lm-01-2013

7/29/2019 LM-01-2013

1/17

de VliegendeHollanderJaargang 69 | nummer 1 | j anuari 2013

C-130s 336 Squadron gemodificeerd

Kwartet compleet

Start 100 jaar militaire luchtvaartHistorie 311 Squadron verbeeld

Pas op voor rattengedrag

7/29/2019 LM-01-2013

2/17

INDEX

4 | C-0S Kunnen weer jaren vooruitMet de voltooiing van de vierde gemoderniseerde C-130 is de volle-

dige Herculesvloot van het 336 Squadron vernieuwd. De gedigitali-

seerde werkpaarden kunnen weer volop aan de bak.

6 | taC BlazeEn van de vijf missiekwalificaties voor alle Chinook- en Apache-

bemanningen is TAC Blaze. Twee weken was het crisis boven de

electronic warfare range Spadeadam in Schotland.

2 | zwanenzang van adelaarSSquadronHet 311 Squadron werd in 1951 opgericht als eerste tactische

jachtsquadron op de vliegbasis Volkel. Ook daar werd het na

zes decennia eind vorig jaar definitief opgeheven.

6 | een eeuw luCHtmaCHtMet in het achterhoofd de bezuinigingen gaf C-LSK Schnitger in

januari het starschot voor de festiviteiten van honderd jaar

militaire luchtvaart die op gepaste wijze gaan plaatsvinden.

22 | leanKritisch kijken naar processen en nagaan of het anders, efficinter

en daarmee beter kan. Een kijkje naar wat het project lean sinds de

start in 2008 op leverde.

25 | gevaar tijdenS reorganiSatie:rattengedrag

Ongewenst gedrag met het doel er zelf beter van worden.

Dat is zogenoemd rattengedrag. Daarmee heeft volgens onderzoek

vijftien procent van de Nederlandse werknemers te maken.

VASTE RUBRIEKEN

0 | menSen en mutatieS

8 | vervlogen tijden

24 | leeSwijzer

28 | journaal

| Colofon

Het vliegtuig voldoet nu ook aande eisen van de civiele luchtvaart

Een wapeninstructeur kijkt altijdover je schouder mee

The eagle goes to sleep,but the spirit shall spread

Foto: sergeant-majoor Arnoud Schoor, AVDD

Foto: adjudant Eric Vorstenbosch, AVDD

Foto: uit archief Nederlands Instituut voor Militaire Historie

3 DE VLIEGENDE HOLLANDER

Omslagfoto:

Een uniek plaatje boven Nederland. De twee C-130Hs

en twee C-130H-30s van het 336 Squadron in formatie.

Foto: sergeant-majoor Arnoud Schoor, AVDD

4

6

2

DE VLIEGENDE HOLLANDER 2 3 DE VLIEGENDE HOLLANDER

00 ch ss 2013 is aangebroken, een bijzonder jaar voor demilitaire luchtvaart, een bijzonder jaar voor ons.

Het begon allemaal op 1 juli 1913 met de oprichting van de Luchtvaar-

tafdeeling op de vlieghei bij Soesterberg. Het eerste toestel was een

gehuurde Brik, gevlogen door Marinus van Meel. Dat was een eeuw

geleden. In die honderd jaar is het luchtwapen veelvuldig ingezet.Daarmee hebben wij niet alleen bijgedragen aan een veilig Nederland,

maar ook aan een betere wereld, ver weg van huis en dichterbij. Op 27

maart ontvangen wij als luchtmacht hiervoor een bijzondere erken-

ning. Hare Majesteit de Koningin zal een cravatte met de tekst Kosovo

1999 aanbrengen aan het vaandel van de Koninklijke Luchtmacht.

Deze sjerp krijgen we voor onze grote bijdrage aan Allied Force, een

aaneengesloten luchtcampagne van 78 dagen. Deze operatie eindigde

de humanitaire tragedie en maakte zelfbestuur mogelijk voor Kosovo.

Een grote prestatie in het recente verleden waarmee de luchtmacht zich

onderscheidt als relevant, modern en professioneel. Maar ook de inzet

daarna in crisisgebieden onderstrepen het belang van onze moderne

en professionele luchtmacht.

Dit jaar staan veel van onze gewone activiteiten in het teken van hon-

derd jaar militaire luchtvaart zoals de Luchtmachtdagen, het Air Power

Symposium, de 1 juli herdenking en de relatieconcerten die de kapel

verzorgt. Verder houden we op 5 september een grote renie voor alle

luchtmachters en oud-collegas, natuurlijk samen met uw partner. Tij-

dens deze renie vindt ook de Veteranendag KLu plaats. Als afsluiting

van het jaar biedt het Nederlandse luchtvaartcluster de Koninklijke

Luchtmacht een diner aan als eerbetoon. Een grote eer voor de mili-

taire luchtvaart die in een eeuw uitgroeide tot een onmisbare factor bij

militaire operaties. Lees verderop in de Vliegende Hollander meer over

activiteiten in de provincies.

Daarbij spreek ik met u af dat we met terughoudendheid stilstaan bij honderd mi-

litaire luchtvaart, en de diverse jubileumactiviteiten sober van opzet houden. Want

2013 is ook het jaar waarin het afronden van de reorganisaties en de individuele

consequenties duidelijk worden. Ik ga hiermee niet lichtzinnig om.

Het jaar is voor onze luchtmachtcollegas van het Defensie Grondge-

bonden Luchtverdedigingscommando begonnen met een missie in

Turkije. Terwijl u dit leest, is de inzet in volle gang. Ik ben er ontzet-

tend trots op dat onze luchtmachtcollegas hieraan bijdragen. Ik

wens hen, mede namens u allen, een prima uitzending toe, net als de

collegas van de NH90 die deelnemen aan de anti-piraterijmissie en de

militairen die een bijdrage leveren aan de veiligheid in Afghanistan.

Daarnaast zijn luchtmachters op verschillende plaatsen in het Midden-

Oosten, voormalig Joegoslavi, en Soedan elke dag bezig de wereld

veiliger te maken.

Naast alle oefeningen en wellicht nog nieuwe operaties, wordt 2013

ook een bijzonder interessant jaar voor de Defensietoekomst. In het

regeerakkoord krijgt Defensie de opdracht om samen met andere

ministeries een visie op de Krijgsmacht op te stellen. Dit is een kans

om weer een stap te maken in de ontwikkeling van een krijgsmacht,

toegerust en berekend op inzet in de 21ste eeuw. Hieraan gekoppeld

is het voorgenomen besluit over de vervanging van de F-16 dat het

kabinet eind dit jaar neemt. Aanschaf van de F-35 is een absolute

noodzaak voor de Nederlandse krijgsmacht, want keer op keer blijkt

het luchtwapen inclusief het jachtvliegtuig onmisbaar bij militaire

operaties. Dat bleek in Kosovo, Irak en Libi en nog dagelijks Afghani-stan. En dat zal ook in de toekomst nog vele malen blijken.

U en uw v oorgangers leveren al honderd jaar een substantile en es-

sentile bijdrage aan de inzet van de Nederlandse Krijgsmacht. Daarop

ben ik trots en ik hoop dat onze opvolgers over een eeuw met net

zoveel trots over ons praten.

Wilt u reageren? Dat kan per [email protected]

C o l u m nvan de Commandant

Luchtstrijdkrachten

Foto: Kirsten Beek-Regnery

7/29/2019 LM-01-2013

3/17


gpp Hcs


MATERIEELMATERIEEL

DE VLIEGENDE HOLLANDER 4

Pch, k kpk

m sC-0 s Hcs h 6 S- . i Cb bmsh aspc h sp h ck bch chch.

Tekst: kapitein Roel Van de Wiel

Fotos: sergeant-majoor Arnoud Schoor, AVDD

Links: Met de voltooiing van de vierde gemoderniseerde C-130 is de volledigeHerculesvloot van het 336 Squadron vernieuwd.

Sinds 1996 beschikt de KLu, toen nog bij het 334 Squadron, over twee C-130H-30s.

Deze verlengde versies krijgen in 2010, ondertussen bij het 336 Squadron,gezelschap van een duo gewone C-130Hs.

De twee C-130Hs en het duo C-130H-30s staan op de kop van de Eindhovense baangereed voor een unieke formatievlucht op 22 november.

Over smaak valt niet te twisten. C-LSK Schnitger dankte Marshall bij de overdrachtvan de vierde gemodificeerde Hercules voor another beautiful ugly aircraft.

Alle vier de C-130Hs van het 336 Squadron kregen in de afgelopen

zeven jaar bij het Britse Marshall Aerospace een dubbele meta-

morfose. Het flight deck werd volledig vervangen voor een digitale

versie met het Cockpit Upgrade Program (CUP). Om veiliger te

kunnen vliegen in operationele omstandigheden, onderging de

cargoruimte met het Cabin Safety Improvement Program (CSIMP)

diverse modificaties. 'We hebben nu de enige bestaande volledig

militair gecertificeerde digitale cockpit in een C-130H', legt kapitein

Ren Kolijn ter plaatse uit. De luchtmachtofficier is de afgelopen

tijd namens de Defensie Materieel Organisatie (DMO) n van de

bewakers van het project in Cambridge. De C-130 is een klassiek

ontwerp, maar met deze modificatie kunnen we er weer jaren mee

vooruit. We zijn erg tevreden. We zijn erg tevreden en hebben nu

een state of the art transportvliegtuig.

wch

De modificatie behelst onder andere een gedigitaliseerde cockpit;

de karakteristieke analoge metertjes waren verdwenen en vervangen

door beeldschermen. Het digitale flight deck bevordert de veiligheid

bij het vliegen in het operationele luchtruim, net als de verbouwing

in de cargoruimte die nu is voorzien van onder andere rookmelders,

loadmaster-stoelen en een verbeterde lichtinstallatie.

Het vliegtuig voldoet nu ook aan de eisen in de civiele luchtvaart,

geeft sergeant-majoor Adri de Koning van het 336 Squadron aan. Vijf

jaar lang is hij als planner betrokken bij het CUP-project. Ik ben de

afgelopen twee jaar ongeveer twintig keer in Cambridge geweest om sa-

men met DMO te kijken of Marshall zich aan de afspraken hield. Het iseen gezamenlijk effort geweest. We wilden de hoogste standaard en die

hebben we hier ook gekregen. In Eindhoven zitten ze wel te wachten

op het laatste vliegtuig. Eindelijk zijn ze allemaal up-to-date en klaar,

een heuglijk feit. Nu de C-130 ook voldoet aan de civiele (veiligheids)ei-

sen, mag de Nederlandse Herc op nog meer plekken vliegen, opstijgen

en landen. Dat maakt het toestel divers en wereldwijd inzetbaar, een

absolute meerwaarde.

uy

De laatste omgebouwde Hercules van het Eindhovense squadron, de

G-275 Joop Mulder, stond dinsdag 20 november ogenschijnlijk onver-

anderd in een van de Marshall-hangars te wachten op de Nederlandse

delegatie die hem een dag later naar huis zou vliegen. Van de buiten-

kant zie je er niets aan, maar binnen in het transportvliegtuig is van

alles gepimpt.

Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Sander Schnitger

was naar Cambridge gekomen om de laatste van het kwartet ver-

bouwde C-130s in ontvangst te nemen. De C-130 staat niet bekend als

mooi, maar zijn unique selling points zijn onmiskenbaar en maken

gebruikers en kenners fan. Of zoals Schnitger het bij de ontvangst van

de vierde C-130 tegen de baas van Marshall zegt: Thank you for another

beautiful ugly aircraft.

7/29/2019 LM-01-2013

4/17

B bs- tc B

d sp s Chk b s s hs p. z bp s aph-cp h 2

ib a-ass k ch k h h. m s h Chks h k sys. w s s h hkp -ch h p Sp Sch sk tc B.

Tekst: Arwi Klip en Arno Marchand | Fotos: adjudant Eric Vorstenbosch, AVDD

Het veroveren van het doel genaamd Berillium, n van de gebouwen-

clusters op de Spadeadam range van de RAF, is een belangrijke missie

voor de oefende NAVO-vredesmacht. Volgens Intel huist hier een in-

fanteriebataljon van het vijandelijke leger van Gesidan. In het scenario

plegen deze separisten al enkele maanden rond Hadrians Wall de

historische scheidslijn tussen het Romeinse Engeland en de Schotse

barbaren invallen in de VN-veiligheidszone. Die moet de troepen

van Gesidan en United uit elkaar houden maar de separisten frustreren

de vredesonderhandelingen tussen beide partijen. De raid van de drie

Chinooks en luchtmobiele infanteristen moeten de vijandelijke troe-

pen afsnijden van hun logistieke basis.

t

Tac Blaze is in volle gang. Eind vorig jaar was het twee weken oorlog

in het zuiden van Schotland, rond de lijn Carlisle-Newcastle. Behalve

de laagvlieggebieden daar is vooral Spadeadam Electronic Warfare

range een gewilde oefenlokatie. Hier staat niet het modernste van het

modernste, zegt detachementscommandant majoor Arwi Klip, maar

het materiaal uit de Koude Oorlog en net daarna. Juist die middelen die

door veel landen worden gebruikt. Tac Blaze is voor alle Chinook- en

Apache-bemanningen dan ook een verplichte training om uitzendge-Terwijl een luchtmobiele infanterist de omgeving scherp in de gatenhoudt, landen de Chinooks om collegas aan de grond te zetten.

Zodra de infanteristenvan het 12de Infanterie-bataljon Air-Assault aande grond staan, makende Chinooks zich uit devoeten.

BlazeIeder helikopterbemanninslid moet na de conversie op zijn of

haar helikoptertype vijf missiekwalificaties doorlopen. Door

deze cursussen bereikt iemand de status inzetgereed. Naast

de algemene nachtvliegvaardigheid, moet ieder aircrew-lid

kunnen vliegen in de bergen (High Blaze), extreem warme,

stoffige en zanderige condities (Hot of Dust Blaze), sneeuw en

icing condities (Snow Blaze) en onder vijandelijke dreiging (Tac

Blaze). Voor het sluipvliegen op zeer lage hoogte is er tenslotte

de Advanced Aircraft Handeling. Voor elke missiekwalificatie

geldt een opleidingssyllabus van twaalf tot twintig vlieguren

per aircrew-lid.


REPORTAGEREPORTAGE

Hs Hs w

7/29/2019 LM-01-2013

5/17

Niet met scherp uiteraard, want het onderdeel live firing van Tac

Blaze gebeurt op de Cornfieldrange op Vlieland.

B-bs

Behalve de vliegtraining voor de flightcrews is Tac Blaze een

oefening voor het hele Defensie Helikoptercommando (DHC). Dat

moet in staat te zijn om overal ter wereld operaties uit te voeren,

ook buiten al bestaande vliegvelden. Zelfvoorzienend is dus het

sleutelwoord. Klip: We werken hier met het bare base-principe.

Het DHC moet op een leeg terrein alle faciliteiten kunnen plaatsen

die nodig zijnvoor de opbouw en het draaiend houden van een

vliegveld. Carslisle is een vliegveld in de Tweede Wereldoorlogop-

zet, met een A-structuur. Op een deel van de startbanen dat niet

meer in gebruik is, hebben wij ons containerpark opgesteld. In

totaal 56 containers, expandables en tenten hebben we leef- en

werkruimte voor ruim tweehonderd mannen en vrouwen van het

DHC. Het bouwen en onderhouden van het bare-base detache-

mentskamp is eigenlijk een oefening op zich.

wpscs

TAC Blaze vindt in principe twee keer per jaar plaats, afhankelijk

van de trainingsbehoefte. We hebben onze oefendoelen gehaald

en nog meer dan dat, zegt Klip, normaliter Hoofd Gereedstel-

ling en Onderhoud Chinook. Naast het opleiden van zes vliegers

en drie loadmasters, konden we ook een deel van de HWIC laten

meedraaien. Deze Helicopter Weapons Instructor Course leidt wa-

Vuursteun vanuit de zijdeur...

Na de raid stappen de luchtmobielemilitairen weer in de Chinook.

...en vanaf de ramp van de Chinook.

reed te raken. Cursisten leren ondermeer om het terrein te lezen en zo

lang mogelijk laag te blijven en onder de radar te vliegen door te schui-

len achter bosranden en in dalen. Wordt de helikopter toch door een

radar en met name het daaraan gekoppelde raketsysteem ontdekt,

dan moet de bemanning uitwijkprocedures uitvoeren.

mkk

Dergelijke missies staan niet op zich, maar hebben onderling verband

en nemen toe in moeilijkheidsgraad. De missievoorbereiding en

-planning door aircrew en air assault infanteristen zijn daarom zeker

zo belangrijk als de uitvoering. Daarbij passeren alle aspecten van een

aanval de revue: waar land je de helikopter, hoe positioneer ik hem bij

vijandelijk vuur, wat als de landingszone ontoegankelijk is of geblok-

keerd blijkt, enzovoort. Een wapeninstructeur kijkt bij deze planning

continue mee over de schouder of stelt tussendoor kritische vragen.

Daardoor zijn er tijdens de voorbereiding al veel leermomenten.

vs

Tijdens de raid wordt al snel vuur geopend op de geallieerde troepen en

valt er een gewonde. Klip: Voor de grondcommandant is dat meteen

het eerste trainingsmoment. Een gewonde in het team moet je verzor-

gen en daardoor moet je de resterende mannen hergroeperen voordat

de aanval verder kan. Tegelijkertijd is dit het moment om luchtsteun

te vragen van de Chinooks. In rap tempo scheren de CH-47s over het

object en brengen vuursteun uit vanuit de zijdeur en de ramp van de

Chinook. Enkele indrukwekkende mitrailleursalvos zijn het gevolg.

Apache op de flighline waar ook de werkplaatscontainers van de POL, GU, CIS en

VVU, kantines, Ops- en planningsruimtes staan opgesteld.

penspecialisten voor de Chinook en Apache op. Tac Blaze is deze keer

volledig gecombineerd met de module Evasive Manoeuvring van de

HWIC-syllabus. Een oefening binnen een oefening dus. Daarnaast kon-

den we spare-vluchten die niet voor Tac Blaze nodig waren, gebruiken

voor het Jaarlijks Oefenprogramma. Zo maken we in n oefening zo

effectief mogelijk gezamenlijk gebruik van de range en onze middelen.

9 DE VLIEGENDE HOLLANDERDE VLIEGENDE HOLLANDER 8

REPORTAGEREPORTAGE

7/29/2019 LM-01-2013

6/17

OKTOBER

Sergeant

Bakker GJ - LW:WE SCHILD.&CORROSIEBESTR.Bosscha JW - VKL:WE METAALBEWERKINGKwakkel R - DHC:P&O ADVIESLemstra YW - LW:WE AVIONICATECHNIEKTimmer M - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGW

Korporaal der eerste klasse

Bak RJM - LW:WE BASE MAINTENANCEBrand S - DHC:298 G&O VLUCHT 2Bresser RJM de - VKL:SIE EXPEDITIECallaars D - DHC:931 PVE OGRV

Gunst BS - EHV:GZHC VLIEGBASIS EINDHOVENKoenders R - AOCS:P&O ADVIESLemson MPC - DHC:931 PVE OGRVMeijde AHRM van der - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640VL1Salari A - LW:PVE VLIEGDIENST

Swinkels CJM - KMSL:RESSORT LEERLINGENWortel A - Transportgroep 5 WE Den Haag

Korporaal

Liebrechts V - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOOTongeren JD van - KMSL:RESSORT LEERLINGEN

Voskuil J - KMSL:RESSORT LEERLINGEN

Soldaat der eerste klasse

Kostense B - Bewaking RijenMaduro KV - Bewaking Deelen

Soldaat der derde klasse

Graauw J de - KMSL:RESSORT LEERLINGENMooren MPH - KMSL:RESSORT LEERLINGENNadorp WJLM - LSKBOE:OPL NLDA KRT MODEL KOO

Ontslag burgerambtenaren

Schaal 10

Es PHJM van - KMSL:VG ONDERST. TECHNIEKEN

Schaal 9

Beekwilder RWB - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGWKaastra W - LCW:VERWV BUR MISSIE OST

Schaal 7

Smilda P - LW:P&O ADVIES

Schaal 5

Vermeer B - LCW:LR BUR FAC DNST

Schaal 4

Glim M - LW:TANDHEELKUNDIGE ZORG

Schaal 3

Tiebosch AW - VKL:LOGISTIEK SQUADRON

Overplaatsingen

Bruins JJF - Koninklijke MarechausseeScherpenisse PJ - Commando LandstrijdkrachtenBijvelds WA - Commando Diensten CentraKamp EHM - Commando Diensten CentraRoos WJS - Commando Landstrijdkrachten

Sinke PC - Commando LandstrijdkrachtenMartha W - BestuursstafReinders L - Commando LandstrijdkrachtenSpaeter E - Commando Landstrijdkrachten

SEPTEMBERMensen & MutatiesBevorderingen militairen

Kolonel

Ingen DC van - Afdeling J5 (Plannen)

Luitenant-kolonel

Ruedisueli JW - Sectie Plannen Lange Termijn

Majoor

Wiendels VK - SIE HELI SYSMGMTWaard WK - MAJ DHC:PH OPS BUR OEF&INZ VOORB

Kapitein

Vinken SJ - Recht

Eerste luitenant

Giesen WBFM - AOCS:STAFBUR VLIEGVEILIGH KAMBulter D - LSK:SIE OPERATIEN&LUCHTVRNDNOosterboer R - IFB OPL VS NOD SHEPPARD

Wit R de - JMG:AFD WEERDIENSTBlok M - JMG:AFD WEERDIENSTRoest VJ - 802SQN/1PATRIOTFU/2CREWRuiter APC de - 802SQN/2PATRIOTFU/2CREWDegenaar L - AOCS:711 SQN (AIR CONTROL SQN)Uden PPG van - EHV:PVE LUCHTVERKBEVEIL.

Schuit R - EHV:BUR INFRASTRUCTUUR BEHEERSSchreiber J - KMSL:BUREAU INFRASTRUCTUURMaas CJM - EHV:PVE LUCHTVERKBEVEIL.Bruxvoort J van - DGLC/ST/SIE S2/BUR GI

Adjudant-onderofficier

Zohlandt ABCJ - NSE WashingtonSeegers F - AOO EHV:VLUCHT-2

Sergeant-majoor

Evers RH - VKL:ONDERHOUDSSQUADRONAs RH van - DHC:930 WE BASE APACHEMassink HJ - 802SQN/LOGPEL/ODBGPVeldhuizen MA - DHC:930 WE BASE CHINOOKHoofd JRM van het - LCW:PE ON EQMT CL VPKS

Sergeant der eerste klasse

Klarenbeek VMGE - VKL:CIS MAINTENANCEPalaster SJ - EHV:AFDELING BRANDSTOFFENKaathoven B van - DHC:932 MVZ OPSLems W - LCW:LOG FD BUR ONTV_OPSL&DISTRFeenstra AI - LCW:LOG FD BUR ONTV_OPSL&DISTR

Groeneveld BGJ - Bewaking Nieuw MilligenVendevielle W - AOCS:BUR OPLDNGSONTWIK & ONDERHop MDM - Bewaking LCW Rhenen

Sergeant

Renda CJP - EHV:DOCK 1 C-130Groot B de - VKL:WE AVIONICATECHNIEKSulmann JHJ - LW:PVE VLIEGDIENSTJansen MMAEH - EHV:DOCK 2 C-130Maanen EW van - EHV:DOCK 3 C-130Kruijs N - DHC:301 G&O VLUCHT 4

Meer TR van der - DHC:930 WE WAPENTECHNIEKLanen S van - VKL:WE BASE MAINTENANCE F16Kruiswijk JBT - DHC:301 G&O VLUCHT 5

Hurk XNC van den - DHC:930 WE BASE APACHETeesink LF - DHC:301 G&O VLUCHT 4Koeten W - DHC:301 G&O VLUCHT 1

Elfering JAC - DHC:301 G&O VLUCHT 2Mooring PCW - DHC:930 WE BASE APACHEAbraham KTR - DHC:301 G&O VLUCHT 1


Veldhuis N - Bewaking Woensdrecht

Franke MGJ - 802SQN/2PATRIOTFU/3CREWVonk CY - DHC:932 MVZ OPSUrk J van - AOCS:GZHC AOCS NIEUW MILLINGENZoontjens MLA - DHC:932 MVZ ONDERSTEUNINGFormicola NFF - LW:SIE WEGTRANSPORTKoning V - DHC:991 TRANSPORT

Es MMPJ van - DHC:930 WE BASE COUGARSchachtschabel R - DHC:931 PVE GZHC DHC GILZE

Korporaal

Brekelmans JLM - EHV:CIS OPERATIONS

Soldaat der eerste klasse

Zuthem E van - Bewaking Woensdrecht

Bevorderingen militairen

Kolonel

Voetelink JED - Recht

Luitenant-kolonel

Koetsier J - KD:Militair huis

Majoor

Eijk JHF van der - VKL:SECTIE COMMUNICATIEBruinink P - LW:DETACHEMENT VLIEHORSRebers TJ - KMSL:PVE CIS

Kapitein

Mickers RW - 802SQN/LOGPELNauta M - LW:PVE VLIEGDIENSTDuijnhouwer T - Regio Kantoor ZuidHeerink NA - SIE HELI TYPEMGMT COUGARBooij JJ - AOCS:OPS GL SIE B VLUCHT A

Meij BTE - LCW:LM BUR PATRIOT&UAVVermeulen D - 1 KLu Opleidings Vlucht KOOKramer SJ - LW:STAF OPERATIONELE ONDERST

Eerste luitenant

Jong R 't - 802SQN/2PATRIOTFU/1CREW

Gautam S - DHC:930 COGPHorsman TR - DHC:301 G&O COGPVoorthuis D - EHV:SQN STAFBUR LOG/ONHHoekstra N - Regio Kantoor NoordWubs AW - DHC:STAF OPP PLANBUREAU

Tweede luitenant

Vermeer SN - AOCS:OPERATIEN LVL SIE DSchrijver E - AOCS:OPS GL SIE C VLUCHT AHuizinga D - AOCS:OPERATIEN LVL SIE BHop APA - KMSL:PVE MECHANICA


Les RL - HPEL DGLC/HGP SSTN/4SSTN

Sergeant-majoor

Brussel RL van - DHC:932 HBVOMeijer RJ - AfdelingJansen R - VKL:BUR OPERATIONELE ONDERST.


Linssen MEG - EHV:SHIFT A VRACHTAFHANDELINGVervoort RJCE - LSK:AFD P-PLAN & KETENBEHEERTerpstra S - DHC:932 MAT VERWERVINGSTEAM1Plat JM - LW:SIE WAPENTECHNMeijs RG van der - DHC:301 G&O VLUCHT 2

Sergeant

Wild EEJ de - VKL:GROUND SUPPORT EQUIPMENTSerberie SIA - LW:WE BASE MAINTENANCEWalstra SC - LW:WE AVIONICATECHNIEKNip AH - LW:PVE VLIEGDIENSTSchoep SCF - DHC:298 G&O VLUCHT 4

Meer W van der - VKL:GROUND SUPPORT EQUIPMENTRomijnders MHA - LCW:PACER ICSS PROJECT

Afman G - LCW:PE ON EQMT CL VPKSHierden GW van - LW:WEC GROUND SUPP EQVroegindeweij JP - DHC:930 WE NDSTRM LCHTBEHMEGU

Seip RJ - DHC:301 G&O VLUCHT 3Goddaer CM - AOCS:WERKCENTRUM RADARNatijne K van - LCW:PE COMPO CL AVIONICABreeden JC van - LW:WE BASE MAINTENANCEBakker N - VKL:GROUND SUPPORT EQUIPMENTTas V - 107ASBT/TARC/1GP

Roijen RJM - 802SQN/LOGPEL/ODBGPNiessen CPJ - 802SQN/LOGPEL/ODBGPTunnissen TJMJ - VKL:GROUND SUPPORT EQUIPMENT


Velde M van der - LW:GZHC VLIEGBASIS LEEUWARDENMaronier T - LW:SIE WAPENTECHNDos Reis Chantre J - 802SQN/3PATRIOTFU/3CREWLiempd CWA van - DHC:931 PVE GZHC DHC GILZEJanse D - Lokale Beveiliging Soesterberg

Korporaal

Noordegraaf E - DHC:931 PVE BRANDWEERDuin S van der - 802SQN/2PATRIOTFU/3CREWKessel L van - 802SQN/1PATRIOTFU/2CREWHavenaar J - DHC:932 MAT OPSLAGMAGAZIJN ALGZomer LT - VKL:PVE BRANDWEER

Bevorderingen burgerambtenaren

Schaal 10

Vrieswijk GE - LSK:LOOPBAANBEGELEIDERSSpijkers BJA - LCW:BUR HELI CHINOOK

Schaal 9

Hager RG - LCW:BUR HELI APACHE

Schaal 6

Gussem JPM de - LCW:PE GSM CL SYSINTEGR

Schaal 5

Staal F - LCW:PE GSM CL SYSINTEGR

Ontslag militairen

Luitenant-generaal

Jansen JHMP - Overig Bestuursstaf

Generaal-majoor

Willemse JS - Stafgroep MD

Commodore

Groen F - LSK:DIR. MATERIEEL LOGISTIEK

Mulder PE - LSK:DIRECTIE OPERATIES

Kolonel

Kramer RH - LSK:STAFGR. BESTUURSONDERST.

Luitenant-kolonel

Bergh CW van den - afd. J6 (Com.& Info.sys)CIS&IVDijkhuis GH - IFB NCS AIRCC HQ RAMSTEINRooseman C - LSK:SIE FINAN. ONDERSTEUNING

Majoor

Janzen BJH - EHV:BUREAU CURRENT OPSLaporte RA - DHC:299 KNT TESTVLIEGENVugt REE van - LSK:AFD P-PLAN & KETENBEHEER

Kapitein

Baardman F - DHC:298 OPS VLUCHT 4Hauwert J - AOCS:OPERATIEN LVL SIE BLaseur CH - VKL:PVE BASE MAINTENANCE F16

Eerste luitenant

Appels AVA - DHC:P&O ADVIESBos R - AOCS:WERKCENTRUM C2-SYSTEMENDeijssel WFWM van den - LSK:SIE LOGISTIEKNeijman IEH - EHV:VLIEGDIENST 334Smeijers JMC - LSK:DIR. MATERIEEL LOGISTIEK

Tweede luitenant

Verstijnen TF - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL1


Beckers JWAM - IFB OO EATCEeltink J - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGWIersel AC van - DHC:931 PVE GZHC DHC GILZEKip JAH - DIR P&V TDL VESTIGING ENSCHEDENetze GJ - OTCOPN/ST/TF CIED (PROJECT)Visscher THWM - LW:WEAPONS TRAINING CENTER

Sergeant-majoor

Arkelen RHS van - LCW:AFD TECH PE ON EQMTBuijs JM - DMUNB PE MUN TECH OST INTNDriessen M - VKL:SIE NDOHoeksma HJ - LCW:PE COMPO CL AVIONICA

Mullekom YCMB van - DHC:301 G&O BB


Coolen T - DHC:931 PVE OGRVEdelman MC - LSK:AFD GEZONDHEIDSZORG OPER.Eijkenboom FB - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGW

Geleijnse S - Cluster VerkeerHelmus R - LSKBOE:ORKESTHuizing SR - VKL:MISSION SUPPORT 313Jong ATA de - VKL:PVE CISPeereboom HJ - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGW

Knuijver CJ - DHC:932 MAT OPSLAGMAGAZIJN ALGVerkerk E - LCW:LOG FD BUR ONTV_OPSL&DISTR

Geraets JEM - EHV:PVE BRANDWEERSchenau HJ - DHC:931 PVE BRANDWEERStoop JCHM - KMSL:SIE LOKALE VERWERVINGPeulen RJM - EHV:PVE BRANDWEERTilburg PIE van - DHC:931 GRP C 641 OGRV HGLBruijn S de - DHC:931 GRP C 641 OGRV HGL

Vermesi TI - LW:GEV GRP C 631 OGRV HGLKamermans A - DHC:931 PVE BRANDWEERVlemmings MC - DHC:932 WE LOG OPSLAG POLCALierop JATJ van - VKL:PVE BRANDWEER

Bevorderingen burgerambtenaren

Schaal 11

Baerts V - LSK:SIE FINANIEEL ECON. ZAKEN

Schaal 9

Faber JC - LCW:BUR HELI NH90Nagtegaal G - LCW:PE GSM CL LVB

Ontslag militairen

Kolonel

Oost F - LSK:AFD FINANCIAL CONTROL

Luitenant-kolonel

Coomans JGN - IFB OO EATC

Majoor

Bleijerveld CA - IFB OO EAG

Kok CD de - EHV:334 SQN

Kapitein

Bosch AJHW van den - Cluster 3 Beloning & SalarisDam MJ van - AOCS:OPLEIDINGSAFD TOWER CONTRGoes MJJ - LSK:BUR A-3 CURRENT OPS

Eerste luitenant

Deijssel JFAM van den - LSKBOE:DIRECTIE MLMHarmers BJ - LCW:LOG CENTR WOENSDRECHTTillard R van den - AOCS:EOV INSTRUCTIETEAM

Tweede luitenant

Lagemaat MJMC van de - LSK:SIE IV-BEHEER


Eefting W - LW:SQN STAFBUR LOGISTIEK SQNGiesbert DC - OTCLOG/ST/OTK/PO SPEER/IGP WSMGroot WCA de - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 311Harremeijer HJ - LSK:SECTIE OIB BUITENDIENSTPeters TJK - LSK:AFD P-PLAN & KETENBEHEERRemmelts H - Cluster 3 Beloning & Salaris

Schaap AJ - DHC:STAFVeurink SG - VKL:PVE LINEMAINTENANCE 313Zitman WP - EHV:334 SQN

Sergeant-majoor

Bakker F - DHC:299 SQNBranje JM - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGWBrink G - IFB OPL VS NOD FT RUCKERCoole JPSM de - IFB NCS DARS NMEsvelt H - Service BalieMeeuwesen RPGM - DHC:930 WE NDSTRM LCHTBEH

MEGUTunderman JHJ - VKL:ONDERHOUDSSQUADRON


Augustin I - DHC:931 PVE GZHC DHC GILZECruijs YHM van de - VKL:GZHC VLIEGBASIS VOLKEL

Cruijsen FG - VKL:LOGISTIEK SQUADRONGoris PRM - DHC:930 WE VVUMachiela TJ - LW:PVE VLIEGDIENSTNooijen SJM - AOCS:OPS GL SIE A VLUCHT BTroost P van - DHC:298 OPS VLUCHT 4Vries P de - LW:VLUCHT AIRCRAFT MAINT 323

Weening MH - LW:SIE VLIEGVEILIGHEIDSUITR.Zwiers R - VKL:BUR FORCE PROTECTION

Sergeant

Baaijens S - KMSL:SIE POL & CHEMISCH AFVAL

Draaijer JJ - DHC:931 CIS MAINTENANCELeur DJAW van - DHC:931 PVE OGRVRutjens RGM - LSKBOE:VERZAMELARBPL TBV GGW


Boumans BMG - VKL:PVE BRANDWEERBreevoort AP van - EHV:SHIFT A VRACHTAFHANDELINGElzen LJM van den - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL4Floors J - AOCS:ME OPSLAG & DISTRIBUTIEGielens NK - DHC:931 PVE BRANDWEERKolkman R - KMSL:BRANDWEERPELOTON 1

Limburg P - DHC:931 PVE BRANDWEERNegerman B - LW:GEV GRP B 621 OGRVRoozeboom MMGN - KMSL:CIS MAINTENANCESmets FHWC - EHV:CIS OPERATIONSWolven R van - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 HSZuurmond AW - VKL:BEWAKINGS-SPEC OPS 640 VL1

Korporaal

Jong ML de - KMSL:RESSORT LEERLINGEN

Soldaat der derde klasse

Wolter R - KMSL:RESSORT LEERLINGEN

Ontslag burgerambtenaren

Schaal 13

Mulder G - DHC:300 OPS VLUCHT 3

Schaal 11

Schuurman R - KMSL:STAF VKAM

Schaal 9

Meijer F - LCW:P&C BUR BDFV&INFOMGMT

Schaal 8

Paardekooper E - DHC:990 SQN

Schaal 6

Kruif FJ de - LCW:PE ON EQMT CL VPKS

Schaal 5

Eshghi A - DHC:990 BUR MAINTENANCEKerbusch JLC - LCW:AFD TECH PE COMPOToller D - AOCS:WERKCENTRUM C2-SYSTEMEN

Schaal 4

Bouwman CJH - LCW:LR BUR MAT DNSTRabelink H - AOCS:BURO PERS ONTW OPL&OSTSchotman C - LCW:PE MARHELI CL LOG

Overplaatsingen

Bark R - Koninklijke MarechausseeTimmerman J - Koninklijke MarechausseeDenneman AR - Commando LandstrijdkrachtenBakker A - Commando Landstrijdkrachten

Boin BR - Commando LandstrijdkrachtenAert RJJJ van - Koninklijke MarechausseeBonhof JW - Commando LandstrijdkrachtenWezenberg R - Commando Landstrijdkrachten

Noteboom H - Commando LandstrijdkrachtenRijk CM de - Commando Landstrijdkrachten

Kosmeijer JF - Commando ZeestrijdkrachtenArragon B van - Commando LandstrijdkrachtenBollen J - Commando LandstrijdkrachtenStikvoort J - Commando LandstrijdkrachtenDijk D van - Commando LandstrijdkrachtenSchuhmacher JG - Commando Zeestrijdkrachten

Lier KMP van - Commando Landstrijdkrachten

Militair naar burger

Reinink J

Burm RPHGroeneweg N


7/29/2019 LM-01-2013

7/17

ts sk s

B p, s sk schs s cp h ph . n h s b b chch p 8 p 20 h sp c h s vks s bk . as Bsb h S c ph. e ch hs h.

Tekst: Arno Marchand | Fotos: uit archief Nederlands Instituut voor Mi litaire Historie

Bij de veertigste verjaardag van 311 in 1991, introduceert het squadron een

vernieuwd embleem. De Amerikaanse zeearend heeft een andere stand vande vleugels en poten, volgens kenners een meer realistische houding. Ookde jubileumbeschildering laat de nieuwe houding zien.

Als eerste tactische jachtsquadron op de eveneens eerste tactische

vliegbasis Volkel ziet het 311 Squadron op 1 mei 1951 het levenslicht.

De toestellen van de eenheid, F-84E Thunderjets, worden vanaf maart

1951 geleverd in het kader van het Amerikaanse opbouwprogramma

van de Europese (lucht)strijdkrachten, het Mutual Defense Assistance

Program. De officile overdracht van de F-84E door generaal Dwight D.

Eisenhower vindt op 28 juli 1951 plaats op de vliegbasis Ypenburg.

Vanaf 15 januari 1952 valt 311 onder het Commando Tactische Lucht-

strijdkrachten dat op die datum wordt opgericht. In datzelfde jaar ver-

vangt verbeterde F-84G de F-84E, drie jaar later gevolgd door de intrede

van F-84F. De eerste komen als deklading op het vliegdekschip USS Cor-

regidor. Over de weg gaan ze naar Ypenburg waarvandaan Amerikaanse

vliegers ze naar Volkel overbrengen. In zogenoemde hi-flights arriveren

ze via Canada, Groenland, IJsland en Schotland ook door de lucht

in Nederland. In 1964 begint het squadron met de v oorbereiding op

de komst van de F-104G. De eerste Starfighters treden het jaar erop in

dienst wanneer de F-84F bij 311 wordt uitgefaseerd. Bijna twee decennia

later, in 1982, begint het hoofdstuk F-16. Het squadron is in 1984 op dat

type volledig operationeel.

i

Met de F-16 geeft 311 in 1993 invulling aan het KLu Solo Display Team.

De grijze F-16s met rood-wit-blauwe banen zouden twee jaar zijn door

311 worden voorgevlogen, maar dat wordt slechts n jaar vanwege

Vier F-16s van 311 oefenen in 1992 vanaf Naval Air Station Sigonella in Itali in detaak Clear Weather Intercept. Dat doen ze met F-14B Tomcats van VF-74 en VF-103.

Ondank de aankondiging van het einde van 311 op 8 april 2011, viert het squadron

gezamenlijk met 312 op 24 augustus van dat jaar nog wel het zestigjarig bestaan.Foto: Frank Crbas, www.bluelifeaviation.nl

Voor squadronrotatie is tegenwoordig geen ruimte meer. In september 1988 nogwel, bijvoorbeeld met vier Zweedse JA-37 Viggens van Flygflottilj 4.

En grijze en 22 gecamoufleerde F-104Gs op de lijn op Volkel, ogenschijnlijkallemaal van het 311 Squadron.

311rs Pc


FOTOREPORTAGEFOTOREPORTAGE

7/29/2019 LM-01-2013

8/17

inzet op de Balkan. Een delegatie van Volkel van onder andere 311 ver-

huist halverwege 1993 namelijk voor het eerst naar Itali. Vanaf Villa-

franca vliegt het luchtmachtdetachement in het kader v an Deny Flight

operaties boven Bosni. Nog vele keren zullen volgen, net als later

vanaf Amendola. Zo ook op 28 april 1999 wanneer tijdens Allied Force

twee vliegers van 311 de Servische vliegbasis Podgorica in Montenegro

succesvol bombarderen. Met vier bommen schakelen ze naar alle

waarschijnlijkheid tien helikopters en acht Galeb jachtvliegtuigen

uit. In 2000 converteert het squadron naar de Midlife Update.

Het verhaal van 311 wordt dus op 8 april 2011 een halt toe geroepen.

Anderhalf jaar later, op 27 september 2012, geeft commandant vlieg-

basis (CVB) kolonel Peter Tankink de squadronvlag terug aan C-LSK

luitenant-generaal Sander Schnitger. Tijdens de ceremonie wordt op de

voormalige bunker van het 311 Squadron een manshoog houten beeld

onthuld van een Amerikaanse zeearend, ht symbool v an 311. Schnitger

bood dit als CVB in 2006 aan 311 aan. Onder leiding van adjudant Edwin

van Geet knapten sergeant-1 Vincent van Alphen en sergeant Pascal van

den Heuvel het beeld helemaal op. Na de onthulling sluit de C-LSK de

ceremonie af: The eagle goes to sleep, but the spirit shall spread.

Een van de eerste F-16s van het 311 Squadron in formatie met een F-15C van hetAmerikaanse 32nd Tactical Fighter Squadron van Soesterberg.

Een van de laatste F-104Gs van het 311 Squadron, vlak voor de intrede van de F-16.

De officile overdracht op Volkel van de eerste F-84Fs voor 311 op 9 december 1955door VS-ambassadeur H. Freeman Mathews aan minister van oorlog. Vanaf 1960

krijgen de zilvergrijze Thunderstreaks een groengrijze camouflage en blauweonderzijde.

Thunderjet PP-23, F-84E K-138 op het platform van Volkel. De code PP en rodeneusband zijn door de NAVO aan 311 Squadron toegewezen. De oranje-witte bandenop het rudder geven dat het toestel van Volkel komt.

F-84F start met onder de romp Rocket Assisted Take Off (RATO) bottles meestalJATO (van Jet) genoemd. Onder de vleugels hangen tanks en napalmbommen. Het

rek met vier vaste brandstof startraketten werd na take off afgeworpen.

In 1984 doen Nederlandse toestellen samen met Belgische, Deense en Noorse voor het eerst mee aan Red Flag. Een van de F-16s van het samengesteldedetachement komt van 311. Foto: uit collectie luitenant-generaal bd Ben Droste

De laatste commandant 311 Squadron luitenant-kolonel Coen Deering, poseert meteen jonge Amerikaanse zeearend. Op de achtergrond de wapenspreuk: Ut Aquila

Praedans, als een adelaar op zijn prooi. Foto: Arno Marchand

Na de oefeningen met de F-14Bs van het vliegdekschip USS Saratoga vliegt dezeF-16 van 311 bij wijze van groet aan de bemanning laag langs de CV-60.

In de jaren vijftig en zestig doen veel squadrons aan de n of andere vorm van stuntvlie-

gen, zoals het dan nog wordt genoemd. Zo ook op Volkel. Een groep van 311 start in januari

1956 als Aerobatic Team. Na een eerste plaats bij de KLu stuntvliegkampioenschappen

zoals ze toen nog heten in 1958, krijgt het team de tweede prijs bij de NAVO-stuntvlieg-

kampioenschappen op Soesterberg. Opmerkelijk, want het team met de rood-wit-blauwe

toestellen won namelijk. Een eerste prijs krijgen ze alsnog in 1959. Dan heet het team

inmiddels Dash-4, dat zichzelf als een Precision Flying Team omschrijft. Dash-4 krijgt een

uitnodiging van de American Air Force Association voor het World Congress of Flight in april

1959. Demonstraties vliegen ze met Amerikaanse F-84Fs die door de USAF zelfs van oranje

beschildering is voorzien. Ondanks dat tijdens een trainingsvlucht twee toestellen verloren

gaan, wint Dash-4. Zo wordt het op Nellis Air Force Base officieus wereldkampioen tussen

beroemde namen de Thunderbirds, Blue Angels en Diavoli Rossi, de voorloper van Frecce

Tricolori. Eind 59 stopt Dash-4.


FOTOREPORTAGE


FOTOREPORTAGE

Dash-4

7/29/2019 LM-01-2013

9/17

Voorzitter van de Friesche Elfsteden Wiebe Wieling, Commissaris van de KoninginJohn Jorritsma en C-LSK Schnitger vliegen de Elfstedentocht.Foto: ANP, Catrinus van der Veen

F-16 vlieger eerste luitenant Meinze beantwoorde vragen van de kinderen. Hij namals speciale gast de grijze roodstaartpapegaai Polly Grey mee, de mascotte van het

322 Squadron.

Bij wijze van grote uitzondering mochten kinderen van basisschool De Plleballonnen oplaten. Normaliter kan dit niet vanwege de nabijheid van de vliegbasis.


EVENEMENTEVENEMENT

e chch

fs 00 ch s

n ks p 202 b - h pc 00 ch .ts sch sbksspk C lchskch -ks c. o -bss l bk s, p p ps esch. n s k-k schsks h h h k hs, hkp.

Tekst: Arno Marchand | Foto's: Sectie communicatie vliegbasis Le euwarden

C-LSK luitenant-generaal Sander Schnitger nodigde twee be-

stuurders uit de provincie uit om met een Alouette III de route

van de tocht der tochten af te leggen. Zo vliegen de Commissaris

van de Koningin (CvdK) in Friesland John Jorritsma, de voorzit-

ter van de Koninklijke Vereniging de Friesche Elfsteden Wiebe

Wieling en Schnitger over de elf Friese steden. Jorritsma krijgt

op deze ludieke wijze als eerste symbolisch een concert van de

Kapel van de Koninklijke Luchtmacht aangeboden. Schnitger:

Leeuwarden is al zes decennia een luchtmachtbasis. Al die tijd

hebben wij grote steun ervaren van de gemeente en de provin-

cie en vandaag doen wij daarvoor iets terug. Wij danken u op

een unieke manier met iets wat wij alleen kunnen bieden. Wij

vliegen vandaag de Elfstedentocht uniek voor Friesland, samen

met de luchtmacht. De tien andere CvdKs en de Gouverneur van

Limburg ontvangen hun relatieconcert op een later tijdstip.

Sch

In alle provincies staat de KLu ook op andere manieren stil bij

honderd jaar militaire luchtvaart. Vooruitkijken zit de lucht-

machter in het bloed, meer nog dan terugkijken, zegt Schnit-

ger. Daarom wilde ik per s dat activiteiten met kinderen en

jongeren worden georganiseerd. Zij zijn tenslotte de toekomst.

Om die reden vinden op basisscholen in elke provincie ballon-

wedstrijden plaats. De start is op 16 januari voor 73 leerlingen

van OBS De Plle in Marssum. Deze is speciaal gekozen want

ballonnen oplaten mag hier normaliter nooit. De school staat

daarvoor namelijk te dicht bij de vliegbasis. De wedstrijd vormt

de afsluiting van twee bezoeken aan de vliegbasis Leeuwarden

waarbij de leerlingen een kijkje achter de schermen konden

nemen. Daarnaast gaf een F-16 vlieger een presentatie op school.

Als bekend is van welke drie kinderen de ballonen het verst

zijn gekomen, zorgt de luchtmacht voor luchtvaartgerelateerde

prijzen passend bij de leeftijd.

Middelbare scholieren worden uitgedaagd om een gedicht over

de luchtmacht te schrijven. Per provincie mag de leerling met

het mooiste gedicht het voordragen tijdens het concert van de

Kapel van de Koninklijke Luchtmacht. Studenten van techni-

sche opleidingen in Nederland wordt gevraagd het vliegtuig van

de toekomst te ontwikkelen. De bedenker(s) van het mooiste,

meest bijzondere ontwerp ontvangt of ontvangen een mooie

luchtvaartgerelateerde prijs.

ts

In februari is de provincie Zeeland aan de beurt omdat het dan

zestig jaar geleden is dat de watersnoodramp Zuidwest-Neder-

land trof. De enige helikopter van de Marine Luchtvaartdienst

werd bij het zoeken naar en redden van overlevenden ingezet,

de eerste keer dat een Nederlandse helikopter voor een operatie

werd ingezet.

Uiteraard staan dit jaar nog meer activiteiten op stapel. Voorzit-

ter van de projectgroep 100 jaar militaire luchtvaart PC-LSK

generaal-majoor Ton Tieland: We hebben samen met onze

voorgangers in een eeuw tijd heel veel bereikt. Het luchtwa-

pen is bij geen enkele militaire operatie weg te denken. Daar

mogen wij, luchtmachters van nu, trots op zijn en dat mogen

we best vieren en uitdragen. Lees daarover meer, nu en in de

komende maanden, op www.defensie.nl/luchtmacht, intranet,

facebook.com/luchtmacht, en in de Vliegende Hollander.

Voorlopig overzicht activiteiten

100 jaar militaire luchtvaart

27 maartKoningin Beatrix voegt een cravatte met opschrift

Kosovo 1999 toe aan het luchtmachtvaandel

1 juliJaarlijkse herdenking op voormalige vliegbasis Soesterberg

en onthulling replica van de Brik

14 en 15 juniLuchtmachtdagen op de vliegbasis Volkel

5 septemberVeteranendagen KLu, renie en jubileumfeest voor alle oud-

luchtmachters inclusief dienstplichtigen en KVV/BBTers en

huidig personeel inclusief reservisten en zijn of haar partner op

vliegbasis Gilze-Rijen.

Let op: informatie over aanmelding en tijden volgt nog via

(dag)bladen, tijdschriften en social media.

7/29/2019 LM-01-2013

10/17

Vervlogen Tijden

Bb o w bsch sh 8 S

Ward (r.) en Den Ouden delen herinneringen op de dag van het18 Squadron. Frits Jan Willem den Ouden overleed op 12 juli op98 jarige leeftijd. Hij was tot dan de oudste nog levende RidderMilitaire Willems-Orde.

Het embleem vanhet 18 Squadron.

Drie B-25s uit de na-oorlogse tijd vanhet 18 Squadron boven Nederlands-indi. Tijdens de strijd tegen Japanzijn de toestellen gecamoufleerd.Foto: uit archief Nederlands Instituut

voor Militaire Historie


VERVLOGEN TIJDEN


w , chpn r m ws-o kp b fs w o , s b cs h 8

S: -k b o w s- b Sy K.d h p s ks m lch h Kkk ns-isch l k d h 8 S. e bk 942 202. d b k p sbch.

Tekst: Arno Marchand | Fotos: Stichting Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht

Het radiojournaal van 4 april 2012 stipt het even kort aan: de eerste

tweehonderd Amerikaanse militairen zijn aangekomen in Australi

de voorbode 2500 permanent te stationeren manschappen in dit we-

relddeel. Op deze manier vergroten de Verenigde Staten hun reikwijdte

naar een instabiel Zuidoost-Azi. Precies zoals zeventig jaar geleden

gebeurt, dan tegen de Japanse overheersing. In die strijd draagt Ne-

derland bij met onder andere het 18 Squadron Netherlands East Indies

(NEI). Op deze dag precies zeventig jaar geleden wordt eenheid opge-

richt op Royal Australian Air Force (RAAF) Fairbairn in Canberra.

t

Die verjaardag is de reden van festiviteiten op de vliegbasis Gilze-Rijen.

Bij de Stichting Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht (SKHV) ver-

zamelen zich die dag oud-personeelsleden van de Militaire Luchtvaart

van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (ML-KNIL). Onder hen dus

ook de oudgedienden van het 18 Squadron. Otto Ward, bekend van zijn

publicaties over de ML geeft deze dag een lezing uit eigen werk. In n

van zijn laatste publieke optredens verhaalt de 91 jarige Ward over het

18 Squadron. Met zicht op de Japanse dreiging, bestelt de Neder-

landse-Indische regering al april 1941 162 B-25s, zo steekt hij van

wal. De levering van deze Mitchells vindt echter pas in 1942 plaats.

De toestellen worden versneld uit Amerikaanse voorraad gehaald,

maar komen net te laat in Australi aan om de capitulatie van het

KNIL te kunnen afwenden. Bovendien moet het personeel van de

ML nog met het nieuwe toestel leren vliegen en is bewapening niet

meegeleverd.

os

In Australi is dan al wel heel wat personeel uit Nederlands-Indi

aanwezig, bijvoorbeeld van de Transportafdeling van de ML, jacht-

vliegers en tientallen anderen. Alle dienstvakken zijn wel vertegen-

woordigd, voldoende om een Nederlands squadron mee op te rich-

ten. Ward: Nederland komt met de RAAF overeen dat zij tekorten of

onbekende taken zoals boordschutter levert. Amerikanen hebben

echter het grootste deel van de afgeleverde vliegtuigen zelf nodig

voor de strijd in de Pacific vanuit Australi. Toch lukt het om vijf

7/29/2019 LM-01-2013

11/17

Sidney de Kadt (l.) overhandige op 4 april zijn originele vliegerjas aan

de SKHV die de Nederlandse Mitchell beheert en vliegt.

Borstembleem van dejas van De Kadt me teen badge van het 18Squadron NEI.

Otto Ward bij zijn Old Chap. Nog op15 augustus, de dag van de Japansecapitulatie, gaf hij een rondleiding inhet Militaire Luchtvaart Museum.

Voor velen het hoogtepunt van de dag, hetopstarten van de B-25Mitchell van de SKHV.

VERVLOGEN TIJDEN VERVLOGEN TIJDEN


B-25s over de vliegen naar Canberra waar het 18 Squadron NEI wordt

opgericht. Na de oprichting wordt de eenheid op 22 april 1942 vrijge-

maakt van RAAF en komt het onder geallieerd commando te staan. De

inrichting van de eenheid verloopt niet al te soepel, maar al tijdens

de training met het nieuwe toestel komt het eerste verzoek om inzet.

Vanwege een ontstellend groot gebrek aan vliegtuigen vraagt Australi

of het 18 Squadron aan de oostkust een actie van Japanse onderzeebo-

ten kan verkennen. Dat gebeurt en n wordt zelfs tot zinken gebracht.

Geen geringe prestatie, zo vindt de Australische premier. Vluchtcom-

mandant tweede luitenant Gus Winckel wordt bij hem ontboden, en in

bijzijn van het hele parlement doet hij zijn v erhaal.

ns

Na verdere training krijgt het 18 Squadron van de Headquarters US

Army Air Force de opdracht om op 1 december 1942 te verplaatsen naar

MacDonald. Een vliegveld, althans, dat was de gedachte, zegt Ward

met een glimlach. Maar de waarheid blijkt compleet anders. Een kale

startbaan ergens langs een weg en verder niets. Alles moet nog worden

opgebouwd; bomen kappen, drainage aanleggen, waterput graven,

tenten bouwen enzovoort. Maar er s een begin, met vijftien beman-

ningen en inmiddels achttien nieuwe B-25Cs en Ds. Het eerste vlieg-

tuig gaat verloren door brandstofgebrek. Het vliegbereik is namelijk

niet zo groot als de RAAF wel denkt en het toestel inzet. Het Neder-

landse hoofdkwartier van het KNIL gijpt niet in ondanks vele rapporten.

Uiteindelijk komt er inzicht bij de Australirs en verplaatst het squadron

in april en mei 1943 naar Batchelor, ook ten zuiden van Darwin maar veel

dichter bij de kust en dus de frontlijn.

H

Daarvandaan voert het 18 Squadron zeeverkenningen uit, dagen nacht-

bombardementen, aanvallen op schepen op lage hoogte, fotograferen

van speciale doelen, stand by-patrouilles en speciale opdrachten. We

wonen en werken er in tenten en houten gebouwtjes, midden in de

jungle op zon anderhalve kilometer van de landingsbaan van gravel. Alles

heel primitief, benadrukt Ward. De bioscoop waarop twee keer per week

een film is te zien, bestaat uit een doek tussen twee bomen gespannen.

Bankjes voor de officieren manschappen nemen hun zelfgemaakte

stoelen mee. Op last van de commandant zijn op een bioscoopavond

geen nachtvliegoefeningen. We hebben ook een zwembad. Nou ja, een

poel waarin je eerst n of twee handgranaten moet gooien zodat het

ongedierte komt bovendrijven.

Wanneer op de basis de omroepinstallatie kraakt en jouw bemanning op-

roept, zeg je gedag tegen je tentgenoten en vrienden. Je weet niet of je ze

terugziet. Zij wensen jou het beste toe. Je pakt je spullen en loopt zwijg-

zaam naar de operations room. Na de briefing naar de kist, zwijgzaam

naar het onbekende. Mij zal niets overkomen, dat was onze gedachte.

In negen maanden maakt Otto Ward 41 operationele vluchten.

Van 1943 tot en met 1945 vliegt het 18 Squadron 13722 uur in

2433 sorties van gemiddeld vijf en een half uur. De eenheid ver-

liest zeventien B-25s en 94 man. Ward verloor veel vrienden.

Hun graf is de zeebodem, maar hun namen blijven want ze

staan vermeld op het monument op de voormalige vliegbasis

Soesterberg.

Bbs y!

Ward is opgeleid in de USA bij de Royal Netherlands Military Flying

School als l uchtvaart radiotelegrafist en luchtschutter. Na het controle-

ren van zijn apparatuur en een laatste sigaretje en praatje, neemt in de

B-25 zijn positie in. Hij zit midden in de romp, tussen de twee brul-

lende motoren. Niet de fijnste plek, want het geluid is oorverdovend.

Na anderhalf uur vliegen horen we over de headset captain to crew,

approaching hostile air. Man your battle stations and test your guns.

Ik neem mijn positie in en test mijn Browning .50 mitrailleur, met een

hels geratel als gevolg. Daarna duiken onze Mitchell en de drie andere

in ruitformatie naar vijftig tot honderd meter boven zee, op zoek naar

de doelen: twee schepen. Dan roept de captain de codenamen van de

boten: Fox Tare Dog and Sugar Baker sighted, two oclock, distance

seven miles, make ready for action, report! Ik antwoord: Radio ops

roger. De formatie splitst in tween. Ik moet me goed vasthouden

want nu komt het echte ruwe werk. Wij vuren met de .50s op de vijand

die terugschiet met lichtspoormunitie en twintig milimeter lucht-

doelkanon. Geen kattenpis. Angst? Geen moment en geen tijd voor.

Spanning? Tot het kookpunt. Dan klinkt: bombs away! Na een paar

seconden roept de schutter vanuit de staartkoepel: Jiiaahoo! Shes hit

right in the middle!

ach

Door de bommen zinkt de Sugar Baker. Ook de andere boot en het

begeleidende korvet worden tot zinken gebracht. De shipping-missie

zit er echter nog niet op. De terugweg is namelijk alles behalve onge-

vaarlijk. Bij het droppen van de overgebleven bommen op een haven

wordt de Mitchell van Ward namelijk geraakt. Gelukkig niet fataal. Na

een tijd vliegen klinkt dan eindelijk het verlossende out of hostile area.

You may relax now. Ward kijkt naar buiten en geniet van de zonsonder-

gang, een onvoorstelbaar wondermooi natuurverschijnsel. Het doet

je denken aan wat je hebt moeten achterlaten, je familie, je huis, alles.

Hoe zouden ze het maken? Leven ze nog? In de schemering landen we

op Bachelor. Na het uitstappen geef ik een klopje op een propellerblad

van de Mitchell en zeg: Well done, old chap.

7/29/2019 LM-01-2013

12/17


PERSONEEL PERSONEEL

l chchkse , 2008 pcs ,s Kkk lchch h pcl. d k bk p k-sch pcss kk hs, c s b k. l h k k p pss . n ch sch ch p pkk.

Tekst: Bureau Luchtmachtcommunicati e

Destijds is stevig vaart gemaakt om Lean een stevig

fundament in de luchtmachtorganisatie te geven. Zowel

leidinggevenden als medewerkers kregen de mogelijkheid

Lean-opleidingen te volgen. Op alle onderdelen werden

Onderdeelbegeleidingsteams (OBTs) ingesteld die assis-

teren bij het uitvoeren van verbetertrajecten. Dwars door

de organisatie is een groot aantal grote en kleine verbeter-

trajecten van uiteenlopende omvang gestart. Wat ze met

elkaar gemeen hebben, is dat ze verbeteringen tot brengen

die hebben geleid tot kostenvermindering, hogere doel-

matigheid of gewoon prettiger werken. Lean leverde een

aantal interessante verbeteringen op.

Cc ch

En van de grootste verbetertrajecten betreft het onder-

houd Chinook bij het Defensie Helikopter Commando

(DHC), waar de doorlooptijd van het onderhoud van

negentien tot slechts elf weken werd teruggebracht. Een

opmerkelijke prestatie die ook internationaal de aandacht

trekt. Een fraai voorbeeld, want juist het eigen personeel

bracht dit verbetertraject hoofdzakelijk tot stand. De

onderhoudshangaars van het DHC zijn nog steeds een

toonbeeld van de impact die Lean kan hebben.

Het Hoofd Kennis Centrum Lean, luitenant-kolonel Jan

Leendert Voetelink, wijst ook op de plus die verbetertra-

jecten voor leidinggevenden en medewerkers opleveren.

Het aantrekkelijke van Lean is dat je de werkvoer op gaat

om de oplossingen en goede ideen te vinden. Je blijft niet

achter de tekentafel hangen. Als medewerker merk je datje gezien en gehoord wordt. Je bijdrage wordt op waarde

geschat. Dat contact en die aandacht wordt als positief

ervaren, dat mag wel duidelijk zijn. Dat geeft plezier in het

werk en vergroot de betrokkenheid.

g schk

Ook Staf CLSK keek kritisch naar zichzelf. Twee verbetertra-

jecten verdienen het zeker te worden genoemd. De eerste

is het zogenoemde behoeftestellingsproces. Hiervoor

werd een nieuwe manier van verwerken ontworpen. Een

hoop rompslomp en veel overlegtijd is komen te vervallen,

waardoor een snellere afhandeling kon worden gereali-

seerd. Concreet: de doorlooptijd van acht tien weken is

teruggebracht naar circa drie. Het tweede verbetertraject

betrof de rapportagedruk. Verslagleggingen brengen niet

alleen veel werk voor de staf met zich mee, maar ook voor

de onderdelen. Ook hier kwam heel wat verspilling boven

water in de vorm van doublures, overbodige rapportages,

etc.

Het Centrum voor Mens en Luchtvaart (CML) gooide het

over een andere boeg. Onder leiding van de commandant

zelf is het voltallige personeel aan de slag gegaan met

de 6Sn (zie kader). Met een grondige opruimactie heeft

het CML beide panden, garages, zolder en verschillende

openbare ruimtes schoongeveegd. Daarnaast werd bij-

OnderdeelsbegeleidingsteamsElk onderdeel beschikt over een OBT. Dat heeft als hoofdtaak

het ondersteunen van de commandant bij zijn doelstellingen in

het kader van Voortdurend Verbeteren. Zo adviseren de OBTs

over de aanpak van verbeterprojecten met Lean tools en tech-

nieken. Eventueel kunnen OBTs ook als begeleider optreden

bij bijvoorbeeld verbetertrajecten. De OBTs zijn vaak ook in

staat lokaal opleidingen als awareness en de fundamentals

(zie kader opleidingen) te verzorgen.

6SnOm verspilling te voorkomen definieerde het CML zes startpunten die helpen om verspilling op en rond de

werkplek te voorkomen.

Scheiden: organiseer de werkplek, verwijder alles wat niet nodig is

Schikken: maak een standaardplek voor alles, zodat alles gemakkelijk en snel te vinden is

Schoonmaken: houdt apparatuur en werkplekken netjes en schoon

Standaardiseren: ontwikkel vaste routines om de werkplek op orde te houden en maak ze visueel

Safety: minimaliseer gevaarlijke situaties en promoot veilig werken

Standhouden: zorg dat de werkplek netjes blijft en zoek manieren om dit aan te vullen of te verbeteren.

OpleidingenBinnen het CLSK worden drie Lean-opleidingen verzorgd:

Lean awareness: een korte, algemene introductie over Lean

Lean fundamentals: voor hen die betrokken zijn b ij Lean-

(verbeter)trajecten

Lean technical: voor hen die Lean-(verbeter)trajecten willen

leiden

Deze (interne) opleidingen kunnen via PeopleSoft worden

aangevraagd. Voor deelname aan externe opleidingen dient u

zich tot uw commandant te wenden.

voorbeeld ook het medische boekenbestand uitgezocht ter

voorbereiding van het inrichten van de bibliotheek. Dat bij

elkaar leverde een veel efficinter gebruik van de beschik-

bare ruimte op, maar ook prettiger werken. Inmiddels

heeft de 6S-dag een vaste plaats op de CML-kalender.

lsch

C-LSK luitenant-generaal Sander Schnitger wil weer snel

verder met de luchtmacht waarvoord deze is bedoeld. Het

CLSK moet gereorganiseerd en op orde gebracht. We wer-

ken aan een luchtmacht met toekomst. Dat is de stip op

de horizon. Het belangrijkste is dat we straks weer gewoon

ons werk kunnen doen. Lean helpt daarbij uitstekend,

juist nu, vult PC-LSK generaal-majoor Ton Tieland aan.

Het aantal functies is schaars, dus processen moeten zo

slim mogelijk ingericht. Hoe logischer die in elkaar zitten,

des te beter het is. We zijn nog zeker niet klaar met Lean.

De genoemde voorbeelden spreken zeker tot de verbeel-

ding. Op verschillende onderdelen wordt al actief nage-

dacht hoe Lean kan helpen bij herinrichtingstrajecten.

Op een aantal onderdelen wordt achter de schermen hard

gewerkt aan nieuwe manieren van werken en inrichten

van de organisatie. AOCS Nieuw Milligen studeert op

herinrichting van de processen voor integrale planning,

luchtverkeersleiding en onderhoud. De verschillende on-

derdelen op het agglomeraat KMSL vliegbasis Woensdrecht

zijn bezig om de samenwerking op het gebied van onder-

steuning in te richten. Zodra deze en andere processen zijn

vastgesteld, zult u hier verder over worden genformeerd.

Voor meer informatie over Voortdurend Verbeteren en Lean

Management kunt u terecht op de CLSK Startpagina op intranet bij:

Leidinggeven en verbeteren. Via deze pagina kunt u ook rechtstreeks

in contact komen met het Kennis Centrum Lean. Daarnaast heeft

vrijwel ieder onderdeel binnen CLSK eigen intranetpaginas over dit

onderwerp ingericht.

Ps : b p sch

7/29/2019 LM-01-2013

13/17

r pc ns ks kp ks p k. z bk s kspp, pbc n e abssh 20. r sch ch s k s b pb .

Tekst: Bureau Luchtmachtcommunicatie

Uit genoemd onderzoeksrapport blijkt tevensdat tijdens een reorganisatieproces de kans

toeneemt dat collegas elkaar soms naar het

leven gaan staan en dat rattengedrag vaker

voorkomt. Waar eerst werd samengewerkt,

ben je nu elkaars concurrent in de slag om een

functie in een krimpende organisatie. Soms

worden werknemers enorm beschadigd door

rattengedrag. Gelukkig leert het onderzoek

ook dat je al veel aan preventie kunt doen en

dat ook niet iedereen zich schuldig maakt

aan dit soort gedrag. Maar hoe herken je dit

gedrag en wat kun je ertegen doen?

Roddelen, liegen en collegas zwart maken

komt helaas voor bij reorganisaties, geeft

Angelique Landman-Por aan. Daarmee be-

schadig je iemand en wordt zijn of haar kans

op een plaats in de nieuwe organisatie kleiner,

zeker als uiteindelijk iedereen dezelfde rod-

dels en leugens over iemand verkondigt. De

slachtoffers van rattengedrag worden bescha-

digd en soms zelfs getekend voor het leven.

Het is natuurlijk verschrikkelijk als je zoiets

overkomt. Onderzoek toont aan dat ruwweg

tien procent van werknemers zich schuldig

maakt aan rattengedrag, evenzoveel nooit en

tachtig procent afhankelijk van de omstandig-

heden.

n

Uit het onderzoek blijkt ook dat rattengedrag

niet altijd wordt gerapporteerd door leiding-

gevenden of collegas. Dat zou wel moeten,

al is het maar uit eigenbelang. Want ratten-

gedrag leidt hoe dan ook tot een onplezierige

sfeer op de werkvloer en daarmee heeft ieder-

een te maken. En aangezien iemand een flink

deel van het leven op het werk doorbrengt, is

daarom alleen al optreden tegen rattengedrag

geboden. Bovendien neemt door uitval vanzieke collegas de werkdruk voor de anderen

toe wat weer leidt tot extra uitval.

Vooral leidinggevenden en collegas moeten

alert zijn op rattengedrag, maar dat is niet

eenvoudig. Het herkennen is soms best

lastig. Er zijn vele vormen van ongewenst ge-

drag. Van onduidelijke regels tot verschil in

behandeling, van verkeerd voorbeeldgedrag

tot jaloezie tussen medewerkers. Gevolgen

kunnen zijn een hoog ziekteverzuim, een

verziekte werksfeer of zelfs agressie op de

werkvloer. Het is daarom van belang dat

de collegas die merken dat iemand wordt

gepest of vernederd zelf de zaak bij de

leidinggevende of een van de vertrouwens-

personen kunnen aankaarten. Als dat geen

optie is, kan eventueel anoniem - een

klacht worden ingediend bij het Meldpunt

Integriteit Reorganisatie.

ls

Bij het meldpunt integriteit reorganisatie

zijn tot nu toe 33 meldingen binnengeko-

men, geeft Landman-Por aan. Onderzoek

toont aan dat het bij de luchtmacht tot nu

toe gelukkig allemaal meevalt, maar rat-

tengedrag kmt dus voor. We besteden veel

aandacht in cursussen voor leidinggevenden

om rattengedrag te herkennen, dat zou de

verklaring kunnen zijn. Wat vertrouwens-

personen en integriteitsfunctionarissen in

hun werk wel merken is de behoefte aan een

luisterend oor bij mensen. Zeker voor hen

van wie de functie vervalt. Het is belangrijk

dat zij een luisterend oor vinden. Ik roep

iedereen op daarvoor de tijd te nemen, hoe

druk het ook is.

r

PERSONEEL


Vliegveld Venlo Van bevrijding tot ontmanteling

Ruim drie jaar geleden verscheen het boek Vliegvelden in oorlogstijd, geschreven door drie auteurs van of

verbonden aan het Nederlands Instituut voor Militaire Historie. Daarin passeren alle locaties (meer dan

veertig) de revue waarop voor korte(re) of lange(re) termijn tijdens WO II militaire vliegactiviteiten hebben

plaatsgevonden. En hoofdstuk is daarin gewijd aan Yankee 55, de voormalige Fliegerhorst Venlo-Herongen

letterlijk op de Nederlands-Duitse grens. Over de Amerikaanse tijd weet auteur Hub Goeneveld nog heel veel

meer te melden, getuige zijn boek Vliegveld Venlo dat eind vorig jaar verscheen. Het betreft geen nieuwe

maar een volledig herziene uitgave van de eerste druk uit 2005. De eerste druk was snel uitverkocht en boven-

dien kwam er na verschijning extra informatie boven water. Die verwerkte voormalig Starfighter-vlieger van

de KLu en later gezagvoerder bij Lufthansa in dit boek. Dat staat vol verhalen over en fotos van de US Army

Air Force die hier met diverse squadrons stond. Het begint met een voorwoord door de Amerikaanse brigadier

general bd Staryl C. Austin jr., oud-vlieger van het 410 Fighter Squadron op de P-47 Thunderbolt. Het is jam-

mer dat de fotokwaliteit af en toe wel wat te wensen overlaat, maar voor genteresseerden in WO II in het

algemeen, en voor hen in Limburg in het bijzonder is het zeker een aanrader. (A.M.)

Mayday Mayday Mayday! Negentig jaar vliegtuigcrashes rondom Venlo

Na Venlo verscheen van dezelfde auteur vorig jaar ook nog Mayday Mayday Mayday! Negentig jaar vlieg-tuigcrashes rondom Venlo. Het boek ligt uiteraard in het verlengde van de hierboven besproken publicatie

zoals de ondertitel ook aangeeft, maar gaat aanzienlijk verder. Het behandelt in chronologische volgorde alle

vliegtuigongevallen in Limburg en het Duitse grensgebied vanaf 1920 tot en met 2010. Groeneveld, lid van de

Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945, verrichte jaren onderzoek naar alle crashes. Zijn opzet van dit naslagwerk

is tweeledig; het geeft behalve luchtvaarthistorische informatie tevens een opsomming van alle bekende

crashes aan de lokale bevolking, militairen, veteranen, familieleden, ooggetuigen, lokale historici en leden

van heemkundeverenigingen.

Het boek is in drien verdeeld 1920-1939, 1939-1945 en 1945-2010 waarin de crashes van zowel militaire

als civiele vliegtuigen beschreven wordt, net als het lot van de bemanningsleden en inzittenden. Veel fotos,

kaarten en afbeeldingen enkele in kleur, veel uit priv collecties en nooit eerder gepubliceerd complete-

ren dit boek, maar voor de fotokwaliteit geldt hetzelfde als bij Vliegveld Venlo. (A.M.)

Vliegveld Venlo van bevrijding tot ontmanteling met ISBN 9789088421040 is geschreven door Hub Groeneveld, telt 278 paginas

op zwaar zijdemat papier en is voorzien van 264 afbeeldingen. Het boek kost 29,50. Mayday Mayday Mayday! negentig jaar

vliegtuigcrashes rondom Venlo met ISBN 9789088421050 telt 319 paginas op zwaar zijdemat papier en is voorzien van 316 afbeel-

dingen. Het boek kost 31,50.

Beide hardbacks op formaat 21 x 29,5 cm zijn uitgegeven door NL Books, onderdeel van Aviation-Warbooks en zijn verkrijgbaar in

diverse gespecialiseerde boekhandels, via www.aviation-warbooks.nl of in de winkel van Aviation-Warbooks, Ambachtsweg 8c,

1474 HW Oosthuizen. Voor vragen mailt u naar [email protected].

Koolhoven Vliegtuigen

Bij het bombardement van Rotterdam in mei 1940 brandde de f abriek en daarmee het archief van vliegtuig-

bouwer Koolhoven volledig af. Toch heeft auteur Theo Wesselink een enorme hoeveelheid informatie en fotos

weten te achterhalen. In 1973 startte hij al met het onderzoek wat leidde tot het boek Koolhoven Vliegtuig-

bouwer in de schaduw van Fokker uit 1981. Het uitverkochte boek had destijds geen ruimte voor uitgebreide

productiegegevens. Daarom volgde in 2003 Koolhoven vliegtuigen Een productieoverzicht. Nu heeft Wes-

selink beide producties samengevoegd, geheel herzien, gecorrigeerd en aangevuld. Daarin staat de levensloop

van Frits Koolhoven en hoe hij met luchtvaart in aanraking komt via auto- en motorenfabriek Minerva, zijn

vliegbrevet (nr. 290) in 1910 en de Soesterbergse vliegheide. Daarnaast is de levensloop van iedere individuele

Koolhoven beschreven, met uitzondering van de FK 3 en FK 8 vanwege de grote aantallen. Het zeer complete

werk werd gecontroleerd door de Stichting Koolhoven Vliegtuigen. Er is eigenlijk maar n maar: het boek had

een beter soort papier verdiend dan het huidige omdat daarmee de fotos vele malen beter tot hun recht waren

gekomen. Maar daarmee was de prijs ook een ander verhaal geworden van dit prachtige document over de

tweede vliegtuigbouwer van Nederland. (A.M.)

Koolhoven Vliegtuigen met ISBN 97890818510 is geschreven door Theo Wesselink en uitgegeven door zijn eigen uitgeverij Dutch

Aviation Publications. De hardback op formaat 16 x 23,5 telt 436 paginas en is voorzien van bijna 250 zwart-wit fotos en afbeel-

dingen. Voor 49,95 is het te koop bij onder andere de Flash Luchtvaartwinkel, Luchtvaarthobbyshop en te bestellen bij iedere

boekwinkel. Dat kan uiteraard ook via de site van Wesselink op www.dutchavia.nl.

LEESWIJZER

7/29/2019 LM-01-2013

14/17

JOURNAAL

JOURNAALVRAGEN AAN BEHALVE OVER ADRESWIJZIGINGEN

OF BIJDRAGEN VOOR DE VLIEGENDE HOLLANDER?

Mail naar [email protected]. Stuur fotos bij

voorkeur naar [email protected]. Deadline:

iedere eerste maandag van de maand.

Betaaldata salarissen

In 2013 wordt het salaris uiterlijk bijgeschreven op de eerstvol-

gende werkdag na 22 februari, 22 maart, 24 april, 24 mei

(inclusief vakantiegeld), 24 juni, 24 juli, 23 augustus, 24

september, 24 oktober, 22 november (inclusief eindejaarsuitke-

ring) en 20 december.

Meer informatie is verkrijgbaar bij het Dienstencentrum Human

Resources (DCHR) via de startpagina P&O-selfservice, of

telefonisch op *06-733 of 0800-2255733 (vanuit het buitenland

(+31-70-414 33 00), bereikbaar op werkdagen van 8.00 tot 12.00

uur.

ADRESWIJZIGINGEN:

ZIE COLOFON OP PAGINA 35

In memoriam Op 20 augustus overleed Ab van Driel. Hij was als sergeant-

majoor werkzaam op het bedrijfsbureau van het 298 Squadron

op de vliegbasis Gilze-Rijen. Hij was gehuwd en had een zoon

en dochter. Van Driel is 49 jaar geworden.

Op 12 oktober overleed Tineke Visser-Smit. Zij was als adju-

dant werkzaam als cateringmanager op de vliegbasis Leeuwar-

den. Ze was getrouwd en had een dochter. Visser-Smit is 51 jaar

geworden.

Op 3 december overleed Serge Goedhart. Hij was werkzaam

als eerste medewerker Portfoliobeheer bij Accountmanage-

ment van het Logistiek Centrum Woensdrecht. Hij was gehuwd

en had een zoon en dochter. Goedhart is 38 jaar geworden.

Op 2 januari overleed Linda Bal. Zij was als majoor werkzaam

als humanistisch raadsvrouw en verbonden aan het Defensie

Helikopter Commando. Ze was ongehuwd en had een zoon en

dochter. Bal is 60 jaar geworden.

m c chks-sk sDe militaire en civiele verkeersleidingstaken in het Nederlandse lucht-

ruim zijn sinds 12 december samengevoegd in de zogenoemde Shared

Airtraffic Service (SAS). Het AOCS Nieuw Milligen en het Maastricht

Upper Area Control (MUAC) zijn daardoor letterlijk en figuurlijk met

elkaar verbonden. SAS is voorzien van geautomatiseerde radar- en

vliegplandata vanuit MUAC. Het werk van de controllers is hierdoor

overzichtelijker en gemakkelijker, waardoor de situational awareness

aanzienlijk groter is. Zo zijn de papieren flight-strips vervangen door

een digitale weergave op het scherm en kunnen de vliegrichtingen met

een muisklik worden gecordineerd in plaats van telefonisch.

Het concept van SAS is revolutionair binnen Europa en bewijst dat

het mogelijk is om op gentegreerde wijze verkeersleidingsinformatie

uit te wisselen op verschillende locaties. SAS voldoet aan de huidigeEuropese regelgeving en wordt doorontwikkeld tot 2025.

C-ch

Kolonel Ton van Happen droeg op 7 december zijn functie van plaats-

vervangend commandant vliegbasis Geilenkirchen over aan rangge-

noot Ren Moerland. Hij is daarmee tevens Senior National Represen-

tative voor het Nederlandse detachement. Van Happen verlaat Defensie

met functioneel leeftijdsontslag. Foto: Geilenkirchen

Luitenant Kolonel Denny Traas droeg op 14 januari het commando van

de Air Task Force over aan overste Ronald van der Jagt. ATF 22 neemt op

Mazar-e-Sharif in Afghanistan de taken over van ATF 21. De Nederlandse

F16s worden nog steeds elke dag ingezet ter ondersteuning van de

politietrainingsmissie in Kunduz. Foto: 1 NLD ATF

Renies

Wat: voormalig vliegende 324 Squadron

Waar: vliegbasis Leeuwarden

Wanneer: 4 april 2013

Wie: Alle oud-medewerkers en hun eventuele partners/

begeleiders zijn van harte welkom.

Aanmelden: In januari zijn uitnodigingen aan de ons bekende

oud-medewerkers toegezonden. Mocht u de afgelopen jaren

nooit een uitnodiging hebben ontvangen en u bent toch in

de periode 1949-1964 bij het squadron werkzaam geweest

of u wilt nadere inlichtingen, neem dan contact op met Evert

Fokkinga via op [email protected]

of 050-5799699.

Wat: Jaarlijkse renie vliegers 315 Squadron

Waar: Officiersmess Camp New Amsterdam

Wanneer: 16 april vanaf 17.00 uur

Wie: alle oud-vliegers 315 squadron. Een goed

adressenbestand is essentieel voor de organisatie. Geef dit

bericht daarom door aan alle voormalige 315 vliegers. Stuur

adreswijzigingen en geen interesse zoveel mogelijk naar

[email protected].

Aanmelding en informatie: Kosten voor de avond bedragen

15,00 per persoon. Maak dit bedrag voor 1 maart over op

rekening 3311.806.697 ten name van C.J. Stoutjesdijk in

Amersfoort onder vermelding van RIP 2013 en je e-mail adres

(en/of telefoonnummer). Bij annulering voor 31 maart wordt

het bedrag volledig terug gestort. Bel voor meer informatie

met Bart Woortman op 053-5696112 of mail naar bovenstaand

adres. De mess is op de voormalige vliegbasis Soesterberg,

Dolderseweg 34 in Huis ter Heide.

a b k Adjudant bd Koos van den Berg werd eind vorig jaar op het Maritiem

Vliegkamp De Kooy benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau.

Niet toevallig gegbeurde dit in de Traditiekamer van de Marinelucht-

vaartdienst (MLD). Hij ontving de onderscheiding voor zijn grote

bijdrage aan de opbouw en professionele expositie van de collectie van

de MLD. Die bestaat uit vele fotopanelen, een aantal vliegtuigen en

helikotpers, modellen en mock-ups en tal van gebruiksvoorwerpen en

boeken uit de geschiedenis van de MLD. De oud-adjudant cordineerde

de afgelopen twintig jaar de werkzaamheden van de vele v rijwilligers.

Zijn kennis uit het verleden en zijn ervaring als medewerker van het

Militaire Luchtvaartmuseum kwamen daarbij zeer van pas.

De tentoonstelling is op afspraak te bezichtigen. Kijk daarvoor op

www.traditiekamermld.nl.

Vijfde Foxtrot naar Fort Hood

De Defensie Materieel Organisatie (DMO) droeg op 14 januari

de vijfde CH-47F over aan het CLSK. Diezelfde dag vloog een

Nederlandse crew de nieuwe Chinook transporthelikopter naar

zijn standplaats Fort Hood. De zesde en laatste Foxtrot wordt

volgens planning op 26 maart 2013 overgenomen door het

DMO projectteam. Deze is bestemd voor het 298 Squadron. Dit

toestel gaat met zeetransport via Baltimore naar Antwerpen,

en daarvandaan naar het LCW. Na enkele modificaties aldaar,

kan het CLSK het toestel vanaf mei operationeel inzetten.

Luchtmachtonderofficiers-pagina op intranetSinds eind vorig jaar is er voor luchtmachtonderofficieren een

speciale Onderofficierspagina op intranet te vinden. Het is

n van de initiatieven van de Luchtmachtadjudant om een

krachtig Onderofficierskorps te behouden. Op deze pagina

vindt u onderofficiergerelateerde onderwerpen in de breedste

zin van het woord, zoals opleidingen, werkervaringen, beleids-

visie onderofficieren van de Commandant Luchtstrijdkrachten

en verslagen. Ook is er een rubriek die telkens een werkplaats

belicht waar onderofficieren te vinden zijn. Als eerste stonden

de medewerkers van de schilderswerkplaats op de vliegbasis

Leeuwarden in de spotlights. De pagina is een groeidocument

waarbij ieders inbreng welkom is.


JOURNAAL

7/29/2019 LM-01-2013

15/17

JOURNAAL

t ns f-5 k

De bouw van de tweede voor Nederland bestemde F-35 maakt vorde-

ringen. Het toestel staat op de foto in het zogenoemde het Electronic

Mate Allignment Station. Op die plek zijn onder andere de cockpit en

de vleugels aan de romp gemonteerd. Het vliegtuig heeft deze plek

in de fabriek van Lockheed Martin in Fort Worth inmiddels verlaten.

Momenteel staat het in het Final Assembly Station waar het wordt

afgebouwd. Het toestel, dat na de aflevering aan Nederland zal worden

geregistreerd als F-002, zal samen met de F-001 gaan deelnemen aan de

voorbereiding en uitvoering van de operationele testfase.

Die vindt nu al plaats bij de 33rd Fighter Wing op Eglin Air Force Base

in Florida. De eenheid moest in 2012 988 vluchten en 8458 testpunten

afwerken. De wing maakte er veel meer, respectievelijk 1167 en 9319

in meer dan zevenhonderd missies. Het Air Education and Training

Command van de Amerikaanse luchtmacht gaf onlangs aan dat de wing

nu ook klaar is voor training van vliegers in 2013. In 2012 werden dertig

F-35s afgeleverd tegenover dertien in 2011. Momenteel staan er 22

F-35s op Eglin. De overige toestellen staan op diverse bases elders in de

Verenigde Staten. Foto: Lockheed Martin

Het Air Force Flight Test Museum op Edwards AFB, Californi, begon

onlangs met een zogenoemd adopt-a-plane programma. Daarmee

kunnen vrijwilligers helpen museumvliegtuigen te onderhouden.

Het museum heeft er namelijk meer dan tachtig in beheer, maar

slechts twee full-time medewerkers voor hun onderhoud. Studenten

van klas 12B de Air Force Test Pilot School, onder wie KLu-majoor

Martin van de Pol, waren de eerste die deelnamen door de SR-71

Blackbird van het museum onder handen te nemen. Daarmee

haalden de leerling testvliegers zelfs het Amerikaanse Air Force Ma-

gezine. De vrijwilligers zullen behalve het schoonmaken ook licht

onderhoud uitvoeren zoals het opnieuw aanbrengen van insignes,

repareren van lekke banden het voorkomen dat vogels de vliegtui-

gen als nest gebruiken. Vrijwilligers kunnen zo veel of weinig als ze

willen deelnemen. Foto: Laura Mowry

AOCS Nieuw Milligen steuntgoede doelenHet Air Operations Control Station Nieuw Milligen doneerde

eind vorig jaar 2500 aan stichting k Leef in Apeldoorn.

Majoor Jan Tanis overhandigde symbolisch een cheque aan

Annemieke Simonis, directrice van de stichting. Deze heeft als

doelstelling mensen met kanker en hun naasten te ondersteu-

nen bij het optimaal houden van hun kwaliteit van leven. Onder

de noemer AOCS NM actief tegen kanker zijn eind 2012 diverse

activiteiten gehouden om geld in te zamelen voor dit goede

doel. De opbrengst wordt verdeeld tussen k Leef, de ROPARUN

en het fietsevenement Alphe dHuZes.

Sp- 202 kZwemster cadet-sergeant Denise de Vries ontving op 13 december de

sportaward 2012 uit handen van commodore Paul Bomers. Ze wist

drie CLSK zwemrecords te verbreken, behaalde drie eerste plaatsen

bij het Nationaal Militair Kampioenschap en twee tweede plaatsen op

het internationale kampioenschap van het Headquarthers Allied Air

Command Ramstein. Volgens coaches en teamleiders leverde zij dit jaar

daarmee de beste sportprestaties binnen het CLSK.

Foto: Johan Bouman

Bezoek kamerledenEen groot aantal kamerleden van de Vaste Commissie voor De-

fensie bezocht op 18 januari het Defensie Helikoptercomman-

do en het Logistiek Centrum Woensdrecht. Op de vliegbasis

Gilze-Rijen kregen zij een rondleiding en een toelichting op de

inzet van de helikopters. De middag in Woensdrecht stond in

het teken van publiek-private samenwerking en het onderhoud

van het materieel.

Een detachement van zon 450 personen en negen F-16s van

de vliegbasis Leeuwarden oefende eind vorig jaar een week

lang vanaf de vliegbasis Eindhoven. Deze basisoefening vond

plaats als voorbereiding op het NAVO-examen van novem-

ber 2013, de zogenoemde Capability Evaluation. Iedere drie

jaar dient een Main Operating Base dit examen te doen. Het

totaalconcept van het opereren van een detachement op

een externe locatie wordt b eoordeeld. Naast operationele en

personele aspecten toetst de NAVO onder andere ook zaken als

getraindheid, verbindingen, cordinatie, beveiliging, transport

en bevoorrading.

Door de afstoting van de vliegbases Twenthe en Soesterberg

zijn er weinig andere bases waarvandaan zon detachement

kan oefenen. Volkel is namelijjk al F-16 basis en daardoor geen

optie. Eindhoven heeft de infrastructuur voor het opereren van

F-16s en is normaliter al formeel uitwijkhaven voor F-16s. In

2013 gaan naar vewachting nog enkele oefenweken vanaf Eind-

hoven plaatsvinden. Foto: Mike Schoenmaker

Leeuwarder F-16s oefenenop Eindhoven

In het glazen huis dat in december in Enschede stond, bood F-16

demovlieger Stefan Hutten namens de Koninklijke Luchtmacht twee

items ter veiling aan. Stitch bracht op 24 december een bezoek aan

de DJs in het Glazen Huis. Daar bood hij namens de luchtmacht een

ballonvaart, een uniek exemplaar van de Flight Planner schoolagenda

en een meet & greet met het F-16 demoteam aan. De meet & greet met

het demoteam bracht 6250 euro op, de ballonvaart met de Luchtmacht-

ballon 865 euro. Hutten was in Enschede samen met de tienjarige Luca,

op de foto samen met DJ Giel Beelen. De razende reporter van de Flight

Planner schoolserie overhandigde een cheque van 3000 euro namens

de uitgever Paper Works. Serious Request werd dit jaar voor de negende

keer gehouden en bracht maar liefst twaalf miljoen euro op voor het

internationale Rode Kruis. In 2013 staat het Glazen Huis in Leeuwar-

den. Foto: Ray van Olphen

lchch g Hsfm Ss s s

vs h aks s


JOURNAAL

7/29/2019 LM-01-2013

16/17

COLOFON

De Vliegende Hollander is een uitgave van de

Koninklijke Luchtmacht, geproduceerd door het

Dienstencentrum Defensie Media

HOOFDREDACTIE

Luitenant-kolonel Willem Bogaard

EINDREDACTIE

Arno Marchand

VORMGEVING

Grafische Dienst, Audiovisuele Dienst Defensie

DRUK en OPLAGE

OBT bv, Den Haag - 25.000 ex.

INTERNET

www.defensie.nl/luchtmacht

REDACTIEADRES

(niet voor adreswijzigingen en vragen over verzending)

Staf Commando Luchtstrijdkrachten

De Vliegende Hollander | Kamer 14A01Postbus 8762, 4820 BB Breda, MPC-92A

Telefoon: 076 - 544 71 29 | C2VN: (450) 47129

E-mail kopij: [email protected]

E-mail fotos: [email protected]

ADRESWIJZIGINGEN

Actief dienende militairen, reservis ten en

burgermedewerkers van de Koninklijke Lucht-

macht dienen de adreswijziging te muteren in

PeopleSoft of door te geven bij de P&O-functionaris.

Postactieven, veteranen, betalende abonnees en

alle overige lezers dienen de adresdrager met

gecorrigeerde gegevens op te sturen naar het

retouradres: Staf Commando Luchtstrijdkrachten

CLSK/Kabinet/Bureau Postactieven, Abonnementen-

administratie de Vliegende Hollander,

Postbus 8762, 4820 BB Breda.

Per mail naar [email protected] kan

uitsluitend indien voorzien van de code boven de

naam op de adresdrager. Zonder code wordt mail

niet behandeling genomen.

BOT-militairen en burgermedewerkers die hun

contract met Defensie voortijdig beindigen en

BBT-militairen die de dienst verlaten, hebben

geen recht op een gratis abonnement behorend

bij de status van postactieve.

Een abonnement op de Vliegende Hollander kost

17,02 per jaar (buitenland 21,55) en kan worden

aangevraagd bij: Abonnementenland, Postbus 20,

1910 AA Uitgeest, telefoon: 0900-22 65 263 (10 cent

per minuut), fax: 0251-31 04 05, www.aboland.nl.

Opzegtermijn bedraagt zes weken.

Ss cb 20 s ab-

kch. d s p

b b bs.

Kk p bs .

b. spck p b.

Aanhaling uit en overname

van (delen van) artikelen indit blad is toegestaan, mitsmet toestemming van deredactie en bronvermelding.

ISSN 0024-0389

Expositie Plane Skin

In 2013 bestaat de Nederlandse Militaire Luchtvaart honderd jaar, de Koninklijke

Luchtmacht zestig en het Militaire Luchtvaart Museum 45. Daarom vertoont het MLM

de verrassende fotoexpositie Plane Skin. In de vliegtuighuid vinden in de loop der tijd

diverse veranderingsprocessen plaats. Die bijzondere ontwikkeling legde kunstenaar

en fotograaf Gijs Dragt fotografisch vast. Zijn kijk op het onderwerp zorgt voor een

schilderachtig karakter en in sommige gevallen lijken het fotografische schilderijen.

Plane Skin is te bezichtigen in de Vreeburghal van het MLM van vrijdag 8 februari

tot en met zondag 23 juni 2013. Kijk voor de rest van de agenda deze maand op de

achterpagina van de Vliegende Hollander.

De toegang tot het museum en activiteiten is gratis. Meer informatie, aanmeldingen

en reserveringen op www.militaireluchtvaartmuseum.nl. Reguliere openingstijden:

dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 16.30 uur, en zondag van 12.00 tot 16.30

uur. Gesloten op maandag, zaterdag, Nieuwjaarsdag, beide kerstdagen, Eerste

Paasdag, Eerste Pinksterdag en Koninginnedag. Bezoekadres: Kampweg 120, 3769 DJ

Soesterberg, telefoon 0346-356000. E-mail: [email protected].

Agenda Militaire Luchtvaart Museum

Tien keer materieelbeheer

Iedereen gebruikt materieel of artikelen die eigendom zijn van

Defensie. Voor het handhaven van professioneel materieelbe-

heer zijn de tien regels van belang voor het personeel.

1. Weet welk materieel je mag hebben

Weten welk materieel er op je inventaris staat. Zorg daarom

voor een actueel overzicht van het materieel dat je mag heb-

ben.

2. Weet welk materieel je fysiek hebt

Is het materieel dat op het materieeloverzicht staat ook werke-

lijk fysiek aanwezig en zo niet, is het bekend waar het wel is.

3. Heb je een ondertekend bruikleenbewijs

Als je materieel in bruikleen hebt of hebt gegeven, zorg dan dat

de bruikleenbewijzen volledig zijn ingevuld en getekend.

4. Weet wie je beheerder is

Zorg ervoor dat je personeel en jij weten wie het materieel

beheert en bij wie je terecht kan voor vragen.

5. Meld verschillen op de juiste wijze

Er kunnen verschillen bestaan tussen wat administratief en

werkelijke aanwezig is. Dit hoeft geen probleem te zijn, maar

behandel verschillen altijd via de officile weg zodat het over-

zicht niet verloren gaat.

6. Draag materieel en administratie ordelijk over

Om je opvolger niet met een achterstand te laten b eginnen,

zorg dat je materieel en administratie compleet en actueel is bij

de overdracht.

7. Gebruik het materieel op juiste wijze

Gebruik materieel alleen waarvoor het bedoeld is. Oneigenlijk

gebruik kan leiden tot schade en uitval van materieel.

8. Berg (gevoelig) materieel juist op

Sommig materieel is door specifieke kenmerken gevaarlijk of

gevoelig van aard of interessant voor derden. Hiervoor zijn

extra richtlijnen voor opslag en beveiliging.

9. Zorg voor tijdig onderhoud en maak goede afspraken

Om materieel inzetbaar te houden is goed en tijdig onderhoud

noodzakelijk. Zorg voor een goed overzicht van de onder-

houdsstaat en geplande onderhoudsbeurten.

10. Zorg dat materieel inzetbaar is

Je eenheid is pas inzetbaar als het materieel dat ook is.

Controleer daarom regelmatig op de inzetbaarheid en neem

lm-01-2013

Documents