The Multi-disciplinary Study on Ancient Cultural Relationship

in GMS and

Malay Peninsula

Surat Lertlum Chulachomklao Royal Military AcademySurapol Natapintu Silpakorn UniversityPongdhan Sampaongern Fine Arts DepartmentPanjai Tantasanawong Silpakorn University Mr. IM Sokrithy APSARA Authority

Ancient Communication Road Network

Toward Vat PhuKoh

ker

Angkor

South-east road, toward Sambor prei Kuk

Bakan

North-west road, toward Phimai

West road, pass by Sdok Kak Thom

Kulen

North road

East road, toward Bakan and Vat Phu

Beng Mealea

Associated Structures:

* Stone bridges

- 22 on the South-east road (Angkor- Sambor Prei Kuk)

- 20 on the East road (Angkor-Bakan)

- 23 on the West road (Angkor-Sdok Kak Thom)

- 32 on the northwest road, Angkor-Phimay

- ~ 4 on the road Beng Mealea-Koh Ker- Vat Phu

-5 found in Capital Angkor

About 106 stone bridges found

Theme

“Culture has no boundary”

Area of Study

Objective

วั�ตถุ�ประสงค์�หลั�กของโค์รงการวั�จั�ยค์�อเพื่��อรวับรวัม ศึ�กษา วั�เค์ราะห�ข!อม"ลัเก#�ยวัก�บวั�ฒนธรรมแลัะส�งค์มสม�ย

โบราณในระเบ#ยงวั�ฒนธรรมแนวัทิ�ศึเหน�อ-ใต! แลัะทิ�ศึตะวั�นออก-ตะวั�นตกของประเทิศึไทิยแลัะในพื่�,นทิ#�ในประเทิศึเพื่��อนบ!านทิ#�เก#�ยวัข!อง แลัะบ"รณาการค์วัามร"!สาขาต-างๆ ทิ#�เก#�ยวั

ก�บศึ�ลัปะแลัะวั�ฒนธรรมในระเบ#ยงวั�ฒนธรรมแนวัทิ�ศึเหน�อ-ใต! แลัะทิ�ศึตะวั�นออก-ตะวั�นตกของประเทิศึไทิย

ต�,งแต-อดี#ตจันถุ�งป0จัจั�บ�น ส1าหร�บน1าไปประย�กต�ใช้!ให!เก�ดีประโยช้น�ส"งส�ดีอย-างย��งย�นแก-ประเทิศึไทิยในป0จัจั�บ�น โดียแบ-งประเดี3นหลั�กของการวั�จั�ยออกเป4น 5 ประการ ดี�งน#,

1. เพื่��อขยายฐานค์วัามร"!จัากการศึ�กษาการแผ่-ขยายของอารยธรรมเขมรโบราณ ทิ#�ดี1าเน�นการมาแลั!วั ให!ค์รอบค์ลั�มกลั�-มวั�ฒนธรรมดี�,งเดี�มทิ#�อาจัม#ค์วัามเก#�ยวัข!องก�นในประเทิศึกลั�-ม GMS (Greater Mekong Sub-region) แลัะค์าบสม�ทิรมลัายา ซึ่��งสามารถุน1าไปส"-การพื่�ฒนาฐานข!อม"ลัรวัมทิางวั�ฒนธรรมส1าหร�บประเทิศึกลั�-ม GMS แลัะค์าบสม�ทิรมลัายา ซึ่��งสามารถุน1าข!อม"ลัทิ#�ไดี!มาใช้!เพื่��อการสร!างค์วัามส�มพื่�นธ�แลัะค์วัามเข!าใจัอ�นดี#ของประช้าช้นในกลั�-ม GMS แลัะค์าบสม�ทิรมลัายาทิ�,งในระดี�บช้�มช้นแลัะระดี�บองค์�กรไดี!เป4นอย-างดี#

2. ดี1าเน�นการวั�เค์ราะห�เช้�งโบราณค์ดี#แลัะวั�ฒนธรรมแลัะเช้�งพื่�,นทิ#�ในลั�กษณะสหวั�ทิยาการ เพื่��อศึ�กษารายลัะเอ#ยดีของค์วัามส�มพื่�นธ�ในอดี#ตผ่-าน

วั�ตถุ�ทิางวั�ฒนธรรม จัากอดี#ตจันถุ�งป0จัจั�บ�น เน��องการดี1าเน�นการศึ�กษาอารยธรรมเขมรโบราณทิ#�ผ่-านมาเป4นไปในลั�กษณะการศึ�กษาเฉพื่าะแหลั-ง โดียย�งไม-ม#การศึ�กษาค์วัามส�มพื่�นธ�ในภาพื่รวัมแลัะเช้�งพื่�,นทิ#�อย-างจัร�งจั�งแลัะเป4นระบบ แลัะทิ1าการขยายการศึ�กษาตามแนวัถุนนโบราณจัากเม�อง

พื่ระนค์รไปทิางทิ�ศึตะวั�นตก ทิางทิ�ศึเหน�อ (ประเทิศึลัาวั)

3. ศึ�กษาถุ�งค์วัามเช้��อมโยงของแหลั-งอ�ตสาหกรรมถุลั�งโลัหะโบราณในประเทิศึกลั�-ม GMS แลัะค์าบสม�ทิรมลัายา ซึ่��งม#พื่�ฒนาการทิางเทิค์โนโลัย#มาต�,งแต-สม�ยก-อน

ประวั�ต�ศึาสตร� เพื่��อให!ทิราบถุ�งการกระจัายต�วั ค์วัามส�มพื่�นธ�ของช้�มช้นในอดี#ตในระดี�บภ"ม�ภาค์ เน��องจัากโลัหะเป4นส��งจั1าเป4นพื่�,นฐานในการพื่�ฒนาของช้�มช้น ซึ่��งการศึ�กษาน#,

เป4นการขยายขอบเขตการศึ�กษาดี!านโลัหะกรรมโบราณบร�เวัณ อ1าเภอบ!านกรวัดี จั�งหวั�ดีบ�ร#ร�มย�ของโค์รงการทิ#�ผ่-านมา เน��องจัากบร�เวัณน#,เป4นแหลั-งโลัหะกรรมโบราณซึ่��งม#ขนาดีใหญ่-ทิ#�ส�ดีตามแนวัถุนนโบราณจัากเม�องพื่ระนค์รถุ�งเม�องพื่�มายทิ#�ไดี!ม#การ

ค์!นพื่บ ซึ่��งน-าจัะเป4นแหลั-งโลัหะกรรมทิ#�ม#ค์วัามส1าค์�ญ่ในระดี�บภ"ม�ภาค์ในอดี#ต

4. พื่�ฒนาฐานข!อม"ลัทิางโบราณค์ดี#แลัะวั�ฒนธรรมจัากข!อม"ลัทิ#�ไดี!จัากการส1ารวัจั แลัะการเก3บรวับรวัมในพื่�,นทิ#�ศึ�กษาซึ่��งจัะกระจัายต�วัอย"-ในประเทิศึกลั�-ม GMS แลัะค์าบสม�ทิรมลัายา ซึ่��งรวัมไปถุ�งข!อม"ลัในลั�กษณะ Geo-Spatial ของพื่�,นทิ#�ทิ#�เก#�ยวัข!องเป4นฐานข!อม"ลัรวัม ซึ่��งนอกจัากจัะสามารถุน1ามาใช้!ในการวั�เค์ราะห�ประเดี3นวั�จั�ยแลั!วั ย�งสามารถุน1าไปใช้!ในการศึ�กษาวั�จั�ยในดี!านอ��นๆ อ#กดี!วัย

5. พื่�ฒนาค์วัามส�มพื่�นธ� ค์วัามเข!าใจัอ�นดี#ของประช้าช้นในกลั�-ม GMS แลัะค์าบสม�ทิรมลัายา โดียใช้!ผ่ลัทิ#�ไดี!จัากการวั�จั�ยเผ่ยแพื่ร-ต-อช้�มช้น เยาวัช้น การจั�ดีประช้�มทิางวั�ช้าการ การแลักเปลั#�ยนทิางวั�ฒนธรรม การจั�ดีก�จักรรมส1าหร�บเยาวัช้นเพื่��อเป4นแกนของการสร!างค์วัามส�มพื่�นธ�ในระดี�บช้�มช้นแลัะ

ระดี�บองค์�กรต-อไป

Current Area of Study

การข�ดีค์!นแหลั-งโบราณค์ดี#บ!านสายโทิ 7ต1าบลัจั�นทิบเพื่ช้ร อ1าเภอบ!านกรวัดี

จั�งหวั�ดีบ�ร#ร�มย�

Study on Ancient Iron Smelting

โค์รงการวั�จั�ยฯ ไดี!ดี1าเน�นการข�ดีค์!นทิางโบราณค์ดี#ทิ#�แหลั-ง โบราณค์ดี#บ!านสายโทิ 7 ต1าบลัจั�นทิบเพื่ช้ร อ1าเภอบ!านกรวัดี

จั�งหวั�ดีบ�ร#ร�มย� ซึ่��งไดี!เค์ยส1ารวัจัเบ�,องต!นไวั!แลั!วัเม��อ พื่.ศึ. 2551 แลัะพื่บวั-าเป4นแหลั-งทิ#�ม#ร-องรอยก�จักรรมการถุลั�งเหลั3กสม�ยโบราณแลัะร-องรอยก�จักรรมการอย"-อาศึ�ยสาม�ญ่ของค์น

สม�ยโบราณทิ#�อาจัเก#�ยวัข!องก�บก�จักรรมการผ่ลั�ตเหลั3ก

วั�ตถุ�ประสงค์�ของการข�ดีค์!นทิางโบราณค์ดี#การข�ดีค์!นทิางโบราณค์ดี#ค์ร�,งน#, ดี1าเน�นการเพื่��อรวับรวัม

ข!อม"ลัแลัะหลั�กฐานทิางโบราณค์ดี#มาศึ�กษา วั�เค์ราะห�ให!ไดี!ค์วัามร"!เพื่��มข�,นเก#�ยวัก�บประวั�ต�การผ่ลั�ตเหลั3กสม�ยโบราณ แลัะ

วั�ฒนธรรมของประช้ากรผ่"!ผ่ลั�ตเหลั3กสม�ยโบราณ ในพื่�,นทิ#�เขตอ1าเภอบ!านกรวัดี จั�งหวั�ดีบ�ร#ร�มย� ซึ่��งเป4นพื่�,นทิ#�ปร�มณฑลัของเส!นทิางค์มนาค์มจัากเม�องเส#ยมเร#ยบมาย�งเม�องพื่�มายสม�ยโบราณ

ลั�กษณะพื่�,นทิ#�ของแหลั-งโบราณค์ดี#บ!านสายโทิ 7 ม#ลั�กษณะเป4นเน�นใหญ่- พื่�,นทิ#�รอบแหลั-งเป4นทิ#�ราบลั�-ม

ม#ทิางน1,าธรรมช้าต� อย"-ไม-ไกลัทิางทิ�ศึตะวั�นตกแลัะทิ�ศึเหน�อ

เน�นดี�นแหลั-งโบราณค์ดี#ร"ปร-างค์-อนข!างกลัม ขนาดีเส!นผ่-าศึ"นย�กลัางประมาณ 300 - 330 เมตร ทิ#�ขอบแหลั-งม#เน�นเลั3กทิ#�ประกอบดี!วัยตะกร�นแลัะส��งเหลั�อทิ�,งจัากการถุลั�ง

เหลั3กสม�ยโบราณกระจัายไปตามขอบแหลั-งโดียรอบรวัมไม-น!อยกวั-า 10 เน�น

เน�นตะกร�นจัากการถุลั�งเหลั3ก

สภาพื่ภ"ม�ประเทิศึแลัะลั�กษณะการใช้!ทิ#�ดี�นบนแหลั-งโบราณค์ดี#เป4นสวันยางพื่ารา

รายลัะเอ#ยดีการดี1าเน�นการข�ดีค์!นทิางโบราณค์ดี#ระยะเวัลัาปฏิ�บ�ต�งาน

การข�ดีค์!นทิ#�แหลั-งโบราณค์ดี#บ!านสายโทิ 7 ไดี! ดี1าเน�นการเป4นเวัลัา 29 วั�นระหวั-างวั�นทิ#� 15 ก�มภาพื่�นธ�

พื่.ศึ. 2552 ถุ�งวั�นทิ#� 15 ม#นาค์ม พื่.ศึ. 2552

ต1าแหน-งของพื่�,นทิ#�ข�ดีค์!น การปฏิ�บ�ต�งานวั�จั�ยค์ร�,งน#, ไดี!ข�ดีค์!นพื่�,นทิ#�จั1านวัน 3

หลั�มข�ดีค์!น กระจัายอย"-ทิ#�ทิ1าเลัต-างๆในแหลั-งโบราณค์ดี#- หลั�มข�ดีค์!นหมายเลัข 1 อย"-บร�เวัณตอนกลัางของ

แหลั-งโบราณค์ดี# เป4นหลั�มข�ดีค์!นผ่�งส#�เหลั#�ยมผ่�นผ่!า ขนาดีกวั!าง 2 เมตร ยาวั 5 เมตร วัางต�วัตามแนวัทิ�ศึ

ตะวั�นออก - ตะวั�นตก- หลั�มข�ดีค์!นหมายเลัข 2 เป4นหลั�มข�ดีค์!นผ่�ง

ส#�เหลั#�ยมผ่�นผ่!า ขนาดีกวั!าง 2 เมตร ยาวั 3 เมตร – วัางต�วัตามแนวัทิ�ศึเหน�อ ใต! อย"-ห-างหลั�มข�ดีค์!น

หมายเลัข 1 ไปทิางทิ�ศึเหน�อเป4นระยะทิาง 30.67 เมตร

- หลั�มข�ดีตรวัจัสอบหมายเลัข 1 เป4นหลั�มข�ดีค์!นผ่�ง ส#�เหลั#�ยมจั�ต�ร�ส ขนาดีกวั!าง 2 เมตร ยาวั 2 เมตร

– วัางต�วัตามแนวัทิ�ศึเหน�อ ใต! อย"-ทิ#�เน�นตะกร�นจัากการถุลั�งเหลั3กทิ#�ขอบดี!านตะวั�นออกของพื่�,นทิ#�เน�นแหลั-ง

โบราณค์ดี# แลัะอย"-ห-างจัากหลั�มข�ดีค์!นหมายเลัข 1 ไปทิางทิ�ศึตะวั�นออก

หลั�มข�ดีค์!นหมายเลัข 1 อย"-บร�เวัณตอนกลัางของแหลั-ง โบราณค์ดี# เป4นหลั�ม

ข�ดีค์!นผ่�งส#�เหลั#�ยมผ่�นผ่!า ขนาดีกวั!าง 2 เมตร ยาวั 5 เมตร

ผ่ลัการดี1าเน�นการในหลั�มข�ดีค์!นหมายเลัข 1หลั�กฐานทิางโบราณค์ดี#ประเภทิส1าค์�ญ่ทิ#�พื่บในหลั�มข�ดีค์!น

หมายเลัข 1 ม#ดี�งน#,1. เศึษภาช้นะดี�นเผ่า

ไดี!พื่บช้�,นส-วันภาช้นะดี�นเผ่าประเภทิเน�,อเค์ร��องดี�นจั1านวัน มาก โดียพื่บต�,งแต-ในช้�,นทิ�บถุมทิางโบราณค์ดี#ระดี�บช้-วังบน

จันถุ�งระดี�บช้�,นลั-างส�ดี โดียไม-ม#การเปลั#�ยนแปลังร"ปแบบอย-าง มากแลัะช้�ดีเจัน แสดีงวั-าช้�,นทิ�บถุมทิางโบราณค์ดี#ทิ#�พื่บทิ�,งหมดี

เก�ดีจัากก�จักรรมการอย"-อาศึ�ยสาม�ญ่ของประช้ากรสม�ยโบราณวั�ฒนธรรมเดี#ยวัอย-างต-อเน��อง

2. โบราณวั�ตถุ�แลัะร-องรอยเก#�ยวัข!องก�บกระบวันการผ่ลั�ตเหลั3ก

หลั�กฐานทิางโบราณค์ดี#ประเภทิน#, ประกอบดี!วัยซึ่ากเตาต#เหลั3ก ตะกร�นจัากการถุลั�งเหลั3ก แลัะตะกร�นจัากการต#เหลั3ก ซึ่��งน�บเป4นหลั�กฐานประเภทิส1าค์�ญ่ บ-งช้#,วั-าช้�มช้นสม�ยโบราณแห-งน#,ดี1าเน�นการทิ�,งถุลั�งเหลั3ก

แลัะต#เหลั3กทิ#�ถุลั�งไดี!ให!เป4นวั�ตถุ�แลัะส��งของร"ปทิรงต-างๆดี!วัย

3 . โค์รงกระดี"กค์นสม�ยโบราณ

ไดี!พื่บโค์รงกระดี"กค์นสม�ยโบราณจั1านวัน 1 โค์รง ถุ"กฝั0งในทิ-านอนหงายเหย#ยดี

ยาวั ม�อทิ�,งสองข!างถุ"กจั�ดีประสานไวั!ทิ#�หน!าทิ!อง ห�น

ศึ#รษะไปทิางทิ�ศึตะวั�นออก ม#ภาช้นะดี�นเผ่าทิรงช้ามค์รอบทิ#�ศึ#รษะ 1 ใบ วัางไวัทิ#�ดี!านข!างศึร#ษะดี!านขวัาของโค์รงกระดี"ก 1 ใบ แลัะวัางบน

กระดี"กหน!าแข!ง 1 ใบ ทิ#�แขนข!างซึ่!ายสวัมก1าไลัทิ1าดี!วัย

ส1าร�ดี 4 วัง ไม-สามารถุระบ�เพื่ศึไดี! เม��อเส#ยช้#วั�ตอาจัม#อาย�

ไม-เก�น 15 ป@

การแปลัค์วัามหมายหลั�กฐานทิางโบราณค์ดี#เบ�,องต!น

โบราณวั�ตถุ�ประเภทิต-างๆทิ#�พื่บในหลั�มข�ดีค์!นหมายเลัข 1 ดี�งรายการข!างต!นน�,น จั�ดีไดี!วั-าเป4นวั�ตถุ�หลังเหลั�อจัากการทิ1า

ก�จักรรมสม�ยโบราณ อย-างน!อย 3 ประเภทิไดี!แก-- ก�จักรรมการอย"-อาศึ�ยสาม�ญ่

- ก�จักรรมการทิ1าห�ตถุกรรมพื่�เศึษ ซึ่��งในกรณ#ของหลั�มข�ดี ค์!นน#,ก3ค์�อ

การต#เหลั3ก- – ก�จักรรมทิางดี!านประเพื่ณ# ค์วัามเช้��อ

ผ่ลัการดี1าเน�นการในหลั�มข�ดีค์!นหมายเลัข 2หลั�กฐานทิางโบราณค์ดี#ประเภทิส1าค์�ญ่ทิ#�พื่บในหลั�มข�ดีค์!น

หมายเลัข 2 ม#ดี�งน#,1. ช้�,นส-วันภาช้นะดี�นเผ่า ซึ่��งม#ประเภทิต-างๆเหม�อนก�บทิ#�

พื่บในหลั�มข�ดีค์!นหมายเลัข 12. ก!อนดี�นเผ่าไฟ ซึ่��งส-วันใหญ่-ม#ร"ปทิรงไม-แน-นอน

อย-างไรก3ตาม ไดี!พื่บวั-าในบางบร�เวัณของหลั�มข�ดีค์!นน#, ม#ก!อน ดี�นเผ่ารวัมเป4นกลั�-มแลัะม#ตะกร�นจัากการต#เหลั3กรวัมอย"-ดี!วัย จั�ง

เห3นไดี!วั-าเป4นร-องรอยของเตาต#เหลั3ก3. ตะกร�นทิ#�เก�ดีจัากกระบวันการผ่ลั�ตเหลั3ก ประกอบดี!วัย

ตะกร�นจัากการถุลั�งเหลั3กแลัะตะกร�นจัากการต#เหลั3ก

การแปลัค์วัามหมายหลั�กฐานทิาง โบราณค์ดี# เบ�,องต!น

โบราณวั�ตถุ�ประเภทิต-างๆทิ#�พื่บในหลั�มข�ดีค์!นหมายเลัข2 ดี�งรายการข!างต!นน�,น จั�ดีไดี!วั-าเป4นวั�ตถุ�หลังเหลั�อจัาก

การทิ1าก�จักรรมสม�ยโบราณ อย-างน!อย 2 ประเภทิไดี!แก-- ก�จักรรมการอย"-อาศึ�ยสาม�ญ่

- ก�จักรรมการทิ1าห�ตถุกรรมพื่�เศึษ ซึ่��งในกรณ#น#,ก3ค์�อการต#เหลั3ก

ผ่ลัการดี1าเน�นการในหลั�มข�ดีตรวัจัหมายเลัข 1หลั�กฐานทิางโบราณค์ดี#ประเภทิส1าค์�ญ่ทิ#�พื่บในหลั�มข�ดี

ตรวัจัหมายเลัข 1 ม#ดี�งน#,1. ช้�,นส-วันภาช้นะดี�นเผ่า

2. ก!อนดี�นเผ่าไฟ ซึ่��งส-วันใหญ่-เป4นช้�,นส-วันจัากผ่น�งเตาถุลั�งเหลั3กสม�ยโบราณ

3. ช้�,นส-วันปลัายของทิ-อส"บลัมทิ1าดี!วัยดี�นเผ่า4. ตะกร�นทิ#�เก�ดีจัากกระบวันการถุลั�งเหลั3ก

5. ก!อนดี�นเผ่าไฟส1าหร�บใช้!เป4นทิ#�อ�ดีช้-องดี�กตะกร�นทิ#�ผ่น�งเตา

การแปลัค์วัามหมายหลั�กฐานทิาง โบราณค์ดี# เบ�,องต!น

โบราณวั�ตถุ�ประเภทิต-างๆทิ#�พื่บในหลั�มข�ดีตรวัจั หมายเลัข 1 ดี�งรายการข!างต!นน�,น จั�ดีไดี!วั-าเป4นวั�ตถุ�หลัง

เหลั�อจัากการทิ1าก�จักรรมสม�ยโบราณเพื่#ยง 1 ประเภทิไดี!แก-

- ก�จักรรมการทิ1าห�ตถุกรรมพื่�เศึษ ซึ่��งในกรณ#น#,ก3 ค์�อ การถุลั�งเหลั3ก

สร�ปภาพื่รวัมของการดี1าเน�นการ

การปฏิ�บ�ต�งานข�ดีค์!นทิางโบราณค์ดี#ค์ร�,งน#, สามารถุค์!นพื่บข!อม"ลัใหม-ทิ�,งทิ#�ค์าดีค์ะเนไวั!ในแผ่นการวั�จั�ยแลัะทิ#�นอกเหน�อ

ไปจัากทิ#�ค์าดีค์ะเนไวั! จั�งน�บวั-าดี1าเน�นการไดี!บรรลั�วั�ตถุ�ประสงค์�ทิ#� วัางไวั! ข!อม"ลัส1าค์�ญ่ทิ#�รวับรวัมมาไดี! ประกอบดี!วัย

1. ข!อม"ลัเก#�ยวัก�บประเพื่ณ#การปลังศึพื่ประช้ากรสม�ยโบราณทิ#�ม#ค์วัามเก#�ยวัข!องก�บก�จักรรมการผ่ลั�ตเหลั3กสม�ย

โบราณ2. ข!อม"ลัดี!านเค์ร��องป0, นดี�นเผ่าแบบเดี-นของประช้ากร

สม�ยโบราณทิ#�ม#ค์วัามเก#�ยวัข!องก�บก�จักรรมการผ่ลั�ตเหลั3กสม�ย โบราณ สามารถุเอ�,ออ1านวัยการวั�เค์ราะห�เพื่��อหาอาย�เช้�งเทิ#ยบ

ของแหลั-งโบราณค์ดี#แห-งน#, แลัะแหลั-งอ��นๆ เพื่��อพื่ยายามวั�เค์ราะห�ประเดี3นเร��องค์วัามเช้��อมโยงแลัะค์วัามส�มพื่�นธ�ทิางดี!าน

วั�ฒนธรรมของแหลั-งโบราณค์ดี#เหลั-าน�,นต-อไป

งานวิ�จั�ยที่��ต้�องดำ�าเน�นการต้�อไปงานโค์รงการวั�จั�ยฯในส-วันของก�จักรรมการศึ�กษา

ประวั�ต�การใช้!โลัหะสม�ยโบราณในประเทิศึไทิย ทิ#�ต!องดี1าเน�นการต-อไปน�,น จัะประกอบดี!วัยงานต-างๆ ดี�งน#,

1. งานวั�เค์ราะห�หลั�กฐานทิางโบราณค์ดี#ประเภทิต-างๆ โดียวั�ธ#การทิ�,งทิางดี!านวั�ทิยาศึาสตร� ดี!านศึ�ลัปะ แลัะดี!าน

โบราณค์ดี# เพื่��อจั�ดีทิ1ารายงานสร�ปผ่ลัการข�ดีค์!นทิางโบราณค์ดี#2. งานรวับรวัมข!อม"ลัค์�ณลั�กษณะประการต-างๆของ

แหลั-งโบราณค์ดี#ทิ#�เก#�ยวัข!องก�บการผ่ลั�ตแลัะใช้!โลัหะสม�ยโบราณ

The Study on Malay Peninsula

Area of Studyภาคใต้�ต้อนบนถึ�งจั�งหวิ�ดำประจัวิบค�ร�ขั�นธ์" ดำ�านสิ�งขัร

และสิหภาพเมี�ยนมี�าร"

Concept

• การค�นควิ�าที่างโบราณคดำ�ขัองชุ+มีชุนหมี,�บ�านดำ�-งเดำ�มีหลายแห�งในภ,มี�ภาคเอเชุ�ยต้ะวิ�นออกเฉี�ยงใต้� ที่�าให�ไดำ�ที่ราบวิ�ามี�พ�ฒนาการที่างวิ�ฒนธ์รรมีมีาต้�-งแต้�สิมี�ยก�อนประวิ�ต้�ศาสิต้ร" และอาจัจัะมี�การเชุ1�อมีโยงเคร1อขั�ายแลกเปล��ยนครอบคล+มีที่��วิที่�-งภ,มี�ภาค ดำ�งปรากฏควิามีร�วิมีแบบขัองวิ�ต้ถึ+ที่างวิ�ฒนธ์รรมีบางประเภที่ในหลายๆ ชุ+มีชุน ดำ�วิยเหต้+น�-เองการศ�กษาพ�ฒนาการที่างสิ�งคมีผ่�านวิ�ต้ถึ+ที่างวิ�ฒนธ์รรมี (Material Culture) จั�งเป6นประเดำ7นสิ�าค�ญในการที่�าควิามีเขั�าใจัรากฐานควิามีสิ�มีพ�นธ์"ขัองชุ+มีชุนในภ,มี�ภาคเอเชุ�ยต้ะวิ�นออกเฉี�ยงใต้�

Direction

• ศึ�กษาแลัะอธ�บายประวั�ต� พื่�ฒนาการแลัะการกระจัายต�วัของช้�มช้นโบราณ แหลั-งโบราณค์ดี# แหลั-งภาพื่เข#ยนส# ในพื่�,นทิ#�กลั�-มประเทิศึ GMS แลัะค์าบสม�ทิรมลัายา เพื่��อตรวัจัสอบการแพื่ร-กระจัายทิางวั�ฒนธรรมผ่-านหลั�กฐานทิางโบราณค์ดี#

Scope of Work

• ศึ�กษาพื่�ฒนาการแลัะการกระจัายต�วัของช้�มช้นโบราณ แหลั-งโบราณค์ดี# เส!นทิางทิางวั�ฒนธรรมในพื่�,นทิ#�ภาค์ใต!ของประเทิศึไทิย เส!นทิางข!ามค์าบสม�ทิร

Cultural Development in Malay Peninsula

Survey

เ

Criteria for Survey

• สถุานทิ#�ทิ#�เค์ยม#ค์นอาศึ�ย• ปรากฏิเศึษส��งของเค์ร��องใช้!

– เศึษหม!อ– โค์รงกระดี"กค์น เศึษช้�,นส-วัน

กระดี"ก– กระดี"กส�ตวั� เปลั�อกหอยน1,าจั�ดี

หอยทิะเลั– เค์ร��องม�อห�น ขวัานห�นข�ดี ค์!อนห�น– เค์ร��องประดี�บ

เร��มต!นในเขตจั�งหวั�ดีช้�มพื่ร-แนวัฝันเค์ลั��อนลังส�ราษฎร�ธาน#-ม#รายงานการพื่บแหลั-งน!อยผ่�ดีปกต�-เข!าถุ�งแหลั-งไดี!ยาก-ค์าดีวั-าจัะค์!นพื่บไม-

เก�น ๑๐ แหลั-ง

การค�นหาและเขั�าถึ�งแหล�ง

ถึ�-าเขัากร�มีต้ะวิ�นต้ก

เขาทิ��ง อ.สวั# จั.ช้�มพื่ร

บ!านร�-งเร�อง อ.ลัะแม จั.ช้�มพื่ร

ถุ1,าฉานทิา ต.เขาทิะลั� อ.สวั#

ถุ1,าตาเหลั#�ยม ต.เขาทิะลั� อ.สวั# จั.ช้�มพื่ร

บ�านที่อนพงษ" ต้.ป:งหวิาน อ.พะโต้;ะ

ต้�าแหน�งแหล�งโบราณคดำ�ที่��พบก�อนพ.ศ. ๒๕๕๒

จั�านวิน ๓๓ แหล�ง สิมี�ยก�อนประวิ�ต้�ศาสิต้ร"

๑๐ แหล�ง สิมี�ยประวิ�ต้�ศาสิต้ร" ๓๓

แหล�ง

ผ่ลการสิ�ารวิจัรวิบรวิมีขั�อมี,ล๑. สิ�ารวิจัแหล�งที่��เคยไดำ�ร�บ

การสิ�ารวิจัแล�วิจั�านวิน ๑๓แหล�งในจั�านวินน�-ไมี�ปรากฏรายงานและการสิ�ารวิจัไดำ�พบหล�กฐานเพ��มีเต้�มี๒. สิ�ารวิจัค�นพบแหล�ง

โบราณคดำ� จั�านวิน ๖๗ แหล�ง๓. มี�จั�านวิน ๒ แหล�งที่��ไมี�ปรากฏหล�กฐานที่างโบราณคดำ�๔. มี�จั�านวิน ๗๐ แหล�ง ที่��มี�อาย+อย,�ในสิมี�ยก�อน

ประวิ�ต้�ศาสิต้ร" หลายแหล�งพบหล�กฐานหมี�อสิามีขัาที่��อย,�ในย+คห�นใหมี�

ต1าแหน-งแหลั-งช้�มช้นโบราณแลัะช้�มช้นป0จัจั�บ�น

Similarity of Area that Archaeological Sites Were Found

• เขตเทิ�อกเขาห�นป"น แลัะเขาห�นป"นลั"กโดีดี• เขาห�นป"นในเขตทิ#�ราบช้ายฝั0� งทิะเลั• พื่�,นทิ#�ส"ง• เขตพื่�,นทิ#�ราบระหวั-างห�บเขา• ม#ลั1าน1,า

การส1ารวัจัในเขตจั�งหวั�ดีประจัวับค์#ร#ข�นธ�

ส�มภาษณ�ประช้าช้นในพื่�,นทิ#�แลัะสภาพื่ของแหลั-งทิ#�พื่บกาก

แร-ในบร�เวัณห�บผ่�,ง อ1าเภอห�วัห�น จั�งหวั�ดี

ประจัวับค์#ร#ข�นธ�

บ!านหาดีเสดี3จั จั.ประจัวับค์#ร#ข�นธ� โบราณวิ�ต้ถึ+ประเภที่เศษภาชุนะดำ�นเผ่า และน�เวิศวิ�ต้ถึ+

ประเภที่เปล1อกหอย กระดำ,กสิ�ต้วิ"ที่��พบบนผ่�วิดำ�น และร,ปหน�าต้�ดำดำ�นแสิดำงชุ�-นที่�บถึมีขัองหล�กฐานที่างโบราณคดำ�

แหล�งโบราณคดำ�บ�านนายจั+น ประกอบปDา ที่��ต้� -ง บ�านแมี�น�-าวิ�ดำ หมี,�ที่�� ๖ จั�งหวิ�ดำมีะร�ดำ - เคร1�องมี1อขัวิานห�นขั�ดำ (พบจัากเมี1องต้ะนาวิศร�)- เศษภาชุนะดำ�นเผ่าแบบพ1-นเมี1อง- ชุ�-นสิ�วินเคร1�องถึ�วิยจั�นสิมี�ยราชุวิงศ"หมี�งและชุ�ง- เหร�ยญโลหะ

ภาพแผ่นที่��ดำ�านสิ�งขัรและเสิ�น ที่างการสิ�ารวิจั (เสิ�นสิ�ฟ้Fา)

ถึ�-าเขัาไพรเกต้+อ.ค�ร�ร�ฐน�คมีจั.สิ+ราษฎร"ธ์าน�

ค์าร�น#เลั#ยน

ย�ค์ห�นใหม-

ย�ค์โลัหะ

Prehistory

Proto-History

Prehistory Proto-History History

Space&Time

ค์วัามส�มพื่�นธ�ของแหลั-งสม�ยก��งก-อนประวั�ต�ศึาสตร�

The Study of Ancient Road

from Angkor to the West ในระยะหกเดำ1อนแรกน�- โครงการไดำ�ที่�าการ

สิ�ารวิจัพ1-นที่��ในภาคต้ะวิ�นออกขัองประเที่ศไที่ย ในเขัต้อ�าเภอพนมีสิารคามี จั�งหวิ�ดำฉีะเชุ�งเที่รา เขัต้

อ�าเภอต้าพระยา จั�งหวิ�ดำสิระแก�วิ และที่�าการสิ�ารวิจัพ1-นที่��ในภาคต้ะวิ�นต้กขัองประเที่ศก�มีพ,ชุา ในบร�เวิณพ1-นที่��ปราสิาที่ บ�นที่ายฉีมีาร"

จั�งหวิ�ดำบ�นเต้�ยนเมี�ยนเจัย ประเที่ศก�มีพ,ชุาจันถึ�งชุายแดำนประเที่ศไที่ย

การส1ารวัจัพื่�,นทิ#�ภาค์ตะวั�นออก เขตอ1าเภอตาพื่ระยา จั�งหวั�ดีสระแก!วั แลัะ

บร�เวัณพื่�,นทิ#�ปราสาทิบ�นทิายฉมาร� จันถุ�งช้ายแดีนประเทิศึไทิยการสิ�ารวิจั เพ1�อ ศ�กษา อธ์�บายประวิ�ต้� พ�ฒนาการ

และการกระจัายต้�วิขัองชุ+มีชุนโบราณ แหล�งโบราณคดำ�ต้ามีแนวิถึนนโบราณจัากเมี1องพระนครที่างที่�ศต้ะวิ�นต้กและในเขัต้ประเที่ศไที่ยที่��ต้�อเน1�องก�น ไดำ�ที่�าการสิ�ารวิจัในพ1-นที่��อ�าเภอต้าพระยา หมี,�บ�านที่�บที่�มีสิยามี 03 ต้�าบลที่�พไที่ย อ�าเภอต้าพระยา และการสิ�ารวิจัในเขัต้บ�นที่ายฉีมีาร"

หลั�กฐานทิ#�ส1าค์�ญ่ทิ#�ตรวัจัพื่บ

- แหล�งต้�ดำห�นในเขัต้อ+ที่ยานแห�งชุาต้�ต้าพระยายาวิกวิ�า 1 ก�โลเมีต้ร และศ�ลาจัาร�ก- จั+ดำพบหล�กฐานที่างโบราณคดำ� ประกอบดำ�วิยเศษเคร1�องถึ�วิยเขัมีร เศษห�นมี�รอยจัาร�ก หล�กห�น- จั+ดำพ�กห�น มี�เศษห�นที่รายต้กหล�น เป6นหย�อมีห�างก�นต้ามีแนวิเสิ�นที่างการเคล1�อนย�ายระหวิ�างแหล�งต้�ดำห�นไปย�งแนวิชุายแดำน เดำ�มีมี�ห�นที่รายหล�นอย,�มีากแต้�ถึ,กน�าไปใชุ�ที่�าเที่วิร,ปขัายจันเก1อบหมีดำ- จั+ดำพ�กห�นมี�ล�กษณะเป6นเน�นยาวิ กวิ�างประมีาณ 14 เมีต้ร คล�ายร�องรอยถึนน พ1-นที่��โดำยรอบถึ,กเปล��ยนเป6นที่+�งนา- ร�องรอยถึนนขันาบค,ขั+ดำในเขัต้บ�นที่ายฉีมีาร" สิะพานศ�ลาแลง เก��ยวิขั�องก�บการชุ�กน�-าจัากเขัต้ต้าพระยาเขั�ามีาภายในค,เมี1องบ�นที่ายฉีมีาร"

5 KM.

แหลั-งต�ดีห�น

จั+ดำพ�กห�น

ภาพแสิดำงรายละเอ�ยดำต้�าแหน�งและควิามีสิ�มีพ�นธ์"ขัองแหล�งโบราณคดำ�

19 KM. บ�นที่าย

ฉีมีาร"

ต้�าแหน�งถึนนและค,ขั+ดำ

แนวิถึนนโบราณจัากปราสิาที่บ�นที่ายฉีมีาร"มีาย�งอ�าเภอต้าพระยา

แหล�งต้�ดำห�นโบราณในอ+ที่ยานแห�งชุาต้�ต้าพระยา

จัาร�กโบราณที่��พบที่��แหล�งต้�ดำห�นโบราณในอ+ที่ยานแห�งชุาต้�ต้าพระยา

การต้รวิจัสิอบพ1-นที่��และหล�กฐานที่างโบราณคดำ�ต้ามีแนวิเสิ�นที่างจัากปราสิาที่

บ�นที่ายฉีมีาร"มีาย�งอ�าเภอต้าพระยา

สิะพานศ�ลาแลง ต้ามีแนวิถึนนโบราณในฝั่:� งประเที่ศก�มีพ,ชุา

การส1ารวัจัพื่�,นทิ#�ภาค์ตะวั�นออก เขตอ1าเภอพื่นมสารค์าม จั�งหวั�ดีฉะเช้�งเทิรา

สิ1บเน1�องจัากการศ�กษาแนวิถึนนโบราณจัากเมี1องพระนครที่างที่�ศต้ะวิ�นต้กและในเขัต้ประเที่ศไที่ยที่��ต้�อเน1�องก�นน�-น จัากการต้รวิจัสิอบต้�าแหน�งขัองแหล�งโบราณคดำ�ในพ1-นที่��ภาคต้ะวิ�นออก

เราไดำ�พบวิ�ามี�แนวิถึนนโบราณเป6นชุ�วิงๆ ที่��เชุ1�อวิ�าเป6นถึนนโบราณที่��เชุ1�อมีโยงก�นระหวิ�างเมี1องโบราณในพ1-นที่�� เชุ�น ถึนนโบราณใน

พ1-นที่��เมี1องโบราณศร�มีโหสิถึ ที่��มี�แนวิค�นดำ�นที่��เชุ1�อวิ�าเป6นแนวิถึนนโบราณ นอกจัากน�-แล�วิย�งมี�แนวิถึนนโบราณที่��น�าสินใจัค1อแนวิถึนนโบราณที่��มี�ชุ1�อในที่�องถึ��นวิ�า “ถึนนพระรถึ” ซึ่��งเชุ1�อมีโยง

ระหวิ�างเมี1องโบราณ “เมี1องพระรถึ” ซึ่��งเป6นชุ+มีชุนเมี1องโบราณ อย,�ที่��ต้�าบลหน�าพระธ์าต้+ อ�าเภอพน�สิน�คมี อย,�ห�างจัากต้�วิอ�าเภอ

พน�สิน�คมี มีาที่างที่�ศต้ะวิ�นออกเฉี�ยงเหน1อ ประมีาณ ๑ ก�โลเมีต้ร

สิ�าเนาโฉีนดำที่��ดำ�นสิมี�ยร�ชุกาลที่�� 5 ที่��ไดำ�มี�การระบ+

แนวิถึนนพระรถึในการก�าหนดำเขัต้ที่��ดำ�น

สิ�าเนาผ่�งที่��ดำ�นสิมี�ยร�ชุกาลที่�� 5 ที่��ไดำ�มี�การระบ+

แนวิถึนนพระรถึในการก�าหนดำเขัต้ที่��ดำ�น

Survey Result

จัากการสิ�ารวิจัแนวิถึนนพระรถึในพ1-นที่��เขัต้อ�าเภอพนมีสิารคามี จั�งหวิ�ดำฉีะเชุ�งเที่รา และแหล�งโบราณคดำ�ในพ1-นที่�� ปรากฏวิ�าต้ามีแนวิถึนนพระรถึมี�แหล�งโบราณคดำ� เมี1องโบราณที่��มี�ล�กษณะเป6นเน�นดำ�นจั�านวินมีาก และไดำ�มี�ผ่,กต้�านานเก��ยวิก�บพระรถึเมีร�เขั�าไปก�บแหล�งโบราณคดำ� เมี1องโบราณเหล�าน�- และจัากการน�าขั�อมี,ลจัากการสิ�ารวิจัเบ1-องต้�นมีาที่�าการวิ�เคราะห" ที่�าให�เห7นวิ�าแนวิถึนนน�-น�าจัะเป6นถึนนโบราณเชุ1�อมีโยงระหวิ�างเมี1องโบราณศร�มีโหสิถึ ในจั�งหวิ�ดำปราจั�นบ+ร� และเมี1องโบราณพระรถึ ในจั�งหวิ�ดำ

ชุลบ+ร�

ไดำ�ร�บควิามีร�วิมีมี1อจัากนายอาณ�ต้� บ�าร+งวิงศ" ผ่,�อ�านวิยการสิ�าน�กศ�ลปากรที่�� 5 ปราจั�นบ+ร� และ ร.ต้.อ . บ+ญเล�ศ ธ์�ญญา

วิ+ฒ� เจั�าขัองที่��ดำ�นที่��มี�เขัต้ที่��ดำ�นต้�ดำก�บแนวิถึนนพระรถึ

แนวิถึนนพระรถึจัากการสิ�ารวิจั ในเขัต้อ�าเภอพนมีสิารคามี

Output from Google Earth

แนวิถึนนพระรถึในเขัต้อ�าเภอพนมีสิารคามี

ที่��ไดำ�มี�การถึ,กปร�บใชุ�โดำย อบต้.

ต้�าแหน�งแนวิสิะพานโบราณ ในแนวิถึนนพระรถึ ในเขัต้อ�าเภอพนมีสิารคามี

Output from Google Earth

Tracking เส!นทิางส1ารวัจั

ภาพถึ�ายดำาวิเที่�ยมี แหลั-งโบราณค์ดี#บ-อนางส�บสอง

Output from Google Earth

ช้�มช้นโบราณขนาดีใหญ่- บ!านดีงน!อย

Tracking เส!นทิางส1ารวัจั

แหล�งโบราณคดำ�บ�อนางสิ�บสิอง ซึ่��งอย,�ในแนวิถึนนพระรถึ

ภาพถึ�ายดำาวิเที่�ยมี แหลั-งโบราณค์ดี#พื่ระรถุช้นไก-

Output from Google Earth

ช้�มช้นโบราณขนาดีใหญ่- บ!านดีงน!อย

Tracking เส!นทิางส1ารวัจั

แหล�งโบราณคดำ�พระรถึชุนไก� ซึ่��งอย,�ในแนวิถึนนพระรถึ

Database Development

• การพื่�ฒนาระบบฐานข!อม"ลัสารสนเทิศึภ"ม�ศึาสตร�

• การพื่�ฒนาระบบฐานข!อม"ลัวั�ฒนธรรม

การพื่�ฒนาระบบฐานข!อม"ลัสารสนเทิศึภ"ม�ศึาสตร�

• ไดำ�ที่�าการรวิบรวิมีและพ�ฒนาขั�อมี,ลสิารสินเที่ศภ,มี�ศาสิต้ร"สิ�าหร�บพ1-นที่��ศ�กษาในพ1-นที่��ภาคใต้�และภาคต้ะวิ�นออก ซึ่��งขั�อมี,ลสิารสินเที่ศภ,มี�ศาสิต้ร"พ1-นฐานประกอบดำ�วิย

1. ขั�อมี,ลขัอบเขัต้การปกครอง 2. ขั�อมี,ลเสิ�นที่างคมีนาคมี

3. ขั�อมี,ลเสิ�นที่างน�-า 4. ขั�อมี,ลควิามีสิ,ง

5. ขั�อมี,ลล�กษณะที่��ดำ�น

ต้�วิอย�างขั�อมี,ล

การพื่�ฒนาฐานข!อม"ลัแหลั-งโบราณค์ดี#ส1าหร�บพื่�,นทิ#�ศึ�กษา

การพื่�ฒนาฐานข!อม"ลัจัากการส1ารวัจั

Geo-Spatial Analysis • โครงการไดำ�ใชุ�ขั�อมี,ลสิารสินเที่ศต้�างๆ ดำ�งต้�อไปน�-ในการวิ�เคราะห"ร�วิมีก�บขั�อมี,ล

ดำ�านอ1�นๆ ขัองโครงการ1. ข!อม"ลัภาพื่ถุ-ายดีาวัเทิ#ยมรายลัะเอ#ยดีปานกลัาง (Landsat ETM แลัะ

Aster ) วิ�เคราะห"ล�กษณะพ1-นที่�� เสิ�นที่างน�-าเก�า ควิามีสิมีบ,รณ"ขัองพ1-นที่��ในป:จัจั+บ�น เพ1�อ

วิ�เคราะห"หาพ1-นที่��ที่��น�าจัะเป6นแหล�งโบราณคดำ�ที่��ย�งไมี�มี�การต้รวิจัพบมีาก�อน2. ข!อม"ลัภาพื่ถุ-ายทิางอากาศึโบราณ เพ1�อต้รวิจัสิอบล�กษณะขัองพ1-นที่��ในอดำ�ต้ ก�อนการเปล��ยนแปลงพ1-นที่��ให�เป6นพ1-นที่��

เกษต้รกรรมี หร1ออ+ต้สิาหกรรมีในป:จัจั+บ�น3. ข!อม"ลัสารสนเทิศึภ"ม�ศึาสตร�ของแหลั-งโบราณค์ดี# เพื่��อใชุ�วิ�เคราะห"หาร,ปแบบ

ขัองการเล1อกพ1-นที่��ขัองชุ+มีชุนโบราณในสิมี�ยต้�างๆโดำยการใชุ�ขั�อมี,ลภ,มี�สิารสินเที่ศร�วิมีในการศ�กษาวิ�เคราะห"ขัองโครงการน�-นเป6นการ

ที่�าการในล�กษณะสิหวิ�ที่ยาการร�วิมีก�บการศ�กษาในดำ�านอ1�นๆ ขัองโครงการ

ต้�วิอย�างขั�อมี,ลภาพถึ�ายที่างอากาศที่��ใชุ�ในการวิ�เคราะห"พ1-นที่��บร�เวิณปราสิาที่บ�นที่ายฉีมีาร"

Development of Web-based Database

Web Site ขัองโครงการ (http://gms.crma.ac.th)

การพื่�ฒนาระบบฐานข!อม"ลัวั�ฒนธรรม

การศ�กษาการวิ�จั�ยในโครงการน�- มี�แผ่นการดำ�าเน�นงานโดำยรวิมี ดำ�งน�-

• จั�ดำที่�าฐานขั�อมี,ลที่างวิ�ฒนธ์รรมีและมี�ลต้�มี�เดำ�ย• ศ�กษา ค�นหา และสิ�ารวิจั ขั�อมี,ลที่างวิ�ฒนธ์รรมีต้ามี

แนวิเสิ�นที่างโบราณ• ต้�ดำต้�อภาพสิ1�อบ�นที่�ก• พ�ฒนาฐานขั�อมี,ลที่างวิ�ฒนธ์รรมีและมี�ลต้�มี�เดำ�ย• พ�ฒนาระบบสิารสินเที่ศเพ1�อน�าเสินอขั�อมี,ลโครงการ

ผ่�านเคร1อขั�ายอ�นเที่อร"เน7ต้

การพื่�ฒนาระบบฐานข!อม"ลัวั�ฒนธรรม

การดำ�าเน�นงานในระยะการดำ�าเน�นงานที่��ผ่�านมีาน�-น ประกอบดำ�วิย

• การรวิบรวิมีขั�อมี,ล• การออกแบบฐานขั�อมี,ลที่างวิ�ฒนธ์รรมี• วิ�ดำ�โอสิารคดำ�• เที่คโนโลย�ในการที่�า Video Streaming

การพื่�ฒนาระบบฐานข!อม"ลัวั�ฒนธรรม

การรวิบรวิบขั�อมี,ล• การสิ�ารวิจัและการสิ�มีภาษณ"

สิ�มีภาษณ"ประชุาชุนในพ1-นที่��จั�งหวิ�ดำ

ประจัวิบค�ร�ขั�นธ์"

ภาพแหล�งโบราณคดำ�ที่��ไดำ�จัาก การสิ�ารวิจั

การพื่�ฒนาระบบฐานข!อม"ลัวั�ฒนธรรม

การรวิบรวิบขั�อมี,ล• สิ1บค�นขั�อมี,ลจัากเวิ7บไซึ่ต้"

ต้�วิอย�างเวิ7บไซึ่ต้"ที่��เป6นแหล�งสิ1บค�นขั�อมี,ลที่างวิ�ฒนธ์รรมี

การพื่�ฒนาระบบฐานข!อม"ลัวั�ฒนธรรม

การรวิบรวิบขั�อมี,ล• สิ1บค�นขั�อมี,ลจัากแหล�งอ�างอ�งที่างวิ�ชุาการ

ต้�วิอย�างแหล�งอ�างอ�งที่างวิ�ชุาการ เชุ�น “ หน�งสิ1อ วิ�ฒนธ์รรมี พ�ฒนาการที่าง ประวิ�ต้�ศาสิต้ร" เอกล�กษณ"และภ,มี�ป:ญญา จั�งหวิ�ดำ

” นครศร�ธ์รรมีราชุ จั�ดำที่�าโดำย คณะกรรมีการฝั่Dาย ประมีวิลเอกสิารและจัดำหมีายเหต้+ เป6นต้�น

การพื่�ฒนาระบบฐานข!อม"ลัวั�ฒนธรรม

การออกแบบฐานขั�อมี,ลที่างวิ�ฒนธ์รรมี จัากการรวิบรวิมีขั�อมี,ลดำ�งกล�าวิขั�างต้�น สิามีารถึแบ�งประเภที่

ขัองการจั�ดำเก7บขั�อมี,ลที่างวิ�ฒนธ์รรมีออกเป6น 22 กล+�มี ต้ามีโครงสิร�างที่างวิ�ฒนธ์รรมีขัองพระยาอน+มีานราชุธ์น ไดำ�ดำ�งน�-

• โบราณสิถึาน• โบราณวิ�ต้ถึ+• เผ่�าพ�นธ์+"• อาหาร• เคร1�องแต้�งกาย• การร�กษาโรค• อาชุ�พ• ภาษาถึ��น

• ศาสินา• พ�ธ์�กรรมีที่างศาสินา• ต้�านานและควิามีเชุ1�อ• ขันบธ์รรมีเน�ยมีและประเพณ�• สิถึาป:ต้ยกรรมี• ประต้�มีากรรมี• จั�ต้รกรรมี• วิรรณคดำ�

• ค�าจัาร�ก• ดำนต้ร�• นาฏศ�ลปK• การแสิดำง• การละเล�น• ห�ต้ถึกรรมี

การพื่�ฒนาระบบฐานข!อม"ลัวั�ฒนธรรม

วิ�ดำ�โอสิารคดำ�• ในสิ�วินน�-เป6นการน�าเอาวิ�ดำ�โอที่��ถึ�ายในขัณะสิ�ารวิจัมีา

รวิบรวิมี ต้�ดำต้�อหร1อดำ�ดำแปลงไฟ้ล"จัากร,ปแบบขัอง miniDVD ไปเป6นร,ปแบบ DVD เพ1�อสิะดำวิกต้�อการน�า

ไปใชุ�งาน• น�าไฟ้ล" DVD หร1อไฟ้ล"ต้�นฉีบ�บ (miniDVD) มีาต้�ดำต้�อ

และแบ�งแยกต้ามีประเภที่สิ�าหร�บน�าเสินอขั�อมี,ลบนเวิ7บ มีาแปลงเป6นไฟ้ล" FLV เพ1�อใชุ�ในล�กษณะขัอง Flash

Video โดำยใชุ� Flash Streaming Server

ร,ปแบบไฟ้ล"ร,ปแบบไฟ้ล" ขั�อดำ�ขั�อดำ� ขั�อเสิ�ยขั�อเสิ�ยRM, RMVB (RealMedia)

- มี�ค+ณสิมีบ�ต้�การดำาวิน"โหลดำแบบ Stream ค1อ ไมี�จั�าเป6นต้�องดำาวิน"โหลดำให�เสิร7จัถึ�งดำ,ไดำ�

- ในกรณ�ที่��ย�งดำาวิน"โหลดำต้�วิไฟ้ล"ลงเคร1�องไมี�ครบ ถึ�งแมี�จัะสิามีารถึดำ,ไดำ� แต้�จัะไมี�สิามีารถึเปLดำดำ,ไฟ้ล"

ไดำ�- ต้�องต้�ดำต้�-ง

โปรแกรมี Real Player ก�อนถึ�งจัะดำ,

ไดำ�WMV (Windows Media Video)

- มี�ค+ณสิมีบ�ต้�การดำาวิน"โหลดำแบบ Stream ค1อ ถึ�า download ไฟ้ล"ไมี�ครบก7สิามีารถึดำ,ไดำ�

- ในกรณ�ที่��ย�งดำาวิน"โหลดำต้�วิไฟ้ล"ลงเคร1�องไมี�ครบ ถึ�งแมี�จัะสิามีารถึดำ,ไดำ� แต้�จัะ

ไมี�สิามีารถึเล1อกดำ,เฉีพาะชุ�วิงเวิลาไดำ�- ต้�องลงโปรแกรมี windows media player ที่��มี�ร+ �นเที่�าก�นหร1อสิ,งกวิ�าร+ �น

ขัองไฟ้ล"ที่��ใชุ�

Format Format ไฟ้ล"วิ�ดำ�โอที่��มี�ค+ณสิมีบ�ต้� ไฟ้ล"วิ�ดำ�โอที่��มี�ค+ณสิมีบ�ต้� streamstream

ร,ปแบบไฟ้ล"ร,ปแบบไฟ้ล" ขั�อดำ�ขั�อดำ� ขั�อเสิ�ยขั�อเสิ�ยASF (Advanced System Format)

- สิามีารถึบรรจั+ขั�อมี,ล เชุ�น ขั�อมี,ล

ขัองผ่,�ผ่ล�ต้ วิ�นเดำ1อนปM ชุ1�อเร1�อง และอ1�นๆ

เหมี1อนก�บ Tag ขัองไฟ้ล" MP3- มี�ค+ณสิมีบ�ต้�เหมี1อนก�บไฟ้ล"

WMV

- ต้�องลงโปรแกรมี windows media player ที่��มี�ร+ �นเที่�าก�นหร1อสิ,งกวิ�าร+ �น

ขัองไฟ้ล"ที่��ใชุ�

FLV (Flash Video)

- มี�ค+ณสิมีบ�ต้�การดำาวิน"โหลดำแบบ

Stream - สิามีารถึดำ,ไฟ้ล"ไดำ�

โดำยการต้�ดำต้�-ง plug-in (Adobe Flash Player) บน browser

- ไฟ้ล"มี�ขันาดำเล7ก- สิามีารถึใชุ�ก�บ

หลายระบบปฏ�บ�ต้�การ

- สิามีารถึดำ,ผ่�านเวิ7บไดำ�โดำยไมี�ต้�องรอให�ดำาวิน"โหลดำเสิร7จั

หร1อดำาวิน"โหลดำลงบนเคร1�อง

- เหมีาะก�บไฟ้ล"วิ�ดำ�โอที่��มี�ควิามียาวิไมี�มีาก

การพื่�ฒนาระบบฐานข!อม"ลัวั�ฒนธรรม

เที่คโนโลย�ในการที่�า Video Streaming มี�ขั� -นต้อนในการพ�ฒนา ดำ�งน�-

• ศ�กษาขั�-นต้อนการแปลงไฟ้ล"จัากต้�นฉีบ�บเป6น FLV โดำยร�กษาควิามีละเอ�ยดำขัองไฟ้ล"ต้�นฉีบ�บ

• ศ�กษา Flash Streaming Server และ Flash Player ที่��เหมีาะสิมีต้�อการใชุ�งาน

การพื่�ฒนาระบบฐานข!อม"ลัวั�ฒนธรรม

เที่คโนโลย�ในการที่�า Video Streaming

การพื่�ฒนาระบบฐานข!อม"ลัวั�ฒนธรรม การพ�ฒนาเวิ7บไซึ่ต้"

การพื่�ฒนาระบบฐานข!อม"ลัวั�ฒนธรรม การพ�ฒนาเวิ7บไซึ่ต้"

การพื่�ฒนาระบบฐานข!อม"ลัวั�ฒนธรรม

งานวิ�จั�ยที่��ต้�องดำ�าเน�นการต้�อไป• พ�ฒนาเวิ7บไซึ่ต้"จัากขั�อมี,ลที่างวิ�ฒนธ์รรมีที่��ใชุ�ใน

การน�าเสินอขั�อมี,ล• น�าเสินอวิ�ดำ�โอสิารคดำ�จัากการสิ�ารวิจัผ่�านที่าง

เวิ7บไซึ่ต้"• พ�ฒนาระบบ e-Learning ในการน�าเสินอผ่ลงาน

วิ�จั�ย

การน�าผ่ลการวิ�จั�ยไปประย+กต้"ใชุ�ประโยชุน" (Applications of the

Study)

แสดีงภาพื่ก�จักรรมวั�นทิ#� 11-12 ม#นาค์ม 2552 (Thai-Khmer Students Activities)

น�ที่รรศการถึาวิร ณ พ�พ�ธ์ภ�ณฑ์"เมี1อง นครศร�ธ์รรมีราชุ ในห�วิขั�อ”ผ่ลการวิ�จั�ยขัองการแลกเปล��ยนองค"ควิามีร, �จัาก

การวิ�จั�ยสิหวิ�ที่ยาการ”

พ.อ . ผ่ศ . สิ+ร�ต้น" เล�ศล�-า ถึวิายรายงานเก��ยวิก�บเร1�องถึนนพระรถึ

นายพงศ"ธ์�นวิ" สิ�าเภาเง�น ถึวิายรายงานเก��ยวิก�บเร1�องการศ�กษาผ่�งเมี1องนครศร�ธ์รรมีราชุ

International Collaboration มหาวั�ทิยาลั�ยแห-งช้าต�ลัาวั

ประเทิศึสาธารณะร�ฐ ประช้าธ�ปไตย ประช้าช้นลัาวั

ภาพื่จัากร-วัมประช้�มเสนอผ่ลัการศึ�กษาของน�กวั�จั�ยไทิย-ญ่#�ป�Eน-เวั#ยดีนามในการประช้�มทิางวั�ช้าการค์รบรอบ 10 ป@การเป4นมรดีกโลักของเม�องฮอยอ�น

ประเที่ศเวิ�ยดำนามี (Vietnam)

ภาพื่การศึ�กษาค์วัามเช้��อมโยงทิางวั�ฒนธรรมแลัะอ�ทิธ�พื่ลัทิางศึ�ลัป สถุาป0ตยกรรมระหวั-างกลั�-มโบราณสถุานม�เซึ่�นแลัะในประเทิศึไทิย

การศ�กษาร�วิมี ณ แหล�งมีรดำกโลกมี�เซึ่�น (Joint Study at My Son Site)

ภาพื่การหาร�อก�บน�กวั�ช้าการไทิย เวั#ยดีนามแลัะญ่#�ป�Eน

การขยายค์วัามร-วัมม�อการประช้�มค์ร�,งแรกก�บมหาวั�ทิยาลั�ย USM ประเทิศึมาเลัเซึ่#ย

(The first meeting with USM, Malaysia)

การเดำ�นที่างไปสิ�ารวิจัร�วิมีก�บน�กวิ�จั�ยมีาเลเซึ่�ย (Joint Survey in Malaysia)

ภาพื่การต�ดีตามค์วัามก!าวัหน!าโค์รงการวั�จั�ยทิางโบราณค์ดี#ในเขต Bujang Valley เม�อง Sungai Batu ร�ฐ เค์ดีาห�

ภาพื่การต�ดีตามค์วัามก!าวัหน!าโค์รงการวั�จั�ยทิางโบราณค์ดี#ในเขต Bujang Valley เม�อง Sungai Batu ร�ฐ เค์ดีาห�

Bujang Valley, Sungai Batu

Tambun, Ipoh

ภาพื่การศึ�กษาแหลั-งภาพื่เข#ยนส#ทิ#� ถุ1,า Tambun เม�อง Ipoh

Centre for Global Archaeological Research, Universiti Sains Malaysia

ภาพื่น�กวั�จั�ยฝัEายไทิยน1าเสนอผ่ลัการวั�จั�ยของโค์รงการวั�จั�ย ณ Centre for Global Archaeological Research, Universiti Sains Malaysia

สร�ป (Summary)

• ผ่ลัของการปฏิ�บ�ต�งานตามแผ่นการดี1าเน�นการ1) ในพ1-นที่��คาบสิมี+ที่รมีลายา (พ1-นที่��ภาคใต้� ) ไดำ�ที่�าการสิ�ารวิจัพ1-นที่��

ในภาคใต้�ต้อนบน ซึ่��งที่�าให�ไดำ�องค"ควิามีร, �ใหมี�เก��ยวิก�บการต้�-งถึ��นฐานและการต้�ดำต้�อขัองชุ+มีชุนโบราณในพ1-นที่��ภาคใต้�เป6นอย�างมีาก

2) ในพ1-นที่��ต้ามีแนวิถึนนโบราณเสิ�นที่�ศต้ะวิ�นต้กจัากเมี1องพระนครซึ่��งผ่�านเขั�ามีาในประเที่ศไที่ยบร�เวิณจั�งหวิ�ดำสิระแก�วิ ไดำ�มี�การค�นพบควิามีสิ�มีพ�นธ์"ขัองแหล�งโบราณคดำ�ในพ1-นที่��ฝั่:� งประเที่ศไที่ย เชุ�น แหล�งต้�ดำห�นโบราณในเขัต้อ+ที่ยานแห�งชุาต้�ต้าพระยา ศาสินาสิถึานขัอมีโบราณในพ1-นที่�� ก�บปราสิาที่บ�นที่ายฉีมีาร" ซึ่��งเป6นปราสิาที่ขัอมีโบราณที่��มี�ควิามีสิ�าค�ญที่��สิ+ดำในพ1-นที่��ที่างต้ะวิ�นต้กขัองเมี1องพระนคร

สร�ป (ต-อ)3) ในพ1-นที่��ต้ามีแนวิถึนนโบราณเสิ�นที่�ศเหน1อไปย�งปราสิาที่วิ�ดำภ, ประเที่ศลาวิ คณะวิ�จั�ยที่างที่�มี APSARA ไดำ�ที่�าการสิ�ารวิจัที่างโบราณคดำ�และมีาน+ษยวิ�ที่ยาต้ามีเสิ�นที่างโบราณเสิ�นน�- และที่�าการศ�กษาชุ+มีชุนกวิยในพ1-นที่�� ซึ่��งเป6นการขัยายต้�อการศ�กษาเดำ�มีที่��ไดำ�ดำ�าเน�นการในโครงการศ�กษาถึนนโบราณจัากเมี1องพระนครถึ�งเมี1องพ�มีาย

4) ในพ1-นที่��ภาคต้ะวิ�นออกขัองประเที่ศไที่ยต้�อเน1�องจัากแนวิถึนนโบราณเสิ�นที่�ศต้ะวิ�นต้กจัากเมี1องพระนครซึ่��งผ่�านเขั�ามีาในประเที่ศไที่ยบร�เวิณจั�งหวิ�ดำสิระแก�วิ ไดำ�มี�การค�นพบหล�กฐานการเคยมี�อย,�ขัองแนวิถึนนโบราณอ�กเสิ�นหน��ง ที่��มี�ควิามีต้�อเน1�องจัากแนวิถึนนโบราณเสิ�นต้ะวิ�นต้กจัากเมี1องพระนคร ไปย�งเมี1องโบราณพระรถึ ในเขัต้จั�งหวิ�ดำชุลบ+ร� โดำยแนวิถึนนโบราณน�-คนที่�องถึ��นเร�ยกวิ�า “ถึนนพระรถึ” ซึ่��งต้ามีแนวิถึนนโบราณเสิ�นน�-ไดำ�พบแหล�งโบราณคดำ�จั�านวินมีาก แสิดำงให�เห7นถึ�งการเชุ1�อมีโยงขัองชุ+มีชุนโบราณต้ามีแนวิถึนนโบราณเสิ�นน�-

สร�ป (ต-อ)

5) การศ�กษาต้�อเน1�องที่างดำ�านโลหะกรรมีโบราณ โดำยที่�าการขั+ดำค�นที่างโบราณคดำ�บร�เวิณแหล�งถึล+งโลหะโบราณ บ�านสิายโที่เจั7ดำ ต้�าบลจั�นที่บเพชุร อ�าเภอบ�านกรวิดำ จั�งหวิ�ดำบ+ร�ร�มีย" ซึ่��งการปฏ�บ�ต้�งานขั+ดำค�นที่างโบราณคดำ�คร�-งน�- สิามีารถึค�นพบขั�อมี,ลใหมี�ที่�-งที่��คาดำคะเนไวิ�ในแผ่นการวิ�จั�ยและที่��นอกเหน1อไปจัากที่��คาดำคะเนไวิ�

Thank you very much