lesson 1: aeneid i.1-11 name:...dido, likened to diana, sits under temple of juno 19 498 quālis in...
TRANSCRIPT
-
Lesson 1: Aeneid I.1-11 Name: __________________________________ Invocation of the Muse: Why must the pious suffer?
1
1 Arma virumque canō, Troiae quī prīmus ab ōrīs _________________________________________________________
Ītaliam fātō profugus Lāvīnaque vēnit _________________________________________________________
lītora—multum ille et terrīs iactātus et altō _________________________________________________________
vī superum, saevae memorem Iūnōnis ob īram, _________________________________________________________
5 multa quoque et bellō passus, dum conderet urbe_________________________________________________________
īnferretque deōs Latiō—genus unde Latīnum _________________________________________________________
Albānīque patrēs atque altae moenia Rōmae. _________________________________________________________
Mūsa, mihī causās memorā, quō nūmine laesō _________________________________________________________
quidve dolēns rēgīna deum tot volvere cāsūs _________________________________________________________
10 insignem pietāte virum, tot adīre labōrās _________________________________________________________
impulerit. Tantaene animīs caelestibus īrae? _________________________________________________________
-
Lesson 2: Aeneid I.12-22 Name: ___________________________________ Reasons for Juno’s Anger
2
12 Urbs antīqua fuit (Tyriī tenuēre colōnī) __________________________________________________________
Karthāgō, Ītaliam contrā Tiberīnaque longē _________________________________________________________
ōstia, dīves opum studiīsque asperrima bellī; _________________________________________________________
15 quam Iūnō fertur terrīs magis omnibus ūnam _________________________________________________________
posthabitā coluisse Samō: hīc illius arma, _________________________________________________________
hīc currus fuit; hoc rēgnum dea gentibus esse, _________________________________________________________
sī quā fāta sinant, iam tum tenditque fovetque. _________________________________________________________
Prōgeniem sed enim Troiānō ā sanguine dūcī _________________________________________________________
20 audierat Tyriās ōlim quae verteret arcēs; _________________________________________________________
hinc populum lātē rēgem bellōque superbum _________________________________________________________
ventūrum excidiō Libyae: sīc volvere Parcās _________________________________________________________
-
Lesson 3: Aeneid I.23-33 Name: ___________________________________ Reasons for Juno’s Anger
3
23 Id metuēns veterisque memor Sāturnia bellī, _________________________________________________________
prīma quod ad Troiam prō cārīs gesserat Argīs _________________________________________________________
25 (necdum etiam causae īrārum saevīque dolōrēs _________________________________________________________
exciderant animō; manet altā mente repostum _________________________________________________________
iūdicium Paridis sprētaeque iniūria formae _________________________________________________________
et genus invīsum et raptī Ganymēdis honōrēs) _________________________________________________________
hīs accēnsa super iactātōs aequore tōtō _________________________________________________________
30 Trōās, relliquiās Danaum atque immītis Achillī, _________________________________________________________
arcēbat longē Latiō, multōsque per annōs _________________________________________________________
errābant āctī fātīs maria omnia circum. _________________________________________________________
Tantae mōlis erat Rōmānam condere gentem. _________________________________________________________
-
Lesson 4: Aeneid I.34-45 Name: ___________________________________ Juno delivers a soliloquy as the Trojans sail from Sicily
4
34 Vix ē cōnspectū Siculae tellūris in altum _________________________________________________________
35 vēla dabant laetī et spūmās salis aere ruēbant, _________________________________________________________
cum Iūnō aeternum servāns sub pectore vulnus _________________________________________________________
haec sēcum: “Mēne inceptō dēsistere victam _________________________________________________________
nec posse Ītāliā Teucrōrum āvertere rēgem? _________________________________________________________
Quippe vetor fātīs. Pallasne exūrere classem _________________________________________________________
40 Argīvum atque ipsōs potuit summergere pontō _________________________________________________________
ūnius ob noxam et furiās Aiācis Oīleī? _________________________________________________________
Ipsa Iovis rapidum iaculāta ē nûbibus ignem _________________________________________________________
disiēcitque ratēs ēvertitque aequora ventīs, _________________________________________________________
illum exspīrantem trānsfīxō pectore flammās _________________________________________________________
45 turbine corripuit scopulōque īnfīxit acūtō; _________________________________________________________
-
Lesson 5: Aeneid I.46-59 Name: ___________________________________ Juno comes to Aeolus
5
46 ast ego, quae dīvum incēdō rēgīna Iovisque _________________________________________________________
et soror et coniūnx, ūnā cum gente tot annōs _________________________________________________________
bella gerō. Et quisquam nūmen Iūnōnis adōrat _________________________________________________________
praetereā aut supplex ārīs impōnent honōrem?” _________________________________________________________
50 Tālia flammātō sēcum dea corde volūtāns _________________________________________________________
nimbōrum in patriam, loca fēta furentibus Austrīs,________________________________________________________
Aeoliam venit. Hīc vastō rēx Aeolus antrō _________________________________________________________
luctantēs ventōs tempestātēsque sonōrās _________________________________________________________
imperiō premit ac vinclīs et carcere frēnat. _________________________________________________________
55 Illī indignantēs magnō cum murmure montis _________________________________________________________
circum claustra fremunt; celsā sedet Aeolus arce _________________________________________________________
scēptra tenēns mollitque animōs et temperat īrās; _________________________________________________________
nī faciat, maria ac terrās caelumque profundum _________________________________________________________
quippe ferant rapidī sēcum verrantque per aurās. _________________________________________________________
-
Lesson 6: Aeneid I.60-73 Name: ___________________________________ Juno asks Aeolus as a client to destroy the Trojans
6
60 Sed pater omnipotēns spēluncīs abdidit ātrīs ________________________________________________________
Hoc metuēns mōlemque et montēs īnsuper altōs _________________________________________________________
imposuit rēgemque dedit quī foedere certō _________________________________________________________
et premere et laxās scīret dare iussus habēnās. _________________________________________________________
Ad quem tum Jūnō supplex hīs vōcibus ūsa est: _________________________________________________________
65 “Aeole, namque tibī dīvum pater atque hominum rēx___________________________________________________
et mulcēre dedit flūctūs et tollere ventō, _________________________________________________________
gēns inimīca mihī Tyrrhēnum nāvigat aequor _________________________________________________________
Īlium in Ītaliam portāns victōsque Penātēs: _________________________________________________________
incute vim ventīs summersāsque obrue puppēs, _________________________________________________________
70 aut age dīversōs et disiice corpora pontō. _________________________________________________________
Sunt mihi bis septem praestantī corpore nymphae,_________________________________________________________
quārum quae formā pulcherrima, Dēiopēa, _________________________________________________________
cōnūbiō iungam stabilī propriamque dicābō, _________________________________________________________
-
Lesson 7: Aeneid I.74-87 Name: ___________________________________ Aeolus agrees to Juno’s request and sends out the winds
7
74 omnēs ut tēcum meritīs prō tālibus annōs _________________________________________________________
75 exigat et pulchrā faciat tē prōle parentem.” _________________________________________________________
Aeolus haec contrā: “Tuus Ō rēgīna, quid optēs________________________________________________________
explōrāre labor; mihi iussa capessere fās est. _________________________________________________________
Tū mihi quodcumque hoc rēgnī, tū scēptra Iovemque______________________________________________________
conciliās, tū dās epulīs accumbere dīvum _________________________________________________________
80 nimbōrumque facis tempestātumque potentem.” _________________________________________________________
Haec ubi dicta, cavum conversā cuspide montem_______________________________________________________
impulit in latus: ac ventī velut agmine factō, _________________________________________________________
quā data porta, ruunt et terrās turbine perflant. _________________________________________________________
Incubuēre marī tōtumque ā sēdibus īmīs _________________________________________________________
85 ūnā Eurusque Notusque ruunt crēberque procellīs_________________________________________________________
Āfricus et vastōs volvunt ad lītora flūctūs: _________________________________________________________
īnsequitur clāmorque virum strīdorque rudentum._________________________________________________________
-
Lesson 8: Aeneid I.88-101 Name: ___________________________________ Aeneas prays for death
8
88 Ēripiunt subitō nūbēs caelumque diemque _________________________________________________________
Teucōrum ex oculīs; pontō nox incubat ātra. _________________________________________________________
90 Īntonuēre polī et crēbrīs micat ignibus aethēr _________________________________________________________
praesentemque virīs intentant omnia mortem. _________________________________________________________
Extemplō Aenēae solvuntur frīgore membra; _________________________________________________________
Ingemit et duplicēs tendēns ad sīdera palmās _________________________________________________________
tālia vōce refert: “Ō terque quarterque beātī, _________________________________________________________
95 quīs ante ōra patrum Troiae sub moenibus altīs _________________________________________________________
contigit oppetere! Ō Danaum fortissime gentis _________________________________________________________
Tȳdīdē! mēne Īliacīs occumbere campīs _________________________________________________________
nōn potuisse tuāque animam hanc effundere dextrā_______________________________________________________
saevus ubi Aeacidae tēlō iacet Hector, ubi ingēns_________________________________________________________
100 Sarpēdon, ubi tot Simoīs correpta sub undīs _________________________________________________
scūta virum galeāsque et fortia corpora volvit!” _________________________________________________________
-
Lesson 9: Aeneid I.102-112 Name: ___________________________________ The storm tosses the ships high and low
9
102 Tālia iactantī strīdēns Aquilōne procella _________________________________________________________
vēlum adversa ferit, flūctūsque ad sīdera tollit. _________________________________________________________
Franguntur rēmī, tum prōra āvertit et undīs _________________________________________________________
105 dat latus, īnsequitur cumulō praeruptus aquae mōns_______________________________________________________
Hī summō in flūctū pendent; hīs unda dehīscēns _________________________________________________________
terram inter flūctūs aperit, furit aestus harēnis. _________________________________________________________
Trēs Notus abreptās in saxa latentia torquet _________________________________________________________
(saxa vocant Italī mediīs quae in flūctibus Ārās, _________________________________________________________
110 dorsum immāne marī summō), trēs Eurus ab altō _________________________________________________________
in brevia et syrtēs urget, miserābile vīsū, _________________________________________________________
inlīditque vadīs atque aggere cingit harēnae. _________________________________________________________
-
Lesson 10: Aeneid I.113-127 Name: ___________________________________ Neptune notices that the storm is disturbing the sea
10
113 Ūnam, quae Lyciōs fīdumque vehēbat Orontēn, _________________________________________________________
ipsius ante oculōs ingēns ā vertice pontus _________________________________________________________
115 in puppim ferit: excutitur prōnusque magister _________________________________________________________
volvitur in caput; ast illam ter flūctus ibīdem _________________________________________________________
torquet agēns circum et rapidus vorat aequore vertex.______________________________________________________
Appārent rārī nantēs in gurgite vastō, _________________________________________________________
arma virum tabulaeque et Trōia gaza per undās. _________________________________________________________
120 Iam validam Īlioneī nāvem, iam fortis Achātae, _________________________________________________________
et quā vectus Abās, et quā grandaevus Alētēs, _________________________________________________________
vīcit hiems; laxīs laterum compāgibus omnēs _________________________________________________________
accipiunt inimīcum imbrem rīmīsque fatīscunt. _________________________________________________________
Intereā magnō miscērī murmure pontum _________________________________________________________
125 ēmissamque hiemem sēnsit Neptūnus et īmīs _________________________________________________________
stāgna refūsa vadīs, graviter commōtus; et altō _________________________________________________________
prōspiciēns summā placidum caput extulit undā. _________________________________________________________
-
Lesson 11: Aeneid I.128-141 Name: ___________________________________ Neptune addresses the winds
11
128 Disiectam Aenēae tōtō videt aequore classem, _________________________________________________________
flūctibus oppressōs Trōas caelīque ruīnā. _________________________________________________________
130 Nec latuēre dolī frātrem Iūnōnis et īrae. _________________________________________________________
Eurum ad sē Zephyrumque vocat, dehinc tālia fātur:______________________________________________________
“Tantane vōs generis tenuit fīdūcia vestrī? _________________________________________________________
Iam caelum terramque meō sine nūmine, ventī, _________________________________________________________
miscēre et tantās audētis tollere mōlēs? _________________________________________________________
135 Quōs ego—! sed mōtōs praestat compōnere flūctūs._______________________________________________________
Post mihi nōn similī poenā commissa luētis. _________________________________________________________
Mātūrāte fugam rēgīque haec dīcite vestrō: _________________________________________________________
nōn illī imperium pelagī saevumque tridentem, _________________________________________________________
sed mihi sorte datum. Tenet ille immānia saxa, _________________________________________________________
140 vestrās, Eure, domōs; illā sē iactet in aulā _________________________________________________________
Aeolus et clausō ventōrum carcere rēgnet.” _________________________________________________________
-
Lesson 12: Aeneid I.142-156 Name: ___________________________________ Simile of a pious man, Neptune calms the storm
12
142 Sīc ait et dictō citius tumida aequora plācat _________________________________________________________
collēctāsque fugat nūbēs sōlemque redūcit. _________________________________________________________
Cȳmothoē simul et Trītōn adnixus acūtō _________________________________________________________
145 dētrūdunt nāvēs scopulō; levat ipse tridentī _________________________________________________________
et vastās aperit syrtēs et temperat aequor _________________________________________________________
atque rotīs summās levibus perlābitur undās. _________________________________________________________
Ac velutī magnō in populō cum saepe coörta est _________________________________________________________
sēditiō saevitque animīs ignōbile vulgus; _________________________________________________________
150 iamque facēs et saxa volant, furor arma ministrat;_________________________________________________________
tum, pietāte gravem ac meritīs sī forte virum quem________________________________________________________
cōnspexēre, silent arrēctīsque auribus astant; _________________________________________________________
ille regit dictīs animōs et pectora mulcet: _________________________________________________________
sīc cūnctus pelagī cecidit fragor, aequora postquam_______________________________________________________
155 prōspiciēns genitor caelōque invectus apertō _________________________________________________________
flectit equōs currūque volāns dat lōra secundō. _________________________________________________________
-
Lesson 13: Aeneid I.157-169 Name: ___________________________________ Ecphrasis on a quiet bay
13
157 Dēfessī Aeneadae quae proxima lītora cursū _________________________________________________________
contendunt petere, et Libyae vertuntur ad ōrās. _________________________________________________________
Est in sēcessū longō locus: īnsula portum _________________________________________________________
160 efficit obiectū laterum, quibus omnis ab altō _________________________________________________________
frangitur inque sinūs scindit sēsē unda reductōs. _________________________________________________________
Hinc atque hinc vastae rūpēs geminīque minantur_________________________________________________________
in caelum scopulī, quōrum sub vertice lātē _________________________________________________________
aequora tūta silent; tum silvīs scaena coruscīs _________________________________________________________
165 dēsuper, horrentīque ātrum nemus imminet umbrā;________________________________________________________
fronte sub adversā scopulīs pendentibus antrum, _________________________________________________________
intus aquae dulcēs vīvōque sedīlia saxō _________________________________________________________
nymphārum domus. Hīc fessās nōn vincula nāvēs _________________________________________________________
ūlla tenent, uncō nōn alligat ancora morsū. _________________________________________________________
-
Lesson 14: Aeneid I.170-183 Name: ___________________________________ The Trojans seize the land, Aeneas looks for his lost men and ships
14
170 hūc septem Aenēās collēctīs nāvibus omnī _________________________________________________________
ex numerō subit; ac magnō tellūris amōre _________________________________________________________
ēgressī optātā potiuntur Trōes harēnā _________________________________________________________
et sale tābentēs artūs in lītore pōnunt. _________________________________________________________
Ac prīmum silicī scintillam excūdit Achātēs _________________________________________________________
175 suscēpitque ignem foliīs atque ārida circum _________________________________________________________
nūtrīmenta dedit rapuitque in fōmite flammam. _________________________________________________________
Tum Cererem corruptam undīs Cereāliaque arma________________________________________________________
expediunt fessī rērum, frūgēsque receptās _________________________________________________________
et torrēre parant flammīs et frangere saxō. _________________________________________________________
180 Aenēās scopulum intereā cōnscendit, et omnem________________________________________________________
prōspectum lātē pelagō petit, Anthea sī quem _________________________________________________________
iactātum ventō videat Phrygiāsque birēmēs _________________________________________________________
aut Capyn aut celsīs in puppibus arma Caīcī. _________________________________________________________
-
Lesson 15: Aeneid I.184-197 Name: ___________________________________ Aeneas kills deer, the Trojans feast on wine and venison
15
184 Nāvem in cōnspectū nūllam, trēs lītore cervōs _________________________________________________________
185 prōspicit errantēs; hōs tōta armenta sequuntur _________________________________________________________
ā tergō et longum per vallīs pascitur agmen. _________________________________________________________
Cōnstitit hīc arcumque manū celerēsque sagittās _________________________________________________________
corripuit, fīdus quae tēla gerēbat Achātēs, _________________________________________________________
ductōrēsque ipsōs prīmum capita alta ferentēs _________________________________________________________
190 cornibus arboreīs sternit, tum vulgus et omnem _________________________________________________________
miscet agēns tēlīs nemora inter frondea turbam; _________________________________________________________
nec prius absistit quam septem ingentia victor _________________________________________________________
corpora fundat humī et numerum cum nāvibus aequet.____________________________________________________
Hinc portum petit et sociōs partītur in omnēs. _________________________________________________________
195 Vīna bonus quae deinde cadīs onerārat Acestēs _________________________________________________________
lītore Trīnacriō dederatque abeuntibus hērōs _________________________________________________________
dīvidit, et dictīs maerentia pectora mulcet: _________________________________________________________
-
Lesson 16: Aeneid I.198-209 Name: ___________________________________ Aeneas encourages his Trojans and reminds them of their fated homes in Italy
16
198 “Ō sociī (neque enim ignārī sumus ante malōrum_______________________________________________________
Ō passī graviōra, dabit deus hīs quoque fīnem. _________________________________________________________
200 Vōs et Scyllaeam rabiem penitusque sonantēs _________________________________________________________
accestis scopulōs, vōs et Cyclōpia saxa _________________________________________________________
expertī: revocāte animōs maestumque timōrem _________________________________________________________
mittite; forsan et haec ōlim meminisse iuvābit. _________________________________________________________
Per variōs cāsūs, per tot discrīmina rērum _________________________________________________________
205 tendimus in Latium, sēdēs ubi fāta quiētās _________________________________________________________
ostendunt; illīc fās rēgna resurgere Troiae. _________________________________________________________
Dūrāte, et vōsmet rēbus servāte secundīs.” _________________________________________________________
Tālia vōce refert cūrīsque ingentibus aeger _________________________________________________________
209 spem vultū simulat, premit altum corde dolōrem. _________________________________________________________
-
Lesson 17: Aeneid I.418-429 Name: ___________________________________ Aeneas and Achates view Carthage
17
418 Corripuēre viam intereā, quā sēmita mōnstrat. _________________________________________________________
Iamque ascendēbant collem, quī plūrimus urbī _________________________________________________________
420 imminet adversāsque aspectat dēsuper arcēs. _________________________________________________________
Mīrātur mōlem Aenēās, māgālia quondam, _________________________________________________________
mīrātur portās strepitumque et strāta viārum. _________________________________________________________
Īnstant ardentēs Tyriī: pars dūcere mūrōs _________________________________________________________
mōlīrīque arcem et manibus subvolvere saxa, _________________________________________________________
425 pars optāre locum tēctō et conclūdere sulcō; _________________________________________________________
iūra magistrātūsque legunt sānctumque senātum. _________________________________________________________
Hīc portūs aliī effodiunt; hīc alta theātrīs _________________________________________________________
fundāmenta locant aliī, immānēsque columnās _________________________________________________________
rūpibus excīdunt, scaenīs decora alta futūrīs. _________________________________________________________
-
Lesson 18: Aeneid I.430-440, 494-497 Name: ___________________________________ Simile of the Bees, Aeneas sees Dido
18
430 Quālis apēs aestāte novā per flōrea rūra _________________________________________________________
exercet sub sōle labor, cum gentis adultōs _________________________________________________________
ēdūcunt fētūs, aut cum līquentia mella _________________________________________________________
stīpant et dulcī distendunt nectare cellās, _________________________________________________________
aut onera accipiunt venientum, aut agmine factō _________________________________________________________
435 ignāvum fūcōs pecus ā praesēpibus arcent; _________________________________________________________
fervet opus redolentque thymō fragrantia mella. _________________________________________________________
“Ō fortūnātī, quōrum iam moenia surgunt!” _________________________________________________________
Aenēās ait et fastīgia suspicit urbis. _________________________________________________________
Īnfert sē saeptus nebulā (mīrabile dictū) _________________________________________________________
440 per mediōs, miscetque virīs neque cernitur ūllī. _________________________________________________________
494 Haec dum Dardaniō Aenēae mīranda videntur, _________________________________________________________
495 dum stupet obtūtūque haeret dēfīxus in ūnō, _________________________________________________________
rēgīna ad templum, formā pulcherrima Dīdō, _________________________________________________________
incessit magnā iuvenum stīpante catervā. _________________________________________________________
-
Lesson 19: Aeneid I.498-508 Name: ___________________________________ Dido, likened to Diana, sits under Temple of Juno
19
498 Quālis in Eurōtae rīpīs aut per iuga Cynthī _________________________________________________________
exercet Dīāna chorōs, quam mīlle secūtae _________________________________________________________
500 hinc atque hinc glomerantur Orēades; illa pharetram______________________________________________
fert umerō gradiēnsque deās superēminet omnēs _________________________________________________________
(Lātōnae tacitum pertemptant gaudia pectus): _________________________________________________________
tālis erat Dīdō, tālem sē laeta ferēbat _________________________________________________________
per mediōs īnstāns operī rēgnīsque futūrīs. _________________________________________________________
505 Tum foribus dīvae, mediā testūdine templī, _________________________________________________________
saepta armīs soliōque altē subnixa resēdit. _________________________________________________________
Iūra dabat lēgēsque virīs, operumque labōrem _________________________________________________________
partibus aequābat iūstīs aut sorte trahēbat: _________________________________________________________
-
Lesson 20: Aeneid I.509-521 Name: ___________________________________ Aeneas and Achates see their Comrades with Dido
20
509 cum subitō Aenēās consursū accēdere magnō _________________________________________________________
510 Anthea Sergestumque videt fortemque Cloanthum________________________________________________________
Teucōrumque aliōs, āter quōs aequore turbō _________________________________________________________
dispulerat penitusque aliās āvēxerat ōrās. _________________________________________________________
Obstipuit simul ipse, simul percussus Achātēs _________________________________________________________
laetitiāque metūque; avidī coniungere dextrās _________________________________________________________
515 ardēbant; sed rēs animōs incognita turbat. _________________________________________________________
Dissimulant et nūbe cavā speculantur amictī _________________________________________________________
quae fortūna virīs, classem quō lītore linquant, _________________________________________________________
quid veniant; cūnctīs nam lēctī nāvibus ībant _________________________________________________________
ōrantēs veniam, et templum clāmōre petēbant. _________________________________________________________
520 Postquam intrōgressī et cōram data cōpia fandī, _________________________________________________________
maximus Īlioneus placidō sīc pectore coepit: _________________________________________________________
-
Lesson 21: Aeneid I.522-533 Name: ___________________________________ Ilioneus: Spare a Pious People, We head for Hesperia
21
522 “Ō rēgīna, novam cui condere Iuppiter urbem _________________________________________________________
iūstitiāque dedit gentēs frēnāre superbās, _________________________________________________________
Trōes tē miserī, ventīs maria omnia vectī, _________________________________________________________
525 orāmus, prohibē infandōs ā nāvibus ignēs, _________________________________________________________
parce piō generī, et propius rēs aspice nostrās. _________________________________________________________
Nōn nōs aut ferrō Libycōs populāre penātēs _________________________________________________________
vēnimus, aut raptās ad lītora vertere praedās; _________________________________________________________
nōn ea vīs animō nec tanta superbia victīs. _________________________________________________________
530 Est locus, Hesperiam Grajī cognōmine dīcunt, _________________________________________________________
terra antīqua, potens armīs atque ūbere glaebae; _________________________________________________________
Oenōtri coluēre virī; nunc fāma minōrēs _________________________________________________________
Ītaliam dīxisse ducis dē nōmine gentem. _________________________________________________________
-
Lesson 22: Aeneid I.534-545 Name: ___________________________________ Ilioneus complains about his treatment and honors Aeneas
22
534 Hic cursus fuit, _________________________________________________________
535 cum subitō adsurgēns flūctū nimbōsus Orīōn _________________________________________________________
in vada caeca tulit, penitusque procācibus Austrīs_________________________________________________________
perque undās superante salō perque invia saxa _________________________________________________________
dispulit; hūc paucī vestrīs adnāvimus ōrīs. _________________________________________________________
Quod genus hoc hominum? Quaeve hunc tam barbara mōrem_______________________________________________
540 permittit patria? Hospitiō prohibēmur harēnae;______________________________________________________
bella cient prīmāque vetant cōnsistere terrā. _________________________________________________________
Sī genus hūmānum et mortālia temnitis arma _________________________________________________________
at spērāte deōs memorēs fandī atque nefandī. _________________________________________________________
Rēx erat Aenēās nōbīs, quō iūstior alter _________________________________________________________
545 nec pietāte fuit, nec bellō maior et armīs. _________________________________________________________
-
Lesson 23: Aeneid I.546-558 Name: ___________________________________ Ilioneus asks for safe passage
23
546 Quem sī fata virum servant, sī vēscitur aurā _________________________________________________________
aetheriā, neque adhūc crūdēlibus occubat umbrīs, _________________________________________________________
nōn metus; officiō nec tē certāsse priōrem _________________________________________________________
paeniteat. Sunt et Siculīs regiōnibus urbēs _________________________________________________________
550 armaque, Trojānōque ā sanguine clārus Acestēs. _________________________________________________________
Quassātam ventīs liceat subducere classem, _________________________________________________________
et silvīs aptāre trabēs et stringere rēmōs: _________________________________________________________
sī datur Ītaliam, sociīs et rege receptō, _________________________________________________________
tendere, ut Ītaliam laetī Latiumque petāmus; _________________________________________________________
555 sīn absūmpta salūs, et tē, pater optime Teucrum, _________________________________________________________
pontus habet Libyae, nec spēs iam restat Iūlī, _________________________________________________________
at freta Sīcaniae saltem sēdēsque parātās, _________________________________________________________
unde hūc advectī, rēgemque petāmus Acestēn.” _________________________________________________________
-
Lesson 24: Aeneid I.559-571 Name: ___________________________________ Dido allays Ilioneus’ concerns and offers help
24
559 Tālibus Īlioneus; cūnctī simul ōre fremēbant _________________________________________________________
560 Dardanidae. ________________________________________________________
Tum breviter Dīdō, vultum dēmissa, profātur: _________________________________________________________
“Solvite corde metum, Teucrī, sēclūdite cūrās. _________________________________________________________
Rēs dūra et regnī novitās mē tālia cōgunt _________________________________________________________
mōlīrī, et lātē fīnēs custōde tuērī. _________________________________________________________
565 Quis genus Aeneadum, quis Troiae nesciat urbem, _______________________________________________________
virtūtēsque virōsque aut tantī incendia bellī? _________________________________________________________
Non obtūnsa adeō gestāmus pectora Poenī, _________________________________________________________
nec tam āversus equōs Tyriā Sōl iungit ab urbe. _________________________________________________________
Seu vōs Hesperiam magnam Sāturniaque arva, _________________________________________________________
570 sīve Erycis fīnēs regemque optātis Acestēn, _________________________________________________________
auxiliō tūtōs dīmittam opibusque iuvābō. _________________________________________________________
-
Lesson 25: Aeneid I.572-578, II.40-44 Name: ___________________________________ Dido concludes her speech, Laocoön does not trust the Greeks
25
572 Vultis et hīs mēcum pariter cōnsīdere rēgnīs? _________________________________________________________
urbem quam statuō, vestra est; subdūcite nāvēs; _________________________________________________________
Trōs Tyriusque mihī nūllō discrīmine agētur. _________________________________________________________
575 Atque utinam rēx ipse Notō compulsus eōdem _________________________________________________________
adforet Aenēās! Equidem per lītora certōs _________________________________________________________
dīmittam et Libyae lūstrāre extrēma iubēbō, _________________________________________________________
578 sī quibus ējectus silvīs aut urbibus errat.” _________________________________________________________
2.40 Prīmus ibi ante omnēs magnā comitante catervā_______________________________________________________
Lāocoōn ardēns summā dēcurrit ab arce, _________________________________________________________
et procul: “Ō miserī, quae tanta īnsānia, cīvēs? _________________________________________________________
Crēditis āvectōs hostēs? Aut ūlla putātis _________________________________________________________
Dōna carēre dolīs Danaum? Sīc nōtus Ulixēs? _________________________________________________________
-
Lesson 26: Aeneid II.45-56 Name: ___________________________________ Laocoön throws a spear at the horse
26
45 Aut hōc inclūsī lignō occultantur Achīvī, _________________________________________________________
Aut haec in nostrōs fabricāta est māchina mūrōs, _________________________________________________________
īnspectūra domōs ventūraque dēsuper urbī, _________________________________________________________
aut aliquis latet error; equō nē crēdite, Teucrī. _________________________________________________________
Quidquid id est, timeō Danaōs et dōna ferentēs.” _________________________________________________________
50 Sīc fātus validīs ingentem vīribus hastam _________________________________________________________
in latus inque ferī curvam compāgibus alvum _________________________________________________________
contorsit. Stetit illa tremēns, uterōque recussō _________________________________________________________
īnsonuēre cavae gemitumque dedēre cavernae. _________________________________________________________
Et, sī fāta deum, sī mēns nōn laeva fuisset, _________________________________________________________
55 impulerat ferrō Argolicās foedāre latebrās, _________________________________________________________
Troiaque nunc stāret, Priamīque arx alta manērēs._________________________________________________________
-
Lesson 27: Aeneid II.201-211 Name: ___________________________________ While Laocoön performs a sacrifice, two serpents appear.
27
201 Lāocoōn, ductus Neptūnō sorte sacerdōs, _________________________________________________________
sollemnēs taurum ingentem mactābat ad ārās. _________________________________________________________
Ecce autem geminī ā Tenedō tranquilla per alta _________________________________________________________
(horrēscō referēns) immēnsīs orbibus anguēs _________________________________________________________
205 incumbunt pelagō pariterque ad lītora tendunt; _________________________________________________________
pectora quōrum inter flūctūs arrēcta iubaeque _________________________________________________________
sanguineae superant undās; pars cētera pontum _________________________________________________________
pōne legit sinuatque immēnsa volūmine terga. _________________________________________________________
Fit sonitus spūmante salō; iamque arva tenēbant _________________________________________________________
210 ardentēs oculōs suffectī sanguine et ignī _________________________________________________________
sībila lambēbant linguīs vibrantibus ōra. _________________________________________________________
-
Lesson 28: Aeneid II.212-224 Name: ___________________________________ Serpents attack Laocoön and his children
28
212 Diffugimus vīsū exsanguēs. Illī agmine certō _________________________________________________________
Lāocoönta petunt; et prīmum parva duōrum _________________________________________________________
corpora nātōrum serpēns amplexus uterque _________________________________________________________
215 implicat et miserōs morsū dēpascitur artūs; _________________________________________________________
post ipsum auxiliō subeuntem ac tēla ferentem _________________________________________________________
corripiunt spīrīsque ligant ingentibus; et iam _________________________________________________________
bis medium amplexī, bis collō squāmea circum _________________________________________________________
terga datī superant capite et cervīcibus altīs. _________________________________________________________
220 Ille simul manibus tendit dīvellere nōdōs _________________________________________________________
perfūsus saniē vittās ātrōque venēnō, _________________________________________________________
clāmōrēs simul horrendōs ad sīdera tollit: _________________________________________________________
quālis mūgitus, fūgit cum saucius āram _________________________________________________________
taurus et incertam excussit cervīce secūrim. _________________________________________________________
-
Lesson 29: Aeneid II.225-239 Name: ___________________________________ Serpents escape, the Trojans pull the horse into the city
29
225 At geminī lāpsū dēlūbra ad summa dracōnēs _________________________________________________________
effugiunt saevaeque petunt Trītonidis arcem _________________________________________________________
sub pedibus deae clipeīque sub orbe teguntur. _________________________________________________________
Tum vērō tremefacta novus per pectora cūnctīs _________________________________________________________
īnsinuat pavor, et scelus expendisse merentem _________________________________________________________
230 Lāocoönta ferunt, sacrum quī cuspide rōbur _________________________________________________________
laeserit et tergō scelerātam intorserit hastam. _________________________________________________________
Dūcendum ad sēdēs simulācrum ōrandaque dīvae_________________________________________________________
nūmina conclāmant. _________________________________________________________
Dīvīdimus mūrōs et moenia pandimus urbis. _________________________________________________________
235 Accingunt omnēs operī pedibusque rotārum _________________________________________________________
subiiciunt lāpsūs, et stuppea vincula collō _________________________________________________________
intendunt: scandit fātālis māchina mūrōs _________________________________________________________
fēta armīs. Puerī circuminnūptaeque puellae _________________________________________________________
sacra canunt fūnemque manū contingere gaudent:_________________________________________________________
-
Lesson 30: Aeneid II.240-249, 268-9 Name: __________________________________ The horse makes noise at the gate, Cassandra warns the Trojans
30
240 illa subit mediaeque mināns inlābitur urbī. _________________________________________________________
241 Ō patria, Ō dīvum domus Īlium et incluta bellō _________________________________________________________
moenia Dardanidum! Quarter ipsō in līmine portae________________________________________________________
substitit atque uterō sonitum quarter arma dedēre;_________________________________________________________
īnstāmus tamen immemorēs caecīque furōre _________________________________________________________
245 et mōnstrum īnfēlīx sacrāta sistimus arce. _________________________________________________________
Tunc etiam fātīs aperit Cassandra futūrīs _________________________________________________________
ōra deī iussū nōn umquam crēdita Teucrīs. _________________________________________________________
Nōs dēlūbra deum miserī, quibus ultimus esset _________________________________________________________
ille diēs, fēstā vēlāmus fronde per urbem. _________________________________________________________
268 Tempus erat quō prīma quiēs mortālibus aegrīs_________________________________________________________
incipit et dōnō dīvum grātissima serpit. _________________________________________________________
-
Lesson 31: Aeneid II.270-286 Name: ___________________________________ Hector appears to Aeneas in a dream
31
270 In somnīs, ecce, ante oculōs maestissimus Hector_________________________________________________________
vīsus adesse mihī largōsque effundere flētūs, _________________________________________________________
raptātus bīgīs ut quondam, āterque cruentō _________________________________________________________
pulvere perque pedēs trājectus lōra tumentēs. _________________________________________________________
Ei mihi, quālis erat, quantum mūtātus ab illō _________________________________________________________
275 Hectore quī redit exuviās indūtus Achillī, _________________________________________________________
vel Danaum Phygiōs iaculātus puppibus ignēs; _________________________________________________________
squālentem barbam et concrētōs sanguine crīnēs_________________________________________________________
vulneraque illa gerēns, quae circum plūrima mūrōs________________________________________________________
accēpit patriōs. Ultrō flēns ipse vidēbar _________________________________________________________
280 compellāre virum et maestās exprōmere vōcēs; _________________________________________________________
“Ō lūx Dardaniae, spēs Ō fīdissima Teucrum, _________________________________________________________
quae tantae tenuēre morae? Quibus Hector ab ōrīs________________________________________________________
expectāte venīs? Ut tē post multa tuōrum _________________________________________________________
fūnera, post variōs hominumque urbisque labōrēs_________________________________________________________
285 dēfessī aspicimus! Quae causa indigna serēnōs _________________________________________________________
foedāvit vultūs? Aut cūr haec vulnera cernō?” _________________________________________________________
-
Lesson 32: Aeneid II.286-297 Name: ___________________________________ Hector entrusts the Penates and Vesta to Aeneas
32
286 Ille nihil, nec mē quaerentem vāna morātur, _________________________________________________________
Sed graviter gemitūs īmō dē pectore dūcēns, _________________________________________________________
“Heu fuge, nāte deā, tēque hīs” ait “ēripe flammīs.________________________________________________________
290 Hostis habet mūrōs; ruit altō ā culmine Troia. _________________________________________________________
Sat patriae Priamōque datum: sī Pergama dextrā _________________________________________________________
dēfendī possent, etiam hāc dēfēnsa fuissent. _________________________________________________________
Sacra suōsque tibī commendat Troia penātēs; _________________________________________________________
hōs cape fātōrum comitēs, hīs moenia quaere _________________________________________________________
295 magna, pererrātō statuēs quae dēnique pontō.” _________________________________________________________
Sīc ait et manibus vittās Vestamque potentem _________________________________________________________
aeternumque adytīs effert penetrālibus ignem. _________________________________________________________
-
Lesson 33: Aeneid II.559-574 Name: ___________________________________ Aeneas spies Helen in the Temple of Vesta
33
559 At mē tum prīmum saevus circumstetit horror. _________________________________________________________
560 Obstipuī; subiit cārī genitōris imāgō, _________________________________________________________
ut rēgem aequaevum crūdēlī vulnere vīdī _________________________________________________________
vītam exhālantem; subiit dēserta Creūsa _________________________________________________________
Et dīrepta domus et parvī cāsus Iūlī. _________________________________________________________
Respiciō et quae sit mē circum cōpia lūstrō. _________________________________________________________
565 Dēseruēre omnēs dēfessī, et corpora saltū _________________________________________________________
ad terram mīsēre aut ignibus aegra dedēre. _________________________________________________________
Iamque adeō super ūnus eram, cum līmina Vestae________________________________________________________
servantem et tacitam sēcrētā in sēde latentem _________________________________________________________
Tyndarida aspiciō; dant clāram incendia lūcem _________________________________________________________
570 errantī passimque oculōs per cūncta ferentī. _________________________________________________________
Illa sibi infēstōs ēversa ob Pergama Teucrōs _________________________________________________________
et poenās Danaum et dēsertī coniugis īrās _________________________________________________________
praemetuēns, Troiae et patriae commūnis Erīnys, _________________________________________________________
abdiderat sēsē atque ārīs invīsa sedēbat. _________________________________________________________
-
Lesson 34: Aeneid II.575-587 Name: ___________________________________ Aeneas plots to kill Helen
34
575 Exarsēre ignēs animō; subit īra cadentem _________________________________________________________
ulciscī patriam et scelerātās sūmere poenās. _________________________________________________________
“Scilicet haec Spartam incolumis patriāsque Mycēnās______________________________________________________
aspiciet, partōque ībit rēgīna triumphō, _________________________________________________________
coniugiumque domumque patris nātōsque vidēbit_________________________________________________________
580 Īliadum turbā et Phrygiīs comitāta ministrīs? _________________________________________________________
occiderit ferrō Priamus? Troia arserit ignī? _________________________________________________________
Dardanium totiēns sūdārit sanguine lītus? _________________________________________________________
Nōn ita. namque etsī nūllum memorābile nōmen, _________________________________________________________
fēmineā in poenā est, habet haec victōria laudem; _________________________________________________________
585 exstīnxisse nefās tamen et sūmpsisse merentēs _________________________________________________________
laudābor poenās, animumque explēsse iuvābit _________________________________________________________
ultrīcis flammae et cinerēs satiāsse meōrum.” _________________________________________________________
-
Lesson 35: Aeneid II.588-600 Name: ___________________________________ Venus stops Aeneas and asks him to consider his family
35
588 Talia iactābam et furiātā mente ferēbar, _________________________________________________________
cum mihi sē, nōn ante oculīs tam clāra, videndam_________________________________________________________
590 obtulit et pūrā per noctem in lūce refulsit _________________________________________________________
alma parēns, cōnfessa deam quālisque vidērī _________________________________________________________
caelicolīs et quanta solet, dextrāque prehēnsum _________________________________________________________
continuit roseōque haec īnsuper addidit ōre: _________________________________________________________
“Nāte, quis indomitās tantus dolor excitat īrās? _________________________________________________________
595 quid furis aut quōnam nostrī tibi cūra recessit? _________________________________________________________
Nōn prius aspiciēs ubi fessum aetāte parentem _________________________________________________________
līqueris Anchīsēn, superet coniūnxne Creūsa _________________________________________________________
Ascaniusque puer? Quōs omnēs undique Grajae _________________________________________________________
circum errant aciēs et, nī mea cūra resistat, _________________________________________________________
600 iam flammae tulerint inimīcus et hauserit ēnsis. _________________________________________________________
-
Lesson 36: Aeneid II.601-614 Name: ___________________________________ Venus removes the veil and reveals the gods to Aeneas
36
601 nōn tibi Tyndaridis faciēs invīsa Lacaenae _________________________________________________________
culpātusue Paris, dīvum inclēmentia, dīvum _________________________________________________________
hās ēuertit opēs sternitque ā culmine Troiam. _________________________________________________________
Aspice (namque omnem, quae nunc obducta tuentī________________________________________________________
605 mortālis hebetat vīsūs tibi et ūmida circum _________________________________________________________
cālīgat, nūbem ēripiam; tu nē qua parentis _________________________________________________________
iussa timē neu praeceptīs pārēre recūsā): _________________________________________________________
hīc, ubi disiectās mōlēs āvulsaque saxīs _________________________________________________________
saxa vidēs, mixtōque undantem puluere fūmum, _________________________________________________________
610 Neptūnus mūrōs magnōque ēmōta tridentī _________________________________________________________
fundāmenta quatit tōtamque ā sedibus urbem _________________________________________________________
ēruit. Hīc Jūnō Scaeās saeuissima portās _________________________________________________________
prīma tenet sociumque furēns ā nāvibus agmen _________________________________________________________
ferrō accīncta vocat. _________________________________________________________
-
Lesson 37: Aeneid II.615-620, IV.160-168 Name: ___________________________________ Venus reveals the gods, Dido and Aeneas flee into the same cave
37
615 Iam summās arcēs Trītōnia, respice, Pallas _________________________________________________________
insēdit limbō effulgēns et Gorgone saeuā. _________________________________________________________
Ipse pater Danaīs animōs vīrīsque secundās _________________________________________________________
sufficit, ipse deōs in Dardana suscitat arma. _________________________________________________________
Ēripe, nāte, fugam fīnemque impōne labōrī. _________________________________________________________
620 Nūsquam aberō et tūtum patriō tē līmine sistam.”_________________________________________________________
4.160 Intereā magnō miscērī murmure caelum _________________________________________________________
Incipit, īnsequitur commixtā grandine nimbus, _________________________________________________________
et Tyriī comitēs passim et Troiāna iuventūs _________________________________________________________
Dardaniusque nepōs Veneris dīversa per agrōs _________________________________________________________
tēcta metū petiēre; ruunt dē montibus amnēs. _________________________________________________________
165 Spēluncam Dīdō dux et Troiānus eandem _________________________________________________________
dēveniunt. Prīma et Tellūs et prōnuba Iūnō _________________________________________________________
dant signum; fulsēre ignēs et cōnscius aethēr _________________________________________________________
cōnūbiīs, summōque ululārunt vertice nymphae. _________________________________________________________
-
Lesson 38: Aeneid IV.169-183 Name: ___________________________________ Fama as a monster
38
169 Ille diēs prīmus lētī prīmusque malōrum _________________________________________________________
170 causa fuit; neque enim speciē fāmāve movētur _________________________________________________________
nec iam fūrtīvum Dīdō meditātur amōrem: _________________________________________________________
coniugium vocat, hōc praetexit nōmine culpam. _________________________________________________________
Extemplō Libyae magnās it Fāma per urbēs, _________________________________________________________
Fāma, malum quā nōn aliud vēlōcius ūllum: _________________________________________________________
175 mōbilitāte viget vīrēsque adquīrit eundō, _________________________________________________________
parva metū prīmō, mox sēsē attollit in aurās _________________________________________________________
ingrediturque solō et caput inter nūbila condit. _________________________________________________________
Illam Terra parēns īrā inrītāta deōrum _________________________________________________________
extrēmum, ut perhibent, Coeō Enceladōque sorōrem______________________________________________________
180 prōgenuit pedibus celerem et pernīcibus ālīs, _________________________________________________________
mōnstrum horrendum, ingēns, cui quod sunt corpore plūmae,_______________________________________________
tot vigilēs oculī subter (mīrabile dictū), _________________________________________________________
tot linguae, totidem ōra sonant, tot subrigit aurēs._________________________________________________________
-
Lesson 39: Aeneid IV.184-197 Name: ___________________________________ Fama reveals to all that Dido and Aeneas are together
39
184 Nocte volant caelī mediō terraeque per umbram _________________________________________________________
185 strīdēns, nec dulcī dēclīnat lūmina somnō; _________________________________________________________
lūce sedet custōs aut summī culmine tēctī _________________________________________________________
turribus aut altīs, et magnās territat urbēs, _________________________________________________________
tam fictī prāvīque tenāx quam nuntia vērī. _________________________________________________________
Haec tum multiplicī populōs sermōne replēbat _________________________________________________________
190 gaudēns, et pariter facta atque īnfecta canēbat: _________________________________________________________
vēnisse Aenēān Troiānō sanguine crētum, _________________________________________________________
cui sē pulchra virō dignētur iungere Dīdō; _________________________________________________________
nunc hiemem inter sē luxū, quam longa, fovēre _________________________________________________________
rēgnōrum immemorēs turpīque cupīdine captōs. _________________________________________________________
195 Haec passim dea foeda virum diffundit in ōra. _________________________________________________________
Prōtinus ad rēgem cursūs dētorquet Iarbān _________________________________________________________
incenditque animum dictīs atque aggerat īrās. _________________________________________________________
-
Lesson 40: Aeneid IV.198-210 Name: ___________________________________ Iarbas’ piety toward his father Jupiter
40
198 Hic Hammōne satus raptā Garamantide nymphā________________________________________________________
templa Iovī centum lātīs immānia rēgnīs, _________________________________________________________
200 centum ārās posuit vigilemque sacrāverat ignem,_________________________________________________________
excubiās dīvum aeternās, pecudumque cruōre _________________________________________________________
pingue solum et variīs flōrentia līmina sertīs. _________________________________________________________
Isque āmēns animī et rūmōre accēnsus amārō _________________________________________________________
dīcitur ante ārās media inter nūmina dīvum _________________________________________________________
205 multa Iovem minibus supplex ōrāsse supīnīs: _________________________________________________________
“Iuppiter omnipotēns, cui nunc Maurūsia pictīs _________________________________________________________
gēns epulāta torīs Lēnaeum lībat honōrem, _________________________________________________________
aspicis haec? An tē, genitor, cum fulmina torquēs_________________________________________________________
nēquīquam horrēmus, caecīque in nūbibus ignēs _________________________________________________________
210 terrificant animōs in inānia murmura miscent? _________________________________________________________
-
Lesson 41: Aeneid IV.211-218, 259-264 Name: ___________________________________ Iarbas tells Jupiter about Aeneas, Mercury visits Aeneas
41
211 Fēmina, quae nostrīs errāns in fīnibus urbem _________________________________________________________
exiguam pretiō posuit, cui lītus arandum _________________________________________________________
cuique locī lēgēs dedimus, cōnūbia nostra _________________________________________________________
reppulit ac dominum Aenēān in rēgna recēpit. _________________________________________________________
215 Et nunc ille Paris cum sēmivirō comitātū, _________________________________________________________
Maeoniā mentum mitrā crīnemque madentem _________________________________________________________
subnexus, raptō potitur: nōs mūnera templīs _________________________________________________________
quippe tuīs ferimus fāmamque fovēmus inānem.”________________________________________________________
259 ut prīmum ālātīs tetigit māgālia plantīs _________________________________________________________
260 Aenēān fundantem arcēs ac tēcta novantem _________________________________________________________
cōnspicit. Atque illī stēllātus iaspide fulvā _________________________________________________________
ēnsis erat Tyriōsque ardēbat mūrice laena _________________________________________________________
dēmissa ex umerīs, dīves quae mūnera Dīdō _________________________________________________________
fēcerat, et tenuī tēlās discrēverat aurō. _________________________________________________________
-
Lesson 42: Aeneid IV.265-280 Name: ___________________________________ Mercury orders Aeneas to leave
42
265 Continuō invādit: “Tū nunc Karthāginis altae _________________________________________________________
Fundāmenta locās pulchramque uxōrius urbem _________________________________________________________
exstruis? Heu, rēgnī rērumque oblīte tuārum! _________________________________________________________
Ipse deum tibi mē clārō dēmittit Olympō _________________________________________________________
rēgnātor, caelum ac terrās quī nūmine torquet: _________________________________________________________
270 ipse haec ferre iubet celerēs mandāta per aurās: _________________________________________________________
Quid struis? Aut quā spē Libycīs teris ōtia terrīs? _________________________________________________________
Sī tē nūlla movet tantārum glōria rērum _________________________________________________________
[nec super ipse tuā mōlīris laud labōris,] _________________________________________________________
Ascanium surgentem et spēs hērēdis Iūlī _________________________________________________________
275 Respice, cui rēgnum Ītaliae Rōmānaque tellūs _________________________________________________________
dēbētur.” Tālī Cyllēnius ōre locūtus _________________________________________________________
mortālis vīsūs mediō sermōne relīquit _________________________________________________________
et procul in tenuem ex oculīs ēvānuit auram. _________________________________________________________
At vērō Aenēās aspectū obmūtuit āmēns, _________________________________________________________
280 arrēctaeque horrōre comae et vōx faucibus haesit._________________________________________________________
-
Lesson 43: Aeneid IV.281-295 Name: ___________________________________ Aeneas prepares for flight without telling Dido
43
281 Ardet abīre fugā dulcēsque relinquere terrās, _________________________________________________________
attonitus tantō monitū imperiōque deōrum. _________________________________________________________
Heu quid agat? Quō nunc rēgīnam ambīre furentem_______________________________________________________
audeat adfātū? Quae prīma exordia sūmat? _________________________________________________________
285 Atque animum nunc hūc celerem nunc dīvidit illūc________________________________________________________
in partēsque rapit variās perque omnia versat. _________________________________________________________
Haec alternantī potior sententia vīsa est: _________________________________________________________
Mnēsthea Sergestumque vocat fortemque Serestum,_______________________________________________________
classem aptent tacitī sociōsque ad lītora cōgant. _________________________________________________________
290 arma parent et quae rēbus sit causa novandīs _________________________________________________________
dissimulent; sēsē intereā, quandō optima Dīdō _________________________________________________________
nesciat et tantōs rumpī nōn spēret amōrēs, _________________________________________________________
temptātūrum aditūs et quae mollissima fandī _________________________________________________________
tempora, quis rēbus dexter modus. Ōcius omnēs _________________________________________________________
295 imperiō laetī pārent et iussa facessunt. _________________________________________________________
-
Lesson 44: Aeneid IV.296-308 Name: ___________________________________ Dido discovers Aeneas’ deception and addresses him
44
296 At rēgīna dolōs (quid fallere posit amantem?) _________________________________________________________
praesēnsit, mōtūsque excēpit prīma futūrōs _________________________________________________________
omnia tūta timēns. Eadem impia Fāma furentī _________________________________________________________
dētulit armārī classem cursumque parārī. _________________________________________________________
300 Saevit inops animī totamque incensa per urbem _________________________________________________________
bacchātur, quālis commōtīs excita sacrīs _________________________________________________________
Thyias, ubi audītō stimulant trietērica Bacchō _________________________________________________________
orgia nocturnusque vocat clāmōre Cithearōn. _________________________________________________________
Tandem hīs Aenēān compellat vōcibus ultrō: _________________________________________________________
305 “Dissimulāre etiam spērāstī, perfide, tantum _________________________________________________________
posse nefās tacitusque meā dēcēdere terrā? _________________________________________________________
Nec tē noster amor nec tē data dextera quondam _________________________________________________________
nec moritūra tenet crūdēlī fūnere Dīdō? _________________________________________________________
-
Lesson 45: Aeneid IV.309-323 Name: ___________________________________ Dido reminds Aeneas of his pledges and her sacrifices
45
309 Quīn etiam hībernō mōlīris sīdere classem _________________________________________________________
310 et mediīs properās Aquilōnibus īre per altum, _________________________________________________________
crūdēlis? Quid, sī nōn arva aliēna domōsque _________________________________________________________
ignōtās peterēs, et Troia antīqua manēret, _________________________________________________________
Troia per undōsum peterētur classibus aequor? _________________________________________________________
Mēne fugis? Per ego hās lacrimās dextramque tuam tē_____________________________________________________
315 (quandō aliud mihi iam miserae nihil ipsa relīquī),________________________________________________________
per cōnūbia nostra, per inceptōs hymenaeōs, _________________________________________________________
sī bene quid dē tē meruī, fuit aut tibi quicquam _________________________________________________________
dulce meum, miserēre domūs lābentis et istam, _________________________________________________________
ōrō, sī quis adhūc precibus locus, exue mentem. _________________________________________________________
320 Tē propter Libycae gentēs Nomadumque tyrannī _________________________________________________________
ōdēre, īnfensī Tyriī; tē propter eundem _________________________________________________________
exstīnctus pudor et, quā sōlā sīdera adībam, _________________________________________________________
fāma prior. Cui mē moribundam dēseris,--hospes_________________________________________________________
-
Lesson 46: Aeneid IV.324-336 Name: ___________________________________ Dido laments that there is no offspring and Aeneas responds
46
324 (hoc solum nōmen quoniam dē coniuge restat)? _________________________________________________________
325 Quid moror? An mea Pygmaliōn dum moenia frāter_______________________________________________________
dēstruat aut captam dūcat Gaetūlus Iarbās? _________________________________________________________
saltem sī qua mihī dē tē suscepta fuisset _________________________________________________________
ante fugam subolēs, sī quis mihi parvulus aulā _________________________________________________________
lūderet Aenēās, quī tē tamen ōre referret, _________________________________________________________
330 nōn equidem omnīnō capta ac dēserta vidērer.” _________________________________________________________
Dīxerat. Ille Iovis monitīs immōta tenēbat _________________________________________________________
lūmina et obnixus cūram sub corde premēbat. _________________________________________________________
Tandem pauca refert: “Ego tē, quae plūrima fandō________________________________________________________
ēnumerāre valēs, numquam, rēgīna, negābō _________________________________________________________
335 prōmeritam, nec mē meminisse pigēbit Elissae _________________________________________________________
dum memor ipse meī, dum spīritus hōs regit artūs.________________________________________________________
-
Lesson 47: Aeneid IV.337-350 Name: ___________________________________ Aeneas denies marrying Dido and says that the gods drive him to Italy
47
337 Prō rē pauca loquar. Neque ego hanc abscondere fūrtō_____________________________________________________
spērāvī (nē finge) fugam, nec coniugis umquam _________________________________________________________
praetendī taedās aut haec in foedera vēnī. _________________________________________________________
340 Mē sī fāta meīs paterentur dūcere vītam _________________________________________________________
auspiciīs et sponte meā compōnere cūrās, _________________________________________________________
urbem Troiānam prīmum dulcēsque meōrum _________________________________________________________
relliquiās colerem, Priamī tēcta alta manērent, _________________________________________________________
et recidīva manū posuissem Pergama victīs. _________________________________________________________
345 Sed nunc Ītaliam magnam Grȳnēus Apollō, _________________________________________________________
Ītaliam Lyciae iussēre capessere sortēs; _________________________________________________________
hic amor, haec patria est. Sī tē Karthāginis arcēs _________________________________________________________
Phoenissam Libycaeque aspectus dētinet urbis, _________________________________________________________
quae tandem Ausoniā Teucrōs cōnsidere terrā _________________________________________________________
350 invidia est? Et nōs fās extera quaerere rēgna. _________________________________________________________
-
Lesson 48: Aeneid IV.351-361 Name: ___________________________________ Aeneas says that his father, son, and the gods drive him to Italy
48
351 Mē patris Anchīsae, quotiēns ūmentibus umbrīs. _________________________________________________________
nox operit terrās, quotiēns astra ignea surgunt, _________________________________________________________
admonet in somnīs et turbida terret imāgō; _________________________________________________________
mē puer Ascanius capitisque iniūria cārī, _________________________________________________________
355 quem rēgnō Hesperiae fraudō et fātālibus arvīs. _________________________________________________________
Nunc etiam interpres dīvum Iove missus ab ipsō _________________________________________________________
(testor utrumque caput) celerēs mandāta per aurās________________________________________________________
dētulit: ipse deum manifestō in lūmine vīdī _________________________________________________________
intrantem mūrōs vōcemque hīs auribus hausī. _________________________________________________________
360 Dēsine mēque tuīs incendere tēque querēlīs; _________________________________________________________
Ītaliam nōn sponte sequor.” _________________________________________________________
-
Lesson 49: Aeneid IV.659-674 Name: ___________________________________ Dido falls on her sword and Anna runs to comfort her
49
659 Dīxit, et ōs impressa torō “Moriēmur inultae, _________________________________________________________
660 sed moriāmur” ait. “Sīc, sīc iuvat īre sub umbrās._________________________________________________________
Hauriat hunc oculīs ignem crūdēlis ab altō _________________________________________________________
Dardanus, et nostrae sēcum ferat ōmina mortis.” _________________________________________________________
Dīxerat, atque illam media inter tālia ferrō _________________________________________________________
conlāpsam aspiciunt comitēs, ēnsemque cruōre _________________________________________________________
665 spūmantem sparsāsque manūs. It clāmor ad alta _________________________________________________________
ātria: concussam bacchātur Fāma per urbem. _________________________________________________________
lāmentis gemitūque et fēmineō ululātū _________________________________________________________
tēcta fremunt, resonat magnīs plangōribus aethēr,________________________________________________________
nōn aliter quam sī immissīs ruat hostibus omnis _________________________________________________________
670 Karthāgō aut antīqua Tyros, flammaeque furentēs_________________________________________________________
culmina perque hominum volvantur perque deōrum______________________________________________________
audiit exanimis trepidōque exterrita cursū _________________________________________________________
unguibus ōra soror foedāns et pectora pugnīs _________________________________________________________
per mediōs ruit, ac morientem nōmine clāmat: _________________________________________________________
-
Lesson 50: Aeneid IV.675-689 Name: ___________________________________ Anna criticizes Dido for not revealing the plan
50
675 “Hoc illud, germāna, fuit? Mē fraude petēbās? _________________________________________________________
Hoc rogus iste mihi, hoc ignēs āraeque parābant?_________________________________________________________
Quid prīmum dēserta querar? Comitemne sorōrem________________________________________________________
sprēvistī moriēns? Eadem mē ad fāta vocāssēs: _________________________________________________________
īdem ambās ferrō dolor atque eadem hōra tulisset.________________________________________________________
680 Hīs etiam strūxī minibus patriōsque vocāvī _________________________________________________________
vōce deōs, sīc tē ut positā, crūdēlis, abessem? _________________________________________________________
Exstīnxtī tē mēque, soror, populumque patrēsque _________________________________________________________
Sīdoniōs urbemque tuam. Date, vulnera lymphīs _________________________________________________________
abluam et, extrēmus sī quis super hālitus errat, _________________________________________________________
685 ōre legam.” Sīc fāta gradūs ēvāserat altōs _________________________________________________________
sēmianimemque sinū germānam amplexa fovēbat_________________________________________________________
cum gemitū atque ātrōs siccābat veste cruōrēs. _________________________________________________________
Illa gravis oculōs cōnāta attollere rūrsus _________________________________________________________
dēficit; īnfīxum strīdit sub pectore vulnus. _________________________________________________________
-
Lesson 51: Aeneid IV.690-705 Name: ___________________________________ Juno sends Iris to release Dido’s soul
51
690 Ter sēsē attollēns cubitōque adnixa levāvit, _________________________________________________________
ter revolūta torō est oculīsque errantibus altō _________________________________________________________
quaesīvit caelō lūcem ingemuitque repertā. _________________________________________________________
Tum Iūnō omnipotēns longum miserāta dolōrem _________________________________________________________
difficilisque obitūs Īrim dēmīsit Olympō _________________________________________________________
695 quae luctantem animam nexōsque resolveret artūs._______________________________________________________
Nam quia nec fātō meritā nec morte perībat, _________________________________________________________
Sed misera ante diem subitōque accēnsa furōre, _________________________________________________________
nōndum illī flāvum Prōserpina vertice crīnem _________________________________________________________
abstulerat Stygiōque caput damnāverat Orcō. _________________________________________________________
700 Ergō Īris croceīs per caelum rōscida pennīs _________________________________________________________
mīlle trahēns variōs adversō sōle colōrēs _________________________________________________________
dēvolat et suprā caput astitit. “Hunc ego Dītī _________________________________________________________
sacrum iussa ferō tēque istō corpore solvō.” _________________________________________________________
Sīc ait et dextrā crīnem secat: omnis et ūnā _________________________________________________________
705 dīlāpsus calor atque in ventōs vīta recessit. _________________________________________________________
-
Lesson 52: Aeneid VI.295-308 Name: ___________________________________ Sibyl guides Aeneas to the boatman Charon
52
295 Hinc via Tartareī quae fert Acherontis ad undās.________________________________________________________
Turbidus hīc caenō vastāque vorāgine gurgēs _________________________________________________________
aestuat atque omnem Cocytō ērūctat harēnam. _________________________________________________________
Portitor hās horrendus aquās et flūmina seruat _________________________________________________________
terribilī squālōre Charōn, cui plūrima mentō _________________________________________________________
300 cānitiēs inculta jacet, stant lūmina flammā, _________________________________________________________
sordidus ex umerīs nōdō dēpendet amictus. _________________________________________________________
Ipse ratem contō subigit vēlīsque ministrat _________________________________________________________
et ferrūgineā subvectat corpora cumbā, _________________________________________________________
iam senior, sed crūda deō viridisque senectūs. _________________________________________________________
305 hūc omnis turba ad rīpās effūsa ruēbat, _________________________________________________________
matrēs atque virī dēfūnctaque corpora vītā _________________________________________________________
magnanimum hērōum, puerī innūptaeque puellae, _________________________________________________________
impositīque rogīs iuuenēs ante ōra parentum: _________________________________________________________
-
Lesson 53: Aeneid VI.309-321 Name: ___________________________________ Aeneas asks Sibyl about the souls waiting by the river Styx
53
309 quam multa in siluīs autumnī frīgōre prīmō _________________________________________________________
310 lāpsa cadunt folia, aut ad terram gurgite ab altō _________________________________________________________
quam multae glomerantur avēs, ubi frigidus annus_________________________________________________________
trāns pontum fugat et terrīs immittit aprīcīs. _________________________________________________________
Stābant ōrantēs prīmī trānsmittere cursum _________________________________________________________
tendēbantque manūs rīpae ulteriōris amōre. _________________________________________________________
315 Nāvita sed trīstis nunc hōs nunc accipit illōs, _________________________________________________________
ast aliōs longē summōtōs arcet harēnā. _________________________________________________________
Aenēās mīrātus enim mōtusque tumultū _________________________________________________________
“Dīc,” ait, “Ō virgō, quid uult concursus ad amnem? ______________________________________________________
Quidve