produkte - quality infrastructure · kuptuar nevojat e tregut për produktet e ndërtimit. në...

ProdukteNdërtimiThis project is funded jointly by the Swedish International Development Cooperation Agency (Sida)

and the European Free Trade Association (EFTA). It is implemented by the European Committee for Standardization (CEN) in support of the EU accession objectives of the countries of the Western Balkans.

Standards • Technical Regulations • Accreditation • Metrology • Conformity Assessment • Market Surveillance

Produkte Ndërtimi


UDHËZUES

Përputhshmëria me Rregulloren e Produkteve të Ndërtimit të

BE-së për prodhuesit dhe importuesit

6

0. Përmbledhje

Rregullorja e produkteve të ndërtimit (CPR) është legjislacioni kryesor i BE-së, që mbulon çështjet për vendosjen në treg të produkteve të ndërtimit në Bashkimin Evropian dhe në vendet e EFTA-s. Qëllimi i këtij Udhëzuesi është të ndihmojë prodhuesit të zbatojnë dispozitat e CPR-së dhe të vendosin produktet e tyre në tregjet përkatëse vendase, duke përfshirë udhëzime edhe për eksportuesit e produkteve të ndërtimit nga vendet e Ballkanit Perëndimor. Edhe pse ky Udhëzues synon kryesisht prodhuesit dhe eksportuesit, gjithashtu ofron informacion të dobishëm për aktorët e tjerë në zinxhirin e furnizimit, duke përfshirë importuesit, trupat e vlerësimit të konformitetit, autoritetet e mbikëqyrjes së tregut dhe përdoruesit/kërkuesit e produkteve të ndërtimit.

CPR, ndryshe nga legjislacioni tjetër i BE-së për Tregun Unik, nuk vlerëson sigurinë e produkteve, por në vend të kësaj kërkon vetëm që performanca e produkteve të deklarohet. Përgjegjësia për të gjykuar mbi qëndrueshmërinë e produkteve në këtë rast i përket, si rregull, kërkuesve dhe përdoruesve të produkteve të tilla. Në seksionin Hyrje, të këtij Udhëzuesi, shpjegohen këto dallime, të cilat janë të rëndësishme për të kuptuar nevojat e tregut për produktet e ndërtimit.

Në seksionet e tjera Udhëzuesi jep qartë të gjitha fazat që duhet të ndiqen nga të gjithë prodhuesit dhe importuesit, përkatësisht të:

• Identifikohennevojatetregutpërproduktetendërtimit;

• KuptohendhetëvendosetnëseCPRështëeaplikueshmepërproduktinetij;

• Zbatohetlegjislacionitjetërpërkatës;

• Sigurohensaktëspecifikimettekniketëharmonizuara;

• Bëhenpërgatitjeteduhuraparasetëaplikohenspecifikimetteknike;

• Merret trupa ose trupat e përshtatshme të vlerësimit të konformitetit, kur kërkohet;

• ShënohetdeklarataeperformancësdhemarkaCE;

• Ruhetperformancaeproduktitmekaliminekohës;

• Njihen dhe mbahen kontaktet me autoritetet e mbikëqyrjes së tregut.

Udhëzuesi mbulon të gjitha çështjet e mësipërme në detaje të mjaftueshme, për të lejuar lexuesit të kuptojnë atë që duhet të bëjnë, duke përdorur shembuj konkretë sa herë ka qenë e mundur. Aty jepen shembuj që tregojnë se si të zbatohen kërkesat e specifikimeve teknike të harmonizuara evropiane, por nuk i përmend në detajetëgjithakërkesatendonjëspecifikimi tëveçantë,përshkaktënumrit të tyredhedallimeve ndërmjet secilit prej tyre. Kur është e rëndësishme, Udhëzuesi gjithashtu i orienton lexuesit të kërkojnë në burime të tjera informacioni duke pranuar, gjithsesi, se asnjë dokument i vetëm nuk mbulon gjithçka. Si i tillë, ky Udhëzues përfaqëson një nga prezantimet më të plota të CPR-së.

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32011R0305&from=EN

7

Ky Udhëzues i kushton vëmendje të veçantë asaj që prodhuesit duhet të bëjnë për të tregtuar në Zonën Ekonomike Evropiane (EEA). Për pasojë, ai mbulon dispozita dhe koncepte të tillasi trupatnotifikues, standardetevropiane tëharmonizuara (hEN)dhe marka CE, etj. Për më tepër, prodhuesit e Ballkanit Perëndimor inkurajohen, që tëfillojnë tëpunojnëdrejtsistemit tëardhshëm,përpërdoriminemarkësCE.Kjopërfshin aspekte të tilla si: vënia në funksion e një sistemi për kontrollin e prodhimit në fabrikë, zbatimi i një standardi kombëtar (i cili mund të jetë një standard evropian i adoptuar si standard kombëtar) dhe përdorimi i çdo marke kombëtare, kërkuar nga ligji apo marka cilësie. Kjo punë përgatitore ka avantazhe të menjëhershme marketingu në rajon, si dhe e bën shumë më të lehtë procesin për kalimin në sistemin e BE-së, kur vendi të bëhet anëtar i saj.

Shumica e produkteve të ndërtimit rregullohen edhe me ligje e rregullore të tjera të BE-së, veçanërisht për substancat e rrezikshme, ndërsa disa produkte mbulohen nga Direktiva e Makinerisë, Direktiva e Eco-projektimit dhe Direktiva e Tensionit tëUlët.KyUdhëzues identifikonproduktetembuluaranga legjislacioni tjetërdhe,shkurtimisht, shpjegon se si prodhuesit dhe importuesit mund të jenë në përputhje me të. Gjithashtu, edhe pse CPR hyri plotësisht në fuqi në vitin 2013, për disa aspekte të zbatimit të saj ende nuk është dakordësuar plotësisht. Përveç kësaj, rregullorja aktualisht (prill 2018) është duke u rishikuar, me gjasë për të patur disa ndryshime të saj. Udhëzuesi prek disa nga çështjet që mund të diskutohen gjatë këtij rishikimi, por sigurisht nuk mund të parashikojë rezultatin e këtij rishikimi. Për këtë arësye, çdokush që e lexon këtë udhëzues, duhet të konsultojë rregullisht përditësimet përkatëse (shih http://ec.europa.eu/growth/sectors/construction/product-regulation_en).

Është e rëndësishme të theksohet se CPR dhe marka CE kanë për qëllim kryesisht marrëdhëniet midis prodhuesve, importuesve (kur është rasti) dhe autoriteteve të mbikëqyrjes së tregut. Ato nuk mbulojnë drejtpërdrejt marrëdhënien midis prodhuesit dhe konsumatorit. Marka CE është një mjet, i cili lejon që produktet të vendosen në treg (të ofrohen për shitje) brenda EEA-s, nëse ato përmbushin kërkesat e dispozitave ligjore në fuqi. Marka CE nuk është mjet që siguron se produkti është ai qëdot’iplotësojënevojatekonsumatorit,dheseklienti(medisakufizimenërastine prokurimit publik) ka të drejtë të kërkojë p.sh. nivelet e performancës së produktit dheçertifikiminepalëssëtretë,tëcilatshkojnëpërtejkërkesavepërmarkënCE.

8

Për këtë arsye, Udhëzuesi jep zgjedhjet në dispozicion të prodhuesve brenda kuadrit të markës CE dhe jo në fushën e kënaqësisë së konsumatorit. Ky Udhëzues nuk bën në tërësinë e tij përsëritje të tekstit të CPR-së, por i kushton vëmendje shpjegimit të saj. Supozohet se çdo prodhues që dëshiron të marrë markën CE do të marrë një kopje të CPR-s dhe do ta lexojë atë paralelisht me këtë Udhëzues.

Burimet ligjore dhe udhëzuese, që qëndrojnë në themel të këtij Udhëzuesi, janë ato të renditura në Seksionin 9 "Burime të tjera informacioni". Megjithatë, pjesa më e madhe e përmbajtjes vjen nga përvoja praktike e autorëve të saj, Dr Adam Pinney dhe Znj. Barbara Sorgato, të cilët sëbashku kanë gati 50 vite eksperiencë në sektorët e ndërtimit dhe materialeve të ndërtimit. Dr Pinney dhe Znj. Sorgato punojnë me CPR pothuajse çdo ditë, kanë këshilluar qeveritë kombëtare, kanë punuar me Komisionin Evropian, CEN dhe EOTA, kanë ndihmuar prodhuesit të zbatojnë rregulloren për produktet e tyre të ndërtimit dhe kanë punuar me autoritetet e mbikëqyrjes së tregut. Ata kanë qenë lektorë gjithashtu në shumë seminare trajnuese dhe prezantime në konferenca për këtë temë. Si rezultat i kësaj njohurie dhe eksperience, Udhëzuesi mendohet se paraqet një nga burimet më gjithëpërfshirëse dhe më të besueshme të informacionit në lidhje me kërkesat ligjore të BE-së për produktet e ndërtimit.

9

PËRMBAJTJA

0. Përmbledhja ........................................................................................................................... 6

I Shkurtime ...............................................................................................................................12

II Hyrje - Çfarë është Rregullorja e BE-së nr.305/2011 për Produktet e Ndërtimit (CPR) ..........13

II.1. Parimet e përgjithshme për markën CE ......................................................................13

II.2. Dallimet ndërmjet CPR-së dhe legjislacionit tjetër .....................................................14

II.3. Lidhja midis produkteve dhe kërkesave ligjore për punimet e ndërtimit ..................18

II.4. Disa mite lidhur me markën CE të produkteve të ndërtimit .......................................20

III. Hapat për prodhuesit dhe importuesit .................................................................................21

Seksioni 1 – Hapi 1: Identifikimiitregut ....................................................................................23

1.1. Përshtatshmëria e një produkti për një treg të caktuar ..............................................23

1.2. Cilat produkte mbulohen nga CPR dhe cilat jo? .........................................................23

1.3. Përjashtimet nga dispozitat e rregullores (CPR) ........................................................27

Seksioni 2 - Hapi 2: Zbatimi i kërkesave ligjore ........................................................................27

2.1. Identifikimiistandardevepërkatëseevropianetëharmonizuara .............................27

2.1.1. Hyrje .......................................................................................................................27

2.1.2. Standardet e produktit ..........................................................................................28

2.1.3. Gjetja e standardeve përkatëse të produktit ........................................................30

2.2. Rruga për Vlerësimin Teknik Evropian .........................................................................31

2.3. 7 Kërkesat themelore të punimeve dhe legjislacioni tjetër në fuqi ..............32

2.3.1. 7 Kërkesat themelore të punimeve ................................................................32

2.3.2. Substancat e rrezikshme ......................................................................................33

10

2.3.3. Produktet elektrike, elektronike, mekanike dhe të tjera ......................................34

2.4. Përgjegjësitë e aktorëve të ndryshëm .........................................................................34

2.4.1. Hyrje .......................................................................................................................34

2.4.2. Organizatat që veprojnë si ‘prodhues’ ..................................................................35

2.4.3. Përgjegjësitë dhe veprimet e aktorëve të CPR-së ...............................................35

Seksioni 3 – Hapi 3: Puna përgatitore .......................................................................................37

3.1. Përgatitja e dosjes teknike ...........................................................................................37

3.2. Identifikimi i Vlerësimit dhe Verifikimit të Qëndrueshmërisë së Sistemit/eve të Performancës ...............................................................................................................38

3.2.1. Hyrje .......................................................................................................................38

3.2.2. Sistemet AVCP në detaje ......................................................................................41

3.3. Përzgjedhja e trupave të vlerësimit të konformitetit ..................................................50

3.4. Procesiinotifikimit .......................................................................................................53

Seksioni 4 - Hapi 4: Zbatimi i standardit ....................................................................................54

4.1. Përzgjedhja e karakteristikave që do të vlerësohen ...................................................54

4.2. Aplikimi i sistemit AVCP...............................................................................................56

4.3. Procedurat e thjeshtuara të CPR-së ............................................................................58

4.4. Procedurat e thjeshtuara në standardet .....................................................................62

Seksioni 5 - Hapi 5: Deklarata e Performancës (DoP) dhe marka CE .....................................62

5.1. Hartimi i DoP .................................................................................................................62

5.2. Shpërndarja e DoP ........................................................................................................68

5.3. Hartimi dhe dhënia e markës CE .................................................................................68

5.4. Dokumentacioni tjetër ..................................................................................................71

11

Seksioni 6 - Hapi 6: Ruajtja e performancës .............................................................................71

6.1. Kontrolli i prodhimit në fabrikë .........................................................................................71

6.2. Aktivitetet në vazhdim për AVCP .................................................................................71

6.3. Çfarë duhet të bëni kur diçka ndryshon ......................................................................73

Seksioni 7 - Hapi 7: Përballja me autoritetet e mbikëqyrjes së tregut .....................................74

7.1. Hyrje ..............................................................................................................................74

7.2. Aktivitetet e mbikëqyrjes së tregut ..............................................................................74

7.3. Mbikëqyrja e tregut dhe prodhuesit ............................................................................75

7.4. Roli dhe përgjegjësia e prodhuesve ............................................................................76

Seksioni 8 - E ardhmja e CPR-së ................................................................................................76

8.1. Hyrje ..............................................................................................................................76

8.2. Rregullorja e Produkteve të Ndërtimit .........................................................................76

8.3. Standardet Europiane të Harmonizuara ......................................................................77

8.4. Ndryshime të tjera ligjore .............................................................................................79

Section 9 – Burime të tjera informacioni ...................................................................................80

12

Produkte Ndërtimi

AVCP Vlerësimidheverifikimiivazhdueshëmiperformancës

BWR 7 Kërkesat themelore të punimeve

CEN Komiteti Evropian për Standardizimin (një nga 3 Organizatat Evropiane të Standardizimit)

CPD Direktiva e produkteve të ndërtimit 89/106/EEC

CPR Rregullorja e produkteve të ndërtimit, EU/305/2011

DA Akti i Deleguar

DoP Deklarata e Performancës

EAD Dokumenti Evropian i Vlerësimit

EEA Zona Ekonomike Evropiane

EFTA Shoqata Evropiane e Tregtisë së Lirë

EMC Direktiva për përputhshmërinë elektromagnetike

ETA Vlerësimi Teknik Evropian

EOTA Organizata Evropiane për Vlerësimin Teknik

EU Bashkimi Evropian

hEN Standard Evropian i Harmonizuar

I Shkurtime

Shkurtimet e përdorura në këtë Udhëzues janë dhënë më poshtë, ndërsa terma të tjera janë shpjeguar aty ku ato shfaqen në tekst.

13

Përputhshmëria me Rregulloren e Produkteve të Ndërtimit të BE-së për prodhuesit dhe importuesit

II Hyrje - Çfarë është Rregullorja e BE-së nr.305/2011 për Produktet e Ndërtimit (CPR)

II.1. Parimet e përgjithshme për markën CE

Nga 1 Korriku 2013, bazuar në Rregulloren e Produkteve të Ndërtimit (CPR), u bë e detyrueshme që prodhuesit të aplikojnë markën CE në çdo njërin prej produkteve të tyre të ndërtimit, për të cilat ka një standard evropian të harmonizuar (hEN) ose një Vlerësim Teknik Evropian (ETA), por (shih gjithashtu më poshtë pikën 2.2).

Marka CE, si shenjë e përputhshmërisë me kërkesat legjislacionit, zakonisht kërkon dhe i përgjigjet pyetjes "A është ky produkt i sigurtë"? Vendosja e markës CE në një produkt elektrik, për shembull, jep një prezumim - por jo gjithmonë një provë - se produkti është i sigurtë. 'Siguria' në këtë kontekst nënkupton që produkti përputhet me ato aspekte të performancës së tij, të cilat janë subjekt i kërkesave ligjore. Mund tëketëkufizimenësigurinëeproduktit(p.sh.disapajisjepërmbrojtjenpersonalesigurojnë mbrojtje vetëm ndaj disa rreziqeve), pra gjykohet të jetë i sigurtë brenda këtyrekufijve.

Nga ana tjetër, Marka CE në një produkt ndërtimi, nuk bën gjykim për 'sigurinë' e produktit. Në vend të kësaj, marka CE shoqërohet me një sërë vlerash për

LVD Direktiva e Tensionit të Ulët

MD Direktiva e Makinerisë

NB TrupëeNotifikuar

NCP Pika Kombëtare e Kontaktit

NPCB TrupëeNotifikuarpërÇertifikimineProdukteve

PTD Përcaktimi i llojit të produktit

REACH Rregullorja Evropiane mbi Regjistrimin, Vlerësimin, AutorizimindheKufizimineKimikateve

TAB Trupa e Vlerësimit Teknik

14

Produkte Ndërtimi

performancën e karakteristikave të ndryshme të produktit dhe në këtë rast, marka CE jep prezumimin se performanca e deklaruar është e saktë. Nëse produkti është i përshtatshëm ose jo për përdorim në një punim të veçantë ndërtimi, kjo është diçka që duhet vendosur në një fazë të mëvonshme, p.sh. nga përdoruesi i produktit. Si e tillë, marka CE për produktet e ndërtimit është e ndryshme nga marka CE produktet e tjera të përgjithshme dhe gjithashtu funksionon ndryshe nga legjislacioni tjetër i BE-së.

Disa parime të tjera të përgjithshme meritojnë shpjegime. Së pari, marka CE nuk është një markë e cilësisë (që tregon se produkti është i një cilësie të lartë), është markë e përputhshmërisë/konformitetit. Së dyti, marka CE mbulon kryesisht marrëdhënien ndërmjet prodhuesit dhe autoritetit të mbikëqyrjes së tregut, dmth. ajo tregon se produkti është i ligjshëm të vendoset në treg. Në përgjithësi, marka CE nuk mbulon marrëdhënien midis prodhuesit dhe përdoruesit të produktit, por ajo kërkon, që Deklarata e Performancës (DoP) dhe marka CE, të kalohen tashmë tek operatori tjetër ekonomik në zinxhirin e furnizimit. Ndonëse, marka CE ofron informacion të konsiderueshëm për përdoruesit, ata mund të kërkojnë edhe më shumë informacion se sa është dhënë aty, si p.sh.kostoja, garancia dhe llojet/mënyrat e shërbimit pas shitjes, por këto janë cështje të marketing-ut, të cilat nuk mbulohen në asnjë rast nga marka CE.

II.2. Dallimet ndërmjet CPR dhe legjislacionit tjetër

Sistemi ligjor i BE-së për produktet në përgjithësi ka dy qëllime themelore:

• tësigurojënjëniveltëlartëmbrojtjejepërqytetarët,kafshëtdhemjedisin;dhe

• të gjitha produktet të qarkullojnë lirisht brenda EEA-së (të sigurojnë tregtinë e lirë).

Mbrojtja e qytetarëve sigurohet nga dispozita të detyrueshme ligjore, të cilat mbulojnë aspekte të 'interesit publik'. Në këtë kuadër, aktet ligjore e nënligjore mbulojnë çështjet që kanë të bëjnë me shëndetin, sigurinë dhe mbrojtjen e mjedisit, por nuk mbulojnë aspekte të tilla si cilësia apo kostoja, sepse ato janë më shumë çështje "të tregut" se sa çështje ligjore.

Legjislacioni i produkteve të Tregut Unik, përveç CPR-së, përcakton kërkesat (kërkesat thelbësore ose karakteristikat thelbësore) direkt mbi produktet. Shembulli më poshtë është për produktet elektrike të LVD:

“Izolimi duhet të jetë i përshtatshëm për kushtet e parashikuara”.

Kjo, dhe të gjitha kërkesat e tjera thelbësore, zbatohen në mënyrë identike dhe të barabartë në të gjithë zonën e EEA, që do të thotë se sistemi ligjor është gjithashtu identik në të gjithë EEA. Të gjitha produktet e vendosura në tregun e EEA-së duhet të plotësojnë të gjitha kërkesat thelbësore të përcaktuara për to, të cilat mund

15


të realizohen me një nga dy mënyrat: ato mund të jenë në përputhje direkt me kërkesat (p.sh. prodhuesi mundet, sipas vlerësimit të rriskut dhe llojit të produktit, të demonstrojë se produkti i tij plotëson kërkesat për izolim të përshtatshëm) ose kur produkti të jetë në përputhje me një standard evropian të harmonizuar.

Si rezultat i kësaj zgjedhjeje, Standardet Europiane mbeten vullnetare, dhe nga më të përdorurat nga prodhuesit, sepse ato janë dhe mënyra më e lehtë për të treguar plotësimin e kërkesave thelbësore të ligjit. Për shkak se sistemi ligjor është identik, një produkt i cili plotëson kërkesat thelbësore (që mund të prodhohet kudo në botë) dhe që mban markën CE për ta treguar këtë, plotëson gjithashtu kërkesat ligjore në të gjithë EEA, pa patur nevojë për testime apo vlerësime të mëtejshme.

LegjislacioniiBE-sëzakonishtparaqetnjëosemëshumëçertifikatatësistemevetëkonformitetit, ku tregohet p.sh se kush është i përfshirë në procesin e përcaktimit të konformitetit. Kështu, prodhuesi është gjithmonë i përfshirë, por një ose më shumë palë të treta mundet gjithashtu të përfshihen. Shpesh ka zgjedhje të ndryshme të sistemeve, por sapo prodhuesi e zgjedh sistemin, ky sistem pastaj zbatohet në të gjitha aspektet e performancës së produktit.

Industria e ndërtimit, dhe legjislacioni për produktet e ndërtimit (CPR), nuk punojnë në të njëjtën mënyrë. Së pari, Shtetet Anëtare hartojnë rregulla për punimet e ndërtimit (ndërtesat dhe punimet e inxhinierisë civile), jo për produkte individuale. Së dyti, fusha e veprimit dhe shtrirja e rregulloreve/legjislacionit ndryshojnë nga një vend në tjetrin - fotot e mëposhtme tregojnë pse:

Këto tri modele tipike të shtëpive nga disa vende të BE-së, tregojnë se sa të ndryshme janë ato nga njëra-tjetra, jo vetëm nga modeli, por edhe nga produktet e përdorura. Kërkesat ligjore gjithashtu mund të ndryshojnë nga njëra shtëpi në tjetrën. Shtëpia nëqendërmundtëmosketëaspakkërkesapërizolimtermik(konsumineenergjisë);shtëpitë në të majtë dhe në të djathtë kanë kërkesa të tilla, por shtëpia në të djathtë mund të ketë shumë më tepër kërkesa izolimi se ajo në të majtë.

16

Produkte Ndërtimi

Asnjë përpjekje nuk është bërë në nivel evropian për të harmonizuar kërkesat ligjore të punimevetëndërtimitnëtëgjithaShtetetAnëtare.Nëvendtëkësaj,CPRidentifikonshtatë Kërkesa Themelore të Punimeve (BWRs):

BWR 1 - rezistenca mekanike dhe stabiliteti,

BWR 2 - siguria në rast zjarri,

BWR 3 - higjena, shëndeti dhe mjedisi,

BWR 4 - siguria dhe aksesi në përdorim,

BWR 5 - mbrojtja nga zhurmat,

BWR 6 - kursimi i energjisë dhe mbajtja e ngrohtësisë,

BWR 7 - përdorimi i qëndrueshëm i burimeve natyrore.

Këto kërkesa (BWR) formojnë një "zarf" brenda të cilit Shtetet Anëtare mund të vendosin rregulla, por jo për punët jashtë këtyre BWR-ve (përveç se mund të vendosin rregulla për arsye të tjera, siç është siguria në punë për punonjësit). Megjithatë, BWR-të nuk detyrojnë asnjë anëtar të vendosë rregulla/ligje dhe as nuk kërkojnë që një Shtet Anëtar të vendosi rregulla në të njëjtin nivel. Kështu, për shembull, një Shtet Anëtar mund të mos ketë fare legjislacion për sigurinë nga zjarri për ndërtesat, një Shtet tjetër Anëtar mund të ketë legjislacion të sigurisë nga zjarri vetëm për ndërtesat publike, dhe jo për ato private, një Anëtar i tretë mund të ketë legjislacion për të gjitha ndërtesat, por që kërkon një orë rezistencë ndaj zjarrit për ndërtesat publike, dhe vetëm 30 minuta për ndërtesat private.

Siç do të shpjegohet dhe më poshtë, kërkesat ligjore ekzistuese për punët në ndërtim, çojnë në nevojën që prodhuesit e produkteve të deklarojnë karakteristikat e performancës së disa produkteve. CPR, nga ana tjetër, mbulon mënyrën se si këto karakteristika duhen vlerësuar dhe deklaruar. Kjo sjell ndryshimin e tretë kyç ndërmjet CPR dhe legjislacionit tjetër të BE-së. Kur ekziston një standard evropian i harmonizuar për një produkt të caktuar, prodhuesi është i detyruar ta zbatojë këto standard – duke i bërë në këtë mënyrë standardet të detyrueshme dhe jo vullnetare.

CPR ofron pesë sisteme të ndryshme, sipas të cilave përcaktohen karakteristikat e një produkti (‘Vlerësimi dhe Verifikimi i Vazhdueshëm i Performancës' ose'AVCP'), por nuk jep asnjë zgjedhje se cili sistem AVCP duhet të zbatohet. Sistemi i përgjithshëm është i përcaktuar në vendimet e Komisionit (Aktet e Deleguara), dhe të gjithë prodhuesit e të njëjtit produkt janë të detyruar të ndjekin të njëjtin sistem. Sidoqoftë, siç edhe do të shpjegohet më vonë në udhëzues, sistemi AVCP mund të ndryshojë në varësi të karakteristikave që prodhuesi vendos të deklarojë.

CPR kërkon, që të gjithë prodhuesit të hartojnë një Deklaratë të Performancës (DoP), ndërsa shumica e legjislacionit tjetër të BE-së kërkojnë Deklaratën e Konformitetit,

17


por në fund produktet duhet të mbajnë markën CE. Këtu përsëri ka dallime. Për shembull, marka CE në një produkt elektrik mund të përbëhet vetëm nga shkronjat CE dhe nga simboli që produkti duhet të riciklohet në vend të hedhjes së tij, kërkesë kjo e cila vjen nga Direktiva për Mbetjet nga Pajisjet Elektrike dhe Elektronike:

Ndërsa, marka CE mbi një produkt ndërtimi do të jetë më i detajuar, sepse duhet të deklarohet secila prej karakteristikave të performances, siç jepet në shembullin e mëposhtëm:

0123AnyCo Ltd, PO Box 21, Any Town

1401234-CPR-00234

EN 12839:2012

80 mm lesh mineral për përdorim në ndërtesa

Reagimi ndaj zjarrit: Klasa A2-s1, d0, e ekspozuar plotësishtPërçueshmëria termike: 0,04 W/mKForca elastike në përkulje: NPD

Është e rëndësishme të kuptohet se, në përgjithësi, produktet e ndërtimit nuk janë të destinuara drejtpërsëdrejti për 'konsumatorët', por për 'përdoruesit profesionistë' (ndërtuesit dhe kompanitë e ndërtimit). Kjo vlen edhe për disa produkte të tjera, të tilla si: pajisjet mjeksore dhe pajisjet automatike të peshimit. Në thelb, kjo do të thotë se nocioni i "sigurisë së konsumatorit" nuk është ajo që CPR-ja trajton.

18

Produkte Ndërtimi

Rregullorja për punimet e ndërtimit7 Kërkesat Themelore të Punimeve

(p.sh. stabiliteti strukturor, zjarri, kursimi i energjisë)

Dispozitat ligjore për produktet e ndërtimitKarakteristikat e produktit (karakteristikat thelbësore)

(p.sh. forca në thyerje, reagimi ndaj zjarrit, rezistenca termike)

II.3. Lidhja midis produkteve dhe kërkesave ligjore për punimet e ndërtimit

Zakonisht, nuk është e mundur të dihet, në kohën kur një produkt ndërtimi vendoset në treg ose ofrohet për shitje (p.sh koha kur duhet të vendoset marka CE), nëse ështëipërshtatshëmpërt’upërdorurspecifikishtpërqëlliminfinaltëtijaponëseiplotëson kërkesat ligjore për punimet e ndërtimit. Ekziston një lidhje midis BWR-ve dhe karakteristikave të performancës së produkteve:

Për shembull, nëse një Shtet Anëtar harton rregulla për BWR 1, 2 dhe 6, e shprehur në terma të përgjithshëm si:

ndërtesat duhet të jenë mekanikisht të qëndrueshme,

ndërtesat duhet të sigurojnë siguri të mjaftueshme nga zjarri,

ndërtesatduhettëpërdorinenergjinënëmënyrëefikase,

kjo mund të përkthehet në karakteristikat e produktit, si vijon:

fortësia e produktit,

reagimi / rezistenca e produktit ndaj zjarrit,

përçueshmëria termike e produktit.

19


Tjegulla balte

Nënshtresë

Raftet dhe hapësirat e ajrit

Shkumë ureje e ngurtë

Suva 12mm për të lidhur dy anët

Tjegullat e kulmit

Vlera “X” e panjohur

Shembujt e mëposhtëm e ilustrojnë këtë:

Shembull 1. Produkti A ka një vlerë fortësie në shtypje 20.5 N/mm2. A është ky një produkt i përshtatshëm?

Përgjigje: Po, kur kërkesat e punimeve (kërkesat e projektimit) kërkojnë të jetë ≤20.5N/mm2

Jo, kur kërkesat e punimeve kërkojnë të jetë > 20.5 N/mm2

Shembull 2. Legjislacioni i ndërtimit në Mbretërinë e Bashkuar kërkon që çatitë të kenë U < 0.2 Ë/m2 K

Sa i trashë duhet të jetë izolimi termik?

Përgjigje: Një llogaritje e thjeshtë e gjendjes së qëndrueshme tregon se trashësia eizolimit,x,duhettëjetë107 mm.

Një produkt prej 100 mm nuk do të plotësonte kërkesat ligjore, ndërsa dy panele, secila me trashësi prej 60 mm, po, do t’i plotësonin këto kërkesa.

20

Produkte Ndërtimi

Shembull 3. Çimento Çimento nuk ka karakteristika që lidhen me kërkesat ligjore të punimeve,

sepse ajo gjithmonë është e përzier me produkte të tjera (rërë, ujë) dhe përdoret si llaç, beton i gatshëm, në produkte betoni të parapërgatitura etj. Për rrjedhojë “Karakteristikat e performances” së çimentos, janë ato që lidhen me një lloj të veçantë çimentoje, p.sh. CEM II A-P.

Ekzistojnë disa produkte ndërtimi, të cilat janë ose janë afërsisht si produkte ndërtimi, për të cilat ekzistojnë kërkesat ligjore - p.sh., blloqe ndërtesash dhe elemente muri me beton të parapërgatitur. Një karakteristikë e një blloku ndërtese është vlera-U e kuadrit të tij të jashtëm, ndërsa një karakteristikë e një njësie të murit të betonit të parapërgatitur është rezistenca e tij ndaj zjarrit (sipas përcaktimeve). Edhe në këto raste, ndërsa karakteristikat e performancës mund të krahasohen drejtpërdrejt me kërkesat ligjore, edhe vlera e performancës duhet të jetë e tillë që përmbushë kërkesat ligjore.

II.4. Disa mite lidhur me markën CE të produkteve të ndërtimit

EdhepsemarkaCEeproduktevetëndërtimitkaekzistuarqëngafillimiderinëmesine viteve 1990, ende ekzistojnë disa keqkuptime. Në mënyrë të veçantë:

1) Marka CE aplikohet vetëm në produktet për eksport. Kjo është e gabuar, pasi marka CE kërkohet edhe për produktet e prodhuara dhe të shitura në të njëjtin Shtet Anëtar.

2) Marka CE do të thotë "E përshtatshme për çdo qëllim". Siç tregohet më lart, përdoruesi / kërkuesi i produkteve të ndërtimit duhet të kontrollojë nëse produktet që ai blen dhe përdor kanë nivelet e nevojshme të performancës dhe janënëpërputhjemekërkesatligjorepërpunimetspecifiketëndërtimit,nëtëcilat ato do të përdoren.

3) Marka CE është një markë tradicionale e cilësisë. Në të vërtetë, marka CE nuk është egzaktësisht një markë e cilësisë së lartë, krahasuar për shembull me certifikatënelëshuarnganjëpalëetretëpërnjëprodukt,çertifikataetëcilit,po, tregon se produkti është i një cilësie të lartë. Në vend të kësaj, marka CE është prezumimi se nivelet e deklaruara të performancës janë të sakta. Niveli i performancës së një produkti është një tregues i “cilësisë” së tij, megjithatë (produktet me performancë më të lartë janë më cilësore se sa ato me performancë më të ulët), dhe marka CE është prezumim për të gjitha produktet, nga niveli më i ulët deri në nivelin më të lartë të performancës. Prandaj, marka

21


Fazat Përshkrimi

1.Identifikimiitregjeve dhe kërkesave ligjore

Marka CE përfaqëson një 'pasaportë' për shitjen e produkteve në Evropë dhe në vende të tjera ku ajo njihet, por nuk garanton që çdokushdotablejëproduktin.Përparasetëfillojnëpërpjekjetpërtamarrëatë,prodhuesitduhet të identifikojnë tregjetpotencialedhetëverifikojnënëseproduktete tyredotëplotësojnënevojate tregut. Edhe në rastin e gjetjes së një tregu potencial, prodhuesi duhet të vlerësojë nëse CPR aplikohet për produktin e tij (Seksioni 1)

2. Zbatimi i kërkesës ligjore

Prodhuesi duhet të identifikojë se cili standard hEN zbatohet(ose, në mungesë të tij, nëse duhet të ndjekë rrugën për ETA-n). Atij gjithashtu i nevojitet të identifikojë çdo legjislacion tjetër tëaplikueshëm, p.sh. Rregulloren REACH (Seksioni 2)

CE mund të konsiderohet më mirë si markë që tregon plotësimin e kërkesave "për një nivel cilësie të caktuar", kur ky nivel korrespondon me nivelet e deklaruara të performancës së produktit.

4) Marka CE do të thotë "Kontrollo gjithçka". Kjo, sigurisht nuk është e vërtetë. Gjithashtu, është e rëndësishme të kuptohet se marka CE nuk është kurrë garanci për performancën dhe se ekzistojnë produkte në treg, të cilat ose janë gabimisht të etiketuara me markën CE ose nuk i kanë nivelet e performancës siç deklarohet. Autoritetet e mbikëqyrjes së tregut nuk lejohen të ndërhyjnë sistematikishtpërtëverifikuarapokontrolluartëgjithaproduktetqëfutennëtregun e tyre (edhe pse ato mund të ndërhyjnë, në rast dyshimi). Sidoqoftë, nëse një përdorues mendon se një produkt ndërtimi nuk e ka performancën e duhur, ai nuk është i detyruar ta blejë ose ta përdorë atë.

III. Hapat për prodhuesit dhe importuesit

Tabela e mëposhtme tregon fazat kryesore që prodhuesit dhe importuesit duhet të plotësojnë, për të vendosur markën CE në produktet e ndërtimit, sipas CPR-së. Këto janë hapat e kërkuar për të tregtuar në EEA ose me vendet e EEA-së, jo domosdoshmërisht hapat për një prodhues që tregton në nivel kombëtar në ose me vendet jashtë EEA-së.

22

Produkte Ndërtimi

3. Puna përgatitore

Prodhuesi duhet të përgatisë dokumentacionin teknik, që është nga më të rëndësishmet dhe që merr kohën më të madhe të punëspërgatitore.Aigjithashtuduhettëidentifikojësecilinsistem AVCP duhet të aplikojë dhe, nëse është e nevojshme, të identifikojënjëtrupëosetrupatenotifikuar,përkatës(Seksioni3)

4. Zbatimi i standardit/eve

Të gjitha produktet që do të marrin markën CE duhet të vlerësohen dhe prodhuesi duhet të ketë funksional një system për Kontrollin e Prodhimit në Fabrikë (FPC). Zbatimi i standardit mundtëkërkojëtestiminnganjëlaboratortestimiinotifikuar,certifikiminesistemitFPCosecertifikimineproduktit.Prodhuesimundtëketëmundësinëtëpërfitojënganjëosemëshumëprocedura të thjeshtuara (Seksioni 4)

5. Deklarata e Perfor-mancës (DoP) dhe marka CE

Mbasi është zbatuar standardi, prodhuesi duhet të hartojë dhe të vendosi në produkt Deklaratën e Performancës (DoP) dhe të përgatisë dhe vendosë markën CE (Seksioni 5)

6. Ruajtja e perfor- mancës

Marka CE, aplikohet për një produkt në varësi të llojit të tij (se si e për çfarë është projektuar), përbërësit e tij, sistemit të tij të prodhimit, sistemit të kontrollit të prodhimit dhe hEN-të që janë zbatuar. Çdo ndryshim në një ose më shumë nga këto elementë, të cilat mund të kenë ndikim në performancën e deklaruar, mund të kërkojnë ri-testim ose rivlerësim (Seksioni 6)

7. Përballja me mbikëqyrjen e tregut

Prodhuesit i duhet të merret me kërkesat e autoriteteve të mbikëqyrjes së tregut ose të doganave. Prodhuesit mundet gjithashtu, të kenë për të raportuar tek autoritetet e mbikëqyrjes së tregut, produktet e rrezikshme ose praktikat e padrejta të marketingut (Seksioni 7)

Secila nga këto hapa, së bashku me dispozitat e tjera të CPR-së, shpjegohen më hollësisht në seksionet në vijim.

23


SEKSIONI 1 – HAPI 1: IDENTIFIKIMI I TREGUT

1.1. Përshtatshmëria e një produkti për një treg të caktuar

Marka CE nënkupton, që produktet e vendosura në treg (në një nga vendet e EEA-së) prezumohet se kanë vlerat e performancës së deklaruar, dhe se ata nuk duhet t’i refuzojnë këto produkte të hyjnë në tregjet e tyre kombëtare. Për të gjitha produktet e ndërtimit (shih më poshtë) të vendosura në tregun e EEA-së, marka CE është e detyrueshme. Megjithatë, CPR nuk synon të ndryshojë apo të vendosë kërkesa ligjorekombëtarepërpunimetnëndërtim;këtombetenpërgjegjësievenditnëfjalë.Gjithashtu, duhet patur parasysh, se jo të gjitha produktet me markën CE mund të përdoren në të gjitha punimet e ndërtimit.

Çdo prodhues, produkti i të cilit ka marrë markën CE, ka të drejtë të pretendojë se produkti i tij do të pranohet si në një ose në disa nga shtetet anëtare të EEA-së, ku ai e ka eksportuar produktin e tij, ashtu edhe në çdo vend tjetër, legjislacioni i të cilit ka transpozuar rregulloren dhe ka pranuar markën CE. Megjithatë, ndërsa marka CE është 'pasaporta' për eksportimin e produkteve, ka faktorë të tjerë që prodhuesit duhet të marrin në konsideratë para se të marrin vendimin për të eksportuar. Këta faktorë përfshijnë kostot e tjera, që lidhen me prodhimin, dhe nëse produkti është tashmë i shpërndarë apo ka gjendje, si dhe kostot kundrejt nivelit të performancës.

Prodhuesit e Ballkanit Perëndimor, duhet së pari, të jenë vetë të përgatitur dhe pastaj të ndjekin pikërisht të njëjtat faza të shpjeguara në këtë Udhëzues, ashtu sikurse ndjeknjëprodhuesiEEA-së.Mundtëketëavantazhepërprodhuesitetillëtëfillojnë,për aq sa është e mundur, punën, në nivelet e EEA-së, edhe nëse nuk kanë për qëllim marrjen e markës CE. Sidoqoftë, nëse dëshirojnë të eksportojnë në EEA, ata këshillohen që të mos vazhdojnë punën për marrjen e markës CE, derisa të jenë të sigurtë se do të jenë në gjendje të konkurojnë, si në cilësi ashtu edhe në çmim me produktet, që gjenden tashme në tregjet e këtyre vendeve.

1.2. Cilat produkte mbulohen nga CPR dhe cilat jo?

Nësenjëprodhuesidentifikonseekzistonnjëtregpërproduktinetij,atëherëaiduhettë identifikojë nëseprodukti i tij ështëdheambulohet ngaCPR.Neni 1.2 iCPR-së përcakton se një "produkt ndërtimi" është si "çdo produkt ose pjesë, i cili është prodhuar dhe vendosur në treg për përdorim, në mënyrë të përhershme, në punimet e ndërtimit ose në pjesë të tyre, performanca e të cilave ka efekt në performancën e punimeve të ndërtimit, në respekt të kërkesave themelore të punimeve në ndërtim". Një "pjesë" do të thotë një produkt ndërtimi i vendosur në treg nga një prodhues i vetëm, si një grup i të paktën dy komponentëve të veçantë, që duhet të bashkohen për t'u përdorur (inkorporuar) në punimet e ndërtimit.

Produkte Ndërtimi

24.

Tëmarrasëbashku,këtopërkufizimenënkuptojnëseCPRështëerëndësishmevetëmpër ato produkte për të cilat zbatohet një ose më shumë nga kërkesat themelore të punimeve (BËRs, shih më lart). Kjo në mënyrë efektive do të thotë se CPR, zbatohet vetëm për ato produkte, që i nënshtrohen një ose më shumë kërkesave ligjore në të paktën një Shtet Anëtar.

Megjithatë, këto përkufizime kërkojnë shpjegime të mëtejshme për të kuptuarplotësisht se pse disa produkte janë të përfshira në CPR dhe disa të tjera jo. Pika e parë që ka nevojë të shpjegohet është - "në mënyrë të përhershme". Ka shumë produkte, të cilat nuk janë inkorporuar në mënyrë të përhershme në punimet e ndërtimit, që do të thotë se nëse punimet ndryshohen, këto produkte mund të zëvendësohen ose tëhiqen.Pra,përkufizimi"nëmënyrëtëpërhershme"dotëthotëse,kurnjëproduktështë i pranishëm në punimet e ndërtimit, ai ka rolin/pjesën e vet në përmbushjen e një ose më shumë Kërkesave Themelore të Punimeve (BWR-ve).

Po ashtu, ekzistojnë disa produkte, të cilat janë inkorporuar gjithnjë e më shumë në mënyrë të përhershme sikurse disa nga shembujt e dhënë më sipër, por qw nuk janw nën CPR: fabrikat industriale, ndriçimi elektrik dhe pajisjet e tjera elektrike, njësitw e pajisjeve tw kuzhinws, kaldajat qwndrore për ngrohje me gaz dhe bojrat pwr lyerje. Megjithëse i plotësojnë kushtet për të qenë produkte ndërtimi, ka disa arsye pse ato nuk konsiderohen (ose të paktën jo aktualisht) të jenw nën CPR, për shembull:

• “kerkesat ligjore" ndahen në "legjislacionin e ndërtimit" dhe në kërkesat e tjera ligjore. Fabrikat industriale dhe pajisjet elektrike shpesh mbulohen nga kërkesatetjeraligjoresesangalegjislacioniindërtimit;

• “në mënyrë të përhershme" (përveç kushteve të mësipërme) lidhet me aftësinë e vetë punimeve të ndërtimit për të përmbushur kërkesat ligjore të ndërtimit. Pjesa më e madhe e fabrikave industriale mund të zhvendosen dhe të zëvendësohen me fabrika/stabilimente të tjera, por kjo nuk ka efekt në faktin se vetë ndërtesa është subject i kërkesave ligjore të ndërtimit, që zbatohen për të”.

• produktetjanëtëmbuluara,zakonishtnëmënyrëmëspecifike,ngadirektivatëtjera, p.sh. Direktivat për Ashensorët, Aparaturave të Gazit dhe të Tensionit të Ulët.

Megjithëse është e dobishme të kuptohen këto parime (sidomos nëse një prodhues kërkon markën CE, por aktualisht nuk është në gjendje ta marri atë), ajo që duhet të fiksojmëmirëështëseekzistojnëvetëmdykushtenësenjëproduktmundtëmarrëmarkën CE sipas CPR-së:

• A ekziston një standard evropian i harmonizuar (hEN) që mbulon produktin?


25.

• Nëse nuk ka hEN ose kur hEN nuk mbulon siç duhet të gjitha karakteristikat thelbësore të produktit, a dëshiron prodhuesi të aplikojë për një Vlerësim Teknik Evropian (ETA) dhe nëse po, a është pranuar kjo kërkesë nga Organi Vlerësues Teknik?

Nëse përgjigjja për të dyja këto pyetje është "Jo", atëherë produkti në fjalë nuk mund (të paktënpërmomentin)tëkonsiderohetnjë"produktndërtimi",brendapërkufizimevetë CPR-së dhe se nuk mund ta marrë markën CE. Por edhe nëse ka një hEN, CPR përsëri kërkon që produktet të vlerësohen sipas standardit dhe se prodhuesi duhet të marrë markën CE. Gjithasesi, përdorimi i ETA-ve brenda EEA-së mbetet vullnetar për zbatim.

Përveç produkteve të përmendura më sipër, dy produkte shumë të rëndësishme ndërtimi janë të përjashtuara nga detyrimi për marrjen e markës CE: betoni i gatshëm dhe çeliku përforcues për beton. Megjithëse ekzistojnë Standarde Europiane për këto - EN 206 dhe EN 10080, ato nuk janë standarde të harmonizuara nën CPR dhe për këtë arësye ato nuk mund të plotësojnë kërkesat për marrjen e markës CE. EN 10080 ka qenë standard i harmonizuar nga viti 2005 deri në vitin 2006, por u shfuqizua për shkak të kundërshtimeve lidhur me trajtimin e disa çeliqeve të veçanta. Të dy standardet mbeten dokumente vullnetare për zbatim.

Diagrama e mëposhtme tregon në mënyrë disi të thjeshtuar procedurën për të vendosur nëse një produkt është në fushëveprimin e CPR-së dhe nëse po, çfarë duhet të bëjë prodhuesi.

26

Produkte Ndërtimi

JoJo

Jo

Po Po

Po

Mbaron

Mbaron

Prodhuesi aplikon hEN (PTD + FPC)

Prodhuesi aplikon ETA (FPC)

Vendosja e markës CE

Produktndërtimi?

Prodhuesi kërkon ETA?

Ka hEN?

Mund të mos kërkot ndërhyrja e trupës

TAB përgatit ETA

27


1.3. Përjashtimet nga dispozitat e rregullores (CPR)

Ka disa nga produktet e ndërtimit, që edhe kur ekziston një hEN, mund të përjashtohen nga detyrimi për hartimin e DoP dhe për marrjen e markës CE (ndonëse prodhuesi ende mund të dëshirojë ta bëjë këtë). Këto janë:

(a) Produkte, të cilat prodhohen në mënyrë individuale ose të bëra me porosi, në përgjigje të një kërkese të veçantë, jo në një proces seri, dhe vendosen nga prodhuesiiproduktit,nënjëpunimtëvetëmetëidentifikueshëmndërtimi;

(b) Produkte, që prodhohen në vendin e ndërtimit për inkorporimin e tyre në punimetpërkatësetëndërtimit;

(c) Produkte, që prodhohen në mënyrë tradicionale ose në një mënyrë të përshtatshme për ruajtjen e trashëgimisë dhe në një proces jo industrial, për rinovimin e punimeve të ndërtimit me vlerë të veçantë arkitekturore ose historike.

Këtopërjashtime (dhekufizimetnëaplikimine tyre)diskutohenmëhollësishtnëSeksionin 4.3 më poshtë. Megjithëse produktet e tilla janë të përjashtuara nga CPR, nga detyrimi për markën CE dhe nga hartimi i DoP, ato gjithsesi duhet të jenë në përputhje me kërkesat ekzistuese ligjore, ku ato do të përdoren.

SEKSIONI 2 - HAPI 2: ZBATIMI I KËRKESAVE LIGJORE

2.1. Identifikimi i standardeve përkatëse evropiane të harmonizuara

2.1.1. Hyrje

CPR,identifikondyllojetëspecifikimeshteknike,qëmundtëpërdorenpërmarrjenemarkës CE. Ato janë gjithashtu edhe mënyra e vetme me të cilën performanca e një produkti mund të përcaktohet dhe deklarohet. Standardet Europiane të Harmonizuara (hEN-të), të cilat janë rreth 500, mbulojnë shumicën e produkteve, ndërsa Vlerësimet Teknike Evropiane (ETA-t, shih më poshtë), merren me produktet që nuk mbulohen nga hEN-të. Për të arritur përputhmërinë, ish standardet puro kombëtare dhe miratimet kombëtare janë zëvendësuar me EN/hEN-të dhe ETA-t dhe kjo do të thotë qëtëgjithaproduktetvlerësohen/testohendukepërdorurtënjëjtinspecifikimteknik.

28

Produkte Ndërtimi

Një EN është një dokument vullnetar, kështu që nuk është në vetvete një kërkesë ligjore. EN-të hartohen në përgjigje të mandateve dhe më pas i ofrohen Komisionit për shqyrtim si hENs. Ato janë standarde të hartuara në përgjigje të një mandati (ose kërkesës për standardizim) nga Komisioni Evropian. Nëse Komisioni e pranon standardin, referenca e tyre (numri, titulli) botohet në Fletoren Zyrtare të Bashkimit Evropian (OJEU). Është ky botim, i cili e konverton një EN vullnetare në një hEN të detyrueshme për zbatim, nën CPR-n, dhe brenda afatit të dhënë në OJEU, të gjithë prodhuesit në EEA duhet ta zbatojnë atë. Shumica e standardeve të produkteve të ndërtimit janë hartuar e publikuar nga CEN (Komiteti Evropian për Standardizimin), sekretariati i të cilit është në Bruksel. Shumica dërrmuese e EN-ve janë ose standarde produkti ose standarde për metodat e testimit.

2.1.2. Standardet e produktit

Standardet e produktit ndahen në dy lloje: të harmonizuara (që do të thotë "në zbatim të CPR-së dhe që çon në marrjen e markës CE") dhe jo të harmonizuara. Për të marrë markën CE sipas CPR-së, një prodhues duhet të prodhojë produktin e tij në përputhje me një standard produkti dhe që është standard evropian i harmonizuar, kur ky ekziston. Standardet e pa-harmonizuara të produkteve janë standardet që mbulojnë produktet apo materialet, por nuk çojnë në marrjen e markës CE.

Përmbajtja bazë e pjesës më të madhe të standardeve të harmonizuara të produktit është si vijon:

• Fusha e veprimit

• Referencat normative

• Karakteristikat e produktit [që mbulojnë të dyja llojet e karakteristikave (thelbësore dhe ato jo thelbësore)],

• Metodat e vlerësimit

• Vlerësimidheverifikimiivazhdueshëmiperformancës

• Marka dhe etiketimi (shih Shënimin 1 më poshtë)

• Shtojca ZA: Marrëdhënia e këtij standardi evropian me rregulloren (EU) No. 305/2011

Standardet e produktit (dhe shumë standarde të tjera gjithashtu) përmbajnë kërkesa të ndryshme, natyra e të cilave varet nga folja e përdorur, për t’i paraqitur ato:

• kërkesat normative që jepen me "do të", p.sh. "Forca mekanike do të vlerësohet sipas 4.3". Këto dispozita janë të detyrueshme për të qenë në përputhje me standardin;

29


• kërkesat normative, të aplikueshme, që paraqiten me "Nëse ... pastaj do të", p.sh. "Nëse produkti është i destinuar të ekspozohet në ciklet e ngrirjes / shkrirjes, humbja në masë do të vlerësohet në përputhje me metodat e testimit të dhëna në standardin EN 1234". Këto dispozita duhet të zbatohen vetëm nëseplotësohetkushti"Nëse";

• kërkesat normative, me zgjedhje, që paraqiten me "do të jenë me X ose Y", p.sh "Rezistenca e rrëshqitjes do të vlerësohet me Metodën 1 ose Metodën 2". Këtu fjala "ose" siguron zgjedhjen, por cilido opsion i marrë, kërkon zbatimin e standardit(shihShënimin1mëposhtë);

• kërkesat informative, që paraqiten me "duhet", p.sh. "Produkti duhet të ruhet në një ambient të kontrolluar për temperaturën". Këto dispozita janë rekomandime, pornukjanëtëdetyrueshmetëzbatohen;

• leja, "mund", "mundet”, duke mbetur opsionale dhe si mundësi (përdoret rrallë në standarde).

Të gjitha karakteristikat thelbësore të CPR-së duhet të trajtohen si kërkesa normative.

Shënim 1: Në kohën e shkrimit të këtij Udhëzuesi, shumë nga hEN-të janë standarde "të vjetra" të hartuara sipas kërkesave të ish Direktivës së Produkteve të Ndërtimit (CPD). Standardet e CPD-së u shkruan në një mënyrë disi ndryshe nga sa kërkon tani Komisioni për hEN-të në zbatim të CPR. Për shembull, "Karakteristikat e Produktit" në standardet e CPD-së, është përdorur si "Kërkesat" në CPR, ndërsa në vend të përcaktimit “Lloji i Produktit” përdoret “Testimi Fillestar i Llojit” (ITT). Megjithatë, standardet e CPD-së mbeten të vlefshme për markën CE nën CPR, edhe pse prodhuesit duhet t’i zbatojnë ato sipas dispozitave të reja të CPR-së (shpjeguar më poshtë). Derisa kjo situatë të qartësohet, prodhuesit duhet të zbatojnë standardet e publikuara në OJEU, veçanërisht nëse përdoret një hEN për tregtinë jashtë EEA-së:

Kur një prodhues deklaron, në DoP e tij ose me markën CE, numrin dhe vitin e standardit të cilit i është referuar, kjo tregon që performanca e produktit do të vlerësohetvetëmnëlidhjemekarakteristikatthelbësoretëidentifikuaranëAneksinZA. Nëse ai e deklaron numrin e standardit të referuar jo në DoP ose në markën CE (p.sh. në dokumentet e tij komerciale), ai pohon se ky produkt i plotëson të gjitha dispozitat normative të standardit.

Qëllimi i një standardi produkti - përcakton saktësisht, se cilat produkte mbulohen nga ky standard dhe, në disa raste, cilat produkte nuk janë të mbuluara. Kur prodhuesit, të vendosin se cilat standarde duhet të aplikohen, duhet së pari të kontrollojnë Qëllimin/Fushën e standardit, për të siguruar që standardi mbulon produktin e tyre. Klauzolat e standardeve për "Karakteristikat e Produktit" dhe "Metodat e Vlerësimit" zakonisht janë vetë-shpjeguese.

30

Produkte Ndërtimi

Më e rëndësishmja për prodhuesit është përmbajtja e Aneksit ZA. Aneksi ZA, në termat e standardizimit, konsiderohet vullnetar për zbatim (informativ), por, për qëllime të përputhshmërisë me CPR-në, dispozitat e saj janë të detyrueshme për zbatim. Aneksi ZA përgjithësisht përbëhet nga tre klauzola/pika të veçanta:

ZA.1 identifikon ato pika/pjesë në trupin e standardit, që japin karakteristikatthelbësore (të harmonizuara), p.sh. ato karakteristika ndaj të cilave duhet të jepet një deklaratë (për performancën ose që "asnjë performancë nuk është përcaktuar"). Një, disa ose të gjitha karakteristikat e dhëna në trupin normativ të standardit, mund tëjenëthelbësoredhekërkohettëdeklarohen;edheatokarakteristika,qëuduhetpërcaktuar vlera e performancës, (krahasuar me Parametrat Kombëtar të Përcaktuar (NDP) mund të varen nga produkti dhe ndoshta nga përdorimi i tij, por prodhuesit i duhet vetëm të përmbushë kërkesat e karakteristikave të harmonizuara, për të qenënëpërputhjemeCPR-në;ainukkanevojëtëbëjëvlerësiminekarakteristikavevullnetare (p.sh. karakteristikat që nuk kërkohen në ZA.1, nuk janë të përfshira në DoPdhenukmbulohenngakërkesatpërmarrjenemarkësCE);

ZA.2 jep vlerësimindhe verifikimine sistemit/eve tëqëndrueshmërisë (AVCP)sëperformances, që duhet të zbatohen për markën CE, ndërsa ZA.3 jep më shumë detaje mbi detyrat e AVCP, të tilla si kur disa karakteristika kërkojnë testimin e llojit të përcaktuar të produktit nga një palë e tretë, ndërkohë që karakteristikat e tjera testohen nga prodhuesi (shih më poshtë).

Disa standarde të vjetra të CPD-së përmbajnë pikën ZA.3, "Marka CE", si dhe nën-pika,qëmbulojnëcertifikatënekonformitetitdhe/osedeklaratënekonformitetit.Disa standarde mundet gjithashtu të përmbajnë udhëzime se si të hartohet Deklarata ePerformancës(DoP).ÇertifikatadhedeklaratajanëdispozitatëvjetratëCPD-sëdhe duhet të injorohen, ndërsa kërkesat për DoP nuk janë plotësisht të përditësuara. UdhëzimespecifikepërprodhuesitkuraplikojnënjëhEN,sipasCPR-së,përshkruhennë Seksionin 4 të këtij Udhëzuesi.

2.1.3. Gjetja e standardeve përkatëse të produktit

Lista me standardet Evropiane të harmonizuara (hEN-të) jepet në faqen e internetit të CPR-së së Komisionit Evropian: https://ec.europa.eu/growth/single-market/european -standards/harmonised-standards/construction-products_en

Nga ky website i përgjithshëm është marrë një listë e hEN-ve, duke klikuar linkun "Publikimet në Fletoren Zyrtare”.

Standardet, hEN-të, renditen në mënyrë numerike dhe, nëse lista ruhet në version pdf,mundtëkërkohetdukepërdorurnjëosemëshumëfjalëkyçepërtëidentifikuartë gjitha hEN-të, për çdo produkt të caktuar. Ndërsa titulli i një hEN-je, në përgjithësi,

https://ec.europa.eu/growth/single-market/european-standards/harmonised-standards/construction-products_en

https://ec.europa.eu/growth/single-market/european-standards/harmonised-standards/construction-products_en

31


është një tregues i mirë nëse standardi mbulon një produkt të caktuar, prodhuesi vlen të kontrollojë edhe Qëllimin/Fushën e standardit, e cila zakonisht gjendet në faqen e internetit të një Organi Kombëtar Standardesh, Anëtar i CEN-it. Fushat, duhet gjithashtu, të publikohen në faqet e internetit të Organizmave Kombëtare të Standardizimit të Ballkanit Perëndimor.

2.2. Rruga për Vlerësimin Teknik Evropian

Pjesa më e madhe e këtij udhëzuesi i referohet Standardeve Europiane, sepse ato mbulojnë shumicën e produkteve. Megjithatë, ekziston një mënyrë tjetër me të cilën prodhuesit mund të marrin markën CE për produktet e tyre, e cila është nëpërmjet vlerësimeve teknike evropiane (ETA), bazuar në dokumentet evropiane të vlerësimit (EAD-të). EAD-të, konsiderohen si specifikime teknike në zbatim të CPR-së, dhejanë një mjet, sipas të cilit një prodhues mund të marrë markën CE për një produkt ndërtimi, në mënyrë tipike (por jo unike) për produktet e reja dhe innovative, për të cilat nuk ekziston një standard i harmonizuar, hEN.

EAD është një dokument, që përcakton karakteristikat thelbësore të produktit, së bashku me kërkesat për AVCP, DoP dhe markën CE. EAD, shkruhet/përgatitet nga një Organ Teknik Vlerësues (TAB) në përgjigje të një kërkese nga një prodhues individual. Kështu, ndërsa një hEN mbulon të gjithë prodhuesit e produkteve të dhëna ngastandardi,njëEADështë,nëparim,njëspecifikimpërproduktetenjëprodhuesitë caktuar.

Të gjitha Organet Teknike Vlerësuese (TABs) punojnë në kuadër të EOTA (Organizata Evropiane për Vlerësimin Teknik) dhe njihen si trupa kompetente nga vendi në të cilin ato punojnë, si dhe në të gjitha vendet e tjera. Kur një TAB ka shkruar draftin e EAD-së, ai dorëzohet për konsultim në TAB-të e tjera, përpara se të përdoret për të hartuar një ETA për prodhuesin.

Sidoqoftë,ekzistojnëdypërjashtimenëpariminspecifiktëprodhuesit.Janëshkruardisa Udhëzime për Miratimin Teknik Evropian (ETAG) nën CPD-në, të cilat mbulojnë një sërë produktesh në mënyrë të ngjashme siç përshkruhet në fushën e një hEN-je. Këto ETAG-e mund të jenë të vlefshme vetëm mbasi të jenë përditësuar me, dhe të njohin, parimet e CPR-së, të përdorura në zbatim të saj. Në këtë rast, një EAD e bazuarnëETAGnukështëspecifikepërprodhuesin.Sëdyti,kurnjëTABmerrnjëkërkesë për një EAD, ai së pari do të shikojë nëse ekziston një EAD për një produkt tëngjashëm,qëmundtëzbatohetosemodifikohetpërt'uzbatuarnëproduktineri.

Një EAD mund të hartohet kur zbatohet njëri nga kushtet e mëposhtme:

• produkti nuk është brenda fushës së veprimit të ndonjë hEN-je ekzistuese,

32

Produkte Ndërtimi

• metoda e vlerësimit në hEN, për të paktën një karakteristikë thelbësore, është e papërshtatshme,

• hEN nuk ofron një metodë vlerësimi për të paktën një karakteristikë thelbësore.

Lëshimi i një ETA kërkon që produkti t’i nënshtrohet një vlerësimi nga TAB dhe pastaj një procedure AVCP (shih më poshtë), ndonëse rezultatet e vlerësimit nga TAB mund të përdoren për të përmbushur kërkesat e PTD të procedurës AVCP.

Produkti i ndërtimit, që ka një ETA dhe që përmbush kërkesat e AVCP-së, duhet të ketë DoP të përgatitur nga prodhuesi dhe markën CE. Në këtë rast, produkti mund të vendoset në treg në çdo vend të EEA-së dhe përfiton të njejtin prezumim përkorrektësinë e performancës si produktet që mbajnë markën CE në plotësim të kërkesave të një standardi evropian të harmonizuar (hEN). Për shkak të nevojës për të hartuar EAD-në dhe punës për vlerësimin që bëhet nga TAB, rruga për ETA-n në marrjen e markës CE është gjithmonë më e shtrenjtë se rruga me hEN-ë. Kostot e larta për prodhuesit janë pjesërisht kostot për hartimin e EAD-së, si dhe kostot e punës së bërë nga TAB për vlerësimin e produktit.

Kur një prodhues ka kërkuar dhe marrë një ETA, dhe për pasojë markën CE, kjo nuk i detyron prodhuesit e tjerë të të njëjtit produkt, që të aplikojnë edhe ata për një ETA. Ndonëse, prodhuesit duhet të aplikojnë një hEN përkatës, pasi ky të jetë publikuar, përdorimi i EAD-ve mbetet jo i detyrueshëm. Nëse një prodhues vendos ose jo të kërkojë një ETA, ky pastaj mbetet kryesisht një vendim komercial. Ndonëse rruga për ETA-n është e hapur për të gjithë prodhuesit, kudo që ato ndodhen, ajo nuk ëshë trajtuar më tutje në këtë Udhëzim, për shkak se ëshë shumë e kushtueshme, dhe semundtëjetësfiduesepërshumicëneprodhuesvetëBallkanitPerëndimor.Nëseprodhuesi i Ballkanit Perëndimor dëshiron një ETA, ai në çdo rast, duhet të kontaktojë një TAB me vendndodhje në BE.

2.3. 7 kërkesat themelore të punimeve dhe legjislacioni tjetër në fuqi

2.3.1. 7 Kërkesat themelore të punimeve

Kërkesat ligjore mbi 7 BWR-të, në ato shtete anëtare që nuk ka fare legjislacion për këtë, janë të kufizuaranëRregullat eKategorisë sëProdukteve (PCR-të) - një llojDeklarate e Performancës Mjedisore (EPD). PCR-të hartohen në zbatim të standardit EN 15804. Asnjë hEN aktualisht nuk mbulon 7 BWR-të, kështu që prodhuesit të cilët shesin produktet e tyre në vendet që i kërkojnë ato, duhet ta bëjnë këtë jashtë markës CE. Meqenëse mandatet për CEN-in ri-shikohen (një proces që ndodh në kohën e hartimit të standardeve) me qëllim përdiësimin e tyre, 7 BWR-të do të përfshihen në to, gjë që do të kërkojë që CEN të rishikojë hEN-të për t’i përfshirë ato.

https://www.eota.eu/en-GB/content/how-to-find-a-tab/55/

33


2.3.2. Substancat e rrezikshme

Shumë produkte të ndërtimit janë subjekt i kërkesave ligjore për substancat e rrezikshme. CPR mbulon çlirimin e mundshëm të substancave të tilla në ajrin e brendshëm ose të jashtëm, në veçanti përbërësit organikë avullues (VOC), çlirimin e substancave në ujërat nëntokësore dhe në ujin e pijshëm dhe çlirimin e mundshëm të radioaktivitetit, por këto kërkesa nuk janë përfshirë ende në shumë hEN. Përveç kësaj, shumë produkte i nënshtrohen gjithashtu Rregullores REACH, si dhe kërkesave të tjera ligjore evropiane ose kombëtare për substancat e rrezikshme.

Trajtimi i substancave të rrezikshme në hEN-të po tregon se është i vështirë. Shumë hEN ekzistuese (nga CPD e vjetër) kërkojnë që në deklaratën e përgjithshme të prodhuesit të tregohet përputhshmëria me kërkesat/rregullat që nuk janë të përfshira në hEN-të, por pa thënë se si mund ta bëjnë këtë prodhuesit. Kjo deklaratë nuk pranohet më nga Komisioni Evropian në standardet e CPR-së. Në kohën e shkrimit të këtij udhëzuesi, nuk ka akoma asnjë mënyrë të dakorduar, sipas së cilës duhet të trajtohen substancat e rrezikshme.

CEN rekomandon që çlirimi në ajër të brendshëm dhe të jashtëm të testohet sipas standarditEN16516,ndërsaçliriminëujërattokësoretëbëhetsipasdySpecifikimeveTeknike, TS 16637-2 dhe TS 16637-3. Këto metoda janë të shtrenjta, (kostot sipas EN 16516 për shembull, shkojnë nga 2 000 deri në 3 000 euro për çdo test), ndëkohë qëjotëgjithaKomitetetTekniketëCENepranojnëpërdoriminedySpecifikimeveTeknike. Aktualisht, nuk ka asnjë metodë testimi për radioaktivitetin. Një sugjerim tjetër është se hEN-të nuk parashikojnë fare trajtimin e çlirimit të substancave të rrezikshme.

Nëse hEN-të nuk mbulojnë as çlirimin e substancave të rrezikshme e as përmbajtjen e tyre (shumë substanca, siç është azbesti, që kontrollohet nga përmbajtja dhe jo nga çlirimi), kjo nuk do të thotë se prodhuesit janë të përjashtuar nga përmbushja e kërkesave ligjore përkatëse. Përveç kësaj, mungesa e një klauzole për substancat e rrezikshme mund të detyrojë Shtetet Anëtare të hartojnë rregullore në nivel kombëtar, gjë të cilën CPR dhe CPD janë përpjekur ta shmangin.

Në shumë raste, trajtimi i substancave më të rrezikshme, mund të bëhet me një qasje të përbashkët. Tullat prej balte, për shembull, nuk përmbajnë asbest dhe as nuk lëshojnë VOC, kështu që për ato nuk ka nevojë të kërkohet vlerësimi i këtyre dy substancave të rrezikshme. Një prodhues produkti, në zbatim të Rregullores REACH, i cili mbledh dhe përdor Listën e të Dhënave të Sigurisë nga furnizuesit e lëndëve të para dhe përbërësve në lidhje me substancat dhe kimikatet e rrezikshme, ka shumë të ngjarë t’i ketë përmbushur shumicën, nëse jo të gjitha, e kërkesave ligjore përkaëse. Është përtej qëllimit të këtij udhëzuesi të mbulojë zbatimin e Rregullores REACH. Udhëzimet për këtë ekzistojnë në internet, për shembull:

34

Produkte Ndërtimi

http://ec.europa.eu/environment/chemicals/reach/reach_en.htm, osehttps://echa.europa.eu/regulations/reach/legislation.

Deri sa kjo situatë të bëhet më e qartë, sugjerohet që prodhuesit të zbatojnë çdo dispozitë që jepet në hEN-të, lidhur me këtë, si dhe kërkesat e Rregullores REACH dhe duhet të jenë të vetëdijshëm për ekzistencën e mundshme të kërkesave të tjera ligjore evropiane ose kombëtare.

2.3.3. Produkte elektrike, elektronike, mekanike dhe të tjera

Disa produkte ndërtimi me energji elektrike (siç janë dyert dhe dritaret me energji elektrike) i nënshtrohen kërkesave të Direktivës së Makinerisë të BE-së 2006/42/BE dhe Direktivës së BE-së për Përputhshmërinë Elektromagnetike 2014/30/BE. Nërastinedyervedhedritarevemeenergjielektrike,ekzistojnëaneksetspecifike,Aneksi ZB dhe Aneksi ZC, të cilat mbulojnë kërkesat e këtyre dy direktivave.

Mund të ketë produkte ndërtimi të tjera me energji elektrike ose elektronike, të cilat i nënshtrohen kërkesave të mësipërme dhe / ose kërkesave të tjera ligjore, siç është Direktiva e Tensionit të Ulët të BE-së, 2014/35/BE ose Direktiva e BE-së për Ekodizajn, EU/2009/125, ku këto kërkesa nuk përfshihen në hEN-të e CPR-së. Në rast dyshimi, nëse zbatohet legjislacion tjetër për produktin e tij, prodhuesi duhet të konsultohet ose të kërkojë vetë. Për të gjithë legjislacionin tjetër të zbatueshëm, prodhuesi është i detyruar të prodhojë në përputhje me të.

Kur edhe legjislacioni tjetër kërkon vendosjen e markës CE, në këtë rast do të përdoret vetëm një markë CE dhe presupozon se produkti plotëson të gjithë legjislacionin përkatës të markës CE.

2.4. Përgjegjësitë e aktorëve të ndryshëm

2.4.1. Hyrje

Ekzistojnë disa aktorë kryesorë të përfshirë në zbatimin e CPR-së, të renditur si:

• prodhuesit dhe organizatat e tjera që veprojnë si ‘prodhues’

• operatorë të tjerë ekonomikë: importues dhe shpërndarës

• trupatnotifikuesedheorganetetjeratëvlerësimittëkonformitetit(CABs)

• Shtetet anëtare/autoritetet e mbikëqyrjes së tregut

• hartuesitespecifikimeveteknike

• blerësit/përdoruesit/kërkuesit e produkteve

http://ec.europa.eu/environment/chemicals/reach/reach_en.htm

https://echa.europa.eu/regulations/reach/legislation

35


Shumë nga përgjegjësitë e këtyre aktorëve janë përshkruar në këtë udhëzues dhe në vetë CPR-në. Tabela në 2.4.3 tregon, në një formë të thjeshtuar, përgjegjësitë dhe veprimet e secilit prej tyre.

2.4.2. Organizatat që veprojnë si ‘prodhues’

Një importues ose shpërndarës, i cili vendos një produkt në tregun e BE-së me emrin e tij ose me markë tregtare, konsiderohet si një "prodhues" në kuptimin e rregullores së CPR. Një importues ose shpërndarës, i cili modifikon një produkt ekzistuesndërtimi, në mënyrë të tillë, që prek performancën e deklaruar në DoP të prodhuesit origjinal, gjithashtu konsiderohet si një 'prodhues'. Si prodhues, këto kompani, marrin të gjitha përgjegjësitë e kërkuara nga CPR, përkatësisht detyrimet lidhur me AVCP, për të demonstruar se është zbatuar një hEN, duke ruajtur rezultatet e testimit ose vlerësimit dhe një çertifikatë për kontrollin e prodhimit në fabrikë (FPC-së) nëseështërasti,sidhenjëçertifikatëproduktinëemrinetijnësekjonevojitet.

Kjo mund të jetë një situatë e ndërlikuar dhe këtu nuk është bërë asnjë përpjekje, për të mbuluar të gjitha rastet. i pari përfshin prodhuesin, që lidh një kontratë me prodhuesin origjinal të produktit, e cila e detyron prodhuesin të kryejë kontrollin e prodhimit në fabrikë (FPC) dhe i lejon prodhuesit të përdorë raportet e vlerësimit të produktit të prodhuesit (pa patur nevojë të përsërisë vlerësimin për llojin e produkti) dheçertifikatëneFPC-së(nëseështërelevante).Megjithatë,njëçertifikatëprodukti(produkte sipas sistemit AVCP 1+ ose 1) dhe DoP, nuk mund të transferohen nga prodhuesinëprodhues,dheprodhuesiduhettëkontaktojënjëorganizëmnotifikuespërçertifikimprodukti,përtëmarrënjëçertifikatëtërenëemërtëtij,dhetëhartojënjë DoP.

Një importues ose shpërndarës, i cili bëhet prodhues për një produkt, nuk do të konsiderohet si prodhues për produktet e tjera, nëse ai nuk i shet ato në emër të tij. Prodhuesi, duhet t’i sigurojë gjithmonë dokumentacionin që lidhet me performancën e produkteve që ai shet autoriteteve të mbikëqyrjes së tregut dhe të tjerëve, përfshirë blerësit / përdoruesit në zinxhirin e furnizimit. Nëse një ndryshim në produktin e tij, ka gjasa të ndikojë në vlerat e deklaruara të performancës (në DoP), kjo përbën një çështje teknike që mund të adresohet rast pas rasti. Ri-grumbullimi ose ndarja e produkteve në madhësi, zakonisht, nuk ndryshojnë performancën e tij.

2.4.3. Përgjegjësitë dhe veprimet e aktorëve të CPR-së

Tabela në vijim përmbledh përgjegjësitë e aktorëve të ndryshëm në prodhimin, importimin, shpërndarjen, kontrollin (mbikëqyrjen e tregut) dhe përdorimin e produkteve të ndërtimit. Kontrollet në përdorimin e saktë të produkteve (p.sh. projektimi dhe kontrolli në ndërtim) nuk shfaqen, për shkak se këto janë jashtë fushës së veprimit të CPR-së.

Aktor Përgjegjësitë Veprimet Shënime

ProdhuesitAVCP e produkteve

DoP dhe marka CE

Siguron që të kryhen detyrat për AVCP

Vepron në vazhdimsi për FPC

Harton DoP dhe markën CE

Ofron udhëzime dhe informacione mbi sigurinë, kur është rasti

Prodhuesit duhet të monitorojnë çdo ndryshim, p.sh. në produkt ose në hEN, të cilat mund të ndikojnë në performancën e deklaruar

Importuesit dhe shpërndarësit

Të vendosin në treg vetëm produktet që ploësojnë kërkesat

Të sigurojnëë që produktet kanë DoP, informacione të tjera dhe kanë të vendosur markën CE

TëverifikojnëqëdetyratAVCPjanë kryer dhe se informacioni / vendosja e markës është e saktëTë mos shesin produktet në rast dyshimi

Importuesi vendos emrin e tij mbi produktin, paketimin ose dokumentacionin.

Trupatnotifikues(NB)

CABs të tjera

AVCP

AVCP

Testimioseçertifikimi,nëvarësi të sistemit AVCP

Testimi ose inspektimi, në emër të prodhuesit ose CAB tjetër

Prodhuesi ka përgjegjësinë për performancënProdhuesi mund të përdorë laboratorë të palës së tretë

Shteti Anëtar

Rregulloret/ligjet kombëtare për punimet e ndërtimit Zbatimi i CPRZbatimi i ligjit (përmes mbikëqyrjes së tregut)Heqja e pengesave teknike për tregtinë

Hartimi i rregullave, përcaktimi ikufijve,ri-shikimidhemirëmbajtjaShih mbikëqyrjen e tregut më poshtëJep prezumimin e performancës në produktet me markën CE

CPR nuk ndryshon rregulloret e Shteteve Anëtare

Autoritetet e mbikëqyrjes së tregut

Kontrolli i produkteve në tregZbatimi i ligjit

Kontrolli i markës CE dhe deklaraës, ndoshta testimi i produktit

Zbatohet vetëm pasi produktet janë në treg

Hartuesit e specifikimeveteknike (CEN, EOTA)

National standards body

Prodhimi / mirëmbajtja e ENs, hENs, EADs dhe ETAs

Adoptimi i hENs dhe ENs

Hartimi (nga ekspertët e jashtëm), miratimi dhe shpërndarja në NSBs (ENs)

Komitetet Teknike kombëtare pasqyrë me ato të CEN

SpecifikimetqëjanënëkonfliktduhettëshfuqizohenStandardet kombëtare në konfliktjanëtëdetyrueshme të shfuqizohen

Përdoruesit e produkteve

Zgjedhja korrekte e produkteve, instalimi, etj.

Informacioni në DoP dhe markën CE duhet të jetë i kuptueshëm

Prodhuesi nuk është përgjegjës për zgjedhjen ose instalimin e gabuar të produkteve

36

PËRGJEGJËSITË DHE VEPRIMET E AKTORËVE TË CPR-SË

37


SEKSIONI 3 – HAPI 3: PUNA PËRGATITORE

3.1. Përgatitja e dosjes teknike

Neni 11.1 i CPR-së kërkon nga prodhuesi të hartojë dokumentacion teknik, ku përshkruhen të gjithë elementët përkatës në lidhje me sistemin e kërkuar të AVCP, por, ndryshe nga ndonjë legjislacion tjetër i BE-së, CPR nuk jep udhëzime mbi atë se çfarë duhet të përmbajë ky dokumentacion teknik. Pavarësisht nëse quhet "dosje teknike" ose diçka tjetër, është e dobishme për prodhuesit të përgatisin dokumentacionin, i cili mbahet i plotë në një vend të caktuar. Ky dokument mund të paraqitet pastaj tek çdotrupëenotifikuar,epërfshirënësisteminAVCP(shihmëposhtë).

PasitëjenëpërfunduardetyratfillestaretëAVCP-së,dosjateknikekompletohetedhemeraportetetestimitdhevlerësimit,çertifikatësFPCosecertifikatëssëproduktit(nëse është rasti), duke përbërë në këtë mënyrë një dokument të rëndësishëm për të komunikuar më autoritetet e mbikëqyrjes së tregut, nëse i kërkohet.

Përmbajtja e dosjes teknike, ku përshkruhen të gjitha aspektet e produktit dhe sistemit të kontrollit të prodhimit, hEN-të e aplikuara e kështu me radhë, e ndihmon prodhuesintëidentifikojëkurdiçkandryshon,ecilamundtëkërkojëri-vlerësimineproduktit. Kjo është e mbuluar në Seksionin 6.

Një dosje teknike tipike duhet të përmbajë informacionin e mëposhtëm:

• Përshkrimi i produktit ose i produkteve

• Numrat e artikujve, variantet, grupimet, sipas rastit

• Përshkrimi i materialeve dhe përbërësve të produkteve

• Metodën e prodhimit

• Sistemi i menaxhimit të cilësisë (Kontrolli i Prodhimit në Fabrikë)

• Raportet e testimit dhe vlerësimit, dokumente të tjera prove

• CertifikatëneproduktitosecertifikatëneFPC-së

• Deklaratën e Performancës dhe markën CE

Në dosjen teknike duhet të përshkruhen qartë produktet dhe numrat e artikujve, llojeve, etj., pra dosja duhet të përmbajë të gjitha produktet (nëse ka më shumë se një). Dosja, duhet të përmbajë detaje të mjaftueshme për të bërë të mundur identifikiminuniktëproduktit.Nësepërdorenvariante/llojeosefamiljeapogrupimetë produkteve (shih Seksionin 4), p.sh. një rezultat i një mostre të testuar i përdorur

38

Produkte Ndërtimi

për të mbuluar më shumë se një produkt të ngjashëm, është mirë që kjo të përmendet nëçdoraportproveoseçertifikatë,sepsetregonsegjithëproduktiështëitestuar.Nëse produkti është i fabrikuar (p.sh ndarja e murit ose dritarja), mund të përfshihen edhe vizatimet/modelet.

Përshkrimiimaterialevedhepërbërësveduhettëpërfshijëspecifikimeteplotadheemrin e furnizuesit ose furnizuesve. Kjo është veçanërisht e rëndësishme nëse ndryshiminganjëfurnizuesnëtjetrin(edhenësespecifikimimbetetinjëjtë)mundtë ndryshojë performancën e deklaruar. Për seksionin e prodhimit dhe seksionin e Kontrollit të Prodhimit në Fabrikë nuk ka nevojë të përshkruhet çdo fazë, por duhet të identifikohenqartëfazatkryesoreqëndikojnënëperformancëneproduktit.

Prodhuesi, për të demonstruar performancën e lëndëve të para ose komponentëve, duhet që Dosjen e të Dhënave të Sigurisë ose dokumente të tjera, që lidhen me substancat e rrezikshme, t’i përfshijë në seksionin që përmban raportet e testimit dhe vlerësimit. Dosja Teknike përfundon së kompletuari pasi të jenë përfunduar detyrat AVCPdhejanëmarrëraportetdheçertifikatatpërkatëse(nëseështëenevojshme).Për produktet nën sistemin AVCP 1+ dhe 1, DoP dhe marka CE, mbasi përgatiten, duhettëshihenngaorganizmiçertifikuesiproduktit.

3.2. Identifikimi i vlerësimit dhe verifikimit të qëndrueshmërisë së sistemit/eve të performancës

3.2.1. Hyrje

Të gjitha standardet e harmonizuara (hEN), në ZA.2, përmbajnë informacion mbi sistemin AVCP ose sistemet që do të aplikohen për produktin dhe kjo është e zgjeruar në ZA.3 (ZA.2.2 në hEN-të e vjetra), që përshkruan se si funksionojnë këto sisteme. CPR jep informacion për katër sisteme kryesore AVCP, me sistemin e zgjedhur bazuar në rëndësinë e rolit që ka produkti në punimet e ndërtimit dhe qëndrueshmërinë e produktit dhe procesin e produktit. Produktet strukturore dhe ato që lidhen me zjarrin, kanë tendencë të kenë sistemin më të lartë. Këto sisteme janë:

• Sistemi 1: certifikimineproduktit(Sistemi1+dukepërfshirëkontrollinetestimit).

• Sistemi 2+:certifikimiiFPC-sëbazuarnëvlerësiminfillestardhenëvazhdim.

• Sistemi 3:përcaktimiillojittëproduktitnganjëlaboratortestimiinotifikuar.

• Sistemi 4: deklarimi i performancës nga prodhuesi.

Sistemi AVCP nuk përmirëson nivelet e performancës së produktit; ai vetëmpërmirëson besimin, e cila vendoset në performancën e deklaruar. Përveç kësaj, në

39


asnjë rast procesi AVCP nuk është një 'autorizim' për ta vendosur produktin në treg. Prodhuesinukmundtëvendosëproduktetnëtregparaportetestimioseçertifikata,por këto dokumente tregojnë vetëm se në një moment të caktuar, ose për një mostër të veçantë të provës, produkti ka patur performancën e deklaruar dhe se sistemi FPC ishte i përshtatshëm. Është gjithmonë përgjegjësi e vetë prodhuesit të sigurojë që produktet që ai vendos në treg kanë nivele të sakta të performancës dhe se ai vazhdon të veprojë në mënyrë korrekte me sistemin e tij të FPC-së.

Në fakt, sistemet AVCP përgjithësisht vendosen për përdorime specifike tëprodukteve, p.sh. për disa karakteristika thelbësore, se sa në vetë produktin në tërësi.Përreagiminndajzjarrit,sistemiAVCPvaretngaklasifikimiiperformancëssëproduktit. AVCP, pra, është shpesh një proces kumulativ. Një produkt sipas sistemit AVCP 1+ ose 1 do të ketë një ose më shumë karakteristika të testuara nga një trupë e notifikuarpërçertifikimprodukti,ndërsakarakteristikatetjeramundtëtestohennganjëlaboratortestimiinotifikuardhedisangavetëprodhuesi.Trupiçertifikuesmerrpërgjegjësinë të sigurojë, që të gjitha detyrat janë bërë, por nuk i duhet t’i kryejnë të gjitha vetë.

ParimetëngjashmezbatohenpërSistemin2+dhe3.Ndërkohëqëtrupiçertifikuesi notifikuar vlerëson sistemin FPC të prodhuesit, disa karakteristika thelbësoremundtëkërkojnëtestiminnganjëlaboratortestimiinotifikuarnënpërgjegjësinëeprodhuesit, dhe disa nga vetë prodhuesi. Sipas Sistemit 3, disa karakteristika duhet tëtestohennganjëlaboratorinotifikuar,dhetëtjerangaprodhuesi.

Nëse prodhuesi nuk ka pajisjet e tij të provës për testimin e karakteristikave sipas sistemit AVCP 4, atij i lejohet të përdorë një laborator testimi të palës së tretë, sipas zgjedhjessëtij,mekushtqëtëjetëteknikishtkompetent.Njëorgan/trupëenotifikuarnuklejohettëkryejëtestimineSistemit4dhe,edhekurorganiinotifikuarpërdisateste të tjera, ndërmerr testimin e Sistemit 4, raporti i testimit nuk mund të përmbajë referencëpërnjëlaboratortjetërtënotifikuar.

Përshkrimi i mësipërm i detyrave të secilit sistem AVCP përmblidhet në tabelën e mëposhtme. Në rast dyshimi, detajet e sistemit (eve) të aplikuara mund të gjenden në mandatet e standardizimit, të cilat mund të gjenden në:

h t t p : // e c . e u r o p a . e u / g r o w t h / t o o l s - d a t a b a s e s / m a n d a t e s / i n d e x .c f m ; j s e s s i o n i d = D C 4 4 C 6 3 A 8 3 2 C 8 B B A 6 2 E 7 6 5 1 4 C F E B A 5 1 F.cfusion22204?fuseaction=refSearch.main&CFID=15470762&CFTOKEN=3d7b86fdff282b5f-1E259D3B-C7CA-B56C-C6C203612B4B281D

http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/mandates/index.cfm;jsessionid=DC44C63A832C8BBA62E76514CFEBA51F.cfusion22204?fuseaction=refSearch.main&CFID=15470762&CFTOKEN=3d7b86fdff282b5f-1E259D3B-C7CA-B56C-C6C203612B4B281D




40

Produkte Ndërtimi

DETYRAT NËN ÇDO SISTEM AVCP

Vlerësimi dhe Verifikimi i Qëndrueshmërisë së sistemit të performancës

1+ 1 2+ 3 4

Detyrat nën përgjegjësinë e prodhuesit

Kontrolli i prodhimit në fabrikë (FPC)

Testimi i mëtejshëm i mostrave të marra në fabrikë

Përcaktimi i llojit të produktit nga prodhuesi

–

–

Detyrat për organin/trupën e notifikuar

Çertifikimiiqëndrueshmërisësëperformancës

InspektimifillestariFPC-së

CertifikimiiFPC-së

Mbikëqyrja e FPC-së

Përcaktimi i llojit të produktit nga organizmi certifikuesiproduktit

Kontrolli i Testimit të mostrave para vendosjes në treg

Përcaktimi i llojit të produktit nga një laborator testimiinotifikuar

– –

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

–

= Detyrat e kërkuara gjithmonë

= Detyra që mund të kërkohen

– = Detyrat që nuk kërkohen

41


Produktet Qëllimi I Përdorimit Niveli(et) ose klasa(t)

Sistemet AVCP

Fletët e sheshta dheprofili

Si mbulesë e çatisë që i nënshtrohen rregulloreve të reagimit ndaj zjarrit

A1*, A2*, B* and C*

A1**, A2**, B**, C**, D and E

(A1 to E)***, F

1

3

4

Si mbulesë e çatisë që i nënshtrohet rregulloreve të performancës së zjarrit nga jashë

Produkte që kërkojnë testime

Produkte që ‘konsiderohen se

plotësojnë kërkesat’ pa testim

3

4

Si mbulesë e çatisë që i nënshtrohet rregulloreve për substancat e rrezikshme

– 4

Si mbulesë e çatisë për të gjitha përdorimet e tjera

– 4

3.2.2. Sistemet AVCP në detaje

ShumëstandardeekzistuesefillojnëmenjëprezantimtëpërgjithshëmtësistemeveAVCP, të ndjekur nga një ose më shumë tabela për secilin sistem AVCP të veçantë, të cilatidentifikojnëdetyratpërpalëtendryshme.UdhëzimiifunditngaCENsugjeron,që tabela e parë nuk duhet të përfshihet më. Ne kemi dhënë këtu një shembull të këtyre tabelave, të cilat jepen në shumë hEN.

Tabela e mëposhtme është marrë nga prEN 16153:2013 “Fletë të sheshta shumështresore me shumë karbonate (PC) për përdorim të brendshëm dhe të jashtëm në çati, mure dhe tavane - Kërkesat dhe metodat e proves”.

Tabela ZA.2 - Sistemet e AVCP

42

Produkte Ndërtimi

Panelet

Si punime përfundimtare të jashtme për tavanet, subjekt i rregulloreve për reagimin ndaj zjarrit

A1*, A2*, B* and C*

A1**, A2**, B**, C**, D and E

(A1 to E)***, F

1

3

4

Si punime përfundimtare të brendshme ose të jashëme në mure ose tavane, që i nënshtrohen rregulloreve për substancat e rrezikshme

– 3

*Produktet/materialetpërtëcilatnjëfazëeqartëidentifikuesenëprocesineprodhimit,rezultonnëpërmirësimineklasifikimittëreagimitndajzjarrit(p.sh.njështesëefikësevetëzjarritosenjëkufizimimaterialitorganik).Produktetefikësevetëzjarrit janë nën sistemin e konformitetit 1.

**Produktetpërtëcilatnukkanjëfazëtëqartëidentifikuese,nëprocesineprodhimit,qëtërezultojënëpërmirësimineklasifikimittëreagimitndajzjarrit(p.sh.njështesëefikësevetëzjarritosenjëkufizimimaterialitorganik).

*** Produkte / materiale që nuk kërkojnë testime për reagimin ndaj zjarrit (p.sh. produktet / materialet e klasës A1 sipas Vendimit të Komisionit 96/603/EC).

Sistemi 1: Shih Rregulloren (BE) Nr. 305/2011 (CPR) Aneksi V, 1.2.



Kjo tregon një situatë tipike, ku ekzistojnë sisteme të ndryshme AVCP në varësi së pari, të nivelit të reagimit ndaj performancës së zjarrit dhe, së dyti, në përdorimin e destinuar (prandaj deklarohen karakteristikat) të produktit. Nëse produkti arrin reagiminndajzjarrittëKlasesA1derinëC,sirezultatishtimittëfikësevetëzjarritosekufizimevetëtjeraaktivetëpërmbajtjesorganike,sistemiipërgjithshëmAVCPdotëjetëSistemi1,qëdotëthotësekërkohetndërhyrjaenjëorganitënotifikuarpërçertifikimineproduktit,icilitestonreagiminndajzjarritdhemerrpërgjegjësinëpërtësiguruarqëtëgjithadetyratetjerajanëkryer.Kyorgancertifikuesdotëvlerësojë sistemin FPC të prodhuesit.

43


Brenda sistemit të përgjithshëm AVCP 1, dy karakteristika të tjera bien nën sistemin AVCP 3: performanca e zjarrit nga jashtë dhe substancat e rrezikshme për produktet e përdorura në mure dhe tavane. Nëse prodhuesi dëshiron t’i deklarojë këto dy karakteristika, ato do të kërkonin testimin nga një laborator testimi i notifikuar.Të gjitha karakteristikat e tjera (standardi përfshin shumë karakteristika të tjera thelbësore, për shembull depërtueshmëria e avullit të ujit, ndikimi ndaj rezistencës dhe vetive të rrezatimit) bien nën sistemin AVCP 4, që do të thotë se ato vlerësohen ngavetëprodhuesiosenganjëlaboratortestimiipalëssëtretëipanotifikuar.Kurtëgjitharaportetevlerësimitjanëtëdisponueshme,trupaeçertifikimittëproduktiti vlerëson ato, së bashku me raportin për reagimin ndaj performancës së zjarrit dhe raportin e vlerësimit të FPC-së, për të vendosur nëse do të lëshojë apo jo një çertifikatëprodukti.

Në të gjitha rastet e tjera, sistemi më i lartë AVCP është sistemi 3 (reagimi ndaj zjarrit siç tregohet në shënimin **, testimi për performancën e zjarrit nga jashtë dhe/ose substancat e rrezikshme për muret dhe tavanet). Në këtë rast, nuk përfshihet një organ i notifikuar për çertifikimin e produkteve dhe as trupë të notifikuar përvlerësimin e FPC-së. Në vend të kësaj, prodhuesi ka testime të një ose më shumë prejkëtyretrekarakteristikavetëkryeranganjëlaboratortestimiinotifikuar,dheçdokarakteristikë tjetër thelbësore që ai synon ta deklarojë testohet nga vetë prodhuesi ose nga një laborator i palës së tretë.

Nëse asnjë nga karakteristikat që do deklarohen nuk e sjell produktin në sistemin AVCP 3, produkti do të përfshihet në sistemin AVCP 4 dhe të gjitha karakteristikat e deklaruara do të testohen nga vetë prodhuesi ose nën përgjegjësinë e tij. Në të dy Sistemet 3 dhe 4, prodhuesi duhet të operojë me sistemin FPC, por pa vlerësimin e organit të notifikuar. E njëjta logjikë përdoret për të lexuar një tabelë AVCP qëkombinonsisteminAVCP2+,çertifikiminesistemitFPCnganjëorganinotifikuar,me karakteristikat e vlerësuara ose nën Sistemin 3 ose nën Sistemin 4, si dhe për një tabelë ku aplikohen vetëm Sistemet 3 dhe 4.

Pavarësisht nga çfarë jepet në një standard hEN, në lidhje me AVCP, asgjë nuk e zëvendëson përgjegjësinë ligjore të prodhuesve për të aplikuar sistemin AVCP ose sistemet, siç përshkruhet në një Vendim të Komisionit ose Aktit të Deleguar. Gabimet në hEN-të janë të rralla, por ndonjëherë ndodhin. Gjithashtu është ndoshta e habitshme (edhe pse në fakt e saktë) se substancat e rrezikshme për produktet e mbulimit/çative vlerësohen nën sistemin AVCP 4, ndërsa ato për muret dhe tavanet kërkojnë Sistemin 3.

Një ankesë e dëgjuar shpesh për AVCP është se një prodhues i pandershëm mund të zgjedhë të deklarojë vetëm një karakteristikë dhe të zgjedhë t’i bëjë testimet me kostonmëtëlirë.AipastajdotëpërfitontengamarkaCE,menjëkostoshumëmëtëulët. Kjo mund të jetë e vërtetë në teori, por nuk ka gjasa të jetë e vërtetë në praktikë. Nëse një përdorues i një produkti (ndërtues) do të blinte një produkt me vetëm një

44

Produkte Ndërtimi

Detyrat Përmbajtja e detyrës

Pikat e AVCP për aplikim

Detyrat për prodhuesit


Parametrat që lidhen me të gjitha karakteristikat themelore të Tabelës ZA.1, që lidhen me përdorimet e synuara, të cilat janë deklaruar 5.3 dhe

Aneksi ATestimi i mëtejshëm i

mostrave të marra në fabrikën e prodhimit nga prodhuesi në përputhje me planin e përshkruar të testimit

Të gjitha karakteristikat thelbësore të Tabelës ZA.1, që lidhen me përdorimet e synuara, të cilat janë deklaruar

osedisakarakteristikatëdeklaruaradhedotapërdorteatëpërpërdorimetfinale,ku kërkohen karakteristika të tjera, ai nuk do të respektonte kërkesat ligjore për përdoriminfinaltëatijprodukti.KëtoproduktemundtëlejohennëtregmemarkënCE, por prodhuesi së shpejti do të zbulojë se askush nuk i blen ato.

Ajo që është e vërtetë, është se produktet që duket se janë identike mund të jenë në shitje, për shembull, në shitjet me shumicë, por me grupe të ndryshme karakteristikash të deklaruara. Në raste të tilla, blerësi i produkteve duhet të sigurohet të zgjedhë vetëm në mesin e atyre produkteve që plotësojnë kërkesat e tij.

Kur tabela e mësipërme shfaqet në një hEN, dhe në disa hEN jo, ka tabela të tjera që përshkruajnë çdo sistem AVCP të zbatueshëm me më shumë detaje. Sa për shembull, tre tabelat e mëposhtme janë marrë nga prEN 14449: 2017 “Qelqi në ndërtim - Xham i laminuar dhe xham i laminuar i sigurisë - Standard produkti”. Këto produkte qelqi gjithashtu zbatojnë kombinime të AVCP 1, 3 dhe 4, por për arsye të ndryshme. Në këtë rast është rezistenca ndaj zjarrit, rezistenca ndaj plumbave dhe rezistenca ndaj shpërthimit, të cilat, nëse deklarohen, e vendosin produktin në AVCP System 1.

Tabela ZA.3.1 - Caktimi i detyrave AVCP për qelqin e laminuar / xhamin e laminuar të sigurisë nën sistemin 1

45


Detyrat për trupën e notifikuarpërçertifikimineproduktit

Një vlerësim i performancës së produktit të ndërtimit, të kryer në bazë të testimit (përfshirë marrjen e mostrave), llogaritjen, vlerat e paraqitura në tabelë ose në dokumentacionin përshkrues të produktit

Karakteristikat thelbësore të përdorimit të synuar, të deklaruara, përkatësisht:

- Rezistenca ndaj zjarrit

- Anti-plumb

- Anti-shpërthim

- Qëndrueshmëria / konformiteti i produktit, që deklaron të paktën një nga karakteristikat e mësipërme

5.2

Inspektimifillestarifabrikës prodhuese dhe i FPC-së

Parametrat që lidhen me karakteristikat e mëposhtme të Tabelës ZA.1, për përdorimin e synuar, të cilat janë deklaruar, përkatësisht:


- Anti-plumb

- Anti-shpërthim

Dokumentacioni i FPC.

5.4

Vazhdimi i mbikëqyrjes, kontrolli dhe vlerësimi i FPC-së

Parametrat që lidhen me karakteristikat e mëposhtme të Tabelës ZA.1, për përdorimin e synuar, të cilat janë deklaruar, përkatësisht:


- Anti-plumb

- Anti-shpërthim

Dokumentacioni i FPC

5.5

46.

Kjo tabelë ndoshta është më e lehtë për t’u kuptuar se sa sistemi i përgjithshëm AVCP i treguar më parë. Mund të shihet qartë se cilat karakteristika testohen nga ose nën përgjegjësinëedrejtpërdrejtëtëorganittënotifikuarpërçertifikimineprodukteve.Edhe pse të gjitha karakteristikat e tjera bien nën përgjegjësinë e prodhuesit (që do të thotë Sistemet AVCP 3 ose 4), kjo nuk mund të shihet nga kjo tabelë, por nga leximi i dy tabelave në vijim.

Produkte Ndërtimi

47


Detyrat Përmbajtja e detyrave


Detyrat për prodhuesit


Parametrat që lidhen me të gjitha karakteristikat themelore të Tabelës ZA.1, që lidhen me përdorimet e synuara, të cilat janë deklaruar

5.3 dhe Aneksi A

Detyrat për një laborator tënotifikuar

Laboratoriinotifikuardo të vlerësojë performancën në bazë të testimit (bazuar në marrjen e mostrave të kryera nga prodhuesi), llogaritjen, vlerat e paraqitura në tabelë ose në dokumentacionin përshkrues të produktit të ndërtimit.

Karakteristikat thelbësore të përdorimit të synuar, të deklaruara, përkatësisht:

- Reagimi ndaj zjarritb

- Performanca e zjarrit ngajashëa

- Rezistenca ndaj vjedhësve

- Rezistenca ndaj ndikimit tëtrupit të varur

- Izolimi i zhurmave të ajrit

- Vetitë termale

- Vetitë e rrezatimit:

- transmetimi i dritës dhereflektimi

- karakteristikat eenergjisë diellore

- Qëndrueshmëria e produktit

5.2

a) Për produktet që kërkojnë testime.

b) Për Euroklasat A1, A2, B, C, D, E, nën sistemin 3.

Tabela ZA.3.2 - Caktimi i detyrave të AVCP për xhamin e laminuar / xhamin e laminuar të sigurisë nën sistemin 3

48

Produkte Ndërtimi

49

Detyrat Përmbajtja e detyrave


Detyrat për prodhuesin

Një vlerësim të performancës së produktit të ndërtimit, të kryer në bazë të testimit, llogaritjes, vlerave të paraqitura në tabelë ose në dokumentacionin përshkrues të produktit

Të gjitha karakteristikat thelbësore të Tabelës ZA.1 përveç atyre të listuara në Tabelat ZA.3.1 dhe ZA.3.2

Qëndrueshmëria e karakteristikave sipas sistemit AVCP 4

5.2


Parametrat që lidhen me të gjitha karakteristikat themelore të Tabelës ZA.1, që lidhen me përdorimet e synuara, të cilat janë deklaruar

55.3 dhe Aneksi A

Tabela ZA.3.3 - Caktimi i detyrave të AVCP për xhamin e laminuar / xhamin e laminuar të sigurisë nën sistemin 4


50

Produkte Ndërtimi

Free search

Construction Products Legislation only

Keyword On Body

Keyword On Legislation

Keyword On Articles/Annexes

Keyword On Procedures

Keyword On Products

Keyword On Decisions

Keyword On Intended uses

Keyword On AVCP system

Keyword On Tecnical specifications

Keyword On Body function

All legislation

Tabela ZA.3.2 më lart tregon se cilat karakteristika janë nën sistemin AVCP 3 dhe këto karakteristika të njëjta janë gjithashtu nën Sistemin 3 për produktet që janë brenda Sistemit 1 sipas Tabelës ZA.3.1. Kjo vjen për arësye se karakteristikat e vetme qëbiennënsisteminAVCP4janëatoqënukjanëtestuarngaorganizmicertifikues(TabelaZA.3.1)osengalaboratoritestuesinotifikuar(TabelaZA.3.2).Atyvërehetsereagimi ndaj zjarrit nuk përfshihet si një karakteristikë e Sistemit AVCP 1 në Tabelën ZA.3.1, për shkak se produktet e xhamit nuk janë të tipit që kërkon testimin sipas Sistemit 1.

3.3. Përzgjedhja e trupave të vlerësimit të konformitetit

TëgjithatrupatenotifikuarjanëtëlistuaranëfaqeneinternetittëNANDO,tëBE-së:

http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/nando/

Nga kjo faqe, klikimi në "Kërkimi falas" sjell faqen e mëposhtme:

Kërkimi më i dobishëm është "Fjala kyçe mbi specifikimet teknike", ku duhet tëvendosetnumriistandardeve.Kjoçonnënjëlistëtëtëgjithatrupavetënotifikuara,që punojnë sipas atij standardi. Për shembull, kërkimi pwr "EN 197-1", Çimento të zakonshme,çonnënjëlistëtëtëgjithaorganizmavetënotifikuara,disangatëcilatshfaqennëfigurënemëposhtme.


51


Bodies Found : 85

Search criteria :

Technical specifications : EN 197-1

Withdrawn/Expired/Suspended Notifications/NBs are not displayed in this list,you can find them in the Body module under the hyperlink

"Withdrawn/Expired/Suspended Notifications/NBs"

Body type Name▲ Country▲

► NB 0038 Lloyd's Register Verification Limited United Kingdom

► NB 0050 National Standards Authority of Ireland (NSAI) Ireland

► NB 0068 Mit International Testing S.r.l. Italy

► NB 0086 BSI United Kingdom

► NB 0099 AENOR INTERNACIONAL Spain

► NB 0302 ANCCP Certification Agency Srl Italy

► NB 0333 AFNOR Certification France

► NB 0370 LGAI TECHNOLOGICAL CENTER, S. A./Applus Spain

Sapo një prodhues ka identifikuar se cili sistem AVCP aplikohet për produktin/përdoriminfinaltëtij(qëështëpërgjegjësiaeprodhuesit,dhejoindonjëorganizmitënotifikuar)dhepëraqkohësakynukbienënSistemin3ose4,aiduhet,sëpari,tëkontaktojënjëorganizëmpërçertifikimineproduktit(Sistemet1+dhe1)osenjëtrupëçertifikuesepërvlerësimineFPC-së(Sistemet2+).SipasSistemeve1+dhe1,trupaeçertifikimittëproduktitkagjithëpërgjegjësinëpërmarrjenemostrave,përpërcaktimin e gjithë llojeve të produktit dhe për të siguruar që të gjitha detyrat janë kryer në mënyrë korrekte. Në këtë fazë duhet patur kujdes sepse, ekziston rreziku që, nëseprodhuesiiështëdrejtuarnjëlaboratoritestuestënotifikuar,icilimundtëketëkryer testet, ose që vetë prodhuesi t’i ketë bërë ato para se t’i drejtohet organizmit çertifikues,icilimëvonëmundtëngrejëshqetësime,veçanërishtpërmënyrënsesijanë zgjedhur produktet për testim.

SipasSistemit2+,ështëemundurqëdetyrateinspektimittëFPC-sëdhetëcertifikimittë FPC-së të ndërmerren nga i njëjti organ, por edhe nëse nuk është kështu, çdo inspektimduhettëbëhetnënkontrollinedrejtpërdrejtëtëTrupitÇertifikuestëFPC-së. Kështu, çdo prodhues që i drejtohet fillimisht një organi inspektuesmund tëpërballetmefaktinqëtrupiçertifikuesmëpasnukpranonrezultateteinspektimit,sibazëpër lëshimineçertifikatëspërFPC-n.Megjithatë,sipaskëtijsistemi, trupiçertifikuesiFPC-sënukmundettëndikojëapotëketërolnëzgjedhjeneprodhuesit

52

Produkte Ndërtimi

përlaboratorëttestuestënotifikuar,dheasmbikompetencënevetëprodhuesitkurai i kryen vetë testimet.

Sipas Sistemit 3, qasja e prodhuesit duhet jetë sa më shumë drejt organeve të notifikuara,përsakohëatij iduhet të testojë tëgjithakarakteristikatqëkërkojnëtestiminngalaboratorëtënotifikuardhenëkëtërastasnjëtrupëtjetërenotifikuarnuk mund të ngrejë pretendime mbi organet e zgjedhura nga prodhuesi.

Nën Sistemin 4, të gjitha testet fillestare të llojit të produktit, kryhen nga vetëprodhuesidhenukështë ipërfshirëkëtuasnjëorgan inotifikuar.Sidoqoftë,nëseprodhuesi zgjedh, për çfarëdo arsye (për shembull nuk ka pajisjet e nevojshme të testimit), ai ka të drejtë të kryejë testet nga ndonjë organ i jashtëm, i cili mund ose nukmundtëjetëinotifikuar.Nëkëtërast,organiijashtëmnukdotëfunksionontesinjëlaboratortestimiinotifikuar.ProdhuesigjithashtukatëdrejtëtëkërkojëkëshillangatrupatenotifikuaranëçdofazëtëprocesitAVCP,pornëtënjejtënkohë,aiduhettë jetë i vetëdijshëm për të drejtat dhe detyrimet e tij, për të qenë plotësisht i bindur se çdo këshillë e marrë është vërtet e duhura.

Prodhuesit i duhet të marrë markën CE vetëm një herë, nga një trupë ose një grup trupashtënotifikuara,përtëtregtuarproduktinetijnëtëgjithëEEA.ShtetetAnëtarenuk mund të insistojnë që produkti të ri-testohet ose të ri-vlerësohet nga organet e tyretënotifikuara.Nëtënjejtënmënyrë,prodhuesimundt’idrejtohetorganevetënotifikuaranëcilindoShtetAnëtardhenukështëidetyruart’ipërdorëkëtoorganenë shtetin e tij anëtar apo ato në shtetin anëtar marrës. Në parim, të gjitha organet e notifikuarajanënjësojkompetentedheShtetetAnëtarenukmundtëdiskriminojnëproduktet e vlerësuara/testuara nga cilidoorgan i notifikuar.Gjithsesi, zgjedhja ekëtyre organeve, kërkon të konsiderohen edhe kushtet e mëposhëme:

• prodhuesi i njeh organet 'lokale' dhe nuk do të ketë vështirësi gjuhësore të punojë me këto,

• ngaanatjetër,njëorganizëminotifikuarnëvendinedestinacionittëproduktit,kur eksporton, mund të jetë në gjendje të ofrojë informacion të vlefshëm për kushtet dhe kërkesat e tregut lokal,

• blerësit mund të kenë preferencë për produktet e vlerësuara nga organet e notifikuaranëvendinetyre.

Prodhuesit jashtëBE-sëmund t’idrejtohenorganeve tënotifikuaranëcilindongaShtetet Anëtare, por mund të jetë më e këshillueshme t’i drejtohen njërit që vepron në tregun më të madh të tyre. Derisa vendet e Ballkanit Perëndimor të nënshkruajnë njëmarrëveshjetregtaremeBE,atonukmundtëkenëorganetetyretënotifikuara(por trupat/organetenotifikuaratëBE-sëmundtëkenëdegënëkëtovende).Një

53


prodhuesiBallkanitPerëndimorduhettëpërdorënjëorganizëmtënotifikuartëBE-së dhe/ose EFTA-s për të tregtuar në EEA, por për tregtinë kombëtare ose tregtinë mevendetfqinje,nukkanjëkufizimtëtillë.

3.4. Procesi i notifikimit

Termi"notifikim"zbatohetpërprocedurënmeanëtësëcilësnjëShtetAnëtarnjoftonKomisionin Evropian dhe, në këtë mënyrë, të gjitha Shtetet Anëtare, se ai e konsideron një trupë/organizëm, të ngritur në territorin e tij, kompetent për të kryer një ose më shumënga tredetyrateAVCP.Notifikimiquhet i suksesshëm,kur trupamund tëkryejëdetyrën/atpërtëcilënështënotifikuar,nëplotësimtënjëkërkesepërmarrjene markës CE nga një prodhues.

Megjithëse dispozitat e detajuara për notifikimin ndryshojnë pak midis Shteteve Anëtare, të njëjtat parime bazë vlejnë për të gjitha Organet e Notifikuara:

a) organeteçertifikimittëproduktevedhetëçertifikimittëFPC-sënotifikohensipas standardeve të harmonizuara të çdo produkti individual dhe nuk mund tëofrojnëshërbimeAVCPpërproduktetpërtëcilatatonukjanënotifikuar(njëorganmundet,sigurisht,tëkërkojëtëzgjerojëfushënetijtëkompetencës);

b) laboratorëtetestimitnotifikohenpërkundrejttestimevetëveçantaqëatakanëkompetencën të kryejnë, duke iu referuar kryesisht, standardeve evropiane të metodave të testimit, aty ku ato ekzistojnë, ose cilitdo dokument që përmban testimin. Për shkak se nocioni i 'testimit' vlen edhe për llogaritjen, organet gjithashtumundtënotifikohenpërtëkryerllogaritjet;

c) Të gjitha organet e notifikuara duhet të demonstrojnë kompetencën nëShtetinAnëtarqëikanotifikuardhe,nëshumicënerasteve,kjobëhetngaorganizmi kombëtar i akreditimit, sipas standardeve ISO/IEC 17065 për çertifikimineproduktit, ISO/IEC17065ose ISO/IEC17021përçertifikimeFPC-së dhe ISO/IEC 17025 për testimin/llogaritjen. Megjithatë, jo të gjitha trupat e notifikuara duhet të akreditohen (sidomos laboratorët që ofrojnëtestetëspecializuara,kuvëllimiitestimitnukjustifikonakreditimin);

d) njëorganinotifikuarkatëdrejtëtënën-kontraktojëdisangadetyrateAVCP,përtëcilatështëpërgjegjës(përshembull,njëorgançertifikimipërproduktinmund të nën-kontraktojë inspektimin dhe testimin e FPC-së). Por, ai nuk mund të nën-kontraktojë të gjitha aktivitetet e tij dhe as të nën-kontraktojë përgjegjësinëqëka;

e) njëShtetAnëtarmundtënotifikojëpakoseshumëorganizmatëtillë,sipasdëshirës,dhemundtënotifikojëmëshumësenjëorgan,qëofronsaktësishttë njëjtat detyra për të njëjtat produkte. Organet që nuk krijohen/ngrihen në

një nga vendet e EEA, por në vendet që nuk kanë marrëveshje të tregtisë sëlirëmeBE-në,aktualisht,nukmundtënotifikohen,ndonëseatomundtëoperojnëtënën-kontraktuarnganjëorganinotifikuar,sipasregullavenëfuqi;

f) të gjitha organet e notifikuara në mënyrë të rregullt, në të gjitha ShtetetAnëtare, konsiderohen të barabarta në kompetencë, përveç se kur ato kanë arsyespecifikepërtëmenduarndryshe.

Për shkak se për sisteme të ndryshme AVCP, mund të përfshihen organe të ndryshme qëkryejnëdetyratëndryshme,sekushngaorganetenotifikuaradotëkontaktohetpër çdo produkt apo familje/grupime produktesh, do të varet nga sistemi/et, e zbatueshme sipas rastit. Organet e nën-kontraktuara nga një organizëm tjetër i notifikuar,nukdotënotifikohenpërdetyratqëkryejnësipaskontratës,pormundtënotifikohenpërtënjëjtatdetyrapërproduktetëtjeraosepërçertifikiminesistemeve.Për shembull, një laborator testimi, që kryen testime sipas nën-kontratës për produktetnënSistemin1,nukkanevojëtënotifikohetpërkëtoprodukte,pormundtënotifikohetpërtënjëjtatosetestimetëndryshmenënSistemit3.

SEKSIONI 4 - HAPI 4: APLIKIMI I STANDARDIT

4.1. Përzgjedhja e karakteristikave që do të vlerësohen

Siç shpjegohet në Seksionin 2, shumë standarde të harmonizuara, hEN, mbulojnë edhe karakteristikat thelbësore dhe karakteristikat jo thelbësore. Për të plotësuar kërkesat e CPR-së, vetëm karakteristikat thelbësore duhet të merren parasysh (ato të identifikuaranëAneksinZA.1).Tabelaemëposhtme,emarrëngaprojektstanadrdiprEN 14351-1 “Dritare dhe dyer - Standard produkt, karakteristikat e performancës - Pjesa 1: Karkasat e dritareve dhe dyerve të jashtme”, e ilustron këtë:

54

KARAKTERISTIKAT THELBËSORE KARAKTERISTIKAT JO THELBËSORE

Çlirimi i substancave të rrezikshme Transmetueshmëria totale e energjisë diellore

Rezistenca ndaj ndikimeve Transmetueshmëria e dritës

Performanca akustike Forcat vepruese manuale

Padepërtueshmëria e ujit Fuqia mekanike

Rezistenca ndaj ngarkesave të erës Ventilimi

Transmetimi termik Rezistenca ndaj plumbit

Pėrshkueshmėriaeajrit Rezistenca ndaj shpërthimit

Vetitë e rrezatimit Rezistenca ndaj hapjes dhe mbylljes së përsëritur

Kapaciteti mbajtës i pajisjeve të sigurisë

Sjellja ndërmjet ndryshimeve klimaterike

Raporti i zonës së kornizës FF Rezistencë kundër vjedhësve

Siguria e fëmijëve Performanca mekanike që lidhet me instalimin

Qëndrueshmëria

Karakteristikat për dritare sipas prEN 14351-1

55


56

Produkte Ndërtimi

Është thjesht rastësi, që ka më shumë karakteristika thelbësore se sa jo thelbësore. Disa hEN përmbajnë vetëm karakteristika thelbësore (p.sh. çimento), ndërsa në ekstremin tjetër hEN për pjatat e dushit ka vetëm një karakteristikë thelbësore. Shumica e hEN-ve kanë diçka në mes. Nuk është në qëllimin e këtij udhëzuesi të diskutojë karakteristikat jo thelbësore. Një prodhues dritaresh, që dëshiron të tregtojë nëBE,duhettëidentifikojësecilatprejkërkesavejothelbësorejanëtënevojshmepër klientët e tij dhe pastaj të deklarojë përputhsmërinë e tyre, sipas kërkesave. Kjo është pjesë e procesit të vlerësimit të tregut të përshkruar më sipër.

Sipas CPR-së, zgjedhja nga ana e prodhuesit se cilat karakteristika thelbësore të deklarojë, është e rëndësishme. Projekt standardi jep disa udhëzime për këtë, për shembull, dy nga kërkesat, që lidhen me qëndrueshmërinë ndaj rrezatimit ultravjollcë (UV), aplikohen vetëm për dritaret plastike. Siguria e fëmijës konsiderohet si e rëndësishmevetëmkurekzistonrrezikuirëniesnganjëlartësi;performancaakustikejepetvetëm"Kurkërkohet";ndërsatransmetimitermikdhepėrshkueshmëriaeajritjepen si "vetëm për përdorime kur kërkohet performanca termike”.

CPR gjithmonë kërkon që të paktën një karakteristikë thelbësore të deklarohet me performancën. Një prodhues, i cili i deklaron të gjitha, ose shumicën e karakteristikave thelbësore, e maksimizon mundësinë e përdorimit në destinacionin finaltëproduktevetëtij.Përshkaksedeklarimiikarakteristikaveështënjëpjesëerëndësishme e 'vlerësimit të tregut', prodhuesi duhet të dijë mirë se cilat karakteristika duhet të deklarojë. Për shembull, dritaret e shitura në Gjermani, duhet të paktën të plotësojnë kërkesat për reagimin ndaj zjarrit të klasës E, kështu që një prodhues që synon tregun gjerman do të duhej të deklaronte reagimin ndaj zjarrit. Shtetet e tjera Anëtare mund të mos kenë kërkesa për reagimin ndaj të zjarrit në dritare (të paktënjopërdisapërdorimefinale)kështuqë,përkëtotregjenuknevojitetvlerësimi reagimit ndaj zjarrit.

4.2. Aplikimi i sistemit AVCP

Nëpjesën3më lartu trajtuasekushbën,çfarë,brendaAVCP;kyseksion jepseçfarë duhet bërë, përkatësisht, për përcaktimin e llojit të produktit dhe kontrollin e prodhimitnëfabrikë.Nëshumicënerasteve,hEN-jaspecifikonseçfarëduhetbërëpër këto dy detyra, por kjo pjesë jep një shpjegim më të zgjeruar. Dy seksionet në vijim japin lehësirat që ofrohen nga vetë CPR dhe nga standardet.

Standardet e produktit përmbajnë një sërë karakteristikash të performances, të cilat zbatohen për produktin. Këto mund të përshkruhen në disa mënyra të ndryshme dhe shembujt e mëposhtëm janë shembuj tipikë:

57


• deklarimi i performancës, ku produkti është testuar dhe rezultati i tij është deklaruar, pa asnjë kufizim mbi vlerën që do të merret; ky është rasti përshumicënekarakteristikavetëproduktit;

• vlerat bazë, të cilat janë vlera që, nëse prodhuesi vendos të deklarojë rezultatet e karakteristikave, të cilave i referohen këto vlera, ato duhet të jenë njësoj ose tëtejkalohen;

• klasa, zakonisht të përcaktuara nga një vlerë më e ulët dhe më e lartë, ku performancaeproduktitduhettëjetëbrendakufirittëkëtyrevlerave;

• kërkesat e kalimit/dështimit (termi kalon/dështon' është çorientues, sepse zakonisht produkti duhet 'të kalojë'). Kalimi/dështimi nuk lejohet më në hEN-të (edhe pse ato vazhdojnë të ekzistojnë në standardet më të vjetra, por shumica e kalon/dështon mund të konvertohen në vlerat bazë).

Të gjitha pikat e AVCP përmbajnë një nënpikë të titulluar "Përcaktimi i llojit të produktit" ose ekuivalentin ("Testimi fillestar i tipit" në standardet më të vjetra),që shpjegon se si testohen ose vlerësohen karakteristikat e produkteve (që mund të përmbajë një pjesë të titulluar "marrja e mostrave") dhe një nënpikë të titulluar "Kontrolli i prodhimit në fabrikë". Përcaktimi i llojit të produktit (PTD) shpesh bëhet me testim, por mund të përdoren, njësoj, edhe mënyra të tjera vlerësimi, siç janë:

• llogaritja (për shembull, performancës strukturore),

• përdorimi i të dhënave në tabela (për shembull, përçueshmëria termike),

• ‘prezumohet se plotëson' dispozitat (për shembull, reagimi i produkteve ndaj zjarrit Klasa A1).

Të gjitha dispozitat e AVCP të përfshira në një hEN janë njësoj të detyrueshme, si përprodhuesitashtudhepërçdoorganizëmtënotifikuar.Kjodotëthotë,qëkurnjëhEN përcakton një nivel frekuence minimale nga testimi, asnjë prodhues nuk mund të pretendojë se ka plotësuar kërkesat e hEN, duke rezultuar me një frekuencë më tëulëtsesaajoepërcaktuarngahEN;nëmënyrëtëbarabartë,nëseproduktetetijjanë plotësisht në përputhje me nivelin e frekuencave minimale të përcaktuara nga hEN,asnjëtrupëenotifikuarnukmundtëdetyrojëprodhuesintëpërdorënjënivelfrekuence më të lartë.

Kur prodhuesi zbaton për herë të parë një hEN, të gjitha karakteristikat thelbësore (për të cilat prodhuesi deklaron performancat) i nënshtrohen PTD-së. Kjo vlen edhe për produktet ekzistuese, edhe kur ato kanë qenë në prodhim për njëfarë kohe. Jo të gjitha karakteristikat e identifikuara në një standard janë domosdoshmërishttë detyrueshme për markën CE. Kjo mund të jetë ose për shkak të përdorimit/destinacionitfinaltëproduktit(p.sh.izolimiizhurmavenukduhettëdeklarohetnëseprodukti nuk ka për qëllim të përdoret posaçërisht për izolimin e zhurmave) ose për shkak se karakteristika nuk i nënshtrohet kërkesave ligjore në Shtetin/et Anëtare, ku

58

Produkte Ndërtimi

produkti vendoset në treg. Në secilën prej këtyre rasteve, prodhuesi ka të drejtë të përdorë opsionin "Nuk ka performancë të përcaktuar".

Kur zbatohen dispozitat e standardit, kërkesat për PTD duhet të zbatohen duke përdorur metodën përkatëse të testimit ose të vlerësimit dhe rezultatet duhet të deklarohen në përputhje me çfarëdo standardi që e kërkon. Kur një standard parashikon një metodë tjetër për të bërë vlerësimin, përveç testimit, është tërësisht përgjegjësi e prodhuesit të vendosë se cila metodë duhet zbatuar.

Kontrolli i prodhimit në fabrikë (FPC), nënkupton kontrollin e brendshëm të prodhimit, të ushtruar në mënyrë të vazhdueshme dhe të përhersme nga prodhuesi. FPC i lejon prodhuesit, të sigurohet që performancat që ai deklaron (të marra në bazë të PTD) vazhdojnë të jenë të vlefshme për të gjitha produktet e mëvonshme. Kjo zakonisht përfshin sigurinë, që produktet e mëvonshme të mbeten në thelb të njëjta me ato të dorëzuara në PTD. Në përgjithësi, FPC kërkohet për të gjitha karakteristikat. Megjithatë, kjo nuk do të thotë që të gjitha karakteristikat duhet t’i nënshtrohen testimit, ose që të njëjtat teste të përdorura për PTD duhet të përdoren për FPC. FPC mund të përfshijë kontrollin nga mjetet indirekte ose mund të përfshijë përdorimin e metodave të provave, të ndryshme (zakonisht të thjeshta dhe më të lira) nga ato të përdorura për PTD.

FPC shpesh përfshin faza të ndryshme të procesit të prodhimit: kontrollin e lëndëve të para, kontrollin e procesit dhe testimin e produkteve të përfunduara. Disa standarde vendosin kërkesa për disa ose pwr të gjitha këto aspekte, por standardet e tjera mund të kenë kërkesa vetëm pwr testimin e produkteve të përfunduara. Prodhuesit dhetrupatenotifikuara(nëseduhettëpërfshihen)duhettëzbatojnwçdodispozitetë dhwnw në standard, por një sistem i mirw FPC-je mund të përfshijë aspekte të tjera,qënukjanëidentifikuarnëstandard.Konsiderohetngashumicaestandardeve,se nëse prodhuesi zbaton një sistem menaxhimi sipas EN ISO 9001, i cili është pwrshtaturspecifikishtmekërkesatenjwproduktitëcaktuar,aikapërmbushuredhekërkesat e FPC-së të CPR, ndonwse ai (prodhuesi) nuk është i detyruar ta bëjë këtë.

Figura, në anën e pasme tregon, me anë të shembullit, detyrat e bëra nga prodhuesi dhenga trupaenotifikuarpwrçertifikimineproduktit,përproduktetqwbiennënsistemin AVCP 1 ose 4.

4.3. Procedurat e thjeshtuara të CPR

CPR siguron një numër të thjeshtëzimeve ose përjashtimeve nga dispozitat e tij të plota dhe secila prej tyre përshkruhet shkurtimisht në këtë Udhëzues. Qëllimi kryesor i tyre është zvogëlimi i barrës së prodhuesve, aty ku është e mundur për ta bërë.

Neni 5: Ka për qëllim të përjashtojë disa nga detyrimet e plota të CPR. Produktet e përjashtuara janë:

59


• produkte të prodhuara individualsht ose produkte të bëra me porosi në një proces jo-seri, në përgjigje të një urdhri të caktuar dhe të instaluara në një punim të vetëm ndërtim,

• produktet e prodhuara në kantjerin e ndërtimit për inkorporimin e tyre në vend në punimet e ndërtimit,

• produktet e përdorura në ruajtjen e trashëgimisë dhe për rinovimin e punimeve të ndërtimit me vlerë historike ose arkitekturore.

Neni 5 përjashton nga hartimi DoP (dhe rrjedhimisht edhe markën CE). Megjithatë, formulimi i këtij neni nuk është plotësisht i qartë, duke e bërë të vështirë të kuptohet, nëse produktet janë gjithashtu të përjashtuara nga aplikimi i një hEN-je, që lidhet me këtë produkt. Për shkak të kësaj paqartësie, ky nen, ndoshta nuk zbatohet aq sa duhet.

Neni 36: mbulon tre thjeshtime të ndryshme:

• “pa testim "ose" pa testime të mëtejshme", e cila zakonisht zbatohet për performancën e zjarrit, është në rastin kur Komisioni publikon një Akt të Deleguar, ku thuhet se: produktet e një specifikimi të caktuar arrijnë njëperformancë të përcaktuar. Teksti i Aktit zakonisht shfaqet në hEN dhe të gjithëprodhuesitmundtazbatojnëatë;

• “PTD e përbashkët", e cila mund të përdoret kur një prodhues prodhon një produkt, i cili është i njëjtë me atë të një prodhuesi tjetër dhe që është i testuar. Me lejen e prodhuesit që ka kryer testimin, tjetri mund të përdorë të njëjtat rezultatetestimi;

• “menaxhimi i PTD”, i cili përdoret kur një" mbajtës i sistemit "teston një produkt të përbërë nga komponentët (p.sh. një dritare) dhe pastaj autorizon prodhues të tjerë për të prodhuar produkte të njëjta dhe për të përdorur rezultatet e testimit të mbajtësit të sistemit.

SesitëpërdoretNeni36,jepetnëmënyrëspecifikenëdisangahEN-të(p.sh.dyerdhe dritare, dhe barrierat mbrojtëse në rrugë), por mund të përdoret për çdo situate, kur plotësohen kushtet e mësipërme.

Neni 37: i lejon mikro-ndërmarrjet të përdorin metoda të ndryshme për vlerësimin, nga ato të përcaktuara në hENtë, të cilat zakonisht janë më të thjeshta dhe më të lira për PTD, për aq kohë sa ato e shpjegojnë këtë nëDokumentacionin SpecifikTeknik (STD). Megjithatë, ky nen përdoret rrallë, për shkak të nevojës për të treguar ekuivalencën mes metodës alternative dhe metodës së dhënë në standard, për shkak të konfuzionit mbi atë që, duhet pikërisht të jetë në STD, dhe për shkak se ky nen jo gjithmonë çon në kursime të konsiderueshme në kosto për mikro-ndërmarrjet.

IdentifikimiihENngaprodhuesi

Prodhuesi kontakton organin çertifikuestëproduktit

Inspekton sistemin FPC

Mbledh/regjistron të gjitha të dhënat

LëshonÇertifikatëne performancës së

produktit

Mostrat e produkteve për testim

Bën disa ose të gjitha PTD

Testet e kryera nga

lab.testimi i notifikuar

Bën testimet

vetë

Mundësia për të bërë disa

PTD

Identifikimidetyrave

Organiçertifikues Prodhuesi Prodhuesi

IdentifikimiihENngaprodhuesi

Sistemi FPC operacional

Prodhuesi përgatit deklaratën e

performancës

Vendos markën CE

Hedh produktin në treg

Bën testimin vetë

Sistemi FPC operacional

Sistemi AVCP 1 Sistemi AVCP 4

61


62

Produkte Ndërtimi

Neni 38: i ngjashëm me Nenet 5 dhe 37, ku prodhuesit e produkteve të prodhuara në mënyrë individuale ose të prodhimeve të bëra me porosi, mund të përdorin një sistem të ndryshëm AVCP nga ai i dhënë në hEN, për aq kohë sa kjo vërtetohet e barazvlefshme me sistemin AVCP të përcaktuar në standard. Ky Nen tani përdoret shpesh, për të njëjtat arsye si për nenin 17.

4.4. Procedurat e thjeshtuara në standardet

Thjeshtësimi kryesor i ofruar nga hENtë (përveçse kur lejohen metoda më të thjeshta vlerësimi si alternativa për testim) është koncepti i "familjeve". Një familje, quhet "Një grup produktesh, ku konsiderohet se rezultatet për një karakteristikë të caktuar nga çdo produkt në familje përfaqësohen nga të gjitha produktet e tjera brenda së njëjtës familje. Produktet mund të grupohen në familje të ndryshme për karakteristika të ndryshme". Prodhuesit duhet të vendosin vetë, nëse produktet e tyre mund të formojnë një familje apo jo dhe çfarë është një familje për një prodhues, mund të mos jetë një familje për një prodhues tjetër.

Dy shembujt e dhënë ilustrojnë parimin e familjeve. Dritaret e madhësive të ndryshme janë bërë nga një prodhues, duke përdorur të njëjtin model për të gjitha madhësitë. Të gjitha dritaret mund të jenë në të njëjtën familje për karakteristikën "padepërtueshmëria e ujit". Prodhimet e panelit janë prodhuar në trashësi të ndryshme, por me të njëjtin material. Testimi i panelit më të hollë për rezistencën ndaj ndikimeve do të thotë që të gjitha panelet e trasha janë në të njëjtën familje.

SEKSIONI 5 - HAPI 5: DEKLARATA E PERFORMANCËS (DOP) DHE MARKA CE

5.1. Hartimi i DoP

Rregullat për hartimin e DoP ishin dhënë fillimisht nëAneksin III të vetëCPR-së,ndërsa rregullat e CPR-së ishin përfshirë në disa hEN, veçanërisht në ato të viteve 2013-2014. Megjithatë, në shkurt të 2014, Komisioni botoi një Akt të Deleguar, që përditëson përmbajtjen e DoP dhe është kjo që duhet të zbatohet, pavarësisht se çfarë jepet në hEN-të. Sipas Aktit të Deleguar, DoP e çdo produkti ndërtimi, që jepet në një hEN, duhet të përmbajë sa më poshtë:

63


DEKLARATA E PERFORMANCËS

No. . . . . . . . . . . . . .

1.Kodiunikidentifikuesillojittëproduktit: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. Qëllimi i Përdorimit/eve: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. Prodhuesi: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. Përfaqësuesi i autorizuar1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5. Sistemi/et e AVCP: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6a. Standardi1 i Harmonizuar: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Trupa/tenotifikuar1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6b. Dokumenti Evropian i Vlerësimit1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Vlerësimi Teknik Evropian1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Organi i Vlerësimit Teknik1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Trupa/tenotifikuar1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7. Performanca/t e deklaruar: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8. Dokumentacioni teknik i përshtatshëm dhe/ose dokumentacioniteknikspecifik1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Performanca e produktit të identifikuar më sipër është në përputhje me setin eperformancës/ave të deklaruar. Kjo deklaratë e performancës është lëshuar, në përputhje me Rregulloren (EU) Nr 305/2011, nën përgjegjësinë e vetme të prodhuesit tëidentifikuarmësipër.

Nënshkruar për dhe në emër të prodhuesit nga: [emri1] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Në [vendi1] . . . . . . . . . . . . më [data e lëshimit1] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

[firma1] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1) Hapësirat e pashfrytëzuara mund të fshihen. Teksti në kllapa mundet gjithashtu të fshihet

64

Produkte Ndërtimi

Për plotësimin e DoP zbatohen rregullat dhe parimet e mëposhtme:

1) NumriiDoPdheiKoditUniktëIdentifikimit(UIC)vendosenngaprodhuesidhe lidhen vetëm me një lloj/tip produkti. Këto numra mund të jenë të njejtë.

2) Grupi i vlerave të performancës duhet të lidhet në mënyrë unike me një lloj produkti. Për shkak të kësaj, një DoP, përgjithësisht, mbulon vetëm një lloj produkti. Nëse, ekzistojnë variantet e një produkti, që nuk ndikojnë në performancën e tij (p.sh. madhësia dhe ngjyra), variantet e tilla mund të mbulohen nga e njëjta DoP. Nëse, variante të të njëjtit produkt përfshihen në të njëjtin dokument, secili variant duhet të ketë numrin e tij, UIC dhe vlerat e performancës.

3) Destinacionifinal ipërdorimitosepërdorimeve,duhet të jenë tënjëjtasiçjepen në hEN-n që zbatohet (përveç, nëse prodhuesi propozon një përdorim mëtëkufizuar).Nësestandardijepvetëmpërdorimetepërgjithshme(p.sh."për përdorim në ndërtim"), ky do të jetë përshkrimi i përdorimit.

4) Sistemi AVCP ose sistemet e listuara janë të gjitha që aplikohen (shih më lart), jo më të lartin. Nëse, për shembull, një produkt bie nën Sistemet 1, 3 dhe 4, të gjitha këto janë dhënë.

5) Nëse aplikohet një hEN, prodhuesi duhet të ofrojë numrin e referencës së standarditdhedatënemiratmit,numrineidentifikimit(ngaNANDO)tësecilittrup të notifikuar dhe emrin e secilit trup. Nëse aplikohet një EAD, duhettë jepet numri dhe data e lëshimit të EAD-së dhe ETA-s, emri i Organit të VlerësimitTeknikdhenumrindentifikuestësecilittrupëtënotifikuar.

6) Informacioni mbi performancën është seksioni më i gjatë i DoP dhe mund të shkojë deri në disa faqe. Ai mund të përfundohet duke përdorur një tabelë. DoP, duhet të përfshijë një listë të të gjitha karakteristikave thelbësore, që lidhen mepërdoriminfinalosepërdorimetedhënanëpikën3)mësipër,tëmarranga tabela përkatëse në Shtojcën ZA.1 të hEN. Çdo karakteristikë thelbësore duhet të shoqërohet nga një performancë ose "Nuk ka performancë të përcaktuar" (NPD).

Performanca jepet në çfarëdo mënyre që lejohet nga hEN, p.sh. një nivel performance (ndoshtame tolerancë,nësehENespecifikonkëtë)oseme

65


klasë. Nëse vlera është marrë nga llogaritja, është rezultati i llogaritjes ai, i cili deklarohet. Përjashtimi i vetëm nga kjo është për sjelljen strukturore, e cila mund të shprehet duke iu referuar dokumentacionit të prodhimit ose llogaritjeve të projektimit strukturor. Në këtë rast, këto dokumente do t’i bashkëlidhen DoP.

Nëse performanca e një produkti varet nga mënyra në të cilën është instaluar ose nga përdorimi me produkte të tjera, ky informacion duhet të përfshihet në DoP.DoPduhettëidentifikojësecilisistemAVCPështëaplikuarpërsecilënkarakteristikë, por kjo zakonisht nuk bëhet.

7) Nënshkrimi duhet të bëhet nga personi që ka përgjegjësinë për performancën e produktit. Për këtë arësye, më mirë mund të jetë menaxheri i prodhimit ose menaxheri i cilësisë, se sa drejtuesi i përgjithshëm.

8) Informacioni nuk është detyrim të paraqitet si në rendin e paraqitur më lart, por shumica e prodhuesve zgjedhin të ndjekin këtë rend.

Shembulli më poshtë tregon një DoP të kompletuar.

Deklarata e Performancës

1 Kodi i produktit 801

2 Tipi i produktit Blloqe të ngurta shtufe me lartësi 215 mm

3 Qëllimi i përdorimit Në mure, kolona dhe ndarje

4 Emri dhe adresa e kompanisë XXXXXX

YYYYYY

ZZZZZZ

5 Sistemi AVCP Sistemi 4

6 Standardi i harmonizuar BS EN 771-3:2011 + A1:2015

7 Performanca e deklaruar:

Produkte Ndërtimi

6666

KARAKTERISTIKAT THELBËSORE PERFORMANCA

Dimensionet

Gjatësia 440mm

Gjerësia75mm 90mm 100mm

115mm 140mm 150mm 190mm 200mm 215 mm

Lartësia 215mm

Toleranca D1

Konfigurimi

Forma dhe karakteristikat

NPD

Grupi sipas EN 1996-1 Grupi 1 (I fortë)

Forca shtypëse

Forca mesatare e shtypjes

7.3 – 10.4 N/mm2 (Fuqia për njësi)

Drejtimi i ngarkesës Nga lart-poshë

Njësia e kategorisë Kategoria II

Qëndrueshmëria e përmasave

< 0.6 mm/m

Forca lidhëse Forca lidhëse në prerje0.15 N/mm2 (vlera e

tabeluar)

Forca lidhëse në përkulje NPD


67

Reagimi ndaj zjarrit A1

Thithja/absorbimi i ujit NPD

Përshkueshmëria e avullit të ujit

5/15 (vlera e tabeluar)

Izolimi i drejtpërdrejtë i zhurmave në ajër (në kushtet e përdorimit final)/Dendësiadhekonfigurimi

Dendësia bruto 1 350 kg/m3

Konfigurimi,dimensionetdhe tolerancat

Grupi 1 (I forë)

Vlera efektive e llogaritjes/ dendësia dhe konfigurimi(përnjësitëe përdorura në elemente që i nënshtrohen kërkesave për izolim termik)

λ0.29Ë/(mk)10,matethaë

Qëndrueshmëri ndaj ngrirjes / shkrirjes

1 350 kg/m3

Substancat e rrezikshme Kalimi

68

Construction Products

8) Performancaeproduktittëidentifikuarnëpikat1dhe2ështënëpërputhje me performancën e deklaruar në pikën 7. Deklarimi i performancës lëshohet nën përgjegjësinë e vetme të prodhuesit, dhënë në pikën 4.

Nënshkruar për dhe në emër të prodhuesit nga:

Emri: XXXXXX, Menaxheri i Prodhimit

Firma : Date: 01/11/2015

5.2. Shpërndarja e DoP

Ka dy mënyra në të cilat mund të vihet në dispozicion DoP: ose në faqen e internetit të prodhuesit, në linkun përkatës, ku shfaqet direkt DoP, ose në version letër, e cila shoqëron produktin ose grupin e produkteve. Nëse marrësi i produktit e kërkon atë, DoP duhet të sigurohet në versionin letër.

DoP duhet të shpërndahet në "gjuhën ose gjuhët e kërkuara nga Shteti Anëtar ku produkti tregtohet". Kjo nuk do të thotë automatikisht gjuha/ët zyrtare të atij vendi, por prodhuesit duhet të kontrollojnë se në cilën gjuhë duhet të paraqitet/shpërndahet DoP aty. CPR siguron Pikat Kombëtare të Kontaktit (NCP), të krijuara për të siguruar udhëzime për një prodhues mbi atë që ai duhet të bëjë për të vendosur produktet e tij nëtreguneatijShtetiAnëtar;NCPofrongjithashtuinformacionmbigjuhën/gjuhëtqë nevojiten për DoP në aë vend.

Prodhuesit janë të detyruar të mbajnë DoP në dispozicion për të paktën 10 vjet mbas vendosjes në treg të partisë së fundit të produktit që i përket kjo DoP.

5.3. Hartimi dhe dhënia e markës CE

AshtusiedhemeDoP,disahENekzistuesemundtëkenëspecifikikimedheshembujtë markës CE në Aneksin ZA.3. Disa nga këto shembuj janë ende nga CPD-ja dhe nuk duhet të konsiderohen. Edhe në hEN-të e publikuara gjatë dhe pas miratimit të CPR-së (afërsisht 2013 e tutje), të cilat gjithashtu mund të kenë dispozita dhe shembuj të markës CE, ato duhet të shikohen/zbatohen me kujdes, sepse mund të mos jenë plotësishtkorrekte.hEN-tëmëtëfunditnukspecifikojnëseçfarëduhettëpërmbajë


69

marka CE dhe as nuk përmbajnë shembuj, kështu që, në vend të tyre, prodhuesit duhet t’i referohen vetë CPR-së.

Marka CE duhet të vendoset në mënyrë të dukshme, të lexueshme dhe të pashlyeshme mbi produktin e ndërtimit, ose me një etiketë të bashkangjitur në produkt. Nëse kjonukështëemundur,ajoduhettëfiksohetosenëpaketimosenëdokumentatshoqëruese(p.sh.njëfletëshpërndarjeje).SimboliimarkësCEduhettëpërmbajë,sa vijon:

• dyshifratefundit tëvititnëtëcilinështëvendosurfillimisht;kjonënkuptondatën që një produkt është vendosur për herë të parë në treg dhe prandaj mbetet ipandryshuarpërsakohëqëperformancaeproduktitmbetetepandryshuar;

• emrin dhe adresën e regjistruar të prodhuesit, ose shenjën identifikueseqëlejonidentifikimineemritdheadresëssëprodhuesit;

• kodinuniktëidentifikimittëllojittëproduktit,siçjepetnëDoP;

• numrinereferencëssëdeklaratëssëperformancës;

• nivelin ose klasën e karakteristikave për të cilat është deklaruar performanca, edhe pse karakteristikat, që në DoP kanë "NPD", nuk duhet të tregohen me markënCE;

• referencapërspecifikimettekniketëharmonizuaraqëjanëzbatuar;

• numrinidentifikuestëtrupittënotifikuar,nëseështëeaplikueshme;

• përdorimiiparashikuar,siçpërcaktohetnëspecifikimettekniketëharmonizuaratëaplikuara;

• një figurë ose ndonjë shenjë tjetër dalluese, që tregon një rrezik apo njëpërdorim të veçantë, sipas rastit.

CPR thekson se marka CE, është e vetmja markë, që mund të përdoret për të deklaruar performancën e karakteristikave thelbësore. Kjo, në mënyrë të veçantë, do të thotë, se markat e cilësisë nuk lejohen më të përdoren si mjet për të deklaruar karakteristikat thelbësore. Shtetet Anëtare, po ashtu, nuk lejohen të kërkojnë ndonjë markë tjetër për produktet, dhe se janë të detyruara të lejojnë, që produktet me markën CE, të vendosen lirisht në tregjet e tyre, pa vlerësime të tjera shtesë.

Shembulli mbi markën CE më poshtë korrespondon me shembullin e DoP treguar më parë.

70

Produkte Ndërtimi

15

Adresa e Kompanisë XXX

BS EN 771-3:2011 + A1:2015DOP: 801

Blloqe të ngurta shtufe me lartësi 215 mm

Kategoria II, Njësi agregate për muraturat prej betoni

Përmasat: 440 x 215 mmTrashësia: 75, 90, 100, 115, 140, 190, 200, 215 mmTolerancat e përmasave: Kategoria D1Konfigurimi: Grupi1(ingurtë)Forca mesatare e shtypjes: 7.3 – 10.4 N/mm2Qëndrueshmëria e përmasave: lëvizja e lagështirës < 0.6 mm/mForca lidhëse në prerje: 0.15 N/mm2 (vlerat e tabeluara)Forca lidhëse në përkulje: NPDReagimi ndaj zjarrit: Euroclass A1Përthithja e ujit: NPDKoeficientiipërhapjessëavujvetëujit: 5/11(vleratetabeluara)Izolimi i drejtpërdrejtë i zhurmave në ajër: Dendësia bruto e thatë 1 350 kg/m3 KonfigurimiGrupi1(ingurë)Përçueshmëriatermike: λ=0.29W/(mK)10,MatethatëQëndrueshmëria ndaj ngrirjes-shkrirjes: KalimiSubstancat e rrezikshme: NPD

71


5.4. Dokumentacioni tjetër

Neni 11.6 i CPR-së i kërkon prodhuesve, që produktin ta shoqërojnë me instruksione dhe informacione mbi sigurinë, në një gjuhë të përcaktuar nga Shteti Anëtar përkatës, i cili të mund të kuptohet lehtë nga përdoruesi. Është lënë në vendimmarrjen e prodhuesit, që të vendosë se çfarë informacioni është përshtatshëm për të përmbushur këtë kërkesë.

SEKSIONI 6 - HAPI 6: RUAJTJA E PERFORMANCËS

6.1. Kontrolli i prodhimit në fabrikë

Kontrolli i prodhimit në fabrikë (FPC, shih 4.2) nënkupton kontrollin e brendshëm të përhershëm të prodhimit të ushtruar nga prodhuesi. FPC e lejon një prodhues që të sigurojë se performancat që ai deklaron (të marra në bazë të PTD) vazhdojnë të jenë të vlefshme për të gjitha produktet e mëvonshme. Kjo zakonisht përfshin sigurimin se produktet e mëvonshme mbeten në thelb të njëjta me ato të dorëzuara për PTD.

Në përgjithësi, FPC lidhet me të gjitha karakteristikat. Megjithatë, kjo nuk do të thotë se të gjitha karakteristikat duhet t’i nënshtrohen testimit, ose që të njëjtat teste të përdorura për PTD duhet të përdoren për FPC. FPC mund të përfshijë kontrollin nga mjetet indirekte ose mund të përfshijë përdorimin e metodave të testimit të ndryshme (zakonisht të thjeshta dhe më të lira) nga ato të përdorura për PTD.

Siç do të shpjegohet në pikën 6.3 më poshtë, është e rëndësishme që prodhuesit të sigurojnë se ato janë gjithmonë të përditësuar dhe se po aplikojnë versionin në fuqi të një hEN-je. Për këtë arsye, është e vlefshme që prodhuesit të kenë një procedurë për rishikimin e vazhdueshëm të hEN-së që aplikohet, së bashku me referencat normative tëkësajhEN-je,tëcilatmundtëndryshojnë.FPCnukkufizohetvetëmnëkërkesate CPR-së, ajo duhet të plotësojë edhe legjislacionin në fusha të tjera (në veçanti për substancat e rrezikshme) dhe të çdo karakteristikë jo-thelbësore të deklaruar nga prodhuesi. Përveç kësaj, FPC nuk duhet të bazohet në testimet e kryera tashmë. Nëse, p.sh, prodhuesi përdor dëshmi të dokumentuara, për të përmbushur disa nga nevojat e tij (p.sh. kontrollin e lëndëve të para), atëherë sistemi i dokumentuar i FPC-së duhet të përfshijë procedurat se si janë kryer ato.

6.2. Aktivitetet në vazhdim për AVCP

Përveç se kur ka ndryshime, që ndikojnë në performancën e deklaruar të produktit (shih më poshtë), përcaktimi i llojit të produktit (PTD) nuk përsëritet, pavarësisht se nga cili sistem AVCP është bërë ky vlerësim. Për produktet sipas Sistemeve AVPC 3 ose 4, nëse një PTD është bërë një herë, ajo nuk ka nevojë të përsëritet.

72

Produkte Ndërtimi

Për produktet sipas Sistemeve AVCP 1+, 1 ose 2+, ka disa detyra që përsëriten periodikisht:

• mbikëqyrja rutinë, kontrolli dhe vlerësimi i kontrollit të prodhimit në fabrikë. Kjo zakonisht bëhet një herë në vit, por mund të jetë më e shpeshtë, nëse një hEN ekërkonatë.Trupaenotifikuar,duhettëkryejëmbikqyrjensaherëekërkonnjëhEN, dhe nuk lejohet të rrisë numrin e mbikqyrjeve për aq kohë sa mbikëqyrja nuk ngre çështje që kërkojnë korrigjim. Edhe kur nevojiten rregullime ose korrigjime në sistemin e FPC-së, kjo zakonisht verifikohet me kontrollin edokumentave,nëvendqëtëbëhetnjëri-vlerësimimëtejshëm;

• Kontrolli i testimit për marrjen e mostrave (Vetëm për Sistemin AVCP 1+) tëmarra nga trupi i notifikuar për certifikimin e produktit në fabrikën eprodhimit ose në magazinat e prodhuesit. Sa i përket FPC-s më lart, hEN-ë duhet të përcaktojnë frekuencat e duhura dhe kushtet për kontrollet e tilla të testimeve,pornësekëtomungojnënëstandard,tëgjithatrupatenotifikuara,të përfshira në atë produkt të veçantë, do të takohen brenda Grupit të Organeve tëNotifikuara(GNB)dhedotapërcaktojnëaëvetë;

• testimin e mëtejshëm të mostrave, të marra nga prodhuesi në fabrikë, në përputhje me një plan testimi të detajuar. Ky është, në mënyrë efektive, testimi iFPC-së;aimund tëkryhetngavetëprodhuesinëseai i kapajisjet,ose mund të kryhet nga një laborator testimi, palë e tretë. Këtu nuk përfshet asnjëtrupëenotifikuar.DisahENkonsiderojnësenësefrekuencatnormaletëtestimit të FPC-së janë të mjaftueshme/adekuate për të kontrolluar siç duhet performancën e produktit, atëherë nuk kërkohet testim i mëtejshëm.

Rezultatiindërhyrjeverutinëtëtrupavetënotifikuar,përproduktinapoitrupavepërçertifikimineFPC-së,ështëri-lëshimiiçertifikatëssëproduktitoseiFPC-së,kufizimiosepezullimi içertifikatësoseanullimi isaj(përveçri-lëshimit,nukka 'rinovim'tëçertifikatësqëdokërkontepërsëritjenePTDosevlerësiminfillestartësistemittëFPC-së).Nëseçertifikataështëekufizuarosepezulluar,trupiçertifikuesdot’ijapëarsyet prodhuesit dhe zakonisht jep një periudhë kohore brenda së cilës prodhuesi, duhettëkorrigjojëçdogjëqëështëenevojshme.Përaqkohësaçertifikataështëekufizuar,pezulluaroseeanulluar/shfuqizuar,prodhuesinukmundtëvazhdojëtëshesë produktet e tij.

Rezultati i testimeve të mëtejshme të mostrave nga prodhuesi duhet të vazhdojë të jetë i njëjtë me rezultatin nga çdo kontroll i FPC-së. Përsa rezultatet janë brenda tolerancave të lejuara, prodhuesi mund të vazhdojë të shesë produktet e tij. Nëse

73


rezultatet tregojnë se performanca e produktit ka rënë, prodhuesi ose duhet të ndërmarrë veprime korrigjuese ose të rregullojë përkatësisht DoP dhe markën e tij të CE-së. Për produktet nën çdo sistem AVCP, përveç Sistemit 2+ ose 4, prodhuesi nuk lejohet të përdorë rezultatet e FPC-së për të rritur nivelet e performancës që ai deklaron për produktin e tij.

6.3. Çfarë duhet bërë kur diçka ndryshon

Njëtip/llojproduktindërtimikuptohetmësëmirisikombinimi:produktit,specifikimit,modelit dhe materialeve ose komponentëve të tij përbërës (nëse është rasti), procesit të prodhimit, dhe procesit të kontrollit të prodhimit dhe hEN-së së zbatuar. Nëse ndryshon një ose më shumë nga këto aspekte, prodhuesi duhet të vlerësojë efektet e ndryshimit, për të përcaktuar nëse performanca e deklaruar ka të ngjarë të ndryshojë (në veçanti kur ajo mund të përkeqësohet) dhe për rrjedhojë, nëse ri-testimi apo rivlerësimi është i nevojshëm (këto ndryshime nuk lidhen me luhatjet normale brenda tolerancave të prodhimit). Për aq kohë sa asgjë nuk ndryshon, prodhuesi, nuk ka asnjë detyrim për të kryer përcaktimin e llojit të produktit më shumë se një herë.

Nëse një prodhues përdor materiale ose elemente të papërpunuara, dhe e di paraprakisht se do të përdorë disa furnizues të ndryshëm për këto, ai duhet të përpiqet ta sigurojë në kohë këtë fakt, në një nga raportet e testimit ose të vlerësimit që ai mban. Duke vepruar kështu, nëse i kërkohet të provojë performancën e produkteve të tij, ai ka raportet e nevojshme për ta demonstruar këtë, pavarësisht nga furnizuesi që ai përdor në atë kohë.

Ndryshimiilëndëvetëpara,veçanërishtnëseatokanësaktësishttënjëjtinspecifikim,nuk duhet të nënkuptojë normalisht një ndryshim të 'llojit të produktit'. Kujdesi mund të jetë i nevojshëm edhe me disa lëndë të para, sidomos ato me bazë plastike. Ndonjëherë furnizuesit e plastikës thjesht ndalojnë furnizimin me llojin e plastikës të përdorur më parë, duke i detyruar prodhuesit të ndryshojnë në një lloj tjetër. Ndonjëherëspecifikimikryesor iplastikësmbetet injëjtë,pormundtëndryshojnënjë ose më shumë aspekte më pak të rëndësishme.

Një ndryshim i personelit të FPC-së, nuk nënkupton një ndryshim të llojit të produktit, sepsesupozohetqëprodhuesiekatëgjithëpersonelintëtrajnuardhekualifikuarnëmënyrë adekuate. Një ndryshim në pajisjet e testimit për FPC-në, ose një reduktim në frekuencën e kontrolleve ose testeve të FPC-së, mund të duhet të konsiderohet si njëndryshimdhe,përproduktetsipasSistemeveAVCP1+,1ose2+,trupiçertifikuesduhet t’i vlerësojë këto ndryshime.

Një nga llojet më të vështira të ndryshimit, që prodhuesit duhet të zbatojnë, janë ndryshimet në standardet e harmonizuara, hEN. Një hEN, nuk është një dokument i vetëm, por është vetë hEN-ja së bashku me të gjitha referencat normative të

74

Produkte Ndërtimi

kërkuara nga ajo (p.sh. metodat e testimit) dhe të gjitha standardet e kërkuara nga referencat normative. Nëse një metodë testimi bëhet më pak kërkuese (p.sh. forca e aplikuar është zvogëluar), nuk ka nevojë të përsëritet testimi i produktit, përveçse kur prodhuesi dëshiron të deklarojë një rezultat më të mirë, por për disa ndryshime mund të jetë e vështirë për prodhuesit të dijnë, nëse kjo do të çojë ose jo në ndryshim të performancës së deklaruar nga ai.

Kjo është një çështje e komplikuar dhe shkon përtej qëllimit të këtij udhëzuesi të shkurtër të hyjë në më shumë detaje. Prodhuesit duhet, megjithatë, të marrin në konsideratë deklarimin e niveleve më të ulëta të performancës sesa ato të marra nga testimi, duke i dhënë atyre një hapësirë më të madhe sigurie kur gjërat mund të pësojnë ndryshime. Rekomandohet gjithashtu, që të gjithë prodhuesit të kenë një procedurë "Vlerësimi të ndryshimeve" si pjesë e sistemit të dokumentuar të FPC-së dhe të regjistrojnë rezultatet e vlerësimit të çdo ndryshimi që ata bëjnë. Dosja teknike, e përshkruar më lart, gjithashtu duhet të mbahet plotësisht e përditësuar.

SEKSIONI 7 - HAPI 7: PËRBALLJA ME AUTORITETET E MBIKËQYRJES SË TREGUT

7.1. Hyrje

Mbikëqyrja e tregut (MS) është një pjesë e rëndësishme e sistemit ligjor për çdo lloj produkti dhe po aq e vërtetë është edhe për produktet e ndërtimit. MS ka dy role kryesore: të mbrojë përdoruesit e produkteve, duke siguruar që, produktet e pasigurta osejo-konform,tëpezullohenosetëhiqenngatregu;dhetësigurojëkonkurencënendershme për prodhuesit vendas, duke vërtetuar se aplikohen të njëjtat kushte për të gjithë prodhuesit dhe importuesit. Duke vepruar kështu, parandalohet "hedhja" në treg e produkteve të lira e ndoshta të pasigurta e jo-konform, duke lejuar që produktet vendase të konkurrojnë midis njëri-tjetrit dhe me importet në baza të drejta dhe mbi bazën e cilësisë, se sa vetëm mbi bazën e çmimit.

CPR përmban të njëjtat dispozita për mbikëqyrjen e tregut, që zbatohen në të gjithë legjislacionin e BE-së, sipas dispozitave të Rregullores së BE-së 765/2008. Ky seksion nuk përsërit tekstin e CPR-së, por shpjegon atë që prodhuesit mund të hasin kur vendosin produktet në treg.

7.2. Aktivitetet e mbikëqyrjes së tregut

Sa i përket Shteteve Anëtare, mbikëqyrja e tregut përfshin dy aktivitete:

• monitorimin e produkteve të vendosura në tregjet e tyre për të siguruar se ato janë në përputhje me dispozitat e CPR-së dhe se ato kanë realisht vlerat e performancës së deklaruar nga prodhuesi,

75


• në rastin e mospërputhjes, ndërmarrja e veprimeve për të siguruar përputhshmërinë ose për të hequr ose pezulluar produktet nga tregu.

Krahas rolit të tyre për të siguruar zbatimin e ligjit, shumë autoritete të MS kanë, gjithashtu, rolin t’i ofrojnë prodhuesve, këshilla dhe ndihmë të përgjithshme (kur kjo nuk bie në kundërshtim me rolin e tyre të mbikqyrjes) në, pikërisht atë se çfarë prodhuesit duhet të bëjnë, në radhë të parë, për të zbatuar legjislacionin. Kjo është për shkak se është shumë më e lehtë dhe më e lirë të parandalohen mos-përputhshmëritë të ndodhin, se sa të korrigjohen, mbasi ato të kenë ndodhur.

Ekzistojnë mospërputhje 'jo thelbësore' dhe 'thelbësore'. Mospërputhja jo thelbësore, mund të përfshijë çështje të tilla si, përdorimi i madhësisë apo përmasave të gabuara të simbolit të markës CE. Mospërputhjet thelbësore, mund të përfshijnë çështje të tilla si, dështimi nga ana e prodhuesit të deklarojë (ose e përdorimit ndryshe të NPD) disa karakteristika të kërkuara nga hEN, ose kur produkti nuk rezulton se përmbush nivelet e performancës së deklaruar për të nga prodhuesi, kur ato testohen nga autoriteti i mbikqyrjes së tregut. Mospërputhje të tjera thelbësore mund të jenë mungesa e një raporti testimi për të vërtetuar nivelet e deklaruara të performancës nga prodhuesi, ose të dhënat e FPC-së, që tregojnë se prodhuesi nuk i kishte plotësuar dispozitat e FPC-së të dhëna në hEN.

7.3. Mbikëqyrja e tregut dhe prodhuesit

Të gjithë prodhuesit, që vendosin produktet në treg, kanë përgjegjësinë të sigurojnë, që produktet e vendosura në treg kanë realisht vlerat e performancës të deklaruara prej tyre, se procedurat e AVCP janë zbatuar në mënyrë korrekte dhe se produkti ka informacionin e kërkuar. Në përgjithësi, prodhuesit duhet të kuptojnë se, për sa kohë produktet e tyre përputhen me standardet përkatëse, ato nuk kanë kontakt me autoritetet e mbikëqyrjes së tregut. Një kusht kryesor është se performanca e produktit përcaktohet para se ai të vendoset në treg, ndërsa MS është një aktivitet që ndodh kryesisht mbasi produktet janë tashmë në treg. Sidoqofë, prodhuesit duhet të mbajnë të gjithë dokumentacionin e duhur dhe të jenë të përgatitur për ta vënë atë në dispozicion, nëse është e nevojshme.

Ndonëse, autoritetet e Shteteve Anëtare, mund të kërkojnë informacione kur dyshojnë në përputhshmërinë e një produkti, ato nuk duhet të kërkojnë t’i shohin këtodokumentenëmënyrërutinëosepërtëgjithaproduktet;nësedotëveprohejkështu, do të ishim para faktit se nocioni i "prezumimit të konformitetit" të dhënë nga marka CE, është shkelur.

Si rezultat i veprimtarisë për mbikëqyrjen e tregut mund të ketë një nga disa vendime, sipas rastit. Nëse zbulohet mos-përputhje, autoritetet, në radhë të parë, kërkojnë që prodhuesi ose agjenti i tij të korrigjojë mos-përputhjen. Nëse kjo është një mospërputhje jo thelbësore, siç është një produkt, të cilit i mungon marka CE dhe

76

Produkte Ndërtimi

kur këtë e kërkon CPR-ja, autoritetet do të kërkojnë që kjo të korrigjohet (ndoshta me pezullimin e produktit nga tregu derisa të vendoset marka CE mbi produkt). Nëse prodhuesi, për çfarëdo arsye, refuzon të korrigjojë problemin, produkti i tij mund të kufizohetosendalohettëvendosetnëtreg.Tënjëjtatparimezbatohennërastinenjëmospërputhjeje thelbësore dhe, për shkak se kjo është më serioze, produkti ka gjasa tëpezullohet,ndalohetosetërhiqetmenjëherëngatregu.Vendimifinalimundshëmështë se produkti është gjetur të jetë plotësisht në përputhje me kërkesat ligjore.

7.4. Roli dhe përgjegjësia e prodhuesve

Përveç mirëmbajtjes dhe paraqitjes së dokumenteve, kur kërkohet nga autoritetet e mbikëqyrjes së tregut dhe natyrisht, zbatimit, në radhë të parë, të standardit të duhur evropian (hEN), nuk ka përgjegjësi tjetër shtesë direkte për prodhuesit, në lidhje me mbikëqyrjenetregut.Nërastinkur,produktiinjëprodhuesiindividualështësfiduarnga autoritetet e mbikëqyrjes së tregut, prodhuesit (ose agjentit të tij) do të duhet t’i tregohet se çfarë pritet të bëjë dhe se është në interesin e tij të bëjë atë që kërkohet të bëjë, ose të paktën të hyjë në diskutim me autoritetet. Importuesit dhe shpërndarësit gjithashtu kanë detyrimin të punojnë me autoritetet e MS, nëse kërkohet ta bëjnë këtë.

SEKSIONI 8 - E ARDHMJA E CPR

8.1. Hyrje

Nëkohënkurështëshkruarkyudhëzues(nëfillimtëvitit2018),CPRdhehEN-tëesaj po diskutohen shumë. Komisioni Evropian është duke ndërmarrë një konsultim të gjerë publik për të kërkuar ide për një rishikim të mundshëm në të ardhmen të rregullores, ndërsa hEN-të, të cilat përdoren në zbatim të saj, po ndryshojnë gjithashtu. Një numër i rasteve gjyqësore kanë ndryshuar qëndrimin e Komisionit ndaj standardeve, dhe pasojat e plota të këtij ndryshimi, janë ende të paqarta plotësisht. Nuk është roli i këtij Udhëzuesi të spekulojë se çfarë mund të jetë një CPR e rishikuar, dhe as nuk është e drejtë të paragjykojë hEN-të e ardhshme. Sidoqoftë, lexuesit e këtij Udhëzuesi duhet të jenë të vetëdijshëm për ndryshimet e mundshme, në mënyrë që ata të jenë në gjendje të vazhdojnë të këshillojnë saktë prodhuesit.

8.2. Rregullorja e Produkteve të Ndërtimit

Që kur hyri plotësisht në fuqi në mesin e vitit 2013, një numër çështjesh dhe shqetësimesh janë ngritur lidhur me rregulloren, dhe të anketuarit ka të ngjarë t’i ngrejnë këto. Të renditura jo për nga rëndësia e tyre, ato përfshijnë:

77


• Dublikimin e informacionit midis DoP dhe markës CE: informacionet e performancës që jepen në DoP përsëriten tek marka CE, e cila shton koston dhe bezdisjen. Përveç kësaj, kur një DoP ka disa faqe të gjata, nuk është praktiketëjepentëgjithakëtoinformacionetekmarkaCE;

• Neni 5: Ky nen ka për qëllim të përjashtojë disa nga detyrimet e plota të CPR-së, kur këto produkte nuk janë konvencionalisht "të vendosura në treg". Kjo zakonisht nënkupton produktet e prodhuara në përgjigje të një porosie specifike.Megjithatë,neni5ështëdisi ipaqartë,dhekjoparandalonshumëprodhuesqëmundtëpërfitojnëprejsaj,ngaajoqëata janëaktualishtdukebërë;

• Procedurat e thjeshtësuara, në veçanti Nenet 37 dhe 38, i lejojnë prodhuesit e SME-ve (Neni 37) dhe të gjithë prodhuesit (neni 38) të përdorin metoda të ndryshme vlerësimi nga ato të përcaktuara në hEN-të. Ashtu si me nenin 5, nuk ekzistonnjëpërkufizimiqartëitermit"individualishtiprodhuaroseibërëmeporosinënjëprocesjo-serinëpërgjigjetënjëporosiespecifike",qëështëbazambi të cilën mund të zbatohen këto procedura të thjeshtuara. Përveç kësaj, nëse një prodhues përdor një metodë tjetër, ai duhet të demonstrojë se është "ekuivalent" me procedurën në hEN, gjë që mund të jetë e vështirë.

Edhe nëse procedurat e thjeshtësuara janë të qarta dhe bëhen operacionale, ato sigurojnëmundësimëtëthjeshtavetëmnëlidhjemetestiminfillestartëproduktit,i cili ka pak dobi për prodhuesit të cilët, i kryejë këto testime, për shkak të detyrimit për vendosjen e markës CE. Një kosto, të cilën CPR nuk e zgjidh, është ajo që lidhet me kontrollin e prodhimit në fabrikë.

Nuk ka asnjë siguri se këto, apo çështje të tjera, do të zgjidhen në çdo rishikim të ardhshëm të CPR-së. Megjithatë, është e rëndësishme që prodhuesit të monitorojnë zhvillimet në sistemin ligjor, për të siguruar që ato të zbatojnë kërkesat ligjore më të fundit.

8.3. Standardet Europiane të Harmonizuara

Për një numër arsyesh, që janë përtej qëllimit të këtij udhëzuesi për t’i shpjeguar, qasja ndaj hEN-ve që po miratohet nga Komisioni Evropian ka ndryshuar, gjatë disa viteve të fundit. Siç u shpjegua më lart, shumë prej hEN-ve të publikuara përmbajnë edhe karakteristikat thelbësore (ECs) edhe ato jo thelbësore (NECs), një praktikë, e cila punon mirë për prodhuesit dhe e cila, gjithashtu, lejon që standardet të përdoren për tregtinë jashtë zonës EEA.

Qasja e tanishme e Komisionit, duket se është përjashtimi i të gjitha NECs nga hEN-të(ose,nëtëardhmen,përt’ikthyeratonëECs)dhepërtëklasifikuarstandardet

78

Construction Products

në‘puro’hEN,tëcilattëjenëvetëmnëzbatimtëCPR-së.Qëngafillimiivitit2018,rreth 130 projekt standarde, hEN, nuk janë pranuar nga Komisioni për t’i publikuar në Fletoren Zyrtare të tij. Disa nga arësyetimet e ngritura për mos publikimin e tyre, të cilat kanë penguar përditësimin e hEN-ve, përfshijnë:

• standardetpërdorinformatetevjetëruara,ndonjëherëngaCPD;

• standardet përfshijnë nivelet e reja bazë dhe/ose klasat pa ndjekur procedurën eAktittëDeleguarpërt’ipaturatosipasligjit;

• nevoja për të hequr klauzolën "Markimi dhe etiketimi". CPR thekson se marka CE është e vetmja markë, që mund të tregojë performancën e ECs. Ndërsa kjo është e vërtetë brenda EEA-së, heqja e kësaj klauzole nënkupton se standardet nuk japin udhëzime për vendosjen e markës për produktet e shitura jashtë EEA-së,kuzbatohetCPR;

• nevoja për të hequr NEC-të, e cila përfshin çështje të tilla si përmasat dhe tolerancat e përmasave, të cilat shpesh janë të nevojshme në tregti. Nëse NEC-të përjashtohen nga EN-të, CEN mund të jetë i detyruar të hartojë standarde dypalëshe,njëpjesëtëjetëeharmonizuar,hEN,pjesatjetërqëmbulonNEC-të;

• nevoja për të hequr klauzolën e substancave të rrezikshme. Shumë nga hEN-të e publikuara kanë vetëm një kërkesë shumë të përgjithshme për prodhuesit, që të respektojnë të gjitha dispozitat ligjore ekzistuese të BE-së dhe atyre kombëtare mbisubstancaterrezikshme,paidentifikuarsecilatjanëkëto.Komisioninuke pranon këtë klauzolë, por ende nuk ka gjetur ndonjë formulim të kënaqshëm që ta zëvendësojë atë. Nëse klauzola e substancave të rrezikshme hiqet nga hEN-të (ose nëse publikimi i hEN-ve në Fletoren Zyrtare thekson se klauzola nuk zbatohet për markën CE), kjo nuk e heq detyrimin ndaj prodhuesve për të përmbushurkërkesatpërsubstancaterrezikshme;kjothjeshtdotëthotësesubstancaterrezikshmedotëtrajtohenjashtëdispozitavetëmarkësCE;

• ‘një metodë vlerësimi për çdo karakteristikë': shumë hEN përmbajnë një kombinim të arësyeshëm të metodave të vlerësimit: teste për ata që duan vlerën optimale, metodat e llogaritjes dhe ato që konsiderohen se plotësojnë dispozitat. Nëse kërkohet një metodë vlerësimi (e cila shpesh është testimi), ka gjasa të rrisë kostot dhe ta bëjë situatën edhe më të vështirë për prodhuesit eproduktevespecifike(qëprodhohennjëherë)dhemevolumtëulët;

• Dispozitatëpamjaftueshmepërproduktetënjëfishtadhemevolumtëulët:shumë hEN, sidomos në lidhje me dispozitat e FPC-së, por gjithashtu, deri në një farë mase, edhe në lidhje me testimin e llojit të produktit, shkruhen vetëm për prodhimin në seri dhe për volume të konsiderueshme. Kjo e bën të vështirë, nëse jo të pamundur, që prodhuesit e këtyre produkteve të jenë në përputhje mekëtostandardetëdetyrueshme;

• nevoja për heqjen e dispozitave për hartimin e DoP dhe markës CE nga Shtojca ZA: evidencat nga mbikqyrja e tregut, tregojnë se shumë prodhues


79

nuk e vendosin saktë DoP dhe/ose markën CE (ndonëse, duhet të theksohet, se disa hEN të publikuara nuk përmbajnë dispozitat e sakta, ose, madje disa përmbajnë dispozita të vjetra të CPD-së). Megjithatë, nëse heqin dispozitat e DoP dhe të markës CE, prodhuesit do të duhet të shikojnë diku tjetër për të gjetur se si ata të përgatisin këto dy gjëra.

Sa i përket ndryshimeve në vetë CPR, prodhuesit dhe të tjerët duhet të jenë të përditësuar me zhvillimet e standardeve dhe të sigurojnë se ata po aplikojnë versionin më të fundit të çdo hEN-je.

Megjithëse, nuk ka gjasa që një prodhues, që ka aplikuar një hEN, të kishte ndonjë vështirësi me autoritetet e mbikëqyrjes së tregut, duhet të kihet parasysh se, varësisht se si zhvillohen gjërat midis Rregullores së Produkteve të Ndërtimit dhe hEN-ve, situata mund të lindë atëherë kur përputhja me një hEN nuk do të nënkuptojë më përmbushjen e plotë të kërkesave ligjore, dhe kjo mund të nënkuptojë gjithashtu dështimin për të përmbushur kërkesat e konsumatorëve.

8.4. Ndryshime të tjera ligjore

Siç u përmend më herët, 7 BËR ka gjasa të bëhen më të rëndësishëm, pjesërisht sepse nëtëardhmendotëfillojëtëpërfshihetnëhEN-tëdhepjesërisht,sepseshumëngaShtetetAnëtarekanëfilluart’ipërfshijnëatosikërkesëligjorekombëtare.Prodhuesitdhe importuesit duhet të jenë të vetëdijshëm se në disa Shtete Anëtare mund t’i kërkohet të vlerësohen për 7 BËR edhe pse aktualisht nuk është e përfshirë në hEN-të. Kur të përfshihet si kërkesë në hEN-të, ajo do të jetë si çdo karakteristikë tjetër thelbësore;prodhuesitdo tëduhet tadeklarojnëatëpërshitjenëShtetetAnëtareku ajo kërkohet, dhe do të duhet të deklarojnë NPD për shitje në disa Shtete të tjera Anëtare.

Një fushë e dytë ku, pozicioni teknik pritet të përmirësohet është ai i substancave tërrezikshme.Ndërsabazaligjorendryshonherëpashere,sfidaaktualeështëseshumë prodhues nuk janë në dijeni të asaj që ata duhet të bëjnë (nëse ka ndonjë gjë) për të përmbushur kërkesat ligjore të vendosura mbi to. Ndoshta mund të shpresohet që hEN-të të shkruhen më mirë në të ardhmen për të dhënë më shumë udhëzime për këtë çështje.

80

Produkte Ndërtimi

Për produktet që mbulohen nga direktivat/rregulloret e tjera, si dhe CPR (p.sh. Direktivat e Eco-projektimit dhe Makinerisë), prodhuesit duhet të jenë të vetëdijshëm për zhvillimet e mundshme në këto fusha, edhe pse vetëm një numër i vogël i produkteve janë në këtë situate.

Fusha e fundit, që mund të shohë ndryshime ligjore, është ajo e mbikëqyrjes së tregut. Në dhjetor 2017, Komisioni paraqiti draftin e Rregullores për Përputhmërinë dhe Zbatimin. Kjo ka për qëllim të ndihmojë në krijimin e një tregu të brendshëm më të drejtë për mallrat, duke inkurajuar më shumë bashkëpunim midis autoriteteve kombëtare të mbikëqyrjes së tregut. Rregullorja do të përfshijë ndarjen e informacionit rreth produkteve ilegale dhe hetimeve në vazhdim, në mënyrë që, autoritetet të mund të ndërmarrin veprime efektive kundër produkteve jo në përputhje. Rregullorja do të ndihmojë gjithashtu, autoritetet e mbikëqyrjes së tregut të përmirësojnë kontrollet mbi produktet që hyjnë në tregun e BE-së. Për shkak se 30% e mallrave në BE janë importe, është propozuar edhe inspektimi i përforcuar në portet dhe kufijtëe jashtëm. Gjithsesi, se sa efekt do të ketë, ndoshta kjo do të varet nëse Shtetet Anëtare vendosin të investojnë më shumë burime për mbikëqyrjen e tregut dhe kontrollet doganore, sesa aktualisht ata bëjnë.

SEKSIONI 9 - BURIME TË TJERA INFORMACIONI

Ekzistojnë shumë burime informacioni në lidhje me BE-në, institucionet e saj, legjislacionin e saj dhe CPR-në dhe proceset e saj në veçanti. Një kërkim në internet normalisht të jep informacionin e nevojshëm. Ky seksion, jep një përmbledhje të shkurtër të burimeve kryesore të informacionit, duke përfshirë faqet e internetit, të cilat japin informacion më të gjerë mbi BE-në.

Institucionet dhe dispozitat ligjore

Komisioni Europian: https://ec.europa.eu/commission/index_en

Këshilli i EU: h t t p s : // e u r o p a . e u / e u r o p e a n - u n i o n / a b o u t - e u / institutions-bodies/council-eu_en

Legjislacioni Evropian: https://europa.eu/european-union/law_en

Tregu i Vetëm Evropian: https://ec.europa.eu/growth/single-market_en

Si legjislacioni evropian, ashtu edhe faqet e internetit të Tregut të Vetëm Evropian, mund të përdoren për të gjetur tekstin e Rregullores së Produkteve të Ndërtimit, 305/2011 (CPR). Faqja e internetit e drejtpërdrejtë, e cila duhet të jetë pika e parë e referimit për të gjitha çështjet mbi CPR-në, është:

https://ec.europa.eu/commission/index_en

https://europa.eu/european-union/about-eu/institutions-bodies/council-eu_en

https://europa.eu/european-union/about-eu/institutions-bodies/council-eu_en

https://europa.eu/european-union/law_en

https://ec.europa.eu/growth/single-market_en

81


CPR https://ec.europa.eu/growth/sectors/construction/ product-regulation_en

Faqet e mësipërme japin akses në një numër faqesh të tjera relevante, por katër prej tyre përmenden në mënyrë specifike:

Hap pas hapi për markën CE h t t p s : / / e c . e u r o p a . e u / d o c s r o o m / documents/12308?locale=en

CPR – Pyetjet më të shpeshta h t t p s : // e c . e u r o p a . e u / g r o w t h / s e c t o r s / construction/product-regulation/faq_en

Standardet Europiane të harmonizuara http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/nando/ index.cfm?fuseaction=cp.hs&cpr=Y

NANDO http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/nando/

Informacion për CPR mund të gjendet në faqen e internetit të qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar:

https://www.gov.uk/guidance/eu-construction-products-regulation-and-ce-marking-including-uk-product-contact-point-for-construction-products

https://www.constructionproducts.org.uk/publications/technical-and-regulatory/construction-products-regulation//

Po ashtu, ka rëndësi edhe "Kuadri i Ri Legjislativ", Rregullorja 765/2008 për “Akreditimin dhe Mbikëqyrjen e Tregut”, në lidhje me tregtimin e produkteve, dhe Vendimi i Komisionit Evropian 768/2008/EC:

https://ec.europa.eu/growth/single-market/goods/new-legislative-framework_en

Qasja e re dhe Direktivat e Qasjes së Re, dhe Kuadri i Ri Legjislativ

"Udhëzuesi Blu" është konsideruar për një kohë të gjatë burimi kryesor i informacionit në lidhje me legjislacionin e BE-së dhe markën CE. Ky Udhëzues nuk mbulon CPR në mënyrëspecifike,pormegjithatë,shpjegondhembështetshumëngakonceptetmbitë cilat punon CPR:

https://ec.europa.eu/growth/content/%E2%80%98blue-guide%E2%80%99-implementation-eu-product-rules-0_en

https://ec.europa.eu/growth/sectors/construction/product-regulation_en

https://ec.europa.eu/growth/sectors/construction/product-regulation_en

https://ec.europa.eu/docsroom/documents/12308?locale=en

https://ec.europa.eu/docsroom/documents/12308?locale=en

https://ec.europa.eu/growth/sectors/construction/product-regulation/faq_en

https://ec.europa.eu/growth/sectors/construction/product-regulation/faq_en

http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/nando/index.cfm?fuseaction=cp.hs&cpr=Y

http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/nando/index.cfm?fuseaction=cp.hs&cpr=Y


https://www.gov.uk/guidance/eu-construction-products-regulation-and-ce-marking-including-uk-product-

https://www.gov.uk/guidance/eu-construction-products-regulation-and-ce-marking-including-uk-product-

https://www.constructionproducts.org.uk/publications/technical-and-regulatory/construction-products-

https://www.constructionproducts.org.uk/publications/technical-and-regulatory/construction-products-

https://ec.europa.eu/growth/single-market/goods/new-legislative-framework_en

https://ec.europa.eu/growth/content/%E2%80%98blue-guide%E2%80%99-implementation-eu-product-rules-0_e

https://ec.europa.eu/growth/content/%E2%80%98blue-guide%E2%80%99-implementation-eu-product-rules-0_e

Produkte Ndërtimi

8282

Standardizimi dhe sektori i ndërtimit

Informacion i përgjithshëm mbi procesin e zhvillimit të standardeve evropiane mund të gjendet nga faqja e internetit të CEN-CENELEC:

https://www.cencenelec.eu/Pages/default.aspx

Informacioni mbi hartimin e standardeve specifike mund të gjendet në faqen einternetit të CEN:

https://www.cen.eu/work/areas/construction/products/Pages/default.aspx

Për"Udhëzimembishkriminespecifikimeve",ekzistojnëdokumentetëndryshmetëdobishme që mbulojnë hartimin e hEN-ve sipas CPR.

Faqja e internetit EOTA, me detaje të të gjitha çështjeve që lidhen me EADs dhe ETAs është:

https://www.eota.eu/en-GB/content/home/2/185/

MBIKËQYRJA E TREGUT

Baza e të dhënave RAPEX (mbikëqyrja e tregut):

https://ec.europa.eu/consumers/consumers_safety/safety_products/rapex/alerts/repository/content/pages/rapex/index_en.htm

Sistemi i Informacionit dhe Komunikimit i mbështetur nga interneti përmbikëqyrjen Pan-Evropiane të produkteve teknike (ICSMS):

http://www.icsms.org

Akreditimi

ILAC: http://www.ilac.org/IAF: http://www.iaf.nu/EA: http://www.european-accreditation.org/UKAS: http://www.ukas.com

http://www.ukas.com

UDHËZUES - Përputhshmëria me Rregulloren e Produkteve të Ndërtimit të BE-së për prodhuesit dhe importuesit Publikuar nga: Infrastruktura e Cilësisë në Vendet e Ballkanit PerëndimorKyprojektështëfinancuarngaAgjenciaSuedezepërZhvillimdheBashkëpunimNdërkombëtar – Sida dhe Shoqata Evropiane e Tregtisë së Lirë – EFTA. Është implementuar nga Komiteti Evropian për Standardizim – CEN, në mbështetje të objektivave të pranimit në BE të Vendeve të Ballkanit Perëndimor.

Autorët:Barbara Sorgato, Adam Pinney

Instituti Britanik i Standardeve – BSI

Redaktor: David Norris

Konsulent recensues:Harm Verster

Përkthimi:Drejtoria e Përgjithshme e Standardizimit (DPS)

Dizenjimi:Kato marketing i consulting, Šabac

Shtypshkrimi: ŠtamparijaTopalović,Valjevo

Tirazhi: 500Vendi dhe data e publikimit:Beograd, Tetor 2018

Përmbajtja e këtij publikimi është përgjegjësi e vetme e Projektit të Infrastrukturës së Cilësisë në Vendet e Ballkanit Perëndimor dhe nuk pasqyron në asnjë mënyrë pikëpamjet e Sida-s, EFTA-s ose CEN-it.

CIP Katalogimi për botim BK TiranëSorgato, BarbaraUdhëzues: Përputhshmëria me Rregulloren e Produktevetë Ndërtimit të BE-së për prodhuesit dhe importuesit / Barbara Sorgato,AdamPinney;red.DavidNorris.–Tiranë:Drejtoria e Përgjithshme e Standardizimit, 201884f.:...meil;24cm.ISBN 978-9928-4524-1-2I. Pinney, Adam 1. Inxhinieria e ndërtimit 2. Materiale ndërtimi 3.Standarde4. Udhëzues, doracakë, etj. 5. Evropë 006.35(4): 691 (035)

ProdukteNdërtimiThis project is funded jointly by the Swedish International Development Cooperation Agency (Sida)

and the European Free Trade Association (EFTA). It is implemented by the European Committee for Standardization (CEN) in support of the EU accession objectives of the countries of the Western Balkans.


produkte - quality infrastructure · kuptuar nevojat e tregut për produktet e ndërtimit. në...

Documents