lesson 1: aeneid i.1-11 name:...dido, likened to diana, sits under temple of juno 19 498 quālis in...

63
Lesson 1: Aeneid I.1-11 Name: __________________________________ Invocation of the Muse: Why must the pious suffer? 1 1 Arma virumque canō, Troiae quī prīmus ab ōrīs _________________________________________________________ Ītaliam fātō profugus Lāvīnaque vēnit _________________________________________________________ lītora—multum ille et terrīs iactātus et altō _________________________________________________________ vī superum, saevae memorem Iūnōnis ob īram, _________________________________________________________ 5 multa quoque et bellō passus, dum conderet urbe_________________________________________________________ īnferretque deōs Latiō—genus unde Latīnum _________________________________________________________ Albānīque patrēs atque altae moenia Rōmae. _________________________________________________________ Mūsa, mihī causās memorā, quō nūmine laesō _________________________________________________________ quidve dolēns rēgīna deum tot volvere cāsūs _________________________________________________________ 10 insignem pietāte virum, tot adīre labōrās _________________________________________________________ impulerit. Tantaene animīs caelestibus īrae? _________________________________________________________

Upload: others

Post on 31-Jan-2021

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • Lesson 1: Aeneid I.1-11 Name: __________________________________ Invocation of the Muse: Why must the pious suffer?

    1

    1 Arma virumque canō, Troiae quī prīmus ab ōrīs _________________________________________________________

    Ītaliam fātō profugus Lāvīnaque vēnit _________________________________________________________

    lītora—multum ille et terrīs iactātus et altō _________________________________________________________

    vī superum, saevae memorem Iūnōnis ob īram, _________________________________________________________

    5 multa quoque et bellō passus, dum conderet urbe_________________________________________________________

    īnferretque deōs Latiō—genus unde Latīnum _________________________________________________________

    Albānīque patrēs atque altae moenia Rōmae. _________________________________________________________

    Mūsa, mihī causās memorā, quō nūmine laesō _________________________________________________________

    quidve dolēns rēgīna deum tot volvere cāsūs _________________________________________________________

    10 insignem pietāte virum, tot adīre labōrās _________________________________________________________

    impulerit. Tantaene animīs caelestibus īrae? _________________________________________________________

  • Lesson 2: Aeneid I.12-22 Name: ___________________________________ Reasons for Juno’s Anger

    2

    12 Urbs antīqua fuit (Tyriī tenuēre colōnī) __________________________________________________________

    Karthāgō, Ītaliam contrā Tiberīnaque longē _________________________________________________________

    ōstia, dīves opum studiīsque asperrima bellī; _________________________________________________________

    15 quam Iūnō fertur terrīs magis omnibus ūnam _________________________________________________________

    posthabitā coluisse Samō: hīc illius arma, _________________________________________________________

    hīc currus fuit; hoc rēgnum dea gentibus esse, _________________________________________________________

    sī quā fāta sinant, iam tum tenditque fovetque. _________________________________________________________

    Prōgeniem sed enim Troiānō ā sanguine dūcī _________________________________________________________

    20 audierat Tyriās ōlim quae verteret arcēs; _________________________________________________________

    hinc populum lātē rēgem bellōque superbum _________________________________________________________

    ventūrum excidiō Libyae: sīc volvere Parcās _________________________________________________________

  • Lesson 3: Aeneid I.23-33 Name: ___________________________________ Reasons for Juno’s Anger

    3

    23 Id metuēns veterisque memor Sāturnia bellī, _________________________________________________________

    prīma quod ad Troiam prō cārīs gesserat Argīs _________________________________________________________

    25 (necdum etiam causae īrārum saevīque dolōrēs _________________________________________________________

    exciderant animō; manet altā mente repostum _________________________________________________________

    iūdicium Paridis sprētaeque iniūria formae _________________________________________________________

    et genus invīsum et raptī Ganymēdis honōrēs) _________________________________________________________

    hīs accēnsa super iactātōs aequore tōtō _________________________________________________________

    30 Trōās, relliquiās Danaum atque immītis Achillī, _________________________________________________________

    arcēbat longē Latiō, multōsque per annōs _________________________________________________________

    errābant āctī fātīs maria omnia circum. _________________________________________________________

    Tantae mōlis erat Rōmānam condere gentem. _________________________________________________________

  • Lesson 4: Aeneid I.34-45 Name: ___________________________________ Juno delivers a soliloquy as the Trojans sail from Sicily

    4

    34 Vix ē cōnspectū Siculae tellūris in altum _________________________________________________________

    35 vēla dabant laetī et spūmās salis aere ruēbant, _________________________________________________________

    cum Iūnō aeternum servāns sub pectore vulnus _________________________________________________________

    haec sēcum: “Mēne inceptō dēsistere victam _________________________________________________________

    nec posse Ītāliā Teucrōrum āvertere rēgem? _________________________________________________________

    Quippe vetor fātīs. Pallasne exūrere classem _________________________________________________________

    40 Argīvum atque ipsōs potuit summergere pontō _________________________________________________________

    ūnius ob noxam et furiās Aiācis Oīleī? _________________________________________________________

    Ipsa Iovis rapidum iaculāta ē nûbibus ignem _________________________________________________________

    disiēcitque ratēs ēvertitque aequora ventīs, _________________________________________________________

    illum exspīrantem trānsfīxō pectore flammās _________________________________________________________

    45 turbine corripuit scopulōque īnfīxit acūtō; _________________________________________________________

  • Lesson 5: Aeneid I.46-59 Name: ___________________________________ Juno comes to Aeolus

    5

    46 ast ego, quae dīvum incēdō rēgīna Iovisque _________________________________________________________

    et soror et coniūnx, ūnā cum gente tot annōs _________________________________________________________

    bella gerō. Et quisquam nūmen Iūnōnis adōrat _________________________________________________________

    praetereā aut supplex ārīs impōnent honōrem?” _________________________________________________________

    50 Tālia flammātō sēcum dea corde volūtāns _________________________________________________________

    nimbōrum in patriam, loca fēta furentibus Austrīs,________________________________________________________

    Aeoliam venit. Hīc vastō rēx Aeolus antrō _________________________________________________________

    luctantēs ventōs tempestātēsque sonōrās _________________________________________________________

    imperiō premit ac vinclīs et carcere frēnat. _________________________________________________________

    55 Illī indignantēs magnō cum murmure montis _________________________________________________________

    circum claustra fremunt; celsā sedet Aeolus arce _________________________________________________________

    scēptra tenēns mollitque animōs et temperat īrās; _________________________________________________________

    nī faciat, maria ac terrās caelumque profundum _________________________________________________________

    quippe ferant rapidī sēcum verrantque per aurās. _________________________________________________________

  • Lesson 6: Aeneid I.60-73 Name: ___________________________________ Juno asks Aeolus as a client to destroy the Trojans

    6

    60 Sed pater omnipotēns spēluncīs abdidit ātrīs ________________________________________________________

    Hoc metuēns mōlemque et montēs īnsuper altōs _________________________________________________________

    imposuit rēgemque dedit quī foedere certō _________________________________________________________

    et premere et laxās scīret dare iussus habēnās. _________________________________________________________

    Ad quem tum Jūnō supplex hīs vōcibus ūsa est: _________________________________________________________

    65 “Aeole, namque tibī dīvum pater atque hominum rēx___________________________________________________

    et mulcēre dedit flūctūs et tollere ventō, _________________________________________________________

    gēns inimīca mihī Tyrrhēnum nāvigat aequor _________________________________________________________

    Īlium in Ītaliam portāns victōsque Penātēs: _________________________________________________________

    incute vim ventīs summersāsque obrue puppēs, _________________________________________________________

    70 aut age dīversōs et disiice corpora pontō. _________________________________________________________

    Sunt mihi bis septem praestantī corpore nymphae,_________________________________________________________

    quārum quae formā pulcherrima, Dēiopēa, _________________________________________________________

    cōnūbiō iungam stabilī propriamque dicābō, _________________________________________________________

  • Lesson 7: Aeneid I.74-87 Name: ___________________________________ Aeolus agrees to Juno’s request and sends out the winds

    7

    74 omnēs ut tēcum meritīs prō tālibus annōs _________________________________________________________

    75 exigat et pulchrā faciat tē prōle parentem.” _________________________________________________________

    Aeolus haec contrā: “Tuus Ō rēgīna, quid optēs________________________________________________________

    explōrāre labor; mihi iussa capessere fās est. _________________________________________________________

    Tū mihi quodcumque hoc rēgnī, tū scēptra Iovemque______________________________________________________

    conciliās, tū dās epulīs accumbere dīvum _________________________________________________________

    80 nimbōrumque facis tempestātumque potentem.” _________________________________________________________

    Haec ubi dicta, cavum conversā cuspide montem_______________________________________________________

    impulit in latus: ac ventī velut agmine factō, _________________________________________________________

    quā data porta, ruunt et terrās turbine perflant. _________________________________________________________

    Incubuēre marī tōtumque ā sēdibus īmīs _________________________________________________________

    85 ūnā Eurusque Notusque ruunt crēberque procellīs_________________________________________________________

    Āfricus et vastōs volvunt ad lītora flūctūs: _________________________________________________________

    īnsequitur clāmorque virum strīdorque rudentum._________________________________________________________

  • Lesson 8: Aeneid I.88-101 Name: ___________________________________ Aeneas prays for death

    8

    88 Ēripiunt subitō nūbēs caelumque diemque _________________________________________________________

    Teucōrum ex oculīs; pontō nox incubat ātra. _________________________________________________________

    90 Īntonuēre polī et crēbrīs micat ignibus aethēr _________________________________________________________

    praesentemque virīs intentant omnia mortem. _________________________________________________________

    Extemplō Aenēae solvuntur frīgore membra; _________________________________________________________

    Ingemit et duplicēs tendēns ad sīdera palmās _________________________________________________________

    tālia vōce refert: “Ō terque quarterque beātī, _________________________________________________________

    95 quīs ante ōra patrum Troiae sub moenibus altīs _________________________________________________________

    contigit oppetere! Ō Danaum fortissime gentis _________________________________________________________

    Tȳdīdē! mēne Īliacīs occumbere campīs _________________________________________________________

    nōn potuisse tuāque animam hanc effundere dextrā_______________________________________________________

    saevus ubi Aeacidae tēlō iacet Hector, ubi ingēns_________________________________________________________

    100 Sarpēdon, ubi tot Simoīs correpta sub undīs _________________________________________________

    scūta virum galeāsque et fortia corpora volvit!” _________________________________________________________

  • Lesson 9: Aeneid I.102-112 Name: ___________________________________ The storm tosses the ships high and low

    9

    102 Tālia iactantī strīdēns Aquilōne procella _________________________________________________________

    vēlum adversa ferit, flūctūsque ad sīdera tollit. _________________________________________________________

    Franguntur rēmī, tum prōra āvertit et undīs _________________________________________________________

    105 dat latus, īnsequitur cumulō praeruptus aquae mōns_______________________________________________________

    Hī summō in flūctū pendent; hīs unda dehīscēns _________________________________________________________

    terram inter flūctūs aperit, furit aestus harēnis. _________________________________________________________

    Trēs Notus abreptās in saxa latentia torquet _________________________________________________________

    (saxa vocant Italī mediīs quae in flūctibus Ārās, _________________________________________________________

    110 dorsum immāne marī summō), trēs Eurus ab altō _________________________________________________________

    in brevia et syrtēs urget, miserābile vīsū, _________________________________________________________

    inlīditque vadīs atque aggere cingit harēnae. _________________________________________________________

  • Lesson 10: Aeneid I.113-127 Name: ___________________________________ Neptune notices that the storm is disturbing the sea

    10

    113 Ūnam, quae Lyciōs fīdumque vehēbat Orontēn, _________________________________________________________

    ipsius ante oculōs ingēns ā vertice pontus _________________________________________________________

    115 in puppim ferit: excutitur prōnusque magister _________________________________________________________

    volvitur in caput; ast illam ter flūctus ibīdem _________________________________________________________

    torquet agēns circum et rapidus vorat aequore vertex.______________________________________________________

    Appārent rārī nantēs in gurgite vastō, _________________________________________________________

    arma virum tabulaeque et Trōia gaza per undās. _________________________________________________________

    120 Iam validam Īlioneī nāvem, iam fortis Achātae, _________________________________________________________

    et quā vectus Abās, et quā grandaevus Alētēs, _________________________________________________________

    vīcit hiems; laxīs laterum compāgibus omnēs _________________________________________________________

    accipiunt inimīcum imbrem rīmīsque fatīscunt. _________________________________________________________

    Intereā magnō miscērī murmure pontum _________________________________________________________

    125 ēmissamque hiemem sēnsit Neptūnus et īmīs _________________________________________________________

    stāgna refūsa vadīs, graviter commōtus; et altō _________________________________________________________

    prōspiciēns summā placidum caput extulit undā. _________________________________________________________

  • Lesson 11: Aeneid I.128-141 Name: ___________________________________ Neptune addresses the winds

    11

    128 Disiectam Aenēae tōtō videt aequore classem, _________________________________________________________

    flūctibus oppressōs Trōas caelīque ruīnā. _________________________________________________________

    130 Nec latuēre dolī frātrem Iūnōnis et īrae. _________________________________________________________

    Eurum ad sē Zephyrumque vocat, dehinc tālia fātur:______________________________________________________

    “Tantane vōs generis tenuit fīdūcia vestrī? _________________________________________________________

    Iam caelum terramque meō sine nūmine, ventī, _________________________________________________________

    miscēre et tantās audētis tollere mōlēs? _________________________________________________________

    135 Quōs ego—! sed mōtōs praestat compōnere flūctūs._______________________________________________________

    Post mihi nōn similī poenā commissa luētis. _________________________________________________________

    Mātūrāte fugam rēgīque haec dīcite vestrō: _________________________________________________________

    nōn illī imperium pelagī saevumque tridentem, _________________________________________________________

    sed mihi sorte datum. Tenet ille immānia saxa, _________________________________________________________

    140 vestrās, Eure, domōs; illā sē iactet in aulā _________________________________________________________

    Aeolus et clausō ventōrum carcere rēgnet.” _________________________________________________________

  • Lesson 12: Aeneid I.142-156 Name: ___________________________________ Simile of a pious man, Neptune calms the storm

    12

    142 Sīc ait et dictō citius tumida aequora plācat _________________________________________________________

    collēctāsque fugat nūbēs sōlemque redūcit. _________________________________________________________

    Cȳmothoē simul et Trītōn adnixus acūtō _________________________________________________________

    145 dētrūdunt nāvēs scopulō; levat ipse tridentī _________________________________________________________

    et vastās aperit syrtēs et temperat aequor _________________________________________________________

    atque rotīs summās levibus perlābitur undās. _________________________________________________________

    Ac velutī magnō in populō cum saepe coörta est _________________________________________________________

    sēditiō saevitque animīs ignōbile vulgus; _________________________________________________________

    150 iamque facēs et saxa volant, furor arma ministrat;_________________________________________________________

    tum, pietāte gravem ac meritīs sī forte virum quem________________________________________________________

    cōnspexēre, silent arrēctīsque auribus astant; _________________________________________________________

    ille regit dictīs animōs et pectora mulcet: _________________________________________________________

    sīc cūnctus pelagī cecidit fragor, aequora postquam_______________________________________________________

    155 prōspiciēns genitor caelōque invectus apertō _________________________________________________________

    flectit equōs currūque volāns dat lōra secundō. _________________________________________________________

  • Lesson 13: Aeneid I.157-169 Name: ___________________________________ Ecphrasis on a quiet bay

    13

    157 Dēfessī Aeneadae quae proxima lītora cursū _________________________________________________________

    contendunt petere, et Libyae vertuntur ad ōrās. _________________________________________________________

    Est in sēcessū longō locus: īnsula portum _________________________________________________________

    160 efficit obiectū laterum, quibus omnis ab altō _________________________________________________________

    frangitur inque sinūs scindit sēsē unda reductōs. _________________________________________________________

    Hinc atque hinc vastae rūpēs geminīque minantur_________________________________________________________

    in caelum scopulī, quōrum sub vertice lātē _________________________________________________________

    aequora tūta silent; tum silvīs scaena coruscīs _________________________________________________________

    165 dēsuper, horrentīque ātrum nemus imminet umbrā;________________________________________________________

    fronte sub adversā scopulīs pendentibus antrum, _________________________________________________________

    intus aquae dulcēs vīvōque sedīlia saxō _________________________________________________________

    nymphārum domus. Hīc fessās nōn vincula nāvēs _________________________________________________________

    ūlla tenent, uncō nōn alligat ancora morsū. _________________________________________________________

  • Lesson 14: Aeneid I.170-183 Name: ___________________________________ The Trojans seize the land, Aeneas looks for his lost men and ships

    14

    170 hūc septem Aenēās collēctīs nāvibus omnī _________________________________________________________

    ex numerō subit; ac magnō tellūris amōre _________________________________________________________

    ēgressī optātā potiuntur Trōes harēnā _________________________________________________________

    et sale tābentēs artūs in lītore pōnunt. _________________________________________________________

    Ac prīmum silicī scintillam excūdit Achātēs _________________________________________________________

    175 suscēpitque ignem foliīs atque ārida circum _________________________________________________________

    nūtrīmenta dedit rapuitque in fōmite flammam. _________________________________________________________

    Tum Cererem corruptam undīs Cereāliaque arma________________________________________________________

    expediunt fessī rērum, frūgēsque receptās _________________________________________________________

    et torrēre parant flammīs et frangere saxō. _________________________________________________________

    180 Aenēās scopulum intereā cōnscendit, et omnem________________________________________________________

    prōspectum lātē pelagō petit, Anthea sī quem _________________________________________________________

    iactātum ventō videat Phrygiāsque birēmēs _________________________________________________________

    aut Capyn aut celsīs in puppibus arma Caīcī. _________________________________________________________

  • Lesson 15: Aeneid I.184-197 Name: ___________________________________ Aeneas kills deer, the Trojans feast on wine and venison

    15

    184 Nāvem in cōnspectū nūllam, trēs lītore cervōs _________________________________________________________

    185 prōspicit errantēs; hōs tōta armenta sequuntur _________________________________________________________

    ā tergō et longum per vallīs pascitur agmen. _________________________________________________________

    Cōnstitit hīc arcumque manū celerēsque sagittās _________________________________________________________

    corripuit, fīdus quae tēla gerēbat Achātēs, _________________________________________________________

    ductōrēsque ipsōs prīmum capita alta ferentēs _________________________________________________________

    190 cornibus arboreīs sternit, tum vulgus et omnem _________________________________________________________

    miscet agēns tēlīs nemora inter frondea turbam; _________________________________________________________

    nec prius absistit quam septem ingentia victor _________________________________________________________

    corpora fundat humī et numerum cum nāvibus aequet.____________________________________________________

    Hinc portum petit et sociōs partītur in omnēs. _________________________________________________________

    195 Vīna bonus quae deinde cadīs onerārat Acestēs _________________________________________________________

    lītore Trīnacriō dederatque abeuntibus hērōs _________________________________________________________

    dīvidit, et dictīs maerentia pectora mulcet: _________________________________________________________

  • Lesson 16: Aeneid I.198-209 Name: ___________________________________ Aeneas encourages his Trojans and reminds them of their fated homes in Italy

    16

    198 “Ō sociī (neque enim ignārī sumus ante malōrum_______________________________________________________

    Ō passī graviōra, dabit deus hīs quoque fīnem. _________________________________________________________

    200 Vōs et Scyllaeam rabiem penitusque sonantēs _________________________________________________________

    accestis scopulōs, vōs et Cyclōpia saxa _________________________________________________________

    expertī: revocāte animōs maestumque timōrem _________________________________________________________

    mittite; forsan et haec ōlim meminisse iuvābit. _________________________________________________________

    Per variōs cāsūs, per tot discrīmina rērum _________________________________________________________

    205 tendimus in Latium, sēdēs ubi fāta quiētās _________________________________________________________

    ostendunt; illīc fās rēgna resurgere Troiae. _________________________________________________________

    Dūrāte, et vōsmet rēbus servāte secundīs.” _________________________________________________________

    Tālia vōce refert cūrīsque ingentibus aeger _________________________________________________________

    209 spem vultū simulat, premit altum corde dolōrem. _________________________________________________________

  • Lesson 17: Aeneid I.418-429 Name: ___________________________________ Aeneas and Achates view Carthage

    17

    418 Corripuēre viam intereā, quā sēmita mōnstrat. _________________________________________________________

    Iamque ascendēbant collem, quī plūrimus urbī _________________________________________________________

    420 imminet adversāsque aspectat dēsuper arcēs. _________________________________________________________

    Mīrātur mōlem Aenēās, māgālia quondam, _________________________________________________________

    mīrātur portās strepitumque et strāta viārum. _________________________________________________________

    Īnstant ardentēs Tyriī: pars dūcere mūrōs _________________________________________________________

    mōlīrīque arcem et manibus subvolvere saxa, _________________________________________________________

    425 pars optāre locum tēctō et conclūdere sulcō; _________________________________________________________

    iūra magistrātūsque legunt sānctumque senātum. _________________________________________________________

    Hīc portūs aliī effodiunt; hīc alta theātrīs _________________________________________________________

    fundāmenta locant aliī, immānēsque columnās _________________________________________________________

    rūpibus excīdunt, scaenīs decora alta futūrīs. _________________________________________________________

  • Lesson 18: Aeneid I.430-440, 494-497 Name: ___________________________________ Simile of the Bees, Aeneas sees Dido

    18

    430 Quālis apēs aestāte novā per flōrea rūra _________________________________________________________

    exercet sub sōle labor, cum gentis adultōs _________________________________________________________

    ēdūcunt fētūs, aut cum līquentia mella _________________________________________________________

    stīpant et dulcī distendunt nectare cellās, _________________________________________________________

    aut onera accipiunt venientum, aut agmine factō _________________________________________________________

    435 ignāvum fūcōs pecus ā praesēpibus arcent; _________________________________________________________

    fervet opus redolentque thymō fragrantia mella. _________________________________________________________

    “Ō fortūnātī, quōrum iam moenia surgunt!” _________________________________________________________

    Aenēās ait et fastīgia suspicit urbis. _________________________________________________________

    Īnfert sē saeptus nebulā (mīrabile dictū) _________________________________________________________

    440 per mediōs, miscetque virīs neque cernitur ūllī. _________________________________________________________

    494 Haec dum Dardaniō Aenēae mīranda videntur, _________________________________________________________

    495 dum stupet obtūtūque haeret dēfīxus in ūnō, _________________________________________________________

    rēgīna ad templum, formā pulcherrima Dīdō, _________________________________________________________

    incessit magnā iuvenum stīpante catervā. _________________________________________________________

  • Lesson 19: Aeneid I.498-508 Name: ___________________________________ Dido, likened to Diana, sits under Temple of Juno

    19

    498 Quālis in Eurōtae rīpīs aut per iuga Cynthī _________________________________________________________

    exercet Dīāna chorōs, quam mīlle secūtae _________________________________________________________

    500 hinc atque hinc glomerantur Orēades; illa pharetram______________________________________________

    fert umerō gradiēnsque deās superēminet omnēs _________________________________________________________

    (Lātōnae tacitum pertemptant gaudia pectus): _________________________________________________________

    tālis erat Dīdō, tālem sē laeta ferēbat _________________________________________________________

    per mediōs īnstāns operī rēgnīsque futūrīs. _________________________________________________________

    505 Tum foribus dīvae, mediā testūdine templī, _________________________________________________________

    saepta armīs soliōque altē subnixa resēdit. _________________________________________________________

    Iūra dabat lēgēsque virīs, operumque labōrem _________________________________________________________

    partibus aequābat iūstīs aut sorte trahēbat: _________________________________________________________

  • Lesson 20: Aeneid I.509-521 Name: ___________________________________ Aeneas and Achates see their Comrades with Dido

    20

    509 cum subitō Aenēās consursū accēdere magnō _________________________________________________________

    510 Anthea Sergestumque videt fortemque Cloanthum________________________________________________________

    Teucōrumque aliōs, āter quōs aequore turbō _________________________________________________________

    dispulerat penitusque aliās āvēxerat ōrās. _________________________________________________________

    Obstipuit simul ipse, simul percussus Achātēs _________________________________________________________

    laetitiāque metūque; avidī coniungere dextrās _________________________________________________________

    515 ardēbant; sed rēs animōs incognita turbat. _________________________________________________________

    Dissimulant et nūbe cavā speculantur amictī _________________________________________________________

    quae fortūna virīs, classem quō lītore linquant, _________________________________________________________

    quid veniant; cūnctīs nam lēctī nāvibus ībant _________________________________________________________

    ōrantēs veniam, et templum clāmōre petēbant. _________________________________________________________

    520 Postquam intrōgressī et cōram data cōpia fandī, _________________________________________________________

    maximus Īlioneus placidō sīc pectore coepit: _________________________________________________________

  • Lesson 21: Aeneid I.522-533 Name: ___________________________________ Ilioneus: Spare a Pious People, We head for Hesperia

    21

    522 “Ō rēgīna, novam cui condere Iuppiter urbem _________________________________________________________

    iūstitiāque dedit gentēs frēnāre superbās, _________________________________________________________

    Trōes tē miserī, ventīs maria omnia vectī, _________________________________________________________

    525 orāmus, prohibē infandōs ā nāvibus ignēs, _________________________________________________________

    parce piō generī, et propius rēs aspice nostrās. _________________________________________________________

    Nōn nōs aut ferrō Libycōs populāre penātēs _________________________________________________________

    vēnimus, aut raptās ad lītora vertere praedās; _________________________________________________________

    nōn ea vīs animō nec tanta superbia victīs. _________________________________________________________

    530 Est locus, Hesperiam Grajī cognōmine dīcunt, _________________________________________________________

    terra antīqua, potens armīs atque ūbere glaebae; _________________________________________________________

    Oenōtri coluēre virī; nunc fāma minōrēs _________________________________________________________

    Ītaliam dīxisse ducis dē nōmine gentem. _________________________________________________________

  • Lesson 22: Aeneid I.534-545 Name: ___________________________________ Ilioneus complains about his treatment and honors Aeneas

    22

    534 Hic cursus fuit, _________________________________________________________

    535 cum subitō adsurgēns flūctū nimbōsus Orīōn _________________________________________________________

    in vada caeca tulit, penitusque procācibus Austrīs_________________________________________________________

    perque undās superante salō perque invia saxa _________________________________________________________

    dispulit; hūc paucī vestrīs adnāvimus ōrīs. _________________________________________________________

    Quod genus hoc hominum? Quaeve hunc tam barbara mōrem_______________________________________________

    540 permittit patria? Hospitiō prohibēmur harēnae;______________________________________________________

    bella cient prīmāque vetant cōnsistere terrā. _________________________________________________________

    Sī genus hūmānum et mortālia temnitis arma _________________________________________________________

    at spērāte deōs memorēs fandī atque nefandī. _________________________________________________________

    Rēx erat Aenēās nōbīs, quō iūstior alter _________________________________________________________

    545 nec pietāte fuit, nec bellō maior et armīs. _________________________________________________________

  • Lesson 23: Aeneid I.546-558 Name: ___________________________________ Ilioneus asks for safe passage

    23

    546 Quem sī fata virum servant, sī vēscitur aurā _________________________________________________________

    aetheriā, neque adhūc crūdēlibus occubat umbrīs, _________________________________________________________

    nōn metus; officiō nec tē certāsse priōrem _________________________________________________________

    paeniteat. Sunt et Siculīs regiōnibus urbēs _________________________________________________________

    550 armaque, Trojānōque ā sanguine clārus Acestēs. _________________________________________________________

    Quassātam ventīs liceat subducere classem, _________________________________________________________

    et silvīs aptāre trabēs et stringere rēmōs: _________________________________________________________

    sī datur Ītaliam, sociīs et rege receptō, _________________________________________________________

    tendere, ut Ītaliam laetī Latiumque petāmus; _________________________________________________________

    555 sīn absūmpta salūs, et tē, pater optime Teucrum, _________________________________________________________

    pontus habet Libyae, nec spēs iam restat Iūlī, _________________________________________________________

    at freta Sīcaniae saltem sēdēsque parātās, _________________________________________________________

    unde hūc advectī, rēgemque petāmus Acestēn.” _________________________________________________________

  • Lesson 24: Aeneid I.559-571 Name: ___________________________________ Dido allays Ilioneus’ concerns and offers help

    24

    559 Tālibus Īlioneus; cūnctī simul ōre fremēbant _________________________________________________________

    560 Dardanidae. ________________________________________________________

    Tum breviter Dīdō, vultum dēmissa, profātur: _________________________________________________________

    “Solvite corde metum, Teucrī, sēclūdite cūrās. _________________________________________________________

    Rēs dūra et regnī novitās mē tālia cōgunt _________________________________________________________

    mōlīrī, et lātē fīnēs custōde tuērī. _________________________________________________________

    565 Quis genus Aeneadum, quis Troiae nesciat urbem, _______________________________________________________

    virtūtēsque virōsque aut tantī incendia bellī? _________________________________________________________

    Non obtūnsa adeō gestāmus pectora Poenī, _________________________________________________________

    nec tam āversus equōs Tyriā Sōl iungit ab urbe. _________________________________________________________

    Seu vōs Hesperiam magnam Sāturniaque arva, _________________________________________________________

    570 sīve Erycis fīnēs regemque optātis Acestēn, _________________________________________________________

    auxiliō tūtōs dīmittam opibusque iuvābō. _________________________________________________________

  • Lesson 25: Aeneid I.572-578, II.40-44 Name: ___________________________________ Dido concludes her speech, Laocoön does not trust the Greeks

    25

    572 Vultis et hīs mēcum pariter cōnsīdere rēgnīs? _________________________________________________________

    urbem quam statuō, vestra est; subdūcite nāvēs; _________________________________________________________

    Trōs Tyriusque mihī nūllō discrīmine agētur. _________________________________________________________

    575 Atque utinam rēx ipse Notō compulsus eōdem _________________________________________________________

    adforet Aenēās! Equidem per lītora certōs _________________________________________________________

    dīmittam et Libyae lūstrāre extrēma iubēbō, _________________________________________________________

    578 sī quibus ējectus silvīs aut urbibus errat.” _________________________________________________________

    2.40 Prīmus ibi ante omnēs magnā comitante catervā_______________________________________________________

    Lāocoōn ardēns summā dēcurrit ab arce, _________________________________________________________

    et procul: “Ō miserī, quae tanta īnsānia, cīvēs? _________________________________________________________

    Crēditis āvectōs hostēs? Aut ūlla putātis _________________________________________________________

    Dōna carēre dolīs Danaum? Sīc nōtus Ulixēs? _________________________________________________________

  • Lesson 26: Aeneid II.45-56 Name: ___________________________________ Laocoön throws a spear at the horse

    26

    45 Aut hōc inclūsī lignō occultantur Achīvī, _________________________________________________________

    Aut haec in nostrōs fabricāta est māchina mūrōs, _________________________________________________________

    īnspectūra domōs ventūraque dēsuper urbī, _________________________________________________________

    aut aliquis latet error; equō nē crēdite, Teucrī. _________________________________________________________

    Quidquid id est, timeō Danaōs et dōna ferentēs.” _________________________________________________________

    50 Sīc fātus validīs ingentem vīribus hastam _________________________________________________________

    in latus inque ferī curvam compāgibus alvum _________________________________________________________

    contorsit. Stetit illa tremēns, uterōque recussō _________________________________________________________

    īnsonuēre cavae gemitumque dedēre cavernae. _________________________________________________________

    Et, sī fāta deum, sī mēns nōn laeva fuisset, _________________________________________________________

    55 impulerat ferrō Argolicās foedāre latebrās, _________________________________________________________

    Troiaque nunc stāret, Priamīque arx alta manērēs._________________________________________________________

  • Lesson 27: Aeneid II.201-211 Name: ___________________________________ While Laocoön performs a sacrifice, two serpents appear.

    27

    201 Lāocoōn, ductus Neptūnō sorte sacerdōs, _________________________________________________________

    sollemnēs taurum ingentem mactābat ad ārās. _________________________________________________________

    Ecce autem geminī ā Tenedō tranquilla per alta _________________________________________________________

    (horrēscō referēns) immēnsīs orbibus anguēs _________________________________________________________

    205 incumbunt pelagō pariterque ad lītora tendunt; _________________________________________________________

    pectora quōrum inter flūctūs arrēcta iubaeque _________________________________________________________

    sanguineae superant undās; pars cētera pontum _________________________________________________________

    pōne legit sinuatque immēnsa volūmine terga. _________________________________________________________

    Fit sonitus spūmante salō; iamque arva tenēbant _________________________________________________________

    210 ardentēs oculōs suffectī sanguine et ignī _________________________________________________________

    sībila lambēbant linguīs vibrantibus ōra. _________________________________________________________

  • Lesson 28: Aeneid II.212-224 Name: ___________________________________ Serpents attack Laocoön and his children

    28

    212 Diffugimus vīsū exsanguēs. Illī agmine certō _________________________________________________________

    Lāocoönta petunt; et prīmum parva duōrum _________________________________________________________

    corpora nātōrum serpēns amplexus uterque _________________________________________________________

    215 implicat et miserōs morsū dēpascitur artūs; _________________________________________________________

    post ipsum auxiliō subeuntem ac tēla ferentem _________________________________________________________

    corripiunt spīrīsque ligant ingentibus; et iam _________________________________________________________

    bis medium amplexī, bis collō squāmea circum _________________________________________________________

    terga datī superant capite et cervīcibus altīs. _________________________________________________________

    220 Ille simul manibus tendit dīvellere nōdōs _________________________________________________________

    perfūsus saniē vittās ātrōque venēnō, _________________________________________________________

    clāmōrēs simul horrendōs ad sīdera tollit: _________________________________________________________

    quālis mūgitus, fūgit cum saucius āram _________________________________________________________

    taurus et incertam excussit cervīce secūrim. _________________________________________________________

  • Lesson 29: Aeneid II.225-239 Name: ___________________________________ Serpents escape, the Trojans pull the horse into the city

    29

    225 At geminī lāpsū dēlūbra ad summa dracōnēs _________________________________________________________

    effugiunt saevaeque petunt Trītonidis arcem _________________________________________________________

    sub pedibus deae clipeīque sub orbe teguntur. _________________________________________________________

    Tum vērō tremefacta novus per pectora cūnctīs _________________________________________________________

    īnsinuat pavor, et scelus expendisse merentem _________________________________________________________

    230 Lāocoönta ferunt, sacrum quī cuspide rōbur _________________________________________________________

    laeserit et tergō scelerātam intorserit hastam. _________________________________________________________

    Dūcendum ad sēdēs simulācrum ōrandaque dīvae_________________________________________________________

    nūmina conclāmant. _________________________________________________________

    Dīvīdimus mūrōs et moenia pandimus urbis. _________________________________________________________

    235 Accingunt omnēs operī pedibusque rotārum _________________________________________________________

    subiiciunt lāpsūs, et stuppea vincula collō _________________________________________________________

    intendunt: scandit fātālis māchina mūrōs _________________________________________________________

    fēta armīs. Puerī circuminnūptaeque puellae _________________________________________________________

    sacra canunt fūnemque manū contingere gaudent:_________________________________________________________

  • Lesson 30: Aeneid II.240-249, 268-9 Name: __________________________________ The horse makes noise at the gate, Cassandra warns the Trojans

    30

    240 illa subit mediaeque mināns inlābitur urbī. _________________________________________________________

    241 Ō patria, Ō dīvum domus Īlium et incluta bellō _________________________________________________________

    moenia Dardanidum! Quarter ipsō in līmine portae________________________________________________________

    substitit atque uterō sonitum quarter arma dedēre;_________________________________________________________

    īnstāmus tamen immemorēs caecīque furōre _________________________________________________________

    245 et mōnstrum īnfēlīx sacrāta sistimus arce. _________________________________________________________

    Tunc etiam fātīs aperit Cassandra futūrīs _________________________________________________________

    ōra deī iussū nōn umquam crēdita Teucrīs. _________________________________________________________

    Nōs dēlūbra deum miserī, quibus ultimus esset _________________________________________________________

    ille diēs, fēstā vēlāmus fronde per urbem. _________________________________________________________

    268 Tempus erat quō prīma quiēs mortālibus aegrīs_________________________________________________________

    incipit et dōnō dīvum grātissima serpit. _________________________________________________________

  • Lesson 31: Aeneid II.270-286 Name: ___________________________________ Hector appears to Aeneas in a dream

    31

    270 In somnīs, ecce, ante oculōs maestissimus Hector_________________________________________________________

    vīsus adesse mihī largōsque effundere flētūs, _________________________________________________________

    raptātus bīgīs ut quondam, āterque cruentō _________________________________________________________

    pulvere perque pedēs trājectus lōra tumentēs. _________________________________________________________

    Ei mihi, quālis erat, quantum mūtātus ab illō _________________________________________________________

    275 Hectore quī redit exuviās indūtus Achillī, _________________________________________________________

    vel Danaum Phygiōs iaculātus puppibus ignēs; _________________________________________________________

    squālentem barbam et concrētōs sanguine crīnēs_________________________________________________________

    vulneraque illa gerēns, quae circum plūrima mūrōs________________________________________________________

    accēpit patriōs. Ultrō flēns ipse vidēbar _________________________________________________________

    280 compellāre virum et maestās exprōmere vōcēs; _________________________________________________________

    “Ō lūx Dardaniae, spēs Ō fīdissima Teucrum, _________________________________________________________

    quae tantae tenuēre morae? Quibus Hector ab ōrīs________________________________________________________

    expectāte venīs? Ut tē post multa tuōrum _________________________________________________________

    fūnera, post variōs hominumque urbisque labōrēs_________________________________________________________

    285 dēfessī aspicimus! Quae causa indigna serēnōs _________________________________________________________

    foedāvit vultūs? Aut cūr haec vulnera cernō?” _________________________________________________________

  • Lesson 32: Aeneid II.286-297 Name: ___________________________________ Hector entrusts the Penates and Vesta to Aeneas

    32

    286 Ille nihil, nec mē quaerentem vāna morātur, _________________________________________________________

    Sed graviter gemitūs īmō dē pectore dūcēns, _________________________________________________________

    “Heu fuge, nāte deā, tēque hīs” ait “ēripe flammīs.________________________________________________________

    290 Hostis habet mūrōs; ruit altō ā culmine Troia. _________________________________________________________

    Sat patriae Priamōque datum: sī Pergama dextrā _________________________________________________________

    dēfendī possent, etiam hāc dēfēnsa fuissent. _________________________________________________________

    Sacra suōsque tibī commendat Troia penātēs; _________________________________________________________

    hōs cape fātōrum comitēs, hīs moenia quaere _________________________________________________________

    295 magna, pererrātō statuēs quae dēnique pontō.” _________________________________________________________

    Sīc ait et manibus vittās Vestamque potentem _________________________________________________________

    aeternumque adytīs effert penetrālibus ignem. _________________________________________________________

  • Lesson 33: Aeneid II.559-574 Name: ___________________________________ Aeneas spies Helen in the Temple of Vesta

    33

    559 At mē tum prīmum saevus circumstetit horror. _________________________________________________________

    560 Obstipuī; subiit cārī genitōris imāgō, _________________________________________________________

    ut rēgem aequaevum crūdēlī vulnere vīdī _________________________________________________________

    vītam exhālantem; subiit dēserta Creūsa _________________________________________________________

    Et dīrepta domus et parvī cāsus Iūlī. _________________________________________________________

    Respiciō et quae sit mē circum cōpia lūstrō. _________________________________________________________

    565 Dēseruēre omnēs dēfessī, et corpora saltū _________________________________________________________

    ad terram mīsēre aut ignibus aegra dedēre. _________________________________________________________

    Iamque adeō super ūnus eram, cum līmina Vestae________________________________________________________

    servantem et tacitam sēcrētā in sēde latentem _________________________________________________________

    Tyndarida aspiciō; dant clāram incendia lūcem _________________________________________________________

    570 errantī passimque oculōs per cūncta ferentī. _________________________________________________________

    Illa sibi infēstōs ēversa ob Pergama Teucrōs _________________________________________________________

    et poenās Danaum et dēsertī coniugis īrās _________________________________________________________

    praemetuēns, Troiae et patriae commūnis Erīnys, _________________________________________________________

    abdiderat sēsē atque ārīs invīsa sedēbat. _________________________________________________________

  • Lesson 34: Aeneid II.575-587 Name: ___________________________________ Aeneas plots to kill Helen

    34

    575 Exarsēre ignēs animō; subit īra cadentem _________________________________________________________

    ulciscī patriam et scelerātās sūmere poenās. _________________________________________________________

    “Scilicet haec Spartam incolumis patriāsque Mycēnās______________________________________________________

    aspiciet, partōque ībit rēgīna triumphō, _________________________________________________________

    coniugiumque domumque patris nātōsque vidēbit_________________________________________________________

    580 Īliadum turbā et Phrygiīs comitāta ministrīs? _________________________________________________________

    occiderit ferrō Priamus? Troia arserit ignī? _________________________________________________________

    Dardanium totiēns sūdārit sanguine lītus? _________________________________________________________

    Nōn ita. namque etsī nūllum memorābile nōmen, _________________________________________________________

    fēmineā in poenā est, habet haec victōria laudem; _________________________________________________________

    585 exstīnxisse nefās tamen et sūmpsisse merentēs _________________________________________________________

    laudābor poenās, animumque explēsse iuvābit _________________________________________________________

    ultrīcis flammae et cinerēs satiāsse meōrum.” _________________________________________________________

  • Lesson 35: Aeneid II.588-600 Name: ___________________________________ Venus stops Aeneas and asks him to consider his family

    35

    588 Talia iactābam et furiātā mente ferēbar, _________________________________________________________

    cum mihi sē, nōn ante oculīs tam clāra, videndam_________________________________________________________

    590 obtulit et pūrā per noctem in lūce refulsit _________________________________________________________

    alma parēns, cōnfessa deam quālisque vidērī _________________________________________________________

    caelicolīs et quanta solet, dextrāque prehēnsum _________________________________________________________

    continuit roseōque haec īnsuper addidit ōre: _________________________________________________________

    “Nāte, quis indomitās tantus dolor excitat īrās? _________________________________________________________

    595 quid furis aut quōnam nostrī tibi cūra recessit? _________________________________________________________

    Nōn prius aspiciēs ubi fessum aetāte parentem _________________________________________________________

    līqueris Anchīsēn, superet coniūnxne Creūsa _________________________________________________________

    Ascaniusque puer? Quōs omnēs undique Grajae _________________________________________________________

    circum errant aciēs et, nī mea cūra resistat, _________________________________________________________

    600 iam flammae tulerint inimīcus et hauserit ēnsis. _________________________________________________________

  • Lesson 36: Aeneid II.601-614 Name: ___________________________________ Venus removes the veil and reveals the gods to Aeneas

    36

    601 nōn tibi Tyndaridis faciēs invīsa Lacaenae _________________________________________________________

    culpātusue Paris, dīvum inclēmentia, dīvum _________________________________________________________

    hās ēuertit opēs sternitque ā culmine Troiam. _________________________________________________________

    Aspice (namque omnem, quae nunc obducta tuentī________________________________________________________

    605 mortālis hebetat vīsūs tibi et ūmida circum _________________________________________________________

    cālīgat, nūbem ēripiam; tu nē qua parentis _________________________________________________________

    iussa timē neu praeceptīs pārēre recūsā): _________________________________________________________

    hīc, ubi disiectās mōlēs āvulsaque saxīs _________________________________________________________

    saxa vidēs, mixtōque undantem puluere fūmum, _________________________________________________________

    610 Neptūnus mūrōs magnōque ēmōta tridentī _________________________________________________________

    fundāmenta quatit tōtamque ā sedibus urbem _________________________________________________________

    ēruit. Hīc Jūnō Scaeās saeuissima portās _________________________________________________________

    prīma tenet sociumque furēns ā nāvibus agmen _________________________________________________________

    ferrō accīncta vocat. _________________________________________________________

  • Lesson 37: Aeneid II.615-620, IV.160-168 Name: ___________________________________ Venus reveals the gods, Dido and Aeneas flee into the same cave

    37

    615 Iam summās arcēs Trītōnia, respice, Pallas _________________________________________________________

    insēdit limbō effulgēns et Gorgone saeuā. _________________________________________________________

    Ipse pater Danaīs animōs vīrīsque secundās _________________________________________________________

    sufficit, ipse deōs in Dardana suscitat arma. _________________________________________________________

    Ēripe, nāte, fugam fīnemque impōne labōrī. _________________________________________________________

    620 Nūsquam aberō et tūtum patriō tē līmine sistam.”_________________________________________________________

    4.160 Intereā magnō miscērī murmure caelum _________________________________________________________

    Incipit, īnsequitur commixtā grandine nimbus, _________________________________________________________

    et Tyriī comitēs passim et Troiāna iuventūs _________________________________________________________

    Dardaniusque nepōs Veneris dīversa per agrōs _________________________________________________________

    tēcta metū petiēre; ruunt dē montibus amnēs. _________________________________________________________

    165 Spēluncam Dīdō dux et Troiānus eandem _________________________________________________________

    dēveniunt. Prīma et Tellūs et prōnuba Iūnō _________________________________________________________

    dant signum; fulsēre ignēs et cōnscius aethēr _________________________________________________________

    cōnūbiīs, summōque ululārunt vertice nymphae. _________________________________________________________

  • Lesson 38: Aeneid IV.169-183 Name: ___________________________________ Fama as a monster

    38

    169 Ille diēs prīmus lētī prīmusque malōrum _________________________________________________________

    170 causa fuit; neque enim speciē fāmāve movētur _________________________________________________________

    nec iam fūrtīvum Dīdō meditātur amōrem: _________________________________________________________

    coniugium vocat, hōc praetexit nōmine culpam. _________________________________________________________

    Extemplō Libyae magnās it Fāma per urbēs, _________________________________________________________

    Fāma, malum quā nōn aliud vēlōcius ūllum: _________________________________________________________

    175 mōbilitāte viget vīrēsque adquīrit eundō, _________________________________________________________

    parva metū prīmō, mox sēsē attollit in aurās _________________________________________________________

    ingrediturque solō et caput inter nūbila condit. _________________________________________________________

    Illam Terra parēns īrā inrītāta deōrum _________________________________________________________

    extrēmum, ut perhibent, Coeō Enceladōque sorōrem______________________________________________________

    180 prōgenuit pedibus celerem et pernīcibus ālīs, _________________________________________________________

    mōnstrum horrendum, ingēns, cui quod sunt corpore plūmae,_______________________________________________

    tot vigilēs oculī subter (mīrabile dictū), _________________________________________________________

    tot linguae, totidem ōra sonant, tot subrigit aurēs._________________________________________________________

  • Lesson 39: Aeneid IV.184-197 Name: ___________________________________ Fama reveals to all that Dido and Aeneas are together

    39

    184 Nocte volant caelī mediō terraeque per umbram _________________________________________________________

    185 strīdēns, nec dulcī dēclīnat lūmina somnō; _________________________________________________________

    lūce sedet custōs aut summī culmine tēctī _________________________________________________________

    turribus aut altīs, et magnās territat urbēs, _________________________________________________________

    tam fictī prāvīque tenāx quam nuntia vērī. _________________________________________________________

    Haec tum multiplicī populōs sermōne replēbat _________________________________________________________

    190 gaudēns, et pariter facta atque īnfecta canēbat: _________________________________________________________

    vēnisse Aenēān Troiānō sanguine crētum, _________________________________________________________

    cui sē pulchra virō dignētur iungere Dīdō; _________________________________________________________

    nunc hiemem inter sē luxū, quam longa, fovēre _________________________________________________________

    rēgnōrum immemorēs turpīque cupīdine captōs. _________________________________________________________

    195 Haec passim dea foeda virum diffundit in ōra. _________________________________________________________

    Prōtinus ad rēgem cursūs dētorquet Iarbān _________________________________________________________

    incenditque animum dictīs atque aggerat īrās. _________________________________________________________

  • Lesson 40: Aeneid IV.198-210 Name: ___________________________________ Iarbas’ piety toward his father Jupiter

    40

    198 Hic Hammōne satus raptā Garamantide nymphā________________________________________________________

    templa Iovī centum lātīs immānia rēgnīs, _________________________________________________________

    200 centum ārās posuit vigilemque sacrāverat ignem,_________________________________________________________

    excubiās dīvum aeternās, pecudumque cruōre _________________________________________________________

    pingue solum et variīs flōrentia līmina sertīs. _________________________________________________________

    Isque āmēns animī et rūmōre accēnsus amārō _________________________________________________________

    dīcitur ante ārās media inter nūmina dīvum _________________________________________________________

    205 multa Iovem minibus supplex ōrāsse supīnīs: _________________________________________________________

    “Iuppiter omnipotēns, cui nunc Maurūsia pictīs _________________________________________________________

    gēns epulāta torīs Lēnaeum lībat honōrem, _________________________________________________________

    aspicis haec? An tē, genitor, cum fulmina torquēs_________________________________________________________

    nēquīquam horrēmus, caecīque in nūbibus ignēs _________________________________________________________

    210 terrificant animōs in inānia murmura miscent? _________________________________________________________

  • Lesson 41: Aeneid IV.211-218, 259-264 Name: ___________________________________ Iarbas tells Jupiter about Aeneas, Mercury visits Aeneas

    41

    211 Fēmina, quae nostrīs errāns in fīnibus urbem _________________________________________________________

    exiguam pretiō posuit, cui lītus arandum _________________________________________________________

    cuique locī lēgēs dedimus, cōnūbia nostra _________________________________________________________

    reppulit ac dominum Aenēān in rēgna recēpit. _________________________________________________________

    215 Et nunc ille Paris cum sēmivirō comitātū, _________________________________________________________

    Maeoniā mentum mitrā crīnemque madentem _________________________________________________________

    subnexus, raptō potitur: nōs mūnera templīs _________________________________________________________

    quippe tuīs ferimus fāmamque fovēmus inānem.”________________________________________________________

    259 ut prīmum ālātīs tetigit māgālia plantīs _________________________________________________________

    260 Aenēān fundantem arcēs ac tēcta novantem _________________________________________________________

    cōnspicit. Atque illī stēllātus iaspide fulvā _________________________________________________________

    ēnsis erat Tyriōsque ardēbat mūrice laena _________________________________________________________

    dēmissa ex umerīs, dīves quae mūnera Dīdō _________________________________________________________

    fēcerat, et tenuī tēlās discrēverat aurō. _________________________________________________________

  • Lesson 42: Aeneid IV.265-280 Name: ___________________________________ Mercury orders Aeneas to leave

    42

    265 Continuō invādit: “Tū nunc Karthāginis altae _________________________________________________________

    Fundāmenta locās pulchramque uxōrius urbem _________________________________________________________

    exstruis? Heu, rēgnī rērumque oblīte tuārum! _________________________________________________________

    Ipse deum tibi mē clārō dēmittit Olympō _________________________________________________________

    rēgnātor, caelum ac terrās quī nūmine torquet: _________________________________________________________

    270 ipse haec ferre iubet celerēs mandāta per aurās: _________________________________________________________

    Quid struis? Aut quā spē Libycīs teris ōtia terrīs? _________________________________________________________

    Sī tē nūlla movet tantārum glōria rērum _________________________________________________________

    [nec super ipse tuā mōlīris laud labōris,] _________________________________________________________

    Ascanium surgentem et spēs hērēdis Iūlī _________________________________________________________

    275 Respice, cui rēgnum Ītaliae Rōmānaque tellūs _________________________________________________________

    dēbētur.” Tālī Cyllēnius ōre locūtus _________________________________________________________

    mortālis vīsūs mediō sermōne relīquit _________________________________________________________

    et procul in tenuem ex oculīs ēvānuit auram. _________________________________________________________

    At vērō Aenēās aspectū obmūtuit āmēns, _________________________________________________________

    280 arrēctaeque horrōre comae et vōx faucibus haesit._________________________________________________________

  • Lesson 43: Aeneid IV.281-295 Name: ___________________________________ Aeneas prepares for flight without telling Dido

    43

    281 Ardet abīre fugā dulcēsque relinquere terrās, _________________________________________________________

    attonitus tantō monitū imperiōque deōrum. _________________________________________________________

    Heu quid agat? Quō nunc rēgīnam ambīre furentem_______________________________________________________

    audeat adfātū? Quae prīma exordia sūmat? _________________________________________________________

    285 Atque animum nunc hūc celerem nunc dīvidit illūc________________________________________________________

    in partēsque rapit variās perque omnia versat. _________________________________________________________

    Haec alternantī potior sententia vīsa est: _________________________________________________________

    Mnēsthea Sergestumque vocat fortemque Serestum,_______________________________________________________

    classem aptent tacitī sociōsque ad lītora cōgant. _________________________________________________________

    290 arma parent et quae rēbus sit causa novandīs _________________________________________________________

    dissimulent; sēsē intereā, quandō optima Dīdō _________________________________________________________

    nesciat et tantōs rumpī nōn spēret amōrēs, _________________________________________________________

    temptātūrum aditūs et quae mollissima fandī _________________________________________________________

    tempora, quis rēbus dexter modus. Ōcius omnēs _________________________________________________________

    295 imperiō laetī pārent et iussa facessunt. _________________________________________________________

  • Lesson 44: Aeneid IV.296-308 Name: ___________________________________ Dido discovers Aeneas’ deception and addresses him

    44

    296 At rēgīna dolōs (quid fallere posit amantem?) _________________________________________________________

    praesēnsit, mōtūsque excēpit prīma futūrōs _________________________________________________________

    omnia tūta timēns. Eadem impia Fāma furentī _________________________________________________________

    dētulit armārī classem cursumque parārī. _________________________________________________________

    300 Saevit inops animī totamque incensa per urbem _________________________________________________________

    bacchātur, quālis commōtīs excita sacrīs _________________________________________________________

    Thyias, ubi audītō stimulant trietērica Bacchō _________________________________________________________

    orgia nocturnusque vocat clāmōre Cithearōn. _________________________________________________________

    Tandem hīs Aenēān compellat vōcibus ultrō: _________________________________________________________

    305 “Dissimulāre etiam spērāstī, perfide, tantum _________________________________________________________

    posse nefās tacitusque meā dēcēdere terrā? _________________________________________________________

    Nec tē noster amor nec tē data dextera quondam _________________________________________________________

    nec moritūra tenet crūdēlī fūnere Dīdō? _________________________________________________________

  • Lesson 45: Aeneid IV.309-323 Name: ___________________________________ Dido reminds Aeneas of his pledges and her sacrifices

    45

    309 Quīn etiam hībernō mōlīris sīdere classem _________________________________________________________

    310 et mediīs properās Aquilōnibus īre per altum, _________________________________________________________

    crūdēlis? Quid, sī nōn arva aliēna domōsque _________________________________________________________

    ignōtās peterēs, et Troia antīqua manēret, _________________________________________________________

    Troia per undōsum peterētur classibus aequor? _________________________________________________________

    Mēne fugis? Per ego hās lacrimās dextramque tuam tē_____________________________________________________

    315 (quandō aliud mihi iam miserae nihil ipsa relīquī),________________________________________________________

    per cōnūbia nostra, per inceptōs hymenaeōs, _________________________________________________________

    sī bene quid dē tē meruī, fuit aut tibi quicquam _________________________________________________________

    dulce meum, miserēre domūs lābentis et istam, _________________________________________________________

    ōrō, sī quis adhūc precibus locus, exue mentem. _________________________________________________________

    320 Tē propter Libycae gentēs Nomadumque tyrannī _________________________________________________________

    ōdēre, īnfensī Tyriī; tē propter eundem _________________________________________________________

    exstīnctus pudor et, quā sōlā sīdera adībam, _________________________________________________________

    fāma prior. Cui mē moribundam dēseris,--hospes_________________________________________________________

  • Lesson 46: Aeneid IV.324-336 Name: ___________________________________ Dido laments that there is no offspring and Aeneas responds

    46

    324 (hoc solum nōmen quoniam dē coniuge restat)? _________________________________________________________

    325 Quid moror? An mea Pygmaliōn dum moenia frāter_______________________________________________________

    dēstruat aut captam dūcat Gaetūlus Iarbās? _________________________________________________________

    saltem sī qua mihī dē tē suscepta fuisset _________________________________________________________

    ante fugam subolēs, sī quis mihi parvulus aulā _________________________________________________________

    lūderet Aenēās, quī tē tamen ōre referret, _________________________________________________________

    330 nōn equidem omnīnō capta ac dēserta vidērer.” _________________________________________________________

    Dīxerat. Ille Iovis monitīs immōta tenēbat _________________________________________________________

    lūmina et obnixus cūram sub corde premēbat. _________________________________________________________

    Tandem pauca refert: “Ego tē, quae plūrima fandō________________________________________________________

    ēnumerāre valēs, numquam, rēgīna, negābō _________________________________________________________

    335 prōmeritam, nec mē meminisse pigēbit Elissae _________________________________________________________

    dum memor ipse meī, dum spīritus hōs regit artūs.________________________________________________________

  • Lesson 47: Aeneid IV.337-350 Name: ___________________________________ Aeneas denies marrying Dido and says that the gods drive him to Italy

    47

    337 Prō rē pauca loquar. Neque ego hanc abscondere fūrtō_____________________________________________________

    spērāvī (nē finge) fugam, nec coniugis umquam _________________________________________________________

    praetendī taedās aut haec in foedera vēnī. _________________________________________________________

    340 Mē sī fāta meīs paterentur dūcere vītam _________________________________________________________

    auspiciīs et sponte meā compōnere cūrās, _________________________________________________________

    urbem Troiānam prīmum dulcēsque meōrum _________________________________________________________

    relliquiās colerem, Priamī tēcta alta manērent, _________________________________________________________

    et recidīva manū posuissem Pergama victīs. _________________________________________________________

    345 Sed nunc Ītaliam magnam Grȳnēus Apollō, _________________________________________________________

    Ītaliam Lyciae iussēre capessere sortēs; _________________________________________________________

    hic amor, haec patria est. Sī tē Karthāginis arcēs _________________________________________________________

    Phoenissam Libycaeque aspectus dētinet urbis, _________________________________________________________

    quae tandem Ausoniā Teucrōs cōnsidere terrā _________________________________________________________

    350 invidia est? Et nōs fās extera quaerere rēgna. _________________________________________________________

  • Lesson 48: Aeneid IV.351-361 Name: ___________________________________ Aeneas says that his father, son, and the gods drive him to Italy

    48

    351 Mē patris Anchīsae, quotiēns ūmentibus umbrīs. _________________________________________________________

    nox operit terrās, quotiēns astra ignea surgunt, _________________________________________________________

    admonet in somnīs et turbida terret imāgō; _________________________________________________________

    mē puer Ascanius capitisque iniūria cārī, _________________________________________________________

    355 quem rēgnō Hesperiae fraudō et fātālibus arvīs. _________________________________________________________

    Nunc etiam interpres dīvum Iove missus ab ipsō _________________________________________________________

    (testor utrumque caput) celerēs mandāta per aurās________________________________________________________

    dētulit: ipse deum manifestō in lūmine vīdī _________________________________________________________

    intrantem mūrōs vōcemque hīs auribus hausī. _________________________________________________________

    360 Dēsine mēque tuīs incendere tēque querēlīs; _________________________________________________________

    Ītaliam nōn sponte sequor.” _________________________________________________________

  • Lesson 49: Aeneid IV.659-674 Name: ___________________________________ Dido falls on her sword and Anna runs to comfort her

    49

    659 Dīxit, et ōs impressa torō “Moriēmur inultae, _________________________________________________________

    660 sed moriāmur” ait. “Sīc, sīc iuvat īre sub umbrās._________________________________________________________

    Hauriat hunc oculīs ignem crūdēlis ab altō _________________________________________________________

    Dardanus, et nostrae sēcum ferat ōmina mortis.” _________________________________________________________

    Dīxerat, atque illam media inter tālia ferrō _________________________________________________________

    conlāpsam aspiciunt comitēs, ēnsemque cruōre _________________________________________________________

    665 spūmantem sparsāsque manūs. It clāmor ad alta _________________________________________________________

    ātria: concussam bacchātur Fāma per urbem. _________________________________________________________

    lāmentis gemitūque et fēmineō ululātū _________________________________________________________

    tēcta fremunt, resonat magnīs plangōribus aethēr,________________________________________________________

    nōn aliter quam sī immissīs ruat hostibus omnis _________________________________________________________

    670 Karthāgō aut antīqua Tyros, flammaeque furentēs_________________________________________________________

    culmina perque hominum volvantur perque deōrum______________________________________________________

    audiit exanimis trepidōque exterrita cursū _________________________________________________________

    unguibus ōra soror foedāns et pectora pugnīs _________________________________________________________

    per mediōs ruit, ac morientem nōmine clāmat: _________________________________________________________

  • Lesson 50: Aeneid IV.675-689 Name: ___________________________________ Anna criticizes Dido for not revealing the plan

    50

    675 “Hoc illud, germāna, fuit? Mē fraude petēbās? _________________________________________________________

    Hoc rogus iste mihi, hoc ignēs āraeque parābant?_________________________________________________________

    Quid prīmum dēserta querar? Comitemne sorōrem________________________________________________________

    sprēvistī moriēns? Eadem mē ad fāta vocāssēs: _________________________________________________________

    īdem ambās ferrō dolor atque eadem hōra tulisset.________________________________________________________

    680 Hīs etiam strūxī minibus patriōsque vocāvī _________________________________________________________

    vōce deōs, sīc tē ut positā, crūdēlis, abessem? _________________________________________________________

    Exstīnxtī tē mēque, soror, populumque patrēsque _________________________________________________________

    Sīdoniōs urbemque tuam. Date, vulnera lymphīs _________________________________________________________

    abluam et, extrēmus sī quis super hālitus errat, _________________________________________________________

    685 ōre legam.” Sīc fāta gradūs ēvāserat altōs _________________________________________________________

    sēmianimemque sinū germānam amplexa fovēbat_________________________________________________________

    cum gemitū atque ātrōs siccābat veste cruōrēs. _________________________________________________________

    Illa gravis oculōs cōnāta attollere rūrsus _________________________________________________________

    dēficit; īnfīxum strīdit sub pectore vulnus. _________________________________________________________

  • Lesson 51: Aeneid IV.690-705 Name: ___________________________________ Juno sends Iris to release Dido’s soul

    51

    690 Ter sēsē attollēns cubitōque adnixa levāvit, _________________________________________________________

    ter revolūta torō est oculīsque errantibus altō _________________________________________________________

    quaesīvit caelō lūcem ingemuitque repertā. _________________________________________________________

    Tum Iūnō omnipotēns longum miserāta dolōrem _________________________________________________________

    difficilisque obitūs Īrim dēmīsit Olympō _________________________________________________________

    695 quae luctantem animam nexōsque resolveret artūs._______________________________________________________

    Nam quia nec fātō meritā nec morte perībat, _________________________________________________________

    Sed misera ante diem subitōque accēnsa furōre, _________________________________________________________

    nōndum illī flāvum Prōserpina vertice crīnem _________________________________________________________

    abstulerat Stygiōque caput damnāverat Orcō. _________________________________________________________

    700 Ergō Īris croceīs per caelum rōscida pennīs _________________________________________________________

    mīlle trahēns variōs adversō sōle colōrēs _________________________________________________________

    dēvolat et suprā caput astitit. “Hunc ego Dītī _________________________________________________________

    sacrum iussa ferō tēque istō corpore solvō.” _________________________________________________________

    Sīc ait et dextrā crīnem secat: omnis et ūnā _________________________________________________________

    705 dīlāpsus calor atque in ventōs vīta recessit. _________________________________________________________

  • Lesson 52: Aeneid VI.295-308 Name: ___________________________________ Sibyl guides Aeneas to the boatman Charon

    52

    295 Hinc via Tartareī quae fert Acherontis ad undās.________________________________________________________

    Turbidus hīc caenō vastāque vorāgine gurgēs _________________________________________________________

    aestuat atque omnem Cocytō ērūctat harēnam. _________________________________________________________

    Portitor hās horrendus aquās et flūmina seruat _________________________________________________________

    terribilī squālōre Charōn, cui plūrima mentō _________________________________________________________

    300 cānitiēs inculta jacet, stant lūmina flammā, _________________________________________________________

    sordidus ex umerīs nōdō dēpendet amictus. _________________________________________________________

    Ipse ratem contō subigit vēlīsque ministrat _________________________________________________________

    et ferrūgineā subvectat corpora cumbā, _________________________________________________________

    iam senior, sed crūda deō viridisque senectūs. _________________________________________________________

    305 hūc omnis turba ad rīpās effūsa ruēbat, _________________________________________________________

    matrēs atque virī dēfūnctaque corpora vītā _________________________________________________________

    magnanimum hērōum, puerī innūptaeque puellae, _________________________________________________________

    impositīque rogīs iuuenēs ante ōra parentum: _________________________________________________________

  • Lesson 53: Aeneid VI.309-321 Name: ___________________________________ Aeneas asks Sibyl about the souls waiting by the river Styx

    53

    309 quam multa in siluīs autumnī frīgōre prīmō _________________________________________________________

    310 lāpsa cadunt folia, aut ad terram gurgite ab altō _________________________________________________________

    quam multae glomerantur avēs, ubi frigidus annus_________________________________________________________

    trāns pontum fugat et terrīs immittit aprīcīs. _________________________________________________________

    Stābant ōrantēs prīmī trānsmittere cursum _________________________________________________________

    tendēbantque manūs rīpae ulteriōris amōre. _________________________________________________________

    315 Nāvita sed trīstis nunc hōs nunc accipit illōs, _________________________________________________________

    ast aliōs longē summōtōs arcet harēnā. _________________________________________________________

    Aenēās mīrātus enim mōtusque tumultū _________________________________________________________

    “Dīc,” ait, “Ō virgō, quid uult concursus ad amnem? ______________________________________________________

    Quidve