investicia janmrtel momavalsiinvesticia janmrtel momavalsi saqartvelos narkopolitikis samoqmedo...

38
investicia janmrTel momavalSi investicia janmrTel momavalSi investicia janmrTel momavalSi investicia janmrTel momavalSi investicia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki, daviT oTiaSvili, vano cercvaZe kavSiri alternativa jorjia zianis Semcirebis saqarTvelos qseli praRa, Tbilisi 2006

Upload: others

Post on 05-Aug-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi

saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma

mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi

2007-2009 wlebisTvis

jozef radimecki, daviT oTiaSvili, vano cercvaZe

kavSiri alternativa jorjia

zianis Semcirebis saqarTvelos qseli

praRa, Tbilisi

2006

Page 2: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

avtorebi:

jozef radimecki _ damokidebulebis centri, praRis Carlzis universitetis pirveli samedicino fakultetis fsiqiatriis klinika

daviT oTiaSvili _ damokidebulebis kvlevis centri, kavSiri alternativa jorjia

vano cercvaZe _ damokidebulebis kvlevis centri, kavSiri alternativa jorjia

ibeWdeba fond ,,Ria sazogadoeba – saqarTvelos’’ finansuri mxardaWeriT naSromSi gamoTqmuli mosazrebebi SesaZlebelia ar emTxveodes fond ,,Ria sazogadoeba – saqarTvelos’’ pozicias

Page 3: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

3

Sinaarsi:

1. madlierebis gamoxatva 4

2. winasityvaoba 5

3. saqarTveloSi narkotikebis moxmarebasTan dakavSirebuli situaciis mokle analizi 6

4. narkotikebis moxmarebis problema 7

5. narkopolitikis kompleqsuri modeli 7

6. mTavari problemebi, miznebi da zomebi, romlebic saqarTvelos narkopolitikaSi unda gatardes 8

7. SemoTavazebuli zomebis Rirebuleba da sargebeli 10

7.1. opiaturi CanacvlebiTi mkurnaloba 10

7.2. nemsebisa da Spricebis gacvlis programa 10

7.3. narkotikebis momxmareblebis mkurnaloba 11

7.4. narkotikebis moxmarebis depenalizacia da momxmarebelTa dasjasTan dakavSirebuli ziani 11

8. narkopolitikis mTavari moqmedi/dainteresebuli mxareebi da maTi roli 12

9. moqmedebis struqturirebuli gegma 13

9.1. koordinacia 13

9.2. monitoringi da kvleva 14

9.3. narkotikebis momxmareblebis mkurnaloba 15

9.4. riskis minimizacia 16

9.5. profesiuli ganaTleba 16

9.6. dafinanseba 17

10. danarTi 18

10.1. mkurnalobisa da zianis Semcirebis samsaxurebis minimaluri qseli 18

10.2. narkopolitikis koordinaciis SemoTavazebuli sistema 19

10.3. erovnuli narkopolitikis fondidan saqmianobis dafinansebis SemoTavazebuli sistema 21

10.4. narkopolitikis samoqmedo gegmis ekonomikuri efeqturoba 22

10.5. samoqmedo gegmis detaluri biujeti 26

11. gamoyenebuli literatura 37

Page 4: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

4

1. madlierebis gamoxatva

avtorebi madlobas vuxdiT yvela im adamians, romelTa daxmareba da konsultaciebi

mniSvnelovani iyo warmodgenili dokumentis SemuSavebisas. eseni arian:

giorgi WuaZe – iuristi, kavSiri alternativa jorjia

zurab danelia _ aRmasrulebeli direqtori, afxazeTis konfliqtis Sedegad

dazaralebul pirTa kavSiri Tanadgoma; zianis Semcirebis saqarTvelos qselis

gamgeobis wevri

nikoloz RambaSiZe _ aRmasrulebeli mdivani, klinika uranti

akaki GgamyreliZe – sazogadoebrivi jandacvis departamentis ufrosis moadgile,

Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis saministro

amiran gamyreliZe – qveynis programis koordinatori, jandacvis msoflio organizaciis

evropis ofisi

Tamar gamsaxurdia – profesori, ekonomikis fakulteti, javaxiSvilis saxelobis

saxelmwifo universiteti

kaxaber gogaSvili – iuristi, wamebis sawinaaRmdego erovnuli komiteti

jana javaxiSvili – narkotikebze sainformacio sistemis proeqtis menejeri, samxreT

kavkasiis antinarkotikuli programa; Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis

ministrTan arsebuli narkopolitikis ganmsazRvreli sabWos wevri

giorgiAarsoSvili – monitoringis, reformebis da samedicino zedamxedvelobis

departamentis ufrosi, iusticiis saministro

gvanca firaliSvili – mkvlevari, wamaldamokidebulebis kvlevis centri, alternati-

va jorjia

zurab sixaruliZe – gamgeobis Tavmjdomare, klinika uranti; zianis Semcirebis

saqarTvelos qselis gamgeobis wevri

aleqsi SoSikelaSvili – iuristi, konstituciuri uflebebis dacvis centri; zianis

Semcirebis saqarTvelos qselis gamgeobis wevri

Tamar sirbilaZe – gamgeobis Tavmjdomare, sazogadoebrivi gaerTianeba bemoni; Sromis,

janmrTelobis da socialuri dacvis ministrTan arsebuli narkopolitikis ganmsazRv-

reli sabWos xelmZRvaneli

xaTuna TodaZe – samecniero direqtori, narkologiis samecniero-kvleviTi instituti;

Sromis, janmrTelobis da socialuri dacvis ministrTan arsebuli narkopolitikis

ganmsazRvreli sabWos wevri

maia cincaZe – eqimi-konsultanti, infeqciuri paTologiis, Sidsis da klinikuri

imunologiis samecniero praqtikuli centri; zianis Semcirebis saqarTvelos qselis

gamgeobis wevri

dali uSariZe – gamgeobis Tavmjdomare, centri axali gza; zianis Semcirebis saqar-

Tvelos qselis gamgeobis wevri

laSa zaaliSvili – direqtori, sazogadoebrivi jandacvis programa, fondi “Ria

sazogadoeba _ saqarTvelo”

kavSiri alternativa jorjias TanamSromlebi: marina WavWaniZe, naTia Tofuria da

irma kirTaZe.

Page 5: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

5

2. winasityvaoba

saqarTveloSi narkotikebis moxmarebasa da masTan dakavSirebuli problemebis irgvliv

situacia bolo aTi wlis ganmavlobaSi mniSvnelovnad gauaresda. es garemoeba ara marto

eqspertebma, aramed sazogadoebis didma nawilmac SeniSna. Tumca, amasTan dakavSirebiT

adeqvaturi zomebi ar gatarebula. rogorc Cans, am sferoSi momuSave specialistTa

mcirericxovanma jgufma ver SeZlo politikosebis yuradReba mieqcia iseTi socialuri

da janmrTelobasTan dakavSirebuli safrTxeebisTvis, rogoricaa narkotikebis moxmareba

da, Sesabamisad, informireba arsebuli mdgomareobisa Tu problemebis gadawyvetis gzebis

Sesaxeb.

aqve unda aRiniSnos, rom am mimarTulebiT ramdenime mcdeloba mainc ganxorcielda

_ amJamad SemuSavebulia narkostrategiis ori samuSao varianti, Tumca konkretuli da

dasrulebuli samoqmedo gegma mainc ar arsebobs.

narkotikebisa da wamaldamokidebulebis evropis monitoringis centri narkostrategias

gansazRvravs, rogorc im instrumentTa da meqanizmTa erTobliobas, romelic narko-

politikis principebs miznebisken mimarTavs. narkopolitikis samoqmedo gegma am strategiis

ganxorcielebis Semdgomi nabijia. es is instrumentia, romelic miznad isaxavs strategiis

ganxorcielebas, sadac miznebi, amocanebi, resursebi da pasuxismgebloba, mkafiod da detalu-

rad struqturirebulia, da drois garkveul monakveTTan aris mibmuli (EMCDDA 2002).

am gansazRvrebis Tanaxmad, kavSirma alternativa jorjiam SeimuSava da warmoadgina

konkretuli, naTeli da struqturirebuli samoqmedo gegma, romelic narkotikebis moxma-

rebasTan dakavSirebuli mtkivneuli problemebis gadaWriskenaa mimarTuli. misi mizania

daarwmunos politikosebi SeTavazebuli saTanado moqmedebis aucileblobaSi, rac Cvens

Svilebs, ojaxebsa da sazogadoebas, narkotikebTan dakavSirebuli saSiSroebisgan daicavs

da janmrTel momavals Seuqmnis.

ori mizezi arsebobs imisa, Tu ratomaa mniSvnelovani koncentrireba mkurnalobaze,

reabilitaciasa da zianis Semcirebaze: pirvelia is, rom pirveladi prevenciis samoqmedo

gegma ganaTlebis saministros mier unda momzaddes, xolo narkotikebis mowodebis

SemcirebasTan dakavSirebuli gegma _ Sinagan saqmeTa saministros mier; meore, SezRuduli

dafinansebis pirobebSi SeuZlebelia narkotikebTan dakavSirebuli problemebisa da narko-

politikaSi arsebuli xarvezebis erTianad aRmofxvra. yovelive amis gaTvaliswinebiT

Cven gTavazobT narkopolitikis iseTi strategiis danergvas, romelic aqcentirebuli

iqneba prioritetebze _ Cveni Svilebisa da sazogadoebisTvis potenciurad yvelaze metad

zianismomtan sferoebze.

es samoqmedo gegma da misi ganxorcieleba wliurad 4 355 343 lars moiTxovs, rac erT

adamianze gadaangariSebiT 146.2 laria. saerTaSoriso gamocdilebisa da kvlevebis

gaTvaliswinebiT SegviZlia davaskvnaT, rom es, dRes Cadebuli danaxarji, momavalSi

saqarTvelos janmrTel momavals uzrunvelyofs da yvela CvenTagans Segvinaxavs milionobiT

lars, romelic narkotikebis moxmarebiT gamowveuli socialuri da janmrTelobis

problemebis gadasaWrelad dagvexarjeba momavalSi.

daviT oTiaSvili

kavSiri alternativa jorjias

gamgeobis Tevmjdomare

Page 6: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

6

3. saqarTveloSi narkotikebis moxmarebasTan dakavSirebuli

situaciis mokle analizi

evrosabWoSi wamaldamokidebulebis fenomeni sazogadoebis erT-erTi mTavari sazrunavia,

rac evropuli sazogadoebis usafrTxoebisa da janmrTelobisadmi seriozuli saSiSroebiT

aris gamowveuli (evrosabWo 2005w). msgavsad amisa, 2005 wels ganxorcielebulma sazoga-

doebrivi azris kvlavam saqarTveloSi (sirbilaZe da sxvebi, 2005w, javaxiSvili da sxvebi,

2006w) Semdegi ram daadgina:

narkotikebis moxmarebas sazogadoeba qveynis rigiT meore problemad miiCnevs (gamo-

kiTxvis Tanaxmad pirveli problema umuSevrobaa) gamokiTxulTa 90% adasturebs, rom

sazogadoebaSi narkotikebis moxmarebisTan dakavSirebuli situacia 2004 wlis ganmavlobaSi

mniSvnelovnad gauaresda. gamokiTxulTa 83%-s sjera, rom narkotikebTan dakavSirebuli

problemebis gadasaWrelad, TiToeulma moqalaqem Tavisi wvlili unda Seitanos. sazoga-

doebis azrs mniSvnelovnad mxars umagrebs mecnieruli kvlevebi _ narkotikebis sakiTxTan

dakavSirebuli situaciis yovelwliuri angariSis avtorebi (javaxiSvili da sxvebi, 2006).

miuxedavad imisa, rom am angariSSi narkotikebis moxmarebis gavrcelebasTan, bunebasTan da

SedegebTan dakavSirebuli monacemebis simcire igrZnoba, Semdegi damafiqrebeli faqtebi

iqna dafiqsirebuli:

• qveyanSi narkotikebis xelmisawvdomoba Zalian maRalia, xolo axalgazrdebis 75%

narkotikebis Sovnas advilad miiCnevs.

• magram, sxva qveynebis msgavsad, saqarTvelos Zalovani struqturebi kontrabanduli

gziT Semotanili ukanono narkotikebis mxolod mcire nawilis amoRebas axerxeben.

• axalgzrdebi haSiSis gamoyenebas 13-14 wlis askidan iwyeben, xolo sxva narkotikebs

(magaliTad, eqstazisa da heroinis) _ 15 wlis asakidan.

• magram, TiTqmis ar arsebobs pirveladi prevenciis programebi, romelic aswavlis

adamianebs Tu rogor aicdinon, gadaavadon moxmarebis dawyeba an minimumamde daiyvanon

moxmarebiT gamowveuli riskebi.

• saerTaSoriso eqspertTa azriT, qveyanSi 200000 _ 275000 narkotikebis momxmarebelia.

2004 wels erovnuli monacemebis safuZvelze, registrirebuli iyo 24000 momxmarebeli,

romelTagan 14 400 opioidebis ineqciuri gziT momxmarebelia. saqarTveloSi aseTi adamianebi

kriminalebad iTvlebian da damalvas amjobineben. aqedan gamomdinare, gasakviri ar aris,

rom realurad ufro meti narkotikebis momxmarebelia da, Sesabamisad, ineqciuri gziT

momxmarebelic sinamdvileSi ufro metia, vidre daregistrirebuli.

• magram, amavdroulad, qveyana mkurnalobis saSualebis simcires ganicdis, gansakuT-

rebiT dabali socialuri klasis warmoadgenelTaTvis, romelTac mkurnalobisTvis safa-

suris gadaxda ar SeuZliaT. 2005 wels mxolod 603 wamaldamokidebulma gaiara mkurnaloba,

Tumca udaoa, rom mkurnalobaze moTxovna mniSvnelovnad gaizrdeboda, is rom ufaso

yofiliyo. mkurnalobis magivrad wamaldamokidebulebs cixeSi agzavnian, sadac isini

kvlavac ganagrZoben narkotikebis miRebas, magram ufro sarisko gziT da sarisko garemoSi.

• narkotikuli saSualebebis ineqciuri moxmareba sazogadoebrivi jandacvisTvis

yvelaze seriozul problemas warmoadgens, rac narkomomxmareblebsa da aramomxmarebel

sazogadoebas Soris sisxliT gadamdebi daavadebebis gavrcelebis riskiT aris ganpiro-

bebuli. es imiTac dasturdeba, rom aiv-is registrirebuli SemTxvevebis 63,9% narkotikebis

ineqciur moxmarebasTan aris dakavSirebuli.

• magram, am sferoSic zianis Semcirebis programebis simcire SeimCneva. aseTi progra-

mebis mizania janmrTelobisa da socialuri riskis prevencia an minimizacia, rogorc

calkeuli momxmareblisTvis, aseve aramomxmarebeli sazogadoebisTvis. arsebuli narkolo-

giuri programebi moZvelebulia, xolo alternatiuli, mtkicebulebebze damyarebuli mkurna-

loba saerTod ar arsebobs.

• iusticiis saministros informaciis Tanaxmad, narkotikebis moxmareba, maT Soris

maRali riskis ineqciuri moxmareba, farTod aris gavrcelebuli sasjelaRsrulebis dawe-

sebulebebSi.

• magram, cixeebSi ar arsebobs mkurnalobis an zianis Semcirebis programebi, romelTa

mizani narkotikebTan dakavSirebuli infeqciuri daavadebebis _ aiv/Sidsi an hepatitebis _

epidemiis gavrcelebis riskis prevencia an minimizaciaa.

es seriozuli naklovanebebi, bolo aTi wlis ganmavlobaSi narkologiisTvis gaTva-

liswinebuli biujetis mkveTri Semcirebis Sedegia. saxelmwifo dafinaseba, romelic

prevenciis, mkurnalobis, reabilitaciis, zianis Semcirebisa da kvlevisTvis iyo gamoyofili,

430 000 laridan 1997 wels, 2006 wels 50 000 laramde (22 400 ) Semcirda. ilustraciisTvis,

Semcirebuli TanxiT mxolod 35 wamaldamokidebuli adamianis detoqsikaciaa SesaZlebeli

(Semdgomi mkurnalobis gauTvaliswineblad) (javaxiSivli da sxvebi, 2006).

Page 7: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

7

nax. #1

j.radimecki

4. narkotikebis moxmarebis problema

narkotikebis moxmarebis problema Tavisi potenciuri zemoqmedebiT gansakuTrebul

safrTxes warmoadgens sazogadoebrivi jandacvis, usafrTxoebisa da socialuri uzrunvel-

yofisTvis. is gansakuTrebiT mavne Sedegis momtania qarTuli sazogadoebis ganviTarebis

iseT sferoebSi, rogoricaa socialuri, jandacvis, kriminaluri, usafrTxoebisa da ekono-

mikuri sferoebi. ufro farTo socialur konteqstSi, narkotikebis moxmarebis problema

mavne gavlenas axdens pirovnebis, adgilobrivi sazogadoebisa da mTlianad janmrTeli

sazogadoebis ganviTarebaze, miuxedavad imisa, aris is narkotikebis momxmarebeli Tu ara

(CexeTis mTavroba 2005).

jandacvis msoflio organizaciis mier gamoqveynebul dokumentSi “janmrTeloba

yvelasTvis XXI-e saukuneSi” (1998w.), narkotikebis ineqciuri moxmareba sazogadoebrivi

janmrTelobisTvis mTavar safrTxes warmoadgens. aseTi daskvnis safuZvels gvaZlevs is,

rom ineqciuri gziT narkotikebis moxmareba xels uwyobs sisxliT gadamdebi daavadebebis

gavrcelebas, rogoricaa aiv/Sidsi, B da C hepatitebi. aRsaniSnavia, rom saSiSroeba arsebobsara mxolod Tavad narkotikebis momxmareblebisTvis, aramed mTeli sazogadoebisTvisac

(rogorc, magaliTad, es moxda samxreT aziis qveynebSi an ruseTSi (UN AIDS 2003).aqedan gamomdinare, narkotikebis ineqciuri momxmareblebis sarisko qceva da am qcevasTan

dakavSirebuli janmrTelobisTvis miyenebuli zianisa da socialuri riskis minimizacia

narkopolitikis prioritetebs warmoadgens msoflios masStabiT.

es sulac ar niSnavs, rom narkotikebis moxmarebis prevencia da mis Sesamcireblad

gansaxorcielebeli zomebi ugulvebelyofilia an ar xorcieldeba. magram prioritets

unda warmoadgendes narkotikebis moxmarebasTan dakavSirebuli yvelaze seriozuli riskis

Semcireba, da Semdeg, nabij-nabij, unda ganxorcieldes narkopolitikis sxva zomebi, rogoricaa

pirveladi prevencia da narkotikebis mowodebis Semcireba.

samoqmedo gegmis mTavari mizani _ Tanaxmad yovelive zemoTqmulisa da Tanamedrove

narkopolitikis principebisa, aseve saqarTvelos narkopolitikis strategiis gaTvaliswinebiT,

romelic kavSir altenativa jorjias mier aris warmodgenili _ Semdegia:

narkotikebis gamoyenebasTan dakavSirebuli potenciuri riskisa

da mavne Sedegebis Semcireba, yoveli calkeuli pirovnebisa da mTeli

sazogadoebis sakeTildReod

5. narkopolitikis kompleqsuri modeli

narkotikebis moxmarebasTan dakavSirebuli mravalmxrivi problemebi, moiTxovs

kompleqsur, dargTa Soris, departamentTa Soris, seqtorTa Soris dabalansebul midgomas,

raTa moxdes narkotikul saSualebebze moTxovnis Semcireba da ganxorcieldes narkotikebis

mowodebis SemcirebisTvis aucilebeli zomebi.

Page 8: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

8

aqedan gamomdinare aSkaraa, rom politikam ara mxolod narkotikebis warmoebasTan,

mis kontrabandasTan da gamoyenebasTan dakavSirebuli zomebi unda gansazRvros, aramed

aseve naTeli unda gaxados meTodebi da saorganizacio garemo _ magaliTad, iseTi, rogoric

aris koordinacia da dafinanseba. ufro naTeli warmodgenisTvis, narkopolitika SeiZleba

saxls mivamgvanoT, romelic sxvadasxva, TiTqos erTmaneTTan SeuTavsebeli komponentebis

(zomebi da intervenciebi) mTeli kompleqsisgan Sedgeba. sabolood ki viRebT erT mTlians,

romelmac garkveuli standartebi unda daakmayofilos. am saWiro komponentebidan erTi

mainc Tu dagvaviwyda (magaliTad, fundamenti an saxuravi), namdvilad ver avaSenebdiT iseT

saxls, romelic Semdgom sacxovreblad gamodgeboda. (ix. nax. #1)

definicia: _ narkopolitika prevenciuli, saganmanaTleblo, samkurnalo, socialuri,

maregulirebeli, makontrolebeli da sxva zomebis kompleqsuri da koordinirebuli

moqmedebaa, romelic aseve Zalovan RonisZiebebsac gulisxmobs da saerTaSoriso, erovnul,

regionalur da adgilobriv doneebze xorcieldeba. misi mTavari mizani, narkotikebis

gamoyenebasTan dakavSirebuli potenciuri riskisa da mavne Sedegebis Semcirebaa, TiToeuli

adamianisa da mTeli sazogadoebis sakeTildReod.

aRsaniSnavia, rom am mizans iziarebs Tanamedrove narkopolitikis sami mTavari mimar-

Tuleba _ narkotikebis mowodebis Semcireba, narkotikebze moTxovnis Semcireba da narko-

tikuli saSualebebis gamoyenebiT gamowveuli zianis Semcireba. zogjer am strategiebs

erTmaneTTan SeuTavseblad miiCneven, rac sinamdviles ar Seesabameba. imisda miuxedavad,

rom TiToeuli maTgani sxvadasxva zomebsa da intervenciebs efuZneba, samive erT mizans

emsaxureba. es mizani narkotikebis moxmarebis Sedegad gamowveuli potenciuri zianis

Semcirebaa, TiToeuli pirovnebisa da zogadad sazogadoebis usafrTxoebisa da janmrTe-

lobis dasacavad.

6. saqarTveloSi arsebuli mTavari problemebi, miznebi da

misaRebi zomebi 2007-2009 wlisTvis

narkotikebTan dakavSirebuli viTarebis analizis safuZvelze SegviZlia davaskvnaT,

rom mTavar sirTules warmoadgens problemebis masStabisa da simwvavis aRqmis nakleboba.

amis Sedegia konkretuli seriozuli problemebi, romlebic qarTuli sazogadoebisa da

politikis ganmsazRvrelebis winaSe dgas. cxrilSi warmodgenilia problemebi da miznebi,

romelsac unda emsaxurebodes miRebuli gadawyvetilebebi da am miznebis gansaxorcielebeli

zomebi. agreTve aRniSnulia, Tu romeli saministrosa Tu uwyebis kompetenciaSi moeqceva

esa Tu is zoma. (ix. cxrili momdevno gverdze)

strategia Dnarkotikebis

mowodebis Semcireba

Dnarkotikebze

moTxovnis Semcireba

Hzianis minimizacia

mTavari

maxasiaTebeli

narkotikebis

organizebul

warmoebasTan da

kontrabandasTan

brZola

prevencia, narkotikebis

momxmareblebis

mkurnaloba da

reabilitacia

ganaTleba, Spricebisa

da nemsebis gacvliTi

programebi da

CanacvlebiTi

mkurnaloba

pirveladi

mizani

narkotikebis

mowodebis Semcirebis

gziT narkotikebis

moxmarebis Semcireba

narkotikebze

moTxovnis Semicirebis

gziT narkotikebis

moxmarebis Semcireba

narkotikebis

moxmarebasTan

dakavSirebuli riskis

Semcirebis gziT

narkotikebiT

gamowveuli

janmrTelobisa da

socialuri mavne

Sedegebis Semcireba

saboloo

mizani

narkotikebis moxmarebasTan dakavSirebuli potenciurad mavne Sedegis

Semcireba, TiToeuli pirovnebisa da mTeli sazogadoebisTvis.

Page 9: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

9

#

dadgenili problema

mizani

gansaxorcielebeli zomebi

pasuxismgebeli organo

1.

narkotikebis maRali xelmisawvdomoba

narkotikebis xelmisawvdomobis

SezRudva

narkotikebis warmoeba _ gavrceleba _ kontrabandis

organizebul danaSaulTan brZola

Sinagan saqmeTa saministro

2.

narkotikebis eqsperimentul

momxmarebelTa raodenobis mudmivi

zrda

narkotikebis eqsperimentul da

rekreaciul momxmarebelTa

raodenobis zrdis SeCereba

saskolo prevenciuli programebis SemuSaveba da

danergva

ganaTlebis da mecnierebis

saministro

3.

mkurnalobis dabal

i xelmisawvdomobis

pirobebSi narkotikebis problemuri da

ineqciuri momxmareblebis ricxvis zrda

mkurnal

obis xelmisawvdomobis

gazrdis meSveobiT

narkotikebis problemuri da

ineqciuri momxmarebl

ebis

ricxvis zrdis SeCereba

saqarTvelos sarisko regionebSi da sasjelaRsrul

ebiT

dawesebulebebSi inovaciuri da monacemebze

dafuZnebuli samkurnalo programebis minimaluri

qselis ganviTareba

Sromis, janmrTelobis da

socialuri dacvis saministro

4.

sisxliT gadamdebi infeqciuri

daavadebebis maRali procenti

narkotikebis momxmarebelTa Soris, rac

sazodagoebrivi janmrTelobisaTvis

seriozul safrTxes warmoadgens

narkotikebis ineqciuri

moxmarebiT gamowveul

i

riskebis/zianis Semcireba

saqarTvelos sarisko regionebSi da sasjelaRsrul

ebis

dawesebulebebSi dafuZnebuli samkurnalo programebis

minimal

uri qselis farglebSi zianis Semcirebis

momsaxurebis ganviTareba

Sromis, janmrTelobis da

socialuri dacvis saministro

5.

disproporcia jandacvis

kanonmdeblobasa (wamaldamokidebul

eba

aris daavadeba) da sisxlis samarTlis

kanonmdeblobas Soris (narkotikebis

moxmareba danaSaulia) – efeqturi da

dabal

ansebuli narkopolitikisken

mTavari barieria

narkotikebis moxmarebasTan

dakavSirebuli jandacvis da

sisxlis samarTlis

kanonmdebl

obis disproporciis

aRmofrxva

narkotikebis moxmarebis xelSemwyobi socialuri da

jandacvis faqtorebis gaTviTcnobiereba. narkotikebis

moxmarebisaTvis sisxl

is samarTlis pasuxismgebl

obis

gauqmeba da mkurnal

obisaTvis upiratesobis miniWeba.

prioritetis gadatana organizebul danaSaul

Tan

brZolisken

iusticiis saministro

6.

narkotikebis moxmarebis dargSi

moRvawe samTavrobo da arasamTavrobo

organizaciebis arakoordinirebuli

moqmedeba

narkopolitikis

koordinirebuli da

monacemebze dafuZnebuli

zomebis gatarebis

uzrunvel

yofa

narkopolitikis erovnuli sakoordinacio sabWos

daarseba, romelic iqneba prezidentis saTaTbiro

organo da pasuxismgebeli iqneba politikis

gansazRvraze, ganxorcielebaze, dainteresebuli

saministroebis koordinirebasa da samkurnal

o

programebis dafinansebaze

prezidentis ofisi, mTavroba,

narkopolitikis erovnuli

sakoordinacio sabWo

7.

narkopolitikis ZiriTadi zomebisa da

intervenciebisaTvis saWiro

dafinansebis nakleboba

narkopolitikis zomebis

stabiluri da xarjTefeqturi

dafinansebis uzrunvelyofa

prezidentis kancelariasTan dafuZndes narkopol

itikis

erovnuli fondi, romelic granteebis formiT

daafinansebs mkurnalobis da zianis Semcirebis

programebs, muSakTa treinings, monitoringsa da

kvl

evebs.

prezidentis ofisi, mTavroba,

narkopolitikis erovnuli

sakoordinacio sabWo

8.

narkotikebis moxmarebis gavrcel

ebis

tendenciebisa da Sedegebis Taobaze

monacemebze dafuZnebuli informaciis

nakl

eboba

narkotikebis moxmarebis da mis

Sedegebis Taobaze kompl

eqsuri

informaciis mopoveba

narkotikebze sainformacio sistemis dafinanseba da

daval

ebis micema, raTa moxdes narkotikebis

moxmarebasTan dakavSirebuli srulyofili monacemebis

Segroveba da wliur angariSSi asaxva, rogorc amas

narkotikebisa da wamaldamokidebulebis evropis

monitoringis centris gaidlainebi iTvaliswineben

prezidentis ofisi, mTavroba,

narkotikebze sainformacio sistema,

narkopolitikis erovnuli

sakoordinacio sabWo

9.

narkologiis dargSi momuSave

maRal

kval

ificirebuli

profesionalebis nakleboba

narkol

ogiis dargSi momuSave

profesionalebis Tanamedrove

codnisa da maRal

i

kvalifikaciis uzrunvelyofa

mkurnal

obisa da zianis Semcirebis programebSi

momuSave profesionalebis sawyisi treiningi da maTi

Semdgomi ganaTlebis sistemis ganviTareba da

ganxorcieleba

Sromis, janmrTelobis da

socialuri dacvis saministro,

narkopolitikis erovnuli

sakoordinacio sabWo

problemebi, miznebi da am miznebis misaRwevad gansaxorcielebeli zomebi

Page 10: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

10

7. SemoTavazebuli zomebis Rirebuleba da sargebeli

7.1. opiaturi CanacvlebiTi mkurnaloba

metadoniT mkurnaloba yvelaze farTod danergili opiaturi CanacvlebiTi Terapiaa

(Hall et al 1998). metadoni warmoadgens mkurnalobis saSualebas im adamianebisaTvis, romelTa

cxovrebaze maT mier heroinisa da sxva opiatebis moxmareba paTologiur gavlenas axdens

an romlebic am nivTierebebze damokidebulni xdebian. aseT adamianebs “narkotikebze

damokidebulis” (amerikis fsiqiatrTa asociacia 1994) an, rac igivea, “damokidebulebis

sindromis~ diagnozs usvamen (WHO 1192). CanacvlebiTi Terapiis miznebi SeiZleba Semdeg-

nairad SevajamoT:

� davexmaroT pacients janmrTelobis SenarCunebaSi _ saTanado mzrunvelobiTa da

mxardaWeriT maT SeuZliaT narkotikebisgan Tavisufal cxovrebas miaRwion.

� pirovnebis mier ukanono, daniSnulebis gareSe narkotikebis gamoyenebis Semcireba.

� narkotikebis moxmarebasTan dakavSirebuli problemebis mogvareba.

� narkotikebis moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis Semcireba. (magaliTad iseTebis,

rogorebicaa Warbi dozis miRebiT gamowveuli sikvdilianoba, aiv-i, B da C hepatitebida sxva sisxliT gadamdebi infeqciuri daavadebebi, romlebic saziaro SpricebiT

ineqciis Sedegad vrceldeba).

� narkotikebis moxmarebis epizodebis xangrZlivobisa da momavali recidivebis

SesaZleblobis Semcireba.

� narkotikebis SesaZenad saWiro finansebis mosaZieblad, kriminaluri saqmianobis

Semcireba.

� saWiroebis SemTxvevaSi, pacientis stabilur mdgomareobaSi moyvanis mizniT, aRkveTis

sindromis Semsubuqeba.

� pirovnuli, ojaxuri da socialuri funqciebis gaumjobeseba

metadonis CanacvlebiTi mkurnalobis xarjTefeqturoba

mecnieruli mtkicebulebis Tanaxmad, metadonis CanacvlebiTi mkurnaloba, mTeli rigi

Sedegebidan gamomdinare, sakmaod efeqturia, xolo misi xarjTefeqturobis dasadgenad

Catarebulma gamokvlevam cxadhyo, rom “metadoniT mkurnaloba xarjTsargebliania, yovel

SemTxvevaSi, gadamxdelTa Tvalsazrisidan, rac kriminalisa da narkotikebis moxmarebis

SemcirebiT aris ganpirobebuli~ (Goldschmidt 1976; Harwood et al 1988, Gerstein et al 1994).

did britaneTSi Catarebulma gamokvlevam sxvadasxva samkurano programis, maT Soris

metadonis CanacvlebiTi mkurnalobis xarjTefeqturoba Seamowma (Gossop et al 2001). miRebuli

Sedegi Semdegi saxisaa: “yoveli damatebiTi 1 girvanqa sterlingiT, romelic wamaldamo-

kidebulebis mkurnalobas moxmarda, 3-5 girvanqa sterlingi daizoga”. dazogili Tanxa

mkurnalobis Sedegad miRebuli erTaderTi sargebeli ar aris. savaraudod, Rirebulebisa

da sargebelis Tanafardoba Seicvleba, Tuki mkurnalobis Sedegad narkotikebis momxma-

reblebSi naadrevi sikvdilianoba iklebs. aqedan gamomdinare, metadonis CanacvlebiTi

mkurnaloba fulis dazogvis sagrZnoblad ukeTesi gzaa, vidre narkotikebis momxmareblebis

bedis anabara mitoveba an maTi cixeSi Casma.

jandacvis msoflio organizaciis Tanaxmad, narkotikebis momxmareblebSi, romlebic

metadonis CanacvlebiT mkurnalobas gadian, eqvsjer naklebia imis albaToba, rom isini

aiv-virusiT arian inficirebulebi, im pirebTan SedarebiT, romlebic ar mkurnaloben.

amasTan, narkotikebis momxmareblebSi, romlebic metadonis CanacvlebiT mkurnalobas gadian,

sikvdilianoba oTxjer naklebia, vidre mkurnalobaSi aramyof momxmareblebs Soris. TiTo-

euli dolari, romelic metadoniT mkurnalobas moxmardeba, sisxlis samarTlis da sasjel-

aRsrulebis xarjebis Semcirebis meSveobiT 7 dolars zogavs. xolo im SemTxvevaSi, Tu

jandacvis sistemis danazogsac daviangariSebT, Tanafardoba kidev ufro gaizrdeba da 12 :

1 gaxdeba (WHO, UNODC, UNAIDS, 2004).

7.2. nemsebisa da Spircebis gacvlis programebi

msgavsi programebis mTavari mizani, aiv/Sidsisa da sisxliT gadamdebi sxva infeqciebis,

magaliTad, C da B hepatitebis sxva pirovnebaze gadadebis prevenciaa. es daavadebebi narko-tikebis ineqciur momxmareblebs Soris gadaicema, romlebic saziaro ineqciur instrumentebs

iyeneben. amas garda, es programebi aseve emsaxureba msgavsi daavadebebis gadadebis albaTobis

Semcirebas, ufro farTo, narkotikebis aramomxmarebel sazogadoebaSi (Moss 1987). gacvliTi

Page 11: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

11

programebis garda, romelTa mizanic mimoqcevaSi arsebuli Spricebis raodenobis gazrda da

maTi dabrunebis da usafrTxo ganadgurebis waxalisebaa, msgavsi programebi uzrunvelyofen:

� informirebasa da ganaTlebas (magaliTad, rogor gaukeTdes dezinficireba gamoyene-

bul Spricebs/nemsebs);

� samkurnalo dawesebulebebis, jandacvisa da socialuri samsaxuris advil xelmi-

sawvdomobas;

� dafarul, Znelad misawvdom narkotikebis momxmareblebTan “autriCis” meTodiT

dakavSirebas (jandacvis msoflio organizacia 2003).

zianis Semcirebis programebi mimarTulia ara mxolod narkotikebis moxmarebis mavne

Sedegebis Semcirebisaken, rogorebic aiv/Sidsi an hepatitebia, aramed aseve abscesebis,

sisxlZarRvebis dazianebis an Warbi doziT sikvdilianobis Semcirebisaken. nemsebisa da

Spricebis gacviTi programis erT-erTi mizani imaSic mdgomareobs, rom ineqciuri

narkotikebis momxmareblebi mkurnalobis programebSi CarTos da maTi socialuri aqtivoba

gazardos (Hunt et al 2003).

nemsebisa da Spricebis gacvlis programis Rirebuleba da xarjTefeqturoba

arsebobs myari safuZveli vivaraudoT, rom nemsebisa da Spircebis gacvliTi programa

sakmaod efeqturia sisxliT gadamdebi virusuli infeqciebis prevenciisTvis, xolo ramdenime

kvlevam (Gold et al 1997; Lurie and Drucker 1997; Holtgrave et al 1998; Laufner 2001) isic cxadhyo, rommsgavsi programebi aseve xarjTefeqturicaa. magaliTisTvis, axal zelandiaSi erT-erTma

damoukidebelma mkvlevarTa jgufma daiangariSa, rom 1 axalzelandiuri dolari, romelic

nemsebisa da Spricebis gacvliTi programisTvis daixarja, 20 axalzelandiur dolars

dazogavs (zianis Semcirebis centri, 2002). xolo avstraliaSi Catarebuli kvlevis Sedegad

dadginda, rom “nemsebisa da Spricebis gacvliTi programebi aiv/Sidsis gavrcelebis Semci-

rebis efeqturi gzaa da amave dros warmoadgens saxelmwifos mier ganxorcielebul efeq-

tur finansur investicias” (jandacvisa da asakovanTa Tanamegobrobis departamenti 2002).

7.3. narkotikebis momxmarebelTa mkurnaloba

zemoT xsenebuli kvlevis msgavsad, kidev erTma amerikulma kvlevam _ DATOS Seafasanarkotikebis momxmareblebis samkurnalo programebis efeqturoba da xarjTefeqturoba.

kvlevis Sedegad damtkicda, rom TiToeuli dolari, romelic narkotikebis momxmarebelze

daixarja, 5-7 dolars dazogavs. winaaRmdeg SemTxvevaSi, es Tanxa, romlis gamoyofac

saxelmwifo saxsrebidan gaxdeboda saWiro, im kriminalis dafarvas moxmardeboda, romelsac

narkomomxmareblebi Cadian, an narkotikebis moxmarebis iseTi mavne Sedegebis mkurnalobas

dasWirdeboda, rogorebicaa aiv/Sidsi da B da C hepatitebi. kvlevam aseve daaskvna, rom

ambulatoriuli Tu stacionaruli mkurnalobis efeqturobas Soris arcTu ise didi

gansxvavebaa. Tumca stacionaruli mkurnaloba narkotikebis xangrZlivi momxmareblebisTvis

ufro efeqturi aRmoCnda.

7.4. narkotikebis moxmarebis depenalizacia da momxmarebelTa dasjasTan

dakavSirebuli ziani

depenalizacia an dekriminalizacia gulisxmobs “sisxlis samarTlebrivi da krimi-

naluri sanqciebis gauqmebas im qmedebebis mimarT, romlebic TavisTavad akrZalulia da

arasisxlissamarTlebrivi regulaciebisa da sanqciebis dakisrebas iwvevs (magaliTad,

administraciul sanqciebs: jarima, sazogadoebrivi samuSao an samkurnalo dawesebulebaSi

mkurnalobis dawyeba) (narkotikebis prevenciisa da kriminalis prevenciis evrosabWos

ofisi 2000).

depenalizacia SesaZloa iyos “de iure~ da moiTxovs kanonier statusSi cvlilebis

ganxorcielebas, an “de faqto~. aseT SemTxvevaSi kanoni ucvleli rCeba, Tumca is, Tu rogor

moqmedebs policia praqtikaSi, administraciuli instruqciebiT regulirdeba. “de faqto”

sasjelis gauqmeba SesaZloa gulisxmobdes arasisxlissamarTlebriv akrZalvas an nawilob-

riv akrZalvas. es ukanaskneli guslisxmobs, rom narkotikebis Senaxva da gamoyeneba ukanonod

iTvleba, Tumca aseT SemTxvevaSi ara kriminaluri, aramed samoqalaqo sasjeli gamoiyeneba.

gacilebiT mZime sanqciebi ki ufro narkotikebis didi raodenobiT warmoebisa da kont-

rabandis SemTxvevaSi gamoiyeneba.

miuxedavad gavrcelebuli azrisa, msoflios sxvadasxva qveynebis magaliTebma cxadhyo,

rom narkotikebis moxmarebis SesaCereblad, moxmarebis depenalizacia mkacr akrZalvaze

uaresad ar muSaobs. xolo socialuri danaxarji mniSvnelovnad mcirea. magaliTisTvis,

evrosabWos qveynebis didi umravlesoba piradi moxmarebisTvis narkotikebis Senaxvis

Page 12: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

12

mimarT sakmaod lmobieria. gansxvavebas warmoadgens amerikis SeerTebuli Statebi, sadac

narkotikebis piradi moxmareba mkacrad isjeba. Sedegad, evrosabWos qveynebSi narkotikebis

problemuri momxmareblebis ricxvi mTeli mosaxleobis daaxloebiT 0,5%-ia, xolo aSS-Si

daaxloebiT 2,4%. (zabranski 2001). aseve, evropisgan gansxvavebiT, amerikaSi cixeebSi myof

narkotikebis momxamrebelTa ricxvma sagrZnoblad imata. am ubralo SedarebiT naTelia,

rom patimrobis magivrad narkotikebis momxareblebis mkurnaloba da zianis Semcirebis

programebis ganxorcieleba, ara marto efeqturi, aramed xarjTefeqturicaa.

dawesebuleba

pasuxismgebloba

kompetencia

mTavroba

usafrTxoebisa da sazogadoebrivi

janmrTelobis dacvis mizniT, efeqturi

narkopolitikis ganviTarebisa da

ganxorcielebis uzrunvelyofa

narkopolitikis sakiTxebTan

dakavSirebiT, strategiuli

gadawyvetilebis miReba.

pirovnebis/organos daniSvna,

romelic narkopolitkis

ganxorcielebasa da koordinaciaze

iqneba pasuxismgebeli

narkopolitikis

erovnuli

sakoordinacio

organo

narkopolitikis strategiis/samoqmedo

gegmis samuSao variantis, informaciisa

da winadadebebis miwodeba mTavrobisTvis,

monacemebis Segroveba, analizi,

informaciis miwodeba

profesionalebisTvis/sazogadoebisTvis

wamyvani pirebisa da saqmianobebis

koordinireba erovnul da

adgilobriv doneebze, samoqmedo

gegmis Sesrulebis kontroli.

programebis dafinanseba, mTavrobis

narkopolitkis biujetidan

ganaTlebis

saministro

skolebsa da saswavlo dawesebulebebSi

narkotikebis prevenciis koncefcia da

koordinacia, aseve dafinanseba

pirveladi prevenciis momsaxurebis

xarisxisa da efeqturobis

kontroli da licenzireba

Sromis,

janmrTelobis da

socialuri dacvis

saministro

mkurnaloba, socialuri momsaxureba,

narkotikebis momxmareblebis

reabilitacia da riskis minimalizacia

jandacvisa da socialuri

momsaxurebis xarisxisa da

efeqturobis kontroli da

licenzireba

Sinagan saqmeTa

saministro

narkotikebis mowodebis Semcireba,

Zalovani RonisZiebebi

policiis xelmZRvaneloba da

koordinireba narkotikebTan

dakavSirebul sakiTxebze

iusticiis

saministro

sisxlis samarTlis kodeqsSi cvlilebebi.

sagamoZiebo da sasjelaRsrulebis

sistemaSi, maT Soris probaciis

samsaxuris gaTvaliswinebiT, narkotikebis

momxmarebelebisaTvis Sesabamisi

momsaxurebis uzrunvelyofa

sisxlis samarTlis kodeqsSi

sakanonmdeblo cvilebebis Sesaxeb

winadadebebis SeTavazeba

Tavdacvis

saministro

jarsa da samxedro skolebSi

narkotikebTan dakavSirebuli sakiTxebis

prevencia, maT Soris dafinanseba

jarsa da samxedro skolebSi

prevenciuli saqmianobis

koordinireba

finansTa

saministro

saxsrebis gamoyofa narkopolitikisaTvis,

da am saxsrebis xarjvis kontroli

gaTvaliswinebul Tanxebze

ekonomikuri kontrolis daweseba

sagareo saqmeTa

saministro

narkopolitikaSi saerTaSoriso

TanamSromloba

saxelmwifos warmomadgenloba,

narkotikebTan dakavSirebul

sakiTxebze orientirebul

saerTaSoriso dawesebulebSi

adgilobrivi

municipaliteti

adgilobrivi prevenciis, mkurnalobis,

reabilitaciisa da zianis Semcirebis

programebis Tanadafinanseba

narkotikebis moTxovnis Semcirebis

sferoSi adgilobrivi saagentoebis

kontroli

arasamTavrobo

organizaciebi

samizne sazogadoebisTvis prevenciis,

mkurnalobis, reabilitaciisa da zianis

Semcirebis momsaxurebebis mowodeba

narkopolitikasTan dakavSirebuli

strategiisa da samoqmedo gegmis

SemuSavebaSi monawileobis miReba

8. narkopolitikis mTavari moqmedi/dainteresebuli mxareebi da maTi roli

narkotikebis moxmarebis problemis rTuli bunebidan gamomidinare, narkopolitikis

formulirebasa da ganxorcielebaSi sxvadasxva dawesebulebebi da organizaciebi unda

monawileobdnen. TiToeuli maTgani narkopolitikis SemuSavebaSi Tavis funqcias Seasrulebs,

raTa sabolood miRweuli iyos saqarTvelos narkopolitikis mTavari mizani: Semcirdes

narkotikebis moxmarebasTan dakavSirebuli potenciuri riski da misi mavne Sedegebi.

mTavari dainteresebuli pirebis konkretuli valdebulebebi qvemoT aris moyvanili.

Page 13: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

13

9. mkurnalobisa da zianis Semcirebis dargSi gasatarebeli RonisZiebebis struqturirebuli gegma

9.1. koordinacia. mTavari mizani: Seiqmnas koordinirebis, rogorc vertikaluri aseve horizontaluri, efeqturi sistema, rac

samoqmedo gegmis miznebis Sesrulebas Seuwyobs xels

specifiuri

amocanebi

RonisZiebebi/aqtivobebi

Bbiujeti

(lari)L

sargebeli

vadebi

kompetencia/pasuxism

gebloba

miRweuli Sedegis verifikacia

1. efeqturi d

a dab

alansebuli

nar

kopo

litikis

daner

gvis/gat

arebi

s uzrunvel

yofa

1. narkopolitikis strategiis

da samoqmedo gegmis ganxilva

da damtkiceba

damatebiT

dafinansebas

ar saWiroebs

arsebuli dawesebulebis

adamianuri da finansuri

resursebis efeqturi

gamoyeneba

XII/2006

prezidenti/mTavroba/

parlameni

prezidentis an mTavrobis

gadawyvetileba narkopolitikis

strategiisa da samoqmedo gegmis

Taobaze

2. narkopolitikis

ganxorcielebisa da

koordinirebis Taobaze

samTavrobo gankargulebisa an

kanonis momzadeba da

damtkiceba

damatebiT

dafinansebas

ar saWiroebs

arsebuli dawesebulebis

adamianuri da finansuri

resursebis efeqturi

gamoyeneba

VI/2007

mTavroba/parlamenti,

narkopolitikis

erovnuli

sakoordinacio sabWo

narkopolitikis ganxorcielebis

da koordinirebis Taobaze

samTavrobo gankarguleba an kanoni.

mTavari moqmedi/d

ainteresebuli

mxareebis movaleobebis da

pasuxismgeblobis gansazRvreba

3. prezidentis ofisTan

narkopolitikis erovnuli

sakoordinacio sabWos daarseba.

es saSualebas mogvcems

vuzrunvelyoT kompleqsuri

saministroTaSoriso midgoma

da ganvaxorcieloT monacemebze

dafuZnebuli intervenciebi

61 965GEL

arsebuli dawesebulebis

adamianuri da finansuri

resursebis efeqturi

gamoyeneba

XII/2007

P

prezidenti/mTavroba/

parlamenti,

narkopolitikis

erovnuli

sakoordinacio sabWo

narkopolitikis erovnuli

sakoordinacio sabWo

oficialurad dafuZnda da Seudga

saqmianobas

4. narkopolitikis regionaluri

koordinatorebis qselis

dafuZneba

46 800 GEL

narkopolitikis zomebis

efeqturi miwodeba da

adamianuri da finansuri

resursebis gamoyeneba

erovnul, regionalur da

adgilobriv doneebze

XII/2008

prezidenti/mTavroba/

parlamenti/

adgilobrivi

xelisufleba

narkopolitikis regionaluri

samoqmedo gegmebi.

narkopolitikis regionaluri

koordinatorebis Sexvedrebi

narkopolitikis erovnuli sabWos

wevrebTan

2. nar

kopo

litikis

ganxorciel

ebis

efeqturi

koordinac

ia

1. narkopolitikis

saministroTaSoriso komitetis

regularuli Sexvedrebi

(Sedgeba narkopolitikis

ganxorcielebaSi CarTuli

saministroebis

warmomadgenlebisgan)

dafarulia

danaxarjebiT

aqtivobebSi

1.3.-Si

narkopolitikis zomebis

efeqturi miwodeba da

adamianuri da finansuri

resursebis gamoyeneba

erovnul, regionalur da

adgilobriv doneebze

mudmivad,

3-4 jer

weliwadSi

P

prezidenti/mTavroba/

narkopolitikis

erovnuli

sakoordinacio sabWo

narkopolitikis samomavlo

ganviTarebis Taobaze

gadawyvetilebis miReba

2. E2007-09 narkopolitikis

samoqmedo gegmis Sefaseba da

misi asaxva 2010wlis samoqmedo

gegmaze

dafarulia

danaxarjebiT

aqtivobebSi

1.3.-Si

narkopolitikis zomebis

efeqturi miwodeba da

adamianuri da finansuri

resursebis gamoyeneba

erovnul, regionalur da

adgilobriv doneebze

VI/2009

mTavroba,

narkopolitikis

erovnuli

sakoordinacio sabWo

2007-09 narkopolitikis samoqmedo

gegmis Sesrulebis angariSi.

ganaxlebuli 2010 wlis samoqmedo

gegma damtkicebulia prezidentis

da mTavrobis mier

Page 14: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

14

9.2. monitoringi da kvleva. mTavari mizani: Seiqmnas erovnuli monitoringis sistema da gaumjobesdes misi SesaZleblobebi raTa

mopovebuli iqnas monacemebze dafuZnebuli informacia, rac aucilebelia efeqturi narkopolitikis dagegmvisa da ganxorcielebisaTvis.

specifiuri

amocanebi

ARonisZiebebi/aqtivobebi

biujeti

(lari)L

sargebeli

vadebi

kompetencia/pasuxismgebl

oba

miRweuli Sedegis

verifikacia

3. narkotikebis

moxmarebis gavrcelebis

da tendenciebis

Taobaze kompleqsuri

monacemebis Segroveba

1. narkotikebisa da wamal-

damokidebulebis evropis

monitoringis centris

gaidlainebis Sesabamisad

mosaxleobis gamokiTxva

narkotikebis moxmarebis

Taobaze

30,000 GEL

XII/2007 + da

mudmivad

yovel 3-4

weliwads

saqarTvelos Sromis,

janmrTelobis da socialuri

dacvis saministro,

narkotikebze sainformacio

sistema, narkopolitikis

erovnuli sakoordinacio

sabWo

Catarda gamokiTxva,

Segrovili monacemebis

analizi, Sedegebi

warmodgenilia da

gamoyenebuli narkopolitikis

samomavlo gegmis

SesamuSaveblad

2. alkoholisa da narkotikebis

moxmarebis evropuli saskolo

gamokiTxvis Catareba (E

SPA

D)

2007, fokusiT narkotikebis

moxmarebaze saSualo da

umaRlesi saswavleblebis

studentTa Soris

15,000 GEL

wvlili Seaqvs

narkotikebis

moxmarebasTan

dakavSirebuli

problemebis da qveynis

saWiroebebis

Seswavlis saqmeSi

XII/2007 +

mudmivad

yovel 4

weliwadSi,

sxva

evropul

qveynebTan

erTad

saqarTvelos Sromis,

janmrTelobis da socialuri

dacvis saministro,

narkotikebze sainformacio

sistema, narkopolitikis

erovnuli sakoordinacio

sabWo

Catarda gamokiTxva,

Segrovili monacemebis

analizi, Sedegebi

warmodgenilia da

gamoyenebuli narkopolitikis

samomavlo gegmis

SesamuSaveblad

4. narkotikebze, maT

moxmarebaze, gamowveul

Sedegebsa da sapasuxo

zomebze kompleqsuri,

obieqturi da sando

informaciebis mowodeba

1.narkotikebze sainformacio

sistemis Camoyalibeba

45,705

VI/2007

prezidenti,

Sromis, janmrTelobis da

socialuri dacvis saministro

narkotikebze sainformacio

sistema oficialurad

dafuZnda da Seudga

saqmianobas

2. gadawyvetilebis mimRebi

adamianebisaTvis da

mosaxleobisaTvis

narkotikebTan dakavSirebuli

informaciis miwodebis

orwliani gegmis SemuSaveba

dafarulia

danaxarjebiT

aqtivobebSi 4.1.-Si

XII/2007

narkotikebze sainformacio

sistema, narkopolitikis

erovnuli sakoordinacio

sabWo

informaciis miwodebis gegma

Setanilia prezidentTan da

mTavrobaSi da damtkicebulia

3. qveyanaSi narkoviTarebis

wliuri angariSis momzadeba da

gamoqveyneba

dafarulia

danaxarjebiT

aqtivobebSi 4.1.-Si

ganaxlebuli da

monacemebze

dafuZnebuli

informaciebi efeqturi

RonisZiebebis

dagegmvisa da

ganxorcielebisaTvis

yovelwliur

ad

oqtomberSi

narkotikebze sainformacio

sistema, narkopolitikis

erovnuli sakoordinacio

sabWo

gamoqveynebuli angariSi

5 narkotikebTan

dakavSirebiT

sazogadoebrivi codnis

amaRleba

1. profesiuli Tematuri

naSromebis da presrelizebis

momzadeba da gamoqveyneba

dafarulia

danaxarjebiT

aqtivobebSi 4.1.-Si

sazogadoebis

narkotikebTan

dakavSirebul

codnaSi/SegnebaSi

wvlilis Setana

mudmivad

narkotikebze sainformacio

sistema, narkopolitikis

erovnuli sakoordinacio

sabWo

gamoqveynebuli Tematuri

naSromebi da presrelizebi

2. profesionalebisaTvis da

mosaxleobisTvis informaciis

miwodebis mizniT Tematuri veb-

gverdis Seqmna

2,000

wvlili Seaqvs

profesionalTa

SesaZleblobebis da

sazogadoebis codnis

amaRlebis saqmeSi

VI/2008

narkotikebze sainformacio

sistema, narkopolitikis

erovnuli sakoordinacio

sabWo

veb-gverdi Sesabamisi

informaciiT xelmisawvdomia

profesionalebisTvis da

sazogadoebisTvis

3. veb-gverdis regularuli

ganaxleba

dafarulia

danaxarjebiT

aqtivobebSi 3.1.-Si

wvlili Seaqvs

sazogadoebis codnis

amaRlebis saqmeSi

mudmivad

narkotikebze sainformacio

sistema, narkopolitikis

erovnuli sakoordinacio

sabWo

veb-gverdze qveyndeba

ganaxlebuli informacia

Page 15: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

15

9.3.

wamaldamokidebulTa mkurnaloba. mTavari mizani: saqarTvelos sarisko regionebSi narkotikebis momxmarebelTa yvela jgufisTvis

mkurnalobaze xelmisawvdomobis gazrdis meSveobiT narkotikebis problemuri/ineqciuri momxmareblebis raodenobis stabilizacia an

Semcireba

specifiuri amocanebi

ARonisZiebebi/aqtivobebi

Bbiujeti

(lari)L

Bsargebeli

Dvadebi

kompetencia/pasuxismgebloba

miRweuli Sedegis

verifikacia

6. saqarTvelos sarisko

regionebSi mkurnalobis

da zianis Semcirebis

minimaluri qselis

dafuZneba (6a + 3b tipis

dawesebuleba)

1. saqarTvelos sarisko regionebSi

mkurnalobis da zianis Semcirebis

minimaluri qselis (6a

ambulatoruli + 3b stacionaruli

tipis dawesebuleba, naxe Tavi 10.1 )

dafuZnebisaTvis da

saqmianobisaTvis saWiro Tanxebis

gamoyofa

4 087 160

XII/2006

prezidenti/mTavroba/

narkopolitikis erovnuli

sakoordinacio sabWo

saxelmwifo biujetSi

momsaxurebis minimaluri

qselis dafuZnebisaTvis

saWiro saxsrebis

gaTvaliswineba

2. Atenderis gamocxadeba

konkretul regionSi mkurnalobis

da zianis Semcirebis momsaxurebis

gawevis msurveli

dawesebulebebisaTvis/

organizaciebisTvis

500

III/2007

narkopolitikis erovnuli

sakoordinacio sabWo

tenderis oficialuri

gamocxadeba

3. ESemotanili ganacxadebis

Sefaseba

1 500

VI/2007

narkopolitikis erovnuli

sakoordinacio sabWo

tenderis Sedegebi

4. saxsrebis gadaricxva da

mkurnalobis da zianis Semcirebis

programebis mosamzadebeli

samuSaoebi

43 122

VIII/2007

narkopolitikis erovnuli

sakoordinacio sabWo

Tanxebi gadaricxulia

momsaxurebis mimwodebelTa

angariSebze

5. Omkurnalobis da zianis

Semcirebis momsaxurebis dawyeba da

programebis sruli amoqmedeba

damatebiT

dafinansebas

ar saWiroebs

I/2008-dan

narkopolitikis erovnuli

sakoordinacio sabWo +

momsaxurebis mimwodebeli

programebi dakompleqtebuli

da aRWurvilia, momsaxureba

dawyebulia

6. mkurnalobis da zianis

Semcirebis programebis

standartuli muSaoba da wliuri

angariSebis miwodeba narkotikebze

sainformacio sistemisaTvis

4 134 865L

mudmivad/

yovel

Tebervals

narkopolitikis erovnuli

sakoordinacio sabWo +

momsaxurebis mimwodebeli

namkurnalev momxmarebelTa,

miwodebuli momsaxurebis

raodenoba da sxva

statistikuri monacemebi

7.sasjelaRsrulebis

dawesebulebebSi

mkurnalobis da zianis

Semcirebis momsaxurebis

xelmisawvdomobis

uzrunvelyofa

1. sasjelaRsrulebis erT-erT

dawesebulebaSi mkurnalobis da

zianis Semcirebis piloturi

programis ganxorcieleba

dagegmilia

globaluri

fondis mier

XII/2007

iusticiis saministro,

Sromis, janmrTelobis da

socialuri dacvis saministro,

SidsTan, tuberkulozTan da

malariasTan brZolis

globaluri fondi

programa dakompleqtebuli da

aRWurvilia, momsaxureba

dawyebulia

2. mkurnalobis da zianis

Semcirebis piloturi programis

standartuli muSaoba da wliuri

angariSis miwodeba narkotikebze

sainformacio sistemisaTvis

VI/2008

iusticiis saministro,

Sromis, janmrTelobis da

socialuri dacvis saministro

namkurnalev momxmarebelTa,

miwodebuli momsaxurebis

raodenoba da sxva

statistikuri monacemebi

3. dadgenili saWiroebebis

Sesabamisad mkurnalobis da zianis

Semcirebis momsaxurebis

gafarToeba sxva dawesebulebebSi

aSS-Si da did

britaneTSi

Catarebuli

kvlevebis

Sesabamisad,

mkurnalobaSi

Cadebuli yoveli 1

lari zogavs 3-

7 lars, romelic

daixarjeboda

narkotikebTan

dakavSirebul

danaSaulze,

sagamoZiebo da

sasjelaRsrulebiT

sistemaSi da/an

narkotikebis

moxmarebiT

gamowveuli

samedicino

Sedegebis

mkurnalobaze

XII/2009

iusticiis saministro,

Sromis, janmrTelobis da

socialuri dacvis saministro

namkurnalev momxmarebelTa,

miwodebuli momsaxurebis

raodenoba da sxva

statistikuri monaceme1bi

Page 16: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

16

9.4.

riskis/zianis Semcireba. mTavari mizani: narkotikebis ineqciur moxmarebasTan dakavSirebuli riskebis/zianis Semcireba rogorc

pirebisaTvis, aseve mTeli sazogadoebisaTvis

9.5. profesiuli ganaTleba/momzadeba. mTavari mizani: wamaldamokidebulebis dargSi uaxlesi monacemebis Sesabamisad, narkologiis dargSi

momuSave profesionalebis SesaZleblobebis, mecnieruli codnis da praqtikuli unarebis amaRleba

specifiuri amocana/-

bi

ARonisZiebebi/aqtivobebi

Bbiujeti

(lari)L

Bsargebeli

Dvadebi

kompetencia/pasux

ismgebloba

miRweuli Sedegis

verifikacia

8. sarisko qcevis Secvlis

mizniT narkotikebis

problemuri/ineqciuri

momxmareblebis

maqsimaluri raodenobis

CarTva zianis Semcirebis

programebSi

1. saqarTvelos sarisko

regionebSi zianis Semcirebis

da „autriC“ momsaxurebis

minimaluri qselis dafuZneba

dafarulia

danaxarjebiT

9..3. tabulaSi

axal zelandiaSi

Catarebul

i kvlevis

Tanaxmad, yovel

i dolari

Cadebuli Spricebis

gacvlis programebSi

aisaxeba sicocxlis

ganmavlobaSi

mkurnal

obisaTvis

dazogil 20 dolarSi

SeniSvna: zianis Semcireba da „autriC“ momsaxureba iqneba

SeTavazebuli rogorc narkotikebis momxmarebel

Ta

mkurnal

obis orive tipis momsaxurebis Semadgeneli nawili

(a+b). amitom, maTi ganviTarebisaTvis aucilebeli RonisZiebebi

gaTvaliswinebul

ia 9..3. tabulaSi CamoTvl

il aqtivobebSi.

Sesabamisad, zianis Semcirebis da „autriC“ momsaxurebis

ganviTarebisaTvis saWiro xarjebic Cadebulia mkurnalobis

da zianis Semcirebis programebis biujetSi

specifiuri

amocana/-bi

ARonisZiebebi/aqtivobebi

Bbiujeti

(lari)L

Bsargebeli

Dvadebi

kompetencia/pasuxismgebl

oba

miRweuli Sedegis verifikacia

9. mkurnalobis da

zianis Semcirebis

dargSi momuSave

profesionalebis

adeqvaturi

SesaZleblobebis da

codnis uzrunvelyofa

1. dawyebiTi sabaziso treiningi

mkurnalobisa da zianis Semcirebis

minimaluri qselis dawesebulebis

TanamSromlebisaTvis (5-10 dRiani

saswavlo programa TiToeuli

jgufisaTvis – narkologebi,

fsiqologebi, socialuri muSakebi,

savele muSakebi „autriCorkerebi“)

12,590 GEL

VII-X

II/2007

Sromis, janmrTelobis da

socialuri dacvis

saministro/ narkopolitikis

erovnuli sakoordinacio

sabWo

gadamzadebuli profesionalebis

raodenoba,

saswavlo kursis damTavrebis

damadasturebeli sertifikatebi

2. mkurnalobisa da zianis Semcirebis

programebSi momuSave profesionalebis

ganaTlebis samomavlo erovnuli gegmis

da kurikulumis SemuSaveba

3,000

IX/2007

Sromis, janmrTelobis da

socialuri dacvis

saministro/ narkopolitikis

erovnuli sakoordinacio

sabWo

mkurnalobisa da zianis Semcirebis

programebSi momuSave

profesionalebis ganaTlebis

erovnuli gegma da kurikulumi

3. mkurnalobisa da zianis Semcirebis

programebSi momuSave profesionalebis

Semdgomi ganaTlebis kursebis

ganxorcieleba (3-4 dRiani kursi

weliwadSi TiToeuli jgufisaTvis)

ar aris

gaTvaliswi

nebuli

mocemul

gegmaSi

maRali

kvalifikaciis

muSakebi, xarjT-

efeqturi

momsaxureba,

momsaxurebis

fasi

mudmivad

gegmis

mixedviT

Sromis, janmrTelobis da

socialuri dacvis

saministro/ narkopolitikis

erovnuli sakoordinacio

sabWo

gadamzadebuli profesionalebis

raodenoba,

saswavlo kursis damTavrebis

damadasturebeli sertifikatebi

4. mkurnalobis da zianis Semcirebis

profesionalebisaTvis srulyofili

erovnuli saswavlo masalebis

momzadeba

ar aris

gaTvaliswi

nebuli

mocemul

gegmaSi

XII/2008

Sromis, janmrTelobis da

socialuri dacvis

saministro/ narkopolitikis

erovnuli sakoordinacio

sabWo

saxelmZRvaneloebi mkurnalobis da

zianis Semcirebis profesionalebis

individualuri jgufebisaTvis

Page 17: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

17

9.6. dafinanseba. mTavari mizani: narkologiis dargSi prevenciis, mkurnalobis, reabilitaciis da zianis Semcirebis programebis, aseve

profesionaluri kadrebis ganaTlebis, situaciis monitoringis da kvlevis dafinansebis uzrunvelsayofad narkopolitikis saxelmwifo

fondis dafuZneba

specifiuri

amocana/-bi

ARonisZiebebi/aqtivobebi

Bbiujeti

(lari)L

Bsargebeli

Dvadebi

kompetencia/pasuxism

gebloba

miRweuli Sedegis

verifikacia

10. moxdes

mkurnalobis

sistemis danergva da

monacemebze

dafuZnebili

narkopolitikis

zomebis gatarebis

uzrunvel

yofa

1. narkopolitikis erovnuli

fondis daarseba, raTa

uzrunvelyofili iqnas

mkurnal

obis da zianis

Semcirebis momsaxurebis

xelmisawvdomoba problemuri

da ineqciuri narkotikebis

momxmarebelTa

umravlesobisaTvis

4 355 343

XII/2006

prezidenti, finansTa

saministro,

narkopolitikis

erovnuli

sakoordinacio sabWo

gegmis gansaxorcieleblad

aucil

ebeli saxsrebi

gamoyofilia

2. gegmaSi CamoTvlili

RonisZiebebisaTvis tenderis

gamocxadeba

dafarulia

danaxarjebiT

aqtivobebSi 6.2.-Si L

I-III/2007

narkopolitikis

erovnuli

sakoordinacio sabWo

tenderis procedurebi

dadgenilia da damtkicebuli

prezidentis/mTavrobis mier,

tenderi gamocxadebulia

3. Eganacxadebis Sefaseba

dafarulia

danaxarjebiT

aqtivobebSi

6.3.-Si

GEL

VI/2007

narkopolitikis

erovnuli

sakoordinacio sabWo

satendero ganacxadebi

Setanilia, tenderis Sedegeb

gamocxadebulia

4. saxsrebis gadaricxva da

samkurnalo da zianis

Semcirebis programebis

momzadeba da pilotireba

dafarulia

danaxarjebiT

aqtivobebSi 6.4.-Si

GEL

VIII/2007

narkopolitikis

erovnuli

sakoordinacio sabWo

Tanxebi gadaricxulia

momsaxurebis mimwodebelTa

angariSebze

5. O mkurnal

obis da zianis

Semcirebis programebis

standartuli muSaoba

damatebiT

dafinansebas

ar

saWiroebs L

rogorc 7.3 da 7.4

punqtebSi

ganvixileT,

wamaldamokidebul

e

bis mkurnalobaSi

da zianis

SemcirebaSi

Cadebuli

investiciebi 5-20-

mag dazogvas

iZleva im saxsrebis

gaTvaliswinebiT,

rac daixarjeboda

narkodanaSaul

is,

sagamoZiebo da

sasjelaRsrul

ebis

sistemis da

saziano samedicino

Sedegebis

mkurnal

obaze....

I/2008- dan

narkopolitikis

erovnuli

sakoordinacio sabWo +

momsaxurebis

mimwodeblebi

programa dakompleqtebuli d

aRWurvil

ia, momsaxureba

dawyebul

ia

Page 18: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

18

samkurnalo programis tipi A A–ambulatoriuli klinikebi B–stacionaruli klinikebi

miwodebuli momsaxureba profesionaluri konsultacia profesionaluri konsultacia

ambulatoriuli detoqsikacia ambulatoriuli detoqsikacia

fsiqo-socialuri konsultacia da

reabilitacia

fsiqo-socialuri konsultacia da

reabilitacia

autriCi, nemsebisa da Spricebis

gacvliTi programa

autriCi, nemsebisa da Spricebis

gacvliTi programa

metadonis CanacvlebiTi mkurnaloba metadonis CanacvlebiTi mkurnaloba

- stacionaruli detoqsikacia

nebayoflobiTi konsultireba da

testireba

nebayoflobiTi konsultireba da

testireba

sul programaTa raodenoba 6 3

proeqtSi monawile beneficiantTa raodenoba

momsaxureba beneficiarTa

raodenoa

weliwadSi 1 AA/BB tipis centrSi

centrebis

raodenoba

weliwadSi

beneficiarTa

raodenoba

profesionaluri konsultacia 1200 9 (6A+3B) 10800

ambulatoriuli detoqsikacia 150 9 (6A+3B) 1350

fsiqo-socialuri konsultacia

da reabilitacia

1500 9 (6A+3B) 13500

autriCi, nemsebisa da Spricebis

gacvliTi programa

350 9 (6A+3B) 3150

metadonis CanacvlebiTi

mkurnaloba

70 9 (6A+3B) 630

stacionaruli detoqsikacia 120 3 (3B) 360

sul 29790

nebayoflobiTi konsultireba da testireba 15000 (aRniSnuli 29790-dan) beneficiars gaeweva

Pprofesia/Tanamdeboba TanamSromelTa

raodenoba

samuSao drois % TanamSromelTa

raodenoba

samuSao drois %

mTavari eqimi 1 1.0 1 1.0

Nnarkologi 2 2.0 3 3.0

Pfsiqologi 2 1.5 3 1.5

soc-muSaki 2 1.0 2 1.0

NeqTani 2 2.0 4 4.0

Mmenejeri/buRalteri 1 1.0 1 1.0

damlagebeli 1 0.25 4 1.0

dacva 2 2.0 2 2.0

farmacevti 1 1.0 1 1.0

OautriC muSaki 2 2.0 2 2.0

mzareuli - - 2 1.5

TanamSromelTa raodenoba erT

programaSi

16 13.75 25 19.0

danaxarjebi lari centrebis

raodenoba

sul

A a tipis centri 308 932 6 1 853 597

B b tipis centri 744 511 3 2 233 563

narkopolitikis sakoordinacio

sabWo

108 765 - 108,765

narkotikebze sainformacio

sistema

45 705 - 45 705

treningebis, kvlevisa da sxva

xarjebi

70 590 - 70 591

moTxovnili finansebi 4 355 343 1% bankis

momsaxureba

programebis adgilmdebareoba 1 TbilisSi, 1 baTumSi, 1 gorSi, 1

quTaisSi, 1 zugdidSi, 1 TelavSi

1 TbilisSi, 1 quTaisSi, 1 baTumSi.

10. danarTi

10.1. mkurnalobisa da zianis Semcirebis samsaxurebis minimaluri qseli

narkotikebis ineqciuri momxmareblebis ricxvi rom dastabilurdes an Semcirdes,

aucilebelia mkurnalobis xelmisawvdomobis gazrda, gansakuTrebiT dabali Semosavlis

mqone fenisTvis. aqedan gamomdinare, samoqmedo gegma, minimum 9 novatorul da monacemebze

dafuZnebul samkurnalo programaTa qselis daarsebis winadadebiT Semodis. am programebis

amoqmedeba saqarTvelos yvelaze sarisko regionebSi, erTis ki _ cixeSic igegmeba. qseli

Semdegi struqturis mixedviT unda daarsdes.

Page 19: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

19

10.2. narkopolitikis koordinaciis SemoTavazebuli sistema

narkotikebis moxmarebas da masTan dakavSirebul problemebs mniSvnelovnad gan-

sazRvravs sazogadoebrivi cxovrebis sxvadasxva aspeqtebis _ kulturis, istoriis, socialuri

mdgomareobis, ganaTlebis, jandacvis sistemis, ekonomikis, usafrTxoebisa, da sxva _ gavlena.

am yvelaferze mavne gavlenas axdens narkotikebis moxmarebis gavrceleba. aqedan gamomdinare,

narkotikebis moxmarebis mimarT saTanado zomebis miReba kompleqsuri xasiaTis unda iyos

da prevenciis, ganaTlebis, mkurnalobis, socialuri, kontrolisa da aseve Zalovani

RonisZiebebis koordinirebul ganxorcielebas moicavdes. msgavsi midgoma moiTxovs

sxvadasxva gamocdilebis, codnis, praqtikis mqone mTavari moqmedi/dainteresebuli mxareebis

CarTulobas. maTi saqmianoba erTmniSvnelovnad mimarTuli unda iyos TanamSromlobisaken

da ara urTierT Sejibrebisken. gTavazobT koordinirebis Semdeg sistemas:

zemoxsenebul samkurnalo programaTa ganlageba naCvenebia ruqaze:

A_ ambulatoruli klinika

B_ stacionaruli klinika

Page 20: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

20

narkopolitikis saministroTaSoriso komisias uxelmZRvanelebs prezidenti/premier-

ministri, xolo komisiis SemadgenlobaSi Sevlen dainteresebuli saministroebis warmomad-

genlebi (ministri/ministris moadgile). es saministroebia Sromis, janmrTelobisa da

socialuri dacvis saministro, ganaTlebis saministro, Sinagan saqmeTa saministro, iusticiis

saministro, Tavdacvis saministro, finansTa da sagareo saqmeTa saministroebi.

komisia weliwadSi 3-4-jer Seikribeba da narkopolitikis sakiTxebTan dakavSirebiT

mTavar gadawyvetilebebs miiRebs. es gadawyvetilebebi erovnuli narkopolitikis sakoor-

dinacio sabWos ganacxadebis safuZvelze ganixileba. strategiuli gadawvetilebis Sem-

TxvevaSi, komisia Tanxmobas prezidentis, mTavrobisa da parlamentisgan miiRebs.

narkopolitkis erovnuli sakoordinacio sabWo prezidentis samuSao kabinetTan

axlos ganTavsdeba. amis mizezi, Sesabamisi saxelmwifo dawesebulebebis kompleqsuri da

saministroTaSorisi midgoma da monacemebze dafuZnebuli zomebisa da intervenciis ganxor-

cielebaa, erovnul da adgilobriv doneebze. sabWo 3-5 TanamSromlisgan dakompleqtdeba.

es adamianebi narkotikebTan dakavSirebul sakiTxebSi, proeqtis menejmentisa da koordini-

rebis eqspertebi unda iyvnen. sabWo ganixilavs narkotikebTan dakavSirebul sakiTxebs,

narkosituaciasTan dakavSirebul sakiTxTa ganviTarebas, narkopolitikaSi ganxorcielebul

zomebsa da maT zegavlenas. amis safuZvelze sabWo moamzadebs gansaxorcielebeli zomebisa

da saqmianobis Sesaxeb garkveul informacias da winadadebebs. aseve momzaddeba narkopo-

litikis strategia da samoqmedo gegmebi, romlebic sabolood prezidents, mTavrobasa da

parlaments gadaecema gansaxilvelad.

sabWo koordinirebas gauwevs mTavari dainteresebuli mxareebis warmomadgenlebs

Semdeg doneebze: erovnul (saministroebi, romlebic narkopolitikasa da narkotikebze

sainformacio sistemis, saministroTaSoris komisiaSi arian CarTulni), regionalur (regi-

onuli narkopolitikis koordinatorebi da komisiebi), da adgilobriv (adgilobrivi muni-

cipalitetebi da momsaxurebis momwodeblebi).

narkotikebze sainformacio sistema warmoadgens damatebiT saagentos, romelic

monacemebs Seagrovebs narkotikebis gavrcelebaze, maT bunebasa da gavlenaze. amisTvis

gamoiyeneba narkotikebisa da wamaldamokidebulebis evropis monitoringis centris mier

momzadebuli gaidlainebi da standartuli procedurebi. maTi daxmarebiT SesaZlebeli

gaxdeba arsebuli situaciis yovelmxrivi aRwera da analizi. es sistema pasuxismgebeli

iqneba wliuri erovnuli angariSis momzadebaze, romelic narkotikebTan dakavSirebul

sakiTxebs Seexeba da gadawyvetilebis mimRebebs, eqspertebsa da zogadad sazogadoebas,

informacias miawvdis narkotikebis sferoSi arsebul mdgomareobaze.

Sesabamisi saministroebis warmomadgenelTa komiteti Sedgeba warmomadgenlebisgan,

romelTa kandidaturas niSnaven im saministroebis xelmZRvanelebi, romlebic narkopoli-

tikis saministroTaSoriso komisiis wevrebi arian. maT daematebaT regionuli narkopo-

litikis komitetis koordinatorTa 1 da momsaxurebis momwodebelTa 2 warmomadgeneli.

komitets koordinirebas gauweven erovnuli narkopolitikis sakoordinacio sabWos Tanam-

Sromlebi da komiteti TveSi 1-2-jer Seikribeba.

aRniSnuli komitetis mTavari amocana iqneba, im konkretuli sakiTxebis ganxilva, rac

mis yoveldRiur saqmianobasa da wamoWril problemebs daukavSirdeba. komitetis mTavari

mizani am problemebis gadasaWrelad garkveuli winadadebis SemuSaveba da maTi narkopoli-

tikis saministroTaSoriso komisiis winaSe gansaxilvelad wardgenaa.

TiToeuli saministro pasuxismgebeli iqneba maTze dakisrebuli mTavari amocanisa

da aseve, konkretuli davalebis Sesrulebaze, romelic narkostrategiis an samoqmedo

gegmis mixedviT iqneba gansazRvruli. saministroTa da sxva saagentoTa warmomadgenlebi

Sesrulebuli samuSos Sesaxeb angariSs sakoordinacio sabWos warudgenen, xolo narko-

tikebze sainformacio sistemas yovelwliurad im monacemebs gadascemen, romelsac es

ukanaskneli moiTxovs. es yovelive wliuri angariSis mosamzadeblad aris saWiro. erovnuli

narkopolitikis sakoordinacio sabWos zedamxedvelobiT, saministroTa warmomadgenlebi

minawileobas miiReben informaciisa da angariSebis momzadebaSi, romelTac saerTaSoriso

dawesebulebebi moiTxoven da monawileobas miiReben strategiebisa da samoqmedo gegmis

samuSao variantis momzadebasa da SefasebaSi.

komiteti ganixilavs Semosuli ganacxadebis dafinansebis sakiTxs, xolo Semdgomi

ganxilvisTvis ganacxadebs narkopolitikis saministroTaSoris komisias warudgens. sabo-

loo gadawyvetilebas narkopolitikis saministroTaSorisi komisia iRebs.

Page 21: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

21

komiteti dafinansebis sakiTxebis gansaxilvelad wlis ganmavlobaSi erTxel an

saWiroebis SemTxvevaSi metjer ikribeba. komitetis mier gakeTebuli daskvnebi winadadebebis

an rekomendaciebis saxiT momzaddeba, xolo saboloo daskvnis gamosatanad narkopolitikis

saministroTaSoriso komisias gadaecema.

regionuli narkokoordinatorTa komiteti Sedgeba regionuli narkopolitikis

koordinatorTagan (isini regionis xelisuflebis mier iqnebian arCeulni), xolo zedamxed-

velobas narkopolitikis saministroTaSorisi komisia gauwevs. komisia daexmareba gadawyveti-

lebebisa da movaleobebis gadacemas erovnuli donidan, regionul an adgilobriv doneebze.

aseve komisiis amocana iqneba narkomoxmarebis an erovnuli narkopolitikis ganxorcielebis

irgvliv arsebuli situaciisa da problemebis ganxilva, romlebmac SesaZloa Tavi iCinon

adgilobriv/regionul doneebze.

aRniSnuli komitetis mTavari amocana, im konkretuli sakiTxebis ganxilva iqneba, rac

mis yoveldRiur saqmianobasa da problemebs daukavSirdeba. misi mTavari mizania am

problemebis gadasaWrelad garkveuli winadadebis SemuSaveba da maTi narkopolitikis

saministroTaSorisi komisiis winaSe gansaxilvelad wardgena.

regionuli narkopolitkis koordinatorebi, maT mier ganxorcielebuli saqmianobis

Sesaxeb angariSs skoordinacio sabWos warudgenen, xolo narkotikebze sainformacio

sistemas yovelwliurad im moTxovnil monacemebs warudgenen, romelic wliuri angariSis

mosamzadeblad aris saWiro.

regionuli narkopolitikis koordinatorebi warmodgenilni iqnebian regionuli

xelisuflebis mier, xolo maTi mTavari funqcia erovnuli narkopolitikis sakoordinacio

sabWos msagavsi iqneba, im gansxvavebiT, rom es ukanaskneli regionul doneze ganxor-

cieldeba. aqedan gamomdinare, maT unda moagrovon informacia arsebuli situaciis Sesaxeb.

kerZod, narkosituaciasTan dakavSirebuli mdgomareobis ganviTarebis, ganxorcielebuli

narkopolitikis zomebisa da maT konkretul regionSi narkotikebis zegavlenis Sesaxeb.

mopovebuli monacemebis safuZvelze, koordinatorebi moamzadeben gansaxorcielebeli

zomebis Sesaxeb saTanado informaciasa da winadadebebs. momzaddeba regionuli strategiebi

da samoqmedo gegma, romlebic gansaxilvelad regionul ofiss/mTavrobas gadaecema.

regionuli koordinatorebi zedamxedvelobas gauweven, regionuli/adgilobrivi

dawesebulebebisa da saagentoebis warmomadgenlebis saqmianobas. es adamianebi sxvadasxva

sferodan _ magali-TisTvis, sazogadoebrivi jandacvis, ganaTlebis, policiis, da sxva _

iqnebian warmodgenilni. am miznisTvis regionuli/adgilobrivi ofisis/mTavrobis

xelmZRvanelma unda Seqmnas dargTaSorisi komisia, romelic narkotikebTan dakavSirebul

sakiTxebSi, misTvis mrCevlis organos funqcias Seasrulebs.

10.3.erovnuli narkopolitikis fondidan, saqmianobebis dafinansebis

SemoTavazebuli sistema

mkurnalobis momsaxurebis ar arsebuli qselis dafuZnebisa da misi ganviTarebis

uzrunvelsayofad da narkopolitikis sxva monacemebze dafuZnebuli zomebis gansaxorci-

eleblad, gamovdivarT erovnuli narkopolitikis fondis daarsebis winadadebiT.

saWiroa tenderis procedurebis SemuSaveba, romlis safuZvelzec potenciur ganmcxa-

deblebs SeeZlebaT TavianT ganacxadebze dafinansebis moTxovna.

fondi dafuZndeba prezidentis kabinetis TaosnobiT, raTa uzrunvelyofili iyos

dargTaSorisi midgoma. fondis marTva narkopolitikis erovnul sabWos daekisreba. man

unda moamzados satendero procedurebis ganacxadebi, romlebic saboloo damtkicebisTvis

gadaegzavneba prezidents, an saministroTaSorisi komisiis Tavmjdomares.

organizaciuli struqtura, Tanmimdevruli nabijebiT, Semdegnairad gamovsaxeT (ix.

sqema momdevno gverdze):

Page 22: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

22

tenderi, misi procedurebi da ganacxadis formebi xelmisawvdomi unda iyos yvela

potenciuri momsaxurebis momwodeblisTvis.

tenderis gamarjvebuls dagegmili programis gansaxorcieleblad moTxovnili granti

gadaecema. gamarjvebuli Tavis Tavze valdebulebas iRebs, rom kvartalSi erTxel sakoordi-

nacio sabWos Sesrulebuli samuSaos angariSs warudgens.

saukeTeso gzad migvaCnia 2008 wlidan da Semdgom, ganacxadebis Cabarebis bolo vadad

gamocxaddes seqtemberi _ sakoordinacio sabWos, dafinansebis komitets, prezidentsa da

saministroTaSoris komisias, wlis bolomde yvela ganacxadis SefasebisTvis sakmarisi

dro eqneba.

10.4 narkopolitikis samoqmedo gegmis ekonomikuri efeqturoba

mokle Sinaarsi

saqarTveloSi 50000 narkotikebis ineqciuri momxmarebelia. imis gaTvaliswinebT, rom

ar arsebobs saTanado mkurnaloba da zianis Semcirebis programebi, SesaZloa, momaval

wels 400-dan 500-mde narkotikebis ineqciuri momxmarebeli aiv/SidsiT dainficirdes, xolo

1250 C hepatitis matarebeli gaxdes. amJamad arsebul narkotikebis ineqciur momxmareblebs,

romlebic am daavadebebiT ukve arian inficirebulni, wliurad, mkurnalobisTvis 370 milioni

lari sWirdebaT.

2004-2005 wlebSi ganxorcielebuli kvlevebis Sedegad gamovlinda, rom yovelwliuri

ekonomikuri ziani, romelic narkotikebis momxmareblebis gamo Cven sazogadoebas adgeba,

123 milion lars Seadgens. es xarjebi ukavSirdeba infeqciuri daavadebebis gavrcelebas,

mwarmoeblurobis klebas, zedozirebiT gamowveul sikvdilianobas, narkotikebis miRebasTan

dakavSirebuli sxvadasxva zianis SemTxvevebs, sasjelaRsrulebisa da sakanonmdeblo sistemis

xarjebs, Sav bazarsa da sxva. aqedan gamomdinare, mTlianobaSi narkotikebis moxmarebis

Sedegad gamowveulma zianma 2003 wels 493 milioni lari Seadgina. savaraudod, es cifri

kidev ufro gaizrdeba.

SedarebisTvis, mkurnalobisa da zianis Semcirebis programebis SemoReba, romelTac

Cven gTavazobT, wliurad 4 355 343 lari eRireba.

CanacvlebiTi Terapiisa (630 monawile _ 650 000 lari) da Spricebis gacvliTi programis

(3150 monawile _ 750 000 lari) Sedegad miRebuli ekonomikuri efeqti pirvel wels 2.23

milion lars Seadgens. Tu CanacvlebiTi Terapia da Spricebis gacvliTi programa

grZelvadian dafinansebas miiRebs, ekonomikuri efeqti ZiriTadad miiRweva aiv/Sidsisa da

C hepatitis SemTxvevebis, da Sesabamisi samkuralo xarjebis minimumade dayvaniT.

Page 23: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

23

diskusia

Cvens mier 2004-2005 wlebSi Catarebuli kvlevis Sedegad dadginda, rom ekonomikurma

zianma, romelic Tan axlavs narkotikebis gamoyenebas, 2003 wlisTvis Seadgina 123 mln.

lari. imis gaTvaliswinebiT, rom saqarTveloSi narkotikebis momxmarebelTa saerTo

raodenoba iyo 150 aTasi, maT Soris ineqciuri momxmarebli _ 50 aTasi1.

saqarTvelos infeqciuri paTologiis, Sidsisa da klinikuri imunologiis samecniero

praqtikuli centris monacemebis Tanaxmad, saqarTveloSi yoveli meore narkotikebis

ineqciuri momxmarebeli C hepatitis virusis matarebelia.2 Tu monacemebis Sesabamisobis

mizniT, daveyrdnobiT Cveni ekonomikuri kvlevis 2003 wlis statistikur monacemebs, sadac

gaTvlebi gakeTebulia 50 000 narkotikebis ineqciur momxmarebelze (da ara 2004 wlis

narkoviTarebis analizs samxreT kavkasiaSi, romlis mixdviTac saqarTveloSi aris 80 000

ineqciuri momxmarebeli), gamodis rom saqarTveloSi aris 25 000 C hepatitiT daavadebuli

narkotikebis problemuri momxmarebeli. TiTqmis yvela C hepatitiT daavadebuls esaWiroeba

mkurnaloba, romlis Rirebulebac damokidebulia virusis genotipze. pirveli genotipis

mkurnalobis xarji weliwadSi 21 000 laria, xolo meore da mesame genotipisTvis

naxevarwliani mkurnalobis kursi 10 500 lari3. CrdiloeT amerikasa da evropaSi, maT

Soris ruseTSi ZiriTadad gavrcelebulia C hepatitis pirveli genotipi, (60-80%), xolo

meore-mesame genotipis gavrceleba 15-35%-is farglebSi meryeobs. am infeqciis mkurnalobas

saqarTveloSi wliurad, narkotikebis ineqciur momxmarebelTa Soris, esaWiroeba daaxloebiT

370 mln lari4 . es aris mkurnalobis Rirebuleba, romelic normaluri dafinansebis

pirobebSi unda xorcieldebodes.

sxvadasxva statistikuri informaciis analizisa da eqspertebis Sefasebebis mixedviT

SeiZleba iTqvas, rom saqarTveloSi bolo wlebSi SeiniSneba aiv/Sidsis registrirebuli

SemTxvevebis 20-28%-iani zrdis dinamika5. 2004 wels SeiniSneboda C hepatitis registrirebuli

SemTxvevebis 5%-iani zrda6. am maCveneblebis mixedviT, yovel wels, Sesabamisi prevenciis

ararsebobis SemTxvevaSi, mosalodnelia, rom 400-dan 500-mde narkotikebis ineqciuri

momxmarebeli daavaddeba aiv/SidsiT da 1250-mde – C hepatitiT.

saqarTvelos infeqciuri paTologiis, Sidsisa da klinikuri imunologiis samecniero

praqtikuli centris informaciis mixedviT aiv/Sidsis mkurnaloba pirveli rigis

preparatebiT weliwadSi 2500 lari jdeba, xolo ufro garTulebul SemTxvevebSi 19000

lari. saqarTveloSi Sidsis mkurnalobas amJamad gadis 207 adamiani, romelTagan 195-s

mkurnaloba utardeba pirveli, xolo 12 maTgans _ meore rigis preparatebiT. Sesabamisi

saSualo procentuli gadanawilebiT, SeiZleba iTqvas, rom 2007 wels Sidsis mkurnaloba

pirveli rigis preparatebiT damatebiT dasWirdeba 32 adamians, xolo meore rigis prepa-

ratebiT _ 2 adamians. mkurnalobis xarji am SemTxvevaSi iqneba:

32 * 2500lari + 2 * 19000lari = 118000lari.

rac Seexeba C hepatits, narkotikebis ineqciur momxmarebelTa Soris savaraudod

yovelwliurad dafiqsirdeba 1250 axali SemTxveva, romelTa Soris pirveli genotipiT

daavadebuli 750 adamianis samkurnalod saWiro iqneba 15 mln lari, xolo meore-mesame

genotipiT daavadebulTaTvis 2.5 mln.lari. maSasadame, axladaRmocenebuli daavadebebis

mkurnalobis xarji Seadgens daaxloebiT 18 mln lars.

amrigad, saerTo jamSi, 2003 wels saqarTveloSi narkotikebis moxmarebiT gamowveuli

ekonomikuri ziani Seadgenda 493 mln. lars, rasac yovel wels Tan sdevda potenciuri

1 gardamavali periodis safinanso-ekonomikuri problemebi, saqarTvelos finansTa saministro,

finansebis samecniero-kvleviTi instituti.tomi VIII, 2005, gv. 361-385. es Sedegi miRebuli iqna iseTi

maCveneblebis gamoTvlis safuZvelze, rogoricaa mwarmoeblurobis dakargva, samarTalaRsrulebiTi

sistemis danaxarjebi, jandacvis fasebi, Sav bazarze narkotikebis brunva da a.S. gayiduli narkotikebi

2 Í àðêî ñèòóàöèÿ íà Þæ í îì êàâêàçå, 2004, ãî ä î âî é îò÷åò. ISBN 99940-0-758-0, ñò. 46 http://www.scadgeorgia.org/newsletter/gfx/news/Caucasus_Russ.pdf

3 mkurnalobis fasebi moyvanilia infeqciuri paTologiis, Sidsisa da klinikuri imunologiis

samecniero praqtikuli centris informaciis mixedviT

4 monacemebi daTvlilia pirveli genotipis gavrcelebis 60%-iani, da meore-mesame genotipis 20%-

iani gavrcelebis mixedviT.

5 Javakhishvili, J., Kariauli, D. , Lejava, G., Stvilia, K., Todadze, Kh. and Tsintsadze, M. (2006)Drug Situation in Georgia - 2005. Tbilisi, Georgia: Southern Caucasus Anti-Drug Programme. ix. agreTve http://aidscenter.ge/epidsituation_geo.html saqarTveloSi gamovlenili aiv-infeqciis axal

SemTxvevaTa dinamika wlebis mixedviT

6 http://www.ncdc.ge/publikaciebi/B%20da%20%20C%20hepatitebi%202004.htm

Page 24: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

24

xarjebis zrda 18 mln. laris odenobiT axladaRmocenebuli infeqciuri SemTxvevebis

samkurnalod (procentulad zrda Seadgens 3.6%-s). savaraudod axlad aRmocenebuli

infeqciuri daavadebebis samkurnalod saWiro xarjebi gacilebiT metia, vinaidan momdevno

wlebSi es xarji kidev ufro gaizrdeba narkosituaciis gauaresebis gamo.7 gamoTvlili

ekonomikuri maCveneblisa (493 mln. lari) da narkotikebis ineqciuri momxmareblebis

populaciis raodenobis (50000) Sefardebis safuZvelze, yovel momxmarebelze weliwadSi

modis daaxloebiT 9800 laris ekonomikuri ziani.

rogorc msjeloba gviCvenebs narkotikebis moxmarebiT gamowveul ekonomikur xarjSi

meti wili ukavia infeqciuri daavadebebis aiv Sidsisa da C hepatitis gavrcelebasa da

maTi mkurnalobis xarjebs (mTliani xarjis 76% - ix. diagrama 1). am tipis xarjs

yovelwliurad emateba 3.6% (ixileT meore diagrama 10-wlian dinamikaSi). diagrama 2-dan

Cans, rom narkotikebis moxmarebis arsebuli tendenciebis SenarCunebis SemTxvevaSi, 10

wlis ganmavlobaSi dramatulad moimatebs narkotikebis gamoyenebiT gamowveuli ekonomikuri

ziani, rac ZiriTadad aiv/Sidsisa da C hepatitis gavrcelebis xarjze moxdeba. diagrama 1-

dan Cans, rom aRniSnuli 493 mln. laridan daaxloebiT 8 mln lars (0.59%) Seadgens

mowodebis da moTxovnis Semcirebis RonisZiebebis dafinansebaze gamoyofili Tanxebi,

maT Soris, samarTlaRsrulebiTi sistemis – 6.53 mln. lari (1.3%), jandacvis sistemisa –

0.94 mln. lari (0.19%), prevencia-kvlevebisa - 0.69 mln. lari (0.14%).

Tu narkotikebis moxmarebiT gamowveul ekonomikur xarjSi ZiriTadi wili (daaxloebiT

370 mln. lari _ mTliani xarjis 76%) modis infeqciuri daavadebebis mkurnalobaze, dRis

wesrigSi dgeba aiv/Sidsisa da C hepatitis prevenciaze agebuli narkopolitikis amoqmedeba,

romlis muSaoba ZiriTadad jandacvis sistemam unda warmarTos. aseTi sistemis efeqturoba

grZelvadiani perspeqtivaa, vinaidan jerjerobiT arc aiv/Sidsi da arc C hepatiti armiekuTvneba gankurnebad daavadebebs. amitom prevenciaze agebuli nabijebis ZiriTadi

mizani unda iyos aRniSnuli infeqciuri daavadebebis gavrcelebis minimumamde dayvana,

rac Seamcirebs axali daavadebebis SemTxvevebis aRmocenebas.

7 ”saqarTveloSi 2004 wlis bolos narkologiis samecniero institutis monacemTa bazaSi

registrirebuli iyo 24000 piri, maT Soris 14400 opoidebis ineqciuri momxmarebeli, anu problemuri

momxmarebeli. Tumca eqspertuli monacemebiT qveyanaSi momxmareblebi da narkomanebis raodenoba

ufro metia. saeqserto SefasebiT saubaria 200-240 aTas narko-momxmarebelze, romelTa Soris 80

aTasi problemuri momxmarebelia. aqve unda aRiniSnos, rom aSS-s saxelmwifo departamentis cnobiT

saqarTvelolSi 2004 wels iyo 275 aTasi momxmarebeli. momxmarebelTa aseTi mkveTri zrda wina

welTan SedarebiT ganapiroba subuteqsis moxmarebam. Í à ð êî ñèòóàöèÿ íà Þæ í îì êàâêàçå, 2004, ãî ä î âî éî ò÷åò. ISBN 99940-0-758-0, ñò. 34 http://www.scadgeorgia.org/newsletter/gfx/news/Caucasus_Russ.pdf.

diagrama 1. ekonomikuri ziani xarjebis warmomavlobis mixedviT

samarTaldamcavi

sistema

1.32%

jandacva

0.19%

prevencia,

kvlevebi da sxv

0.14%

mwamroeblurobis

dakargva

3.12%

Savi bazari

20.26%

Sidsisa da C

hepatitis

mkurnalobis

xarji

74.96%

mwamroeblurobis

dakargva

samarTaldamcavi sistema

jandacva

prevencia, kvlevebi da

sxv

Savi bazari

Sidsisa da C hepatitis

mkurnalobis xarji

C

C

Page 25: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

25

diagrama 2. narkotikebis gamoyenebis ekonomikuri

xarjis zrdis dinamika 3,6%-iani zrdis pirobebSi

0

100

200

300

400

500

600

700

800

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

wlebi

mln lari

opiaturi CanacvlebiTi mkurnalobis da Spricebis gacvlis programebis efeqturoba

2004 wels jandacvis msoflio organizaciisa da gaeros Sesabamisi uwyebebis mier

gamocemul saxelmZRvaneloSi miTiTebulia, rom CanacvlebiT mkurnalobaSi myof

narkotikebis ineqciuri momxmareblebis aiv-inficirebis riski eqvsjer mcirdeba, xolo

sikvdilianobis maCvenebeli _ oTxjer. CanacvlebiT mkurnalobaSi investirebuli yoveli

dolari Svid dolars zogavs kriminalisa da sasjelaRsrulebis sistemis danaxarjebis

SemcirebiT. Tu amas jandacvis sistemaSi dazogil saxsrebsac davumatebT, maSin es proporcia

12 : 1 iqneba.8

rogori iqneba ekonomikuri efeqti saqarTveloSi aiv/Sidsisa da C hepatitis prevenciazeagebuli sistemis amoqmedebis SemTxvevaSi?

metadoniT mkurnalobis SemTxvevaSi SesaZlebelia Tavidan acilebul iqnes: gadamdebi

daavadebebis (aiv/Sidsisa da C hepatitis) gavrceleba; mwarmoeblurobis dakargva sikvdi-

lianobiTa da avadobiT; sxvadasxva danaSauliT gamowveuli ziani; samarTalaRsrulebiTi

sistemis xarjebi, Savi bazari da sxv.

Cveni proeqtiT 9 centrSi metadoniT erTi wlis ganmavlobaSi gaTvaliswinebulia

630 beneficiaris mkurnaloba (mTliani samizne populaciis 1.2%). mxolod metadonis

Rirebuleba wlis ganmavlobaSi Seadgens 562.5 aTas lars (ix. cxrili #8.4. da 9.4. danarTi

10.4), rac erT sulze wlis ganmavlobaSi Seadgens daaxloebiT 900 lars. Tu amas davumatebT

Sesabamis samkurnalo xarjebsac (personalis xelfasi, ofisis xarji), erTi adamianis

mkurnaloba, savaraudod, 1026.3 lari dajdeba (Cveni proeqtiT metadonis preparatebis

gareSe gaTvaliswinebulia 3.79 mln lari daaxloebiT 30 000 beneficiarisTvis. erT sulze

es xarji Seadgens 126.3 lars weliwadSi, rasac emateba metadonis fasi 900 laris ode-

nobiT). 630 adamianze es xarji Seadgens 0.65 mln lars. es xarji Caenacvleba yvela sxva

xarjs (mwarmoeblurobis danakargi, danaSauli, Savi bazari da a.S.), garda beneficiarebSi

ukve arsebuli infeqciuri daavadebebis mkurnalobis xarjisa. saerTo procentulobis

mixedviT, savaraudod 630 beneficiaridan mosalodnelia rom 315 maTgani dainficirebuli

iyos C hepatitiT, xolo 25 aiv/SidsiT, romelTa mkurnalobisaTvis saWiro iqneba 4.6 mln

lari9.

maSasadame metadonis programaSi CarTuli 630 beneficiaris samedicino mkurnalobis

saerTo xarji 5.26 mln. lars miaRwevs. rogorc zemoT gvqonda aRniSnuli, narkotikebis

erT ineqciur momxmarebelze, modis 9800 laris zarali, maSasdame 630 pacientis CarTva

mkurnalobaSi dazogavs 6.17 mln lars. ekonomikuri sargebeli anu dazogili zarali

metadonuri programis ganxorcielebis pirvel wels, Tanxobrivad Seadgens 0.91 mln lars.

aqve gasaTvaliswinebelia, rom moxerxdeba C hepatitisa da aiv/Sidsis axali SemTxvevebis

Tavidan acileba, rac Seadgens 0.22 mln laris ekonomias. saboloo jamSi metadonuri

programis xarjTefeqturoba pirveli wlis bolos iqneba 1.13 mln.lari.

8 Substitution maintenance therapy in the management of opoid dependence and HIV/AIDS prevention : position paper / WHO,UNODC, UNAID) 2004 p.21

9 rogorc aRniSnuli gvqonda C hepatitis mkurnaloba SeiZleba sruliadac ar dafinansdes aseTi

moculobiT. aq naCvenebia Tu ra iqneba realuri da aucilebeli xarji C hepatitis samkurnalod

normaluri dafinansebis pirobebSi..

Page 26: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

26

Spricebis gacvlis programis efeqturoba, aseve sayovelTaodaa aRiarebuli zianis

Semcirebis sakiTxSi. am programis ganxoricielebiT mniSvnelovnad mcirdeba infeqciuri

daavadebebis gadadebis albaToba. am programiT SesaZlebeli gaxdeba Tavidan acilebul

iqnas mxolod gadamdebi daavadebebis (aiv/Sidsisa da C hepatitis) gavrceleba, amitom misi

efeqturoba daiTvleba imis mixedviT, Tu ra raodenobis Tanxa daizogeba infeqciuri

daavadebebis gavrcelebis Tavidan acilebis Sedegad. Spricebis gacvlis programa Cveni

proeqtiT moicavs 3150 beneficiars (mTliani samizne populaciis 6.2%) erTi wlis

ganmavlobaSi. es servisi daaxloebiT 0.75 mln lari dajdeba (mxolos Sesabamis samedicino

komponentebze erT centrSi ixarjeba daaxloebiT 43000 lari (cxrili 6.5 da 7.5), danarCeni

modis xelfasze, komunalur da sxva xarjebze). erT sulze es xarji Seadgens 240 lars.

3150 beneficiarSi mosalodnelia, rom iyos 1500-mde C hepatitiT da 120-mde aiv/SidsiT

daavadebuli adamiani. Spricebis gacvlis programiT SesaZlebeli xdeba gamoiricxos aiv/

Sidsis daaxloebiT 33 da C hepatitis daaxloebiT 75 axali SemTxveva, rac Sesabamisad

mogvitans 1.1 mln. laris ekonomias Tavidan acilebuli mkurnalobis Rirebulebis xarjze.

10.5. samoqmedo gegmis detaluri biujeti

cxrili 1. biujeti 2007 weli (lari)

1 Sromis anazRaureba 973,350

maT Soris

xelfasi 651,600

premia 321,750

2 sxva xarjebi 2,808,271

3 kapitaluri xarji 530,600

4 sabanko momsaxureba (1%) 43,122

sul 4,355,343

cxrili 2.1 narkopolitiks erovnuli sakoordinacio sabWos xelfasi (lari)

# Statis dasaxeleba saStato erT. erTeulis

xelfasi TveSi

xelfasi TveSi

Statis raodenobis

mixedviT

xelfasi weliwadSi

Statis raodenobis

mixedviT

1 mTavari koordinatori 1 1,000 1,000 12,000

2 TanaSemwe 2 800 1,600 19,200

3 regionaluri

koordinatori

6.5 400 2,600 31,200

sul 9.5 5,200 62,400

Sromis anazRaureba

cxrili 2.2 narkopolitiks erovnuli sakoordinacio sabWos premia (xelfasis 50%)

# Statis dasaxeleba saStato erT. premia TveSi premia TveSi Statis

raodenobis

mixedviT

premia weliwadSi

Statis raodenobis

mixedviT

1 mTavari koordinatori 1 500 500 6,000

2 TanaSemwe 2 400 800 9,600

3 regionaluri

koordinatori

6.5 200 1,300 15,600

sul 2,600 31,200

cxrili 2.3 narkopolitiks erovnuli sakoordinacio sabWos Sromis anazRaureba (lari)

# TveSi weliwadSi

3.1 xelfasi 5,200 62,400

3.2 premia 2,600 31,200

sul 7,800 93,600

Page 27: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

27

cxrili 3.1 narkotikebze sainformacio sistemis xelfasi (lari)

# Statis dasaxeleba saStato erT. erTeulis

xelfasi TveSi

xelfasi TveSi

Statis raodenobis

mixedviT

xelfasi weliwadSi

Statis raodenobis

mixedviT

1 xelmZRvaneli 1 800 800 9,600

2 TanaSemwe 2 600 1,200 14,400

sul 3 2,000 24,000

cxrili 3.2 narkotikebze sainformacio sistemis premia (xelfasis 50%)

# Statis dasaxeleba saStato erT. premia TveSi premia TveSi Statis

raodenobis

mixedviT

premia weliwadSi

Statis raodenobis

mixedviT

1 xelmZRvaneli 1 400 400 4,800

2 TanaSemwe 2 300 600 7,200

sul 1,000 12,000

cxrili 3.3 narkotikebze sainformacio sistemis Sromis anazRaureba (lari)

# TveSi weliwadSi

3.1 xelfasi 2,000 24,000

3.2 premia 1,000 12,000

sul 3,000 36,000

cxrili 4.1 A dawesebulebis xelfasi (lari)

# Statis dasaxeleba saStato

erT.

daqiravebulTa

raodenoba

erTeulis

xelfasi TveSi

xelfasi TveSi Statis

raodenobis mixedviT

xelfasi weliwadSi Statis

raodenobis mixedviT

1 mTavari eqimi 1 1 500 500 6,000

2 eqimi narkologi 2 2 450 900 10,800 3 fsiqologi 1.5 2 450 675 8,100

4 soc. muSaki 1 2 250 250 3,000 5 auTriCi 2 2 250 500 6,000 6 mT. eqTani 1 1 200 200 2,400 7 eqTani 1 1 150 150 1,800 8 buRalteri/menejeri 1.00 1 400 400 4,800 9 damlagebeli 0.25 1 200 50 600 10 dacva 2 2 500 1,000 12,000 11 afTiaqis gamge 1 1 250 250 3,000 sul 13.75 16 4,875 58,500

cxrili 4.2 A dawesebulebis premia (xelfasis 50%)

# Statis dasaxeleba saStato

erT.

daqiravebulTa

raodenoba

premia TveSi premia TveSi Statis

raodenobis mixedviT

premia weliwadSi Statis

raodenobis mixedviT

1 mTavari eqimi 1 1 250 250 3,000

2 eqimi narkologi 2 2 225 450 5,400

3 fsiqologi 1.5 2 225 337.5 4,050

4 soc. muSaki 1 2 125 125 1,500

5 auTriCi 2 2 125 250 3,000

6 mT. eqTani 1 1 100 100 1,200

7 eqTani 1 1 75 75 900

8 buRalteri/menejeri 1.00 1 200 200 2,400

9 damlagebeli 0 1 100 25 300

10 dacva 2 2 250 500 6,000

11 afTiaqis gamge 1 1 125 125 1,500

sul 2,437.5 29,250

cxrili 4.3 A dawesebulebis Sromis anazRaureba (lari) 1 centrisTvis

1 xelfasi 58500

2 premia 29250

sul 87750

cxrili 4.4 A dawesebulebis Sromis anazRaureba (lari) 6 centrisTvis

1 xelfasi 351000

2 premia 175500

sul 526500

Page 28: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

28

cxrili 5.1 B dawesebulebis xelfasi (lari)

# Statis dasaxeleba saStato

erT.

daqiravebulTa

raodenoba

erTeulis xelfasi

TveSi

xelfasi TveSi

Statis raodenobis

mixedviT

xelfasi weliwadSi

Statis raodenobis

mixedviT

1 mTavari eqimi 1 1 500 500 6,000 2 eqimi narkologi 3 3 450 1,350 16,200 3 fsiqologi 1.5 3 450 675 8,100 4 soc. muSaki 1 2 250 250 3,000

5 auTriCi 2 2 250 500 6,000

6 mT eqTani 1 1 200 200 2,400

7 eqTani 3 3 150 450 5,400 8 buRalteri/menejeri 1 1 200 200 2,400 9 damlagebeli 1 4 200 200 2,400 10 dacva 2 2 500 1,000 12,000 11 afTiaqis gamge 1 1 250 250 3,000 12 mzareuli 1.5 2 250 375 4,500 sul 19 25 5,575 71,400

cxrili 5.2 B dawesebulebis premia (xelfasis 50%)

# Statis dasaxeleba saStato

erT.

daqiravebulTa

raodenoba

premia TveSi premia TveSi Statis

raodenobis mixedviT

premia weliwadSi

Statis raodenobis

mixedviT

1 mTavari eqimi 1 1 250 250 3,000

2 eqimi narkologi 3 3 225 675 8,100

3 fsiqologi 1.5 3 225 337.5 4,050

4 soc. muSaki 1 2 125 125 1,500

5 auTriCi 2 2 125 250 3,000

6 mT. eqTani 1 1 100 100 1,200

7 eqTani 3 3 75 225 2,700

8 buRalteri/menejeri 1 1 100 100 1,200

9 damlagebeli 1 1 100 100 1,200

10 dacva 2 2 250 500 6,000

11 afTiaqis gamge 1 1 125 125 1,500

12 mzareuli 1.5 2 75 75 900

sul 19 2,788 34,350

cxrili 5.3 B dawesebulebis Sromis anazRaureba (lari) 1 centrisTvis

1 xelfasi 71,400

2 premia 34,350

sul 105,750

cxrili 5.4 B dawesebulebis Sromis anazRaureba (lari) 3 centrisTvis

1 xelfasi 214,200

2 premia 103,050 sul 317,250

Page 29: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

29

cxrili 6.1 narkopolitiks erovnuli sakoordinacio sabWos ofisis xarji

# dasaxeleba specifikacia erTeulis

Rirebuleba

raodenoba sul

sakancelario masalebi

1 standartuli sakancelario

saqoneli treningisTvis

kompleqti 45.00 3 135.00

2 dafa sadgamiT 1,5X1m 100.00 1 100.00

3 markeri white board 20.00 2 40.00

4 printeris kartriji LazerJet 1300 105.00 1 105.00

5 skrepi saSualo zomis 0.05 20 1.00

6 skrepi didi zomis 0.10 20 2.00

7 qaRaldi 80 gr. A4/500 7.00 6 42.00

8 rveuli Jurnalis tipis, ujriani, 100 furcliani 1.00 10 10.00

9 burTuliani kalami burTuliani Savi da lurji feris 0.20 10 2.00

10 faili celofanis, furclebis Casadeba, 100 calis

Semcveli Sekvra

6.00 2 12.00

11 bainderi didi zomis 1.60 5 8.00

12 saqaRalde damWeriT 1.40 5 7.00

13 saqaRalde muyaos 0.20 10 2.00

14 stepleri patara 1.00 2 2.00

15 stepleri didi 4.00 2 8.00

16 swrafCamkeri didi 1.40 5 7.00

17 swrafCamkeri Txeli 0.20 10 2.00

18 saofise magidis

aRWurviloba

standartuli, nakrebi 7.00 5 35.00

19 kalkulatori 7.00 1 7.00

20 plafoni erT naTuriani 8.00 3 24.00

ofisis mosavleli saSualebebi

21 naTura 60w

50.00 10 500.00

22 nagvis yuTi 10.00 3 30.00

23 cocxi 5.00 3 15.00

teqnika

24 mtversasruti 100.00 1 100.00

25 zafxuli-zamTari sistemis

kondencioneri

1000.00 1 1000.00

26 telefoni Rilakebiani 30.00 3 90.00

27 faqsi PANASONIC/ PLAIN PAPER, KX-FP143RU 400.00 1 400.00

aveji

28 kompiuteris magida ganyofilebebiT da TaroebiT 80.00 3 240.00

29 kompiuteris magidis skami mbrunavi, amortizaciiT 40.00 3 120.00

30 wignebis karada SuSebiT, TaroebiT da Camketi kariT 170.00 3 510.00

31 saofise magida 3-4 ganyofilebiT, sasurvelia Camketi

mowyobilobiT

80.00 1 80.00

32 skami Cvelebrivi 25.00 15 375.00

33 sakidi dasadgamiT 30.00 1 30.00

34 telefonis xazis gayvana 200.00

sul 4,241

sxva xarjebi da momsaxureba

cxrili 6.2 komunaluri xarji # erTeuli TveSi xarji weliwadSi xarji erTeulis fasi sul

1 eleqtroenergia kvt.sT 100 1,200.00 0.18 216

sul 216

cxrili 6.3 sakomunikacio xarji # saabonento gadasaxadi TveSi weliwadSi

1 telefoni 4 48

2 saqalaqTaSoriso da mobilurze saubrebi 50 600

3 interneti 50 600

sul 1,248

cxrili 6.4 samivlinebo xarji # centrebis raodenoba gza dRiuri xarji dReebis raodenoba mivlinebis sixSire sul 1 7 50 40 2 6 5,460

cxrili 6.5 sul xarji 6.1 4,241

6.2 216

6.3 1,248

6.4 5,460

sul 11,165

Page 30: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

30

cxrili 7.1 narkotikebze sainformacio sistemis ofisis xarji (lari)

# dasaxeleba specifikacia erTeulis

Rirebuleba

raodenoba sul

sakancelario masalebi 1 standartuli sakancelario

saqoneli treiningisTvis

kompleqti 45.00 3 135.00

2 dafa sadgamiT 1,5X1m 100.00 1 100.00

3 markeri TeTri dafis 20.00 2 40.00

4 printeris kartriji LazerJet 1300 105.00 1 105.00

5 skrepi saSualo zomis 0.05 20 1.00

6 skrepi didi zomis 0.10 20 2.00

7 qaRaldi 80 gr. A4/500 7.00 6 42.00

8 rveuli Jurnalis tipis, ujriani, 100 furcliani 1.00 10 10.00

9 burTuliani kalami burTuliani Savi da lurji feris 0.20 10 2.00

10 faili celofanis, furclebis Casadeba, 100 calis

Semcveli Sekvra

6.00 2 12.00

11 bainderi didi zomis 1.60 5 8.00

12 saqaRalde damWeriT 1.40 5 7.00

13 saqaRalde muyaos 0.20 10 2.00

14 stepleri patara 1.00 2 2.00

15 stepleri didi 4.00 2 8.00

16 swrafCamkeri didi 1.40 5 7.00

17 swrafCamkeri Txeli 0.20 10 2.00

18 saofise magidis

aRWurviloba

standartuli, nakrebi 7.00 5 35.00

19 kalkulatori 7.00 1 7.00

20 plafoni erT naTuriani 8.00 3 24.00

ofisis mosavleli saSualebebi

21 naTura 60w

50.00 10 500.00

22 nagvis yuTi 10.00 3 30.00

23 cocxi 5.00 3 15.00

teqnika

24 mtversasruti 100.00 1 100.00

25 zafxuli-zamTari sistemis

kondencioneri

1000.00 1 1000.00

26 telefoni Rilakebiani 30.00 3 90.00

27 faqsi PANASONIC/ PLAIN PAPER, KX-FP143RU 400.00 1 400.00

aveji

28 kompiuteris magida ganyofilebebiT da TaroebiT 80.00 3 240.00

29 kompiuteris magidis skami mbrunavi, amortizaciiT 40.00 3 120.00

30 wignebis karada SuSebiT, TaroebiT da Camketi kariT 170.00 3 510.00

31 saofise magida 3-4 ganyofilebiT, sasurvelia Camketi

mowyobilobiT

80.00 1 80.00

32 skami Cvelebrivi 25.00 15 375.00

33 sakidi dasadgamiT 30.00 1 30.00

34 telefonis xazis gayvana 200.00

sul 4,241

cxrili 7.2 komunaluri xarji erTeuli TveSi xarji weliwadSi

xarji

erTeulis fasi sul

1 eleqtroenergia kvt.sT 100 1,200.00 0.18 216 sul 216

cxrili 7.3 sakomunikacio xarji # saabonento gadasaxadi TveSi weliwadSi

1 telefoni 4 48

2 saqalaqTaSoriso da mobilurze

saubrebi

50 600

3 interneti 50 600

sul 1,248

cxrili 7.4 sul xarji 6.1 4,241

6.2 216

6.3 1,248

sul 5,705

Page 31: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

31

cxrili 8.2 komunaluri xarji

erTeuli TveSi xarji weliwadSi

xarji

erTeulis

fasi

sul

eleqtroenergia kvt.sT 500 6,000.00 0.18 1080 bunebrivi airi m.kub 30 360.00 0.32 115.2 nagavi 1 gatana 1.2 14.40 1 14.4 wyali m.kub 3.6 43.20 3.6 155.52 sul 1365.12

cxrili 8.3 sakomunikacio xarji

saabonento

gadasaxadi

TveSi

weliwadSi

telefoni 4 48

saqalaqTaSoriso da mobilurze saubrebi 50 600

interneti 50 600

dacvis CarTvis momsaxureba 200 2,400

sul 3,648

cxrili 8.1 A dawesebulebis sxva saqoneli da momsaxureba ofisis xarji (lari) # dasaxeleba specifikacia erTeulis

Rirebuleba

raodenoba sul

sakancelario masalebi

1 standartuli sakancelario

saqoneli treiningisTvis

kompleqti 45.00 3 135.00

2 dafa sadgamiT 1,5X1m 100.00 1 100.00

3 markeri TeTri dafis 20.00 2 40.00

4 printeris kartriji LazerJet 1300 105.00 1 105.00

5 skrepi saSualo zomis 0.05 40 2.00

6 skrepi didi zomis 0.10 40 4.00

7 qaRaldi 80 gr. A4/500 7.00 6 42.00

8 rveuli Jurnalis tipis, ujriani, 100 furcliani 1.00 10 10.00

9 burTuliani kalami burTuliani Savi da lurji feris 0.20 20 4.00

10 faili celofanis, furclebis Casadeba, 100 calis

Semcveli Sekvra

6.00 2 12.00

11 bainderi didi zomis 1.60 5 8.00

12 saqaRalde damWeriT 1.40 5 7.00

13 saqaRalde muyaos 0.20 10 2.00

14 stepleri patara 1.00 2 2.00

15 stepleri didi 4.00 2 8.00

16 swrafCamkeri didi 1.40 5 7.00

17 swrafCamkeri Txeli 0.20 10 2.00

18 saofise magidis

aRWurviloba

standartuli, nakrebi 7.00 5 35.00

19 kalkulatori 7.00 2 14.00

20 plafoni erT naTuriani 8.00 3 24.00

ofisis mosavleli saSualebebi

21 naTura 60w

50.00 40 2000.00

22 nagvis yuTi 10.00 5 50.00

23 cocxi 5.00 3 15.00

24 pirsaxoci 2.00 4 8.00

25 vedro 10l-ani plastmasis saxuraviT 5.00 2 10.00

26 saponi xelis 0.80 28 22.40

teqnika

27 mtversasruti 100.00 1 100.00

28 zafxuli-zamTari sistemis

kondencioneri

1000.00 1 1000.00

29 telefoni Rilakebiani 30.00 6 180.00

30 faqsi PANASONIC/ PLAIN PAPER, KX-FP143RU 400.00 1 400.00

31 generatori 1-1.5kv 900.00 1 900.00

aveji

32 kompiuteris magida ganyofilebebiT da TaroebiT 80.00 5 400.00

33 kompiuteris magidis skami mbrunavi, amortizaciiT 40.00 5 200.00

34 wignebis karada SuSebiT, TaroebiT da Camketi kariT 170.00 5 850.00

35 saofise magida 3-4 ganyofilebiT, sasurvelia Camketi

mowyobilobiT

80.00 5 400.00

36 skami Cvelebrivi 25.00 30 750.00

internetis instalireba 0.00

dacvis sistemis dayeneba 400.00 sul 8,478.40

Page 32: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

32

cxrili 8.5 sul A tipis 6 dawesebulebis sxva saqoneli da momsaxureba

7.1 ofisi 50,870.40

7.2 komunaluri 8,190.72

7.3 komunikacia 21,888.00

7.4 medikamentebi 1,157,648.34

sul 1,238,597.46

cxrili 8.4 medikamentebi, reaqtivebi, Spricebi da sxva samedicino saxarji masalebi

# dasaxeleba specifikacia erTeulis

Rirebuleba

raodenoba sul

Spricebis gacvla - 350 beneficiari weliwadSi samedicino saxarji masalebi

1 erTjeradi Sprici 2 ml, 24-26 G 0.08 16875 1,350.00 2 erTjeradi Sprici 5 ml, 24-26 G 0.10 16875 1,687.50 3 insulinis Sprici 1ml 0.08 16875 1,350.00 4 erTjeradi Sprici 10 ml, 21-24G 0.08 4218 337.44 5 mowyobiloba venaSi sisxlis gadasaxmelad

(e.w. pepela)

steriluri, erTjeradi,

26-27 G

0.08 5625 450.00

6 erTjeradi Spricebi (2ml, 5 ml, 10ml,

insulinis 1 ml, pepela)

steriluri, erTjeradi

G

0.17 144000 24,480.00

7 spirtiani tamponi erTjeradi, paketSi 0.04 56718 1,985.13 8 spirtiani tamponi erTjeradi, paketSi 0.04 144000 5,040.00 9 rezinis xelTaTmanebi samedicino,

arasteriluri

0.56 500 280.00

10 niRabi samedicino, qaRaldis,

erTjeradi

0.35 83 29.05

11 konteineri gamoyenebuli Spricebis

ganadgurebisaTvis

erTjeradi, muyaos,

ganyofilebiT

SpricebisaTvis da

saxeluriT

12.40 32 396.80

12 prezervativebi 0.26 8000 2,080.00 medikamentebi da reaqtivebi 13 wyalbadis peroqsidi 3% -100 ml 0.28 2500 700.00

14 iodis xsnari 5% -10 ml 0.21 833 174.93

15 heparinis malamo 25gr 0.70 500 350.00 16 HIV test (rapid) eqspres testi sisxlSi

aivis antisxeulebis

gansasazRvravad/martiv

i meTodi

2.10 350 735.00

17 HBsAg Test (rapid) eqspres testi 2.27 350 794.50 18 Anti-HCV test (rapid) eqspres testi 2.27 350 794.50 VCT - 1500 beneficiari weliwadSi - samedicino saxarji masalebi 19 rezinis xelTaTmanebi samedicino,

arasteriluri

0.56 1500 840.00

20 Stativebi 5-9 ml sinjarebisaTvis,

TiTo yuTSi - 75 c

29.20 46 1,349.04

21 sinjarebi centrifugis,

plastmasis, 10 ml-iani

0.08 1500 120.00

medikamentebi da reaqtivebi

22 HIV test (rapid) eqspres testi sisxlSi

aivis antisxeulebis

gansasazRvravad/martiv

i meTodi

2.10 1500 3,150.00

23 HBsAg Test (rapid) eqspres testi 2.27 1500 3,405.00

24 Anti-HCV test (rapid) eqspres testi 2.27 1500 3,405.00 25 HBsAg Test elisa 2.10 1500 3,150.00

26 Anti-HCV test elisa 3.50 1500 5,250.00 sadiagnostiko RonisZiebebi 100 150 15,000.00

samkurnalo saSualebebi naloqsoni da sxva 200 150 30,000.00

sxva saxarji masala 80 150 12,000.00

CanacvlebiTi Terapia - 70 beneficiari weliwadSi - samkurnalo saSualebebi

metadoni Aventis Pharma Deutschland GmbH L-Polamidon®

dRiuri doza dRiuri

dozis fasi

beneficiarTa

raodenoba

sul wlis ganmavlobaSi

26 dasalevi xsnari 100 mg 2.45 70 62,597.50

vaqcinebi soc muSakebisaTvis mTeli personalisTvis weliwadSi

ramdenjer

hepatiti B 16 148.75 3 7,140.00

gripi 16 52.50 3 2,520.00

sul 192,941.39

Page 33: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

33

cxrili 9.1 B dawesebulebis sxva saqoneli da momsaxureba (lari) ofisis xarji # dasaxeleba specifikacia erTeulis

Rirebuleba

raodenoba sul

sakancelario masalebi 1 standartuli sakancelario saqoneli

treiningisTvis

kompleqti 45.00 3 135.00

2 dafa sadgamiT 1,5X1m 100.00 1 100.00

3 markeri TeTri dafis 20.00 2 40.00

4 printeris kartriji LazerJet 1300 105.00 1 105.00

5 skrepi saSualo zomis 0.05 40 2.00

6 skrepi didi zomis 0.10 40 4.00

7 qaRaldi 80 gr. A4/500 7.00 6 42.00

8 rveuli Jurnalis tipis,

ujriani, 100

furcliani

1.00 10 10.00

9 burTuliani kalami burTuliani Savi da

lurji feris

0.20 20 4.00

10 faili celofanis, furclebis

Casadeba, 100 calis

Semcveli Sekvra

6.00 2 12.00

11 bainderi didi zomis 1.60 5 8.00

12 saqaRalde damWeriT 1.40 5 7.00

13 saqaRalde muyaos 0.20 10 2.00

14 stepleri patara 1.00 2 2.00

15 stepleri didi 4.00 2 8.00

16 swrafCamkeri didi 1.40 5 7.00

17 swrafCamkeri Txeli 0.20 10 2.00

18 saofise magidis aRWurviloba standartuli, nakrebi 7.00 5 35.00

19 kalkulatori 7.00 2 14.00

20 plafoni erT naTuriani 8.00 3 24.00

ofisis mosavleli saSualebebi

21 naTura 60w

50.00 40 2000.00

22 nagvis yuTi 10.00 5 50.00

23 cocxi 5.00 3 15.00

24 pirsaxoci 2.00 4 8.00

25 vedro 10l-ani plastmasis

saxuraviT

5.00 2 10.00

26 saponi xelis 0.80 28 22.40

27 sarecxi saSulebebi WurWlis 3.50 12 42.00

28 sarecxi saSulebebi TeTreulis 2.75 60 165.00

teqnika

29 mtversasruti 100.00 1 100.00

30 zafxuli-zamTari sistemis kondencioneri 1000.00 1 1000.00

31 telefoni Rilakebiani 30.00 5 150.00

32 faqsi PANASONIC/ PLAIN PAPER, KX-FP143RU

400.00 1 400.00

33 generatori 1-1.5kv 900.00 1 900.00

34 sarecxi manqana avtomaturi 700.00 1 700.00

aveji

35 kompiuteris magida ganyofilebebiT da

TaroebiT

80.00 6 480.00

36 kompiuteris magidis skami mbrunavi, amortizaciiT 40.00 6 240.00

37 wignebis karada SuSebiT, TaroebiT da

Camketi kariT

170.00 6 1020.00

38 saofise magida 3-4 ganyofilebiT,

sasurvelia Camketi

mowyobilobiT

80.00 8 640.00

39 skami Cvelebrivi 25.00 30 750.00

40 divani samadgiliani 300.00 2 600.00

41 sakidi dasadgamiT 30.00 1 30.00

stacionaris aveji

42 sawoli erTkaciani 50.00 20 1000.00

43 karada tansacmlis 100.00 20 2000.00

44 skami Cveulebrivi 25.00 20 500.00

45 magida sasadilo 100.00 20 2000.00

46 tumbo ujrebiT 40.00 20 800.00

samzareulos mowyobiloba

47 gazqura 600.00 1 600.00

48 macivari 800.00 1 800.00

49 wylis gamaTbobeli 600.00 1 600.00

50 karada 500.00 1 500.00

51 niJara 300.00 1 300.00

52 magida 300.00 2 600.00

53 skami 25.00 3 75.00

abazana-tualeti – gaTvaliswinebulia saremonto samuSaoebSi

telefonis xazis gayvana 250.00

internetis instalireba 0.00

dacvis sistemis dayeneba 400.00 sul 20,310.40

Page 34: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

34

cxrili 9.2 komunaluri xarji

erTeuli TveSi xarji weliwadSi

xarji

erTeulis

fasi

sul

eleqtroenergia kvt.sT 2000 24,000.00 0.18 4320 bunebrivi airi m.kub 1500 18,000.00 0.32 5760 nagavi 1 gatana 1 12.00 1.2 14.4 wyali m.kub 12.00 3.6 43.2 sul 10137.6

cxrili 9.3 sakomunikacio xarji # saabonento gadasaxadi

TveSi

weliwadSi

1 telefoni 4 48

2 saqalaqTaSoriso da mobilurze saubrebi 50 600

3 interneti 50 600

4 dacvis CarTvis momsaxureba 200 2400

sul 3648

cxrili 9.4 medikamentebi, reaqtivebi, Spricebi da sxva samedicino saxarji masalebi

# dasaxeleba specifikacia erTeulis Rirebuleba raodenoba sul

Spricebis gacvla - 350 beneficiari weliwadSi samedicino saxarji masalebi

1 erTjeradi Sprici 2 ml, 24-26 G 0.08 16875 1350.00 2 erTjeradi Sprici 5 ml, 24-26 G 0.10 16875 1687.50 3 insulinis Sprici 1ml 0.08 16875 1350.00 4 erTjeradi Sprici 10 ml, 21-24G 0.08 4218 337.44 5 mowyobiloba venaSi

sisxlis

gadasaxmelad (e.w.

pepela)

steriluri,

erTjeradi, 26-27 G

0.08 5625 450.00

6 erTjeradi Spricebi

(2ml, 5 ml, 10ml,

insulinis 1 ml,

pepela)

steriluri,

erTjeradi G

0.17 144000 24480.00

7 spirtiani tamponi erTjeradi, paketSi 0.04 56718 1985.13

8 spirtiani tamponi erTjeradi, paketSi 0.04 144000 5040.00 9 rezinis xelTaTmanebi samedicino,

arasteriluri

0.56 500 280.00

10 niRabi samedicino,

qaRaldis,

erTjeradi

0.35 83 29.05

11 konteineri

gamoyenebuli

Spricebis

ganadgurebisaTvis

erTjeradi, muyaos,

ganyofilebiT

SpricebisaTvis da

saxeluriT

12.40 32 396.80

12 prezervativebi 0.26 8000 2080.00 medikamentebi da reaqtivebi 13 wyalbadis peroqsidi 3% -100 ml 0.28 2500 700.00 14 iodis xsnari 5% -10 ml 0.21 833 174.93 15 heparinis malamo 25gr 0.70 500 350.00 16 HIV test (rapid) eqspres testi

sisxlSi aivis

antisxeulebis

gansasazRvravad/mar

tivi meTodi

2.10 350 735.00

17 HBsAg Test (rapid) eqspres testi 2.27 350 794.50 18 Anti-HCV test (rapid) eqspres testi 2.27 350 794.50 VCT - 1500 beneficiari weliwadSi samedicino saxarji masalebi 19 rezinis xelTaTmanebi samedicino,

arasteriluri

0.56 1500 840.00

20 Stativebi 5-9 ml

sinjarebisaTvis,

TiTo yuTSi - 75 c

29.20 46 1349.04

21 sinjarebi centrifugis,

plastmasis, 10 ml-

iani

0.08 1500 120.00

medikamentebi da reaqtivebi 22 HIV test (rapid) eqspres testi

sisxlSi aivis

antisxeulebis

gansasazRvravad/mar

2.10 1500 3150.00

23 HBsAg Test (rapid) eqspres testi 2.27 1500 3405.00 24 Anti-HCV test (rapid) eqspres testi 2.27 1500 3405.00 25 HBsAg Test elisa 2.10 1500 3150.00

26 Anti-HCV test elisa 3.50 1500 5250.00

cxrilis gagrZeleba

Page 35: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

35

cxrili 9.5 sul B tipis sami dawesebulebis sxva saqoneli da momsaxureba

9.1 ofisi 60,931.20

9.2 komunaluri 30,412.80

9.3 komunikacia 10,944.00

9.4 medikamentebi da sxv 1,379,925.42 sul 1,482,213.42

treningebi da kvlevebi

cxrili 10.1 treningebi centrebis TanamSromlebisTvis

samivlinebo paketi, raionebidan Camosuli

personalisTvis

treningi raodenoba xangrZlivoba

(dReebi)

treneris

anazRaureba

trenirebulTa

raodenoba

raodenoba mgzavrobis

Rirebuleba

(ormxrivi)

kveba

sulze/

dReSi

sul

1 eqimebisTvis 1 3 60 30 14 50 5 1,330

2 fsiqologi 1 14 60 18 8 50 10 3,760

3 soc. muSaki 1 10 60 18 8 50 10 2,800

4 auTriCi 1 5 60 18 8 50 10 1,600

5 eqTani 1 5 60 33 16 50 10 2,750

6 afTiaqari 1 1 60 9 4 50 10 350

7 trening masalebis SemuSaveba centrebSi momuSave TanamSromlebisTvis 3,000

sul 15,590

cxrili 10.2 kvlevebi

# kvlevebi raodenoba gamokiTxulTa raodenoba 1 intervius Rirebuleba sul

1 kvleva populaciaSi 1 3000 10 30,000 2 kvleva saswavlo dawesebulebebSi 1 1500 10 15,000 sul 45,000

cxrili 10.3 9.1 15,590 9.2 45,000 sul 60,590

tenderis gamocxadeba da sainformacio teqnologiebi

cxrili 11.1 # RonisZieba lari

1 tenderis gamocxadeba 500 2 satendero ganacxadebis Sefaseba 1500

cxrili 11.2

# IT lari

1 veb-gverdis Seqmna 2000

ambulatoriuli detoqsikacia 150 beneficiari weliwadSi sadiagnostiko RonisZiebebi 100 150 15000

28 samkurnalo saSualebebi naloqsoni 200 150 30000

sxva saxarji masala 80 150 12000

CanacvlebiTi Terapia - 70 beneficiari weliwadSi samkurnalo saSualebebi

metadoni Aventis Pharma Deutschland GmbH L-Polamidon®

dRiuri doza dRiuri

dozis fasi

beneficiarTa

raodenoba

sul wlis ganmavlobaSi

30 Oral Solution 100 mg 2.45 70 62597.5

vaqcinebi soc muSakebisaTvis mTeli personalisTvis weliwadSi

ramdenjer

32 hepatiti B 25 148.75 3 11156.25

33 gripi 25 52.50 3 3937.50

stacionaruli mkurnaloba - 120 beneficiari weliwadSi

sadiagnostiko RonisZiebebi 100 120 12000

samkurnalo saSualebebi 200 120 24000

sxva saxarji masala 80 120 9600

kveba

dRiuri xarji TveSi weliwadSi beneficiari

34 5 150 1800.00 120 216000.00

sul 459975.14

Page 36: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

36

kapitaluri xarji

orgteqnika

cxrili 12.2 orgteqnika # dasaxeleba specifikacia erTeulis

Rirebuleba (lari) raodenoba sul

1 kompiuteri CPU/Intel analogue/P4/2.4 GHz/533 512 KB 478 pin; HDD/IDE 3.5"/80GB/Maxtor Mx6E030L0 7200rpm CD-ROM/IDE/Mitsumi 54x OEM; MONITOR/17" UPS/APC

1,200.00 54 64,800

2 printeri PRINTER/LazerJet 1300 /A4, 400.00 11 4,400 sul 69,200

cxrili 12.3 sul xarji

11.1 kapitaluri xarji 461,400 11.2 orgteqnika 69,200 sul 530,600

cxrili 12.1 kapitaluri xarji (lari) # samuSaos

dasaxeleba 1 m2 fasi A1 m2 A2 m2 A3 m2 A4 m2 A5 m2 A6 m2 B1 m2 B2 m2. B3 m2 sul

1 samRebro

samuSao

8 150 150 150 150 150 150 1000 1000 1000 31,200

2 rkinis

gisosebis

dayeneba

60 10 10 10 10 10 10 100 100 100 21,600

3 rkinis

karis

dayeneba

300 2 2 2 2 2 2 2 2 2 5,400

4 parketi 30 65 65 65 65 65 65 350 350 350 43,200

5 sveli

wertilebis

mowyoba

2000 2 2 2 2 2 2 50 50 50 324,000

6 gaTbobis

sistema

30 0 0 0 0 0 0 400 400 400 36,000

sul 461,400

Page 37: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

37

Reference List

American Psychiatric Association (1994) Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-IV).Washington: American Psychiatric Association.

Ballota, D. & D´Arrigo, L. (2002) Strategies and coordination in the field of drugs in the European Union, Report ofthe European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addictions, http://www.emcdda.eu.int

Commonwealth Department of Health and Ageing (2002) Return on Investment in Needle and Syringe Programs inAustralia. Canberra: Commonwealth of Australia.

Czech government (2005) National Drug Policy Strategy for the period 2005-2009, ISBN 80-86734-39-0, Prague:Office of the Government.

DATOS – Drug Abuse Treatment Outcomes Studies, http://www.datos.org

Gerstein DR , Johnson RA, Harwood HJ, Fountain D, Suter N and Malloy K (1994) Evaluating recovery services:The California Drug and Alcohol Treatment Assessment (CALDATA). Sacramento, CA: California Department ofDrug and Alcohol Programs.

Gold M, Gafni A, Nelligan P, Millson P (1997) Needle exchange programs: an economic evaluation of a localexperience. Canadian Medical Association Journal, 157(3). 255-262.

Goldschmidt PG (1976) A cost-effectiveness model for evaluating health care programs: Application to drug abusetreatment. Inquiry, 13, 29-47.

Gossop, M., Marsden, J. and Stewart, D. (2001) NTORS after five years: The National Treatment OutcomeResearch Study. London, United Kingdom.

Hall W, Ward J and Mattick R P (1998) Introduction. In, Ward J, Mattick R P and Hall W (Eds.) MethadoneMaintenance Treatment and other Opioid Replacement Therapies. Amsterdam: Harwood.

Harwood HJ, Hubbard RL, Collins JJ, and Rachal JV (1988) The costs of crime and the benefits of drug abusetreatment: a cost benefit analysis using TOPS data. In Leukefeld CG and Tims FM (Eds.) Compulsory Treatment ofDrug Abuse: Research and Clinic Practice. NIDA Research Monograph 86. Rockville, Maryland: National Instituteon Drug Abuse.

Holtgrave D R, Pinkerton S D, Jones T S, Lurie P, Vlahov D (1998) Cost and cost-effectiveness of increasing accessto sterile syringes and needles as an HIV prevention intervention in the United States. Journal of Acquired ImmuneDeficiency Syndromes & Human Retrovirology, 18(Supp. 1), 133-138.

Hunt, N., Ashton, M., Lenton, S., Mitcheson, L., Nelles, B. and Stimson, G. (2003) A review of the evidence-base forharm reduction approaches to drug use, http://forward-thinking-on-drugs.org/review2-print.html

Javakhishvili, J.D. (Ed.), Kariauli, D., Lejava, G., Stvilia, K., Todadze, K. & Tsintsadze, M. (2006) Annual report on thesituation in drug issues in Georgia in 2005, not published.

Laufer F N. (2001) Cost-effectiveness of syringe exchange as an HIV prevention strategy. Journal of AcquiredImmune Deficiency Syndromes. 2001. 28(3). 273-278.

Lurie P, Drucker E. (1997) An opportunity lost: HIV infections associated with lack of a national needle-exchangeprogramme in the USA. Lancet. 1997. 349. 604-608.

Moss A (1987) AIDS and intravenous drug use: the real heterosexual epidemic. British Medical Journal 294, 389-390.

Radimecky, J. (Ed.) et al. (2004) Coordination of Drug Policy: An Instrument for Implementation of Effective Measures,Zaostreno na drogy (Drugs in Focus) 3/04, ISSN 1214-1089, Prague: Office of the Czech Government.

Stimson, G.V. (2003) Supply reduction, demand reduction and harm reduction – an introduction and review ofconcepts, MSc. Drugs Unit 8, Evidence based prevention and harm reduction, Imperial College London.

The Centre for Harm Reduction (2002) New Zealand Needle and Syringe Exchange Programme Review FinalReport. Wellington: Campbell Aitken.

UN AIDS (2003) Global AIDS epidemics show no sign of abating: Highest number of HIV and deaths ever. UNAIDS Press release.

UNDCP (2000) World Drug Report 2000. United Nations International Drug Control Programme. Oxford: OxfordUniversity Press.

Page 38: investicia janmrTel momavalSiinvesticia janmrTel momavalSi saqarTvelos narkopolitikis samoqmedo gegma mkurnalobisa da riskis minimizaciis sferoSi 2007-2009 wlebisTvis jozef radimecki,

38

WHO (1992) The ICD-10 classification of mental and behavioural disorders: clinical description and diagnosticguidelines. Geneva: World Health Organisation.

WHO, UNODC, UNAIDS (2004) Substitution maintenance therapy in the management of opioid dependence andHIV/AIDS prevention : position paper Geneva: World Health Organisation.

World Health Organisation (1998) Principles for preventing HIV infection among drug users, Copenhagen: WHO.

World Health Organization (1998) Health for All in the 21st. Century, www.who.orgZabransky, T., Mravcik, V., Gajdosikova, H., Miovsky, M. et al (2001) Impact Analysis of the New Czech Drug Legislation– Summary Report, Prague, Office of the Government of the Czech Republic.