 22Baꞌ guJesuus jaꞌk xi gɨɨsɨk jup tɨtda gu ubii:

    ―Chaꞌp jax kam aaꞌndaꞌñ jaduuñ. Pu ba duapich ji matgɨm, nap guꞌ aañ jiñ bui bax biiñak.

    Baꞌ miꞌ jotmodaꞌ joidham jix bhaiꞌ bhaiꞌ ji chutatdat gu ubii nat jax pu tɨɨꞌn gu Jesuus, jix kɨɨꞌdhop jum duu na ka mɨrdat gu ɨꞌraꞌn.

    23 Baꞌ nat paiꞌ dhuuk mu ba ai gu Jesuus muna paiꞌ kio gu Jairo, jix ioꞌm tum suan, gio gusasabdam nam miꞌp tuꞌiiꞌ nam bax yaaspapuk gualhii tɨɨyax na miꞌ muukix. 24 Baꞌ gu Jesuus jup jatɨtda:

    ―Ea na pim alhio ka xi bubuakiaꞌñ jaaduñ, naguꞌ cham tuꞌ muukix jia dhi alhii tɨɨyax, guꞌ miꞌpɨx ji na koos.

    Baꞌ guiꞌ dai na mɨt xi aꞌsɨk. 25 Baꞌ bɨɨx xi jabubuaxdhak gu Jesuus, dɨɨlh baꞌ mɨjɨ ji baa na paiꞌkaat gu alhii tɨɨyax. Baꞌ miꞌ pɨx xi dhaa nobiꞌran,pu joidham jix kɨɨꞌ bhaiꞌ ji bam. 26Baꞌ bɨɨx kap naiꞌpuiꞌ ba tɨm tɨi na jɨꞌx bhaan bipioꞌ guiꞌ gu dɨbɨɨr gudhiꞌ puiꞌ nat jax tum duu.

    Gu Jesuus na ba ja duduaꞌñdhaꞌ gook gu jaꞌtkamnam cham ñiññia kaꞌ

  • MATEO 9:27 16 MATEO 10:427 Baꞌ nat jax kiaꞌpɨx miꞌ dhɨr gamaiꞌ ji buus gu

    Jesuus, gook gu jaꞌtkam cham ñiññia kam gatuukdɨr muiꞌ ba jiñkuidhim am, jup tɨtdaim am:

    ―¡Aapiꞌch jaduuñ nap jir boxiiꞌñ gu Dabii, iamjap xich joiꞌmdai xich chɨɨgɨi xich dhuduaꞌñdhainach cham ñiññia!

    28 Baꞌ nammɨ gama jaꞌk nat mɨjɨ ba baa jumaibaꞌk chɨr gu Jesuus, muiꞌ ji ai mɨt miaꞌn guiꞌnam cham ñiññia kaꞌ, baꞌ bhaiꞌ ba ja tɨkka guJesuus noꞌm sap moo tɨ jɨɨgiꞌñ nax bhaaiꞌ na jaduduaꞌñdhaꞌ nam cham ñiññia. Baꞌ guiꞌp tɨtdaam nam sap tɨ jɨɨgiꞌñ. 29 Baꞌ gu Jesuus bhaiꞌ xi jadaagɨk ja buupui am jup ja tɨtda:

    ―Ea ku gi na moo puiꞌ tu tuiꞌkaꞌ na pim jaxkaiꞌch jiñ jaaduñ, na pim guꞌ aañ jiñ bui baxbiiñak.

    30 Baꞌ miꞌ jotmodaꞌ bhaiꞌ ji ñiññiata mɨt nat jaxpu ja tɨɨꞌn gu Jesuus, jix kɨkɨɨꞌ dho guꞌp jum duumɨt. Baꞌ xi ja sooꞌmchulhdhak nam sap chamjaroiꞌ aagiꞌñdhaꞌ nat ja duduaꞌñ, jup ja tɨtda:

    ―Dai na pim moo cham jaroiꞌ aagiꞌñdhaꞌ nañich jam duduaꞌñ.

    31 Guꞌ ji na guꞌ moo janoꞌ na mɨt jax miꞌ dhɨrbubua, mi jaꞌp pɨx jaꞌx puiꞌ tu ja aꞌgiꞌñ am gujaꞌtkam. Bɨɨx puiꞌ bax chu maat am nam jɨꞌk mijaꞌp oiꞌdhaꞌ bhaan guiꞌ gu dɨbɨɨr.

    Gu Jesuus na ba duaꞌñdhaꞌmaaꞌn gumaaꞌnkamnacham tu ñiokdaꞌ

    32 Baꞌ moo janoꞌ na mɨt jax kiaꞌpɨx miꞌ dhɨrgamaiꞌ ji bubua guiꞌ nam cham ñiññia kat, jɨꞌkchigu jaꞌtkam miꞌ ba aichulh jamɨt gu Jesuus maaꞌngu maaꞌnkam na cham tu ñiokdaꞌ, na puiꞌ jaꞌkduukaꞌ maaꞌn gu cham kɨɨꞌ iiꞌmdaꞌ na bhaan juptuiꞌkaꞌ. 33 Baꞌ gu Jesuus pu maiꞌ joot gu chamkɨɨꞌ iiꞌmdaꞌ bhaiꞌ dhɨr bhaan gu maaꞌnkam. Baꞌjotmodaꞌ bhaiꞌ ji chuñiokcha, jix kɨɨꞌ dho guꞌp jumduu. Baꞌ miꞌ puiꞌ pup tuꞌiiꞌ am gu jaꞌtkam na mɨtpuiꞌ jɨꞌ tɨ tɨɨ, dai nam jup jum tɨ tɨtda:

    ―Mooch pɨk jaꞌp cham jɨꞌxkat puiꞌ tɨ nɨidhat jiyaꞌ dhi Israel nach jax tɨ nɨiꞌñ xib.

    34 Guꞌ baꞌ guiꞌ nam pariseos jup jum tɨɨtɨꞌndaꞌjup kaiꞌch am ɨp:

    ―Ja gɇꞌkam tuk dho gu cham kɨkɨɨꞌ iꞌiiꞌmdaꞌna bhaan jup tuiꞌdhiꞌ dhi maaꞌnkam, puiꞌ ku baꞌxbhaaiꞌ na maiꞌ ja jootos gu bɨpnagaꞌn tuutuꞌmcham kɨkɨɨꞌ iꞌiiꞌmdaꞌ.

    Gu Jesuus nax joiꞌmdat ja nɨiꞌñdhaꞌ gu jaꞌtkam35 Baꞌ bɨɨx kap ai gu Jesuus mu jaꞌp na paiꞌ

    jax ɨꞌlhich daaꞌñxim jir kikcham kaꞌ, gio baꞌ mujaꞌp na paiꞌ jax jɨꞌdɨlh jup jir kikcham kaꞌ, tu ja

    aꞌgidhidhaꞌ gu Israel kam jaꞌtkam mu jaꞌp nampaiꞌ jax tu daandaꞌ, na ja aaꞌñdhidhaꞌ nam jaxjaꞌk miꞌ puiꞌ jimiaꞌ na baꞌ ja aꞌm ba tɨ nɨidhidhaꞌgu Dios, gio baꞌ na xi ja duduaꞌñdhidhat guxkakoꞌkkamna bɨɨx aixim tuꞌm ja ɇɇkaꞌ gu koꞌkdaiꞌ.36Baꞌx joiꞌmdat ja nɨidhidhaꞌ gu Jesuus gu jaꞌtkammu jaꞌp na paiꞌ jax aꞌjidhaꞌ, na guꞌ sap chambhaaiꞌn kaꞌ nam jax ximbuadaꞌ, gio na cham jaroiꞌjaiꞌch na ja guguuxdhaꞌ. Jaꞌp ji buusan am na jaxgu kakasnir noꞌ cham jaroiꞌ ja bipiaꞌ. 37 Baꞌ puiꞌxim aagɨt jup ja tɨtda guiꞌ nam kaichuꞌ:

    ―Umri moo gɇꞌr gaa tɨr ya jaꞌp, guꞌ baꞌ guordam jir gook alh am. Nam guꞌr muiꞌ guiꞌ namtɨix kaim gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios, guꞌ baꞌ guiꞌ nam tuaꞌga, jir gook alh am. 38 Baꞌ jam aꞌm jum aaꞌ napim pu tɨɨdaꞌ gu Dios guiꞌ na jaꞌp ji buusan na yaꞌtu gaa, na jaiꞌ bhaiꞌp ja jootsaꞌ guiꞌ nam ya jaꞌptu ja aꞌgidhaꞌ gu jaꞌtkam gux bhaiꞌm kaiꞌchdhamñioꞌkiꞌñ.

    10Gu Jesuus na ba ja aagaꞌmambhɨɨx daaman gook

    guiꞌ nam jir noonbiꞌñ kaꞌ(Mr. 3:13‑19; Lk. 6:12‑16)

    1 Baꞌ ba ja bai gu Jesuus gu mambhɨɨx damangook gu noonbiꞌñ, baꞌ puiꞌ ba ja tɨtda na sapbax bhaaiꞌ nam puiꞌ maiꞌp ba ja jootosdaꞌ gucham kɨkɨɨꞌ iꞌiiꞌmdaꞌ ja aꞌm dɨr gu jaꞌtkam guiꞌnam ampɨx puiꞌx ñanaanbiꞌ kaꞌ, gio sap baꞌ baxbhaaiꞌn kaꞌ ɨp nam puiꞌp ba ja duduadhiꞌñdhaꞌgux kakoꞌkkam guiꞌ na bɨɨx aixim tuꞌm ja ɇɇkaꞌ gukoꞌkdaiꞌ.

    2 Baꞌ d