quTaria -

kolxuri

miTologiis

gmiri

qarTvelobis gadasarCenad

# 73 (134) 29 ivnisi 2010 s a x alxo mo Zr ao b a “ “s a m e gr elos “ org a no 3 0 T eTri

www.ilori.ge

gazeTi gamodis 1999 wlidan

frTxilad qarTvelebo!

anu _ stumarTmoyvareoba

zogjer saxifaToa!

daviT SoTaZe,

koblenci, germania

gazeTi “ilori” uZRveba rubrikas “msoflios didi fexburTelebi”

12

8

megruli

poeziis

rafsodiapoeti

laSa

gaxaria 5

prusieli

MmkiTxavi3

7

dedadedarafiel gelantia

gorSi stalinis Zegli aiRes!mainc miaRwies sawadels nacionalebma da maTma beladma saakianma _

25 ivniss, RamiT, qurdulad, ramdenime specialurad miyvanili nacionalis

“taSis” grialSi aiRes goris centrSi wamomarTuli stalinis Zegli!

ara da, rogor ar eSvebian es udReuri politikuri mRilebi istoriis

udides moRvawes: jer iyo da nikita xruSCovma, RamiT, qurdulad ga-

moasvena stalinis neSti mavzoleumidan, axla ki, 49 wlis Semdeg, zus-

tad igive gaimeores qarTvelma neobolSevikma nacionalebma: jer kidev

2008 wlis agvistos provocirebuli omisas SeaZlies maT rus oficrebs

50.000 dolari stalinis Zeglis afeTqebaSi da sawadels rom ver miaR-

wies, qurdulad gaaSores qalaqis centrs WeSmariti beladis Zegli.

amiT nacionalebma da saakianma ori kurdReli daiWires: upirvelesad,

Seasrules maTi mTavari damfinanseblis, stalinis moZule uria soro-

sis davaleba, da rac mTavaria, sazogadoebis yuradReba gadaitanes

obama-medvedevis Sexvedris Sedegebidan, sadac kidev erTxel dadasturda,

rom amerikelebs saqarTvelo sulac fexebze hkidiaT da arc misi saer-

TaSoriso izolaciaSi yofna adardebT didad. miuxedavad zogierTi

wvrilmani uTanxmoebisa, rusebi da amerikelebi ise morigdnen erTma-

neTSi, rom “saqarTvelo” mxolod marginalur aspeqtSi moixsenies.

rogorc ityvian, saqarTveloSi somxuri ZaRlebi iyefebian, qaravani

ki Seuferxeblad miiwevs win!

gazeTis Semdeg nomerSi warmogidgenT werils imis Taobaze, Tu

ratom ebrZvian aseTi mondomebiT qarTveli nacionalebi da maTi

“beladi” mixeil saakiani ioseb stalinis aCrdils!

roland jalaRania 10

6

ratom imyofeba rezo

CxeiZe moskovSi?

jorj besti

franc binderi (bimbo)

deni blenCflaueri

ilori2 29 ivnisi 2010

gazeT “iloris” mkiTxvelebs vTava-

zobT nawyvetebs 2008 wels saqarTve-

los kulturis, ZeglTa dacvisa da

sportis saministrom da giorgi Cu-

binaSvilis saxelobis qarTuli

xelovnebis istoriisa da ZeglTa

dacvis kvlevis erovnulma centris

mier erToblivad gamocemul, profe-

siiT eqimis paata qurdovaniZis mier

qarTul-afxazur enebze Sesrulebul

ilustrirebul “qarTul-afxazuri

albomi”-dan, romelSic XIX saukunis

dasawyisSi qarTvelebisa da afxazebis

urTierTobaa aRwerili. werils Tan

erTvis unikaluri fotomasala, rac

kidev erTxel adasturebs, rom qar-

Tul-afxazuri urTierTobebis es pe-

riodi orive xalxisaTvis didi kul-

turul-istoriuli epoqis mniSvnelo-

vani monakveTi iyo.

giorgi dimitris Ze

SarvaSiZe-CaCba

“al. yifSiZe XIX saukunis meore nax-

evris cnobili qarTveli mecnieri,

sazogado moRvawe, afxazi xalxis

didi megobari da meistorie wers:

“Шарвашидзе, кн. Георгий Дмитриевич, быв-

ший Тифлисский губернатор происходит из аб-

хазских владетельных князей...

Во время происходивщих между членами

рода кн. Шарвашидзе смут из-за обладания

Абхазским княжеством, кн. Георгий Дмит-

риевич, потерявщий родителей, был взят пя-

тилетным ребенком на воспитание семьей то-

гдашнего Кутаисского генерал-губернатора Ко-

лубякина и тогда же отвезен в Россию, где и

протекала вся его молодость”.

unda aRiniSnos isic, rom giorgis

ruseTSi wayvanis dros, peterburgSi

iyo gawveuli giorgis bebia, samegre-

los mTavris meuRle nino bagrationi,

asuli giorgi meTormetisa. iqve iyo

damkvidrebuli biZamisic, dedis Zma, gen-

erali giorgi dadiani.

1869 wels giorgi SarvaSiZem mosko-

vis universitetis iuridiuli fakul-

teti daamTavra. es faqtic miuTiTebs

mis araordinalur midrekilebebs,

vinaidan aseTi maRali warmoSobis

aristokratebi ufro samxedro kari-

erisaken miiswrafodnen.

swavlis dasrulebis Semdeg is sam-

SobloSi mkvidrdeba da kavkasiis

mefisnacvlis kancelariaSi sagangebo

davalebaTa moxeled iwyebs samsaxurs.

erTxanobas momqmed armiaSic msax-

urobda da aqtiurad iyo Cabmuli

ruseT-TurqeTis 1877-1878 wlebis sabr-

Zolo dapirispirebaSi.

TbilisSi gadmosvlis Semdeg gior-

gi aleqsandre WavWavaZis ojaxs

dauaxlovda da male poetis umcrosi

asulis sofiosa da baron aleqsandre

nikolais qaliSvil mariamze daiwera

jvari. baroni nikolai ganaTlebuli,

progresulad moazrovne pirovneba

iyo, romelic wlebis ganmavlobaSi

kavkasiis mefisnacvlis administra-

ciaSi umniSvnelovanes Tanamdebobebze

msaxurobda. aseTma danaTesavebam

giorgi SarvaSiZe kidev ufro daaxlo-

va qarTveli aristokratiisa da in-

teligenciis ojaxebs.

1883 wlidan giorgi SarvaSiZe jer

Tbilisis vice-gubernatorad, xolo

1889 wlidan mis gubernatorad iqna

daniSnuli.

cxadia, am umniSvnelovanesi poli-

tikuri Tanamdebobis mflobels

ruseTis saimperatoro karis sruli

ndoba unda hqonoda damsaxurebuli.

mis yuradRebas dReniadag kavkasiis

politikuri situaciis irgvliv unda

etriala da saxelmwifo politikis

upirvelesi gamtarebeli unda yofil-

iyo.

imperator aleqsandre III-is

ukiduresad reaqciuli xasiaTis

mmarTvelobis miuxedavad, giorgi Sar-

vaSiZis sasaxelod unda iTqvas, rom

igi pirnaTlad asrulebda dakisrebul

movaleobas da, amasTanave, kavkasiis

mosaxleobis yvela fenisaTvis erT-

gul megobrad da Tanamdgomad miiC-

neoda. saxelmwifo RonisZiebebis aR-

srulebisas igi zedmiwevniTi mon-

domebiTa da pasuxismgeblobiT ekide-

boda saqmes, magram misTvis ucxo arc

erovnuli satkivari da arc saqvel-

moqmedo saqmianoba iyo.

burJuaziuli ganviTarebis gzaze

mdgari ruseTis imperiis ekonomikuri

potenciali arnaxulad gaizarda, ra-

mac saxelmwifoSi sazogadoebrivi

cxovrebis yvela sfero gamoacocxla.

cvlilebebi, bunebrivia, kavkasiasac

Seexo. rogorc etyoba, Tbilisis gu-

bernatori kargad iyenebda am gare-

moebas. naTqvamSi dasarwmuneblad sak-

marisia Tvali gadavavloT im Ro-

nisZiebebis sakmaod mozrdil Ca-

monaTvals, romelic misi mmarTvelo-

bis Jams ganxorcielda: dasrulda ba-

Tumi-Tbilisi-baqos rkinigzis xazis

mSenebloba; intensiurad mimdinare-

obda gzebis keTilmowyoba, Sendeboda

xidebi; damtkicda da ZalaSi Sevida

Tbilisis mmarTvelobis axali wes-

deba; gaixsna konkis pirveli ubani;

amuSavda satelefono sadguri;

ganaTlebis sistemam SeiZina araerTi

skola da samkiTxvelo; didi yu-

radReba mieqca mosaxleobis janm-

rTelobis dacvas _ gaixsna aleqsan-

dres saavadmyofo, balneologiuri

da cofis sawinaaRmdego sadguri,

moewyo qalaqis wyalgayvaniloba,

Catarda Savi Wirisa da qoleris saw-

inaaRmdegod seriozuli RonisZiebebi

da a.S.

ruseTis imperiam, marTalia, yvela

qarTuli saxelmwifo instituti gaauq-

ma da daundobeli sisastikiT CaaxSo

mosaxleobis politikuri winaaRmde-

goba, magram meore mxriv, qveyana ter-

itoriis, ekonomikis, kulturisa da

enis bazaze gaaerTiana. am um-

niSvnelovanesma faqtorma, dampyrob-

lisdauneburad, moulodneli Sedegi

gamoiRo. kuTxuri gankerZoebis moSlam,

kapitalisturi warmoebis danergvam,

komunikaciis ganviTarebam qarTvelTa

erTiani erovnuli cnobiereba

gaaaqtiura da XIX saukunis 60-70-iani

wlebisaTvis Cvens erovnul moRvaweebs

samSoblos xsnis sruliad axali

etapi wamoawyebina.

Tergdaleulebi ilia WavWavaZis

TavkacobiT, tradiciuli yofis Rrma

codnaze dayrdnobiT, mimdinare poli-

tikuri movlenebis Sefasebis taqtiT,

zomierad, magram gabedulad

daupirispirdnen saxelmwifo bi-

urokratias. maT SesaniSnavad hqondaT

gaazrebuli qarTvelTa da afxazTa

erovnuli cnobierebis gamoRviZeba,

sazogadoebis yvela fenisa da gansx-

vavebuli religiuri mrwamsis mqoneTa

erTiani interesis SekavSirebiT rom

miiRweoda. TergdaleulTa moRvaweo-

bis umniSvnelovanes mimarTulebad

qveyanaSi ganaTlebis sistemis farTo

da mZlavri qselis ganvrcoba da qar-

Tuli erovnuli kulturis gan-

viTarebisaTvis xelSewyoba gaxda.

am mxrivac mniSvnelovania giorgi

SarvaSiZis damsaxureba. swored misi

gubernatorobis Jams dasrulda sax-

azino (operis) Teatris mSenebloba

(1896 weli); gaixsna samxedro muzeumi

“didebis taZari”; moewyo kavkasiis

masStaburi sasoflo-sameurneo

gamofena; gamovida ramdenime axali

progresuli mimarTulebis gazeTi

(“Новое обозрение”, “Teatri”, “jejili”,

“kvali”, “moambe”); ganjidan 1893 wlis

25 aprils didi pativiT iqna gad-

mosvenebuli poet nikoloz

baraTaSvilis cxedari; 1895 wels aRin-

iSna krwanisis velze gmirulad dace-

mulTa asi wlisTavi; imave wlis 22 oq-

tombers sazogadoebam izeima poet

rafiel erisTavis moRvaweobis or-

mocdaaTi wlis iubile...

1887 wlis noembris TveSi, dimitri

yifianis dasaflavebisas, uTuod gior-

gi SarvaSiZis diplomatiuri niWis

wyalobiTac iqna Tavidan acilebuli

sazogadoebasa da xelisuflebas

Soris mosalodneli dapirispireba.

stavropolSi gadasaxlebuli, mxcovani

erovnuli moRvawe erT dilas Tavis

binaSi TavgaCexili ipoves. am tragedi-

iT SeZrulma qarTvelobam gadawyvita

veragulad mokluli dimitri yifiani

mTawmindaze Rirseulad daesaflave-

bina. mTavrobis ukiduresad negatiuri

damokidebulebis miuxedavad gasvene-

ba did erovnul demonstraciad iqca.

marTalia, bevrma cnobilma pirma ver

gabeda masSi monawileobis miReba, ma-

gram giorgi dimitris Zis sasaxelod

unda iTqvas, rom Tbilisis vice-gu-

bernatori bolo wuTamde gverdiT

edga ilia WavWavaZes, akaki wereTels,

valerian gunias da dakrZalvis sxva

organizatorebs. albaT am faqtmac

ganapiroba, rom policiam ver gabeda

samgloviaro procesiis Zaladobrivi

daSla.

profesori oTar WurRulia aR-

niSnavs: “giorgi dimitris Ze bevri

qarTveli mwerlisa da sazogado moR-

vawis megobari iyo. mas gansakuTre-

buli axlo urTierToba hqonda ilia

WavWavaZesTan da niko nikolaZesTan. es

dadasturebulia am mwerlebis epis-

tolur memkvidreobaSi, agreTve, gior-

gi dimitris Ze SarvaSiZis werilebSi

ilia WavWavaZisadmi”.

giorgi dimitris ZisaTvis arc po-

eturi gapaeqreba yofila ucxo. oTar

WurRuliam mis araerT leqss mi-

akvlia saqarTvelos mecnierebaTa

akademiis korneli kekeliZis saxelo-

bis xelnawerTa institutis fondebSi:

“1906 wlis 27 oqtombers giorgi

SarvaSiZem “Г.Ш.”-s xelmoweriT kopen-

hagenidan ilia WavWavaZes aseTi leqsi

gamougzavna:

Прими писатель именитый,

Надежда иверской земли

Привет, плохим стихом подбитый

И чувства прежния мои.

...g.d. SarvaSiZis meore leqsi msub-

uqi xasiaTis epigramas warmoadgens,

romelSic kidev ufro mkafiod Cans

maTi ara marto saqmiani megobruli

urTierToba, aramed Sexumrebac, axlo

Sinauruli damokidebuleba...

Едет Датская картинка

Не по небу, по земле:

Скандинавская блондинка

К черномазому илье.

...mesame baraTze gamosaxulia ele-

ganturad Cacmuli axalgazrdoba da

qvemoT ki aseTi warweraa:

Вставал отшельник и покуда

Сам на молитве он стоял,

Тот луч молитвенник держал.

Zneli misaxvedri ar aris, rom es

sityvebi amoRebulia ilia WavWavaZis

“gandegilidan”. es baraTic daniidan

aris gamogzavnili”.

(gagrZeleba Semdeg nomerSi)

kvlav erTad, kvlav erTmaneTis imediT...

giorgi dimitris Ze SarvaSiZe giorgi aleqsandres Ze romanovis sulis

mosaxsenebel panaSvidze. abasTumani, 1899 weli

bediis monasteri

ilori 329 ivnisi 2010

prusieli MmkiTxavi

69 wlis winaT, 1941 wlis 21 ivniss

faSisturi germania veragulad daes-

xa Tavs sabWoTa kavSirs. daiwyo didi

samamulo omi, romelic TiTqmis oTxi

weli gagrZelda. saqarTvelodan am

omSi 700.000 adamiani iRebda monawi-

leobas, romelTagan naxevari brZolis

velze darCa. maT Tavganwirvis kla-

sikuri magaliTi uCvenes mTel mso-

flios. swored am oms eZRvneba

mxatvrul-publicisturi werili:

nemani, nemani, nemani, cudadaa Cemi

saqme, daviRupe me da biWebi, vai, deda!

1941, 12 agvisto.

mezobel soflebSi qalebis kivili

da kacebis zmuili ar wydeba, mesame

biWi Camoasvenes frontidan.

1941, 28 agvisto.

soflis Tavebma Savi werili Se-

moitanes ezoSi. zuriko daRupula. min-

doda mekivla sxvebiviT, piri davaRe, xma

ar maqvs. mezoblis qalebma mTeli

sofeli Seyares. mama Cumad wevs da

Wers aSterdeba. Savebi Camacves.

meore dRes mamam mixmo. dawynardi,

zuriko cocxalia. xdeba ase, Cemi

Svilebi ar kvdebian, jiSi gvaqvs ase-

Tio. mec migloves, magram aq var. Cven

iq ar gvyavs mtrebi. germanelebi kar-

gi xalxia. adre maTac gadauares,

daCagres, daaqucmaces, axla Tavisas

moiTxoven, Tumca nametani mosdiT,

gadaayoleben amas.

hitlers metismeti mosdis, didi

egviptis faraoniviT wiTeli da TeTri

gvirgvini daidga Tavze erTbaSad,

bevri Setopa; mecodeba Tavisufali,

Sromismoyvare, moazrovne, ueSmako, sic-

ocxlisa da Wamis uzomod moyvare

xalxi. vnaxe me, omi maTi

erovnuli Rirsebis saqmea, kacebisa da

qalebis umetesoba oficeria, bavSvo-

bidan iwrTobian fizikurad. avadmyof

germanels ojaxis ufleba ara aqvs.

angela lamazi qalia...…

angela, germaneli, mkvlelebi,

gavbrazdi, maT Sen Svili mogikles!

mama icremleboda. mkvlelebi ger-

manelebi ar arian, sxvabia, faSistebia,

meuxeSa mama. omSi, iqneb, Seni naxevari

Zmac monawileobs, dac. megona evropaSi

wavidodiT, iq Sen saxli da miwa gaqvs,

amitomac viswavleT wyeuli ena!

SensaviT cisferTvaleba, qera, maR-

ali, qalia angela, dedaSensac hgavs

raRaciT. sami weliwadnaxevari mivl-

ida, mefereboda, sikvdils gadamarCina,

mesakuTre gamxada. didi codvaa

umaduroba, upatiebeli codva.

es metismetia, mamam dedas uRalata

Turme. SemezizRa mama. mTeli Rame ar

meZina, diliT deda damesizmra,

mawynarebda,_adamianebi ara, Svilo,

omia moRalateo.

1941, 28 agvisto.

guSin mariamoba iyo. gadamaviwyda.

mamas mkvdris feri adevs saxeze, sun-

Tqva uWirs. Tu mamac, ra meSveleba?

1941, 25 dekemberi.

mamas movefere. im ambis gagrZeleba

vTxove. gaxalisda.

...iq qalic sxvanairia, Tavisufali,

umorcxvo. Sevuyvardi, momendo, Tavis-

Tan damabinava. mec ar mqonda sxva gza,

tyve tyvea yvelgan. qvrivi iyo, savaWro

jixuri

hqonda, romelic me gadmomabara.

iq qalebi ufrosoben kacebze,

lamazi tan-fexi aqvT da lamis

titvlebi dadian. yvelaferi dagegmili

aqvT, Svilis gaCenac ki.

ase gaCnda ina, lamazi, cisferT-

valeba qera gogona, Semdeg iungi. Cemo

gvari misca dedamisma, kavkasieli

arielia, waadgebao.

mamam Seisvena, gauWirda gagrZeleba.

tyveebs dabrunebis ufleba misces.

angelam darCena SemomTavaza. me, wesiT

CvenTa, dabruneba varCie, dedaSens ver

mivatovebdi. ar vnanob.

mTeli kvira tiroda angela. mere

bavSvebTan erTad sadgurze gamacila.

mosacdelSi prusieli mkiTxavi ame-

kida, _ xelze bedisweris mkiTx-

avi. Cems gaSlil muWs Sexeda da Tavze

xelebi waiSina. angela ixmo, yava

moiTxova. (Savi siTxea, sasiamovno

surneliT, advilad eCvevi da Semdgom

mudam gaxsenebs Tavs).

mkiTxavma TvalebSi Semxeda da kat-

egoriulad miTxra, _ “ar waxvide. male

germaniaSi mze dabneldeba da cofi-

anebi movlen ufrosebad. didi

omi iqneba, milionebi gawydebian, gaxr-

wnilTa dammarxveli sanatreli gaxde-

ba. vinaidan erTi da yovelTa batoni

uflisgan ar aris dadgenili sofel-

sa zeda, gangeba mZlevels mouvlens

rqian moTikines da sisxlSi ganibane-

ba kacobrioba. didxans ver gaixdian

ZaZebs qalebi, gadaSendebian ukacod da

unayofod, mtvrad iqceva xeliTa qm-

nili yoveli.“

Sematyo, rom Zalian SemeSinda. Cemi

xelebi gulze daikrifa da ganagr-

Zo,_“miuxedavad Cveni momavali TeTr-

wiTeli mTavrobis borotebisa, ger-

maneli xalxi sxvebze naklebad dazar-

aldeba da maleve wamodgeba fexze,

amitomac darCi, raTa Sen gadarCe

aq, Senebi ki iq. ar Cadge sxvaTa cod-

vaSi”.

Tqva es da gaqra. angelam xmis

amoReba ver moaswro, verc me. eSeloni

Camodga da wamovedi. mapatie, rom adre

ar giTxari, biWebma ician, sasacilod

amigdes. mec meSinia!

1942, 21 ianvari.

zezvas Savi baraTi movida. goni

davkarge. mezoblebma miTxres, ra vqnaT,

zezva mecxrameteao sofelSi.

1942, maisi.

mamam ver gaiRviZa diliT, Riad

darCenoda Tvalebi. CemTvis sul erTi

gaxda yvela da yvelaferi.

martis TveSi iloris wminda gior-

gis eklesiaSi fexSiSvela wavidnen

qalebi. mec gavyevi. davmSviddi, mx-

olod me ar vyofilvar ubeduri. Cemi

da yvela biWis gadarCena Sevevedre ma-

mazeciers.

omis weliwadi gasrulda da Zmebis

werili ar mimiRia. arc giorgi wers.

sawerad vis scalia, mamSvideben

gogonebi. angela da mkiTxavi amekvia-

ta, Tavbru damesxa. ase xSirad memar-

Teba.

1943, seqtemberi.

cudad var. raRac minda vakeTo.

mezoblis qalebiviT mec yoveldRe

vWam miwas da biWebis gadarCenas veve-

drebi ufals.

skolaSi daviwye muSaoba, dawyebiTi

klasebi myavs.

Zala ar maqvs, moval saxlSi da

mivegdebi loginze. mciva, vkankaleb, ver

viZineb, ZilSi ar meSvebian angela da

mkiTxavi. martoyofnis meSinia.

1945, 15 maisi.

omi damTavrda. zeimia. iRbliani bi-

Webi brundebian. iRimebian adamianebi.

mRerian bavSvebi, kiskiseben gogonebi.

Cemebze kvlav araferi ismis. komisari-

atSi sjeraT, rom gamoCndebian. imeds ar

vkargav, virwmune saswauli. isev vWam mi-

was, raTa Cemebi ar ar SeWamos miwam.

velodebi, neta, vin daakakunebs karze

pirveli?

es giorgi mainc sadRaa, rogor min-

da movides, oRond isev ar wamepotinos,

ver gavuZleb,

1946, maisi.

gamarjvebis wlisTavs zeimoben.

cekvis maswavleblobac SemomTavazes.

bavSvebic mexvewebian. ara. me cudad var,

arc vici rogor daviZino, sadRac

davfrinav, landebSi var, maviwydeba

dReebi, saxelebi, dRe-Rame mereva.

wuxel Rors goWebi dauyria, ai, rac

damrCa. gaCena uxariaT.

1946, agvisto.

SabaT-kviras ilorSi viyaviT.

yuliskarSi wasvla mirCies mezobleb-

ma. ver wavedi. mzis da sinaTlis

meSinia, biWebis xma Camesmis, _ mexvewe-

bian, miSveleo.

saSineleba mesizmra, _ Cemi giorgi

iungma mokla, yeli gamoWra da Tavi

sarze wamoacva, tani mdinareSi gadaag-

do. gameRviZa, oflSi vcuravdi.

iungi da ina mkvlelebi arian, yvela

germaneli mkvlelia, Wama ar minda,

wyalzec mereva guli, an ra saWiroa.

sikvdili minda.

ilorSi davifice, yovel Cems Zmas xuTi

weliwadi davelodebi, giorgisac xuTi,

Tu ar movlen, me waval maTTan. netavi

Wleqi ar damemarTos, rogorc bevr sx-

vas, unda gavuZlo. ezodan ar gaval,

movlen, da aq davxvdebi, saxls ar mi-

vatoveb. werac mezareba, minda marto

viyo, sul marto, ar gaTendes da ar

daRamde.

1950, 9 maisi.

marto var, sul marto. pionerebi

movidnen, ezo-kari da saxli daalages.

bavSvebic mezizRebian, maRizianebs

maTi sicili. wuxel frTebi mqonda da

germaniaSi gavfrindi. angela urcxvad

Camexuta. didi ZuZuebi hqonda. tiroda.

iungi nemanTan mouklavT omis pirvel

Rames, ina rusebs dauxvretiaT. sul

marto iyo, Semecoda.

gameRviZa. frTebi ar maqvs, viRac

CaquCs mirtyams TavSi, safeTqeli

mibzuis, mgoni aTasi krazana SemiZvra,

guli amoxtomas cdilobs. ase memar-

Teba xSirad, avad var!

nuTu giorgis SeefeTa iungi? axali

sadardebeli gamiCnda. magaria Cemi

giorgi, izamda magas.

1951, 9 maisi.

zauri ar dabrunda. esec ase. axla

zurikos velodebi. ar minda skolaSi

wasvla, vacden. direqtorma SeniSvna

momca. ratom mTvlian me cocxlebSi?

ar vwer, ar vkiTxulob, xalxSi ar var

rad minda?

ezoSi kataa, knutebi dauyria. raSi

mWirdeba?

1956, 9 maisi.

arc zuriko movida. axla zviadis

davelodebi, sityva maqvs micemuli. sam-

saxurSi ar waval, iqneb amcdes, saxl-

Si viqnebi, davjdebi WiSkarTan, davjde-

bi qvasaviT da davelodebi.

wuxel deda da mama mesizmra.

namdvili megona, _ saZile arteriebi

hqondaT gadaWrili da gadaxsnilidan

sisxli skdeboda, moTxupnulan. vecade

Semexvia, gamibrazdnen, Sens Tavs mixede,

Cven mkvdrebi varTo!

vzivar WiSkarTan munjad, mezoblis

qalebi modian, raRacas mekiTxebian, me

ar vici ra undaT Cemgan. minca bebia

movida, eweva, papirosi momawoda, mome-

wona. minca bebia yoveldRe modis da

TuTuni moaqvs.

1961, 9 maisi.

zezvac ar is modis. ra davaSave. mec

aravis vWirdebi. iqneb mkvdari var da

ar meubnebian. bevri vaSlia ezoSi,

Rorebsac ar undaT.

axlobelma biWebma saxuravi Sec-

vales. Camoqceula, ar vicodi. cudad

vxedav, yvelaferi mtkiva, Tma damcviv-

da, muceli damimZimda, Zlivs davdivar,

ras vgavar!

mova giorgi da, _ wava, aba ras izams

Cemi Semxedvare. iqneb icis Cemze da ar

modis.

mezoblis bavSvebma raRac saxeli

Semarqves, damcinian, qvebsac mesvrian

xandaxan.

wuxel angelozi gavxdi da samoTx-

eSi gavfrindi. deda da mama vaSlis

xeebis qveS isxdnen, irgvliv irmebi da

Svlebi darbodnen. deda icinoda, mama

mReroda. mere biWebi movidnen TeTr

Sarvlebsa da perangebSi. lamazebi iyv-

nen. angela, inga da iungic movidnen. ra

kargi iyo, bevri dalies, icines, imReres.

mec vicekve. Cemi giorgi ar movida,

guli damwyda. viTom, biWebis Sercxva?

gareT var, isev vzivar WiSkris

lodze, gzas gavyureb. axali avtobusi

modis da midis, xalxi adis da Camodis,

ise, rogorc sizmarSia. Cemebi sadRa ar-

ian netavi?

werac damaviwyda. fanqari xelidan

miZvreba, TiTebi mikankalebs. cudi

bavSvia nana, ujrebiani rveuli momitana,

xaziani daenana. fanqaric ar wers,

danas ver vpoulob.

saRamos mdinareze gavedi, axali

xidi gaukeTebiaT. wyalSi Cavixede. ras

vgavar, im sazizRar eqims sul dauZria

kbilebi, TiTqos kudiani beberi var,

TiToRa dautovebia.

Cemebs sizmarSic davaviwydi, ar

modian. giorgi gamocndeba xandaxan,

vcekvavT Cumad. misi ar meSinia, ar mr-

cxvenia, xelsac vkideb, ra kargia

giorgi.

1965, 7 maisi.

wuxel wvimda Turme, me arc gamigia,

mdinare gadareula. ra kargi ramea, hop

da, CayvinTav, hop da, amoyvinTav, gacurav

da gamocurav, iqidan patara zRvaze

gaxval, pataridan did zRvaSi, iqidan ki

kidev nemanze. arc ise Sorsaa nemani.

iq giorgia, nemans icavs, marto icavs

sacodavi, Tanac rogor melodeba,

lqsebs miwers.

1965, 8 maisi.

ar unda wavsuliyavi im dawyevlili

memorialis gaxsnaze, ra oci wlisTavi

autydaT, ras merCian, ra davaSave! es-

eni mTlad gagiJdnen, mkvdrebSi Cauwe-

riaT Cemi Zmebi, Tanac ra grZeli

Sinelebi CaucvamT Cemi kopwia biWe-

bisTvis...

iq Cemi Ggiorgic daxates, Tanac

boloSi. eh, eh, eh... ar ician Cemi Zmebis

ambavi, ar ician, rom giorgis veravin mo-

ereva! ra amRerebT da acekvebT am

gadareulebs. kidev kargi, rom gamoviqe-

ci iqidan, Tumca waviqeci da Tavi

davartyi qvaze.

1965, 8 maisi.

magrad mtkiva, autanlad mtkiva Tavi,

ase arasdros mtkenia. .saxlSi var,

namdvilad aq var, mamaCemis saxlSi. me

davbrundi, _ ar arian biWebi, ar aris

giorgi da, mgoni, martoka var cocxleb-

Si!

RmerTo Cemo, ra momdis, karis ukan

mkiTxavia, prusieli mkiTxavi, aq ra

unda!

ara, ase ar xdeba, ase ar unda

moxdes Se prusielo kaxpav! me ar

mjera Seni, mamas ar sjeroda Seni.

gamotydi, rom angelam gTxova mamikos

motyueba. . .

nuTu Sen gaimarjve kudiano, axda

Seni nabodvari? ar mjera, ara, unda wa-

vide, Tavad vnaxo!

es ra xmebia, saidan! ezoSi wi-

wilebia, yviTeli wiwilebi, kruxs

gamoqcevian mezoblis Robidan. iqve

patara biWia, ar acvia da ar rcxvenia,

wiwilebs eZaxis. ra kargi vinmea, visia

netavi. futkrebic bzuian Zveleburad,

mwvane kabebi CaucvamT xeebs...

isev mkiTxavi. me axlave waval bi-

WebTan, giorgisTan waval, gavcurav md-

inares, zRvas, mere gadaval nemanze, mec

minda lamazi biWi...

Tumca ara, aq ara, ar SeiZleba warT-

meuli sicocxliT cxovreba. rac

sxvisia, Cemi ar aris. madroveT cotac,

movdivar, movukideb TuTuns da

wamoval...…

* * *

sizmariviT maxsovs, 1965 welis 9

maisi ar aRniSnula sofelSi, aravis

ecala samagisod, giJ-angelas da-

stirodnen, Sinidan wausvlelad Sin-

mousvlel qals, romelic gamTeniisas

badeSi gaxlarTuli ipoves meTevzeeb-

ma.

rafiel gelantia

sergei kremliovi

beria _ XX saukunis saukeTeso

menejeri Targmani roland jalaRaniasi

4 ilori29 ivnisi 2010

sudoplatovma imasac gausva xazi,

rom beria srulyofilad laparakob-

da rusulad, SesamCnevi qarTuli kilo-

Ti, Tanamosaubris mimarT ki xazgasmiT

Tavaziani iyo.

sainteresoa, rom sxva adgilze su-

doplatovma Semdegi ram Cawera:

“beria xSirad Zalian uxeSi iyo mis

daqvemdebarebaSi myofi maRalCinos-

nebis mimarT (roca isini, rogorc

mesmis, amas imsaxurebdnen _ s.k.), rigi-

Ti TanamSromlebis mimarT ki, rogorc

wesi, yovelTvis Tavaziani da Tbili

iyo. rogorc Semdeg davrwmundi,

politbiuroSic ki did simkacres

avlendnen xelmZRvanelebis mimarT,

maSin, roca bevrad met siTbosa da yu-

radRebas iCendnen rigiTi TanamSrom-

lebis mimarT”.

SevniSnav, rom stalini, rogorc wesi,

yvelas “TqvenobiT” mimarTavda, rac

mogvianebiT xruSCoviseulma “Sen”-ma

gaaZeva kremlis leqsikidan. breJnevis,

gansakuTrebiT ki gorbaCovis dros

ukve sabolood iyo damkvidrebuli mi-

marTva “Sen”. Tu gaviTvaliswinebT

maTi kulturis dones, sxvagvarad war-

moudgenelic ki iyo.

Sexvedris dasasruls _ da es niSan-

doblivi iyo lavrenti beriasaTvis _

man sudoplatovs xuTdRiani Sve-

buleba misca, raTa moenaxulebina

deda qalaq melitopolSi da meuRlis

mSoblebi qalaq xarkovSi. cil-

ismwamebelTa mier “monstrad” war-

modgenili beria sinamdvileSi yu-

radRebiani da mzrunveli iyo masTan

erTad momuSave adamianebis mimarT.

magram Cemi am sityvebis gaproteste-

ba SeuZlia im mkiTxvels, romelic kar-

gad icnobs im periodis dazvervis

memuarul nawarmoebebs. berias

Tavazianobaze SeuZlia sawinaaRmdego

azri wamoayenon maT, romlebic gac-

nobili arian Tadarigis general-

maior elisei tixonis Ze sinicinis

mogonebebs, romelsac 60-70-iani wlebis

mijnaze ekava ssrk uSiSroebis sax-

elmwifo komitetis pirveli mTavari

sammarTvelos (sadazvervo) ufrosis

moadgilis Tanamdeboba.

sabWoTa kavSir-fineTis omis dawye-

bis win igi legaluri rezidenti

gaxldaT fineTSi, romelic amofare-

buli iyo sakmaod maRal Tanamdebobas

_ igi iyo sagareo saqmeTa sagangebo

rwmunebuli. aRniSnuli Tanamdeboba

droebiT CamoarTves sagareo saqmeTa

saxalxo komisariatis Statian Tanam-

Sromels da iq sinicini daniSnes.

msgavsi situacia Cven ukve aRvwereT

_ didi sabWoTa mzveravi ribkini (Cven

male gavecnobiT mis meuRles zoia

ribkina-voskresenskaias) 1938 wlis

zafxulSi stalinis piradi gankar-

gulebiT igi sagareo saqmeTa saxalxo

komisariatis saxeliT awarmoebda mo-

laparakebebs finelebTan igive

Tanamdebobas amofarebuli, romelic

droebiT CamoarTves sabWoTa sagange-

bo rwmunebuls asmuss.

sinicini ganaTlebiT inJineri iyo

(1934 wels daamTavra moskovis qimiuri

manqanaTmSeneblobis instituti). igi

SinsaxkomSi saxkom eJovis mier gamocx-

adebuli “partiuli mobilizaciis”

Sedegad moxvda, daamTavra gansakuTre-

buli daniSnulebis skola, SeniRbulad

muSaobda lvovis sabWoTa sakon-

suloSi, vidre es qalaqi sabWoTa

kavSiris SemadgenlobaSi Semovidoda.

sinicini, ra Tqma unda, beriam gaagza-

vna, misi legaluri Sefi ki molotovi

iyo. da moulodnelad sinicini Rebu-

lobs depeSas: “saswrafod CamodiT

moskovSi moxsenebis gasakeTeblad.

molotovi”.

“saswrafod” ar niSnavs “dauy-

ovnebliv”. amasTan, sinicini, misive

sityvebiT rom vTqvaT, gaocebuli dar-

Ca imiT, Tu ratom ibarebda mas

moskovSi molotovi, da ara beria. ma-

gram im dResve Caalaga bargi,

gamoeSura moskovSi da mivida ara lu-

biankaze mdebare SinsaxkomSi, aramed

siridonicskis quCaze _ sagareo

saqmeTa saxalxo komisariatSi...

moxseneba rom moismina, molotovma

sinicini daiTxova (mas igi icnobda ro-

gorc eliseevs) da uTxra, rom SeuZlia

“wavides amxanag beriasTan”. Semdeg me

gTavazobT uSualod sinicinis

monaTxrobs:

“molotovTan gakeTebuli moxs-

enebidan aTi wuTis Semdeg me ukve

viyavi fitinTan (Sinsaxkomis ucx-

oeTis sammarTvelos ufrosTan) da Se-

vamCnie, rom igi raRaciT iyo uaRresad

aRelvebuli”.

_ sad daseirnob da ratom maSinve

ar moxvedi SinsaxkomSi? _ mkiTxa

gaborotebulma fitinma.

me axsna daviwye... moulodnelad do-

mofonSi gaisma ara laparaki, aramed

Rrenis xma:

_ movida es briyvi?

am xmis gagonebisTanave fitini sadg-

isnaCxvletiviT wamovarda fexze da up-

asuxa:

_ movida!

_ oriveni erTad SemodiT CemTan...

roca kabinetSi Sevidnen, dainaxes

rom beria tyavis savarZelze iyo

wamoSxlarTuli da pensnedan Cumad,

almacerad umzerda maT (sxvagvarad

rogor unda emzira axlomxedvel

adamians?). Semdeg samuSao magidasTan

mivida, skamze mosxletiT daeSva da

moulodnelad miyvira:

_ Sen Tu ici, vina xar? _ mcire

pauzis Semdeg daamata, _ Sen briyvi xar!

me vdumdi.

albaT mas moeCvena, rom me arasak-

maod vreagirebdi mis amgvar Sefase-

baze, fanqari aiRo xelSi da ufro

mWaxed miyvira:

_ Sen sruli araraoba xar!

amasTan, fanqriT qaRaldze gamoiy-

vana didi noliani. Zlieri dawolis-

agan fanqari gadatyda, romelic Semdeg

xelis mkveTri moZraobiT Cemsken gamo-

tyorcna. maSinve mivxvdi Tu ra iyo

misi ganrisxebis mizezi. mxolod is,

rom me moxsenebiT molotovTan mivedi.

mindoda amexsna, Tu ratom moxda es, ma-

gram fitinma fexze fexi damabija da

mimaxvedra, rom Cumad unda vyofil-

iyavi...”

me Sevwyvet am nawyvetis Txrobas

sinicinis mogonebidan, raTa mkiTxvelis

yuradReba mivaqcio Semdegs... imis aR-

niSvna, rom beriam misi mimarTulebiT

fanqari styorcna, memuarists ar davi-

wynia. faqtia, rom sxva mxares beria

fanqris gatyorcnas ver SesZlebda,

radgan sinicini mis cxvirwin idga. ma-

gram imis aRniSvna, rom beriam igi da

fitini magidasTan miiwvia (berias

cxvirwin xom ar daabijebda fitini

fexs sinicins). memuarists ratomRac

daaviwyda! gasagebia ratomac _ maSin

Zneli iqneboda lavrenti berias, ro-

gorc uxeSi da uzrdeli adamianis

portretis Seqmna...

gavagrZeloT memuaris kiTxva:

“me ar CavTvale marTebulad, rom ux-

mod momesmina berias mier gad-

mofrqveuli lanZRva-gineba da vuTxari,

rom molotovisaTvis ar momixsenebia

guSinwin piradad Cems mier agentisagan

miRebuli informacia kareliis re-

gionSi arsebuli mdgomareobisa da

fineTis armiis axali iaraRiT aR-

Wurvis Taobaze.

beriam raRac ucnaurad Semomxeda

da kvlav mWaxed damiyvira:

_ momiyevi yvelaferze, rac molo-

tovisaTvis ar mogixsenebia!

beriam yuradRebiT momismina da

Semdeg kbilebSi gamoscra:

_ gaxsovdes, rom Sen mxolod erTi

saxkomi gyavs!

kabinetidan gamovediT da fitinma

damrigeblurad miTxra:

_ albaT mixvdi _ berias ganrisxe-

ba imiT iyo gamowveuli, rom Sen

moxsenebiT molotovTan mixvedi da ara

masTan. yvela SemTxvevaSi Sen pirvelad

sakuTar saxkomTan unda misuliyavi da

ara molotovTan. aRar gaimeoro aseTi

Secdoma...”

maS ase, beria marTlac aseTi

SezRuduli gonebis mqone adamiani

iyo? magram, ager ar aris amis uSualo

mowme? Tanac, ara vinme antonov-

ovseenko, aramed saxelmwifo uSiS-

roebis generali. magram, marTlac ase

martivad idga sakiTxi?

sinicini 1995 wlis 21 martSi gar-

daicvala (86 wlis asakSi), misi memuare-

bis beWdva ki 1996 wlis 29 noembers

daiwyes, avtoris sikvdilidan TiTqmis

erTi wlis Semdeg. amasTan, wignze mi-

TiTebulia standartuli sagamomcem-

lo Stampi imis Taobaze, rom “gamom-

cemloba pasuxs ar agebs memuarebSi

moyvanili faqtebis realobaze”. Wk-

vianurad ki aris gaTvlili yovelive

_ Tu rameSi eWvs SeitanT, wadiT da

micvalebuls edaveT! Cven arafer

SuaSi varT!

magram Cvenc Wkvianurad moviqceviT,

Tu wignSi moyvanil zogierT faqts

frTxilad mivudgebiT. Tundac, marT-

la damnaSave iyo sinicini berias

winaSe?

namdvilad!

mas wamoscda, rom mxolod molo-

tovTan gamoZaxebis Semdeg mivida

moxsenebiT Tavis saxalxo komisar be-

riasTan. moskovSi Camosvlis zusti

TariRis Taobaze ki Setyobineba

gaugzavna ara ssrk Sinsaxkoms, aramed

sagareo saqmeTa saxalxo komisariats

da amitomac daxvdnen mas sadguris

baqanze ara Cekistebi, aramed sagareo

saxkomis skandinaviis ganyofilebis

TanamSromlebi.

ra, molotovis miwvevis miRebis

Semdeg sinicins ar SeeZlo amis

Taobaze Setyobineba gaegzavna lu-

biankaze da im dResve (rac man gaake-

Ta kidec) gamomgzavrebuliyo

moskovSi? ar SeeZlo, rom Camosvlis-

Tanave wasuliyo lubiankaze da

upirvelesad beriasaTvis moexsenebina

yovelive da Semdeg wasuliyo molo-

tovTan?

saxelmwifo uSiSroebis kapitans

sinicins es mxolod ki ar SeeZlo, igi

valdebulic ki iyo ase moqceuliyo!

sagareo saqmeTa saxalxo komisariati

misTvis cxovrebiseuli profesiuli

saqmianobis dekoracia iyo, Sinsaxkomi

ki misi samuSao adgili! fineTSi igi

molotovma ki ara, beriam gaagzavna. da

yvela arasaStato situaciis saqmis

kursSi, rogorc minimumi, saqmis kursSi

unda yofiliyo Tundac Sinsaxkomis

sagareo saqmeTa ganyofilebis ufrosi

fitini!

“droebiT rwmunebul” sinicins

molotovi did pretenziebs ar uyeneb-

da. amasTan, molotovis moTxovna

“saswrafod” ar niSnavda “dauy-

ovnebliv”da sinicins Tavisuflad

SeeZlo jer sakuTari “ojaxi”

Caeyenebina saqmis kursSi, aTi wuTis

Semdeg ki wasuliyo sagareo saqmeTa

saxalxo komisariatSi. magram, ro-

gorc me vvaraudob, sinicins surda

Tavi moewonebina molotovisaTvis...

xom SeiZleba sagareo saqmeTa saxalxo

komisariatis “droebiTi” statusis

mqone TanamSromlidan uceb iqce Sta-

tian TanamSromlad? xom SeiZleba

rom viaCeslav mixeilis Zes igi moe-

wonos da misi Tavi waarTvas berias

uwyebas? sagareo saqmeTa saxalxo

komisariatSi xom meti simSvidea, Tanam-

Sromlebi meti SeRavaTiT sarge-

bloben....

ase rom, roca sinicini am Soreuli

warsulis Tavgadasavals ixsenebda,

maSinalurad gadaxara samarTlianobis

sasworis pina berias Rirsebis saw-

inaaRmdegod.

sinicinis Sefasebebs Zalian frTx-

ilad unda movekidoT, radgan, misi

mravali kolegis msgavsad, igic ahyva

“demokratebs” berias Sefasebisas da am

adamianis sakmaod bundovani, xelovnu-

rad gamuqebuli portreti Seqmna...

igi Tavad wers, rom lvovis sakon-

suloSi muSaobisas, germania-

poloneTis omis dawyebis Semdeg Tu

rogor foriaqobdnen adgilobrivi

mcxovrebni da erTmaneTs gaogneb-

ulebi eubnebodnen: “Cveni aRsasrulis

dRe dadga. ratom unda sabWoTa

kavSirs, rom Cveni Tavi germanelebs

gadasces?”. da masve (an iqneb mis

politkoreqtorebs) eyo sindisi daew-

era, rom ar icoda, “rom Cvens jarebs

poloneTSi agzavnidnen misi aR-

mosavleT savoevodoebis miwebis das-

apyrobad, rac gaTvaliswinebuli iyo

stalinsa da hitlers Soris gaforme-

buli xelSekrulebiT”. da amasve am-

bobs is sinicini ukrainis mier

ukrainelebisa da belorusiis mier be-

lorusTa SemoerTebis Taobaze, rac

kanonzomierad scno Tavad imperial-

istma kerzonma 1919 wels, da daamtki-

ca antantis umaRlesma sabWom 1920

wels.

ase rom, yovelive es “movida es

briyvi?”, “tyavis savarZelze iyo

wamoSxlarTuli”, “moulodnelad miyvi-

ra”, da sxva “mamxilebeli” frazebi mx-

olod berias uaryofiT personaJad

warmoCenis surviliT aris nakarnaxe-

vi.

is, rom lavrenti pavles Zem simkacre

gamoavlina sinicinis mimarT da sruli

araraoba uwoda mas, es me mjera! amis-

Tana faqtis TiTidan gamowova marT-

lac Znelia...

marTlac, im konkretul SemTxvevaSi

sinicinma didi sibriyve gamoavlina.

amitom, mis tvinamde es yvelaferi

saswarfod unda daeyvanaT _ swrafad

da rac SeiZleba mkacrad. berias da

sinicins xom kidev did xans unda

emuSavaT erTad, misma qveSemrdomma ki

aSkarad Seuferebeli saqcieli Caid-

ina.

amasTan, miiRo ra misgan mniSvnelo-

vani informacia, beriam saswrafod

moxsenebis gasakeTeblad sinicini

stalinTan waiyvana! amgvarad, arc is

versia mtkicdeba, rom berias piradad

surda stalinisagan Seqebis miReba da

politikuri qulebis dawera da rom

TiTqos sinicinma am ganazraxis Ses-

rulebaSi xeli SeuSala, roca berias

gverdis avliT mivida molotovTan. be-

ria rom naZirala yofiliyo, da poli-

tikuri qulebis mopoveba moendomebi-

na, maSin sinicins stalinTan ar waiy-

vanda, TviTon eaxleboda belads da

sinicinisagan miRebul faseul in-

formacias sakuTar monapovrad

gaasaRebda. is, rom amgvari faseuli in-

formacia Camoitana sinicinma, aravin

icoda, Tavad molotovmac ki.

magram beriasaTvis umTavresi iyo

saqme. mTavari ki is gaxldaT, rom

stalins yvelaferi miesmina uSualod

informaciis pirvelwyaro sinicinis-

agan, da ara romelime gafuWebuli

telefonis meSveobiT. amitomac waiy-

vana man sinicini stalinTan...

5ilori 29 ivnisi 2010

megruli poeziis rafsodia

mara iSen vemmagoru,

Tolwkurilcg Tolq mumarTg,

so _ fulu do so _ Surencg,

mu durumcg inomarTg?!

varT eSe re, varTg _ gime,

tyureli re wgme jina,

iSen so re Te xvameli, _

muSen vanWu Tol do nina?

RoronT, RuruSi abarwaSe

qumacali ginojina,

muri Tolo doblantida...

saxeli vara qgdifCina!

yorofaSa mis gagine,

mu zimuncg iS Ronesg?!

brel iwvales mencarefqg,

mara... iSen miRoresg.

andanero uCxirkesg,

oS saxeli migonesg,

amdRar dRaSa vauCquna,

tyuraT mu Wa inkoresg!

vewvalaTg, mencarefi,

vegnirTaTg daZicalo,

sole murcu yorofani...

vagegine ZaTanZalo,

muS SaraSa miaSqviTg _

vegiabinaT yoryelc Zvalo,

lagvaniS qvinj mus alebe

yumenuli maWarcalo?!

RoronTq TiSen uxutolu

arTiancg Zrab do boSi _

WaraS maWar madgingd,

We Sxvaneri uRud xoSi!

ma, egeba, fCgirTgqgda,

(qummoforeT noyorc norSi),

mara, ina vaCirTgdg,

goluafiro iS oroSi.

varT CglaTe: mu miWare

gurc gofalir yorofaSa!

vaarT oSquru golofaSa

do varT xolo WorofaSa!

koTakonkis muluancg,

qimiaRdga dudqu jaSa,

Ruris xolo vawarine

Te RoronTiS WyolofaSa!

gazeTi “ilori” agrZelebs leqsebis ciklis beWdvas cnobili qarTveli

poetis laSa gaxarias wignidan “iriaToni” (beqilia-nabordiSa).

magram veRar mivakvlie,

brmas Tvalebi amiWrelda,

mainc sad ars Cafluli da

ra morevSi Caxveula?!

arc maRlaa da arc dabla,

win gaxedvac amaoa,

mainc sad ars dalocvili,

rad ar wvdeba Tvali, ena?

RmerTo, Seno aivnidan

damacade gadaxedva

da Tu sadme davinaxe

saxels mainc getyviT misas.

siyvaruls vin ras gaugebs,

vin gazomos Zala misi.

swavlulebmac bevri cades

moityues Tavi Tvisi.

bevri Cxrikes, bevri weres,

ra saxeli ar daarqves,

dRemde mainc ar ician,

sul tyuilad coxnes Cala.

nu iwvalebT swavlulebo,

nu gaxdebiT dasacini,

is saidan mobrZandeba

ver gaigebT, ZalisZalad.

is Tavisi gziT gauSviT,

yelSi Zvlad nu daadgebiT,

qvevris fskersa vin daivlis

mowyurebul maWariviT.

RmerTma mitom Seawyvila

erTmaneTsa gogo-biWi.

bedis maWars daewafa,

sxvanairi hqondaT xaTri.

iqneb vcdebi, maSin yvelam

amafareT pirze xeli,

magram is ar Secdeboda.

Semovevle me Crdils misas.

araferi Seedreba

gulSi gaSlil siyvarulsa,

arc gvalvisa eSinia,

arc Worofas uSindeba.

kenweromde moeqceva

Tu ki xemde miaRwia.

sikvdilic ver daudgeba

maRal RmerTis am wyalobas.

indoeTSi radiaciiT 55

adamiani moiwamlaindoeTSi atomur eleqtrosadgur `kaigas~ Tanam-

Sromlebma sasmeli wylis avtomatidan dasxiveba

miiRes. sadguris reaqtoridan radiaciis gaJonva

ar dafiqsirebula, garemosa da xalxs safrTxe ar

elis. specialuri Semowmebis Sedegad irkveva, Tu

rogor moxvda sasmel wyalSi wyalbadis radi-

aqtiuri izotopi.

radiaqtiurobis donis momateba mTel rig Tanam-

Sromlebs jer kidev 25 noembers Cveulebrivi Se-

mowmebis dros gamouvlindaT. Semdgomma gamoZiebam

aCvena, rom amis mizezi erT-erT avtomatSi wylis

mowamvla gaxda. rogorc indoeTis presa iuwyeba, am

avtomatidan wylis dalevis Sedegad 55 adamiani

dazaralda. indoeTis atomuri energiis komisiis

yofilma xelmZRvanelma anil kakodkarma telein-

terviuSi aRniSna, rom yvelafris mizezi sadguris

jerjerobiT ucnobi TanamSromlis `mavnebloba~

gaxda.

atomur eleqtrosadgur `kaigaSi~ 220-megavatiani

sami energobloki muSaobs, meoTxis eqsploataciaSi

gaSveba uaxloes momavalSi igegmeba.

kuba amerikis mogeriebaSi

varjiSobskubaSi gaimarTa samxedro swavlebebi, romelTa

mizanic aSS-is mxridan SesaZlo agresiis mogerieba

iyo. manevrebSi aTasobiT adamianma miiRo monaw-

ileoba, maT Soris iyvnen rogorc samxedro mosam-

saxureebi, aseve samoqalaqo pirebi.

es 2004 wlisa da fidel kastros komandanteobidan

gadadgomis Semdeg yvelaze masStaburi samxedro

swavlebebi iyo, romelze daswrebis uflebac ucx-

oel Jurnalistebs ar misces. saxelmwifos meTau-

rma da SeiaraRebuli Zalebis umaRlesma sardalma

raul kastrom qveynis jaris sabrZolo mzadyof-

nasTan dakavSirebiT kmayofileba gamoTqva.

kubis xelisufleba acxadebs, rom respublika mzad

unda iyos aSS-is mxridan SesaZlo agresiisTvis.

TeTri saxli am mtkicebebs absurduls uwodebs da

bolo dros vaSingtonsa da havanas Soris

gaumjobesebul urTierTobebze laparakobs.

kubis jari sayovelTao sajaro valdebulebis sa-

fuZvelze yalibdeba. jarSi gawveva 17 wlis asaki-

dan iwyeba da msaxureba 3 wels grZeldeba. garda

amisa, qveyanaSi aris teritorialuri miliciis

gasamxedroebuli formirebebi, romlebic samo-

qalaqo pirebisagan kompleqtdeba.

rusebi samyaros RvTaebriv

warmoSobas aRiarebsrusebis daaxloebiT naxevari kreacionizmis kon-

cefciis, anu samyaros RvTaebrivi warmomavlobis

erTgulia. amgvari Sedegi miiRo sazogadoebrivi

azris kvlevis centrma 20-21 noembers Catarebuli

gamokiTxvis Sedegebis Sejamebisas. qveynis

mosaxleobis 35 procenti Carlz darvinis evolu-

ciuri Teoriis momxrea. rusebis 22 procents ki aR-

niSnul sakiTxTan mimarTebaSi calsaxa

damokidebuleba ar gaaCnia.

sainteresoa is faqti, rom kreacionistTa Soris

adamianis RvTaebrivi warmomavlobis mxolod 86

procents sjera. darvinizmis momxreTa 77% da krea-

cionistTa 8% Tvlis, rom adamiansa da maimuns

saerTo winapari hyavT. darvinistTa 12%-is azriT

ki, adamiani ufalma Seqmna. sul adamianis RvTismier

warmomavlobas rusebis 48 procenti emxroba.

unda aRiniSnos, rom am organizaciam analogiuri

kvleva gazafxulzec Caatara. maSin evoluciis

Teorias respodentTa 19% emxroboda, adamianis Rv-

Taebriv warmomavlobas ki _ 23%.

safrangeTma meRvineobis

lideroba daibruna2009 wels safrangeTma daibruna msoflioSi Rvi-

nis umsxvilesi mwarmoeblis tituli, romelic 2007

wels italias dauTmo.

`International Organisation of Vine and Wine~-is (O-IV)

monacemebiT, 2009 wels safrangeTSi awarmoes 45,7

milioni heqtolitri Rvino, rac 0,2 milioni heq-

tolitriT aRemateba italiis imave maCvenebels.

SarSandeli monacemebiT, italiam 47 milioni heq-

tolitri Rvino awarmoa da amiT Tavissave

SarSandel maCvenebelsac ajoba.

sul msoflioSi 2009 wels `O-IV~-is monacemebiT 268

milioni heqtolitri Rvino iwarmoeba, rac, faqtiu-

rad, ar gansxvavdeba SarSandeli maCveneblisgan.

evropaSi Rvinis mwarmoebelTa pirvel sameulSi

safrangeTsa da italiasTan erTad espaneTic Sedis.

Semdegia portugalia, rumineTi da saberZneTi.

I N F O I N F O I N F O I N F O I N F O

ilori6 29 ivnisi 2010

ratom imyofeba rezoCxeiZe moskovSi?

ukve ramdenime Tvea didi

qarTveli kinoreJisori, ukvdavi mx-

avtvruli kinonawarmoebebis av-

tori moskovSi imyofeba. Cven

telefoniT davukavSirdiT konore-

Jisors da davadgineT ruseTis

dedaqalaqSi misi ase xangrZlivad

yofnis mizezi.

ukve ramdenime weliwadia rac

“jariskacis mamis”, “Rimilis biWe-

bis”, “don-kixotisa” da msoflio

kinos oqros fondSi Sesuli sxva

ukvdavi kinonawarmoebebis Semqm-

nelma rezo CxeiZem gadaiRo mx-

atvruli filmi “macxovris

saflavze danTebuli sanTeli”.

Tavad filmis saTauri mianiSnebs,

rom igi eZRvneba qarTuli marTl-

madidebluri sulis zeobas, roca

cxovrebis eSxiTa da silamaziT

damTvrali, sakmaod ganebivrebuli

axalgazrda adamiani moulod-

nelad qristianTa meqad qceul

ierusalimSi aRmoCndeba qristes

wminda saflavze danTebuli

sanTlis mcvelad da miznad aqvs

dasaxuli am sanTlis Cauqroblad

saqarTveloSi Camotana.

filmSi dramatuladaa asaxuli

qarTveli axalgazrdis gancda,

mis mier samSoblomde ganvlili

uZnelesi gza, vidre anTebul san-

Tels saqarTveloSi RvTis zeci-

uri madlic Semoayola da

saqarTvelo gaabrwyina.

bunebrivia, am filmis sazoga-

doebisaTvis miwodeba xels ar

aZlevs Cvens xelisuflebas, romel-

ic yoveli Zalisa da saSualebis

gamoyenebiT ebrZvis marTlma-

dideblur sarwmunoebas, magram

aseve yoveli Zalisa da

saSualebis gamoyenebiT axalisebs

yoveli juris mkrexelebsa da

qristes Zvlis mkvnetelebs.

maTTvis mTavaria gamoscen Cveni

bavSvebis sulis sawamlavi okul-

turi “hari poteri” da buRaZe-

deisaZisTana gadagvarebul av-

torTa najRabnebi, riTac bneleTis

msaxurebi atyveveben umecar adami-

anebs. rezo CxeiZis filmi ki afx-

izlebs satanis klanWebSi mo-

qceul adamianebs da maT RvTism-

saxurTa rigebSi aerTianebs.

SeiZleba iTqvas, rom rezo Cx-

eiZem kapik-kapik Seagrova am

filmis gadasaRebi Tanxa da

sawadeli didi wvalebis Semdeg

aisrula. miuxedavad aseTi mwiri

SesaZleblobebisa, amouwuravi re-

Jisoruli fantaziis wyalobiT

rezom miaRwia imas, rom filmi

Zlieri emociuri muxtis matare-

beli gamovida, rogorc Sinaarso-

brivad, aseve vizualurad. faqtiu-

rad es gaxlavT saqarTvelos re-

ligiuri oda, kinos ekranze

gadanacvlebuli agiografiuli

nawarmoebi.

magram, samwuxarod, filmis mon-

taJis damTavrebis Semdeg, batonma

rezom kinonawarmoebis gax-

movanebisaTvis saWiro Tanxa veR-

ar iSova da mas daxmarebis xeli

rusebma gauwodes _ erT-erTi

bankis mesveurebma sakmao Tanxa

gamouyves saimisod, rom filmi

rusul enaze gaxmovandes.

bednierebaa, rom es didebuli na-

muSevari ar daikarga, magram Cveni

didi sircxvilia, rom films pirve-

lad qarTul ki ara, rusul enaze

ixilavs qarTveli mayurebeli.

Tumca, madlobis meti ra gveTqmis

im rusi biznesmenebisaTvis,

romelTac saxsrebi ar daiSures

saintereso filmisaTvis ekranebze

gzis gasakafad.

rezo CxeiZis filmi imis kidev

erTi miniSnebaa, rom swored ek-

lesiam gadaarCina qarTveli eri

ganadgurebisagan da dResac

gadaarCens. amitomac ar swyalobs

saqarTvelos aSkarad araqarTuli

da aramarTlmadidebluri xelisu-

fleba gulanTebul did qarTvel

patriotsa da uRalato ma-

muliSvils rezo CxeiZes!

rogorc ityvian: “aseTia

“CarecxilTa” bedi”!..

eWvi ar mepareba, rom fulis tom-

rebad qceuli amerikelebi da

maTi qarTveli damqaSebi Tanxas ar

daaxarjavdnen qarTveli adamian-

isaTvis istoriulad sanukvar im

marTlmadideblobis aRorZinebis

saqmes, romelsac daundoblad

ebrZvian mosyiduli ujiSo da

sulSeryvnili qarTvelebis, an

gaqarTvelebuli “ucxo Teslis”

xeliT, radgan kargad ician, rom

saqarTvelos ise ver mouReben bo-

los, Tu misi mravalsaukunovani

religiuri mrwamsi ar

gaanadgures.

axla, Tavad gansajeT, vin arian

qarTuli sulierebis, marTlma-

dideblobisa da Cveni sax-

elmwifoebriobis mtrebi _ ruse-

bi Tu amerikelebi!

ar unda iyos mTlad Zneli am

kiTxvaze pasuxis gacema!

uaRresad yuradsaRebi da sain-

tereso gaxlavT isic, rom qalaq

quTaisSi “nacionalebis” mier van-

dalurad afeTqebuli, erT-erTi ni-

Wieri moqandakis mier Seqmnili

meore msoflio omis monawileTa

da masSi daRupulTa didebis memo-

rialis nacvlad moskovSi Sende-

ba axali analogiuri Zegli,

romelic iq mcxovreb qarTvelTa

iniciativiT idgmeba. am Zeglis

fundamentis sazeimod Cayris pro-

cesias eswrebodnen ruseTis

xelisuflebis warmomadgenlebi

qveynis premier-ministris vladimer

putinis xelmZRvanelobiT. Ro-

nisZiebis msvlelobisas naCvenebi

iqna nawyvetebi rezo CxeiZis mier

gadaRebuli mxatvruli filmidan

“jariskacis mama”.

iq myofni kargad xedavdnen, Tu

rogor cdilobdnen vladimer pu-

tini am filmis amaRelvebeli

kadrebis xilviT mowolili crem-

lebis damalvas.

asea, roca WeSmariti muzebi Ra-

Radeben, iq zarbaznebis xma aRar

ismis!

roland jalaRania“fazisis” akademiis

namdvili wevri.

ukve meramdene weliwadia, arakeTilsin-

disieri politikosebis Wirveulobisa da

or qveyyanas Soris arsebul urTierTo-

baTa xelovnurad daZabvis Sedegad,

Sewyvetilia aviareisebi saqarTvelosa da

ruseTs Soris, rac did problemebs uqmnis

ruseTSi lukma-puris saZebrad gadaxvewil

Cvens erT milionamde Tanamemamules.

gasakviri aq araferia, radgan sakuTar

samSobloSi xelisuflebis “zrunvis”

Sedegad gaZvaltyavebuli qarTvelebi io-

lad pouloben samuSaos da Tavis rCenis

saSualebas ruseTSi da Tu maT

saqarTveloSi iolad Camosvlis saSuale-

ba gauCndebaT, ar aris gamoricxuli, rom,

rogorc uzrunvelyofilma adamianebma,

daurideblad gamoxaton TavianTi

damokidebuleba saqarTvelos mosomxo

xelisuflebis mimarT, romelTa ZiriTad

mizans saqarTvelos qarTvelebisagan da-

cla warmoadgens.

Tanac, ruseTsa da saqarTvelos Soris

sahaero mimosvla amJamad ZiriTadad xor-

cieldeba erevnis gavliT, rac damatebiT

Semosavlebs uCens somxebs samSoblos

danatrebuli qarTvelebis xarjze.

Zneli dasajerebelia, rom es SemTxvevi-

Ti movlenaa!

swored ruseTSi ekonomikurad da re-

ligiurad moZlierebuli qarTvelebisad-

mi SiSis gamo iqmneba samSobloSi

dasabrunebel maT gzaze xelovnuri bari-

erebi!

magram, rogorc ityvian, navsi gatyda da

imedic gaCnda...

saqarTvelo-ruseTs Soris sahaero mi-

mosvlis dawyebis moTxovniT, ruseTis

aviakompania “sibirma” saqarTvelos erT-

ian satransporto administraciaSi gancx-

adeba Seitana. erTiani satransporto ad-

ministraciis nebarTvis safuZvelze avi-

akompania moskovi-Tbilisi-moskovis mi-

marTulebiT Carterul reisebs

Seasrulebs. Tumca, ucnobia reisebis Ses-

rulebis konkretuli ganrigi.

“sibiri” pirveli rusuli aviakompani-

aa, romelmac saqarTvelosTan sahaero mi-

mosvlis dawyebis nebarTva iTxova.

aRniSnuli aviakompania qarTul

mxaresTan mWidrod TanamSromlobda. igi

meore rusuli aviakompania iyo “aeroflo-

tis” Semdeg, romelic Tbilisi-moskovis mi-

marTulebiT frenas axorcielebda.

cnobisaTvis: saqarTvelos da ruseTs

Soris sahaero mimosvla 2006 wels Sewy-

da. 2008 wels, marTalia, qveynebs Soris avi-

amimosvla ganaxlda, Tumca 2008 wlis

agvistos movlenebis Semdeg ruseTTan sa-

haero mimosvla kvlav SeCerda da aravis

ufiqria misi aRdgena. rusuli aviakompa-

nia “sibiri” warsulSi frenebs Tbilisis

garda qalaqebSi baTumsa da quTaisSic ax-

orcielebda. 2008 wlidan dRemde ruseT-

Tan frenebs kompania “airzena” periodu-

lad axorcielebda. amJamad, “airzenas”

ruseTTan aviareisebi ivlisis da-

sawyisamde aqvs licenzirebuli.

sakuTari informacia

P.S. didma kinoreJisorma mtkice piroba mogvca, rom

mimdinare wlis dasasruls, roca igi moskovidan

Camova filmis gaxmovanebaze muSaobis damTavrebis

Semdeg, samegrelos raionebSi moewyoba “rezo Cx-

eiZis dReebi” mis mier gadaRebuli am da sxva ki-

nofilmebis farTod CvenebiT.

male rusuli aviakompania “sibiri” saqarTvelos mimarTulebiT Carterul reisebs Seasrulebs

aqaoda, msoflio savaluto birJebi Seiryaoes ki gaxlavT simarTle, magram isic WeSmaritebaa, rom, rom arCevnebSi “gamarjve-

bis” Semdeg qveyanaSi ukve Riad saubrobdnen imaze, rom nacionalebi aucileblad

gamoisrodnen raRac “somxur abrunda” da adgilobrivi mmarTveloebis organoebis

arCevnebze daxarjul milionebs qarTveli xalxis kisridan amoiRebdnen.

ise agixdeT yvela ocneba, rogorc xalxis es varaudi axda!

jer erTi, miuxedavad msoflio birJebze navTobis fasis permanentuli klebisa,

saqarTveloSi aseve permanentulad izrdeba sawvavis fasi, rac pirdapir aisaxeba pirve-

ladi moxmarebis sagnebisa da sursaT-sanovagis Rirebulebaze.

rac Seexeba dolaris kurss, niu-iorkis birJaze mniSvnelovnad daeca evros kur-

si dolarTan mimarTebaSi. rogorc eqspertebi ganmartaven, dolaris gamyareba amerikis

SeerTebuli Statebis Sromis departamentis “dasaqmebis Sesaxeb” pozitiuri angari-

Sis molodinma gamoiwvia, romelsac qveynis ekonomikis aRdgena unda daedasturebi-

na. amave specialistebis proognoziT, axali samuSao adgilebis raodenoba 536 aTasi

unda yofiliyo. magram es angariSi amerikisaTvis damaxasiaTebeli “TaRliTonomikis”

nawili aRmoCnda da ara iseTi pozitiuri movlena, rogorc analitikosebi elodnen.

realuri suraTi ki aseTia: jer kidev gasuli wlis bolos StatebSi umuSevrobam

10,2 procents miaRwia. es ki imas niSnavs, rom wina Tvis maCvenebelTan SedarebiT 0,4%-

iT moimata. amis Sesaxeb amerikis Sromis saministro iuwyeboda. es 1983 wlis Semdeg

rekorduli da 1930-iani wlebis didi depresiis dasawyisidan dRemde erT-erTi yve-

laze cudi maCvenebelia.

erTi Tvis ganmavlobaSi qveyanaSi samuSao adgilebis raodenoba 190 aTasiT Sem-

cirda. sawarmoo da momsaxurebis sferoebSi 61-61 aTasi adgili daikarga, samSeneblo

sferoSi ki _ 62 aTasi. TanamSromlebs aTavisufleben finansur sferoSic, erT TveSi

maTi saerTo raodenoba qveynis masStabiT 8000-iT Semcirda.

Tvis Sedegebi analitikosebis mier navaraudevze uaresi aRmoCnda, eqspertebi mx-

olod 175 aTasi samuSao adgilis dakargvas elodnen.

faruli umuSevrebis, anu im adamianTa raodenobam, romlebmac ukve dakarges sam-

saxuris povnis imedi an droebiT muSaoben, aseve rekordul zRvars _ 17,5 procents

miaRwia.

umuSevroba Seexo amerikis absoluturad yvela eTnikur da socialur jgufs.

TeTrkanianTa umuSevrobam 0,5 procentiT moimata da 9,5%-s gautolda, SavkanianTa Soris

mateba 0,3%-ia, samagierod umuSevarTa raodenoba 15,7%-s Seadgens. laTinoamerikelTa

Soris axla 13,1%, anu 0,4 procentiT meti dausaqmebeli moqalaqea. recesiam asakobriv

jgufebSi yvelaze metad axalgazrdoba daazarala. 20 wlamde asakis amerikelTa 27,6

procenti dausaqmebelia.

rogorc Cans, blefia isic, rom aSS-s Sromis departamentis monacemebiT, mimdinare

wels, soflis meurneobis sferos gamoklebiT, 431 aTasi samuSao adgili Seiqmna.

amerikelTa SeSfoTebas is iwvevs, rom maTi didi nawili droebiTi samuSao adgilia.

kerZod, aSS-Si 2010 wels mosaxleobis axali aRwera tardeba da xelisuflebam am Ro-

nisZiebis Casatareblad moqalaqeebi droebiT daiqirava. am qveyanaSi kerZo seqtor-

ma maisSi 41.000 samuSao adgili Seqmna, romelTagan didi nawili aseve droebiTia da

is servisis sferos ganekuTvneba.

da aseTi areul-dareuli qveynis daxmarebis imediT suldgmulobs saqarTvelos

xelisufleba...

axla, rac Seexeba amerikelTa mier dolaris kursiT varirebas. rogorc wesi,

saqarTvelosa Tu dolars mijaWvuli sxva qveynebis ekonomikur maxasiaTeblebze

dolaris kursis gamyareba damRupvelad moqmedebs da cxovrebis gaZvirebas iwvevs.

es bunebrivicaa, radgan mTlianad importze damokidebuli saqarTvelo, romelic ucx-

oeTSi yvelafers dolarebze iZens, iZulebuli xdeba gaaZviros fasebi produqtebze.

swored maSin Sedis ZalaSi amerikuli “daxmarebis” programa, rac gamoixateba mZ-

ime ekonomikur mdgomareobaSi aRmoCenili qveynebisaTvis Tundac SeRavaTiani kred-

itebis gamoyofas. amis Semdeg, valis kabalaSi CaTreuli Raribi qveynebi kidev ufro

Raribdebian, amerikelebi ki kidev ufro mdidrdebian.

bolo SemTxvevaSi saqarTvelos erovnul banks ki gaaCnda imis saSualeba, rom

dolaris kursi SeenarCunebina, magram maSin xelisufleba im fuls sammagad ver

amoiRebda, rac arCevnebSi daixarja.

amitom ar adardebs xelisuflebas is ambavi, rom pirveladi moxmarebis sagnebisa

da kvebis produqtebis fasi 20-30 procentiT gaizarda da purze fasis zrdac mosa-

lodnelia.

d. kobaxiZe

ilori 729 ivnisi 2010

quTaria - kolxuri miTologiis gmirikidev erT leqsze SevaCereb mkiTxve-

lis yuradRebas, romelic “jansulos”

saxeliTaa cnobili (“qarTuli xal-

xuri sityviereba”, t. I “megruli

teqstebi”, gv. 20) aqac yoveli striqo-

nis Semdeg misamReria “jamsulo” (mi-

TiTebulia “jansulo”) da mog-

viTxrobs oTxi gaabragebuli gordis

(gombeSos) ambavs. Txroba TiTqos sa-

xumaroa, TavSesaqcevi, magram Tamamad

SeiZleba iTqvas, rom nawarmoebi ale-

goriulia da ueWvelad moepoveba pro-

totipebi aramarto imdroindel, ara-

med dRevandel cxovrebaSic da ena-

Tesaveba saqarTveloSi kargad cnobil

yvaryvares da yvaryvarizms, magram es

ukve sxva Temaa da masze saubars ar ga-

vagrZeleb. imis aRniSvna ki aucilebe-

lia, rom aqac gamoCnda ZvelTaZveli

gmiris quTarias saxe misamRer “jam-

suloTi”. quTarias mier Tavis droze

Zleuli eSmakeuli Seicvala sxva bo-

rotebiT, oTxi gombeSoTi, dedamiwas

rom azanzareben, adamianT scemen, ebrZ-

vian da a.S. am leqssac moepoveba va-

riantebi, gamoqveynebulic da ga-

mouqveynebelic, rac mis did popula-

robaze miuTiTebs.

dadga dro, gavarkvioT, Tu risi aRm-

niSvnelia misamReri “jamsulo” (“jan-

sulo”), romelic mraval leqss-sim-

ReraSi figurirebs, rogorc aucile-

beli elementi da, erTis SexedviT, kol-

xur iers ar atarebs.

megruli folkloris yvela ga-

moqveynebuli nimuSi imeorebs misam-

Rerad sityvas – “jansulo”.

mravali raionuli da TviTmoqmedi

koleqtivisTvis momismenia, mraval sa-

gundo xelmZRvanelTan da solist-

SemsrulebelTan misaubria am Temaze,

magram es refreni “jansulo” aravis

daudasturebia da CemTvis gaugebaria

misi arseboba. xazgasmiT vambob – zug-

didis raionuli ansambli “Cela” da

Cxorowyus raionuli ansambli, rom-

lebic cnobili arian “jamsulos”

(jaTuseuli da “a” variantebis) sau-

keTeso SesrulebiT, erTxmad, yo-

velgvari gamonaklisis gareSe, mReri-

an refrens “jamsulo” (arsebobs sa-

Tanado video da radio masala).

da es asec unda iyos mTeli rigi mi-

zezis gamo:

sityva “jamsulo” kompozitia:

“jam+sulo”. kompozitis pirvel nawi-

lad vvaraudobT mamakacis kolxur sa-

xels “jamu”, xolo kompozitis meore

nawilad migvaCnia Tandebuli “Soro”,

rac ase gamoiTqmis – “jamuSoro” da

niSnavs: jamusaviT, jamusnairad, jamus

msgavsad.

vinaa jamu?

quTarias winamorbedi, misive wina-

pari, kaci falavani, devgmiri, borote-

bis winaaRmdeg mebrZoli raindi, iqneb

mefeT-mefe, RmerTkaci! (jondo gavix-

senoT, jondoruli!)

jamu, jaTu, jaku, jaxu, jaga, jogo,

jvebe, jege da mravali sxva uZvelesi

kolxuri saxelebia, qristianobamdeli,

dRemde cocxali. zogierTi am saxelis

sityvieri mniSvnelobis dadgena Se-

saZlebelia.

“jamuSoro” kompozitia da ori na-

wilisagan Sedgeba: “jamu+Soro”, magram

kompozitSi pirveli nawilis bolo

xmovani sustad ismis, naxevarxmovnad

iqceva, rac Cveulebrivia kolxur me-

tyvelebaSi, gansakuTrebiT sonor

TanxmovanebTan (v,m,n,r,l). “jamuSoro”,

mReris dros, metyvelebisas, ismis ro-

gorc “jam‚Soro” (an saerTod ar is-

mis), naxevarxmovani ugulvebelyofi-

lia da sityva aRiqmeba roogrc “jam-

Soro”. saubarSi iTqmis “jampatoni” da

ara “jamupatoni” (mimarTvis forma).

aseve iTqmis “mal wyari” – mdinare wya-

li da ara “malu wyali”, “Rumwyari”

(“Rum wyari”) da ara “Rumu wyari” (Ro-

mis wyali); mosalodneli da marTe-

bulia “RumuSi wyari”. am ukanasknel

SemTxvevaSi mTlianad Seikveca sityvis

naxevari. rogorc vxedavT, warmodgenil

magaliTebSi “u” bgera yvelgan naxe-

varxmovniT icvleba, rac gabmul mety-

velebaSi, miT umetes, mRerisas, TiTqmis

ar igrZnoba.

“jamuSoro” kompozitidan, rodesac

daviwyebas mieca misi warmoSobis mo-

tivi, Tavdapirveli gaazreba, mosa-

lodnelia, migveRo axali msgavsi si-

tyva “jamuSuro” – “jamSuro”.

megruli sityva “Suri” qarTuli

“sulis” Sesatyvisia. mas Semdeg, rac

moxda qristianuli eklesiis qarTi-

zacia kolxeTSi, afxazeTis samefoSi

(saerTod dasavleT saqarTveloSi),

sadac manamde wirva-locva ucxo ena-

ze – berZnulze sruldeboda (X sauk-

unemde), am didebulma qarTulma si-

tyvam mtkiced daimkvidra xalxSi ad-

gili, Tumca “Suri” sityvam dRemde

SeinarCuna sicocxle.

“jamsulos” miRebis gza ase gvesa-

xeba: jamuSoro – jam‚ Soro – jam-

Suro – jamsulo.

gamoqveynebuli teqstebis Camwerebi

ratom ase dabejiTebiT afiqsireben

“jansulos” da ara “jamsulos”, roca

uklebliv yvela momReralTa ko-

leqtivSi aSkarad amboben “jamsu-

los”?

Zneli saTqmelia.

sxva Tu ara, kalistrate samuSia ma-

Ralkvalificiuri folkloristi

gaxldaT da igi TviTnebur Sesworebas

ar dauSvebda. migvaCnia, rom aq mTqmel-

Ta da avtormTqmelTa Secdoma ufro

Cans, aseve “jan” elementis gavlenac,

rac erTdros uaRresad popularuli

iyo qarTul metyvelebaSi (mxedvelo-

baSi maqvs me-20 saukunis Suaxanebis

Tbilisi). ucxo sityva “jan”, armeniz-

mi kolxur metyvelebaSi, calkeulma pi-

rovnebam miiRo, magram xalxma ara.

xalxma Semoinaxa pirvandeli gageba

kompozitis pirveli nawilisa da dRe-

sac ase mReris, xolo kompozitis

meore nawilis gaqarTuleba ga-

mowveulia “Soro” Tandebulis iersa-

xis meqanikuri SecvliTa da sityva

“Suris” siZlieriT, popularobiT, pro-

duqtiulobiT, romelmac droTa gan-

mavlobaSi ganicada qarTizacia da mi-

viReT “jamsulo”, bundovani sityva, gau-

gebari kompoziti.

moxda daaxloebiT ise, rogorc po-

pularul simReraSi “erexeli”, sadac

kavSiri “var‚da” (ki ara, rom ara, Tu

ara) gagebul iqna rogorc qarTuli

“var da” (“erexeli var da merexeli”,

“qveri var da axali qveri”, rac sru-

li uazrobaa), ramac gza gauxsna qar-

Tuli metyvelebis nimuSebs da ga-

moiwvia simReris teqstis sruli ga-

bundovaneba, Sinaarsis ignorireba.

“erexels” sagangebo gamokvleva mi-

vuZRveni, rac gamoqveynda iv. javaxiS-

vilis sax. Tbilisis saxelmwifo uni-

versitetis literaturuli almana-

xis “pirveli sxivis” me-18 wignSi da

specialistTa mowoneba daimsaxura.

daaxloebiT aseTive mdgomareobaa

simRera “jamsuloSi”.

kidev erT arapirdapir arguments

moviSvelieb Cemi Tvalsazrisis sa-

sargeblod. martvilis raionSi iyvnen

koleqtivebi, romlebic misamRers amgva-

rad ityodnen: “jamsulo, jamgulo”.

qarTulma sityvam “suli” gza gauxsna

“guls”. uneburad gvagondeba erTi,

adre popularuli simReris teqsti:

“sulimjan, gulimjan, jan, sulimjan, su-

lim, gulim, daCagruli, jan, sulimjan”.

ra aris am simReraSi qarTuli?

mxolod calkeuli sityva!

amgvar gzagavlilad gvesaxeba si-

tyva “jansulo”. esaa Sinaarsdaclili

somxur-qarTuli misamReri, romelsac

araviTari daniSnuleba ar gaaCnia, -

arc teqstologiuri, arc miTologiu-

ri, arc musikaluri.

kidev erT arapirdapir arguments

moviSvelieb.

quTarias rols xSirad vaJurad

Cacmuli gogonebi asrulebdnen da

roca mayurebels Tavs ukravdnen mad-

lobis niSnad, mxolod maSin iSo-

rebdnen boxoxs an yabalaxs, Tavsab-

uravs, rac mayurebelTa ovacias

iwvevda. esaa nimuSi imisa, Tu droTa vi-

TarebaSi rogor ikargeba folklo-

ruli masalis daniSnuleba da Si-

naarsi.

mainc vinaa quTaria?

rodindeli, sadauri?

upirveles – quTaria kolxi raindia,

borotebis, ukeTurebis winaaRmdeg

mebrZoli saxalxo gmiri.

quTaria gvarsaxelad Cans dRes, ma-

gram ufro gmiris sadaurobaze miu-

TiTebs. igi iseTive warmoebisaa, ro-

goricaa gvari xunwaria (xunweli, sof.

xunwis mkvidri, martvilis r.). xunwaria

kolxuri gaformebisaa, xunwelia – qar-

Tuli gaformebis, mniSvnelobiT

erTgvari. aseTivea paraleluri for-

mebi – quTaria – quTelia, quTaTeli –

quTaTelaZe. warmodgenili gvarebi

(Tavis droze sadaurobis mimaniSnebe-

li sityvebi, pirsaxeli) dakavSirebuli

didi kolxeTis uZveles qalaqTan, de-

daqalaqTan, quTaiasTan (quTaia, quTe-

Si, igive quTaTi). quTaia, quTeSi, quTaTi

paraleluri formebia da kolxeTis

istoriis, kolxuri enis ganviTarebis

sxvadasxva periods unda ukavSirde-

bodes iseve, rogorc tbilisi, tfili-

si, Tbilisi.

“quTaTelaZe, imereTSi farTod

gavrcelebuli es gvari samegreloSic

gvxvdeba... adg. variantia quTaia, top.

lequTare – ubani abaSis napiras, sadac

cxovrobdnen quTaTelaZeebi (boboTi),

quTelia. top. saquTelio – ubani

squrdilis xeobaSi (obuji)... saquTe-

lio – yofili dasax. ubani ergetaSi...

naquTelu – borcvi bebas marj. mxares

(Taia)” (p. cxadaia “gvarebi da gvarTa

dasaxlebani samegreloSi”, 141-142).

quTelia iseTive warmoebisaa, ro-

gorc xonelia – xoneliZe, xobelia da

sxv.

dRevandel megrulSi “ari” bolos-

arTi pirovnebis sadaurobaze miuTi-

Tebs. sof. kiwiis mcxovrebze iTqmis ki-

wiari, axuTis mcxovrebze – axuTari

da a.S. quTariac msgavsi warmoebisaa da

quTas – quTaias mcxovrebs niSnavs. mig-

vaCnia, rom quTaria aris amosavali

forma quTaTelaZisa da quTaTelisT-

vis.

mainc rodindeli gmiria quTaria?

imdroindeli, roca quTaia didi

kolxeTis dedaqalaqi gaxldaT.

sxvas vis unda eCvenebina qveynisTvis,

xalxisTvis Tavdadebis magaliTi, Tu

ara dedaqalaqels! sxva vin unda yo-

filiyo upirvelesi vaJkaci, Tu ar de-

daqalaqeli!

sxvas vis unda ebrZola borotebi-

sa da moZaladeTa winaaRmdeg, Tu ar

dedaqalaqels!..

dedaqalaqels hbaZavdnen yovelTvis

da hbaZaven dResac.

dedaqalaqi iZleoda cxovrebisa da

brZolis nimuSs da dedaqalaqeloba

erovnuli sulisa da keTilSobilebis,

vaJkacobisa da Tavdadebis gamovlineba

iyo yovelTvis.

rogorc vxedavT, gvaqvs safuZveli

quTaria davakavSiroT Zvel quTaiss,

didi kolxeTis Zlevamosil dedaqa-

laqs, romelic Tavis droze, kolxu-

rad metyvelebda da axlac siamayiT

atarebs uZveles kolxur saxels qu-

Taiselisas – quTaTuri (quTas jiSi-

sa).

quTaTuri gaxldaT quTaria, devebis,

alqajebis, “oCokoCebis”, borotebis wi-

naaRmdeg mebrZoli devgmiri.

aTaseuli wlebidan gvexmianeba igi,

sikeTisaTvis mebrZoli kolxi kaci.

ra erqva mas?

iqneb uZvelesi kolxuri saxeli

jondo?

ar viciT...

visi STamomavalia igi?

iqneb jamu devgmirisa, romlis xse-

nebiTac amxnevebs xalxis mterTan

mebrZols? mas mamac cocxali hyavs,

Zmac, magram jamu ar udgas gverdiT –

misi saxelovani winapari, romelic,

iqneb, ukeTurebas Seewira, legendad

qceuli? vin icis...

miTiuri samyaros mimqrali sura-

Tebi Cvens winaSe fermkrTaldebian da

jerjerobiT metis Tqmis sababs aRar

gvaZleven.

omar xuxua,

“fazisis” akademiis namdvili wevri

omar xuxuas leqsebi

Cqimi Conguri

Cqimi Conguri jgiri Conguri,

sqani kiseri xaxuteli

Ce guri eSaxuWuWeli,

Cqimi natriSi maCuali,

mabiralo mokvanwili,

ogamalo quCuCeli!

si req Cqimi wkirwkumali,

ma-lari xeSa eSnaxeSa,

sqani Ce guriSi genabira

gvala Suri veSamiRa,

Ce ciraSi maWuali,

We leqinas mevoqeSanq!

P H

he, Conguri, Cqini rina...

he, Conguri, Cqini rina

muzma Wyana momCamudani,

miSe vare genarjgina,

Tizma momCamudani Wkua.

nite qeSersebudani

Cqimi do sqani genabira.

donwyualas qianaSi

vorjgvenuaT bira Cqini,

arTiani ginojogafue

xes qignoifuConuanq,

koCiSi dudi do folos mara,

naragadi qumarCqili.

Cqimi do sqani Carcxieba

vemindomas miTinq vara,

he, Conguri, Cqini rina

varT breliSe genarjgina!,,,

akocensu Te qiana,

RoronTiSi dunanwyua

aTejgua Cqimi rinas

aTejgua Cqimi rinas,

jgiriSeni gorafa do

RoronTume, Rura ujgu,

cqvafa miRu furiSeni

muT moWiruni, koCiSi xeSe

arZaq Toli gelamiRu

bediSi genaWaraq muCu.

Cqim najgiraSi guriSeni.

ganiSe Tiqu domidirTu

RoronTi, xvale sqani mendo

misuT guri guunwyini,

muJamiSax vorda xolo,

miT lubaSa milebxune,

dRas qumorWiSafuno

misuT Rvini muuWyini.

Rvinsu osxunues Txolo?

miS ofares ekuoWua

uSinu gemafoforu do

oSiSax nacodila guri,

miferuans jimaSoro,

SxvaSa muTa maragade,

ferafiSeni ferafi do

muJams mRalatensu Turi.

ginuarTeo oko woro?!

8 ilori29 ivnisi 2010

frTxilad qarTvelebo! anu _ stumarTmoyvareoba

zogjer saxifaToa!stumarTmoyvareoba rom qarTvelTa erT-

erTi genetikuri, Tandayolili Tvisebaa,

amaSi Tu vinmes eWvi Seepareba _ igi au-

cileblad samkurnaloa da mas qarTuli

stumarTmoyvareoba ar uSvelis!

aqve, dasawyisSive unda ganvacxado _ stu-

marTmoyvareoba zogjer saxifaTocaa!

saqme exeba, arc Tu iSviaTad, qarTuli stu-

marTmoyvareobis sapasuxod, maspinZelTa

mimarT upativcemulo damokidebulebas,

romelic, isev maspinZlebis moridebulo-

bis gamo, xSirad „SeumCneveli“ rCeba da

uneblie Secdomad kvalificirdeba ucx-

oelTaTvis!

saubari im ucxoelebze maqvs, romlebic

saqarTveloSi diplomatiuri egidiT

Camodian da ara imaTze, romlebic dedami-

was mxolod imisTvis arian modebulni,

rom samSobloSi (am SemTxvevaSi germani-

aSi!) dabrunebulebma mxolod im saWm-

lebis gansakuTrebulebaze mouyvnen

nacnob-mezoblebs, romlebic aqamde ar

ugemniaT!

samwuxarod, saqarTveloSi Camosuli

diplomatiuri samsaxuris TanamSromelTa

didi umravlesoba, msuye kerZebisTvis

msoflios modebuli germanelebis dones

ver scdeba da kiTxvebic adgilobrivi, qar-

Tuli mosaxleobisadmi maTi damokide-

bulebis Sesaxeb, SemTxveviT ar gaCenila.

is, rom saelCoebis da sakonsuloebis

damokidebuleba adgilobrivi mosaxleo-

bis im nawilisadmi, visac saqmiani Tu tur-

istuli miznebiT ucxoeTSi unda gasvla,

umeteswilad ironiiT, undoblobiT, damam-

cirebeli SekiTxvebiT da uariT

mTavrdeba!.. xSir SemTxvevaSi ki germaneli

„Behörde“-ebis (saxelmwifo moxele) uars,

Segnebulad, gamamwvavebeli ieri dahkravs,

romelic sazogadoebis, isedac saeWvo

damokidebulebas „SevardnaZe-germaniis

urTierTobebisadmi“ kide ufro amwvavebs!

Cveni kiTxvebic swored aqedan modis: vis

da risTvis Wirdeba, isedac gaubedure-

buli mosaxleobis gamwareba maSin, rode-

sac, TiTqos mTeli garesamyaro Cveni

bednierebisTvis zrunavs?!.

ratom uCndeba gaumarTlebeli eWvebi

germaniis konsuls qarTuli folk-

loruli Teatris axalgazrduli dasis

wevrebis mimarT da vizis gacemaze uaris

TqmiT maT folkloris saerTaSoriso fes-

tivalSi monawileobis gzas uketavs?

ratom xdeba, rom yvela kriminali up-

roblemod iRebs vizas zemoTxsenebul

sakonsuloSi, xolo isini, vinac

saqarTvelo unda asaxelos da saxeli

gauTqvas ucxoeTSi, uariT gamodian?

xom ar aris am kerZo SemTxvevaSi Taname-

drove, germanuli midgoma, romelic

xSirad msmenia uamravi germanelisgan _

„bevri ram marTla mosawonia Tqvens

qveyanaSi, magram eklesiisadmi fanatikuri

damokidebuleba Suasaukuneebisaken eqaCeba

Tqvens xalxs da aq reforma aucilebe-

lia!“- folklormoZuleobis da folk-

loris Teatris dasisadmi vizis gacemaze

uaris Tqmis mizezi?

mkiTxveli rom ar daibnes, aqve unda gan-

vmartoT ras gulisxmobs Tanamedrove

„demokrati“ germaneli (ara marto ger-

maneli, Cveni Wkuis saswavleblad Camo-

suli ingliselic, frangic, holandielic,

amerikelebze arafers vambob Segnebulad!

da sxva...) „eklesiisadmi fanatikur

damokidebulebaSi“, mokled da konkretu-

lad mogaxsenebT _ homoseqsualebis, les-

boselebis da ieRovelebis uflebebis

Selaxvas, rac Turme antidemokratiulia

da maTi TqmiT _ aseTi mentalitetis

xalxs arc natoSi migviReben da arc evro-

gaerTianebaSi!

ar SemiZlia xmamaRla ar vusayveduro

Cems samSoblos da Cems qarTvel xalxs

(sxva eris warmomadgenel saqarTvelos mo-

qalaqeebs vin Sehbedavs msgavs raimes!) _

kmara, gamaognebeli, monuri dumili yvela

im sibinZurisadmi, romelsac Segnebulad

Tesaven Cvens qveyanaSi da isic mxolod

qarTuli mosaxleobis mosamkelad!

sagangebod davinteresdi avstria-es-

paneTSi dakavebuli 80 qarTveli garewris

kriminaluri saqmianobiT da yvelaferTan

erTad TvalSi, swored germaniis sakonsu-

los mier maTze gacemuli vizebi meca!

yovelive amis Semdeg, amjerad me miCndeba

kiTxva _ iqneb gangvimarton zemoTxseneb-

uli samsaxuris ufrosebma, yyvelaferi es

SemTxveviTobaa Tu Segnebulad daSvebuli

Secdoma?

germaniis konsulma kargad icis, rom qar-

Tuli folkloruli Teatris axalgazr-

duli dasi versad iCivlebs (kidec rom

uCivlos, festivali didi xnis Cavlili

iqneba, sanam pasuxs aRirsebdnen e.w. ger-

maneli „Behörde“ebi!) da arc aravin gamoe-

qomageba mas! magram, igive situaciaSi rom

aRmoCndes berlinSi „geiparadze“ mimavali,

evro-amerikuli skolis aRzrdili

qarTveli pidarastebi, qveyana daingreva

imdeni mosarCle gamouCndeba ucxouri

diplomatiuri warmomadgenlobebidan Tu

maTive Seqmnili da dafinansebuli arasam-

Tavrobo organizaciebidan da advili

SesaZlebelia, samagaliTod dasajon

sakonsulo da saelCo, rogorc _

arademokrati da adamianis uflebebis dam-

rRvevebi!

ise sworia _ folklori da aTaswlo-

vani kultura yvelas sakuTrebaa, sakuTari

sajdomi da misi mimdebare „teritoriebi“

ki kerZo sakuTrebaa da misi xelyofa

(marto xelyofa?) marTlac adamianis

uflebebis mZime darRvevaa!!!

me adrec didi moridebiT vwerdi am

problemaze da vfiqrobdi vinme yurad

iRebda Cvens qarTul wuxils, Cveni xalx-

isadmi agdebuli, Seuracxmyofeli

damokidebulebis gamo, magram mwared

Sevcdi. Cemi „qarTuli diplomatia“, gaq-

suebuli ucxoeli diplomatebisaTvis

arafers niSnavs. maTTvis, saqarTvelosTan

mimarTebaSi, umTavresi qveynis damaqcevari

prezidentebis Tanadgomaa mxolod, rom-

lebTan erTadac Sexmatkbilebulad

qafavdnen da qafaven dolarebs, funt

sterlingebs da evrokavSiris (fui eSmaks!

_ yoveli misi xseneba avadsaxsenebel

ssrk-s magonebs!) evroebs!

yovelves gasaxseneblad, marto german-

uli „simens-SavardnaZis“ da daumTavre-

beli me-9 blokis istoriac kmara, (rom

araferi vTqvaT _ gorbaCovi-SevardnaZe da

koli-genSeris yvela drois udides ko-

rufciul garigebaze!), romelsac, rogorc

amboben 600 milioni marka daaxarjes da

uwyvetad erTi welic ar umuSavia!

am Temaze sxva dros visaubroT, axla ki,

folklorul Teatrs mivubrundeT:

_am ramdenime wlis win germanel stum-

rebTan erTad momiwia saqarTveloSi

Camosvlam. Cveni erTkviriani programis

gasamSveniereblad, erTma Cemma megobarma, am

Teatris speqtaklis naxva SemogvTavaza. pi-

radad CemTvis es winadadeba marTlac

saintereso iyo, magram ramdenad moi-

wonebdnen Cemi evropeli stumrebi wminda

qarTul folklors, aman damafiqra! miuxe-

davad Cemi skeptikuri damokidebulebisa,

mainc gadavwyviteT migveRo es winadadeba

da ase movxvdiT rusTavelze, erT lamaz

Tbilisur sardafSi, sul raRac 50 adg-

ilian darbazSi. sagangebo simyudrove da

Teatraluri intimi SesvlisTanave gveca

TvalSi, rac Semdgom nanaxma saerTod

zRaprad gviqcia da dasi da mayurebeli

erT sxeulad gvaqcia! ar vici, rodis, ma-

gram mainc gamaxsenda Cemi profesiuli

samsaxuri _ Tarjimnoba, romelic aq

saWiro ar iyo da momeCvena, germaneli stu-

mari ufro mets xvdeboda da igebda vidre

nebismieri qarTveli, romelic odesme

moxvedrila am darbazSi, rasac Taviseburi

axsna aqvs. _ CvenTvis, qarTvelebisTvis, sce-

naze nanaxi TiTqmis yoveldRiuri cxovre-

baa, amitomac mis detalebs ar vaqcevT

yuradRebas. evropeli stumrisaTvis

(romelsac, sakuTar qveyanaSi, ori qalis da

ori mamakacis urTierToba samruSo sare-

cels agonebs mxolod da es miaCnia

„demokratiad da Tanasworobad“) am dar-

bazSi nanaxi scenebi, qalis da mamakacis, im

ucnob da daxvewil urTierTobebs aCvenebs,

rac maT qveynebSi didi xania miviwyebulia!

miviwyebuli da uaryofilia maT qveynebSi

is, rac uxsovari droidan safuZvlad edo

klasikuri literaturis, musikis da zog-

dad _ xelovnebis nimuSebis Seqmnas!..

or saaTze metxans gagrZelda warmod-

gena, romelic simRera, cekva da musikaSi

gamoixata. am mcire darbazSi mogvatara

mTeli msoflio, aTaswleulebs gadawvda

da SeumCnevlad, isev am patara darbazSi

dagvabruna. aravis dasWirvebia axsna-gan-

marteba, Targmna, Tu ra da ratom xde-

boda... warmodgena damTavrda. darbazidan

didxans ar daZrula sxvadasxva enaze

mometyvele mayurebeli. mec, Cemi Tanamema-

muleTa warmatebuli gamosvliT gaxare-

buli viyavi da maxsovs batonebis doqtor

rainer gaisleris da doqtor herbert vi-

denis aRfrTovanebuli saxeebi da SeZax-

ilebi _ xom geubnebodiT, rom es saswauli

iqneboda, Tu gvinda adamianebi keTilSo-

bilni iyvnen es warmodgena mTelma

evropam aucileblad unda ixiloso!

samwuxaroa, ramdenime wliT

saqarTveloSi diplomatiur samsaxurSi

Camosuli germaniis konsuli da misi

TanamSromlebi ukacravad arian im

sulieri simdidreebis mimarT, maspinZeli

qveyana _ saqarTvelo rom sTavazobT,

radgan maT isini, rogorc ician Tqma _

Vorschrift-ebSi ar uweriaT! da romc eweroT

kidec, yvelaferi es wmindad privatulia

da maT veravin aiZulebs homoseqsualuri

da lesboseluri samyarodan „Zvelmodur“

tradiciasa da folklorSi gadainacvlon!

amitomac ar sjera germaniis konsuls, qar-

Tuli folkloruli dasis, profesiuli

mizniT, evropaSi voiaJisa da ankaraSi agza-

vnis maT vizis misaRebad, romlis martivad

mogvareba aqve SesaZlebelia, araferi rom

vTqvaT damatebiT xarjebze!

SeiZleba vinmem ifiqros, marto germaniis

saelCo da sakonsuloa aseTio!.. ara bato-

nebo _ igive damamcirebeli damokidebu-

lebisani arian inglisis, amerikis,

safrangeTis, italiis, saberZneTis da sxva

qveynebis sakonsuloebic saqarTvelos mo-

qalaqeebis, gansakuTrebiT ki qarTvelTa

mimarT!

didi xnis win „iloris“ furclebze

maqvs wakiTxuli am problemis da qarTve-

lebis mimarT, sagangebo kontrolis dawe-

sebis Sesaxeb, romelic veragul gegmis

erT-erTi mTavari nawilia, romlis gan-

xorcielebac SevardnaZem daiwyo saqar-

TveloSi da warmatebiT agrZelebs misi

memkvidre da sulieri Svili „miSamagaria“,

rac SemdegSi mdgomareobs:

_saqarTvelos moqalaqes, gansakuTrebiT

ki mis qarTul nawils, unda gaurTuldes

zemoTxsenebul sakonsuloebSi vizis mi-

Reba, rom isini iZulebuli gaxdnen gayi-

don yvelaferi da iyidon qveynidan

gasasvleli viza im imediT, rom iqneb

lukma puris Sovnis saSualeba gauCndeT!

fuliT ki, saubaria qarTuli standarte-

bisaTvis seriozul fulze!., yvelafris

yidvaa SesaZlebeli, maT Soris _ germaniis,

inglisis, amerikis, safrangeTis, italiis, sa-

berZneTis da kidev sxva qveynebis vizebisa!

_da kidev, vinme rom ar Semogvedavos, aqve

ganvmartavT _ am qveynebis rigSi ruseTs

Segnebulad ar vaxsenebT, radgan viciT

ruseT-saqarTvelos Soris, SevardnaZe-

saakaSvilis mier „dalagebuli“ urTier-

Tobis Semdeg rogori mdgomareobaa!

es sxva Temaa da Cven mas sxva dros

mivubrundebiT safuZvlianad. amjerad

„miSamagarias“ anegdotad qceuli „megob-

ari qveynebis“ qarTvelebisadmi damokide-

bulebaze SevCerdeT.

axali wlidan moyolebuli,

gansakuTrebiT gamwvavda damokidebuleba

evropis qveynebSi saqarTvelos moqalaqee-

bis mimarT. am mxriv, rogorc ityvian,

polonelebma yvelas „gadaujokres“!

RmerTma acxonos maTi aviakatastrofaSi

daRupuli prezidenti, magram marTla

katastrofuli iyo misi mTavrobis

damokidebuleba Cveni qveynis moqalaqee-

bisadmi. ara aqvs mniSvneloba, rogor iyo

iq is xalxi Casuli da ras akeTebda!

arcerTi qveynis kanonmdebloba ar iTval-

iswinebs legalurad Tu aralegalurad

Casuli adamianebisadmi ukiduresad damam-

cirebel damokidebulebas, rac mudmivad

Tan sdevdaT im dReebSi yvela iq

moxvedril saqarTvelos moqalaqeebs...

Segnebulad arafers vambob aSS-s sakon-

suloze, radgan „vaSingtoni“ axali

„moskovia“ saqarTvelosTvis, mxolod erTi

patara gansxvavebiT _ adre moskovidan

imarTeboda da iniSneboda saqarTvelos

mTavroba, axla igi „vaSingtonma“ Secvala.

sakuTar mTavrobaze ganawyenebuli mo-

qalaqe saCivlelad moskovSi Cadioda (da

xSirad samarTalsac poulobda!), axali ba-

tonis xelSi ki versadac ver Caxval, vidre

ar gayidi ded-mamis, babua-bebiis datove-

bul qonebas da ar iyidi aSS-s vizas, mere

ki jandabamdis gza gqonia!..

gadasarevi urTierToba Camouyalibebia

inglisis saelCos Tavis „momxmarebelTan“,

amboben _ 25 wlamde asakisas SedarebiT

iolad aZleven Turme vizebs. 25-is zeviT

ki yovel zedmet weliwads zedmeti sir-

Tuleebi ukavSirdeba da iciT ratom?

pasuxi friad martivi da Tavzardamcemia

_ 25 wlamde asakis axalgazrdebi sakmaod

iolad manipulirebadebi arian da isini

saTanado wvrTvnis Semdeg daunaneblad

emSvidobebian „dromoWmul qarTul adaTs

da tradiciebs“, sanacvlod ki niWier da

erTgul kosmopolitebad yalibdebian

uiliam Seqspiris samSobloSi!

ar dagaviwydes mkiTxvelo _ es is kon-

servatori, tradiciebis erTguli in-

glisia, romlis dedofalmac am ramdenime

wlis win cnobil musikoss (cnobils ara

marto musikiT!), elton jons _ jer

lordis wodeba mianiWa, mogvianebiT ki,

roca ser elton joni gaTxovda, pirvelma

swored dedofalma miuloca mas bed-

niereba da gamravleba usurva!..

aseTi qveynebis da maTi warmomadgenlebis

magaliTze unda gaizardos Cveni qveynis

momavali _ qarTveli axalgazrdoba!..

vai Cvens patrons ubedurs!!!

rogorc Tbilisidan macnobes, am dReebSi

mTeli saqarTvelo fexburTiT cxovrobs

da es bunebrivicaa. arc germaniaa am mxriv

gamonaklisi, magram saqarTvelosgan gansx-

vavebiT mas amis mizezi gaaCnia _ kargad

Tu cudad germanelebis nakrebi, msoflio

Cempionatebis, TiTqmis yvela gaTamaSebis

monawilea da mudmivad favoritebSi

moixsenieba.

mere, saqarTvelos ra aqedan? ikiTxavs

normaluri adamiani!

ra, da, _ gamoTayvanebuli axalgazrdobis

kidev erTi didi nawili, romelTa um-

ravlesoba am gziT fiqrisgan ganaiaraRes

da isini qveynis damaqcevari prezidentisa

da mTavrobisaTvis saSiSni aRar arian!..

ise, verc me avcdebi am Temas, rogorc

vatyob da raxan es marTla ase Cans, pir-

dapir getyviT:

fexburTi rom romelime qveynis, an

xalxis erTpirovnuli kuTvnileba ar aris

inglisi _ alJiris matCis SedegiTac

dadasturda!

tofik baxramovis sastveni daswyevlos

RmerTma, Torem ingliselebi verasodes

gaxdebodnen msoflios Cempionebi!

SeiZleba romelime „fanklubeli“ Semo-

medavos da inglisuri safexburTo klube-

bis warmatebebi iSiSvlos sapirispiro

argumentad. maT Sevaxseneb, rom saklubo

gundebis warmatebebi ara ingliselebze,

aramed milionebad nayid ucxoelebze

(samwuxaroa, rom am ucxoelebSi wili

qarTvelebs ar udevT, rasac Tavisi mizezi

aqvs!) modis da sayuradReboa, rom, arcerTi

maTgani im qveynebis Svili ar aris, sadac

kacis kacze da qalis qalze qorwinebas

qadageben da es miaCniaT „demokratiad“, ka-

cobriobis „naTel momavlad“!

batonebo, Cven SegveSviT, TqvenTvis

daitoveT cxovrebis es wesi da ori ma-

makacidan, romelsac geneboT xan in-

glisuri „qvini“ da xanac kidev qarTuli

„dedofali“ uZaxeT!

sinanuliT aRvniSne zemoT, qarTvelebs

ar udevT-meTqi wili inglisuri klubebis

warmatebebSi! sakuTari wes-Cveulebis

uarmyofeli da ZaliT gaevropelebuli

(isic, yvela im sibinZuris gadmomRebi,

rasac, uSedegod, magram TviT evropelebive

ebrZvian sakuTar saxlSi!) qarTveli vera-

sodes gaxdeba romelime dargSi angariS-

gasawevi Zala. Tu ase gavagrZelebT, ar

gamovricxav TiTo orola SemTxvevebs,

“SeiZleba sadme qarTvelmac gaibrwyinos”,

magram ara tradiciulSi, aramed, rogorc

es gasul wels moxda _ geikonkursze!

daviT SoTaZe, koblenci, germania

P.S. qarTveli „fanklubelebis“ sayu-

radRebod: 1978-79-80-81-82 wlebSi Tbilisis

dinamo, sufTa, qarTuli jiSis Semadgen-

lobiT, epaeqreboda da jabnida germaniis,

inglisis, italiis, safrangeTis, holandiis,

belgiis da kidev, uamrav aWia-baWia

safexburTo qveynebis grandebs!

1962 wlis msoflio Cempionatebidan

dawyebuli _ mesxi, metreveli, xurcilava,

siWinava, daraselia, gucaevi, yifiani da

sxvebi im ucxoeli safexburTo „qor-vaWre-

bis“ samizneze iyvnen ayvanilni, romelTa

ZalisxmeviT, mxolod ucxoeli

fexburTelebis xarjze brwyinavdnen da

brwyinaven zemoTCamoTvli, evropuli

safexburTo grandebi!

damisaxeleT, Tundac erTi samxre-

Tamerikuli safexburTo klubi, romelsac

evropeli, an romelime sxva kontinentidan

Camoyvanili fexburTelis wyalobiT mieR-

wios seriozuli warmatebisTvis!

adre, didi xnis win, evropaSi, aseTi

qveynebi, mxolod ukraina da saqarTvelo

iyo, romelTa klubebTan kievis da Tbili-

sis dinamoelebTan paeqrobas agebda mi-

unxenis „baierni“ da adre wagebuli matCis

gamo „prestiJis Serkinebas“ gaurboda

yvela drois, saklubo turnirebis risxva

„fexburTis samSoblod“ wodebuli ingli-

sis „liverpuli“!

9ilori 29 ivnisi 2010

უკრაინასთან სავიზო რეჟიმს ევროკავშირი აუქმებს, საქართველოსთან –ირანიუცხოური პრესა საქართველოს მიმართ

აშშ-ს პრეზიდენტის ადმინისტრაციისმხარდაჭერის შესუსტებასა და რუსეთისგააქტიურებაზე ობამას პრეზიდენტადარჩევიდან ძალიან მალე ალაპარაკდა.

„საქართველო ნატო-ში გაწევრიანებასცდილობს, მაგრამ გერმანიამ დასაფრანგეთმა უღალატეს ყოფილიპრეზიდენტის, ჯორჯ ბუშისვალდებულებას საქართველოს ნატო-შიგაწევრიანებასთან დაკავშირებით“, - წერსWorldNetDaily.

ობამა უკვე ხმამაღლა აცხადებს, რომრუსეთთან ურთიერთობაში საქართველოამერიკისთვის ხელისშემშლელი ფაქტორიაღარ იქნება. რას ნიშნავს ამერიკის პირველიპირის ეს განცხადება? დატოვა თუ არადასავლეთმა საქართველო რუსეთისპირისპირ და გახდება თუ არა ობამასპოლიტიკა რუსეთისთვის სტიმულისაქართველოს შიდაპოლიტიკაში ჩასარევად?რა ვერ გათვალა საქართველოსხელისუფლებამ და როგორ შეიცვალამსოფლიოს ხედვა გეოპოლიტიკურიმიდგომების მიმართ?

ყველა ამ კითხვაზე პრესა.გე ფილოსოფოსკახა კაციტაძეს ესაუბრა.

– თქმა, რომ დასავლეთმა მიგვატოვა დაკატასტროფული დასკვნების კეთება იმაზემეტყველებს, რომ ჩვენ არ გვაქვსსრულყოფილი კონცეპტუალური აპარატი,რათა გავიაზროთ რა ხდება მსოფლიოში.ამის ნაცვლად, წლების განმავლობაში, ე.წ.პოლიტოლოგები სახელისუფლებო სქემებს„მოდელირებული ქრონიკით“ უდებდნენთავში ადამიანებს. ერთ–ერთ ამერიკულგამოცემასთან, აგვისტოს ომზე ერთიქართველი ამბობს – „სულ ცას შევყურებდი,როდის გამოჩნდებოდა ჰაერში ნატოსვერტმფრენები“. აგვისტოს დღეებში კი,ერთი არც–თუ დაბალი რანგის ჩინოვნიკიმიმტკიცებდა, რომ ნატოს ტექნიკა არისთურქთის ტერიტორიაზე დაშემოშლიგინდებიან ჩვენს დასახმარებლადო.ანუ, წლების მანძილზე, ჩვენ შევქმენითრაღაც ილუზიები, რომელიც ახლა იმხვრევადა აღიქმება ისტერიულ წივილად.

ეს ილუზიები თავად ბუშისადმინისტრაციიდან არ იღებდა სათავეს?ასმუსიც თავის წიგნში ამბობს, რომ ბუშისადმინისტრაცა 4 დღის განმავლობაშიგანიხილავდა როკის გვირაბზე საჰაეროშეტევას.

– გეთანხმებით, ეს განხილვა იყო –შეიძლებოდა თუ არა ფრთოსანი რაკეტაყოფილიყო გამოყენებული და სხვათაშორის, სამხედრო ტექნიკურად ესშესაძლებელია, ანუ ხმელთაშუა ზღვისაღმოსავლეთ ნაწილიდან გამოშვებულფრთოსან რაკეტას შეეძლო როკი დაენგრია.ამიტომ, მე არ ვიტყოდი, რომ მოლოდინებიმხოლოდ ერთი მხარის შექმნილი იყო.თუმცა, ბუშის ადმინისტრაციაში რა ძალებმარა პოზიცია დაიკავეს ამას ისტორიაგაარკვევს. ფაქტია, რომ ბუშისადამინისტრაციაც ერთგვაროვანი დაჰომოგენური არ იყო.

თუმცა, ეს განვლილი დროა და მასისტორიკოსები გამოუტანენ განაჩენს, ახლასულ სხვა ეპოქა მოდის, ხოლო ჩვენ კიდევაჩემებული გვაქვს მოვლენები თბილისისთვალთახედვით შევაფასოთ. აბა ახლაშევხედოთ გლობალური თვალთახედვით რახდება.

მაინც, რა ხდება?– ის ხდება, რომ ამერიკამ მიიღო

გადაწყვეტილება მოკავშირეებთან,პარტნიორებთან მოლაპარაკების შედეგადდა მსოფლიო წესრიგი მთლიანად იცვლება.

ეს ნიშნავს, რომ პოლარიზაცია არ იქნება?– დღე–დღეზე ობამა გამოქვეყნებს

ეროვნული უსაფრთხოების სტრატეგიას დაიგი პრინციპულად შეიცვლება. ეს იქნება ის,რაც ჩვენმა ფარჩაკებმა ხელისუფლებაშივერ გათვალეს. ესენი თვლიდნენ, რომარსებობს მარადიული გეოპოლიტიკურიდაპირისპირება ატლანტისტებს დაევრაზიელებს შორის, რითაც ჩვენი ჭკუისკოლოფები არაფრით არ განსხვავდებიანდუგინსგან, უბრალოდ დუგინისთვისევრაზიელები არიან კარგი ტიპები დაჩვენთვის პირიქით. მე ყოველთვის ბოდვადმიმაჩნდა სქემა, რაღაც მარადიულიგეოპოლიტიკური კატეგორიებზე, რის გამოცსახელმწიფოები იომებენ და რაცგანსაზღვრავს გეოპოლიტიკურ ქცევებს.გეოპოლიტიკის ეს ხანა დასრულდა და ესუნდა გავიაზროთ.

მსოფლიო ყოველთვის ცვალებადი იყო,მაგრამ რუსეთის იმპერიული გამოხტომებიარასოდეს იცვლებოდა. ობამას განცხადებებიხომ არ გამოიწვევს რუსეთის წაქეზებას?

– მოდით ასე ვთქვათ, ამერიკელები არარიან ისეთი გულუბრყვილოები, რომრუსეთის მოქმედებების გარეშე რაღაცაზეპირ განცხადებებს ენდონ. რუსეთსმოუწევს რეალური მოქმედებებით იმისდადასტურება, რომ ის ეწერება იმურთიერთობების სისტემაში და იღებს იმთამაშის წესებს, რასაც ვაშინგტონისთავაზობს პარტნიორებს. მოცემულმომენტში კი ეს შეთავაზე ასეთია – არალიდერი და ჰეგემონი, არამედ პირველითანასწორთა შორის. ანუ მსოფლიო წესრიგიიერარქიზებულ ხასიათს მიიღებს და მეტ–ნაკლებად, ადგილები ყველას მიერ იქნებაგანსაზღვრული.

მე ყოველთვის ვამბობდი, რომ ამწესრიგის მთავარი მტერი იქნება არარუსეთი, არა ჩინეთი, ან რომელიმესახელმწიფო, არამედ მარგინალური დაქაოტურობის მატარებელი ძალა.საქართველოში კი ტრაგიკომიკურისიტუაციაა, რადგან საქართველოს უნდოდაყოფილიყო ამერიკის პირველი მოკავშირე დაახლა ირანის გვერდით აღმოჩნდა.

ქართული მხარის ეს ნაბიჯი რას ნიშნავს,ეს გამოწვევაა ამერიკის შეერთებულიშტაბების და მთელი მსოფლიოს მიმართ, თუჩვენ, ჩვეულებრივი მოკვდავნი ვერვწვდებით ჩვენი ხელისუფლების „შორსგათვლილ“ სტრატეგიას?

– რასაკვირველია გამოწვევაა. მე მქონდასაუბარი რამდენიმე მიშისტთან დარამდენიმე მათგანი მიმტკიცებს, რომ ესარის გენიალური სვლა. ეს ძალიან სასაცილოახსნაა, რადგან ეს არის წყენისგამოხატულება და მეტი არაფერი. ახლა კი,დიდ წარმატებად საღდება, რომ ირანთანსავიზო რეჟიმი უქმდება სამ თვეში.

ავიღოთ მაგალითად უკრაინა, ამქვეყანასთან სავიზო რეჟიმს სამ თვეშიევროკავშირი აუქმებს, ხოლო ჩვენთან –ირანი. რომელი უფრო წარმატებაა? ჩვენსხელისუფლებას რომ ჰკითხოთ გეტყვით – რათქმა უნდა ირანი.

წარმატებას თავი დავანებოთ, მაგრამრამდენად სერიოზული საფრთხის ქვეშდააყენა ამით ხელისუფლებამ ქვეყანა?

– ეს იქნება კიდევ ერთი ნაბიჯისაქართველოს იზოლაცისკენ, რომელიცისედაც ძალიან მაღალი დონის არის. მევხუმრობ, რომ საქართველოს შიგნით წავაასეთი შინაარსის პროპაგანდა: „ისეთიპატრიოტები, როგორებიც იყვნენ ვარსქენპიტიახში, შადიმან ბარათაშვილი,ყოველთვის ირანთან ურთიერთობისმომხრენი იყვნენ“. ასე რომ, მე რა

გამიკვირდება ასეთი ტიპის პიარი რომწავიდეს და მორიგ „მოდელირებულქრონიკაში“ ამაზე იყოს საუბარი.

ხუმრობა და ვიღაცის ავადმყოფურიფანტაზიები ერთია, მაგრამ რეგიონშისაფრთხეების გაზრდას რამდენად დაუშვებსდასავლეთი და კონკრეტულად ამერიკა.ირანთან დაახლოების გამო, მოხდება თუარა, ირიბი, ან პირდაპირი ჩარევასაქართველოს შიდაპოლიტიკაში?

– ჯერ ამერიკელებს უფრო სერიოზულისაქმეები აქვთ, ვიდრე საქართველო. ჩვენუნდა დავივიწყოთ ავადმყოფურიგეოპოლიტიკური ილუზია, რომგეოპოლიტიკური ცენტრია საქრთველო დაამიტომ, სულ მსოფლიოს ყურადღებისცენტრში იქნება. ეს არის ისეთივეამოწურული თემა, როგორცპოსტინდუსტრიულ სახელმწიფოშიმარქსისტული კატეგორიებით რაღაცეებისგააზრება. ვთქვათ, კაპიტალი და საქონელირჩება, ანუ, გეოგრაფიული მდებარეობარჩება, მაგრამ წარმოებითი ურთიერთობებიდა კომუნიზმი აღარ მუშაობს დღეს.

ის, რომ მთელი ამ ხნის განმავლობაშივამაყობდით ჩვენი გეოგრაფიულიმდგომარეობით და თვლიდით, რომ ესგვაძლევდა უპირატესობას, დღეს დერეფანმადაკარგა მნიშვნელობა?

– გეოგრაფიული მდგომარეობა რა ქრება,მაგრამ ცალსახად ეს არ არისგანმსაზღვრელი მსოფლიო პოლიტიკის დაამას უნდა შევეჩვიოთ. უნდა გავიაზროთ,რომ არსებობს მთელი სიმრავლეფაქტორებისა, მაგრამ ჩვენ ეს სიმრავლედაგვყავდა ერთ ფაქტორზე– რომ ჩვენშეგვინახავს ჩვენი გეოგრაფიულიმდგომარეობა.

თავად რუსეთი რამდენად არის მზად,რომ მიიღოს მსოფლიოს ახალი თამაშისწესები?

– ეს რუსეთის პრობლემაა.ფსიქოლოგიურად მართლა გაუჭირდებათ,მაგრამ თუ ამოვარდებიან ამ წესრიგიდან,მათთვის ეს არ იქნება სასურველი არჩევანი.მაგრამ მე ვერ დავიჯერებ, რომ„როსაბარონექსპორტისთვის“ და სამისამრეწველო სამხედრო ორგანიზაციისთვისამერიკული სანქციების მოხსნა მოხდალამაზი გარანტიებისთვის. რაღაც რეალურიპროცესები მიდის და ჩვენ ისევ ბრიყვულსიტუაციაში ვართ, რადგან ეს ყველაფერისინამდვილეში, ირანის წინააღმდეგ იქნებამიმართული. ჩვენ კი, ამ დროს ირანის მხარესვდგებით.

როგორ ფიქრობთ რუსეთს რა პოზიციაექნება საქართველოს მიმართ, ახალი თამაშისწესებში ალბათ, არ ჯდება სუვერენულსახელმწიფოზე თავდასხმა, რაზეც ასეხშირად საუბრობს ხელისუფლება.

– როგორც მე ვხვდები, რა თქმა უნდა ესმხოლოდ ვარაუდია, რუსეთისაქართველოსთან ერთპიროვნულად არითამაშებს. აქტივობა ვისი უფრო იქნებასაკითხავია, მაგრამ რუსეთისგადაწყვეტილება რომ იქნება შეთანხმებულივაშინგტონთან და ბრიუსელთან, ამაშიდარწმუნებული ვარ. ეს პოლიტიკა რომდაეყრდნობა კონსესუსს დიდსახელმწიფოებს შორის და არადაპირისპირებას, როგორც ადრე იყო, ესეცნათელია.

რუსეთს ახლა ოკუპაცია არაფერშისჭირდება თუ მაინც მოხდა მისიპროვოცირება ეს იქნება პარალელურად,ვაშინგტონის და ბრიუსელისპროვოცირებაც. ამ ხელისუფლებას ამისრესურსი თუ აქვს არ ვიცი, მაგრამ ირანს ამისთავი აქვს. რას მიიღებს სხვა საქმეა, მაგრამ

მას ყოველთვის ჰქონდა თავი, რომდასავლეთთან სულ ასე პროვოკაციულრეჟიმში ყოფილიყო. ხელისუფლებისმომხრეები ავრცელებენ ინფორმაციას,თითქოს ირანთან მოლაპარაკებითვისსანქცია ვაშინგტონიდან არის მიღებული,მაგრამ ეს ისეთი ზღაპრებია, რომლისსერიოზულად განხილვაც არ ღირს.

ყოველივე ამის ფონზე, როგორ ფიქრობთ,რა მიზანი აქვს ხელისუფლების მიერრუსეთთან ენის გამონახვის მცდელობას?

- პოლიტიკის შეცვლას რომ არ აპირებენცხადია, თუმცა ამათ პოლიტიკა არცარასოდეს ჰქონიათ. უნდათ ხელისუფლებისშენარჩუნება. მე არ დამავიწყდება ისკითხვარი, რომელიც 2004 წელს,პოლიტიკურ მეცნიერებებში მომუშავეძალიან ბევრ ადამიანს დაურიგდა. მასში იყოერთ–ერთი ასეთი კითხვა – იქნება თუ არა ესხელისუფლება 80 წლის განმავლობაშიხელისუფლების სათავეში? ამასთავისუფლების ინსტიტუტი სერიოზულადგანიხილავდა, მაგრამ ვინ დატოვებს 80წელი ამერიკა თუ რუსეთი, ამას მათთვისმნიშვნელობა არ აქვს.

ჩევნი ოპოზიციის ხელში არც ამისგამორიცხვა შეიძლება.

– გეთანხმებით. თუ ხელისუფლებისმიმართ საგარეო პოლიტიკის გამო ჩნდებაკითხვა – გასაგებია, რომ არიან იდიოტები,მაგრამ არიან თუ არა მოღალატეები?ოპოზიციის მიმართ ჩნდება კითხვა –გასაგებია, რომ არიან იდიოტები, ოღონდარიან თუ არა გამყიდველები დასააკაშვილის ხელისუფლებისგან აქვს თუარა ხეირი? და ეს არ ეხება მხოლოდ ჯიბისოპოზიციას. თუმცა, ის გლობალურიპროცესები, რომელიც 3–4 თვეში დაიწყება,შიდა წვრილმან საკითხებს გადაფარავს.

ჩვენს ხელისუფლებას დასავლეთმასაყრდენი გამოაცალა, რუსეთთან არმიესვლება, მარტო შეძლებს ძალაუფლებისგანმტკიცებას და საერთოდ, ეს პროცესებიშიდა პოლიტიკაზე როგორ იმოქმედებს?

– აღმოსავლეთი ხომ დარჩა. რა გითხრათ,ჩვენი ოპოზიციის უსუსურობიდანგამომდინარე შეიძლება არავითარიზემოქმედება ამან არ მოახერხოს. შესაძლოა,ყველაფერი ისევ ისევ დარჩეს, მაგრამმეეჭვება საზოგადოებამ მოითმინოსვითარების ასე გაუთავებლად გაგრძელება.

ანუ, „ცხელი ზაფხული“ და „ცხელიშემოდგომა“ ისევ აქტუალურია?

– ზაფხულის რა მოგახსენოთ, პირიქით,იმედი მქონდა, რომ ზაფხულში ნორმალურიოპოზიცია ჩამოყალიბდებოდა. ახლა ამისდიდი იმედიც არ მაქვს. არის რაღაცინდიკატორები, რომელიც უნდა აჩვენებდეს,რომ ნორმალური ოპოზიციისჩამოყალიბების პროცესი დაიწყო, ღმერთმაქნას ვცდებოდე, მაგრამ ჯერ ასეთინდიკატორებს ვერ ვხედავ. ერთი რამ, რაცნამდვილად ვიცი, ასეთი ტიპის რეჟიმებიცუდად ამთავრებენ და ეს იმდენადპოლიტიკური პროგნოზი არ არის,რამდენადაც პოლიტიკურიმეცნიერებებიდან აღებული დასკვნა.შესაძლოა, ამ რეჟიმის დასრულებაშისრულიად მოულოდნელმა საბაბმა ითამაშოსროლი. ვიფიქრებდით როდესმე, რომ„მოდელირებული ქრონიკა“ გაჩნდებოდადა ამხელა რეზონანსი ექნებოდა? ამხელისუფლების წარმოსახვა, არცთუდალაგებული, იქეთ მიდის, რომ ისეთიმოულოდნელობა შეიძლება შემოგვთავაზოს,ვერცერთი ექსპერტი წინასწარ ვერგანჭვრეტს. ანუ, ხელისუფლებამ ჩაიდინოსქმედება, რომელიც მათვე დაანგრევს.

როზი ჯღამაია

aSS xelisufleba rus samxedroebs

Tavisi birTvuli obieqtebis inspe-

qtirebis nebas aZlevs. winaswar Se-

Tanxmebas amis Taobaze aSS saxelmwifo

mdivnis _ hilari klintonisa da ruseTis

sagareo saqmeTa ministr sergei lavro-

vis moskovuri Sexvedrisas miaRwies.

birTvul sferoSi msgavs daTmobebs

aSS aqamde arasdros daTanxmebula, ax-

landeli SeTanxmebis mixedviT ki, ruse-

bi ara Tu daiSvebian amerikis birTvul

obieqtebze, aramed iq arsebul birTvul

Wurvebsa da raketmzidebs gadaiTvlian.

SegaxsenebT, rom strategiuli

TavdasxmiTi iaraRis Semcirebisa da

SezRudvis Sesaxeb 1994 wlis 5 dekem-

bridan ZalaSi Sesul SeTanxmebas ssr

kavSirma da Statebma 1991 wlis 31

ivliss moaweres xeli. SeTanxmebis mo-

qmedebis vada 2009 wlis 5 dekembers

iwureba, Semdeg ki is SeiZleba xuTi

wliT gagrZeldes an axali SeTanxmebiT

Seicvalos, magram orive SemTxvevaSi mo-

laparakebebi amis Taobaze, sul mcire,

erTi wliT adre unda daiwyos.

SeTanxmeba TiToeul mxares avalde-

bulebs, 40%-iT Seamciros birTvuli

Wurvebis raodenoba (6 aTas erTeu-

lamde) da 30%-iT _ maTi strategiuli

mzidebis raodenoba (1600 erTeulamde).

2001 wlisTvis amerikam da ruseTma es

valdebulebebi Seasrules.

6 ivliss moskovSi ruseTisa da aSS

prezidentebma xeli moaweres CarCo-

xelSekrulebas, romelic strategiuli

TavdasxmiTi SeiaraRebis axali

xelSekrulebis safuZveli gaxdeba.

moskovuri samitis pirvel dRes xel-

moweril dokumentSi ruseTica da

amerikac kisrulobs valdebulebas,

birTvuli Wurvebis raodenoba 1500-1675-

mde Seamciron, raketmzidebisa ki _ 500-

1100-mde. monacemebi Semdgom etapebze

sabolood dakonkretdeba.

axali molaparakebebis procesSi

mTavari sakamaTo punqti gaxda Semcire-

baSi moyolili Wurvebis sakiTxi. ruseT-

Si maT anadgureben, amerikaSi ki Slian.

energetikis saministrosTan arsebuli

birTvuli usafrTxoebis erovnuli sam-

marTvelos TanamSromelTa gancxadebiT,

Wurvebis likvidacias 15 weliwadi

dasWirdeba, maTgan darCenili plutonis

atomuri eleqtrosadgurebis sawvavad

gadamuSavebaze ki _ 21 weliwadi.

gasanadgurebeli Wurvebis zusti rao-

denoba gasaidumloebulia. rogorc spe-

cialistebi varaudoben, monacemebi

daaxloebiT 4200-is farglebSi meryeobs.

garda amisa, pentagons aqvs 2700 oper-

atiulad daSlili da 2500 sarezervo

Wurvi. isini sawyobebSi inaxeba da

saWiroebis SemTxvevaSi SeiZleba

uswrafesad dayendes aviabombebze an

balistikur raketebze.

sergei lavrovTan zemoxsenebuli

moskovuri molaparakebebis Semdeg hi-

lari klintonma ganacxada, rom aSS aR-

niSnul sakiTxebSi gamWvirvale iqneba,

ramdenadac es SesaZlebelia. axla

moskovsa da vaSingtonSi frTxilad ime-

dovneben, rom strategiuli TavdasxmiTi

SeiaraRebis Zveli xelSekrulebis vadis

gasvlamde, anu 5 dekembramde, SesaZloa,

axal SeTanxmebasac moeweros xeli.

sak. infor.

aSS rus samxedroebs birTvul obieqtebze SeuSvebs

10 ilori29 ivnisi 2010

dedarva weli gavida, rac Cvens gverdiT

aRar xar, magram, TiTqos guSin gagv-

Sordi samudamod...

saocari sicariele damCemda, rasac

verc gulSematkivari Svilebi mivseben

da verc galavaniviT mojaruli

SvilisSvilebi!

viRac ityvis _ Se dalocvilo, Tu

Svilebica gyavs da SvilisSvilebic, Tu

samocdaaT wels xar miRweuli, raRa

dros dedis amgvari sevdiani monatre-

baao!

araa ase saqme _ Tu deda da mama ar

gaxsovs, verc Sens im daniSnulebasac

gaixseneb, risTvisac mogavlines am

codvil dedamiwaze Senma mSoblebma.

Cemi da Cemnairi adamianebis gancda mi-

uwvdomeli iqneba im deisaZeebis, TuT-

beriZeebis, TevzaZeebisa da sxva

ujiSoebisaTvis, romlebic sxva gadag-

varebulTa saameblad, ormoci vercxlis

fasad, mzad arian lafSi amoTxvaron

sakuTari dedebi, sajarod gakicxon

isini da kaxpebi da meZavebi uZaxon!

kidev kargi, sawyali dedaCemi veRar

moeswro am ujiSoTa aRzevebas

saqarTveloSi, Torem siberis siZabune

da mZime avadmyofoba ki ara, maTi Tun-

dac erTxel mosmena mouRebda bolos.

XXI saukune imiT Seiqna gamorCeuli,

rom kacobriobis gamanadgurebel epi-

demiasaviT moedo dedamiwas uamravi

codvili, rac gausaZlisad aZnelebs

Cvens isedac mZime yofas. Cven xom im

Taobas vekuTvniT, romelTaTvisac qali

_ qali iyo da kaci _ kaci, deda ki

arcerT am kategorias ar ekuTvnoda, igi,

ubralod, iyo deda!

Cveni siymawvilisas versad gaigonebdi

“Cemi deda...”-s, radgan CvenTvis deda Rv-

Taeba gaxldaT, gansakuTrebiT imaTTvis,

visac mamebi did samamulo omSi

dagveRupa da yoivelnairad dedebze

viyaviT mindobili.

mamis daRupvis furceli ar mogvsvlia

_ “ugzo-ukvlod daikargao”, iuwyeboda

samxedro komisariatis mier gamogza-

vnili baraTi. im dros yvelam kargad

icoda, Tu ra moxda qerCSi, sadac sard-

lobis danaSaulebrivi qmedebisa Tu

umecrebis mizeziT ramdenime dReSi

170.000 qarTveli meomari daiRupa. isic

icodnen, Tu ras niSnavda qerCis

frontze jariskacis “ugzo-ukvlod”

dakargva, magram mainc arsebobda erTi

minavlebuli, magram mainc imedi _ iqneb

marTla daikarga da odesme gamoCndeba?

swored es imedi asuldgmulebdaT omSi

wasulTa momlodineebs.

iq ki, sadac aris imedi, yovelTvis aris

sulieri da zneobrivi simtkice,

Seuryeveli morali, momavali Tao-

bisadmi siyvaruli da rwmena...

deda mamas eloda ara rogorc od-

abadedan Sors gadaxvewil da

mousavleTSi CaCexil adamians, aramed

rogorc ojaxis ufross, romelic

diliT gavida ojaxidan da saRamos

ueWvelad unda dabrundes saxlSi.

amitom, erTxel, TbilisSi gazrdil 12

wlis biWs gamomicxada: “Cemi sircxvili

iqneba, mama rom dabrundeba da Seityobs

_ megruli ar ici, amitom, yvela sazafx-

ulo ardadegebs samegreloSi

gaatarebo”.

ase viswavle megruli!

SeiZleba cidan varskvlavebs ar vwyvet,

magram, imdeni megruli mainc vici, rom

sxvebis saubris arsi gavigo!

swored es gaxlavT, Cemi mxridan,

mSoblebis xsovnisadmi Rrma pativis-

cema!

ai, aseT atmosferoSi vizrdebodiT

Cven, xolo gvzrdidnen ara daqirave-

buli gadiebi, aramed dedebi, romlebic

TavauReblad muSaobdnen, raTa CvenTvis

araferi moekloT da mamiT obloba ar

egrZnobinebinaT.

amitomac gamoirCeva Cemi Taobis war-

momadgenelTa absoluturi umetesoba

zneobrivi da moraluri mdgradobiT,

winaparTa xsovnisadmi pativiscemiT,

erovnuli tradiciebisadmi lamis fa-

natiuri erTgulebiT...

axlandelma xelisuflebam ki upirve-

lesad momavlis imedi mouspo sazoga-

doebas, raTa igi jer gaeTiTokacebina,

Semdeg ki zafxulis mzis gulze dagde-

buli plasteliniviT moqnili da

iolad dasamorCilebeli gaexada. visi

gaxrwnac moawres, isinic sakmarisni

arian saimisod, rom qveyanas samudamod

mouspon momavali.

Cvennairi xalxi am xelisuflebas ar

sWirdeba, maT mxolod sakuTari dedis

maginebeli da kaxpad amaRiarebeli

deisaZeebi sWirdebaT, magram isic faq-

tia, rom amgvari arakacebis dedamiwis

zurgze movlineba im dedebis bralia,

romelTac sakuTari pirmSos erT

moferebas gare-gare wanwali da Ramis

klubebSi gavis qneva urCevniaT.

yvela normaluri Svili imaze nanobs,

rom Tundac asi wlis asaks miRweuli

deda sikvdilisagan ver ixsna, raTa

kidev ramdenime dRiT mainc hyoloda

gverdiT. es ujiSoebi ki sakuTar dedas

dReSi ramdenjerme hklaven. sikvdilze

meti sasjeli ar aris dedisTvis, Svili

rom sajarod kaxpad da meZavad gamoacx-

adebs!

rogorc amboben: vaSli vaSlis xidan

Sors ar ecema!

avadsaxsenebeli erekle deisaZe (ara

da, rogori kacis saxels arcxvens es

marTla gadagvarebuli), romelsac axla

did propagandas uweven telearxebi

“rusTavi-2”, “imedi” da sibinZuris msax-

uri sxva saSualebebi, zustad im xis

qveS Camovarda, rasac misi mSoblebi,

naTesaoba da samezoblo hqvia da, daTa

TuTaSxiasi ar iyos, maTze ukeTesi

ratom unda gamosuliyo neta?!

ras verCiT im deisaZes, romelmac

Tavis ubadruk nawarmoebSi misive

ubadruki mSoblebisa da naTesavebis

orgiuli yofa aRwera?

ase esmis kacs samyaros gadmoZaxili

da marTla Sua saukuneebSi xom ar vcx-

ovrobT, amnair ubadruk deisaZeebs Ta-

vianTi najRabnebi SemovulagoT

garSemo, cecxli wavukidoT da “auto-

da-fe” movuwyoT?

mas sakuTari balRami da arakacoba

mouRebs bolos, Tu manamde sxva nor-

maluri adamianebi ar gaisarjnen!

me da Cems Tanatolebs ki is gvadard-

ebs, rom, rac ufro met sibinZuresa da

arakacobas vawydebiT, miT ufro gvr-

cxvenia dedis xsovnisa da danaSauls

vgrZnobT mis winaSe, rom adreve ar

gavuWyliteT Tavi im garewars, romelic

Tavisi binZuri kalmiT, faqtiurad, yvela

dedas ayenebs did Seuracxyofas.

magram, albaT male yvela patiosani

qarTveli adamiani aisrulebs

guliswadils da saTanado pasuxs

gascems qarTuli sulierebis SembRalav

arakacebs...

axla nugeSad isRa damrCa, rom dedis

saflavze moZalebul balaxs vebrZolo

da Zirianad amovTxaro xolme.

magram, mainc amodis!

amodis da TiTqos meubneba: ras merCi

Se dalocvilo, me xom im mkerdis

anaorTqliT var nasazrdoebi, Sen rom

ToToobisas gkvebavdao.

albaT marTalicaa, magram mainc ve-

brZvi im balaxs, romlis fesvebmac

araraobad unda aqcion CemTvis usay-

varlesi adamianis sxeuli.

suli ki mudam CvenTan darCeba, radgan

swored mSobeli dedis mier STaberili

suli gaxlavT Cveni moralisa da zneo-

bis qvakuTxedi.

marTlac rom sacodavia is, vinc es ar

icis!

roland jalaRania

narkodilerebi kokains wyalqveSa navebiT ezidebiankolumbieli narkomovaWreebi kokains ezidebian 20-metriani sub-

marinebiT, romelTac 10 tonamde narkotikuli nivTierebis zidva SeuZlia.

narkotikebis gadasatanad pirveli wyalqveSa navebi ramdenime wlis winaT

Seiqmna da dReisaTvis gadaWriT SeiZleba iTqvas, rom aSS-Si kolumbiidan

Setanili narkotikebis didi nawili swored amgvari mcuravi obieqtebis

damsaxurebaa.

navebs minaplastikisagan awyoben, SigniT oTxkaciani ekipaJisaTvis xis

uxeSi skamebia ganTavsebuli. mTel danarCen adgils Zlieri Zrava ikavebs.

raRa Tqma unda, kokainis tomrebisaTvis adgili gaTvaliswinebulia.

amgvari submarina okeaneSi Zalze Zneli aRmosaCenia, magram Tu SemTxve-

viT mainc mohkra vinmem Tvali, navi mizanmimarTulad daeSveba fskerisak-

en da sanapiro dacvis samsaxurs SerCeba mxolod zedapirze motivtive

ekipaJis wevrebi, romelTac verafers moedavebian. Tu 10-dan erTi navi mainc

miaRwevs daniSnulebis adgilamde, es mainc Rirs wvalebad. erTi amgvari

wyalqveSa navis aSeneba milioni dolari jdeba, ekipaJs 150 aTasi unda

gadauxadon, bazarze Casuli 9 tona kokaini ki, sul mcire, 200 milionis

momtania.

narkotikebTan mebrZoli amerikuli samsaxuris mtkicebiT, wyalqveSa nave-

bi erTjeradi gamoyenebisaa. rogorc Cans, sul male narkotikebs namdvili

wyalqveSa navebiT gadaitanen da maTi mSeneblobisTvis am udides bizness

arc gamocdili inJinrebisa Tu muSaxelis daqiraveba gauZneldeba.

saqarTvelos ki, kokainis tranzitiT gasatareblad arc wyalqveSa nave-

bi sWirdebaT da arc mZlavri aviacia _ sakmarisia Semoitano jarTis

garkveuli raodenoba, romelSic kokainis aseve garkveuli raodenoba iqne-

ba SefuTuli. marTlac Zneli warmosadgenia, ase iolad Semoitano

narkotikebis didi partia, maSin, roca msoflios yvela saxelmwifoSi

narkotikebis moZraobaze sastiki kontrolia dawesebuli.

magram, yvelaferi “genialuri” xom uaRresad martrivia!

rom ara partniorebze ganawyenebuli narkokurieri, albaT is 190 kilo-

grami kokainic miaRwevda daniSnulebis adgils. Tumca adre ramdeni rao-

denobis kokainma gaiara trasa kolumbia-saqarTvelo-evropa, aravin icis

da albaT verc veravin verasodes daadgens.

amitom dgas mTel msoflioSi sakralurad qceuli sakiTxi _ ra unda

iRonon samarTaldamcavebma iseTi, rom Tu srulad ara, nawilobriv mainc

aRmofxvran am momakvdinebeli tvirTis moZraoba!

sak. inform.

berlinis kedlis aRebis iubiles obamas gareSe izeimeben9 noembers berlinSi berlinis kedlis dangrevidan 20 wlis iubiles

izeimeben, aSS prezidenti barak obama ki dResaswauls ver daeswreba. amis

mizezad drois uqonloba saxeldeba _ 11 noembers obama didi xnis winaT

dagegmil aziur turneSi unda gaemgzavros. germaniis xelisufleba acx-

adebs, rom gagebiT moekidebian amerikis prezidentis gadawyvetilebas.

samagierod, barak obamas nacvlad amerikidan dResaswaulze saxelmwifo

mdivani hilari klintoni gaemgzavreba. rogorc ukve gaxda cnobili, qal-

batoni hilaris am vizitis drosac ar eyoleba gverdiT eqs-prezidenti

meuRle bil klintoni.

sxvaTa Soris, barak obama prezidentobis periodSi erTxelac ar Ca-

sula berlinSi, Tumca 2009 wlis ivnisSi is drezdenSi imyofeboda da

moinaxula buhenvaldis yofili sakoncentracio banakis memoriali.

rac Seexeba angela merkels, germaniis kancleri barak obamas 3 noem-

bers vaSingtonSi kongresSi sityviT gamosvlisas Sexvdeba.

sak. inform.

ruseTi avRaneTidan amerikuli jaris gasvlis momxreakremli kmayofilia avRaneTSi amerikuli kontingentis 30 aTasi adami-

aniT gazrdis Taobaze obamaseuli gegmebiT. ruseTis sagareo saqmeTa samin-

istros gancxadebiT regionis stabilizacia mis interesebSicaa.

bolo periodSi gaxSirda avRaneTis rusi veteranebis gancxadebebic.

magaliTad, saxelmwifo uSiSroebis komitetis specdaniSnulebis eli-

taruli qvedanayofis `alfas~ yofili meTauris genadi zaicevis gancx-

adebiT, meti jariskaci, ubralod, met micvalebuls niSnavs. avRaneTSi nabr-

Zoli generali igor rodionovi sabWoTa gamocdilebaze dayrdnobiT amt-

kicebs, rom kontingentis Semdgomi gazrda uazrobaa.

moskovSi obamas gancxadebasTan dakavSirebiT urTierTsawinaaRmdego

damokidebulebaa. ukanaskneli wlebis ganmavlobaSi ruseTSi amerikelebis

avRanur warumateblobebze garkveuli kmayofilebiTac saubrobdnen. mi-

uxedavad am yvelafrisa, operaciis CaSliT ruseTi namdvilad araa dain-

teresebuli, sxva Tu araferi, am qveyanasTan uSualo mezoblobis gamo.

magram ra elis avRaneTs amerikuli jaris gasvlis Semdeg? sabWoTa

kavSirma qveynidan wasvlis Semdeg iq Tavisi `erTguli vasali~ najibu-

la datova da stabiluri mxardaWeris Sedegad ramdenime welsac gaaZ-

lebina. `axla dasavleTs meore najibulas msgavsi viRac sWirdeba~, _ am-

bobs Jurnalis `ruseTi globalur politikaSi~ mTavari redaqtori fio-

dor lukianovi, romelic eWvobs, rom am rolisTvis avRaneTis axlande-

li prezidenti hamid karzai gamodges.

sak. inform.

В Южной Осетии воевали украинские националистыВ ходе вооруженного конфликта на территории Южной Осетии в период с 8 по

11 августа 2008г. на стороне грузинских вооруженных формирований принимали уча-стие наемники из числа представителей украинской националистической организа-ции “УНА-УНСО”, действовавшие против интересов России.

Вербовка и финансирование наемников были организованы сотрудниками МВДГрузии, сообщает пресс-служба Следственного комитета при прокуратуре РФ.

В сообщении говорится, что Главным следственным управлением при прокура-туре РФ в ходе расследования уголовного дела о геноциде и массовых убийствахграждан РФ на территории Южной Осетии в августе 2008г. получены доказатель-ства совершения грузинскими военнослужащими других преступлений.

Были выявлены и задокументированы факты нарушений норм международногогуманитарного права и свобод человека и гражданина со стороны грузинских во-енных в отношении мирного населения Южной Осетии и российских миротворцев.

Кроме того, получены доказательства умышленных убийств и похищения мирно-го населения, применения насилия в отношении военнопленных и задержанных граж-данских лиц, использования тяжелого наступательного вооружения неизбирательно-го действия и запрещенных международными конвенциями кассетных боеприпасови 500-килограммовых авиабомб против гражданского населения Южной Осетии.

В ходе следствия установлен факт нападения на российских миротворцев и уч-реждения, которые пользуются международной защитой. В результате вооруженнойи ничем не спровоцированной агрессии Грузии погибли 10 военнослужащих рос-сийского миротворческого батальона, причинен вред здоровью различной степени тя-жести 40 военнослужащим-миротворцам, полностью уничтожена инфраструктура рос-сийских миротворческих сил, чем причинен значительный имущественный ущерб Рос-сийской Федерации.

На основании полученных доказательств возбуждено уголовное дело.

11ilori 29 ivnisi 2010

nebismieri politikosi Tu rigiTi

moqalaqe, vinc saakaSvilis samsaxurSi

Cadgeba, saqarTvelos mteria!

ukrainaSi ianukoviCis gaimarjvebiT,

feradi revoluciebis talRa

sabolood dasruldeba.

bolo dros ganviTarebuli

movlenebis Taobaze gvesaubreba cno-

bili mecnieri da publicisti, profe-

sori elizbar javeliZe.

_ batono elizbar, TqvenTvis, albaT,

moulodneli ar iyo is isterika, rac

amas winaT rezo amaSukelis, nodar

wuleiskirisa da Tqvens dajildoebas

mohyva daviT aRmaSeneblis premiiT; mw-

vave gancxadebebi movismineT Tqveni

kolegebis _ mwerlebis, poetebis, pub-

licistebisa da sxvadasxva sferoSi

moRvawe cnobili adamianebisgan. maT

erTxmad aRniSnes: aseTi premiis miRe-

baze arasodes davTanxmdebiTo... Tqven

ratom dasTanxmdiT da ras upasuxebT

im xalxs, vinc miiCnevs, rom es eris

Ralatis tolfasia?

_ roca qveyanaSi uzneoba batonobs,

roca xelisuflebis saTaveSi ucxvir-

piro adamianebi arian, Sefasebis kri-

teriumebi icvleba da zneobrivs uz-

neos uwodeben, uzneos ki _ piriqiT;

megobars mtrad racxaven, mters mego-

brad da a.S. es Zalian martivi da prim-

itiuli sqemaa _ yvela, vinc saakaSvil-

sa da mis reJims upirispirdeba,

saqarTvelos mtrad cxaddeba; xolo

isini, vinc, bodiSi da, mas erT adgils

ulokaven, patriotebi arian...

amaTTvis mniSvneloba ar aqvs, visTan

da ra kategoriis adamianebTan daiW-

eren saqmes, mTavaria, sargebeli naxon...

rodesac CamohyavT makkeini, maT Zalian

kargad ician, rom is garewari kacia, Ca-

denili aqvs uamravi danaSauli,

boroteba (bavSvebsa da qalebs xocavda,

gaxveuli iyo korufciaSi); roca daw-

inaurda, avadmyof cols gaSorda da

milioneris qaliSvili SeirTo, rom-

lis wyalobiTac moxvda senatSi... is,

rom Cveni xelisufleba mas `wmida

giorgis~ ordeniT ajildoebs, kidev

erTxel cxadyofs, vin aris amaTTvis

mteri da vin _ megobari...

me ara erTxel ganvacxade, rom ar

mainteresebs, vin ras ityvis, vis ra

moswons, imitom, rom dRes Cvens

qveyanaSi adamianebs ayefeben. gamovida

viRac gogibedaSvili (defi Tu raRac

magdagvari hqvia), arc vici, vin aris da

`feesbes~ agentebad gamogvacxada. Tvi-

Ton ras warmoadgens? Tavi rom mwer-

lad moaqvs, ra dauweria, ra gaukeTebia?

kacs rom miaweren, es mweraliao,

damTavrebulia misi ambavi, ese igi ar-

avin icnobs da aravis gaugonia misi

saxeli... es aris kaci, romelsac, mikvirs,

rogor ar gaucvda ena am xelisu-

flebis warmomadgenelTa sajdomebis

lokviT. an riT ar mobezrdaT mas da

misnairebs mudmivad erTi da imave

Temaze _ kremlis agentebze laparaki?!..

Tu am xelisuflebis winaaRmdeg br-

Zola eris Ralatia, maSin ki, batono,

moRalate var, vinaidan me mTeli Cemi

principulobiT, SegnebulobiT vebrZvi

am xelisuflebas; am xelisuflebam

daaqcia da gaanadgura es qveyana _ mo-

spo sofeli, gaaCanaga mrewveloba,

mcire Tu saSualo biznesi saerTod

aRar arsebobs, gaiyida yvela strate-

giuli obieqti da Tanac yvelaferi

rusebze. mokled, saakaSvilma kentavrs

daamsgavsa qveyana _ TaviT (politik-

iT) unda viyoT amerikasTan da tan-fex-

iT (ekonomikurad) _ ruseTTan... aseTi

ram ar xdeba bunebaSi, Tu Tavi

gaTiSuli gaqvs, fexebi ar moZraobs; an

fexi moZraobs da Tavi ar marTavs _

ase fons ver gaxval, nabijsac ver

gadadgam, gzas ascdebi da sabolood

ufskrulSi gadaiCexebi. es amaT ar

esmiT, an ar undaT, rom esmodeT da

qveyanac iRupeba, ingreva, sul male

saqarTvelosgan aRaraferi darCeba.

amitom, sanam droa, xalxma xma unda aRi-

maRlos. sxva gamosavali ar vici, Tu

Cumad viqnebiT, amaTac es undaT _

rasac aqamde erTis ambiTa da xmauriT

akeTebdnen, uCumrad, sazogadoebisTvis

SeumCnevlad izamen da erT mSvenier

dRes rom gagveRviZeba, davinaxavT, rom

samSoblo aRar gvaqvs...

_ bolo dros xelisuflebam

metismetad mwvave isterika atexa ruse-

Tumeebis Temis garSemo; Tqven rogor

fiqrobT, safuZvliania nacebis SiSi, Tu,

im Segonebisa ar iyos: `melas rac

agondeboda, is elandebodao~, marTla

iseTi SeSinebulebi arian Cveni

bedovlaTi xelisufalni, rom yvelgan

bunti da ucxo qveynis agentebi

elandebaT?

_ es aris amaTi politikis gegmis

nawili _ sazogadoebaSi undaT daTe-

son terori, raTa TiToeul moqalaqes

mudmivad hqondes imis SiSi, rom vinmem

cili ar daswamos da eris moRalat-

ed ar Seracxos. me pirdapir vambob:

yvelaze didi moRalateebi eseni ari-

an da vinc amaT gverdiT dgas, Segneb-

ulad Tu Seugneblad, ebrZvis da

spobs yovelive qarTuls. kudianebic

TviTon arian da agentebic. isini Ta-

vianTi gafuWebuli bunebis mixedviT

azogadeben yvelafers da amitomac

hgoniaT, rom, Tu kaci Tavisi qveynis

sakeTildReod mezobel qveyanasTan, am

SemTxvevaSi ruseTTan, saerTo enis ga-

monaxvis momxrea, moRalated da mtrad

unda gamocxaddes. ase ar aris... sx-

vaTaSoris, soso jaWvlianma Tqva Za-

lian kargad: me yvelgan var saqarTve-

los agenti, magram eseni visi agente-

bi arian, neta, gamarkvevinao... is is-

terika, romelmac, rogorc Tqven aR-

niSneT, moicva mTeli saxelisuflo

speqtri, ganpirobebulia imiT, rom es-

eni xedaven, rogor eclebaT xelidan

Zalaufleba. grZnoben, rom maTi as-

parezoba damTavrebulia, magram Cveni

mTavari amocana is ki ar unda iyos,

rom rogorme es xelisufleba gavuS-

vaT, aramed unda vecadoT, movides

iseTi xalxi, romelsac Tavis erze da

qveyanaze fiqri aqvs. SeiZleba veraferi

gaakeTos, magram Rame ar eZinos; aseTi

me uamravi adamiani vici...

_ swored es aris is sakvanZo sak-

iTxi, romelic sazogadoebas yvelaze

metad ainteresebs. dRes yvela svams

kiTxvas, ra an vin iqneba saakaSvilis

Semdeg? opoziciam jerjerobiT ver

gasca am kiTxvaze amomwuravi pasuxi...

_ Cemi pozicia aseTia: jerjerobiT

ara, magram, roca saakaSvilis reJimi

aRar iqneba, Cven unda SevcvaloT

saprezidento mmarTveloba saparla-

mentoTi. oRond es unda moxdes nor-

maluri, adamianuri, samarTliani

(demokratias Segnebulad ar vambob, ar

miyvars es sityva imitom, rom gaabaxes)

arCevnebiTo, rac dResdReobiT am

xelisuflebis pirobebSi, faqtobrivad,

SeuZlebelia...

_ ise, kuluarebSi imasac amboben, mo-

maval prezidentad gigi ugulavas

amzadebeno...

_ amaTgan yvelaferi mosalodnelia,

magram saboloo jamSi mainc xalxzea

damokidebuli, ra iqneba da vin iqneba.

dRes Cveni sazogadoeba Zil-quSSia,

virtualur samyaroSi cxovrobs. bevrs

hgonia, rom yvelaferi kargadaa. am

dros qveyana Tavze gvengreva da, Tu 2013

wlamde ase gagrZelda, saqarTvelo

aRar iqneba ara mxolod politikur

rukaze, aramed _ fizikur rukazec.

_ gamosavals raSi xedavT?

_ gamosavali, rogorc giTxariT, mx-

olod erTia _ es xelisufleba unda

wavides da qveynis saTaveSi erovnuli

Zalebi movidnen. es procesi, SeiZleba

iTqvas, ukve dawyebulia da, ukrainaSi

ianukoviCis gamarjvebiT CaTvaleT, rom

feradi revoluciebis talRa

sabolood damTavrda. im qveyanaSi,

sadac es revoluciebi gacilebiT adre

moxda, dRes xalxi warsuls mistiris.

ai, CauSeskuze rom acxadebdnen, despoti,

tirani, mkvleliao da batoni SevardnaZe

rom Cavida iq da xalxs miuloca, diq-

tatori mokaliTo, dRes is adamianebi,

vinc mas aginebdnen da mosaklavad das-

devdnen, maqvs informacia, rom maRa-

ziebSi Tavisuflad ver Sedis. es imitom,

rom iq sazogadoebam dainaxa vin vin

aris da ras warmoadgens. dRes Cven-

Tanac daaxloebiT igive procesebi

midis da ai, swored es aris im is-

terikisa da Sokis, skandalis mizezi,

romelsac xelisufleba awyobs. swored

amis gamo arian eseni aseTi aRrenilebi

da yvelaferSi gadatrialebis safrTx-

es xedaven...

_ ise, rac marTalia, _ marTalia.

bolo dros, cota ar iyos, ucnaurad

alaparakdnen opozicioneri poli-

tikosebi, maTi umetesoba uceb

prorusuli gaxda...

_ uZRebi Svili Tu dabrundeba, mas

zurgi ar unda aqcio _ maT kargad

icodnen, rom nato kargs arafers

mogvitanda, piriqiT, swored am natosa

da katos Zaxilma dagvRupa. ar daRupu-

la azerbaijani da ar daRupula

somxeTi. ratom? imitom, rom maT ipoves

TavianTi gza da WkuiT arian.

dResdReobiT nato formaluri or-

ganizaciaa. man, didi xania, dakarga

Tavisi funqcia da, faqtobrivad,

amerikis policias warmoadgens. ver

damisaxelebT verc erT magaliTs, rom

mas romelime qveyana gaemTlianebinos

an romelime konfliqti moegvarebinos.

daSliT _ ki, batono, bevri qveyana

daSala...

mivesalmebi, Tu Cvens politikosebs

azrovneba SeecvalaT da Tvali am mkv-

dradSobili organizaciisken ar gau-

rbiT. Tumca ruseTis xelisuflebam

unda dainaxos, rom am politikosTa

Soris arian iseTebic, romlebic dRes

amboben: `gaumarjos amerikas!~, xval ki

ityvian: `gaumarjos ruseTs!~, anu maTi

poziciebi aramdgradia da mudmivad

icvleba imisda mixedviT, Tu rogor

warimarTeba procesebi saerTaSoriso

politikur asparezze. aseTi adamianebi,

ra Tqma unda, ar arian sando da maTi

imediT Cven, bunebrivia, ver viqnebiT.

Tavis mxriv, arc ruseTis xelmZR-

vanelobisTvisaa xelsayreli iseT

xalxTan saubari, vinc poziciebs wara-

mara icvlis _ xan erTs acxadebs, xan

_ meores.

_ dasasrul, zviad gamsaxurdias

sikvdilis mizezTa sagamoZiebo komisi-

azec gkiTxavT. Tqveni azriT, SeZlebs

Tu ara es komisia simarTlis dadge-

nas da, saerTod, ramdenad mizanSe-

wonilad migaCniaT dRevandel viTare-

baSi am gamoZiebis Catareba?

_ me mesmis koko gamsaxurdias

gulistkivili. is zviadis Svilia da

cdilobs, ise moiqces, rogorc saWiroa.

magram man Zalian kargad icis

saakaSvilis xasiaTi. roca Camovida,

jer kidev maSin Tqva, saakaSvilma

gadamagdoo... dRes xelisuflebas

sWirdeba es gamoZieba. amiT saakaSvili

erovnuli Zalebis mozidvas cdilobs

da sazogadoebis TvalSic viTom

erovnul saqmes akeTebs. sinamdvileSi

ki, ra Tqma unda, sul ar ainteresebs,

ras daadgens es komisia; romc daadgi-

nos, ra mohyveba Sedegad? _ araferi.

ra mohyva rostovSi Catarebul

eqspertizas, romelmac daamtkica, rom

zviad gamsaxurdias Tavi ki ar

mouklavs, aramed igi mokles!

araferi!

rad unda didi gamoZieba imas, rom

gamsaxurdia SevardnaZisa da misi

garemocvis nebiT daamxes da mokles?

es aris saakaSvilis dadgmuli spe-

qtakli. da amis erTaderTi Sedegi mo-

rigi tyuili iqneba, amitom, miTqvams da

kvlav vimeoreb, nebismieri adamiani

(politikosi Tu rigiTi moqalaqe),

vinc saakaSvilis samsaxurSi Cadgeba,

saqarTvelos mteria da am qveynis mo-

mavals angrevs...

esaubra

jaba Jvania.

Tu am xelisuflebis winaaRmdeg brZola eris Ralatia, maSin moRalate var!

amerikeli eqspertebisa daskvniT,

roca saerTaSoriso finansuri orga-

nizacia `al-qaidas~ finansuri mdgo-

mareoba calsaxad uaresdeba,

radikaluri moZraoba `Talibani~ ay-

vavebis xanaSia.

aSS finansTa saministros dokume-

tebSi aRniSnulia, rom `Talibani~

fuls opiumis momSenebel avRanel

fermerebs sZalavs. garda amisa,

eqstremistebi biznesis `dacvisTvis~

gadasaxads sTxoven qveynis

mosaxleobas, romelic kanonier

mewarmeobas eweva. avRaneTSi aSS spe-

cialuri warmomadgenlis _ riCard

holbrukis gancxadebiT, Talibebi

mniSvnelovan Tanxas arTmeven

sparseTis yuris qveynebSi mvxovreb

kerZo pirebsac.

amasTan, teroristebi Cabmulni ari-

an Semosavlis Semomtan kanonsawinaaR-

mdego qmedebebSi. magaliTad, moZraoba

`hizbalaxis~ wevrebi sigaretis kon-

trabandas ewevian, yidian audio da

videoproduqciis, aseve, kompiuteruli

programebis ulicenzio aslebs.

rogorc koenma aRniSna, Talibebis

mier ukanonod miRebuli saxsrebi ukve

CarTulia msoflio finansur sistemaSi.

garkveuli periodiT adre avRaneTSi

`ISAF~-is jarebis meTauri stenli

makristali ambobda, rom udidesi fi-

nansuri nakadebi, riTac `Talibani~

sargeblobs, mokavSireebs maT mimarT

winaaRmdegobaSi xels uSlis.

amave dros, finansTa saministros

monacemebiT, `al-qaida~ saerTaSoriso

arenaze lideris poziciebs kargavs da

finansur problemebs ganicdis. mimd-

inare wlis pirveli eqvsi Tvis gan-

mavlobaSi organizaciis liderebma

oTxjer mimarTes saxalxod

Tanamoazreebs da materialuri dax-

mareba sTxoves. eqspertebis azriT, am-

Jamad `al-qaidas~ yvelaze seriozuli

finansuri problemebi aqvs. rogorc

cnobili gaxda, jer kidev SemorCenil

damfinanseblebs teroristuli orga-

nizaciis liderebma ukve acnobes, rom

finansuri sirTuleebi aucileblad

aisaxeba mebrZolebis momzadebis

doneze. mdidari sponsorebis moiZebis

SemTxvevaSi ki `al-qaida~ swrafad

daibrunebs gavlenas.

oriod dRis winaT cnobili gaxda,

rom amerikis administraciam gadawyvi-

ta, avRaneTSi sakuTari samxedro

kontingentis ricxovnobis mniSvnelov-

nad gazra. martSi aSS prezidenti acx-

adebda, rom avRaneTSi 21 aTas

amerikel jariskacs gagzavnis, axla iq

kidev 13 aTass agzavnian.

ase rom, avRaneTSi amerikuli kontin-

genti sul 34 aTasiT gaizrdeba. sten-

li makristali daaxloebiT 40 aTass

iTxovda, winaaRmdeg SemTxvevaSi ki

amerikis SeerTebuli Statebis arnax-

uli kraxi gardauvalad miaCnda.

`al-qaida~ kotrdeba, `Talibanis~ dafinanseba ki izrdeba

ilori

iumori

avtorebs ekisrebaT

pasuxismgebloba faqtebisa da

monacemebis sizusteze

redaqciis misamarTia:

Tbilisi,

zandukelis quCa #1

sareg.#01018002930

www ilori.gee-mail:elisabetthal@yahoo.de

reklamis ganTavseba

8 9 3 - 5 1 - 0 1 - 7 1

8 9 9 - 3 4 - 3 7 - 2 7

mTavari redaqtori: roland jalaRania

mT. redaqtoris moadgile: daviT qobalia

teqnikuri redaqtori: mixeil CodriSvili

gazeTis menejeri: zurab qobalia

gazeTi “ilori” uZRveba rubrikas “msoflios didi fexburTelebi”

jorj besti

daibada 1946 wlis 22 maiss, CrdiloeT irlandiaSi.

TamaSobda klubebSi: “manCester iunaitedi”, “ful-

hemi” (inglisi), “haiberiani” (Sotlandia), “tampa-bei-

raudizi” (aSS).

SeiZleba iTqvas, rom jorj besti inglisis yvela

drois saukeTeso fexburTeli iyo. amdenad, sawyenia,

rom misi kariera metad xanmokle iyo imasTan Se-

darebiT, ra SeiZleba yofiliyo. amitomac daarqves

mas metsaxelad “Wirveuli geniosi”, romelic fex-

burTelisaRvis uCveulod tandabali gaxldaT, magram,

maradonas msgavsad masac amouwuravi safexburTo ar-

senali gaaCnda. misi burTidan “gadagdeba” praqti-

kulad gamoricxuli iyo, radgam myarad inarCunebda

wonasworobas, uZlieresad urtyamda orive fexiT, xte-

boda saocrad maRla, iyo absoluturad civsisxliani,

maSinac ki ar gamoxatavda emocias, roca ulamazes

gols gaitanda xolme...

besti orjer gaxda inglisis Cempioni “manCester

iunaitedis” SemadgenlobaSi. 1968 wels ki daeufla

evropis CempionTa Tass da, amave wels, aRiarebuli

iqna evropis saukeTeso fexburTelad. swored wres-

gadasuli didebis gamo miatova man ramdenjerme didi

fexburTi, Tumca kvlav ubrundeboda xolme moedans.

samwuxarob, es didi sportsmeni ramdenime wlis win

daavadda alkoholizmis mZime formiT da gardaic-

vala.

franc binderi (bimbo)

daibada 1911 wlis 1 dekembers, avstriaSi.

TamaSobda avstriis klubebSi “sanqt-peltiensa”

da venis “rapidSi”.

binderi universaluri fexburTeli gaxldaT,

radgan igi gamodioda rogorc centrforvardi da

rogorc marjvena insaidic. igi yvelasagan gamor-

Ceuli bombardiri iyo. did brazeliel fexburTel

pelemde igi gaxldaT erTaderTi fexburTeli, vinc

maRali donis matCebSi gaitana aTasi goli. bombom

1950 wels daaneba Tavi aqtiur fexburTs da venis

“rapidis” mwvrTnelad dainiSna. swored maSin gaxda

cnobili, rom mas 756 matCSi aTasi goli gautania.

binderi meoce saukunis ocdaaTiani wlebis “ra-

pidis” udidesi fexburTeli iyo. igi ocjer gamovida

avstriis nakrebis SemadgenlobaSi, 1938 wlis anS-

lusis Semdeg ki 9-jer iTamaSa germaniis safexburTo

nakrebis SemadgenlobaSi. binderis yvelaze Sedegiani

matCi gaxldaT “rapidis” gamarjveba “SalkesTan” 1941

wels gamarTul didi germaniis CempionatSi (4:3), sa-

dac man sami goli gaitana. rogorc mwvrTneli, igi

saTaveSi edga ara mxolod venis “rapids”, aramed avs-

triis safexburTo nakrebsac.

deni blenCflaueri

daibada 1926 wlis 10 Tebervals, CrdiloeT ir-

landiaSi.

TamaSobda inglisis safexburTo klubebSi:

“barnsli”, “aston vila” da “totenhemi”.

taqtikurad metad cbieri blenCflaueri Crdi-

loeT-irlandiis nakrebis SemadgenlobaSi gamodioda

1958 wels SveciaSi gamarTul msoflio CempionatSi.

SeiZleba iTqvas, rom swored misma Tavganwirvam da

mondomebulma TamaSma aqcia “totenhemi” inglisis

erT-erT udides safexburTo klubad.

1958 wels am klubma “dubls” miaRwia, roca moigo

inglisis safexburTo Tasi da, amave dros, daeufla

evropis Tasis mflobelTa Tassac. blenCflaueris

inteleqtualuri sportuli monacemebi SesaniSnavad

iyo Serwymuli meore gverdiTi naxevarmcvelis deiv

makkeivis uZlieres flangur garRvevebTan. maSin, roca

fexburTelebi naklebad Cndebodnen teleekranebze,

SeiZleba iTqvas, rom blenCflauers mudam jgrod das-

devdnen teleJurnalistebi, radgan misi yoveli in-

terviu iyo maRalprofesiuli, WeSmaritebasTan axlo

mdgomi da saintereso. rogorc es xSirad emarTebaT

xolme uZlieres fexburTelebs, misi samwvrTnelo ka-

riera “CelsiSi” didad Sedegiani ar gamodga.

deni blenCflaueri gardaicvala 1993 wels.

giorgi jalaRania

msoflios didi fexburTelebi

* * *

buzi Tavis SvilTan erTad

melot Tavze daseirnobs:

_ Svilo, Senxela rom viyavi,

aq uRrani tye iyo...

* * *

guruli qalis filosofia:

_ gaTxoveba mxolod imiza

Rirs, nena, rom geigo, ratom ar

Rirs gaTxoveba!

* * *

kaci mkiTxavTan mivida.

mkiTxavma banqoSi Caixeda da

eubneba:

_ vaime, didi ubedureba ge-

lodeba, or dReSi coli mo-

gikvdebaT!

_ eg vici, Sen is miTxari, da-

miWeren Tu ara...

* * *

wignis bazrobaze myidveli

ekiTxeba gamyidvels:

_ ra Rirs es wignebi?

_ erTi, 25 lari, meore ki _

50 lari.

_ ki magram, isini xom zus-

tad erTnairebi arian, raSia

gansxvaveba?

_ fasSi, batono, fasSi!

* * *

maro mixos ekiTxeba:

_ mravalferovneba rasa

niSnavs?

_ es niSnams mayvalasa, eli-

kosa, merisa...

_ gasagebia, ese igi _ mituai,

zaqroi, petai...

_ qalo, Sena mravalferov-

nebasa bozobaSi nu urev...

12 29 ivnisi 2010

9771987896009

Cai, Txili Tu Wyinti simindi?ukve didi xania, Cai da ci-

trusi samegrelos mosaxleo-

bis marCenali aRar aris, ami-

tomac xalxma interesi da-

karga da mTeli yuradReba

Txilze gadaitana. garkveuli

drois ganmavlobaSi Txilma

Caanacvla kidec Cai da ci-

trusi, Tumca amJamad aRarc

isaa momgebiani.

axla samegreloSi Txilis

plantaciebis gaSenebis bumia;

Sendeba yvelgan _ saxnav-saTes

Tu naCaiar farTobebze, ramac

simindis marcvlis warmoebis

Seamcira da, Sesabamisad, ka-

tastrofulad gazarda misi

sabazro Rirebuleba. zugdi-

dis bazrebSi simindis Sar-

Sandeli mosavali ukve aRar-

sadaa, xolo wlevandeli, jer

kidev Wyinti marcvali, fuTi

17-18 lari Rirs.

samwuxarod, ganadgurebu-

lia Cais kulturac, dRemde

darCenili farTobebi ki mouv-

lelobis gamo gavelurebulia.

arada, marto zugdidis

raionSi mTliani Semosavlis

80% meCaieobaze modioda da am

dargSi 25 000-ze meti adamiani

iyo dasaqmebuli. am sferoSi

Seqmnili savalalo mdgoma-

reobis gamo isini umuSevrad

darCnen.

qarTuli Cais gadarCenis

perspeqtivebze TavianT mo-

sazrebebs gviziareben am dar-

gis profesionali specialis-

tebi: vaJa fifia, geno Todua

da Tamaz canava.

vaJa fifia, eqsperti me-

Caieobis dargSi: meCaieobaSi

da Cais mrewvelobaSi ganxor-

cielebulma privatizaciam sa-

surveli Sedegi ver mogvca,

radgan saxelmwifos mxridan

mZlavri finansuri daxmarebis

gareSe meCaieobis dargis

mTlianad aRdgena SeuZlebe-

lia. Turme meCaieobis arcerT

qveyanaSi es dargi libera-

luri sabazro principebis

gamoyenebiT ar imarTeba. qvey-

nis bazari gajerebulia

ucxouri dabali xarisxis Cais

produqciiT, xolo Cveni me-

Caieebi usaxsrobis gamo vera-

fers akeTeben. sanam sul ar

gadaSenebula Cais kultura,

mdgomareobis sasikeTod Se-

mobruneba nawilobriv mainc

SeiZleba, risTvisac aucile-

belia, saqarTvelos mTavrobam,

soflis meurneobis saminis-

trom venaxTan erTad Cais

kulturis mimarTac gamoav-

linon saxelmwifoebrivi po-

zicia da meCaieobis raione-

bisTvis prioritetad aRia-

ron.

geno Todua, soflis meur-

neobis mecnierebaTa doqtori,

profesori: meCaieobis aRdge-

nisa da dargis gadarCenisaT-

vis saxelmwifos mxridan dax-

mareba aucilebelia. swored

saxelmwifom unda itvirTos

axali teqnologiebis SemuSa-

vebac, raTa Cvenma Caim daak-

mayofilos saerTaSoriso baz-

ris moTxovnilebebi.

Tamaz canava, saqarTvelos

subtropikuli meurneobis ins-

titutis profesori: Cemi sa-

mecniero saqmianoba dakavSi-

rebuli iyo Cais kulturasTan,

misi meqanizaciis donis amaR-

lebasTan, mosavlianobis

gazrdasTan. amJamad Cai kerZo

seqtoris sakuTrebaa, magram

usaxsrobis gamo Znelia misi

movla-patronoba. Cven, dargis

specialistebs, gvaqvs winada-

deba, romelic SesaZlebels

gaxdis meCaieobis aRorZinebas.

Cais farTobi 3-dan 5-heqtramde

unda gadaeces fermerul meur-

neobebs, romlebic mokrefil

Cais foTols TavianT plan-

taciebTan axlos agebul Cais

minifabrikebSi gadaamuSaveben.

aseTi minifabrika 50 000 la-

ramde dajdeba. es Tanxa maT 4-

5-wliani kreditis saxiT

saxelmwifom unda gamouyos.

fermerebi garkveuli vadiT

unda gaTavisufldnen gada-

saxadebisganac.

lado qiria

zugdidi

mas Semdeg, rac me-19 saukuneSi ingliselebma

aRadgines sportis uZvelesi saxeoba, msoflios

yvela qveyanaSi ibadebodnen didi fexburTelebi,

romlebic qmnidnen mTel epoqas da maTi miRwe-

vebi oqros asoebiT iwereboda planetis spor-

tul istoriaSi. isini gvxiblavdnen Taviani sa-

fexburTo saSemsruleblo ostatobiT. es xde-

boda maSin, roca fexburTi is-is iyo idgamda

fexs msoflioSi da jer kidev arsad ar iyo aSe-

nebuli, aramc Tu giganturi, aramed aTasmayu-

rebliani stadionebic ki. magram swored maTma

ostatobam daudo saTave sportis am ulamazes

saxeobas, romelsac dRes lamis mTeli msoflio

eTayvaneba. mas Semdeg uamravi didi fexburTeli

moevlina samyaros, magram Cveni rubrika mainc win

ayenebs im didi sportsmenebis xsovnas, romelTac

msoflios ganaxlebuli saxiT uZRvnes jer ki-

dev Cvens welTaRricxvamde didi xniT adre Ci-

neTSi Sobili sanaxaobrivi sporti _ fexburTi!

male dainteresebul pirTa viwro wreSi aRia-

rebuli es sanaxaoba masiur RonisZiebad iqca, ra-

mac warmoqmna Sesabamisi sportuli bazebis aSe-

nebis aucilebloba. swored warsulis didi fex-

burTelebis damsaxurebaa, rom gvaqvs SesaniSnavi

sportuli kompleqsebi “marakana”, “acteka”, “nou

kampi”, “santiago bernabeu”, “luJnikebi”, “olim-

piaStadioni”, “hempden parki” da sxva da sxva. swo-

red am sportul “monstrebs” avseben pirTamde

dRevandeli fexburTis “grandebi”, romlebic mon-

domebiTa da warmatebiT agrZeleben TavianTi

didi winaprebis saqmeebs.

am rubrikiT Cven gagacnobT msoflios fex-

burTis pionerebsac da im did Tanamedrove fex-

burTelebsac, romlebic qmnian msoflio fex-

burTis istorias.