maatschappelijk leiderschap: wat is het? waarom belangrijk ...marco bunge: pionier in hospice care...
TRANSCRIPT
CentreonStrategiesforPublicandCivilEntrepreneurs
www.publicspace.nl
@stevendewaalDr.StevenP.M.deWaal
MaatschappelijkLeiderschap:Watishet?Waarombelangrijk?Watdoejezelf?InleidingTexelsleiderschapsprogramma17januari2018
1
DenkNetwerkmetMissie:“CreatingWinningStrategiesfortheCommonGood”SPACE:CentreonStrategiesforPublicAndCivilEntrepreneurs
Hoofdthema:BevorderenActiefBurgerschapen(Maatschappelijk)OndernemerschapMiddelen:Actievewebsite,socialmedia,debatbijdragen,lezingen,congressen,boeken/publicaties,eigenresearch,eigendebatten,studies
Opgericht2001.Zelfstandigestichtingsinds2004Onafhankelijk:geenexternefinanciersofopdrachtgevers;geencompromisMissiegedreven:geenrationelepretentieNon-Profit:nietwinst-ofsubsidiegerichtDenkNetwerk,geendenktank:Percasus/issueopzoeknaarbesteexpertiseenmeningen
2
Actievewebsite:www.publicspace.nl.Ookhelearchief
3
Laatsteboeken
4
AnalysePublicSPACE:DisruptieveBurgerKrachtalsgevolgvanonderliggendetechnologischerevolutieBurgerMachtnietlangeralleeninbravepolitiekeretoriekItisnottechnology(‘stupid’),it’smentality.Sociaal-technologisch:enormeffectopmentaliteitenmachtsbronneniederindividuHoofdkenmerkenTechnologischeRevolutie:• Slim Enorme,noggroeiendecomputer-power• KleinenMobiel Dichtbijpersoonenpersoonlijk,altijd‘athand’• Nietalleendata,ookbeeld Real-timeenReal-life,PubliekTheaterbelangrijker• Massabereik,wereldwijdConnectieenCommunity,overalenaltijd• ICTInfrastructuur(‘Internet’)Wereldwijdwerkend,overaltoegangtotplatformsenwebsitesDisruptiedusnietalleenmarkt,ookstaat(nualpolitiek)encivilsociety
5
Effecten,merkbaartotopTexel?
a. Burgerdisrupteertnualpolitiekemarkt(informeelgezagvanbuiten,nieuwepolitiekestartups,lobby&kritiekmeteenviapubliekekanaal)
b. Burgerwilco-productieinpubliekedienstverlening(zorg,onderwijs,energie,wijkbeheer)engaatsomsovertotzelforganisatie
c. Fouteontmoetingsocialmediaengekozenpolitici(‘volk’en‘democratie’)schuilenenduikenaandeenekantendemagogieengrootstebekaandeandere
Goederoute:maatschappelijkleiderschap
5
6
Maatschappelijkleiderschap:
MaatschappelijkleiderszijnprominenteburgersdiezichopenlijkenindringendmetdepubliekezaakbemoeienZezijntendeleconcurrent,somsookpartnervanpolitiekeleidersindepubliekeruimteZedoenditopvrijwillige,minofmeeraltruïstischebasis,maarzezijntochgeen‘vrijwilliger’inklassiekezinMaatschappelijkleiderskunnendusookheelgoedwordenaangetroffeninboardrooms,profitennon-profit,opererendvanuitgoedburgerschap
6
7
PersoonlijkPerspectief
Stap1. Persoonlijkepassie;Verontwaardiging;Maatschappelijkvraagstuktriggert:gedrevendoorwaardendiepersoonlijkechtspelen
Stap2. Jijkan/moeterietsaandoen;watmoetgebeurenisvaakooknognietgebruikelijkeninnovatief(maatschappelijk ondernemerschap*
Stap3. Aandeslag,metanderen,somstegenroutinesen‘commonsense’in,hetisleiderschap
Stap4. Overwinnenweerstand,somsintern,vaakextern.Voerenpubliekdebat.Vasthouden.Zoekennieuweresources.
*DeWaal/Schuyted.1994
7
8
Leiderschap
Hetgaatomleiderschap,omdathetpersoonlijkeproactieveactieszijn,beyondthecallofduty,omdatervaakweerstandmoetwordenoverwonnenenomdatersprakeisvanvrijwilligvolgerschap.Ergeldendusdebekendedriecriteria:hetispersoonlijk,erisweerstandenerzijnspontaneenvrijwilligevolgers.Indatlaatsteishetwelbijzonderleiderschap:hunaantrekkingskrachtopvolgersisindirect/nietalleeneigenbelangenkomtvoortuitdewensbijtedragenaanmaatschappijenpublicvalue.
8
9
Voorbeeldenuitmijnonderzoek.
ToepasbaaropTexelen/ofopjulliepersoonlijk?
9
10
MarcoBunge:PionierinHospiceCare
Innovatie:Oprichtereenvandeeerstehospices,
gerichtopterminalebegeleidingenzorg;metprivatemiddelen(HospiceKajanHilversum);InloopcentrumvoormensendielevenmetkankerViore,Hilversum
• Ondernemersachtergrond:uitgever,zelfstandigjournalist
• Inspiratie:Persoonlijkeobservatiesengebrekaaninnovatieindittypezorg
11
ZusterWitlox:religieuzeinspiratiemetzakelijkoptreden
Innovatie:Warmejassenvoorca.100dak-enthuislozen(omg.Warmoesstraat)viasponsoringProactieveaanpakrichtingzakenleven,o.a.NikeenBen&Jerry’s.Gevoelvantrotsbij’mijnmannen’:werkachtigenietsterugdoenvoordezustersEthischdilemma,m.n.inUSAOrdehadgeenzakelijkeaffiniteit
11
12
PaulBaan:VentureFilantroop
• GrootsteactiviteitinNederland:VitaValley,innovatievecombinatiesvantechnologieenzorgvragen
• Inspiratie:Christelijkgeïnspireerd(WarrenBuffettfilosofie)
• Innovaties:Mhealth,Vitaalthuis,Socialventurefilosofievanwerkeninfilantropie
12
13
DomineeVisser:recalcitrantgeestelijkenmaatschappelijkleider
VonddatkerkmoestopkomenvoordezwakkenennietalleeninwoordHadduidelijkpolitiekprofiel,aldietijdruziemetLeefbaarRotterdam,somsookburgemeesterBelangrijkeactiviteiten:• dagopvangzwerversen
drugsverslaafdeninkerkenweekend• Perron0• Behoudkerkopoudeplek
13
14
HetechtpaarSies:OprichtersVoedselbanken
• Christelijkgeïnspireerd• Gestartinhunwoonkamer,zelfinuitkering,
laterincontainerinRotterdamsehaven• Politiekeweerstand• NuonderdeelFederatieVoedselbanken,
wekelijksca.45.000personenontvangenpakket,waarvan2500inRotterdam
14
15
YolandaEijgenstein:oprichternieuwsoortbasisschool
PionierIederwijsbasisscholen:gebaseerdopopencurriculumenzelfsturingdoorkinderenNaveelweerstand,uiteindelijkerkenddoorinspectie;maarduurdehaartochallemaaltelangTrigger:gebrekaankarakterbijveelleidersenzichtbaarbasisonderwijseigenkinderenOnderneemster:BusinessWomanoftheyear(97),DirectMarketeeroftheyear(96)
15
16
EstherHofstede:Koppelingbusinessenmaatschappij
PionierSamenvoorZeist,businessinthecommunityconcept:Ruilbeursvangoedebedoelingenbedrijvenenburgerswww.samenvoorzeist.nlAchtergrond:professional,zelfstandige
16
17
CamilleOostwegel:Aanpakkerruïnes
Hotelondernemer,nuCamilleOostwegelChateauHotelsPublicValueinopknappenmonumentaleruines,waarnaookeennieuwgebruikenexploitatieZichtbareheldinLimburg,PublicValue:toeristischaantrekkelijk,trotsopverledenenmooielandgoederenWaarden:Limburgsejongen,katholiek
17
18
Gemeenschappelijkekenmerken
Leiderschap:• erisweerstand,publiekenintern;• hetispersoonlijk,nietfunctiegebonden;ookhetresultaatisterugtevoerenop
persoon;• erzijnspontanevolgers,doorpubliekekaraktervaakindirectMaatschappelijk:• leidttotresultaatinpublicvalue• resultaathoeftnietbeoogdtezijn(onafhankelijkvan‘goedebedoelingen’of
‘inborst’;geenheiligen!)Vindplaats:Buitenoverheidinheleprivatesector;naastinformelewerelden(klassiekecivilsociety),ookinbestuurlijkecircuits(burgerschapindeboardroom)
18
19
Elementenomoptelettenineigenrol
Waarschuwingvooraf:enigebestuurlijkeervaringenskillshelpen,alleengoedebedoelingennietgenoegWAAROMZOUJEDITWILLEN?PublicValuegerichtenPublicPassionKERN:- Juistehoudingendoorzettingsvermogen:Karakter- Juisteafweginginconcreteomstandigheden:Praktischewijsheid- Jezinkunnenkrijgen&datkunnenuitleggen:PowerenRetoriek
19
20
Decivilleadersindestudiehebbeneenopvallendeigenwaardenpatroon(abreedoftheirown)
FreedomofChoice(13)
and
Entrepreneurialspirit(13)
Sustainability/stability(11)
and
Respect(11)
(Social)Justice(9)
Solidarity(8)
and
Self-actualization(8)
Independence(7)
and
Bonding&Bridging(7)
Enerzijds: eigenwijs, ondernemend, gepassioneerd in gedrag, door roeien en ruiten soms; Anderzijds: betrokken op samenleving en missie, vanuit waarden verontwaardigd, solidair met maatschappelijke problemen en probleemgroepen
21
Samenvattend:MaatschappelijkLeiders• zijntevindeningeheleprivatesector;• hebbeneengemeenschappelijkwaardepatroonmetgelijkelijkondernemendeen
solidairewaarden;• zijngerichtoppublicvalueendaarininnovatiefendoorbrekend;• moetendaaromhetpubliekedebataangaanoverpublicvalue;• hunwaardenoriëntatieenintrinsiekemotivatiezijnexplicietonderdeelvanhun
innovatieenhunpubliekleiderschap;• zijnalleninstaattotbrugtussengezagbijeliteenopwerkvloer;• belangrijksteoverigestijldimensies:
- waardengedrevenheid(explicietvs.nietexpliciet),- boegbeeldgerichtheid(frontstagevs.backstage)- draagvlak(legitimeringvs.innovatie)
21
22
BIJLAGEAchtergrondenpersoonlijkeinfo
23
Nadereinfoopdesite
• https://www.publicspace.nl/2015/03/16/portretten-maatschappelijk-leiders
• Voorsamenvatting,portrettenenoverzichtonderzochtemaatschappelijkleiders
• Apartblogmet10puntensamenvatting:https://www.publicspace.nl/2014/11/06/de-waarden-van-maatschappelijk-leiders-10-punten
AfbeeldinguitsamenvattendFDartikel;tevindenopsitewww.publicspace.nl
24
PersoonlijkeachtergrondProfessie:StrategieConsultant.Overwegendpubliekesector,o.a.volkshuisvesting,gezondheidszorg,hogeronderwijs,energie.Ooklandelijkniveau:brancheverenigingenendepartementenStudie1973-1979Andragologie(RUU),cumlaude.PromotieUSBO2014Begincarrière(1979-1984):Gemeente(welzijnsplanning)enMinisterievanBZK(reorganisatieRijksdienst)Vanaf1985-2003:Boer&CroonStrategyandManagementGroup1992-2003Vennoot;1997-2001Bestuursvoorzitter2001-2005:lidpartijbestuurPvdA,o.a.voorzitterCie.ZorgstelselNu:Oprichter(ca.2002)envoorzitterPublicSPACEFoundationActiefBurger,o.a.voorzitternon-executiveboards,accentopturn-aroundenstrategischevernieuwing:cultuursector,betaaldvoetbal,woningcorporaties,publiekeomroep
25
Hoofdthema’sPublicSPACE&accentnuBurgerkracht(100jaarbasispubliekesector;Commons,o.a.gildes)metBurgermacht(2015):Wettelijkebevoegdhedenburger-initiatiefBurger-DisruptievanDemocratie(2015):Burgersdirect&ongecensureerdonafhankelijkkanaal;DirectedemocratieBurger-DisruptievanPubliekeDiensten(2015):Opkomstzelforganisatie,co-productie,peer-reviews&ownchoiceChinaZorg(2011):Zorgstelsel=politiek/poldergestuurd,aanrandenbeetjemarkt,dusnauwelijkspatiënten-machtStrategischdenken:‘Beatingtheodds’Aristoteles:Deugden,Karakter,Afwegingincontext;Rulebased=padvinderseedMaatschappelijkeOnderneming(2000):Basiscivilsociety,dusnon-profitenmissiegedreven,naast(ook)marktenoverheidMaatschappelijkLeiderschap(2014):Personenbelangrijkerdanstructuur;BurgerschapindeBoardroom;Managementparadigma
26
PublicSPACE(zie:www.publicspace.nl/over-public-spaceen/publicaties)
Ontstaanca.2001alsonafhankelijkedenktankvanuitBoer&Croon,strategischeconsultancyeneindverantwoordelijkinterim-managementfirma.Actieso.a.ExecutiveExchangeNetwork.Basis:BoekS.deWaal(2000):‘Nieuwestrategieënvoorhetpubliekedomein’:o.a.conceptmaatschappelijkeondernemingVerzelfstandigdinStichtingmetStevendeWaalalsbestuurderbegin2004,nazijnvertrekalsbestuursvoorzitterenvennoot,ledenDenktankblevenallenIn2007Manifest‘Naareenintelligenteenverbondenoverheid’metpresentatieinNieuwspoort
27
AchtergrondPublicSPACE(vervolg)
In2008‘Strategischmanagementvoordepubliekezaak’(BoomBestuurskunde)metpresentatieaanFrankHeemskerk(StasEZ)inHavengebouwRotterdamSteedsmeerDenknetwerkipvDenktankIn2010en2011rapportenoverJeugdGezondheidszorgenDecentralisatieJeugdzorg(m.m.v.GGDNederland),presentatiesaanAndreRouvoet(Minister)enaanDannenberg(VNG)enVanGastel(DG)In2014‘TheValue(s)ofCivilLeaders’(Eleven),promotieS.deWaalbijUSBO,Paul‘tHartIn2015‘BurgerkrachtmetBurgermacht’(BoomBestuurskunde),presentatieaanKimPutters(DirecteurSCP)inDudok,,m.m.v.o.a.StafDepla,PaulSchnabel,RaymondGradus