uusbrief

ews letter

SPRING 2019

N South-African Federation of Vintage Tractor and Engine Clubs

C hairman’s

hat We are nearly in the last quarter of the year, and all of us know all too well that the

nearer we get to December, the faster time flies. And it is scary to a certain extent.

But we are fortunate that our hobby tends to have a calming influence on us. As

soon as we experience success after a long and perhaps tiresome restoration

journey, we can stand back and enjoy our planning and work, while at the end of a

hectic year this is not all ways the case…

If we look back at 2019, what do we see? Was our planning always successful?

Did we try out a new kind of meeting, exhibit or show?

Did we develop and grow our club?

Can I say in all honesty that my club is a better

institution than this time last year ?

And if not, why not?

As proud South Africans we do conserve our

heritage – mainly our agricultural heritage.

Why then don’t we include national public holi-

days in our planning, like Youth Day on 16 June

and Heritage Day on 24 September to try some-

thing new and show the different communities

that we are South Africans and that we use those days in meaningful ways?

The EERC regional judging can, for instance, take place on Youth Day, and what

about an exhibit of veteran machinery on Heritage Day? Incidentally, 24 Septem-

ber is Heritage Day and not “Braaidag”. We South Africans have enough “Braai

Days” — 364 of them.

And by inviting local newspapers to an occasion like this we confirm to all that we

are South African and we do respect national holidays. People who are somewhat

alienated by the politics of the day will perhaps be attracted by the SAVTEC guys’

way of conserving our heritage. Moreover, you will almost certainly find it easier to

recruit sponsors.

How many people

know that in the

Ficksburg district is

the highest sandstone

building in the coun-

try? This five-storeyed

building is in the little

community of Gumtree

and was once a very

productive grain mill of

the SA. Milling Com-

pany.

How did it all start?

In 1875, a young

Englishman arrived off

a ship in Port Eliza-

beth. He was Charles

Stevens and he was

hoping to make his

fortune in the then

Basutoland (Lesotho).

Charles had £50 in his pocket. Twenty-five years later he

did indeed had several trading stores in Lesotho but had

also acquired eight farms across the border in the

Orange Free State. These farms started with Schuttes

Draai on the Caledon River at the Peka border post and

ended at the farm Braamhoek, a distance of about 13.5km.

In 1907 the railway line from Bloemfontein reached Ficksburg and

the Railways bought a piece of land from Charles Stevens for a

station. It is rumoured that the Railways wanted to name the

station Stevenage. Charles refused the honour and it became

Gumtree, one can assume for the eucalyptus trees already

growing around the proposed station. On a piece of land adjoining

the station Charles built a very large five storied sandstone grain

mill which traded as the, Schuttes Draai Milling Co. The mill was

very well situated alongside the railway lines with its own loading

platforms, useful not only for the transport of products from the mill

but also for the off-loading of coal for the steam-powered

machinery.

The Eastern Free State was becoming a big grain producing area

and milling at this time was necessary and profitable.

The Gumtree mill and station —

the history of a forgotten gem in the

Eastern Free State

2

With the development of the station and the mill, the

people working there needed a school. In January 1908

a government school at the farm De Hoop moved to Gum-

tree where it opened in a new sandstone building of two

classrooms and a house, also in sandstone, for the school

principal. By March there were 77 children. Housing for the

mill staff was built and the charming sandstone house for

the mill-manager is still in use today. A small shop also

supplied the needs of the growing community.

In 1916, Schuttesdraai Milling Co- amalgamated with the

Bloemfontein Mill of the South African Milling Co. to form

the Orange Free State Milling Co. When Charles Stevens

died in June 1919, the South African Milling Co. bought out

his share in this company and remained the owners over

the next 40 years. The mill which ran night and day, was

literally the heartbeat of Gumtree. A sandstone post office

with a detached house for the postmaster was built, a

second shop started business, a blacksmith set up his

forge, and a transport agency set up a forwarding agency

for goods to trading stores in Lesotho. The mill built two

tennis courts for social tennis on a Saturday.

The station also had its share of the 'action'. It was at

Gumtree where the two passenger trains which travelled

between Cape Town and Durban crossed each day and

this created quite a social bustle as people waited for the

newspapers from Bloemfontein and Durban and post to be

sorted.

And so for 50 years this little community led it's little, con-

tented life, until December 1958 when the machinery at the

mill was switched off. According to the wife of the last mill

manager it was a tearful staff who bid farewell to a "Grand

Old Lady". S.A. Milling had built a large, modern mill at

Isando near Kempton Park. The mill property was sold to

three local businessmen. Machinery from the mill was sold,

ending up in a mill in Salisbury (Harare). The property was

bought by the Ficksburg Farmer’s Co-operative who ran it

as a country branch. Today it is the private property of Mr.

T.D. Smit of Clocolan who does not mind passers-by pop-

ping in to look at the mill. Very sadly, but inevitably, the

building has become derelict and home only to a colony of

rock pigeons and to barn owls. It is however worth the

while to turn off the R26 between Ficksburg and Clocolan

on to the 5306 gravel road for only 4 kms. Here you will

find Gumtree and the mill where in spite of its sorrowful

state it still dominates the skyline. Go inside, and perhaps

you will hear the throb of machinery once more and in your

imagination be transported back for almost 100 years.

Acknowledgements: June Berend & Andy Selfe.

3

Oos-Vrystaat slaap in die nag

In Januarie het die Oos-Vrystaters die Raads-vergadering in Cradock bygewoon en die einde van die volgende maand het hulle SAVTEK se nasionale skou gekombineer met hul Plaaskultuurfees aangebied.

En toe het hulle nié begin hiberneer nie...

In Maart het hulle afgereis na Hofmeyr om bewarenswaardige gereedskap wat hulle by Pat Downey gesien het, te gaan haal.

Daarná was dit ’n Case DC trekker wat omtrent 50 jaar gestaan het wat opgelaai en aan die gang gekry moes word.

Hul volgende projek was om ’n mieliemeul* by Gumtree te gaan afbreek wat vir demonstrasiedoeleindes in hul enjinkamer op hul feesterrein geïnstalleer moet word.

Die baie werk was nooit maklik nie, veral die afbreek en vervoer van die meul, maar …

VELE HANDE MAAK LIGTE WERK!

Voorspoed aan Cronjé Dietrichsen, Coenie de Beer en die res van die Oos-Vrystaatspan. Julle het baie hooi op jul vurk.

Ons wens julle baie hande en baie dae en min nagte toe om dié klomp mooigoed ’n nuwe lewe te gee.

Jul vordering sal met graagte in hierdie nuusbrief gerapporteer word.

* Hierdie mieliemeul was baie naby die meul af waaroor op pp 2 en 3 van hierdie nuusbrief geskryf is.

4

Onderweg na

’n nuwe lewe.

Gerestoureer is hierdie Case

altyd ’n treffer soos min.

Dir gaan ’n aanskoulike installasie in die enjinkamer wees.

Die restoureer van die meelkas alleen is reeds ’n uitdaging.

RESPEK VIR OU GEREEDSKAP Jy ken hierdie prentjie — ’n klomp stokou, geroeste

gereedskap, bedek met ghries, olie en stof in ’n ou

gereedskapkis van greinhout, ingeprop iewers in ’n

stowwerige pakkamer. Jy weet goed hoe dit ruik en

hoe dit jou bêreplek opneem, maar weet jy hoeveel

dit werd is? Hoeveel werd in geldwaarde,

maar ook in bewaringswaarde?

Jy sal verbaas wees.

Gereedskap is die begin van alle ontwikkeling. Die intelligente, kreatiewe mens kry ’n idee en

bedink ’n praktiese toepassing daarvoor, maar voor die idee nie in ’n, vir die mens, bruikbare

item neerslag vind nie, beteken dit niks vir die mensdom nie. Daar moet dus eers iets vervaardig

word, en daarvoor word gereedskap benodig. Sien dus altyd gereedskap as onontbeerlik vir die

skeppende proses. Handgereedskap, veral, is ’n verlengstuk van die mens.

Omdat die meeste SAVTEK-lede eerder geïnteresseerd is in die bewaringswaarde van alles wat

oud en mooi is, en wat kan aandui hoe die tegnologie ontwikkel het, sal ons nie oor geld dink

nie, maar oor waarde — die intrinsieke waarde van die item én die vaardigheid om dit te gebruik.

Die Wes-Kaap se weninskrywing by die nasionale skou wat vroeër vanjaar in Clocolan gehou is,

het bestaan uit ’n groot versameling handgereedskap vir die selfdoener. Dit was 55 items, om

presies te wees, wat in desjare meestal deur “selfgemaakte” werktuigkundiges, kabinetmakers

en veeartse gebruik is. Elkeen van daardie stukke gereedskap het waarskynlik ’n draai bo-op ’n

rak of in daardie stowwerige gereedskapkis iewers onder ’n werkbank gemaak. Daarvoor het die

ontwikkelende tegnologie gesorg. Maar daardie stukke gereedskap het gelukkig hul einde in ’n

skrootsmeltery of in ’n vullishoop vrygespring. Maar hoeveel het nie!?

Die gebruik van ou gereedskap vereis baiekeer ook vaardighede wat vinnig aan die verdwyn is,

vandaar die noodsaak dat die gereedskap versamel én gebruik word. ’n Veteraneskou is die ide-

ale okkasie waar jy besoekers geleentheid gee om die gereedskap uit die jare her te gebruik.

Werkende smidswinkels op ons skoue ken ons gelukkig al, maar hoe lyk dit met ’n

werkhoekie in die erfgoedsaal waar daar nie net gekyk en onthou word nie, maar mense

met die gereedskap uit hul prille jeug by ’n geskikte werkbank hul vaardighede met hout-

werkgereedskap kan toets, of ’n slag met ’n soldeerbout ’n gaatjie kan toe soldeer?

’n Klein deeltjie van die

netjiese versameling

van Kobus du Plessis

van Vaalharts.

5

Suid-Afrikaanse

PLOEGKAMPIOENSKAPPE

met veteraan-gereedskap,

Kroonstad, 4 Mei 2019 Op 4 Mei 2019 het SAVTEK se Ploegkampioenskappe vir veteraan-masjinerie op Palm, plaas

van Jurie Swart buite Kroonstad, plaasgevind. Dit was ‘n heerlike herfsdag. Die grond was goed

voorberei en Jurie en Bart Klopper het die erfies netjies uitgemeet.

Hoewel die opkoms nie was soos daar gehoop is nie, was ons tog aangenaam verras deur die

bywoon van twee lede van Sentraal-Vrystaat, asook een van Oos-Vrystaat. Die gees op die

ploegland was ook baie aangenaam en is daar heerlik gekuier. Ester, ons sekretaresse en haar

helpers het gesorg vir eet en drinkgoed op die wenakker.

Die omstandighede vir ploeg was uitstekend, want Palm het goed reën gehad en gou het die

reuk van klam grond in die lug gehang. Daar is geleentheid gegee vir almal om eers ’n bietjie te

oefen. Die manne van ander klubs is touwys gemaak oor die gevreesde wêreld-reëls.

Daar word in twee afdelings deelgeneem, nl. sleep en hidroulies. Toerusting moet ouer as dertig

jaar wees en deelnemers word in drie ouderdomsklasse ingedeel — Junior tot 16 jaar, Senior tot

59 jaar en Veteraan 60 jaar en ouer. Dan is daar ook `n klas vir

dames van 17 jaar en ouer. Ongelukkig het die skoolsport en

ander aktiwiteite weereens hul tol geëis en was ons getalle

taamlik uitgedun. Dit is deesdae `n groot probleem en ons

klubaktiwiteite ly ernstig daaronder.

Ons was beïndruk met die Bloemfontein- en Clocolan-manne

wat gou gewys het dat die reëls nie so `n nagmerrie hoef te

wees nie. Vir ouens wat die eerste keer volgens die reëls

deelgeneem het, het hulle uitstekend gevaar. Die deelnemers

was wel min, maar hul punte wys baie groot belofte en ons sal

hulle baie graag in die toekoms gereeld sien deelneem.

Die uitslae:

SLEEP - VETERANE: (60+ jaar)

1ste Hannes Smit (Noord-Vrystaat) …… 97%

2de Herman van Schalkwyk (Noord-Vrystaat) . 93%

3de Willem Colloty (Noord-Vrystaat)……..…… 69%

SLEEP - SENIORS: (17-59 jaar)

1ste Eric Mouton (Sentraal-Vrystaat) ……….. 79%

2de Isak Berg ( Oos-Vrystaat)………………….. 68%

SLEEP - JUNIORS: (Tot 16 jaar)

1ste Brandon Fourie (Noord-Vrystaat) …………. 70%

PLOEGKANPIOEN – SLEEP: HANNES SMIT

Brandon Fourie en sy oupa

Herman van Schalkwyk

Drie besoekers rus eers.

6

HIDROLIES - VETERANE: (60+ jaar)

1ste Hannes Smit (Noord-Vrystaat)……………93%

2de Herman van Schalkwyk (Noord-Vrystaat) 88%

3de Willem Colloty (Noord-Vrystaat) …………81%

HIDROULIES SENIORS: (17-59 jaar)

1ste Eric Mouton (Sentraal-Vrystaat)…………73%

2de Hannes de Wet (Sentraal-Vrystaat)…… .70%

HIDROULIES JUNIORS: (tot 16 jaar)

1ste Brandon Fourie (Noord-Vrystaat)……… 75%

PLOEGKAMPIOEN – HIDROULIES: HANNES SMIT

SA NASIONALE VETERAAN

PLOEGKAMPIOEN:

HANNES SMIT 190 punte uit 200

Ons dank ook aan die twee beoordelaars wat

weereens hard gewerk het in die los grond, maar

soos altyd hul kant gebring het met die

beoordeling, en ook die verwerking van die punte.

Baie Dankie, Coenie de Beer en Bart Klopper.

Dit was die eerste keer dat daar geen dames deelgeneem het nie en ons hoop om gou weer

dames op die lande te sien, asook ons gewone ander klomp ploegmanne. Ons ideaal is ook

meer en meer deelnemers van die ander klubs.

Hannes Smit, SA Ploegkampioen.

Eric Mouton het alles gou gesnap.

Mens kan

ook nie op

’n leë maag

beoordeel

nie.

Om darem so heeldag

te moet staan en kyk

hoe ander mense ploeg,

is geen grap nie.

Dit maak mens klaar!

Willem Colloty Isak Berg Hannes de Wet

7

Die Wes-Kaap se spesiale spesialis Onder die bykans 600 lede van die Wes-Kaapse Veteraan-trekker-en-enjinklub is daar ’n klompie

lede met ander beroepe as die tradisionele groepe boere en werktuigkundiges, seker die twee

beroepsgroepe wat die meeste lede oplewer, en soos seker maar in elke klub in die land. Onder

die groepe met die kleinste getal lede is dalk predikante en geneeshere. Een so ’n Wes-Kaapse

geneesheer is die mediese spesialis van die bekende Panorama Mediclinic, dr. Christie van Wyk.

Een keer per maand ry hy met sy John Deere 730 Diesel werk toe. Hoekom? Omdat hy wil.

Die trekker staan by sy huis in Plattekloof, redelik naby die hospitaal. Sy rustige rit werk toe is

dus nie te tydrowend nie.

Maar hy het nie net die John Deere nie — sy jongste aanwins is ’n blou Lanz 60. En dié Lanz

gaan ook gelisensieer word en daarmee gaan hy ook ry wanneer en waar hy wil. Hy het ook twee

ewe uitstekend gerestoureerde Chevrolets — ’n 1958 en ’n 1959 model. Daarmee ry hy ook lek-

ker rond as die geleentheid hom voordoen.

Christie se pa het op Korhaanshoogte by Citrusdal aan die voet van die Cederberge met sitrus

geboer. Die trekkers en motors is soos dié wat sy pa gebruik het. Die “nuwe” Lanz het sy lewe

lank op die plaas gewerk.— hoofsaaklik water uit die Olifantsrivier na die lemoenboorde gepomp.

Op die familieplaas is deesdae ’n indrukwekkende versameling John Deeres in ’n museum

waaroor ook nog verslag gedoen sal word.

As ’n paar trekkerklublede wat nou hier lees, dalk opgewonde dink dat hy werklik goed deur so ’n

gawe, bewaringsbewuste dokter, ’n ware geesgenoot, van sy kwale genees sal kan word, wag

daar ongelukkig ’n verrassing vir die meeste, want dr. Van Wyk is ’n ginekoloog.

8

Charlize Venter,

die trots van die Noord-kaap

Laasjaar het dit vir Charlize Venter betaal om haar hande “vuil te maak” deur aan die EERC deel te neem. So goed het dit betaal om deel te neem dat sy in Pretoria eerste gekom het in die eindrondte (Juniorklas). Sy het R30 000 gewen.

So tussen die skoolgaan aan die Hoërskool Hopetown en die enjinherstellery deur het sy getrou voortgegaan met haar balletklasse. Vanjaar op 24 Augustus het sy in Pretoria aan die Suid-Afrikaanse been van die International Fine Arts Association se Suid-Afrikaanse kampioenskaps-byeenkoms deelgeneem en 94.28% gekry. Met daardie prestasie het sy gekwalifiseer om aanstaande jaar in Barcelona, Spanje, aan die internasionale kampioenskappe deel te neem.

Vir haar restoureerprojek het sy 88% gekry; vir haar ballet 94%!

Dis genoeg om enige ouerpaar trots te maak. Die ouerpaar ter sprake is Sarel Venter, voorsitter van die Noord-Kaapse Klub, en sy vrou en regterhand in alles wat hy aandurf, Charmaine.

Wikipedia: Read about “Rosie the Riveter”.

9

SKOUFLITSE UIT DIE WES-KAAP Sommige klublede en gereelde skougangers reken dat vanjaar se skou (9 & 10 Augustus) die

beste kan wees wat nog in die Wes-Kaap se 27 jaar lange bestaan gehou is. Vanjaar is ’n inte-

ressante uitstalkonsep gevolg. Lede is genooi om eie uitstallings van al hul mooi ougoed te

maak. Dit het beteken dat ’n lid al sy items bymekaar kon plaas, trekkers, enjins, voertuie en

erfgoed (as hy wou, maar daar was die gebruiklike erfgoedsaal). Lede wat baie ver moes ry, het

verkies om eerder in (klein-)klubverband uit te stal.

’n Geniale plan van destyds se

ATLANTIC OIL COMPANY was

van die interessante erfgoed

wat uitgestal is.

Die stewige handvatsel vir veilig

dra, vou uit en raak ’n tregter met

’n lang tuit vir gemaklik en veilig

brandstof aanvul.

Dit was geen geringe prestasie vir die jong Jaco Fouché om na 18 maande se restourasiewerk aan sy County

die skou te komplementeer nie. Jaco se oupa het die 1955 Major County in 1967 gekoop en saam met ander

Fordsons op sy plaas gebruik tot Jaco met die restourasie begin het. Nou word die trekker weer gebruik.

Sakkie Koegelenberg, mede-

eienaar van die enigste Lanz

kruiper in die Wes-Kaap, is

nou besig om ’n volledige

reeks Deutz trekkers te versa-

mel en behoorlik te restoureer.

Jacques Bester en sy pa, Boetie, is sinoniem

met skaars John Deere trekkers en hy vertoon

dit met graagte op skoue.

Hierdie drie “unstyled” modelle kom

oorspronklik elkeen uit ’n ander provinsie.

10

Mense wat ongeduldig raak

met die Alwyn Vintcent-

projek, het nog nooit ’n sleep-

boot gekoop, dit binneland toe

geneem en ’n restaurant vir

die besoekers opgerig nie… ...

Dié projek op Villiersdorp

nader nou voltooiing. Die vol-

gende stap: Verskuif die boot

na sy “laaste rusplek”.

’n Kom-

binasie is die

beste! Sodra

’n implement

aan ’n trekker

of enjin

gekoppel

word, raak

die uitstalling

meer as

dubbel so

interessant.

Probeer

dit gerus.

Die 1922 Studebaker

het skadu gekry,

maar besoekers moes

maar in die son gesels.

Die groep uitgestalde

windbukse het baie

belangstelling

gaande gemaak.

Eniel Viljoen, Wes-Kaap se ondervoorsitter

(was ook al Voorsitter van SAVTEK) het ’n

spesiale toekenning vir sy leierskap en diens aan

die Wes-Kaap en sy klub, Villiersdorp, ontvang.

Hier verskyn hy by twee van sy gunstelinge. ’n uitmuntend gerestoureerde Porsche

11

Nuus uit die Hoëveld

BESTUUR & SAMEWERKING

Ná deeglike beplanning en baie goeie samewerking kan

Hoëveld-lede nou in styl vergadering hou in hul klubhuis

neffens die Willem Prinsloo-museum.

In 2021 gaan SAVTEK se nasionale skou na alle waarskyn-likheid deur Hoëveld by die W.P.-

museum gehou word. Deel-nemers uit die ganse Suid-Afrika sal dan kan sien wat moontlik is as mense saamwerk en presteer in plaas van om op aalmoese te

sit en wag.

Op 16 Februarie was

daar ‘n heerlike enjindag

by Human Jordaan se

museum op Rustenburg.

Dit was soos gewoonlik

goed gereël en baie lede

het uitgestal.

Van Settlers se versameling

lees ons in tydskrifte en sien

daarvan op televisie.

Die restoureerders daar is

lede van Hoëveld.

Op 16 Maart het die res van

die klub daar besoek afgelê.

12

Ploegdag op Val, 11 Mei

Oud en jonk kon na hartelus ploeg.

Die klublede in daardie geweste het die

ploeëns voorsien.

HOEVëLD HOU MAMPOERFEES SAAM MET DIE WILLEM PRINSLOO MUSEUM

Op die eerste dag van Junie is die alombekende Mampoerfees deur die Willem Prinsloo Museum gereël. Dit is goed deur die publiek bygewoon. ‘n Groot deel van die “publiek“ was Hoëveld se klublede.

13

Gustav v.d. Westhuizen het sy Tangye vertoon. Hy het die enjin ‘n tyd gelede by die

bekende ATOM museum in KZN gekoop en dit met met ‘n groot gesukkel daar weggekry.

Die enjin het ‘n interessante geskiedenis. Dit is een van die agtien soortgelyke enjins wat in

1911 aangekoop is om water uit die Visrivier te pomp.

Philip Smith van Bedfordview,

hier by sy National, se interes-

sante versameling enjins.

Andries Roux van Hendrina

se Silver King.

Jan Ras van Pretoria se

versameling Meccano-

stelle.

In die volgende uitgawe van hierdie nuusbrief word oor die eienaars en hul versamelings berig:

entraal-Vrystaat ken van

aamwerk! Bloemfontein is lekker sentraal geleë en daardie voordeel gebruik die Vrystaters ook tot voor-

deel van ander klubs. In die afgelope nege maande het hulle al in groepe die raadsvergadering in

Cradock bygewoon om te vergader, by die nasio-nale skou op Clocolan gaan deelneem en by

die Noord-Vrystaters gaan ploeg. En toe het hulle by die Bloemskou gaan presteer.

Hierdie safariepretrit was baie plesierig en hou baie moontlikhede in:

Begin om 08:00 by Voorsitter Hannes de Wet met koffie en beskuit en ‘n rit op die wa.

Stop daarna by Willie Strydom waar hulle bootjies vou en ’n enjin met die verkeerde slinger probeer “start” en sommer so ’n bietjie netbal speel en ietsie eet.

Vandaar na Jannie Ferreira se museum toe.

Die volgende stop was by Roelf: allerhande oefeninge gedoen, worsbroodtjies geëet en ket-tie geskiet. Ontdek dat kiettieskiet ook vir die skut gevaarlik is, nie net vir die slagoffer nie!

By Eric is hulle ’n paar danspassies geleer, ’n V8 beluister en weer ietsie geëet...

Stop weer ’n keer om ietsie te eet en ietsie sterker was water in te neem.

Die volgende stop was by Strauss waar sy nagenoeg 50 trekkers behoorlik bekyk is.

Die heerlike dag word afgesluit met pap, braaivleis en tuisgebakte brood en konfyt!

14

S

Die lid wat met daardie

woonwa gaan kuier het, moet

’n spesiale bewaringsprys kry!

Die redakteur van hierdie

nuusbrief weet nou van een lid

met ’n woonwa ouer as syne.

Vol gees op pad na Clocolan met tien voertuie, waens, enjins, kampgoed...

Groot pret in

gesins-

verband!

So kan dit lyk

as die gesinne

op ’n safaririt

gaan.

By die Bloemskou het die klub ‘n goue medalje vir die beste bin-nenshuise uitstalling gekry, maar wat moes alles gebeur...

Voorsitter kry boodskap — skoukomitee wil hulle die Maandagoggend sien; ’n bepaalde uitstalruimte moet benut word. Uitdaging aanvaar!

Beplan. Woendag & Donderdag: ry alles aan, bou, kap, woel/werskaf! Stel diensrooster op. Uiteindelik is alles klaar en die skou begin.

Die klublede se samewerking was uitstekend en elkeen het sy deel gedoen.

Voorsitter en ondervoorsitter by skoukoningin.

Dis hoe die Studebaker Lark

“in die lewe gebring” is... Aan die einde van die vyftigerjare van die

vorige eeu het die Amerikaners besef dat ’n

teenvoeter vir Europese motors — onder

meer Volkswagen, Volvo, Mercedes Benz —

gevind moet word. Ontwerpers spring toe aan

die werk en kom met die Ford Falcon, die

Chrysler Valiant en die Chevrolet Corvair voor

’n dag, almal splinternuwe ontwerpe.

Studebaker het toe reeds ernstige finansiële

probleme gehad en wou nie deur die hele,

duur proses van ontwerp, e.d.m. gaan nie.

Die oplossing was toe om die bestaande Champion te vat en net korter te maak. So

gesê, so gedaan. En met die enjins wat hulle gehad het, kon hulle ’n vuurwarm

Lark op die mark kry. Jy het nie met ’n agtsilinder Lark gery nie; jy het gevlieg!

Hulle plan om op ontwerpkoste te bespaar, het toe vir ’n volgende kinkel gesorg.

Hulle adverteer toe vir ’n ontwerper en ’n man van Chrysler doen aansoek. Tydens

die onderhoud het hulle sy kreatiewe ontwerpvermoë getoets. Hy moes prentjies

teken en van sy vorige ontwerpe wys. Die man het nie die werk gekry nie, maar die

slinkse Studebaker-manne se planne

het gewerk. Hul geheues ook...

Die “klein” Lark was op die mark en het

aanvanklik baie harte gesteel, maar

uiteindelik het slim sy baas gevang. Die

maatskappy is in 1966 ontbind.

15

“Maar Pa, hoeveel van die gesteelde geld het

uiteindelik by die armes uitgekom as die

konsultante en direksie eers betaal moes word?”