Centrum voor Lectoraten en Onderzoek

Jaardocument

verslag 2013 plan 2014

Lectoraat: Change Management

Cluster: Economie, Innovatie & Beheersing van Organisaties

Lectoraten: Financial Inclusion and New Entrepreneurship Innoverend Ondernemen Change Management Risk, Assurance & Business IT

2

Lectoraat:ChangeManagementLector:dr.JaccovanUden

1. InleidingInditdocumentblikkenweterugop2013,hetjaarwaarinhetlectoraatChangeManagementwerdingesteldenhaareerstevormenkreeg,enkijkenwevooruitnaar2014.HetlectoraatChangeManagementismetdeaanstellingvanJaccovanUdenalslectorformeelvanstartgegaanop1februari2013.Hetjaar2013heeftprimairinhetinhettekengestaanvan:

Hetinhoudelijkaanscherpenvande(onderzoeks)ambitiesvanhetlectoraatendeontwikkelingvanconcreteonderzoeksprogrammas.

HetzoekenvankansrijkeverbindingenvanhetlectoraatmetrelevantepartijenbinnenDeHaagseHogeschool(onderwijs,onderzoekenzwaartepunten).

Devormingvaneenkenniskring.2013isduidelijkeenopstartjaargeweest.In2014gaanwedeeerstevruchtenplukkenvandegemaaktekeuzes.

2. LectoraatChangeManagement:VisieenMissieDeduurendieptevandeeconomischecrisishebbenzelfsdegrootsteoptimisteninverlegenheidgebracht.Wiedurftnogtebewerendatwemetrustigafwachtenenwatsymptoombestrijdingdehuidigemalaisetebovenkunnenkomen?Watdezecrisisbijzondermaaktisdatsteedsvakerwordtgesuggereerddatwenieteensterugzoudenmoetenwillenkerennaardienaaroude,vertrouwdesituatie.Hetherstelvandezeeconomieleidttoteenramp,zostelteconoomArnoldHeertje:Dezerecessieisandersdanallevorige,enhetoudeeconomenrepertoireschiettekortomantwoordentegeven.Deaanwijzingendathethiergaatomeenhistorischetransitie,wordenmetdedagduidelijker.iOmdietransitietemaken,moetendesysteemfoutenwordengerepareerddiedecrisisaanhetlichtheeftgebracht.Daarbijkanhetbelangvanaandachtvoorhetfunctionerenvanorganisatiesnauwelijkswordenoverschat.Alszijmetschimmigefinancileproducten,ongezondeafhankelijkheden,perversebeloningssystemen,falendtoezichtendubieuzekeyperformanceindicatorseenbelangrijkaandeelhebbenindeontstanesituatie,moetenweonszelfwelafvragen:kunnendieorganisatiesnietanders?Quickfixeswerkenhierniet.Wemoetenterugnaardemeerfundamentelevragen.Welkerolmoetenorganisatiesspeleninheteconomischenmaatschappelijkdomein?Watvoorsoortendoelendienenorganisatiesnatestreven?Aandehandvanwelkeovertuigingenenprincipeszoudenorganisatiesmoetenwordenvormgegeven?Welkeeisensteltdataandetaalwaarinwespreken?Enhoevertalenwealonzeideenoverhoehetandersenbeterkannaarconcretemanierenvanorganiseren?EennieuwevisieoporganiserendientnietalleendeGroteZaak,stellensocialeinnovatieonderzoekersvandeErasmusUniversiteitRotterdam;hetisookinhetbelangvandeorganisatieszelf:dewinnaarsvannuzijnbereidhunbedrijfsvoeringfundamenteelteherzien.Zeinnoverennietalleenhunproductenofdiensten,maarookdeinrichtingvanhunorganisatie,hunwerkwijzeenhunpositieindemarkt.ii

3

Anderemanierenvanorganiserendus.Maarhoe,enwaarhalenweinspiratievoororganiserennieuwestijlvandaan?AndersorganiserenEennieuwdiscourswaarmeeweorganisatiesradicaalandersconceptualiserenlaatzichnieteenvoudigontwikkelen.InwatorganisatiewetenschapperRobertChiaeenprocesvandownstreamthinkingiiinoemt,neigenweernaarbestaandeopvattingenoverorganisatiesalsdenormaleenenigejuistemaniervandenkenteaccepteren.Hoelangerwedemainstreamorganisatiekundealsdebasisveronderstellen,zoclaimtChia,hoedieperweervanovertuigdrakendatorganisatiesnueenmaalzusinelkaarstekenenzomoetenwordenbenaderd.DownstreamthinkingleidtertoedatweonsvanzelfsprekendwendentotdeSWOTanalyse,hetvijfkrachtenmodelvanPorterenMaslowsbehoeftehirarchie.Klassiekersdieontegenzeggelijkeenbelangrijkebijdragehebbengeleverdaandeorganisatiekundigebodyofknowledge.Maarjuistomdatzealsonvermijdelijkwordengezien,kunnenklassiekersverhinderendatnieuweenfrissemanierenvanorganiserenderuimtekrijgen.Organisatiekundigentheoreticinpractitionersmoetenvoortdurendalertzijnofdeoverbekendetheorienenmodellenomorganisatiesteontwerpen,interichtenentebesturennogbevredigendzijn.Ofervoldoenderekeningwordtgehoudenmeteenveranderendewereldennieuweverhoudingen.OfeenAmerikaansemanagementtheoriewelrechtkandoenaanhetlokalevraagstukdatoptafelligt.Ofdebasisaannamesondereenmodelwelkloppen.Maarvooral,ofweonsdenkennietonnodiglatengijzelendooreenachterhaaldetaalenkansenlatenliggen.Alsdatwelhetgevalis,moetenweopzoeknaaralternatieven.Inspiratievoornieuwevormenvanorganiserenkomtuitzeeruiteenlopendehoeken.Zozijninhetverledenconceptenuitbijvoorbeelddekrijgskunde(strategie,espritdecorps,aanvalsplannen,standardoperatingprocedures),debiologie(overleven,aanpassingsvermogen,ecosystemen)endecultureleantropologie(waarden,rituelen,helden)metsuccesovergeheveldnaarhetdomeinvanorganisatiesomdaardeeltegaanuitmakenvanhetjargon.Ookdeambitieswaarmeenaarvernieuwingvanhetorganisatiediscourswordtgezochtvarirensterk.VaakgaathetombetrekkelijkluchtigesuggestiesindestijlvanwatkunnenmanagerslerenvandefilmFightClubiv,maarwezienookdiepgravendestudiesronddevraagofwenieuweorganisatiepraktijkenzoudenkunnenmodellerennaardesubversievepraktijkenvanpiraten,maffiosienandereoutlawsv.Devraagisdusnietofdeorganisatiekundezichlaatverrijkendoorinvloedenvanbuiten,maarwaarzijhaarinspiratievandaanhaalt,metwelkoogmerkdatgebeurtenhoegeslaagddevertalingisvandeuitheemseconceptennaarhetorganisatiedomein.Doorhierinslimmekeuzestemaken,zoishetuitgangspuntvanhetlectoraatChangeManagement,kunnenorganisatieswordenontwikkelddieuitdevoetenkunnenmetdeeisendiedezetijdaanhenstelt.HetlectoraatChangeManagementwilmetonderzoekeensignificantebijdrageleverenaandenoodzakelijkevernieuwingvanorganisatiesvanpartijenuithetMKBtotmultinationalsenzowelcommercilealsnietopwinstgerichteorganisaties.AlsonderdeelvanDeHaagseHogeschoolwilhetlectoraatChangeManagementmedebepalendzijnvoorhetsucceswaarmeedezekennisinstellingzichbinnenhetKennisdomeinEconomieprofileertophetthemaOndernemerschapeninnovatieineentijdperkvanglobalisering.

4

BronnenvaninspiratieHetisopvoorhandniettevoorspellenwelkeinspiratiebronnenvoororganisatieinnovatiegelukkigzullenuitpakken.Hetidentificerenenexplorerenvandiebronnenisdanookeenwezenlijkonderdeelhetlectoraatsonderzoek.Uitgangspuntenvoorhetzoekproceszijnerwel:

Inspiratiekanoveralvandaankomen.Eennieuwperspectiefoporganiserenkanwordengevondenineendomeindat(ogenschijnlijk)nietsmetorganisatiestemakenheeft.Maarerkanookwordengekekennaarbestaandemanierenvanorganiserendiebuitendescopevanmainstreamorganisatiekundevallen:experimentele,ondergrondse,obscure,heimelijke,gemarginaliseerde,tegenstroomsevormenvanorganiseren.

Deinspiratiebronmoetinnovatieveorganisatieconceptenkunnenvoortbrengen.Hetlectoraatrichtzichnietopdefinetuningvanhetbestaandedominanteorganisatiediscours.Nieuwmateriaalmoetaanwijsbaarontwrichtendpotentieelhebben.

Deinspiratiebronmoethandelingsperspectievenbieden.Hetlectoraatismindergenteresseerdinorganisaties(alsdingen)danindemogelijkhedenomandersteorganiseren(activiteiten).

KenmerkenvanhetlectoraatHetlectoraatChangeManagementwilrelevantzijnvoordeorganisatiekundigeberoepspraktijk.Tegenwelke(structurele)problemenlopenwemetonzebestaandeorganisatievormenaan?Inwelkopzichtzijndezeorganisatiesongeschiktvoordeeconomischeenmaatschappelijkeuitdagingenvannu?Welkenieuweoplossingsrichtingenvoorbestaandeproblemenzoudenwedusmoetenverkennen?Maarook:kunnenwemeteennieuwdiscoursorganisatiesradicaalreconceptualiseren?Welkenieuweactoren,relatiesenvraagstukkenzienwedanontstaan?Enbelangrijk:welkekansenenhandelingsmogelijkhedenreiktdenieuwetaalonsaan?HetlectoraatChangeManagementisernadrukkelijknietopuitomeenblauwdrukvoordeidealeorganisatievandetoekomstteontwikkelen.Hetonderzoekvertrektvanuitdepositiedatiedereorganisatievormbeperkthoudbaaris.Situatiesveranderenendeslimmezetvannuisdeachterhaaldeoplossingvandetoekomst.Binnenhetlectoraatrichtenweonsdanookopdeontwikkelingvan(onderzoek)instrumentenomorganisatiesblijvendopalternatievemanierenteduidenenvormtegeven.Bovenalles,eninverlengdevanbovenstaande,wilhetlectoraatbijdragenaandeontwikkelingvandemindsetenattitudevanbetrokkenen(studenten,docenten,participerendeorganisaties)datorganisatiesgeenhardeentiteitenzijn:organiserenkanaltijdanders.RelatietotOnderwijsHetlectoraatChangeManagementstreeftintensievesamenwerkingnametonderwijspartijenbinnenDeHaagseHogeschool.BijdrageaanvormingstudentenDeHaagseHogeschoolwilstudentenopleidentotonderzoekendeprofessionals:Onderscheidendvoorprofessionalsuithethogerberoepsonderwijsisdatzijzijnbetrokkenopdeberoepspraktijk,daaropkunnenreflecterenendiekunnenaanpassen,verbeterenofvernieuwenwanneernodig.Eenonderzoekendeprofessionalzalaltijdmogelijkeverbeteringvanberoepspraktijkalscontexthebben,enelkefacetvanzijnonderzoekendeattitudeheefthetmogelijkverbeterenvandepraktijkalsreferentie.HetlectoraatChangeManagementwilbijdragenaandeontwikkelingvandehiertoe

5

benodigdecompetentiekritischebeschouwing.Zijwilmedevormgeverzijnvaneenleeromgevingwaarindemanagersenadviseursvandetoekomstbewustwordengemaaktvandemogelijkhedenomandersteorganiseren.VersterkingrelatieonderzoekenonderwijsIederesectorheefttemakenvanvraagstukkenvanorganisatiekundigeaard.Dezorgdiemarktgerichtmoetengaanwerken,overheidsdienstendiemeermetmindermoetendoen,financileinstellingendiezichgedwongenzienhunmaatschappelijkerolandersvormtegeven,cultureleorganisatiesdiegeachtwordenintermenvandoelgroepenenpropositiestegaandenken.VraagstukkendievanuithaarbredeopleidingsaanbodvoorDeHaagseHogeschooltotzeerrelevanteonderzoeksthemaskunnenuitgroeien.HetlectoraatChangeManagementwilhetlogischeeersteaanspreekpuntzijnvooracademiesenopleidingendieinnovatieforganisatiekundigonderzoekwilleninitiren.RelatietotzwaartepuntenvanDeHaagseHogeschoolIndenotitieProfileringenPrestatieafsprakenvanDeHaagseHogeschoolvistaatbeschrevendatdeinstellingvoordriezwaartepuntenkiestwaaropzijwilexcelleren.VoorhetkennisdomeinEconomiezetDeHaagseHogeschoolinophetthemaOndernemerschapenInnovatieineentijdperkvanglobalisering.Binnenditzwaartepuntzijnvieronderzoeksthemasgedefinieerd.HetonderzoekvanlectoraatChangeManagementsluitaanoptenminstedrievandezethemas:

1) Innovatiefondernemen.DeHaagseHogeschoolzetinopdecreatievannieuwewaardeenspreektoverdenoodzaaktotmaatschappelijkverantwoordenduurzaamondernemen.Voorbeideaandachtsgebiedenishetzeerdevraagofconventionele(opvattingenover)organisatiestoereikendzijn.HetlectoraatChangeManagementsteltzichtendoelnieuwevisiesoporganiserenteontwikkelendiepassenbijinnovatiefondernemen.

2) Complexiteitenrisicos.Indenotitiewordtmetrechtdeinrichtingvanhetbedrijfsproceseenvandebelangrijkstefactorenvansuccesvolrisicomanagementgenoemd.Juistindynamischeomgevingenishetvangrootbelangdatvoortdurendnieuwevisiesopbedrijfsprocessenwordenontwikkeld.Immers,eennieuwperspectiefleidttotandereideenovertypischerisicomanagementvraagstukken,zoalsals(dewenselijkheidvan)beheersing,relatiestussenbedrijfsonderdelen,vrijheidsgradenvanmedewerkersenverantwoordelijkheid(sgevoel).Decorebusinessvanhetlectoraatishetaanreikenvanhandvattenomandersteorganiseren.DaarmeekanzijeensubstantilebijdrageleverenaandetheorieenpraktijkvormingrondhetonderzoeksthemaComplexiteitenrisicos.

3) Economieendepubliekedienstverlening.Deverzelfstandigingenprivatiseringvan

overheidsdienstenbrengtveleorganisatievraagstukkenmetzichmee.Hoerichtenweeenorganisatiezoindatwinstprikkelsniettenkostegaanvandezorgvuldigheiddiemenmagverwachtenbijpubliekediensten?Hoegeefjealsorganisatiegehooraandeoproepommeerondernemerschapalsergeenalternatievenvoorjouwdienstenzijn?Vragenwaarklassiekemanagementtheorienvaakslechtmeeuitdevoetenkunnenenwaarnieuwe,creatieveideenoverorganiserentotwerkbareoplossingenkunnenleiden.

RelatietotclusterInnovatie,OndernemenenBeheersingvanOrganisaties

6

HetlectoraatmaaktdeeluitvanhetnieuweclusterInnovatie,OndernemenenBeheersingvanOrganisaties(EI&BO).Voordeinhoudelijkebeschrijvingvanditclusterwordtverwezennaarhetclusterplan.HetClusterEI&BObundeltdekrachtenvan(vooralsnog)vierlectoraten:

FinancialInclusionandNewEntrepreneurship(FINE)(KlaasMolenaarvanafapril2012) ChangeManagement(JaccovanUdenvanaffebruari2013) Risk,Assurance&BusinessIT(RAIT)(JrgenvanGrinsvenvanaffebruari2013) InnoverendOndernemen(GertrudBlauwhofvanafmei2013)

Watdelectoratenbindt,haarmissie,isdeambitieombijtedragenaandeontwikkelingvaneeneconomischeberoepspraktijkwaarininnovatiecentraalstaat.Innovatiemoethierindebreedstezinvanhetwoordwordenbegrepen:hetgaatnaastdeontwikkelingvannieuweproductenendienstenookominnovatievemanierenvankijken,denkenendoen.HetlectoraatChangeManagementzetprimairinopdatlaatsteaspect:nieuweorganisatieprincipesbedenkenenuitproberen.WatvoorhetlectoraatChangeManagementgeldt,geldtzekerookvoorhetjongeclusterEI&BO:2013waseenopstartjaar.Erisvooralgezochtnaardegemenedelerinhetonderzoekvandeverschillendelectoratenenerzijnoptiesverkendvoorgezamenlijkeinitiatieven.In2014wordendegezamenlijkeprojectenverderingevuld.

3. Inbeddinglectoraat3.1DeinbeddingenpositioneringvanhetlectoraatbinnendeinstellingDehogeschoolheeftlectoratencentraalgepositioneerdinhetCentrumvoorLectoratenenOnderzoek.Deredenendieaandezekeuzetengrondslagliggenzijnterugtevindeninhoofdstuk2vandeStrategienotitieOnderzoekenLectoraten(februari2009).HetCentrumvoorLectoratenenOnderzoekstaatonderleidingvaneendirecteur.Zijisvanuitdiefunctietevensverantwoordelijkvoordeontwikkelingvanhetstrategischonderzoekbeleidvandehogeschool.Zijzorgtverdervooreenadequateafstemmingensamenwerkingtussendeverschillendelectoratenentussendelectoratenendeacademiesvandehogeschoolendeprogrammadirecteurenvandezwaartepunten.Omdezeafstemmingbetervormtegevenenmedeinhetlichtvandeprofileringsdiscussiezijndelectoratenineenzestalclustersondergebracht.OnderzoekendaarmeehetCLObehoorttotdeportefeuillevanSusanaMenndez,lidvanhetCollegevanBestuur.Dedirecteurendelectorstellenbijdestartvaneenjaarcyclushetjaardocument(jaarverslagenplan)vast.Vervolgenswordtnaastde3maandelijksebilateralen,waarinzowelinhoudelijkalsrandvoorwaardelijkezakenaandeordekomenhalfjaarlijkseengesprekgevoerdoverdevoortgang,watkanleidentotaanpassingenbijstellingvandeactiviteiten.Balansopnameaanheteindvandecycluswordtopgevatalsdestartsituatievandenieuwecyclus.Inhetjaardocumentwordttevensaangegevenwelkebijdragehetlectoraatlevertaandeprofileringvandehogeschoolenaanhetclusterwaartoehetlectoraatbehoort.DeontwikkelingenmetbetrekkingtotprofessionaliseringendereorganisatievanDeHaagseHogeschoolkunnenaanleidingzijnvoorwijzigingenindeorganisatievanCLO.Tweetotdriemaalperjaaroverleggendelectorengezamenlijkoverinhoudelijkethemas.Afhankelijkvanhetonderwerpwordenbijditoverlegookanderenuitgenodigd.

7

SecretarileenadministratieveondersteuningbinnenCLOwordtgebodendoor: Dhr.A.H.deHollander(beleidsmedewerkerbedrijfsvoering) Mw.A.L.Legters(seniormanagementassistent) Mw.M.Schoenmaeckers(managementassistent) Mw.N.vanderVoort(administratiefmedewerkster) Mw.M.P.deVries(seniormanagementassistent)Onderzoekers: Mw.M.S.deJongMSc Mw.J.M.LehmannMSc Mw.dr.C.Maurer Mw.dr.K.Nijhoff Mw.S.RademakerMADeadministratieveondersteuningvanhetCLOwordtverzorgddoordedienstenvandehogeschool.3.2InbeddingindekennisinfrastructuurIndezeparagraafgevenweoverzichtvandein2013ontplooideinbeddingsactiviteitenvanhetlectoraatChangeManagementbinnenenbuitenDeHaagseHogeschoolSamenwerkingsverbandenbinnenHaagseHogeschool:onderwijsAfgerond

Onderzoeksdagverzorgd(AcademieMarketing&Commerce) Deelnameauditcommissie(AcademieMarketing&Commerce) Bijdrageacademiedag(AcademievoorMasters&Professionalcourses) GastcollegeMBANL(AcademievoorMasters&Professionalcourses) Gastcollegeonderzoekscaf,alumnibijeenkomstMOC(AcademievoorMasters&

Professionalcourses) Sollicitatiecommissievoordocentonderzoekersophetgebiedvanrisicomanagement.

Mogelijkebegeleidingpromovendus/promovendiophetgebiedvanveranderkundigevraagstukkenrondrisicomanagement(AcademieAFM)

Structureel VierdaagseCreatiefLeiderschap,samenmetRianneValkenburg(AcademievoorMasters&

Professionalcourses) RaadvanadviesMasterOrganisatieCoaching(AcademievoorMasters&Professional

courses) RaadvanadviesMBA(AcademievoorMasters&Professionalcourses)

SamenwerkingsverbandenbinnenHaagseHogeschool:anderelectoratenenzwaartepunten

SamenwerkingZwaartepuntInnoverenenOndernemen.o Eenmalig:VormgevenenleidenvandeBrainstormOndernemershuis

Schilderswijk,metrond20deelnemersvangemeente,KvK,wijkenstudentenop5november2013(AnjaOverdiek)

o Structureel:onderzoekvanAnjaOverdiekenNandaLoddersvaltbinnenonderzoeksprogrammavanZwaartepunt.Ziehttp://www.dehaagsehogeschool.nl/overde

8

hogeschool/profilering/ondernemerschapeninnovatie.Ervindtfrequentoverlegplaats.

GezamenlijkonderzoeksprojectmetLectoraatDuurzameTalentontwikkeling(EllenSjoer)overrelatieorganisatieveranderingencompetentieontwikkeling(onderzoekHesterBrauerenMarkvanPeufflik)

GezamenlijkebegeleidingmetLectoraatFilosofievandeBeroepspraktijk(MarliHuijer)vanonderzoekPetervanHekkenaaraarzeleninorganisaties.

GezamenlijkonderzoekmetLectoraatICTenSamenleving(DickRijken)enopleidingIntegraleVeiligheidskunde.DeelnameRobRutsinbeidekenniskringen.

HoofdstukbijdrageaanpublicatieOnderzoekendopWeg(tergelegenheidafscheidRobBrons)(februari2014)

Samenwerking:externepartners

UnitedWeOrganize:conferentiesamenmetStroomDenHaag(tweedaags,60deelnemers).KickoffonderzoekslijnMakingArtWork.Ziehttp://www.stroom.nl/paginas/pagina.php?pa_id=8147281vooreenbeschrijvingvanhetsymposiumenhttp://vimeo.com/lectoraathhscm/videosvooreenvideoverslag.

ArtPartner.Ditbedrijforganiseertartistiekeinterventiesbijondernemingeneninstellingen.JaccovanUdenonderzoektdezeartistiekeinterventies:welkevormenzijner,hoewordenzeingezetenwatzijndeervaringen.

HetNieuweInstituut.ViadeonderzoekslijnenvanAnjaOverdiekenJaccovanUdenwordendemogelijkhedenvoorsamenwerkingonderzocht.Eerstecontactenin2013,vervolgin2014.

StichtingElektriciteitsfabriek.ViadeonderzoekslijnvanJaccovanUdenwordendemogelijkhedenvoorsamenwerkingonderzocht.Eerstecontactenin2013,vervolgin2014.

OverigevormenvanzichtbaarheideninbeddingLectoraatChangeManagement2013(internenextern)ActiviteitenLector

ColumnistLink Regelmatigepublicatiesartikelen/columnsopwww.managementsite.nl. BijdrageserieKunstvanOnderzoek(hogeschoolbreed) LidpromotiecommissieBenBerndt(UniversiteitvoorHumanistiek)

Indepers/publicaties

AandachtvoorUnitedWeOrganizeconferentieinSlowManagement(nr.25/zomer2013) Artikeloverlectoraatinlink:http://issuu.com/linkdehaagsehogeschool/docs/link30 LectorJaccovanUdenwinnaarprof.dr.WillemMastenbroekpublicatieprijs:

http://www.managementsite.nl/37417/kennismanagement/prijsbesteartikelmanagementsite2012.html

EvaluatieinbeddinglectoraatChangeManagementindekennisinfrastructuurVoorhetlectoraatChangeManagementheeft2013heeftprimairinhettekengestaanvanopbouwwerk.ErzijnveelverkennendegesprekkengevoerdmetdiversepartijenbinnenenbuitenDeHaagseHogeschool.BinnenDeHaagseHogeschoolheeftdato.a.geleidtotstructureleverbindingenmetdiverseopleidingenviadeaanstellingenvankenniskringleden.Bijdieaanstellingenisexplicietgezochtnaareengoedespreidingoverdeacademies,nietalleenvanuitinhoudelijkoogpunt(erisgeensectorwaarchangemanagementnietrelevantis)maarookinhet

9

kadervanzichtbaarheidvanenhetdraagvlakvoorhetwerkvanhetlectoraat.Daarnaastiserforsgenvesteerdinhetaanleggenenonderhoudenvannetwerkenenwarmecontacten(binnenDeHaagseHogeschool).Metinhoudelijkebijdragen(gastcolleges/vierdaagse)en(structurele)verbintenissenmetdiverseacademiesisgenvesteerdindezichtbaarheidvanhetlectoraat.Heteffectdaarvanisdathetlectoraatinmiddelsbehoorlijkopdekaartstaat.DaarkomtbijdatlectorJaccovanUdenopbasisvanzijninhoudelijkeexpertise(changemanagement)meerderemalenisbenaderdmethetverzoekomeenroltespelenbijreorganisatieenorganisatieontwikkelvraagstukkenbinnenDeHaagseHogeschool.InoverlegmetdedirecteurCLOisbesloteninbepaaldegevallentegemoettekomenaanditverzoek.Derelatiemetdekerntaakvandelector(onderzoek)isindirectmaarduidelijkisalweldatdezichtbaarheidvanJaccovanUdeninzijnhoedanigheidvaninternorganisatieadviseurinbelangrijkematebijdraagtaandezichtbaarheidvanHHsonderzoekinhetalgemeenenvanhetlectoraatChangeManagementinhetbijzonder.Kortom,2013is(noodzakelijk)eenjaarvanverkenningenmetopenviziergeweest:watisinteressant,watiskansrijk,bijwelkeinitiatievenkanwordenaangesloten,welkezoudenkunnenwordengenitieerd?Erwordtmettevredenheidteruggekekenopdeopbrengstenvanditorintatiejaar:zichtbaarheid,warmecontacteneneenstevigeengoeduitgebalanceerdekenniskring.Debasisisgelegd,enin2014gaanweconsolideren.Onderzoekambitiesmoetennuscherperwordenzodateenconcreteonderzoekagendakanwordenbepaald.Relatiesinternenexternzullenwordenbestendigdlangsdelijnenvantemakenkeuzesenzullenmeerbodygaankrijgen.MetdeuitbreidingvandeaanstellingvanlectorJaccovanUden(per1april2014)ishiervooreenbelangrijkerandvoorwaardegerealiseerd.4. VoortgangvandewerkzaamhedenDekwaliteitvanlectoratenenonderzoekwordtcontinuverbeterdengeoptimaliseerdaandehandvandejaarlijksemonitoringvolgensonderstaandmodel.Ditmodelvormtdebasisvanhetjaarplan.Indewerkwijzestaanvoorop:sturenopgezamenlijkevisieenambitieontwikkeling,makenvanprestatieafspraken,reflectieopvoortgangenopbrengstenenhoehiervanleren.Inhetjaarverslagwordtgerapporteerdoverdefeitelijkerealisatieenvervolgenswordtinhetjaarplangeanalyseerdengewaardeerdwatwelennietgoedisgelopenenwordenhieruitconsequentiesgetrokkentenbehoevevandekwaliteitsverbeteringindevolgendejaarcyclus.

10

4.1 OnderzoekenKenniscirculatie4.1.1 Onderzoekenkenniscirculatie:huidigesituatieIn2013isdeprimaireaandachtuitgegaannaarhetverderuitwerkenendoordenkenvandelectoraatsfilosofie.Deconcreteinvullingvandiefilosofieisdoelbewustbottomupgeorganiseerd.Datwilzeggen,omdathetlectoraatChangeManagementmeervooreenperspectief(andersorganiseren)danvooreeninhoudelijkaandachtsgebiedstaat,isgezochtnaarkenniskringledendiebinnenhuneigenonderwijscontextenrelevanteberoepspraktijkonderzoekwillendoen.HetonderzoekvanhetlectoraatChangeManagementverspreidtzichdanookoverzeeruiteenlopendedomeinenenthemas.In2013zijndevolgendeonderzoekslijnengenitieerd:MakingArtWork(dr.JaccovanUden)

Alsweoverorganisatiessprekendoenwedataltijdmetleenwoorden.Weputtenuitvoeriguithetvocabulairevandekrijgswetenschappers(strategie,standardoperatingprocedures,marktenveroveren),wemakengebruikvandeinzichtenvanbiologen(aanpassingsvermogen,niches,survivalofthefittest)ofstellenbedrijvenvooralsmachinesenkijkenvervolgenshoetechneutentewerkzoudengaan(procesoptimalisatie,standaardisatie,efficiency).Demanierwaaropweonzeorganisatiesvormgeven,inrichtenenbesturenwordtbepaalddoordekeuzevanonzemetaforen,zolietGarethMorganalzomooizieninzijnImagesofOrganization.Watdan,alsweeenorganisatieproberenvoortestellenalskunst?Opheteerstegezichttweewereldendieweinigmetelkaartemakenhebben.Organisatiesassocirenwemetstructuren,voorspelbaarheideneendoelmiddelenrationaliteit.Kunststaatvoorvelenjuistvoorwoesteinspiratie,voorgrilligescheppingsprocessenenvoordubbelzinnigheden.Kankunstdantocheenwaardevollebijdrageleverenaandeorganisatiekunde?Ofiskunsteeninteressanteinspiratiebron,juistomdatonzebeeldenbijkunstzoverafstaanvanhoewetegenorganisatiesaankijken?

startsituatie streefsituatieactiviteiten/werkwijzen

oogvooreigenaarschapenurgentiebesef

professioneleaanpak

gezamenlijkeontwikkelingvanvisieenambitie

conditiesenrandvoorwaarden

onderzoekcurriculumontwikkelingprofessionaliseringkenniscirculatie

(beginjaarcyclus)

Prestatiesopvierdoelen

(eindejaarcyclus)

onderzoek

curriculumontwikkeling

professionalisering

kenniscirculatie

Prestatiesopvierdoelen

Hoewiljenaardestreefsituatietoewerken?Welkeleiderschapenwelkewerkwijze?

11

2 34

Doorwerkingonderzoekop

curriculumontwikkelingprofessionalisering

kenniscirculatie5

11

ZievooreenuitgebreideinleidingoponderzoekslijnMakingArtWorkdebijdragevanJaccovanUdenaandepublicatieOnderzoekendopWeg(tergelegenheidafscheidRobBrons).

DeManageralsKatalysator(dr.AnjaOverdiek)

BinnenmijnonderzoekreeksmetdetitelDemanageralskatalysatorgaatdestudieBusinessunusualoverdesamenwerkingtussenontwerpersenhunbusinesspartnersindeNederlandsemodesector.Hetwordtindeliteratuurgesuggereerddatindemodeindustrieeenpositievecorrelatiebestaattusseninnovatievermogenensuccesalsentrepreneur/intrapreneur(Unay/Zehir2012)1.Ikkaderderelatieontwerper/businesspartneralscomplementairesamenwerkingenvraagmevooralafhoehierwaarden(creatief/commercieel)enprocessen(emotioneel/rationeel)gebalanceerdworden.Mijnonderzoekisexplorerendendaaromkwalitatief.Kernstukishetafnemenvanhalfgestructureerdeinterviewsbijminstens20ontwerpersenbusinesspartners.Hierbijvraagikvooralnaartaakverdeling,relatiekenmerkenendemanierenvancommunicatieenbesluitvorming.Toteind2013hadik10gesprekkengevoerdengeanalyseerd.Verwachteresultaten2014Ikhebeenshortpaperovereersteresultatenvanditonderzoekop13januariingeleverdalsbijdragevoorhetEGOS(EuropeanGroupforOrganizationalStudies)Colloquium.Alsditgeaccepteerdwordtzalikop35juli2014opdezeinternationaleconferentieeenactievebijdrageinvormvaneenvoordrachtofworkshopwillenleveren.AllegesprekkenmoetentotdietijdeendiepteanalyseondergaanmetbehulpvandesoftwareAtlasTI.Laterin2014zalikmijnbevindingenopschrijvenineenartikel,dieingraagwilaanbiedenaaneenwetenschappelijktijdschrift.BijdrageaancurriculumvernieuwingenintegratievanonderzoekenonderwijsCreativiteiteninnoverendvermogenwordenvoorcommercilemanagerssteedsbelangrijker.Ditwordtindeliteratuurovermanagementvaardigheden(leerboeken)enaandevaardighedenkantvandecurriculavancommercileopleidingenonvoldoendevertaaldnaarprocesfunctiesenskillsvandemanager.Ikhoopmetmijnonderzoekditgattehelpenvullen.Verderwilikstudentenenberoepenveldinspirerentotnieuwevormenvansamenwerkingtussencommercilenencreatieven.Zobenikindecember2013samenmet10studentenSBRMeenCommunityforExcellenceinFashiongestart.Hiervoorzoekikin2014desamenwerkingmetalumnistudentenvandeopleidingModeenTextielbijdeKABKDenHaag.

HeldhaftigAarzelen(PetervanHekke)

Mijnonderzoeksprojectbetreftdebetekenisvanaarzeleninbesluitvorming.OmhetonderzoekvaneenfundamenttevoorzienhebikdestudiesoveraarzelenvandeFransefilosoofPaulRicurendeDuitsefilosoofJosephVoglalsuitgangspuntgenomen.Dezestudieslatenondermeerziendataarzeleneenonderstroomvanonsbewustzijniswaaruitkeuzesontspringenendatwederolvanhetlichaaminhetkeuzeprocesgeringschatten.Wezienkeuzesvooralgraagalsuitkomstvaneenrationeelproces.DittheoretischonderzoekheeftgeresulteerdinhetartikelHeldhaftigAarzelen,datfebruari2014inhetpeerreviewedbladManagement&Organisatieverschijnt.Hierinblijktdataarzelennieuwemogelijkhedenaan

1Unay,F.G.&Zehir,C.(2012.Innovationintelligenceandentrepreneurshipinthefashionindustry.SocialandBehavioralSciences41,blz.315321.

12

hetlichtbrengt,dataarzelenroutinesendenkpatronenontregelt,datzenieuweperspectievenopentendatzebewegingbrengtindebestaandewaardenhirarchie.Endataarzeleneenanalytischewerkingheeft,datdevanzelfsprekendeloopderdingenbevraagteneentussenruimtescheptwaarinonbekendemogelijkhedenkunnenwordenonderzocht.RelevantieAlsjedebevindingenuithettheoretischeonderzoekvertaaltnaarorganisaties,danrijstdevraagofineenorganisatiecontextdevruchtbarekantenvanaarzelenwordenherkendenerkendenhoewordtomgegaanmethetongemakdatmetaarzelenverbondenis.Metempirischonderzoekwilikantwoordenvindenopdevraagwelkebetekenisaanaarzeleninbesluitvormingwordttoegekendenwelkeimplicatiesdatkanhebbenvoorleidinggevenenorganiseren.Degesprekkenmeteenzorgcentrumomhetonderzoekuittevoerenzijninmiddelsinvergevorderdstadium.Indezeorganisatiewordtgestreefdnaareenkortereopnameduurvanrevalidatiepatintenterwijlderevalidatietijdzelfnietkorterwordt.BesluitvormingoverontslagvindtplaatsinhetMultiDisciplinairOverleg(MDO)waarbijdebetrokkenprofessionalsonderleidingstaanvaneenarts/specialistouderengeneeskunde.Mijnaannameisdatinhetbesluitvormingsproceszichgeregeldaarzelingenzullenmanifesteren.MotiveringvanhetonderzoekVerwachteresultatenin2014EenartikelvoorhetbladManagement&OrganisatiewaarindebevindingenvanhetonderzoekwordengepubliceerdBijdrageaantheorieoverbesluitvormingBijdrageaantheorieoveraarzeling&besluitvormingindeeersteplaatstenbehoevevandeopleidingBedrijfskunde,Management,EconomieenRechtvanDeHaagseHogeschool.Ervaringenmetbetrekkingtotkwalitatiefonderzoekkunnendelenmetdezeopleidingenstudentenvandezeopleiding.

CommunicatingChange(drs.WoutervanDam)

Inmijnonderzoekwilikkijkenofhetmogelijkisverschillendetypendocumentatievandehogeschoolbijelkaartebrengenwaardoorzeallenbeterworden.Hetgaatdaarbijomdestudiegids,accreditatiedocumentatieenmarketingcommunicatiedocumentatie.Opditmomentstaandezedriedocumentenlosvanelkaar,terwijlzehetzelfdebeschrijven.Ditgeefthetprobleemdatdeaccreditatiedocumentatieopmijoverkomtalseenverhaalzoalsheteigenlijkzoumoeten,destudiegidseenondergeschiktdocumentisgewordendienietgebruiktwordtendemarketingcommunicatiedocumentatieeennietspecifiekverhaalisdatmatigaangeeftwatdestudentdaadwerkelijkkanverwachten.Ikwilonderzoekenofheteindproduct,hetprocesvoordecreatievanheteindproduct,destrategieendeorganisatiestructuurduidelijkkunnenwordenweergeveninndocumentdatfungeertalsstudiegids,accreditatiedocumentenmarketingcommunicatiedocumentatie.Alsorganisatiepsycholoogenprocesdeskundigehebikdeervaringdatinoverzichtelijkeorganisatiesmedewerkersengebruikersvandeaangebodenservicezichgedragenzoalsdeorganisatiegraagzouwillen.Inditgevalkomtheteropneerdatikdenkdateengoedestudiegidsdestudentmotiveerttestuderenenvooralkennistegebruikenzoalsvanzeverwachtwordt.Dithoudtindatdestudentzichbewustwordtvanhetstudieprogrammaendeverhoudingvanverschillendeonderdelenbinnenhetstudieprogramma.Gebruiken

13

hergebruikvankenniswordtbevorderd.Ookzalhethelpendocentenmotiverentetewerkenvanuitdegeheleopleiding,inplaatsvanlosvandeorganisatiehuneigenvakkentegeven.Managerszulleneenbeterbesefhebbenwaarzehetzelfoverhebbenwanneerdocumentatiebeterinzichtelijkwordt.Totslotzaloverzichtelijkemarketingcommunicatiebijdragenaandeaantrekkingskrachtopstudenten.Naheteerstedeelvanhetonderzoek,waarbijikkijknaarhetsamenvoegenvandedocumenten,wilikonderzoekdoennaardemogelijkheidtotgedragsveranderingdiegestimuleerdwordtdooroverzichtelijkedocumentatie.Verwachteresultatenin2014 Onderzoeknaardevraagofndocumentkanfungerenalsstudiegids,

accreditatiedocumentatieenmarketingcommunicatiedocumentatie. Startmetonderzoeknaargedragsveranderingdoorbetereweergavevandeorganisatie,

doel,procesenstrategie. MinoroverDesignThinkinginServiceOrganisations

Bijdrageaancurriculumvernieuwingenintegratievanonderzoekenonderwijs TheorievanDesignThinkingverdertoepasseninonderwijs. Samenmetstagiairesaandeslaggaanomonderwijsteverbeteren Samenmet50studentenvandeminordocumentatievanhetonderwijsverbeterenofin

iedergevaldedocentenlatenzienhoehetookkan.Innovatieenleervraagstukkenbijpolarisatieenradicaliseringvanverwardepersonen(MarkvanPeufflik,MOC)

Ikdoeonderzoeknaarinnovatieenleervraagstukkenindecontextvansocialworkersdiegeachtwordenalerttezijnopradicaliseringvanhunclinten.Polarisatieenradicaliseringzijnmoeilijkteherkennen,zekeralshetgaatomdedoelgroepverwardepersonen.Centralevragenwaarprofessionalsmeetemakenkrijgenzijnbijvoorbeeld:wordtgedragvanverwardepersonengezienalspolariserendenradicaliserendofisersprakevanpsychiatrie?Ditzijnuiterstambigueuitdagingenvoorprofessionalsommeebezigtezijnwantvanhenwordtverwachtdatzijneigingentotradicaliseringinbeeldkunnenbrengen.Polarisatieenradicaliseringzijndaarnaastookmaatschappelijkhighpressureonderwerpen.Vroegsignaleringeninterpretatievangedragvanverwardeclintenisbelangrijk.Professionalsindehulpverleningdiemetdezedoelgroepwerkenendiegedragvandezemensenmoeteninterpreteren,werkenhierinnietalleen.Zijwerkensamenmetanderedisciplines.Ditisnoodzakelijkomdathetgedragvanmensenmultiinterpretabelismaarhetgedraguiteindelijkwelgenterpreteerddienttewordenomteonderzoekenofersprakeisvanradicaliseringdanwelvaneenmatevanernstigeverwardheid.Naaraanleidingvandezeinterpretatieswordenhandelingsstrategienontwikkeld.Omdathetprocesvanvroegsignalereneninterpretereneenhogematevansubjectiviteitbevatbeniknieuwsgierignaardeinvloedvandiesubjectieveelementenopcollectieveinterpretatieprocesseninsituatiesdieslechttelezenzijn,enindevroegwelkeinvloeddezesubjectiviteitenhebbenophetontwikkelenvanhandelingsstrategien.Mijnonderzoekisexplorerendenkwalitatiefvanaard.Ikgasemigestructureerdeinterviewshoudenbijtienprofessionalsdiewerkzaamzijnmethetthemaradicaliseringbijverwardepersonenendiedirectbetrokkenzijnbijhetprocesvaninterpretatievan

14

radicaliseringsgedragvanhunclinten.Ikgahenbevragenopdesubjectiviteitendiezijervareninhetprocesvaninterpreterenenwelkeinvloedzijdenkendatditheeftophetcollectieveproces.Verwachteresultatenvanmijnonderzoekin2014Ikverwachtdatikvoordezomervakantievan2014mijnpraktijkonderzoekhebafgerond.Ikoverweegdemogelijkheidomactieonderzoektegaandoenwatbetekentdatdeinterviewsookhetkaraktervaneeninterventiekunnenkrijgen.Endatikaansluitendhieropvervolginterventiesontwikkel.Naasteenactieonderzoekgaikeenartikelschrijveneneenworkshopmakenoverderesultatenvanmijnonderzoek.BijdrageaancurriculumvernieuwingenintegratievanonderzoekenonderwijsSocialWorkersdiebijDeHaagseHogeschoolafstuderenhebbenteweinigkennisenvaardighedenomzichteverhoudentotverandereninnovatiedynamiekeninorganisatieswaarinzijindetoekomstwerkzaamkunnen/zullenzijn.Vanuitmijnonderzoeksprojecthebikhetvakorganisatiekundenaarmijtoegetrokkenvoorhetvolgendschooljaar.Mijnonderzoekzaleencentraleplaatsgaaninnemeninditonderwijs.Daarnaasthebikmetvijfstudenteneenonderzoeksgroepopgerichtwaarinwijallenonderzoekdoennaarhetthemaradicaliseringbijdoelgroepeninhetsocialworkenhoeprofessionalszichhiertoeverhouden.

Onderzoekdr.NandaLodders

NandaLoddersisin2013,kortnahaartoetredenbijdekenniskring,voorlange,nogonbepaaldetijdziekgeworden.

4.1.2. Onderzoekenkenniscirculatie:impactenwaarderingDeimpactdeverschillendeingezetteonderzoekslijnenkanjanuari2014nognietgoedwordeningeschat.Inveelgevallenbevindthetonderzoekzichindefasevandoelbepalingenhetmakenvanmethodologischekeuzes.Zekeromdatbinnenhetlectoraatveelalwordtgekozenvoorexplorerendonderzoekzijnonderzoekdataenresultateninveelgevallennognietvoorhanden.ImpactenwaarderingacademischewereldEerstewapenfeiten:AnjaOverdiekenJaccovanUdenhebbenshortpapersingediendvoorhetprestigieuzeEGOS2014congres.Pasna1februarizullenzijberichtkrijgenofdezepapersgeaccepteerdzijn.HetartikelHeldhaftigAarzelenvanPetervanHekke(voorgrootdeelonderbegeleidingMarliHuijertotstandgekomen)isgeaccepteerddoorhettijdschriftM&Oenzalinfebruari2014verschijnen.ZieookbijlageActiviteitenlectoraatCM2013vooreengestructureerdoverzicht.4.1.3 Onderzoekenkenniscirculatie:streefsituatie,activiteitenenwerkwijzeIn2014moetendeeersteresultatenvandeingezetteonderzoekslijn(en)zichtbaargaanworden.Dekenniskringledenmoetenzichtbaaropdiktegaankomeninhunrolalsonderzoeker.Metdeindividueleledenvandekenniskringwordenafsprakengemaaktoverspecifiekeontwikkelpunten.

15

Uiteraardmoetenin2014ookdeeersteresultatenzichtbaargaanwordenvanhetonderzoekzelf.Binnenhetlectoraatwerkenwevanuitdefilosofiedatonderzoektebelangrijkisompastetonenalshetafis.Kenniskringledenwordenaangemoedigdomnietalleendeuiteindelijkeonderzoeksresultatentepubliceren,maaropverschillendemomenteninhunonderzoektrajectvragen,overwegingen,dilemmasentussentijdseresultatentedelenmetrelevantestakeholders.Ditisnietalleeneenmanieromdezichtbaarheidvanenhetdraagvlakvoorhetonderzoekvroegtijdigtevergroten.Hetprincipevanreleaseearly,releaseoftenhelptdeonderzoekersookzelfbijhetaanscherpenentoetsenvanonderzoekkeuzesenondersteuntde(verdere)vormingalsonderzoekprofessional.Terillustratie:voorafgaandaandeintreeredevanlectorJaccovanUdenop5maart2014verzorgendeindividuelekenniskringledenminiseminarsrondhunonderzoekookalsdatonderzoeknogindebeginfaseverkeert.Wetenschappelijkeambitiesvoor2014:

PaperpresentatiesEGOScongres(AnjaOverdiekenJaccovanUden).DeelnameWoutervanDamaanEGOScongres(geenpapernog)

EerstestappenorganisatiePINCcongresopDeHaagseHogeschoolin2015(coproductiemetlectorenRianneValkenburg,DickRijkenenBertMulder)

Anderevormenvankennisdisseminatie

Metdekenniskringledenwordtafsprakengemaaktoverslimmemanierenomheteigenonderzoekdusookworkinprogressonderdeaandachttebrengenbijrelevantestakeholders.

4.2 Curriculumontwikkeling4.2.1 Curriculumontwikkeling:huidigesituatieBinnenhetlectoraatChangeManagementonderzoekenweheelbewustdemogelijkhedenomhetonderzoekenonderzoekvandekenniskringledenmetelkaarteverbinden.Onderzoekvolgtdaarbijnietslaafshetonderwijs.Metdekenniskringledengaanweopzoeknaardedoordedocent/opleiding/academieervarenbehoefteaanonderwijsinnovatie.Depositiebinnenhetlectoraatmoetdedocentinstaatstellenomvanuitdiebehoefteeninrelatieverusteenbijdrageteleverenaanonderwijsvernieuwingenverbetering.Geenquickfixesmaardoordachteengoedonderbouwdeimpulsenaanhet(eigen)onderwijs.Eenvoorbeeld:inhethuidigecurriculumvandeopleidingenvandeAcademievoorSocialeProfessieswordtbetrekkelijkweinigaandachtbesteedaandeorganisatiecontextwaarbinnensocialworkerskomentewerken.Eengebrekaanorganisatiesensitiviteitbelemmertdesocialworkersinhunprofessioneleeffectiviteit.MetzijnonderzoekbinnenhetlectoraatlegtMarkvanPeufflikeenbasisleggenvooronderwijsdatstudentenookopditpuntverderkanbrengen.Daarnaastzienwehetalsonzetaakombinnenhetlectoraatnietvraaggestuurdonderzoekteinitiren.Datwilzeggen:vanuiteeneigenwijzebuitenstaanderspositiepermitterenweonsdevrijheidomsuggestiestedoenvooronderwijsinnovatiesencurriculumvernieuwingwaardeopleidingenzelfmisschiennietdirectdenoodzaakvoorzien.Eenvormvanzendingswerkdus,vanuitdegedachtedatbuitenstaanderssomsbeterzienwaardekansenliggendandeopleidingenzelf.Naastonderzoekdatoplangetermijnmoetleidentotsubstantileonderwijsinnovaties,onderzoekenwevanuithetideedatonderzoeknietafhoefttezijnvoordathetbenutkanwordenvoortdurenddemogelijkhedenomsneltoteenvruchtbarerelatietussenonderzoekenonderwijs

16

tekomen.Zomakenkenniskringledengebruikvanhuncontactenmetstudentenenonderwijsurenomtotkruisbestuivingtussenonderzoekenonderwijstekomen.Geengejaagde,prematurevalorisatievanonderzoekinhetonderwijsmaarslimmeverbindingen.Ziebijvoorbeeldhetinitiatiefomstudententelatenparticipereninonderzoek(WoutervanDamenMarkvanPeufflik)ofdeoprichtingvanhetCommunityforExcellenceinFashion(AnjaOverdiek).Onderzoekkomtopdezemanierdichterbijstudententestaan,nietalleendeuitkomstenervan,maarookindevormvanhetzelfstandigervarenbelangvaneenkritischeonderzoekhoudingenontwikkeldeonderzoekvaardigheden.Wapenfeiten2013:curriculumontwikkelingaanDeHaagseHogeschoolvanuithetlectoraatChangeManagementheeftinhetopstartjaarvanhetlectoraatconcreetinhoudgekregendooreenuitbreidingonderwijsaanbodAcademievoorMasters&ProfessionalCoursesmetdevierdaagseCreatiefLeiderschapdoorlectorJaccovanUden(samenmetcollegalectorRianneValkenburg).DaarnaastmaaktJaccovanUdendeeluitvandeRaadvanadviesMasterOrganisatieCoachingenvandeRaadvanadviesMBA,beidevandeAcademievoorMasters&Professionalcourses.IndiehoedanigheidwordteenbijdragegeleverdaandeontwikkelingvanhetcurriculumvanDeHaagseHogeschool.4.2.2 Curriculumontwikkeling:impactenwaarderingAlslectoraatzijnwezoalsgezegdnietopzoeknaarsnelleoplossingenvoorurgenteonderwijsproblemen.Wewillenbijdragenaanchteonderwijsinnovatieenwebenadrukkendewederkerigheidtussenonderwijsenonderzoek.Onderwijsmaghetonderzoeknietdicteren.Omdatdemeestekenniskringledenpasindeloopvan2013tothetlectoraatzijntoegetredenenhunonderzoeksprojectenzichdusnogindeopstartfasebevinden,ishettevroegomuitsprakentedoenoveronderwijsinnovaties.Dezewordenpaseind2014/begin2015verwacht.Deeersteervaringeninhetbetrekkenvanstudentenbijhetonderzoekvanhetlectoraatzijnpositief.OokdedoordelectorgenitieerdevierdaagseCreatiefLeiderschapispositiefbeoordeelddoordecursisten.DeAcademievoorMasters&ProfessionalCoursesheeftdanookbeslotendevierdaagseopnieuwaantebieden.4.2.3. Curriculumontwikkeling:streefsituatie,activiteitenenwerkwijzeWeproberenvanuithetlectoraatChangeManagementdekomendetijdopverschillendemaniereneenbijdrageteleverenaancurriculumontwikkelingenonderwijsinnovatie.Eenaantalinitiatievenopeenrij:

EriseeninventarisatiegemaaktvanM&OdocentenvanDeHaagseHogeschool.DezedocentenzullenpersoonlijkwordenuitgenodigdvoordeintreeredevanJaccovanUden.Doel:latenzienwaarhetlectoraatChangeManagementvoorstaat;eeneersteuitnodigingaandocentomteonderzoekenoferraakvlakkenzijndiezoudenkunnenleidentoteensamenwerkingophetgebiedvanonderwijsinnovatie.

Kortnadeintreerede(enderestylingvanwerkruimteJWP60)zaleeneventwordengeorganiseerdwaarvoorM&Odocentenvanonzehogeschoolwordenuitgenodigd.Doelvanheteventisomeenkennismakingtussenorganiserentussendocentenenhetlectoraatendocentenonderling.Achtergrond:docentenblijkenmaarmatigopdehoogtevanelkaars

17

onderwijsaanpakenervaringen.Doel:wewillenpolsenwelkeonderwijsinnovatiebehoeftenerlevenenmetdedocentenonderzoekenofhetlectoraatChangeManagementdaareenrolinzoukunnenspelen,enzojawelke.

Jongestudentenhebbenmoeiteomzichmanagementenorganisatievraagstukkenechteigentemaken.Organisatieisabstractiediestudentennognauwelijkshebbenkunnendoorleven.HetisnieteenvoudigM&Ovraagstukkenteverbindenmetdebelevingswereldvanstudentenalsdetaalwaarinweoverorganisatiessprekennietdetaalvandestudentenzelfis.M&Oblijftopafstand,waardoordematerienietbeklijft.StudentendoorlopenopprocedurelewijzeeenSWOTanalyse,zonderechtgevoelvoordesituatieteontwikkelen.Ambitie:onderzoekenwatkunnenwedoenomstudenteninstaattestellenzichM&Ovraagstukkenechteigentemaken.Volgendestap:metkleinclubjeM&Odocenten(academieoverstijgend)ditvraagstukoppakkenomverderuittewerken.Vaststellenwelke(onderwijs)vormhetbestpastbijditinitiatief.

VanuitdeopleidingIndustrialDesignEngineeringwordteenminorontwikkeldophetgebiedvanChangeManagementSkills.MetbetrokkendocentGustaafVockingwordtgekekenhoesamengewerktkanwordenbinnendezeminor.Deminorzeergoedaanophetonderzoeksprogrammaronddesignthinking.

JaccovanUdenisingesprekmetdeorganisatorenvandeSummerSchool2014vanDeHaagseHogeschoolomteonderzoekenhoevanuithetlectoraateenbijdragezoukunnenwordengeleverdaanhetprogramma.

4.3 Professionalisering4.3.1. Professionalisering:huidigesituatieDeprofessionaliseringvanhetdocentencorpsvanDeHaagseHogeschoolwasin2013primairgerichtopdeledenvandekenniskringvanhetlectoraatChangeManagementzelf.BelangrijkomhiertevermeldenisdatbinnenhetlectoraatChangeManagementweloverwogenenuitgebreidaandachtwordtbesteedaande(verdere)vormingvandekenniskringledenalsonderzoeker.Betrokkenheidbijdekenniskringwordtgezienalseenplekwaarmeergebeurtdanpapersproduceren.Uiteraarddraaitprofessionaliseringomde(verdere)verwervingvanonderzoekvaardighedenzoalshetlerenformulerenvanonderzoeksvragen,hetmakenvanslimmemethodischekeuzesenacademischschrijven.Maarindekenniskringgaanweookuitvoeriginopvragenalswatbetekentpraktijkgerichtonderzoekspecifiekvoormijpersoonlijk,hoecombineerikmeerdererollen(docent,inhoudelijkexpert,onafhankelijkonderzoeker,opdrachtnemer)?ofwatalshetopzettenvaneenonderzoekopzetmeerblijkttezijndanhetvolgenvanhetHandboekMethodologie?.Binnenhetlectoraatzijnweopzoeknaareenmooieeneffectievewisselwerkingtussenaandachtvoordeprofessioneleontwikkelingvanmedewerkersenproductiedraaien.4.3.2. Professionalisering:impactenwaarderingIndekennismakingsgesprekkenmetkandidaatkenniskringledenwordtveelaandachtbesteedaanhetuitwisselenvanverwachtingen:watzijndemotievenvoordeelnameaandekenniskringenhooptiemandtebereiken?Dekeuzevoorhetlectoraatchangemanagementisookeenkeuzevooromgevingwaarin,naasthetaanlerenvanacademischevaardigheden,verdereprofessionelevormingeenbelangrijkerolmagspelen.Terugblikkendop2013concluderenwedatditvormingsideaalnoggoedvormmoetgaankrijgen.Reflectieopderolvanonderzoekervereistdatmenzichdieroleersteigenmaakt.2013washetjaarvanhetopstarten,vanhetformulerenvanonderzoeksvragen,vanhetmakenvaneerste

18

methodischekeuzes,enzovoorts.Belangrijkezaken,waarinwegezamenlijk,alskenniskring,albelangrijkestappenhebbengezet.Daarnaasthebbenwehetinhetkenniskringoverlegveelgehadoverzakenwaariederejongeorganisatiezichovermoetenbuigen:werkplekken,aanwezigheid,werkafspraken,overwegingenbijaanschafliteratuurensoftware,formaliserenaanstellingen,etc.Datmaaktdathetlectoraatnognietdeplekiswaardeaandachtprimairkanuitgaannaarhetbesprekenvanelkaarsonderzoek.Datmoethetin2014welgaanworden.4.3.3. Professionalisering:streefsituatie,activiteitenenwerkwijzeInterneprofessionaliseringIn2014willenwealskenniskringmeerinhoudgaangevenaandeambitieomhetlectoraatChangeManagementeenplekvanonderzoekenreflectietelatenzijn.Opditmomentontwikkelenweeenvisieophetlectoraatzelfwaarindeverschillendedimensiesvaneengoedlectoraatkunnenwordenbediend:(1)randvoorwaarden;hetneerzettenvaneenslimmeorganisatievanhetlectoraatzelf(2)relevant,raakengoeduitgevoerdonderzoek:binnenhetlectoraatwerkenweaaneencultuurwaarinkenniskringledenzichuitgedaagdengefaciliteerdvoelenomzichverderteontwikkelenalsonderzoeker.Vanuitdeeigenpassies,maargeenvrijblijvendhobbyisme.Hetonderzoekdathetlectoraatoplevertdoetertoe;(3)ruimtevoorreflectie.Reflectieopheteigenonderzoek,opdeuitkomstenvandatonderzoek,ophetfenomeen(praktijkgericht)onderzoek,opderelatietussenonderzoekenonderwijs,etc.ProfessionaliseringHHsbreedIn2014gaanweonderzoekenhoewevanuithetlectoraatChangeManagementeenbijdragekunnenleverenaandeprofessionaliseringvandeoverigedocenten/medewerkersvanDeHaagseHogeschool.Ookinditverbandwordtverwezennaarheteventdatvoordezomervan2014zalwordengeorganiseerd.InoverlegmetM&OdocentenzalnietalleengekekenwordenopwelkefrontenhetlectoraatChangeManagementkanbijdragenaanonderwijsinnovatieencurriculumontwikkeling.Wezullenookonderzoekenopwelkewijzehetlectoraateenrolkanspelenindeprofessionaliseringvanhetdocentencorpszelf.ZoalsgezegdstaathetlectoraatChangeManagementmeervooreenperspectiefdanvooreeninhoudelijkvakgebied.DerelevantievanhetonderzoekvanhetlectoraatisdanooknietvoorbehoudenaanM&Odocenten.Juistomdathetonderzoekvanuithetlectoraatzeeruiteenlopendeinhoudelijkevakgebiedenbedient(fashion,zorg,psychiatrie,onderwijs,kunst)ligtereenkansomrelevantepartijenuitdezevakgebiedenteondersteuneninhunprofessionalisering.Overdemanierwaaropwedathetbestkunnendoen,wordenin2014afsprakengemaaktmetdeindividuelekenniskringleden.4.4 Clusteractiviteiten4.4.1. Clusteractiviteiten:huidigesituatieEriseenclusterplangeschrevenwaarindevisie,demissie,deambitiesengeplandeactiviteitenwordenbeschreven.4.4.2. Clusteractiviteiten:impactenwaarderingVanimpactisnoggeensprake,aangeziendeclusteractiviteitenzelfnogmoetenwordengenitieerd(vanaf2014).Hetgezamenlijkschrijvenvanhetplanzelfwasaleenzeerwaardevolleexercitie.Enerzijdsomteachterhalenwathetpreciezeaandachtsgebiedenperspectiefvandeverschillende

19

lectoratenis,anderzijdsomvasttekunnenstellenwaardemeerwaardevansamenwerkinginschuilt,nietalleenvoordeindividuelelectoratenenhetclusterzelf,maarookvoordegewensteprofileringvanDeHaagseHogeschool5. Condities,randvoorwaardenenkwaliteitszorg5.1Conditiesenrandvoorwaarden

Isdeinzetvanmensenenmiddelentoereikend(inkwalitatiefenkwantitatiefopzicht)voor

hetborgenvandemissieenonderzoeksprofiel?[Evaluatievraag]

Dekenniskringvanhetlectoraatbestaatuiteenmixonderzoekers,afkomstiguitzeerverschillendeopleidingen.Hiermeewillenwebenadrukkenenrealiserendathetbelangvanchangemanagementnietalleeninhetmanagementdomeinwordtonderkend,maarookindomeinenwaarmanagementvaakalscontextofzelfsalshinderlijkeruiswordtervaren.Voordekenniskringzijnzoweljunioralssenioronderzoekersaangetrokken.TerverstevigingvandeonderzoekslijnMakingArtWorkwordengesprekkengevoerdmeteenkandidaatexternkenniskringlid. Isergenoegengewensteondersteuning?

Deondersteuningisprima

Biedtdeonderzoeksinfrastructuurvoldoendefaciliteitenomonderzoekteondersteunen,te

verbeterenenbekendheidtegeven.Zeker,zowelinkwalitatievealskwantitatievezin Zijnergenoegconditiesenrandvoorwaardendiedeontwikkelingvandehogeschooltot

kennisinstellingbevorderen?

Zeker Zijnergenoegconditiesenrandvoorwaardendiedeontwikkelingvanhetclusteralszodanig

bevorderen?

Ditmoetdekomendetijdwordenervaren.HetclusterplanvoorEI&BOisgereed.In2014gaanweerinvullingaangeven.

5.2Kwaliteitszorg

Welkeevaluatieszijneruitgevoerd?Vooralsnogalleeninformelevoortgangsevaluaties(onderzoekkenniskringleden)eninformeleevaluatiesvaneventswaarbijhetlectoraatChangeManagementeenbelangrijkerolheeftgespeeld,zoalsdeonderzoeksdagvoordeAcademievoorMarketing&Commerce(binnenHHs)enhettweedaagssymposiumUnitedWeOrganize(i.s.m.StroomDenHaag) Welkeinterneenexternebelanghebbendenwarendaarbijbetrokken?

20

Debetrokkenenzelf(informeelkarakter) Watzijndeevaluatieresultaten?

Deervaringenzijnpositief.HetlectoraatwordtmakkelijkgevondendoorpartijenbinnenDeHaagseHogeschoolomeenbijdrageteleverenaanevents.Speerpuntvoor2014isomintoenemendemateookbuitenDeHaagseHogeschoolalsrelevanteenaantrekkelijke(kennis)partnertewordengezien Zijneropbasisvanderesultatenvandeevaluatiesverbetermaatregelengenomen?Opbasisvandeinformeleevaluatieswordtvoortdurendonderzochthoedeeffectiviteitvanhetlectoraatkanwordenverhoogd.Wanneerdeonderzoekslijnenechtstaanzalwordenonderzochtopwelkewijzedeactiviteitenvanhetlectoraat(tussentijds)kunnenwordengevalueerd.

6. Slotanalyse;ReflectieentoekomstperspectiefWaarstaanwe:sterktenenzwaktenDesterktenendezwaktenvanhetlectoraatChangeManagementwordenuiteraardingrotematebepaalddoordefasewaarinhetlectoraatzichbevindt.SterktenHetlectoraatChangeManagementiseenlectoraatmetveelpotentie.Derelevantievandeambitieomnieuwemanierenvanorganiserenteverkennen(changingmanagement)enzeookuitteproberen(themanagementofchange)wordtbreedonderschreven.Hetlectoraatheefteengroteaantrekkingskrachtopkandidaatkenniskringledenuitdiverseopleidingen.Wervingbleeknietnodig.Ookgevenveelopleidingenaanietstewillendoenmethetlectoraatincidenteelmaarzekerookstructureel.Ookzijnwetrotsopdekeuzevanonzeonderzoeksonderwerpen.Spannende,somsonconventionelemaargoedonderzoekbareonderwerpendietotdeverbeeldingsprekenenalsrelevantwordenervaren.Debereidheidomgezamenlijkeenmooilectoraatteontwikkelenisgroot.ZwaktenBinnenhetlectoraatisbewustgekozenvoorverbindingmetverschillendeopleidingen.Dezekeuzebrengtwelhetrisicometzichmeedatdeprofileringvanhetlectoraatinternenexternalsonduidelijkwordtervaren.Daarnaastlaathetonderzoekvanhetlectoraatzichtyperenalsexplorerendoftastend.Ookhierweereenbewustkeuze,maarwelmetalsgevolgdatderesultatenvanhetonderzoekevenopzichlatenwachten,watweernietbijdraagtaaneenscherpprofiel.Eenanderezwakteisdathetlectoraatnogteveelopeenduiventillijkt.Hetblijktindepraktijklastigomallekenniskringledenbijelkaartekrijgen.Datisnietinalleenlastigvoorpraktischeafstemmingzaken,maarookvoorhetgevoeldatwegezamenlijkonderdeelzijnvanenbouwenaaneenmooilectoraat.

21

VerbetermaatregelenWaar2013noodzakelijkerwijseenwatrommeligjaarwas,willenwein2014devruchtengaanplukkenvandegemaaktekeuzes.Metcrerenvanterugkerendeoverlegleereninspiratiemomentengaatermeerstructuurkomeninhetlectoraat.Ditwordtnadrukkelijkinoverlegmetdekenniskringledengedaan.Daarnaastwillenwedezichtbaarheidvanhetlectoraatgaanvergroten.Wemoetenwillenzijndandieleukeclubenlatenziendathetonderzoekvanhetlectoraathoutsnijdtenertoedoet.Concretemaatregelen:vanuithetprincipevanreleaseearly,releaseoftennemenwestakeholdersmeeinonsonderzoek,ookalsdatnognietafgerondis.Ditheeftookeenduidelijkeveranderkundigemotief:belanghebbendentussentijdsbetrekkenbijhetonderzoekvergroothetdraagvlakvandatonderzoek.PrioriteitenDeprioriteitenvoor2014:1. Hetlectoraatopderails:meerstructuureneengoedeeninspirerendewerkomgeving

(restylinggezamenlijkwerkruimteJWP60)2. Verdereoperationaliseringvandegekozenonderzoekslijnenentoewerkennaarconcrete

deliverableswaarmeewebijdragenaankenniscirculatie,professionaliseringencurriculumontwikkeling(o.b.v.individueleengezamenlijkeprestatieafspraken)

3. SlimtussentijdsnaarbuitentredenmetonderzoekBijdrageaangewensteontwikkelingenvanDeHaagseHogeschoolHetonderzoekvanhetlectoraatChangeManagementdraagtlangsverschillendelijnenbijaandegewensteontwikkelingvanDeHaagseHogeschool:1. Metorigineel,eigenzinnig,goeduitgevoerdenslimgevaloriseerdonderzoek.Onderzoekwaar

DeHaagseHogeschoolzichmettrotsopvoorlaatstaan.

2. BijdrageprofileringvanDeHaagseHogeschooldoorleverenvanonderzoekbijdragenaanzwaartepuntOndernemerschapenInnovatieineentijdperkvanglobalisering.

3. VanuitdebinnenhetlectoraatdoorontwikkeldeexpertiseophetgebiedvanChange

ManagementlevertlectorJaccovanUdenalsinternorganisatieadviseureendirectebijdrageaandeorganisatieontwikkelingvan(delenvan)DeHaagseHogeschool.DeeigenorganisatieisduseenvandeafnemersvanhetonderzoekvanhetlectoraatChangeManagement.

In2013iseenstartgemaaktmethetleverenvandezebijdragen.In2014bouwenwehieropvoort.

22

Bijlagen

Overzicht Personele samenstelling

LectorDelectordr.JaccovanUdenismetingangvan1februari2013verbondenaanhetlectoraat(eerst0,55fte,vervolgens0,8fteenvanaf1april20141fte).Hetlectoraatheeftenomvangvan1fte.Delectorstuurthetlectoraatendebijbehorendekenniskringaanenisbovendienhetaanspreekpuntvoorhetlectoraat.KenniskringAanhetlectoraatiseenkenniskringverbonden.Dehuidigesamenstellingisalsvolgt:

Naam Dat in Dat Eind Omvang totaal

DAM, WB 1-1-2014 1-9-2014 0,3

DAM, WB 1-9-2014 1-1-2016 0,4

LODDERS, NMP 1-5-2013 1-5-2015 0,4

OVERDIEK, A 1-5-2013 1-5-2015 0,4

PEUFFLIK, MHBJ 1-5-2013 1-5-2015 0,25

RUTS, RPA 1-1-2014 1-1-2015 0,2

HEKKE, PA

MOOR, M Noten ihttp://vorige.nrc.nl/opinie/article2181204.ece/Het_herstel_van_deze_economie_leidt_tot_een_rampiiVolerda,H.enM.Bosma(2011)Innovatie3.0:slimmermanagen,organiserenenwerken.Amsterdam:

Mediawerfuitgevers.P.16iiiChia,R.(1996)OrganizationalAnalysisasDeconstructivePractice.Berlin:Walterde

Gruyter.ivArts,M.(2012)HetNieuweOrganiseren(byFightClub&LloydHotel):creatingspacetoconnect.http://www.brandmanagement.nl/2012/01/hetnieuweorganiserenbyfightclublloydhotelcreatingspacetoconnect/vParker,M.(2012)AlternativeBusiness:outlaws,crimeandculture.Oxon:Routledgevihttp://www.dehaagsehogeschool.nl/xmsp/xms_itm_p.download_file?p_itm_id=72389