Θέμα: Το Δικαίωμα της Ακριβοδίκαιης Δικης σύμφωνα με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρθρο 30 και με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Αρθρο 6

Όνομα: Ζερβού Νατάσα Ημερομηνία: 8/7/2003 Καθηγητής: Α. ΔημητρόπουλοςΜάθημα: Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα

Περιεχόμενα:

Μερος Πρώτο: Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρθρο 30 Δικαιώμα Ακριβοδίκαιης Δίκης

1. Δικαίωμα πρόσβασης στο Δικαστήριο σελ 22. Δικαστικές Επιτροπές και Έκτακτα Δικαστήρια σελ 4 3. Αστικά δικαιώματα και υποχρεώσεις και ποινίκη κατηγορία σελ 44. Δημόσια ακροαματική διαδικασία σελ 65. Δίκη μέσα σε εύλογο χρόνο σελ 76. Αμερόληπτος και ανεξάρτητος Δικαστής:σελ 97. Ανεξάρτητο Δικαστήριο σελ 108. Αιτιολόγηση της απόφασης σελ 119. Δικαιώματα των Διαδίκων σελ 1210.Νομολογία σελ 14

Μερος Δεύτερο:Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Άρθρο 6 1. Συστατικα στοιχεία του άρθρου 6 σελ 202. Ισότητα των όπλων και δικαίωμα αντιπαράθεσης σελ 21 3. Freedom from self incrimination σελ 224. Άρθρο 6 για την οργάνωση των Δικαστηρίων σελ 235. Πρόσβαση στο Δικαστήριο σελ 246. Δημόσια Ακροαματική Διαδικασία σελ 267. Δίκη μέσα σε εύλογο χρόνο σελ 278. Αμεροληψία σελ 279. Αιτιολόγηση της απόφασης σελ 29

Βιβλιογραφία: • Ανδρέας Νικόλα Λοίζου,Σύνταγμα Κυπριακής Δημοκρατίας,εκδόθηκε το 2001. • Σύνταγμα και Ευρωπαική Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Παράρα 2001 Εκδόσεις Α.Σάκουλα • Law of the European Convention of Human Rights,Butterworths 1995• Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας• Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων• Εuropean Convention of Human Rights• www.cylaw.com• www.europeancourt.com

NOΜΟΛΟΓΙΑ:Ανωτάτου Δικαστηρίου Κυπρου ποινική έφεση Ευθυβούλου Λιασίδη 30/9/2002 Παντελή Γιωργαλλά ν.Σούλλας Χριστοδούλου(Νομικό Ερωτήμα 346 ημερ.2Δεκεβρίου 2000 ) Μaria Fatsita v.Sofia Fatsita and Another (1998)1C.L.R.210.

Αndreas Aloupas & Another v.National Bank of Greece (1983)1 C.L.R 55)Γιαννάκης Αγαπίου ν.Αννέτα Παναγιώτου(1998, C.L.R.257) Στέλιου Ευσταθίου ν.Αστυνομιας(1990,2 Α.Α.Δ.294) Κυριάκου Βίκτωρος ν. Χριστόδουλου Χριστοδούλου(1992 1 Α.Α.Δ 512) Ανδρεας Γρηγορίου ν.Τράπεζας Κύπρου Παρασκευά Δημητρίου ν.Γαβριηλ Γαβριηλ πολιτικής εφέσεως 10511 21/4/2000 Μόδεστου Πιτσιλλου ν. Δημοκρατίας(1994 1 Α.Α.Δ 268) President of the Republic v. House of Representatives(1985) Λένια Παπαδοπούλου και ΄Αλλοι ν.Γεωργίου Ράπτη και Άλλου.The Mayor etc of Nicosia and The Cyprus Oil Industries Ltd. of Ay.Georgios 2R.S.C.C ) .Charalambos Telemachou Psaras and Another v.The Republic (1987) 2 CLR 132 Δημοκρατία ν Alan Ford και Αλλων(1995)2 Α.Α.Δ 232 Χαράλαμπος Ρούσος ν.Αστυνομίας Κώστα Λεβέντη ν.Αστυνομίας,ποινική έφεση 6670 10/12/1999 Γεώργιου Μαυρογένη ν.Βουλής των αντιπροσώπων 1996 1 Α.Α.Δ Ανδρέα Κώστα Αριστοδήμου,άλλως Γιουρρούκκη v.Δημοκρατίας (1990)2 Α.Α.Δ 402 Δώρος Γεωργιάδης ν.Δημοκρατίας ποινική έφεση 7243 ποινική έφεση Ευθυβούλου Λιασίδη 30/9/2002

Νομολογία Ευρωπαϊκού ΔικαστηρίουΝicolova v.Bulgaria judgment 25 March 1999). Stran Greek Refineries και Stratis

Andredis v.Greece (Α 301-Β paras 46-47) Χ V.Austria No 5362/72 CD (Collection Decision) (1972). Funke v France (A 256-A 1993) Κ v Austria (Α255-Β1993). Engel and Others v. Netherlands(judgment of 8 June 1976 Series A no.22) Τ v.United Kingdom και V.v United Kingdom ( Judgments of 16 December 1999) Mayromixalis v.Cyprus (Judgment of 24 April 1998,Reports 1998-II ,944.Papadopoulos v.Cyprus,judgment of 21 March 2000 και Pitsilos v.Cyprus judgment of 28 March 2000.) Hauschidt v.Denmark Oberschick v. Austria Findlay v. United Kingdom και Coyne v.United Kingdom Garcia Ruiz v. Spain (judgment of 21 January 1999-I 87§

Μεθοδολογία: Η εργασία μου έχει ως θέμα το δικαίωμα της ακριβοδίκαιης δίκης όπως προβλέπεται στα άρθρα 30 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Αποφασίζοντας να ασχοληθώ με το συγκεκριμένο θέμα είχα αρχικά ξεκινήσει με την ιδέα να άναφερθω αποκλειστικά στο άρθρο 30 του Κυπριακού Συντάγματος.Συνειδητοποιήσα όμως στην πορεία ότι κάτι τέτοιο θα άφηνε την εργασία μου ελλειπή.Στις περισσότερες υπόθεσεις που συζητήθηκαν στο ανώτατο χρησιμοποίηθηκαν στα επιχείρηματα των διαδίκων υποθέσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που στηρίζονταν στο Άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής συμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Όπως και σε όλα τα μέλη της Ευρωπαϊκης Ενωσης,έτσι και στην Κυπρο οι πολίτες της κοινότητας μπορούν να επικαλούνται άμεσα ενώπιον των Εθνικών Δικαστηρίων τους νόμους κανονισμούς και οδηγίες της Ευρωπαικής κοινότητας εάν ο εθνικός νόμος αντιβαίνει στην κοινοτική νομοθεσία.Το άρθρο 6 της Ευρωπαικής Συμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αποτέλεσε τη νομική βάση για πολλές υποθέσεις των Κυπριάκων Δικαστηρίων αρκετές οι οποίες έφτασαν και στο Ανώτατο Δικαστήριο και κατέληγαν μάλιστα και σε διχογνωμίες πχ υπόθεση A.Panayides Contracting LTD v Nicos Staurou Charalambous και Ευθυβούλου Λιασίδη v.Αστυνομίας.Έτσι αποφάσισα να χωρίσω την εργασία σε δύο μέρη.Στο πρώτο αναλύεται το άρθρο 30 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας για την ακριβοδίκαιη δίκη με τις σχετικές αποφάσεις των κυπριακών δικαστηρίων και ιδιαίτερα του Ανώτατου Δικαστηρίου.Πολλές από τις ονομασίες των υποθέσεων είναι στα αγγλικά επειδή το δικαστικό σύστημα είναι εντόνα συνυφασμένο με το αγγλικό,ως αποτέλεσμα της αγγλικής αποικιοκρατίας.Στο Δεύτερο μέρος γίνεται ανάλυση του ‘Αρθρου 6 της Ευρωπαϊκής Συμβασης με τη σχετική νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.Κάποιες παράγραφοι είναι στα αγγλικά καθώς θεώρησα ότι η μετάφραση ίσως να αλλοίωνε το νόημα. Ως βάση και οδηγό χρησιμοποιήσα εκτενώς το σύγγραμα του Ανδρέα Λοίζου, Σύνταγμα τις Κυπριακής Δημοκρατίας από το οποίο έχω πάρει αρκετά αποσπάσματα.

Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρθρο 30 Βιβλιογραφία και αποσπάσματα από:Σύνταγμα Της Κυπριακής Δημοκρατιας του Ανδρεα Λοίζου

Το άρθρο 30 στο Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας , που ρυθμίζει το δικαίωμα για ακριβοδίκαιη δίκη προβλέπει τα κάτωθι:

1.Εις ουδένα δύναται ν’ απαγορευθή η προσφυγή ενώπιον του δικαστηρίου,εις ο δικαιούται να προσφύγη δυνάμει του Συντάγματος.Η σύστασις δικαστικών επιτροπών η έκτακτων δικαστηρίων υπο οποιοδήποτε όνομα απαγορεύται .

2.Έκαστος κατα τη διάγνωσιν των αστικών αυτού δικαιωμάτων και υποχρώσεων η οιασδήποτε κατ’ αυτού ποινικής κατηγορίας ,δικαιούται ανεπηρέαστου,δημοσίας ακροαματικής διαδικασίας εντός ευλόγου χρόνου ενώπιον ανεξάρτητου.αμερόληπτου και αρμοδίου δικαστηρίου ιδρυομένου δια νόμου.

Αι αποφάσεις των δικαστηρίων δέον να είναι ητιολογημέναι και ν ’απαγγέλονται εν δημοσία συνεδριάσει πλην όμως ο τύπος και το κοινόν δύνανται να αποκλεισθώσιν εξ ολοκλήρου η μέρους της δίκης τη αποφάσει του δικαστηρίου οσάκις απαιτή τούτο το συμφέρον της ασφάλειας της Δημοκρατίας ή της συνταγματικής τάξεως ή της δημοσίας ασφαλείας ή των δημοσίων ηθών ή το συμφέρον των ανηλίκων ή η προστασία της ιδιώτικης ζωής των δημοσίων ηθών ή το συμφέρον των ανηλίκων ή η προστασία της ιδίωτικής ζωής των διαδίκων ή υπο ειδικάς συνθήκας,καθ ας κατα την κρίσιν του δικαστηρίου ή δημοσιότης θα αδύνατο να επηρεάση δυσμενώς το συμφέρον της δικαιοσύνης.

3.Έκαστος έχει το δικαίωμα : (α)να πληροφορηθή τους λόγους,δι ους καλείται να εμφανισθή ενώπιον του δικαστηρίου, (β)να προβάλη τους ισχυρισμούς αυτού ενώπιον του δικαστηρίου και να έχει χρόνο επαρκή δια την προπαρασκευήν τούτων,(γ)να προσάγη ή να προκαλή την προσαγωγήν των μέσων αποδείξεως και να εξετάζη μάρτυρας συμφώνως τω νόμω, (δ)να έχει συνήγορον της ιδίας αυτού εκλογής και να έχει δωρεάν νομικήν άρωγήν,οσάκις το συμφέρον της δικαιόσυνης απαιτή τούτο και όπως νόμος ορίζει,(ε)να έχει δωρεάν συμπαράστασιν διερμήνεως,εφ’όσον δεν δύναται να κατανοή ή ομιλή την εν τω δικαστηρίω χρησιμοποιόυμενην γλώσσα.

Οργάνωση Δικαστηρίων βάση του αρθρου 30

Δικαίωμα πρόσβασης στο Δικαστήριο :Το δικαίωμα πρόσβασης σε δικαστήριο,ή αλλιώς το δικαιωμα δικαστικής προστασίας διασφάλιζεται απο το πρώτο μέρος της παραγράφου 1 του άρθρου 30.Το δεύτερο μέρος απαγορεύει τη σύσταση δικαστικών επιτροπών και έκτακτων δικαστηρίων.Το δικαίωμα πρόσβασης στο δικαστήριο υπόκειται σε περιορισμούς οι οποίοι επιτρέπονται με τρόπο εξυπακουόμενο αφού το δικαίωμα αυτό εκ φύσης του ζήτα ρύθμιση από το κράτος. Οι περιορισμοί ,επειδή η Κύπρος αποτελεί συμβαλλόμενο κρατος της Συμβασης ΕΣΔΑ πρέπει να εναρμονίζονται με το άρθρο 6.1 και παρόλο που το Κυπριακό Κράτος απολαμβάνει ένα περιθώριο εκτίμησης η τελική απόφαση εαν συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις της ΕΣΔΑ ανήκει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.Βέβαια οι περιορισμοί που

επιβάλλονται δεν περιορίζουν ή μειώνουν την πρόσβαση που αφήνεται στο άτομο με τέτοιο τρόπο ή σε τέτοιο βάθμό που να να καταστρέφεται η ουσία του δικαιώματος.Ένα πάραδειγμα από τη νομολογία του Ευρωπαϊκου Δικαστηρίου είναι η υπόθεση Garcia Manibardo v.Spain, judgment of 15 February 2000.H έφεση απορρίφθηκε γιατί η ενάγουσα δεν κατέβαλε ποσό χρημάτων στους κληρονόμους του εναγομένου οδηγού κρίθηκε ότι το υπερβολικό αυτό βάρος παραβίαζε το δικαίωμα πρόσβασης.Περαιτέρω ένας περιορισμός δεν είναι συμβατός με το άρθρο 6(1) της ΕΣΔΑ αν δεν προωθεί ένα νόμιμο στόχο και αν δεν υπάρχει εύλογη σχέση αναλογικότητας μεταξύ των μέσων που υιοθετούνται και του στόχου που επιδιώκεται να επιτευχθεί.(Waite and Kennedy v.Germany, judgment of 21 September 1994, Series A no.294§65.)Δεν αποκλείεται ο χρονικός περιορισμός της πρόσβασης εφόσον αυτές δεν πλήττουν την δραστικότητα του δικαιώματος.Αφετέρου ο χρονικός περιορισμός πρέπει να είναι,σε γενικές γραμμές ανάλογος προς το σκοπό ο οποίος επιδιώκεται με την καθιέρωση της προθεσμίας και η προθεσμία αντιστοιχεί προς το σκοπό αυτό.Στην υπόθεση Παντελή Γιωργαλλά ν.Σούλλας Χριστοδούλου(Νομικό Ερωτήμα 346 ημερ.2Δεκεβρίου 2000 ) γίνεται αναφορά στη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην οποία αποφάνθηκε ότι το δικαίωμα πρόσβασης σε δικαστήριο υπόκειται σε περιορισμούς αναφορικά με την άσκηση του οι οποίοι μπορεί να προσλάβουν την μορφή προθεσμιών.Σε σχέση με το δικαίωμα σεβασμού της οικογενειακής ζωής που προστατεύεται από το άρθρο 15 του Συντάγματος και τα συναφή θέματα για την πατρότητα το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάνθηκε στην υπόθεση αυτή ότι η χρονική περίοδο ενός έτους ,η οποία τάσσεται από το άρθρο 11(1)(α)του περί Τεκνων (Συγγένεια και Νομική Υπόσταση)Νόμου του 1991 για την άσκηση του δικαιώματος αποκήρυξης της πατρότητας δεν αντίκειται στο άρθρο 30 του Συντάγματος.

Δικαστικές Επιτροπές και Έκτακτα Δικαστήρια : ¨Δικαστικές επιτροπές’’ είναι οι αποτελούμενες από πρόσωπα είτε δικαστικούς ή άλλους δημόσιους λειτουργούς ή υπαλλήλους (πολιτικούς ή στρατιωτικούς ή εκκλησιαστικούς)είτε ιδιώτες που ορίζονται ειδικά με σκοπό να δικάσουν μια υπόθεση και ιδίως ορισμένα άτομα με σκόπο να τα καταδικάσουν ή και αντίστροφα να τα αθωώσουν.¨Εκτακτα δικαστήρια είναι τα δικαστήρια των οποίων η σύνθεση και η αρμοδιότητα δεν ορίζονται εκ των προτέρων γενικά αλλά ιδρύονται ,ad hoc,εκ των υστέρων,ιδίως μετά την τέλεση μιας αξιόποινης πράξης ή τη δημιουργία μιας διαφοράς για να δικάσουν συγκεκριμένη υπόθεση ή ορισμένα άτομα πού είναι ήδη δεδομένα.Αυτοί ειναι οι ορισμοί που υιοθέτησε το Δικαστήριο και προέρχονται από το Συγγραμμα του Α.Ι.Μάνεση.

Αστικά δικαίωματα και υποχρεώσεις και ποινική κατηγορία: Το δικαίωμα της πρόσβασης στο δικαστήριο καλύπτει τη διάγνωση των αστικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και οποιασδήποτε ¨ποινικής κατηγορίας¨Η πρόσφατη νομολογία του Ευρωπαικού Δικαστηρίου έχει επεκτείνει τα όρια των αστικών δικαιωμάτων και υποχρώσεων .Δεν αποκλείεται από το άρθρο 6(1) να καλύπτονται και περιπτώσεις που εμπίπτουν στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου πχ δικαίωμα ιδιοκτησίας ,απαλλοτροίωση γης,οι πολεοδομικοί νόμοι ,η άρνηση του ατόμου να ζει στην κατοικία του(DE Geouffrre de la Pradelle v.France judgment of 16 December 1992 Series A.no.253-B,Skarby v.Sweden, judgment of 28 June 1990 Series no 180-B,Gillow v.United Kingdom,judgment of 24 October 1979 Series A no.33.) Διαφορές σχετικα με τη πρόσληψη ,σταδιοδρομίες και τερματισμό της υπηρεσίας δημοσίων υπαλλήλων δεν συμπεριλαμβάνονται στα αστικά δικαιώματα.

Το άρθρο 80 του περι Ακινήτου Ιδιοκτησίας (Διακατοχή,Εγγραφή,και Εκτίμηση)Νόμος,Κεφ 224 το οποίο αναγνωρίζει δικαίωμα έφεσης στο Επαρχιακό Δικαστήριο εναντίον απόφαση του Διευθυντή του Κτηματολογίου αστική διαφορά και στερούσε το δικαίωμα πρόσβασης στο δικαστήριο για θέματα που ανάγονταν στη δικαιοδοσία του Διεθυντή ,κρίθηκε ότι αντίκειτο και ήταν ασυμβίβαστο με το Αρθρο 30.1 και 30.2 του Συντάγματος (Μaria Fatsita v.Sofia Fatsita and Another (1998)1C.L.R.210.

Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 3 και 4 του περί Ανακουφίσεως Οφειλέτων (Προσωρινές Διατάξεις)Νόμου 1979 κατά τη διάρκεια της έκρυθμης κατάστασης που δημιούργησε η Τουρκική εισβολή και κατοχή αρχίζοντας από τις 15 Αυγούστου 1974, μεταξύ άλλων ,αναστέλλεται το δικαίωμα κάθε πιστωτή για είσπραξη οφειλής από εκτοπισθέντα ή πληγέντα οφειλέτη.Επίσης αναστέλλονταν όλες οι εκκρεμούσες ή ορισθείσες αναγκαστικές πωλήσεις που αφορούν σε κινητή ή ακίνητη περιουσία που βρίσκεται μέσα σε πληγείσα περιοχή κλπ.Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι παραβιάζονται τα Αρθρα 6,23,24,25,28,30 του Συντάγματος αλλά τα άρθρα 3 και 4 του Νόμου δικαιολογούνταν με βάση το δίκαιο της ανάγκης (Αndreas Aloupas & Another v.National Bank of Greece (1983)1 C.L.R 55)

To άρθρο 53 του περι Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου,Κεφ 114 δεν είναι αντίθετο προς το άρθρο αντίθετο προς το άρθρο 30 του Συντάγματος .Η μη εξουσιοδοτημένη απόσυρση από το ταμείο προνοίας ποσού που βρισκόταν εις πίστη του αποτελεί «διαφορά» και μπορεί να παραπεμφθεί σε διαιτησία .Τίποτα στο άρθρο 30.2 του Συντάγματος απαγορεύει την παραπομπή σε διαιτησία ή την αναστολή διαδικασίας λόγω της υπάρξεως όρου διαιτησίας.Η διαιτησία ως εκ της φύσης της δεν συνιστά «δικαστική επιτροπή» ή έκτακτο δικαστήριο».

Τα δικαιώματα του άρθρου 30 δεν είναι δικαιώματα in abstracto και μπορούν να ρυθμιστούν από το αστικό δίκαιο.

Για να βρει εφαρμογή το άρθρο 30 στο ποινικό πεδίο πρέπει να υπάρχει ¨επίσημη ειδοποίηση από την αρμόδια Αρχή για ένα ισχυρισμό ότι έχει διαπράξει ποινικό αδίκημα ή υπήρξε το αντικείμενο ¨μέτρων τα οποία φέρνουν την επίπτωση τέτοιου ισχυρισμού και που με τον ίδιο τρόπο ουσιαστικά επηρεάζουν τη θέση του υπόπτου ¨.

Δημόσια ακροαματική διαδικασία : Η δεύτερη παράγραφος του άρθρου 30 του Συντάγματος προνοεί τη δημόσια ακροαματική διαδικασία δηλαδή καθιερώνει την άρχη της δημοσιότητας της απονομής της δικαιοσύνης και επιπλέον καθιερώνει κάποιες ειδικές οριοθετήσεις.

Έτσι η αρχή της δημόσιας διεξαγωγής της δίκης είναι δυνατόν να καμφθεί στις περιπτώσεις που αυτό απαιτεί « το συμφέρον της Δημοκρατίας,ή της συνταγματικής τάξεως ή της δημόσιας ασφάλειας ή των δημοσίων ηθών ή το συμφέρον των ανηλίκων ή η προστασία της ιδιωτικής ζωής των υπαλλήλων ή υπό ειδικές συνθήκες που η δημοσιότητα θα μπορούσε να επηρεάσει δυσμενώς το συμφέρον της δικαιοσύνης.»Παρατηρούμε δηλαδή ότι το Κυπριακό Σύνταγμα περιέχει περισσότερες ειδικές οριοθετήσεις από το ελληνικό αφού το ελληνικό προβλέπει την κάμψη της αρχής της δημοσιότητας μόνο στις περιπτώσεις που θίγονται τα συμφέροντα ανηλίκων και στην περίπτωση που θίγονται τα χρηστά ήθη ενώ πλέον

έχει καταργηθεί η ειδική οριοθέτηση στην περίπτωση που διακυβέβονται τα συμφέροντα του Κράτους.

Δίκη μέσα σε εύλογο χρόνο : Τι είναι «εύλογος χρόνος» εξαρτάται από τα περστατικά της κάθε υπόθεσης .Για το σκοπό αυτό λαμβάνονται υπόψη τα περιστατικά και το περίπλοκο της υπόθεσης,η συμπεριφορά των ανακριτικών και δικαστικών αρχών,καθώς και εκείνη του κατηγορουμένου και βέβαια σε αστικές υποθέσεις των διαδίκων γενικά.Αφετηρία για τον καθορισμό του μέτρου για το εύλογο του χρόνου ολοκλήρωσης της ποινικής διαδικασίας αποτελεί η ημέρα σύλληψης ή καταγγελίας του κατηγορουμένου.Στη περίπτωση διάγνωσης των αστικών δικαιωμάτων και υποχρώσεων ο χρόνος έναρξης της διαδικασίας είναι η στγμή της καταχώρισης της και ο τερματισμός του χρόνου η τελική εκδίκαση.Στην υπόθεση Γιαννάκης Αγαπίου ν.Αννέτα Παναγιώτου(1998, C.L.R.257) τονίστηκε στην απόφαση του δικαστηρίου ότι το καθήκον για έγκαιρη απονομή της δικαιοσύνης βαρύνει τις δικαστικές Αρχές.Η υποχρέωση όμως για απονομή της δικαιοσύνης βαρύνει εκτός από τους δικαστές και τους δικηγόρους.Σε δύο περιπτώσεις η καθυστέρηση απονομής της δικαιοσύνης οδήγησε σε ακύρωση της υπόθεσης.Στη ποινική υπόθεση του Στέλιου Ευσταθίου ν.Αστυνόμιας(1990,2 Α.Α.Δ.294) η καθυστέρηση χαραχτηρίστηκε ως εκτροπή που καθιστούσε την διαδικασία άκυρη.Στην άλλη υπόθεση του Κυριάκου Βίκτωρος ν. Χριστόδουλου Χριστοδούλου(1992 1 Α.Α.Δ 512) καθυστέρηση έκδοσης της απόφασης,η απόφαση ακυρώθηκε και διατάχθηκε η επανεκδίκαση της υπόθεσης.Όσο αφορά στις αναβολές εκδίκασης των υποθέσεων τόσο στις πολιτικές όσο και στις ποινικές δίκες έχει τονιστεί ότι προκαλούν δυσαρέσκεια στους διαδίκους και τους μάρτυρες και από στατιστικές ερεύνες που είχαν γίνει φαίνεται ότι δίνονταν πολλές από τα κυπριακά δικαστήρια και ότι μετά τη δεύτερη αναβολή δεν θα έπρεπε να δινόταν άλλη ,εκτός σε πολύ ασυνήθεις περιστάσεις για τις οποίες θα έπρεπε να αποφασίσει ο δικαστής.Οι αρχές αυτές ισχύουν με περισσότερη δύναμη στις ποινικές υποθέσεις.

Στην υπόθεση Ανδρεας Γρηγορίου ν.Τράπεζας Κύπρου ,παρόλο που ο ενάγων ευθυνόταν για μεγάλο αριθμό αναβολών ,εντούτοις η άρνηση του πρωτόδικου δικαστηρίου να αναβάλλει την υπόθεση,μετά από αίτηση του δικηγόρου να παρίσταται και ο ενάγων στις τελικές αγορεύσεις,ο οποίος ασθένησε,θεωρηθηκε ικανοποιητική αιτία για ακύρωση της δίκης.

Επιπλέον στην υπόθεση Παρασκευά Δημητρίου ν.Γαβριηλ Γαβριηλ πολιτικής εφέσεως 10511 21/4/2000 ,το Εφετείο υπέδειξε ότι δεν θα μπορούσε να αντιπαρέλθει το γεγονός ότι οι πλείστες αναβολές γίνονταν με απλή αλλαγή της ημερομηνίας και χωρίς να δινεται η αιτιολογία για την αναβολή και το φαινόμενο της αναβολής λόγω έλλειψεως χρόνου του δικαστηρίου.Υποδείχθηκε ότι «το δικαστήριο αγνόησε τον κανόνα ότι υπόθεση η οποία αναβάλλεται για έλλειψη χρόνου πρέπει να εκδικάζεται κατά την επόμενη δικάσιμο στην οποία ορίζεται και το δικαστήριο να προβαίνει στις αναγκαίες διευθετήσεις του προγραμματισμού του που θα του επιτρέψουν να κάνει εκείνο το όποιο όφειλε να είχε κάνει από την προηγούμενη φορά,δηλαδή να δικάσει την υπόθεση.

Προς αντιμετώπιση των τυχόν καθυστερήσεων ,το Ανώτατο Δικαστήριο θέσπισε τον Διαδικαστικό Κανονισμό για την Έγκαιρη Έκδοση Αποφάσεων των Δικαστηρίων του 1986 με τον οποίο να διατάσσεται η έκδοση της απόφασης στη κάθε συγκεκριμένη περίπτωση υπόθεση μέσα σε ορισμένο χρόνο.

Αμερόληπτος και ανεξάρτητος Δικαστής: Η αρχή του αμερόληπτου και ανεξάρτητου δικαστή αποτελούσε βασικό θεμέλιο της απονομής της δικαιοσύνης και πριν την ανεξαρτησία της Κύπρου και ενσωματώθηκε με το άρθρο 30.2 του Συντάγματος.Σύμφωνα με τις καθιερωμένες αρχές ,δικαστές που εμποδίζονται να παρακαθήσουν ή να συμμετάσχουν στην εκδίκαση συγκεκριμένης υπόθεσης για συγκεκριμένους λόγους εξαιρούνται από τη σύνθεση του δικαστηρίου.Θέμα σύνθεσης του δικαστηρίου εξετάζεται δικαστικά μόνο όταν εγερθέι από τους διαδίκους.

Δικαστής δεν εξαιρείται επειδή το επιθυμούν οι διάδικοι.Για να μπορέσει να γίνει λόγος για εξαίρεση δικαστή λαμβάνεται υπόψη η δημιουργία δικαιολογημένης εντύπωσης ύπαρξης πραγματικής πιθανότητας προκατάληψης από το δικαστή στο νου του μέσου εχέφρονα πολίτη,ο οποίος γνωρίζει όλα τα γεγονότα.Εικασίες και καχυποψίες μόνο δεν είναι αρκετές.Στην υπόθεση Μόδεστου Πιτσιλλου ν. Δημοκρατίας(1994 1 Α.Α.Δ 268) το γεγονός ότι ο δικαστής ως δικηγόρος της Δημοκρατίας χειρίστηκε προσφυγή ,άσχετη από το θέμα της εκδίκασης δεν αποτέλεσε λόγο εξαίρεσης του δικαστή που να δημιουργήσει υποψία αμεροληπτικής στασης του δικαστή.

Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να θέτει το ζήτημα της προκατάληψης με την πρώτη ευκαιρία,νοουμένου βέβαια ότι έχει πλήρη γνώση των γεγονότων που θεμελιώνουν το ενδεχόμενο επηρεασμού του Δικαστηρίου.Σε περίπτωση τέτοιας γνώσης,η παράλειψη υποβολής ένστασης ισοδυναμεί με εγκατάλειψη δικαιώματος.

Στην υπόθεση President of the Republic v. House of Representatives(1985) η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου,μετά την απόσυρση αιτήματος για τον αποκλεισμό του Προέδρου από τη σύνθεση του,προέβη στην ακόλουθη δήλωση: «Σύμφωνα με τις σχετικές συνταγματικές και νομοθετικές πρόνοιες το Ανώτατο Δικαστήριο απαρτίζεται από τα Μέλη του.Δικαστές που κωλύονται να παρακαθήσουν ή για προσωπικούς λόγους που κρίνουν οι ίδιοι ότι δεν ενδείκνυται να συμμετάσχουν στην εκδίκαση συγκεκριμένης υποθέσεως,εξαιρούνται στης συνθέσεως του Δικαστηρίου .Θέμα συνθέσεως του Ανωτάτου Δικαστηρίου εξετάζεται δικαστικά από το Ανώτατο Δικαστήριο μόνο όταν αυτό εγείρεται,»

Ανεξάρτητο Δικαστήριο:το δικαστήριο που είναι ανεξάρτητο από την εκτελεστική εξουσία και από του διαδίκους όπως επίσης και από την εκτελεστική εξουσία.Η σύνθεση του δικαστηρίου Εργατικών Διαφορών όπως προβλεπόταν από το άρθρο 12 του περί Ετησίων Αδειών Μετ΄απολαβών Νόμου του 1976 ήταν αντισυνταγματική επειδή παραβίαζε την αρχή της διάκρισης των εξουσιών και επομένως το Διαιτητικό Δικαστήριο ήταν αντισυνταγματικό λόγω της έκτασης και του τρόπου ανάμειξης της εκτελεστικής εξουσίας του Κράτους στο διορισμό και καθορισμό όρων υπηρεσίας του νομικά προσοντούχου Προέδρου του.Ακόμα τα άρθρα 103 και 104 του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα κρίθηκαν ότι βρίσκονται σε αντίθεση με το άρθρο 30 του Συντάγματος.

Από το συνδυσμό του άρθρου 30 και της αρχής του κράτους δικαίου απορρέει ο κανόνας ότι αποκλείεται οποιαδήποτε επέμβαση της νομοθετικής εξουσίας στην απονομή της δικαιοσύνης η οποία στοχεύει να επηρεάσει τη δικαστική διάγνωση της διαφοράς.Αναφορά στις αποφάσεις αυτές έγινε στην απόφαση της Ολομέλειας Λένια

Παπαδοπούλου και ΄Αλλοι ν.Γεωργίου Ράπτη και Άλλου.Εχουμε παραβίαση της αρχής της ακριβοδίκαιης δίκης στις εξής περιπτώσεις:(Α)Εφόσον υπάρχει η δυνατότητα ότι ένα συκεκριμένο είδος τροφίμου μπορεί να μην είναι επιβλαβές στην υγεία ,τότε το να στερήσεις ένα άτομο το οποίο κατηγορείται για αδίκημα κάτω από το άρθρο 3 του περι Πωλήσεως Τροφιμων και Φαρμάκων του Νομου Κεφ 261 ότι πώλησε είδος τροφίμου το οποίο θεωρείται ότι είναι επιβλαβές στη υγεία,της ευκαιρίας να αποδείξει ότι αυτό δεν είναι επιβλαβές στην υγεία τότε αυτό είναι αντίθετο στο γράμμα και το πνεύμα του άρθρου 30 και ειδικά στην παράγραφο 2 και τούτο γιατί ισοδυναμεί με άρνηση στο άτομο αυτό του δικαιώματος ¨ανεπηρέαστης ακροαματικής διαδικασίας κάτω από την έννοια της διάταξης αυτής.(The Mayor etc of Nicosia and The Cyprus Oil Industries Ltd. Of Ay.Georgios 2R.S.C.C ) .(B) Όταν ο νόμος καθιστά υπεύθυνο ένα άτομο να υποστεί φορολογική επιβάρυνση χωρίς να του παρέχεται η δυνατότητα να αποδείξει ότι δεν ευθύνεται.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ:

Όχι μόνο η παράγραφος 2 επιβάλλει υποχρέωση στο Κράτος να εξασφαλίζει συμμόρφωση με τα δικαστικά επίπεδα που καθορίζονται σ΄αυτή αλλά δίδει και αντίστοιχο δικαίωμα στο διαδίκο να είναι απολύτως δικαιολογημενη η απόφαση του δικαστηρίου.Η αιτιολογία είναι συστατικό της δικαστικής απόφασης.Στην ποινική δίκη τα επίδικα θέματα καθορίζονται από τις κατηγορίες που περιέχονται στο κατηγορητήριο ,την αξιολόγηση της μαρτυρίας ,τον καθορισμό των ευρημάτων καθώς και τη σαφή διατύπωση της της ετυμηγορίας του δικαστηρίου.Όταν ο δικαστής παραλείψει να αποφασίσει τα επίδικα θέματα,τα οποία ηγέρθησαν και να δώσει λόγους για την απόφαση του,αποτελεί κακοδικία και συνιστά παράβαση του άρθρου 30.2 Συντάγματος.Τι θεωρείται ικανοποιητική αιτιολογία εξαρτάται από τις περιστάσεις της κάθε υπόθεσης.Εφόσον επιχείρημα είναι δραστικό και παραγνωρίζεται,οι συνέπειες είναι προφανείς στην απόφαση του δικαστηρίου και μπορεί να εξεταστούν στην έφεση.

Στην απόφαση υπόθεση Γεώργιου Μαυρογένη ν.Βουλής των αντιπροσώπων 1996 1 Α.Α.Δ επεξηγείται η έννοια του λόγου της δικαστικής αποφάσης «ratio decidendi» ως της αρχής δικαίου που στηρίζει άμεσα την απόφαση και είναι άρρηκτα συνυφασμένη με το αποτέλεσμα.

Δικαιώματα των ΔιαδίκωνΣτην Τρίτη παράγραφο παρατίθενται τα δικαώματα των διαδίκων.Τα δικαιώματα αυτά είναι στοιχεία της ευρύτερης άρχής για ακριβοδίκαιη δίκη που περιέρχεται στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 6 της ΕΣΔΑ.

Η υποπαράγραφος (α) κατοχυρώνει το δικαιώμα της πληροφόρησης του διαδίκου για οποιοδήποτε δικαστικο διάβημα έχει γίνει έναντιον του για να μπορεί να εμφανιστεί στο δικαστήριο και να προβάλει τους ισχυρισμούς του και τα επιχειρήματα που θα τον απαλλάξουν από τις κατηγορίες ενώ η υποπαράγραφος (β) διασφάλιζει το δικαίωμα για να υπαρχει ο κατάλληλος χρόνος προπαρασκευής της υπόθεσης.Η υποπαράγραφος (γ) είναι το θέμα της αντεξέτασης των μαρτύρων του αντιδίκου που σκοπό έχει την καταστροφή της αξιοπιστίας του μάρτυρα με τη δημιουργία αμφιβολιών για την ορθότητα των πληροφοριών του την έλλειψη καλού μνημονικού,όπως επίσης και την απόδειξη προηγούμενών ασυμβίβαστων δηλώσεων

του .Είναι το δικαστήριο που έχει την ευθύνη να επιτρέπει τις ερωτήσεις εκείνες που είναι αναγκαίες για την προβολή της ενός διαδίκου.Ο δικαστής οφείλει να φροντίζει,από τη μια να μην αποκλείεται οποιαδήποτε σχετική μαρτυρία και από την άλλη να αποκλειέται η άχρηστη σπατάλη χρόνου.

Η ελευθερία που διασφαλίζεται υπό την υποπαράγραφο (δ) να έχει ένας διάδικος συνήγορο της εκλογής του και να έχει δωρεάν νομική αρωγή,όταν αυτό απαιτείται προς το συμφερον της δικαιοσύνης είναι απόλυτη σε ότι αφορά την εκλογή δικηγόρου.Ο κάθε δικηγόρος σύμφωνα με το Σύνταγμα είναι λειτουργός στην απονομή της δικαιοσύνης.Το δικαίωμα εκπροσώπησης ανήκει στο διάδικο όχι στο δικήγορο.Ο πελάτης του δικηγόρου δεν μπορεί να παραπονεθεί για τη μη αποτελεσματικότητα της άσκησης αυτών των δικαωμάτων κάτω από το άρθρο 30.3.(δ) γιατί ο αποκλεισμός του δικηγόρου από τον πελάτη άλλου θεμελιώδους δικαιώματος,δηλαδή του δικαιίωματος να καλέι μάρτυρες που προστατεύεται από το άρθρο 30.3(γ).

Στην Κύπρο εξετάζεται θέμα αδυναμιών του δικηγόρου υπεράσπισης σε ποινική υπόθεση.Στην υπόθεση Ανδρέα Κώστα Αριστοδήμου,άλλως Γιουρρούκκη v.Δημοκρατίας (1990)2 Α.Α.Δ 402 εξετάστηκε το θέμα πλαίσιο της εκπροσώπησης κατηγορουμένου από το δικηγόρο του και πότε κακοί χειρισμοί μπορούν να αποτελέσουν λόγο για την ακύρωση της καταδίκης.Καταδίκη, όπως επισημάνθηκε μπορεί να ακυρωθεί μόνο όταν αποκαλύπτεται «έκδηλα ανίκανη δικηγορία η οποία έχει ως αποτέλεσμα την κακή απονομή της δικαιοσύνης,ή ότι το όλο θέμα δημιουργεί αμφιβολίες έκδηλες ή υποβόσκουσες. Νομολογία • Στην υπόθεση Charalambos Telemachou Psaras and Another v.The Republic (1987) 2 CLR 132 τονίστικε ότι στην περίπτωση που εκδίδεται μια απόφαση από το δικαστήριο χωρίς αιτιολόγηση στην άσκηση ποινικής ή αστικής δικαιοδοσίας η απόφαση αυτή είναι άκυρη. • Στην υπόθεση Δημοκρατία ν Alan Ford και Αλλων(1995)2 Α.Α.Δ 232 το ζήτημα παραβίασης συνταγματικου δικαιώματος κατηγορουμένου ή διαδίκου κατά τη δίκη και οι πιθανές επιπτώσεις και θεραπείες αποτέλεσαν αντικείμενο της δικαστικής εξέτασης από την πλήρη Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου.Στα ερωτήματα που ηγέρθησαν οι απαντήσεις που δόθηκαν ήταν οι εξής: 1. Η προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του κατηγορουμένου με βάση το άρθρο 30.3(δ) του Συντάγματος δεν αποκλείει τη δίκη ως μέσο για την διαπίστωση της ποινικής ευθύνης του κατηγορουμένου αλλά προστατεύει τη διεξαγωγή δίκαιης δίκης.2. Το αντικείμενο του άρθρου 30 (2) δεν είναι η παραγραφή των αστικών δικαιωμάτων των διαδίκων στην πολιτική δίκη ή της ποινικής ευθύνης του κατηγορουμένου αλλά ο καθορισμός του πλαισίου για την έγκυρη διαπίστωση τους.3. Για τη θεμελίωση της παραβίασης του απορρήτου της επικοινωνίας διαδίκου με το δικηγόρο του πρέπει να καταδειχθεί δυσμενής επηρεασμός του δικαιώματος για την ελεύθερη εκπροσώπηση του διαδίκου από το δικηγόρο του. • Στην υπόθεση Χαράλαμπος Ρούσος ν.Αστυνομίας εξετάστηκε και το θέμα της καθυστέρησης στην καταχώριση και εκδίκαση ποινικής υπόθεσης κάτω από το άρθρο 30.2 του Συντάγματος σε συνδυασμό με το αντίστοιχο της Ευρωπαίκης Σύμβασης .Έγινε ανασκόπηση της Κυπριακής και Ευρωπαϊκής νομολογίας και το Δικαστήριο κατέληξε στην διαπίστωση ότι το κατα πόσο μια υπόθεση εκδικάζεται

εντός ευλόγου χρόνου είναι ζήτημα που πρέπει να εξετάζεται με βάση το πολύπλοκο της υπόθεσης τις περιστάσεις κάτω από τις οποίες προκαλείται η καθυστέρηση και τη συμπεριφορά των διαδίκων.• Στην υπόθεση του Κώστα Λεβέντη ν.Αστυνομίας,ποινική έφεση 6670 10/12/1999 το δικαστήριο αποφάσισε ότι η αργοπορία στην εκδίκαση ποινικής υπόθεσης δεν οδηγεί αναπόφευκτα στην απαλλαγή του κατηγορουμένου μπορεί όμως να προσμετρήσει προς όφελος του κατηγορουμένου σε ότι αφορά το ύψος της ποινής οπώς αποφασίστηκε στην περίπτωση της υπόθεσης Γενικός Γραμματέας ν. Νίκου Γεωργίου Λεωνίδου(1997) 2 Α.Α.Δ.300.

• Στην υπόθεση Δώρος Γεωργιάδης ν.Δημοκρατίας ποινική έφεση 7243 η υπεράσπιση ισχυρίστηκε ότι το δικαστήριο ήταν επηρεσμένο λόγω της μεγάλης δημοσιότητας που είχε πάρει το θέμα και ότι αυτή η δημοσιότητα είχε καταδικάσει τον κατηγόρουμενο πριν να εκδικαστεί η υπόθεση του παραβίαζοντας έτσι τα δικαιώματα που κατοχυρώνει το άρθρο 30.2 του Συντάγματος.Το δικαστήριο απέρριψε αυτούς τους ισχυρισμούς επισημαίνοντας πως παρόλο που το θέμα είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις σε καμία περίπτωση δεν επηρέασε το δικαστήριο.Στην ίδια υπόθεση κατατέθηκε και πολιτική έφεση εκ μέρους του κατηγορουμένου στην οποία γινόταν ισχυρισμός οτι η συνθεση του δικαστηρίου ήταν αντισυνταγματική σύμφωνα με το άρθρο 30(1) του Συντάγματος.Το δικαστήριο ανέφερε ότι το ¨δικαστήριο νόμιμα και συνταγματικά συστημένο καταδίκασε τον εφεσειόντα μετά από διοικητική ρύθμιση.Η αλλάγη αυτή έγινε στο πλαίσιο των δικαστικών αναγκών που υπεισέρχονται στην λειτουργία του Δικαστηρίου.• Στην ποινική έφεση Ευθυβούλου Λιασίδη 30/9/2002 η υπεράσπιση ανέφερε ότι παραβιάστηκε το δικαίωμα που προσάγει το άρθρο 30.3(γ) για ισότητα των όπλων και δικαίωμα για αντιπαράθεση.Η έφεση έγινε δεκτή και ο κατηγορούμενος απαλλάχτηκε.

Άρθρο 6 της Ευρωπαικής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου {Δικαίωμα στη χρήση και απονομή δικαιοσύνης} Το Αρθρο 6 της Ευρωπαικής Σύμβασης προβλέπει τα κάτωθι:

1. Παν πρόσωπον έχει δικαίωμα όπως η υπόθεσις του δικαστή δικαίως,δημοσία και εντός λογικής προθεσμίας υπό ανεξάρτητου και αμερόληπτου δικαστηρίου,νομίμως λειτουργούντος,το οποίον θα αποφασίση είτε επι των αμφισβητήσεων επι των δικαιώματων και υποχρώσεων αστικής φύσεως,είτε επι του βάσιμου πάσης εναντίον του ποινικής φύσεως.Η απόφασις δέον να εκδοθή δημοσία,η είσοδος όμως εις την αίθουσα των συνεδριάσεων δύναται να απαγορευθή εις τον τύπον και το κοινόν καθ’όλην ή μέρος της διάρκειας της δίκης προς το συμφέρον της ηθικής,της δημοσίας τάξεως ή της εθνικής ασφάλειας εν δημοκρατική κοινωνία,όταν τούτο ενδείκνυται υπό των συμφερόντων των ανηλίκων ή της ιδιωτικής ζωής των διαδίκων,ή εν τω κρινομένω υπό του Δικαστηρίου ως απολύτως αναγκαίου μέτρω,όταν υπό ειδικάς συνθήκας η δημοσιότης θα ηδύνατο να παραβλάψη τα συμφέροντα της δικαιοσύνης.

2. Παν πρόσωπον κατηγορούμενον επι αδικήματι τεκμαίρεται ότι είναι αθώον μέχρι

της νομίμου αποδείξεως της ενοχής του.

3. Ειδικώτερον,πας κατηγορούμενος έχει δικαίωμα: (α) όπως πληροφορηθή,εν τη βραχυτέρα προθεσμία εις γλώσσαν την οποία εννοεί και εν λεπτομέρεια την φύσιν και τον λόγον της εναντίον του κατηγορίας .(β) όπως διαθέτη τον χρόνον και τας αναγκαίας ευκολίας προς προετοιμασίαν τηςυπεράσπισεως του,(γ) όπως υπερασπίση ο ίδιος εαυτόν ή αναθέση την υπεράσπιση του εις συνήγορον της εκλογής του,εν η δε περιπτώσει δεν διαθέτει τα μέσα να πληρώση συνήγορον να τω παρασχεθή τοιούτος δωρεάν όταν τούτο ενδείκνυται υπό τους όρους ως των μαρτύρων υπερασπίσεως υπό του συμφέροντος της δικαιοσύνης,(δ) να εξετάση ή ζητήση όπως εξετασθώσιν οι μάρτυρες κατηγορίας και επιτύχη την πρόσκλησιν και εξέτασιν των μαρτύρων κατηγορίας,(ε) να τύχη δωρεάν παραστάσεως διερμηνέως,εάν δεν εννοεί ή δεν ομιλεί την χρησιμοποιουμένην εις το δικαστήριον γλώσσαν.

Αrticle 6 Right to a fair trial

1.In the determination of his civil rights and obligations or of any criminal charge against him, everyone is entitled to a fair and public hearing within a reasonable time by an independent and impartial tribune al established by law. Judgment shall be pronounced publicly but the press and public may be excluded from all or part of the trial in the interests of morals, public order or national security in a democratic society, where the interests of juveniles or the protection of the private life of the parties so require or to an extent strictly necessary in the opinion of the court in special circumstances where publicity would prejudice the interests of justice. 2. Everyone charged with a criminal offence shall be presumed innocent until proved guilty according to the law.3. Everyone charged with a criminal offence has the following minimum rights: a. to be informed promptly.in a language which he understands and in detail, of the nature and cause of the accusation against him;b. to have adequate time and facilities for the preparation of his defence;c. to defend himself in person or through legal assistance of his own choosing or, if he has not sufficient means to pay for legal assistance ,to be given it free when the interests of justice so require; d.to examine or have examine witnesses against him and to obtain the attendance and examination of witnesses on his behalf under the same conditions as witnesses against him; e.to have the free assistance of an interpreter if he cannot understand or speak the language used in court.

Το άρθρο 6 της ΕΣΔΑ αποτέλει σημαντικότατη δίαταξη γιατί ρυθμίζει την απονομή της δικαιοσύνης και εξασφαλίζει το δικαίωμα του ατόμου για μια δίκαιη δίκη.Αποτελεί υπέρτατο νόμο και ειδικά στην Κύπρο συνδέεται στενά με το άρθρο 30 του Συντάγματος,το δικαίωμα για ακριβοδίκαιη δίκη.

Στα αγγλικό κείμενο της ΕΣΔΑ γίνεται λόγος για «FAIR HEARING» κάτι το οποίο έχει μεταφραστεί στα ελληνικά και έχει χρησιμοποηθεί από τη Νομολογία με τον όρο «δίκαιη δίκη».Η δίκαιη δίκη κρίνεται στο τέλος της διαδικσίας και έχει στοιχεία μερικά των οποίων αναφέρονται στην παράγραφο 3 του Κυπριακού Συντάγματος.

Άλλα δε έχουν αναπτυχθεί από τη Νομολογία του Αρμοδιότερου Οργάνου, του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων .

To Ευρωπαΐκο Δικαστήριο εχει κανει διασταλτική ερμηνεία των αυτόνομων εννοιών «αστικής φύσεως» και «ποινικής φύσεως»,θεωρεί δε ότι αντοιστίχως,υπάγονται σ’ αυτές τοσον οι διοικητικές υποθέσεις όσο και οι πειθαρχικες διαδικασίες,βλ Συνταγμα και ΕΣΔΑ παρατηρήσεις Παραρα σελ 410 .To άρθρο 6 της ΕΣΔΑ καθιερωνει γενικές άρχες που ίσχυουν τόσο στο ελληνικό,όσο και στο κυπριάκο Σύνταγμα όπως την αρχή της δημοσιότητας των δικαστηρίων με τους σχετικούς φυσικά περιορισμούς,την αρχή ότι καθένας είναι αθώος μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου και βέβαια το δικαιώμα του κατηγορούμενου να υπερασπισέι τον εαυτό του είτε αυτοπροσώπως είτε να εκπροσωπθεί από δικηγόρο και να καλέσει μάρτυρες υπεράσπισης καθώς και να εξετάσει τους μάρτυρες κατηγορίας.Τέλος έχει δικαίωμα να ζητήσει διερμηνέα εφόσον η δίκη διεξαγεται σε γλώσσα που δεν κατανοέι.

Συστατικα στοιχεία του άρθρου 6

Σε αντίθεση με άλλες πιο συγκεκριμένες αξιώσεις στο άρθρο 6(1) το δικαίωμα για δικαιη δίκη δινει την ευκαιρία και για να προσθεθουν πιο συγκεκριμένα δικαιώματα που δεν καταγράφονται στο άρθρο και που θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά για να εξακριβωθεί εαν εχουν δίκαια τελεστεί όλες οι διαδικασίες .( σελ. 202 ii The right to a fair hearing LAW of the European Convention on Human Rights, Butterworths London,Dublin,Edinburgh 1995) Ορισμένα από τα εξειδικευμένα συστατικά στοιχέια που έχουν προσθεθεί στο Αρθρο 6 της δίκαιης δίκης (fair trial or fair hearing) είναι η λεγόμενη ισότητα των ‘Οπλων( Εquality of Arms) και η διαδικασία με αντιπαράθεση (Αdversial Proceedings),η παρουσία προσώπου ενώπιον Δικαστή για να εξεταστεί και να αντεξεταστεί καθωτι το Δικαστήριο κρίνει τη μαρτυρία και ειδικώς την αξιοπιστία,τη συμπεριφορά και την υπευθυνότητα του.από την όλη μαρτυρία-εξέταση και αντεξέταση-ενώπιον του Δικαστηρίου σύμφωνα με τη διαδικασία της αντιπαράθεσης.

Ισότητα των όπλων:Με τις διατάξεις αυτές,εισάγεται επίσης η αρχή της ισότητας των όπλων .Στην υπόθεση Dombo Beheer B.V.v.Netherlands ( Judgment of 27 October 1993 Series Ano.274 (33) ) αποφασίστηκε σχετικά με την όλη διαδικασία που συνεπάγεται με συγκρούομενα ιδιωτικά συμφέροντα η ¨ισοτητα των όπλων¨ προυποθέτει ότι στο διάδικο πρέπει να δοθεί εύλογη ευκαιρία να παρουσιάσει την υπόθεση του-περιλαμβανομένης και της μαρτυρίας του-κάτω από συνθήκες που δεν τον θέτουν σε ουσιαστικά μειονεκτικότερη θέση από τον αντίδικο του.Τέτοια ισότητα δεν εξασφαλίζεται αν στερείται ο δικηγόρος πρόσβαση στα έγγραφα τα οποία είναι ουσιώδη για να αμφισβητήσει αποτελεσματικά τη νομιμότητα της κράτησης του πελάτη του(Νicolova v.Bulgaria judgment 25 March 1999).Το Ευρωπαϊκο Δικαστήριο τόνισε ιδιαίτερα την αρχή αυτή στην υπόθεση Stran Greek Refineries και Stratis Andredis v.Greece (Α 301-Β paras 46-47).Η υπόθεση είχε ως εξής: η ελληνική κυβέρνηση εξεδωσε κανονιστική πραξη που δεν επέτρεπε στον ενάγων να προωθήσει την ήδη εκκρεμούσα αγωγή κατά της κυβέρνησης .Βρίσκοντας νομικό θεμέλιο στο άρθρο 6(1) το Δικαστήριο δήλωσε ότι η κανονιστική αυτή πράξη της κυβέρνησης ήταν σχεδιασμένη να εμποδίσει τον ενάγων από το να έχει το δικαιώμα μιας δίκαιης δίκης.Σε άλλες περιπτώσεις το Δικαστήριο έχει υποδείξει ότι η ¨ ισότητα των όπλων ¨ απαιτεί όπως τα τα μέρη σε αστικές διαδικασίες επιτρέπονται να εξετάσουν

μάρτυρες,να ενημερωθούν και να έχουν πρόσβαση σε έγγραφα ώστε να μπορούν να αμφισβητήσουν τους λόγους μιας κανονιστικής πράξης.

Τέτοια ισότητα δεν εξασφαλίζεται αν στερείται ο δικηγόρος πρόσβασης σε εκείνα τα έγγραφα στο φάκελο της ανάκρισης τα οποία είναι ουσιώδη για να αμφισβητήσει αποτελεσματικά τη νομιμότητα της κράτησης του του πελάτη του.(Νicolova v.Bulgaria ,judgment 25 March 1999)

Στη σελίδα 214 του βιβλίου LAW OF EUROPEAN CONVENTION on HUMAN RIGHTS με τίτλο Adversial Proceedings αναφέρονται τα κάτωθι: «Α principle that underlies Article 6 as a whole is that judicial proceedings must be adversarial .This is most clearly illustrated by the specific guarantee in Article 6(3) (d) of the right to cross-examine witnesses in criminal cases, a right which is an element of a fair hearing in non-criminal cases also.

Σε ελεθερη μετάφραση :Αρχή η οποία υπογραμμίζει το αρθρο 6 ως σύνολο είναι ότι η δικαστική διαδικασία πρέπει να είναι με αντιπαράθεση,αυτό είναι καθαρότερο από την ειδική πρόνοια του άρθρου 6(3)δ για το δικαίωμα αντεξέτασης μαρτύρων σε ποινικές υποθέσεις,ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΔΙΚΑΙΗΣ ΔΙΚΗΣ ΣΕ ΜΗ ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΣΗΣ.Αναφορά γινεται στην υπόθεση Χ V.Austria No 5362/72 CD (Collection Decision) (1972).

Freedom from self incriminationΑκόμα ένα δικαιώμα το οποίο έμμεσα απορρέει από το αρθρο 6 είναι αυτό της ελευθερίας ή καλύτερα της αποτροπής του να φέρει καποιός από μονος του τον εαυτό του σε κατηγορία(Freedom of self incrimination).Στο παραδειγμα της υπόθεσης Funke v France (A 256-A 1993) ο ενάγομενος κατηγορήθηκε οτι απετυχε να παρουσιάσει σχετικές τραπεζικές συναλλαγές που μάλλον ειχαν γίνει απο αυτον.Παρόλο που δεν έγινε καμια κατηγορία εναντίον του το δικαστήριο αποφάσισε οτι με το να αναγκαστεί ο εναγόμενος να παρουσιάσει στοιχεία εναντιόν του το δικαστήριο αποτρέπεται τον εναγόμενο απο το δικαιώμα του να τηρησει σιγή.Αυτή η απόφαση μπορεί να συγκριθεί με τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην υπόθεση Κ v Austria (Α255-Β1993).Σε αυτή την περίπτωση ο εναγόμενος αναγκάστηκε να πληρώσει πρόστιμο επειδή αρνήθηκε να δώσει τεκμήρια σε δίκη που αφορούσε διακίνηση ναρκωτικών βρίσκοντας στήριγμα στη νομική βαση ότι κατι τέτοιο θα προκατέβαλλε το δικαστήριο εναντίον του σε ποινική δίκη οτι αγόραζε ναρκώτικα από αυτα τα άτομα.Η Επιτροπή αποφάσισε οτι το Αρθρο 6 δεν ταιριάζει σε αυτη την περίπτωση αφού ο λόγος για το πρόστιμο δεν ήταν καποια ποινική ρήτρα.(Law of the European Convention of Human Rights p.213 BUTTERWORTHS 1995)

Άρθρο 6 για την οργάνωση των ΔικαστηρίωνΤο άρθρο 6(1) της Σύμβασης επιβάλλει στα συμβαλλόμενα μέρη το καθήκον να οργανώσουν τα δικαστικά τους συστήματα κατα τρόπο που να ανταποκρίνονται στις διατάξεις αυτές.Τονίζεται ιδιαίτερα η χωρίς καθυστερήσεις απονομή της δικαιοσύνης.Η σημασία της,είναι τεράστια για θέματα αποτελεσματικότητας και αξιοπιστίας,ενώ υπάρχει μεγάλος κίνδυνος οπου υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση ειδικά ως προς τον σεβασμό απέναντι στο κράτος δικαίου.Η απαίτηση για δημόσια ακροαματίκη διαδικασία εντός ευλόγου χρόνου από

ανεξάρτητο,αμερόληπτο δικαστήριο που λειτουργεί νομιμα είναι βασική και εξετάστηκε απο το Ευρωπαικό Δικαστήριο όπως και το Ανώτατο Δικαστήριο. • Πρόσβαση στο Δικαστήριο:Στις περιπτώσεις που τα κράτη εγκαθιδρύουν διεθνείς οργανισμόυς για να προωθήσουν ή να ενισχύσουν τη συνεργασία των σε ορισμένους τομείς δραστηριοτήτων και εκεί που αποδίδουν σε τέτοιους οργανισμούς ορισμένες άρμοδιότητες και τους παραχωρουν ασυλία ,μπορεί να υπάρχουν συνέπειες ως προς την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων .Θα ήταν ασυμβίβαστο με το σκοπό και το στόχο της Σύμβασης όμως τα εάν τα συμβαλλόμενα μέρη απαλάσσοντο από την ευθύνη τους κάτω από τη Σύμβαση σε σχέση με το πεδίο δραστηριότητος που καλύπτεται από τέτοια απόδοση .Πρέπει να υπομνησθεί ότι η Σύμβαση σκοπό έχει τη διασφάλιση όχι θεωρητικών ή φανταστικών δικαιωμάτων αλλά δικαιωμάτων τα οποία είναι πρακτικά και αποτελεσματικα. Αυτό είναι ειδικά αληθινό για το δικαίωμα πρόσβασης στα Δικαστηρία ενόψει της πρωταρχικής θέσης που σε μια κοινωνία το δικαίωμα σε ακριβοδίκαιη δίκη.΄Εχοντας κατα νουν το νόμιμο σκοπό της ασυλίας των διεθνών οργανισμών,το κριτήριο της αναλογικότητας δεν μπορεί να εφαρμοστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να αναγκάζει ένα διεθνή οργανισμό να υπόκειται σε ημεδαπή δικαιοδοσίας σχετικά με τους όρους εργασίας οι οποίοι προβλέπονται από ημεδαπό εργατικό δίκαιο .Το να ερμηνευθεί το άρθρο 6(1)της Συμβασης και η διασφάλιση από αυτό της πρόσβασης στο δικαστήριο ότι απαιτεί αναγκαστικά την εφαρμογή του ημεδαπού δικαίου σε τέτοια θέματα ,κατα τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου θα επηρεάζει δυσμενώς την ορθή λειτουργία διεθνών οργανισμών και θα τρέχει αντίθετα προς το ρεύμα που επικρατεί για επέκταση και ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας .Λαμβάνοντας υπόψη ειδικά τα διαζευτικά μέσα νομικής διαδικασίας που προσφέρεται στους εργοδοτούμενους από τέτοιους οργανισμούς δεν μπορεί να λεχθεί ότι η επέμβαση στο δικαίωμα της πρόσβασης στο Δικαστήριο ήταν δυσανάλογη στους σκοπούς του αρθρου 6(1). Ποινικο πεδίο: Κατά τη διακρίβωση κατά πόσο ένα αδίκημα με το οποίο ένα αδίκημα με το οποίο ένα άτομο κατηγορείταιμε την έννοια του άρθρου 6(1) εξετάζονται κριτήρια : η νομική ταξινόμηση του συγκεκριμένου μέτρου στο εσωτερικό δίκαιο,η ακριβής φύση του μέτρου στο εσωτερικό δίκαιο και η φύση και ο βαθμός της αυστηρότητας της ποινής.Εάν το εσωτερικό δίκαιο κατατάσσει ένα αδίκημα ως ποινικό,για τους σκοπους του άρθρου αυτού είναι ποινικό.Εάν δε κατατάσσεται ως ποινικό τότε υπεισέρχονται τα άλλα δύο επόμενα κριτήρια.Αυτό έχει ιδιαίτερη στις περιπτώσεις που αδικήματα χαραχτηρίζονται ως πειθαρχικά ή ρυθμιστικά ή είναι κατα τρόπο ανάλογα ,με τα ποινικά διαστήρια χωρίς να κατατάσσονται ως τέτοια από το εσωτερικό δίκαιο.Όσο αφορά τα πιο πάνω κριτήρια Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στην υπόθεση Engel and Others v. Netherlands(judgment of 8 June 1976 Series A no.22) δήλωσε ότι σε σχέση με τη φύση του ένα αδίκημα που αφορά μόνο στην ρύθμιση των ενόπλων δυνάμεων είναι καταρχήν πειθαρχικό.Σε σχέση με τη δυνατή τιμωρία,εκεί όπου είναι η στέρηση της ελευθερίας ,ένα αδίκημα ανήκει στην ποινική σφαίρα εκτός εάν η «φύση ,διάρκεια ή ο τρόπος εκτέλεσης της φυλάκισης» δεν είναι τέτοιος που το αποτέλεσμα του μπορεί να είναι «αισθητά επιζήμιο». • Δημόσια ακροαματίκη διαδικασία:Η ευκαίρια που δίνει το δικαστήριο στο κοινό να παρακολουθήσει την διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης ώστε αυτο να μορφώνει γνώμη ως προς την αμεροληψία του δικαστηρίου και την πίστη προσήλωση των δικαστών προς το δικαστικό όρκο ότι απονέμουν δικαιοσύνη χωρίς φόβο και πάθος.Συγκεκριμένα το Ευρωπαϊκο Δικαστήριο κλήθηκε στις υποθέσεις Τ v.United Kingdom και V.v United Kingdom ( Judgments of 16 December 1999) για πρώτη φορά να αποφασίσει κατα πόσο θα συνιστόυσε παραβίαση του άρθρου 6(1) της

Σύμβασης η δημόσια ακρόαση υπόθεσης ενός δεκάχρονου κατηγορούμενου ,ο οποιός συγκατηγορείτο με κάποιο ενήλικα.Ζητήθηκε από αυτο να εξεταστεί κατα πόσο σε περιπτώσεις ποινικών δικών όπου δικάζονται παιδιά εάν η δημοσιότητα θα έπρεπε να καταργηθει.Το Δικαστήριο αποφάσισε ότι δεν υπάρχει κοινός παρονομαστής μεταξύ των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης και οτι η απόδοση ποινικής ευθύνης σε παιδί δεν μπορεί να παραβιάζει το αρθρο 3 της Σύμβασης.Είναι όμως απαραίτητο για ενα παιδί που κατηγορείται με ποινικό αδίκημα να τυγχάνει μεταχείρισης με τέτοιο τρόπο ώστε να λαμβάνεται πληρως υποψη η ηλικία του,το επίπεδο της ωριμότητας του και των διανοητικών και συναισθηματικων του ιδιαιτεροτήτων.Το Δικαστήριο αναφέρθηκε και στο άρθρο 40(2)(β) της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών και στον κανόνα 8 των Κανόνων του Πεκίνου.• Δίκη μέσα σε εύλογο χρόνο:Το δικαίωμα του πολίτη να εκδικάζονται οι υποθέσεις του μέσα σε εύλογο χρόνο διασφαλίζεται από την πρώτη παράγραφο του αρθρου 6.Σύμφωνα με το άρθρο και τη νομολογια του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου τα συμβαλλόμενα μέρη ‘εχουν το καθήκον να οργανωνόνουν με τέτοιο τρόπο τα δικαστήρια τους ώστε αυτά να μπορούν να αντιμετωπίζουν με επιτυχία τις απαιτήσεις των διατάξεων αυτων.Σε ότι αφορά την Κυπρο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ασχολήθηκε στην υποθεσή Mayromixalis v.Cyprus (Judgment of 24 April 1998,Reports 1998-II ,944.Papadopoulos v.Cyprus,judgment of 21 March 2000 και Pitsilos v.Cyprus judgment of 28 March 2000.) σχετικα με την καθυστέρηση ορισμού για ακρόαση πολιτικής έφεσης από το Πρωκολλητείο του Ανωτάτου Δικαστηρίου και κρίθηκε η περίοδος των πέντε ετών συνιστούσε παραβίαση του άρθρου 6(1).• Αμεροληψία:Στην υπόθεση Hauschidt v.Denmark αποφασίστηκε ότι «η ύπαρξη αμεροληψίας για τους σκοπούς του Αρθρου 6(1) πρέπει να αποφασίζεται σύμφωνα με ένα υποκειμενικό κριτήριο,δηλαδή στη βάση της προσωπικής πεποίθησης ενός συγκεκριμένου δικαστή σε δοθείσα υπόθεση και επίσης σύμφωνα με το αντικειμενικό κριτήριο που είναι η διακρίβωση κατα πόσο ο δικαστής πρόσφερε εγγυήσεις αρκετές για να αποκλείουν μια νόμιμη αμφισβήτηση ως προς αυτό»Σε περίπτωση που υπάρχει νόμιμη αμφιβολία ως προς την αμεροληψία του δικαστή αυτος πρέπει να αποσυρθεί από την υποθεσή.Στην υπόθεση πάλι Oberschick v. Austria αποφασίστηκε ότι ο δικαστής δεν πρέπει να λαμβάνει μέρος σε δυο διαφορετικά σταδια της έφεσης στην ίδια υποθεση.

Παράβαση του άρθρου 6(1) δε μπορεί να στηριχθεί πάνω στην κατ΄ισχυρισμό έλλειψη ανεξαρτησίας και αμεροληψίας ενός δικαστηρίου ή στην παράβαση μιας ουσιαστικής δικονομικής διασφάλισης από το δικαστήριο εκείνο εάν η απόφαση η οποία λήφθηκε υπόκειτο σε μεταγενέστερο έλεγχο από δικαστικό σώμα ,το οποίο έχει πλήρη δικαιοδοσία και διασφαλίζει σεβασμό των εγγυήσεων οι οποιές δίνονται απο τα ίδια τα άρθρα της Σύμβασης.Το καθήκον του Δικαστηρίου είναι να εκτιμήσει κατα πόσο οι διαδικασίες αυτές είναι συμβατές με το άρθρο 6(1)έχοντας υπόψη όλα τα σχετικά περιστατικά ,συμπεριλαμβανομένης της φύσης της επίδικης διαδικασίας τον τρόπο με τον οποίο η μαρτυρία εξετάστηκε και κατα πόσο η διαδικασία αυτή πρόσφερε στον αιτητή την ευκαιρία να παρουσιάσει την υπόθεση του κάτω από συνθήκες οι οποιές δεν τον έθεσαν σε ουσιαστικό μειονέκτημα vis-à-vis του άλλου μέρους.

Στις υποθέσεις Findlay v. United Kingdom και Coyne v.United Kingdom το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ένα Στρατοδικέιο, που συγκαλείται κάτω από το Army Act 1955 του Ηνωμένου Βασιλείου ,δεν ικανοποιούσε τις απαιτήσεις ανεξαρτησίας και αμεροληψίας που καθορίζονται στο

άρθρο 6(1)της Σύμβασης ενόψει ιδιαίτερα του κεντρικού ρόλου που έπαιζε στην οργάνωση του ο αρμόδιος αξιωματικός,ο οποίος είχε να επιτελεί κάτω από το Νόμο αυτό διάφορα καθήκοντα συνδεδεμένα με την προσαγωγή ενώπιον του Στρατοδικείου της υπόθεσης,αποφασίζοντας ποιες κατηγορίες να προσαφθούν και κατα πόσο θα μπορούσε να δεχθεί απάντηση σε λιγότερο σοβαρή κατηγορία και ταυτοχρόνως ήταν υπεύθυνος για το διορισμό των μελών του Στρατοδικείου,όπως επίσης και το γεγονός ότι όλοι οι αξιωματικοί που διορίζονταν ήταν υφιστάμενοι του και μέσα στην ιεραεχία της διοίκησης του.

Επιπλέον στις υποθέσεις Belilos and Campbell and Fell ( judgment of 28 June 1984 Series A no.80) εξετάστηκε κατα πόσο ένα σώμα μπόρει να θεωρηθεί «ανεξάρτητο» ειδικά από την Εκτελεστική Εξουσία και από τους διαδίκους.Κρίθηκε ότι διορισμός από την Εκτελεστική Εξουσία επιτρέπεται,όπως και από το Κοινοβούλιο,εκτός αν φανεί ότι η πρακτική των διορισμών ως σύνολο δεν είναι ικανοποιητική οπόταν η ανεξαρτησία του Δικαστή μπορεί να αμφισβητηθεί με επιτυχία ή ότι τουλάχιστον,η σ΄υνθεση του Δικαστηρίου το οποίο αποφάσισε για ένα ζήτημα επηρεάστικε από ελατήρια,όχι όρθα .Όσο αφορά τη διάρκεια της θητείας μία σύντομη περίοδος,ειδικά για διοικητικά και πειθαρχικά Δικαστήρια ,εκρίθη ως ικανοποιητική.Στην Ελληνική υπόθεση τα έκτακτα Στρατοδικεία,κατα τη διάρκεια του καθεστώτος των συνταγματαρχών,κρίθηκαν να μην είναι ανεξάρτητα εν μέρει γιατί θα ασκούσαν τη δικαιοδοσία τους «σύμφωνα με τις αποφάσεις του Υπουργού Εθνικής ΄Αμυνας.

Αιτιολόγηση της απόφασης:Στην υπόθεση Garcia Ruiz v. Spain (judgment of 21 January 1999-I 87§26 το Ευρωπαικό Δικαστήριο επανέλαβε σχετικά με την αιτιολόγηση των δικαστικών αποφάσεων ότι σύμφωνα με την πάγια νομολογία του οι αποφάσεις των δικαστηρίων πρέπει να είναι αιτιολογημένες.Παρόλο όμως που το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο υποχρεώνει τα δικαστήρια να δίνουν λόγους για τις αποφάσεις τους,δεν μπορεί να εκλαμβάνεται ότι απαιτεί λεπτομερή απάντηση σε κάθε επιχείρημα.Έτσι απορρίπτοντας μία έφεση το εφετείο μπορεί κατ΄αρχήν απλώς να επικυρώσει τους λόγους που δόθηκαν από το κατώτερο δικαστήριο.

Συμπεράσματα: Το δικαίωμα της Ακριβοδίκαιης Δίκης αποτελεί το κύριο νομικό θεμέλιο στο οποίο στηρίζονται πολλές υποθέσεις τόσο αστικές όσο και ποινικές.Τα δυο Αρθρα τα οποία εχώ μελετήσει είναι όμοια και αλληλοσυμπληρώνονται. Ιδιαίτερα στις υποθέσεις που εδικάστηκαν στο Ανώτατο Δικαστήριο Κύπρου όπου έχει στηριχθεί υπόθεση στο άρθρο 30 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει γίνει παραπομπή στις υποθέσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που στηρίχθηκαν στο άρθρο 6 της ΕΣΔΑ.Ακριβοδίκαιη δίκη λοιπόν είναι το σημαντίκοτατο ατομικό δικαιώμα του άτομου να δικαστεί με αμεροληψία,μέσα σε εύλογο χρόνο αφού έχει του έχει δωθεί η ευκαιρία και τα στοιχεία να προετοιμάσει την υπεράσπισή του,η δυνατότητα να αποκρούσει τα επιχειρήματα των αντιδίκων του με ισοτιμά όπλα, και γενικότερα να εκδικαστεί η υποθεσή του με τον απόλυτο σεβασμό και ευθιξία.