Liturgy Journal 1

“เวลาทก�าหนดไวมาถงแลว พระอาณาจกรของพระเจาอย ใกลแลว จงกลบใจ และเชอขาวดเถด” (มก 1:15) นเปนพระวาจาทพระเยซเจาทรงประกาศแกประชาชน เมอทรงเรมตนภารกจของพระองค ทรงสอนเขาใหกลบใจมาหาพระเจาดวยการละทงบาปและเชอฟงพระวาจา เราก�าลงอยในเทศกาลมหาพรต ซงเปนชวงเวลาทพระศาสนจกรก�าหนดเพอเตรยมสมโภชปสกา ส�าหรบผ ใหญทเตรยมตวรบศลลางบาป เปนการเตรยมในขนตอนสดทายของพธรบผใหญเขาเปนครสตชน ส�าหรบครสตชน เทศกาลมหาพรต เปนโอกาสใหครสตชนรอฟนคณคาและศกดศรของศลลางบาปทเขาไดรบ (เทยบ CIRCULAR LETTER CONCERNING THE PREPARATION AND CELEBRATION OF THE EASTER FEASTS 6) ในพระคมภรบรรดาประกาศกตางใหความส�าคญกบ การกลบใจ การเปลยนแปลงภายใน ซงเปนรากฐานส�าคญของการปฏบตกจใชโทษบาปภายนอก ความส�านกผดภายในของครสตชน สามารถแสดงออกไดหลายรปแบบ พระคมภรและบรรดาปตาจารยไดน�าเสนอ 3 รปแบบ คอ การถอศลอดอาหาร การภาวนา และการท�าบญใหทาน (ทบต 12:8; มธ 6:1-8) เพอแสดงวาการกลบใจมสวนสมพนธตอตนเอง ความสมพนธกบพระเจา และความสมพนธกบผอน จะเหนไดวา การปฏบตตนของครสตชนในเทศกาลมหาพรต เปนการตดตามเสนทางแหงไมกางเขนเพอมงสการกลบคนชพของพระเยซเจา เราพบวาพระศาสนจกรเสนอหนทางน ใหแกครสตชนในพธกรรมตลอดเทศกาลมหาพรต ซงพนองครสตชนทกคนควรใหความส�าคญ รวมพธกรรม และรบศลมหาสนท โดยเฉพาะในวนอาทตยและวนธรรมดาทเราอาจมารวมพธได เสนทางมหาพรตเปนเสนทางของการกลบใจ เปนการเดนทาง “กลบบาน” สบานเทยงแทในเมองสวรรค ทมพระเจาพระบดาผพระทยดทรงรอคอยเรา ดงนน การรบศลอภยบาปจงเปนพระพรของพระทครสตชนควรใหความส�าคญ กจการตางๆ ทครสตชนปฏบตในเทศกาลมหาพรต ไมไดมงแคเพยงการเสรมสรางความดโดยช�าระจตใจของแตละคนเทานน แตความดทเราท�าในเทศกาลมหาพรตจะตองมรากฐานอยทความรกตอพระเจาและเพอนมนษย และเปนความดเพอผอนดวย ดงเชนพระเยซเจาผมไดทรงหวงแหนชวตของพระองค แตไดทรงมอบชวตของพระองคบนไมกางเขนเพอความรอดพนของมนษยทกคน สภาพระสงฆราชคาทอลกแหงประเทศไทยเชญชวนพวกเราทกคนใหอดอาหารและอดออม พรอมกบน�าเงนจ�านวนนนบรจาคชวยเหลอพนองผตกทกขไดยากในโครงการ “รณรงคมหาพรต” ขอพระเจาทรงอ�านวยพระพรพนองทกทาน พระอครสงฆราชฟรงซสเซเวยร เกรยงศกด โกวทวาณช

ประธานคณะกรรมการคาทอลกเพอพธกรรม สภาพระสงฆราชคาทอลกแหงประเทศไทย

สาสนจากพระอครสงฆราชฟรงซสเซเวยร เกรยงศกด โกวทวาณช

2 จลสารพธกรรม

ภาคท 1 : ภาควจนพธกรรม

10. บทอาน พธกรรมมความสมพนธแนบแนนกบพระคมภร

อนหมายถง พระวาจาของพระเจา เพราะโดยการ

ฉลองพธกรรม พระวาจาของพระเจาจะไดรบการ

ประกาศ รวมทงในบทพธตาง ๆ ทพระสงฆ หรอแมแต

ในบทตอบรบของสตบรษ และเนอรองในบทเพลง

กลวนมทมา หรอมขอความอางองจากพระคมภรเสมอ

อยางไรกตาม ชวงเวลาทพระวาจาของพระเจา

ไดรบการประกาศอยางเดนชด กคอชวงการอานบท

อาน และพระวรสาร

ทงการอานและการรบฟงบทอานในระหวาง

การฉลองพธกรรม เรยกรองทาททเหมาะสม ผอาน

จะตองเปนผท ไดเตรยมตวมาอยางด ทงเตรยมดาน

จตใจ และเตรยมการอานใหถกตอง ชดเจน นาฟง

โดยตระหนกดวา สงทตนท�าไมใชแคการอาน แตเปน

การประกาศ

ส�าหรบผฟง คอประชาสตบรษทกคนกเชนกน

ตองรบฟงอยางตงใจ ใหความเคารพ อรยาบถของผ

ฟงคอนงฟงอยางตงใจ เสมอนศษยตงใจฟงอาจารยสอน

เนอหาของบทอาน จะมาจากทงพนธสญญาเดม

และพนธสญญาใหม (ยกเวนพระวรสาร) ทมความ

สมพนธและตอเนองกน โดยมพระเยซเจาเปนผท�าให

สมบรณ พระวาจาของพระเจาจงไดรบการประกาศ

จากทเดยวกน คอ จากบรรณฐาน

พธกรรมยคแรก ๆ ตามค�าเลาของ น.ยสตน

ครสตชนยคแรก ๆ ใหความส�าคญอยางมากกบการ

รบฟงพระวาจาของพระเจา พวกเขาใหเวลาเตมท

กบการอานและฟงพระวาจา

ในปจจบน ส�าหรบวนธรรมดา จะมบทอาน 1 บท

ตอดวยบทเพลงสดด ส�าหรบวนอาทตย วนสมโภช

2 จลสารพธกรรม

Liturgy Journal 3

และวนฉลองส�าคญ จะมบทอาน 2 บท ผท�าหนาทอาน

คอ ผอานท ไดรบการแตงตง หรอแมไมไดรบการแตงตง

กสามารถอานได เมอไดรบการเตรยมตวมาอยางด

(ส�าหรบหนาท และค�าแนะน�าส�าหรบผอาน จะมราย

ละเอยดเพมเตม เมอกลาวถงเรอง “ศาสนบรกรของ

พธกรรมครสตชน”)

การกลาวถอยค�าลงทายของผอานเมออานจบ

แลววา “พระวาจาของพระเจา” เปนสงยนยนวา

การอานบทอานเปนการ “ประกาศ”

ค�ากลาวตอบรบ “ขอขอบพระคณพระเจา”

เปนค�าตอบรบเดยวกนกบพธอน ๆ เมอเราตองการ

แสดงความกตญญร คณในพระกรณาของพระเจา

หรอเพอตอบรบน�าพระทยของพระองค

11. เพลงสดด สลบบทสรอย เพลงสดด เปนสวนหนงของพระคมภรทมรปแบบ

เปนบทประพนธ เพลงสดดท ใช ในพธบชาขอบพระคณ

จะถกเลอกไว ใหมเนอหาเกยวเนองกบบทอานและบท

พระวรสาร มคณลกษณะของบทร�าพง

จะเปนการดยง หากขบรองเพลงสดดเปนท�านอง

แทนการอาน แตแมจะอาน กควรรกษาลกษณะหรอ

รปแบบของการเปนบทประพนธไว (ทงรอยแกวและ

รองกรอง) นนคอ คอย ๆ อานเปนจงหวะ

บทสรอย สลบเพลงสดด เปนบทบาทของท

ชมนม ทตอบรบพระวาจาของพระเจา จงควรขบรอง

อยางพรอมเพยง

ขอสงเกตและค�าแนะน�าบางประการ

1. การเลอกบทเพลงอนทเนอหาไมตรงกบเพลง

สดดเลย มาใชขบรองแทนเพลงสดดทก�าหนดไว

ยงถอวาไมถกตอง

2. บางโอกาส สามารถใหทกคนรวมอาน หรอขบ

เพลงสดดเปนท�านองพรอม ๆ กน กได

12. อลเลลยา “อลเลลยา” เปนค�าภาษาฮบร มาจากค�า 2 ค�า

คอ “อลเลล” และ “ยา” มความหมายวา “จงขบรอง

สรรเสรญพระเจา” ในพธกรรมดงเดมของชาวยวกใช

ถอยค�านบอย ๆ

อลเลลยา มลกษณะเปนบทเพลง จงควรขบรอง

และขบรองดวยความชนชมยนด

เทศกาลมหาพรต เปนชวงเวลาของการส�านกผด

กลบใจ ใชโทษบาป จงงดการขบรอง “อลเลลยา” แต

จะแทนดวยการรองบทเพลงอน เชน “ขอสรรเสรญ

เยนยอพระองค ราชาธราชผทรงเกยรตนรนดร”

อรยาบถระหวางขบรองอลเลลยา จะยนขน

เสมอ

เมอมการแหพระวรสารอยางสงา บทเพลงน

ยงใชประกอบการแห เพมความสงางามใหกบการ

ประกาศพระวรสาร

(ยงมตอในฉบบหนาครบ)

ขอสงเกตและค�าแนะน�าบางประการ

1. พระวาจาของพระเจา ควรไดรบการประกาศ

อยางด และเหมาะสม บรรณฐานจงควรอยในท

ท โดดเดน และเมอใชเครองเสยง กควรม

ประสทธภาพชวยใหทชมนมรบฟงไดชดเจน

2. ส�าหรบผอาน เมอเดนขนไปอาน เมอผานพระแทน

ตองแสดงความเคารพพระแทนกอนเสมอ

3. จะดยงทผอานบทอานแตละบทจะไมซ�าคนเดม

รวมทงผอานหรอขบรองบทเพลงสดด

Liturgy Journal 3

4 จลสารพธกรรม

สมเดจพระสนตะปาปาฟรงซสทรงแตงตงพระคารดนลชาวแอฟรกนอาย 69 ป เปนสมณมณตร

ของสมณกระทรวงพธกรรมในพระศาสนจกรโรมนคาทอลก ทานด�ารงต�าแหนงทวางลงตอจาก

พระคารดนลกานซาเรส

ทกคนตางพากนตงหนาตงตารอคอยดวา ใครจะขนมาแทนพระคารดนล อนโตน โอ กานซาเรส

ชาวสเปน ซงเปนสมณมณตรกระทรวงพธกรรม ค�าตอบมาถงเมอบคคลทสมเดจพระสนตะปาปาฟรงซส

ทรงเลอกใหเปนสมณมนตรกระทรวงพธกรรมของพระศาสนจกร คอ พระคารดนล โรเบรต ซาราห

ซงปจจบนเปนสมณมนตรของสมณสภา Cor Unum ซงเปนหนวยงานหนงของคเรยวาตกน

พระคารดนลซาราหเกดวนท 15 มถนายน 1945 ทประเทศกน ไดรบศลบวช

เมอวนท 20 กรกฎาคม 1969 ทานศกษาเทววทยาทมหาวทยาลยเกรโกเรยน กรงโรม

ไดรบปรญญาโททสถาบน “Studium Biblicum Franciscanum” ทนครเยรซาเลม

ในป 1979 สมเดจพระสนตะปาปายอหน ปอล ท 2 ทรงแตงตงทานใหเปนพระ

อครสงฆราชตอนททานมอายเพยง 34 ป ตอมาในป 1985 ทานไดรบการแตงตง

เปนประธานสภาพระสงฆราชแหงกน

เดอนตลาคม 2001 สมเดจพระสนตะปาปาทรงแตงตงทานเปนเลขาธการแหง

กระทรวงเผยแพรความเชอ ทานจงตองยายมาอยท โรม ตอจากนนอก 9 ป เมอวนท

7 ตลาคม 2010 สมเดจพระสนตะปาปาเบเนดกต ท 16 ทรงแตงตงทานเปน

ประธานสมณสภา Cor Unum ทานเปนพระคารดนลองคแรกแหงกน

พระคารดนลซาราหเปนผทขนชอวามชวตจตลกซง ในการเลอก

ผน�ากระทรวงพธกรรมของพระศาสนจกร พระสนตะปาปาฟรงซส

ทรงเลอกผน�าสงฆมณฑลทมประสบการณในงานอภบาลถง 22 ป

ในปหลงๆ นทานไดรบความสนใจจากบรรดาสอเปนอนมาก

หลงจากททานเตอนโลกวา แอฟรกาก�าลงถกเอารดเอาเปรยบจาก

บรรดาประเทศมหาอ�านาจในโอกาสททานเปนประธานพธบวช

พระสงฆและสงฆานกร ชวงน ใครๆ ตางพากนมงทจะปฏรป

จารตพธกรรมกน แตพระคารดนลซาราหไดเตอนบรรดา

ผอภบาลใหนกถงหนาททจะตองปฏบตตามค�าสอนของ

พระเยซอยางซอสตย จาก VATICANINSIDER.COM BY ANDREA TORNIELLI4 จลสารพธกรรม

Liturgy Journal 5

บทเพลงภาคปกตของมสซา มลกษณะโครงสราง

ของเนอเพลงท ไมเปลยนแปลง โดยมถอยค�าตาง ๆ

เหมอนเดมตรงกบเนอหาการตอบรบในบทประจ�า

มสซา (Ordo Missae) แตทวาท�านองดนตรอาจจะม

ความแตกตางไป บทเพลงภาคปกตของพธมสซาม

บทบาทในขนตอนของการถวายบชามสซา หลงจาก

การสงคายนาวาตกนท 2 บทเพลงภาคปกตของพธ

มสซา แบงไดดงตอไปน คอ

1. บทร�าวงวอน (Kyrie eleison)

“ขาแตพระเจา ขอทรงพระกรณาเทอญ”

บทเพลงเปนค�ารองขอพระเมตตา “กรเอ เอเลอซอน”

(Kyrie eleison) แปลวา ขาแตพระเจา ทรงพระ

กรณาเทอญ เปนภาษากรก และใช ในพระศาสนจกร

ตะวนออกมากอน เมอน�ามาใช ในพธกรรมละตนกยง

คงรกษาค�ากรกเดมน ไว แตเดมค�ารองขอทรงพระ

กรณาน เปนค�าออนวอนหลงจากแจงความตองการ

ความชวยเหลอจากพระผเปนเจาแตละครง ตามรปแบบ

ของบทภาวนาเพอมวลชน (ท�านองกอ “ใหเราภาวนา”

ท�านองรบ “โปรดสดบฟงเถดพระเจาขา”)

เดมใชเพยงประโยควา Kyrie eleison (ขาแต

พระเจา ทรงพระกรณาเทอญ) ภายหลงไดเพมค�า Christe

eleison (ขาแตพระครสตเจา ทรงพระกรณาเทอญ) เขาไป

โดยเนนใจความถงพระครสตผกลบคนพระชนมชพ

จากผตาย สวนรปแบบของบทเพลงมกเปนการรองซ�า

ไปซ�ามา ซงจ�านวนทซ�านนแตกตางกนไปในแตละสมย

ขอแนะน�า

• ควรขบรองบทเพลงน ในพธบชาขอบพระคณวน

อาทตย และวนฉลอง

• ไมควรใชการอานตอบรบกบพระสงฆเทานน

• ควรเลอกบทเพลงทมลกษณะโครงสราง 3 ขอ

มากกวาบทเพลงท ใชถอยค�าบรรยายยดยาวท

ผดไปจากรปแบบดงเดมของบทเพลง

• ควรสนบสนนนกแตงเพลง แตงบทเพลงร�าวงวอน

(Kyrie) มากขนและควรใชถอยค�าใหสอดคลอง

กบบทประจ�าพธมสซา

• การแตงท�านองใหกบบทร�าวงวอน ตองให

สอดคลองกบความหมาย มการเคลอนทของ

ท�านองทแสดงถงการอ อนวอนร องขอต อ

พระเจา จงหวะการเคลอนทของท�านองจงไม

ควร ใช ล ลาท ส นกสนานเพราะจะขดกบ

วตถประสงคของบทร�าวงวอน

2. บทพระสรรงโรจน (Gloria)

บทเพลง “พระสรรงโรจน” (Gloria) นบเปน

บทเพลงประเภท Hymn ทเกาแกทสดเพลงหนงของ

Liturgy Journal 5

6 จลสารพธกรรม

ครสตชน ความหมายของบทเพลงกลาวถงการรวม

ประชมกนของพระศาสนจกร ภายใตการน�าของพระ

จตเจา สรรเสรญพระเจาพระบดา และลกแกะพระเจา

รวมทงแสดงคารวะตอพระองค เพลงนมลกษณะยอ

พระเกยรตพระเจา โดยเนนถงองคพระบตร นาสงเกต

วาบท Gloria น แตแรกมได ใช ในมสซา แตใชส�าหรบ

สวดภาวนาในบทท�าวตรเชา แลวคอยเรมมการน�าเขา

มารองในมสซาคนวนสมโภชพระครสตสมภพ เพราะ

ถอเปนเพลงททตสวรรครองทเบธเลเฮม (ลก 2:14)

บทเพลงนถอวาเปนเพลง “พเศษสด”

ในระยะเรมแรกพระศาสนจกรใหพระสงฆราช

เทานนมสทธพเศษ ขบรองเพลงน ในศตวรรษท 7 เรม

อนญาตใหพระสงฆขบรองเพลงน ได เฉพาะวนสมโภช

ปสกาวนเดยวเทานน จนมาถงศตวรรษท 11 จงอนญาต

ใหพระสงฆขบรองในมสซาฉลองใหญ ๆ ทงหลายได

ขอแนะน�า

• ควรขบรองบทเพลงน ในพธบชาขอบพระคณวน

อาทตย และวนฉลอง ไมควรใชการอานตอบรบ

กบพระสงฆเทานน

• ใหเลอกบทเพลงทมเนอรองครบ เหมอนกบบท

ท ใชตอบรบในหนงสอบทประจ�ามสซา

• ควรหลกเลยงบทพระสรรงโรจนทม โครงสราง

เปนขอๆสนๆ หรอสรป เพราะจะขาดใจความ

ส�าคญไป

• เทศกาลมหาพรต และ เทศกาลเตรยมรบเสดจ

พระครสตเจา งดขบรองเพลงน ยกเวนวนสมโภช

ส�าคญทฉลองตรงกบ 2 เทศกาลน รวมทงงด

ขบรองในพธบชาขอบพระคณส�าหรบผลวงลบดวย

• ควรสรางท�านองเพลงทมความสงางามกอให

เกดความศกดสทธ เนองจากบทพระสรรงโรจน

ใชขบรองตอจากบท ร�าวงวอน จงควรมอารมณ

เพลงทแตกตางจากบทรองวงวอนตอพระเจา

กลาวคอ ท�านอง จงหวะ และอารมณเพลงของ

บทพระสรรงโรจนตองเตมไปดวยความมชวต

ชวาความยงใหญและความสงางาม

• พระสงฆควรรองกอประโยคแรก “พระสร

รงโรจนแดพระเจาในสรวงสวรรค” หลงจาก

นนรวมรองกบสตบรษทงหมด

• ควรสนบสนนการแตงเพลงพระสรร งโรจน

(Gloria) ทมเนอหาครบถวน และสอดคลองกบ

บทประจ�าพธมสซา

3. บทขาพเจาเชอ (Credo)

แตเดมนนการยนยนความเชอ เปนการยนยน

ความเชอในทลางบาปของคนเดยวเทานน จงเปนทมา

ของค�าแรกกคอ “ขาพเจาเชอใน.........” (เปนเอกพจน

ทงๆ ทหลายคนอาน)

ขอแนะน�า

• ควรมการประกาศยนยนศรทธา หรอ บท

ขาพเจาเชอ ทกวนอาทตย และวนสมโภช หรอ

วนฉลองส�าคญโดยพระสงฆประกาศพรอมกบ

ประชาสตบรษในพธบชามสซา “อยางสงา” ไมวา

ในรปแบบการรองเพลง หรอการประกาศ

ยนยนกตาม

• พระสงฆควรกอหรอรองในประโยคแรกกอน

“ขาพเจาเชอในพระเจาหนงเดยว” หลงจาก

นนทกคนรบพรอมกน

• ส�าหรบประเทศไทยบทเพลง “ขาพเจาเชอ”

6 จลสารพธกรรม

Liturgy Journal 7

ควรไดรบการฝกขบรองเพอใช ในพธกรรม และ

ควรสงเสรมการแตงขนใหมใหมากขน

4. บทศกดสทธ (Sanctus/Benedictus)

บทเพลงทประชาสตบรษถวายสรรเสรญสดด

พระเจา เพลงนอาจเรยกไดวาเปนเพลงสวรรค เพราะ

สวรรค และแผนดนตางรวมรองเพลงเปนหนงเดยว

ประกาศสดดความยงใหญ และความศกดสทธของ

พระผสราง

เนอรองของบทเพลงนม 2 สวน ประกอบไป

ดวยพระธรรมเดม และพระธรรมใหม

4.1 เนอรองตอนแรกของบทนมาจากพระ

ธรรมเดม (อสย 6:3) โดยทผเขาฌานไดยนเสยงเทพ

เซราฟมแหงสวรรครองเพลง “ศกดสทธ ศกดสทธ

ศกดสทธ พระเจาจอมจกรวาล” ซงเปนการบรรยายภาพ

ของพธกรรมในวหารสมยของทานประกาศกนนเอง

4.2 เนอรองตอนสองมาจากพระธรรมใหม

(มธ 21:9) เปนสวนทครสตชนเพมเขาไปทหลงตามท ได

รบมรดกตกทอดมาจากพวกยวในศาลาธรรม คอ เนอรอง

สวนของ “สาธการ” และ “ขอถวายพระพร”

ขอแนะน�า

• บทศกดสทธนาจะขบรองทกครงในมสซาแทน

การอาน เพราะลกษณะเปนการรองประกาศ

รวมทงเปนบทส�าคญ และไมยาวจนเกนไป ซงจะ

สอดคลองกบตอนสดทายของบทขอบพระคณ

ทกลาววา “ดงนน ขาพเจาทงหลายจงประกาศ

สดดพระสรร งโรจนพรอมกบเทพนกรและ

บรรดานกบญ โดยพรอมเพรยงกนวา ดงน”

• ควรระวงจงหวะการขนตนของบทเพลงน มให

เปนการขดจงหวะค�าพดของพระสงฆ ในตอน

สดทายของบทน�าขอบพระคณ เพอจะไดขบ

รองค�าวา “ศกดสทธ” ทนท

• ควรเลอกเพลงทมเนอหาครบถวนเหมอนกบทม

เขยนไว ในบทประจ�ามสซา เพราะทกประโยค

ลวนแตพฒนามาจากถอยค�าในพระคมภร

ทงพระธรรมเดมและพระธรรมใหม

5. บทลกแกะพระเจา (Agnus Dei)

บทเพลงน เปนถอยค�าทปรบเปลยนมาจากค�า

พดดงเดมของทานนกบญยอหน บปตสต ทกลาววา

“ลกแกะพระเจา ผทรงลบลางบาปของโลก” (ยน 1 :29)

เปนการวอนขอตอ ลกแกะพระเจา ผทรงลบลางบาป

ของโลก ดวยการถวายองคเปนบชานรนดร โดยถกฆา

บชายญ สมเดจพระสนตะปาปา Sergius ท 1 (ค.ศ.

687-701) ทรงก�าหนดใหน�าเพลงนมาใชในพธบชามสซา

ทวไปในกรงโรมในปลายศตวรรษท 7

เพลง “ลกแกะพระเจา” เปนเพลง (หรอการสวด)

“ประกอบการ บศลมหาสนท” เพราะฉะนน ในสมย

กอนบทเพลงนจะขบรองชาๆ นานเทาใดกไดตราบใดท

การบศลมหาสนทยงไมเสรจ เพราะสมยกอนแผนศล

ใหญมากตองใชเวลา การรองจงซ�าไปซ�ามาหลายรอบ

ไมจ�ากด แตปจจบนแผนศลพฒนาเลกลง การขบรอง

จงมการจ�ากดอยทการรองซ�า 3 ครง และทอนจบลง

ทค�าวา “โปรดประทานสนตเทอญ” เหมอนทเปนอยใน

ปจจบน

ขอแนะน�า

• ควรดความเหมาะสมของเวลาในการทจะรอง

หรอการอานเพราะบทในภาคน ใชประกอบใน

Liturgy Journal 7

8 จลสารพธกรรม

การบศลมหาสนทของพระสงฆ บางครงอาจ

จะท�าใหรอนานและท�าใหพธยาวขนเกนความ

จ�าเปน

• ควรเลอกรปแบบเพลงทมลกษณะซ�า 3 ขอ

มากกวารปแบบทบรรยายเปนเนอเพลง

6. บทปดพธ (Closing Song)

บทเพลงปดพธ ตามกฎจารตไมมเพลงพเศษ

ส�าหรบปดพธ แตกไมมกฎหามรองบทเพลงตอนจบพธ

ในทางปฏบตดเหมอนวาบทเพลงปดพธมความจ�าเปน

เพอบอกวาพธกรรมนนจบจรงๆ และบทเพลงทน�ามาใช

กบงบอกถงลกษณะของขอคดการด�าเนนชวตครสตชน

หรอลกษณะของการฉลองพเศษในวนนน

ขอแนะน�า

• ควรเลอกเพลงปดพธทมเนอหาสรปขอคดจาก

บทอานหรอบทเทศนหรอเป นเพลงเฉพาะ

เทศกาลหรอเปนเพลงทแตงเพอการฉลองนนๆ

• ควรเปนชวงทผเลนออรแกนไดมโอกาสบรรเลง

รวมทงกลมนกขบรองประสานเสยงทจะขบรอง

เมอจบพธแลว

หมายเหต

บทเพลงปดพธ (Closing Song) ตางจากการ

ประกาศพธ (Dismissal) “พธบชาขอบพระคณจบแลว

... ขอขอบพระคณพระเจา” (กอ Ite missa est :

ตอบ Deo Gratias) ซงการประกาศปดพธนเปนบท

ประจ�ามสซา ในประเทศไทยยงมไดแตงท�านองส�าหรบ

การประกาศปดพธน

• ควรไดรบการสนบสนนใหแตงเปนเพลงและขบรอง

บทเพลงประกาศปดพธ เพอความงดงามของ

พธบชาขอบพระคณ

• ควรใหสงฆานกรไดเปนผขบรอง หรอ กลาวน�า

ประโยคดงกลาว (หากมสงฆานกรรวมในพธ

บชาขอบพระคณนน)

8 จลสารพธกรรม

Liturgy Journal 9

โครงการอบรมสงนารเรองดนตร ในพธกรรม

7 ครง 7 เรองราว - ครงท 4

หวขอเรอง “การอานเพลงและการน�าซอมเพลง

เพอรองในพธกรรม” โดย อ.ปานดวงเนตร วรยะวลย

เมอวนท 2 พฤศจกายน 2557 ผเขารวมอบรม 35 คน

โครงการอบรมสงนารเรองดนตร ในพธกรรม

7 ครง 7 เรองราว - ครงท 6

หวขอเรอง “จตตารมณ ความหมายของบทเพลง

ศกดสทธ และการจดเพลงในพธ” โดย คพ.ประชาชาต

ปรชาวฒ เมอวนท 11 มกราคม 2558 ผเขารวมอบรม 30 คน

โครงการอบรมสงนารเรองดนตร ในพธกรรม

7 ครง 7 เรองราว - ครงท 5

หวขอเรอง “การเลนเครองดนตรประกอบใน

พธกรรม” โดย อ.เรมย นามเทพ เมอวนท 5 ธนวาคม

2557 ผเขารวมอบรม 35 คน

สงมอบเครองอเลกโทนใหกบสงฆมณฑลตางๆ

แผนกดนตรศกดสทธฯ ไดรบการสนบสนนบรจาค

เครองอเลกโทนมอสองจากบรษท สยามดนตรยามาฮา

จ�ากด และไดมอบเครองอเลกโทนใหกบสงฆมณฑลตางๆ

จ�านวน 16 เครอง

Liturgy Journal 9

10 จลสารพธกรรม

โครงการตางๆ ในป 2015

• ทางแผนกดนตรศกดสทธฯ ก�าลงรวบรวมโนตเพลงใหม หรอเพลงทแตงขนแลว

แตยงไมไดบรรจลงในหนงสอเพลงสาธการ รวมทงโนตเพลงทปรบปรงแกไขเพมเตม

หากทานใด บานนกบวช วด หรอสถาบนใด มความประสงคทจะแตงเพลงวดเพอ

ใชส�าหรบขบรองในพธกรรม สามารถสงมายงแผนกดนตรศกดสทธฯ ไดโดยตรง

• อบรมสงนารเรองดนตรในพธกรรม (7 ครง 7 เรองราว) ทกวนอาทตยแรกของ

เดอน ตงแตเวลา 13.30–17.00 น. ณ ส�านกพระสงฆราช ชนใตดน อสสมชญ

(บางรก) ตงแตเดอนพฤษภาคม ถง พฤศจกายน

• อบรมเชงปฏบตเทคนค

การเลนอเลกโทนประจ�า

ป 2558 โดย อ.เรมย

นามเทพ–เดอนมถนายน

• อบรมหลกสตรการ

เรยนร องเพลงและ

พนฐานทางดนตร

• รบมอบอเลกโทนมอสอง

จากสยามดนตรยามาฮา

ใหกบวดทยงขาดแคลนและ

มความจ�าเปนตองใช ในพธ

• ฝก-ซอม-รองเพลงวด โดย อ.พรเทพ วชชชยชาญ และ อ.ศรารตน สขชย ทกวนเสาร

เวลา 13.00–17.30 น. ณ บานเณรใหญแสงธรรม สามพราน เพอเตรยมส�าหรบ

การรองเพลงในพธมสซาอยางมชวตชวา

• รวมพลคนดนตรวด

10 จลสารพธกรรม

Liturgy Journal 11

ชมรมผท�างานอภบาลพธกรรม ในภมภาคเอเชยใตและตะวนออก (Asian Liturgy Forum : South-East

Asian Region) จดประชมประจ�าปในหวขอ “เยาวชนและพธกรรม” ซงในปนประเทศไทยรบเปนเจาภาพ ระหวาง

วนท 27-31 ตลาคม ค.ศ. 2014 ณ บานผหวาน อ.สามพราน จ.นครปฐม โดยมผท�างานพธกรรมและผอภบาลเยาวชน

เขารวมจาก 8 ประเทศ ไดแก ฟลปปนส อนโดนเซย มาเลเซย ไตหวน ศรลงกา เมยนมาร กมพชา และไทย การประชม

ครงนจดผเขารวมเปนผแทนพธกรรมจากตางประเทศ จ�านวน 53 คน นอกจากน ไดเชญคณะกรรมการคาทอลกเพอ

พธกรรมของไทยจ�านวน 10 คน และเนองจากเปนหวขอเกยวกบเยาวชน จงไดเชญผท�างานอภบาลเยาวชนผประสาน

งานและผน�าเยาวชน จ�านวน 30 คน และสามเณรใหญวทยาลยแสงธรรมชนปท 2 จ�านวน 35 คนซงก�าลงท�า Practicum

มาเปนผสงเกตการณดวย

ในวนแรกเปนพธตอนรบในชวงเวลาเยน โดยเรมจาก พระอครสงฆราชฟรงซสเซเวยร เกรยงศกด โกวทวาณช

พระอครสงฆราชแหงอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ และประธานคณะกรรมการคาทอลกเพอพธกรรม สภาพระ

สงฆราชคาทอลกแหงประเทศไทย กลาวตอนรบผมารวมประชม และหลงจากนนพระสงฆราช แอนโทน ล

พระสงฆราชกตตคณแหงสงฆมณฑลมร ประเทศมาเลเซย ประธาน Asian Liturgy Forum กลาวปราศรย

และพระคารดนล ไมเกล มชย กจบญช พระอครสงฆราชกตตคณแหงอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ เปนผตฆอง

เปดงาน ในระหวางงานเลยงตอนรบมการแสดงร�าอวยพรของนกเรยนจากโรงเรยนนกบญเปโตร สามพราน และการ

บรรเลงดนตรไทย โดยผพการทางสายตาจากโรงเรยนมารยอปถมภ ซงอยในความดแลของคณะธดาแมพระองคอปถมภ

ส�าหรบวนท 28-29 ตลาคมเปนการประชมและรายงาน โดยวนท 28 Fr. Amelito Racelis, SDB ได ใหหลก

การเกยวกบหวขอการประชมครงน ตอจากนนเปนการรายงานของผแทนจากประเทศตางๆ ถงสภาพการอภบาล

พธกรรมส�าหรบเยาวชน ซงหลงจากทแตละประเทศรายงานไดเปดโอกาสใหผเขารวมไดสอบถามถงประเดนทตองการ

Liturgy Journal 11

12 จลสารพธกรรม

รายละเอยดเพมเตมเพอความกระจางชด โดยสรปนน ผรวมประชมไดรวมกนออกแถลงการณวา พระเจาทรงเรยก

ทกคนใหเปนผศกดสทธ (LG, n. 40) ขณะทเราชนชมเหนวาบรรดาเยาวชนชาวเอเชยมสวนรวมพธกรรมอยางแขงขน

ดวยวธการตางๆ เรากเหนดวยวาเรายงตองตงใจฟงพวกเขา เพอจะอบรมเขาอยางเหมาะสม และใชการสอนค�าสอน

แบบอยางทด และวธการแนะน�าและคอยดแลเพอชวยใหเราสามารถมประสบการณพบพระครสตเจาได ในการประกอบ

พธกรรมและกจศรทธาอนๆ

กจกรรมหลายอยางไดรบการปฏบตแลวและยงท�าอยตอไปเพอตอบสนองความตองการของบรรดาเยาวชนใน

ปจจบน ถงกระนน การเชญชวนใหมการประกาศขาวดในรปแบบใหมกเรยกรองวธการใหมๆ เพอเผชญกบการทาทาย

ใหมทเขาตองพบ โดยเฉพาะอยางยง จะตองประกอบพธกรรมในรปแบบทปลกใหบรรดาเยาวชนมสวนรวมดวยอยาง

เตมท โดยรส�านกและอยางแขงขน ชวยเขาใหไดรบการอบรมดานพธกรรมอยางเหมาะสมและเพยงพอ ยงกวานน

บรรดาผอภบาลและผรบมอบใหดแลเยาวชนยงตองแสดงความยนดจากขาวดของพระเยซครสตเจาใหปรากฏดวย

ไมตองสงสยวาอปกรณเทคโนโลยตางๆ มอทธพลอยางมากตอโลกของเยาวชน ดงนน จงจ�าเปนททงผอภบาล

และเยาวชนจะตองรบรวาอปกรณเหลานมผลทงดานบวกและดานลบในการประกอบพธกรรม

เมอค�านงถงความจรงทวาชาวเอเชยมแนวโนมนยมการบ�าเพญฌาน ผอภบาลเยาวชนจงจ�าเปนตองเนนความ

ส�าคญของมตดานจตใจของการมสวนรวมพธกรรม ไดแกการภาวนาอยางเงยบๆ การเตรยมจตใจเพอรวมพธกรรม

การตงใจฟงพระวาจาดวยจตใจทตนตวในความเชอ ความหวง และความรก

ในหลายทองท กจกรรมตางๆ ส�าหรบเยาวชน เชน คายเยาวชน การประชมอบรมจตใจ การชมนมเพออธษฐาน

ภาวนารวมกน การตนเฝา Lectio divina การภาวนาแบบเทเซ การเขาเงยบและฟนฟจตใจ รวมทงกจกรรมแสดงความ

รก ลวนไดพสจน ใหเหนแลววามประโยชนส�าหรบเยาวชน เรายงตองพยายามแสวงหาอยางสรางสรรคเพอจะไดพบกจ

ศรทธาแบบชาวบานและวธการอนๆ เพอชวยน�าเยาวชนใหเขามาใกลกบพระครสตเจาในพธกรรมไดอกดวย

เปนทเขาใจกนแลววากจกรรมส�าหรบเยาวชนเปนศาสนบรการส�าหรบเยาวชน พรอมกบเยาวชน และโดยเยาวชน

เมอประกอบพธกรรมพรอมกบเยาวชน พระศาสนจกรเขาใจวาเขาทงหลายเปนทงผรบและผประกอบศาสนบรการดาน

พธกรรม จากการทเขาไดพบพระครสตเจาเปนการสวนตวและจากประสบการณทมชวตชวาของการเปนพระศาสนจกร

ในพธกรรม บรรดาเยาวชนยอมออกไปในโลกในฐานะทเปน “ผประกาศสอนความเชอตามถนน” (EG, no. 106)

ขณะทรบวาเยาวชนไมเปนเพยง “อนาคตของพระศาสนจกร” และยงเปน “ปจจบนของพระศาสนจกร” ดวย

พวกเราในฐานะผรวมเดนทางกบบรรดาเยาวชนในหนทางความเชอของเขา ขอมอบตนไว ในการแนะน�าของพระจตเจาผ

ประทบอยในพระศาสนจกรและทรงบนดาลใหพระศาสนจกรมความกระชมกระชวยอยเสมอไป

ส�าหรบวนสดทาย หลงจากทประชมไดจดท�าค�าแถลงการณ (Statement) และปรกษากนถงหวขอและประเทศ

ทจะเปนเจาภาพในครงหนา โดยไดก�าหนดหวขอ “พธกรรมและครอบครว” ผรวมประชมไดออกเดนทางจากบานผหวาน

ไปสสกการสถานบญราศนโคลาส บญเกด กฤษบ�ารง เพอเฉลมฉลองพธบชาขอบพระคณแบบเยาวชน เวลา 10.30 น.

จดเตรยมโดย คณพอประชาต ปรชาวฒ คณพอเชษฐา ไชยเดช และคณพออนสรณ แกวขจร และแผนกเยาวชน

มเยาวชนจ�านวนกวา 200 คนมาสมทบ สวนในชวงบายไดน�าคณะผรวมสมมนาไปลองเรอเพอเยยมชมโบสถคาทอลกท

ตงอยรมแมน�าเจาพระยา และจบทายดวยงานเลยงอ�าลาซงจดขนท โรงเรยนพระแมมารสาทร อนเปนทประทบใจของผ

มารวมประชมทงจากประเทศไทยและตางประเทศ

12 จลสารพธกรรม

Liturgy Journal 13

ประเทศไทยเปนประเทศในแถบเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต สภาพภมอากาศอย ในเขต

รอนชน (HOT-WET ZONE) ไดรบอทธพลจาก

ลมมรสมตะวนตกเฉยงใต ในฤดรอนและฤดฝน

สวนในฤดหนาวไดรบอทธพลจากลมทางทศ

ตะวนออกเฉยงเหนอทพดผานมาจากประเทศจน

เนองจากเปนพนททตงอยในเขตรอน-ชน และม

อทธพลมาจากลมมรสม สภาพอากาศโดยทวไป

จงรอน และมความชนในอากาศสง อกทงมลม

และฝนแรงในฤดทมลมมรสมตะวนตกเฉยงใต

พดผาน ซงถอวาเปนสภาพแวดลอมทางกายภาพ

ทวไป ในเบองตน นอกจากนนแลว ลกษณะ

ภมประเทศ ภมอากาศ และวสดทองถน ยอมม

ผลตอรปแบบสถาปตยกรรม เชน ภาคใตของ

ประเทศไทย มอากาศรอน-ชน และฝนตกชก

ตลอดทงป ยอมตองมรปแบบสถาปตยกรรม

ทแตกตางจากภาคเหนอ หรอภาคตะวนออก

เฉยงเหนอ (ภาคอสาน) ทมแดดจด อากาศรอน

และหนาวจดในบางชวงของป นอกจากนนแลว

การเลอกใชวสดทองถนทเหมาะสม นอกจาก

ช วยประหยดค าก อสร างแล ว ยงช วยให

สถาปตยกรรมมความสอดคลอง กลมกลนกบ

สภาพทองถนมากขน

ปจจบนขอมลดานธรณวทยา พบวา

ประเทศไทยยงตงอย บนพนททเปนรอยแยก

ของพนผวโลกทอาจเกดแผนดนไหวรนแรงทท�า

อนตรายตอสงกอสรางได (ไดเกดขนแลวทภาค

เหนอ อ�าเภอแมลาว อ�าเภอพาน จงหวด

เชยงราย เมอ 5 พฤษภาคม พ.ศ.2557 (ค.ศ.

2014) ขนาด 6.3 รกเตอร สรางความเสยหาย

Liturgy Journal 13

14 จลสารพธกรรม

กบอาคารและสงกอสรางมากมาย) ควรไดรบ

การพจารณาประกอบความแขงแรงของ

โครงสรางงานสถาปตยกรรมดวย

ดานประโยชน ใชสอย

โบสถจะตองมบรเวณพนทและหองตางๆ

ครบถวนตามความตองการในการใชสอย ซงนอก

จากจะต องสอดคล องกบแบบแผนและข อ

ก�าหนดของพระศาสนจกรแลว ยงควรค�านงถง

ลกษณะของ “ผ ใช” หรอชมชนคาทอลกของ

โบสถแหงนนดวย ทงในดานเศรษฐกจ สงคม

ประเพณ และวฒนธรรม

มค�าอยสองค�าทเหลาสถาปนกรจกกนด

คอ FORM FOLLOW FUNCTION และ

LESS IS MORE

ถาเราจะพจารณาจากความหมายของ

ค�าทงสอง

FORM FOLLOW FUNCTION

หมายถงรปรางอนเกดขนเพอตอบสนองประโยชน

ใชสอย อนเปนสจจะในทางสถาปตยกรรม

LESS IS MORE หมายถงความพอด

ทงในดานการใชวสด การตกแตง เพอใหเกด

ความงามในสถาปตยกรรม หรอจะเรยกวา

“งามแตพอด ไมแขงกนงาม”

จากความหมายของทงสองค�าทกลาว

มาแลว จะเหนไดวาสอดคลองกบความหมาย

ของโบสถทวา โบสถจะตองตอบสนองกจกรรม

นนกคอ “พธกรรม” ทจะมขนในโบสถอยางครบถวน

วดนกบญอกแนส อ.เมอง จ.กระบ (ภาคใต)

วดพระกมารเยซ อ.เวยงแกน จ.เชยงราย (ภาคเหนอ)

วดนกบญฟลปและยากอบ หวไผ จ.ชลบร (ภาคตะวนออก)

14 จลสารพธกรรม

Liturgy Journal 15

สมบรณ และสงางาม เปนประการส�าคญ

สวนรปรางลกษณะ กเปนไปเพอตอบสนอง

พธกรรม ศลปวฒนธรรมของชมชนและทองถน

ดงความบางตอนในกฎทวไปส�าหรบมสซาตาม

จารตโรมน บทท 5 “การจดและตกแตงโบสถ

เพอการถวายบชาขอบพระคณ”

ขอ 289 ...พระศาสนจกรจงประสงค ให

โบสถมศลปะ ตกแตงอยางมคณคา แต ไม

หรหราจนเกนไป และยงอนญาตใหน�าศลปะ

ของทกชนชาตหรอทองถนมาใชไดดวย...

ขอ 292 เครองประดบโบสถ จะตอง

แสดงใหเหนความเรยบงาย แตไมไรคณคา...

ดงนน จงเปนหนาทนบตงแต พระสงฆราช

ผเปนประมขของสงฆมณฑล คณะสงฆ และเจา

อาวาส สภาภบาล สถาปนก วศวกร มณฑนากร

จตรกร ประตมากร และผเกยวของทกภาคสวน

จะตองตระหนก ศกษาขอมลอยางครบถวน

เพอการน�ามาพฒนาใหไดรปแบบของโบสถ (วด)

ทสอดคลองตามประมวลกฎหมายพระศาสนจกร

บรรพ 4 หมวด 1 วด มาตรา 1214 วดหมายถง

อาคารศกดสทธ เพอการถวายคารวกจแด

พระเจา ซงบรรดาสตบรษมสทธเขาไปใช เพอ

ปฏบตคารวกจสาธารณะ และขอก�าหนดอนๆ

ของพระศาสนจกร และกฎหมายอนทเกยวของ

คณะกรรมการแผนกศลปะในพธกรรม

เป นองค กรทจะช วยให ค�าปรกษากบพระ

สงฆราช และทกภาคสวนไดอยางเหมาะสมวดนกบญมทธว ทงลกนก อ.บางเลน

จ.นครปฐม (ภาคกลาง)

วดอครเทวดามคาแอล บานซงแย จ.ยโสธร (ภาคอสาน)

วดพระจตเจา สวนเจดรน จ.เชยงใหม (ภาคเหนอ)

Liturgy Journal 15

16 จลสารพธกรรม

Buon Anno! สวสดปใหม ผตดตามอานจลสารพธกรรมทกทาน ในป ค.ศ. 2015 พระศาสนจกรไทยก�าหนด

ใหเปนปปตแหงพระคณการณย (Jubilee) โอกาสครบรอบ 350 ป ของสมชชาแหงอยธยา (Synod of Ayudhaya)

และ ครบรอบ 50 ป การไดรบสถาปนาพระฐานานกรมของพระศาสนจกรในประเทศไทย โดยม 2 อครสงฆมณฑล

กลาวคอ กรงเทพฯ และทาแร-หนองแสง กบอก 6 สงฆมณฑล อนไดแก จนทบร ราชบร เชยงใหม อบลราชธาน

อดรธาน และนครราชสมา อกทงพระศาสนจกรสากลยงก�าหนดใหเปนปนกบวชสากล (Year of Consecrated Life)

อกดวย และในวนสมโภชพระครสตเจาแสดงองคเรายงมขาวทน�าความชนชมยนดทสมเดจพระสนตะปาปาฟรงซส

ทรงประกาศรายชอผทจะไดรบแตงตงเปนพระคารดนลใหมจ�านวน 20 องค โดย 1 ในนนกคอพระอครสงฆราชฟรงซส

เซเวยร เกรยงศกด โกวทวาณช จากประเทศไทย ทานเปนพระอครสงฆราชแหงอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ และยง

ด�ารงต�าแหนงเปนประธานคณะกรรมการคาทอลกเพอพธกรรมอกดวย โดยพธแตงตงอยางเปนทางการจะจดขนท

มหาวหารนกบญเปโตร นครรฐวาตกน วนเสารท 14 กมภาพนธ ค.ศ. 2015

ในปนอกไมนานคณะกรรมการฯ พธกรรม จะจดพมพหนงสอพธปลงศพ ซงฉบบท ใชอยกจดพมพมานานแลว

จงไดเวลาทจะตองพมพฉบบใหม นอกจากนคณะกรรมการแปลกก�าลงตรวจค�าแปลหนงสอพธศลบวชพระสงฆราช

พระสงฆ และสงฆานกร ตามฉบบลาสดของสมณกระทรวงพธกรรม ทประกาศรบรองเมอ ค.ศ.1989 ซงเปนครง

แรกทเราไดแปลหนงสอเลมนทงฉบบเปนภาษาไทย คาดวาอกไมนานกจะเสรจเรยบรอยเชนเดยวกน

สดทายน พอขอสงความสขและความปรารถนาดแกผอานทกทาน ใหตลอดปนเปนปศกดสทธแหงพระพร

และพระหรรษทานส�าหรบทกคนทจะมชวตท ใกลชดกบพระเจามากขนในพธบชาขอบพระคณและศลศกดสทธของ

พระศาสนจกร

คณพออนโตน โอ วาลแซกก O.F.M.Cap

เลขาธการคณะกรรมการคาทอลกเพอพธกรรม