morphological and histo-pathologicalogical evaluation the...

26
รายงานผลการวิจัย ทุนวิจัยคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา ปีงบประมาณ 2548 1 การศึกษาผลของสารสกัดร่วมจากงวงตาลตัวผู ้และเหง้าตําลึง ต่อโครงสร้างทั่วไปและ ลักษณะทางจุลพยาธิวิทยาของตับ ไต หัวใจ ม้าม และตับอ่อน ในหนูขาวเพศผู ้ที่ถูก เหนี่ยวนําให้เป็นเบาหวาน Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the combine effects of male Borassus flabellifer and Coccinia grandis vioght crude extract on liver kidney heart spleen and pancreas in diabetic male Spague Dawley rats. ผลการทดลอง ในการทดลองนี กลุ ่ม control คือกลุ่มหนูขาวปกติเพศผู้ที่ไม่ถูกเหนี่ยวนําให้เป็นเบาหวาน กลุ ่ม negative control คือหนูขาวเพศผู้ที่ถูกเหนี่ยวนําให้เป็นเบาหวาน และได้รับนํ ากรอง กลุ ่ม experiment I คือหนูขาวเพศผู้ที่ถูกเหนี่ยวนําให้เป็นเบาหวาน และได้รับสารสกัด จากงวงตาลตัวผู้ และเหง้าตําลึง ขนาด 100 มิลลิกรัม / กิโลกรัมของนํ าหนักตัว กลุ ่ม experiment II คือ หนูขาวเพศผู้ที่ถูกเหนี่ยวนําให้เป็นเบาหวาน และได้รับสารสกัด จากงวงตาลตัวผู้ และเหง้าตําลึง ขนาด 300 มิลลิกรัม / กิโลกรัมของนํ าหนักตัว ลักษณะและอาการภายนอกของหนูที่ใช้ศึกษาทดลอง จากการศึกษาความเป็นพิษของสารสกัดร่วมจากงวงตาลตัวผู้ และเหง้าตําลึงในหนูขาวกลุ่ม experiment I และ experiment II ที่ได้รับสารสกัดขนาด 100 และ 300 มิลลิกรัม/กิโลกรัม ซึ ่งถูก เหนี่ยวนําให้เป็นเบาหวานด้วย streptozotocin พบว่าหนูขาวที่ใช้ศึกษาทดลองทั ้งสองกลุ่ม มีการ เปลี่ยนแปลงภายนอกที่แตกต่างจากหนูขาวกลุ่ม control และหนูขาวปกติก่อนทําการศึกษาทดลอง โดยพบว่าลักษณะของขนที่ตัวหนูขาวจะเปลี่ยนแปลงจากสีขาวตามปกติ เป็นสีขาวแกมเหลือง ซี่ง การเปลี่ยนแปลงลักษณะของขนที่ตัวหนูขาวนี สามารถพบได้ในกลุ่ม negative control ที่เหนี่ยวนํา ให้เป็นเบาหวานด้วย streptozotocin แต่ไม่ได้รับสารสกัด เช่นกัน นอกจากนี ้ยังพบว่าหนูขาวกลุ่ม experiment I และ experiment II ที่ได้รับสารสกัดขนาด 100 และ 300 มิลลิกรัม/กิโลกรัม มีการดื่ม นํ านํ ากรองที่ให้ มากขึ ้นเป็น 2 เท่าต่อวัน เมื่อเปรียบเทียบเทียบกับหนูขาวปกติ และหนูกลุ่ม เดียวกันนี ้ในระยะก่อนการศึกษาทดลอง

Upload: others

Post on 10-Jul-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 1

การศกษาผลของสารสกดรวมจากงวงตาลตวผและเหงาตาลง ตอโครงสรางทวไปและลกษณะทางจลพยาธวทยาของตบ ไต หวใจ มาม และตบออน ในหนขาวเพศผทถก

เหนยวนาใหเปนเบาหวาน

Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the combine effects of male Borassus flabellifer and Coccinia grandis vioght crude extract on liver

kidney heart spleen and pancreas in diabetic male Spague Dawley rats. ผลการทดลอง

ในการทดลองน กลม control คอกลมหนขาวปกตเพศผทไมถกเหนยวนาใหเปนเบาหวาน กลม negative control คอหนขาวเพศผทถกเหนยวนาใหเปนเบาหวาน และไดรบนากรอง กลม experiment I คอหนขาวเพศผทถกเหนยวนาใหเปนเบาหวาน และไดรบสารสกด

จากงวงตาลตวผ และเหงาตาลง ขนาด 100 มลลกรม / กโลกรมของนาหนกตว กลม experiment II คอ หนขาวเพศผทถกเหนยวนาใหเปนเบาหวาน และไดรบสารสกด

จากงวงตาลตวผ และเหงาตาลง ขนาด 300 มลลกรม / กโลกรมของนาหนกตว ลกษณะและอาการภายนอกของหนทใชศกษาทดลอง จากการศกษาความเปนพษของสารสกดรวมจากงวงตาลตวผ และเหงาตาลงในหนขาวกลม experiment I และ experiment II ทไดรบสารสกดขนาด 100 และ 300 มลลกรม/กโลกรม ซงถกเหนยวนาใหเปนเบาหวานดวย streptozotocin พบวาหนขาวทใชศกษาทดลองทงสองกลม มการเปลยนแปลงภายนอกทแตกตางจากหนขาวกลม control และหนขาวปกตกอนทาการศกษาทดลอง โดยพบวาลกษณะของขนทตวหนขาวจะเปลยนแปลงจากสขาวตามปกต เปนสขาวแกมเหลอง ซงการเปลยนแปลงลกษณะของขนทตวหนขาวน สามารถพบไดในกลม negative control ทเหนยวนาใหเปนเบาหวานดวย streptozotocin แตไมไดรบสารสกด เชนกน นอกจากนยงพบวาหนขาวกลม experiment I และ experiment II ทไดรบสารสกดขนาด 100 และ 300 มลลกรม/กโลกรม มการดมน าน ากรองทให มากขนเปน 2 เทาตอวน เมอเปรยบเทยบเทยบกบหนขาวปกต และหนกลมเดยวกนนในระยะกอนการศกษาทดลอง

Page 2: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 2

ลกษณะทวไปของตบ จากการศกษาความเปนพษของสารสกดรวมจากงวงตาลตวผ และเหงาตาลงในหนขาวทกกลม พบลกษณะโดยทวไปของตบปกต มสน าตาลแดงคลา ผวเรยบไมมจดหรอตม รปรางเปนกลบ 2 กลบ ขนาดไมเทากน กลบใหญอยใตชายโครงขวา กลบเลกอยใตชายโครงซาย นาหนกประมาณ 20 – 25 กรม

ลกษณะทางจลพยาธวทยาของตบ ลกษณะทางจลชววทยาของเนอเยอตบหนขาวปกต กลม control พบวา hepatic lobule มลกษณะปกต มขอบเขตหกเหลยม กลาง lobule ม central vein (ภาพ 1A และ1B) และทมมของ hepatic lobule ม portal triad ลกษณะปกต (ภาพ 1C) กลาวคอ hepatic artery กลม ผนงหนา สวน portal vein ลกษณะเปนวงร ผนงบางกวา ซง portal vein จะใหแขนงไปตามขอบของ lobule กอนทจะแตกแขนงเปน hepatic sinusoid (ภาพ 1D และ 1E) แทรกระหวาง hepatocyte โดยเรยงตวในแนวรศม แลวรวมกนท central vein บรเวณกลาง lobule สวน bile duct มผนงหนาบดวย simple cuboidal epithelium สาหรบเซลลตบ (hepatocyte) มลกษณะปกต nucleus และ cytoplasm ตดส H&Eเขม โดย nucleus ตดสน าเงน สวน cytoplasm ตดสแดง – สม และพบ inflammatory cells บรเวณ sinusoid และ central vein (ภาพ 1F) กลม negative control พบวาลกษณะทางเนอเยอวทยาของ hepatic lobules และ hepatocyte ปกตเชนเดยวกบทพบในกลม control (ภาพ 2A)ไมพบการบวมของ hepatocyte หรอการจดเรยงตวทผดปกต (ภาพ2B-2D) ไมพบ fatty change nucleus ปกต พบ inflammatory cell บรเวณ sinusoid และ central vein มากกวากลม control กลม experiment I และ กลม experiment II โดยกระจายตวอยท วไป ใน sinusoid (ภาพ 2E 2F)

กลม experiment I และ experiment II พบลกษณะทางเยอเยอวทยาทวไปปกต ไมตางจากกลม control (ภาพ 3S-F และ 4A-F) โดยลกษณะของ hepatic lobules และ hepatocyte ปกต ขนาดเซลลไมแตกตางกน จดเรยงตวในแนวรศม มศนยกลางเปน central vein บรเวณ portal triad ไมพบลกษณะทแตกตางจากกลม control และพบ inflammatory cell บรเวณ sinsoid มากกวากลม control (ภาพ3E 3F 4E และ 4F) ลกษณะของ Inflammatory cell ทพบในกลม control (ภาพ 5A และ 5B) มอยในบรเวณจากด สวนกลม experiment I และ experiment II พบ Inflammatory cell จานวนเพมมากขน และมบรเวณการกระจายตวกวางกวา (ภาพ 5C และ 5D) สวนในกลม negative control พบ inflammatory cell เปนบรเวณกวางกวาทกกลม และพบกระจายอยท วไป (ภาพ 5E และ 5F)

Page 3: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 3

การยอมส periodic acid schiff เพอศกษาการสะสมของ glycogen ในเซลลตบ พบวากลม control (ภาพ 6A และ 6B) กลม experiment I และ experiment II (ภาพ 6C และ 6D) และกลม negative control (ภาพ 6E และ 6F) ไมมความแตกตางกน ลกษณะทวไปของไต หวใจ มาม และตบออน จากการศกลกษณะและสงเกตโครงสรางภายนอกของไต หวใจ มาม และตบออนของหนขาวทงกลมควบคมและกลมทดลองเปรยบเทยบกน พบวาไมมความแตกตางกนทกอวยวะ โดยไต หวใจ และมาม มผวภายนอกเรยบ ไมพบกอน จดเลอดออก และลกษณะผดปกตภายนอกอนๆ รปทรงและขนาดของทกอวยวะปกต สาหรบตบออน เปน diffused organ อยใน omentum ของระบบทางเดนอาหาร การศกษาดวยการสงเกตจากลกษณะภายนอก ไมสามารถบงชความแตกตางของตบออนทมการทาลายของ islet of Langerhan จากการให streptozotocin กบตบออนของหนกลมปกต ลกษณะทางจลพยาธวทยาของไต จากการศกษาพบวาหนกลม control และกลม negative control มลกษณะทางจลกายวภาคของไตเปนปกต ไมพบมการบวม หรอ ม tubular cast ใน nephron และ interstitium (ภาพ 7A และ7B) ขนาดของ glomerulus และ renal tubule ปกต glomerulus ไมพบวาม hypertrophy หรอ proliferation ของ mesangial cells และ podocytes สาหรบ arteriolar pole Bowman space และ Bowman capsule ไมพบการเปลยนแปลงทางพยาธวทยา สวนใน renal tubules ไมพบ tubular cast ทกชนด lumen มขนาดปกต tubular cell ของทง proximal convoluted tubule และ distal convoluted tubule มลกษณะปกต สาหรบกลม experiment I (ภาพ 7C) ไมพบการเปลยนแปลงทางพยาธวทยาเชนกน แตในกลม experiment II (ภาพ 7D) พบ Bowman space ขยายใหญขน และพบ tubular cast ใน lumen ของ proximal convoluted tubule เปนสวนใหญ สาหรบใน distal convoluted tubule พบจานวนนอยกวา และไมพบใน Henle loop และ collecting duct

ลกษณะทางจลพยาธวทยาของหวใจ พบวาหนทกกลมมลกษณะทางจลกายวภาคของหวใจเปนปกต ไมพบความผดปกตทางจลพยาธในกลามเนอหวใจของสตวทดลอง (ภาพ 8A-D)

ลกษณะทางจลพยาธวทยาของมาม พบลกษณะของ fibromuscular capsule หมโดยรอบ ไมพบม red blood cell extravasation spot bleeding หรอ subcapsular hemorrage ภายในมามมลกษณะเปน incomplete compartment

Page 4: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 4

โดยม connective tissue trabeculae ทม trabecula artery และ trabecular vein แทรกตามไป ไมพบลกษณะผดปกตทางจลพยาธของ white pulp ในทกกลมสตวทดลอง ซง white pulp ประกอบดวย spleenic nodule ภายในม germinal center และ mantle zone และยงพบ periarteriolar lymphatic sheath ซงเปนกลมของ lymphocytes ทลอมรอบ central artery อยใน white pulp โดยม marginal zone กระจายโดยรอบแยก white pulp จาก red pulp สาหรบใน red pulp ทประกอบดวย splenic cord ทเทเลอดลงส venous sinus ไมพบลกษณะผดปกตทางจลพยาธของมามในทกกลมสตวทดลอง control (ภาพ 9A) negative control (ภาพ 9B) experiment I (ภาพ 9C) และ experiment II (9D) เชนกน ลกษณะทางจลพยาธวทยาของตบออน พบลกษณะปกตของตบออน ซงม connective tissue capsule บางๆหมและแทรกเขาสเนอเยอตบออนเปน connective tissue septa แบงตบออนเปน lobules ซงประกอบดวย pancreatic acinus ทสรางและหลง pancreatic digestive enzymes ไปตาม intercalated duct แลวไปเทลง intralobular duct ไมพบความผดปกตใน acinar part ของตบออนในสตวทดลองทกกลม (10A-D)ระหวาง acinar part ในเนอเยอของตบออนพบกลมของ islet of Langerhans cells รวมตวเปนวงกลมเลกๆกระจายอยท วไป โดยในหนทดลองกลม control พบวา islet of Langerhans ยงสมบรณ และพบกระจายอยท วไป สาหรบกลม negative control (ภาพ 10B) experiment I (ภาพ 10C) และ experiment II (ภาพ 10D) พบ islet of Langerhans สวนใหญ degenerate เหลอสวนทสมบรณอยนอยมาก

Page 5: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 5

Page 6: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 6

ภาพท 1 แสดงลกษณะทางเนอเยอวทยาของตบหนขาวกลม control ยอมดวย hematoxylin & eosin

บรเวณ central vein (CV) (A และ B) และ portal triad ซงประกอบดวย portal vein (PV) hepatic artery (HA) และ bile duct (Bd) (C และD) hepatocye เรยงตวในแนวรศม โดยมsinusoid (Si) (E) แทรกอยระหวาง hepatocyte และพบ inflamatory cell (Inf) (F) กระจายอยบรเวณ sinusoid

Page 7: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 7

Page 8: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 8

ภาพท 2 แสดงลกษณะทางเนอเยอวทยาของตบหนขาวกลม negative control ยอมดวย H&E

บรเวณ central vein (CV) และ portal triad (RT) (A) ทประกอบดวย portal vein (PV) hepatic artery (HA) และ bile duct (Bd) (B) ลกษณะของ hepatocyte (H) ปกต กลางเซลลม nucleus (Nu) ตดสเขม และพบ Kupffer cells (K) กระจายทวไป (C) พบ inflammatory cells (Inf) กระจายเปนบรเวณกวาง แทรกอยตาม sinusoid (D E และ F)

Page 9: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 9

Page 10: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 10

ภาพท 3 แสดงลกษณะทางเนอเยอวทยาของตบหนขาวกลม experiment I ยอมดวย H&E แสดง

ลกษณะ hepatic lobule (A) และ central vein (CV) บรเวณกลาง lobule โดยม portal triad (PT) ทขอบของ lobule (B) ซงจะเหนเมดเลอดแดง (RBC) อยภายใน central vein พบวาลกษณะของ hepatocyte (H) sinusoid (Si) (D) และ บรเวณ portal triad (C) เปนปกต พบ inflammatory cell (Inf) กระจายอยท วไป บรเวณ sinusoid และ central vein (E และ F)

Page 11: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 11

Page 12: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 12

ภาพท 4 แสดงลกษณะทางเนอเยอวทยาของตบหนขาวกลม experiment II ยอมดวย H&E แสดง

บรเวณ central vein (CV) (A และ B) และ portal triad (PT) (C) ลกษณะของ hepatocye (H) nucleus (Nu) และ Kupffer cells (K) ปกต (D) พบ inflammatory cells (Inf) กระจายอยท วไปบรเวณ sinusoid และ บรเวณ portal triad (E และF)

Page 13: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 13

Page 14: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 14

ภาพท 5 แสดงลกษณะทางเนอเยอวทยาของตบหนขาวเปรยบเทยบ inflammatory cells (Inf)

infiltration ระหวางกลม control (A และB) กบหนขาวกลม experiment I (C) และ experiment II (D) และ หนขาวกลม negative control (E และF) ยอมดวย H&E

Page 15: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 15

Page 16: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 16

ภาพท 6 ลกษณะทางเนอเยอวทยาของตบหนขาวแสดงการกระจายตวของ glycogen ยอมดวย

periodic acid schiff stain (PAS ) ของตบในหนขาวกลม control (A และB) กบหนขาวกลม experiment I (C) และ experiment II (D) และ หนขาวกลม negative control (E และF)

Page 17: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 17

ภาพท 7 ลกษณะทางเนอเยอวทยาของไตหนขาว ยอมดวย H&E แสดงลกษณะของ nephron และ interstitium โดยพบวากลม control (A) และ negative ontrol (B) มลกษณะของ glomerulus (G) ทประกอบดวยกลมของ capillaries ทม mesangial cells และ podocytes กระจายอยโดยรอบไมพบวาม hypertrophy หรอ proliferation ของเซลลเหลาน สาหรบ arteriolar pole (A) Bowman space (Bs) และ Bowman capsule (Bc) ไมพบการเปลยนแปลงทางพยาธวทยา สวนใน renal tubules ไมพบ tubular cast ทกชนด lumen (L) มขนาดปกต tubular cell ของทง proximal convoluted tubule (P) และ distal convoluted tubule (D) มลกษณะปกต สาหรบกลม experiment I (C) ไมพบการเปลยนแปลงทางพยาธวทยาเชนกน แตในกลม experiment II (D) พบ Bowman space ขยายใหญขน และพบ tubular cast ใน lumen ของ proximal convoluted tubule เปนสวนใหญ สาหรบใน distal convoluted tubule พบจานวนนอยกวา

Page 18: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 18

ภาพท 8 ลกษณะทางเนอเยอวทยาของกลามเนอหวใจหนขาว ยอมดวย H&E แสดงลกษณะของcardiac muscle fibers (M) ทมการแยกเปนแขนงและตดตอกบเซลลขางเคยง โดยม intercalated dick (Id) กน แตละเซลลของ cardiac muscle จะม nucleus (N) ขนาดใหญอยกลางเซลล ซงอาจมมากกวา 1 เยอหมเซลลของ cardiac muscle; sarcolema (Sl) สามารถเหนไดชดเจน นอกจากนยงพบ connective tissue (Ct) และ fibroblast ทหม cardiac muscle fibers กระจายอยท วไป และม capillaries แทรกอยเปนจานวนมาก ไมพบความผดปกตทางจลพยาธในกลามเนอหวใจของสตวทดลองกลม control (A) negative control (B) experiment I (C) และ experiment II (D)

Page 19: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 19

ภาพท 9 ลกษณะทางเนอเยอวทยาของมามหนขาว ยอมดวย H&E แสดงลกษณะของ fibromuscular capsule (Cap) หมโดยรอบ ไมพบม red blood cell extravasation spot bleeding หรอ subcapsular hemorrage ภายในมามมลกษณะเปน incomplete compartment โดยม connective tissue trabeculae ทม trabecula artery (Ta) และ trabecular vein (Tv) แทรกตามไป ไมพบลกษณะผดปกตทางจลพยาธของ white pulp (Wp) ในทกกลมสตวทดลอง ซงประกอบดวย spleenic nodule ภายในม germinal center (Gc) และ mantle zone และยงพบ periarteriolar lymphatic sheath (Pals) ซงเปนกลมของ lymphocytes ทลอมรอบ central artery (Ca) อยใน white pulp โดยม marginal zone (Mz) กระจายโดยรอบแยก white pulp จาก red pulp (Rp) สาหรบใน red pulp ทประกอบดวย spleenic cord ทเทเลอดลงส venous sinus (Vs) ไมพบลกษณะผดปกตทางจลพยาธของมามในทกกลมสตวทดลอง control (A) negative control (B) experiment I (C) และ experiment II (D) เชนกน

Page 20: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 20

ภาพท 10 ลกษณะทางเนอเยอวทยาของตบออนหนขาว ยอมดวย H&E แสดงลกษณะของ connective tissue capsule (Cap) บางๆ และแทรกเขาสเนอเยอตบออนเปน connective tissue septa แบงตบออนเปน lobules ซงประกอบดวย pancreatic acinus (A) ทสรางและหลง pancreatic digestive enzymes ไปตาม intercalated duct (Id) แลวไปเทลง intralobular duct (Ind) ภายในเนอเยอของตบออนจะพบกลมของ islet of Langerhans cells (Il) รวมตวเปนวงกลมเลกๆกระจายอยท วไป โดยในหนทดลองกลม control (A) พบวา islet of Langerhans ยงสมบรณ และพบกระจายอยท วไป สาหรบกลม negative control (B) experiment I (C) และ experiment II (D) พบม islet of Langerhans สวนใหญ degenerate เหลอสวนทสมบรณอยนอยมาก ไมพบความผดปกตทางจลพยาธของตบออนในสตวทดลองทกกลมBv; blood vessel Pa; pancreatic artery Pv; pancreatic vein

Page 21: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 21

อภปราย และสรปผลการทดลอง ลกษณะและอาการภายนอกของหนทใชศกษาทดลอง จากการศกษาความเปนพษของสารสกดรวมจากงวงตาลตวผ และเหงาตาลงในหนขาวกลม experiment I และ experiment II ทไดรบสารสกดขนาด 100 และ 300 มลลกรม/กโลกรม ซงถกเหนยวนาใหเปนเบาหวานดวย streptozotocin พบวาหนขาวทใชศกษาทดลองทงสองกลม มการเปลยนแปลงภายนอกทแตกตางจากหนขาวกลม control และหนขาวปกตกอนทาการศกษาทดลอง โดยพบวาลกษณะของขนทตวหนขาวจะเปลยนแปลงจากสขาวตามปกต เปนสขาวแกมเหลอง ซงการเปลยนแปลงลกษณะของขนทตวหนขาวน สามารถพบไดในกลม negative control ทเหนยวนาใหเปนเบาหวานดวย streptozotocin แตไมไดรบสารสกด เชนกน นอกจากนยงพบวาหนขาวกลม experiment I และ experiment II ทไดรบสารสกดขนาด 100 และ 300 มลลกรม/กโลกรม มการดมน าน ากรองทให มากขนเปน 2 เทาตอวน เมอเปรยบเทยบเทยบกบหนขาวปกต และหนกลมเดยวกนนในระยะกอนการศกษาทดลอง ทงนเปนผลมาจากการทหนขาวทง 2 กลม ถกเหนยวนาใหเปนเบาหวาน โดยเมอมระดบน าตาลในเลอดสงขนจะทาใหมฮอรโมนอนซลนจากตบออนหลงออกมาไมเพยงพอ เนองจาก Islet’s cells ถกทาลายดวย streptozotocin ทาใหระดบน าตาลในเลอดสงกวาปกต ซงน าตาลสวนเกนนจะถกขบออกจากรางกายทางระบบทางเดนปสสาวะ ทาใหปสสาวะมความเขมขนและ osmotic pressure สงขน จงดงน าในรางกายตามออกมาทางปสสาวะมากขนดวย ทาใหสตวทดลองกลมทเปนเบาหวาน ทงกลม experiment I และ experiment II ทไดรบสารสกดรวมขนาด 100 และ 300 มลลกรม/กโลกรม และกลม negative control ทเหนยวนาใหเปนเบาหวานดวย streptozotocin แตไมไดรบสารสกดรวม มปสสาวะมากขน และบอยครง สตวทดลองจงมอาการของการขาดน า เพอปรบสภาพขาดน าของรางกายใหกลบสสมดล จงเกดการกระตนตอ autonomic receptor ทง baroreceptors และ chemoreceptos และสงสญญาณไปยง drinking center ใน hypothalamus ทาใหเกดการเพมการรกษาน าของรางกายไว และเกดอาการคอแหง ปากแหง และกระหายน า เพอชดเชยปรมาณน าทรางกายสญเสยไปกบปสสาวะและลด osmolsrity ของเลอดทเพมมากขนจากาการมระดบน าตาลในเลอดสงขน (http://www.bshealthcare.com, 2004) สวนลกษณะอนๆ เชน ผวหนง ตา จมก รทวาร การหายใจ การเดน และการทรงตว เปนปกต ทงกลมควบคมและกลม ลกษณะทางจลพยาธวทยาของตบ

ในการศกษาครงนพบวาเซลลตบมขนาดเฉลยประมาณ 20 -30 ไมโครเมตร ซงไมแตกตางจากขนาดทมรายงานไว (กนกธร ปยธารงรตน, 2546) hepatocyte มรปรางหกเหลยม หรอหลายเหลยม nucleus กลม อยกลางเซลล ยอมตดสน าเงนแกมมวง เขม cytoplasm ตดสจาง เซลลเรยงตวเปนแถวเดยว ม sinusoid แทรกตวอยระหวางแถวของ hepatocyte ลกษณะของ liver sinusoid ปกต

Page 22: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 22

มเซลล 4 ชนดบอย ไดแก endothelial cells Kuffer cells Ito cells และ pit cells ซงจากการศกษาครงน พบวาตบหนกลม control บางตวม inflammatory cells เลกนอย รศมการกระจายตวประมาณ 40 ไมโครเมตร ปรมาณความหนาแนนคดเปน Inflammatory cells 1 ตว ตอ 1000 ตารางไมโครเมตรของเนอเยอตบ จากรายงานวจยทผานมา พบวา Monocrotaline (MCT) ขนาด 300 มลลกรม / กโลกรม ทางชองทอง ทาใหเซลลตบเกดการ injury โดยจะพบพวก polymorphonuclear (PMNs) และ Kuffer cells เพมมากขน ซง Kuffer cells จะปลอย inflammatory mediators ออกมาทาใหเซลลตบเกดการอกเสบ สวนในกลมควบคม พบเซลลเมดเลอดขาวพวก PMNs ชนด neutrophil เพยงเลกนอย (Bryan L.Copple, 2003) ในการศกษาครงน inflammatory cells ทพบเปนพวก neutrophil เชนกน แตพบเพยงเลกนอย และไมหนาแนน เชอวาเปนกลไกการตอบสนองตามปกตของสตวทดลอง ไมพบการบวม หรอ การ degenerate ของ hepatocyte ลกษณะของ nucleus ยอมตดสน าเงนมวง เขม ลกษณะกลม อยกลางเซลล ไมพบการสะสมไขมน (fatty change) เพมมากขน cytoplasm ยอมตดสน าเงนจาง ในกลม experiment I พบ inflammatory cells พวก PMNs (neutrophils) กระจายอยท วไป และบรเวณ centriolobular แตนอยกวากลม experiment II คดเปนสดสวน inflammatory cells : heatocyte cells ประมาณ1 ตว : 500 ตารางไมโครเมตร มรายงานการศกษาพษระยะยาวของไพลในหนขาว 1 ป พบวาทาใหเกดตบแขง และเกดมะเรงตบหนขาว สวนในลงแสมอาย 2 ป ทใหไพลในขนาดสงเกดอาการเปนพษตอตบอยางเฉยบพลน ตบเสยสมดลในการสรางโปรตน แตเซลลของตบสามารถฟนฟใหมไดหลงจากหยดยา ไมพบการเกดพษตอตบในการไดรบยาระยะสน สาหรบผลการศกษาวจยในครงน แสดงวาสารสกดรวมระหวางงวงตาลตวผและเหงาตาลง ไมทาใหเกดความเปนพษระยะส นในตบ หากมการรบประทานในขนาดทพอเหมาะ เพราะจากผลการทดลองจะเหนวากลม experiment I และ กลม experiment II พบพวก inflammatory cells จานวนนอยมาก เมอเปรยบเทยบกบพนทของเนอเยอตบ ผลการศกษาในกลม negative control กลม experiment I และ experiment II พบวา lobule ม central vein ขนาดเปนปกต บรเวณ portal triad ไมพบลกษณะผดปกตทางจลพยาธวทยา แตบรเวณ central vein ของกลม negative control พบ inflammatory cells หนาแนน แพรกระจายเปนวงกวาง มากกวากลม experiment I และ experiment II รศมประมาณ 30 – 80 ไมโครเมตร ปรมาณความหนาแนน 1 ตว/ 1000 ตารางไมโครเมตร แสดงถงการเกด injury ตอเซลลตบ จากภาวะเบาหวาน เนองจากมรายงานในผปวยทเปนโรคเบาหวานจะพบวาเซลลตบจะถกทาลายและมการหลง cytokine ไปกระตนให inflammatory cells พวก neutrophils และ Kuffer cells มารวมตวกนจานวนมาก สวนลกษณะโดยทวไปเชน ขนาดของ central veins บรเวณ portal triad และ ขนาดของ hepatocyte ไมแตกตางจากกลม control ไมพบ necrotic cells หรอ fatty change การศกษาการสะสมของสารประกอบ คารโบไฮเดรท (glycogen) โดยการยอมส periodic acid Schiff (PAS) พบวาในกลม control experiment I experiment II และ negative control ทก

Page 23: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 23

กลม มการกระจายตวของ glycogen เปนปกต แสดงวา สารสกดจากงวงตาลตวผและเหงาตาลง ไมมผลกระทบตอการ metabolism และการ mobilize glycogen ในตบ จากผลการศกษาแสดงวาสารสกดจากงวงตาลตวผและเหงาตาลง ไมมผลกระทบตอเนอเยอตบ หากใชในขนาดตา มรายงานการวจยทผานมา สารสกดจากใบ green tea สามารถ รกษาภาวะ acute hepatitis icterus และ hepatocellular necrosis ในหนขาว ได หลงจากไดรบสารสกด 200 - 500 ไมโครกรม/มลลลตร แตถาไดรบสารสกด 3000 ไมโครกรม/มลลลตร จะทาใหเกด acute toxicity ตอตบ เชอวา epigallocatechin – 3 – gallate ในใบ green tea เปนสารทออกฤทธดงกลาว (M.schmidt, 2005) จากผลการศกษาครงน แสดงวา สารสกดจากงวงตาลตวผและเหงาตาลง สามารถลด inflammatory response ทตบในหนขาวทมภาวะเบาหวานได ลกษณะทางจลพยาธวทยาของไต หวใจ มาม และ ตบออน จากการศกษาวจยครงน ไมพบความผดปกตทางจลพยาธวทยาของไต หวใจ มาม และตบออนในสตวทดลองทกกลม ยกเวนกลม experiment II ซงพบวาม tubular cast ใน proximal tubule เชอวาเปนผลจาก ภาวะ dehydration ทเกดจากการเปนเบาหวาน ทาใหม tubular fluid เขมขนขน และรวมกบมการทาลายของ tubular cell จากภาวะเบาหวาน สาหรบการ degeneration ของ islet of Langerhan ในตบออนในกลม negative control experiment I และ experiment II นนเปนผลจากการให streptozocin เพอ induce ใหสตวทดลองเกดภาวะเบาหวาน แสดงวาการใช streptozocin ในขนาดทใชศกษาวจยครงนไดผลตามวตถประสงค

สรปผลงานวจย จากการศกษาฤทธของสารสกดรวมจากงวงตาลตวผและเหงาตาลง ทสกดดวยน ากลน ขนาด 100 และ 300 มลลกรม / กโลกรม พบวา ไมทาใหเกดความเปนพษตอเซลลตบ ไต หวใจ มาม และตบออน โดยหนขาวเพศผทกๆ กลมมการเจรญเตบโตเปนปกต ไมพบความผดปกตจากภายนอกของหนขาว นอกจากสของขนทเปลยนเปนสขาวแกมเหลองขน ซงพบในกลมหนขาวทถกเหนยวนาใหเปนเบาหวานเทานน เชอวาเปนผลเนองจากภาวะขาดนา

สรปไดวา สารสกดรวมจากงวงตาลตวผและเหงาตาลง ไมทาใหเกดความเปนพษตอตบของหนขาว หากไดรบสารสกดในขนาดทเหมาะสม และสามารถใชเปนขอมลสนบสนนการใชสารสกดจากงวงตาลและเหงาตาลง ในการปองกนและรกษาโรคเบาหวานไดอยางปลอดภยมากยงขน

Page 24: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 24

บรรณานกรม

กนกธร ปยธารงรตน. (2546). เนอเยอวทยา. กรงเทพ ฯ : สานกพมพโอเดยนสโตร, 241 - 251 กรรณกา ชชวาลวาณช. (2546). จลกายวภาคศาสตร. กรงเทพ ฯ : สานกพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร กญจนา ดวเศษ. (2542). เภสชกรรมแผนไทย (1). กรงเทพ ฯ : โรงพมพทหารผานศก เกลดแกว ดานววฒน. (2546). จลกายวภาคศาสตร. กรงเทพ ฯ : สานกพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร คณเปนคนชอบหวานแคไหน. (2005). วนทคนขอมล 14 เมษายน 2548, เขาถงไดจาก

http://bshealthcare.com โครงการสวนพฤษศาสตร. (2004). วนทคนขอมล 17 กมภาพนธ 2548, เขาถงไดจาก

http://research.rmu.ac.th/botanical/book/tarn.htm ชมนมสมนไพรไทย. (2543). สวนสมนไพร. กรงเทพฯ : โรงพมพรงแสงการพมพ ตนไมในพทธประวต. (2004). วนทคนขอมล 17 กมภาพนธ 2548, เขาถงไดจาก

http://www.dnp.go.th/nursery/pud/tan.htm นจศร เรองรงษ,พะยอม ตนตวฒนา. (2534). พชสมนไพร. กรงเทพ ฯ : โอ เอส พรนตงเฮาส, 99 ธานนทร การวฒนาศรกล. (2538). วธการทางหองปฏบตการเซลลวทยา และจลกายวภาคศาสตร.

เชยงใหม : หนวยวารสารวทยา คณะแพทยศาสตร ธารธรรมแกว เชอเมอง. (2544). สมนไพรทควรร. กรงเทพ ฯ : สานกพมพกาแกว, 15 บญทพย ศรธรงศร. (2538). ผปวยเบาหวานแบบองครวม. นครปฐม : ฝายการพมพ ศนยอาเซยน

มหาวทยาลยมหดล, 7 เพญนภา ทรพเจรญ. (2542). สมนไพรกบวฒนธรรมไทย ตอนท 2. กรงเทพ ฯ : องคการทหารผาน

ศก, 82 – 85 มาโนช วามานนท. (2537). ยาสมนไพรสาหรบสาธารณสขมลฐาน. กรงเทพ : องคการสงเคราะห

ทหารผานศก, 110 ไทยแลปออนไลน. (2004). เบาหวาน Diabetes mellitus.วนทคนขอมล 24 กมภาพนธ 2548, เขาถง

ไดจาก http://thailabonline.com/Endo1.htm วทยา ศรดามา. (2545). การดแลรกษาผปวยเบาหวาน (3). กรงเทพ ฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 15 วสทธ อวรทนนท. (2531). พยาธวทยา สาหรบพยาบาล เลม 1 (2). นครสวรรค : สยามศลป, 44 วญญ มตรานนท. (2540). พยาธวทยากายวภาคพนฐาน (2). กรงเทพ ฯ : โอ เอส พรนตงเฮาส, 255

Page 25: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 25

สถาบนแพทยแผนไทย. (2004). ไพล. วนทคนขอมล 23 กมภาพนธ 2548, เขาถงไดจาก http://www.dtam.moph.go.th/ittm/product_champion/herb10.htm

สจนต องถาวร. (2530). Histology 2 (2). กรงเทพ ฯ : โรงพมพจฬาลงกรมหาวทยาลย, 124 สาธต วรรณแสง. (2536). มารจกเบาหวานกนเถอะ. กรงเทพ ฯ : สานกพมพหมอชาวบาน, 16 - 17 ศภลกษณ โรมรตนพนธ. (2545). เทคนค เนอเยอสตว Animal tissue technique. กรงเทพ ฯ : สานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 108 - 109 อนพงศ นตเรองจารส. (2546). พยาธพนฐานของโรคทพบบอย. กรงเทพ ฯ : โอ เอส พรนตงเฮาส,

20,22,90 อาหารธรรมชาต...อาหารสมนไพร. (2005). ตาลงรมรว. วนทคนขอมล 17 กมภาพนธ 2548, เขาถง

ไดจาก www.healthnet.in.th/ text/forum2/vet/009.htm อาแบะ ทะทสม. (2544). คมอการรกษาเบาหวาน Diabetes ดวยตนเอง. กรงเทพ ฯ : สานกพมพ

สขใจ Adeghate I., Adeghate E., Sharma A.K., Pallot D.J., Singh J. (1998). Effects of Monordica

charantia fruit juice on islet morphology in the pancreas of the streptozotocin – diabetic rat. Diabetes Research and Clinical Practic, 145 – 151

Bryan L. Copple, Patricia E. Ganey, Robert A. Roth. (2003). Liver inflammation during monocrotaline hepatotoxicity. Pharmacology and Toxicoogy. USA, 155 – 159

Bu – chin yu, Chen – Road Hung, Chen Wang-Chuan, Cheng, Juei-Tang. (2003). Antihyperglycemic Effect of Andrographolide in Streptozotocin-Induced Diabetic Rats. Planta Med, Thieme New York and Georg Thieme Verlag.

Don W.Fawcett (1994). A Texbook of Histology (12). New York : Chapman & Hall, 660 - 662 Grover J.K., Yadav S., Vats V. (2002). Medicinal plant of India with anti – diabetic potential.

Journal of Ethnopharmacology, 81 – 100 Jafri M.A., Aslam M., Javed K., Singh S. (2000). Effect of Punica granatum Linn.(flowers) on

blood glucose level in normal and alloxan – induce diabetic rats. Journal of Ethnopharmacology, 309 - 314

Leelahagul P., Putadechakun S., Tanhaaichitr V. (2000). The effects of soluble dietary fibre from the Thai herb, sweet basil seed, on human body composition. Thai Journal of Pharmacology Science, 169 – 174

Michael H. Ross, Lynn J. Romrell, Gordon I. Kaye (1995). Histology A text and Atlas (3). Maryland USA : Williams & Wilkins, 496 – 504

Page 26: Morphological and histo-pathologicalogical evaluation the …alliedhs.buu.ac.th/images/stories/research/prasert... · 2018-02-21 · Morphological and histo-pathologicalogical evaluation

รายงานผลการวจย ทนวจยคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยบรพา ปงบประมาณ 2548 26

Notice L. (2000). Liver Central Vein. Retrived Febuary 25, 2005, from www.deltagen.com/.../ liver_central_vein_40x.htm

Pathak AK, Agarwal PK, Jain DC, Sharma RT. (2000). Hypoglycemic and other related actions of Tinospora cordifolia root in alloxan – induced diabetic rats. Journal of Ethnopharmacology, 9 - 15

Peungvicha P, Thirawarapan SS, Temsiririrkkul R, Watanabe H, Kumar Prasain J, Kadota S. (1998). Hypoglycemic effect of the water extract of Piper sarmentosum in rats. Journal of Ethnopharmacol, 27 – 32

Rubin E and Farber J. Pathology. 3rd ed. Lippincott-Raven Publisher, New York, 1999. Schmidt M., Schmitz H.J., Baumgart A., Guedon D., Netsch M., Kreuter M., Schmidlin C.,

Schrenk D. (2005). Toxicity of green tea extracts and their constituents in rat hepatocytes in primary culture., Food and Chemical Toxicology 43, 307 - 314

Silva L., Santos S., Azevedo C., Cruz M., Venâncio T., Cavalcante C., Uchôa A., Astolfi S., Oliveira A., Fernandes K. Xavier J. (2002). The leaves of green plants as well as a cyanobacterium, a red alga, and fungi contain insulin-like antigens. Brazilian Journal of Medical and Biological Research, 297 - 303

Singh, A.,Singh D.K. (2004). Archives of Environmental Contamination and Toxicology. New York : Springer – Verlag, 470 – 477

Srinivas K. (2000). Investigation on the anti – diabetic activity of Raphanus sativus Linn. Indian drugs research.

Suber R.L. (1989). Clinical pathology for toxicologists. Principles and methods of toxicology. New York :Raven Press, Ltd.

Young B., Healh J.W. (2000). Wheater’s Functional Histology. London New York : Churchill Livingstone, 274 – 279

Wiechmann A. (2004). Liver, Gall Bladder and Pancreas. Retrived Febuary 25, 2005, from w3.ouhsc.edu/histology/ Glass%20slides/88_07.jpg

Zia T.,Hasnain SN. (2001). Evaluation of the oral hypoglycemic effect of Trigonella foenum–graecum Linn. (methi) in normal mice. Journal of Ethnopharmacology, 191 – 195