seminarski rad_marketing plan razvoja banjskorekreativnog turizma u općolovo_marketing usluga

8/11/2019 Seminarski Rad_Marketing Plan Razvoja Banjskorekreativnog Turizma u OpOlovo_marketing Usluga

1/22


2/22

2

SADRAJ

UVOD .......................................................................................................................................... 31. MARKETING PLAN .......................................................................................................... 4

1.1. Uvod .............................................................................................................................. 4

Osnovne informacije............................................................................................................ 4

Istorijat banjsko rekreativnog centra ................................................................................... 4

Ciljevi i zadaci ..................................................................................................................... 5

1.2. Opis posla ..................................................................................................................... 5

Prikaz usluge ....................................................................................................................... 5

Delatnost u kojoj posluje ..................................................................................................... 6

1.3. Marketing dio ................................................................................................................ 6

Situaciona analiza ................................................................................................................ 6

SWOT analiza.................................................................................................................... 10

Marketing ciljevi ............................................................................................................... 10

Instrumenti marketing mix-a ............................................................................................. 11

Marketing strategije ........................................................................................................... 17

1.4. Segment menadmenta............................................................................................... 191.5. Finansijski segment ..................................................................................................... 20

ZAKLJUAK............................................................................................................................ 21LITERATURA .......................................................................................................................... 22


3/22

3

UVOD

Sve vie se govori o savremenom pristupu marketingu koji se zasniva na interakcijskojmrei, gde seaktivnosti marketinga rasprostiru kroz itavu organizaciju, odnosno i izvan dijelaza marketing. Ciljevi marketinga, s obzirom na njegov znaaj, postaju sve vie ciljevi

preduzea i organizacije kao cjeline. Ovo doprinosi razvijanju totalne svijesti, svih zaposlenihu preduzeu o znaaju orijentacije na potroaa ikonkurenciju.Dosadanja praksa turistikog poslovanja u naoj zemlji pokazala se neefikasnom prije svegazbog nemogunosti odgovora na trine zahtjeve. Takvu praksu je karakterisao: relativno malibroj posjetilaca, relativno mali prihod koji se ostvaruje, dominantna proizvodna orijentacija,

skromno znanje upravljake strukture o metodama i tehnikama marketinga, mali budet zapromotivne aktivnosti i dr. Poslojui u takvomokruenju nai turistiki subjekti su se nali unezavidnoj poslovnoj situaciji. S tim u vezi bili su izraeni znaajni nedostaci u vezi sakoritenjem instrumenata marketing miksa i stvaranjem njihove kombinacije:

Zastarjelost, odnosno neizdiferenciranost turistikog proizvoda u odnosu na potrebepotencijalnih turista;

Primjena neodgovarajuih metoda formiranja cjena, kao i njihovo nedovoljnodiferenciranje;

Neodgovarajue koritenje kanala prodaje;

Nedovoljno i neprodubljeno istraivanje trita, kao i mala primena informacionihtehnologija;

Neadekvatna organizovanost voenja promotivnihaktivnosti.

Uoava se neophodna primjena marketing filozofije u turizmu i turistikim organizacijama

jer kao grana sa visokom trinom orijentacijom turizam namee potrebu kontinualnogpraenja i identifikovanja potreba i ugraivanje istih u konkretne usluge. Marketing plan pruajaku osnovu za identifikovanje trinih zahtjeva, sagledavanje nae pozicije u realnomokruenju i pronalaenje naina za dostizanje postavljenih ciljeva.Izraujui marketing plan organizacija se trino postavlja i njega (trite) implementira usvaki segment.


4/22


5/22

5

Aquaterm je od 1991. godine do 2000. poslovao u sastavu Sarajevske pivare. 2000. godine se

osamostalio kao Banja Olovo, a od 2001. godine registrovan je kao Javna zdravstvena

ustanova.

Ciljevi i zadaci

Poizicionirati Olovo kao prepoznatljivu destinaciju banjsko-rekreativnog, ribolovnog,

lovnog, sportskog i eko turizma, koja inkorporira atribute okolinske odrivosti Bosne iHercegovine, prije svega njeno bogatstvo u geotermalnim i rijenim vodama, i kvalitetneusluge i smjetajne kapacitetePrivui investitore u infrastrukturu, smjetajne kapacitete i asortiman i kvalitet uslugaPoveanje uea na tritu, izrada i implementacija trino orijentisanih strategija marketingmix-a.

1.2.Opis posla

Prikaz usluge

Okosnicu postojee turistike ponude na podruju opine Olovo predstavljazdravstveno-rehabilitacijski centar Aquaterm koji prua medicinske i fizikalne medicinske usluge. Ovajoblik i struktura registracije datira iz 2001. godine i naglasak je na medicinskim uslugama.

Centar ima doktora specijalistu fizijatrije, 45 zaposlenih od kojih je 11 odgovarajuemedicinsko osoblje. Kad su u pitanju ostali kapaciteti za pruanje usluga, najznaajniji suzatvoreni bazen, kade za pruanje usluga i zakupke. Centar ima 85 leajeva i tokom cijelegodine je popunjen.

Naime usluge Centra zasnovane su na izvorima vode, jedinstvene u dravi, 36 stepeni

toplote, i strukture koja se od prvih mjerenja na Institutu u Beogradu 1878. godine do danasnije promijenila. To je garancija stabilnosti karakteristika vode i mogunosti da se na dugi rokkoriste postojei izvori.

Vrlo znaajan element razvoja i opstanka Centra predstavlja saradnja saMinistarstvom zaboraka pitanja, Udruenjem penzionera i Udruenjima organizacijartve rata, te Udruenejmpenzionera Brko distrikta.

Osim Aquaterma, na podruju opine Olovo locirano je jo nekoliko objekata koji posjeduju smjetajne kapacitete: Motel Paklenik, Panorama, Banja. Radi se o manjimobjektima koji su vie orijentisani na smjetaj posjetilaca koji se nezadravaju due.Uz ovo treba naglasiti injenicu da postoji ugovor izmeu Aquaterm-a i vlasnika privatnih

kua o smjetajuposjetilaca u privatnom sektoru i tretmanu u prostorijama Aquaterm-a koja jeujedno i jedna od strategija prevazilaenja ogranienih kapaciteta Centra.

U kontekstu smjetajnih kapaciteta i pretpostavki za razvoj banjskog turizma stoji iinjenica da je na rijeci Orlji izgraen motel Omix (privatni), koji jo uvijeknije stavljen ufunkciju punih kapaciteta, ali je vrlo blizu otvorenom javnom izvoru mineralne tople vode,

tako da se moe oekivati kreiranje ponude koja se po svojim osnovnim karakteristikamabazira takoe naljekovitoj vodi.


6/22

6

Delatnost u kojoj posluje

Osnovna delatnost je pruanje usluga u oblasti turizma i ugostiteljstva.

1.3. Marketing dio

Situaciona analiza

A) Spoljanje okruenje

Konkurenske snage

Konkurencija je ogromna. Regija obiluje prirodnim naslijeem (termalna i mineralnaizvorita, flora i fauna, vjetaka i prirodna jezera), te bogatim kulturno-historijskimnaslijeem. Sve to prua izuzetne mogunosti za razvoj turizma u ovoj regiji, posebnobanjskog, lovnog i seoskog turizma, a zbog kulturno-historijskog naslijea iz gotovo svihperioda razvoja civilizacije (od neolita, metalnog doba, srednjeg vijeka, perioda otomanske i

austrougarske dominacije) postoje i znaajni potencijali za razvoj kulturnog turizma.

Ekonomsko okruenjeNa bazi procjena Federalnog zavoda za programiranje izvrena je procjena brutodomaeg

proizvoda (GDP) po opinama. Iz ove procjene proizilazi da je nivo GDP postanovnitvu napodruju opine Olovo ak i ispod prosjeka ZD kantona, a znatno zaostaje za prosjekomFBiH. Ovakvo stanje u odnosu na ZD kanton kao jedan od najmanje razvijenih kantona u

FBiH, te posebno u odnosu na FBiH svjedoi o tekoj ekonomskoj situaciji u Olovu ipotvruje potrebu donoenja opredjeljenja i intenziviranja mjera na jaanju privrednihaktivnosti na opini.

Posebno dimenzije odrivog (ili ak ekolokog) turizma, u privredi opine Olovo zauzimasudbina rudnika Olova koji se nalazi u koritu rijeke Biotice. Radi se o relativno znaajnimzalihama rude olova, koja se jo u srednjem vijeku na prostoru opine Olovo eksploatisala i pokojoj je mjesto i dobilo ime.

Pokretanje rudnika onemoguilo bi ozbiljan razvoj ekoloki odrivog turizma, Procedure zapokretanju rudnika su u toku a odluka je na lokalnim vlestima koje zadravaju opredjeljenjekoje ide u pravcu razvoja turizma.

Drugi takoe znaajan momenat izuzetno znaajan za budua strateka opredjeljenjaopine Olovo je koritenje prirodnih vodenih potencijala u funkciji izgradnje i postavljanjamini hidrocentrala. Radi se o itavoj seriji projekata za koje se osiguravaju sredstva iz

meunarodnih fondova u cilju aktiviranja i iskoritavanja postojeih potencijala zaproizvodnju elektrine energije. Pri tome su opine kao to je Olovo sa velikim bogatstvovodenih kapaciteta izuzetno atraktivne za potencijalne investitore. Do sada je opina dalasaglasnost za izgradnju i podizanje tri mini hidrocentrale, ali i odbilo odobriti izgradnju

dodatne etiri, nakon uvida u strukturu i sadraj planiranih kapaciteta. Naime, radilo se oprojektima koji bi trajno unitilipostojea korita i ivi svijet u rijenim koritima, obzirom dapredloeni kapaciteti ibioloki minimum nisu ni izbliza zadovoljavali kriterije odrivosti.


7/22

7

Trenutno na ovom polju nema znaajnijih aktivnosti, ali se moe oekivati ponovnopokretanje prijedloga ili podnoenje zahtjeva, pa je stoga nuno, posebno u svjetlu prijedlogakoji se daju utvrditi dugorona opredjeljenja i donijeti odgovarajue odluke na OV.

Politiko okruenjeTrenutna politika situcija je dosta nestabilna, sa stalnim previranjima, to utie na

eventualne turiste iz inostranstva. Medjutim, postoji volja za demokratizaciju zemlje i

stabilizacijupolitike scene, kao i izgradnju stabilnih dravnih institucija koja pozitivno utiuna poveanje imida naezemlje pa i turizma. Harmonizacija u instrumentima ekonomske ituristike politike (carinske i pasokeformalnosti, zdravstveni propisi, harmonizacija poreske icarinske politike, standardizacija i sl.) u integracijama kao to su Evropska unija, Severno-ameriko udruenje za trgovinu i druge, pored ostalog,olakat e i turistika kretanja.

Pravno regulatorno okruenje

Javna zdravstvenu ustanova Aquaterm organizovana je u skladu sa odredbama Zakona o

ustanovama Bosne i Hercegovine i Zakonom o zdravstvenoj zatiti. Sobzirom da se radi ospecifinom obliku pravnog lica to se na njegov pravni poloaj i reim upravljanja kao iraspolaganja primjenjuju odredbe posebnih zakona u Federaciji BiH. Tako je Zakonom o

zdravstvenoj zatiti predvieno da zdravstvenu djelatnost obavljaju ustanove koje osnivaFederacija BiH, kanton, optina te domaa istrana fizika i pravna lica. Ovdje se radi o veosnovanoj zdravstvenoj instituciji.

Djelatnost koja se obavlja u okviru Aquaterm-a moe biti obavljana i od strane privatnogoperatera. Zakon o zdravstvenom osiguranju u F BiH daje mogunost ukljuivanja privatnogzdravstvenog sektora u javni sektor. Preduslov je raspisivanje tendera na kantonalnom nivou

koji bi stvorio pretpostavke da se i privatni sektor ukljui uutakmicu i koristi javna sredstva.Za ove oblike organizovanja postoje ogranienemogunosti i oblici privatizacije. Privatizacijaprimjenom nekog od metoda direktne privatizacije putem odredbi Zakona o privatizaciji uFederaciji BiH nije mogua. Ovo ne znai da su time iskljueni neki drugi oblici privatizacije.Kao mogua nameu se sljedea rjeenja: Zakljuivanje ugovora o upravljanju nad Aquaterm-om od strane privatnog operatera.

Davanje Aquaterm-a pod koncesiju za odreeni vremenski period i

Stupanje u poseban ugovorni odnos putem projekata javno-privatnog partnerstva na

ugovornoj osnovi.


8/22

8

Tehnoloko okruenjeOve promjene su veoma znaajne, ak revolucionarne. To je posebno uoljivo kod veoma

brze primjene savremenih tehnolokih reenja udomenu tzv. informacione tehnologije kojukarakterie kompjuterizacija subjekata turistike privrede kao to su avio-kompanije, putnikeagencije, hotelijeri, rent-a-car firme i druge.

Istovremeno, sve je vei broj turistikih destinacija koje postaju dostupne i preko razraenihturistikih informacionih sistema koji se ukljuuju u nacionalne i meunarodne mree zaprenos podataka. Istovremeno, brza primjena novih nauno-tehnolokih reenja revolucionieposlovanje u djelatnosti saobraaja, a zapaaju se i razliite tendencije primene raznovrsnihnovih tehnologija u svim podrujima aktivnosti raznovrsnih preduzea i organizacija teaktivnosti turistikih potroaa.

Socio-kulturoloko okruenjeU Olovu trenutno ivi neto manje od 13.000 stanovnika, odega dvije treine spadau

kategoriji radno sposobnog stanovnitva ili onih koji su u fazi obrazovanja i pripreme za radnoaktivnu ulogu. Gustina naseljenosti na opini Olovo daleko manja u odnosu na Federaciju BiHa posebno na ZE-DO kanton. Osim broja, za budunost i razvoj Olova mnogo su vanijekretanje i migracije stanovnitva, posebno problem odseljavanja stanovnitva. Kako jekategorija migriranja uglavnom vezana za radno sposobno stanovnitvo, problem njihovogodliva vrlo je znaajan za budui razvoj Olova. Olovo ima izraen problem odseljavanja stanovnitva, kao i Ze-Do kanton u cjelini. Ovo svjedoi o injenici da oba nivoa nemajudovoljno atraktivnu ekonomsku i drutvenu situaciju da bi zadrali svoje stanovnike. Ovodirektno utie i na negativan prirodni prirataj na opini Olovo.

B) Analiza trita

Ciljna tritaZdravstveni motiv je evolucijski gledano bio prvi motiv privremene promjene domicilnog

okruenja, a poveanjem svijesti ljudi o znaaju zdravlja, svi su izgledi da e on i u skorijojbudunosti ponovo zauzeti primat, bez obzira da li je rije o preventivi, rehabilitaciji ilikurativi.

Zdravlje je jedan od najstarijih trajnih i najjaih motiva turistikih kretanja, te da turizam usvim svojim oblicima vie-manje uvijek vri zdravstvenufunkciju.Neosporno je da turizam i sport ine dve najvee socijalne pojave prolog vijeka. Oba

fenomena imaju svoju dugu istoriju. Turizam doivljava izuzetnu ekspanziju, tako da svakimdanom postaje artikal masovne potronje. Takva nagla ekspanzija turizma sigurno ima svojekorjene vezane za promjene naina ivota i rada ljudi. Industrijalizacija stavlja savremenogovjeka pred tekoe modernog tehnikog razvoja i optereenja pri radu.U takvom kontekstu problema i faktora od kojih zavisi razvoj turizma, javlja se i drugi

socioloki fenomen sport, koji takoe doivljava ekspanziju. Sam sport je u prvoj fazi razvoja turizma imao veliki znaaj u pokretanju(motivisanju) turista kao posmatraa velikih


9/22

9

sportskih manifestacija. U novije vrijeme funkcija sporta u turizmu dobija novu, humaniju,

vrijedniju namjenu. Radi se o sportskoj aktivnosti koja postaje sastavni dio turistike usluge,koja vrijeme boravka turiste sadrajno popunjava i omoguuje im aktivan odmor uz promjenuaktivnosti u odnosu na radnu. Takav aktivan odmor uz zadovoljenje elja i potreba za igrom, kretanjem na suncu, vazduhu, vodi ili snijegu ima znaajnu psihofiziku vrijednost. Sadraji

fizikog vjebanja namjenjene aktivnom odmoru turista ine rekreativni turizam.

Karakteristike tritaKvalitetom usluga i zadovoljavanjem potreba moe se veoma lako postii lojalnost kod

klijenata, tanije stvaranje stalnih muterija. Korisnici usluga prije svega ele kvalitet iindividualizaciju usluga tj.prilagoavnja njihovim zahtjevima. Ispunjavanjem istih dolazi se usituaciju ponovnog dolaska a to jeprimarni uslov dogoronog uspjeha.

Osnovne potrebe ciljnog tritaKvaliteta usluga (smjetaj, medicinske usluge, prehrana) i irenju asortimana

turistikogproizvoda na usluge aktivne rekreacije, zabave, razonode, posjete okolini, uivanjeu organskoj hrani, branju ljekovitog bilja, gljiva i umskih plodova i slino.Danas su posebno aktuelne meusobno vrlo razgranate interakcije izmeu turizma,zdravlja izdravstvene kulture u okviru savremenih drutvenih kretanja.

C) Unutranje okruenjeTuristiki potencijali opine Olovo mogu se analizirati kroz potencijale pogodne zarazvoj

razliitih vrsta turizma. U tom kontekstu na podruju opine Olovo moemo uoiti potencijaleza razvoj banjskog turizma, zimskog/planinskog, sportskog, seoskog, kulturnog i izletnikogturizma. Znaajna je injenica da je raspored ovih potencijala takav da mogu posluiti kaoizvrsna podloga za dopunjavanje i kombinovanje razliitih vrsta turizma, te za otklanjanjesezonskih oscilacija u ostalim vrstama turizma.


10/22

10

SWOT analiza

Tabela 1. SWOT analiza Razvoja banjsko-rekreativnog turizma u Opini Olovo.

Marketing ciljevi

a) Komercijalni ciljevi

poveati brojnost turista, duinu njihovog boravka i turistiku potronju naopini privui investitore u infrastrukturu, smjetajne kapacitete i asortiman i kvalitetusluga

osigurati spillover efekte za lokalnu zajednicu u ekonomskom rastu, aktiviranjem

raspoloivih potencijala turizma na odriv nain, poveanjeminvesticija, zaposlenosti,plaa i ivotnog standarda u turizmu i prateimdjelatnostima privrede.


11/22

11

b) Nekomercijalni ciljevi

poizicionirati Olovo kao prepoznatljivu destinaciju banjsko-rekreativnog, ribolovnog,

lovnog, sportskog i eko turizma, koja inkorporira atribute okolinske odrivosti Bosne iHercegovine, prije svega njeno bogatstvo u geotermalnim i rijenim vodama, ikvalitetne usluge i smjetajne kapacitete

Stvaranje lojalnih turista

Poveanje svjesnosti turista o jlepotama olovskog kraja Informisanje turista o ljekovitim osobinama termalne vode te njenim karakteristikama

za lijeenje raznih vrsta bolesti kao I nain primjene

Poveanje broja kulturno umetnikih manifestacija geografsko irenje trita (drugi kantoni i regije u BiH, trita Hrvatske, Srbije,

Slovenije) u kome se ostvaruje orijentacija na identini profil posjetilaca kakav jedanas dominantan na opini.

podizanju kvaliteta postojeih usluga (smjetaj, medicinske usluge, prehrana) i irenju

asortimana turistikog proizvoda na usluge aktivne rekreacije, zabave, razonode,posjete okolini, uivanje u organskoj hrani, branju ljekovitog bilja, gljiva i umskihplodova i slino.

Instrumenti marketing mix-a

Proizvod

Pruanje razliitih vidova usluga turistima uz koritenje odgovarajuih resursa.Orijentacija na nove trine segmente koji e prevazii ogranienje postojeeg stanjanerazvijenog trita i segmenata niske kupovne moi inerazvijenih navika za samoinicijativnokoritenje usluga banjsko-lijeilinog turizma.

Orijentacija na nove trine segmente praktino znai prevazilaenje trinog kruga turistakoji koriste usko definirane primarne potrebe na standardnoj razini kvaliteta:

smjetaj i prehrana i medicinski tretmani, koji ne omoguavaju stvaranje visoke dodajnevrijednosti u turizmu.

Novi trini segmenti podrazumijevaju, prije svega inovaciju prema kvalitativnimkriterijima: ivotnog stila segmenti koji promoviraju zdrav ivot, samosvjesnost i odgovornost za

vlastito zdravlje i fitness, odnosno radne sposobnosti,

sistema vrijednostinaglaeni individualizam i interes za lokalnu kulturu, novaiskustva urekreacijilov, ribolov, rafting, planinarenje i pjeaenje

oekivanih koristi cijena vs nova iskustva i zadovoljstva, presti u vlastitoj sredini,

poboljanje izgleda i radnih sposobnosti, odstranjenje tegoba i bolesti i drugo Uestalost koritenja turistikih sadraja godinji odmori, turistiki dogaaji, vikend

posjete (trend kraih, a eih posjeta turistikim destinacijama).

U dimenziji turistikog proizvoda ovi segmenti predstavljaju orijentaciju na temeljitounapreenje, kako u pogledu kvaliteta standardnih, tako i na uvoenje niza diferenciranihturistikih usluga u slijedeim bitnim faktorima:


12/22

12

smjetaj irenje asortimana usluga smjetaja u objektima vieg komfora i koncepta kojinaglaavaju individualnost novi hotelski kapaciteti, pansioni, novi rezidencijalni objekti,ukljuujui vikendice i bungalove,

prehrana oslonac na lokalnoj hrani i tradiciji njenog spremanja, ukljuujui organskuhranu na organskim farmama na opini ili gravitirajuim regijama i bogatstvu prirodnihizvora hraneribe, gljiva, divljai, malina, jagoda, meda idrugo,

medicinski tretmani unaprijeeni nivo baznih medicinskih tretmana utemeljen natermalnim vodama i program intenzivnih sistema lijeenja reumatskih idrugih bolesti,

wellness usluge programi antistresa, oputanja, rekreacije, fitness-a i ljepote,planinarenja, pjeaenja i slino,

rekreacijakupanje na otvorenim bazenima tople vode, pjeaenje i planinarenje, branjeumskih plodova, rekreativne sportske aktivnosti u individualnim i masovnim sportovima idrutvenim dogaajima, rafting naKrivaji i slino.

sadraji tradicijskih i kulturolokih naslijea i kreiranih sadraja kulturnoistorijski

spomenici, etno sela, kolonije ribara, lovaca, i slino, sadraji totalnog turistikog proizvoda, koji stvaraju dodatne emocionalne vrijednostidoivljaja i zadovoljstva iskustvima posjetilaca opine Olovo, kojiukljuuju realni kvalitetdoivljenog turistikog proizvoda, gostoprimstvo sredine i kvalitet marketinga, odnosnobranda i komunikacija turistikeponude.

a) Usluga boravka hotela Aqaterm Olovo


13/22

13

b) Medicinske usluge

Vidovi i vrste terapija

Olovska termomineralna voda u terapeutskim procedurama koristi se u tri vida i to:

kupke,

inhalacija, pijenje.

Vrste terapija koje se koriste u lijeenju su:1) Hidroterapija,

2) Elektroterapija,

3) Sonoterapija,

4) Magnetna terapija,

5) Termoterapija,

6) Masae,7) Kineziterapija

Hidroterapija:

Kupke u mineralnoj vodi, Podvodne masae, Galvanske kupke + podvodne masae, etvorostanine galvanske kupke, Habard kupke, Bazen.

Elektroterapija:

Interferentne struje,

DDS, Vakum terapija, Tens.

Sonoterapija:

UltrazvukTermoterapija

Oblaganje parafinom, Krioterapija, Solux terapija.

Masae:

Runa masaa, Masaa vodom, Masaa UZ.


14/22

14

Kineziterapija:

Individualne, Grupne

a) u sali,

b) u bazenu.

c) Planinski i sportski turizam

Planinski i sportski turizam, prije svega odnose se na skijake staze u duini od 400 m i200 m vune staze, ureene od stranePlaninarskog drutva. Staza je projektovana na osojnojstrani, tako da nije direktno izloena suncu, to omoguava due odravanje snijega. Valjanaglasiti da postoje pretpostavke za njeno dalje proirenje to e dobrim dijelom zavisiti odinteresa potencijalnih investitora. Na ovom prostoru lociran je i Planinarski dom sa 20-ak

raspoloivih leaja koji je otvoren i u funkciji 150 dana godinje.Sportski turizam bi zapravo bio baziran na karakteristikama prostora, nadmorskoj visini,

strukturi i sastavu vazduha i mogunostima da se na prostorima uz ski stazu Jelik izgrade iurede trim/kros staze (za tranje).U okviru planinskog i sportskog turizma mogu je i izletniki turizam. Naime, obzirom nalokaciju i blizinu velikih centara, posebno Sarajeva, te poziciju na putu Sarajevo Tuzla,Olovo ima jako dobre predispozicije za razvoj izletnikog, odnosno tranzitnog turizma.Obzirom na gore navedene prirodne potencijale, te kulturno-istorijsko nasljee i objektesakralnog karaktera Olovo, uz odgovarajue predstavljanje i prezentiranje, te oznaavanje ovihobjekata moeznaajno poveati broj zaustavljanja putnika na tranzitnom putu, te broj izletastanovnika iz Sarajeva, ali i gradova Zeniko-dobojskog kantona.

Za izletniki i tranzitni turizam, posebno suznaajne klisura u udama i ribnjak kojiprivlaeposjetioce u prolazu, ali i goste Aquaterma i posjetioce opine Olovo. Osimtoga za poklonikesportskog turizma u blizini planinarskog dom osposobljena je i litica za penjanje, to jeposebno znaajno jerse radi o prirodnoj stijeni ime je izazov zapotencijalne korisnike vei.Takoe ovdje treba navesti i potencijale za razvoj lovnog i ribolovnog turizma.Podruje Olova bez sumnje obiluje raznim mogunostima za lov, bogato je visokom,srednjomi niskom divljai. Aktuelna lovita na podruju Olova su Kamenica, Velikaglava, eravica,Orlja, Smolin, Kruskovica, Drecelj. Uz ova lovita znaajne su i dvije lovake sekcije:izdvojeni revirlovite Radava i hranilite za turistiki lov.Obzirom na rijene tokove Olova, povoljne ekoloke uslove i bioloka svojstva vodotoka

moguje i sportski ribolovni turizam. Rjeice Stupanica i Biotica, od kojih nastaje Krivaja,imaju svoje specifinosti sasportsko-ribolovnog stanovita.Za ribolovni turizma znaajni su izdvojeni revir Boganovia na mjestu formiranja rijekeKrivaje i Zeleni vir. Posebno znaajna je uloga Sportskog ribolovnogdrutva Orlja Olovo uodravanju vodenih tokova i osiguranju pretpostavki za razvoj ribolovnog turizma. Premaregistraciji drutvo je registrovano za uzgoj i odravanje ribogojilita, te poribljavanje. Ima205 lanova i finansira se iskljuivo iz lanarina, tepriloga i donacija pojedinih lanova.


15/22

15

Na prostoru 94 km Drutvo je planiralo uraditi prostor za komercijalizaciju sportova.Aplicirali su za projekat za odravanje rijeka Biotice i Stupanice: projekat obuvhataturistiki zahvat kupalite Zeleni vir, reorganizaciju dijela i izradu kampa Sportskogdrutva,kole fly fishinga za djecu do 14 godina.Obzirom da je u Olovu registrovan rafting klub, mogueje organizovati rafting ture od straneovog kluba.

Seoski turizam

Seoskom turizmu pogoduje veliki broj okolnih sela te mogunosti organizovanjaprikupljanja umskog bilja i organizacije seoskog ivota, stoarstva i proizvodnje organskehrane . Kreirana ponuda i sadraji organizuje se u kombinaciji sa ostalim vidovima turizma.Smjetaj turista organizovati u seoskim domainstvima ureenim u skladu sa prihvatljivommeunarodnom kategorizacijom, pri emununo zadratioriginalne graevinske materijale ikonstrukciju mjesta tipinu za ove krajeve.Posjetioci bi bili ukljueni u aktivnosti na sakupljanju ljekovitog bilja, branju umskogvoa iliu nekim od poljoprivrednih aktivnosti kojima se domainstvo bavi.Obzirom da su sadraji u razvoju ponude seoskog turizma direktno i usko vezani za ponudu usferi prirodnih ljepota, zdravstvenog, zimskog, sportoskog turizma i slino.

Kulturno istorijski turizam.

Olovo raspolae sa znaajnim potencijalima kulturno istorijskih znamenitosti.Najznaajnija dimenzija ovog nasljea su steci, nadgrobni spomenici iz prolosti Bosne.Opina Olovo ima 40 lokaliteta na kojima senalaze steci, to je daleko najvea koncentracijana podruju jedne opine.Steci su originalna kulturno-umjetnika pojava srednjevjekovne Bosne i Huma, koji svojimoblicima, reljefima, natpisima i drugim osobinama sve vie interesuju nau istranu kulturnujavnost. Obino su lokaliteti sa nekropolama steaka tako odabranida ih prolaznik lako uoi,tako da se sa tih mjesta lijepo vidi dobar dio okolice.

Na mnogo mjesta su uz steke locirane kasnije hrianske nekropole na kojima se i danasprimjeuju temelji crkava iz doba steaka, ili iz neto kasnijeg doba. Na vie mjesta su imuslimanske nekropole postavljene uz same steke ili blizu njih. Ovi se spomenici nalaze nasljedeim lokacijama: Jela uma, kraj puteljka koji od Ivanjskog brda vodi prema seluKrivajeviima tri spomenika, Musii lokalitet Mramorje, osamdedset spomenika od kojih jeukraeno dvanaest, Bakii (Donji) pet lokaliteta sa srednjovjekovnim nadgrobnim

spomenicima: a) pod Klisom, b) Klisa, c) Grabljica, d) Vlakovac i e) Slavanj, Kozjaci,sjeverno od Donjih Bakia a zapadnood Olova, sa nekropolom od 9 steaka, Boganovii sa 38steaka, Krievii na lokalitetu Gradina, u zaseoku Meoraa, Mramorje sa nekropolom odetiri spomenika. Steci sa tekstom napisanim na Bosanici, uvrteni u pregled sadrajanavedenih u Zemaljskom muzeju, tako da to otvara mogunost da se posjetiocima Zemaljskogmuzeja (dakle turistima koji se ve nalaze u Sarajevu) prezentira informacija o originalnommjestu na kome se steci mogu posjetiti.


16/22

16

Osim steaka valja naglasiti i postojanje obeliska na kraju ume Vlakovac (300 m nad vrelomKamenica). Napravljen je od krenjakog monolita i izdrao je pritisak vremena. Svojimoblikom nema mnogo zajednikog sa stecima, a prema predanju postavljen je na mjesto nakome je kralj Tvrtko ranjen.

Od 263 spomenika na ovim lokalitetima ukraen je 61 primjerak. itav ornamentalnisistem naolovskim nekropolama pokazuje jednu posebnu umjetniku kolu koja ima svoje principeukraavanja i svoj nain rjeavanja ornamentisanih povrina. Ova kola operie sa nekolikotipiziranih motiva i nizom pojedinanih ukrasa koje kombinuju sa onim prvim. Sve tekombinacije odaju izvjesnu skladnost i mirnou kojaodgovara i obliku spomenika i njihovojnamjeri.

U blizini centra Olova, u Zagru, Paskovoj luci nalazi se kula Marije Terezije, kaospomenikiz austrougarskog perioda, koja je prema predanju bila straarsko mjesto u zatiti ovihprostora. Osim ovog spomenika Olovo posjeduje i tzv. Rimski most, iako ne postoje dokazi da

se radi o nasljeu iz ovog doba.

Zajedno sa obeliskom i stecima ovi spomenici ine pravo bogatstvo kulturno-istorijskognasljea koje nude bogatu ponudu u oblasti kulturnog turizma.U selu Bakii nalazi se crkva i svetite Svetog Roka, udaljeno 1 km sa glavog puta.Najpoznatije u vjerskom smislu je Svetite Gospe Olovske, najstarije svetite Gospe naBalkanu. Radi se o vrlo znaajnom sakralnom objektu koji je daleko vie bio ufunkciji prijerata, kada je stanovnitvo dolazilo u mnogo veem broju.Kad je rije o vjerskim objektima, Olovo ima damiju staru vie od 4 stoljea (iz 16 stoljea),koja je neprestano u funkciji, ali i pravoslavnu crkvu na jednom od obronaka iznad mjesta. Svi

vjerski objekti su ouvani u toku agresije na Olovo to je svojevrstan dokaz suivota na ovomprostoru. Osim ovih u Olovu se nalaze i spomenici iz narodnooslobodilakog rata, ali i ostaci

pojedinih objekata koritenih u odbrambenom ratu 92-95 koji su obiljeja i spomenici otporalokalnog stanovnitva, ali i vrlo znaajniza odbranu BiH u cjelini. Rije je prije svega o ratnojbolnici u Paskovoj luci, pekari u Boganoviima, koja jeu ratnom periodu bila smjetena podzemljom, te isturenim komandnim mjestom 101. slavne Olovske brigade u Zagru. Iako je ovaposljednja potpuno unitena jo uvijekje mogua rekonstrukcija pojedinih dijelova. Ovakviobjekti mogu se koristiti u svrhu organizovanja ekskurzija i izletnikog turizma. Na taj nainse i u Olovu svake godine organizuju Staze kretanja Armije BiH u okolini Olova suobiljeene u 4 etape duinom 51 km i svake godine se organizuje Pohod putem 1. slavne(prvi vikend pred rafting).

Uz kulturno-istorijsko nasljee znaajno mjesto zauzimaju i razliiti kulturni dogaajikojiprivlae posjetioce. Tradicionalno se na podruju Olova, krajem jula svakegodine (posljednjivikend u julu) u vrijeme odravanja raftinga organizuje Meunarodni festival folklora, kojiokuplja 15 drutava iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Srbije i podrazumijeva znaajanregionalni festival u ovoj oblasti.


17/22

17

Cijena

Neophodno je diferenciranje cena po sledecim kriterijumima:

a) Vijreme

Cijene boravka su 20% vee u sezoni nego van sezone.Cijene iznajmljivanja sale u hotelu Aquaterm su jedinstvene tokom cijele godine.

b) Vrsta usluge

Cijene kategorija soba su u skladu sa ponudom koju je potrebno obogatiti.

Cene usluga planinskog, sportskog, seoskog i kulturnog turizma treba formirati na nivou

konkurentskih kako bi se preuzeo veidio ovog trita.c) Nain prodajeCena za krajneg kupca je ista bez obzira na nain prodaje tako to se agencijama odobravarabat za iznos njihove provizije.

Kanali prodaje

Neposredna (direktna) prodaja putem telefona, e-mail-om, u samom hotelu. Ovim

nainom distribucije se smanjuju trokovi jer nema agencijske provizije. Posredna (indirektna) prodajaposredstvom menaderskih ugovora sa Ministarstvomza boraka pitanja, Udruenjem penzionera i Udruenjima organizacija rtve rata, teUdruenejm penzionera Brko distrikta, turistikih operatora, turistikih agencija.

Promocija

Komercijalna turisticka propaganda koja koristi razna sredstva :

grafika sredstva (prospekt, plakat, katalog) oglasna sredstva (tampa i mediji) projekciona sredstva (turistiki film, Web sa portalom)

prostorno-plastina sredstva (suveniri,...)

lina propagandna sredstva (konferencije za medije, lokalna sredstva informisanja,studijska putovanja)

Odnosi sa javnoscu (Public Relations) miljenje nezavisnih posmatraa i informacijana ovaj nain plasirana je primamljivija ponuda.

Word of mouth (oblik promocije kojem se najvie vjeruje - linaiskustva, doivljaji).

Publicitetstalni kontakt sa medijima

Unapreenje prodajekroz organizovanje nagradnih igara, davanja popusta,... i sl.

Marketing strategije

Razvoja banjsko-lijeilinog turizma, treba osigurati integralno povezivanje javnihresursa sa privatnim i javnim investitorima u okviru regulatorne i poduzetnike uloge opine.Zapravo e odlukom o nainu davanja koncesija na koritenje mineralnih voda ovaproblematika biti rijeena. Obzirom da Olovo raspolae sa vie izvora, potrebno je izraditijedinstven program ponude banjsko-ljeilinih usluga koji e biti ponuen potencijalnimturistima. Ovo podrazumijeva utvrivanje standarda koji moraju biti ispotovaniu kreiranju


18/22

18

odreenih elemenata ponude i dodatnih sadraja. Ovakategorizacija bi morala biti usklaenasa standardima i kategorizacijom ugostiteljskih objekata u cijeloj dravi. Nosilac izrade ovogprograma bi trebaobiti Aquaterm uz podrku odgovarajuih tijela u Opini kako bi se izbjegloda se odreeni elementi standardizacije percipiraju kao pokuaj spreavanja otvaranjakonkurencije.

Razvoja welness i rekreativnog turizma utemeljenog na bogatstvu termalnih voda,

prirodnih ljepota voda i planina, kvalitetnim investicijama i znanju u toj oblasti turizma. Radi

se o dodatnim sadrajima banjskogkompleksa koji su sve vie traeni na savremenom tritu ikoji bi trebali biti ukljueni u dodatnu ponudu atraktivnu potencijalnim turistima. Kako se radio novim sadrajima za Aquaterm i Olovo najkorisnije bi bilo koristiti iskustva razvijenihcentara i na taj nain na principu benchmarkinga (koritenja najboljeposlovne prakse) kreiratisadraje koji bi obogatili postojeu ponudu. Nakon zavrenog procesa transformacijeAquaterma i davanja koncesije na termalne izvore, investitori e djelovati i samostalno uovom pravcu, a Opinabi svakako trebala osigurat podrku i jedinstven nastup kako bi

podralapozicioniranje Olova kao banjsko-ljeilinog centra koji kreira raznovrsnuponudu zarazliite segmente korisnika.Razvoja seoskog i eko turizma kojim bi se javni resursi posebnog kvaliteta u smislu

okolinske odrivosti priveli turistikoj valorizaciji ukombinaciji sa organiziranom organskomproizvodnjom hrane na opini i uzpoduzetniku ulogu investitora koji e obavljati aktivnostiu eko turizmu, koristei i dostignua u razvoju parka prirode Zvijezda. Cilj ovog programa jeformiranje/definisanje ponude seoskog turizma a aktivnosti koje je potrebno izvriti susljedee:- Utvrditi inventarisati sadraje i elemente prihvatljive za kreiranje ponude seoskog

turizma; Izvriti kategorizaciju objekata i utvrditineophodne aktivnosti na objektima koji

se mogu staviti u funkciju ponude;- Identificirati potencijalna domainstva koja izraavaju interes za ukljuivanjem u ovu

vrstu ponude, kao i stanje u kome se nalaze objekti koje posjeduju, te aktivnosti koje se na

njihovim imanjima mogu realizovati;

- Osigurati finansijskupodrku projekta kroz saradnju sa NVO ili razliitim meunarodnimorganizacijama ija je misija osiguranje podrke malom i srednjem biznisu;

- Kreirati ostale sadraje koji se mogu ponuditi turistima i uvezati se sa Turistikomzajednicom opine Olovo i turistikom zajednicom ZE-DO kantona, te turistikimagencijama koje djeluju na podruju ZE-DO kantona i u Sarajevu.

Cilj izrade ovog programa je da se definie konkretna ponuda uoblasti seoskog turizma kojabi bila atraktivna za potencijalne posjetioce koji borave u Sarajevu i nakon toga ele produitiboravak u BiH. Osim toga ovu ponudu bi trebalo osigurati na web stranici Olova, zajedno sa

ponudom za rafting, i to preko udruenja koje e biti kontakt sa individualnim domainstvima.Mogunosti finansiranja koje se mogu ponuditi pojedinimvlasnicima su sredstva iz projekataili saradnja sa nekom od Mikrokreditnih organizacija koje u svom porftoliju imaju i podrkurazvoju turizmu. Nosilac aktivnosti na izradi ovih programa moe biti neko Turistika


19/22

19

zajednica, ali i neko od vlasnika lokalnih objekata za smjetaj koji bi mogli djelovati kao posrednik u animiranju turista

Razvoja kulturno-istorijskog i vjerskog turizma u kome se valoriziraju naslijeene igrade nove vrijednosti lokalne kulture (etno sela, kolonije i drugi dogaaji). U cilju realizacijeovog programa potrebno je sainitipopis svih navedenih lokacija na kojima se nalaze steci safotografijama i snimcima steaka, utvrditi stanje u kome se nalaze i potrebne zahvate na konzerviranju i zatiti. Osim toga potrebno je analizirati i opisati karakteristike specifineOlovske kole o kojoj je bilo rijei i eventualno organizovati obuku imogunost za izuavanjeiste na podruju Olova. Osim toga na bazi ovih spomenika steaka i obeliska, te vjerskihobjekata koji su opisane potrebno je kreirati i izraditi lokalne suvenire koji bi djelovali na

poveanje poznatosti destinacije i irenje informacija o njenim atrakcijama. U okviru ovogprograma potrebno je izraditi katalog steaka na podruju opine Olovo i osigurati njegovudistribuciju preko Zemaljskog muzeja u Sarajevu, ali i integrisanje ponude sa drugim mjestima

koji posjeduju sline objekte i spomenike. Tako bitrebalo uvezati Olovo u neki od programa

pomoi i projekata koje nude NVOorganizacije, ili pak pripremiti prijedlog programa koji bise mogao iskoristiti ukoliko se pojavi zainteresovana organizacija. Slian primjer moe se naiuprojektima organizacije Mozaik koja uvezuje sve opine koje su na bilo koji nain vezane zasrednjovjekovnu Bosnu i bosansko kraljevstvo.

1.4.Segment menadmentaCijela filozofija poslovanja je orijentisana na marketing kao dominantnu funkciju.

Postojea,kruta funkcionalna organizacija centra Aquaterm kao vodee turistikeponude napodruju opine Olovo, nema marketing slubu i nedozvoljava slobodno komuniciranje, tenije u mogunosti da podri ovakavu filozofiju. Zatopredlaemo modifikaciju u smislu

formiranja marketing sektora i organizaciju po kupcima (korisnicima usluga).

Direktor

Terapeutsko

odjeljenejRecepcija Kuhinja Restoran Odravanje

Ekonomsko-

komercijalna

sluba

Pravna sluba


20/22

20

1.5. Finansijski segment

U okviru ovog segmenta odnosno aproksimaciji ukupnih efekata implementacije ovog

marketing plana treba imati u vidu polazno stanje koje karakterie ogromni jaz izmeupotencijalnih mogunosti i dostignutog nivoa kapaciteta odnosno ponude banjskozdravstvenogi rekreativnog turizma u Olovu. Naime, po svojim osobinama voda Banje Aquaterm Olovo,

osim povoljne temperature (36C) ima, u odnosu na sve druge banja u Bosni i Hercegovini,

najvie specifinih indikacija (ak 8), a istovremeno ima gotovo najskromnije receptivne idruge kapacitete za njeno koritenje. Jaz izmeu mogunosti i stvarne ponude je daleko veiako se uzmu u obzir i druga izvorita na podruju opine Olovo.Projekcijom ukupne razvojne filozofije u okviru jednog planskog horizonta koji obuhvata sve

razvojne aspekte od materijalnih preko drutvenih do kulturolokih, u slijedeih nekolikodecenija obezbjedilo bi se poizicioniranje Olovo kao prepoznatljive destinaciju banjsko-

rekreativnog, ribolovnog, lovnog, sportskog i eko turizma.


21/22

21

ZAKLJUAK

Razvoju banjsko-rekreativnog turizma doprinosi irina opine koja raspolae znaajnimprirodnim, ali i izgraenimpotencijalima za razvoj turistike ponude. Pri tome je rije prijesvega o postojanju prirodnih mineralnih i termalnih izvora vode, kao i vodenih potencijala koji

su znaajna podloga za kreiranje ponude za turiste i izletnike, ali i sadraja na vodi ribolova,raftinga i slino.Osim ovih, prirodnih potencijala, izuzetno znaajne pretpostavke za razvoj turistike ponudeopina Olovo batini iz svoje bogate kulturno-istorijske batine, posebno kroz izuzetnoznaajna podruja na kojima se nalaze steci, ali i vjerski objekti koji imajuposebno znaajnomjesto i ulogu meu vjernicima na prostoru Bosne i Hercegovine.Uz to postoji i nekoliko vrlo znaajnih spomenika iz razliitih perioda, koji su bogatapodlogaza kreiranje turistike ponude.U svjetlu savremenih turistikih kretanja i poveanja interesa za kulturno-istorijski turizam

potrebno je raditi na daljem razvoju trita iproiriti trini potencijal u odnosu na postojee,relativno ograniene trinesegmente.U tom kontekstu JZU Aquaterm, kao kljuni subjekat u kreiranju banjskeponude na podrujuopine Olovo podrazumjeva proirenja, te efekata koje bi to proirenje imalo na kreiranjeturistike ponude.

Ipak ovo je tek jedana korak u osvajanju trita. Drugi treba da bude striktnopotovanje ovog marketing plana, ali i njegovo praenje i analiziranje tokom vremena kao ieventualno revidiranje ako spoljanje, unutranje okruenje i trite nametnu potrebu zatakvom odlukom.

Razvoj razliitih turistikih sadraja, zavisi od odluke opine i opinskog vijea u

pogledu usvajanja prioriteta u buduem razvoju. Kljuna dilema koja pred opinom stojiodnosi se na opredjeljenje izmeu ekolokog razvoja, odnosno razvoja ekolokog turizma iekoloke proizvodnje u odnosu na odobrenje zagraenje mini hidrocentrala


22/22

LITERATURA

1. Strategija razvoja banjsko-rekreativnog turizma u Opini Olovo,ekonomski

institut Sarajevo 2008. Godine

2. Strategija obnove i razvoja privrede i privredne infrastrukture na podruju

opine Olovo, Institut zaorganizaciju i ekonomiku Sarajevo, 1996.

3. Strategija razvoja Zeniko dobojskog kantona za period 2010.2020.,

projektovanje, ininjering i trgovina "forma" d.o.o. Zenica, septembar 2010.

godine

4. http://visitmycountry.net(datum pristupa 15. april 2013. godine)

5. http://aquaterm.olovo.ba/ (datum pristupa 20. april 2013. godine)
http://visitmycountry.net/http://visitmycountry.net/http://aquaterm.olovo.ba/http://aquaterm.olovo.ba/http://aquaterm.olovo.ba/http://visitmycountry.net/

seminarski rad_marketing plan razvoja banjskorekreativnog turizma u općolovo_marketing usluga

Documents