periodicals - ma a nuam lo deuh a ni mai thei. mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. nawm...

36
MAY 2017 1 www.mizoramsynod.org

Upload: vuliem

Post on 10-Mar-2018

260 views

Category:

Documents


24 download

TRANSCRIPT

Page 1: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 1

www.mizoramsynod.org

Page 2: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 2

www.mizoramsynod.org

Kum 23-na May 2017 Bu 272-naEditorUpa C. LalbiaktluangaManaging EditorRev. Dr. C. ChawnghminglianaJoint EditorsLalremmawiaUpa B. LalhmunlianaJohn LalhruaitluangaUpa Dr. C. VanlalhruaiaCirculation ManagerLalfakzuala

K R I S T I A NN A U P A N G

A man pe duh leh a bu la duhchuan Circulation Managerhriattir tur a ni.Kum khat lak man ` 50.

Synod Office, First FloorMission Veng, Aizawl -796001Phone - 0389-2324590e-mail:[email protected]

Kristian Naupanga thu chhuahte hi Editor ngaih dan a ni vek kher lo

A chhunga thu awmte Phek

1. Editorial ................... 1

2. Lehkha zir dan \ha ................... 2

3. Mitthite thuchah ................... 6

4. I inchhir ngai lo vang ................... 9

5. Awmdan \ha 12 ................... 13

6. Miropuite chanchin - Polycarp-a ................... 14

7. Naupang entawn tlak ................... 18

8. Tleirawlte Pual ................... 20

9. Zawhna leh Chhanna ................... 22

10. Hriatzauna Huang ................... 25

11. Crossword .................... 27

11. A awlsam laiin bansan rawh .................... 28

12. Hre thei rawh ................... 30

13. Cheichhuah .................... 31

Ka hmuh ang hmu thei rawh (Inside Cover)

Page 3: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 3

www.mizoramsynod.org

ZUN INA ÊK HI

Mizoramah hian vantlang zunin, kawng kamamite, bazar bul vela mite hi han bel chiang ila êk hi aawm deuh zel mai a ni. Hmun \henkhata mite phei chu atenawmin hmuh a hrehawm hle a ni.

Hetiang tih ching hi a tlangpuiin mi awm \ha duhlo, ruih theih thila inhnamhnawihte an ni duh hle \hin.

Aizawl khawpui leh district capital huam chhungabazar leh a chheh vela mite hi chu bazar tura rawn kal,mi ina inthiar tura va kal ngam chiah si lo, inthiar ngaisi, zing lam khawvar dawna zunin, êkin anga hmang tamai an ni thei bawk. Heng ang chi tireh tur hian mi tinten \an kan lak a pawimawh hle mai.

Tin, kan ui vulh \hen khat mihring êk ang deuhmaia ê ve \hin an awm bawk a, heng hian zunin lehkhawlai vel a ti \awp thei bawk.

Tin, mipa naupang \henkhat kawng kam leh kopang behchhana zung mai mai hmuh tur an la awm fomai hi a hrehawm khawp mai. Mizote hi Chanchin |haavangin hnam changkang tak kan ni ve tawh tih inhriata \ul a. India ram ropui taka lehkha thiam tehnaa asang pawl kan ni reng \hin. Chutichunga zun leh êkkan la thlahdah reng hi a hun tawh lo a ni.

Hnam changkangho reng reng hian zun leh êkhi natna inkaidarh theih danah a tenawm zawng thuhmun rengah an ngai a ni. Êk thlahdah a tenawm angbawkin zun thlahdah pawh a tenawm tih i hria ang u.

E D I T O RKAM CHHUAK

Page 4: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 4

www.mizoramsynod.org

LEHKHA ZIR DAN THA

- Vanlalvanga RalteSynod Higher Secondary School

'Zirtirna chu vuan tlat la, chhuah suh; Vawng tlatrawh, i nunna a ni si a.'(Thufingte 4:13)

Kristian naupang chuan lehkha zir kan mamawh vekmai. Kan zir dawn tho tho si chuan eng nge zir dan \ha tihkan hriat a pawimawh hle. School lamah zirtirtu \ha tak takkan neih avangin sikula lehkha zir dan \ha chu sawi lo ta ila,

in lama lehkha zir dan \ha chuhetiang hi a ni ngei ang.Inbuatsaihna:

Lehkha zir dawnchuan rilru inbuatsaihna apawimawh em em. Zir \anhmain hun awl tlem neih a\ha. Khawlai/ field-a infiamzawh chiah te, TV en zawhchiah te, Computer Games/Mobile khawih zawh chiahte, \hian kawm zawh chiah te

a lehkha zir hi a sawt mawhhle. Zir tura \hut \an hmainhun awl tlem insiama, rilru

thawveng taka zir a \ha.Inbual fai emaw insil faihmasak emaw pawh a \ha hle.Zir \an rawh le:

Lehkha zir tura i \hutveleh thil dang ti kawi tawhlovin Bible chhiarin \awng\airawh le. Bible chang thui taktak chhiar leh rei tak \awng\ai

Page 5: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 5

www.mizoramsynod.org

leh a ri khera \awng\ai pawha ngai chuang miah lo a nia.Mu chung leh thatchhe taka\hu chunga zir aiin ngil taka\hua zir a \ha.Zir hun chhung:

Thiam theih dan a inan loh avangin naupangzawng zawng tan zir hundarkar bi tuk a inang vek theilo vang. Kristian naupangchuan a zir apiang nu leh paemaw chhungte emaw zawhlet ngam sarh khawpa zir a\ha.

Tleirawl lehrawltharte chu nu leh pa lehchhungten min zawt fo tawhlo. Mahniin thiam leh thiamloh infiah nan kan thiam tawhnia kan hriatte chhiar mai duhtawk lo va, ziah chhuah ngeia \ha. Hriat a nghet nge nge.

Zir chhung chuanrilru pe taka zir a \ha. Rilrupe mang lo va rei tak zir aichuan rilru pe taka rei lo deuhzir pawh a sawt zawk.Ngaihtuahna sawr binga, thildang eng mah ngaihtuah loa, i zir lai ringawt ngaihtuaha i zir chuan i thiam thei tehmai a nia aw.

I thiam thei lo em?:Naupang \henkhat

chuan, 'Kei chu lehkha kathiam thei lo a,'an ti leh \hin.Thiam muang deuh chu aawm theih khawp ang. Thiamthei lo tawp a awm theihdawn em ni? Sap sikul (En-glish Medium) a kal ngaimiah lo te pawh hian an saphla duh zawng chu vawi khatngaihthlakah an sa ve thei zelmai. Exam-a fail fo te hianCristiano Ronaldo tih dan te,Lionel Messi tih dan te, anclub khelhna te an hre thei furoh asin. Computer gameskhelh dan te, Mobile phonekhawih dan te pawh an hrethei lutuk. An duh zawng lehan rilru pekna lam chu an hretheiin an thiam thei hle tihnaa nih chu. I duh chuan Ithiam thei lutuk asin:

Miin, 'A ni chu athiam thei a,' tia an sawi fo\hin aiin zir peih te hi an dingchang zawk fo. Thiam thei,zir peih bawk si phei chu anhlu leh zual.Lehkha zir a tui theih em?

Lehkha zir tui hilehkha zir dan \ha pawimawh

Page 6: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 6

www.mizoramsynod.org

tak a ni. Lehkha zir i tui lohchuan a zir \hat theih miahloh. Chuti taka a pawimawhsi chuan engtin nge i zir tuitak ang le?

I zirlai chu i hre thiamtak tak em? I by-heart tawpzel em? I hriat thiam lohchuan i zir tui thei ngai lovang. Hre thiam mang lo vaby-heart chu a nghet tak taklo. Hriat thiam miau chuanby-heart \auh \auh a ngai lehmiah thung lo. I zirlai apianghriat thiam tum ang che. Ihriat thiam loh chuan a hrezawkte, i nu leh pate, ichhungte zawt hreh ngai suh.Dictionary pawh hmuh maitheihin a tam ta. Mathemat-ics te hi hriat thiam loh chuana tui theih reng reng loh a nia.Hriat thiam chuan a nuamlutuk asin. Hre thiam turin tuichilh rawh le.

Lehkha zira tui taktak tur chuan zirtirtute zah lehngainat a \ha. Zirtirtu i ngeitlat emaw, i ngaihsan loh tlatemaw, i zah loh tlat emaw, ingainat loh tlat emaw chuani zirlaiah i tui ngai lo vang.Zirtirtu ngaihsan leh zah mai

bakah ngainat hi lehkha zirtuina pawimawh tak a ni.Zir reng mai tur em ni?

Ni lo, naupang chuaninfiam hun te, \hian kawmhun te kan mamawh em em.Amaherawhchu, chutianghun chu kan nu leh paten anhre zawk daih tih theihnghilhloh hram a \ha. A \ul hunahkan nu leh paten hun awl minsiamsak mai ang.

Tin, kan lehkha zirmek lai pawhin han chawlhzawk te, han din zawk te, hanintih thawven zawk te hiankan rilru a ti tharin thiam aawl zawk fo.Amaherawhchu, chawlh chuthupui ber leh engto bera neihtur a ni reng reng lo. Zir tamchuan an hre tam nge nge ani.Mahni invawn a hlu:

|ha taka lehkha zirtur chuan hun bi fel tak neiha \ha. Zirtirtu ten home workan pek che kha han ti zo vekphawt la. Nakina tih tur atanengmah khek suh. Chubakahsikula time table/routine kanneih ang hian mahni inlamahtime table/routine in siam

Page 7: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 7

www.mizoramsynod.org

chawp ve ila a \ha. Chu chu\ha takin zawm tlat ang che.Tichuan:

Lehkha zir dan \hatam tak zinga \henkhat i hreta. I hriat tak zawng chauh tepawh hi mahni invawng (Self-discipline) chungin han zawmteh le. Lehkha zir hi ahrehawmin a nuam lo deuh a

ni mai thei. Mahse tunahrehawm hi nakina nawmnatur a ni si. Nawm hmasak tumte chu an hrehawm \hin asin.

Kristian naupang,nakina i la nawm zawknaturin phur takin, hre thiamchungin, nuam ti takin,Pathian hre reng chunginlehkha chu zir rawh le.

AWM DAN THA SAWM

1. Thu dik sawi rawh dawihzepin dawt an sawi \hin.2. Mi englo i dilin, ‘Khawngaihtakin,’ ti zel rawh.3. Miin thil an pek chein ‘Ka lawm e,’ ti zel rawh.4. I nu leh i pa i zah em em tur a ni, i tan engkim an tihsak

che a, ei tur leh silhfen i neih theih nan an thawk nasaem em a ni.

5. Kalkawnga mi i pelhin kawng kiantu ni rawh.6. Miin lehkha an chhiar laiin tibuai suh.7. Fai takin awm la, inbual fai fo la, i thawmhnaw tifai la,

mi hmai lam hawi zawngin \awng suh.8. I nu leh i pa leh i zirtirtute thu awih rawh.9. I tih tur chu lawmman hmuh beisei vang mai ni lovin,

a dik avang zawkin fel takin ti rawh.10 Miin i chunga an tih i duh ang bawkin mi chungah

pawh ti ve rawh. Hei hi dan rangkachak an ti a ni.(source: A lai bu)

Page 8: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 8

www.mizoramsynod.org

MITTHITE THUCHAH

- Upa H. DolianaNew Diakkawn, Kolasib

Mihring ran vulh zingah ui leh kel hi inngeih lo berasawi a ni. Mizo upaten, “Ui leh kel thlun pawlh ang mai,” antih hi inngeih lo sawi nana hman a ni. Vawi khat chu ui leh kelhi kalkawngah an intawk thut mai a, an insual nghal mai a. An\helh duh miah lo va, an tlawm duh lo ve ve si a, an thih thlenginan insual ta a ni. An thih ve ve hnu chuan an inkuah hle hlemai a ni an ti. Thih hi inremna a nih chu.

Thlanmualah i kalngai em? Kan chhungte anthihin \ap chungin mittui nenthlânah kan zui \hin.Thlanmualah chuan eng nge ihmuh tam ber? Thlanlung/lungphun a nih ka ring.|henkhat chu lungphun hluitawh tak, lung pangngaiaphun, kan pi leh pute thlan, ahawrawp pawh hriat theihtawh mang loh te, \henkhatmarble-a mawi leh mam takasiam, an thlalakte pawh com-puter-a nem kaite, \henkhatchu thlan thar, lung la phunloh, a hungna leh lei pawh latharlam tak te pawh kan hmuang.

Aizawl leh khawpuilianah te chuan thlanmual a

hlat avangin motorin ruangan phur mai \hin.Thingtlangah chuan kea kalphak a la ni a, naupangtepawh an kal nasa \hin hle ani. Chubakah Krismas hunpui a lo thlen changin kanchhungte thlan hnimin a bawhluk leh a hungna pal chhetawh te chu kan tifaiin kantuai hnum a, pangpar thar lamte kan dah \hin a ni.Thlanmuala kan kal changineng nge kan ngaihtuah zui\hin le? Keini a la dam te taneng emaw zirlai pakhat talmin hrilh duh an neih i ringve em? An thi a, an tawpnghal vang vang mai em ni?chung zinga pakhat chauh hantarlan ka tum a ni.

Page 9: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 9

www.mizoramsynod.org

Thlanmualah chuanmi chi hrang hrang, mize inang lo tak tak, hmeichhia lehmipa, mi hausa leh mi rethei,puitling leh naupang, kohhranUpa, Pastor, drug addict,inawk hlum, tu pawh ni setumah duhsak bik leh lal bikawm lo vin kan inphum a,YMA hruaituten thlan laihnatur an tihah kan lai mai a,tumahin kan sawi sel ngai lo.Chung mitthi kan phumtechuan engmah an sawi selngai lo va, lungawi takin dahang angin an awm mai a, Pas-tor bulah drugs addict thipawh kan phum mai a, taksainsi deuh rengin muho mahse, an thlan chu awih deuh lehzawl deuh pawh ni se anphunnawi ngai lo. An inremem em mai a ni. A chhan chu-an thih vang a ni. Hei hi a nimitthite thuchah tia sawi katum chu ni. Thlanmualah“Remthu leng rawh se,” tihthu hi sawi a ngai lo va, anmamawh bawk lo. An inremsa vek a, mitthi awm khawman ni tlat alawm. Keini midangte nena kan awm ho naahhian kan inrem ve em?

A nih leh inrem turchuan thih kher a ngai tihnaem ni? He lai thu hi in nu lehpa, in pi leh pute chuan antuipuiin an sawi nasa \hinkhawp mai a, mahse, harsa antih ber a ni. Meng reng, thawsuk suk chung hian kan thih angai tlat a nih chu, a mak hlemai ti rawh u. Chu chu thlaraulam thil thuk a ni. TirhkohPaula erawh chuan a man fuhkhawp mai a, “Ni tin ka thithin,” a ti (I Kor. 15:31).

Mihring chu sual saapiang kan ni a, kan tih duhzawng, kan rilru leh kan sawiduh zawngte hi sual lam awnsa a ni hrim hrim a, chu chu‘Mihring hlui zia an ti a.Adama bawhchhiatna rah kanseng a ni. Miin Lal Isua aneiha a pianthar chuan mizethar a nei ta a, nun leh chetziaengkim a danglam ta a, chuchu ‘Mihring thar,’ an ti leha, hei hi kan nih dan tur a ni.Kan mize \ha lo sual lamngaihtuahna leh tih duhnathinlung, thinrimna, insualmai duhna, luhlulna leh thuawihlohna, mahni hmasialna,chapona, itsikna, ei zawh vekduhna, kan nu leh pate thil

Page 10: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 10

www.mizoramsynod.org

min hawnsak unaute huphurhamahnia chan vek duhna, midang ta hmu liana mahni tatlem bik, te bika ngaih tlatna,thawk bik leh hah bik, mi dangawl bik riaua hriatna te, midang ti ve tura phut tlatna mize sual \ha lo tak mai te hi nitinkan thihsan a ngai a nih chu.

Khawvel hian eng ngea mamawh bera kan hriata keini pawhin eng nge nih kanchak ber le? Pawisa leh pocketmoney tam tawk neiha duh duhlei theih, motor nalh lehchangkang, in leh lo \ha, zirna\ha, kawng \ha leh mam tawk,mobile phone nalh lehchangkang em ni? A ni ber lo.Khawvel mamawh lian ber chuLal Isua a ni. Lal Isua kan neihchuan engkim kan nei a ni. LalIsua hi engkim siamtu lehengkim neitu a ni e. Amah chukan inremna a ni bawk. Remnahi Lal Isua mi zia nen a inmila, a lawm zawng tak a ni.Matthaia 5:9-ah chuan,“Remna siamtute chu an eng athawl e, Pathian faa vuahin anla awm dawn si a,” a ti a.Engtin nge remna chu kansiam ang? In chhungah tih tur

tam tak hmun phiah tur,chhuat nawh tur a awm a,nangmah ina i tih theih rengkha mi dang i phut tlat a, iute, i naute kha an lo buai vesi a, in inhau ta a, in buai taluai luai mai a ni. Chu chunangmahin ti mai la, buainatur tam tak in pumpelh tihnaa lo ni a, chu i tlawm ngamna rilru tak mai chu a ni ropuichu. Remna siamtu, Pathianfaa vuah tlat i lo ni ta mai anih chu, a va ropui em.Tichuan Pathian leh mihringfak i hlawh mai dawn a ni.

Naupang tê ni mahula ringtu puitling, in nu lehpate pawhin harsa an tih emem chu in ti thei tih inhria angche u. Chutiang ti thei chuLal Isuan mark a pe tamzawk ngei ang. Naupangtehmangaiha kuangkuah \hintuLal Isua lawm zawng tak alo ni a. Vanrama kal tur atihte zinga mi an ni e. Chumihring hlui zia chhe tak maichu nitina kan thihsan tur,mitthi ten ngawi renga thumin chah a ni e.

Page 11: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 11

www.mizoramsynod.org

I INCHHIR NGAI LOVANG

- Pro. Pastor PC Vanlalfinga,Durtlang

Aizawl khawpuia veng pakhatah hian hmeichhetleirawl pakhat chanchin danglam tak nei hi a awm a.Chhungkaw harsa ve tak a\anga sei lian niin a nu leh patepawh nitin inhlawhfa chawpa ei zawng \hin an ni. Unaupathum niin amah hi a mi lai a ni a. An retheih avangin sikul\haah pawh a kal thei lo. Mahse a zirlaiah theihtawp chhuahina bei \hin a. Zing lamah sikul kal hma a ngaih \hin avang lehnu leh pa te inhlawhfa tura chhuah an ngaih \hin avanginchhung inkhawm hi tlai tin an nei ve mai \hin a, an buai viaupawh hian chhung inkhawm hi chu an \hulh ngai lo a ni.

Lehkha thiam lo lehmi naran ve mai ni mah se anu leh pate hian an chhunginkhawmah hian thu \hatinreng an hrilh ve \hin a, nundan tur engkiminkawhhmuhin hun an hmangve \hin a ni. A nu leh pate hilehkha thiam lo leh rethei takan ni nain Pathian \ih mi, fatetan pawh hun remchang anneih apianga \awng\ai tlat \hinmi an ni. Hun te a lo kal zela, naupang dang ang bawkinan lo \hang lian ve zel a, rilruchak tak ni lo mah se hehmeichhe tleirawl hi a zirpeih \hin em avangin lehkha

pawh a thiam thei pawl tak ani ve a. Chuvangin sikullamah te pawh an zirtirtuteleh naupang dangte hriathlawh tak a nih phah a ni.Amaherawhchu, he hmeichhetleirawl nuna thil mak lehdanglam tak awm chu a nuleh pate mi mawl ve tak lehinhlawhfa chawpa ei zawngve mai mah ni se khawiahmah an thu awih a zak ngailo hi a ni. Nu leh pate phalloh chu \hian ten thlemin tihluih pawh tum \hin mah se, ati ve ngai lo a ni.

Khawpuia cheng ve tachu \hiante nena intihhlimna

Page 12: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 12

www.mizoramsynod.org

leh hawi thawvenna tur hunleh hmun a tam hle a. Chungang programme hrang hrangatel ve loh te chu rual pawl loleh \hing nihna ang hial tepawhin an ngai \hin a ni. Tin,sikul kal hun te a lo danglamtak avangin banah khawi lailai emaw an \hianhoa lenkualna hunte a tam thei ta hlemai. Amaherawhchu, hehmeichhe tleirawl hian a\hiante sawmna leh thlemnaaia a nu leh pa te thu chah angaih pawimawh zawk tlat\hin avangin rual pawl lo leh\hing nih te chu a thlang zawkfo \hin a ni. Vanduaithlaktakin tleirawl hun a hmang ve\an dawn chiah tihin a nu in aboralsan hlauh mai a, chuchuan a nun a nghawng na hlemai, a nun khua a harin a lungpawh a leng thei hle a ni.

Vawi khat chu sikulan ban veleh Milleniumcenter-ah len thawven pahinthla lakpuiah a \hian ten ansawm a, nidanga a duh ngailoh \hin kha a nun ruaktihrehna a nih beiseiin a zuive ta a, an phur tlang in anhlim hle a ni. Hemi tlai hian

a khawhar lutuk tihziaawmdeuh nan tiin a \hian te chuanpawisa thawh khawma beerin puiah an sawm a. Rilru hahleh khawhar taka hun a hmanlai a nih avangin hnar har a tihle mai. Mahse a nukhawvelah awm tawh lo mahse a thu hrilh \hin chu athinlungah a cham reng a,hrehawm ti tak chung chuana tlan chhiatsan ta a ni.

Chutiang chuan nunei tawh lo mah se a pa hoakhawsain hun khirh tak takleh harsa tak tak te chu a paltlang chho zel a, \hiantezingah rual pawl lo leh \hingbik anga lan chang pawh tamtak nei \hin mah se athuawihna avang chuan ainchhir ngai lo a ni. Nu lehpa te chawimawi duh tlat mia nih avangin khawi hmunahpawh engtik hunah pawh anthu awih a tum tlat \hin a ni.Chutiang taka thu awih chuPathian pawhin a lotheihnghilh lo hle mai. A nuin a thihsan hmeichhe tleirawlchhungkaw rethei taka piangleh seilian ve mai chu tunahchuan Doctor zirin a zirpuite

Page 13: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 13

www.mizoramsynod.org

zingah pawh beiseiawm bertezinga mi a ni a, chubakah apa leh a unaute ama thawhchhuah ngei hmanga chawmlet ve ngei turin taima takin abei mek a ni. He hmeichhetleirawl nun hian rilru akhawihin amah a\ang hian zirtur kan neih ngei ka beisei ani.

Tunlai khawvelthiamna leh finnaah Mizotekan \hangharh nasa hle a,information technology-ahkan \hang nasain naupang tepawh in mobile phonechangkang tak tak te,computer leh internetchungchang te chu kan nu lehpa te aiin kan hre bel em emtawh mai a. Tin, sap\awnglah nise mahni \awng angmaiin tunlai naupang chuanan thiamin an zei em em tawhmai a ni. Heng zawng zawngte hi Pathian malsawmna a nia, ava hluin ava hanlawmawm em.

Hei ai pawh hian hmakan la sawn zel anga kan lachangkang deuh deuh tur a niang. Amaherawhchu,changkanna leh hmasawnna

te hi neiin kan thiamna lehfinna te hi lo pung deuh deuhmah sela kan lei pathianhmuh theih kan nu leh pa tezah leh an thu awih kan \hulhphah tur a ni lo vang. Kanfinna leh thiamna te hian kannu leh pa te aia fing zawkahmin inngaihtir lo sela; anhlutzia erawh min hmuhchhuahtir deuh deuh zawk sea va duhawm em. Kan thiamang thiam ve lo, kan hriat anghre ve lo, keini aia mawlzawk pawh an ni ang, mahsePathian thu chuan nu leh pahmuhsit emaw diriam takatih leh ngaihnep hi engtiklai mahin a phal ngai lo.Vawiina kan dinhmunduhawm tak leh \hiante zingazak lo leh hrehawm ti bik lova kan awm theih nana an thaleh theihna zawng zawnghlantute an ni. Chuvangin engang mi pawh nise an thuawihin zah ila kan inchhirngai lo vang. Chutiang angmite chu an inchhir ngai lotih hmeichhe tleirawlchanchin a\angin kan zir tawhkha. Khawvel chanchinahpawh hian nu leh pate thu

Page 14: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 14

www.mizoramsynod.org

awiha chawimawi \hin tumahan inchhir ngai lo va, an nunkawng tinrengah anhlawhchham ngai lo.

Tunlai hianMizoramah kum naupang tete harsatna leh manganna liantak tak tawk kan tam ta hlemai. Nih tur ang ni pha lo varuihhlo bawiha tang te,ngaihzawng neih ringawtbuaipui te, ruk ruk ching teleh nun beidawng tak tak,mahni intihhlum duh hialkhawpa beidawnna khuratang te an va tam ta em.Naupang te nih laia nupuipasal nei ta mai te leh mipathmeichhiat hman khawlohnakhura tlu lut te leh natnakhirhkhan tak tak vei te anva tam ta em. Mikhawngaihthlak tak tak chhanchhuah hleih theih tawh lohteleh chhan chhuah pawh duhlo te an ni nawk mai. A zavaichuan ni lo mah se a tamzawk hi chu nu leh pa thuawih loh rah a ni. Nu leh patethu kan awih loh rah hi Mizo\halaite hian kan seng nasa tahle mai, kan inngaihtuah harh

ava hun tak em.Bible thianghlim

chuan thupek tiam nei hmasaber, a zawm tute tana thil \haleh dam reina nia a sawi chunu leh pate thu awih lehchawimawi hi a ni.Malsawmna dawng duh lokan awm lo vang. Damreinangat phei chu a hlu em em a,Pathian malsawmna hlu taka ni. Dam rei duhin sum tamtak kan seng a, tha tam takkan khawh ral \hin. Mahse,dam reina tak tak thlentirtheitu chu Pathian chauh a nisi a. Sum sen ngai miah lo vadam reina, inchhir awm bawksi lo, malsawmna tam tak minthlen thei thil \ha tak chu nuleh pa te thu zawm lehanmahni chawimawi hi a ni.Nu leh pa chawimawi hi thilthar leisak emaw pawisa pekemaw lam ni lovin an thuawih mai hi a ni. Kristiannaupang duhawm tak tak teu, he thupek hlu tak hi zawmula he khawvelah hian iinchhir ngai lo vang, vanahpawh a rah i la seng ngei ang.

Page 15: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 15

www.mizoramsynod.org

AWMDAN |HA 12

1. I rawngbawl hnangaipawimawh la,inthlahdah suh.

2. I thu sawiin eng ang minge i nih a tilang tih hrerengin i \awng leh thusawiah fimkhur rawh.

3. Mipa emaw, hmeichhiaemaw i kawm danahfimkhur la, mite rinhlelhturin awm suh.

4. Pathian rawna \awng\aichungin kawppui turthlang \hin ang che.

5. Mi chanchin \ha lo sawiching lo la, i sawi pawhinama hnenah sawi rawh.

6. Mi dangte \hatlohna ihriat chuan hmangaihtakin anmahni hrilhrawh.

7. Mi \hat lohna i finfiahhma chu mi sawi awihsuh la, mi \hat lohna ai

chuan an \hatna lamngaihtuah zawk ang che.

8. Mi dangten thil an tihsakche phut suh la, midangte chunga thil\ha tihsaktu nih tum zawkang che.

9. I thusawi leh thil tihzahpui suh, hnahnuaihnung leh tlawmthawh hreh suh.

10. Hun vawng dik la, tlaiching lo la, mi dangteentawn tlaka hun hmandik ching rawh.

11. I hnapui ber chu thlaraubo te chhandam ni se, chuhna chu mi tin hnenahthawk ang che.

12. Rawngbawlpuite tanthawhpui nuam ni la,hruaitute thu awih la,lungawi takin thawk \hinang che.

- John Wesley(Kristian Encyclopaedia)

Page 16: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 16

www.mizoramsynod.org

Miropuite chanchin:

POLYCARP-A

Kum zabi hnihna hun laia Kristian martar ropuipolycarp-a hi Smurna khuaa Bishop a ni a. Mihring khawsakdan mawl taka khawsa, mi tinin an nel phaka nung a ni. Miinngaitlawm tak a ni a, miten an nel theihna turin ainngaitlawm em em \hin a, mipuite pawhin an ngaisang emem \hin.

Policarp-a hi anaupan laiin Isua zirtir Johanake bula zira sei lian a ni.Johana a zui lai hianPathianin thil mak tam tak atih \hinte chu a hmuin, ahlimpui hle \hin a. Lal Isua,mit ngeia hmua, arawngbawl ta mi tam taktepawh a hmuin, anrawngbawlnaah te pawh a telve \hin. Chung hun laiaPathian miten thil mak tamtak an tih \hinte chuan a nuna hneh thei em em a, rinnatak takah pawh a awm phahniin \henkhat chuan an ngaia ni.

Polycarp-a hi LalIsua, mihring mit ngeiahmutu, Isua zirtirterawngbawlnaa tel phak a nia. Thurochhiah leh Isua

zirtirna dik tak vawng himtuleh chhawm nungtu a ni.

A hun lai hianSmurna Kohhranah tualchhung buaina avanginKristian-te tihduhdahna athleng a. Kristian 12 laiennawm chhuahna hmunatihhlum an ni nghe nghe a ni.

Page 17: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 17

www.mizoramsynod.org

Chutihlaia ringtutechuan Polycarp-a, an hruaitu,an hmangaih leh an ngaihsanem em chu a nunna zuah aniha, ringtuten thlamuantudik tak hruaitu an neihtheihna turin hmun dangakala biru turin an ngen \hina, nimahsela, Pathian chuana thih hun a hnai tawh tih ahriattir a, a thih hma ni thuma la awm tih chuan Polycarp-a chuan a mangah a lukhamchu lo kang hluah hluah hiana hmu a. Chu chu atanhrilhlawkna leh hriattirna a nitih chiang takin a hre nghala, Kohhranhote hnenahchuan, “A nung chunga meiahal ka tawk dawn a ni,” tia ahrilh chuan Kohhrante chu anlungngaiin an mangang hlemai a, Polycarp-a chuan nasatakin a thlamuan ta zawk a.

A thihna tur pumpelhtura tlan chhuahna hun \ha takchu a la nei a, Kohhranhopawhin tlan turin an ngennasa hle chungin a Lalpahniak hnung zuiin ama thihnatur lam chu hre rengin, ‘LalIsuan Jerusalem lam a hawitlat,’ an tih angin a ni pawh a

thihna lam a hawi tlat niin anhria a ni.

Hetih lai hian Romsipaite chuan Polycarp-achhiahhlawh pakhat chu anman a, nasa takin an sawisaa, “Khawnge in hotupa?” tiaan zawh chuan a awmna chua hrilh ta a.

Polycarp-a man turinRom sipai lal pui puite lo kalchuan, a hmel chu an han ena, a hmelah chuan zahawmnaleh dikna chu an hmu a, a upatawh si a, an zah hle a, thihnachu pumpelhtir hram tuminnasa takin an thlem a,Polycarp-a chuan chungsipaite chu \ha takin a lodawngsawng a, an ei tur lehin turte chu a lo siamsakin, alo mi khual a. Chutiangaamah man tur leh tihlumtuturte ngei pawh chu \hian\hate lo zin anga a lobawisawmna chuan an rilrua hneh hle a. Chutiang chu anih avang chuan, rinna chuphata, Rom lal chu lala pawmturin nasa takin an thlem leha, mahse a duh lo va, “KaLalpa hi hei leh chen ka zuiina rawng ka lo bawl tawh a,

Page 18: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 18

www.mizoramsynod.org

mahse, ka chungah thil \ha lovawi khat mah a la ti bawk lova, eng tin nge ka phat theihang,” tiin a chhang a.

Polycarp-a chuan, “Pathian hnena ka \awng\aitheih nan darkar khat chauhhun min pe rawh u,”tiin a dila, a \awng\ai a. Kristiante chuhuaisen taka chung hremnaleh tihduhdahnate chuhmachhawn ngam tura a fuihzawh chuan an hruai ta a.Sipaite chuan kawng tluaninLal Isua chu phata Kaisarachu lala pawm mai turin anthlem chiam a, mahse, anhlawhchham chiang hle a ni.

Rom khawpuiaennawm chhuahna zawl zaupui mai (Arena) an tihahchuan an hruai lut ta a. Mitam takte chu intihlum turalo insual mekte lehhmuhnawm chi hrang hrangte chu an lo ti mek a; A luhhnu thleng chuan a Lalpa chuphat turin nasa takin an lathlem zel a. “Eng vangin ngei thih ve ang, Caesar chu ‘kalalpa a ni,’ ti mai la kanchhuah ang che,” an ti a,

mahse thihna tur lam chu ahawi tlat a ni.

Chutia ennawmchhuahna muala a luh laichuan van a\anghin aw a lochhuak a, chu aw chuan,“Polycarp, chak takin awmrawh, midangte chu fuihrawh,” tiin aw chuan a sawia. Midangte pawh chuan chuaw chu an hre vek a,nimahsela tuman amah chu anhmu lo va, ‘Van a\angaPathian aw ngei a ni ang,’ anti a ni.

Chutih lai chuanramsa kawlh beih leh sehtirtechiau tuar tuarte chu an zota a. Polycarp-a pawh chuana hmu ve reng a.Roreltuchuan a ko phei a, rereltuchuan, “Putar zahawm tak ini a, i rinna chu phat la,Kaisara hmaah chuan chhiachham la kan chhuah angche,” tiin kawng tinrengin athlem a. Polycarp-a chuanring lo mipui tam tak lamahchuan a ban a phar a, “Ringlo mite lakah chuan inthiarfihlim rawh u,” tiin ring takina au a au ta zawk a. Roreltuchuan, “Chhia chham la,

Page 19: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 19

www.mizoramsynod.org

Krista chu sawi chhia la, kachhuah nghal ang che,” a tileh a. Polycarp-a chuanhuaisen takin, “Kum 86 lai arawng ka bawl tawh a, kachungah thil \ha lo engmah ala ti ngai lo va, engtin ngemin chhandamtu ka Lal chuka sawi chhiat theih ang,” tiina chhang leh a. Kaisara chuana hmel zahawm tak lehhmangaihna hmel duhawmtak a hmuh chuan tihhlumatan chuan a ui em em a,mahse, a thlem thlu thei si lo.

A tawpah chuan anhlawhchham ta a, thupuangtu chuan, “Polycarp-a chuan Kristian a nih apuang ta e,” tiin vawi thuman han puang ta a, Chuveleh a thlirtu mipuite chuana rualin , “Polycarp-a chusakawlh sehtir lovin, a nungchungin hal hlum rawh u,”ti in an au va. A tanahrilhlawkna chu a lo thlengdawn ta ngei mai le.

Meipui hal tur chu anchhep vum thur mai a, amahngeiin a ngen angin a kut lehkeah thing an khengbet a, athawmhnaw zawng zawngte

chu an hlip vek a, meipuichuan a rawn hliau ta zuaizuai mai a. Polycarp-achuan,“Ka Lalpa, ramsakawlh laka min chhanchhuaktu chuan he meipuilakah pawh hian min chhanchhuak thei a ni,” a ti a. Avela meipuiin a hliau zuai zuailai chuan, van lamah a dak a,ring takin a \awng\ai a, “AwPathian, Krista no la ve tlakamin ruat avangin lawm thu kahrilh a che,”a ti a. Thlirtumipuite chuan an en \huap a,meipui nasa tak chuanPolycarp-a chu a kang hauhlo tih an hmuh chuan sipaihuaisen zinga mi chu lalchuan a tir a, chemte sei puichuan a thin khuarah takchuan a vit ta vak a, a thi ta ani. A taksa leh sam pawhengmah a kang lo.

Kristiante chuan a ruhrel la awmte chu phum turinan dil a, nimahsela, ramawptu chuan, a phal lo va,‘Kristiante chuan kros-akhenbeh chu Pathianah an be\hin,’ an tih avanga phal loan ni.

(Source Upa c. Thanmawia)

Page 20: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 20

www.mizoramsynod.org

NAUPANG ENTAWN TLAK

- Upa Zarzokima KhiangteShillong-21

November, 2016 khan, Kashmir-a mipa naupang kum7 mi, Tajamul Islam-a chuan World Junior (youth) KickboxingChampionship, Italy rama inchuhnaah pakhatna a la. Hetiangang deuh bawk hian hmeichhe naupang kum 7 mi AsimManoori chuan Asian Youth Karate Championship, Decemberthla-a New Delhi-a neih naah chuan pakhatna a la bawk. Aninpuahchah lai hi Kashmir-ah buaina nasa tak a thlen lai lehstate sorkarin thla hnih chhung lai curfew a puan lai a ninghe nghe.

Curfew puan a nihtawh chuan tumah pawnachhuah phal a ni lo va,zirna in zawng zawng te,sorkar office te leh dawrzawng zawng te khar a ni\hin. Het i chung hianbeidawng lovin hun cheptak karah an coach te nentheih tawp in an in zir \hina ni. A tawpah rah duhawmtak an chhuah ta a ni.

Kashmir hi buainaina chim nasat em avanginnikum July a\ang khan

school khar a ni a. Buainainreh lam a pan loh avangincurfew puan a ni a, bakahthlasik chawlhin a zui lehavangin, kumin March thlakhan school te chu hawnhman a ni ta chauh a ni.

Davida pawh khanaupangte a la nih lai khan,Philistia mi palian em em maiGoliatha, a tet te a\ang tawhaindo mi, mi chak, ft. 9 lehinch. 9 vela sang, a feiringawt pawh kg. 6.6 vela ritkha Davida’n a virvawmin a

Page 21: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 21

www.mizoramsynod.org

vawm thlu ruau mai a nihkha. Engatinge Davida khanlungte kha panga kher a ah?Hrilhfiahtu pakhat chuan, 1Chro. 20:4-8 a mi lian thlahDavida \hian huaisen tenpali an thahte kha, Goliathaunau pali te an ni a. Hengmite hi indonaa an tel vetakin tiin Davida hian lungtepanga Goliatha leh a unaupali te vawm hlum nan a aka ni, a ti.

Davida huaisenna lehPathian a rinna hi

chhinchhiah tlak tak a ni.Davida hi a ‘confi’ hle mai,lungte panga aia tam a ak lo,a \helh dawn lo tih a inhrechiang hle. Heng hun lai hianIsrael mite hian virvawm hiindo nan an hmang nasa hleniin a lang. Benjamin thlahtephei chuan samzai tiat lekpawh an \helh lo. Bible\awngkam takin virvawmasamzai tiat lek pawh \helhhlek lo an ni, tih a ni

(Roreltute 21:16).

Page 22: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 22

www.mizoramsynod.org

TLEIRAWLTE PUAL

- John Lalhruaitluanga,Jt. Editor

ZIRLAI TAN : ‘Kristian Naupang’ chhiar \hintu tamzawk daihte hi lehkha zir in la niin a rinawm a. Lehkha in zirchhan pawh nakina mi hlawhtling nih in duh avang te, hna \hatak thawh in la duh avang te, Pathian rawngbawlna atana\angkaia in hriat avang te a nih a rinawm. Hengte hi lehkha zirchhunga hriat tur pawimawh tlem te a ni a, hriat reng in tumdawn nia -

(1) Mi zawng zawngtan pakhatna nih vek theih nilo mah se, a ti \ha pawl nihtum a \ha hle. Eng hna pawhdil dawn ila, India ramahchuan educational qualifica-tion a pawimawh tlat \hinavangin, a ti \ha pawl nih apawimawh hle.

(2) Kan nih tum (aimin life) chian fel vat a \habawk. Doctor, zirtirtu, IAS,Nurse, etc zingah hian eng bernge nih kan tum? Chumi azirchuan zirna sang zawk kanbeih dan pawh thlan thiam a\ul a. IAS nih tum tan sciencelak theih a ni tho naa, sciencelak a \ul lem lo va, BA passhnua competitive atanatheihtawpa inbuatsaih mai

kha a finthlak a. Doctor nihtum tan naupan lai a\anga sci-ence lama tui (zir peih) a \ulthung. Pastor/missionary nihtum tan tleirawl lai a\anga nunvawn uluk a \ul a, mei zuk lohte, tattoo te pawh chhut miahloh a pawimawh hle. Tunlaiahmi thiam, han rawn mai turtam tak an awm tawh a, chungmite chu râwn \hin tur a ni.

(3) Mihringah hianthluak \ha bik, thiam thei bik,thil hre zung zung mai chi anawm laiin thil vawn lamachak vak lo, thiam thei lutuklo pawl pawh an awm \hin.Thil mak tak erawh chu, mihlawhtlingte hi thluak \hatechauh an ni bik vek lo hi a ni.Mi taima, bei hram hram

Page 23: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 23

www.mizoramsynod.org

\hinte hi thluak \ha leh thluak\ha lem lo zingah pawh ahlawhtlingte chu an ni zel ani.

(4) Sawrkar hnathawhhi mi tam zawkin lehkha zirlai a\anga kan tin zawn a nideuh ber a. Sawrkar hnainmin daih loh avangin mithiam, mahnia eizawnnakawng dap thiam ni turangaihtuahna hman thiam ahun hle mai. Ram achangkang a, thiamna pawh a\hang ve zel a. Chumi mila eizawnna dap thiama, thluakhmang \angkai thiam hmasasa chu mi nihlawh an ni maidawn niin a lang.

(5) A pawimawh

berah chuan, eng hna pawh -sawrkar emaw mimal hnaemaw pawh thawk ula,Pathian rawngbawl nanathawk in ni em tih a ni zelang? Tirhkoh Paula chuan arawngbawlna hmunah puan insiamin hna a thawk nghal \hina, a rawngbawlna hmunah eia zawng nghal \hin tihna a ni.Chutiang mi chu ‘tent maker’tiin an sawi \hin a. Doctorpawh ni se, zirtirtu pawh nisela, an awmna hmunapiangah an nun leh thiltihinChanchin |ha an hril \hin ani. Nangni tleirawlte pawh,eng pawh thawk ula, ‘tentmaker’ ni ve tlat turin in

inbuatsaih thei ang.

Page 24: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 24

www.mizoramsynod.org

ZAWHNA LEH CHHANNA

- Biaktea,Bethlehem Venglai

Zawhna :Primary department zirlai ka ni a. Biak InahKohhran inkhawmah ka inkhawm ve a, inkhawm nuam lo tihchhan ka nei. 1). |hutthleng a sang lutuk, bawp thenin \hut angai. Chubakah pitar putar nu leh pa leh nula tlangvalte\hutna bik deuh an nei vek a, naupangten \hutna bik kan neilo va, puitlingho \hutnaa lo \hut ve palhin min hau zel bawksi. 2) Ka sak thiam loh hla an sa \hin. 3) Thuhriltu thusawika hre thiam ve vek lo va, ngaihnawm ka ti lo bawk. Ka pu,keini naupangten inkhawm nuam kan tih ve theih nan tih dantur a awm thei em?

Chhanna: I duh chu -‘|hutthleng hniam, naupangtana bawp then lo va \huttheihna, nuam deuh lehnaupang \hutna hmun deuhbik neih te, inkhawm chhungrei lo deuh te, tin, i sak thiam

ngei hla sak ni ve se,thuhriltute pawhin naupangtana ngaihnawm thu sawi telve \hin se,’ tih te a ni maw? Iduh chu a \hain a \ul hlawmhle mai. Mahse, a buaithlakviau rih mai thei. Naupang

Page 25: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 25

www.mizoramsynod.org

\hutna bik siam hi thil tihtheih a nih hmel khawpmai.Kohhran beng thleng theise a duhawm hle. Biak Inanaupang tana thutthlenghniam bik siam hi buaithlakan ti viau thei bawk.

I sak thiam hla an sakdawn chuan NPSS lamahpuitling sak chi in thiam tama ngai ang a, NPSS zirtirtuten\an an lak a ngai hle a nih chu.Naupang tana thu \ha,ngaihnawm bawk si sawi teltur chuan thuhriltute an \anlehzual a ngai tihna a nibawk.

Eng pawh ni se,naupangte ngaihsak kawngahhian nu leh pa lam anthangharh zel a, Kohhranhruaitute leh rawngbawltutepawhin naupangte hma khuangaiin sum leh pai pawh a\ulah chuan an ui lo tawlhtawlh a, beisei takin lo thlirzel phawt mai rawh u. Tunakan ngaihtuah aia \ha zawkdaih pawh an la rawnngaihtuah chhuak mai thei ania.

Zawhna: Naupangtehi zuk leh hmuam ti ngai lo

deuh vek kan nih ka ring.Mahse, kan nu leh pa, pi lehpu, nula leh tlangval, kanuteho, sunday school leh nitinschool-a min zirtirtute pawhtam tak hi zuk leh hmuam tihching an ni bawk si a. Kanentawn ber ten tui ti tak maiazuk leh hmuam an ti lai kanhmuh te hian, “Zuk lehhmuam a \ha lo,” tih minhrilh \hintute hi, zuk lehhmuam ti \hin an ni bawk sia. Zuk leh hmuam hi a \ha lotak tak lo em ni? “Zuk lehhmuam ti loho hi an ka rim atui lo,” te an la ti leh nghala, a dik em?Chhanna : Biakte, “Zuk lehhmuam ti loho hi an ka rima tui lo,” an ti a maw? Dawtan sawi a nih chu. Thil fai arimchhe thei hlei nem. Zukleh hmuam ti pawh, ti lopawh an ha, an ka an vawnfai loh phawt chuan arimchhia a ni mai. Zuk lehhmuam te hi a rimchhe veka, ka leh hnar a\anga a rim alo chhuah phei chuan arimkchhe lehzual. An kachhung an vawn fai loh pheichuan rimchhe chi hrang

Page 26: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 26

www.mizoramsynod.org

hrang inpawlh kha an rawnthaw chhuak \hin a, a rimchheem em \hin zawk alawm. Ka,lei leh hate i vawn fai phawtchuan a rim chhe hman lovang.

‘Zuk leh hmuam hi a\ha lo tak tak lo em ni?’ i tielo? |ha lo tak tak e. Zuk lehhmuam tite hian an taksa anti hrisel lo a ni. Mi thiamtechuan, “An dam rei lohphah,” an ti hial asin.Nangmahni zirtirtute leh in

entawnte ber mi \henkhattenzuk leh hmuam an ti tlat hi amanganthlak ngawt mai.“Sim ula, ti leh tawh suh u,”han ti ngawt ila, kan thu anawih duh bawk si lo va.Chuvang chuan, naupangduhawm, zuk leh hmuam lati ngai lo zawng zawngte u,entawn tlak loh hi chu entawnduh hauh suh u. “Ka lenhunah pawh zuk leh hmuamhi ka ti hauh lo vang,” tiinintiam thei nghe nghe ula ava \ha dawn em.

Zu : History-a pawikhawihtu lian ber ka ni a.Khawvela indonaa thi zawngzawng aia tam ka that tawha. Tuifinriata tla hlum aiinkeimaha tla hlum hi an tamfe zawk a ni. Mi ka tichhia a,chhungkaw tam taktilungngaitu ka ni a. Tual kathahtir a, ruk ka ruktir a,thalai tam tak beisei bovasiamtu ka ni bawk a. Mi tamtak kawng chhuk chhozawhtirtu ka ni. Mi chak loka tichhia a, mi chak katichak lo va. Mi fing ti â tuka ni. Pawi sawi lo âwktu ka

ni a, Nu leh naupangtetiretheitu ka ni. Nun tam takka tichhia a, tih chhiat ka latum zel bawk a. Ka hmingc h u

zu ani.

Page 27: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 27

www.mizoramsynod.org

– Lalremmawia

* USA-a Los Angeleskhawpui khu a hmingpum chu El Pueblo deNuestra Senora la Reina delos Angeles de Porciunculatih a ni duah mai nia!* Ramsa chi khat, Yak hia lo mak khawp mai. Aruangam chu ramsial anga ni a, a hmul chu kel hmulang a ni a, a mei chusakawr mei ang a ni a, a luchu bawng lu ang a ni a,vawk angin a ng<k \hinbawk.

* Israel ram khu khaw-vel ram hrang hrangzingah hmeichhiate sipaiaan \an ngei ngeina ramawm chhun a ni.

* Khawvela naupangmaktaduai hnih chuanghian zan muthilh \hat theihloh hri an vei.* Ph^r natna himihringin natna a hriatupa ber nia hriat a ni.* Football khel \hinteinhliamna, za zela panga hian p>t goal an lawmnalama che sual an ni.* Whoopi Goldberg-i hikhawvel mihring zingahlawmman chi hrang hrang

– Emmy Award, GrammyAward, Oscar Award,

Page 28: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 28

www.mizoramsynod.org

Tony Award leh Kids’Choice Award-te dawngvek thei awm chhun a ni.* Syria ramah khuanchhang chi khat croissant hizu khap tlat a!

* Tunlaia naupangteinkhualtelemna chi khat,Lego tih hi Danish-ho\awngkam pakhat Leg godt

tih lak tawi a

ni a, \ha takin khel rawh(Play well) tihna mai a ni.

* S. Korea rama chhung-kaw za zela 60 khian an nautehming saksak turin nautehming sak thiam (profes-sional) an ruai \hin. An ramkhawpui Seoul khi khawpuitihna mai a ni bawk.* Khawvela kawtthlerzau ber chu Argentinarama 9th of July an tih khua ni a. Motor kalna tur

thlur 14 a awm bakah a sirtawn tawnah kea kalna turthlur li a la awm cheu. Traf-fic jam chu a awm ve lovina rinawm. Kan rama awmveah a itawm khawp mai.

Chakna aiin finna a\ha a,

Awmkhauh aiinhriatthiamna.Thufingte 24:5

Page 29: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 29

www.mizoramsynod.org

CROSSWORD

A PHEI : 2. Incheina chi khat (9); 3. ‘Ruahman’ tih nen ainang (7); 5. .......-te hnena lawmman pek hmang a ni (Heb.11:6) (11); 7. ‘Ruah’ sawi dan dang (7); 8. He mi tan hianthlalerah sual phur k>l chhuah \hin a ni (Lev. 16:10) (7).10. Tangka .... tel lo ni rawh se (Heb. 13:5) (9).

A CHHUK : 1. Thil hlu tak, milim chher nan tea hman \hin(9); 2. Aigupta lal hming (7); 4. Inrem dawna siam \hin (9);6. Sodom khua nen sawi dun \hin an ni (7); 9. Duh, $t sawinadang (3).

1 2

3 4

5 6

7

8 9

10

Page 30: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 30

www.mizoramsynod.org

A AWLSAM LAIIN BANSAN RAWH

Vawikhat chu zirtirtu pakhat hian zirlai naupangpakhat hi ramhnuaiah a hruai a, nakinah chuan thing pali loinphun tlar bulah a dinpui a. A hmasa ber chu a \o tirte hi ani a, a dawta mi chu zung kaih nghet deuh tawh a ni a. Apathumna chu thing lian tawh deuh tak a ni a. A palina pheichu thing kung lian pangngai a ni.

Zirtirtu chuannaupang hnenah chuan, “Ahmasa ber kha pawt phawiteh,” a ti a. A ni chuan a kutzung\ang ringawt hmanginawlsam takin a pawt phawia. “A pahnihna kha pawtphawi leh rawh,” a ti a.Naupang chuan a pawt phawileh a, mahse, a hmasa aichuan a harsa deuh hlek a.“A dawt kha pawt phawi lehrawh,” a ti leh a. Naupangchuan a tha zawng zawwngsengin harsa takin a han beileh a, a pawt phawi thei hrama. A tawp ber, a palina chu ala awm a, chu pawh chu pawtphawi turin a hrilh leh a,naupang chuan thingkung chua kuah a, nasa taka \anginpawh phawi an tum leh a,mahse a pawt phawi zo tareng reng lo a ni.

Zirtirtu chuan,“Hetiang chiah hi a ni, kanthil chin \ha lote pawh hi atirteah chuan awlsamtein asim theih a, mahse a lo nasattawh hnu chuan nasa takinsim tum mah ila sim a hartawh \hin a ni,” a ti a.

Tleirawl lai a\angasahdah hmuam \hin emaw,mei zu \hin emaw i nih chuansim vat a \ha ber a ni. Kumkhatah chuan sim a la awlsamhle a, kum hnih i hmuam/zukchuan kum khat ai chuan sima harsa zawk tawh ang. Kumthumah phei chuan sim i tumhle pawhin sim a harsalehzual hle tawh ang. Kum liemaw, kum nga emaw i tihhnuah phei chuan sim tummah la, midangte \anpuina tello phei chuan sim a harsatawh \hin a ni. Hetiang hian

Page 31: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 31

www.mizoramsynod.org

mi tam tak chu an duh lohnahmunah hian an lut a, an duhduha an chhuah leh mai theitawh lohna hmunah hian antang tlat \hin a ni. Tunah hiannang chu naupang, tleirawlthisen thianghlim, hrisel \hatak i la ni a, fimkhur takin,uluk takin i nun hmang la,eng bawiah mah lut lo turininvawng fimkhur ang che.

Kum a lo tam deuh chuan sima lo harsa tawh \hin a ni.

Thil chin \ha lote hi ahma thei ang bera kan thlahloh chuan a lo rei hnu chuanzung a kaih nghet a, thlah alo harsa hle tawh \hin a ni.

- (Source: Darthlalang,Nghakpuii)

An tleirawl lai a\anga ruih theih thil, meizial lehzu laka an insum loh lutuk avangin nupui pasal an neihhnua, fa an rawn neih ve pawhin rualbanlo fa an hringa, an dam chhung atan phurrit, hmangaiha enkaawl ngaisi an neih phah ta a ni.

Page 32: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 32

www.mizoramsynod.org

HRE THEI RAWH

Heng a hnuaia mite hi a hnuai bera a dikna i en hmainziakin han chhang chhin teh.

1. Isuan hmel danglamna tlangah zirtir tute nge a hruai?

....................................................................2. Simon Petera, Isua zirtir kha khawi khua nge?

....................................................................3. Mihring zinga tual that hmasa ber tunge?

....................................................................4. Israel tih hming hi khawi atanga lo chhuak nge?

....................................................................5. Mizorama Chanchin \ha rawn hriltu hmasa ber tu nge?

....................................................................6. Sadom khua a\anga vantirhkoh ten an hruai chhuah kha

tu nge?

....................................................................7. Saint Petersburg hi khawi rama awm nge?

....................................................................8. Isua zirtir India rama thi kha tu nge?

....................................................................9. Mizo Kristiante zinga Baptisma chang hmasa berte kha?

....................................................................10. Mizo Pastor hmasa ber kha tu nge?

....................................................................

1. Petera, Jakoba leh Johana te. 2. Kpernaum. 3. Kaina.4. Pathian leh Jakoba inbuan atangin. 5. Rev. William Williams. 6. Lota leh a

chhung te. 7. Russia ramah. 8. Thoma.9. Khuma leh Khara. 10. Pastor Chhuahkhama.

Page 33: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 33

www.mizoramsynod.org

CHEICHHUAHHan chei leh phawt mai teh le...

Chei dan tur1 = Eng, 2 = Uk, 3 = Hring, 4 = Pawl, 5 = Sen

Page 34: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 34

www.mizoramsynod.org

LEM CHEIHan chei leh phawt mai teh le...

Page 35: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 35

www.mizoramsynod.org

aA chunga lemziak chi hnih khi ngun takin en la, a inan lohna chi rukhmu thei rawh.

A hnuaiah hian a chhanna lo ziak la1...................................................................................................2 ................................................................................................3.................................................................................................4..................................................................................................5.................................................................................................6.................................................................................................

KA HMUH ANG HMU THEI RAWH

Page 36: PERIODICALS - MA a nuam lo deuh a ni mai thei. Mahse tuna hrehawm hi nakina nawmna tur a ni si. Nawm hmasak tum te chu an hrehawm \hin asin. Kristian naupang, nakina i la nawm zawkna

MAY 2017 36

www.mizoramsynod.org